บทท 2 แนวคด ทฤษฎ และเอกสารงานวจยทเกยวของ

การศกษาเรอง แนวทางการพฒนาแหลงทองเทยวเชงเกษตรอยางย งยน : กรณศกษา อ าเภอวงน าเขยว จงหวดนครราชสมาครงน ผวจยไดศกษา แนวคด ทฤษฎและเอกสารงานวจยทเกยวของ ซงไดน าเสนอตามหวขอตางๆ ดงน 1. แนวคดและทฤษฎเกยวกบการทองเทยวการทองเทยวเชงเกษตร 2. แนวคดและทฤษฎองคประกอบทางการทองเทยว 3. แนวคดสวนประสมทางการตลาด 4. แนวคดและทฤษฎเกยวกบการพฒนาอยางย งยน 5. แนวคดเกยวกบการมสวนรวมของชมชน 6. ทฤษฎการวเคราะหสถานการณปจจบนSWOT Analysis 7. บรบทพนท 8. งานวจยทเกยวของ 1. แนวคดและทฤษฎเกยวกบการทองเทยวเชงเกษตร 1.1 แนวคดการทองเทยวเชงเกษตร 1.1.1 ความหมายการทองเทยวเชงเกษตร (Agro-tourism) นออน ศรสมยง (2552) ไดอธบายความหมาย การทองเทยวเชงเกษตร ดงน การทองเทยวเชงเกษตร คอ การทองเทยวทมกจกรรมการเกษตรเปนทรพยากรทองเทยวหลก สามารถดงดดความสนใจนกทองเทยว โดยมเปาหมายหลกเพอเปนการสรางรายไดใหแกเกษตรกรในชมชน ใหผคนในทองถนไดมสวนรวมในการพฒนาการทองเทยวอยางเตมตว ซงรปแบบ การทองเทยวเชงเกษตรนบวาเปนหนงในรปแบบของการทองเทยวแบบยงยน การทองเทยวเชงเกษตรเปนการคดคนเอาทรพยากรทางการทองเทยวทม อยในประเทศ มาจดกจกรรมหรอจดเปนรปแบบทางการทองเทยว เพอใหนกทองเทยวมความสนใจ และอยากเดนทางไปเทยว การขยายเสนทางการทองเทยว และเปนการกระจายรายไดสทองถน อกท งย ง เ ปนการอนรกษ และการใหความรในคณคาของภมปญญาของเกษตรกรไทย ซงการทองเทยวและประเทศไทย(ททท.) ไดจ าแนกประเภททรพยากรทางการเกษตรออกเปน 7 กจกรรมดงน

10

(1) การท านา การท านาป/ปรง การท านาหวานน าตม การท านาขนบนได พพธภณฑขาว (2) การท าสวนไมตดดอก การท าสวนดอกไมเพอตดดอกขายทกชนด เชน สวนกหลาบ ฟารมกลวยไม สวนดอกไมประดบนานาชนด รวมถงไรทานตะวน (3) การท าสวนผลไม การท าสวนผลไมทกประเภท รวมทงการท าวนเกษตร การท าเกษตรแผนใหม และการท าสวนผสม (4) การท าสวนผก สวนครว การปลกพชสวนครวทกประเภท รวมถงการท าไรผก ไรถว ไรขาวโพด เปนตน (5) การท าสวนสมนไพร การปลกพชสมนไพรนานาชนด เพอใชเปนอาหารเสรมพชผกสวนครวขางบาน เพอใชเปนเครองดม เพอใชเปนเครองส าอาง และเพอใชในการแพทยแผนไทย (6) การท าฟารมปศสตว การเลยง และการขยายพนธสตวเศรษฐกจนานาชนด อาท การเลยงไหม การท าฟารมผง การท าฟารมปลา การเลยงหอยแมลงภเปนตน (7) งานเทศกาลผลตภณฑตางๆ การจดงานเพอสงเสรมการขายผลผลตทางการเกษตร อาทเชน มหกรรมไมดอกไมประดบ งานเทศกาลล าไย เทศกาลกนปลา เปนตน บญเลศ จตตงวฒนา (2548) ไดใหค านยามของการทองเทยวเชงเกษตร (Agro-tourism) ดงน การจดน าเทยวชมสถานทท าการเกษตรกรรมแหลงท าสวนผลไม แหลงปลกไมดอกไมประดบ แหลงท าฟารม เพอรบฟงการบรรยายถงปญหาและความส าเรจในอาชพเกษตร สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาคณทหารลาดกระบง คณะเทคโนโลยการเกษตร(ม.ป.ป.) การทองเทยวเชงเกษตรหมายถง การทองเทยวทมงเนนทางดานการเรยนรวถเกษตรกรรมของชาวชนบท โดยเนนการมสวนรวมของนกทองเทยวในการด าเนนกจกรรมใหเกดการเรยนรดานการเกษตรและวถการด ารงชวต วฒนธรรม ประเพณ และเปนการน าเอาทรพยากรทมอยใหเกดการเรยนรมาท าใหเกดประโยชนกอใหเกดรายไดตอชมชน และตวเกษตรกร การทองเทยวเชงเกษตร จะเปนการอนรกษควบคไปกบการทองเทยวเพอไมใหเกดผลกระทบตอชมชนและผลกระทบตอสภาพสงแวดลอม เกศณย สตตรตนขจร (2550) ใหค าจ ากดความการทองเทยวเชงเกษตร(Agro-tourism) หมายถง เปนรปแบบการทองเทยวทเปนการน าทรพยากรทางดานการเกษตร เชน สวนเกษตร การปลกพชสวนและ ฟารมปศสตวมาจดเปนแหลงทองเทยวและกจกรรมการทองเทยว เพอเปนสงดงดดใจใหนกทองเทยวมาเทยวชมโดยนกทองเทยวจะไดชนชมความงามและพกผอนหยอนใจเปนการสรางโอกาสและรายไดเสรมใหกบเกษตรเจาของพนทเกษตรนนๆ

11

ร าไพพรรณ แกวสรยะ (2544) อธบายความหมายการทองเทยวเชงเกษตรวา เปนการเดนทางทองเทยวไปยงพนทเกษตรกรรม สวนเกษตร วนเกษตร สวนสมนไพร ฟารมปศสตว และสตวเลยง เพอชนชมความสวยงาม ความส าเรจ และเพลดเพลนในสวนเกษตร อนไดความรประสบการณใหมบนพนฐานความรบผดชอบ มจตส านกตอการรกษาสภาพแวดลอมของสถานทแหงนน ศนยประสานงานการทองเทยวจงหวดแมฮองสอน (2546) ไดใหความหมายการทองเทยวเชงเกษตรไววา การทองเทยวอกรปแบบหนงทไดท งความเพลดเพลนและความรน ากลบไปประยกตใชหรอประกอบอาชพได เหนออนใดถอไดหวนกลบไปคนหา เรยนร เขาใจ ภาคภมใจกบอาชพเกษตรกรรมรากฐานของแผนดนไทยทเปยมไปดวยคณคาภายใตแนวคด ปรชญา องคความร ภมปญญาของบรรพบรษเกษตรกรไทย อกทงไดสมผสกบวถชวตความเปนอยของชาวชนบท ขนบธรรมเนยม ว ฒนธรรม ประเพณ รปแบบกจกรรม และการประกอบอาชพ ทางการเกษตรทหลากหลาย ทงวถด งเดมจนถงการใชเทคโนโลยขนสง ทามกลางทศนยภาพทสวยงาม บรหารจดการโดยเกษตรหรอชมชน ความประทบใจทเกดจากไดชม ชม ซอผลตภณฑ และมสวนรวมในกจกรรมตางๆ กอใหเกดความร ทกษะ และประสบการณแกผมาเทยว ทงยงสงผลใหเกดรายไดแกชมชน จากการจ าหนายผลผลตการเกษตรผลตภณฑแปรรป คาตอบแทนจากการใหบรการแกนกทองเทยว Paresh V. Joshi&Milind B. Bhujbal (2012) ไดใหความหมายการทองเทยวเชงเกษตรวา เปนกจกรรมทด าเนนการในฟารม เพอพกผอนหยอนใจ บนเทง การศกษาหรอเพอความสนกสนานกจกรรมในฟารม โรงบมไวน ปศสตว วฒนธรรม การเกบเกยวหรอกจกรรมอนๆทนาสนใจ ทเปนกจกรรมการทองเทยวเชงเกษตร Lamb (2008) ไดอธบายความหมายวา การทองเทยวฟารมหรอการทองเทยวเชงเกษตรเปนกระบวนการของการดงดดผเขาชมและนกเดนทางไปยงพนททางการเกษตรโดยทวไปเพอการศกษาและนนทนาการ Przezborska (2005) ไดอธบาย กจกรรมการทองเทยวและการพกผอนหยอนใจทเกยวของกบฟารมหรอการด าเนนการทางการเกษตร พชสวน ประมงหรอการเกษตร (เทยบเทากบ การทองเทยวในฟารม) การทองเทยวชนบทยงสามารถก าหนด เปนกจกรรมทองเทยว / พกผอนหยอนใจ จากค านยามของการทองเทยวเชงเกษตรผศกษาวจยสามารถสรปความหมายไดดงน การทองเทยวเชงเกษตรหมายถง การทองเทยวเพอเรยนรใหเกดความรและความเขาใจเกยวกบการเกษตรอกทงยงเปนการพกผอนหยอนใจ ไมวาจะเปนฟารมเกษตร สวนผก สวนผลไม สวน

12

ดอกไม โดยสถานทแหงนน มความสวยงามของทรรศนยภาพ และนกทองเทยวเองกไดรบประสบการณเกยวกบการเกษตรทผานทางกจกรรมตางๆทเกดขนภายในแหลงทองเทยวนน 1.1.2 องคประกอบการทองเทยวเชงเกษตร นออน ศรสมยง (2552) ไดอธบายองคประกอบการทองเทยวเชงเกษตรมสวนทส าคญ 3 สวนคอ ทรพยาการทองเทยวการเกษตร ตลาดการทองเทยว และบรการการทองเทยว กลาวคอ (1) ทรพยากรการทองเทยวการเกษตร คอ ทรพยากรทใชในการผลตผลตผลทางการเกษตร ไมวาจะเปนสงทเกดขนตามธรรมชาต เชน แสงแดด ดน น า พนธพช พนธสตว เปนตน หรอการจดการโดยมนษย เชน เครองมอทางการเกษตรตางๆ เทคโนโลยการเกษตร เปนตน (2) ตลาดการทองเทยว เนองจากตลาดการทองเทยวเชงเกษตรเปนตลาด การทองเทยวเฉพาะ (niche market) จงท าใหการจดการดานการตลาดมลกษณะทเจาะจงเฉพาะกลม โดยตองเปนกลมนกทองเทยวทมความสนใจกจกรรมทางการเกษตร ตองการทจะเรยนรประเพณและวฒนธรรมทองถน (3) บรการการทองเทยว บรการทองเทยวเชงเกษตร เชน ทพก รานอาหาร การบรการน าเทยว จะตองเกยวกบการเกษตรชนบท ตวอยางบรการทชดเจน คอ ทพกตามบาน(Homestay) และทพกตามสวนเกษตรตางๆ (Farm stay)

13

การทองเทยวเชงเกษตร

ภาพท 2.1 องคประกอบของการทองเทยวเชงเกษตร ทมา : สถาบนวจยวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงประเทศไทย (2543)

จากภาพท 2.1 แสดงถงองคประกอบของการทองเทยวเชงเกษตร 3 ประการ ดงน (1) แหลงหรอสงดงดดใจ คอ แหลงทองเทยวท ง ท เกดขนเอง ตามธรรมชาต หรอเปนสงทมนษยสรางขนมา มลกษณะเฉพาะแตกตางกนออกไป ดงดดใจใหผเขาไปเยยมชม (2) การบรการ คอ สงทจดไวรองรบนกทองเทยว เพอสนอง ความตองการและใหบรการ อ านวยความสะดวกแกนกทองเทยว เชน ทพก รานอาหาร รานคาตางๆ เปนตน (3) นกทอง เ ทยว คอ ผ ทตองการไดรบความเพลดเพลน ความ ร ประสบการณมอ านาจในการใชจายเพอเขาถงแหลงทองเทยว เมอพจารณาถงองคประกอบของการทองเทยวเชงเกษตร สามารถสรปไดวา การทองเทยวทมกจกรรมหลกดานการเกษตรทสามารถดงดดและเปนทนาสนใจของนกทองเทยว โดยมการบรการจดไวใหรองรบเพอสนองตอบตามมาตรฐานความตองการของนกทองเทยว ใหไดรบความรและความเพลดเพลน 1.1.3 ลกษณะกจกรรมการเกษตร ร าไพ แกวสรยะ (2544) ไดใหความหมายของลกษณะกจกรรมการเกษตรสามารถแบงกจกรรมได ดงน

แหลงทองเทยว

การบรการ นกทองเทยว

14

(1) การท านา (Rice Cultivation) การท านาป การท านาปรง การท านาหวาน น าตม การท านาขนบนได พพธภณฑขาว ความรเรองขาวสายพนธตางๆ ประเพณพธกรรมเกยวกบขาว วฒนธรรมการกนขาวไทย เปนตน (2) การท าสวนไมตดดอก (Cutting Flowers) การท าสวนดอกไมเพอตดดอกขายทกชนด เชน สวนกหลาบ ฟารมกลวยไม สวนดอกไมประดบนานาชนด ไมกระถางทกประเภทรวมถงไรทานตะวน (3) การท าสวนผลไม (Orchard) การท าสวนผลไมทกประเภท รวมทงการท าวนเกษตร การท าเกษตรแผนใหม การท าสวนผสม รวมถงการท ายางพารา สวนไผ สวนปาลมน ามน (4) การท าสวนครวสวนผก (Vegetables) การปลกพชผกสวนครวทกประเภทรวมถงการท าไรสวนผก ไรถว ไรขาวโพดขาวฟาง ไรพรกไทย เปนตน (5) การท าสวนสมนไพร (Herbs) การปลกพชสมนไพรนานาชนด เพอใชเปนอาหารเสรมพชผกสวนครวขางบาน เพอใชเปนเครองดม เพอใชเปนเครองส าอาง และเพอใชในการแพทยแผนไทย (6) การท าฟารมปศสตว (Animal Farming) การเลยงและขยายพนธสตวเศรษฐกจนานาชนด อาทการเลยงไหม การท าฟารมปลา การเลยงหอยแมลงภ หอยแครง หอยนางรม หอยตะโกรม ฟารมจระเข บางแหงเพาะขยายพนธสตวปาหายาก เชน ฟารมนกยง ฟารมไกฟา ฟารมกวาง รวมถงสวนงของสภากาชาดไทย (7) งานเทศกาลผลตภณฑตางๆ (Festival) การจดงานเพอสงเสรมการขายผลตผลทางการเกษตร เมอถงฤดทพชผลเหลาน นออกชก อาท มหกรรมไมดอกไมประดบ งานเทศกาลลนจ เทศกาลล าไย เทศกาลกนปลา เปนตน 1.1.4 ประเภทแหลงทองเทยวเชงเกษตรกรรม กรมสงเสรมการเกษตรกระทรวงเกษตรและสหกรณ (2545) ไดท าการจดประเภทของแหลงทองเทยวเชงเกษตรออกเปน 3 ประเภท ดงน (1) แหลงทองเทยวเกษตรประเภทชมชนหรอหมบานทองเทยวการเกษตร เปนการด าเนนการรวมกนของสมาชกกลมเกษตรในหมบาน มทงประเภททพกคางแรมในหมบานและประเภทระยะสนไมเกน 1 วน ในแตละจด จะมจดเดนโดยเฉพาะ เชน หมบานท านา หมบานไมผล หมบานไมดอก หมบานพชผก หมบานปลกหมอนทอผาไหม และหมบานเลยงผง (2) แหลงทองเทยวเกษตรประเภทรายบคคลหรอรายกจกรรม เปนพนทการเกษตรของเกษตรรายใดรายหนงโดยเฉพาะ สวนใหญจะเปนสวนเกษตรทประสบความส าเรจ

15

ในการเพาะปลกหรอสตวเลยงเฉพาะอยาง เชน สวนเงาะ สวนทเรยน สวนมะมวง สวนลนจ สวนเกษตรผสมผสาน สวนไมดอกตางๆ ซงทางการสงเสรมการเกษตรจะเขาไปชวยสนบสนนดานเทคโนโลยและการจดการใหดขนท งในดานการจดการพนท วธการตอนรบนกทองเทยว การจดแสดงสนคาแปรรปและสนคาหตถกรรมของกลมแมบานเกษตรกร

ภาพท2.2ระบบการทองเทยว (Tourism System) ทมา : สถาบนวจยวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงประเทศไทย (2540)

(3) แหลงทองเทยวเกษตรประเภทเทศกาลหรอปรากฎการณ เปนลกษณะ ของจดทองเทยวเกษตรทมการจดงานเทศกาลหรองานมหกรรมทางดานการเกษตรทนาสนใจ

ลกษณะทางกายภาพ

ระบบนเวศสงแวดลอม

กฎหมาย โครงสรางพนฐาน

กายภาพ

สภาพสงคมและ

วฒนธรรม สภาพเศรษฐกจและ

การลงทน

องคกรและความรวมมอ

ภาครฐและภาคเอกชน

ตลาดการ

ทองเทยว

ระบบการ

ทองเทยว

แหลง

ทองเทยว

บรการ

ทองเทยว

16

เ ชน งานวนทเ รยนโลก งานวนเงาะโรงเรยน งานระก าหวาน เทศกาลหมอนไหม หรอ เปนปรากฎการณทนาสนใจในชวงเวลาใดเวลาหนง เชน ทงดอกทานตะวนบาน เปนตน 1.1.5 การจดประเภทของแหลงทองเทยวเชงเกษตร สถาบนวจยแหงประเทศไทย (2543) อธบายถงการจดประเภทของแหลงทองเทยวเชงเกษตรวา มการพจารณาจากสภาพของแหลงทองเทยวและตลาดการทองเทยวสามารถจดประเภทไดดงน (1) แหลงทองเทยวเชงเกษตรในแหลงทองเทยวหลก เปนแหลงทองเทยวเชงเกษตรทถกพฒนาขนในบรเวณแหลงทองเทยวหลก นกทองเทยวจะเดนทางมาเพอทองเทยว ในแหลงทองเทยวหลก โดยมแหลงทองเทยวเชงเกษตรเปนแหลงทองเทยวประกอบ ดงนนแหลงทองเทยวเชงเกษตร จงไมจ าเปนตองมขนาดใหญหรอมศกยภาพในการดงดดนกทองเทยวสง

ภาพท2.3 แหลงทองเทยวเชงเกษตรในแหลงทองเทยวหลก ทมา : สถาบนวจยวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงประเทศไทย (2543)

สถาบนวจยวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงประเทศไทย (2543)ไดอธบาย แนวทางการพฒนาแหลงทองเทยวเชงเกษตรในแหลงทองเทยวหลก ดงน 1.1 สนคาการทองเทยว จดเปนแหลงทองเทยวประกอบหรอแหลงทองเทยวเสรม 1.2 การจดการการทองเทยว สามารถจดเปนการเดนทางไปทองเทยว ชวงสนๆ ลกษณะไปเชา เยนกลบ

แหลงทองเทยวหลก

แหลงทองเทยว

เชงเกษตร

แหลงทองเทยว

ประกอบ

17

1.3 แนวทางการด าเนนการ ตองมการเตรยมความพรอมของแหลงทองเทยวในดานตางๆเพอรองรบนกทองเทยว (2) แห ล งท อ ง เ ท ย ว เ ช ง เ กษตร ในพ น ท เ กษตรและแห ล ง เ กษต ร เปนแหลงทองเทยวทถกพฒนาขนมาเพอเปนแหลงทองเทยวเชงเกษตรโดยสมบรณ มการผลตผลตผลทางการเกษตรและมกระบวนการขายเตมรปแบบ เปนแหลงทองเทยวทมศกยภาพสง มลกษณะทเดนเปนทนาสนใจของนกทองเทยว สามารถพฒนาใหเปนตลาดการทองเทยวทมความสนใจ

พนทเกษตร

ภาพท2.4 แหลงทองเทยวเชงเกษตรในพนทและแหลงเกษตร ทมา : สถาบนวจยวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงประเทศไทย (2543)

สถาบนวจยวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงประเทศไทย (2543)ไดอธบาย แนวทางการพฒนาแหลงทองเทยวเชงเกษตรในพนทและแหลงเกษตร ดงน 2.1 สนคาการทองเทยว จดเปนแหลงทองเทยวหลก เปนจดหมายในการเดนทางมาทองเทยว 2.2 การจดการทองเทยว สามารถจดเปนลกษณะการทองเทยวทมระบบครบวงจร โดยมทงสถานททองเทยวจดมองคกรเฉพาะพนทเพอก าหนดนโยบายและควบคม การใชทดนเพอเกษตรเปนหลก

แหลงเกษตร แหลงทองเทยว แหลงเกษตร

แหลงเกษตร

18

(3) แหลงทองเทยวเชงเกษตรในโครงขายการทองเทยวเปนแหลงทองเทยวทตงอยตามบรเวณตางๆ มศกยภาพเพยงพอทจะถกพฒนาใหเปนโครงขายการทองเทยวโดยพฒนาแหลงทองเทยวเชงเกษตรรวมกบแหลงทองเทยวประเภทอนๆ เปนสนคาทางการทองเทยวเดยวกน

ภาพท 2.5 แหลงทองเทยวเชงเกษตรในโครงขายการทองเทยว ทมา : สถาบนวจยวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงประเทศไทย (2543)

สถาบนวจยวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงประเทศไทย (2543)ไดอธบาย แนวทางการพฒนาการทองเทยวตามรปแบบแหลงทองเทยวเชงเกษตรในโครงขายการทองเทยว มดงน 3.1 โครงขายการทองเทยวจดเปนจดทองเทยว 3.2 การจดการทองเทยวสามารถจดเปนทพกแวะในเสนทางทองเทยว 3.3 แนวทางการด าเนนการสามารถก าหนดเปนจดแวะพกในกจกรรมการเกษตร (4) แหลงทองเทยวเชงเกษตรเฉพาะ เปนเขตพนททางการเกษตรทมลกษณะเดนและสามารถดงดดใหคนมาทองเทยว แนวทางการพฒนาการทองเทยวตามรปแบบแหลงทองเทยวเชงเกษตรเฉพาะ ดงน 4.1 สนคาการทองเทยวจดเปนแหลงทองเทยวเฉพาะกลม 4.2 การจดการการทองเทยวสามารถจดเปนการทองเทยวเพอเสรมศกยภาพของแหลงทองเทยว 4.3 แนวทางการด าเนนการ สามารถก าหนดใหมการบรการเพอรองรบการทองเทยว 1.1.6 ประเภทของแหลงทองเทยวเชงเกษตร สถาบนวจยวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงประเทศไทย (2552) ไดอธบายประเภทของแหลงทองเทยวเชงเกษตร สามารถแบงไดดงน

แหลงทองเทยว แหลงเกษตร แหลงทองเทยว

19

(1) แบงตามลกษณะกจกรรมการเกษตรหลก สามารถแบงได 5 ประเภท คอ การเพาะปลก การเลยงสตว การประมง การเกษตรและปาไม และการเกษตรแบบผสมผสาน (2) แบงตามลกษณะเจาของกจการ และการบรหารจดการ สามารถแบงได 7 ประเภท คอ โครงการตามพระราชด ารของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว และพระบรมวงศานวงศบรหารจดการโดยภาครฐ (หนวยงานราชการและรฐวสาหกจ) องคกรปกครองสวนทองถน องคกรเอกชน บรษทเอกชน วสาหกจชมชน และบคคลทวไป (3) แบงตามขนาดของแหลงทองเทยว ก าหนดตามขนาดพนทของแหลงทองเทยว แบงได 3 ประเภท คอ แหลงทองเทยว ขนาดใหญ (51 ไร ขนไป) ขนาดกลาง (21-50ไร) ขนาดเลก (ไมเกน 20 ไร) จากนยามในขางตน ผศกษาวจยสามารถสรปไดดงนการทองเทยวเชงเกษตรคอ การทองเทยวเพอไปเรยนรวถชวตของเกษตรกร วฒนธรรม โดยนกทองเทยวมสวนรวมในการประกอบกจกรรมเพอใหเกดการเรยนร เชน การท านา ปลกผก แปรรปผลตภณฑ อกทงยงสามารถแบงการจดประเภทแหลงทองเทยวเชงเกษตรตามการก าหนดขนาดพนท ไดแก ขนาดใหญ ขนาดกลาง และขนาดเลก เพอหาแนวทางการพฒนาแหลงทองเทยวเชงเกษตรอยางย งยน : กรณศกษาอ าเภอวงน าเขยว จงหวดนครราชสมา อยางเหมาะสม 2. แนวคดและทฤษฎองคประกอบทางการทองเทยว บญเลศ จตตงวฒนา(2548) ไดอธบายองคประกอบทางการทองเทยววามองคประกอบทส าคญอย 3 องคประกอบหรอ 3 A’s ไดแก (1) สงดงดดใจของแหลงทองเทยว (Attraction)เปนสงดงดดใจนกทองเทยวใหอยากเดนทางเขาไปทองเทยวแลวเกดความประทบใจ อาจเปนสงทท าใหความรและความเพลดเพลนแกนกทองเทยว สงดงดดใจของแหลงทองเทยวยอมมความแตกตางกนไปตามความตองการและความสนใจของนกทองเทยวแตละคนแตละกลม สงดงดดใจของแหลงทองเทยวทส าคญม 6 ประการคอ 1. ทวทศนหรอทศนยภาพทสวยงามตามธรรมชาต เชน ปาไม ภเขา แมน าล าคลองทะเล น าตก หนาผา บอน าพรอน เกาะแกง อทยาน ทะเลสาบ ถ า กวาน ชายหาด แหลม เปนตน 2. ความประทบใจจากลมฟาอากาศ เชน อากาศบรสทธสดชน อากาศเยนสบายปลอดโปรงหรอไมหนาวจดหรอรอนจดจนเกนไป เปนตน

20

3. คณคาทางว ฒนธรรม เ ชน ม สง ท นาสนใจดานประวตศาสตรหรอมรดก ทางประวตศาสตร โบราณคด อนสาวรย พพธภณฑสถานแหงชาต สถานบนทางการเมอง วดหรอศาสนสถาน คเมอง ก าแพงเมอง อนสรณสถาน ชมชนโบราณ เปนตน 4. วถชวตและความเปนอยของชมชน เชน ขนบธรรมเนยมประเพณ ศลปกรรมงานเทศกาลหรองานประเพณ การละเลนพนเมองหรอพนบาน พพธภณฑพนบาน การประกอบอาชพศนยวฒนธรรม การท านา ท าไร เปนตน 5. สถานทพกผอนหยอนใจ เชน สวนสนก สวนสตว โรงละคร ชวตยามราตร โรงมหรสพ สนามกฬา สถานเรงรมย การแสดงตางๆ ศนยการคา สนามกอลฟ สนามเทนนส โบลงสวนพฤกษศาสตร สวนหยอม ศนยสขภาพอนามย สวนสาธารณะ เปนตน 6. กจกรรมทางการทองเทยว เชน การเดนปา การขชาง การดนก การปนเขาการเทยวถ า การเทยวน าตก การลองแพ การพายเรอ การขจกรยาน การชมสวนดอกไมวนสวนผลไมการชมพนทปลกพชไร เปนตน (2) การเขาถงแหลงทองเทยว (Accessibility)เปนปจจยส าคญทท าใหนกทองเทยวสามารถเดนทางเขาไปทองเทยวยงแหลงทองเทยวได โดยมเสนทางหรอเครอขายการคมนาคมทสามารถเดนทางเขาไปยงแหลงทองเทยวไดอยางสะดวกและปลอดภย ซงการเขาถงแหลงทองเทยวจะตองพจารณาใน 6 ดานดวยกน 1. ประเภทของการคมนาคมขนสงทจะใหบรการเขาถงแหลงทองเทยวโดยพจารณาวาการใชการขนสงประเภทใดเขาถงแหลงทองเทยวนนๆจงจะเหมาะสม หรอจะใชการขนสงหลายประเภทรวมกนไป เชน การขนสงทางรถยนต การขนสงทางรถไฟ การขนสงทางเรอการขนสงทางเครองบน เปนตน 2. เสนทางการขนสงสแหลงทองเทยว โดยพจารณาถงสภาพการเดนทาง ความสะดวกสบาย ความรวดเรว ความปลอดภย และความมมาตรฐานทดในระดบสากลของเสนทางทจะเขาถงแหลงทองเทยว 3. การคมนาคมขนสงภายในแหลงทองเทยว โดยพจารณาถงจ านวนทเพยงพอคณภาพและมาตรฐาน ตลอดจนความสะดวกสบาย รวดเรวและความปลอดภยของรถสาธารณะและรถน าเทยวทจะใหบรการภายในแหลงทองเทยว 4. แบบแผนการเดนทางเขาสแหลงทองเทยวของนกทองเทยวโดยพจารณาถงยานพาหนะทใชในการเดนทางทองเทยวของนกทองเทยวทเขามาพกแรมเปนหมคณะทงกลมเลกและกลมใหญทงการเดนทางของนกทองเทยวแบบสวนตวและครอบครว

21

5. บรเวณทอ านวยความสะดวกใหแกยานพาหนะ เชน สถานขนสง ทจอดรถทลางรถทซอมแซมบ ารงรถ เปนตน 6. ปญหาการจราจรทอาจขนในแหลงทองเทยว โดยพจารณาถงปญหาการจราจรทคาดวาจะเกดขนในแหลงทองเทยว เชนปญหาอากาศเปนพษ เปนตน (3) สงอ านวยความสะดวกในแหลงทองเทยว (Amenity)เปนสงอ านวยความสะดวกทใหบรการนกทองเทยวทเดนทางเขามาทองเทยวในแหลงทองเทยวนนอยางประทบใจเพอใหนกทองเทยวอยากจะทองเทยวนานวนขน หรอกลบมาเทยวซ าในโอกาสหนา ซงสงอ านวยความสะดวกทส าคญในแหลงทองเทยวม 4 ดาน คอ 1. สงอ านวยความสะดวกดานอาคารและสงกอสรางในแหลงทองเ ทยวประกอบดวยทจ าหนายบตรเขาชมแหลงทองเทยว ส านกงานทท าการของแหลงทองเทยว ศนยบรการนกทองเทยวทพกนกทองเทยว หองน าสาธารณะ ศาลาหรอซมนงคอย รานคา รานอาหาร บานพกพนกงานเปนตน 2. สงอ านวยความสะดวกดานบรการในแหลงทองเทยว ประกอบดวย ซมเขา ปายเครองหมาย ลานกจกรรม สวนหยอม กระถางและทปลกตนไม มานง โตะ เกาอแสงสวางระบบน าใช ระบบก าจดของเสยและน าเสย ระบบก าจดขยะมลฝอย รว ก าแพง สะพาน ขนบนไดเปนตน 3. สงอ านวยความสะดวกดานความปลอดภยในแหลงทองเทยว ประกอบดวยความปลอดภยจากโจรผรายในแหลงทองเทยว ความปลอดภยจากอบตเหตในแหลงทองเทยว ความปลอดภยจากพชและสตวในแหลงทองเทยว ความปลอดภยจากการหลงทางภายในแหลงทองเทยวและความปลอดภยจากภยธรรมชาตในแหลงทองเทยว 4. สงอ านวยความสะดวกดานปายในแหลงทองเทยว ประกอบดวยปายตอนรบนกทองเทยวเขาสพนทแหลงทองเทยว ปายแผนทแสดงทตงของแหลงทองเทยว ปายแผนทแสดงจดทนาชมของแหลงทองเทยว ปายชทางภายในแหลงทองเทยว ปายสอความหมาย ปายเตอนอนตรายนกทองเทยว ปายประกาศอนๆ ทตองการใหนกทองเทยวทราบ เปนตน สมบต กาญจนกจ (2544) ไดอธบายวา องคประกอบของการทองเทยวเปนกระบวนการทางสงคมและเศรษฐกจทมองคประกอบหลกสามดาน คอ ทรพยากรแหลงทองเทยว (Tourism Resource) บรการการทองเทยว (Tourism Service) และตลาดการทองเทยว(Tourism Market of Tourist) แตละองคประกอบยอยๆทมความสมพนธกนเปนเหตเปนผลซงกนและกน ความแตกตางของแตละรปแบบการทองเทยว จงอยทองคประกอบยอยและความสมพนธทเกดขนนนเอง

22

ความสมพนธระหวางระบบยอยทงสามเกดขนเมอนกทองเทยวไดใชประโยชน จากทรพยากรการทองเทยวเพอนนทนาการหรอทศนาศกษา จงอาจเปนการใชประโยชนโดยตรงและจากการบรการทเกยวของ ดงนน การทองเทยวทขาดระบบการจดการมาเกยวของจงเปนการทองเทยวทไมประสบความส าเรจ นอกจากองคประกอบภายในระบบแลวการทองเทยวยงมสงแวดลอมส าคญทเกยวของสมพนธกนอกหลายประการ เชน สภาพกายภาพและระบบนเวศสงแวดลอม โครงสรางพนฐาน เศรษฐกจและการลงทน สงคมและวฒนธรรม องคกรและกฎหมายเปนตน วรรณา ศลปอาชา (2545) ไดอธบายองคประกอบทางการทองเทยววา ทรพยากร การทองเทยวหลากหลายประเภททสามารถดงดดนกทองเทยวใหเดนทางไปทองเทยวยงสถานททองเทยวนน ควรมลกษณะหลกทส าคญ 4 ประการ หรอเรยกวา 4A’s ดงน (1) ความดงดดใจ (Attraction) ทรพยากรการทองเทยวควรดงดดความสนใจของนกทองเทยวได หรอมลกษณะชวนตา ชวนใจ มเสนหเฉพาะตวอนมสาเหตจาก 1. มความงามตามธรรมชาต เชน หาดทรายขาว แนวปะการงทมสสนสวยงาม รวมทงปลาชนดตางๆ ปาทมพนธไมนานาชาตหรอความงดงามทมนษยสรางขน เชน ทะเลสาบ รสอรทในหบเขาใหญ เปนตน 2. มลกษณะของเหตการณส าคญเฉพาะกาล เชน งานประเพณในเทศกาลส าคญของแตละทองถน การจดขบวนปบผชาตหรอการตกแตงขบวนพาเหรดและการแสดงในงานเทศกาลตางๆ การแสดงแสง ส เสยง ในแหลงทองเทยวประวตศาสตร เปนตน (2) ความสามารถในการเขาถงงาย (Accessibility) ทรพยากรการทองเทยวจะดงดด ความสนใจของนกทองเทยวไดมากหากมความสะดวกในการเดนทางเยยมชมหากนกทองเทยวสามารถเดนทางเขาถงแหลงทองเทยวไดอยางสะดวกและใกลชด นกทองเทยวจะเกดอรรถรส ในการทองเทยวไดมาก ดงนน แมแหลงทองเทยวมความสวยงามแตขาดความสะดวกในการเขาถง นกทองเทยวจะไมเดนทางไปเยยมชม หนวยงานทรบผดชอบแหลงทองเทยวจ าเปนตองด าเนนการสรางสงอ านวยความสะดวก เชน ถนน สะพาน ทจอดรถ เพออ านวยความสะดวกในการเขาถง แกนกทองเทยว (3) ความประทบใจ (Amenity) ทรพยากรการทองเทยวควรกอใหเกดความประทบใจ สขใจ และซาบซงในการเทยวชม เชน ทรพยากรการทองเทยวทางประวตศาสตร เชน ปราสาท ราชวง วด โบราณสถานตางๆ ทแสดงถงอารยธรรมในอดต หรอแมแตทรพยากรธรรมชาต ทเหมาะสมแกการพกผอน อาท อทยานแหงชาตทางบกและทางทะเลหรอทรพยากรการทองเทยว

23

ทกอใหเกดความสนกสนาน เชน การรวมงานเทศกาลประเพณตางๆ เชน งานประเพณสงกรานต ในประเทศไทย เปนตน (4) องคประกอบของการบรการ (Ancillary Service) สถานททองเทยวควรจดสรร การบรการดานตางๆ ใหกบนกทองเทยว หนวยงาน และภาคธรกจทเกยวของเพออ านวย ความสะดวกและดงดดใจใหนกทองเทยวเดนทางมายงสถานททองเทยวเหลาน ไดแก 4.1 การบรการดานการตลาด เชน การใหบรการขอมลขาวสารการทองเทยว การสงเสรมแหลงทองเทยว 4.2 การประสานความรวมมอดานการพฒนาและจดกจกรรมการทองเทยว เชน การสงเสรมใหมการอนรกษและพฒนาแหลงทองเทยวจากความรวมมอของทกฝายทเกยวของ การวางแผนการใชทรพยากรการทองเทยวในทองถน และการจดระบบการจดการอยาง มประสทธภาพ เปนตน พยอม ธรรมบตร (2549) ไดแบงองคประกอบของการทองเทยวออกเปน5 ปจจย 5A’s ดงน (1) การเขาถงแหลงทองเทยว (Accessibility)ไดแก การขนสง การคมนาคมทเชอมโยงแหลงทองเทยวสนามบน สถานรถไฟ สถานขนสง ตวเมอง รวมถงคณภาพของโครงสรางพนฐานของพนทไดแก ถนนทางหลวง โครงขายคมนาคม ซงการเขาถงแหลงทองเทยวนนถอไดวาเปนปจจยส าคญและเปนหวใจของการทองเทยว (2) ทพกแรม (Accommodation)ถอเปนอกปจจยทมความส าคญตอนกทองเทยวซงตองคางคนในแหลงทองเทยวอยางนอย 1 คน ไดแก โรงแรม รสอรท Homestay เกสเฮาส ฯลฯ (3) แหลงทองเทยว (Attraction)อาจเปนแหลงทองเทยวทางธรรมชาตแหลงทองเทยวทางวฒนธรรม งานมหกรรม ประเพณทองถน ตลอดจนวถชวตของชมชนเจาบาน (4) กจกรรม (Activities)ถอเปนหวใจส าคญของสนคาทางการทองเทยวส าหรบนกทองเทยวทตองการแสวงหาประสบการณ จ าเปนตองมกจกรรมใหนกทองเทยวไดมสวนรวม ซงกจกรรมอาจเปนสวนหนงของวถชวต เชน การด าน า การทอผา การจบปลา การท าหตถกรรมพนบาน รวมไปถงกจกรรมนนทนาการตาง ๆ เชน การพายเรอ ด าน าดปะการง เดนปาดนก หรอกจกรรมผจญภย เชน การปนหนาผา การลองแกง การขชาง (5) บรการตาง ๆ (Ancillary)ในแหลงทองเทยวจะเปนตองมบรการดานตาง ๆเพออ านวยความสะดวกใหแกนกทองเทยว เชน ศนยบรการนกทองเทยว ธนาคาร ATM โรงพยาบาลปมน ามน ฯลฯ

24

ภาพท 2.6 องคประกอบทางการทองเทยว ทมา : พยอม ธรรมบตร (2549) จากภาพท 2.6 สามารถอธบายองคประกอบทางการทองเทยวไดวา องคประกอบทางการทองเทยวประกอบไปดวยองคประกอบหลก 5 ปะการดวยกน ไดแก การเขาถงแหลงทองเทยว (Accessibility) ทพกแรม(Accommodation) แหลงทองเทยว (Attraction) กจกรรม (Activities) บรการตาง ๆ (Ancillary)ทง 5 ประการน ถอเปนองคประกอบทส าคญในการพฒนาการทองเทยว Buhalis (2000) ไดอธบายความหมายองคประกอบทางการทองเทยว ไวดงน องคประกอบทส าคญทางการทองเทยวประกอบไปดวย 6 ประการหรอ 6A’s ดงน 1. แหลงทองเทยว (Attractions) เชน แหลงทองเทยวทางธรรมชาต, แหลงทองเทยวทมนษยสราง, สถาปตยกรรมและการจดกจกรรมพเศษ 2. การเขาถง (Accessibility) คอ ระบบการคมนาคม, สถานขนสงผโดยสาร และยานพาหนะ 3. สงอ านวยความสะดวก (Amenities) คอ ทพก, การจดเลยงและการบรการการทองเทยว 4.โปรแกรมการทองเทยวส าเรจรป (Available packages) คอ

แหลงทองเทยว

Attraction

องคประกอบทาง

การทองเทยว5A’s

ทพกแรม

Accommodation

บรการตาง ๆ

Ancillary

กจกรรม

Activities

การเขาถงแหลง

ทองเทยว

(Accessibility)

25

โปรแกรมการทองเทยวทถกเตรยมโดยคนกลางระหวางนกทองเทยวกบเจาบาน 5. กจกรรม(Activities) คอ กจกรรมทเกดขนระหวางทนกทองเทยวอยในพนท 6. การใหบรการของ แหลงทองเทยว (Ancillary services) ไดแก ธนาคาร โรงพยาบาล ไปรษณย และโทรคมนาคม ซงสอดคลองกบPike Steven (2008) ไดกลาวถงคณลกษณะของแหลงทองเทยว วาแหลงทองเทยวเปนการผสมผสานระหวางผลตภณฑทางการทองเทยว ประสบการณ และ การน าเสนอทรพยากรทจบตองไมไดอนๆแกผบรโภค สงส าคญคอแหลงทองเทยวเปนสถานทซงนกทองเทยวจะเดนทางมาเยยมชมหรอพกอาศย ดงน นแหลงทองเทยวควรประกอบดวยองคประกอบ 6 ประการ ไดแ ก 1 ) ความสามารถในการจดโปรแกรมการทอง เ ท ยว (Available package) 2) ความสามารถในการเขาถง (Accessibility) 3) สงดงดดใจ (Attraction) 4) สงอ านวยความสะดวก (Amenities) 5) กจกรรม (Activities) 6) การใหบรการของแหลงทองเทยว (Ancillary Service) การศกษาเรอง “แนวทางการพฒนาแหลงทองเทยวเชงเกษตรอยางย งยน : กรณศกษา อ าเภอวงน าเขยว จงหวดนครราชสมา” ไดน าแนวคดเกยวกบองคประกอบทางการทองเทยวเขามาเพอพฒนาในดานองคประกอบการทองเทยว 6A’s ไดแก1) แหลงทองเทยว (Attractions) 2) การเขาถงแหลงทองเทยว (Accessibility) 3) ทพกแรม (Accommodation) 4) กจกรรรม (Activities) 5) สงอ านวยความสะดวก (Amenities) 6) การใหบรการของแหลงทองเทยว (Ancillary Service) เพอศกษาหาแนวการพฒนาแหลงทองเทยวเชงเกษตรอยางย งยน : กรณศกษา อ าเภอวงน าเขยวจงหวดนครราชสมา 3. แนวคดสวนประสมทางการตลาด ฉลองศร พมลสมพงศ (2550) กลาววา สวนประสมทางการตลาดทางการทองเทยว ประกอบดวย (1) ผลตภณฑ (Product) สวนประสมทางการตลาดของผลตภณฑของแหลงทองเทยว มดงน

- สงดงดดใจทางการทองเทยว (Tourist Attractions) ทไดรบการพจารณาและเลอกสรรวาอยในความสนใจของนกทองเทยว เชน สถานทส าคญทางประวตศาสตร สงคม วฒนธรรม สถานทพกผอนหยอนใจทางธรรมชาต และเหตการณส าคญ หรอโอกาสพเศษ โดยจ าแนกอยางละเอยดวาแตละประเภทมอะไรบาง อยทใด มความแปลกแตกตางอยางไรบาง

26

- การเขาถงแหลงทองเทยว เสนทางการเดนทาง ยานพาหนะ โครงสรางพนฐาน การควบคมการเดนทาง และยานพาหนะในการเขาออก ระยะเวลา ความถในการใหบรการ อตราและการเกบคาบรการผานทาง การเขาถงแหลงทองเทยวเปนปจจยส าคญตอราคาคาเดนทางดวย

- สงอ านวยความสะดวกและการบรการ ณ แหลงทองเทยว ไดแก ทพกแรม ภตตาคาร การคมนาคมขนสงในทองถน สนคาอปโภคตางๆ ฯลฯ

- กจกรรมการทองเทยวและกฬา เชน สก กอลฟ เรอใบ - การใหความปลอดภยแกนกทองเทยว เจาหนาท บคลากรทใหบรการ ชมรมหรอ

สมาคมทเกยวของ - ภาพลกษณของแหลงทองเทยว สามารถสรางการรบร ความเขาใจ และความ

คาดหวงใหแกนกทองเทยว ภาพลกษณและการคาดหวงเกดจากประสบการณของนกทองเทยว และการไดยนไดฟงจากสอมวลชน ซงมกจะเปนภาพในอดตมากกวาปจจบน และคงอยในจตใจของนกทองเทยวตลอดเวลา ภาพลกษณจงเปนปจจยส าคญทมอทธพลตอการตดสนใจซอของนกทองเทยว ถายงมภาพลกษณทเปนลบ ผประกอบธรกจในแหลงทองเทยวตองปรบปรงคณภาพของสนคาและบรการ เผยแพรขอมลขาวสารทถกตองตลอดจนความเอาใจใสและความรวมมอของประชาชนในทองถนเพอสรางความประทบใจใหแกนกทองเทยว (2) ราคา (Price) ราคาคาบรการในแหลงทองเทยวมหลายระดบ ไมสามารถก าหนดไดวาราคาใดถกตองเหมาะสมทสด เนองจากผประกอบธรกจพยายามสรางความแตกตางในตวสนคาและบรการเพอดงดดลกคาเปาหมายตางกลม เชน ในแหลงทองเทยวเดยวกน นกทองเทยวจะจายคาทพกตางๆ เพราะเลอกใชทพกแรมตางประเภทกน มทงพกในโรงแรม รสอรท และแคมป นอกจากนราคายงแตกตางกนตามฤดกาล ลกษณะของผลตภณฑ และอตราการแลกเปลยนเงนตราระหวางประเทศ (3)ชองทางการจดจ าหนาย (Place)โดยศนยขอมลส าหรบนกทองเทยว ส านกงานการทองเทยวในทองถนผประกอบการทองเทยวในทองถน โรงแรม บรษทน าเทยว (4) การสงเสรมการตลาด (Promotion) เปนไปในลกษณะสงเสรมและเผยแพรภาพลกษณ ความส าคญของแหลงทองเทยวทางธรรมชาตความรวมมอในการอนรกษเพอสนบสนนใหเกดการทองเทยวเชงอนรกษมากขน โดยการเลอกใชสวนผสมการสงเสรมการตลาดทง 4 ประเภท คอ การโฆษณา การประชาสมพนธ การขายโดยบคคล และการสงเสรมการขาย ตามลกษณะกลมนกทองเทยวเปาหมาย

27

(5) สงแวดลอมทางกายภาพ (Physical Environment) หมายถง บรรยากาศขณะซอขายสนคาและบรการ และขณะทลกคาบรโภคสนคา ซงจะสามารถสรางความรสกพอใจหรอไมพอใจไดทนท เชน การขายทวรทเคาทเตอรของพนกงานขายกบลกคา (6) กระบวนการซอ (Purchasing Process) หมายถง การศกษาขอมลทางการตลาดเพอใหทราบถงกระบวนการซอของนกทองเทยวและการเลอกสรรผลตภณฑทเหมาะกบกลมตลาดนกทองเทยว (7) การจดรวมผลตภณฑ (Packaging) หมายถง การจดรวมสนคาและบรการการทองเทยวหลายๆอยางทเหมาะสมเขาดวยกนเพอตอบสนองกลมตลาดเปาหมายของธรกจ เชน รายการน าเทยวแบบเบดเสรจ (8) ทรพยากรมนษย(People)หมายถง ทรพยากรมนษยทอยภายในองคกรหรอพนกงานภายในองคกรซงเปนตวแทนขององคกรทมสวนเกยวของโดยตรงเปนผทท าใหลกคารบรถงคณภาพ รบรในทกๆ สงเปนตวดงดดลกคา (พนกงานทใหบรการกบลกคา) ซงสอดคลองกบรชเขต วสเพญ(2547)ไดอธบาย แนวคดเกยวกบการตลาดและการประชาสมพนธ ส าหรบธรกจในอตสาหกรรมการทองเทยว ดงน (1) องคประกอบของผลตภณฑ (Product Elements) หมายถง สนคาและบรการทองเทยว (Tourism Product) ทกอยางทเสนอขายแกนกทองเทยว ในทางทฤษฎจะแบงผลตภณฑออกเปน 2 อยาง คอ ผลตภณฑหลกกบผลตภณฑเสรม ยกตวอยาง รสอรท ผลตภณฑหลก คอ หองพกทดสะอาด ผลตภณฑเสรม คอ การจดสวน รานอาหาร ชายหาดสวยงาม สปานวดแผนโบราณ นวดฝาเทา (2) ชองทางจ าหนายและการตรงตอเวลา (Place and Time) ชองทางจ าหนายหมายถง กระบวนการหรอชองทางจ าหนายสนคาและบรการทองเทยวไปใหนกทองเทยว โดยรวดเรวและสะดวกทสด สวนการตรงตอเวลา คอ การท าอะไรใหตรง (3) กระบวนการ (Process) หมายถง การศกษาขอมลทางการตลาดเพอใหทราบถงกระบวนการซอของนกทองเทยว และการเลอกสรรผลตภณฑการทองเทยวทเหมาะสมกบกลมตลาดนกทองเทยว (4) ผลผลตและคณภาพ (Productivity and Quality) หมายถง การบรการนกทองเทยวอยางมมาตรฐาน การบรการทดและสรางความประทบใจ บางคนเนนผลผลตอยางเดยวผลตออกมาปรมาณมากทสดแตลมเรองคณภาพ การมพนกงานบรการมาก ๆ บางครงกดแตถาอบรมไมดกจบ แทนทจะดในเชงการบรการ กลบท าใหดแลพนกงานไดไมทวถง เมอมผลผลตมากกตองควบคกบคณภาพตองอบรมคนเรองการบรการเปนหวใจ

28

(5) คน (People) หมายถง การมบคลากรท างานอยางมประสทธภาพ มความรความสามารถในการอ านวยความสะดวกไดอยางรวดเรวไมผดพลาด (6) การสงเสรมการตลาด (Promotion and Education Promotion) หมายถงวธการทจะกระตนใหนกทองเทยว ตองการซอสนคาและบรการเรวขน ซอจ านวนมากขน ในทาง ทฤษฎมอย 6 วธ คอ 6.1 การโฆษณา (Advertising) คอ การสรางแรงจงใจใหคนคลอยตามและเชอวาผลตภณฑของเราด นาสนใจพอทเขาจะมาใชบรการ 6.2 การประชาสมพนธ (Information) คอ การสรางภาพลกษณทดใหเกดตอผลตภณฑและองคกร เชน แถลงขาวจดงานการกศลเพอน าเงนไปชวยเหลอเดก 6.3 การสงเสรมการขาย (Sale Promotion) หรอ ภาษาชาวบานเรยกวา ลดแลกแจกแถม 6.4 การขายโดยพนกงาน (Personal Selling) คอ ลกคาเขามาแลว เราสามารถปด การขายไดไหม ยกตวอยางเวลาคนเขามาทรสอรทของเรา แสดงวาโอกาสเปนของเรา 90% อยแลวถาท าไมไดตองไปหาวธทดกวานบางครงลกคาอาจจะมาสบราคากได 6.5 การตลาดทางตรง (Direct Marketing) เปนการสอสารไปยงผบรโภคโดยตรงเชน สอสารทาง Internet , โทรศพท , Magazine เปนตน 6.6 การใหศกษา (Education) คอ ธรกจในเชงการบรการจะสมบรณทสดเมอผ ใหบรการกบผรบบรการเขาใจในผลตภณฑไปทศทางเดยวกน (7) ลกษณะทางกายภาพ (Physical Evidence) หมายถง บรรยากาศขณะซอขายสนคาและบรการ และขณะทนกทองเทยวบรโภคสนคา ซงจะสามารถสรางความรสกพอใจหรอไมพอใจไดในทนท เชน ลกษณะทางกายภาพทลกคาสมผส รานกาแฟ Starbucks ก าเนดทอเมรกา ขณะนเปนรานอนดบ 1 ของโลกม Franchise ทวโลกแกวละ 80 – 90 บาท แตคนแหไปดมกน ถามวาท าไม Starbucks จงขายได ถามวาลกคากนอะไรเขาไปกนบรรยากาศ ภาษากลางเขาเรยกวา Experience Marketing หรอการตลาดเชงประสบการณ คอการดมด ากบบรรยากาศ ขณะนเวลาขายสนคาเราไมไดขายเฉพาะทพก ขายทะเล แตเปนการขายใหลกคาเกดความรสกวาในขณะทนอนในทพกของเรานน มอะไรทเขาเสพบรรยากาศแลวตางจากทพกอน (8) ราคา (Price and Cost) หมายถง ราคาของสนคาและบรการทองเทยวทเสนอขายแกนกทองเทยว มองคประกอบ 3 ประการ ทตองค านงถงในเรองการตงราคา คอ 8.1 ตนทน 8.2 คแขงขน หากเราตงราคาสงกวาคแขงขน เรากเหนอย ตองค านงถงผลของ

29

การแขงเรองการตงราคา เพราะเสยทงค 8.3 คณคาทใหกบลกคา ถาเราบอกวาคณคาของเราด เราอาจจะบวกราคาทเรา ใหคณคาได ผศกษาวจยสามารถสรปทฤษฎสวนประสมทางการตลาดการทองเทยว ไดวา สวนประสมทางการตลาดเปนองคประกอบหนงทชวยใหการทองเทยวประสบความส าเรจได เนองจากหากมแหลงทองเทยวเชงเกษตรทสวยงาม แตไมมการประชาสมพนธ หรอจดโปรแกรมการสงเสรมการทองเทยวแหลงทองเทยวนนกจะไมเปนทรจก และถาหากไมมการดแลในดานการตลาดใหเหมาะสม กไมสามารถดงดดนกทองเทยวใหเดนทางมาได ดงนนผศกษาวจยจงไดน าทฤษฎนเพอน ามาใชในการวเคราะหแหลงทองเทยวเชงเกษตร อ าเภอวงน าเขยว จงหวดนครราชสมา เพอสรางความนาสนใจและสรางความดงดดใจแกนกทองเทยว ส าหรบงานวจยเรอง “แนวทางพฒนาแหลงทองเทยวเชงเกษตรอยางย งยน : กรณศกษา อ าเภอวงน าเขยว จงหวดนครราชสมา” น าแนวคดนมาเพอเปนแนวทางในการพฒนาตลาดการทองเทยว 4. แนวคดและทฤษฎเกยวกบการพฒนาอยางยงยน 4.1 ความหมายของการทองเทยวแบบยงยน บญเลศ จตต งวฒนา (2542) อธบายความหมายการทองเทยวแบบยงยนดงน การทองเทยวกลมใหญหรอกลมเลกทมการจดการอยางดเยยม เพราะสามารถด ารงไวซงทรพยากรการทองเทยวใหมความดงดดใจอยางไมเสอมคลาย และธรกจมการปรบปรงคณภาพใหไดผลก าไรอยางเปนธรรมโดยมนกทองเทยวเขามาเยยมเยอนอยางสม าเสมอ แตมผลกระทบทางลบ ตอสงแวดลอมนอยทสดอยางยนยาว การทองเทยวแหงประเทศไทย (2545) อธบายความหมายของการทองเทยวแบบยงยนการทองเทยวรวมถงการจดบรการอนๆทงในปจจบนและอนาคต ดงตอไปน (1) ตองด าเนนการภายใตขดความสามารถของธรรมชาต ชมชน ขนบธรรมเนยม ประเพณ วฒนธรรม วถชวตทมตอขบวนการทองเทยว (2) ตองตระหนกดตอการมสวนรวมของประชากร ชมชน ขนบธรรมเนยม ประเพณ วฒนธรรม วถชวต ทมตอการทองเทยว (3) ตองยอมรบใหประชาชนทกสวนไดรบผลประโยชนทางเศรษฐกจทเกดจากการทองเทยวอยางเสมอภาคเทาเทยมกน

30

(4) ตองชน าภายใตความปรารถนาของประชาชนทองถนและชมชนในพนททองเทยวนนๆ ชสทธ ชชาต (2538) ไดใหความหมายของการทองเทยวแบบยงยนไวดงน หมายถงการใชทรพยากรทางการทองเทยว เชน ธรรมชาต โบราณสถาน วฒนธรรมและประเพณทองถนทมอยอยางจ ากด อยางมประสทธภาพ ดวยการน ามาใชใหเกดประโยชนสงสดทงในปจจบนและอนาคตพยายามลดความเสยหายทจะเกดขนจากการใชทรพยากร หรอท าใหกระทบตอทรพยากรนอยทสด สงวนรกษาทรพยากรใหคงอยสภาพเดม การพฒนาการทองเทยวอยางย งยนเปนการพฒนาทสามารถตอบสนองความตองการของนกทองเทยวและประชาชนเจาของทองถน ขณะเดยวกนกตองสงวนรกษาทรพยากรการทองเทยวไวใหอนชนรนหลง ในการพฒนาการทองเทยวอยางย งยนนมแนวคดทเปนองคประกอบ 6 ประการ คอ (1) การพฒนาการทองเทยวในระดบทองถนและระดบภมภาค (2) การมสวนรวมของคนในทองถน (3) ขอบเขตของการพฒนาการทองเทยว (4) การใชวสดและผลผลตของทองถน (5) การกระจายรายได (6) การจางงาน World Tourism Organization (2004) ไดอธบายความหมายวา การพฒนาการทองเทยวอยางย งยนตองมสวนรวมของผมสวนไดสวนเสยทเกยวของทงหมดรวมทงผน าทางการเมองทเขมแขงเพอใหแนใจวาการมสวนรวมและการสรางฉนทามต ใหการทองเทยวอยางย งยนเปนกระบวนการทตอเนองและจะตองมการตรวจสอบผลกระทบอยางตอเนอง ทแนะน าการปองกนทจ าเปนและ / หรอมาตรการแกไข การทองเทยวแบบยงยนนอกจากนยงควรรกษา ระดบความพงพอใจของนกทองเทยวและมนใจวาประสบการณทมความหมายใหกบนกทองเทยว World Conservation Union (1996) ไดอธบายความหมายวา เปนการเดนทางทองเทยวทมความรบผดชอบตอสงแวดลอม และการเยยมชมยงพนทธรรมชาต เพอทจะไดและชนชมธรรมชาต (และมลกษณะเชงวฒนธรรมทงในอดตและปจจบน) ในการสงเสรมการอนรกษทมผลกระทบตอผเขาชม อกทงยงมสวนรวมทางเศรษฐกจและสงคมทใชประโยชนในทองถน จากความหมายการทองเทยวอยางย งยนในขางตน ผ ศกษาวจยสามารถสรปความหมายไดดงน การทองเทยวอยางย งยน คอ การทองเทยวทค านงถงชมชนและสภาพแวดลอมเปนหลกโดยการทองเทยวไมสงผลกระทบทางลบตอชมชน มการจดการทดกระจายรายไดอยางเปนธรรมแกชมชน มการสรางประสบการณทดในการทองเทยวแกนกทองเทยวเจาของแหลง

31

ทองเทยวตองสรางความสมพนธทดกบนกทองเทยวเพอใหเกดการแลกเปลยนความรอกทงยงเปนการปลกฝงการทองเทยวทดใหแกนกทองเทยว 4.2 หลกการส าคญของการทองเทยวแบบยงยน อษาวด พลพพฒน (2545) ไดอธบายหลกการของการทองเทยวแบบยงยน ดงน 4.2.1 การอนรกษและการใชทรพยากรอยางพอด (Using Resource Sustainable)ทงในสวนทเปนทรพยากรธรรมชาต สงคมและวฒนธรรมเปนสงส าคญและเนนการท าธรกจในระยะยาว 4.2.2 การลดการบรโภคทเกนความจ า เปนและการลดของเสย (Reducing Over-consumption and Waste) จะชวยลดคาใชจายในการท านบ ารงสงแวดลอมทถกท าลาย ในระยะยาวและเปนการเพมคณภาพของการทองเทยวดวย 4.2.3 การรกษาและสงเส รมความหลากหลายของทรพยากรธรรมชาต (Maintaining Diversity) สงคม และวฒนธรรมจะชวยขยายฐานของอตสาหกรรมการทองเทยวในอนาคต 4.2.4 การประสานการพฒนาการทองเทยว (Integrating Tourism into Planning) เขากบกรอบแผนกลยทธการพฒนาแหงชาตการพฒนาทองถน และการประเมนผลกระทบสงแวดลอมจะชวยขยายศกยภาพการทองเทยว 4.2.5 การทองเทยวทรองรบกจกรรมในทองถน (Supporting Local Economic) โดยค านงถงราคาและพฒนาคณคาของสงแวดลอมไวไม เพยงแตท าใหเ กดการประหยด แตยงปองกนสงแวดลอมไมใหถกท าลายอกดวย 4.2.6 เนนการมสวนรวมของชมชนทองถน (Involving Local Communities) ในดานการจดการผลตอบแทนของประชาชนและสงแวดลอมเพอชวยยกระดบคณภาพชวต และการจดการการทองเทยว 4.2.7 การประสานความรวมมอระหวางผประกอบการประชาชนทองถนองคกรและสถาบนทเกยวของ(Consulting Stakeholders and the Public) เพอลดขอขดแยงและรวมแกปญหา 4.2.8 เปนการฝกอบรมบคลากร (Training Staff) โดยสอดแทรกแนวคดและวธปฏบตในการพฒนาแบบยงยนแกบคลากรทองถนทกๆระดบ เพอยกระดบการบรการการทองเทยว 4.2.9 ขอมลขาวสารทสอใหกบนกทองเทยวโดยมงสรางความเขาใจในการเคารพตอธรรมชาต สงคมและวฒนธรรมทเปนแหลงทองเทยว (Marketing Tourism Responsibly) อกทงเปนการชวยยกระดบความพงพอใจของนกทองเทยวอกทางหนง

32

4.2.10 การวจยและตดตามผล (Undertaking Research) เพ อตรวจสอบประสทธภาพในการด าเนนงาน รวมทงปญหาและอปสรรคตางๆ เพอน าไปสแนวทางการแกไขทเปนประโยชนตอผเกยวของทกฝาย 4.3 หลกการพฒนาการทองเทยวแบบยงยน บญเลศ จตตงวฒนา (2548) ไดอธบายหลกการพฒนาการทองเทยวแบบยงยน ม 3 มต ดงตอไปน คอ 4.3.1 มตดานการสรางจตส านกการอนรกษทรพยากรการทองเทยวและสงแวดลอมใหแกผทเกยวของทกฝาย ในการพฒนาการทองเทยวแบบยงยนตองมแนวคดทจะใหความร ความเขาใจและสรางจตส านกแกผเกยวของกบการทองเทยวทกฝายในการปกปองรกษาทรพยากรทองเทยวและสงแวดลอมเปนอนดบแรก เพอคงไวซงความสวยงามและคณคาทรพยากร การทองเทยว ซงวธการสรางจตส านกในการอนรกษทรพยากรการทองเทยวมหลายรปแบบ 4.3 .2 มตการสรางความพงพอใจใหแกนกทองเทยว ในการพฒนาการทองเทยว แบบยงยนตองมแนวคดใหนกทองเทยวปราถนาหรอสนใจทจะศกษาเรยนรเกยวกบธรรมชาตและวฒนธรรม 4.3.3 มตดานการสรางความมสวนรวมในผลประโยชนใหแกชมชนทองถน ในการพฒนาการทองเทยวแบบยงยนตองมแนวคดในการมบทบาทส าคญตอการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของชมชนทองถน ดวยการเปดโอกาสใหชมชนทองถนเขามามสวนรวมในการทองเทยว แบบยงยนและชวยใหชมชนทองถนไดรบผลประโยชนจากการทองเทยวทงทางตรงและทางออม Butler (1993) ไดอธบายความหมายการพฒนาการทองเทยวอยางย งยนวาการทองเทยวคอการพฒนาและรกษาพนท (สงคม,สงแวดลอม) ในลกษณะและขนาดดงกลาวทวายงคงท างานไดในชวงเวลาอยางไมแนนอนและไมลดหรอเปลยนแปลงสภาพแวดลอม (มนษยศาสตรและทางกายภาพ) การพฒนาประสบความส าเรจและความเปนอยของกจกรรมอน ๆ และกระบวนการ ร าไพพรรณ แกวสรยะ (2547) ไดอธบายหลกการพฒนาการทองเทยวแบบยงยน ดงน (1) อนรกษและใชทรพยากรอยางพอด (Using Resource Sustainable) หมายถง ผรบผดชอบการพฒนาการทองเทยวตองมวธการจดการใชทรพยากรทงมรดกทางธรรมชาตและมรดกทางวฒนธรรมทมอยอยางดงเดมอยางเพยงพอหรอใชอยางมประสทธภาพใชอยางประหยดตองค านงถงตนทนอนเปนคณคาและคณภาพของธรรมชาต ตนทนทางวฒนธรรมและภมปญญาทองถนซงเปนปจจยส าคญประกอบดวยการอนรกษทรพยากรการทองเทยว หมายถงการสงวนรกษาคณภาพของทรพยากรใหมคณคาตอชวต ความเปนอยทดมความผาสก รวธการใชทรพยากร

33

อยางคมคา ปรบปรง บ ารงใหเกดประโยชนไดนาน เพมพนและเสรมสรางไวใหมมากเพยงพอตอการใชเพอการด ารงชวตอยางเหมาะสม การปรบปรงและฟนฟทรพยากรนนตองคงความเปนเอกลกษณอยางดงเดมไวใหมากทสด เกดผลกระทบอนเปนผลเสยนอยทสดโดยการใชภมปญญาพนบานประยกตกบเทคโนโลยแบบใหม การใชทรพยากรอยางประหยด อยางเหมาะสมและสามารถด าเนนธรกจไดอยางยาวนาน (2) ลดการบรโภคและใชทรพยากรทเกนความจ าเปนกบการลดการกอของเสย (Reducing Over-Consumption and Waste) ผรบผดชอบการพฒนาการทองเทยวตองรวมกนวางแผนกบผเกยวของจดการการใชทรพยากรธรรมชาตอยางมประสทธภาพหรอจดหาทรพยากรอนทมคณสมบต มคณภาพเหมอนกนหรอใชทดแทนกนได เพอลดการใชทรพยากรทหายาก เชน สงกอสรางทใชไมจากธรรมชาต หากคดใหลดการใชไมลงโดยใชวสดทมคณสมบตคลายไมสรางเสรมประกอบกเปนการลดการใชไมหรอลดการตดตนไมลงได เปนตน (3) รกษาและสงเสรมความหลากหลายของธรรมชาตสงคมและวฒนธรรม (Maintain Diversity) ผรบผดชอบการการพฒนาการทองเทยวตองวางแผนขยายฐานการทองเทยว โดยการรกษาและสงเสรมใหมความหลากหลาย เพมขนในแหลงทองเทยวทเปนแหลงทองเทยวทางธรรมชาตและแหลงทองเทยวทางวฒนธรรมทมอยเดมโดยการเพมคณคาและมาตรฐานการบรการเพอใหนกทองเทยวใชเวลาทองเทยวในสถานทนนนานขนหรอกลบไปเทยวซ าอก (4) ประสานการพฒนาการทองเทยว (Integrating Tourism into Planning) ผรบผดชอบการพฒนาการทองเทยวไมเพยงแตท างานตามแผนทวางไว แตตองประสานแผนการพฒนากบหนวยงานอนทเกยวของ เชน แผนพฒนาทองถนขององคกรปกครองทองถน (อบต. หรอเทศบาล) แผนพฒนาของส านกนโยบายและแผนสงแวดลอม แผนพฒนาจงหวด แผนพฒนาของกระทรวงทบวงกรมทเกยวของในพนท เพอใหการพฒนาการท างานในสถานททองเทยวเดยวกนมศกยภาพเพมขน (5) ตองน าการทองเทยวขยายเศรษฐกจในทองถน (Supporting Local Economy) ผรบผดชอบการพฒนาการทองเทยวจะตองประสานงานกบองคกรปกครองทองถน และหนวยงานราชการทเกยวของสงเสรมกจกรรมการทองเทยวในทองถน โดยสรรหาความโดดเดนของทรพยากรในทองถนน าไปประชาสมพนธและสงเสรมการขายการทองเทยว เพอใหนกทองเทยวเดนทางเขาไปเทยวใหมากขน เปนการสรางรายไดกระจายสประชากรทประกอบการในทองถน เชน การหาผลตภณฑ และกจกรรมใหมๆในแตละต าบล อนเปนนโยบายของรฐบาลปจจบนกเพอการขยายฐานสรางรายไดเสรมในทองถน

34

(6) การมสวนรวมการสรางเครอขายพฒนาการทองเทยวกบทองถน(Involving Local Communities) ผรบผดชอบการพฒนาการทองเทยวควรรวมท างานกบทองถนแบบองครวม (Participation Approach) โดยเขารวมท าในลกษณะหนวยงานรวมจด เชน เปนหนวยงานรวมท ากจกรรมสาธารณะประโยชนเปนหนวยงานรวมวเคราะหหรอรวมแกปญหาดวยกนเปนหนวยงานรวมสงเสรมการขายการทองเทยวดวยกน รวมประเมนผลการทองเทยวเปนตน นอกจากนนยงตองประสานเครอขายระหวางองคกรและทองถน เพอยกระดบคณภาพของการจดการทองเทยวในทองถนดวย (7) ประชมและปรกษาหารอกบผเกยวของทมผลประโยชนรวมกน (Consulting Stakeholders and the Public) ผรบผดชอบการพฒนาการทองเทยวตองประสานกบพหภาค ไดแก ชมชนหรอประชาคมในพนท องคกรปกครองสวนทองถน กลมผประกอบการทองเทยว สถาบนการศกษา สถาบนการศาสนา หนวยงานราชการทรบผดชอบในพนท เพอรวมประชมปรกษาหารอ ทงการเพมศกยภาพใหกบแหลงทองเทยว การประเมนผลกระทบการทองเทยวการแกไขปญหาทเกดจากผลกระทบดานสงแวดลอมและดานการตลาด โดยจดการประชมกนอยางสม าเสมอเพอรวมปฏบตในทศทางเดยวกนเปนการลดขอขดแยงในผลประโยชนทตางกน (8) การพฒนาบคลากร (Training Staff) การใหความร การฝกอบรม การสงพนกงานดงานอยางสม าเสมอ เพอใหพนกงานมความร มแนวคดและวธปฏบตในการพฒนาการทองเทยวทย งยน นบเปนการพฒนาบคลากรในองคกรเปนการชวยยกระดบมาตรฐานการบรการการทองเทยว (9) การจดเตรยมขอมลคมอบรการขาวสารการทองเทยวใหพรอม (Marketing Tourism Responsibly) ผรบผดชอบการพฒนาการทองเทยวจะตองรวมกบผเกยวของจดเตรยมขอมลขาวสารการทองเทยว ขาวสารบรการการขาย ใหพรอมมเพยงพอตอการเผยแพร ซงอาจจดท าในรปสอทศนปกรณแบบตางๆ เชน คมอการทองเทยว คมอการตลาด การทองเทยวทเปนเอกสารแผนพบ หนงสอคมอ วดโอ แผนซดรอม เปนตน (10) ประเมนผล ตรวจสอบ และวจย (Undertaking Research) ความจ าเปนตอการชวยแกปญหาและเพมคณคา รวมถงคณภาพของแหลงทองเทยวการลงทนในธรกจทองเทยวผรบผดชอบการพฒนาการทองเทยวและผประกอบการจะตองมการประเมนผล การตรวจสอบผลกระทบและการศกษาวจยอยางสม าเสมอ โดยการสอบถามผใชบรการโดยตรง การสอบความเหนจากใบประเมนผลหรอการวจยตลาดการทองเทยว เพอทราบผลของการบรการน ามาปรบปรงและแกไขการจดการการบรการอยางมประสทธภาพ เพอความประทบใจและความพงพอใจของนกทองเทยวได

35

Inskeep (1991)ไดอธบายความหมายการพฒนาการทองเทยววาวธการพฒนา การทองเทยวแบบยงยนสามารถปรบประยกตขนาดของการพฒนาการทองเทยวใหใหญขน และขนอยกบการวางแผน ก าหนดรปแบบลกษณะของสงแวดลอมของพนท, เศรษฐกจ, และสงคม บนประสทธภาพของการน าแผนไปปฏบตและจดการการทองเทยวอยางตอเนอง ผ ศกษาวจยสามารถสรปหลกการพฒนาการทองเทยวอยางย งยน สรปไดวา การพฒนาการทองเทยวอยางย งยน หมายถง การมสวนรวมของทกหนวยงานทเกยวของ ไดแก หนวยงานภาครฐ ภาคเอกชน ในการหารอเพอหาแนวทางในการพฒนารวมกน ทงนกเพอลดความขดแยงทอาจเกดขนในพนทเนองจากผลประโยชนจากการเขามาของนกทองเทยว อกทงเปนการอนรกษทรพยากรการทองเทยวไดอยางยาวนานอกดวย 4.4 องคประกอบของการพฒนาการทองเทยวแบบยงยน บญเลศ จตต งว ฒนา (2548) ไดกลาววาการพฒนาการทองเทยวแบบยงยน มองคประกอบ 6 ดาน ดงตอไปน 4.4.1 องคประกอบดานการพฒนาทรพยากรการทองเทยว เปนการพฒนาสถานท อนเปนจดหมายปลายทางทนกทองเทยวจะเดนทางเขามาทองเทยว พรอมสงอ านวยความสะดวกและการบรการทางการทองเทยวใหสามารถดงดดใจนกทองเทยวเดนทางเขามาเยยมเยอน โดยม การประเมนศกยภาพขดความสามารถในการรองรบของพนท และก าหนดกจกรรมทองเทยว ทอนรกษทรพยากรทองเทยวและสงแวดลอม พรอมท งใหความรเกยวกบแหลงทองเทยว แกนกทองเทยวดวย 4.4.2 องคประกอบดานการพฒนาสงแวดลอมในแหลงทองเทยว เปนการพฒนา เพออนรกษสงแวดลอมในแหลงทองเทยวใหอยในสภาพเดมหรอดกวาเดม และปองกนผลกระทบดานลบจากการทองเทยว โดยตองมการตดตามประเมนผลกระทบจากการทองเทยวอยางตอเนอง 4.4.3 องคประกอบดานการพฒนาธรกจทองเทยว เปนการพฒนาธรกจดานการบรการอ านวยความสะดวกโดยตรงแกนกทองเทยว เพอตอบสนองความตองการของนกทองเทยวใหไดรบความพงพอใจ โดยมความรบผดชอบตอการอนรกษทรพยากรการทองเทยวและสงแวดลอมดวย 4.4.4 องคประกอบดานการพฒนาการตลาดของการทองเทยว เปนการพฒนา เพอแสวงหานกทองเทยวทมคณภาพ ซงมลกษณะเปนคณประโยชนตอการอนรกษทรพยากรการทองเ ทยวและสงแวดลอมให เขามาทองเ ทยว โดยใหนกทองเ ทยวเหลา นไดรบความร และประสบการณจากการทองเทยวตามทนกทองเทยวพงพอใจ

36

4.4.5 องคประกอบดานการพฒนาการมสวนรวมทางการทองเทยวของชมชนทองถน เปนการพฒนาในการสรางโอกาสใหชมชนทองถนมสวนรวมทางการทองเทยว เพอสราง ความเขมแขงใหแกชมชนทองถนใหสามารถจดการการทองเทยวของตนเองและไดรบผลประโยชนจากการทองเทยว อนจะท าใหชมชนทองถนเกดความหวงแหนและรกษาไว ซงทรพยากรการทองเทยวและสงแวดลอมใหคงอยตลอดไป 4.4.6 องคประกอบดานการพฒนาจตส านกทางการทองเทยว เปนการพฒนาการสรางจตส านกในการอนรกษทรพยากรการทองเทยวและสงแวดลอมแกผเกยวของกบการทองเทยว ทกฝาย โดยการใหความรและการสอความหมายในการอนรกษทรพยากรการทองเทยว และสงแวดลอมเพอปลกฝงจตส านกทางการทองเทยวแบบยงยนใหทกฝายเกดความรก ความหวงแหนทรพยากรการทองเทยวและสงแวดลอม 4.5 การวางแผนพฒนาการทองเทยว รญจวน ทองรตและรง กาญจนวโรจน (2552)ไดกลาววา การวางแผนพฒนา การทองเทยวเปนกระบวนการทมความส าคญอยางยงตอทศทางการเตบโตของอตสาหกรรมทองเทยว เนองจากสงผลกระทบอตสาหกรรมดานการทองเทยว ดงนน จงจ าเปนตองมการก าหนดรปแบบและทศทางของการพฒนาการทองเทยวใหเปนแนวทางปฏบตทชดเจน ซงอาจแบงแผนการพฒนาการทองเทยวเปนหลายระดบตามความเหมาะสม และความจ าเปนในการพฒนา ไดแก แผนการทองเทยวระดบนานาชาต ระดบชาต ระดบภาค และระดบทองถน การวางแผนการทองเทยว หมายถง การคาดหวงของผลส าเรจของการวางแผนเพอพฒนาการทองเทยว ซงเกยวของกบประเดนตางๆดงน - วตถประสงค หมายถง ความส าเรจตามวตถประสงคทไดก าหนดไวหรอไม - นโยบาย หมายถง พฒนาการทน าไปสความส าเรจ - แผน หมายถง การจดล าดบระบบการท างานทสามารถเชอมโยงถง นโยบายทไดตดสนใจแลว - กลยทธ หมายถง วธการทท าใหแผนและนโยบายทก าหนดไวเกด ความส าเรจตามเปาหมาย ในการพฒนาการทองเทยวทด เหมาะสม และเกดประโยชนสงสดจ าเปนตองมการวางแผนเชนเดยวกน โดยมกระบวนการวางแผนไมแตกตางจากการพฒนาดานอนๆโดยมความเฉพาะในการมงเนนการพฒนาในสาขาทเกยวของ และมวตถประสงคหลกเพอการพฒนาดานการทองเทยวเปนส าคญแตท งน ตองค านงถงผลกระทบท งดานบวกและดานลบ ตลอดจนความกลมกลนกบการพฒนาดานอนๆควบคไปดวย (Baddon,1982)

37

(1) ความหมายของการวางแผนมหลายความหมาย การศกษาว เคราะหถงสวนประกอบของความหมายจะชวยใหเขาใจดขน (2) ไมวาจะเปนทใดในโลก เรองของการวางแผนการทองเทยวกบการวางแผนพฒนาเกอบจะเปนเรองเดยวกน กระบวนการของแผนจ าเปนตองสงตางๆมากมาย นบตงแตเรอง ภมประเทศไปจนถงเรองเศรษฐกจ หรอในแงของความตองการของนกทองเทยวและคนในทองถน มปจจยภายนอกตางๆทมอทธพลตอการด าเนนงาน ตลอดจนผลทจะเกดขนในการด าเนนงาน ตามแผน (3) เรองของการทองเทยว เปนเรองทเกยวของกบกจกรรมทางสงคม เศรษฐกจ และสงแวดลอม วางแผนมหลายระดบทงระดบชาต ระดบภมภาคและระดบทองถน (4) การวางแผนการทองเทยว จะตองค านงถงการอนรกษสภาพทางกายภาพของสงแวดลอม การวางแผนจดการดานการใชพนทอยางเหมาะสมจะชวยใหประสบความส าเรจ (5) แนวคดในการวางแผน จะตองเกดจากการผสมผสานกจกรรมทางเศรษฐกจ สงคมในทกระดบทเกยวของเขาดวยกน และจะตองพยายามใหเกดประโยชนสงสด เศรษฐกจ สงคม และการรกษาสภาพแวดลอมของชนนนๆ (6) แผนพฒนาการทองเทยวจะตองไมเปนเพยงแตสงทจะท าส าหรบอนาคต แตจะตองสามารถปฏบตได โดยค านงถงปจจยแวดลอมทางเศรษฐกจและการผลตสนคาและบรการ 4.6 การวางแผนพฒนาและการจดการแหลงทองเทยวเชงเกษตร Organic/rational Planning Process & Gunn (1994) ไดอธบายขนตอนการวางแผนแหลงทองเทยวเชงเกษตร ดงตอไปน 4.6.1 หาผสนบสนนทางการเงนและผ น าโครงการ โดยทวไปแลวผทมบทบาท ในการรเรมโครงการพฒนาแหลงทองเทยว คอ องคกรสงเสรมการทองเทยวทเปนองคกร ของภาครฐ แตท ง นผ คนในทองถนจะเปนผ ท มบทบาทส าคญในการวางแผนพฒนาตอไป ผน าโครงการตองมาจากตวแทนของผคนในชมชน ส าหรบผ เขารวมโครงการกตองมาจากหลากหลายองคกร ท งจากภาคเอกชนและภาครฐ รวมท งผ คนในทองถน กลมเกษตรกร ทรวมโครงการ 4.6.2 ตงเปาหมาย คอ เปาหมายทวไปในการจดพฒนาการทองเทยวนนเอง ซงไดแก สรางความพงพอใจใหแกนกทองเทยว ปรบปรงสภาพเศรษฐกจ และปกปองสงแวดลอม ตามธรรมชาตและวฒนธรรมประเพณทองถน

38

4.6.3 ตรวจสอบ จดแข ง จด ออน ตอง มก ารพจ ารณา จด ออน จดแข งของ แหลงทองเทยว ซงแตละแหงกยอมมจดออน จดแขงแตกตางกนไป เมอมการพจารณาจดออน จดแขงของสถานทแตละแหง 4.6.4 น าค าแนะน ามาประกอบการพฒนา เมอมการตรวจสอบจดออน จดแขงของแหลงทองเทยวแลว ขนตอไปคอการน าค าแนะน าจากฝายตางๆมาพจารณารวมกบจดแขงจดออนเหลานน เพอหาหนทางทจะคงจดแขงนนไวและแกไขจดออนทยงคงมอย 4.6.5 ตงวตถประสงคในการด าเนนงาน เมอพจารณาจดออน จดแขง และค าแนะน าตางๆแลว สงตอไป คอ การตงวตถประสงคในการด าเนนงาน พรอมทงหาวธการด าเนนโครงการใหประสบความส าเรจ 4.6.6 ก าหนดความส าคญกอนหลงและความรบผดชอบ ก าหนดความส าคญกอนหลงในการพฒนาวาสงใดควรเรมด าเนนการกอน และสงใดสามารถรอไวกอนไดพรอมทงก าหนดบคคลและฝายตางๆ ทตองรวมกนด าเนนงานในโครงการ 4.6.7 กระตนและใหแนวทางการพฒนา มการกระตน ตดตามผลการด าเนนงาน ของทกฝายอยางสม าเสมอ 4.6.8 ตรวจสอบผล ตรวจสอบผลการด าเนนงานวา แตละฝายสามารถด าเนนงาน ตามวตถประสงคทตงไวหรอไม ผ ศกษาวจยสามารถสรปไดวาการพฒนาการทองเ ทยวอยางย งยนหมายถง การปรบปรงเปลยนแปลงสภาพแหลงทองเทยวเชงเกษตรของอ าเภอวงน าเขยว จงหวดนครราชสมาเดมใหดขนและย งยนโดยตองใหเหมาะสมกบแหลงทองเทยวไมกอใหเกดผลกระทบทางลบตามมา อกทงเพอดงดดนกทองเทยวใหเดนทางมากยงขน โดยการมสวนรวมจากทงชมชน หนวยงานภาครฐ ภาคเอกชนในการรวมมอวางแผนอยางเหมาะสม เพอใหเกดประโยชนสงสด 5. แนวคดเกยวกบการมสวนรวมของชมชน 5.1 ความหมายของการมสวนรวม แนวคดการมสวนรวมของประชาชน (People’s Participation) ไดมบทบาทส าคญในการพฒนาชนบท ตงแตแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 5 ทมงเนนคนเปนส าคญมากกวาการเตบโตทางเศรษฐกจ ไดพยายามเปลยนแปลงแนวทางการพฒนาจากระดบ บนลงลาง (Top - down) มาเปนจากระดบลางขนบน (Bottom - up)

39

Oakley (1984)ไดกลาววาแนวทางจากระดบลางขนบนเกยวของอยางยงกบแนวคดการมสวนรวมของประชาชนซงเปนสงทขาดหาย (Missing ingredient)กระบวนการพฒนาการมสวนรวมของชมชน Cohen and Uphoff (1981) ไดใหความหมายการมสวนรวมของชมชนวาสมาชกของชมชนตองเขามามสวนเกยวของใน 4 มต ไดแก (1) การมสวนรวมการตดสนใจวาควรท าอะไรและท าอยางไร (2) การมสวนรวมเสยสละในการพฒนา รวมทงลงมอปฏบตตามทไดตดสนใจ (3) การมสวนรวมในการแบงปนผลประโยชนทเกดขนจากการด าเนนงาน (4) การมสวนรวมในการประเมนผลโครงการ โดยสรางโอกาสใหสมาชกทกคนของชมชน ไดเขามามสวนรวมชวยเหลอและเขามามอทธพลตอกระบวนการด าเนนกจกรรมในการพฒนารวมถงไดรบผลประโยชนจากการพฒนานนอยางเสมอภาค สชาดา จกรพสทธ (2547) กลาววาการมสวนรวมของชมชนแบงไดออกเปน2 ลกษณะไดแก (1) ลกษณะการมสวนรวมจากความเกยวของทางดานเหตผล โดยการเปดโอกาสใหสงคม องคกรตางๆ ในชมชน ประชาชนมบทบาทหลกตามสทธ หนาทในการเขามามสวนรวมในการด าเนนงานต งแตการคดรเรม การพจารณาตดสนใจวางแผน การรวมปฏบตและการรบผดชอบในผลกระทบทเกดขน รวมทงสงเสรม ชกน า สนบสนนใหการด าเนนงานเกดผลประโยชนตอชมชนตามจดมงหมายทก าหนดดวยความสมครใจ (2) ลกษณะการมสวนรวมจากความเกยวของทางดานจตใจ เปนการมสวนรวมของชมชน ทเกยวของทางดานจตใจ อารมณ รวมทงคานยมของประชาชนเปนเครองชน าตนเองใหเขามามสวนรวมแสดงความคดรเรมสรางสรรค การกระท าใหบรรลวตถประสงคทก าหนดไวท าใหผทเขามามสวนรวมเกดความผกพนมความรสกรบผดชอบตอกจกรรมทด าเนนงานดวยความสมครใจ 5.2 องคประกอบของการมสวนรวมของชมชน การทองเทยวแหงประเทศไทย (2544) ไดสรปเกยวกบองคประกอบของการมสวนรวมวาเปนการทองเทยวทมการค านงถงการมสวนรวมของชมชนและประชากรทองถนทมสวนรวมในการคด วางแผน ปฏบตตามแผน ไดรบผลประโยชน ตดตามตรวจสอบ ตลอดจนรวมบ ารงรกษาทรพยากรการทองเทยว อนจะกอใหเกดประโยชนตอทองถนทงการกระจายรายไดการยกระดบคณภาพชวตและไดรบผลตอบแทนเพอกลบมาบ ารงรกษาและจดการแหลงทองเทยว ใน

40

ทสดแลว ทองถนมสวนรวมในการควบคมการพฒนาการทองเทยวอยางมคณภาพ ทองถนในทนเรมตนจากระดบรากหญาจนไปถงการปกครองสวนทองถน และอาจไปถงการมสวนรวมของผทเกยวของจงเปนการทองเทยวอยางมสวนรวมในชมชน องคประกอบของการมสวนรวมในชมชนประกอบไปดวย (1) ดานพนท ทรพยากรทเกยวกบระบบนเวศ (2) ดานการจดการ มการจดการสงแวดลอมและทรพยากรทองเทยวอยางย งยน (3) ดานกจกรรม รปแบบและกจกรรมการทองเทยวเปนสงแวดลอมศกษา (4) ดานองคกร ชมชนทองถนมสวนรวมในการบรหารจดการการทองเทยว 5.3 รปแบบการมสวนรวม ม 3 ประการดงน (1) การทประชาชนมสวนรวมโดยตรง โดยผานองคกรทจดตงโดยประชาชน เชน การรวมกลมเยาวชนและกลมตางๆ (2) การทประชาชนมสวนรวมโดยทางออม โดยผานองคกรผแทนประชาชน เชน กรรมการของกลม กรรมการกลมผเลยงไหม กรรมการหมบาน (3) การทประชาชนมสวนรวมโดยเปดโอกาสใหผานองคกรทไมใชผแทนประชาชน เชน สถาบนหรอหนวยงานทเชญชวนหรอเปดโอกาสใหประชาชนเขามามสวนรวมเมอไรกไดทกเมอ(บญเลศ จตตงวฒนา, 2548) 5.4 กระบวนการจดการทองเทยวโดยชมชน พจนา สวนศร (2541) ไดกลาวถงการจดการทองเทยวชมชนโดยการมสวนรวมของประชาชนเปนอกแนวทางหนงในการสรางพลงความเขมแขงใหชมชน และสามารถตอบสนองน าไปสพฒนาสกระบวนพฒนาสงคมอยางย งยนได ภายใตมตอนหลากหลายและเปนองครวม ดงน (1) มตดานสงแวดลอม กจกรรมการทองเทยวกอใหเกดการเรยนร และรวมมอกนในการอนรกษสงแวดลอมและทรพยากรธรรมชาต รวมทงจ ากดใหเกดผลกระทบสงแวดลอมนอยทสด (2) มตดานการเมอง กจกรรมทองเทยวเปนสวนหนงของการรณรงคการมสวนรวมของประชาชนในระดบลาง โดยการสรางกระบวนการวางแผน และตดสนใจในการจดการการทองเทยวของชมชน (3) มตดานสงคมและวฒนธรรม มงใหเกดกจกรรมการทองเทยวสรางสรรค การแลกเปลยนเรยนรของคนตางวฒนธรรม(เมอง-ชนบท) เพอเพมความเขาใจและตระหนก ในคณคาของวฒนธรรมทองถนรวมทงการเทากนตอวฒนธรรมแบบเมองทเตบโตอยางไรรากฐาน

41

(4) มตดานเศรษฐกจ มงใหกจกรรมการทองเทยวน าสการกระจายรายได และผลก าไรทเกดจากการทองเทยวเกดกบชมชนอยางแทจรง ประชาชนในพนทจะเปนปจจยหลก ในการพฒนาและควบคมการเตบโตของการทองเทยวในพนทของตนเอง ภายใตมตทไมขดแยง กบการรกษาทรพยากรธรรมชาต จากแนวคดการมสวนรวมของชมชน ผศกษาวจยสามารถสรปไดดงนชมชนถอเปนสวนหนงของการพฒนาการทองเทยวไดเปนอยางด เพอใหชมชนไดรบผลประโยชนจาก การทองเทยว แตในการจดกจกรรมของแหลงทองเทยวตองมการวางแผนเพอไมกอใหเกดผลกระทบสชมชนโดยจะตองค านงถงความหมาะสมเปนหลก 5.5 ปจจยเออตอการพฒนาการทองเทยวโดยการมสวนรวมของประชาชนองคกรชมชน (1) การจดระบบกระจายรายไดทเปนธรรม โปรงใส และทวถงในระดบชมชน ดวยการวางแผนการบรหารจดการกลม ดวยแนวทางทชดเจนรวมกนท งในสวนของชมชน และองคกรพฒนาเอกชน (2) การจดตงกองทนเพอการอนรกษและจดการทรพยากรในพนทเปนการแสดงใหเหนถงทศทางและความชดเจนในการสรางความเกยวเนองกจกรรมการทองเทยวเชงอนรกษ องคกรพฒนาเอกชน (1) การจดสรรทรพยากรบคคลและเวลาใหกบกจกรรมนอยางเตมทเพอการคดคนกระบวนการท างานอยางสรางสรรคและตอเนอง (2) การเปดกวางตอการเรยนรในการจดการเชงธรกจของกจกรรมน เชน การตลาด การประชาสมพนธ เพอพฒนากจกรรมไปสงานเชงระดม ส าหรบงานศกษาวจยเรอง “แนวทางการพฒนาแหลงทองเทยวเชงเกษตรอยางย งยน : กรณศกษา อ าเภอวงน าเขยวจงหวดนครราชสมา” ควรมการจดการการทองเทยวทด เพอใหชมชนเจาของแหลงทองเทยวไดรบผลประโยชนอยางเทาเทยม และเกดความรสกหวงแหนทรพยากรการทองเทยวของตนเอง 6. ทฤษฎการวเคราะห SWOT Analysis ตาบทพย ไกรพรศกด (2551) การวเคราะห SWOT (Strengths, Weakness, Opportunities and Threats) เปนการวเคราะหสงทเกยวของ 4 ประการ คอ จดแขง จดออน โอกาส อปสรรคหรอขอจ ากด หรออปสรรคตางๆ ทอาจจะเกดขนเกยวของหรอมอทธพลตอการก าหนดกลยทธการตลาด รายละเอยดของการวเคราะห SWOT มดงน

42

(1) จดแขง (Strengths) จะเปนจดทองคกรมความช านาญเมอเปรยบเทยบกบองคกรอน จะแขงแกรงเมอมความช านาญมากกวา จดแขงนจะเปนความแขงแกรงทเกดขนภายใน เชน - มประสบการณ ความช านาญ - ความเขาใจถงความตองการของผบรโภคไดเปนอยางด จงสามารถผลตสนคาใหตรงกบความตองการของผบรโภคได (2) จดออน (Weakness) จะเปนจดทองคการขาดไปหรอมนอยกวาหรอดอยกวาเมอเปรยบเทยบกบองคกรอนๆ จดออนหรอจดดอยมกเปนปญหาทเกดขนจากสงแวดลอมภายใน ดานตางๆ ขององคกรนนซงองคกรจะตองแกไข - ขาดประสบการณ ขาดความช านาญ - ขาดความรความเขาใจในพฤตกรรมของผบรโภคอยางมาก - ตราผลตภณฑไมเปนทคนห (3) โอกาส (Opportunities) เปนขอไดเปรยบซงวเคราะหจากสงแวดลอมภายนอกทองคกรอาจแสวงหาโอกาสจากสงแวดลอมดานใดดานหนงมาก าหนดกลยทธการตลาด ทเหมาะสมกบสงแวดลอมน น สงแวดลอมภายนอกประกอบไปดวยภาวะการแขงขน ตลาดลกคา ประชากรศาสตร เศรษฐกจ สงคม (4) ขอจ ากด (Threats) เปนอปสรรคทเกดจากสงแวดลอมภายนอกซงองคกรจ าเปนตองปรบกลยทธใหสอดคลองและแกปญหาอปสรรคตางๆทเกดขน - ผลตภณฑหรอบรการของเราเปนทรจกหรอยอมรบในหมผบรโภคแลวหรอยง - ก าลงเงนและอ านาจในการซอมหรอไม ส าหรบงานวจยเรอง “แนวทางการพฒนาแหลงทองเทยวเชงเกษตรอยางย งยน : กรณศกษา อ าเภอวงน าเขยว จงหวดนครราชสมา” ผศกษาวจยไดน า SWOT Analysis มาใชเปนเครองมอในการวเคราะห จดแขง จดออน โอกาส และอปสรรคเพอใหทราบวาแหลงทองเทยวเชงเกษตร อ าเภอวงน าเขยว อยในระดบใด เพอน าไปสการพฒนาอยางมประสทธภาพ

43

7. บรบททวไป 7.1 บรบทพนทอ าเภอวงน าเขยว จงหวดนครราชสมา

ภาพท2.7 แผนททองเทยวอ าเภอวงน าเขยว ทมา : ชมรมทองเทยวอ าเภอวงน าเขยว (ม.ป.ป.)

ค าขวญประจ าอ าเภอวงน าเขยว วงน าเขยวเมองหนาว ภเขามากมาย น าตกหลากหลาย ผลไมนานาพนธ แดนสวรรคเมองในหมอก

44

ภาพท2.8 แผนทอ าเภอวงน าเขยว ทมา : องคการบรหารสวนต าบลอดมทรพย (ม.ป.ป.)

วงน าเขยว มถนนเสนหลกทพาดผานอ าเภอกบนทรบร จากดาน จงหวดปราจนบร ผานวงน าเขยวยาวลงไปถงปกธงชย คอทางหลวงแผนดนหมายเลข 304ท าใหนกทองเทยว สามารถเลอกเสนทางทจะมายงวงน าเขยวไดหลายดาน ท งดานมอเตอรเวยมาเชอม 304หรอนครนายกมาเชอม 304หรอดานสระบร-ปากชอง มาเชอมเขา 304บรเวณปกธงชย นอกจากทางถนนหลกแลว วงน าเขยวกยงสามารถเดนทางทะลไปออกปากชองไดอกทาง โดยถนนเสนศาลเจาพอทมความสวยงามทางธรรมชาต 7.2 สภาพภมประเทศ ภมประเทศของอ าเภอวงน าเขยว สวนใหญเปนภเขาสง พนทลาดชน อดมไปดวย แหลงทองเทยวทางธรรมชาต สตวปาหายาก เชน กระทงฝงสดทายทเขาแผงมา พญากระรอกสด า ทสถานวจยเขาสะแกราช แหลงสงวนชวมณฑล พนทของวงน าเขยวประกอบไปดวยน าตก หลายแหง อาท น าตกคลองดนด า น าตกขนโจร น าตกหวยใหญใต น าตกสวนหอม ฯลฯ ทลวนแต มความสวยงามเปนอยางยง ดวยลกษณะภมอากาศ และภมประเทศดงกลาว ท าใหอ าเภอวงน าเขยว มอากาศเยนสบายเกอบท ง ปฝนก ชกและมหมอกมาก นอกจากนย ง มการท าการเกษตร เปนสวนใหญของพนท ทงสวนผก ผลไมนานาชนด

45

7.3 ภมอากาศ อ าเภอวงน าเขยว ไดรบการกลาววาเปนสถานททมโอโซนสงเปนอนดบ 7 ของโลก ซงค ากลาวอางนยงไมมการพสจนแตอยางใด แตสงทพอจะพสจนไดกคอ ทสถานวจยเขาสะแกราช แหลงสงวนชวมณฑล ซงเปนสถานทในอ าเภอวงน าเขยว ไดพบเฟรนชนดหนงซงจะขนเฉพาะบรเวณพนททมโอโซนในระดบสงเทานน ฤดหนาว เรมตนประมาณเดอนพฤศจกายน - เดอนมกราคม อณหภมประมาณ 9-18 องศา ฤดฝน ฝนตกชก มหมอกจดพดมาเปนสายอยางชดเจน เหมอนอยในทะเลหมอก ฤดรอน จะรอนในระยะสนๆ 7.4 ทตงและอาณาเขต อ าเภอวงน าเขยวตงอยทางทศใตของจงหวด มอาณาเขตตดตอกบเขตการปกครองขางเคยงดงน ทศเหนอ ตดตอกบ อ าเภอสงเนนและอ าเภอปกธงชย ทศตะวนออก ตดตอกบ อ าเภอครบร ทศใต ตดตอกบ อ าเภอนาดและอ าเภอประจนตคาม (จงหวดปราจนบร) ทศตะวนตก ตดตอกบ อ าเภอปากชอง 7.5 พนท : 1,129.996 ตารางกโลเมตร 7.6 จ านวนประชากร : 41,636 คน (พ.ศ. 2552) 7.7 ความหนาแนน : 36.84 คน / ตารางกโลเมตร 7.8 การปกครอง อ าเภอวงน าเขยวแบงพนทการปกครองออกเปน 5 ต าบล 1 เทศบาล 83หมบาน 1. ต าบลวงน าเขยว ประกอบไปดวย 19 หมบาน 2. ต าบลวงหม ประกอบไปดวย 22 หมบาน 3. ต าบลระเรง ประกอบไปดวย 14 หมบาน 4. ต าบลอดมทรพย ประกอบไปดวย 17 หมบาน 5. ต าบลไทยสามคค ประกอบไปดวย 11 หมบาน 7.9 การปกครองสวนทองถน อ าเภอวงน าเขยวประกอบดวยองคกรปกครองสวนทองถน 6แหง ไดแก 1. เทศบาลต าบลศาลเจาพอ 2. องคการบรหารสวนต าบลวงน าเขยว

46

3. องคการบรหารสวนต าบลวงหม 4. องคการบรหารสวนต าบลระเรง 5. องคการบรหารสวนต าบลอดมทรพย 6. องคการบรหารสวนต าบลไทยสามคค 7.10 การสาธารณปโภค - ไฟฟา จ านวนหมบานทไมไฟฟาใช - หมบาน - ประปา ประปาสวนภมภาคใหบรการผใชในเขตอ าเภอ จ านวน 1 ราย 279 ครวเรอนแยกเปนประปาเทศบาล จ านวน 1 แหง ประปาองคการบรหารสวนต าบล - แหง - โทรศพทพนฐาน มชมสายจ านวน 1 แหง ใหบรการ 311 คสาย - ไปรษณย มไปรษณย จ านวน 1 แหง 7.11 การธนาคาร - ธนาคาร 2 แหง และหนวยสนเชอ 1 แหง คอ ธนาคารกรงไทย จ ากด (มหาชน) สาขายอยวงน าเขยว ธนาคารกสกรไทย จ ากด (มหาชน) สาขาวงน าเขยวและหนวยสนเชอธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตรวงน าเขยว 7.12 การสหกรณ ในพนทอ าเภอวงน าเขยวไมมสหกรณ แตจะมธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณอ าเภอวงน าเขยว จ านวน 1 แหง 7.13 การรกษาความสงบเรยบรอยและความปลอดภย ประกอบดวย 1) สถานต ารวจภธรวงน าเขยว ก าลงเจาหนาทต ารวจ จ านวน 80 นาย 2) สถานต ารวจภธรอดมทรพย ก าลงเจาหนาทต ารวจ จ านวน 65 นาย 3) หนวยบรการต ารวจทางหลวงวงน าเขยว 4) สมาชก อปพร. มทกต าบล 5) ผชวยผใหญบานฝายรกษาความสงบทงอ าเภอม 33 นาย 6) เวรยามรกษาความปลอดภยภายในหมบาน ๆ ละ 166 คน 7) ต ารวจบานดแลความสงบเรยบรอยและความปลอดภยภายในหมบาน 83 คน 8) แหลงขาวประจ าหมบาน ๆ ละ 83 คน 9) อส. จ านวน 10 นาย 7.14 ดานการศกษา

- โรงเรยนสามญศกษา 2 แหง

47

- โรงเรยนขยายโอกาสม 14 แหง - โรงเรยนประถมศกษา 31 แหง - โรงเรยนเอกชน 1 แหง - หองสมดประชาชน 1 แหง - ทอานหนงสอประจ าหมบาน 20 แหง

7.15 ดานการสาธารณสข - โรงพยาบาล ขนาด 30 เตยง จ านวน 1 แหง - สถานอนามย จ านวน 11 แหง - บคลากรทางการแพทย

แพทย จ านวน 3 คน เภสชกร จ านวน 3 คน พยาบาล จ านวน 35 คน เจาหนาทสาธารณสข จ านวน 28 คน

7.16 ดานศาสนา วฒนธรรม และขนบธรรมเนยมประเพณ 1) การศาสนาประชากรสวนใหญนบถอศาสนาพทธ 2) งานเทศกาลประเพณทส าคญ

- งานเบญจมาศบานในมานหมอก จดขนระหวางเดอนธนวาคม– มกราคม ของทกปณ บรเวณทท าการองคการบรหารสวนต าบลไทยสามคค - งานวนของดและประเพณสงกรานตวงน าเขยว จดขนระหวางวนท 12 – 13 เมษายนของทกป - งานววงาม จดขนทต าบลระเรง ประมาณเดอนมากราคมของทกป

48

8. งานวจยทเกยวของ 8.1 งานวจยในประเทศ วนทนาฉมบานดอน(2552) ไดศกษาเรอง การทองเทยวเชงเกษตรในต าบลบางใบไม อ าเภอเมองสราษฎรธาน ผลการศกษาพบวา ต าบลบางใบไมมพฒนาการของการทองเทยว เชงเกษตรเรมมาตงแตกอนทจะมการสงเสรมการทองเทยวเดมเปนชมชนเกษตรกรรมทยากตอการเขาถงมเพยงการสญจรทางน าตอมาเมอมการพฒนาดานโครงสรางพนฐาน การเดนทางสะดวกสบายจงไดรบการสงเสรมการทองเทยวขน โดยการเปดตวต าบลบางใบไมออกสสายตาคนภายนอก ปจจยสงเสรมใหเกดการทองเทยวเชงเกษตรขนมาในต าบลบางใบไมคอการเปนพนททมการท าเกษตรกรรมทหลากหลายเชนการเปนแหลงผลตมะพราวแหลงใหญของประเทศการท าสวนสมรมการท าสวนตนจากการประมงและการแปรรปผลตภณฑทางการเกษตรในรปแบบตางๆเพอเพมมลคาของสนคาและเพอประโยชนในกจกรรมการทองเทยว รปแบบกจกรรมการทองเทยวเชงเกษตรทเกดขนมทงกจกรรมทางน ากจกรรมบานพกโฮมสเตยกจกรรมดานการแสดงวถชวตดานการเกษตรและวฒนธรรมมรปแบบการทองเทยว เชงเกษตรเพยง2ประเภทคอ1) แหลงทองเทยวเกษตรประเภทชมชนหรอหมบานทองเทยวเกษตรด าเนนการในลกษณะเปนการด า เนนงานรวมกนของสมาชก กลมเกษตรกรในหมบานและ 2) แหลงทองเทยวเกษตรประเภทเฉพาะรายบคคลหรอรายกจกรรมเปนจดทองเทยวเกษตรทเปนสวนหรอไรของเกษตรกรรายใดรายหนงโดยเฉพาะ ศกยภาพของต าบลบางใบไมในการพฒนาเปนแหลงทองเทยวเชงเกษตรอยางย งยน โดยการใชแบบประเมนศกยภาพของชมชนพบวาต าบลบางใบไมมศกยภาพในการพฒนา เปนแหลงทองเทยวเชงเกษตรอยในระดบมาก วารณเกตสะอาด (2554) ไดศกษาเรองการประเมนศกยภาพการทองเทยวเชงเกษตรของพนทเขตทววฒนากรงเทพมหานคร ผลการศกษาพบวาแหลงเกษตรกรรมทมผลการประเมนศกยภาพรวมในระดบสงถงรอยละ63โดยมศกยภาพสงในดานความเชอมโยงความใกลกบ แหลงทองเทยวหลกดานความปลอดภยของแหลงเกษตรกรรมและดานสงอานวยความสะดวกพนฐานตามล าดบศกยภาพต าทจะตองปรบปรงในดานปายบอกทาง เขาชมแหลงทองเทยว เชงเกษตรและดานการบรการขอมลแหลงทองเทยวดานการจดการดานกจกรรมการทองเทยวส าหรบแนวทางการพฒนาการทองเทยวเชงเกษตรพบวาควรไดรบการสงเสรมการทองเทยว ทงดานความรและงบประมาณจากภาครฐในการจดตงศนยประสานงานและการประชาสมพนธแก

49

นกทองเทยวการจดหาพนทลานจอดรถหองน าการจดท าปายบอกทางและสนบสนนใหเกดกจกรรมการทองเทยวเพอใหสามารถรองรบนกทองเทยวไดมากขน ปองพลธวลหทยกลและคณะ (2550) ไดศกษาเรอง แนวทางในการพฒนาศกยภาพ แหลงทองเทยวเชงเกษตรกรรมในกลมจงหวดอสานใต ผลการศกษาพบวา จากการประเมน เพอจดล าดบศกยภาพของแหลงทองเทยวเชงเกษตรเกษตรกรรมในกลมอสานใตโดยมปจจย ในการประเมนศกยภาพจ านวน12ตวชวดผลการประเมนศกยภาพแหลงทองเทยว จ านวน 40 แหลงมแหลงทองเทยวทมศกยภาพสงจ านวน15แหลงศกยภาพปานกลางจ านวน 14 แหลงและศกยภาพต าจ านวน11แหลงส าหรบผลการวเคราะหความตองการของนกทองเทยว โดยผลการส ารวจกลมตวอยางนกทองเทยวจ านวน416คนพบวาสวนใหญเดนทางมาทองเทยวในแหลงทองเทยวเชงเกษตรกรรมเพราะความนาสนใจดานเกษตรกรรมวถชวตเกษตรกรรมส าหรบกจกรรมทนกทองเทยวตองการมากทสดคอ กจกรรมพกผอนหยอนใจดงน นแนวทางในการพฒนาการทองเทยวเชงเกษตรกรรมในกลมจงหวดอสานใตไว4ดานดงน1) ดานการพฒนาทรพยากรแหลงทองเทยวเนนการพฒนารปแบบการทองเทยวใหสอดคลองกบศกยภาพของแหลงทองเทยวนนๆ2) ดานการพฒนาบรการการทองเทยว3) กลยทธพฒนาดานการตลาดและประชาสมพนธ4) กลยทธพฒนาดานอนๆส าหรบการก าหนดยทธศาสตรพ งพาเพอเสรมสรางความเขมแขงเบองตนโดยเชอมโยงกบประเทศเพอนบานไดแกยทธศาสตรการสรางเครอขายการทองเทยวกบกลมประเทศเพอนบานยทธศาสตรการพฒนาศกยภาพแหลงทองเทยวในกลม กมลวณยโมรา ศล ปและว สท ธ ณธา น รตน (2551 )ได ศกษา เ รองยทธศาสตร การพฒนาการทองเทยวเชงเกษตรแบมสวนรวมของต าบลเขาวงอ าเภอบานตาขนจงหวดสราษฎรธาน ผลการศกษาพบวา สภาพแวดลอมภายในจดแขงของต าบลเขาวงดานทรพยากรการทองเทยวคอสภาพพนททเหมาะแกการท าการเกษตรปลกผลไมไดหลากหลายประเภทผลผลตทไดมคณภาพและมจ าหนายตลอดปและมแหลงทองเทยวส าคญใกลเคยงเชนเขอนรชประภาอทยานแหงชาตเขาสกจดออนของต าบลเขาวงคอประชาชนยงขาดความร ความเขาใจเรองการทองเทยวเชนการบรการการตอนรบฯลฯเกษตรกรไมมเวลาเขารวมกจกรรมและยงไมมกจกรรมการทองเทยวในพนทโอกาสของต าบลเขาวงคอการสงเสรมการพฒนาแหลงทองเทยวใหมและเนนใหชมชนมสวนรวมตามนโยบายของกระทรวงทองเทยวและกฬานโยบายการคาเสรท าใหมโอกาสเปดตลาดการคาผลตผลทางการเกษตรและการทองเทยวการใหความส าคญเรองการทองเทยวของทกภาคสวนและความมศกยภาพของสถาบนการศกษาในทองถนทจะผลตบคลากรดานการทองเทยวอปสรรคของต าบลเขาวงคอขาดการสนบสนนสงเสรมจากหนวยงานเชนเ รองความรดานการเกษตรสาธารณปโภคพนฐานและชมชนขาดความเขมแขง

50

ผลการศกษาสภาพแวดลอภายในและภายนอกของต าบลเขาวงชมชนรวมกนก าหนดแผนยทธศาสตรการพฒนาการทองเทยวเชงเกษตรแบบมสวนรวมของต าบลเขาวงไดวาวสยทศนคอเปนแหลงเรยนรการเกษตรผน าแหลงทองเทยวเชงเกษตรอยางย งยนยกระดบสนคาการเกษตรสสากลประเดนยทธศาสตรหลกคอ1) การพฒนาผลผลตทางการเกษตรและสนคา OTOP 2) การพฒนาการทองเทยวเชงเกษตรอยางย งยน3) การพฒนาศกยภาพทรพยากรมนษยดานการทองเทยว4) การเสรมสรางความเขมแขงของชมชน ศโรรตน หอมนาน (2547) ไดศกษาเรอง ศกยภาพการทองเทยวเชงเกษตรหมบานรอบบรเวณศนยศกษาการพฒนาหวยฮองไคร อนเนองมาจากพระราชด าร ผลการศกษาพบวาหมบานรอบบรเวณศนยศกษาพมนาหวยฮองไคร อนเนองมาจากพระราชด าร มความพรอมในระดบมากในดานการเขาถง มความพรอมในระดบปานกลางในดานสงดงดดใจ ความสามารถในการรองรบนกทองเทยว และพนทในการบรหารจดการนกทองเทยว และมความพรอมในระดบนอยในดานสงอ านวยความสะดวก และการมสวนรวมของชมชนในแนวทางการทองเทยวเชงเกษตร จากการสนทนากลม พบวากจกรรมดานการเกษตรและกจกรรมนอกการเกษตรเปนกจกรรมทท ากนโดยทวไป และจากการวเคราะหจดแขง จดออน (SWOT) แสดงใหเหนถงจดแขง จดออน ของศกยภาพการทองเทยวเชงเกษตรอยางชดเจน โดยมจดแขงคอ เปนหมบานรอบบรเวณศนยศกษาการพฒนาหวยฮองไคร อนเนองมาจากพระราชด าร ทมกจกรรมสงเสรมพฒนาอาชพการเกษตร และนอกการเกษตร สวนจดออน คอ อปสรรคในการท าการเกษตร ราเมศร พรหมชาต (2545) ไดศกษาเรองการมสวนรวมของชมชนในการพฒนาการทองเทยวเชงเกษตร : กรณศกษาบานโปง ต าบลปาไผ อ าเภอสนทราย จงหวดเชยงใหม ผลการศกษาพบวา ประชาชนบานโปงทเปนกลมตวอยาง มสวนรวมในการพฒนาการทองเทยวเชงเกษตรในดานทรพยากรการทองเทยว ดานการบรการการทองเทยว และดานการตลาดการทองเทยวในระดบนอยในทกขนตอน การศกษาความแตกตางระหวางปจจยสวนบคคลกบการมสวนรวมในการพฒนาการทองเทยวเชงเกษตร พบวา ประชาชนทมอายและระยะเวลาทอยอาศยแตกตางกน มสวนรวมในการพฒนาการทองเทยวเชงเกษตรแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต ปจจยสวนบคคลดานอาชพ ระดบการศกษา และความแตกตางในภมล าเนา มสวนรวมในการพฒนาการทองเทยวเชงเกษตรไมแตกตางกนอยางมนยส าคญ ประดษฐ วงศสวรรณ, วรยทธ ทนทานและแสงมณ สบญเรอง (2550) ไดศกษาเรองการพฒนาและการจดการการทองเทยวเชงเกษตรพอเพยงในเขตอสานใต ผลการศกษาพบวา แหลงทองเทยวเชงเกษตรพอเพยงในเขตอสานใต จากทไดท าการส ารวจ พบวาจะม 52 แหง และประเภท

51

ของแหลงทองเทยวเชงเกษตรม 6 ประเภท โดยในแตละแหง หลงจากไดน าปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใช ท าใหธรกจการทองเทยว มการพฒนาขนในทางทดขน และแนวทางในการประกอบธรกจดขนและพบมาก คอ พยายามพงพาตนเองใหมากทสด เนนการใชทรพยากรทมอยในทองถน ไมวาจะเปนวสด อปกรณ บคคล ฯลฯ มการสรางเครอขายแหลงทองเทยวตางๆ ทอยในเขตพนทเดยวกน แลวรวมกนจดทวร สมาชกทกคนมสวนรวมในการด าเนนธรกจและเสนอแนวคดไดรบความชวยเหลอจากหนวยงานในทองถนอยางตอเนอง มการประชาสมพนธทกสอ มการน าแหลงทองเทยวของตนจดเปนแหลงเรยนรส าหรบ นสต นกศกษา ประชาชนทวไป ทมความสนใจอยากศกษาดงาน มการบรการเพมเตม เชน ทพก ฯลฯ ในการศกษาครงนสามารถน าขอมลเหลานมาก าหนดแนวทางยทธศาสตรพงพาเพอเสรมสรางความเขมแขง การพฒนาและจดการทองเทยวเชงพนทกลมอสานใตสความย งยนโดยเชอมโยงกบกลมประเทศเพอนบานและมจดเนนทเหนชดเจน คอ การพ งพาตนเอง เนนการใชทรพยากรตางๆ ทมอยในทองถน ไดรบความชวยเหลอจากหนวยงานทองถนอยางตอเนอง เนนสรางการจดองคการองคความรทมอยในทองถน, พยายามใหประชาชนมสวนรวม พบวาถาคนไทยรวมกลมกน แลวสวนใหญจะอยรอด เลยงชพได ในการเชอมโยงกบกลมประเทศเพอนบาน หลงจากทไดขอมลจากการวจย สามารถน าขอมลทไดน าไปประยกตและปรบเขากบกลมประเทศเพอนบานได เทพกรณสงขลาและบญชาสมบรณสข (2554) ไดศกษา ความสมพนธระหวาง การทองเทยวเชงเกษตรกบการจดการทรพยากรเกษตรของทองถนกรณศกษาทองเทยวเชงเกษตรชางกลางจงหวดนครศรธรรมราชผลการศกษาพบวา การเกษตรอ าเภอชางกลางทใชเปนกจกรรมทองเทยวเชงเกษตรไดแกการเลยงผงการเพาะเหดและเกษตรอนทรยในรปแบบใหความร/สาธตจ าหนายสนคาเกษตรและใหลทางธรกจการเกษตรรปแบบทองเทยวเชงเกษตรเหลานมการใชทรพยากรเกษตรทหลากหลายและสงผลตอการเกษตรของชมชน 3 ลกษณะคอ การอนรกษทรพยากรเกษตรการขยายตวของกจกรรมเลยงผ งเพาะเหดเกษตรอนทรยและการน าทรพยากรเกษตรในทองถนมาสรางมลคาเพมจากการทองเทยวและผลทเกดขนดงกลาว กลายเปนความ โดดเดนทางการเกษตรของอ าเภอชางกลาง ทสนบสนนใหการทองเทยวเชงเกษตรขยายตวเพมมากขน เศวตรฉตร นาคะชาต (2555) ไดศกษาเรอง แนวทางการพฒนาศกยภาพพนทฟารมเหดเพอรองรบการทองเทยวเชงเกษตร : กรณศกษาพนทฟารมเหดในเขตอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา ผลการศกษาพบวา จากการประเมนศกยภาพพนทฟารมเหด 19 แหง ในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลาพบวา ฟารมเหดทงหมดไมผานเกณฑมาตรฐานคณภาพ มคะแนนอยในระดบ

52

ท ต า กว า 6 1 คะแนนลงมา แ ตท ง นฟ า รม เ ห ด ท ม คะแนนมาก ท ส ด ค อ 42 คะแนน เนองจากเปนฟารมขนาดใหญ ดานการส ารวจแหลงทองเทยวใกลเคยงพบวาแหลงทองเทยวใกลเคยงทนาสนใจคอ น าตกโตนงาชาง สวนดานการวเคราะหปจจยภายในและภายนอกพนทพบวา จดแขงคอฟารมเหดต งอยใกลตวเมอง จดออนคอฟารมเหดยงไมมการบรหารจดการ อยางเปนระบบ โอกาสคออ าเภอหาดใหญเปนศนยกลางการคมนาคม อปสรรคคอมนกทองเทยวเฉพาะกลมจ านวนนอย ความคดเหนของนกทองเทยวพบวานกทองเทยวสวนใหญคดวา ควรน าเสนอฟารมเหดใหเปนแหลงทองเทยวเชงเกษตรของอ าเภอหาดใหญ ดงนนจากผลการวจยในขางตนสามารถน ามาจดท าแผนพฒนาศกยภาพทส าคญ 5 แผนงานคอ 1) โครงการพฒนาศกยภาพการจดการดานพนทของฟารมเพอรองรบการทองเทยวเชงเกษตร 2) โครงการพฒนาศกยภาพการจดกจกรรมโปรแกรมการทองเทยวเพอรองรบการทองเทยวเชงเกษตร 3) โครงการพฒนาศกยภาพบคลากรเพอรองรบการทองเทยวเชงเกษตร4) โครงการพฒนาศกยภาพการตลาดและการประชาสมพนธฟารมเหด และ5) โครงการพฒนาศกยภาพดานสงดงดดใจและ การใหบรการทางการทองเทยว 8.2 งานวจยตางประเทศ FN Nnadiand CD Akwiwu (2005) ไดศกษาเรองศกยภาพของการทองเทยวเชงเกษตร เพอพฒนาชนบทในประเทศไนจเรย ไดจดท าขอเสนอแนะส าหรบนโยบายการทองเทยวเชงเกษตร ศกยภาพนหมายถง การสงเสรมจากผประกอบการและอตสาหกรรมทางเศรษฐกจ การศกษา และสขภาพทดของประชาชน ส าหรบการด าเนนงานทมประสทธภาพของการทองเทยวเชงเกษตรนโยบายระดบชาตทเกยวกบการทองเทยว ผวจยไดเสนอแนะวาควรมการทบทวนนโยบายใหมความทนสมย นอกจากนการรเรมโครงการของภาคเอกชน และการมสวนรวมในการทองเทยวเชงเกษตรควรสงเสรมพนทการทองเทยวเชงเกษตรทมศกยภาพในประเทศ Nancy G. McGehee (2004) การศกษาครงนเกยวกบแรงจงใจการเปนผประกอบการการทองเทยวเชงเกษตรในครอบครวเกษตกรชาวเวอรจเนย และไดท าการส ารวจทฤษฎของเวเบอรทสามารถน าไปปฏบต เปนกรอบแนวคดในเรองแรงจงในการเปนผประกอบการการทองเทยว เชงเกษตร ผลการศกษาไดสนบสนนทฤษฎของเวเบอรอยางเปนเหตเปนผล และผวจยไดน าไปเปนกรอบแนวคดในการศกษา ลกษณะของแรงจงใจส าหรบผประกอบการการทองเทยวเชงเกษตร ระหวางผประกอบการทเนนธรกจเปนหลก และผประกอบการทเนนสงคมวฒนธรรมเปนหลก ซงผตอบแบบสอบถามเปนเจาของฟารมเกษตรขนาดเลก ซงมรายไดจากการท าเกษตรเปนอนดบรองลงมา นนแสดงใหเหนถงความนยมในการท ากจกรรมฟารมเกษตร ทสามารถผลตไดดวยตนเอง

53

ไมวาจะเปน การขายตนครสมาสตร การท าสวนสตว และการจดเทศกาลในไร นกวางแผน ทางดานการทองเทยวเชงเกษตรควรตระหนกถงพนททมการจดการฟารม และไดรบความร จากกจกรรมการทองเทยวเชงเกษตร ทสงแรงกระตนไปยงผประกอบการการทองเทยวเชงเกษตร Hemprabha Pandey and Pradyumna Raj Pandey (2011) ไดศกษาเกยวกบการพฒนาเศรษฐกจของประเทศเนปาลโดยอาศยการควบคมศกยภาพการทองเทยว ทรพยากรทางปาไม และผลผลตทางเกษตรกรรม และทรพยากรมนษย การทองเทยวและวฒนธรรมผลวจยพบวา การเกษตรคอองคประกอบหลกในการพฒนาเปนอตสาหกรรมทท ารายไดรวมกบผลกระทบทเกดขน ความสามารถในการจางงาน ในการสรางรายไดอยางมนยส าคญและสรางรายไดในชนบท ระหวางยานภเขาของบกตาปร, ประเทศเนปาลมศกยภาพสงซงไดรบประโยชนจากการสงเสรมการทองเทยว การท าฟารมเกษตร, และหตถกรรม ทชวยในการพฒนาองคประกอบส าหรบสงคมวฒนธรรม บกตาปรเปนพนทแหลงมรดกโลกในรายนามขององคการการทองเทยวโลก (UNWTO) การปองกนและบ ารงรกษาศลปะอนเกาแกของอนสาวรย ส าหรบการพฒนาการทองเทยวอยางย งยนและการทองเทยวเชงเกษตรของบกตาปร นโยบายพรอมกบกฎหมายของประเทศเนปาลทถกก าหนดและน าไปปฏบตตามชมชนตางๆดวยวธนเองบกตาปรสามารถสรางประเทศ โดยการใชประโยชนทไดเปรยบจากการแขงขน และขอไดเปรยบจากโอกาสในพนททองเทยวเชงเกษตร Paresh V. JoshiandMilind B. Bhujbal (2012) ไดศกษาเกยวกบการทองเทยว เชงเกษตรการทองเทยวพนทชนบท : ตลาดผลตภณฑทางนวตกรรมพนทชนบทเปนเแนวทาง การศกษาของทองเทยวเชงเกษตรซงเปนรปแบบเฉพาะของการทองเทยวในชนบทภายใตบรบทของชนบท ตลาดการทองเทยวชนบทเปนสวนหนงของเศรษฐกจ และมศกยภาพอยางเตมทในการส ารวจนมความจ าเปนอยางยงในการพฒนานวตกรรมผลตภณฑในตลาดชนบท แหลงทองเทยวในชนบทเปนปจจยทส าคญตอการพฒนาภมภาค การทองเทยวมขดความสามารถในการรองรบทดในการจางงานขนาดใหญและเพมรายไดใหกบผทมฝมอและไมมฝมอ การพฒนาการทองเทยวในพนทชนบท มสวนใหผลประโยชนแกคนยากจน งานวจยนจงเนนไปทความสมพนธผลตภณฑของชนบท, รปแบบการทองเทยวเชงเกษตรและการประยกตใชการบรการ และผลตภณฑหลากหลายของการทองเทยวเชงเกษตร ผวจยไดท าการวเคราะหSWOT ชวยใหเขาใจโอกาสและอปสรรคส าหรบการพฒนาการทองเทยวเชงเกษตรเพอเปนนวตกรรมผลตภณฑในพนทชนบท Carla Barbieri (2008) ไดศกษาเกยวกบการเปรยบเทยบการทองเทยวเชงเกษตร และผประกอบธรกจฟารมอน ๆ : ผลกระทบตอการทองเทยวในอนาคตและการวจยทางสงคมวทยางานวจยนไดใชวธจากศาสตรทางการทองเทยวและทางสงคมวทยา ทงสองศาสตรนไดเนนไปท การท าความเขาใจความหลากหลายของเปาหมาย – ทางเศรษฐกจภายใตธรรมชาต– การผลกดนการ

54

พฒนาผ ประกอบการ การศกษาครงนไดตรวจสอบความแตกตางระหวางเกษตรกรและผประกอบการทางการเกษตร เพอพจารณาท งการทองเทยวทางเกษตร และทางสงคมวทยา ใชวธการทเปนอสระและบรณาการ ความแตกตางระหวางการทองเทยวเชงเกษตรและไมใชผประกอบการการทองเทยวเชงเกษตรเกยวของกบการผลกดนการพฒนาผประกอบการดานเกษตร, การจดการฟารมครวรอนและโครงสรางทางธรกจทแสดงใหเหนวามความจ าเปนทจะตองด าเนนการตามวธการ Alejandro Herrera, Catalino and Magdalena Lizardo (2004) ไดศกษาเกยวกบวฒนธรรมการเกษตร, การบรการดานสงแวดลอมและการทองเทยวเชงเกษตรในสาธารณรฐโดมนกนงานวจยนเกยวกบการวเคราะหระหวางวฒนธรรมการเกษตรและการทองเทยว การศกษาประเมนคาใชจายของนกทองเทยวตอการทองเทยวเชงเกษตร และบรการดานสงแวดลอมวฒนธรรมการเกษตรในทางบวกและผลกระทบภายนอกดานบวก อกท งยงวเคราะหปจจยทมอทธพลตอการก าหนดจากลกษณะรายไดนกทองเทยวในสาธารณรฐโดมนกน, สถานททองเทยวในสาธารณรฐโดมนกน, เพศ, และสญชาตทามกลางปจจยตางๆ การประเมนรายไดจากคาใชจายของนกทองเทยวทแตกตางกนตามระบบของฟารมเกษตร วจยนยงกลาววาหากพฒนาอตสาหกรรมการทองเทยวเชงเกษตรไปไดดวยด จะสงผลใหกลไกตลาดสรางรายไดเพม 251-364 ลานเหรยญสหรฐของทกป กจกรรมการทองเทยวเชงเกษตรยงชวยในเรองการทองเทยวอยางย งยนอกดวย S. H. P. Malkanthiand J. K. Routry (2011) ไดศกษาเกยวกบการพฒนา การทองเทยวเชงเกษตร : กรณศกษาประเทศศรลงกา ไดท าการศกษาการทองเทยวเชงเกษตร ทไดรบการยอมรบมากขน และเปนกลยทธทส าคญสามารถน าไปสการพฒนาการเกษตรผานความหลากหลายของกจกรรมฟารมเกษตร และการใหโอกาสการพกผอน,สนกสนานและผเขาชมยงไดศกษาเกยวกบการท าเกษตร ปจจบนการทองเทยวเชงเกษตรไดรบการสนบสนนจากหลายประเทศ ซงมเปาหมายในการพฒนาชนบทอยางย งยน นบต งแตประเทศศรลงกาเปนประเทศเกยวกบการเกษตร ไดมการวเคราะหศกยภาพของกลยทธภายใตสถานการณทองถน ดงนนวจยนจงมงเนนไปทความเปนไปไดทจะประยกตบรบททางการทองเทยวเชงเกษตรของประเทศศรลงกา วจยนไดท าการศกษาใน 5 อ าเภอในภาคกลางของประเทศศรลงกา โดยใชการส ารวจภาคสนามและสนทนากลมกบเกษตรกร และเจาหนาทของรฐตามล าดบของหวเมอง และผลการศกษาพบวาการทองเทยวเชงเกษตรของประเทศศรลงกามความเปนไปไดหลายประการส าหรบผประกอบการ อยางไรกตาม การพฒนามปญหาทสงผลตอการพฒนาการทองเทยวเชงเกษตร นนคอการแกปญหาส าหรบปญหาเหลานเกยวของกบการพฒนาโครงสรางพนฐาน ดานการฝกอบรมทเกยวของกบการทองเทยวเชงเกษตร และใหการศกษาแกเกษตรกรในการเขาถง

55

เงนทน และมาตรการทเหมาะสมในการจดการของเสย เชนเดยวกบวธการปองกนสภาพแวดลอม ทเหมาะสมในพนทดงกลาว จะชวยเพมผลประโยชนของการทองเทยวเชงเกษตรอยางย งยน และพฒนาชนบท Onur Icoz, Ige Pırnarand Ebru Gunlu (2010) ไดศกษาเกยวกบศกยภาพการทองเทยว เชงเกษตรของภมภาคแถบอเจยน งานวจยนไดชวดวานกทองเทยวชาวตางชาตก าลงมองหาประสบการณการทองเ ทยวทแตกตาง และการทอง เ ทยว เชง เกษตรถอเปนสวนส าคญ ของการทองเทยวทมศกยภาพตามความตองการของนกทองเทยวสง ในการศกษาทภมภาค แถบอเจยนทถอเปนแหลงทองเทยวทส าคญของนกทองเทยวชาวตรก แมวาจะสญเสยความนยม จากอนตลยาและอสตนบล อาจกลาวไดวาการแขงขนในระยะยาวของการทองเทยวในแถบ ทะเลอเจยน เปนจดหมายปลายทางของนกทองเทยว ทงนขนอยกบนวตกรรมดานผลตภณฑ และการเขาถง การพฒนาตลาดกลมเฉพาะ ในขณะททรพยากรและศกยภาพของภมภาคถกน ามาพจารณามาประกอบกบการทองเทยวเชงเกษตร น ามาพฒนาผลตภณฑดานนวตกรรมใหเหมาะสม กบภมภาคน น จดมงหมายของการศกษานคอการวเคราะหเชงคณภาพของภมภาคอเจยน ทมศกยภาพสงส าหรบกลมยอยของการทองเทยวจงดเหมอนวารายไดลดลง การทองเทยวภายใน ปทผานมา เนองจากไมไดก าหนดเปาหมายการทองเทยวประเภทพเศษเชน การทองเทยวเชงเกษตร ส าหรบวจยนไดใชระเบยบวจยเชงคณภาพ เพอเกบรวบรวมเกยวกบการพจารณาขอมลและความคดของเจาหนาทภาครฐ และตวแทนชนน าของการทองเทยวในภมภาคอเจยนของตรก ภมภาคนมแหลงทองเทยวทเปนทนยม และแหลงทองเทยวทางธรรมชาตส าหรบนกทองเทยวภายในและนกทองเทยวชาวตางชาต ภมภาคนยงมแหลงทองเทยวทส าคญอนดบสองของประเทศหากมองในมมมองของจ านวนนกทองเทยวตางชาต ดงนนจงไดรบการพจารณาวาความคดเหน จากหนวยงานของภาครฐและตวแทนภาคเอกชน ในการพฒนารปแบบทางเลอกของการทองเทยวเพอใหการพฒนาอยางย งยนในภมภาค ตามผลทไดจากแบบสอบถามทงหมดเชอวา ภมภาคอเจยนมความเหมาะสมส าหรบ การทองเทยวเชงเกษตรแมจะมจดออนเพยงบางจด แตแหลงทองเทยวทางธรรมชาตสามารถ การพฒนาเปนการทองเทยวเชงเกษตรได Yahaya Ibrahim , Abdul Rassid andAbdul Razzaq (n.d.) ไดศกษาเกยวกบ การพฒนาโปรแกรมโฮมเสตยและชมชนชนบทในประเทศมาเลเซยธรกจการทองเทยวเปนอตสาหกรรม ทใหญเปนอนดบสองรองจากสวนการผลตของประเทศมาเลเซยซงในป 2008 ไดท าการบนทกรายไดจากการทองเทยวทมาจากการเขาประเทศของนกทองเทยวรอยละ 22.05 และมรายได จากการทองเทยวทงหมด 49.6 ลานรงกต (13.4 ลานเหรยญสหรฐ) ทางกระทรวงการทองเทยว

56

ไดใหความส าคญกบผลตภณฑทองเ ทยวคอ โปรแกรมโฮมสเตย ตระหนกถงศกยภาพ ของศกยภาพ, แผนแมบทการทองเทยวชนบท 2001 ไดท าการสงเสรมโปรแกรมโฮมสเตย ส าหรบการพฒนาชมชน ในแผนแมบทในขอ 9 โดยรฐบาลมงเนนไปทการพฒนาชมชน และการทองเทยวในชนบท เนองจากศกยภาพในการเพมรายไดของโปรแกรมโฮมสเตย และการจางงาน จ านวนผใหบรการเกยวกบทพกแรมดานโฮมสเตยมเพมมากขน ความตองการทเพมมากขน มาจากการเปลยนแปลงทางสงคมและวฒนธรรมทเปลยนแปลง ความสนใจในมรดกทางวฒนธรรมวถชวตและการตะหนกถงสภาพแวดลอม จงเนนไปทการจดล าดบความส าคญในการจดสรรทรพยากรใหการทองเทยวโดยชมชน ซงมการกระจายผลประโยชนตอการฟนฟตอการพฒนาเศรษฐกจชมชน วจยนไดกลาวถงแนวคดและววฒนาการของโปรแกรมโฮมสเตยในประเทศมาเลเซย, การเตบโตของกรอบแนวคดของสถาบนในการวางแผนและการด าเนนการเชนเดยวกบผลงานสการพฒนาชมชนในชนบทในประเทศมาเลเซย Aditi Raut and Jayashree Bhakay (2012) ไดศกษาเกยวกบการทองเทยวไวนในมหาราษฎร : ปญหาและการแกปญหา การทองเทยวไวนเปนวธทดทสดของนกเดนทางส าหรบการลมรสไวน, ซอ และเรยนรเกยวกบไวนเชงลกจากวถชวตของเกษตรกรฟารมองน, เกยวกบอาหาร และวฒนธรรม ขณะนการทองเทยวไวนก าลงเปนทยอมรบเกยวกบความสนใจพเศษของการทองเทยวทวโลก ส าหรบภมภาคทผลตไวนจ านวนมาก การทองเทยวไวนถอไดวาเปนกลมนกทองเทยวเฉพาะทเตบโตในภมภาคนกทองเทยวมจ านวนวนพกมากขน ภาคการทองเทยวไวนมการเตบโตขนอยางมนยส าคญในชวง 5ปทผานมา ในอนเดยและกจกรรมการทองเทยวทเพมมากขน โดยเฉพาะอยางยในมหาราษฎร ถงแมวาจะมการคาดหวงในการเตบโตของการทองเทยวมหาราษฎร ชวงการพฒนาศกยภาพในการท าก าไรในระยะยาว งานวจยนไดทบทวนเกยวกบกจกรรมการทองเทยวไวนระบพนทส าหรบการเจรญเตบโตและใหค าแนะน าเกยวกบการจดท าแผนปฏบตการทจะพฒนาทองเทยวไวนในมหาราษฎรได นโยบายทอยเบองหลงการพฒนาอตสาหกรรมการทองเทยวไวนในการทองเทยวมหาราษฎรและนโยบายการทองเทยวป 2006 มความส าคญอยางยง ส าหรบการพฒนา วตถประสงคของงานวจยนคอการส ารวจรปแบบของการพกผอนนกทองเทยวไวน อกทงเพอตรวจสอบประชากร และลกษณะของผบรโภคไวนในการพฒนาและแกปญหา มหาราษฎรพบในตอนน