บทท 2

แนวคด ทฤษฎ และผลงานวจยทเกยวของ

การศกษาวจยตนแบบการบรหารจดการเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษตาก ผวจยไดศกษา

คนควาเอกสารและงานวจย แนวคด และทฤษฎทเกยวของ โดยสงเขป ดงน 2.1 แนวคดทฤษฎเกยวกบการบรหารจดการ 2.2 แนวคดและลกษณะองคกรสมรรถนะสง 2.3 แนวคดการบรหารจดการบานเมองรปแบบประชารฐ 2.4 แนวคดเกยวกบเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษ 2.5 ผลงานวจยทเกยวของ 2.6 กรอบแนวคดการวจยเชงคณภาพ

2.1 แนวคดทฤษฎเกยวกบการบรหารจดการ 2.1.1 ความหมายของการจดการ Hellrigal, Slocum, & Jackson (2005, p. 7) การจดการ คอ งานและกจกรรม ซงรวมถงการก ากบ องคกรหรอหนวยงานขององคกรโดยใชกระบวนการทางจดการ คอ การวางแผน (Planning) การจดองคกร (Organizing) การชน า (Leading) และการควบคม (Controlling) Weihrich & Koonz (2005, p. 4) การจดการ คอ กระบวนการของการออกแบบและการรกษาสภาพ แวดลอม ทงในระดบปจเจกบคคลและการท างานรวมกนเปนกลม เพอใหบรรลจดมงหมายไดอยางมประสทธภาพ โดยสรป คอ (1) ผบรการจะตองด าเนนการตามหนาททางการจดการ 5 ประการ คอ การวางแผน (Planning) การจดองคกร (Organizing) การชน า (Leading) และการควบคม (Controlling) (2) การจดการสามารถประยกตใชไดกบองคกรทกประเภท (3) การจดการสามารถประยกตใชไดกบผบรหารทกคน (4) การจดการเกยวของกบการผลตผลโดยนยของประสทธผลและประสทธภาพ สมภพ ระงบทกข (2554, น. 2) การจดการ คอ การตดตามการด าเนนการตามเปา หมายอยางมประสทธภาพและมประสทธผล โดยองคการ หรอบคคลทรวมงานกนเพอบรรลเปาหมาย ผจดการมบทบาทตอความส าเรจขององคการ ซงการเปนผบรหารทไดรบการยอมรบนน ไมไดมาจากพรสวรรคเพยงอยางเดยว แตสามารถฝกฝนกนได เพราะการบรหารจดการ คอ การใหคนท างานใหส าเรจตาม ทก าหนด

12

รงสรรค ประเสรฐศร (2549, น. 13) กลาววา การจดการ (Management) คอ กจกรรมทเกยวกบการน าทรพยากรการบรหารมาใชใหบรรลวตถประสงคขององคการ ประกอบดวย การวางแผน (Planning) การจดองคการ (Organization) การน า (Leading) และการควบคม (Controlling) พชสร ชมพค า (2552, น. 5) การจดการ คอ การด าเนนการในการวางแผนตดสนใจ การจดองคการ การน า และการควบคมทรพยากรพนฐานขององคการ อนไดแก ทรพยากร การเงน สนทรพยถาวร ขอมลและทรพยากรมนษย เพอชวยใหองคการบรรลเปาหมายอยางมประสทธภาพและประสทธผล ดงนน การจดการจงประกอบดวยหนาททางการจดการ 4 อยาง ไดแก การวางแผน (Planning) การจดองคการ (Organizing) การน า (Leading) และการควบคม (Control) สรปไดวา การจดการ คอ กระบวนการทจะท าใหองคกรบรรลตามเปาหมายขององคกร โดยน าทรพยากรการบรหารมาใชใหบรรลวตถประสงคตามขนตอนการบรหาร คอ การวางแผน (Planning) การจดองคการ (Organizing) การน า (Leading) และการควบคม (Control) 2.1.2 ความส าคญของการจดการ การจดการเปนงานทตองอาศยปจจยตางๆ ในการด าเนนการโดยเฉพาะวธการปฏบตดานการจดการนนเปนเรองทมความยงยากและซบซอน จ าเปนตองอาศยผบรหารทมวสยทศนคอยดแลเอาใจใสและใชความพยายามสนบสนนกลมบคคลในองคการเพอ ใหเกดการปฏบตงานอยางเครงครด ตามระเบยบแบบแผนทวางไวเพอใหเกดผลดทางการจดการ (วลาวรรณ รพพศาล, 2550, น. 32-33) ดงน 1) ท าใหเกดประสทธภาพทางการบรหาร โดยทวไปจะเหนวาการด าเนนงานขององคการจะประสบความส าเรจมากนอยเพยงใด องคการจ าเปนตองมประบวนการปฏบตงานทดทงเรองการวางแผนจดองคการ จดคนเขาท างาน การชน าและการควบคม คอตองท าใหงานตางๆ ด าเนนไปตามเปาหมายทวางไวและไดรบผลประโยชนตอบแทนอยางคมคา โดยใชทรพยากรนอยทสด 2) ท าใหเกดประโยชนในดานเวลา หมายถง การด าเนนงานขององคการทมการวางแผนไวชดเจน จะท าใหงานตางๆ ขององคการด าเนนไปอยางราบรน รวดเรว ส าเรจตามระยะเวลาและวตถประสงคทก าหนดไวอยางมประสทธภาพสงสด 3) เปนวธทางการปฏบตงานอยางหนง หมายถง การจดการเปรยบเสมอนเครองมอทจะชวยเสรมบคลากรในองคการเหนความส าคญตองานมขวญก าลงใจในการปฏบตงานโดยจะตองใหทกคนไดรบ ทราบถงบทบาทหนาทของตนเองอยางชดเจนสามารถปฏบตงานไดดวยความมนใจเกดขอผดพลาดนอยทสด 4) ชวยลดตนทนในการด าเนนงาน หมายถง ในกรณทองคการมผบรหารและกระบวนการจดการทดแลว ยอมจะชวยลดคาใชจายในการด าเนนงานได โดยเฉพาะในเรองปจจยทเกยวกบการบรหารงาน เชน คน เงน วสด-อปกรณ เวลา เปนตน

13

5) ท าใหเกดคณคาทางสงคม องคการธรกจทไดพยายามบรหารงานใหมประสทธภาพจนเปนทรจกและยอมรบโดยทวไป ยอมสนองความตองการของสงคมในดานผลตภณฑและการบรการทดได เชน ปรมาณและคณภาพของผลผลต การบรการเพออ านวยความสะดวกตางๆ 2.1.3 หนาทในการจดการ (Functions of management) หนาททางการจดการ หรอการบรหาร ถอวาเปนหนาทส าคญของงานแตละงานในองคการผบรหารทประสบความส าเรจสวนใหญจะเปนผสรางโอกาสในการปฏบตงาน ใหแกคณะบคคลหรอกลมบคคลอยางมประสทธภาพ รวมถงไดรบความรวมมอจากผใตบงคบบญชา ทส าคญผบรหารจะตองมความรความช านาญมประสบการณในแงมมตางๆ ของกระบวนการบรหารจดการ โดยมรายละเอยดของบทบาทหนาทของกระบวนการบรหารจดการ (วลาวรรณ รพพศาล, 2550, น. 42-43) ดงน 1) การวางแผน (Planning) เปนงานขนแรกทองคการจะตองลงมอกระท ากอนทจะไปจดการในหนาท อนๆ ซงงานท เก ยวกบแผนนนจะเปนเรองของการก าหนดเปาหมายหรอวตถประสงคในการด าเนน งานในขนตน โดยจะตองก าหนดเปนโครงรปของงานออกมาอยางชดเจนเพอเปนการตดสนใจวา องคการจะท าอยางไรบาง ท าอยางไร ท าเมอไหร และจะใหใครเปนผปฎบตบางในงานแตละสวนทจะก าหนดขน 2) การจดองคการ (Organizing) เปนงานทถกจดท าตอจากแผนงานทไดด าเนนการเสรจเรยบรอย แลว ในการจดองคการนนผบรหารจะตองจดรปแบบโครงสรางของงานออกมาใหชดเจนในเรองของปรมาณงานทจะตองจดท าไมวาจะเปนการจดระบบการท างาน ตลอดจนการประสานสมพนธของงานแตละงาน เพอใหเปนระเบยบแบบแผนของการปฏบตทดและกอใหเกดประโยชนตอองคการมากทสด 3) การจดคนเขาท างาน (Staffing) หลงจากทองคการมแผนงานและจดโครงสรางของงานไวเรยบรอย แลว งานในขนนจะดแลเกยวกบการวางแผนเพอสรรหาบคลากรเขามาปฏบตงานองคการซงกระบวนการนน จะถกเรมตนตงแตการวางแผนเพอพจารณาความตองการก าลงคนดวยการสรรหาคดเลอก บรรจ ฝกอบรมและพฒนา ประเมนผลการปฏบตงาน รวมไปถ งก าหนดคาตอบแทน จดสวสดการ และการออกจากงาน 4) การชน า (Leading) เมอองคการไดท าการคดเลอกบคลากรตามกระบวนการทถกตองและเปนธรรมแลว กจะไดบคลากรทมความเหมาะสมตามความตองการเขามาปฏบตงาน และในขนนผบรหารจะตองท าหนาทชกจงใหบคคลฝายตางๆ รวมมอปฏบตงานอยางเตมท การชน าหรอสงการถอวาเปนงานทตองใชศลปะคอนขางสงทจะท าใหผบงคบบญชารวมมอดวยความเตมใจ ดงนนในการชน าอาจจะใชวธการออกค าสงแบบขอรองใหค าแนะน า โดยจะไมใชวธการบงคบอยางเดดขาด

14

5) การควบคม (Controlling) ถอเปนงานขนสดทายของกระบวนการจดการทคอยดแลตรวจ สอบการด าเนนงานของบคลากรแตละคนวาเปนอยางไร งานคบหนาไปถงไหน มปญหาอปสรรคอะไรเกดขน ซงวธการควบคมนนผบรหารอาจจะใชวธการสงเกตการณปฏบตงานดวยตนเอง หรอการตรวจสอบผลงานตามขนตอน ซงแลวแตความเหมาะสม ทส าคญคออยาใหผปฏบตงานมความ รสกวาก าลงถกจบผด หลงจากนนจะน าผลทไดจากการดแลควบคมมาด าเนนการแกไขตอไป รงสรรค ประเสรฐศร (2549, น. 13) ระบวา หนาทในการบรหาร ประกอบดวย 4 ขนตอน คอ (1) การวางแผน (2) การจดองคการ (3) การน า (4) การควบคม โดยทง 4 ขนตอนมความสมพนธกน คอ เมอมการวางแผนแลวจะตองมการจดสรรหนาทวามใครท าหนาทอะไรบาง แลวขนตอนตอไปจงมการสงการและชกน าใหพนกงานปฏบตตามแผน เมอมการปฏบตตามแผนแลว กจ าเปนจะตองมขนตอนสดทาย คอ การควบคมใหเปนไปตามแผนทวางไว ซงขนตอนการบรหารทง 4 ขนตอน จะเกยวของกบทรพยากรตางๆ ไดแก ทรพยากรมนษย (Human Resource) ทรพยากรทางกายภาพ (Physical Resource) ทรพยากรขอมล (Information Resource) ทรพยากรทางการเงน( Financial Resource) ดงแสดงภาพท 2.1

ภาพท 2.1 ความสมพนธของหนาทในการบรหารขนพนฐาน ทมา: Hellriegel, Slocum, Jackson (2004) 2.1.4 การจดการตามหลกบรหาร (Administrative Management) แนวคดทมงเนนการจดองคการในภาพรวมเพอใหเกดประสทธภาพ โดยมผจดการและผบรหารรบผดชอบในการประสานกจกรรมตางๆ ของกลม และสวนงานตางๆ ในองคการ นกคดทส าคญ ไดแก Henri Fayol (ค.ศ.1841-

3. การน า

(Leading)

2.การจดองคการ

(Organizing)

การควบคม

(Controlling)

1. การวางแผน

(Planning)

15

1925) นกอตสาหกรรมชาวฝรงเศส ผเขยนหนงสอชอ “General and Industrial Management” ไดน าประสบการณของตนเองมาเผยแพรวธการปฏบตทางดานการจดการอยางเปนระบบ เพอ ใหผจดการคนอนๆ ใชเปนแนวทางในการบรหาร โดยใหความส าคญกบการด าเนนกจกรรมใดๆ กตามจะส าเรจบรรลเปาหมายมากนอยเพยงใด ขนอยกบบทบาทหนาทของผบรหาร ซงจะเนนกระบวนการบรหารขนพนฐานไว 5 ประการ หรอชอยอวา POCCC (วลาวรรณ รพพศาล, 2550, น. 34-35) ดงน (1) Planning (การวางแผน) การคาดคะเนเหตการณตางๆ ไวลวง หนา ทถอวาอาจจะเปนผลกระทบตอธรกจไดทงในปจจบนและอนาคต (2) Organizing (การจดองคการ) กระบวนการจดโครงสรางของคนและงาน โดยมการแบงงานและก าหนดอ านาจหนาทความรบผดชอบ (3) Commanding (การบงคบบญชา) การวางหลกการบงคบบญชาสงการใหสมาชกในองคการปฏบตงานตามทไดรบมอบหมายใหดทสด (4) Co-ordinating (การประสานงาน) ภาระหนาทของผบรหารทจะคอยเชอมโยงงานตางๆ ใหด าเนนไปดวยกน (5) Controlling (การควบคม) การก ากบดแลงานทมอบหมายใหการปฏบตงานด าเนนไปตามแผนทวางไว นอกจากน Fayol ยงไดคดคนหลกการจดการ (A principle of management) 14 ขอ เพอชวยใหผบรหารสามารถท างานไดอยางมประสทธผล (Dubrin & Ireland, 1993, p. 37) ดงน (1) การแบงงานกนท า (Division of work) โดยการเพมการแบงงานกนท าตามความสามารถหรอความถนนในงานแตละงาน เพอใหเกดประสทธภาพ (2) อ านาจหนาท (Authority) ผบรหารมสทธทจะสงการและมอ านาจทจะบงคบใหผใตบงคบบญชาปฏบตตามค าสงนนๆ (3) เอกภาพการสงการ (Unity of command) ผใตบงคบบญชาควรรบค าสงจากผบงคบบญชาเพยงคนเดยว ทเรยกวาหลกการ One man one boss (4) วนย (Discipline) ผใตบงคบบญชาควรใหความเคารพและเชอฟงในขอก าหนดและ นโยบายขององคกร (5) เอกภาพในทศทาง (Unity of direction) งานแตละงานในแตละกลมหรอแตละฝายควรปฏบตงานภายใตแผนและการอ านวยการเดยวกน (6) ผลประโยชนสวนตวขนกบผลประโยชนสวนรวม คอผลประโยชนทางสงคมควรมากอนเปนล าดบแรก ผลประโยชน ขององคกรเปนอนดบทสอง และผลประโยชนของแตละบคคลหรอกลมคนมาเปนอนดบสดทาย (7) ผลตอบแทน (Remuneration) คนงานควรไดรบคาจางอยางยตธรรม ผลตอบแทนนนตองเปนทยอมรบไดทงคนงานและองคกร (8) รวมอ านาจ (Centralization) เพมบทบาทของผใตบงคบบญชาในกระบวนการตดสนใจ คอ การกระจายอ านาจ (Decentralization) ขณะทหากลดบทบาทลงจะเปนการรวมอ านาจไวทศนยกลาง (Centralization) ดงนน ผบรหารทมความสามารถตองตดสนใจอยางถกตองวาสถานการณใดควรรวมอ านาจและสถานการณใดควรจะกระจายอ านาจ (9) สายการบงคบบญชา (Scalar chain) ควรก าหนดสายการบงคบบญชาของแตละหนวยงานในองคกรใหชดเจน ไมเหลอมล า ทบซอน หรอคลมเครอ ซงสายการบงคบบญชานจะสมพนธกบการสอสารในองคกรดวย

16

(10) ระเบยบ (Order) ทกสงทกอยางควรมระเบยบแบบแผน การบรรจลกจางเขาท างานควรค านงถงคณสมบต และองคกรควรตองจดใหบคคลท างานทเหมาะสมกบตนเอง (11) ยตธรรม (Equity) ผบรหารควรบงคบบญชาดวยความเมตตากรณาและยตธรรมตอผใตบงคบบญชา (12) ความมนคง (Stability of Tenure of Personnel) อตราการออกจากงานสงแสดงใหเหนถงความไรประสทธภาพของผบรหารและองคกร ผบรหารควรสรางความรสกในเรองความมนคงในหนาทการงานใหแกผใตบงคบบญชา เพอลดอตราการออกจากงานใหนอยลง (13) การรเรม (Initiative) ผใตบงคบบญชาควรไดรบโอกาสในการออกแบบและด าเนนการตามแผนดวยตนเอง และ (14) ความสามคค (Esprit de Corps) เพอใหการท างานเปนทมประสบความส าเรจ การสงเสรมใหเกดความสามคคในหมคณะเปนสงทควรกระท า เพอใหเกดความเปนเอกภาพทงองคกร ตอมา Gulick & Urwick ไดน าแนวคดของ Fayol มาพฒนาเพอใหมความสอดคลองกบงานมากขน โดยเนนใหเหนวาการจดการจ าเปนตองมกระบวนการหรอขนตอนปฏบตและไดสรปกระบวนการบรหารไวในหนงสอ “Papers on the Science of Administration” ป 1937 วา กระบวนการบรหารประกอบ ดวยขนตอนทส าคญ 7 ประการ โดยใชชอยอวา POSDCoRB (วลาวรรณ รพพศาล, 2550, น. 37) ดงน (1) Planning คอ การวางแผน ก าหนดเปาหมายและนโยบายในการปฏบตงาน (2) Organizing คอ การจดองคการหรอการจดโครงสรางของงาน โดยแบงงานสายการบงคบบญชาและอ านาจหนาทความรบผดชอบงานของแตละงาน (3) Staffing คอ การจดคนเขาท างาน เปนการบรหารงานดานทรพยากรมนษย เรมตงแตการสรรหา การคดเลอก เปนตน (4) Directing คอ การอ านวยการหรอการชน า เปนเรองของการตดสนใจสงการ ควบคมบงคบบญชา ( 5) Co-ordinating คอ การประสานงานใหเกดความรวมมอภายในองคการ (6) Reporting คอการรายงานผลการปฏบตงาน เพอใหทราบถงความกาวหนาเพอใชเปนขอมลในการแกปญหา (7) Budgeting คอ การจดสรรงบประมาณ เพอรองรบการใชจายขององคกร และตอมา ชบ กาญจนประกร (2526) ไดเพม “PA” คอ นโยบาย (Policy) และอ านาจหนาท (Authority) กลายเปน “PA-POSDCoRB” ประกอบดวย (1) นโยบาย (Policy) คอ นโยบายทจะใชในการบรหารงาน ตลอดจนวธการก าหนดนโยบายดงกลาวนนดวย (2) อ านาจหนาท (Authority) คอ อ านาจหนาทของแตละระบบงาน ตลอดจนการมอบหมายอ านาจหนาทในระบบงานเหลานดวย (3) การวางแผน (Planning) คอ การวางแผนทจะด าเนนการตามนโยบายทก าหนดไวเพอใหแผนงานทก าหนดขนสอดคลองตองกบนโยบาย การทจะไดแผนงานทถกตอง จ าเปนตองอาศยความรทางวชาการวางแผน และการคาดหรอท านายเหตการณในอนาคตดวย (4) การจดองคการ (Organizing) คอ การจดรปงานของระบบงานตางๆ ในการจดรปงานนสงทควรน ามาพจารณาประกอบคอ วธการปฏบตงาน ทงนเพอใหการจดรปงานและวธการปฏบตงานมความสอดคลองตองการ ในการจดรป

17

งานดงกลาวนอาจมการพจารณาในดานการควบคมการปฏบตงานหรอในดานการแบงงาน เชน หนวยงานหลก (line) หนวยงานทปรกษา (Staff) และหนวยงานสนบสนน (Auxiliary) (5) การบคลากร (Staffing) คอ การจดหาบคคลทมความรและความสามารถมาบรรจและแตงตงใหปฏบตงานในหนวยงาน และอาจครอบคลมถงกจกรรมตางๆ ในการด าเนนการกบบคลากร เชน การสรรหาบคคล การบรรจและแตงตง การเลอนต าแหนง การฝกอบรม การก าหนดคาตอบแทน การใหพนจากงาน หรอการเลกจาง และการใหบ าเหนจบ านาญ (6) การอ านวยการ (Directing) คอ การอ านวยการซงรวมถงการควบคมงานและนเทศงาน ตลอดจนถงศลปะในการบรหารงาน เชน ความเปนผน า (Leadership) มนษยสมพนธ และการจงใจ นอกจาก นยงหมายรวมถงการวนจฉยสงการ และการมอบอ านาจหนาทอนเปนหลกส าคญยงในการบรหารงานดวย (7) การประสานงาน (Co-ordinating) คอ การประสานงานเพอใหงานด าเนนไปโดย สะดวกและเรยบรอย และเพอทจะใหการประสานงานดขน ตลอดจนแกไขปญหาขอขดของตางๆ นกบรหารจ าเปนตองศกษาหลกเกณฑและวธการประสานงานแบบตางๆ นอกจากนยงจะตองจดใหมระบบการประสานงานทดในหนวยงานของตนและกบหนวยงานอนๆ ดวย สงทจะชวยใหการประสานงานด าเนนไปดวยดกคอ การตดตอสอสารทด (8) การรายงาน (Reporting) คอ การรายงานผลการปฏบตงาน การประชาสมพนธ ผลงานดวย กจกรรมทงหมดนมสวนสมพนธตอเนองกบการตดตอสอสารเปนอนมาก (9) การงบประมาณ (Budgeting) คอการงบประมาณและการจดงบประมาณซงเปนกระบวนการสดทายของการบรหารงานทส าคญอกประการหนง นกบรหารจะตองมความรความสามารถเขาใจระบบงบประมาณ กระบวนการในการจดงบประมาณและการเงน และการใชวธงบประมาณเปนเครองมอในการวางแผนและควบคมงานดวย เหนไดวา การบรหารงานจะตองอาศยองคประกอบหรอปจจยตางๆ ซงนาจะเรยกวา ปจจยเหต (Input) หรอสงทจะใชไปในการบรหารงานและจะตองมกระบวนการบรหารงาน (Process) เพอใชปจจยเหต และเมอกระบวนการตางๆ ด าเนนการไปแลว กจะไดผลผลตหรอสงทไดออกมา (Output) 2.2 แนวคดและลกษณะองคกรสมรรถนะสง ความหมาย Pettigrew & Whipp (1993) กลาววา ผลการปฏบตงานขององคการทสามารถแขงขนไดนนสวนหนงเกยวของกบความสามารถในการเปลยนแปลงสงแวดลอมหลกขององคการผานทางระดบของการเรยนร Schein (1993) กลาววา องคการทปรบตวไดอยางรวดเรวกอนทจะมการเปลยนแปลง การเรยนรท าใหเกดการไดเปรยบในการแขงขนและองคการจะอยไดรอดได

18

Vecchio & Appelbaum (1995) กลาววา องคการทมผลการปฏบตงานเปนเลศนนควรมงเนนไปทการลงมอปฏบตในการแกปญหาตางๆ ทองคการประสบพอเจอและการทจะท าใหเกดความส าเรจอยางยงยนในระยะยาวไดนนจะตองไดรบความยนยอมหรอความตกลงจากพนกงานในองคการ Collins (2001) กลาววา เคลบลบความส าเรจของบรษทหรอองคการขนอยกบปจจยในเรองการยอมรบอยางไมหยดยงทจะเปนเลศ ทงนองคการจะตองปฏบตงานภายใตขอบเขตของตวเองและภายใตการรวมพลงเพอใหเกดศกยภาพสงสดโดยการพฒนากลยทธในระยะสนและมงเนนผลส าเรจในระยะควบคกนไปดวย Holbeche (2005) กลาววา องคการจะประสบความส าเรจเปนองคการทมผลการปฏบตงานเปนเลศได จะตองมสภาพแวดลอมทงภายในและภายนอกทไมเปนปฏปกษ โดยเหนวา ผน าจะ ตองมบทบาทส าคญในอนทจะสรางชมชนในองคการ เพอใหเกดความเชอถอขนระหวางกนในองคการนน ความเชอถอมไดเกดขนไดโดยอตโนมต หากแตจะตองสรางขนอยางจรงจง มเปาหมายและละเอยดออน โดยอาศยภาวะผน าเพอจะท าใหเกดการยอมรบทงจากภายในและภายนอกองคการ ตน ปรชญพฤทธ (2553) กลาววา ปจจยทมอทธพลตอการพฒนาขดสมรรถนะขององคการ ประกอบดวย วฒนธรรมองคการ นโยบายหรอกลยทธขององคการ โครงสรางการบรหาร กระบวนการหรอเทคโนโลย ทรพยากรการบรหาร และสมรรถนะหรอความสามารถทางการบรหาร สถานการณการแขงขนทางธรกจทเปลยนแปลงอยางรวดเรวรนแรงท าใหองคกรภาครฐและภาคเอกชนตองเรงปรบตวเพอสรางขดความสามารถในการแขงขนกบความทาทายทงจากภายใน และภาคนอกประเทศ เชน ระบบเศรษฐกจเสรทนนยมโลกของการคาไรพรมแดน เศรษฐกจในแบบ พาณชยอเลกทรอนกส การปฏรปทางเทคโนโลย ซงปจจยดงกลาวท าใหผน าหรอผก าหนดทศทางองคการตางแสวงหาแนวทางในการสรางความคมกนและขดความสามารถในการตอกรและแนวทาง ทจะตอบสนองตอความทาทาย และน าพาองคการกาวไปสความเปนเลศ เปนองคกรทสามารถแขงขนและอยไดอยางมประสทธภาพ คอเปนองคกรทมสมรรถนะสง (High Performance Organization) โดยองคกรสมรรถนะสงมปจจยหรอองคประกอบของการเปนองคกรสมรรถนะสง คอ ตองเปนองคกรทมขดความสามารถในการเปลยนแปลง เปนองคกรแหงนวตกรรม สามารถท างานไดอยางมประสทธภาพโดยไมยดระบบบงคบบญชาทเขมขนจนเกนไป และทส าคญ คอการกระตนใหคนในองคกรรกษาระดบของความเปนองคกรสมรรถนะสงไดอยางยงยน ปจจยทจะสามารถขบเคลอนใหองคกรเปลยนแปลไดคอ การสรางใหเปนวฒนธรรมองคกร โดยระบบการบรหารจดการทรพยากรภายในองคกร เชน การสรางสมดลในชวตการท างาน เปนตน

19

ส าหรบแนวทางการเปนองคกรสมรรถนะสงเกณฑ รางวลคณภาพแหงชาตของประเทศสหรฐอเมรกา หรอเกณฑรางวลคณภาพแหงชาตมลคอลมบลดรจ (Malcolm Baldrige National Quality Award: MBNQA) ถกก าหนดขนภายใตแนวคดการสรางความสามารถในการแขงขนในระดบโลก Baldrige Award จงเปนเครองหมายแสดงความเปนเลศในการบรหารจดการ และรางวล MBNQA เปนรางวลตนแบบของรางวลคณภาพแหงชาต (Thailand Quality Award: TOA) และในประเทศตางๆ ทวโลก โดยเกณฑรางวลนสามารถน าไปใชไดกบภาคธรกจ การศกษา บรการสขภาพและองคกรทไมแสวงก าไร (The National Institute of Standards and Technology, 2009) โดยเกณฑการประเมนรางวลดงกลาวประกอบดวย 7 มต ไดแก 1)การน าองคการ 2) การวางแผนเชงกลยทธและกลยทธ 3) การใหความส าคญกบผรบบรการและผมสวนไดสวนเสย 4) การวด การวเคราะห และการจดการความร 5) การมงเนนทรพยากรบคคล 6) การจดการกระบวนการ และ 7) ผลลพธการด าเนนการ ทงนส าหรบประเทศไทยเรมจากองคกรภาคเอกชนโดยบรษทการปโตรเลยมแหงประเทศไทย จ ากด (มหาชน) ใหความส าคญกบการสรางองคกรสมรรถสงและถอไดวาเปนความมงมนตงใจจรงทไดด าเนนการมาเปนระยะเวลายาวนานตอเนองโดยผาน 5 เสาหลก คอ 1) เทคโนโลยสารสนเทศ (Information technology) 2)นวตกรรม (Innovation) 3) การบรหารจดการองคความร (Knowledge Management) 4) ภาวะผน า (Leadership) 5) ความเปนเลศและฉบไวในการด าเนนการ (Operational Agility and Excellence) ส าหรบในภาครฐเรมกลาวอยางเปนระบบและตอเนองแตมชอแตกตางกนโดยรจกกนในชอ “การปฏรประบบราชการ” ทมงเนนประชาชนเปนศนยกลาง โดยมการปรบเปลยนทงระบบ ตงแตวธคดตามหลกการบรหารกจการบานเมองทด (Good Governance) และวธการท างานทมงสการเปนองคกรสมยใหมมการท างานเปนเชงรกแบบบรณาการมความคลองตวรวดเรวมขดสมรรถนะ และสรางผลงานสง (High performance) มความโปรงใสตรวจสอบไดสามารถเรยนรและปรบตวไดอยางเหมาะสม ซงวธการเพอใหบรรลเงอนไขไดก าหนดไวใน “พระราชกฤษฎกาวาดวยหลกเกณฑและวธการบรหารกจการบานเมองทด พ.ศ.2546 โดยหลกเกณฑเพอสรางเงอนไขการบรหารราชการ ไวหลายประการ เชน การบรหารราชการเพอใหเกดประโยชนสขของประชาชน การบรหารราชการเพอใหเกดผลสมฤทธตอภารกจของรฐ การบรหารราชการอยางมประสทธภาพและเกดความคมคาในเชงภารกจของรฐ การลดขนตอนการปฏบตงาน การปรบปรงภารกจของสวนราชการ การอ านวยความสะดวกและตอบสนองความตองการของประชาชน การประเมลผลการปฏบตราชการ เปนตน ขณะเดยวกนไดมการน ากระบวนการบรหารเชงยทธศาสตรเขามาใชเปนเครองมอในการทจะชวยในการพฒนาระบบราชการอยางเปนรปแบบและจรงจง(ส านกงานคณะกรรมการพฒนาระบบขาราชการ, 2546) โดยครอบคลม 3 ขนตอน ดงน

20

1) ขนการคดวางยทธศาสตร มงเนนใหสวนราชการคดนอกกรอบและมองจากขางนอกเขามาขางใน (Outside-in) เพอสรางยทธศาสตรการปฏบตราชการอยางเปนระบบและเชอมโยงเขากบยทธศาสตรของรฐบาล 2) ขนการน ายทธศาสตรไปสการปฏบต เนนใหความส าคญกบการจดท าแผนปฏบตการและการวเคราะหความเสยง โดยเชอมโยงใหเขากบการจดสรรงบประมาณประจ าปของภาครฐ ประกอบกบการใหความส าคญตอการบรหารการเปลยนแปลง มการวางแนวทางหรอขอเสนอเพอการบรหารการเปลยนแปลง (Blueprint for Change) 3) ขนการทบทวนและตดตามประเมนผลเชงยทธศาสตร เปนการสรางระบบการตดตามตรวจสอบ และทบทวนยทธศาสตรการท างานของสวนราชการใหเปนระบบและมประสทธภาพ เพอแสดงใหเหนถงความกาวหนาในการใชจายเงนและการปฏบตราชการตามเปาหมายและตวชวด นอกจากการสรางภาพใหระบบราชการเปนองคกรสมรรถนะสงแลวยงใหความส าคญตอองคสมรรถนะสงโดยใชเกณฑการพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐ (Public Sector Management Quality Award : PMQA) โดยประเทศไทยไดน าหลกเกณฑรางวลคณภาพแหงชาต มลคอลมบลดรจ (Malcolm Baldrige National Quality Award: MBNQA) มาปรบใชเปนครงแรก กบภาคเอกชนตงแตป พ.ศ.2545 และไดมการมอบรางวลคณภาพแหงชาต (Thailand Quality Award: TQA) ซงรางวลดงกลาวเปนการกระตนใหแตละองคกรภาคธรกจหนมาใสใจการพฒนาคณภาพผลตภณฑหรอบรการของตน ตลอดจนมงพฒนาการบรหารงานสความเปนเลศ ดงนนภาครฐ โดยส านกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ (ก.พ.ร.) และสถาบนเพมผลผลตแหงชาตไดรวมกนศกษาเพอก าหนดหลกเกณฑใหสอดคลองกบบรบทของระบบราชการไทยและมความเชอมโยงสอดคลองกบพระราชกฤษฎกาวาดวยหลกเกณฑและวธการบรหารกจการบานเมองทด พ.ศ.2546 โดยสรางหลกเกณฑและวธปฏบตเพอยกระดบและพฒนาขดความสามารถและมาตรฐานการบรหารจดการของสวนราชการใหเทยบเทามาตรฐานสากลในระดบโลก สอดคลองกบแนวทาง การบรหารกจการบานเมองทดและแผนยทธศาสตรการพฒนาระบบราชการไทย ก าหนดเปนเกณฑรางวลคณภาพการบรหารจดการภาครฐ (Public Sector Management Quality Award : PMQA) ไปใชเปนแนวทางในการประเมนองคกรดวยตนเอง และปรบปรงอยางตอเนองเพอยกระดบคณภาพการปฏบตงานไปสมาตรฐานสากลซงประกอบดวย 7 มต คอ 1)การน าองคการ 2) การวางแผนเชง กลยทธและกลยทธ 3) การใหความส าคญกบผรบบรการและผมสวนไดสวนเสย 4) การวดการวเคราะห และการจดการความร 5) การมงเนนทรพยากรบคคล 6) การจดการกระบวนการ และ 7) ผลลพธการด าเนนการ (ส านกเลขานการคณะกรรมการรางวลคณภาพแหงชาต, 2550) ทงนตวแบบแสดงปจจยเพอน าไปสความเปนเลศขององคกร สามารถอธบายไดดงน

21

ภาพท 2.2 ตวแบบแสดงปจจยสความเปนเลศขององคการ โดยใชมมมองในเชงระบบ ทมา: คณะกรรมการรางวลคณภาพแหงชาต (2550) 2.3 แนวคดการบรหารจดการบานเมองแบบความรวมมอ (Public-Private Collaboration) การบรหารกจการบานเมองในปจจบนเปลยนแปลงไปตามสภาพปญหาสาธารณะของประเทศทมความสลบซบซอนมากขน มความเชอมโยงเกยว ของกบบคคลหลายฝาย จ าเปนตองอาศยความรวมมอผนกก าลงระหวางหนวยงานภายในภาครฐดวยกนเอง และระหวางภาครฐกบภาคสวนอนๆ อยางไรกตามหนวยงานราชการมกจะไดรบการออกแบบใหตอบสนอง หรอมงเนนแกไขปญหาใดปญหาหนงเปนการเฉพาะ การบรหารงานเปนไปตามโครงสรางสายการบงคบบญชาและหลกการแบงงานเพอสรางความเชยวชาญเฉพาะดาน ตามขอบเขตความรบผดชอบทก าหนดไวโดยวธการควบคมและสงการ แบบบนลงลาง รวมทงไมมแรงจงใจในการท างานรวมกนหรอท างานขามฝาย ขาราชการและเจาหนาทยงขาดความรความสามารถ ทกษะ และประสบการณการท างานแบบบรณาการ ท าใหประสบปญหาความยากล าบากในการด าเนนงานคอนขางมาก และเผชญปญหาแบบทไมใชงานประจ ามากขน ไมมหนวยงานใดหรอภาครฐเพยงล าพงสามารถแกไขปญหาได แตจะตองอาศยวธการแกไขปญหารวมกนกบหนวยงานและภาคสวนอนในลกษณะแบบเครอขาย ทงนการบรหารกจการบานเมอง (Public governance) รวมสมยไดใหความส าคญตอการท างานเพอจดระเบยบ และสานพลงของกลไกทกฝายเขาดวยกนในการตอบสนองความตองการของประชาชนและแกไขปญหาของบานเมองทมความซบซอนและเปนพลวตรมากขน โดยประสานการท างานและหรอการ

ผลลพธ

การน าองคการ

โครงสรางองคการ

การวางแผน

เชงกลยทธ

การมงเนนลกคาและการคา

การจดการ

กระบวนการ

การวด การวเคราะห และการจดการความร

การมงเนนบคลากร

เชงกลยทธ

22

เปดทางเลอกใหแกภาคสวนอนๆ ในสงคมทไมใชภาครฐ คอ ภาคเอกชน ภาคประชาสงคม ชมชน และประชาชน ไดเขามามสวนรวมในการบรหารกจการบานเมองทงในแงทางตรงและทางออม (ทศพร ศรสมพนธ, 2553) ตามภาพ ท 2.3 ภาพท 2.3 ความสมพนธของภาครฐ ภาคเอกชน และภาคประชาชน ทมา: ทศพร ศรสมพนธ (2553) ทงนในการบรหารกจการบานเมองดงกลาว ยดประสทธภาพและความคมคา ประสทธผล ภาระรบผดชอบ ความโปรงใส การตอบสนองความตองการและการมสวนรวมของประชาชน ความเสมอภาค/เทยงธรรม หรอการบรหารกจการบานเมองทด (Good Public Governance) หรอธรรมาภบาลอนสงผลตอเนองท าใหประชาชนไดรบประโยชนสข ลดปญหาความเหลอมล าไมเปนธรรมและความยากจนในสงคม ประเทศชาตมความเจรญกาวหนาอยางยงยนในทายทสด โดยการบรหารกจการบานเมองรวมสมยเปนทงแนวดงทเปนเรองการจดการความสมพนธภายในภาครฐตงแตการจดระเบยบความสมพนธระหวางฝายการเมองกบฝายขาราชการประจ า ล าดบชนทางการบรหารปกครองระหวางราชการบรหารสวนกลาง สวนภมภาคและสวนทองถน ทก าหนดบทบาทภารกจและอ านาจหนาทกนใหชดเจน ไมซ าซอน แตยงคงประสานเชอมโยงและบรณาการเขาดวยกน เพอรวมสรรพก าลงซงกนและกน และแนวนอนหรอแนวราบทเปนการจดระเบยบความ สมพนธระหวางภาครฐและภาคสวนอนๆ ในสงคมของภาครฐใหเปนผเอออ านวยสนบสนนมากกวาเปนผด าเนนการดวยตนเอง โดยอาศยวธการ เชน การเปดใหมการแขงขน การแสวงหาความรวมมอกนและการเปดโอกาสใหภาคสวนอนๆ ไดเขามามสวนรวมในการบรหารกจการบานเมอง ตามภาพท 2.4

Third Sector ภาคทสาม

(Civil Society Organization/ Non-Government Organization/

Non-state actors ฯลฯ)

Trust & Coordination

Command & control Hierarchy

ภาคเอกชน ภาครฐ

Voluntary exchange

Citizen Community

Government Bureaucracy

Market Mechanism

การจดการ ความสมพนธ ความสมดล

23

ภาพท 2.4 การบรหารกจการบานเมองในแนวดงและแนวนอน ทมา: ทศพร ศรสมพนธ (2553) การบรหารกจการบานเมองแบบรวมมอกน (Collaborative governance) เปนการบรหารกจการบานเมองในแนวนอนหรอแนวราบ โดยอาศยการผนกก าลงหรอสานพลงของทกภาคสวน ไมวาจะเปนภาครฐ ภาคเอกชน และภาคประชาสงคม ใหเขามารวมมอกน มลกษณะการท างานขามภาคสวน (Cross boundary) เพอแกไขปญหาสวนรวมของประเทศชาตใหลลวงไปและหรอผลกดนใหบรรลเปาหมายของการพฒนาบางประการ ซงยากเกนกวาภาคสวนใดจะท าไดส าเรจดวยตนเองตามล าพง แนวทางดงกลาวใหความส าคญตอการหยบยกเอาประเดนปญหาสาธารณะขนมาพจารณาโดยมผอปถมภ/สปอนเซอรในการรเรม และใหการสนบสนนเพอเปดโอกาสใหผน าของทกภาคสวนเขามา ถกกนในเวทรวมทมความเปนกลาง อนเปนการเสรมพลงและตอยอดขนมาจากคณลกษณะเดนและทรพยากรทมอยของแตละฝาย โดยการท างานรวมกนตองจรงใจและไมมประโยชนแอบแฝง ตงอยบนสมมตฐานวาทางออกในการแกไขปญหาสาธารณะทดเกดขนมาจากทบคคลฝายตางๆ ไดเขามาท างานรวมกน ในลกษณะ “การรวมกนคด-รวมกนท า-รวมกนรบผดชอบ” ยอมจะกอใหเกดประสทธผลและความยงยน ตามนยดงกลาวนหมายความวาระดบของการท างานรวมกนของผทเกยวของฝายตางๆ จะตองอยในระดบทสงขนไปกวาการประสานงาน (Coordination) หรอการท างานรวมกน

สวนท

องถน

- สวน

ภมภาค

- สวน

กลาง

ภาคเอกชน ภาคประชาสงคม ชมชน ประชาชน

แนวระนาบ (Horizontal Government) แนวระนาบ

(Horizontal Government) แน

วดง (

Verti

cal M

ulti-l

evel

Gove

rnan

ce)

24

(Cooperation) ตามปกต แตจะตองมการวางแผนเพอใหบรรลวตถประสงคและเปาหมายทตองการรวมกน มการระดบและน าเอาทรพยากรทงทมตวตน (Tangible) และไมมตวตน (Non-tangible) เขามาแบงปนและใชประโยชนรวมกน มการยอรบความเสยงและภาระรบผดชอบตอผลงานทเกดขนรวมกน ตามภาพท 2.5 ภาพท 2.5 สรปแนวคดเกยวกบการท างานแบบรวมมอ ทมา: ทศพร ศรสมพนธ (2553) ความรวมมอภาคเอกชน (Public-Private Collaboration) ทผานมาธรกจเอกชนไดใหความ ส าคญตอเรองความรบผดชอบตอสงคมและเขามามบทบาทในกระบวนการนโยบายสาธารณะเพอประโยชนของสงคมสวนรวมมากขน จะเหนไดจากกระแสแนวความคดในเรองของความเปนพลเมองของบรษท (Corporate citizenship) ความรบผดชอบตอสงคม (Corporate social responsibility หรอ CSR) รวมถงการสรางคณคารวม (Corporate shared values หรอ CSV) เปนตน แตกยงเปนไปในลกษณะของการทแตละบรษทตางด าเนนการดวยตนเอง หรอรวมกบชมชนใดชมชนหนง หรอในบางพนทเปนการเฉพาะ

Collaboration - Planning jointly to achieve common goal - Pooling resources - Evaluating outcomes together

“the pooling of appreciations and/or tangible resources (e.g., information, money, labor) by two or more stakeholders to solve a set of problems which neither can solve individually”

“shared problems that cannot be solved alone”

Fragmented แยกสวน Shared แบงปน - Decision-Making การตดสนใจ - Decision-Making การตดสนใจ - Resources ทรพยากร - Resources ทรพยากร - Risks & Benefits ความเสยหายและ - Risks & Benefits ความเสยหายและ ประโยชนทไดรบ ประโยชนทไดรบ

Competition Coordination Cooperation Collaboration การแขงขนกน การประสานงานกน การท างานดวยกน การรวมมอกน

Conversation Communication

Coordination Cooperation

Collaboration

High

Low High Low

Level of Commitment

Level of purpose or Goal

25

ในแงของการท างานรวมมอกนระหวางภารรฐและภาคเอกชนทผานมา มกจะปรากฏในรปแบบ ของการเปนหนสวน (Public-private partnership หรอ PPP) ทเปดใหภาคเอกชนรายใดรายหนงหรอรวมกลมเขามาแขงขนเสนอตวเพอท าขอตกลงหรอสญญาในลกษณะตางๆ รวมถงการสรางแรงจงใจทางภาษและมาตรการอนๆ เชน โครงการรถไฟฟา โครงการกอสรางทาเรอ โครงการจดหาพลงงานไฟฟา เปนตน ซงอาจจะยงไมไดตอบโจทยเรองของความรบผดชอบของธรกจตอสงคมมากนก เพราะเปนลกษณะตางตอบแทนและภาคเอกชนไดรบผลก าไรจากการด าเนนงาน ในชวงทศวรรษทผานมาจงมความพยายามกระตนและใหความส าคญในเรองการสงเสรมใหมการท างานรวมมอระหวางภาครฐและภาคเอกชนเพอแกไขปญหาและความตองการของสงคมอยางจรงจงมากขน อนเปนไปตามกระแสการบรหารกจการบานเมองแบบรวมมอกน (Collaborative governance) ดงจะเหนไดจากการจดตง Weil Program on Collaborative Governance ของ Center for Business and Government ทมหาวทยาลยฮารวารด เพอศกษาวจยและผลกดนแนวคดดงกลาวใหขยายผลในวงกวาง รวมทงมการตพมพเอกสารและหนงสอทางวชาการเพออธบายหลกการและรวบรวมกรณศกษาเกยวกบการท างานรวมมอกนระหวาง ภาครบและภาคเอกชนในการแกไขเรองของสวนรวมหรอปญหาของบานเมองในดานตางๆ ส าหรบตวอยางของบทเรยนความส าเรจของการท างานรวมกนระหวางภาครฐและภาคเอกชนทนาสนใจ อาท (1) หองสมดประชาชนแหงนวยอรค และสวนสาธารณะกลางของนวยอรค อนเปนโครงสรางการบรหารงานและการจดการทรพยากรทางการเงนรวมกนระหวางภาครฐและภาคเอกชน (2) โครงการวจยรวมกนระหวางรฐบาลและธรกจเอกชนเพอพฒนาการผลตอาวธและการใชประโยชนจากพลงงานนวเคลยร โดยสรปอาจกลาวไดวา ภาครฐและภาคเอกชนตางฝายตางไดเขามาท างานเพอตอบสนองความตองการของประชาชนและแกไขปญหาของสงคมอยางเปนอสระตอกน แมวาในกรณทมความจ าเปนจะตองท างานรวมกนกยงคงอาศยวธการท าขอตกลงหรอสญญาใหภาคเอกชนเขามาเปน ผลงทนและใหบรการสาธารณะแทนภาครฐ ซงพบวาแนวทางดงกลาวไมเพยงพอตอการรบมอกบปญหา และความซบซอนของสงคมปจจบนและอนาคต จงมความจ าเปนตองอาศยการสรางนวตกรรม หรอทางเลอกใหมๆ ในการบรหารกจการบานเมอง โดยเฉพาะการผนกก าลงหรอสานพลงในการท างานรวมกนระหวางภาครฐและภาคเอกชนอยางเปนระบบและโปรงใส เพอน าเอาจดแขงหรอขอดของทงสองฝายเขามาใชประโยชนเพอสรางความแตกตางใหเกดขนและท าใหประเทศไทยกาวไปขางหนาอยางมนคง และยงยน

26

2.4 แนวคดและทฤษฏเกยวกบเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษ 2.4.1 ความหมายของเขตเศรษฐกจพเศษ World Bank (2008, P. 9) อธบายวา พนททางภมศาสตรทมขอบเขตชดเจนและไดรบกฎ ระเบยบทเปนอสระกวากฎระเบยบทใชกบพนทในสวนอนของประเทศ โดยเขตเศรษฐกจจะไดรบสทธประโยชนหรอกฎระเบยบทางการลงทนทสรางประโยชนทางการลงทนและแรงจงใจเหนอกวาพนทสวนอนๆ ในประเทศ ประเทศมาเลเซย (Free Zone Act 1990) อธบายวา พนทใดพนทหนงของมาเลเซยทถกประกาศ โดยรฐมนตรกระทรวงการคลงใหเปนเขตพาณชยเสรหรออตสาหกรรมเสร ประเทศจน (Regulations on Special Economic Zones in Guangdong Province) อธบายวา พนททรฐบาลกลางก าหนดใหแกรฐบาลทองถนเพอจดตงเขตเศรษฐกจอยาง เปนระบบและเออตอการลงทนของนกลงทน ประเทศฟลปปนส (PEZA, Chapter I, Sec.4, Act 1995) อธบายวา พนททไดรบเลอกใหพฒนา หรอมศกยภาพทจะไดรบการพฒนาไปสอตสาหกรรมเกษตร อตสาหกรรมทองเทยว หรอการนนทนาการ การคา ธนาคาร ศนยกลางการลงทน และศนยกลางการเงนนอก จากนเขตเศรษฐกจพเศษอาจประกอบไปดวยบางสวนหรอทงหมดของสงตอไปน ไดแก นคมอตสาหกรรม เขตการผลตเพอสงออก เขตการคาเสร และศนยกลางการทองเทยวหรอนนทนาการ เปนตน ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต อธบายวา บรเวณ พนททคณะกรรมการนโยบายเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษก าหนดใหเปนเขตเศรษฐกจพเศษ ซงรฐจะสนบสนนโครงสรางพนฐาน สทธประโยชนสงเสรมการลงทน การบรหารแรงงานตางดาว แบบไป-กลบ การใหบรการจดเดยวเบดเสรจ และการอนทจ าเปน ระเบยบส านกนายกรฐมนตรวาดวยเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษ พ.ศ.2556 อธบายวา บรเวณ พนททคณะกรรมการนโยบายประกาศก าหนดใหเปนเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษ ซงรฐจะสนบสนนการพฒนาโครงสรางพนฐานการพฒนาระบบการใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจสอดคลองกบระบบ ASEAN Single Window และการด าเนนการอนทจ าเปนเพอรองรบการขยายตวทางเศรษฐกจ กลาวสรปไดวา เขตเศรษฐกจพเศษ คอ พนททรฐก าหนดใหเปนพนทสงเสรมภาคการบรการ เนนทางดานเศรษฐกจเปนหลก โดยเปดโอกาสใหนกลงทนน าเงนเขามาลงทนพรอมทงให

27

สทธพเศษดานตางๆ ทเออประโยชนตอการลงทนไมวาจะเปนสทธพเศษทางภาษและดานอนทมใชภาษรวมทงการไดรบประโยชน ในการประกอบธรกจดานโครงสรางพนฐานตางๆ เชน ระบบขนสง ไฟฟา ประปา ทางถนน เปนตน รวมถงการจดเกบภาษเปนรายไดหลกของพนท และอาจจะมการจดตงคณะรฐมนตรเพอเขามาบรหารจดการ 2.4.2 ความเปนมาการพฒนาเขตเศรษฐกจของประเทศไทย แนวนโยบายแหงรฐ รฐบาลใหความส าคญตอการขบเคลอนการพฒนาเศรษฐกจของประเทศไทยโดยก าหนดนโยบายใหมการจดตงเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษ เพอรองรบการเขาสประชาคมอาเซยน โดยเขตเศรษฐกจพเศษเปนเครองมอส าคญทสามารถใชในการกระตนเศรษฐกจใหเกดการพฒนาอยางกาวกระโดดและสามารถสรางความเชอมโยงทางเศรษฐกจกบภมภาค เนนการลงทนในกจกรรมทางเศรษฐกจเปาหมาย ในพนทเปาหมายทสอดคลองกบยทธศาสตรในการพฒนาประเทศ มสาระส าคญ ดงน นโยบายรฐบาล (ส านกเลขาธการคณะรฐมนตร, 2557) รฐบาลมนโยบายทจะรกษาความมนคงของรฐและการตางประเทศในการเพมศกยภาพทางเศรษฐกจของประเทศ และสงเสรมบทบาทและการใชโอกาสในประชาคมอาเซยน โดยใหความ ส าคญตอการเตรยมความพรอมเขาสประชาคมอาเซยน ในป พ.ศ.2558 ทงมตดานเศรษฐกจ สงคม และความมนคง ตลอดจนการเชอมโยงเสนทางคมนาคมขนสงภายในและภายนอกภมภาค รวมถงการจดตงเขตเศรษฐกจพเศษเพอใชเปนเครองมอตอบสนองนโยบาย คอ (1) ใหความส าคญตอการเตรยมความพรอมสประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยนในกจการ 5 ดาน คอ การบรหารจดการชายแดน การสรางความมนคงทางทะเล การแกไขปญหาอาชญากรรมขามชาต การสรางความไววางใจกบประเทศเพอนบานและการเสรมสรางศกยภาพในการปฏบตการทางทหาร รวมกนของอาเซยน โดยเนนความรวมมอทงระดบทวภาคและพหภาค เพอรองรบการพฒนาเขตเศรษฐกจพเศษตามแนวชายแดน (2) สงเสรมการพฒนาอตสาหกรรมทสอดคลองกบศกยภาพพน ฐานของประเทศโดยการพฒนาวตถดบและกระบวนการผลตใหมคณภาพไดมาตรฐานและเปนมตรกบสงแวดลอม (3) เพมขดความสามารถของผประกอบการวสาหกจขนาดกลาง และขนาดยอมใหเขมแขงสามารถแขงขน ไดอยางมประสทธภาพโดยเพมองคความรในดานการปรบปรงประสทธภาพ ของกระบวนการผลตในการพฒนาผลตภณฑ และการพฒนาการบรหารจดการภายในองคกร (4) สงเสรมความเชอมโยงทางเศรษฐกจ การคา การลงทน ในภมภาคอาเซยนและขยายความรวมมอทางเศรษฐกจกบประเทศเพอนบาน โดยใชประโยชนจากโครงขายคมนาคมขนสงและโทรคมนาคมทเชอมโยงระหวางกนของอาเซยน (5) พฒนาศกยภาพในการแขงขนของผประกอบการไทยทกระดบสอดคลองกบขอตกลงในการเคลอนยายในดานสนคา

28

บรการ การลงทน แรงงานฝมอ และปจจยการผลตตางๆ ทเปดเสรมากขน (6) เรงพฒนาความเชอมโยงดานการขนสงและระบบโลจสตกสภายในอนภมภาคและภมภาคอาเซยน โดยเรงขบเคลอนการด าเนนงานตามแผนงานการพฒนาความรวมมอทางเศรษฐกจในอนภมภาคลมแมน าโขง 6 ประเทศ (GMS) แผนพฒนาเขตเศรษฐกจสามฝายอนโดนเซย-มาเลเซย-ไทย (IMT-GT) แผนความรวมมอทางเศรษฐกจอระวด-เจาพระยา-แมโขง (ACMECS) แผนความรวมมอแหงอาวเบงกอลส าหรบความรวมมอหลากหลายสาขาวชาการและเศรษฐกจ (BIMSTEC) และแผนแมบทความเชอมโยงในอาเซยน (7) พฒนาเขตเศรษฐกจพเศษโดยเรมจากการพฒนาดานการคาชายแดน และโครงขายการคมนาคมขนสงบรเวณประตการคาหลกของประเทศเพอรองรบการเชอมโยงกระบวนการผลตและการลงทนขามแดน โดยปรบปรงโครงขายระบบถนน พฒนาระบบ National Single Window (NSW) และสงอ านวยความสะดวกทางการคาและการขนสงสนคาขามแดนอยางตอเนองโดยก าหนดการพฒนาเขตเศรษฐกจพเศษ 2 รปแบบ ไดแก รปแบบเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษชายแดนเพอการพฒนาเศรษฐกจและความมนคงของประเทศ เพมขดความสามารถในการแขงขนเพมการจางงานและสรางความเปน อยทดใหประชาชน แกปญหาแรงงานตางดาวลกลอบเขาเมองมายงพนทตอนใน การลกลอบน าเขาสนคาเกษตรผดกฎหมายจากประเทศเพอนบาน รวมทงความแออดบรเวณดานชายแดน ซงปจจบนม 10 จงหวด พนทชายแดนทผานความเหนชอบใหด าเนนการจดตง ระยะแรก 5 จงหวด คอ ตาก มกดาหาร สระแกว สงขลา ตราด และระยะทสอง 5 จงหวด คอ หนองคาย นราธวาส เชยงราย นครพนม กาญจนบร (ประกาศคณะกรรมการนโยบายเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษ ท 1/2558 ลงวนท 19 มกราคม 2558 และครงท 2/2558 ลงวนท 24 เมษายน 2558) และรปแบบเขตเศรษฐกจพเศษในรปแบบคลสเตอร สรางความเขมแขงให กลมอตสาหกรรมในรปแบบคลสเตอร โดยม Super Cluster เปนคลสเตอรทใชเทคโนโลยชนสงและอตสาหกรรมในอนาคต ใหก าหนดวงเงนยกเวนภาษเงนไดนตบคคล 8 ป และลดหยอนภาษ รอยละ 50 ของอตราปกต 5 ป และคลสเตอรเปาหมาย ไดแก คลสเตอรเกษตรแปรรป และคลสเตอรสงทอและเครองนง หม ใหไดรบลดหยอนภาษ รอยละ 50 ของอตราปกต 5 ป (ประกาศส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทน 27 ตลาคม 2558) ยทธศาสตรประเทศ (Country Strategy) (ส านกงานปลดกระทรวงมหาดไทย, 2556) เพอพฒนาขดความสามารถในการแขงขนใหคนไทยกนดอยด มความเสมอภาคและเปนธรรม 4 ยทธศาสตร คอ (1) การเพมขดความสามารถในการแขงขน (2) ลดความเหลอมล า (3) การเตบโตทเปนมตรตอสงแวดลอม (4) การสรางความสมดลและปรบระบบการบรหารจดการภาครฐ แตในสวนยทธศาสตรทเขตเศรษฐกจพเศษสามารถ ใชใหบรรลตามเปาหมายคอ การเพมขดความสามารถในการแขงขนของประเทศเพอหลดพนจากกบดกประเทศรายไดปานกลาง (Growth and

29

Compettiveness) โดยไทยจะตองมโครงสรางเศรษฐกจทมคณภาพพงพาตนเองและสรางความเชอมโยงกบประเทศในภมภาคอาเซยนแบบหนสวน การพฒนาบนพนฐานของผลประโยชนรวมกนจงจะท าใหสามารถแขงขนไดในเวทโลก ส าหรบยทธศาสตรประเทศมแนวทางในการด าเนนการทเขตเศรษฐกจพเศษสามารถชวยใหการด าเนนการประสบความส าเรจในแตละดาน คอ การพฒนาระบบโลจสตกสและโครงสรางพนฐาน, ดานการลงทนโครงสรางพนฐานดานการคมนาคมเชอม โยงในภมภาคอาเซยน, การเสรมสรางความสามารถในการแขงขนของสนคา บรการและการลงทนเพอเชอมโยงโอกาสจากอาเซยน, การเสรมสรางความสมพนธและความรวมมอทางเศรษฐกจกบประเทศเพอนบาน, การปรบปรงขดความสามารถในการแขงขน, การพฒนาเมองเกษตร, การพฒนาเมองอตสาหกรรม, การพฒนาเมองทองเทยว, การพฒนาเมองชายแดนเพอการคาการลงทน และก าหนดปจจยสนบสนนการพฒนาเมองทมศกยภาพ แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 (พ.ศ.2555-2559) มเปาหมายสงเสรมการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจของประเทศระยะยาวอยางยงยน ซงมยทธศาสตรในการพฒนาเขตเศรษฐกจพเศษ เพอสามารถชวยใหประสบความส าเรจได คอ (1) การปรบโครงสรางเศรษฐกจสการเตบโตอยางมคณภาพและยงยน ใหความส าคญกบการปรบโครงสรางเศรษฐกจสการพฒนาทมคณภาพและยงยนการพฒนาวทยาศาสตรเทคโนโลย วจยและนวตกรรม การพฒนาขดความสามารถ ในการแขงขนทมประสทธ ภาพ เทาเทยม และเปนธรรม และการบรหารจดการเศรษฐกจสวนรวมอยางมเสถยรภาพ และ (2) การสรางความเชอมโยงกบประเทศในภมภาคเพอความมนคง ทางดานเศรษฐกจ ใหความส าคญกบการพฒนาความเชอมโยงดานการขนสง และระบบโลจสตกส ภายใตกรอบความรวม มอในอนภมภาคตางๆ โดยการเชอมโยงการพฒนาเศรษฐกจตามแนวพนทชายแดน/เขตเศรษฐกจชายแดน และเชอมโยงระบบการผลตกบพนทตอนในของประเทศ และการพฒนาฐานลงทนโดยเพมขดความสามารถในการแขงขนในอนภมภาค โดยพฒนาพนท ในภมภาคตางๆ ของประเทศใหเชอมโยงกบประเทศเพอนบานและภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต เพอเปนฐานการพฒนาดานอตสาหกรรม การเกษตรและการแปรรปการเกษตรและการทองเทยวในภมภาค พฒนาเขตเศรษฐกจชายแดนและเมองชายแดนใหมบทบาทเปนประต เชอมโยงเศรษฐกจกบประเทศเพอนบาน ทงพนทเศรษฐกจชายแดนทพฒนาตอเนองและพนทใหม โดยเฉพาะ การพฒนาระบบคมนาคมขนสง ระบบโลจสตกส มาตรฐานการใหบรการและอ านวยความสะดวกบรเวณจดผานแดน และบรณาการแผนพฒนาพนทเชอมโยงกบประเทศเพอนบาน ยทธศาสตรระดบพนท (การบรหารงานจงหวดและกลมจงหวดแบบบรณาการ) ส านกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการและกระทรวงมหาดไทย จดตงกลมจงหวดทมความเชอมโยงกน รวมกนก าหนดกรอบทศทางการพฒนา การใชประโยชนจากทรพยากรรวมกนใหเปนไป

30

อยางมระบบ รวมกนแกไขปญหาระหวางจงหวดใหมประสทธภาพ ตามมตคณะรฐมนตร ลงวนท 22 กรกฎาคม 2546 และมตเหนชอบใหมกลมจงหวด 18 กลมจงหวด ลงวนท 15 มกราคม 2551 ยดหลกรวมคดรวมท ารวมแกไขปญหา รวมรบผดชอบตามแนวคด Area-Based Approach นอกจากนพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน (ฉบบท 7) พ.ศ.2550 ก าหนดใหจงหวดหรอกลมจงหวด ยนค าขอจดตงงบประมาณได และก าหนดใหจงหวดจดท าแผนพฒนาจงหวดใหสอดคลองกบแนวทางการพฒนาเศรษฐกจและสงคมในระดบประเทศ ความตองการของประชาชนในทองถนในรปแบบคณะกรรมการนโยบายการบรหารงานจงหวด และกลมจงหวดแบบบรณาการ (ก.น.จ.) จดตงตามพระราชกฤษฎกาวาดวยการบรหารงานจงหวดและกลมจงหวดแบบบรณาการ พ.ศ.2551 ก าหนดนโยบายการประสานงานระหวางภาคสวนตางๆ ใหจงหวดและกลมจงหวดสามารถบรหาร งานแกไขปญหาพฒนาพนทตอบสนองความตองการของประชาชนไดอยางมประสทธภาพ (กพร., online) มสาระส าคญเพอ (1) ใชกลไก กฎ ระเบยบทมอยใหเกดประสทธภาพ เพอใหจงหวดและกลมจงหวดสามารถบรหารงาน แกไขปญหา พฒนาพนทในเขตจงหวดและกลมจงหวด ตอบสนองความตองการของประชาชน ไดอยางเหมาะสม (2) บรณาการ ประสานเชอมโยงการท างานระหวางกระทรวง ทบวง กรม หนวยงานอนของรฐ และภาคสวนตางๆ ในการขบเคลอนแผนพฒนาจงหวดและแผนพฒนากลมจงหวด และผลกดนยทธศาสตรชาตใหบงเกดผลในทางปฏบต และ (3) สนบสนนสงเสรมใหจงหวดและกลมจงหวด สามารถจดท าแผน พฒนาจงหวดและกลมจงหวด แผนปฏบตราชการประจ าป เพอด าเนนการบรหารงบประมาณมประสทธภาพ สามารถตอบสนองความตองการของประชาชนในพนทไดอยางด แผนพฒนาจงหวดและแผนพฒนากลมจงหวด 18 จงหวด (พ.ศ.2557 -2560 ) ฉบบทบทวนใหม (พ.ศ.2560) ก าหนดใหสอดคลองกบยทธศาสตรชาต และวสยทศนของประเทศ นโยบายรฐบาลทศทางการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 รวมถงแผนรายสาขา/เฉพาะดาน เชน แผนพฒนาการ เกษตร นโยบายโซนนงภาคเกษตร แผนพฒนาการทองเทยวแหง ชาต แผนแมบทการพฒนาอตสาหกรรมไทย แผนจดการคณภาพสงแวดลอม แผนแมบทการบรหารจดการน า เขตเศรษฐกจพเศษ โครงสรางพนฐานดานการคมนาคมขนสง สงแวดลอม ผงเมอง เปนตน รวมทงความสอดคลองกบศกยภาพโอกาสปญหา และความตองการของประชาชนในพนท โดยใหความส าคญ 3 ประเดน คอ (1) ใหมการเชอมโยงออกไปนอกประเทศเนนศกยภาพสนคาในพนทจะตองสามารถ เชอมโยงไปยงชายแดนประเทศเพอนบานและในอาเซยน (2) ระดบจงหวดจะ ตองดงการแปรรปในระดบพนทใหไปผลตในจงหวดอนหรอสถานทอน มการเชอมตอบรณาการอยางเปนระบบ โดยประชารฐจะเปนผขบเคลอนและภาคเอกชนเขาชวยพฒนาใหเกดการเชอมโยงผลต ภณฑของจงหวดผานภาคเอกชน และใหเกดชองทางการตลาด (3) ในชวงของแผนพฒนาฯ ฉบบท

31

12 แผนพฒนาจงหวดและแผนพฒนากลมจงหวด จะตองท าในสวนของแผนภาครายภาค แผนกลมจงหวด ซงเปนแผนพนทในชวงป 2560-2564 ใหสอดคลองกบยทธศาสตรชาตของแผน พฒนาฯ และจะตองท าใหดยงขนกวาฉบบปจจบน (ผลการประชม ก.น.จ. ครงท 1/2559 ลงวนท 3 มนาคม 2559 ตกสนตไมตร ท าเนยบรฐบาล) การพฒนาระดบพนทของประเทศจ าเปนตองก าหนดทศทางการพฒนาพนทใหเชอมโยงกบประชาคมอาเซยนและสอดคลองกบโอกาสและศกยภาพการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแตละพนทโดยเฉพาะ การเชอมโยงกรอบความรวมมออาเซยนและกรอบความรวมมอกบประเทศเพอนบานของดาน กรอบความรวมมอในอนภมภาคลมแมน าโขง (Greater Mekong Sub-region Economic Cooperation - GMS) เชอมโยงกบกลมจงหวดภาคกลางตอนกลาง และจงหวดสระแกวในฐานะระเบยงทางตะวนออก (East Corridor) โดยสามารถเชอมโยงกบระเบยง ทางตะวนตก (West Corridor) คอ จงหวดกาญจนบร ซงมพนทเชอมโยงกบทาเรอน าลกทวาย โดนการพฒนาโครงสรางพนฐานเชอมโยงอนภมภาคระเบยงเศรษฐกจแนวใต (Southern Economic Corridor-SEC) ยทธศาสตรความรวมมอ (Implementation Blueprint 2012-2016 - IMT-GT) ใหเปนความรวมมอพฒนาโครงสรางพนฐานและการคมนาคมขนสง การคาและการลงทน การเกษตร อตสาหกรรม สงแวดลอม ทองเทยว การพฒนาทรพยากรมนษย ผลตภณฑ และบรการฮาลาล ยทธศาสตรความรวมมอ (BIMSTEC) เพอสรางความเจรญทางเศรษฐกจและสงคมระหวางประเทศสมาชกภายใตความรวมมอ 13 สาขา คอ การคาการลงทน การประมง เทคโนโลย คมนาคมและสอสาร พลงงาน การทองเทยว เกษตร สาธารณสข การลดความยากจน การตอตานการกอการรายและอาชญากรรมขามชาต การจดการสงแวดลอมและภยพบต วฒนธรรม และปฏสมพนธในระดบประชาชน และสดทาย ยทธศาสตรความรวมมอทางเศรษฐกจระหวางกมพชา สปป.ลาว สหภาพเมยนมาร ไทย และเวยดนาม (Ayeyawady’ Chao pharaya’ Mekong Economic Cooperation Strategy - ACMECS) เพอการพฒนาความรวมมอ 6 สาขา คอ การอ านวยความสะดวกดานการคาและการลงทน ความรวมมอดานเกษตรกรรมและอตสาหกรรม การเชอมโดยเสนทางคมนาคมในภมภาค การทองเทยว การพฒนาดานทรพยากรมนษย(HRD) สาธารณสข (กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ, online) ในการรวมกนพฒนาฐานการผลต/การลงทน ตามแนวพนทพฒนาเศรษฐกจและพฒนาเศรษฐกจชายแดนโดยการเชอมโยงการขนสง โลจสตกส ในจงหวดและกลมจงหวดทไดมการตดตอท าธรกจการคา การลงทน การทองเทยว รวมทงน าเขาทรพยากรและวตถดบจากประเทศเพอนบาน จะมโอกาสในการใชทรพยากรธรรมชาตและแรงงานในประเทศเพอนบานเพอขยายการคาชายแดน การทองเทยวและสรางฐานการผลตทงดานเกษตรและอตสาหกรรมตามแนวเขตพนทชายแดนและพนทเชอมโยงทางเศรษฐกจตางๆ เนองจากผประกอบการจะสามารถสงออกสนคาไปขายยงตลาดประเทศเพอน

32

บานไดอยางรวดเรว มตนทน คาขนสงสนคาทต ากวาการผลตในตอนกลางประเทศ นอกจากนยงสามารถใชปจจยการผลตจากประเทศเพอนบานทงวตถดบในการผลตทมราคาต ากวาและแรงงานทงระดบลางในสายการผลตและแรงงานฝมอ ส าหรบทศทางการพฒนาเขตเศรษฐกจพเศษชายแดนของไทย จะมงเนนความรวมมอกบประเทศเพอนบานในการสรางฐานการผลตตามแนวพนทพฒนาเศรษฐกจ ซงเปนยทธศาสตรเชงพนท ทก าหนดใหพนทจดตงขนมระบบการจดการเศรษฐกจเปนพเศษแตกตางจากพนทพฒนาอนๆ และมการบรหารจดการในรปแบบเฉพาะตวในการจดตง โดยมองคประกอบ 3 ดาน คอ (1) ดานกายภาพ ไดแก ก าหนดใหมพนทเขตเศรษฐกจพเศษทเนนการพฒนาโครงสรางพนฐาน และการพฒนาเขตการลงทนส าหรบใชเปนฐานการผลตของเขตเศรษฐกจพเศษ โดยทผประกอบการจะไดรบสทธประโยชน และการอ านวยความสะดวกดานตาง (2) ดานกฎหมายและนโยบายสนบสนน เนนการการปรบปรงสทธประโยชนทงดานภาษและไมใชภาษ การอ านวยความสะดวกแบบ One Stop Service การผอนปรนใหใชแรงงานตางดาวและการท าธรกรรมเงนตราตางประเทศ รวมถงการปรบปรงกฎระเบยบดานการคา การผานแดน การใชแรงานตางดาวใหเออตอการลงทน และ (3) ดานกลไกการบรหารจดการ ซงประกอบดวย (1) คณะท างานระดบนโยบาย คอ คณะกรรมการนโยบายเขตเศรษฐกจพเศษ ท าหนาท ประสานงานหนวยงานและก าหนดแนวทางแผนแมบท แผนปฏบตการ การปรบปรงและรางกฎหมายใหม เพอการพฒนา รวมถงควบคมกลไกการบรหารจดการ ผลกดนการพฒนาโครงสรางพน ฐานรวมกบหนวยงานทเกยวของ โดยมส านกงานคณะกรรมการนโยบายเขตเศรษฐกจพเศษ เปนหนวยงานหลกในการชวยงานดานธรการและวชาการ (2) คณะกรรมการระดบพนท ซงเปนองคกรปกครองพเศษระดบพนท จ านวน 10 เขต ทมเอกภาพควบคมการบรหารจดการในลกษณะเบดเสรจ มอ านาจหนาท งบประมาณ และบคลากรของตนเอง และ (3) หนวยงานบรหารจดการเขต เปนองคกรทบรหารจดการของเขตเศรษฐกจพเศษประกอบการ เพอควบคมและก ากบการด าเนนงานใหเปนไปตามกฎหมายทเกยวของ 2.4.3 กฎหมายการพฒนาเขตเศรษฐกจพเศษของประเทศไทย กฎหมายทเกยวกบเขตเศรษฐกจพเศษ จ านวน 5 ฉบบ และรางกฎหมาย 1 ฉบบ คอ ระเบยบส านกนายกรฐมนตรวาดวยการบรหารการพฒนาพนทในเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษ พ.ศ.2558 รฐบาลมนโยบายสงเสรมการคาและการลงทนของประเทศโดยการจดตง เขตพฒนาเศรษฐกจพเศษ พรอมทงพฒนาพนทเพอรองรบเรองของการเชอมโยงดานการคมนาคมขนสง การใชประโยชนของพนทตลอดจนการจดใหมระบบสาธารณปโภครองรบและสนบสนนการด าเนนการบรณาการความรวมมอระหวางหนวยงานทเกยวของในการพฒนาพนทในเขตพฒนาเศรษฐกจ

33

พเศษใหมประสทธภาพ ทก าหนดพนทเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษตามประกาศคณะกรรมการนโยบายเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษ ท 1/2558 ลงวนท 19 มกราคม 2558 และท 2/2558 เรอง ก าหนดพนทเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษ ระยะท 2 ลงวนท 24 เมษายน 2558 รวมทงพนทซงคณะรฐมนตรก าหนดใหเปนเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษ ดงน (1) มคณะกรรมการนโยบายการเขตพฒนาพนทในเขตเศรษฐกจพเศษ (คนพ.) มนายกรฐมนตรเปนประธาน เปนกลไกหลกในการก าหนดนโยบายขบเคลอนการด าเนน การก าหนดพนทเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษ รวมถงก ากบดแล ตดตาม ประเมนผลการด าเนนงานของ คบพ.(2) มคณะกรรมการบรหารการพฒนาพนทในเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษ (คบพ.) มรองนายกรฐมนตรซงนายกรฐมนตรมอบหมายเปนประธาน เปนเครองมอในการบรหารการพฒนาพนทในเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษใหเปนไปตามนโยบายและแนวทางการด าเนนการทเกยวของ รวม ถงการเสนอแผนการด าเนนงานตอ คนพ. เพอพจารณาอนมตหรอใหความเหนชอบใหหนวยงานของรฐน าไปปฏบต และ (3) ใหส านกงานปลดกระทรวงอตสาหกรรมรบผดชอบงานธรการและสนบสนน การปฏบตงานของ คนพ. และ คบพ. รวมถงรวบรวมแผนงาน โครงการของหนวยงานทรฐไดรบมอบหมาย วเคราะหและเสนอ คนพ. พจารณาอนมต ระเบยบส านกนายกรฐมนตรวาดวยเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษ พ.ศ.2556 (1) มวตถประสงคเพอจดตงพฒนาเศรษฐกจพเศษบรเวณพนททมศกยภาพ บรเวณจงหวดชายแดน เพอสงเสรมการคา การตลาด การลงทน การจางงาน และการใชวตถดบในประเทศเพอนบาน โดยการใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจทสอดคลองกบระบบ ASEAN Single Window และการด าเนนการอนในการรองรบการขยายตวทางเศรษฐกจพเศษ (2) การจดตงและการก ากบดแล หนวยงานทจะจดตงเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษจะตองยนขอเสนอพรอมรางแผนแมบทตอคณะกรรมการนโยบายเพอพจารณาตามหลกเกณฑ ทงนขอเสนอตองผานความเหนชอบจากกระทรวงเจาสงกดกอน รวมถงตองใหขอมลและรบฟงความคดเหนขององคกรปกครองสวนทองถน ประชาชนในพนท และหนวยงานทเกยวของ ใหคณะกรรมการนโยบายเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษ (กนพ.) มนายกรฐมนตรเปนประธาน ท าหนาทขบเคลอนการด าเนนงานจดตงเขตเศรษฐกจพเศษ และก าหนดใหมส านกงานคณะกรรมการนโยบายเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษ (สนพ.) ตงอยภายใตส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (สคช.) เปนหนวยงานรบผดชอบเกยวกบการจดตงเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษ (3) สทธประโยชนทางภาษ และสงจงใจ มการก าหนดเกยวกบการจดตงเพยงการจดตงและอ านาจหนาทของคณะกรรมการนโยบายเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษ โดยยงไมมการก าหนดเรองบรเวณพนททสมควรก าหนดใหเปนเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษ แนวทางกรพฒนาและใชประโยชน

34

พนทสทธประโยชนตางๆ ทจดใหแกผประกอบการในเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษ แนวทางการพฒนาโครงสรางพนฐานการใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจ รวมทงรายละเอยดเกยว กบการท ารายงานผลกระทบตอสงแวดลอม สขภาพอนามยประชาชนและสงคมไวแตอยางใด โดยก าหนดใหหนวยงานทจะประสงคจะจดตงเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษ ยนขอเสนอพรอมกบรางแผนแมบททมรายละเอยดตางๆ ตอคณะกรรมการนโยบายเพอพจารณา หากพจารณาระเบยบส านกนายกรฐมนตรวาดวยเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษ พ.ศ.2556 เปรยบเทยบกบองคประกอบแมแบบมาตรฐานการจดตงเขตเศรษฐกจพเศษของธนาคารโลก จะเหนวาระเบยบฉบบนยงไมมองคประกอบตามแมแบบมาตรฐานการจดตงเขตเศรษฐกจพเศษ เนองจากยงไมมการก าหนดรายละเอยดในเรองของการก าหนดเขต การบรหาร การพฒนา พธการศลกากรและสทธประโยชนทชดเจน และล าดบศกดของกฎหมายเปนระเบยบส านกนายก ซงเปนเพยงกฎหมายล าดบรอง ทออกตามความในมาตรา 11 (8) แหงพระราชบญญต ระเบยบบรหารราชการแผนดนเทานน ดงนนการใชอ านาจตามระเบยบดงกลาวอาจมปญหาในทางปฏบต หากการใชอ านาจดงกลาวนน มสวนทขดหรอแยงกบพระราชบญญตอน พระราชบญญตศลกากร พ.ศ. 2469 ก าหนดสทธประโยชนทางดานสนคาและการสงออก-น าเขา ทเกยวเขตเศรษฐกจพเศษ 2 ประเภท คอ (1) เขตปลอดอากร (Free Zone) เขตพนทซงจดตงขนส าหรบการประกอบอตสาหกรรม พาณชยกรรม หรอกจการอนทเปนประโยชนแกการเศรษฐกจของประเทศ ทงนเพอสงเสรมการลงทนและการคาเพอสงออก การประกอบกจการในเขตปลอดอากร จะไดรบสทธประโยชนในการยกเวนคาภาษอากรส าหรบของทน าเขาไปอยในเขตพนทของเขตปลอดอากร ฉะนนเขตปลอดอากร จงเปรยบเสมอนดนแดนตางประเทศทปลอดจากภาระภาษอากรซงอยในประเทศไทย โดยมเจาหนาทศลกากรก ากบดแลตรวจสอบของ ยานพาหนะ และบคคลทเขา-ออก เขตปลอดอากร การจดตงเขตปลอดอากรของประเทศไทย กอตงโดยผประกอบการเอกชนทจดทะเบยนกบกรมศลกากร และบรหารจดการดวยตนเอง โดยผประกอบการสามารถใชสทธประโยชนจากเขตปลอดอากรได 2 รปแบบ คอ (1) ผกอตงเขตปลอดอากร (Zone operator) คอเจาของพนทเขตปลอดอากรทไดด าเนนการกอสรางสงปลกสรางและมรายไดจากคาเชาพนท แตคาใชจายในการสรางโครงสรางพนฐานและรบผดชอบการกระท าของผใชพนทโซนดวย (2) ผใชพนทเขตปลอดอากร (Zone sub user) คอผประกอบการทเชาพนท ซงผประกอบการมระยะเวลาและขนตอนการไดรบสทธประโยชนจากกรมศลกากรทรวดเรวและไมซบซอน เสยคาใชจายในการกอสรางโครงสรางพนฐานนอย แตตองปฏบตตามกฎ ระเบยบของผกอตงเขตปลอดอากรเพมเตม ซงเขตปลอดอากรจดตงเพอสนบสนนกจกรรมทางเศรษฐกจเพอการสงเออกของประเทศ โดยสนคาจากเขตปลอด

35

อากรจงเนนตลาดตางประเทศเปนหลก การขายสนคาทผลตภายในเขตปลอดอากรเขามาในประเทศจงผดวตถประสงคของเขตปลอดอากร ท าใหผประกอบการเสยสทธประโยชนทไดรบ กลาวคอ ผประกอบการในเขตปลอดอากรจะตองจายภาษน าเขา-สงออกใหแกกรมศลกากรตามอตราปกตหากขายในประเทศ ดานสทธประโยชนในเขตปลอดอากร เปนสทธทผกอตงและผใชพนทภายในเขตปลอดอากรจะไดรบสทธประโยชนทางภาษ ไดแก (1) ยกเวนอากรขาเขาส าหรบของทเปนเครองจกร อปกรณ เครองมอและเครองใช ของทน าเขามาในราชอาณาจกร และน าเขาไปในเขตปลอดอากร หรอของทปลอยออกมาจากเขตปลอดอากรอน (2) ยกเวนอากรขาออก ส าหรบของทปลอยไปจากเขตปลอดอากร เพอสงออกนอกราชอาณาจกร (3) ยกเวนภาษมลคาเพม ส าหรบการน าสนคาจากตางประเทศและในประเทศเขาไปในเขตปลอดอากร (4) ยกเวนอากรในการก าจดหรอท าลายวสด และสทธประโยชนทไมใชภาษ ไดแก การยกเวนการควบคมมาตรฐานหรอคณภาพส าหรบการน าของเขาไปในเขตปลอดอากร ซงตองมวตถประสงคเพอสงออกไปนอกราชอาณาจกร โดยสรปเขตปลอดอากรเปนเครองมอหนงทใชกระตนเศรษฐกจ โดยในปจจบนมอยในพนทภาคกลางตอนลาง และภาคตะวนออกซงเปนพนทเศรษฐกจส าคญของประเทศ ไดแก จงหวดพระนครศรอยธยา จงหวดสมทรสาคร จงหวดสมทรปราการ จงหวดฉะเชงเทรา จงหวดชลบร จงหวดระยอง จงหวดปทมธาน และกรงเทพฯ โดยมวตถประสงคหลกเพอกระตนการประกอบกจการทางเศรษฐกจเพอการสงออก เขตปลอดอากรเนนการพฒนาพนททมขนาดไมใหญมาก ซงขนาดขนอยกบความสามารถในการหาทดนของผพฒนา และมแนวคดหลกในการใหเอกชนเขามาเปนผลงทนพฒนา ท าใหเขตปลอดอากรไมสามารถกระจายกจกรรมทางเศรษฐกจไปยงพนทนอกฐานเศรษฐกจเดมทมความพรอมดานโครงสรางพนฐานได และเอกชนผลงทนมวตถประสงคเพอท าก าไรสงสด จงเลอกลงทนในการประกอบการทมตนทนต าทสดซงมโครงสรางพนฐานเดมในพนท (2) คลงสนคาทณฑบน ( Bonded Warehouse) ใหสทธประโยชนแกผสงออกตามหลกเกณฑและเงอนไขของคลงสนคาทณฑบน โดยงดเวนการเกบอากรขาเขา-ขาออก แกของทน าเขามาจากตางประเทศ และเกบในคลงสนคาทณฑบน เพอสงออกไปยงนอกประเทศ ทงนไมค านงถงการจะสงออกในสภาพเดมเหมอน และทน าเขาหรอสภาพทไดผลต ผสม หรอประกอบเปนอยางอน ทงนประเภทคลงสนคาทณฑบนดงกลาว กรมศลกากรจะเปนผก าหนดใหมสทธประโยชนดานภาษอากร คลงสนคาทณฑบน เปนเขตพนทของภาคเอกชนทขอจดตงจากกรมศลกากร เพอใหไดรบสทธประโยชนทางการคา คลงสนคาเพอประกอบการเกบ แปรรป จดแสดง หรอซอมแซมสนคาทมการน าเขาและสงออกระหวางประเทศ โดยแบงเปน 8 ประเภท ไดแก (1) คลงสนคาทณฑ

36

บนทวไป (2) คลงสนคาทณฑบนประเภทโรงผลตสนคา (3) คลงสนคาทณฑบนทวไปส าหรบเกบน ามน (4) คลงสนคาทณฑบนส าหรบจดแสดงสนคาหรอนทรรศการ (5) คลงสนคา ทณฑบนส าหรบอซอมหรอสรางเรอ (6) คลงสนคาทณฑบนประเภทรานคาปลอดอากร (7) คลง สนคาทณฑบนเพอเกบของส าหรบรานคาปลอดอากร (8) เขตคลงสนคาทณฑบนส าหรบประกอบ การคาเสรทปลอดจากภาระทางภาษอากรตาม มาตรา 8 และมาตรา 8 ทว โดยแตละประเภทจะมความแตกตางกนในเรองเงอนไขของการประกอบการและสทธประโยชนทไดรบจากกรมศลกากร ดานสทธประโยชนของคลงสนคาทณฑบน เนนการผอนผนอากรขาเขาและอากรขาออก ส าหรบการน าเขาสนคามาเปนการชวคราว และมเงอนไขไดรบประโยชนเม อมการสงออกภายในระยะเวลาทก าหนดหลงจากการน าเขาเทานน คอ (1) ยกเวนอากรขาเขา-ขาออก ของวตถดบทน าเขามาผลต ผสม ประกอบ เปนสนคาสงออก (2) ยกเวนภาษสรรพสามตส าหรบวตถทน าเขาและผลตภณฑจากคลงสนคาทณฑบน (3) ยกเวนภาษมลคาเพมส าหรบวตถทน าเขา โดยผประกอบการสามารถใชการค าประกนแทนการช าระภาษมลคาเพม (4) ยกเวนภาษอากรแกวตถดบทใชสนเปลองและจ าเปนในการผลต (5) ยกเวนอากรขาเขาแกเครองจกร สวนประกอบและอปกรณประกอบของเครองจกร (6) ยกเวนอากรในการก าจดหรอท าลายวสด โดยสรปคลงสนคาทณฑบนและเขตปลอดอากรมความใกลเคยงกนมากทงในแงสทธประโยชน แตแตกตางกนทขนาดของเขตปลอดอากรมขนาดใหญกวาคลงสนคาทณฑบน และตองสรางโครงสรางพนทขนต าส าหรบการประกอบการภายใน รวมถงสทธประโยชนส าหรบเขตปลอดอากรไมจ ากดระยะเวลาของสนคาน าเขา ซงคลงสนคาทณฑบนเปนเครองมอทใชเพอกระตนเศรษฐกจเชนเดยวกบเขตเศรษฐกจพเศษและเขตปลอดอากรในสนคาเพอการสงออก แตมระยะเวลาในการเกบสนคาและประเภทกจกรรมทสามารถประกอบการไดจ ากด โดยคลงสนคาทณฑบนเนนการพฒนาพนทขนาดเลกใหเอกชนเปนผประกอบการทงหมด และไมสามารถกระจายกจกรรมทางเศรษฐกจไดเชนเดยวกบเขตปลอดอากร พระราชบญญตสงเสรมการลงทน พ.ศ.2520 ก าหนดใหส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทน (Board of Investmen : BOI) เปนหนวยงานทใหสทธประโยชนทางการลงทน มวตถประสงคหลกเพอเพมขดความสามารถในการแขงขนและอ านวยความสะดวกดานการลงทน บรการ สนบสนนธรกจและสนบสนนใหมการประกอบกจการทมมาตรฐานสากล โดย BOI ใหการสนบสนนกจการทมมลคาสง เชน เกษตรกรรมและผลผลตจากการเกษตร ผลตภณฑโลหะ เปนตน ใหไดรบสทธประโยชนทางดานภาษอากรและมใชอากรแกผประกอบการ ควบคมดแล อ านวยความสะดวกและใหค าแนะน าแกผประกอบการในสวนทเกยวกบสทธประโยชน ดงน

37

นโยบายการสงเสรมการลงทนระยะ 7 ป (พ.ศ. 2558-2564) (ประกาศคณะกรรมการ สงเสรมการลงทนท 2/2557 ลงวนท 3 ธนวาคม 2557) ใชกบค าขอทยนตงแตวนท 1 มกราคม 2558 โดยมวสยทศน คอ สงเสรมการลงทนทมคณคา ทงในประเทศและการลงทนของไทยในตางประเทศ เพอเพมความสามารถในการแขงขนกาวพนการเปนประเทศทมรายไดระดบปานกลาง (Middle Income Trap) และเตบโตอยางยงยน โดยมเปาหมาย (1) สงเสรมการลงทนเพอพฒนาความสามารถในการแขงขนของประเทศ โดยการสงเสรมการวจยและพฒนาการสรางนวตกรรม การสรางมลคาเพมของภาคเกษตร ภาคอตสาหกรรม ภาคบรการ และการสงเสรมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม การแขงขนทเปนธรรมและการลดความเหลอมล าทางเศรษฐกจและสงคม (2) สงเสรมกจการทเปนมตรตอสงแวดลอม มการประหยดพลงงานทดแทน เพอการเตบโตอยางสมดลและยงยน (3) สงเสรมใหเกดการรวมกลมของการลงทน (Cluster) ทสอดคลองกบศกยภาพของพนท และสรางความเขมแขงของหวงโซมลคา (4) สงเสรมการลงทนในพนทจงหวดชายแดนภาคใต เพอเสรมสรางเศรษฐกจทองถนทเกอกลตอการสรางความมนคงในพนท (5) สงเสรมการลงทนในเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษ โดยเฉพาะพนทชายแดนทงในและนอกนคมอตสาหกรรมใหเกดการเชอมโยงทางเศรษฐกจกบประเทศเพอนบาน และรองรบการรวมกลมประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (6) สงเสรมการลงทนของไทยในตางประเทศ เพอพฒนาความสามารถในการแขงขนของธรกจและเพมบทบาทของประเทศไทยในเวทโลก นโยบายและมาตรการพเศษอนของคณะกรรมการสงเสรมการลงทน มดงน (1) มาตรการสงเสรมการลงทนเพอปรบปรงประสทธภาพการผลต สงเสรมใหเกดการเปลยนเครองจกรเพอการประหยดพลงงาน การใชพลงงานทดแทน การลดผลกระทบตอสงแวดลอม การสนบสนนการวจยพฒนา เพอปรบปรงประสทธภาพการผลต ดงน มาตรการบงคบใช (1) กจการทด าเนนอยแลวไมวาจะไดรบสงเสรมการลงทนหรอไมกตาม หากไมไดรบการสงเสรมตองเปนประเภทกจการทคณะกรรมการประกาศใหการสงเสรมการลงทน (2) โครงการทรบการสงเสรมการลงทนอยเดมสามารถยนขอรบการสงเสรมภายใตมาตรการนได เมอระยะเวลาการยกเวนหรอลดหยอนภาษเงนไดนตบคคลสนสดลงแลว หรอเปนโครงการทไมไดรบการยกเวนภาษเงนไดนตบคคล เง อนไขการลงทน ก าหนด (1) ขนาดทนไมนอยกวา 1 ลานบาท ไมรวมคาทดนและทนหมนเวยน ยกเวนโครงการลงทนของผประกอบการวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม (SMEs) เงนลงทนไมนอยกวา 500,000 บาท ไมรวมคาทดนและทนหมนเวยน (2)ผประกอบการเขาขายเปนวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม (SMEs) มสนทรพยถาวรสทธหรอขนาดการลงทนไมรวมทดนและทนหมนเวยนไมเกน 200 ลานบาท มบคคลธรรมดาสญชาตไทยถอหนไมนอยกวารอยละ51 ของทนจดทะเบยน (3) ยนค าขอรบการสงเสรมการลงทนภายในวนท 31 ธนวาคม 2560 และด าเนนการใหแลวเสรจภายใน 3 ป นบแตวนออก

38

บตรสงเสรม สทธประโยชน (1) ยกเวนอากรขาเขาเครองจกร (2) ยกเวนภาษเงนได นตบคคล 3 ป สดสวนรอยละ50 เงนลงทน ไมรวมคาทดนและทนหมนเวยน (3) ระยะเวลายกเวนภาษเงนไดนตบคคล ใหนบจากวนทมรายไดภายหลงไดรบบตรสงเสรม (2) นโยบายสงเสรมการลงทนเพอพฒนาอตสาหกรรมในพนทจงหวดชายแดนภาคใต เพอสนบสนนใหมการลงทนมาขนในจงหวดนราธวาส จงหวดปตตาน จงหวดยะลา จงหวดสตล และ 4 อ าเภอในจงหวดสงขลา ไดแก อ าเภอจะนะ อ าเภอนาทว อ าเภอสะบายอย และอ าเภอเทพา กรณทวไป ทกประเภทกจการใหรบสทธประโยชนภาษอากรสงสด ดงน (1) ยกเวนอากรขาเขาเครองจกร (2) ลดหยอนอากรขาเขารอยละ75 ของวตถดบน าเขามาผลต จ าหนายในประเทศ 5 ป (3) ยกเวนภาษเงนไดนตบคคล 8 ป ไมจ ากดวงเงนยกเวนภาษเงนไดนตบคคล (4) ลดหยอนภาษเงนไดนตบคคลรอยละ 50 ระยะเวลา 5 ป (5) หกคาขนสง คาไฟฟา ประปา 2 เทาของคาใชจายจรงระยะเวลา 15 ป (6)หกเงนลงทนในการตดตงกอสราง รอยละ25 เงนลงทน โดยมเงอนไข คอ ลงทนขนต า 500,000 บาท ไมรวมคาทดนและทนหมนเวยน สามารถน าเครองจกรใชแลวในประเทศมาใชไดมลคาไมเกน 10 ลานบาท ลงทนเครองจกรใหมมลคาไมนอยกวา 1 ใน 4 ของเครองจกรเดม และยนค าขอรบการสงเสรมการลงทนภายในวนท 31 ธนวาคม 2560 กรณพเศษ ผประกอบการรายเดมทงในและนอกพนททมโครงการลงทนใหมในพนทใหรบสทธประโยชน คอ โครงการเดม ไดรบสทธยกเวนภาษเงนไดนตบคคล 3 ป และโครงการใหม ไดรบสทธยกเวนอากรขาเขาเครองจกร คาลดหยอนอากรขาเขารอยละ75 ของวตถดบน าเขามาผลต จ าหนายในประเทศ 5 ป ยกเวนภาษเงนไดนตบคคล 8 ป ไมจ ากดวงเงนยกเวนภาษเงนไดนตบคคล ลดหยอนภาษเงนไดนตบคคลรอยละ 50 เปนเวลา 5 ป หกคาขนสง คาไฟฟา คาประปา 2 เทาของคาใชจายจรงเปนเวลา 15 ป และหกเงนลงทนในการตดตงกอสราง รอยละ 25 ของเงนลงทน โดยมเงอนไข (1) ลงทนขนต า 500,000 บาท ไมรวมคาทดนและทนหมนเวยน (2) น าเครองจกรใชแลวในประเทศมาใชได มลคาไมเกน 10 ลานบาท และลงทนเครองจกรใหมมลคาไมนอยกวา 1ใน 4 ของเครองจกรเดม (3) ยนค าขอโครงการใหมภายในวนท 31 ธนวาคม 2560 การลงทนในกจการนคม หรอเขตอตสาหกรรม หรอพนทคลสเตอร เพอรองรบการลงทนในจงหวดชายแดนภาคใต โดยก าหนด สทธประโยชนสงสด คอ ยกเวนอากรขาเขาเครองจกร คาลดหยอนอากรขาเขารอยละ75 ของวตถดบน าเขามาผลต จ าหนายในประเทศ 5 ป ยกเวนภาษเงนไดนตบคคล 8 ป ไมจ ากดวงเงนยกเวนภาษเงนไดนตบคคล ลดหยอนภาษเงนไดนตบคคลรอยละ 50 เปนเวลา 5 ป หกคาขนสง คาไฟฟา คาประปา 2 เทาของคาใชจายจรงเปนเวลา 15 ป และหกเงนลงทนในการตดตงกอสราง รอยละ 25 ของเงนลงทน และ เงอนไข ก าหนด (1) โครงการแรกขอรบภายใน 31 ธนวาคม 2560 และมโครงการขยายกอนสนสดเวลายกเวนของโครงการแรกสามารถรวม

39

โครงการได (2) โครงการแรกลงทนขนต า 500,000 บาท ไมรวมคาทดนและทนหมนเวยน (3) โครงการขยายลงทนไมต ากวารอยละ 25 เงนลงทนโครงการแรก และไมนอยกวา 500,000 บาท (4) น าเครองจกรใชแลวในประเทศมาใชไดมลคาไมเกน 10 ลานบาท และลงทนเครองจกรใหมมลคาไมนอยกวา 1ใน 4 ของเครองจกรเดม (5) ผอนผนใหใชแรงงานตางดาวไรฝมอ (6) ยนค าขอโครงการใหมภายในวนท 31 ธนวาคม 2560 (3) นโยบายสงเสรมการลงทนในเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษ เพอใหเกดการเชอมโยงทางเศรษฐกจกบประเทศเพอนบาน และรองรบการรวมกลมประชมคมเศรษฐกจอาเซยนตามประกาศคณะกรรมการสงเสรมการลงทนท 4/2557 สงเสรมการลงทนในเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษ โดยเฉพาะพนทชายแดนทงใน นอกนคมอตสาหกรรม โดยมสทธประโยชน ดงแสดงในตารางท 2.1 ตารางท 2.1 สทธประโยชนสงเสรมการลงทนในเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษพนทชายแดน ในและ นอกนคมอตสาหกรรม

กจการตามบญชประเภทของ BOI กจการเปาหมาย (13 กลมอตสาหกรรม)

ยกเวนภาษเงนไดนตบคคลเพมเตมจากหลกเกณฑปกต 3 ป แตรวมแลวไมเกน 8 ป

ยกเวนภาษเงนไดนตบคคลสงสด 8 ป

กจการในกลม A1 หรอ A2 ซงไดยกเวนภาษเงนไดนตบคคล 8 ปอยแลว ใหไดรบการลดหยอนภาษเงนไดนตบคคลรอยละ 50 เพมอก 5 ป

ลดหยอนภาษเงนไดนตบคคลรอยละ 50 เพมอก 5 ป

- หกคาขนสง ไฟฟา ประปา 2 เทา ระยะเวลา 10 ป - หกคาตดตงหรอกอสรางสงอ านวยความสะดวก รอยละ 25 ของ เงนลงทน นอกเหนอจากการหกคา เสอม ราคาตามปกต - ยกเวนอากรขาเขาเครองจกร - ยกเวนอากรขาเขาวตถดบทใชผลตเพอสงออก - อนญาตใหใชแรงงานตางดาวไรฝมอ - สทธประโยชนอนๆ ทไมใชภาษอากร เชน การถอครองทดน การน าชางฝมอตางดาวมาท างาน

เหมอนกน

ทมา: ส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทน (2559)

40

พระราชบญญตการนคมอตสาหกรรมแหงประเทศไทย (ฉบบท 4) พ.ศ. 2550 มสถานะเปนรฐวสาหกจ มวตถประสงคพฒนาพนทเฉพาะเพอประโยชนในการลดตนทนภาครฐในการจดท าโครงสรางพนฐานในการลดผลกระทบตอสงแวดลอมและผลกระทบตอสงคม ดงดดการลงทนจดสงอ านวยความสะดวกทมงเนนการอ านวยความสะดวกใหแกนกลงทนภายในพนทขอบเขตจ ากด ครอบคลมเฉพาะอตสาหกรรม พาณชยกรรม และการบรการ ยงไมรองรบกจกรรมทางเศรษฐกจอน เชน ทองเทยว เกษตร ขนสง หรอการวจยพฒนา การจดหาทดนเพอจดท าหรอขยายนคมท าไดยากตองท าตามกฎหมายหลายฉบบ รวมถงการใหบรการดานอนมต อนญาต จดทะเบยน หรอรบแจงยงไมมลกษณะเปน One-Stop Service อยางแทจรง ซงปจจบนไดแกไขเพมเตมบทบญญตบางประการของพระราชบญญตการนคมอตสาหกรรม แหงประเทศไทย พ.ศ.2550 ใหสอดคลองกบพนธกรณวาดวยความตกลงขององคการการคาโลกในเรองความตกลงวาดวยการอดหนนและมาตรการตอบโตในสวนท เขาขายเปนการอดหนนตองหาม ก าหนดใหมการประกอบกจการบรการในเขตอตสาหกรรมทวไป แบงออกเปน 2 ประเภท ดงน (1) นคมอตสาหกรรม เขตพนทดนซงจดสรรส าหรบการประกอบอตสาหกรรม การคาและบรการ หรอกจการอนทเปนประโยชน เขาไปอยรวมกนอยางเปนสดสวน มการแบงการใชประโยชนทดน ดานพนทอตสาหกรรม สงอ านวยความสะดวก สาธารณปโภค สาธารณปการ และบรการอนทจ าเปน แบงเปน 2 ประเภท คอ (1) เขตอตสาหกรรมทวไป (General Industry Zone : GIZ) คอ พนททก าหนดไวส าหรบการประกอบอตสาหกรรม การบรการหรอกจการอนทเปนประโยชนหรอเกยวเนอง (2) เขตประกอบการเสร (Industrial Estate Authority of Thailand Free Zone: IEAT-FZ) คอ พนททก าหนดไวส าหรบการประกอบอตสาหกรรมพาณชยกรรม เพอประโยชนในทางเศรษฐกจ การรกษาความมนคงของรฐ สวสดภาพของประชาชน การจดการดานสงแวดลอม เปนตน การบรหารจดการและกอสรางโครงสรางพนฐานโดยการนคมอตสาหกรรมแหงประเทศไทย (กนอ.) หรอภาคเอกชนผพฒนา โดยรบสทธประโยชนทางภาษตามทพระราชบญญตการนคมอตสาหกรรมแหงประเทศไทยก าหนดซงปจจบนการนคมอตสาหกรรมแหงประเทศไทยม IEAT-FZ จ านวน 12 แหง ไดแก นคมอตสาหกรรมท เอฟ ด บางป ลาดกระบง แหลมฉบง พจตร ภาคเหนอ ภาคใต (ฉลง) บานหวา (ไฮเทค) บางประอน เกตเวยซต อญธาน และ เหมราชชลบร (ทมา : นคมอตสาหกรรมในประเทศไทย, การนคมอตสาหกรรมแหงประเทศไทย) (2) นคมอตสาหกรรมบรการ คอ นคมอตสาหกรรมทจดพนทเพอรองรบการประกอบกจการการบรการทการนคมอตสาหกรรมแหงประเทศไทยก าหนดและใหมพนส าหรบประกอบกจการไมเกนรอยละ 10 ของพนทโครงการ ม 2 รปแบบ คอ (1) นคมอตสาหกรรมทการนคมอตสาหกรรมแหงประเทศไทยด าเนนการเอง และ (2) นคมอตสาหกรรมทการนคมอตสาหกรรม

41

แหงประเทศไทยรวมด าเนนงานกบภาคเอกชน โดยก าหนดรปแบบใหเอกชนผรวมด าเนนงานเปนผพฒนาทดน โครงสรางพนฐานและระบบสาธารณปโภครวมทงใหบรการระบบสาธารณปโภคดวยตนเอง หรอเอกชนผ รวมด าเนนงานเปนผพฒนาและโอนระบบสาธารณปโภคใหการนคมอตสาหกรรมแหงประเทศไทย เปนผใหบรการระบบสาธารณปโภคแทน ทศทางการด าเนนการ แมจะสามารถด าเนนงานจดตงนคมอตสาหกรรมเองได แตทผานมามนโยบายสงเสรมภาคเอกชนใหพฒนานคมอตสาหกรรม รปแบบรวมด าเนนงานกบภาคเอกชน เนองจากมความคลองตว ส าหรบนคมอตสาหกรรมทการนคมอตสาหกรรมแหงประเทศไทยด าเนนการจะด าเนนการเพอตอบสนองนโยบายรฐบาลโดยปจจบนการนคมอตสาหกรรมแหงประเทศไทยม 9 แหง จากทงหมด 56 แหง ทพฒนาโดยการนคมอตสาหกรรมแหงประเทศไทย ไดแก (1) นคมอตสาหกรรมพจตร (2) นคมอตสาหกรรมภาคเหนอ (3) นคมอตสาหกรรมแกงคอย (4) นคมอตสาหกรรมบางชน (5) นคมอตสาหกรรมสมทรสาคร (6) นคมอตสาหกรรมภาคใต (7) นคมอตสาหกรรมลาดกระบง (8) นคมอตสาหกรรมแหลมฉบง (9) นคมอตสาหกรรมมาบตาพด และนคมอตสาหกรรมทการนคมอตสาหกรรมแหงประเทศไทย รวมด าเนนงานและภาคเอกชนโอนระบบสาธารณปโภคใหการนคมอตสาหกรรมแหงประเทศไทย บรหาร 2 แหง คอ นคมอตสาหกรรมแกงคอย และนคมอตสาหกรรมสมทรสาคร นอกจากนภาคเอกชนผพฒนานคม เลอกทจะจดตงนคมอตสาหกรรมในพนทเศรษฐกจส าคญกวารอยละ 80 ตงอยบรเวณภาคกลางและภาคตะวนออกของประเทศ เชนเดยวกบเขตปลอดอากรและคลงทณฑบน สทธประโยชนของนคมอตสาหกรรม เนนสทธประโยชนทชวยในการอ านวยความสะดวกในการประกจการ สงเสรมการสงออกและสรางเครอขายวสาหกจในรปแบบนคมอตสาหกรรม แบง 2 สวน (1) สทธประโยชนทไมเกยวกบภาษ (Non-Tax Privileges) คอ 1) สทธในการถอกรรมสทธทดน 2) อนญาตใหน าผเชยวชาญชางฝมอตางชาตเขามาท างานในประเทศพรอมการใหบรการขอวซา และใบอนญาตท างาน (Work Permit) 3) อนญาตใหน าคสมรส บตร และผอยในอปการะเขาพกอาศยในประเทศพรอมการใหบรการขอวซา 4) สามารถน าสงเงนตราตางประเทศออกนอกราช อาณาจกรได 5) สทธประโยชนเพมเตมจาก BOI ในกรณขอรบการสงเสรมการลงทน และ (2) สทธประโยชนดานภาษ (Tax Privileges) ประกอบดวย 1) รบสทธประโยชนทไมเกยวกบภาษ (Non-Tax Privileges) เชนเดยวกบเขตอตสาหกรรมทวไป 2) สทธประโยชนทางภาษ (Tax Privileges) 3) ยกเวนอากรขาเขา ภาษมลคาเพม ภาษสรรพสามต ส าหรบเครองจกร อปกรณเครองมอและเครองใชในการผลต 4) ยกเวนอากรขาออก ภาษมลคาเพม ภาษสรรพสามต ส าหรบของทน าเขาเพอการผลตสนคาพาณชยกรรม 5) ยกเวนอากรขาออก ภาษมลคาเพม ภาษสรรพสามตส าหรบวตถดบ

42

ศนยการใหบรการจดเดยวเบดเสรจของนคมอตสาหกรรม (Total Solution Center :TSC) หนาท เปนศนยบรการขอมล และศนยประสานงาน เพอสนบสนนการด าเนนงานของการนคมอตสาหกรรม โดยมหนาทอนมตการใหบรการภาครฐทการนคมอตสาหกรรมแหงประเทศไทย ไดรบการถายโอนอ านาจ ในการชวยประสานงานใหแกนกลงทน การใหบรการในนคมอตสาหกรรมแบบการโอนอ านาจ เชน การอนมตการกอสรางอาคารและพนทประกอบการการจดทะเบยนแรงงานตางดาว ตามตารางท 2.2 ตารางท 2.2 สรปรปแบบการใหบรการภายในศนยบรการ

การใหค าปรกษา

บรการค าปรกษาแกนกลงทนในการจดตงและด าเนนธรกจบรการหองประชมหรอส านกงานชวคราว รวมทงจดหา Liaison ฐานขอมลบรการ รวมถงการปรบปรง และพฒนาฐานขอมลผลตภณฑของโรงงานในนคมอตสาหกรรม

การจดอบรม บรการจดอบรมในหลกสตรทออกแบบตามความตองการของนกลงทน การเพมมลคาการใหบรการ

การใหบรการตอเนองกบหนวยงานภายนอกหลงจากไดรบอนมตการประกอบ กจการในนคมอตสาหกรรมแลว โดยน าระบบเทคโนโลยสารสนเทศมาใหบรการ ไดแก ระบบอนมต-อนญาตทางอเลกทรอนกสหรอ e-Permission & Privilege (e-PP) ระบบพธการศลกากรไรเอกสาร

ศนยบรการเบดเสรจ

การบรการอนมตอนญาตแกผประกอบการ อาท การขออนญาตใชทดน การกอสราง การขอรบสทธประโยชนดานภาษอากร การถอกรรมสทธทดน การน าคนตางดาวเขามาอย/ท างานในราชอาณาจกร การจดหนวยบรการเคลอนทเพอตออายใบอนญาตท างาน และวซาใหแกชางเทคนคและผช านาญการตางดาว

ศนยบรการเพอการพฒนา

ศนยบรการเบดเสรจครบวงจรของผพฒนานคมอตสาหกรรมรวมด าเนนงาน ครอบคลมการใหบรการผพฒนานคมอตสาหกรรมรวมด าเนนงาน เชน การยนขอประกาศเขตนคมอตสาหกรรม การขออนญาตผงแมบท การขออนมตแบบกอสรางโครงสรางตางๆ การรายงานความกาวหนา และการยนขออนญาตท าการจดสรรทดน

ทมา: การนคมอตสาหกรรมแหงประเทศไทย (2550) โดยสรป นคมอตสาหกรรมเปนเครองมอทใชกระตนเศรษฐกจเชนเดยวกบเขตเศรษฐกจพเศษ มวตถประสงคเพอกระตนการสรางกลมวสาหกจของกจกรรมทางเศรษฐกจและสงเสรมการ

43

ประกอบกจกรรมทางเศรษฐกจเพอการสงออก เนนการพฒนาพนททมการประกอบกจกรรมใกลเคยงกนในพนทเดยวกนเพอใหเกดความเชอมโยงในหวงโซอปทานและการประหยดตอขนาดของพนทโดยมแนวทางใหเอกชนเขามาเปนผรวมด าเนนงานกบการนคมอตสาหกรรมแหงประเทศไทย โดยนคมอตสาหกรรมไมสามารถกระจายกจกรรมทางเศรษฐกจไปยงพนทนอกเขตได เชนเดยวกบคลงสนคาทณฑบนและเขตปลอดอากร เนองจากเอกชนผลงทนมวตถประสงคเพอท าก าไรสงสด จงเลอกลงทนทมตนทนในการประกอบการต าทสด รวมทงรปแบบการใหบรการของศนยการใหบรการจดเดยวเบดเสรจเฉพาะในนคมอตสาหกรรม ยงไมสามารถบรณาการกบกจการนอกนคมอตสาหกรรม ไดอยางมประสทธภาพ สรประบบสทธประโยชนและรปแบบการพฒนาเขตเศรษฐกจประเทศไทย ระบบสทธประโยชนของประเทศไทย เปนเครองมอในการกระตนเศรษฐกจ ทมแนวทางการพฒนาประเทศทแตกตางกน โดยเขตปลอดอากร และคลงสนคาทณฑ เปนเครองมอหลกในการกระตนเพอการสงออก สวนนคมอตสาหกรรม เปนเครองมอหลกในการสรางเสรมเครอขายวสาหกจ หรอกลมคลสเตอร สวนสทธประโยชนจากคณะกรรมการสงเสรมการลงทน เปนเครองมอทใชปรบปรงบรรยากาศในการลงทน และเพมขดความสามารถในการแขงขนของผประกอบการ ดงแสดงในตารางท 2.3 และตารางท 2.4

ตารางท 2.3 สรประบบสทธประโยชนเพอการลงทนของประเทศไทย

ประเภท เขตปลอดภาษ คลงสนคาทณฑบน เขตประกอบการคาเสร เขตนคมอตสาหกรรม หนวยงาน กรมศลกากร กรมศลกากร กนอ. สนง.คกก.สงเสรมการลงทน

การบรหารจดการ จดทะเบยนกบกรมศลกากร แตเอกชนเปนผบรหารจดการ

จดทะเบยนกบกรมศลกากร แตเอกชนเปนผบรหารจดการ

เอกชน หรอ กนอ. เอกชนเปนผด าเนนการ

กจกรรม การคา การคลง การกระจายสนคา การขนสง การแสดงสนคา การตรวจสอบ ซอมสนคา

การคา การคลง การกระจายสนคา การขนสง การแสดงสนคา การตรวจสอบ ซอมสนคา

การประกอบการทางอตสาหกรรม และบรการ

เกษตรกรรม อตสาหกรรม และบรการ

ท าเลทตง ทใดกได / FZทตง ทใดกได นคมอตสาหกรรม ทใดกได ความพรอมโครงสราง พนฐาน

- ไมมส าหรบ ผจดตงโซน - มอยแลวส าหรบ ผขอใชพนท โซน

- ไมม - มครบถวน มบรการคลาย กบศนยบรการเบดเสรจ

- ไมจ าเปนตองกอสรางใหม และมบรการคลายกบ ศนยบรการเบดเสรจ

เงอนไข การของรบประโยชน

- เปนเจาของ FZ - เปนผประกอบการทขอใชพนท - ตองสงออกสนคา

- เปนผประกอบการทจดตง - ตองสงออกสนคาภายใน 2 ป หลง จากการน าเขา

- เปนผประกอบการทตงอยในเขตประกอบการเสร - ตองสงออกสนคา

- มเงนลงทนขนต า มมาตรฐานการประกอบการ และ เกณฑอนท BOI ก าหนด

ทมา: กรมศลกากร (2469); การนคมอตสาหกรรมแหงประเทศไทย (2550); ส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทน (2559)

45

ตารางท 2.4 สรปรปแบบการพฒนาเขตเศรษฐกจพเศษของประเทศไทย

รปแบบ กจกรรม วตถประสงค สทธประโยชน หนวยงานก ากบดแล เขตเศรษฐกจพเศษ พ น ท ท ก า ห น ด ไ ว ส า ห ร บ

ประกอบอตสาหกรรม การบรการ หรอกจการอนท เปนประโยชน หรอเกยวเนองกบการประกอบอตสาหกรรมและการบรการ รวมถ งพ นท ส าห รบสนบสนนกจกรรมทเกยวของ

สนบสนนการพฒนาพนทและคลสเตอรกจกรรมทางเศรษฐกจ

- สทธประโยชนจากการนคม อตสาหกรรม กรมศลกากร และ BOI เขต 3 พเศษ - การสนบสนนโครงสราง พนฐาน - การสนบสนนการใชแรงงาน ตางดาวในเชงรก

คณะกรรมการนโยบายเขตเศรษฐกจพเศษ

นคมอตสาหกรรม พนททก าหนดไวส าหรบการประกอบอตสาหกรรม การบรการ หรอกจการอนท เปนประโยชน หรอเกยวเนองกบการประกอบอตสาหกรรม หรอการบรการ

สนบสนนการสรางคลสเตอรกจกรรมทางเศรษฐกจ

- สทธประโยชนทางภาษส าหรบ การน าเขาและสงออก - สทธประโยชนทไมใชภาษ - การสนบสนนการใชแรงงาน ตางดาวในขนพนฐาน

การนคมอตสาหกรรมแหงประเทศไทย

ทมา: ส านกงานคณะกรรมการนโยบายเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษ (2559); การนคมอตสาหกรรมแหงประเทศไทย (2550)

รางพระราชบญญตเขตเศรษฐกจพเศษ พ.ศ. .... การพฒนาแนวคด “เขตเศรษฐกจพเศษ” (Special Economic Zone) เพอการพฒนาศกยภาพพนทเฉพาะ และแกไขขอจ ากดและไมเออตอการพฒนาประสทธภาพการบรหารของพระราชบญญตการนคมอตสาหกรรมแหงประเทศไทย พ.ศ.2552 สรปไดดงน (1) เขตเศรษฐกจพเศษ ไมจ ากดประเภทธรกจ มทงอตสาหกรรม ธรกจการเกษตร การปศสตว การประมง การทองเทยวการขนสง การเคหะและการกอสราง การวจยและการผลตทตองใชเทคโนโยลระดบสง การคาและการบรการ (2) การจดตงและการก ากบดแล มโครงสรางการบรหารจดการของเขตเศรษฐกจพเศษ 2 ระดบ ระดบชาต มคณะกรรมการนโยบายเขตเศรษฐกจพเศษ (กนพ.) นายกรฐมนตรเปนประธาน รองนายกรฐมนตรไมเกน 2 คน เปนรองประธาน มรฐมนตรทนายกรฐมนตรมอบหมายจ านวนไมเกน 7 คน มหวหนาสวนราชการระดบปลดกระทรวง 12 คน มประธานกรรมการหอการคาไทย ประธานสภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย และประธานสมาคมธนาคารไทย มผทรงคณวฒทนายกรฐมนตรแตงตงจ านวนไมเกน 5 คน เปนกรรมการ และเลขาธการเปนเลขานการ มอ านาจหนาทเสนอแนะการก าหนดนโยบายการตงเขตเศรษฐกจพเศษ ออกระเบยบก ากบดแลงานของส านกงานคณะการมการนโยบาย เขตเศรษฐกจพเศษ และ ระดบพ นท มคณะกรรมการระดบพ นท มคณะกรรมการบรหารเขตเศรษฐกจพเศษ ประกอบดวย ประธานกรรมการบรหาร ผวาการเขตเศรษฐกจพเศษ ผวาราชการจงหวดหรอผวากรงเทพมหานคร และกรรมการบรหาร ผทรงคณวฒ รวมถงมผวาการเขตเศรษฐกจพเศษ ซงแตงตงโดยคณะกรรมการบรหารเขตเศรษฐกจพเศษ (3) สทธประโยชนทางภาษและสงจงใจ ใหสทธพเศษผประกอบการ หรอผอาศยในทดนของเขตเศรษฐกจพเศษ ประกอบดวย (1) สทธในการถอกรรมสทธทดนหรออสงหารมทรพยของคนตางดาว (2) สทธในการน าคนตางดาวเขามาและอาศยในราชอาณาจกร (3) สทธในการน าเงนหรอสงเงนออกไปนอกราชอาณาจกร (4) สทธไดรบการยกเวนคาธรรมเนยมพเศษตามกฎหมายวาดวยการสงเสรมการลงทน (5) สทธในการถอครอง หรอเปดบญชเงนฝากเปนเงนตราตางประเทศกบสถาบนการเงน (6) สทธไดรบการยกเวนหรอลดหยอนภาษอากร 2.4.4 สถานการณการพฒนาเขตเศรษฐกจของประเทศไทยปจจบน รฐบาลมนโยบายการพฒนาเขตเศรษฐกจพเศษ เพอสงเสรมการคาการลงทนของประเทศเพมศกยภาพในการแขงขนโดยใชประโยชนดานคมนาคมขนสงในระดบภมภาคตามยทธศาสตรการพฒนาพนทชายแดนเชอมโยงภมภาค ดงน (1) ดานกระตนเศรษฐกจ คอ การพฒนาความพรอมของเมองชายแดน การพฒนาเขตเศรษฐกจชายแดนและเขตเศรษฐกจพเศษ และการสงเสรมการคาการลงทนและการทองเทยวขามพรมแดน (2) ดานพฒนาศกยภาพ คอ การพฒนาศกยภาพบคลากร การเสรมสรางศกยภาพของ

47

SMEs ใหไดประโยชนจากการพฒนา และการพฒนาระบบการเงนการธนาคารในบรเวณพนทชายแดน (3) ดานพฒนาโครงสรางพนฐาน คอ การพฒนาโครงสรางพนฐานเพอรองรบการเตบโตของเมอง การพฒนาโครงสรางพนฐานดานคมนาคมขนสงเชอมโยงพนทใกล เคยงและประเทศเพอนบาน อาท ถนน รถไฟ ทาเรอ สะพาน (4) ดานการอ านวยความสะดวก คอ การด าเนนงานตามความตกลงการขนสงขามพรม แดนในอนภมภาคลมแมน าโขง การตรวจลงตราเดยวหรอ Single VISA การน าเขาผลผลตทางการเกษตรจากโครงการ Contract Farming และการด าเนนงาน National Single Window และ Single Stop Inspection (5) ดานการบรหารจดการเชงพนท คอ การก าหนดแผนการพฒนาและแนวทางการใชประโยชนทดนทเหมาะสม การวางผงเมอง และผงเฉพาะจดท า Zoning การพฒนา การบรณาการเตรยมการรองรบผลกระทบเชงสงคมและสงแวดลอม การจดระเบยบแรงงานขามพรมแดน และการพฒนาสงอ านวยความสะดวกและจดระบบการตรวจปลอยคนและสนคา ณ ดานพรมแดน อาท ทท าการของศลกากร และหนวยงาน ICQ ทเกยวของอนๆ รวมถงพนท CCA นอกจากนโยบายการสงเสรมการคาการลงทนของประเทศเพอเพมศกยภาพในการแขงขนแลว ประเทศไทยยงมบทบาทในดานความรวมมอแบบหนสวนการพฒนาเพอความมนคงทางเศรษฐกจและสงคม (ส านกงานพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต, เอกสารประกอบ การบรรยายโครงการสมมนาเสรมสรางศกยภาพเศรษฐกจชายแดนภายใตประชาคมอาเซยน จงหวดสระแกว, 20 มถนายน 2557) ไดแก การรวมเปนหนสวนทางเศรษฐกจในภมภาคดานการพฒนาทรพยากรมนษย การเคลอนยายแรงงาน การสงเสรมแรงงานไทยในตางประเทศ รวมปองกนภยจากการกอการรายอาชญากรรม ยาเสพตด ภยพบต การแพรระบายโรค รวมมอเพอสนบสนนการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจอยางมจรยธรรม ไมสงผลเสยตอสงแวดลอม เรงรดการใชประโยชนจากขอตกลงการคาเสรทมผลบงคบใชแลว สงเสรมใหไทยเปนฐานธรกจในเอเชยและสนบสนนบทบาทขององคกรระหวางประเทศทไมแสวงหาก าไร และปรบปรง สรางความเขมแขงของภาคการพฒนาในทองถน รฐบาลก าหนดใหมกจกรรมส าคญในการพฒนาเขตเศรษฐกจ 10 กจกรรม ไดแก (1) จด Zoning ประเทศและพฒนาเมองทมศกยภาพโดยจด Zoning พนทเกษตรอตสาหกรรม และการทองเทยวรวมถงการพฒนาเมองหลกทมศกยภาพ (2) สงเสรมการพฒนาอตสาหกรรมอนาคต และรกษาฐานอตสาหกรรมเดม (3) พฒนาดานชายแดน เชน ดานบานพน ารอน ดานเชยงของ ดานนครพนม ดานไทย-มาเลเซย 9 แหง (4) พฒนากฎหมายเพอเสรมสรางบรรยากาศการคาการลงทนและตามพนธกรณ (5) สงเสรม ธรกจของยอม (SMEs) และธรกจประกอบการทองถน (OTOP) โดยพฒนาผลตภาพผประกอบ การของ SMEs และใหความชวยเหลอทางการเงนแกผประกอบการ SMEs และ OTOP (6) พฒนาโครงขายคมนาคมเชอมโยงประตการคา อาท รถไฟทางค รถไฟความเรวสง ทาอากาศ

48

ยานสวรรณภม และทาเรอแหลมฉบง (7) พฒนาการศกษา มการพฒนาหลกสตรรองรบอาเซยน เพอพฒนาคนใหสอดคลองความตองการของตลาด รวมถงเลอนการเปดปดภาคเรยนใหตรงกบอาเซยน (8) การจดท า Software เพออ านวยความสะดวกใหแกภาคบรการของไทย เชน Talking dictionary หรอ Software ส าหรบแทกซ (9) สงเสรมการลงทนในประเทศเพอนบาน เพอเชอมโยงโอกาสจากการเปดประชาคมอาเซยน (10) ปรบโครงสรางระบบราชการ โดยลดขนตอนการใหบรการดวย e-Service การปรบโครงสรางบคลากรภาครฐ การพฒนาภาษาองกฤษใหบคลากรภาครฐรองรบอาเซยน 1) แนวทางการด าเนนนโยบายเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษ ประกอบดวย เขตพฒนาเศรษฐกจพเศษบรเวณชายแดน (Border Trade) มบรเวณพนทส าหรบธรกจทใชแรงงานจ านวนมาก ธรกจทใชวตถดบจากทองถนบรเวณชายแดนหรอประเทศเพอนบาน ธรกจเกยวของโลจสตกส เขตพฒนาเศรษฐกจพเศษในรปแบบคลสเตอร (Cluster) มบรเวณพนทตอนใน ส าหรบธรกจทไมเหมาะสมกบชายแดน เชน กจการวจยและพฒนา กจการทใชเทคโนโลยขนสงและใชแรงงานนอย 2) กลไกการขบเคลอนนโยบาย ประกอบดวย คณะกรรมการนโยบายเขตพฒนาเศรษฐกจ (กนพ.) มนายกรฐมนตรเปนประธานมเลขาธการคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต เปนเลขานการ และคณะกรรมการขบเคลอนนโยบายเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษ (ขนพ.) มพลเอกประวตรวงษสวรรณ รองหวหนาคณะรกษาความสงบแหงชาต เปนประธาน มรองเลขาธการคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต เปนเลขานการ นอกจากนยงมคณะอนกรรมการแตงตงโดย กนพ. 6 คณะ คอ (1) คณะอนกรรมการดานสทธประโยชน ก าหนดพนทและศนยบรการเบดเสรจดานการลงทน มรฐมนตรวาการกระทรวง การคลง เปนประธาน มผอ านวยการส านกงานเศรษฐกจการคลงเปนเลขานการ (2) คณะอนกรรมการศนยบรการเบดเสรจดานแรงงาน สาธารณสข และความมนคง มรฐมนตรวาการกระทรวงแรงงาน เปนประธาน มอธบดกรมการจดหางานเปนเลขานการ (3) คณะอนกรรมการดานโครง สรางพนฐานและดานศลกากร มรฐมนตรวาการกระทรวงการคมนาคมเปนประธาน มผอ านวยการส านกงานนโยบายและแผนการขนสงและจราจร เปนเลขานการ (4) คณะอนกรรมการดานการจดหาทดนและบรหารจดการมรฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทย เปนประธาน มอธบดกรมทดนและอธบดกรมโยธาธการและผงเมองเปนเลขานการ (5) คณะอนกรรมการดานการตลาดและประชาสมพนธ มรฐมนตรวาการกระทรวงพาณชย เปนประธาน มผแทนกรมการคาตางประเทศ เปนเลขานการ (6)

49

คณะอนกรรมการขบเคลอนเขตพฒนาเศรษฐกจ มรฐมนตรประจ าส านกนายกรฐมนตร เปนประธาน มเจาหนาทส านกงานปลดส านกนายกรฐมนตรเปนเลขานการ 3) พนทเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษ การก าหนดพนทเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษแยกเปนพนทบรเวณชายแดน (Border Trade) และพนทศกยภาพรปแบบคลสเตอร (Cluster) ซงจากการศกษาและส ารวจความพรอมโดยส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ดงน เขตพฒนาเศรษฐกจพเศษบรเวณชายแดน (Border Trade) การก าหนด พนทมหนวยยอยสดเปนระดบต าบล รวมทงสน 90 ต าบล ใน 23 อ าเภอ 10 จงหวด ประกอบดวยพนทระยะท 1 5 จงหวด คอ ตาก มกดาหาร สระแกว สงขลา และตราด และระยะท 2 5 จงหวด คอหนองคาย นราธวาส เชยงราย นครพนม กาญจนบร โดยมเปาหมายใหเปนประตเศรษฐกจเชอมโยงภมภาค สรางเครอขายระบบการผลตรวมทสรางสรรค เพอบรรลผลประโยชนรวมกนทงดานเศรษฐกจ สงคม ความมงคง โดยทเขตเศรษฐกจพเศษจะเปนเครองมอส าคญในการพฒนาชายแดนของประเทศ ในการดานตางๆ (ส านกงาน พฒนา การเศรษฐกจและสงคมแหงชาต,เอกสารประกอบการบรรยายโครงการสมมนาเสรมสรางศกยภาพเศรษฐกจชายแดนภายใตประชาคมอาเซยน จงหวดสระแกว, 20 มถนายน 2557) คอ (1) เพมโอกาสทางเศรษฐกจและความสามารถในการแขงขนของพนทเพอสรางประโยชนจากความเชอมโยงกบฐานการผลตหลกของประเทศของภาค และของประเทศในภมภาค ดงดดการลงทนจากในและตางประเทศ และตอบสนองตอเปาหมายการพฒนาประเทศในภาพรวม (2) มการบรหารจดการการใชประโยชนพนทและการสงเสรมกจกรรมในพนทอยางเปนระบบไดมาตรฐาน มประสทธภาพ (3) คณภาพชวตของคนในพนทดขน มการจางงานและเพมรายไดใหชมชน รวมถงมกฎระเบยบและแนวทางการก ากบดแลผลกระทบดานสงแวดลอมและสงคมทไดมาตรฐานและมการบงคบใชทเขมแขง (4) แกปญหาขอจ ากดเดมในพนทและการปองกนผลกระทบเชงลบตางๆ เชน ปญหาขาดแคลนแรงงานไรทกษะ ปญหาสงแวดลอม ความแออดของดานพรมแดน (5) เปนพนทล าดบความส าคญสงทไดรบการสนบสนนเชงนโยบาย ดานงบประมาณและการพฒนาโครงสรางพนฐานจากภาครฐ (6) สามารถเสรมสรางศกยภาพความแขงแกรงหนวยงาน ภาคเอกชน และชนในพนทตงแตการวางแผน บรหารจดการ และการตดตามประเมนผล การพฒนาเขตเศรษฐกจพเศษรปแบบคลสเตอรอตสาหกรรม (Cluster) รฐบาลมนโยบายสงเสรมการพฒนาคลสเตอรอตสาหกรรม เพอสรางความเขมแขงของหวงโซมลคา (Value Chain) และฐานการผลตอตสาหกรรมแหงอนาคต โดยมการพจารณาอยบนปจจยหลก 3 สวน ไดแก การกระจกตวในพนททมความเหมาะสมเชงยทธศาสตร การเชอมโยงขององคประกอบในหวงโซการผลตและเพมขดความสามารถในการแขงขน และการเชอมโยงกบเศรษฐกจทองถน โดยมคลสเตอรเปาหมายในระยะแรก 6 กลมอตสาหกรรม คอ (1) กลม Super Cluster (เทคโนโลยขนสงและอตสาหกรรมแหง

50

อนาคต) ม 4 กลม ไดแก คลสเตอรยานยนตและชนสวน คลสเตอรเครองใชไฟฟา อเลกทรอนกส และอปกรณโทรคมนาคม คลสเตอรปโตรเคมและเคมภณฑ และคลสเตอรดจตล (2) กลมคลสเตอรอนๆ ม 2 กลม ไดแก คลสเตอรเกษตรแปรรป และ คลสเตอรสงทอและเครองนงหม 4 ) สทธประโยชนทจะไดรบจากการลงทนในเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษและกลมอตสาหกรรมเปาหมาย (Cluster) ไดแก สทธประโยชนของเขตเศรษฐกจพเศษบรเวณชายแดน (Border Trade) คอ กลมกจการทวไปตามบญชของบโอไอ สทธประโยชนทางภาษอากร อาท การยกเวนภาษเงนไดนตบคคลรวมแลวไมเกน 8 ป หรอหากไดรบการยกเวน 8 ป อยแลวใหไดรบลดหยอนภาษเงนไดนตบคคลรอยละ 50 เพมเตมอก 5 ป (ในปท 9 -13) การยกเวนอากรขาเขาส าหรบเครองจกร วตถดบ และวสดจ าเปนในการผลตเพอการสงออก นอกจากนยงมสทธประโยชนอนๆ ทไมใชภาษอากร อาท การหกคาขนสงไฟฟา ประปา 2 เทา ระยะ เวลา 10 ป การหกคาตดตงหรอกอสรางสงอ านวยความสะดวกไดรอยละ 25 ของเงนลงทนนอกเหนอจากการหกคาเสอมราคาตามปกต การยกเวนอากรขาเขาเครองจกร การยกเวนอากรขาเขาวตถดบทใชผลตเพอสงออก การใหใชแรงงานตางดาวไรฝมอ การอนญาตใหตางชาตถอกรรมสทธทดน เปนตน และกลมกจการเปาหมาย (13 กลมอตสาหกรรม) นอกจากสทธตามกลมกจการทวไปแลว ยงไดรบยกเวนภาษเงนไดนตบคคลสงสด 8 ป (จ ากดวงเงนไมเกนรอยละ 100) เพมขนอก สทธประโยชนส าหรบคลสเตอร แบง 3 กลม (มต ครม. 22 ก.ย.2558) มเงอนไขบงคบจะตองรวมมอกบสถาบนการศกษา สถาบนวจย หรอCenter of Excellence รวมถงตองยนขอรบสงเสรมภายในสนป 2559 และตองเรมด าเนนการจรงทงการผลตหรอการใหบรการภายในสนป 2560 โดยใหสทธประโยชนส าหรบ Super Cluster และอตสาหกรรมแหงอนาคต ไดแกการยกเวนภาณเงนไดนตบคคล 8 ป และลดหยอนรอยละ50 เพมเตมอก 5 ป, ส าหรบกจการเพออนาคตทมความส าคญสง กระทรวงการคลงพจารณายกเวนภาษเงนไดนตบคคลสงสด 10-15 ป, การยกเวนอากรขาเขาเครองจกร, การยกเวนภาษเงนไดนตบคลธรรมดาส าหรบผเชยวชาญชนน าระดบนานาชาตทท างานในพนททก าหนด ทงคนไทยและตางชาต, ใหถนทอยถาวร (Permanent Residence) ส าหรบผเชยวชาญชนน าระดบนานาชาต, การอนญาตใหตางชาตถอกรรมสทธทดนเพอประกอบกจการทไดรบการสงเสรม สทธประโยชนส าหรบคลสเตอรอนๆ (1) ยกเวนภาษเงนไดนตบคคล 3-5 ป และลดหยอนรอยละ 50 เพมเตมอก 5 ป (2) ยกเวนอากรขาเขาเครองจกร (3) จะพจารณาใหถนทอยถาวร (Permanent residence) ส าหรบผเชยวชาญชนน าระดบนานาชาต (4) อนญาตใหตางชาตถอกรรม สทธทดนเพอประกอบกจการทไดรบการสงเสรมได

51

สทธประโยชนส าหรบกจการสนบสนนการพฒนาคลสเตอร ไดแก (1) กจการฐานความร คอ กจการวจยและพฒนา กจการเทคโนโลยชวภาพ กจการออกแบบทางวศวกรรม กจการบรการทดสอบ ทางวทยาศาสตร กจการบรการสอบเทยบมาตรฐาน และกจการสถานฝกฝนวชาชพ ซงจะไดรบสทธ การยกเวนภาษเงนไดนตบคคล 8 ป (ไมจ ากดวงเงน) และลดหยอนภาษเงนไดนตบคคลรอยละ 50 เพมเตมอก 5 ป (2) กจการโลจสตกส ประกอบ ดวย กจการสนามบนพาณชย กจการขนสงทางราง กจการขนถายสนคาส าหรบเรอบรรทกสนคา กจการ Inland Container Depot : ICD และกจการ International Distribution Center : IDC จะไดรบสทธยกเวนภาษเงนไดนตบคคล 5-8 ป และลดหยอน ภาษเงนไดนตบคคลรอยละ 50 เพมเตมอก 5 ป โดยสรป การขบเคลอนการพฒนาเขตเศรษฐกจพเศษตามนโยบายของรฐบาล มรปแบบการพฒนามงหมาย เพอเพมขดความสามารถในการแขงขนของประเทศ (Compettiveness) ในการดงดดนกลงทนทมคณคาทงจากนกลงทนรายเดมและรายใหม เพอสรางความเขมแขงของหวงโซคณคา (Value chain) และน าไปสการสรางอตสาหกรรมแหงอนาคต รวมทงเพอกระจายความเจรญสภมภาคและทองถน อนเปนการสรางโอกาสทางธรกจใหกบผประกอบการ SMEs ซงจะเปนการลดความเหลอมล า ยกระดบคณภาพชวตของประชาชน ตลอดจนการแกไขปญหาความมนคง โดยผานกลไกการขบเคลอนในรปแบบคณะกรรมการนโยบายพฒนาเขตเศรษฐกจพเศษ (กนพ. ) ทมคณะอนกรรมการน านโยบายไปสการปฏบตใหเปนไปตามยทธศาสตรของประเทศ ตามรปท 2.6

ภาพท 2.6 ภาพรวมการขบเคลอนการพฒนาเขตเศรษฐกจพเศษ ทมา: ส านกพฒนาและสงเสรมการบรหารราชการจงหวด กระทรวงมหาดไทย (2558)

เขตพฒนาเศรษฐกจพเศษ (Special Economic Zone SEZ)

นโยบายรฐบาล

Border Trade 10 จงหวด

แนวทางการพฒนา

Cluster

กลไกการขบเคลอน

เฟส 1 : ตาก มกดาหาร สระแกว สงขลา ตราด หนองคาย

เฟส 2 : นราธวาส เชยงราย นครพนม กาญจนบร

1. Super Cluster : - ยานยนตและชนสวน - เครองใชไฟฟา อเลกทรอนกส และโทรคมนาคม - ปโตรเคมและเคมภณฑ - ดจทล

2. Cluster : - เกษตรแปรรป - สงทอและเครองนงหม

คกก.นโยบายเขตเศรษฐกจพเศษ (กนพ.) หน.คสช. (ปธ.) / สศช. (เลขา)

คกก.ขบเคลอนนโยบายเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษ (ขนพ.) พล.อ.ประวตรวงษสวรรณ (ร.หน.คสช.) (ปธ.)/สคช.(เลขา)

1. จดหาพนทของรฐเพอใชประโยชนในการพฒนา SEZ (ค าสง หน.คสช.ท17/2558, 15 พ.ค.58) 2. การก าหนดอตราคาเชา/คาธรรมเนยมพนทของรฐ 3. จดตงศนย OSS ทงหมด 76 จงหวด

กระทรวงมหาดไทย

Action Plan 1. จดหาพนทของรฐเพอใชใน SEZ ส าหรบเฟส 2 2. การเสรมสรางขดสมรรถนะศนย OSS 3. การเสรมสรางความเขมแขงให Cluster (ผงเมอง, การอนมตใหถนทอยถาวร PR)

6 คณะอนกรรมการ 1) ดานสทธประโยชน ก าหนดพนท และศนยบรการเบดเสรจดานการลงทน (รมว.กค.) 2) ศนยบรการเบดเสรจดานแรงงาน สาธารณสขและความมนคง (รมว.รง.) 3) ดานโครงสรางพนฐานและดานศลกากร (รมว.คค.) 4) ดานการจดหาทดนและบรหารจดการ (รมว.มท.) 5) ดานการตลาดและประชาสมพนธ (รมว.พณ.) 6) การขบเคลอน SEZ ระดบพนท (รมต.สร.)

53

2.4.5 เขตพฒนาเศรษฐกจพเศษตาก รฐบาลก าหนดแนวทางในการด าเนนนโยบายดานเศรษฐกจโดยมงเนนการสงเสรมการคาชายแดนผานการจดตงเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษในพนททมศกยภาพ (ค าสง คสช. ท 72/2557 ลงวนท 19 มถนายน 2557 เรองแตงตงคณะกรรมการนโยบายเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษ : กนพ.) โดยก าหนดจดการประชมคณะกรรมการนโยบายเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษ กนพ.(ครงท 1/2557 ลงวนท 15 กรกฎาคม 2557) โดยทประชมมมตเหนชอบในพนททมศกยภาพเหมาะสมในการจดตงเปนเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษระยะ แรกของไทยใน 5 พนทชายแดน รวมถงพนทอ าเภอแมสอด อ าเภอพบพระ อ าเภอแมระมาด จงหวดตาก และเพอเตรยมความพรอมในการจดตง ดงนนเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษตากจงด าเนนการ ( เขตพฒนาเศรษฐกจพเศษตาก, 2558) ดงน 1. จดท าแผนแมบทเพอศกษาความเหมาะสมในการจดตงเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษตากควบคกบการศกษาของส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (สศช.) ภายใตโครงการศกษาแผนยทธศาสตรการพฒนาเขตเศรษฐกจพเศษ 2. การน าระเบยบส านกนายกรฐมนตรวาดวยเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษ พ.ศ.2556 มาใชรวมกบอ านาจหนาททมอยเดมของรฐมนตรวาการประจ ากระทรวง อธบด และปลดกระทรวงตางๆ เพอใหการด าเนนงานทเกยวของกบการจดตงเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษตาก มประสทธภาพและมความชดเจนในแนวทางการด าเนนงานมากขน 3. จดท าประชาพจารณและรวมรบฟงความคดเหนของประชาชนในพนท 3 อ าเภอทก าหนดใหเปนเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษตาก และมตทประชมคณะกรรมการนโยบายเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษ (กนพ.) (ครงท 2/2557 ลงวนท 17 พฤศจกายน 2557) เหนชอบขอบเขตพนทเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษใน 5 พนทชายแดนเปาหมาย รวม 36 ต าบล ใน 10 อ าเภอ พนทรวมประมาณ 1.83 ลานไร (2,932 ตร.กม.) โดยก าหนดขอบเขตพนทในระดบต าบลทอยตดชายแดนและไมทบซอนพนทปาไมของจงหวดตาก จ านวน 14 ต าบล 886,875ไร (1,419 ตร.กม.) ในอ าเภอแมสอด พบพระ และแมระมาด ดงน (1) อ าเภอแมสอด พนท 8 ต าบล ไดแก ต าบลแมสอด ต าบลแมตาว ต าบลทาสายลวด ต าบลพระธาตผาแดง ต าบลแมกาษา ต าบลแมปะ ต าบลแมก ต าบลมหาวน มพนท 529,264 ไร เปนพนททมเอกสารสทธ 32,234 ไร คดเปนรอยละ 25 ของพนททงหมด (2) อ าเภอพบพระ พนท 3 ต าบล ไดแก ต าบลพบพระ ต าบลชองแคบ ต าบลวาเลย มพนท 261,961 ไร เปนพนททมเอกสารสทธ 22,972 ไร คดเปนรอยละ 9 ของพนททงหมด และ (3) อ าเภอแมระมาด พนท 3 ต าบล ไดแก ต าบลแมจะเรา ต าบลแมระมาด ต าบลขะเนจอ มพนท 244,797 ไร เปนพนทมเอกสารสทธ 43,548 ไร คดเปนรอยละ 18 ของพนททงหมด

54

แผนงานโครงการเพอเตรยมความพรอมเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษชายแดนจงหวดตาก แผนงานระยะเรงดวน (1) การเตรยมความพรอมโครงสรางพนฐานดานคมนาคม (การประชมคณะอนกรรมการโครงสรางพนฐานและดานศลกากร, 20 สงหาคม 2557) อนมตแผนงานและงบประมาณดานโครงสรางพนฐาน ดงน (1) แผนการพฒนาโครงสรางพนฐานและดานศลกากร (2557-2564) แบงเปนโครงสรางพนฐานคมนาคม 40 โครงการวงเงน 120,294.94 ลานบาท และโครงสรางพนฐานดานศลกากร 10 โครงการ วงเงน 5,146.87 ลานบาท รวมถงการกอสรางดานศลกากรแมสอด แหงท 2 (2) แผนงานโครงสรางพนฐานคมนาคมในพนทจงหวดตาก วงเงน 9,097 ลานบาท (2) การจดหาแหลงน าดบเพอรองรบการจดตงเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษชายแดน ราษฎรอ าเภอแมสอด ประสบปญหาวกฤตน า ทงน าแลงและน าทวมเปนประจ าทกป คอ ในชวงฤดแลงประสบปญหาการขาดแคลนน าเพอท าการเกษตร ในต าบลพระธาตผาแดง ต าบลแมตาวและต าบลแมก ในชวงฤดฝนประสบปญหาน าทวมในเขตเทศบาลแมสอด ประกอบกบจงหวดไดเรงรดพฒนาเขตเศรษฐกจพเศษชายแดน และแหลงน าดบในการจดท าน าประปาทมอยยงไมเพยง พอ รองรบการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ จงตองสรางอางเกบน า ขนาดบรรจ 13.30 ลานลกบาศกเมตร เพมพนทชลประทาน จ านวน 6,740 ไร ในพนท หมท 6 บานขนหวยแมสอด ต าบลพระธาตผาแดง อ าเภอแมสอด เนอท 1,068 ไร โดยกรมชลประทานไดเสนอเรองไปยงกรมปาไม เพอขอเขาท าประโยชนในเขตปาสงวนแหงชาต ปาแมสอด เพอกอสรางโครงการอางเกบน าหวยแมสอดตอนบน พรอมทงไดตงงบประมาณปลกปาทดแทนตามมต ครม. เมอวนท 29 มกราคม 2525 แลว และปจจบนอยระหวางการพจารณาของกรมปาไม แผนระยะกลาง และระยะยาว (1) จดหาพนทส าหรบรองรบการจดตงเปนเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษชายแดน โดยเรงรดใหพจารณาเพกถอนปาไมถาวร “ปาแมสอด” ตามมต ครม. วนท 9 กมภาพนธ 2525 เนอท 5,603-0-56 ไร เพอบรหารจดการและใชประโยชนในการพฒนาเปนศนยบรการจดเดยวเบดเสรจ (One Stop Service) คลงสนคาทนฑบน ศนยโลจสตกส และนคมอตสาหกรรม เปนพนทกอสรางสะพานขามแมน าเมย แหงท 2 พรอมโครงขาย และใชประโยชนดานอนๆ เพอรองรบการจดตงเปนเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษชายแดนตอไป ซงผลการพจารณาของคณะอนกรรมการพฒนาทดนจงหวดตาก ครงท 1/2557 ระบวาพนทดงกลาวไมมสภาพปา รวมถงมราษฎรเขาไปท ากนและใชประโยชนแลว (2) โครงการกอสรางสะพานขามแมน าเมยแหงท 2 พรอมโครงขาย และศนยใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจ (One Stop Service) โดยมการกอสรางสะพานขามแมน าเมยแหงท 2 พรอม

55

โครงขาย สถานทตงบานวงตะเคยน ต าบลทาสายลวด อ าเภอแมสอด ขณะนไดคดเลอกเสนทางทเหมาะสมแลว และอยในขนตอนงานส ารวจออกแบบเกบรายละเอยด เพอใหพรอมด าเนนการทนทเมอไดรบการจดสรรงบประมาณ 2559-2560 จ านวน 22,000 ลานบาท (3) การขยายสนามบนแมสอด ใหมการเชอมโยงกบประเทศเพอนบาน กรมการบนพลเรอนคาดวาจะไดรบงบประมาณด าเนนโครงการปรบปรงขยายสนามบนแมสอด งบประมาณปกต จ านวน 840 ลานบาท เปนการปรบปรงขยายทางวงสนามบนแมสอดเดมกวาง 30 เมตร ยาว 1,500 เมตร ใหมทางวงกวาง 45 เมตร ยาว 2,100 เมตร วงขน-ลง ดานทศตะวนออก มความปลอดภยตามมาตรฐานการบน งบประมาณป 2559-2561 จ านวน 1,073.52 ลานบาท (4) การพฒนาเสนทางคมนาคมในอ าเภอแมสอด มโครงการขยายเสน ทางคมนาคม และซอมแซมเสนทางรอบเมองแมสอดหลายจด เพอเชอมโยงเสนทางการคมนาคมขนสงใหครอบคลมพนทเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษชายแดนมากขน งบประมาณ 1,533.57 ลานบาท ซงจะขอแปรญตตขอใชงบประมาณเพอด าเนนการใหทนในป 2558 (5) การพฒนาเสนทางเชอมโยง อ าเภอพบพระ-อ าเภออมผาง พฒนาเสนทางเขาเขตแดนเมยนมาร บรเวณบานวาเลยเหนอ ต าบลวาเลย อ าเภอพบพระ ถงบานหนองบว ต าบลหนองบว อ าเภออมผาง ระยะทาง 28 กโลเมตร งบประมาณ 650 ลานบาท เพอเพมชองทางการคาชายแดนกบเมยนมาร และสงเสรมการทองเทยวทางธรรมชาต เนองจากสามารถลดระยะเวลาในการเดนทางจากอ าเภอแมสอดถงอ าเภออมผาง ใหเหลอเพยงครงหนงของการใชเสนทางปกต (6) โครงการขดเจาะอโมงคถนนสายตาก-แมสอด (ทางหลวงแผนดนหมายเลข 12) จงหวดตากจดประชมคณะท างานขบเคลอนนโยบายการจดตงเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษชายแดน ดานโครงสรางพนฐานและดานศลกากร เพอหารอแนวทางการขดเจาะอโมงคถนนสายตาก-แมสอด โดยหารอแนวทางการขดเจาะอโมงคถนนสายตาก-แมสอด รวมถงการสรางสะพาน เชอมในบางจดเพอลดความคดเคยว ลาดชนของเสนทาง และออกแบบเสนทางดงกลาวใหสามารถ ใชแนวเสนทางและอโมงครวมกบเสนทางรถไฟได ทงน เพอใหเกดความปลอดภยในชวตและทรพยสนของประชาชนในการใชเสนทาง เพมความสะดวกสบายและลดเวลาในการเดนทางจากเดมทตองใชเวลา 60-90 นาท ใหเหลอเพยง 30-40 นาท และสงเสรมใหเกดการคาการลงทนตามแนวเสนทางระเบยงเศรษฐกจ East-West Economic Corridor (EWEC) รองรบการเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน และการเปนเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษชายแดน ซงจะเกดในอนาคตโดยจงหวดจะขอรบการสนบสนนแนวคดและจดงบประมาณการขดเจาะอโมงคถนน และเสนทางรถไฟสายตาก-แมสอด ตอไป การเตรยมความพรอมดานความมนคง แบงออกเปน (1) ขยายเวลา เปด-ปด ดานพรมแดนบรเวณจดผานแดนถาวร (สะพานมตรภาพไทย-พมา) เพออ านวยความสะดวกแกแรงงาน

56

ชาวเมยนมารทเขามาท างานแบบเชาไป เยนกลบ ซงเมยนมารเหนชอบในการขยายเวลาเปดปดจดผานแดนถาวรสะพานมตรภาพไทย-พมา เปนเวลา 05.00-20.00 ตามเวลาทองถนเมยนมาร (05.30-20.30 น. ตามเวลาไทย) โดยผานความเหนชอบจากส านกงานสภาความมนคงแหงชาตแลว และกระทรวง มหาดไทยไดออกประกาศกระทรวงมหาดไทย โดยมผลบงคบใชตงแตวนท 1 มกราคม 2558 (2) ขยายพนทการเดนส าหรบผถอบตรผานแดน (Border Pass) ชาวเมยนมารใหเดนทางเขาพนทชนในไดเพมเตม โดยใหมการขยายพนทการเดนทาง ไดถงพนทจงหวดตาก ทงนใหจงหวดประสานกบหนวยงานทเกยวของเพอเตรยมความพรอมในการขยายพนทการเดนทางและน าเสนออนกรรมการพจารณาการเปดจดผานแดนพจารณาตอไป (3) การจดท าแผนยทธศาสตรดานความมนคงในพนทเขตเศรษฐกจพเศษ จงหวดตากไดแตงตงคณะท างานก าหนดยทธศาสตรความมนคงในพนทเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษชายแดน จงหวดตาก เพอรวมกนก าหนดยทธศาสตรความมนคงในพนท และประเมนสถานการณดานความมนคงในพนทของเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษชายแดน การจดตงศนยบรการเบดเสรจดานการลงทน (One Stop Service : OSS) ในเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษชายแดนจงหวดตาก ตามมตคณะกรรมการนโยบายเขตเศรษฐกจพเศษ (กนพ.) (ครงท 2/2557 ลงวนท 17 พฤศจกายน 2557) มอบหมายใหจงหวดใน 5 พนทชายแดนเปาหมายรวมกบคณะกรรมการสงเสรมการลงทน (BOI) องคกรปกครองสวนทองถนและภาคเอกชน โดยจงหวดตากไดประกาศจดตง “ส านกงานเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษตาก” ภายในอาคารเขตพฒนา เศรษฐกจพเศษตาก ชน 4 ถนนสายเอเชย (แมสอด-รมเมย) ต าบลแมสอด อ าเภอแมสอด จงหวดตาก (27 มกราคม 2558) โดยมหนวยงานทท าหนาท ดงน (1) ศนยบรการเบดเสรจดานการลงทน (One Stop Service: OSS) เพอใหบรการดานการคา การลงทน การใหขอมลและประสานการด าเนนงานในเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษตาก (2) ศนยบรการเบดเสรจดานแรงงาน สาธารณสขและความมนคง เพอใหบรการดานตางๆ เกยวกบแรงงาน การจดทะเบยนแรงงานตางดาว การอบรมฝมอแรงงานไทย และแรงงานตางดาวในเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษตาก (3) ศนยสถาปนาความสมพนธบานพเมองนอง (Sister City) ระหวางแมสอดและเมยวด เพอใชเปนส านกงานในการประสานความรวมมอและสรางความสมพนธบานพเมองนอง ระหวางแมสอดและเมยวด โดยมอบ หมายเจาหนาทจากส านกงานจงหวดตาก เทศบาลนครแมสอด และหนวยงานทเกยวของไปปฏบตงานประจ า ณ ส านกงานเพออ านวยความสะดวกดานพธการและขอมลขาวสารตางๆ แกนกลงทนและผสนใจ การบรหารจดการผลผลตทางการเกษตรในเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษโดยสหกรณ ก าหนดพนทน ารองและพชเกษตรเปาหมายในเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษตาก คอ ขาวโพดเลยงสตว (กนพ. ครงท 2/2557 ลงวนท 17 พฤศจกายน 2557) บรเวณชายแดนในการน าพชผลการเกษตรจากประเทศเพอนบานเขามาปรบปรงคณภาพ จ าหนาย หรอสงออก และใชวธการของสหกรณในการ

57

แกไขปญหาและบรหารจดการผลตผลการเกษตรในเขตพฒนาเศรษฐกจใหมเสถยรภาพดานราคา และเพมมลคาแกสนคาเกษตร และมการขอขนทะเบยนเปนผน าเขา -สงออกขาวโพดเลยงสตวกบกรมการคาระหวางประเทศแลวจ านวน 4 สหกรณ โดยมการเตรยมความพรอมดานบคลากร การใหความรกบสหกรณในเรองการน าเขา-สงออกสนคาเกษตร และสหกรณพนทไดน าเขาขาวโพดเลยงสตวโดยสหกรณในชวงเดอนกมภาพนธ 2558 จ านวน 100 ตน ผานองคการคลงสนคา (นโยบายเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษผานระบบสหกรณ, GMSAIN, 24 กมภาพนธ 2558) การวางผงเมองรองรบเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษตาก รฐบาลมนโยบายเสรมสรางศกยภาพและเพมขดความสามารถในการเขาส AEC โดยพฒนาเมองชายแดนเปนเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษ (Special Economic Zones: SEZ) ในการน าประเทศเขาสประชาคมอาเซยน กระตนเศรษฐกจ กระจายความเจรญสภมภาค ลดความเหลอมล า ยกระดบคณภาพชวตของประชาชน และเสรมความมนคงของประเทศ ส าหรบเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษตาก กรมโยธาธการและผงเมองไดก าหนดแนวคดการวางผงพฒนาพนทเฉพาะเพอรองรบเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษตาก โดยวาง Positioning คอ “เมองคแฝดเขตการคาเมยวด สหภาพเมยนมาร มระยะทางไปยงทาเรอมะละแหมง และเมองยางกงทใกลทสด” โดยด าเนนการปรบปรงผงเมองรวมจงหวด ผงพฒนาพนทเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษ ผงเมองรวมเมอง และผงเมองรวมชมชนชาย แดน เพอจดระเบยบการใชประโยชนทดนและระบบคมนาคมขนสงใหสอดคลองกบการพฒนาพนทเปนเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษ ออกแบบวางผงพนทเฉพาะชมชนชายแดน วางผงโซนนง การใชประโยชนทดน วางระบบสาธารณปโภค สาธารณปการ และออกแบบรายละเอยดโครงการพฒนาตางๆ เพอสนบสนนการพฒนาเศรษฐกจพเศษใหเปนระเบยบ สวยงาม และปลอดภย สทธประโยชนและการสงเสรมการคา การลงทนในเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษจงหวดตาก (ประกาศคณะกรรมการสงเสรมการลงทนท 4/2557 ลงวนท 18 ธนวาคม 2557) ก าหนดสทธประโยชนจ าแนกเปน 2 กรณ ดงน 1. กลมกจการทวไปตามบญชของบโอไอ สทธประโยชนทางภาษอากร เชน การยกเวนภาษเงนไดนตบคคลรวมแลวไมเกน 8 ป หรอหากไดรบการยกเวน 8 ป อยแลวใหไดรบลดหยอนภาษเงนไดนตบคคลรอยละ 50 เพมเตมอก 5 ป (ในปท 9-13) การยกเวนอากรขาเขาส าหรบเครองจกร วตถดบ และวสดจ าเปนในการผลตเพอการสงออก นอกจากนยงมสทธประโยชนอนๆ ทไมใชภาษอากร อาท การหกคาขนสงไฟฟา ประปา 2 เทา เปนระยะ เวลา 10 ป การหกคาตดตงหรอกอสรางสงอ านวยความสะดวกไดรอยละ 25 ของเงนลงทนนอกเหนอจากการหกคาเสอมราคาตาม ปกต การยกเวนอากรขาเขาเครองจกร การยกเวนอากรขาเขาวตถดบทใชผลตเพอสงออก การใหใชแรงงานตางดาวไรฝมอ การอนญาตใหตางชาตถอกรรมสทธทดน เปนตน

58

2. กลมกจการเปาหมาย 13 กลมอตสาหกรรม 62 ประเภทกจการ และก าหนดกจการเพม เตมอก 10 ประเภทกจการเปาหมายนอกจากสทธตามกลมกจการทวไปแลว ยงไดรบยกเวนภาษเงนไดนตบคคลสงสด 8 ป (จ ากดวงเงนไมเกนรอยละ 100) เพมขนอก (ประกาศคณะกรรมการสงเสรมการลงทนท 4/2557 ลงวนท 18 ธนวาคม 2557 และท 12-16/2558 ลงวนท 10 มกราคม 2559) ทงนเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษตาก ยงก าหนดใหเปน “ศนยเปลยนถายสนคาระหวางประเทศ/เครอขายอตสาหกรรมทใชแรงงานเขมขน” โดยก าหนดโครงสรางเศรษฐกจบรการ 51.47% เกษตร 24.94% อตสาหกรรม 16.93% มผลผลตในพนท ไดแก ขาวโพดเลยงสตว ขาว ถวเขยวผวมน ถวเหลอง พชผก ประมงน าจด อตสาหกรรมสวนใหญเกยวกบเครองแตงกาย เกษตรและสงทอ ในขณะทภาคบรการเปนขายสง/ขายปลก โดยมอตสาหกรรมและบรการเปาหมาย (1) อตสาหกรรมสงทอและเครองนงหม (2) อตสาหกรรมแปรรปสนคาเกษตร ประมง เชน อตสาหกรรมแปงขาวโพด น ามนขาวโพด (3) การผลตอาหารสตว (4) การผลตภณฑเซรามกส (5) อตสาหกรรมผลตเครองเรอนจากไม (6) อตสาหกรรม เครองหนง (7) อตสาหกรรมอญมณและเครองประดบ (8) อตสาหกรรมชนสวนประกอบยานยนต (9) นคมหรอเขตอตสาหกรรม และนคมอตสาหกรรมบรการ (10) กจการดานโลจสตกส อาท คลงสนคา ศนยเปลยนถายสนคา และการก าหนดใหมการเชอมโยงภมภาค ท าใหมลคาการคาชายแดนเพมสงขน ซงสวนใหญมาจากการทเมยนมารน าเขาสนคาอปโภคบรโภคจากฐานการผลตสวนกลางของประเทศไทย เศรษฐกจระดบทองถนยงไมมรปแบบเครอขายการผลตระหวางประเทศ แตมโอกาสเชอมโยงกบเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษเมองเมยวด ผะอน ยางกงได กลไกการขบเคลอนนโยบายเศรษฐกจพ เศษของจงหวดตาก มค าส งแตงต งคณะกรรมการ นโยบายเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษตาก ท 617/2558 ลงวนท 20 มนาคม 2558 ก าหนดแนวทางใหทกภาคสวนทเกยวของ ในพนทถอปฏบต รวมถงก ากบดแล ตดตาม ประเมนผลการด าเนนงานของสวนราชการทเกยวของในพนทพรอมทงแตงตงคณะท างานขบเคลอนงานเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษตาก เพอขบเคลอนในดานตางๆ ตามกลมภารกจ 7 กลม ดงน (1) ดานขอบเขตพนทและการจดหาทดน (2) ดานแรงงาน สาธารณสข และความมนคง (3) ดานสทธประโยชน (4) ดานโครงสรางพนฐาน (ถนนไฟฟา ประปา) และดานศลกากร (5) ดานการอนรกษทรพยากรธรรมชาตวฒนธรรมประเพณ และการสาธารณสข (6) ดานการสงเสรมอาชพ การฝกทกษะ และการสรางความร ความเขาใจแกประชาชนในพนท (7) ดานการบรหารส านกงานเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษตาก ศนยบรการจดเดยวเบดเสรจ (One Stop Service : OSS) และศนยประสานงานบานพเมองนอง (Sister City) ระหวางแมสอดและเมยวด รวมทงด าเนนการจดตงศนยอ านวยการเพอการขบเคลอนเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษตาก เพอใหสามารถขบเคลอน ตดตาม ก ากบดแลการด าเนนการตามนโยบายเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษตากใหเปนไปอยางมประสทธภาพ ตามค าสงจงหวดตาก ท

59

10801/2559 ลงวนท 27 แบงเปน 2 สวน คอ (1) สวนบรหาร มหนาทก ากบดแล ก าหนดนโยบายและบรหารงานในศนยอ านวยการเพอการขบเคลอนเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษ (2) สวนปฏบตงาน มหนาทด าเนนการตามนโยบายของสวนบรหารใหเปนไปตามวตถประสงคและเปนศนยกลางในการประสานการปฏบตงานของหนวย งานทเกยวของ ประกอบดวย ฝายอ านวยการ ประจ า ณ สาลากลางจงหวดตาก และฝายปฏบตการ ประจ า ณ ส านกงานเขตเศรษฐกจพเศษตาก อ าเภอแมสอด 2.4.6 แนวทางการพฒนาของเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษสงขลา และเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษนครพนม หากพจารณารปแบบการบรหารจดการและกจกรรมของเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษสงขลา และนครพนม ซงเปนพนทเขตเศรษฐกจชายแดนเหมอนกน หากแตจงหวดตากมอาณาเขตตดตอประเทศเมยนมาร สงขลามอาณาเขตตดตอประเทศมาเลเซย และนครพนมมอาณาเขตตดตอประเทศลาว โดยพบวา เขตพฒนาเศรษฐกจพเศษสงขลา เปนเมองศนยกลางการคาชายแดน ซงเปนจดยทธศาสตรส าคญของภมภาค ทมดานพรมแดนเชอมโยงสตางประเทศทงทางทาเรอน าลกสงขลา ทาเรอปนง ทาเรอกลางมาเลเซย สนามบนนานาชาตหาดใหญ ถนน รถไฟ นคมอตสาหกรรมภาคใตจงหวดสงขลา(นคมฉลง) และเชอมโยงแผนพฒนารฐทางภาคเหนอของมาเลเซย (Northern Corridor Economic Region : NCER) ในรฐเปอรลส เคดาห เปรก และปนง ทเนนการพฒนาธรกจการเกษตร (Agribusiness) การคมนาคมขนสงและการทองเทยว ซงมสถตมลคากาคาชายแดนปละ 507,655.46 ลานบาท หรอกวารอยละ 90 ทเปนมลคาการคาผานดานศลกากร จ านวน 3 ดาน คอ ดานสะเดาและปาดงเบซาร และดานบานประกอบ ในจงหวดสงขลา โดยเปนศนยกลางการคา การบรการ และการทองเทยวในภาคใต เปนแหลงผลตและแปรรปยางพาราทส าคญ และมชายแดนตดตอกบประเทศมาเลเซยและมดานทมศกยภาพเออตอการทองเทยว การบรการ การลงทน และการคาชายแดน ทงนยงมพนทตดตอกบประเทศมาเลเซยซงเปนประตเชอมโยงเศรษฐกจของไทยกบประเทศเพอนบาน (Gate Way) โดยเฉพาะการคาและการขนสงทสามารถเชอมโยงไปยงประเทศมาเลเซยและนานาชาต ซงมแผนงานการพฒนา เขตพฒนาเศรษฐกจ 3 ฝาย อนโดนเซย-มาเลเซย-ไทย (Indonesia-Malaysia-Thailand Growth Triangle : IMT-GT) และกรอบความรวมมอเพอพฒนาชายแดนไทย-มาเลเซย (Joint Development Strategy for Border Areas : JDS) โดยกจกรรมในภาพรวมของจงหวดมโรงงานอตสาหกรรมในจงหวดสงขลา 9,390 โรงงาน ทนจดทะเบยน 81,098 ลานบาท มแรงงานอตสาหกรรม 83,316 คน โดยพนทด าเนนกจกรรมในเขตเศรษฐกจม 345,187 ไร ใน 4 ต าบล ของอ าเภอสะเดา (ต าบลสะเดา, ต าบลส านกขาม, ต าบลส านกแตว และต าบลปาดงเบซาร) ซงมอาณาเขตตดกบประเทศมาเลเซย ทมการประกอบกจการอตสาหกรรมยางและแปรรปไมยาง 40 โรงงาน และประกอบกจการผลตภณฑพลาสตก/ผลตผลไมบรรจกระปอง 6 โรงงาน นอกจากนยงมดานศลกากร

60

ปาดงเบซาร และดานศลกากรสะเดาทอ านวยความสะดวกใหกบพนทเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษสงขลา เพอตดตอกบรฐเคดาห ประเทศมาเลเซย เขตพฒนาเศรษฐกจพเศษสงขลา มคณะกรรมการเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษจงหวดสงขลา ซงเปนคณะกรรมการระดบพน ด าเนนการแตงตงคณะท างานเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษจงหวดสงขลา ประกอบดวย (1) คณะท างานดานบรหารจดการและการใชประโยชนทดน ทมรองผวาราชการจงหวดสงขลาดานเศรษฐกจเปนประธานคณะท างาน ท าหนาทบรการจดการการใชประโยชนทดน เพอเสนอคณะกรรมการเขตพฒนาเศรษฐกจจงหวดสงขลา (2) คณะท างานดานศนยพฒนาทรพยากรมนษยจงหวดสงขลา และการน านวตกรรมมาใชในพนท ทมรองผวาราชการจงหวดสงขลาดานเศรษฐกจ เปนประธานคณะท างาน ท าหนาทรวบรวม วเคราะห ปญหาและความตองการในดานการพฒนาทรพยากรมนษยและการพฒนานวตกรรม เพอเสนอคณะกรรมการเขตพฒนาเศรษฐกจจงหวดสงขลา (3) คณะท างานดานการตลาดและประชาสมพนธ ทมรองผวาราชการจงหวดสงขลาดานเศรษฐกจ เปนประธานคณะท างาน ท าหนาทใหขอเสนอแนะทางการตลาดเพอสนบสนนการพฒนาเขตเศรษฐกจ ตอคณะกรรมการเขตพฒนาเศรษฐกจจงหวดสงขลา (เขตพฒนาเศรษฐกจพเศษสงขลา, 2559) เขตพฒนาเศรษฐกจนครพนม เปนประตการคาและการทองเทยว มสะพานมตรภาพ 3 (นครพนม-ค ามวน) ทมศกยภาพดานการคมนาคมขนสงเชอมโยงเสนทางหมายเลข R13 ของ สปป.ลาว และเวยดนาม รวมทงประเทศจนตอนใตทเปนเสนทางทใกลทสดจากพรมแดนไทยไปเวยดนามและจน เปนเสนทางการคาออกสทาเรอน าลกหวงอาง ของจงหวดฮาตงห ประเทศเวยดนาม ตลอดจนการขนสงสนคาไปสจนตอนใตทเมองหนานหนงทใชเวลานอย ซงจงหวดนครพนมจงถอเปนพนททมศกยภาพดานการขนสงทงทางบก ทางเรอและทางอากาศ เนองจากสามารถเปดประตเศรษฐกจเพอการสงออกสทาเรอน าลกหวงอาง จงหวดฮาตงห และมทาอากาศยานนครพนม ทพรอมจะเปนสนามบนนานาชาต ซงมกจกรรมครอบคลมพนทอ าเภอเมองนครพนมและอ าเภอทาอเทน โดยมผลตภณฑมวลรวมจงหวดภาคอตสาหกรรมในป 2555 จ านวน 2,918 ลานบาท มสถานประกอบการภาคอตสาหกรรมทงสน 398 แหง (อตสาหกรรมการขนสงมากทสด 104 แหง อตสาหกรรมอโลหะ 50 แหง อตสาหกรรมโลหะ 45 แหง อตสาหกรรมไมและผลตภณฑ 33 แหง อตสาหกรรมอาหาร 29 แหง) และจากสถตพบวามการคาผานชายแดนทางจดผานแดน 2 แหง คอจดผานแดนถาวรสะพานมตรภาพ 3 จดผานแดนถาวรทาเทยบเรอเทศบาลเมองนครพนม และจดผอนปรน 4 แหง (บานหนวดทา, บานโพธไทร, บานธาตพนมสามคค และบานทาอเทน) โดยนบตงแตเปดจดผานแดนถาวรถาวรสะพานมตรภาพ 3 (นครพนม-ค ามวน) มลคาการคาชายแดนของจงหวดนครพนม มการเจรญเตบโตแบบกาวกระโดด มผประกอบการคาใหความสนใจเขามา

61

ลงทนและใชเสนทางการคา การลงทนกบประเทศเพอนบานเพมมากขนโดยในป 2558 ยอดมลคารวมของจงหวดนครพนมเพมสงเปนอนดบท 1 มากกวาจงหวดหนองคายและจงหวดมกดาหาร เขตพฒนาเศรษฐกจพเศษนครพนม มคณะกรรมการเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษจงหวดนครพนม ซ ง เปนคณะกรรมการระดบพน ด า เนนการแตงต งคณะอนกรรมการภายใตคณะกรรมการนโยบาย เขตพฒนา เศรษฐกจพ เศษจ งหวดนครพนม ประกอบดวย ( 1) คณะอนกรรมการดานสทธประโยชน ก าหนดพนท และศนยบรการเบดเสรจดานการลงทน ทมผวาราชการจงหวดนครพนมเปนประธาน ท าหนาทพจารณาใหสทธประโยชนและก าหนดขอบเขตพนท และการขบเคลอนแผนพฒนา ใหสอดคลองกบคณะกรรมการนโยบายเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษจงหวดนครพนม (2) คณะอนกรรมการศนยบรการเบดเสรจดานแรงงาน สาธารณสข และความมนคง ทมรองผวาราชการจงหวดนครพนม เปนประธาน ท าหนาทก าหนดแนวทางและการขบเคลอนการจดระบบแรงงานตางดาว การจดตงศนยบรการจดเดยวเบดเสรจ เพอเสนอคณะกรรมการนโยบายเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษจงหวดนครพนม (3) คณะอนกรรมการดานโครงสรางพนฐาน และดานศลกากร ทมรองผวาราชการจงหวดเปนประธาน ท าหนาทจดท าแผนพฒนาโครงสรางพนฐาน การพฒนาดานศลกากรและการพฒนานคมอตสาหกรรม ตอคณะกรรมการนโยบายเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษจงหวดนครพนม (4) คณะอนกรรมการดานการจดหาทดนและบรหารจดกา ทมผวาราชการจงหวดเปนประธาน ท าหนาทก าหนดพนทของทางราชการเพอน ามาใชประโยชน ตอคณะกรรมการนโยบายเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษจงหวดนครพนม (5) คณะอนกรรมการดานการประชาสมพนธเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษนครพนม ทมรองผวาราชการจงหวดเปนประธาน ท าหนาทประชาสมพนธการด าเนนงานเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษนครพนม ตอคณะกรรมการนโยบายเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษจงหวดนครพนม (เขตพฒนาเศรษฐกจพเศษนครพนม, 2559) ทงนสามารถสรปกลไกการขบเคลอนเขตพฒนาเศรษฐกจตาก , สงขลา และนครพนม รายละเอยดดงภาพท 2.7

62

ภาพท 2.7 กลไกการขบเคลอนเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษตาก, สงขลา, นครพนม ทมา: เขตพฒนาเศรษฐกจพเศษตาก, สงขลา, นครพนม (2559) 2.5 ผลงานวจยทเกยวของ งานวจยทเกยวของการศกษาครงน ผวจยไดทบทวนวรรณกรรมทเกยวของกบรปแบบองคการทมสมรรถนะสง และระบบการบรหารจดการเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษตาก อาท ศรสดา วงศวเศษกล (2554) ไดศกษาเรอง การพฒนายทธศาสตรองคกรสมรรถนะสงของสถาบนการศกษาพยาบาลสงกดส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา ผลการศกษาพบวาคณลกษณะส าคญของสถาบนการศกษาพยาบาลทเปนองคกรสมรรถนะสง ม 8 ดาน ไดแก 1) ดานการบรหารจดการ ม 13 ตวบงช 2) ดานผลผลตและผลลพธ ม 9 ตวบงช 3) ดานการจดการความร ม 15 ตวบงช 4) ดานนกศกษาและผมสวนเกยวของ ม 12 ตวบงช 5) ดานการน าองคกร ม 14 ตวบงช 6)ดานอาจารยและบคลากร ม 9 ตวบงช 7)ดานความรบผดชอบตอสงคม ม 7 ตวบงช และ 8) ดานเครอขายความรวมมอ ม 7 ตวบงช โดยยทธศาสตรองคกรสมรรถนะสงของสถาบนการศกษา

คณะกรรมการนโยบายเขตเศรษฐกจพเศษ ประธาน : นายกรฐมนตร กรรมการ : รฐมนตร, ผเชยวชาญ, บคคลซงนายกแตงตง เลขานการ: เลขาธการคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

คณะกรรมการเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษระดบพนท/จงหวด

คณะท างานขบเคลอนงานเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษระดบพนท/จงหวด

ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

คณะรฐมนตร

หนวยงานภาครฐ สวนกลาง สวนภมภาค และสวนทองถน และรฐวสาหกจทเกยวของกบแผนแมบท

63

พยาบาลสงกดส านกงานคณะกรรมการอดมศกษาตามคณลกษณะองคกรสมรรถนะสงเปนยทธศาสตร เชงระบบ ประกอบดวย 1) ยทธศาสตรเชงปจจยน าเขา ไดแก ยทธศาสตรการน าองคกรและยทธศาสตร การเสรมสรางศกยภาพการแขงขน 2) ยทธศาสตรเชงกระบวนการ ไดแก ยทธศาสตรการสรางคณคาแกนกศกษา ยทธศาสตรการบรหารทรพยากรบคคล ยทธศาสตรการชน าสงคม และยทธศาสตรการพฒนาเครอขาย 3) ยทธศาสตรเชงผลผลต ไดแก ยทธศาสตรกระบวนการสรางผลสมฤทธ และ 4)ยทธศาสตรเชงตวปอนกลบ ไดแก ยทธศาสตรดานองคกรการเรยนร วราภรณ เทพสมฤทธพร (2551) ไดศกษาเรอง การพฒนาบรหารจดการส านกนโยบายและแผนพลงงาน กระทรวงพลงงานสการเปนองคกรสมรรถนะสง ผลการศกษาพบวา ส านกงานนโยบายและแผนพลงงานไดพฒนาการบรหารจดการมาอยางตอเนองตามแนวทางการบรหารงานภาครฐแนวใหมภายใตหลกการบรหารกจการบานเมองทดโดยเขารวมโครงการน ารองด าเนนการบรหารการเปลยนแปลงการบรหารแบบมงผลสมฤทธและการบรหารเชงยทธศาสตร ก าหนดตวแบบขดสมรรถนะการบรหารจดการความร การก าหนดกรอบหลกเกณฑพฒนาคณภาพสการเปนองคการสมรรถนะสง ปญหาอปสรรคทส าคญ คอ กฎ ระเบยบไมยดหยน กรอบหลกเกณฑไมชดเจนเพยงพอ โครงสรางไมเออตอภารกจเชงรก การน าองคกรขนอยกบสมรรถนะของผบรหารและกระบวนการ outsource ยงไมเหมาะสม บคลากรไมมแรงจงใจ ขาดการมสวนรวมและการมปฏสมพนธระหวางกน ไมมความสมดลในชวตการท างานและชวตสวนตว ส าหรบแนวทางการพฒนาการบรหารจดการสการเปนองคการสมรรถนะสง ไดใชอกษร C เปนตวก าหนด โดยเสนอ 8 C’s approach ซงประกอบดวย 1) CEO competency: สมรรถนะหลกของผบรหาร 2) culture and share value : คานยมและวฒนธรรมองคการ 3) collaboration : การประสานความรวมมอ 4) core competency : ขดสมรรถนะขององคการ 5) center of excellence for energy : ศนยสารสนเทศพลงงานทเปนเลศ 6) corporate structure and process : โครงสรางและกระบวนงาน 7) continuous learning and consideration : การเรยนรอยางตอเนองและทบทวนพจารณา 8) customer focus : การมงเนนประชาชนและผรบบรการเปนศนยกลาง ประสาธน เกยรตไพบลยกจ (2550) ไดศกษาเรอง การศกษาขดความสามารถในการแขงขนดานระบบโลจสตกสของไทยภายใตความตกลงเขตการคาเสรอาเซยน-จน (ไทย-จน) ผลการศกษาพบวา ปจจบนการพฒนาระบบโลจสตกสของไทยอยในระดบการพฒนาจากระดบ Physical Distribution เขาส Internally Integrated Logistics หรอการพฒนาจากระบบโลจสตกสทใหความส าคญเฉพาะดานการขนสงสนคาจากผผลตไปยงผบรโภค โดยครอบคลมกจกรรมตางๆ ไดแก การขนสง การเกบสนคา การจดการวสดและการบรรจหบหอเพอปองกนการสญเสยระหวางการขนสง มงเนนลดตนทนในสวนทเปนสนคาคงคลงทเปนวตถดบและสนคาระหวางการผลต ไปส

64

ระบบโลจสตกสทรวมกจกรรมโลจสตกสทเกดขนกอนการผลต มการเชอมโยงการจดการภายในบรษทตงแตการจดซอวตถดบจนถงการจดสงถงผบรโภค โดยมจดมงหมายในการเปลยนแปลงจากการลดสนคาคงคลงเปนการเพมความถในการระบายสนคา ซงมการใช IT/Software จดการกจกรรมทงระบบ อยางไรกตามเพอใหสามารถแขงขนไดจ าเปนตองไดรบความรวมมอจากภาครฐและภาคเอกชน ในการจดการกระบวนการโลจสตกสและกจกรรมทเกยวเนองใหเปนรปธรรมอยางเรงดวน อาท การบรหารสนคาคงคลง การบรหารการสงซอ การบรหารขอมล การบรหารการเงน การบรหารคลงสนคา การดแลสนคา การบรหารการจดซอ และการบรหารบรรจภณฑ โดยหนวยงาน ราชการทเกยวของไมวาจะเปนกระทรวงพาณชย กระทรวงคมนาคม กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร กรมศลกากร และการทาเรอแหงประเทศไทยจะตองปรบแนวคดทางดานโลจสตกสทจะเปนแนวบรณาการเชอมโยงกจกรรมตางๆ ของโลจสตกส ทงนเพอสนบสนนใหผประกอบการไทยมความไดเปรยบในดานตนทนสนคาทต ากวาประเทศคแขงอนจะท าใหเกดความคลองตวในทาง การคา และชวยสรางมลคาเพมทางการคาระหวางประเทศของไทยใหเตบโตตอไป สมเกยรต วฒนศรชยกล (2553) ไดศกษาเรอง แผนยทธศาสตรชาตเพอพฒนาประเทศไทยกอนเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยนในป ค.ศ.2015 พบวาทงหนวยงานภาครฐและภาคเอกชน และประชาชนทวไป สวนใหญยงขาดการรบรในเรองการรวมเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยนเลย หวใจหลกของแผนยทธศาสตรชาตมงเนนสราง “เศรษฐกจเชงสรางสรรค” ซงตออาศยการพฒนา “คน” เปนศนยกลางในการพฒนาทกดาน แรงงานของไทยไมมปญหาเรองทกษะของงาน แตประเดนส าคญทจะน าไปสการแขงขนในเวทภมภาคและเวทโลกได ตองพฒนาผท าทกระดบทกสาขาวชาชพ ใหมทกษะดานการใชภาษาองกฤษและคอมพวเตอร โดยปฏรประบบการศกษาใหบรรล เปาหมายการวมเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยน ภาครฐควรประชาสมพนธเชงบวกใหทกภาคสวนไดเหนโอกาสในการพฒนาธรกจเพอแขงขน รวมพลงและเนนการมสวนรวมและระดมสมองทงภาครฐและเอกชนใหมทศทางเปาหมายเดยวกน บรณาการศาสตรทหลากหลายเพอจดท าโครงการรวมรฐและเอกชน (Public Private Partnerships) จดตงกองทนวจยและพฒนาเพอด าเนนการตามยทธศาสตรทวางไว เรงรดพฒนากฎหมายใหเอออ านายในการจดตงบรษทและการควบรวมบรษท ปรบระบบโครงสรางภาษใหสอดรบกบการไหลเลอนของประชาคมในภาคพนอาเซยนทจะเกดขน มาตรการการเกบภาษทางตรงใหมากขน เพอลดชองวางระหวางคนจนและคนรวยในระยะยาว ลดหยอนภาษกรณทภาคเอกชนลงทนในงานวจยและพฒนา ลดภาษนตบคคลเพอจงใจใหภาคธรกจทจะมการขยายตวมากกวา 10 เทา ใหเขาระบบภาษไดมากขน สงผลใหรายไดเขารฐไดมากขน แผนยทธศาสตรชาตไดออกแบบมาเพอพฒนาประเทศไทยไดมาจากการวเคราะหสถานการณปจจบน ไปสการวางตว (Positioning) ทเหมาะสม เพอสรางโอกาสและความคดสรางสรรคใหเกดขนอยางตอเนอง และรวม

65

พลงทงภาครฐและภาคเอกชนเพอรวมกนสรางเศรษฐกจเชงสรางสรรคใหสงคม ไทยมความเจรญกาวหนา อยรวมกนกบประชาคมอาเซยนอยางสนตสข ผองศร ชาญชนะโยธน (2555) ไดศกษาเรอง แนวทางการพฒนาเขตเศรษฐกจพเศษแมสอด-เมยวด ผลการศกษาพบวา ในอดตประเทศไทยมความพยายามทจะพฒนาอ าเภอแมสอด ใหเปนเขตเศรษฐกจพเศษชายแดน ดวยเหนวาอ าเภอแมสอดมศกยภาพ ดานท าเลทตงซงอยบนเสนทางระเบยงเศรษฐกจตะวนออก-ตะวนตก (East West Economic Corridor : EWEC) ตามโครงการพฒนาความรวมมอทางเศรษฐกจในอนภมภาคลมแมน าโขง (GMS) โดยพาดผานประเทศเวยดนาม ลาว ไทย และพมา ท าหนาทเปนสะพานบกเชอมทะเลจนใตกบทะเลอนดามน ชวยรนระยะ เวลาและคาใชจายของการเดนทางและการคมนาคมขนสงขามพรมแดนตามแนวพาดผานของเสนทาง EWEC และยงเปนอ าเภอทมการคาระหวางประเทศไทยกบประเทศพมาสง เนองจากเปนทตงของจดผานแดนถาวรดานพรมแดนแมสอด โดยเฉพาะการคาชายแดนไทย-พมา ทแมสอด-เมยวด มมลคาการน าเขา-สงออก ในแตละปเพมสงขนอยางตอเนอง และไมมความคบหนาเทาทควร จนกระทงในการประชม สดยอดผน าประเทศอนภมภาคลมแมน าโขง (GMS) ครงท 4 ทประเทศพมา ไดเหนชอบกรอบยทธศาสตรการพฒนาแผนงาน GMS ระยะ 10 ป (2555-2565) ทก าหนดแนวทางการพฒนาแมสอด-เมยวด ใหเชอมโยงกนในลกษณะเมองคแฝด (Sister Cities) เพอเปนการยกระดบการพฒนาการขนสงทางถนนตามแนวพนทระเบยบเศรษฐกจ GMS ไปสการเชอมโยงทางเศรษฐกจ (Transport GMS Corridors to Economic Corridor) ท าใหหลายฝายกลบมาใหความสนใจอกครงหนง โดยก าหนดต าแหนงพฒนาใหแมสอดเปนเมองตนแบบบนเสนทาง East West Corridor ดานตะวนตก ดานโลจสตกส ดานการคาชายแดน-เขตอตสาหกรรมชายแดนแบบใชแรงงานตางดาวเชาไปเยนกลบ ดงนนในการพฒนาอ าเภอแมสอดใหเปนเขตเศรษฐกจพเศษ หรอเปนศนยการผลตสนคาเทคโนโลยและสนคาคณภาพของภมภาคและของโลก เปนศนยการผลตอตสาหกรรมเกษตรแปรรปและเปนครวของโลก เปนศนยเชอมโยงการลงทนดานการผลตในประเทศเพอนบาน โดยเฉพาะผลตภณฑทตองใชแรงงานเขมขน และเปนศนยผลตภายใตหวงโซอปทานของโลกในอตสาหกรรมทมศกยภาพ เพอรองรบการเขาสประชาคมอาเซยน (AEC) ในป พ.ศ.2558 ควรจะพฒนาควบคไปกบ การพฒนาทางดานโลจสตกส โดยด าเนนการในลกษณะรวมมอกบประเทศพมาเพอใหมความสอด คลองกน ในประเดนตางๆ เชน การออกกฎหมายหรอขอบงคบพเศษของแตละประเทศใหสอดคลองกบการพฒนาเมอง การใหสทธพเศษทางภาษ การใชสทธประโยชนทางภาษ การใชแรงงานขามชาตแบบถกกฎหมาย การสนบสนนดานการอ านวยความสะดวกทางการคา รวมถงนโยบาย กฎระเบยบราชการ และมาตรฐานส าหรบการขนสงสนคาและยานพาหนะขามพรมแดน (CBTA) เปนตน ขณะเดยวกนภาครฐจะตองมโรดแมบการพฒนาทงดานการคาชายแดน โลจสตกส การลงทน การ

66

ทองเทยว และบรการอนๆ ทมสวนเออและประสานงานกนใหครอบคลมเพอจดมงหมายเดยวกน คอ “ Single Market and Production Base” 2.6 กรอบแนวคดการวจยเชงคณภาพ จากการทบทวนวรรณกรรม ทผวจยไดท าการสบคนขอมลจากเอกสารและงานวจยทเกยวของ สามารถแบงขอมลออกเปน 3 มต เพอใหไดขอมลทแสดงถงกระบวนการบรหารจดการของเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษตาก ดงน มตรปแบบโครงสรางการบรหารจดการตนแบบเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษตาก 1. องคประกอบทวไปของเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษ 1.1 จดแขงของเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษตาก 1.2 จดออนของเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษตาก 2. องคประกอบส าคญทสงผลตอการบรหารจดการทมประสทธภาพ 2.1 นโยบายรฐบาลตอเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษตาก 2.2 อ านาจหนาทขององคกรการบรหารเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษตาก 2.3 การจดการทรพยากรมนษยของเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษตาก 2.4 การวางแผนของเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษตาก 2.5 การจดองคกรของเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษตาก 2.6 ภาวะผน าของเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษตาก 2.7 การประสานงานของเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษตาก 2.8 การรายงานของเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษตาก 2.9 การงบประมาณของเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษตาก 2.10 เทคโนโลยเพอการบรหารจดการเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษตาก 3. ปจจยความส าเรจของเขตเศรษฐกจพเศษของตางประเทศ 3 กรณศกษา 3.1 วตถประสงคการจดตงเขตเศรษฐกจพเศษ 3.2 รปแบบและกจกรรมเขตเศรษฐกจพเศษ 3.3 มาตรการสทธประโยชนของเขตเศรษฐกจพเศษ 3.4 รปแบบกลไกการบรหารจดการเขตเศรษฐกจพเศษ

ภาพท 2.8 กรอบแนวทางในการวจย ทมา: ผวจย

67

ค าอธบายกรอบแนวทางในการวจย ในการศกษาครงน ผวจยไดก าหนดประเดนในการศกษาโดยเนนไปทลกษณะทางการบรหารจดการใน

3 มต คอ องคประกอบลกษณะทวไปของเขตเศรษฐกจพเศษตาก เขตพฒนาเศรษฐกจพเศษก าหนดเปนเครองมอในการขบเคลอนประเทศทเนนความส าคญ

ในการเรงฟนฟความสมพนธ การพฒนาความรวมมอกบประเทศเพอนบานและนานาประเทศเพอสนบสนนการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจในภมภาครวมกน ทงน เขตพฒนาเศรษฐกจพเศษตากถกก าหนดใหเปนพนทเขตพฒนาเศรษฐกจน ารองระยะแรก ซงผวจยมงเนนศกษาเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษตากเปนพนทบรเวณชายแดนทศตะวนตก ทมภมประเทศตดตอกบประเทศเมยนมาร และน าจดออนและจดแขงรวมของเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษสงขลา และเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษนครพนม มาพจารณาประกอบ ซงเปนเขตเศรษฐกจพเศษทมอาณาเขตบรเวณชายแดนทางทศใตของประเทศ ตดตอกบประเทศมาเลเซย และทางทศตะวนออกของประเทศทมอาณาเขตตดตอกบประเทศลาวและเวยดนาม ตามล าดบ

จดแขงของเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษตาก เปนฐานผลตหลกตามแนวทางเศรษฐกจเชอมโยงตะวนออก-ตะวนตก ไปยงเมองยางกงทเปนศนยกลางทางเศรษฐกจของประเทศเมยนมารสามารถเชอมโยงไปยงอนเดยและจนตอนใตไดภายใตกรอบระเบยงเศรษฐกจอนภมภาคลมแมน าโขง และก าหนดเปนพนทพฒนาน ารองเมองคแฝดระหวางไทย-พมา (แมสอด-เมยวด) ภายใตกรอบ ACMECS ซงเปนโครงการพฒนาโครงสรางพนฐานของไทยทมนโยบายเชอมการคาจากประเทศเมยนมาร จากยางกง เมาะละแหมง เมยวด มาดานแมสอด สโขทย พษณโลก ขอนแกน และกาฬสนธ ไปยงดานชายแดนมกดาหาร ผานสะหวนนะเขต ฝงประเทศสาธารณรฐ ประชาธปไตยประชาชนลาว ไปยงเว และทาเรอดานง ประเทศสงคมนยมเวยดนาม มระยะทาง 713 กโลเมตรโดยเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษตากมเปาหมายวาพนทดงกลาวจะสามารถขบเคลอนเศรษฐกจทส าคญของประเทศ เพอเพมรายไดประชากรตอหวและเพอแขงขนกบเศรษฐกจอนทวโลกท าใหไทยมโอกาสชงความไดเปรยบ เนองจากการเดนทางเขาออกของประชาชนในประเทศอาเซยน และเดนทางเขาออกไดสะดวกงายมากขน การขนสงสนคาตางๆ และทส าคญทตงของแมสอดจงหวดตาก อยบนเสนทางถนนอาเซยนทจะเขาไปถงยโรปผานอ าเภอแมสอดไปเมองเมยวดซงการเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยนของประเทศไทย ท าใหอ าเภอแมสอดเปนพนททมโอกาสสามารถเชอมโยงเมยวดและเมองส าคญของเมยนมารในดานตางๆ เชน ดานการคมนาคมขนสงและโลจสตกส แนวระเบยงเศรษฐกจตะวนออก-ตะวนตก (East West Ecocomic Cooridor) ทสามารถเชอมโยงไปยงเมองส าคญของรฐกะเหรยงและรฐมอญ

68

อาท ผะอน และเมาะละแหมงรวมถงเชอมโยงไปถงกรงยางกง และดานการคาชายแดนและผานแดน การคาชายแดนผานดานศลกากรแมสอดมมลคาสงทสดในภาคเหนอ และมมลคาสงเปนอนดบสอง ของดานการคาชายแดนไทย-เมยนมาร รองจากดานสงขละบร โดยมชองทางการคาทส าคญ คอดานพรมแดนสะพานมตรภาพไทย-เมยนมาร แหงท 1 และแหงท 2

จดออนของเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษตาก ตงอยบรเวณชายแดนมลกษณะพเศษรวมเหมอน กบพนทอน หากแตยงมขอจ ากดในดานสถานท-พนทการพฒนา เชน ชองทางการสญจรบนสะพานมตรภาพไทย-เมยนมาร, การพฒนาชองทางเขา-ออก เปนหวใจของการเดนทางและการคาชายแดนและปจจบนไมมขอตกลงระหวางประเทศไทย-เมยนมาร โดยการขนสงทปฏบตอยในปจจบนใชขอตกลงจากทองถนรวมถงดานการเมองการปกครองเนองจากเปนการเรมตนไปสการปกครองระบอบประชาธปไตยและการฟนฟเศรษฐกจโดยการเปดประเทศใหกบธรกจตางชาต

องคประกอบส าคญทสงผลตอการบรหารจดการทมประสทธภาพ นโยบายรฐบาลตอเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษตาก รฐบาลก าหนดใหเปนประตการคาดานตะวนตก เพอเปนพนทสนบสนนและรองรบการขยายตวของระเบยงเศรษฐกจตะวนตก เชอมไปสภาคตะวนตก ไปสตะวนออกกลาง ยโรป และแอฟรกา รวมถงก าหนดใหพนทเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษตาก เปนฐานผลตหลกตามแนวทางเศรษฐกจเชอมโยงตะวนออก -ตะวนตก เพราะเปนประตเชอมโยงไปยงเมองยางกง อนเปนศนยกลางทางเศรษฐกจของประเทศเมยนมารทสามารถเชอโยงไปยงอนเดยและจนตอนใต อนเปนการเพมขดความสามารถในการแขงขนของประเทศไทย การกระจายความเจรญสภมภาคเพอลดความเหลอมล า ยกระดบคณภาพชวตของประชาชนโดยเพมการจางงานและสรางความเปนอยทดใหประชาชน รวมทงแกปญหาความมนคงโดยการแกปญหาแรงงานตางดาวลกลอบเขามายงพนทตอนในของประเทศ ปญหาการลกลอบน าสนคาการเกษตรผดกฎหมายจากประเทศเพอนบาน อ านาจหนาทขององคกรการบรหารเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษตาก ก าหนดแนวทางการใชอ านาจหนาท 2 กลม กลมแรกคอ คณะกรรมการบรหารเขตเศรษฐกจพเศษตาก มอ านาจในการวางนโยบายการบรหารงานภายในเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษตากและอ านาจการประสานงานภายนอกเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษทเกยวของ และกลมสอง คอ หนวยจดการ ซงไดแก ผวาการเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษตากและทมงาน มอ านาจหนาทตามทคณะกรรมการบรหารก าหนดใหก าหนดใหถอเปนแนวทางการขบเคลอนแผนพฒนาเขตเศรษฐกจพเศษตากและแผนพฒนาเศรษฐกจระดบชาต การจดการทรพยากรมนษยของเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษตาก ใหความส าคญกบบคลากรจากทง 3 กลม ประกอบดวย กลมแรก คอ บคลากรบรหารไดแก คณะกรรมการบรหาร กลมสอง

69

บคลากรจดการ ไดแก ผวาการเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษตาก และกลมสาม บคลากรผปฎบตท าหนาทปฏบตกจกรรมทเกยวของในพนทเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษตาก ทงนระบบการบรหารงานบคลากรในการคดสรรบคคลจ าเปนตองคดสรรบคคลทมความรความเชยวชาญเฉพาะดานท าหนาทเปนคณะกรรมการบรหาร และผวาการเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษตาก โดยการคดสรรจากผมประสบการณทเปนมออาชพทเกยวของกบกจกรรมทางเศรษฐกจโดยผานการคดสรรในระดบชาตเพอท าหนาทในการบรหารจดการเขตเศรษฐกจพเศษ และบคลากรผปฏบตงานควรใหความส าคญกบคนในพนทโดยน าบคคลนอกพนททมความเชยวชาญและมทกษะมาสอนและอบรมบคลากรในพนทขณะเดยวกนบคลากรในพนทแลกเปลยนความรเชงพนทใหกบบคลกรภายนอก เพอเปนการแลกเปลยนเรยนรซงกนและกนและเปนการสรางความสมดลทงในทางวฒนธรรมองคกรและในชวตการท างานใหเปนองคกรทสามารถขบเคลอนอยางยงยน การวางแผนของเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษตาก เปนการก าหนดแผนงานเชงนโยบายระดบ องคกรหรอระดบเขตพฒนาเศรษฐกจตากเพอใหสอดคลองกบแผนพฒนาระดบพนทและระดบชาต เทานน เนองจากการวางแผนเชงนโยบายระดบชาตและการวางแผนเชงนโยบายระดบพนทตาม กลมจงหวดแบบบรณาการ ถกก าหนดโดยรฐบาลและคณะกรรมการนโยบายเขตเศรษฐกจพเศษ (กนพ.) ซงเปนคณะกรรมการระดบชาต การจดองคกรของเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษตาก ก าหนดรปแบบโครงสรางองคกรของเขต พฒนาเศรษฐกจพเศษตาก โดยก าหนดใหมการบรหารงานในลกษณะคณะกรรมการ ทมาจากผแทน จากภาครฐ ภาคเอกชน และภาคประชาชน และใหมทปรกษาทมความร ความเชยวชาญเฉพาะดาน เขามาชวยการบรหารงานหรอคอยใหค าแนะน าซงจะท าใหการด าเนนกจกรรมทางเศรษฐกจตางๆ ม การวางแผนและประเมนสถานการณลวงหนาได และทมทปรกษาสามารถใหความกระจางและ ประสานงานกบหนวยงานอนรวมถงท าใหการท างานใชหลกเหตและผลมากขน ภาวะผน าของเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษตาก เปนการก าหนดคณลกษณะความเปนผน าของ ผบรหาร คอ คณะกรรมการบรหารเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษตาก และผจดการ คอ ผวาการเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษตาก โดยทงผบรหารและผจดการจ าเปนตองมคณลกษณะผน าทมความคดร มความเชอมนในตนเองและมนใจในขดความสามารถของตนเอง มความคดรเรมสรางสรรค มขดความสามารถในการคด มความรทางธรกจ มความสามารถในการจงใจคน มความยดหยน และมความซอสตยและโปรงใส สามารถผสมผสานทงความสมพนธกบคนและมงทงผลงานของงาน การประสานงานของเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษตาก ก าหนดรปแบบการประสานงานแบงเปนการประสานงานภายใน คอ ระบบกลไกการประสานงานภายในองคกรเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษตาก และระบบกลไกการประสานงานกบองคกรอนๆ ทเกยวของ ซงผวจยน าแนวคด การ

70

บรหารจดการบานเมองแบบความรวมมอ (Public-Private Collaboration) ทเปนการรวมมอผลกก าลงระหวางหนวยงานภายในเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษตาก และระหวางเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษตากกบภาคสวนอนๆ ทงหนวยงานภาครฐ ภาคเอกชน และภาคประชาชนทอยในพนทและนอกพนทใหเขามามสวนรวมในการบรหารจดการเขตทงในแงทางตรงและทางออมในลกษณะรวมกนคด รวมกนท า รวมกนรบผดชอบ การรายงานของเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษตาก ก าหนดรปแบบใหมการรายงานทงภายในองคกร ซงเปนการรายงานผลการปฏบตงานตามสายการบงคบบญชาจากผปฏบตงานผานผวาการเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษตากไปยงคณะกรรมการบรหารเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษตาก และการรายงานผลการปฏบตงานสหนวยงานภายนอกเขตพฒนาเศรษฐกจพ เศษตาก ทเปนการรายงานผลการปฏบตตอคณะกรรมการนโยบายเขตเศรษฐกจพเศษ (กนพ.) ซงเปนหนวยงานก ากบดแลภาพรวมของเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษตาก และการรายงานผลการด าเนนงานการขบเคลอนกจกรรมทางเศรษฐกจตอประชาชนและผมสวนไดสวนเสยทงในพนทและนอกพนท การงบประมาณของเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษตาก ก าหนดทมาของรายไดจากหมวดการด าเนนกจกรรมทางเศรษฐกจ อาท คาธรรมเนยมการขออนญาตตางๆรายไดคาสาธารณปโภคสาธารณปการทมาจาก ระบบคมนาคม ระบบไฟฟา ระบบน าประปา ระบบโทรคมนาคมสอสาร ระบบควบคมและบ าบดมลภาวะ ระบบขนสงภายในพนท ระบบรกษาความปลอดภย ศนยวจยและพฒนา และหมวดรายไดจากงบประมาณสนบสนนของรฐบาล โดยจดสรรรายไดแบงออกเปน 3 สวนแรก 20 % น าสงกระทรวงการคลงเปนรายไดแผนดน สวนทสอง 60 % เปนคาใชจายในการบรหารเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษ สวนทสาม 20% น าเขากองทนเขตพฒนาเศรษฐกจเพอการพฒนาสงคม โดยการก าหนดสดสวนดงกลาวผวจยพจารณาเหนควรมสดสวนการน ารายไดเพอเปนการพฒนาพนทเขตเศรษฐกจมากกวาสดสวนอนเนองดวยอยระหวางเรมตนพฒนาเศรษฐกจเพอการขบเคลอนประเทศจงใหความส าคญกบการน าเงนมาเปนเครองมอเพอการพฒนาในแตละดานทใหเกดความคลองตวเพอการบรการจดการของเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษตาก แตทงนไมไดเพกเฉยโดยปฏบตตามกฎหมายทก าหนดใหน าเงนสวนทเปนรายไดน าสงเปนรายไดแผนดนอกทางหนงดวย ตามพระราชบญญตเงนคงคลง พ.ศ. 2491 และทแกไขเพมเตม ทก าหนดใหเงนทพงช าระใหแกรฐบาลทเปนภาษอากร คาธรรมเนยม คาปรบ เงนก หรอเงนอนใด ใหหวหนาสวนราชการทไดจดเกบหรอรบเงนมหนาทควบคมเงนใหสงคลงจงหวด และพระราชบญญตวธการงบประมาณ พ.ศ.2502 และทแกไขเพมเตม ก าหนดใหเงนทสวนราชการไดรบเปนกรรมสทธไมวาจะไดรบตามกฎหมาย หรอระเบยบ ขอบงคบ หรอไดรบช าระตามอ านาจหนาทหรอสญญา หรอไดรบจากการให

71

ใชทรพยสน หรอเกบดอกผลจากทรพยสนของทางราชการ ใหสวนราชการนนน าสงคลง โดยก าหนดใหน าสงหรอฝากคลงอยางนอยเดอนละ 1 ครง เทคโนโลยเพอการบรหารจดการเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษตาก ก าหนดแนวทางการบรณาการแบบมสวนรวมของภาคเอกชน ภาคการเงนการธนาคาร ภาคประชาชน ภาคสถาบนการศกษา มหาวทยาลยและสถาบนวจยตางๆ ในพนทเขตพฒนาเขตเศรษฐกจพเศษตากในการรวมกนระดบความคด ผนกก าลงขบเคลอนผานโครงการ บนทกความรวมมอ กจกรรม หรองานวจย เพอยกระดบนวตกรรมและผลตภณฑการปรบแกกฎหมายและกลไกการบรหารหนวยงานรฐ การดงดดนกลงทน รวมถงการพฒนาเกษตรสมยใหมและการพฒนาเศรษฐกจฐานราก เพอการสงเสรมกลมอตสาหกรรมขนาดยอม (SMEs) และผประกอบการใหม (Start Up) ปจจยความส าเรจของเขตเศรษฐกจพเศษตางประเทศ 3 กรณศกษา เปนกรณศกษาของเขตเศรษฐกจพเศษเซนเจน : จน อสกนดาร : มาเลเซย และเขตเศรษฐกจพเศษแหงประเทศฟลปปนส : ฟลปปนส ในปจจยทกอใหเกดความส าเรจ วตถประสงคการจดตงของแตละเขตเศรษฐกจพเศษ มแนวทางแตกตางกนโดยการจดตงเขตเศรษฐกจพเศษเซนเจน : จน มงเนนการพฒนาเศรษฐกจขนาดใหญตามแผนพฒนาของรฐบาลทตองการเปดประเทศ โดยทดสอบนโยบายทใชตลาดเปนตวขบเคลอนเศรษฐกจโดยใหแตละพนทมงเนนไปยงต าแหนงยทธศาสตร ความไดเปรยบเชงเปรยบเทยบซงมพนทใกลกบฮองกง อสกนดาร:มาเลเซย มงเนนเปนเครองมอในการพฒนาพนทขนาดใหญทเปนศนยรวมคลสเตอรอตสาหกรรมส าคญของประเทศ โดยรฐเตรยมความพรอมและสงเสรมใหเอกชนลงทนภายใตแผนพฒนาแหงชาต เพอสรางความไดเปรยบใหแตละพนทในภมภาคและการพฒนาทางเศรษฐกจและสงคมทสมดล และเขตเศรษฐกจพเศษแหงประเทศฟลปปนส : ฟลปปนส ทมงเนนยกระดบมาตรฐานอตสาหกรรมเพอการสงออกและสงเสรมอตสาหกรรมภายในประเทศบางประเภทโดย ใหเอกชนเปนผด าเนนการและเปนกลไกการตลาดโดยมเปาหมายการสรางอตสาหกรรมเพอเปนปจจยส าคญในการแกไขปญหาความยากจน รปแบบและกจกรรมของแตละเขตเศรษฐกจพเศษ มแนวทางแตกตางกนโดยเขตเศรษฐกจพเศษเซนเจน : จน เนนการผลตและการถายโอนสนคาในชวงแรกและพฒนาพนทครอบคลมหลายดาน เชน การพฒนากจกรรมทางเศรษฐกจ การทองเทยว ทอยอาศย การพฒนาเมอง การพฒนาโครงสรางพนฐานอยางเตมรปแบบ อสกนดาร:มาเลเซย มงเนนสนบสนนกจกรรม 9 คลสเตอรส าคญ เชน ดานการเงน อตสาหกรรมสรางสรรค โลจสตกส การทองเทยว การศกษา สขภาพ การไฟฟาและอเลกทรอนกส ปโตรเคม การเกษตร-อาหารแปรรป และเขตเศรษฐกจพเศษแหงประเทศ

72

ฟลปปนส : ฟลปปนส มงเนนยกระดบและสงเสรมกจกรรมบางประเภท เชน การทองเทยว การแพทย-ทองเทยว มาตรการสทธประโยชนของเขตเศรษฐกจพเศษ มแนวทางแตกตางกนโดยเขตเศรษฐกจพเศษ เซนเจน : จน ใหสทธประโยชนดานภาษเงนไดนตบคคล ภาษธรกจ ภาษมลคาเพม อากรน าเขาสนคา การใหเงนอดหนน การคดคาเสอมราคา การสนบสนนในดานตางๆ เชน การเขาถงทดน ใหมการจดสทธบตร การอนญาตใหบรษทตางชาตสามารถสงก าไรกลบประเทศได การวจยพฒนา การพฒนาบคลากร การอยอาศยของชาวตางชาต การประกอบการทางธรกจ อสกนดาร : มาเลเซย ใหสทธประโยชน แกนกลงทนดานการพฒนาการบรการทใชแรงงานวชาชพ 6 สาขา คอ บรการดานสขภาพ การศกษา การเงน ขนสงโลจสตกส การทองเทยวและบรการทเกยวเนอง อตสาหกรรมสรางสรรค และอตสาหกรรมทใชแรงงานมทกษะ 3 สาขา (เครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกส, ไบโอดเซลและปโตรเคม, การแปรรปอาหารและวตถดบการเกษตร) และเขตเศรษฐกจพเศษแหงประเทศฟลปปนส : ฟลปปนส ใหสทธประโยชนดานอตสาหกรรมเพอการสงออก ดานเทคโนโลย ดานการทองเทยว ดานการทองเทยวเพอการแพทย และดานเกษตรแปรรป รปแบบกลไกการบรหารจดการเขตเศรษฐกจพเศษ ทมรปแบบแตกตางกนคอ เซนเจน : จน มการบรหารโดยรฐบาลเมองเซนเจนเปนผน าการพฒนาและปกครองเมองอยางเตมรปแบบโดยใหผน าแตละมณฑลมสวนรวมในการจดท าแผนพฒนารายมณฑลทสอดคลองกบแผนพฒนาเมองเซนเจน อสกนดาร:มาเลเซย มการบรหารรปแบบคณะกรรมการรวมระหวางรฐบาลกลาง รฐบาลทองถน และภาคเอกชน โดยท าใหบรณาการแผนแมบทการพฒนาใหสอดคลองกบแนวนโยบายระดบชาต และเขตเศรษฐกจพเศษแหงประเทศฟลปปนส : ฟลปปนส มการบรหารงานภายใตกระทรวงการคาและอตสาหกรรมในฐานะเปนหนวยงานหนงในกระทรวง มสถานะเปนหนวยราชการภายในหนวยงานโดยมคณะบรหารท างานรวมกนกบเลขาธการเขตเศรษฐกจพเศษแหงประเทศฟลปปนส เพอท าหนาทก าหนดทศทางขององคกร จากกรอบแนวคดการวจยเชงคณภาพ ผวจยเลอกศกษาตนแบบการบรหารจดการเขตพฒนาเขตเศรษฐกจพเศษตากโดยใชแนวคดการบรหารองคกรสมรรถนะสง(HPO) กระบวนการบรหารจดการ PA-POSDCoRB การบรหารจดการบานเมองแบบความรวมมอ (Public-Private Collaboration) เพอใชเปนกรอบการวจยในครงน ประกอบกบจากการศกษาการบรหารจดการเขตเศรษฐกจพเศษในตางประเทศทมการขบเคลอนการพฒนาประเทศทางดานเศรษฐกจใหเจรญเตบโตอยางรวดเรวมากนน ผวจยจงสนใจการด าเนนการของประเทศเหลานวามกระบวนการบรหารจดการอยางไร จงประสบความส าเรจ และสงผลใหเศรษฐกจของประเทศเจรญเตบโตเปนทยอมรบของนานาประเทศ

73

โดยผวจยเลอกศกษาจากแนวคดการบรหารองคกรสองคกรสมรรถนะสงกระบวนการบรหารจดการ PA-POSDCoRB เปนกรอบการวจย และนอกจากการบรหารจดการองคกรใหประสบผลส าเรจตามแนวคดทฤษฎดงกลาว องคกรจ าเปนตองไดรบความรวมมอจากทกภาคสวน ผวจยจงสนใจศกษาถงแนวทางความรวมมอของภาคสวนวามคณลกษณะอยางไร จงสามารถน าพาเขตพฒนาเขตเศรษฐกจพเศษตากไปสความส าเรจได โดยใชกรอบแนวคดทฤษฎความรวมมอรปแบบประชารฐ แลวน าขอมลรวมของเขตพฒนาเขตเศรษฐกจพเศษตาก มาพฒนาตนแบบการบรหารจดการเขตพฒนาเขตเศรษฐกจพเศษตาก เพอใชเปนแนวทางหรอเปนตวอยางการบรหารจดการใหเขตเศรษฐกจพเศษพนทอนอาจน าไปใชหรอน าไปประยกตพฒนาตอไป