บทท 2 แนวคด ทฤษฎ และผลงานวจยทเกยวของ

ในการศกษาวจยเรอง ความผกพนตอองคการของพนกงานระดบปฏบตการ บรษท เซเลสตกา (ประเทศไทย) จ ากด ผวจยไดท าการศกษาขอมล เอกสาร แนวความคด ทฤษฎและผลงานวจยทเกยวของกบความผกพนของพนกงานเพออธบายถงความผกพนของพนกงานทเกดขนตอองคการ ดงน 1. แนวคด ทฤษฎของความผกพนตอองคการ 1.1 ความหมายของความผกพนตอองคการ 1.2 ความส าคญของความผกพนตอองคการ 1.3 ปจจยทเกยวของกบความผกพนตอองคการ 1.4 การวดความผกพนตอองคการ 1.5 ทฤษฎทเกยวของกบความผกพนขององคการ 2. บรษท เซเลสตกา (ประเทศไทย) จ ากด 3. งานวจยทเกยวของ

แนวคด ทฤษฎของความผกพนตอองคการ 1. ความหมายของความผกพนตอองคการ ความผกพนของพนกงาน คอ Employee engagement และ Employee commitment นน จากการศกษาพบวา งานศกษาวจยของนกวชาการ หรอนกวจย สวนใหญทงในประเทศและตางประเทศจะใชค าวา Commitment แตในงานวจยขององคการตาง ๆ หรอนกวจยภายหลงป พ.ศ. 2533 (ค.ศ. 1990) พบวา จะมการใชค าวา Engagement แทน โดยในหวขอนจะใชค าวา “ความผกพนตอองคการ” แทนค าวา “ความผกพนของพนกงาน” เพอใหเหนและเขาใจถง ความแตกตางของการใชค าวา Engagement และ Commitment ไดชดเจนขน ในการศกษาเรองความผกพนตอองคการ (Employee commitment) พบวาเรมมการศกษามานบตงแตป พ.ศ. 2501 (ค.ศ. 1958) โดย March and Simon (1958, pp. 590-596 อางถงใน ฤทธวตน ทงกลาง, 2552, หนา 8) โดยไดใหความหมายของความผกพนในมมมองของความสมพนธในเชงแลกเปลยน โดยกลาววา บคคลจะยดตดกบองคการ เพอใหไดมาซงรางวล หรอผลลพธท

9

แนนอนจากองคการ ตอมาไดมนกวชาการหลายทานไดใหความหมายของความผกพนตอองคการดงตอไปน Becker (1960, pp. 32-40 อางถงใน ฤทธวตน ทงกลาง, 2552, หนา 8) ไดใหความหมาย ความผกพนตอองคการไปในเชงแลกเปลยนเชนกน โดยใหความหมายของความผกพนตอองคการวาเปนสภาพของบคคลทไดเขาไปเกยวของสมพนธ โดยมการลงทนกบสงนน ๆ และสงทลงทน (Side-bet) เชน การศกษา อาย สถานภาพการสมรส ประสบการณการท างาน เปนตน ทงนระดบของความผกพนจะขนอยกบความเขมขนและคณภาพของสงทบคคลนนลงทนไป ซงแนวคดของ Becker ไดกลายเปนแนวทางใหกบนกวชาการในยคตอมา Hrebiniak and Alluto (1968, pp. 499-517 อางถงใน ฤทธวตน ทงกลาง, 2552, หนา 9) กลาววา ความผกพนตอองคการคอ ความไมเตมใจทจะลาออกจากองคการเพอคาตอบแทน สถานภาพทสงขน หรอความเปนอสระทางวชาชพ หรอมตรภาพระหวางเพอนรวมงานทดยงขน ถงแมวาจะไดรบขอเสนอทดกวาจากองคการอน ๆ กตาม Sheldon (1987, pp. 18-45 อางถงใน อษณะ อ านาจสกลฤทธ, 2551, หนา 7) ให ความหมายความผกพนตอองคการวา เปนทศนคตของผปฏบตงานซงเชอมโยงระหวางเอกลกษณของเขากบองคการ ผปฏบตงานมความรสกผกพนตอองคการและตงใจปฏบตงานเพอใหบรรลเปาหมายขององคการ ความผกพนตอองคการเปนระดบของความเปนอนหนงอนเดยวกนของสมาชกองคการซงแสดงใหเหนถงความเกยวพนอยางแนนแฟนของสมาชกทมตอองคการ โดยจะแสดงออกมาในรปของ 1. ความเชอมนและยอมรบเปาหมายและคณคาขององคการ เปนทศนคตและความเชอของบคลากรทมความเชอถอยอมรบและพรอมปฏบตตามเปาหมายและคณคาขององคการอยางสม าเสมอ อกทงยงมความเลอมใสศรทธาตอเปาหมายทองคการก าหนด รวมถงความรสกวาเปาหมายและคณคาของตนเองคลายคลงกบองคการ บคคลซงมความรสกยดมน ผกพนตอองคการอยางมากจะเหนวางานคอหนทางทจะสามารถท าประโยชนใหกบองคการได คอ การรวมกจกรรมและท างานตามคณคา อดมการณ และเปาหมายขององคการ ดงนน บคคลกลมนจงมแนวโนมทมสวนรวมจะรวมในกจกรรมขององคการอยในระดบสง 2. ความตงใจและความพรอมทจะใชความสามารถทมอยท างานใหองคการอยางเตมความสามารถเพอแกไขปญหาและพฒนางานขององคการใหบรรลเปาหมายแมวาจะไมไดรบผลตอบแทนกตาม รวมถงการเสยสละความสขสวนตวเพอประโยชนขององคการ

10

3. ความปรารถนาอยางแรงกลาทจะยงคงเปนสมาชกขององคการ โดยทบคลากรม ความจงรกภกดตอองคการยงอยกบองคการ ไมปรารถนาจะไปจากองคการ ถงแมวาองคการอนจะใหผลประโยชนตอบแทนมากกวา มความภาคภมใจในการเปนสมาชกขององคการและพรอมจะบอกคนอนวาตนเองเปนสมาชกขององคการ รวมทงมความคดวาตนเองเปนสวนหนงขององคการ Buchanan (1974, pp. 533-545 อางถงใน อษณะ อ านาจสกลฤทธ, 2551, หนา 8) ใหนยามความผกพนตอองคการไววา เปนความรกใครของสมาชกทจะยดตดกบเปาหมายและคณคาขององคการโดยมองคประกอบดงน 1. การแสดงตน (Identification) หมายถง การแสดงออกของสมาชกถงความภาคภมใจตอองคการและการยอมรบจดมงหมายขององคการ 2. การเขามามสวนรวมในองคการ (Involvement) หมายถง การเขามามสวนรวมในกจกรรมขององคการของสมาชกตามบทบาทของตนอยางเตมท มความเตมใจทจะท างานเพอความกาวหนาและประโยชนขององคการ 3. ความจงรกภคดตอองคการ (Loyalty) หมายถง ความรสกรกและผกพนตอองคการของสมาชก โดยแสดงออกถงการยดมนในองคการและปราถนาทจะเปนสมาชกขององคการตอไป Steer and Porter (1977 อางถงใน พชต พทกษเทพสมบต, จนดาลกษณ วฒนสนธ และไชยนนท ปญญาศร, 2552) ไดใหความหมายของความผกพนตอองคการวา เปนความสมพนธทเหนยวแนนหรอความผกตด (Attachment) ของความเปนอนหนงอนเดยวของสมาชก ในการเขารวมกจกรรมขององคการดวยความเตมใจ ซงความผกพนตอองคการประกอบดวยลกษณะส าคญ 3 ประการคอ 1. พนกงานมความเชอมนอยางสงในการยอมรบเปาหมายและคานยมขององคการ หมายถง การทพนกงานยอมรบแนวทางการปฏบตงาน เพอใหส าเรจตามเปาหมาย และมคานยมของตนทสอดคลองกบคานยมขององคการ 2. พนกงานมความเตมใจทจะทมเทความพยายามอยางเตมทในการท างานเพอประโยชน ขององคการ หมายถง การใชความสามารถความพยายามของตนอยางเตมท เพอใหงานขององคการประสบความส าเรจ 3. พนกงานมความตองการอยางแรงกลาทจะด ารงความเปนสมาชกภาพในองคการ หมายถง ความตองการของพนกงานทมความสมครใจทจะอยปฏบตงานในองคการ ถงแมวาจะไดรบขอเสนอทดกวาจากองคการอน หรอองคการจะเกดสภาวะวกฤตทางเศรษฐกจ พนกงานจะไมคดหรอมความตองการทจะลาออกจากองคการ

11

March and Mannari (1977, p. 57 อางถงใน ฤทธวตน ทงกลาง, 2552, หนา 10) ไดนยาม ความผกพนตอองคการ หมายถง ลกษณะความตงใจของพนกงานทจะท างานอยางเตมทเพอประโยชนขององคการ และมความปรารถนาทจะอยกบองคการตลอดไป รวมทง ความรสกจงรกภกด (Loyalty) ของสมาชกตอองคการและมทศนคตในทางทสอดคลองตอเปาประสงคขององคการ Mowday, Porter, and Steers (1982, p. 27) กลาวถงความผกพนตอองคการวาเปน การแสดงออกทมากกวาความจงรกภกด (Royalty) ทเกดขนตามปกต เพราะเปนความสมพนธทเหนยวแนนและผลกดนใหบคคลเตมใจอทศตนเพอสรางสรรคใหองคการอยในสถานะภาพทดขน Meyer and Allen (1991, pp. 61-89) ใหค านยาม ความผกพนตอองคการวา เปนความรสกทวไปทพนกงานมตอองคการ โดยเปนการผกตดหรอยดเหนยวทางดานจตใจของพนกงาน ใหอยกบองคการ ซงอาจจะแตกตางกนกบงานทเกยวกบทศนคต เชน ความพงพอใจในงาน หมายถงความรสกทเกยวกบงานของเขา หรอการแสดงตวตอองคการ คอ ระดบของประสบการณท างานวาเขารสกเปนอนหนงอนเดยวกบองคการ และสงทยดเหนยวจตใจนนจะแสดงลกษณะของพนกงานออกเปนชดหรอรปแบบของความรสก (Mind sets) 3 ดาน คอ 1. ความผกพนดานจตใจ (Affective commitment) คอ การทพนกงานมอารมณเชงบวกกบการผกตดยดเหนยวกบองคการ โดยพนกงานทมความรสกผกพนตอองคการอยางแรงกลาจะเปนตวก าหนดความส าเรจขององคการ และเขากปรารถนา (Wants to) ทจะคงอยกบองคการ 2. ความผกพนดานการคงอย (Continuance commitment) คอ เปนความผกพนสวนตวทมตอองคการ เนองจากการทเขาไดลงทนไปโดยการเปนสมาชกกบองคการ (ตามแนวคดของ Becker's 1960 “Side bet theory”) เชน ลงทนดานการเงน ดานสงคม เพอนรวมงาน พนกงานจงจ าเปน (Has to) ทจะตองอยในองคการ 3. ความผกพนดานบรรทดฐาน (Normative commitment) คอการทพนกงานรสกวาเขามหนาททจะตองอยกบองคการตอไป เพราะพวกเขารสกวาองคการไดใหประโยชนกบเขา ลงทนกบเขาเชน ใหไดรบการอบรม ดงนน เขาจงควรจะ (Ought to) ตอบแทนองคการบาง Strellioff (2003 อางถงใน พชต พทกษเทพสมบต และคณะ, 2552, หนา 177-178) ไดใหความหมายของ Engagement วาค านมความหมายเดยวกนกบค าวา Commitment ซงหมายถง ความผกพน เปนสภาวะทเกยวของกบทงอารมณและเหตผลของบคคลในดานงานและองคการ ซงแสดงออกมาในรปของพฤตกรรม 3 ลกษณะ คอ 1. การพด (Say) คอ การกลาวถงองคการในทางทดใหบคคลอนฟง ไมวาจะเปนเพอนรวมงาน ครอบครว ลกคา และผมสวนเกยวของอน ๆ

12

2. การอยกบองคการ (Stay) คอ ความตองการทจะอยกบองคการตอไป แมหนวยงานอนจะใหผลตอบแทนทดกวา 3. การรบใช (Serve) คอ มความภมใจในงานทปฏบต ซงไดมสวนสนบสนนใหองคการประสบความส าเรจ และถาหากจ าเปนกเตมใจทจะท างานหนกเพอองคการ Welbourne (2007 อางถงใน สนตชย อนทรออน, 2550, หนา 3) ใหความหมายของค าวาEngagement ไวอยางงาย ๆ วา คอ สงทบงบอกวาพนกงานท าอะไรในขณะท างาน โดยเนนททศนคตของพนกงานซงจะน าไปสการเปลยนแปลงพฤตกรรม ซงการสรางความผกพนของพนกงานตอองคการไดนนจะตองใหความส าคญอยางมาก ในเรองของพฤตกรรมของพนกงาน ซงจะตองมบทบาทหนาททงในงานหลกและไมใชงานหลกของพวกพนกงาน นอกจากทนกวชาการขางตนไดใหนยาม ความหมายของความผกพนตอองคการไวนนยงมการใหความหมายของความผกพนตอองคการจากบรษททปรกษาทางดานธรกจ เชน Hewitt Associates (2003 อางถงใน สรสวด สวรรณเวช, 2549, หนา 10) ไดใหมมมองวาความผกพนยดมนของพนกงานไมใชเปนแตเพยงความพงพอใจของพนกงาน (Job satisfaction) เทานนแตเกยวของกบทางดานอารมณ (Emotional involvement) และดานปญญา (Intellectual involvement) ซงแสดงออกโดยทางพฤตกรรมวาพนกงานมความตองการ ความปรารถนาใน การท างานเพอใหเกดผลงานตอองคการมากนอยเพยงไร ซงพฤตกรรมของพนกงานทมความผกพนตอองคการสงจะมลกษณะ 3 ประการ คอ 1. Stay พนกงานมความตองการทจะเปนหนงในสมาชกของขององคการ 2. Say พนกงานมความปรารถนาทจะอทศตนใหกบบรษท พวกเขาจะพดกบ ผใตบงคบบญชา พนกงานดาวเดน และลกคาถงองคการในทางบวก และ 3. Strive พนกงานตองการทจะเพมผลผลต หรอบรการตอลกคา และเพอนรวมงาน

13

ภาพท 4 Employee engagement define The gallop organization (2000 สวรรณเวช, 2549, หนา 18) ไดใหความหมายของความผกพนตอองคการวาคอ บคคลทมความกระตอรอรนในงานของตน ซงถาองคการมบคคลดงกลาวมาก กจะสงผลในการชวยเพมผลผลต เพมลกคา หรอเพมผใชบรการทจงรกภกด และชวยเพมผลก าไร หรอบรรลเปาหมายขององคการไดโดยไดแบงประเภทของพนกงานไว 3 ประเภท คอ 1. พนกงานทมความผกพนตอองคการ (Engaged) คอ พนกงานทท างานดวยความเตมใจและตงใจ และค านงถงองคการ 2. พนกงานทไมยดตดกบผกพนตอองคการ (Not-engaged) คอ พนกงานไมมความกระตอรอรนในการท างานท างานโดยไมตงใจ 3. พนกงานทไมมความผกพนตอองคการ (Actively disengaged) คอ พนกงานทไมมความสขในการท างาน

14

ภาพท 5 The three type of employee Corporate leadership council (2004 อางถงใน สนตชย อนทรออน, 2550, หนา 3) ใหความหมายของ Employee engagement วาหมายถง ผลรวมทแสดงใหเหนวาพนกงานผกพนตอ บางสงบางอยาง หรอบางคนในองคการของเขาเหลานน ซงผลของการแสดงออกวามความผกพนหรอตองใจกบองคการเพยงใด คอ การทพนกงานท างานหนกและอยกบองคการยาวนาน The institute for employment studies (IES) (2007 อางถงใน สนตชย อนทรออน, 2550, หนา 3) บรษททปรกษางานทางดานการพฒนากลยทธ และงานวจย ใหความหมายของ Engagement วาเปนทศนคตเชงบวกของพนกงานตอองคการและตอคณคาขององคการ พนกงานทมความผกพนจะตระหนกตอบรบททางธรกจ และท างานกบเพอนรวมงานเพอปรบปรงผล การปฏบตงานเพอประโยชนขององคการ องคการตองท าการพฒนาและใหการอบรม เพอสราง ความผกพนของพนกงานตอองคการ ซงตองอาศยความสมพนธระหวางตวนายจาง และพนกงาน นอกจากนยงมนกวชาการไทยไดท าการศกษาและใหความหมายของความผกพนตอ องคการ ดงเชน ชวลณฐ เหลาพนพฒน (2548, หนา 10) ใหความหมายความผกพนตอองคการ โดยเนนทผลของความผกพนกบองคการมากกวาการน าเสนอรวมไปถงสาเหตของความผกพนกบองคการ โดยเปนความรสกผกพนระหวางพนกงานกบองคการ ซงยดเหนยวใหพนกงานอยกบองคการตอไป และมอทธพลตอการแสดงพฤตกรรมของตวพนกงานในองคการ

15

วลาวรรณ รพไพศาล (2550, หนา 261) ใหความหมายความผกพนตอองคการ หมายถง วธการสรางเสรมสภาพทางจตใจ หรอความรสกใหบคลากรเหนคณคา ตระหนกถงหนาท ความรบผดชอบเกดความจงรกพกด กระตอรอรนทจะปฏบตงาน เตมใจเสยสละ พรอมทจะทมเทแรงกายแรงใจผสมผสานกบความร ความสามารถ และประสบการณทมอยทงหมด ปฏบตงานใหบรรลเปาหมายใหได ณฏฐพนธ เขจรนนทน (2551, หนา 105) ใหความหมายความผกพนตอองคการ หมายถงทศนคตทสะทอนความเกยวของระหวางบคคลกบองคการ ซงเขายนดทจะมสวนรวมเปนสมาชกและไมเตมใจทจะจากองคการไป สรสวด สวรรณเวช (2549, หนา 28) สรปวาความผกพนของพนกงาน หมายถง ลกษณะของความรสก ทศนคตในดานบวกของพนกงานทมตอองคการ เมอไดมสวนรวม และแสดงออกมาในลกษณะของการพด การคด และแสดงออกทางพฤตกรรมในองคการ เกศรา รกชาต (2550, หนา 3) ใหความหมายความผกพนของพนกงาน หมายถง พนกงานทมความตงใจทมเทพลงกาย พลงใจ ใหกบการท างานทรบผดชอบอยางเตมท พนกงานจะรสกตนเตน รสกถงความทาทายกบงานทท าในแตละวน พนกงานจะพฒนาตวเอง ดงเอาความสามารถ หาพรแสวงพรอมน าเอาพรสวรรคในตวเองมาใชในการท างานทรบผดชอบอยางเตมท พรอมทงเรยนรหาวธการใหม ๆ ในการท างานใหบรรลเปาหมายอยเสมอ สนตชย อนทรออน (2551, หนา 3) สรปความหมายวา ความผกพนของพนกงาน (Employee engagement) เปนลกษณะภายในจตใจของพนกงาน โดยมความเชอทวาพนกงานจะท างานไดด อยกบองคการอยางยาวนาน และสรางสรรคผลผลตทมประสทธภาพใหกบองคการอยางเตมความสามารถกตอเมอพนกงานมทศนคตเชงบวกตอองคการ ตองาน ตอเพอนรวมงาน และตอตนเอง โดยความรสกนนจะยงยนหรอไมขนอยกบวาองคการตระหนกและใหความส าคญตอคณคาของพนกงานเพยงใด ไดเปดโอกาสใหพนกงานไดแสดงบทบาท ความรความสามารถทเหมาะสมหรอไม เพอทวาในทายทสดทงพนกงานและองคการจะอยในสถานการณชนะ-ชนะ (Win-win situation) หรอเปาหมายแหงความส าเรจดวยกนทงค ชยทว เสนะวงศ (2550 อางถงใน สนตชย อนทรออน, 2551, หนา 3) ใหความหมายของ การผกใจพนกงาน (Employee engagement) มแนวคดกวาง ๆ คอ “เปนกระบวนการการปฏบตงานรวมกนระหวางผบรหาร และพนกงาน ในการพฒนาหรอสรางใหพนกงานมทศนคตเชงบวกตอองคการ” เมอพนกงานมทศนคตเชงบวกตอองคการ พวกเขาจะตระหนกถงประสทธภาพ และประสทธผลในกระบวนการปฏบตงานขององคการอยตลอดเวลา พนกงานเหลานพรอมจะทมเท รวมมอในการปรบปรงงาน เพอใหองคการประสบความส าเรจตามเปาหมายทก าหนดไว

16

2. ความส าคญของความผกพนตอองคการ ความผกพนตอองคการ (Organization commitment) เปนปจจยส าคญทจะท าใหงานขององคการบรรลวตถประสงคได เนองจากผปฏบตงานทมความผกพนตอองคการสง จะเปนผทยนดทจะอทศแรงกาย แรงใจ เพอปฏบตงานในหนาทของตนใหดทสด และดกวาผทมความผกพนตอองคการนอยหรอไมมเลย ซงการทจะเกดความผกพนไดกตอเมอจดมงหมายของสมาชกไดรบ การตอบสนองจากองคการ จงเปนหนาทของผบรหารองคการทจะพยายามสรางทศนคตทดตอองคการ เพอใหสมาชกในองคการคงอยกบองคการอยางมคณคา ดวยการสรางใหสมาชกเกด ความผกพนตอองคการ ทงนเพอประโยชนสงสดจะไดเกดแกองคการ และยงไดมนกวชาการ หลายทานไดกลาวถงความส าคญของความผกพนตอองคการไวดงน Steer (1977 อางถงใน จระชย ยมเกด, 2549) เหนวา ความผกพนในองคการเปนเรองส าคญในการบรหารงานเพราะการศกษาเรอง ความผกพนในองคการมความส าคญ เพราะสามารถใชท านายอตราการเขา-ออกจากงานไดดกวา การศกษาเรอง ความพงพอใจในงานความผกพนในองคการยงเปนแรงผลกดนผปฏบตงานในองคการใหท างานไดดกวาผไมมความผกพนในองคการทตนท างานอยนอกจากนความผกพนตอองคการยงเปนตวชถงประสทธภาพขององคการอกดวย คอ 1. ความผกพนตอองคการ เปนแนวคดซงมลกษณะครอบคลมมากกวาความพงพอใจ ในงาน สามารถสะทอนถงผลโดยทวไปทบคคลสนองตอบตอองคการโดยสวนรวม ในขณะท ความพงพอใจในงานสะทอนถงการตอบสนองของบคคลตองานในแงใดแงหนงเทานน 2. ความผกพนตอองคการเปนแรงผลกดนใหผปฏบตงานในองคการท างานไดดขน 3. ความผกพนตอองคการเปนตวชถงความมประสทธภาพขององคการอกดวย พชต พทกษเทพสมบต และคณะ (2552, หนา 158) กลาวโดยสรปวา ความผกพนตอองคการมความส าคญดงตอไปน 1. ความผกพนตอองคการสามารถท านายอตราการเขา-ออกจากงาน (Turnover rate) ของพนกงานในองคการไดด ผทมความผกพนตอองคการสงมกมความปรารถนาอยางแรงกลาทจะยงคงอยกบองคการตอไป ท าใหอตราการยายงานและการขาดงานลดลง 2. ความผกพนตอองคการ เปนแรงผลกดนใหสมาชกขององคการปฏบตงานไดดกวาผทไมมความผกพนตอองคการ เนองจากพนกงานรสกถงความเปนเจาของรวมกนในองคการและตางกมสวนรวมในการสรางความส าเรจใหกบองคการรวมกน 3. ความผกพนตอองคการเปนปจจยเชอมโยงระหวางเปาหมายของพนกงานกบเปาหมายขององคการ โดยทผทยอมรบเปาหมายและคานยมขององคการมแนวโนมทจะให ความรวมมอในการปฏบตตามนโยบายขององคการ

17

4. ผทมความผกพนตอองคการสงจะเตมใจทจะใชความพยายามทมเทท างานใหกบองคการ 5. ความผกพนตอองคการเปนตวชวดหลกทสามารถอธบายความมประสทธภาพขององคการได ภรณ (กรตบตร) มหานนท (2529, หนา 8 อางถงใน อษณะ อ านาจสกลฤทธ, 2551, หนา 12) กลาววา ความรสกผกพนจะน าไปสผลทสมพนธกบความมประสทธผลขององคการ ดงนคอ 1. พนกงานทมความรสกผกพนอยางแทจรงตอเปาหมาย และคานยมขององคการ มแนวโนมทจะมสวนรวมในกจกรรมขององคการอยในระดบสง 2. พนกงานทมความรสกผกพนอยางสง มกมความปรารถนาอยางแรงกลาทจะยงคงอยกบองคการตอไปเพอท างานในองคการใหบรรลเปาหมายซงตนเองเลอมใสศรทธา 3. เหตทบคคลมความผกพนตอองคการ และเลอมใสศรทธาในเปาหมายขององคการบคคลทมความรสกผกพนดงกลาวมกมความผกพนอยางมากตองาน เพราะเหนวางานคอหนทาง ซงตนสามารถท าประโยชนกบองคการใหบรรลเปาหมายไดส าเรจ 4. เราอาจคาดหวงไดวาบคคลทมความรสกผกพนสงจะเตมใจทจะใชความพยายามมากพอควรในการท างานใหกบองคการ ซงในหลายกรณความพยายามดงกลาวมผลท าใหการปฏบตงานอยในระดบดเหนอคนอน นอกจากนบคคลทมความรสกผกพนสงมกจะมความตงใจอยางแรงกลาทจะคงอยกบองคการตอไป ความตงใจดงกลาวจะถกแปรไปสอายการท างานทยาวนานขน ซงเปนปจจยทกอใหเกดความรสกผกพนทเพมขนอก วลาวรรณ รพไพศาล (2550, หนา 261-262) กลาววา ความผกพนตอองคการจะกอใหเกดการยดเหนยวในคณคาของคณงามความดซงกนและกน การด าเนนกจการตาง ๆ ถาสามารถจงใจใหพนกงานมความกระตอรอรนในการปฏบตหนาทตามทตนไดรบมอบหมาย รวมทงมความหวงใยตอความส าเรจและความกาวหนาขององคการ กแสดงวาองคการนนไดสรางความผกพนตอองคการใหเกดขนกบตวของพนกงานแลว ซงการสรางความผกพนตอองคการนนจะสงผลตอภาพรวมของการปฏบตงานในองคการ ดงนคอ 1. เสรมสรางก าลงใจใหแกพนกงานใหความรวมมอในการปฏบตงานเพอองคการ 2. สรางแรงศรทธา และความเชอมนในการปฏบตงานใหแกพนกงาน ท าใหเขามความรสกทดตอองคการ 3. สรางความสามคคและการท างานเปนทม 4. สรางความจงรกภกด และเสยสละเพอองคการ

18

5. สรางมาตรฐานในการท างาน และเพมประสทธภาพการท างานเพมขน 6. สรางบรรยากาศ และสภาพแวดลอมทดในการท างาน 7. ลดขอขดแยงตาง ๆ ทอาจจะเกดขนระหวางปฏบตงาน ตารางท 1 ผลของความผกพนตอองคการในระดบความผกพนตาง ๆ (Newstorm & Davis, 1983 อางถงใน สมชน นาคพลง, 2547, หนา 27) ระดบ ผลของความผกพนตอองคการ ความผกพน ดานบวก ดานลบ ระดบต า 1. การลาออกลดนอยลง 1. การลาออก ความเหนอยลา การขาดงานเพม 2. ความเสยหายในการปฎบตงาน 2. ขาดความตงใจทจะอยในองคการ นอยลง 3. ปรมาณงานต า 3. คณธรรมของบคลากรเพมขน 4. ไมจงรกภกดตอองคการ

5. เกดพฤตกรรมตอตาน ระดบกลาง 1. บคลากรคงอยกบองคการเพมขน 1. บคลากรจะจ ากดบทบาทของตวเอง 2. สกดกนความตงใจในการลาออก 2. บคลากรจะชงน าหนกระหวางความ 3. เพมความพงพอใจในงาน ตองการขององคการกบความตองการไม

ท างาน 3. ประสทธผลขององคการลดลง

ระดบสง 1. รสกปลอดภยและมนใจในงาน 1. ทรพยากรมนษยทมอยในองคการจะใช 2. บคลากรยอมรบความตองการใน ใหเกดประโยชนไมได การเพมผลผลต 2. บคลากรขาดความยดหยน ขาดการปรบตว 3. ระดบการแขงขนในหนาท 3. จะท าผดกฎไมเขาขางองคการ การงานเพมขน 4. จดประสงคขององคการบรรล

เปาหมาย

จากตารางท 1 สรปไดวา ความผกพนตอองคการ เปนสงทมความส าคญยงตอ ความอยรอดและความมประสทธภาพขององคการ ในระดบผบรหารหากมความผกพนตอองคการสงแลว ความผกพนตอองคการจะเปนแรงผลกดนใหบคคลทมเทความพยายามในการบรหารงานอยางเตมท และสอดคลองกบเปาหมาย ตลอดจนคานยมขององคการทบคคลเปนสมาชกอยเปนผลใหองคการเจรญกาวหนาสวนในระดบผปฏบตงานนน ความผกพนตอองคการจะเปนแรงผลกดน

19

ใหปฏบตงานในองคการไดดกวาผไมมความผกพนตอองคการ เนองจากผปฏบตงานรสกม สวนรวมเปนเจาขององคการดวยนนเอง นอกจากนนพนกงานขององคการใดทมความผกพน ตอองคการจะด ารงความเปนสมาชกในองคการนานกวาพนกงานทไมมความผกพนตอองคการ เนองจากความผกพนตอองคการในแงของบคคลเปนความรสกอยางลกซงทมพนฐานมาจากองคการ มใชเกดจากความตองการภายในตวหรอความตองการของตวบคคล กลาวโดยสรป ความผกพนตอองคการเปนสงบงชถงความทมเทและความพยายามของพนกงานในการปฏบตงาน เพอใหองคการบรรลเปาหมายตลอดจนเปนตวบงบอกถงอตราการลาออก การขาดงาน และการมาท างานสายของพนกงานในองคการดวย 3. ปจจยทมผลตอความผกพนตอองคการ นกวชาการหลายทานใหความสนใจในการศกษาถงปจจยทมผลตอความผกพนตอองคการ และพบวายงไมมแบบจ าลองใดทชชดวา อะไรคอตวแปรทมอทธพลตอการกอใหเกดความรสกผกพนตอองคการ แตละคนมองปจจยตอความผกพนองคการตางกนไป ดงน Steer and Porter (1991 , 2554, หนา 64-67) ปจจยทสงผลตอความผกพนขององคการ ม 4 1. สวน 1.1 อาย บคคลทมอายมากจะมความผกพนตอองคการมากกวาบคคลทมอายนอย ยงอายมากขนจะพบวาสมาชกองคการมความผกพนสง ดวยเหตผลหลายประการดวยกน อาท ความคาดหวงทจะไดรบเงนตอบแทนพเศษ เชน เงนบ าเหนจ บ านาญ และความคาดหวงต าแหนงหนาททดขน 1.2 ระดบการศกษา บคคลทมการศกษาสงจะมความผกพนตอองคการต า เพราะบคคลทมการศกษาสงจะมความคาดหวงตอสงทจะไดรบสง และเชอมนในตนเองวาสามารถหางานใหมไดงายกวาบคคลทมการศกษาต า ท าใหมโอกาสเปลยนแปลงงานใหมไดงายกวา 1.3 ความผกพนตอองคการมากกวาเพศชาย เนองจากเพศหญงมความผกพนตอกลมมากกวาเพศชาย ตองฝาฟนอปสรรคในการเขามาเปนสมาชกองคการมากกวาเพศชาย จงมความตงใจเปลยนงานนอยกวา 1.4 จะมความผกพน สะสมประสบการณในการท างานมาเปนระยะเวลานาน

20

1.5 ความช านาญในงานตามระยะเวลาทนานขน ท าใหเพมความดงดดใจใน การปฏบตงานและหวงทจะไดรบประโยชนตอบแทน หรอการเลอนต าแหนงทพงพอใจมากขน จงมความตองการลาออกจากงานนอย 1.6 ความตองการประสบความส าเรจและความกาวหนา องคการทท าใหบคลากรเหนวาเขาสามารถท างานไปสจดหมายไดนน จะท าใหบคลากรมความผกพนตอองคการมองเหนความกาวหนาในการท างานในองคการ 1.7 สถานภาพสมรส บคคลทมภาระครอบครวจะมความผกพนตอองคการมากกวาคนโสด เพราะภาระทตองรบผดชอบท าใหตองการความมนคงมากกวา โดยเฉพาะบคคลทมภาระในการเลยงดบตรจะมความผกพนตอองคการมากยงขน 2. ลกษณะงานทแตกตางกนสงผลตอความผกพนตอองคการแตกตางกน ลกษณะงานทดจะจงใจใหบคคลากรรสกอยากท างาน เพอสรางผลงานใหมคณคาและเปนรางวลใหกบตนเอง ลกษณะงานทมอทธพลตอความผกพนตอองคการ ไดแก 2.1 ความชดเจนของงาน หมายถง งานทมการระบขอบเขตซงจ าเปน ท าใหบคลากรสามารถท างานเหลานนไดตงแตตนจนจบ 2.2 ผ และตดสนใจดวยตนเอง ในการก าหนดเวลาท างานและวธปฏบตทจะท าใหงานนนแลวเสรจไมมการควบคมจากภายนอก จะท าใหบคลากรปฏบตงานไดอยางเตมความร ความสามารถ และเกดความตองการทจะทมเทก าลงความสามารถเพอท าประโยชนใหแกองคการ และมโอกาสไดใชความคดรเรมสรางสรรคผลงานใหม ๆ 2.3 งานทมลกษณะทาทาย หมายถง งานทตองใชความรความสามารถ ใชสตปญญา และความคดสรางสรรค หรอใชเทคโนโลยพเศษ ความทาทายของงานจะเปนแรงกระตนใหบคลากรเกดการท างาน และแสดงความสนใจท างาน เพอพสจนความสามารถของตนเอง และเกดความพงพอใจเมอเหนความส าเรจของงาน 2.4 งานทมความหลากหลาย ลกษณะงานทตองใชความรความสามารถหลากหลายดาน มความหลากหลายเปนสงจงใจทด ท าใหไมรสกเบอหนาย และตองการปฏบตงานใหส าเรจตามคาดหวง 3. ลกษณะองคการ 3.1 มาส

21

ผปฏบต ผบรหารใหความส าคญตอผใตบงคบบญชา มอบอ านาจหนาทใหตรงกบความสามารถใหความไววางใจ มสวนรวมในการบรหาร ตดสนใจทางดานนโยบาย และการปฏบตงาน 3.2 มสวนรวมเปนเจาขององคการ เกดจากการทพนกงานไดปฏบตงานท าใหเกดความรสกผกพนรสกเหมอนมสวนรวมเปนเจาขององคการ ท าใหมความตงใจท างานอยางเตมท 3.3 4. ลกษณะประสบการณทไดรบจากการท างานในองคการ ไดแก 4.1 จากองคการ ผปฏบตงานหรอสมาชกในองคการตางคาดหวงวาการทเขาไดลงทนปฏบตงานกบองคการแลวนน เขาควรไดรบผลประโยชนตอบแทนอยางเพยงพอและยตธรรม 4.2 องคการ เปนองคการทพงพาได เปนความรสกเชอถอไววางใจทบคคลมมตอองคการวาองคการจะไมทอดทง และใหความชวยเหลอเมอเขาประสบปญหา ความนาเชอถอขององคการเปนสงทท าใหบคลากรมความมนใจท าใหปฏบตงานไดอยางมเสถยรภาพ 4.3 ส าคญตอองคการ คอ ความรสกวาตนเองไดรบ การยอมรบจากองคการ ท าใหเขารสกวาการปฏบตงานมคณคา ความรสกมคณคาในตวเองนนเปนเสมอนรางวลจากองคการทใหกบผปฏบตงาน Baron (1986 อางถงใน กฤศวรรณ นวกล และนภาภรณ วระสกลทอง, 2547, หนา 22) พบวา ความผกพนตอองคการเปนทศนคตทมตอองคการซงแตกตางจากความพงพอใจในงาน กลาวคอ ความพงพอใจในงานสามารถเปลยนแปลงไปอยางรวดเรวตามสภาพการท างานแต ความผกพนตอองคการเปนทศนคตทมความมนคงมากกวา นนคอ เปนทศนคตทอยในชวงเวลานาน แตความผกพนของพนกงานเกดจากปจจยตาง ๆ ทคลายคลงกบความพงพอใจใน การท างาน ม 4 ปจจย ดงน 1. เกดจากลกษณะงาน เชน การไดรบความรบผดชอบอยางมาก ความเปนอสระสวนตว อยางมากในงานทไดรบความนาสนใจและความหลากหลายในงาน สงเหลานจะท าใหเกดความรสกผกพนตอองคการในระดบสง สวนความกดดนและความคลมเครอในบทบาททเกยวกบงานของตนเอง จะท าใหรสกผกพนตอองคการในระดบต า 2. เกดจากโอกาสในการหางานใหม การไดรบโอกาสอยางมากในการหางานใหม และมทางเลอก จะท าใหบคคลมแนวโนมทจะมความผกพนตอองคการในระดบต า

22

3. เกดจากลกษณะสวนบคคล โดยเฉพาะอยางยงบคคลทมอายมาก ซงมระยะเวลาในการท างานนาน และมต าแหนงงานในระดบสง ๆ และคนทมความพงพอใจในผลการปฏบตงานของตนเอง มแนวโนมทมความผกพนตอองคการในระดบสง 4. เกดจากสภาพการท างาน บคคลทมความพงพอใจในผบงคบบญชาของตนเอง พงพอใจในความยตธรรมของการประเมนผลการปฏบตงานและรสกวาองคการเอาใจใสสวสดการของพนกงาน จะเปนบคคลทมความผกพนตอองคการในระดบสง Conway and Wire (2003 อางถงใน สมชน นาคพลง, 2547, หนา 9) กลาวถง ปจจยทสนบสนนใหเกดความผกพนตอองคการในผลการวจยของบรษท Tower perrin ไดก าหนดลกษณะสภาพแวดลอมในสถานทท างาน ซงสนบสนนตอการสรางความผกพนตอองคการ ไดแก 1. ภาวะผน าทเขมแขง (Strong leadership) 2. ความสามารถสวนบคคล (Personal accountability) 3. ความอสระในการท างาน (Autonomy) 4. อ านาจในการควบคมดแล (A sense of control over one’s environment) 5. มสวนรวมแสดงความคดเหน รวมชะตากรรม (A sense of shared destiny) 6. โอกาสไดพฒนา กาวหนาและประสบผลส าเรจ (Opportunities for development and advancement ) The institute for employment studies หรอ IES บรษททปรกษางานทางดานการพฒนา กลยทธ และงานวจย (2003 สวรรณเวช, 2549, หนา 18) ไดท าการวจยเรอง ความผกพนของพนกงาน ในป 2003 กบพนกงานจ านวนกวา 10,000 คน ใน 14 องคการ ใน NHS (National health service) โดยพบวา ปจจยส าคญทท าใหเกดความผกพนของพนกงาน เกดจาก 1. การมสวนรวมในการตดสนใจ 2. โอกาสทไดแสดงความคดเหน 3. โอกาสในการพฒนาในงาน 4. องคการใหความสนใจความเปนอยของพนกงาน นอกจากน จากการศกษายงพบวา ระดบความผกพนของพนกงานสามารถแปรผนไปตามลกษณะสวนบคคล โดยในเรองของอาย พบวา ระดบความผกพนของพนกงานลดลงเมอพนกงานมอายมากขน (แตอายไมเกน 60 ป) พนกงานในต าแหนงผจดการ มแนวโนมทจะมความผกพนสงกวาพนกงานทว ๆ ไป ทเปนฝายสนบสนน ความผกพนของพนกงานสามารถแปรผนไปตามลกษณะของงาน ลกษณะประสบการณ อกดวย ในการศกษาดงกลาวทาง IES ไดท าการเสนอตวแบบและเครองมอในการวนจฉยความผกพน ดงภาพท 6

23

ภาพท 6 Engagement model จระจตต ราคา (2525 อางถงใน อมรรตน บ ารงผล, 2553 17) ไดก าหนดปจจยทมตอความผกพนตอองคการไว ดงน 1. ปจจยสวนบคคลของผปฏบตงานเอง โดยแบงเปนเปาหมายและความตองการ สวนบคคล ความสามารถ และบทบาทในการท างาน 2. ปจจยบรรยากาศในการท างาน โดยแบงเปนโครงสรางของงาน สงจงใจ การกระจายการตดสนใจ การเนนย าความส าเรจในการท างาน ระบบการพฒนา ความมนคงในการท างาน ความเปดเผยเปนกนเองกบเพอนรวมงาน ความขดแยง การไดรบการยอมรบ และความยดหยนขององคการ อวยพร ประพฤทธธรรม (2537 อางถงใน อมรรตน บ ารงผล, 17) ไดก าหนดปจจยทมผลตอความผกพนไว ดงน

1. ปจจยลกษณะสวนบคคล ไดแก อาย การศกษา สถานภาพการสมรส ระยะเวลาใน การปฏบตงาน ระดบต าแหนง

2. ปจจยรางวลตอบแทนภายในงาน ไดแก ความอสระของงาน ความส าคญของงาน ความทาทายของงาน

3. ปจจยรางวลตอบแทนภายนอกงาน ไดแก การชวยเหลอและสนบสนนจากผบงคบบญชา การชวยเหลอจากเพอนรวมงาน โอกาสความกาวหนา

24

4. การวดความผกพนตอองคการ จากแนวคดเรองความผกพนตอองคการ Mowday, Porter, and Steers (1979, pp. 224-247 cited in Luthans, 1992, p. 125) กลาววา ความผกพนตอองคการจะสงผลตอความคงอยของสมาชกในองคการ ไมเปลยนงาน โยกยาย หรอลาออก คนทมความผกพนตอองคการสง จะมความตงใจทจะลาออกนอย Kossen (1991, pp. 211-212) กลาววา สงทบงชความผกพนของบคลากรทมตอองคการนนคอ อตราการลาออก หากอตราการลาออกของบคลากรเรมเพมขนผดปกต นนเปนสญญาณแสดงใหเหนวา ความผกพนของบคลากรเรมตกต าลง อกทงอตราการหยดงานกเปนตวบงชไดเชนกน คอ หากอตราการหยดงานมมาก แสดงใหเหนถงความคดในแงลบเกยวกบการท างานและความผกพนทเรมตกต าลง Mowday, Steers, and Porter (1982) ไดน ามาตรวดนมาทดสอบความเชอถอไดจากกลมตวอยาง 6 กลมทมความแตกตางกนทางอาชพ พบวามคา Coefficient α ในแตละขอความอยระหวาง 0.82-0.93 และมคาเฉลยของคา Coefficient α อยท 0.90 เราจงสามารถทจะใชมาตรวดนในการศกษาความผกพนตอองคการในแงมมดานทศนคตไดแบบวดความผกพนตอองคการไดรวบรวมพอสงเขป ไดแก

1. แบบวดความผกพนตอองคการ Cook et al. (1981, pp. 84-92 อางถงใน ดวงพร พรวทยา, 2540, หนา 39-41) ไดรวบรวมแบบวดความผกพนตอองคการไว ดงน 1.1 แบบวดความผกพนตอองคการของ Porter and Smith (1970 อางถงใน ดวงพร พรวทยา, 2540, หนา 39-41) ประกอบดวย แบบสอบถาม 15 ขอ เปนแบบสอบถามมาตราสวนประมาณคา 7 ระดบ ผไดคะแนนสงจะมความผกพนตอองคการสง สวนผทไดคะแนนต า มความผกพนตอองคการต า แบบสอบถามนมความเชอมนอยระหวาง 0.82-0.93 1.2 แบบวดความผกพนตอองคการของ Cook and Wall (1980 อางถงใน ดวงพร พรวทยา, 2540, หนา 39-41) เปนการวดความผกพนตอองคการ 3 องคประกอบ คอ การแสดงตน การมความเกยวพนกบงานความภกดตอองคการ ลกษณะของแบบวดเปนแบบสอบถาม 9 ขอ โดยแบงเปนองคประกอบละ 3 ขอ เปนแบบมาตราสวนประมาณคา 7 ระดบมความเชอมนระหวาง 0.80-0.87 2. แบบวดความผกพนตอองคการ Mowday, Steers, and Porter (1979, pp. 224-247) พบมาตรวดทใชวดความผกพนตอองคการดานทศนคตจากการนยามของความผกพนตอองคการทง 3 องคประกอบ คอ 2.1 ความเชอมนอยางแรงกลาในการยอมรบเปาหมายและคานยมขององคการ

25

2.2 ความเตมใจทจะทมเทความพยายามอยางมากเพอประโยชนขององคการ 2.3 ความปรารถนาอยางแรงกลาทจะคงไวซงความเปนสมาชกภาพขององคการ ประกอบดวยค าถามเชงประมาณคา 5 ระดบ จาก “เหนดวยนอยทสด เหนดวยนอย เหนดวยปานกลาง เหนดวยมากและเหนดวยมากทสด” โดยมขอค าถาม 15 ขอ ทมทงขอความ เชงบวกและขอความเชงลบ ดงน ขอความเชงบวก ประกอบดวย 1. ขาพเจาเตมใจทจะท างาน และใชความพยายามใหมากกวาปกต เพอใหองคการประสบความส าเรจ 2. ขาพเจามกพดกบเพอนของขาพเจาวาองคการทขาพเจาท างานอยเปนองคการทด 3. ขาพเจาจะรบงานทไดรบมอบหมายทงหมด ถาเปนการท างานเพอองคการ 4. ขาพเจาพบวาคานยมขององคการและคานยมของขาพเจามความคลายคลงกน 5. ขาพเจาภมใจทจะบอกคนอนวาขาพเจาเปนสวนหนงขององคการ 6. องคการนท าใหขาพเจาไดแสดงศกยภาพของขาพเจาอยางเตมท 7. ขาพเจาดใจมากทไดรบเลอกมาท างานในองคการนมากกวาทจะเลอกองคการอนตงแตเรมตน 8. ขาพเจารสกวาขาพเจาเปนหวงอนาคตขององคการจรง ๆ 9. องคการนเปนองคการทดทสดทขาพเจาจะท างานดวย ขอความเชงลบ ประกอบดวย 1. ขาพเจามความรสกจงรกภกดกบองคการเพยงเลกนอย 2. ขาพเจาสามารถท างานกบองคการอนไดเชนกน ถาลกษณะของการท างานม ความคลายคลงกน 3. หากมการเปลยนแปลงเพยงเลกนอย จะเปนสาเหตใหขาพเจาออกจากองคการ 4. ไมวาจะอยในองคการนตอไปอกนานเทาไร ขาพเจากไมคดวาขาพเจาจะไดอะไรมาก ไปกวาน 5. ขาพเจารสกวามหลาย ๆ โอกาสเปนการยากทขาพเจาจะเหนดวยกบนโยบายท เกยวของกบพนกงานขององคการน 6. ขาพเจาตดสนใจผดพลาดทเขามาท างานในองคการน ในการศกษาครงน ผวจยไดใชแบบวดของ Mowday, Steers, and Porter (1979, p. 228 cited in Luthans, 1992, p. 125) ส าหรบวดความผกพนตอองคการเนองจากมาตรวดดงกลาวครอบคลมเรองทผวจยศกษา โดยน ามาปรบปรงเพอใหเหมาะสมกบสภาพปจจบนขององคการ

26

5. ทฤษฎทเกยวของกบความผกพน ทฤษฎทเกยวของกบความผกพนตอองคการ ไดแก 5.1 ทฤษฎล าดบขนของความตองการของมาสโลว 5.2 ทฤษฎความตองการแสวงหาของ McClelland 5.3 ทฤษฎการลงทน (Side-bet theory) ของเบคเกอรและคารเพอร 5.4 ทฤษฎสองปจจยของเฮอรเบอรก (Herzberg) 5.5 ทฤษฎแหงความคาดหวง (Expectancy theory) ของ Vroom 5.6 ทฤษฎ ERG ของ Alderfer ทฤษฎล าดบขนของความตองการของ Maslow (1943 อางถงใน ธนต ณ เชยงใหม, 2555, หนา 19) โดยมาสโลวไดเสนอทฤษฎล าดบขนของความตองการ (Hierarchy of needs) ซงอธบายถงความตองการและความพอใจของมนษยทง 5 ขนตอน ดงน 1. ความตองการทางดานกายภาพ (Physiological needs) เปนล าดบขนทต าทสด เปน ความตองการพนฐานของความตองการทงหมด ซงเปนความตองการในสงทจ าเปนตอรางกายและ การด ารงชวต เชน น าดม อาหาร ทอยอาศย เครองนงหม และยารกษาโรค มาสโลว บอกวาสงเหลานคอสงจ าเปนส าหรบการมชวตอย หากยงไมมสงเหลานเราจะยงไมนกถงความตองการในขนอน ๆ ความตองการพนฐานจะเปนสงจงใจใหเราหาสงเหลานนมา เมอไดตามความตองการแลวจงจะค านงถงความตองการขนอน ๆ ตอไป 2. ความตองการความปลอดภย (Safety needs) ประกอบดวย ความตองการทจะปลอดภยและมนคง ตองการอสระ ความมนคง ขจดความกลว และความกงวล ซงเปนความปลอดภยทงดานรางกายและจตใจในดานการท างาน ความตองการความปลอดภยทางกาย เชน มเครองมอปองกนขณะปฏบตงาน ทางดานจตใจ เชน มประกนสขภาพ สญญาจางงาน เปนตน 3. ความตองการการยอมรบหรอความผกพน (Acceptance or affiliation needs) ประกอบดวย ความตองการเขารวมกลมและความตองการมคครอง คนเราตองการการพบปะ พดคย เขารวมกลมกบบคคลอนในสงคม รวมทงตองการมคนรกและเขาใจ 4. ความตองการมฐานะทางสงคมและรสกวาตนมคา (Status needs and self-esteem needs) เมอคนตองการมสงคมแลวกจะตองการมฐานะทางสงคมทดกวาบคคลอน ๆ สวนการรสก วาตนมคณคานนเปนความรสกภายในทมความมนใจ และรสกวาตนมความสามารถ ฐานะทาง สงคมมาจากต าแหนง รางวล การเลอนขนหรอการเพมความรบผดชอบ การรสกวาตนมคณคามา จากการเปนทรจก ประสบความส าเรจและนาเชอถอ บางคนเมอถงขนนกเพยงพอแลว แตบางคน ตองการมากกวานน

27

5. ความตองการไดรบความส าเรจสงสดในชวต (Self-actualization needs) ไดแก ความตองการทจะไดรบความส าเรจตามความนกคด หรอสงทตงความปรารถนาสงสดเอาไว โดยใชความสามารถทก ๆ อยางทมอย คอ การไปใหถงศกยภาพสงสดททงนแตละคนยอมมความรสกนกคดแตกตางกนไป

ภาพท 7 Maslow’s hierarchy of needs ทฤษฎความตองการแสวงหาของ McClelland (McClelland’s acquired-needs theory, 1961 อางถงใน ธนต ณ เชยงใหม, 2555, หนา 20) ประกอบดวย 3 อยาง คอ ความส าเรจ (Achievement) อ านาจ (Power) และความผกพน (Affiliation) ตามทฤษฎเชอวา โดยปกตแลวความตองการทมอยในตวคนมอย 2 ชนด คอ ความตองการความสขและความตองการปราศจากความเจบปวด แตส าหรบความตองการอน ๆ นนตางกจะเกดขนภายหลง ดวยวธการเรยนร แตอยางไรกตามโดยทมนษยทกคนตางกใชชวตขวนขวายหาสงตาง ๆ มาคลายคลงกน จงตางมประสบการณเรยนรตาง ๆ มาเหมอนกน แตจะตางกนแตเฉพาะขนาดของความตองการมากนอยแตกตางกนไป ดวยเหตนจงสรปไดวา มนษยทกคนตางกจะมความตองการเหมอนกน แตจะมขนาดมากนอยแตกตางกน ไดแก

28

1. ความตองการความส าเรจ (Need for achievement) หมายถง ความตองการท าสงตาง ๆ ใหดขนหรอมประสทธภาพมากขนเพอความส าเรจ บคคลทตองการความส าเรจจะมลกษณะชอบการแขงขน ชอบงานททาทาย ตองการไดรบขอมลปอนกลบเพอประเมนผลงาน มความช านาญในการวางแผน มความรบผดชอบสง เชน ในเรองของการแกปญหาหรอการท างานทม ความซบซอนขน 2. ความตองการอ านาจ (Need for power) หมายถง บคคลตองการอ านาจเพอมอทธพล เหนอผอน ตองการเปนผน าในการตดสนใจ บคคลซงตองการอ านาจสงจะมความพยายามเพอทจะ มอทธพลเหนอผอน มความพอใจทจะอยในสถานการณแขงขนหรอสถานการณซงมงทสถานภาพ และมความตองการความภาคภมใจ รวมทงการมอทธพลเหนอบคคลอนดวยการท างานทมประสทธผล 3. ความตองการความผกพน (Need for affiliation) หมายถง บคคลตองการการยอมรบ ตองการเปนสวนหนงของกลม ตองการมความสมพนธและผกพนกบสมาชกในกลม มความเปน มตรไมตร และมสมพนธภาพทดตอบคคลอน ซงเปนความตองการสรางและรกษาความสมพนธ ฉนทมตรกบคนอน ๆ

ภาพท 8 McClelland’s acquired-needs theory

29

ทฤษฎการลงทน (Side-bet theory, 1960) Becker and Carper (1956) ไดคดทฤษฎท พฒนามาจากกรอบการศกษาของแนวคดเชง Exchange หรอทเรยกวา Reward-cost notation ซงสาระส าคญทเสนอไว คอ แนวคดทอธบายถงเหตผลทบคคลเกดความผกพนตอสงหนงสงใดเปนเพราะวาบคคลนนไดสรางการลงทน (Side-bet) ตอสงนน ๆ ไว เพราะฉะนนถาเขาไมมความผกพนตอสงนนตอไปกจะท าใหเขาสญเสยมากกวาการผกพนไว จงเปนสงทตองท าโดยไมมทางเลอก ระดบความส าคญของการลงทนในบางประการจะผนแปรตามมตระยะเวลา กลาวคอ คณภาพของสงทลงทนไปจะมมลคาเพมสงขนตามระยะเวลาทบคคลไดเสยไปในเรองนน ๆ เชน ตวแปรอายการท างานในองคกร บคคลททางานใหกบองคกรนานเทาใดกจะท าใหเกดการสะสมทรพยากรทจะไดรบจากระบบการจางงานขององคกรมากขนในรปของเงนเดอน สวสดการ และอ านาจหนาทหรอสงทไดอทศในรปของกาลงกายและกาลงใจ ดงนน บคคลทท างานอยกบองคกรนานยอมตดสนใจลาออกจากองคกรไดยากล าบากกวาคนทท างานกบองคกรมาไมนาน เพราะเขาจะพจารณาวาหากลาออกจากองคกรกเทากบวาการลงทนของเขาทไดสะสมไวยอมสญเสยไปดวย ซงอาจจะไมคมคากบผลประโยชนทจะไดรบจากองคกรใหม ทฤษฎสองปจจยของเฟรดเดอรค เฮรซเบอรก (Herzberg, 1960 อางถงใน ธนต ณ เชยงใหม, 2555, หนา 20) ไดมการพฒนาในป ค.ศ. 1950-1959 และในชวงแรกของป ค.ศ. 1960-1969 ซงเปนทฤษฎทระบถงสภาพแวดลอมของงานทท าใหเกดความไมพงพอใจในงาน (Job dissatisfaction) และลกษณะของงานทท าใหเกดความพงพอใจในงาน (Job satisfaction) (Schermerhorn, Hunt, & Osborn, 2000, p. 114) ไดแก องคประกอบจงใจ (Motivation factors) และองคประกอบค าจน (Maintenance factors) หรอองคประกอบสขอนามย (Hygiene factors) องคประกอบจงใจ (Motivation factors) เปนองคประกอบทเกยวของกบงานทปฏบตโดยตรง และเปนสงจงใจใหบคลากรเกดความพงพอใจในการท างาน ประกอบดวย 1. ความส าเรจในการท างาน (Achievement) หมายถง การทบคคลสามารถท างานไดเสรจสนประสบผลส าเรจอยางด สามารถแกปญหาตาง ๆ เกยวกบงาน และรจกปองกนปญหาทเกดขน 2. การไดรบการยอมรบนบถอ (Recognition) หมายถง การไดรบการยอมรบนบถอจาก บคคลในหนวยงานหรอบคคลอน ๆ ทมาขอค าปรกษา ซงอาจแสดงออกในรปการยกยองชมเชย การใหก าลงใจ การแสดงความยนด การแสดงออกทท าใหเหนถงการยอมรบในความสามารถ 3. ลกษณะของงาน (Work itself) หมายถง งานนนนาสนใจ ตองอาศยความคดรเรม สรางสรรค ทาทายใหลงมอท าหรอเปนงานทมลกษณะท าตงแตตนจนจบโดยล าพง

30

4. ความรบผดชอบ (Responsibility) หมายถง การไดรบมอบหมายใหดแลงานใหม ๆ และมอ านาจอยางเตมท ไมมการตรวจหรอควบคมอยางใกลชด 5. ความกาวหนา (Advancement) หมายถง การไดรบเลอนขน การเลอนต าแหนงให สงขน มโอกาสไดศกษาตอเพอหาความรเพมเตม ไดรบการฝกอบรมดงาน

ภาพท 9 แบบจ าลองทฤษฎสองปจจยของ Frederick Herzberg องคประกอบค าจน (Maintenance factors) หรอองคประกอบสขอนามย (Hygiene factors) เปนองคประกอบทชวยปองกนการปฏบตงานของบคลากรทจะเกดความไมชอบงานหรอ หยอนประสทธภาพลง ประกอบดวย 1. เงนเดอน (Salary) หมายถง สงตอบแทนการปฏบตงานในรปเงนรวมถงการเลอนขน เงนเดอนในหนวยงานนน เปนทพอใจของบคคลทท างาน 2. โอกาสทจะไดรบความกาวหนาในอนาคต (Possibility of growth) หมายถง ความนาจะเปนทบคคลจะไดรบความกาวหนาในทกษะวชาชพ 3. ความสมพนธกบผบงคบบญชา ผใตบงคบบญชา เพอนรวมงาน (Interpersonal Relation, Subordinate, Peers) หมายถง ความมสมพนธอนดตอกนสามารถท างานรวมกน มความเขาใจซงกนและกนเปนอยางด 4. สถานะของอาชพ (Status) หมายถง อาชพนนเปนทยอมรบและนบถอของสงคม มเกยรตและมศกดศร 5. นโยบายและการบรหาร (Company policy and administration) หมายถง การจดการ และการบรหารงานขององคการ การตดตอสอสารภายในองคการทมประสทธภาพ

31

6. สภาพการท างาน (Working condition) หมายถง สภาพทางกายภาพของงาน เชน แสง เสยง อากาศ รวมทงลกษณะสงแวดลอมอน ๆ เชน อปกรณหรอเครองมอตาง ๆ 7. ชวตสวนตว (Personal lift) หมายถง สภาพความเปนอยสวนตวทเกยวของกบงาน เชน การไมถกยายไปท างานในทแหงใหมซงหางไกลครอบครว 8. ความมนคงในงาน (Job security) หมายถง ความรสกของบคคลทมตอความมนคง ในการท างาน 9. การปกครองบงคบบญชา (Supervision) หรอการนเทศกงาน หมายถง ความสามารถ หรอความยตธรรมของผบงคบบญชาหรอผนเทศงานในการด าเนนงานและการบรหารงาน เฮอรเบอรก (Herzberg) ไดสรปผลการศกษาของเขาวา 1. เนอหาของงาน (Job content) เปนสงทตอบสนองความตองการประจกษแหงตน (Self-actualization) ในการท างานของบคคลโดยตรง แตสงแวดลอมเกยวกบงาน (Job context) ไมสามารถตอบสนองความตองการดงกลาวได แมวาปจจยเหลานจะไดรบการตอบสนองอยางพอใจและกเปนการตอบสนองเพอหลกเลยงความไมพงพอใจเทานน คอการตอบสนองในสงนเปน การตอบสนองเพอมใหเกดความรสกทางลบ แตไมไดกอใหเกดความรสกทางบวกได 2. ความแตกตางดานบคลกภาพ คนแตละคนมบคลกภาพแตกตางกนออกไป เฮอรเบอรกไดจ าแนก คนท างานออกเปน 2 ประเภท คอ Motivation seeker คนประเภทนมกจะฝกใฝในเนอหาของงานตองการท างานใหดทสด โดยไมค านงถงปจจยแวดลอมอน ๆ มากนก คนพวกนจะมความพงพอใจในงาน หากวางานนนเปน งานทด Maintenance seeker คนประเภทนเนนความสนใจไปทสภาพแวดลอมทอยรอบตว คนพวกนจะมความพงพอใจในงานทท า หากวา สถานทสวยงาม สะอาด เยนสบาย เขากบเพอน รวมงานไดด มเวลาใชชวตสวนตวทนาพอใจ ทฤษฎแหงความคาดหวง (Expectancy theory) ของ Vroom (1964, pp. 91-103) บางทเรยกวา ทฤษฎ V. I. E. เนองจากมองคประกอบของทฤษฎทส าคญ คอ V มาจากค าวา Valence หมายถง ความพงพอใจ I มาจากค าวา Instrumentality หมายถง สอเครองมอ วถทางทจะน าไปสความพงพอใจ E มาจากค าวา Expectancy หมายถง ความคาดหวงภายในตวบคคลนน ๆ บคคล ม ความตองการและมความคาดหวงในหลายสงหลายอยาง ดงนน จงตองพยายามกระท าการดวยวธใดวธหนงเพอตอบสนองความตองการหรอสงทคาดหวงเอาไว ซงเมอไดรบการตอบสนองแลวตาม

32

ทตงความหวง หรอคาดหวงเอาไวนน บคคลกจะไดรบความพงพอใจ และขณะเดยวกนกจะคาดหวงในสงทสงขนไปอกเรอย ๆ

ภาพท 10 Expectancy model

แนวความคดน Vroom เปนผเสนอ โดยมความเหนวาบคคลจะพจารณาทางเลอกตาง ๆ ทมอย โดยจะเลอกทางเลอกทเชอวาจะน าไปสผลตอบแทน หรอรางวลทเขาตองการมากทสด ทฤษฎนท านายวา บคคลแตละคนจะเลอกทางเลอกทมผลตอบแทนสงทสด ทฤษฎการคาดหวงของ Vroom มขอสงเกตคอ บคคลใดจะไดรบการจงใจทจะใชความพยายามในการปฏบตงานอยางมประสทธภาพ หรอใหส าเรจตอเปาหมาย กตอเมอ เชอในความสามารถของตนเองวา ความพยายามในการปฏบตงานจะมผลในทางด และผลการปฏบตงานจะชวยใหไดผลตอบแทนตามทตองการหรอพงปรารถนา หรออาจสรปไดวาการทจะโนมนาวจตใจใหคนท างานขนอยกบความคาดหวง (Expectancy) ทคนเชอวา ความพยายามของคนจะสมฤทธผลออกมาเปนระดบผลงาน ดงนน บคคลจะท างานใหส าเรจหรอไมประการใด ยอมขนอยกบจตภาพ และความเชอของเขาวาเขาตองการหรอไมตองการอะไร และจะใชกลยทธอะไรในอนทจะด าเนนการใหบรรลเปาหมายตามทเขาเลอกทางเดนเอาไว ปจจยหลกทฤษฎความคาดหวงของ Vroom ม 4 ประการ คอ 1. ความคาดหมาย หรอความคาดหวง คอ ความเชอเกยวกบความนาจะเปนพฤตกรรมอยางใดอยางหนงจะกอใหเกดผลลพธอยางใดอยางหนง โดยเฉพาะความมากนอยของความเชอจะอยในชวงระหวาง 0 (ไมมความสมพนธระหวางการกระท า และผลลพธอยางใดอยางหนงเลย) และ 1 (มความแนใจวาการกระท าอยางใดอยางหนง จะกอใหเกดผลลพธอยางใดอยางหนงโดยเฉพาะ)

33

2. ความพอใจ คอ ความรนแรงของความตองการของพนกงานส าหรบผลลพธ อยางใดอยางหนงความพอใจอาจจะเปนบวกหรอลบไดภายในสถานการณของการท างานเราอาจจะคาดหมาย ไดวาผลลพธ เชน ผลตอบแทน การเลอนต าแหนง และการยกยอง โดยผบงคบบญชาจะใหความพอใจในทางบวกผลลพธ เชน ความขดแยงกบเพอนรวมงาน หรอการต าหนจากผบงคบบญชา จะใหความพอใจในทางลบ ในทางทฤษฎแลวผลลพธอยางใดอยางหนงจะตองใหความพอใจ เพราะวาผลลพธดงกลาวนจะเกยวพนกบความตองการของบคคล 3. ผลลพธ คอ ผลทตดตามมาของพฤตกรรมอยางใดอยางหนงและอาจจะแยกประเภทเปนผลลพธระดบทหนง และผลลพธระดบทสองผลลพธระดบทหนงจะหมายถงผลการปฏบตงานทสบเนองมาจากการใชก าลงความพยายามของบคคลใดบคคลหนง เชน ผลตอบแทนเพมขน หรอการเลอนต าแหนง เปนตน 4. สอกลาง หมายถง ความสมพนธระหวางผลลพธระดบทหนง และระดบทสองตามทศนะของ Vroom นน สอกลางหรอความคาดหมายแบบทสองจะอยภายในชวง +1.0 ถาหากวาไมมความสมพนธใด ๆ ระหวางผลลพธระดบทหนง และผลลพธระดบทสองแลว สอกลางจะมคาเทากบ 0

ภาพท 11 Expectancy theory Vroom ชใหเหนวา ความคาดหมาย และความพอใจ จะเปนสงทก าหนดก าลง ความพยายามหรอแรงจงใจของบคคลใดบคคลหนง ถาหากวาความพอใจ หรอความคาดหมายเทากบศนยแลว แรงจงใจจะเทากบศนยดวย หากพนกงานคนหนงตองการ เลอนต าแหนงเปนอยางมาก (ความพอใจสง) แตไมมความเชอวา เขามความสามารถ หรอทกษะส าหรบการปฏบตงานท

34

มอบหมายใหได (ความคาดหมายต า) หรอถาหากวา พนกงานมความเชอวา เขาสามารถปฏบตงานทมอบหมายใหได (ความคาดหมายสง) แตผลทตดตามมาไมมคณคาส าหรบเขา (ความพอใจต า)แรงจงใจของการกระท าอยางใดอยางหนงจะมนอยมากตามทศนะของ Vroom การกระท าของบคคลใดบคคลหนงยอมจะขนอยกบ กระบวนการของความคดดงตอไปน ซงกระบวนการของความคดดงกลาวนอาจจะเปนจตส านกของจตใตส านกกได

ภาพท 12 กระบวนการและผลลพธ 1. ผลลพธระดบทสองทแตกตางกนมความส าคญมากนอยแคไหน เชน การเลอน ต าแหนง การเพมเงนเดอน (ความพอใจ)

2. ผลลพธระดบทหนง (ผลการปฏบตงานทด) จะน าไปสการเลอนต าแหนง หรอ การเพมเงนเดอนหรอไม (สอกลาง) 3. การใชก าลงความพยายาม จะประสบความส าเรจทางดานผลการปฏบตงานทด หรอไม (ความคาดหมาย) ทฤษฎความคาดหวงของ Vroom เปนทฤษฎทใหค าอธบายอยางละเอยดเกยวกบการจงใจ โดยกลาวถงประสทธภาพของความคาดหวงในความพยายามของแตละบคคล วาจะเปนอยางไรบาง และเกดขนดวยองคประกอบใดเปนตวผลกดนสนบสนน ผลงานของ Vroom มสวนส าคญทจะชใหบคคลตาง ๆ เหนวา ความคาดหวงเปนความรสกของบคคลถงพฤตกรรม หรอต าแหนงทเหมาะสมของตนเอง หรอของผอน เปนความคาดหวงทแสดงออกมาในรปความรสกวา ควรจะประพฤตปฏบตอยางไรในสถานการณตาง ๆ หรอตองานทตนรบผดชอบอย ทฤษฎความคาดหวงนมประโยชนในการอธบาย พฤตกรรมของคนในการท างาน ทงยงใหแนวคดเกยวกบความกาวหนาในอาชพ โดยการพจารณาเลอนยศเลอนต าแหนง เลอนเงนเดอน เพอตอบแทนการท างานของพนกงาน ควรจะเปนไปในทางยตธรรม โปรงใส เหมาะสมตามความคาดหวงของลกจาง หรอพนกงานทท างานใหองคกร

35

Vroom มความเหนวาการทจะจงใจใหพนกงานท างานเพมขนนนจะตองเขาใจกระบวนการทางความคดและการรบรของบคคลกอน โดยปกตเมอคนจะท างานเพมขนจากระดบปกตเขาจะคดวาเขาจะไดอะไรจากการกระท านนหรอการคาดคดวาอะไรจะเกดขนเมอเขาไดแสดงพฤตกรรมบางอยางในกรณของการท างาน พนกงานจะเพมความพยายามมากขนเมอเขาคดวา การกระท านนน าไปสผลลพธบางประการทเขามความพงพอใจ เชน เมอท างานหนกขนผล การปฏบตงานของเขาอยในเกณฑทดขนท าใหเขาไดรบการพจารณาเลอนขนเลอนต าแหนง และไดคาจางเพมขน คาจางกบต าแหนงเปนผลของการท างานหนก และเปนรางวลทเขาตองการเพราะท าใหเขารสกวาไดรบการยกยองจากผอนมากขน แตถาเขาคดวาแมเขาจะท างานหนกขนเทาไรกตามหวหนาของเขากไมเคยสนใจดแลยกยองเขาจงเปนไปไมไดทเขาจะไดรบการพจารณาเลอนขนเลอนต าแหนงเขากไมเหนความจ าเปนของการท างานเพมขน ความรนแรงของพฤตกรรมทจะท างานขนอยกบการคาดหวงทจะกระท าตามความคาดหวงนนรวมถงความดงดดใจของผลลพธทจะไดรบซงจะมเรองของการดงดดใจ การเชอมโยงรางวลกบผลงาน และการเชอมโยงระหวางผลงานกบความพยายามโดยทฤษฎนจะเนนเรองของการจาย และการใหรางวลตอบแทนเนนในเรองพฤตกรรมทคาดหวงเอาไวตอเรองผลงาน ผลรางวล และผลลพธของความพงพอใจตอเปาหมายจะเปนตวก าหนดระดบของความพยายามของพนกงาน ตามหลกทฤษฎความคาดหวงจะแยงวา ผบรหารจะตองพยายามเขาไปแทรกแซงในสถานการณการท างาน เพอใหบคคลเกดความคาดหวงในการท างาน คณลกษณะทใชเปนเครองมอและคณคาจากผลลพธสงสด ซงจะสนบสนนตอวตถประสงคขององคการดวยโดย 1. สรางความคาดหวงโดยมแรงดงดด ซงผบรหารจะตองคดเลอกบคคลทมความสามารถ ใหการอบรมพวกเขา ใหการสนบสนนพวกเขาดวยทรพยากรทจ าเปน และระบเปาหมายการท างานทชดเจน 2. ใหเกดความเชอมโยง รางวลกบผลงาน โดยผบรหารควรก าหนดความสมพนธระหวางผลการปฏบตงานกบรางวลใหชดเจน และเนนย าในความสมพนธเหลานโดยการใหรางวลเมอบคคลสามารถบรรลผลส าเรจในการปฏบตงาน 3. ใหเกดความเชอมโยงระหวางผลงานกบความพยายามซงเปนคณคาจากผลลพธทเขาไดรบผบรหารควรทราบถงความตองการของแตละบคคล และพยายามปรบการใหรางวลเพอใหสอดคลองกบความตองการของพนกงานเพอเขาจะไดรสกถงคณคาของผลลพธทเขาไดรบจาก ความพยายามของเขามการแบงรางวลออกเปน 2 ประเภท คอ 3.1 รางวลภายนอก (Extrinsic rewards) เปนรางวลทนอกเหนอจากการท างาน เชน การเพมคาตอบแทน การเลอนต าแหนง หรอผลประโยชนตอบแทนอน ๆ (Schermerhorn, Hunt,

36

& Osborn, 2003, p. 118) หรอเปนผลลพธของการท างานซงมคณคาเชงบวกทใหกบบคคลใน การท างาน 3.2 รางวลภายใน (Intrinsic rewards) เปนรางวลซงเปนสวนหนงของงานประกอบดวยความรบผดชอบ ความทาทาย หรอเปนผลลพธของการท างานทมคณคาเชงบวกซงบคคลไดรบโดยตรงจากผลลพธของการท างาน ตวอยางเชน ความรสกของความส าเรจใน การปฏบตงานทมความทาทาย แนวทางในการจดสรรรางวลภายนอก มดงน 1. ระบถงพฤตกรรมทพงพอใจใหชดเจน 2. ธ ารงรกษาการใหรางวลทมศกยภาพทจะชวยใหเกดการเสรมแรงเชงบวก 3. คดเสมอวาบคคลจะมความแตกตางกน จงตองใหรางวลทมคณคาเชงบวกส าหรบ แตละบคคล 4. ใหแตละบคคลรอยางชดเจนถงสงทเขาจะตองปฏบตเพอใหไดรบรางวลทตองการ ก าหนดเปาหมายใหชดเจนและใหขอมลปอนกลบในการปฏบตงาน

5. การจดสรรรางวลใหอยางทนททนใดเมอเกดพฤตกรรมทพงพอใจ 6. จดสรรรางวลใหตามตารางทก าหนดเพอใหเกดการเสรมแรงเชงบวก

ทฤษฎ ERG (Alderfer’s ERG theory) Alderfer (1972 อางถงใน อราม ศรพนธ, 2548) ไดแบงความตองการของมนษยเปน 3 ระดบ คอ

ภาพท 13 Alderfer’s ERG model

37

1. ความตองการทจะด ารงชวต หรอความตองการทจะคงอย (Existence: E) เปน ความตองการทจะมชวตอยในสงคมดวยด เปนความตองการปจจยสในการด ารงชวต ความตองการทางวตถ เงนเดอน ประโยชนตอบแทน สภาพการท างาน ปจจยอ านายความสะดวกในการท างาน เปนตน

2. ความตองการดานความสมพนธ (Relatedness: R) คอ ความตองการจะผกพนกบผอนในการท างาน ตองการเปนพวกไดรบความยอมรบ รวมรบรและแบงปนความรสกระหวางกนตองการมความสมพนธกบผอน ตองการเปนเพอน

3. ความตองการดานความเจรญเตบโต (Growth: G) เปนความตองการทจะเจรญกาวหนาในการท างาน เปนการทคนสามารถทมเทความร ความสามารถของตน ในการท างานอยางเตมทและสามารถพฒนาศกยภาพของตนเพมขนดวย

ภาพท 14 เปรยบเทยบ ERG model กบ Maslow’s hierarchy needs

38

โดย Alderfer ยงคงมองวา เมอแตละล าดบขนไดรบการเตมเตมจนพอใจแลว กจะม การพฒนาไปยงล าดบขนตอไป นนกคอ พฒนาจาก Existence -> Relatedness -> Growth นนเอง แตความแตกตางของแนวคดของ Alderfer กบ Maslow ทส าคญคอ 1. Alderfer เสนอวา ความตองการในแตละล าดบขนตามแนวคด ERG theory นนสามารถเกดขนไดโดยไมตองเรยงล าดบ และสามารถเกดขนพรอม ๆ กนไดมากกวาหนงขน จงสามารถอธบายเรองทบางคนทแมจะยงมความตองการในเรองของปจจย 4 ยงไมครบแตกลบมความตองการดานการเตบโตอยมากได 2. หากความตองการไมไดรบการตอบสนองอยางเตมท คนเราจะเกดความสบสน (Frustration) แลวกจะหนกลบไปมความตองการในล าดบขนทต ากวาแทน เชน หากไมไดรบ การตอบสนองในสวนของการเจรญเตบโต (Growth) อยางพอเพยง กจะหนไปมความตองการในการไดรบการยอมรบนบถอจากคนอน การไดมปฏสมพนธกบคนอน (Relatedness) Self-determination theory (SDT) and Cognitive evaluation theory (CET) ของ Deci and Ryan Deci (1975) ไดน าเสนอแนวคดเรองของแรงจงใจภายใน (Intricsic motivation) เอาไว และไดมการศกษาและวจยเพมเตมอยางตอเนอง ส าหรบ Deci แลว คนทม Intrinsic motivation ตอกจกรรมหรอพฤตกรรมอะไรบางอยาง คอคนทเรมท ากจกรรมหรอพฤตกรรมนน ๆ ดวยตนเองเพราะรสกชอบพอ สนใจ และพงพอใจทไดกระท ากจกรรมหรอพฤตกรรมนน ๆ Deci and Ryan (1985) จงไดเสนอทฤษฎ Cognitive evaluation theory ซงอธบายวา ในการทจะใหคนเรามแรงจงใจภายในไดนน คนคนนนจะตองไดรบการตอบสนองความตองการพนฐานทส าคญ 3 อยางกอน ไดแก Need for autonomy (ความตองการทจะตดสนใจไดดวยตนเอง)Need for relatedness (ความตองการทจะมปฏสมพนธกบผอน) และ Need for competence (ความตองการทจะเปนคนทมความสามารถ)

ภาพท 15 SDT model

39

1. พนกงานมโอกาสทจะตดสนใจไดดวยตนเอง ในระดบทเหมาะสมกบหนาท ความรบผดชอบของพนกงานคนนน ๆ ซงหมายความวา หวหนาควรมอบหมายงานใหกบลกนอง โดยอธบายถงเปาหมายของงาน แตใหตวพนกงานผปฏบตงานนน ไดมโอกาสในการเลอกวธในการปฏบตเอง

2. หวหนาไดมโอกาสเขามาใหความชวยเหลอผใตบงคบบญชาเมอยามจ าเปน และม การปอน Feedback ใหแกผใตบงคบบญชาดวย

3. พนกงานทปฏบตงานมความรสกวางานทตนเองท านน ทาทายความสามารถของตนเองในระดบหนง คอ ไมงายจนเกนไป และไมยากจนท าไมได

บรษท เซเลสตกา (ประเทศไทย) จ ากด บรษท เซเลสตกา (ประเทศไทย) จ ากด เปนบรษททด าเนนกจการเกยวกบการรบจางผลตแผงวงจรอเลกทรอนคสผลตภณฑอเลกทรอนคส โดยมฐานการผลต 40 แหงใน 11 ประเทศทวโลก ซงฐานการผลตหลกในแถบทวปเอเชย ไดแก ประเทศไทย ประเทศจน ประเทศมาเลเซย และประเทศญปน บรษทมส านกงานใหญอยทโตรอนโต ประเทศแคนาดา โดยด าเนนภารกจหลก ดงน 1. การผลตสนคาอเลกทรอนคสตามค าสงซอจากลกคา 2. การสงมอบผลตภณฑอเลกทรอนคส ไปยงศนยกลางการจ าหนายในแตละภมภาค 3. ท าการวจยและพฒนาผลตภณฑอยางตอเนอง 4. การบรการหลงการขาย บรษท เซเลสตกา (ประเทศไทย) จ ากด ตงอยท 49/ 8 หม 5 นคมอตสาหกรรมต าบล ทงสขลา อ าเภอศรราชา จงหวดชลบร เปนฐานการผลตทใหญทสดในเอเชยของ บรษท เซเลสตกา โดยมยอดขายมากกวา 50,000 ลานบาทตอป มพนกงานมากกวา 5,000 คน

40

ภาพท 16 บรษท เซเลสตกา (ประเทศไทย) จ ากด คานยมองคการของบรษท เซเลสตกา บรษท เซเลสตกา (ประเทศไทย) จ ากด ไดก าหนดคานยมหลกขององคการทประกอบดวยหลกการส าคญไวดงน การท างานเปนทม เราท างานเปนหนงเดยวกนทวโลกภายใตวสยทศนเดยวกนและอยบนพนฐานคานยมเดยวกน เราผสมผสานความหลากหลาย จดตาง และจดแขงขององคกรเพอขบเคลอนไปสความส าเรจทงของเราและลกคา เราสงเสรมสนบสนน และตอบแทนการท างานของทกคนบนพนฐานการท างานรวมกน การสอสารระหวางกนมความถกตอง ชดเจน ตรงไปตรงมา และถกเวลา เราภาคภมใจ และรวมฉลองในความส าเรจของเรา ดวยวฒนธรรมทเนนผลการปฏบตงานเปนหลก จะชวยใหเราสามารถตอบสนองตอความตองการของลกคาไดอยางรวดเรว ฉบไว และคลองตว เราใหการยอมรบพนธมตรทางธรกจของเราเสมอนเปนสวนหนงในธรกจของเรา ความไววางใจและความมงมนในการท างาน เราปฏบตตามค ามนสญญาของเราดวยความซอสตย เอาใจใสและมงเนนตอคณภาพ เรามงสงเสรมและสรางบรรยากาศในการท างานทมความไววางใจซงกนและกน มโอกาสกาวหนาในหนาทการงาน รวมทงมดลยภาพระหวางงานกบชวตสวนตว เราสรรหา ดแลรกษา และพฒนาบคลากรทเปนเลศในอตสาหกรรมน

41

เราใหเกยรตซงกนและกน มความยตธรรมตอกน เราใหความเชอถอซงกนและกน และรบผดชอบในผลลพธทเรากระท า เราใหการยอมรบนบถอในความเปนสวนตวของแตละบคคล เรายดถอความซอสตย ปฏบตตามหลกจรยธรรมและคณธรรม เรารบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม เราแสดงออกถงความมงมน และผกพนตอธรกจของลกคา โดยการปฏบตตามค ามนสญญาของเรา เราเขาใจในธรกจของลกคา และตระหนกดวาความส าเรจของลกคากคอความส าเรจของเรา เรามความเชอในการสรางสมพนธภาพทแนบแนนกบพนกงาน ลกคาและผจดสงวตถดบและชมชนของเรา ความคดสรางสรรค เรามงเนนคดคนในสงใหม ๆ เราสงเสรมสนบสนนความคดสรางสรรค และพรอมรบมอตอการเปลยนแปลงทรวดเรว เรารงสรรคแนวทางการแกไขปญหาดวยวธการใหม ๆ เพอความกาวหนาทามกลางสภาพแวดลอมทางธรกจทเปลยนอยตลอดเวลา เรายอมรบความคดใหม ๆ ทแสวงหาความเรยบงายและชดเจนในการปฏบต เรามการคดคน พฒนา ปรบปรงและเปลยนแปลงเครองมอ และอปกรณ ตลอดจนวธการท างานอยางตอเนอง เพอความส าเรจของลกคา โดยยงรกษาคณภาพไวคงเดม ความกลา เรากลาท าสงใหม ๆ เพอแสวงหาความเปนเลศทางธรกจ เรากลาเสยงท าสงใหม ๆ บนพนฐานขอมลทเพยงพอ ไมยดตดกรอบความคดเดมๆ เพอมงหวงตอผลส าเรจใน สงนน เราเชอมน แนวแนและกลาท าในสงทเรามนใจวาท าได Our Promise At celestica, we are solid partners who deliver informed, flexible solutions to enable our customers’ success. We are adaptive and agile, and help our customers anticipate and prepare for unexpected changes. ค ามนสญญาของเรา ท เซเลสตกา เราเปนพนธมตรทางธรกจทเขมแขง มความรอบร ความสามารถและมความยดหยนในการแกปญหาเพอความส าเรจของลกคา เรามความคลองตวและสามารถปรบเปลยนไดกบทกสถานการณ สามารถชวยลกคาคาดการณและตระเตรยมความพรอมเพอรองรบ การเปลยนแปลง ทนอกเหนอความคาดหมาย

42

งานวจยทเกยวของ จ าแลง สงหน ( “ปจจยทเกยวของกบแรงจงใจใน การท างานของพนกงานรายวนในสายการผลตดซดซ คอนเวอตเตอร ของบรษท เดลตาอเลคทรอนคส ประเทศไทย จ ากด (มหาชน)” โดยมวตถประสงคเพอ ศกษาปจจยทเกยวของกบแรงจงใจในการท างานของพนกงานรายวนในสายการผลตดซดซ คอนเวอตเตอร ของบรษท เดลตาอเลคทรอนคส ประเทศไทย จ ากด (มหาชน) ผลการศกษา พบวา พนกงานรายวน ในสายการผลตโรงงานผลตดซดซ คอนเวอตเตอร ของบรษท เดลตาอเลคทรอนคส ประเทศไทย จ ากด (มหาชน) มระดบความคดเหนตอปจจยแรงจงใจในการท างานของพนกงาน อยในระดบไมเหนดวย นอกจากนยงพบวา พนกงานทมประสบการณในการท างานแตกตางกน จะมปจจยทเกยวของกบแรงจงใจในการท างานแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0 0 และวฒการศกษา ตกตางกน จะมปจจยทเกยวของกบแรงจงใจใน การท างานไมแตกตางกน สนตฤทย ลมวรพนธ (2550, บทคดยอ) ไดศกษาวจยเรอง “ความผกพนของพนกงานตอองคการ (Employee engagement) กรณศกษา บรษท ระยองเพยวรฟายเออร จ ากด (มหาชน)” โดยมวตถประสงคเพอ ศกษาถงระดบความผกพนตอองคการและปจจยทมความสมพนธตอ ความผกพนตอองคการของพนกงานบรษท ระยองเพยวรฟายเออร จ ากด (มหาชน) ผลการศกษาพบวา 1. ดานปจจยแรงจงใจตอความผกพนตอองคการของพนกงาน พบวา ระดบความผกพนตอองคการของพนกงานในภาพรวมอยในระดบปานกลาง โดยมคาเฉลย 3.86 และเมอพจารณาเปน รายดาน พบวา ดานทพนกงานมความผกพนตอองคการอยในระดบสง ไดแก ดานองคการเปนท พงได รองลงมาคอ ดานสมพนธภาพกบผบงคบบญชาและเพอนรวมงาน และดานภาวะผน า 2. ดานปจจยความผกพนตอองคการของพนกงาน พบวา ระดบความผกพนตอองคการของพนกงานในภาพรวมอยในระดบปานกลาง โดยมคาเฉลย 3.86 และเมอพจารณาเปนรายดาน พบวา พนกงานมความผกพนตอองคการในดานบรรทดฐานทางสงคม อยในระดบสงทสด โดยมคาเฉลย 4.18 รองลงมาคอ ความผกพนตอองคการในดานความรสก มคาเฉลย 3.77 และดานความตอเนอง มคาเฉลย 3.62 อษณะ อ านาจสกลฤทธ (2551, ) ไดศกษาวจยเรอง “ปจจยทมผลกระทบตอความผกพนตอองคการของขาราชการส านกเลขาธการนายกรฐมนตร” ผลการศกษาพบวา ขาราชการส านกเลขาธการนายกรฐมนตร มระดบความคดเหนตอปจจยดานงานโดยภาพรวมในระดบปานกลาง และมความผกพนตอองคการในระดบปานกลาง ผลทดสอบสมมตฐานโดยก าหนดระดบนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05

43

5 นธทางบวกตอความผกพนตอองคการ ไดแก ลกษณะงานทรบผดชอบ โอกาสกาวหนา ความพงพาไดขององคการ การพจารณาความดความชอบ และความสมพนธกบผบงคบบญชาและเพอนรวมงาน พรพกล นชปาน (2551, บทคดยอ) ไดศกษาเรอง ความผกพนตอองคการของพนกงาน กรณศกษาพนกงานรายวน บรษท ซเลซตกา (ประเทศไทย) จ ากด กลมตวอยางทใชในการวจย ไดแก พนกงานรายวน บรษท ซเลซตกา (ประเทศไทย) จ ากด จ านวน 366 คน ผลการวจย พบวา พนกงานรายวน บรษท ซเลซตกา (ประเทศไทย) จ ากด มความผกพนตอองคการในภาพรวมอยในระดบมาก และเมอพจารณาเปนรายดาน พบวา พนกงานมความผกพนตอองคการระดบสงสดในเรองเตมใจทจะทมเทในการปรบปรงการปฏบตงานใหดขนอยางตอเนอง รองลงมาคอความตอง การด ารงสมาชกภายในองคการ และความเชอมนอยางแรงกลาการยอมรบเปาหมายตามล าดบ และจากการทดสอบความสมพนธ พบวา อาย ระดบการศกษา ระดบรายได สถานภาพสมรส ระยะเวลาทปฏบตงาน แผนกงานทรบผดชอบ ไมมความสมพนธกบความผกพนตอองคการของพนกงานรายวน สวนความมอสระในการท างาน งานททาทาย ความเขาใจในกระบวนการท างาน การมสวนรวมในการบรหารงาน งานทมโอกาสปฏสมพนธกบผอน ความรสกวาตนมความส าคญตอองคการ ความรสกวาองคการเปนทพกพงได ทศนคตตอเพอนรวมงาน มความสมพนธกบ ความผกพนตอองคการของพนกงานรายวนทนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ฤทธวฒน ทงกลาง (2552, บทคดยอ) ไดศกษาวจย “ความผกพนตอองคการของเจาหนาทตรวจคนเขาเมอง กองบงคบการตรวจคนเขาเมองทาอากาศยานแหงชาต” โดยมวตถประสงคเพอ 1) เพอศกษาระดบความผกพนตอองคการของเจาหนาทตรวจคนเขาเมอง 2) เพอศกษาปจจยทมผล มอทธพล และมความสมพนธกบความผกพนตอองคการของเจาหนาทตรวจคนเขาเมอง 3) เพอศกษาวา ปจจยใดมผล มอทธพล และมความสมพนธกบความผกพนตอองคการของเจาหนาทตรวจคนเขาเมองมากทสด รองลงมา จนถงไมมความสมพนธเลย ผลการศกษา พบวา 1) เจาหนาทตรวจคนเขาเมองสวนใหญมความผกพนตอองคการอยในระดบสง 2) ตวแปรทมผลตอความผกพนตอองคการของเจาหนาทตรวจคนเขาเมองอยางมนยส าคญทางสถตคอ เพศ เงนเดอน ลกษณะงาน ลกษณะองคการ ประสบการณในการท างาน ความพงพอใจในคาตอบแทน ภาวะผน าของผบงคบบญชา และขวญก าลงใจ เมอวดดวยสถตทวดความแกรงของความสมพนธ G พบวา ตวแปรทมความสมพนธกบความผกพนตอองคการของเจาหนาทตรวจคนเขาเมองคอ ลกษณะองคการ ลกษณะงาน ประสบการณในการท างาน ขวญก าลงใจ ภาวะผน าของผบงคบบญชา ความพงพอใจ คาตอบแทน เงนเดอน และเพศ โดยมคาความแกรงของความสมพนธคอ .69, .66, .63, .59,

44

.54, .52, .30 และ .13 ตามล าดบ 3) ตวแปรทใชเปนตวพยากรณในการอธบายความผกพนตอองคการของเจาหนาทตรวจคนเขาเมอง ม 6 ตวแปรทมผลกระทบ อยางมนยส าคญทางสถตทระดบต ากวา .05 นนคอเมอวดจากคาสมประสทธถดถอย (β) ซงพยากรณความผกพนตอองคการของเจาหนาทตรวจคนเขาเมองไดดทสด และมผลในทางบวกตอความผกพนตอองคการของเจาหนาทตรวจคนเขาเมอง ไดแก ขวญก าลงใจประสบการณในการท างาน คาตอบแทน อายงาน ลกษณะงาน และเพศ เรยงตามล าดบความส าคญระดบการศกษา สถานะภาพสมรส และต าแหนง ไมสมพนธและไมชวยในการอธบายความผกพนตอองคการของเจาหนาทตรวจคนเขาเมอง/ ตวแปรอสระทงหมดอธบายความผกพนตอองคการของเจาหนาทตรวจคนเขาเมองประมาณ รอยละ 46.4 (R2 = .464) อมรรตน บ ารงผล (2553, บทคดยอ) ไดศกษาวจยเรอง “ความผกผนของบคคลากรตอองคการ กรณการควบรวมกจการบรษท มอร เซอก แมนแฟคเจอรง (ประเทศไทย) จ ากด” โดยมวตถประสงคเพอ ศกษาความผกผนของบคลากรทมตอองคกร กรณการควบรวมกจการของบคคลากรบรษท มอร เซอก (แมนแฟคเจอรง) ประเทศไทย จ ากด กบบรษท ดเอมจ (ประเทศไทย) จ ากด ผลการศกษาพบวา กลมประชากรสวนใหญเปนเพศหญง สวนใหญมอาย 31-40 ป และมสถานภาพโสด ระดบการศกษาสงสดของกลมประชากรสวนใหญอยในระดบปรญญาตร รายไดเฉลยตอเดอนสวนใหญ 20,001-30,000 ประเภทงานทรบผดชอบมธรการ-สนบสนน วชาชพเฉพาะ และบรหาร-จดการ โดยผลการทดสอบสมมตฐานเพอเปรยบเทยบความแตกตางของระดบ ความผกพนกอนและหลงการควบรวมกจการ พบวา กอนและหลงการควบรวมกจการ บคลากรมความผกพนตอองคการไมแตกตางกน แตเมอท าการวเคราะหเปนรายดาน โดยศกษาดานการยอมรบเปาหมายขององคการ ความเตมใจและใชความพยายามอยางเตมทในการปฏบตงาน และความตองการรกษาความเปนสมาชกขององคการ พบวา มบางประการทสงผลแตกตางกนระหวางกอนและหลงการควบรวมองคการ โดยเฉพาะในดานการยอมรบเปาหมายขององคการ ในเรองของการยอมรบวฒนธรรมขององคการ โดยผลการศกษาสามารถน าเสนอใหผบรหารมงเนนศกษาในเรองของ ความแตกตางของวฒนธรรมองคการ ซงสงผลท าใหความผกพนตอองคการลดลง ภายหลง การควบรวมองคการ เพอท าการรกษาบคลากรทมคณภาพใหคงอยกบองคการตอไป รวมทงเพอใหเกดการท างานทมประสทธภาพสงสด ทงนอาจด าเนนการโดยการรวมวฒนธรรมองคการใหเปนอนหนงอนเดยวกน จนจรา โสะประจน (2553, บทคดยอ) ไดศกษาเรอง “ปจจยทมผลตอพฤตกรรมการท างานของพนกงาน ผลตชนสวนยานยนต: กรณศกษา บรษท ยานภณฑ จ ากด (มหาชน ” โดยมวตถประสงคเพอ 1) ศกษาปจจยจงใจ ทมผลตอพฤตกรรมการท างานของพนกงาน ผลตชนสวน

45

ยานยนต 2) ศกษาความผกพนตอองคการของพนกงานผลตชนสวนยานยนต 3) ศกษาพฤตกรรมการท างานของพนกงาน ผลตชนสวนยานยนต 4) สรางสมการพยากรณปจจยทมผลตอพฤตกรรมการท างานของพนกงาน ผลตชนสวนยานยนต และ 5) ศกษาขอเสนอแนะเพอการปรบปรงและพฒนาพฤตกรรมการท างานของพนกงาน ตามความคดเหนของพนกงาน ผลตชนสวนยานยนต ของบรษท ยานภณฑจ ากด (มหาชน) ผลการศกษา พบวา 1. พนกงานบรษท ยานภณฑ จ ากด (มหาชน) มปจจยจงใจโดยรวมดานการอยรอด ดานการมสมพนธภาพ และดานความเจรญกาวหนา อยในระดบด 2. พนกงานบรษท ยานภณฑ จ ากด (มหาชน) มความผกพนในองคการโดยรวม ดานความเชอมนสงยอมรบเปาหมายและคานยมขององคการ ดานเตมใจในการปฏบตงานในองคการ และดานปรารถนาอยางแรงกลาทจะเปนสมาชกขององคการตอไปอยในระดบด 3. พนกงานบรษท ยานภณฑ จ ากด (มหาชน) มพฤตกรรมการท างาน โดยรวมดานการเพมผลผลต ดานความสม าเสมอในการท างาน ดานการใหความรวมมอตอองคการ และดานการปฏบตตามกฎระเบยบขององคการ อยในระดบด 4. พนกงานบรษท ยานภณฑ จ ากด (มหาชน) ทมพฤตกรรมในการท างานดจะสมพนธกบผทมอายมาก ระดบการศกษาสง และมระยะเวลาการท างานนาน 5. ตวแปรทสามารถใชพยากรณพฤตกรรมการท างานของพนกงาน บรษทยานภณฑ จ ากด (มหาชน) ไดแก ความผกพนตอองคการดานปรารถนาอยางแรงกลาทจะเปนสมาชกขององคการตอไป ปจจยจงใจดานความเจรญกาวหนา ความผกพนตอองคการ ดานเตมใจในการปฏบตงานในองคการ ปจจยจงใจ ดานการมสมพนธภาพ และปจจยจงใจดานการอยรอด มธมนต แคเทอรเรนชค (2554, บทคดยอ) ไดศกษาวจยเรอง “การศกษาความสมพนธระหวางรปแบบภาวะผน าของผบรหารกบความผกพนองคการของพนกงานในองคการพหวฒนธรรม ABC” โดยมวตถประสงคเพอศกษารปแบบภาวะผน าของผบรหารและความผกพนองคกรของพนกงานในองคกรพหวฒนธรรม ABC และคนหาปจจยสวนบคคลของพนกงานทมผลตอความผกพนองคกรของพนกงานพรอมทงศกษาความสมพนธของรปแบบภาวะผน าแตละรปแบบกบความผกพนของพนกงานทมตอองคกรพหวฒนธรรม ผลการศกษาพบวา ความผกพนของพนกงานในองคการพหวฒนธรรมมอยในระดบสง ในดานปจจยสวนบคคล 6 ปจจย คอ เพศ อาย ต าแหนง สญชาต การศกษา และจ านวนปทท างานในองคการ นนมความสมพนธในทางบวกกบความผกพนในองคการของพนกงาน ทจะคงอยในองคการตอไปอยางมนยส าคญทางสถต นอกจากนยงพบวารปแบบภาวะผน าบารม และผน าแบบมงงานมความสมพนธในทางบวกกบความผกพนทง 3 ดาน คอ ดานความเชอมนและคานยมขององคการ ดานความทมเทท างานใหกบองคการ

46

และดานความตองการทจะอยในองคการตอไป อยางมนยส าคญทาสถต สวนรปแบบภาวะผน าประชาธปไตย ภาวะผน าเชงปฏรป และภาวะผน าเชงแลกเปลยน มความสมพนธในทางบวกกบความผกพนในองคการของพนกงานดานความทมเทท างานใหกบองคการอยางมนยส าคญทางสถต และแบบภาวะผน าแบบตามสบายมความสมพนธในทางบวกกบความผกพนในองคการของพนกงานพหวฒธรรม ABC สทสสา วไลเจรญตระกล (2554, บทคดยอ) ไดศกษาวจยเรอง “ความสมพนธระหวางปจจยองคการกบความผกพนของพนกงานกรณศกษา บรษท ดราฟทเอฟซบ (ประเทศไทย) จ ากด โดยมวตถประสงคเพอ ศกษาลกษณะสวนบคคลทมผลตอความผกพนของพนกงาน บรษท ดราฟทเอฟซบ (ประเทศไทย) จ ากด และเพอศกษาหาความสมพนธระหวางปจจยองคการกบความผกพนของพนกงานตอองคการของพนกงานบรษท ดราฟทเอฟซบ (ประเทศไทย) จ ากด ผลการศกษาพบวา พนกงานทกคนของบรษท ดราฟทเอฟซบ (ประเทศไทย) จ ากด ซงประกอบดวย ผบรหารระดบกลาง ผบรหารระดบตน และพนกงานระดบปฏบตการ มความรสกผกพนตอองคการในภาพรวมอยในระดบปานกลาง โดยลกษณะสวนบคคลของผปฏบตงาน ไดแก เพศ สถานภาพสมรส ระดบการศกษา ระยะเวลาการปฏบตงาน ระดบต าแหนงงาน และอตราเงนเดอนทตางกน ไมมผลตอความรสกผกพนของพนกงาน ยกเวนอายทแตกตางกน มผลตอความรสกผกพนของพนกงานทแตกตางกน ส าหรบปจจยองคการ ทง 9 ดาน ไดแก นโยบายและการบรหารงานขององคการ สมพนธภาพกบเพอนรวมงาน สมพนธภาพกบผบงคบบญชาคาตอบแทนและสวสดการ โอกาสในการเรยนรและพฒนาตนเอง ความสมดลระหวางงานและชวตสวนตว ความมนคงในการท างาน โอกาสกาวหนาและเตบโตในการท างาน และชอเสยงของบรษท ลวนเปนปจจยองคการทมความสมพนธตอความรสกผกพนของพนกงานอยในระดบปานกลาง ธนต ณ เชยงใหม (2555, บทคดยอ) ไดศกษาเรอง “ความผกพนตอองคการของเจาหนาทองคการบรหารสวนต าบลหนาพระธาต อ าเภอพนสนคม จงหวดชลบร” โดยมวตถประสงคเพอศกษาหาระดบความผกพนตอองคการของเจาหนาทองคการบรหารสวนต าบลหนาพระธาต อ าเภอพนสนคม จงหวดชลบร และเพอเปรยบเทยบระดบความผกพนตอองคการของเจาหนาทองคการบรหารสวนต าบลหนาพระธาต อ าเภอพนสนคม จงหวดชลบร จ าแนกตามเพศ อาย สถานภาพ การสมรส ระดบการศกษา อายราชการหรออายงาน ต าแหนงงานและระดบเงนเดอน ผลการศกษาพบวา ความผกพนของเจาหนาทองคการบรหารสวนต าบลหนาพระธาตอยในระดบมาก เมอวเคราะหเปนรายดานก พบวา เจาหนาทองคการบรหารสวนต าบลหนาพระธาตมความผกพนตอองคการดานความเชอมนอยางแรงกลาในการยอมรบเปาหมายและคานยมขององคการอยใน ระดบมาก ดานความเตมใจทจะทมเทความพยายามอยางมากเพอประโยชนขององคการ อยใน

47

ระดบมาก และดานความปรารถนาอยางแรงกลาทจะคงไวซงความเปนสมาชกภาพขององคการอยในระดบมากเชนกน ผลการเปรยบเทยบระดบความผกพนตอองคการของเจาหนาทองคการบรหารสวนต าบลหนาพระธาต พบวา เจาหนาทองคการบรหารสวนต าบลหนาพระธาต ทมอายราชการหรออายงานแตกตางกนมความผกพนตอองคการแตกตางกน ทระดบนยส าคญทางสถตท .05 นอกจากนน พบวา เจาหนาทองคการบรหารสวนต าบลหนาพระธาตทม เพศตางกน อายตางกน สถานภาพการสมรสตางกน ระดบการศกษาตางกน ต าแหนงงานตางกน และระดบเงนเดอนตางกน มระดบความผกพนตอองคการไมแตกตางกน ทระดบนยส าคญทางสถตท .05 เบญจวรรณ พชรพงศพรรณ (2555, บทคดยอ) ไดศกษาเรอง ปจจยทมผลตอความผกพนองคกรของพนกงาน บรษท บางกอกเอนเตอรเทนเมนต จ ากด กลมตวอยางทใชในการวจย ไดแกพนกงาน บรษท บางกอกเอนเตอรเทนเมนต จ ากด จ านวน 291 คน ผลการวจยพบวา ความผกพนองคกรของพนกงาน บรษท บางกอกเอนเตอรเทนเมนต จ ากด พบวา พนกงาน บรษท บางกอก เอนเตอรเทนเมนต จ ากด มความผกพนตอองคกรดานความรสก ดานความตอเนอง ดานบรรทดฐานของสงคม อยในระดบมาก ปจจยทมผลตอความผกพนองคกร ของพนกงาน บรษท บางกอก เอนเตอรเทนเมนต จ ากด พบวา พนกงาน บรษท บางกอกเอนเตอรเทนเมนต จ ากด มปจจยดานลกษณะงานทปฏบตทง 5 ดาน คอ ดานความมอสระในการท างาน ดานความหลากหลายของงาน ดานความมเอกลกษณของงาน ดานผลปอนกลบของงาน ดานงานทมโอกาสปฏสมพนธกบผอนอยในระดบมาก ปจจยทสงผลตอความผกพนตอองคกร ปจจยดานความพงพาไดขององคกร ดานความคาดหวงทจะไดรบการตอบสนองจากองคกร และดานทศนคตตอเพอนรวมงานและองคกร อยในระดบปานกลางความสมพนธระหวางปจจยทมผลตอความผกพนองคกร กบ ความผกพนองคกรพนกงาน บรษท บางกอกเอนเตอรเทนเมนต จ ากด พบวา ปจจยทมผลตอความผกพนตอองคกรพนกงาน บรษท บางกอกเอนเตอรเทนเมนต จ ากด ดานความหลากหลายของงาน ดานผลปอนกลบของงาน ดานความส าคญของตนตอองคกร ดานความพงพาไดขององคกร ปจจยสวนบคคลดานอาย และดานเงนเดอน มความสมพนธกน สามารถท านายความผกพนตอองคกรได รอยละ 54.8