แนวคิด ทฤษฎี รปศ. หน่วยที่ 1-7 Chapter 1... ·...
69
33701 ชุดวิชาแนวคิด ทฤษฎี และหล ักการ ร ัฐประศาสนศาสตร์ หน่วยที 1-7 รศ.ดร.เทพศกดิ ั บุณยร ัตพ ันธุ์
Transcript of แนวคิด ทฤษฎี รปศ. หน่วยที่ 1-7 Chapter 1... ·...
33701ชดวชาแนวคด ทฤษฎ และหลกการ
รฐประศาสนศาสตรหนวยท 1 - 7
รศ.ดร.เทพศกด บณยรตพนธ
สาธารณกจ การบรหารรฐกจ และรฐประศาสนศาสตร
สาธารณกจ (Public Affairs)
เปนกจกรรมท เกดขนพรอมกบชมชน ถกกาหนดขนและนาไปปฏบตเพ อประโยชนสวนรวม
การบรหารรฐกจ (public administration)เปนกระบวนการในการบรหารกจกรรมตางๆ ของ
รฐ เพ อใหสาธารณกจตางๆ ดาเนนไปตามวตถประสงคของรฐ
รฐประศาสนศาสตร (Public Administration)เปนองคความรเก ยวกบการบรหารงานภาครฐ
หนวยท 1ภาพรวมและแนวคดท วไปเก ยวกบรฐประศาสนศาสตร
ปรชญาของการบรหารงานภาครฐ
1. ระดบการยอมรบสทธเสรภาพ
และศกด ศรของมนษย
2. การยอมรบในความสามารถและ
ธรรมชาตของมนษย
3. อานาจและรปแบบการปกครอง
4. ปรชญาหรอขอเทจจรงท เปน
คานยมทางการบรหาร
รฐประศาสนศาสตรกบรฐศาสตร
1. การเมองเปนปจจยแวดลอมท มอทธพลตอการบรหาร
2. การรบนโยบายจากฝายการเมองไปปฏบต
3. การมสวนรวมของประชาชนในทาง
การบรหาร
4. การนาทฤษฎระบบมาใชในการ
วเคราะห
รฐประศาสนศาสตรกบนตศาสตร
1. สรางความม นคงใหเกดขนแกรฐและ
การบรหารภาครฐ
2. สรางความชอบธรรมแกการบรหารและ
ดาเนนงานภาครฐ
3. เปนเคร องมอรองรบการบรหารรฐกจ
รฐประศาสนศาสตรกบเศรษฐศาสตร
1. นามาใชในการวเคราะหความเปนไปได
ของโครงการ
2. นามาใชในกระบวนการงบประมาณแผนดน
3. นามาใชในการพฤตกรรมการตดสนใจของ
ประชาชน
4. นามาใชในการตดสนใจของรฐบาล
5. นามาใชในการตดสนใจเก ยวกบสนคาสงคม
6. นามาใชในตดสนใจเก ยวกบ
การบรหารภาษอากร
รฐประศาสนศาสตรกบการบรหารธรกจ
1. การกาหนดวสยทศน พนธกจ และ
กลยทธ
2. การบรหารงานมงเนนผลสมฤทธ
3. การบรหารงานแบบบรณาการ
4. การแปรรปกจกรรมของรฐใหเปน
เอกชน
5. การใหความสาคญตอ
ระบบคณภาพ
รฐประศาสนศาสตรกบจตวทยา
1. ใชจงใจในการทางาน
2. การศกษาปฏสมพนธทางสงคม
3. การศกษาทศนคต
4. นาไปใชในการบรหารและการ
ทางานของบคคลในองคการ
รฐประศาสนศาสตรกบสงคมวทยา
1. เขาใจสาเหตและพฤตกรรมระหวาง
บคคลในองคการ
2. เขาใจเร องขององคการ
3. นาไปใชในการบรหารสภาพแวดลอม
ภายนอกองคการ
4. ตองคานงถงผลกระทบตอสถาบนตางๆ
5. นาไปใชในการบรหารความขดแยง
แนวการศกษารฐ ประศาสนศาสตร
1. ใชมตของเวลา
- ขอด งายในการเหนพฒนาการของความรท เกดขน
- ขอจากด ไมเนนการประยกตใช
2. ใชมตขอบเขตและจดมงเนน
- ขอด เหนปรมณฑลและจดเนนของการศกษาท ชดเจน
และอาจใชทฤษฎหลากหลายมาใชรวมกนได
- ขอจากด ไมเหนพฒนาการของความรตามชวงเวลา
3. ใชมตหนวยวเคราะห แบงเปนโครงสราง บคคล กระบวนการ
ชมชน ประชาชน และสภาพแวดลอม
- ขอด บรณาการทฤษฎหลากหลายมาใชรวมกนไดในหนวยวเคราะหน น
- ขอจากด ไมเหนความชดเจนของพฒนาการของความรในแตละชวงเวลา
ขอบเขตและสถานภาพของรฐประศาสนศาสตร
1. นโยบายสาธารณะ - การกาหนด การนาไปปฏบต และการ
ประเมนผล
2. วทยาการจดการ เนนการจดการเชงปรมาณ เพ อตดสนใจและ
แกไขปญหา
3. ทางเลอกสาธารณะ การวนจฉยสงการโดยอาศยความรทาง
เศรษศาสตรมาประยกตใช เพ อใหเกดการตดสนใจในภาครฐได
เกดประสทธภาพสงสด
4. การบรหารการพฒนา เปนการบรหารเพ อการพฒนา ตลอดจนเพ อเสรมสรางสมรรถนะทางการบรหาร เพ อตอบสนองตอวตถประสงคและเปาหมายของการพฒนาประเทศ
5. การจดการภาครฐ นาแนวคดการจดการสมยใหม มาประยกตใช
เพ อเพ มประสทธภาพทางการบรหาร
สถานภาพของรฐประศาสนศาสตร
1. เปนศาสตรและศลป
2. มงเนนการบรหารภาครฐ
3. เปนสหวทยาการมากขน
4. นาไปสการปฏบตมากขน
5. ก งวชาชพ
หนวยท 2แนวคด ทฤษฎ และหลกการ
รฐประศาสนศาสตร
ความหมายของทฤษฎ
ความหมายกวาง :
ทฤษฎ หมายถง กรอบความคดเก ยวกบการจดระบบองคความรในลกษณะของตวแบบ (model)
ความหมายเฉพาะเจาะจง :ทฤษฎ หมายถง กลมขอทฤษฎท สมพนธกนท
เก ยวของสมพนธกนอยางเปนระบบ โดยมงอธบายปรากฏการณท เกดขนในรปของความสมพนธเชง สาเหตและผล
ทฤษฎ มองคประกอบสาคญ 4 ดาน ไดแก- กรอบอางอง- ฐานคต- แนวคด- ขอทฤษฎ
ประเภทของทฤษฎ
1. เกณฑทศทางการพฒนาองคความร 1.1 ทฤษฎอปมาน
(Deductive Theory)1.2 ทฤษฎอนมาน
(Inductive Theory)2. เกณฑจดมงหมายของทฤษฎ
2.1 ทฤษฎปทสถาน(Normative Theory)
2.2 ทฤษฎพรรณนา(Descriptive Theory)
3. เกณฑความซบซอนของ ความสมพนธ
3.1 ทฤษฎระดบท วไป(General Level Theory)
3.2 ทฤษฎระดบกลาง(Middle Level Theory)
3.3 ทฤษฎระดบลาง(Low Level Theory)
4. เกณฑขนาดของแนวคด4.1 ทฤษฎมหภาค
(Macroscopic Theory)4.2 ทฤษฎจลภาค
(Microscopic Theory)5. เกณฑความแนนอนของการ
พยากรณ5.1 ทฤษฎดเทอมนสตค
(Deterministic Theory)5.2 ทฤษฎความนาจะเปน
(Probabilistic Theory)6. เกณฑสณฐานของทฤษฎ
6.1 ทฤษฎลาดบชน
(Hierarchical Theory)6.2 ทฤษฎกระบวนการสาเหตและผล
(Causal Process Theory)
เกณฑ 5 ประการการประเมนทฤษฎ
1. เกณฑความประหยด
2. เกณฑความสอดคลองภายใน
3. เกณฑความกวางขวางครอบคลม
4. เกณฑความสามารถทดสอบ
5. เกณฑคณคาในทางปฏบต
ประเภทของทฤษฎรฐประศาสนศาสตร
(Steven Bailey)
1. ทฤษฎพรรณนา-อธบาย
(Descriptive Explanatory Theory)
2. ทฤษฎปทสถาน (Normative Theory)
3. ทฤษฎฐานคต (Assumptive Theory)
4. ทฤษฎเคร องมอ (Instrumental
Theory)
กรอบทฤษฎรฐประศาสนศาสตรยคบกเบก
1. Woodrow Wilson
เขยนบทความเร อง “The Study ofAdministration) ในป 1887 เสนอการเมองแยกจากการบรหาร ถอไดวาจดกาเนดของวชารฐประศาสนศาสตร
2. Max Weber
ทฤษฎระบบราชการด งเดม
(Classic Bureaucratic Theory)
กรอบทฤษฎรฐประศาสนศาสตรยคโครงสรางหนาท
1. Frederick Taylorหลกการจดการทางวทยาศาสตร(Scientific Management)
2. Henry Fayolหลกการบรหาร POCCC - Planning, Organizing,Commanding, Coordinating, Controlling
3. Gulickกระบวนการบรหาร POSDCORB - Planning,Organizing, Staffing, Directing, Coordinating,Reporting, Budgeting
สรป จดเนนของทฤษฎรฐประศาสนศาสตรยคโครงสรางหนาท มงเนนการทางานท กอใหเกดประสทธภาพสงสดตอองคการ
กรอบทฤษฎรฐประศาสนศาสตรยคพฤตกรรมนยม
1. Elton Mayo – หลกมนษยสมพนธ
2. Abraham Maslow – ทฤษฎลาดบชนความ
ตองการของมนษย (Hierarchy of Needs Theory)2.1 ความตองการดานกายภาพ2.2 ความตองการดานม นคง2.3 ความตองการดานสงคม
2.4 ความตองการดานชอเสยงและการไดรบการยอมรบ
2.5 ความตองการท จะประสบผลสาเรจในชวต
3. Douglas McGregor – Theory X & Theory Y4. Frederick Herzberg – ทฤษฎสองปจจย
4.1 ปจจยสขวทยา (Hygenic Factors)ไดแก การบงคบบญชา เงนเดอน ความม นคง
4.2 ปจจยจงใจ (Motivator Factors)ไดแก ความกาวหนา ผลสาเรจของงาน ความรบผดชอบ
กรอบทฤษฎรฐประศาสนศาสตรยคหลงพฤตกรรมนยม
• เกดขนการประชมท Minnowbrook ของนกรฐประศาสนศาตรรนใหม รวมกนเสนอเปนรฐประศาสนศาสตรแนวใหม
(New Public Administration – New P.A.)
1. ใหความสาคญตอ การศกษาผลกระทบขององคการตอผรบบรการ และผลกระทบของผรบบรการตอองคการ
2. ใหความสาคญตอปญหาสาธารณะ
3. ใหความสาคญตอความเสมอภาคและ
ความเปนธรรมในสงคม
จดเนนของ New Public Administration
หนวยท 3แนวคด ทฤษฎ และหลกการ
รฐประศาสนศาสตรสหรฐอเมรกา 1
นกวชาการท สนบสนนแนวคดการการเมองแยกจากการบรหาร
1. Woodrow Wilson- ประเทศเจรญกาวหนา จะมระบบราชการท ม
ประสทธภาพและมเหตผล
- สามารถสรางหลกการบรหารท ด ท นาไปใชกบทก
รฐบาลได (one rule of good administrationfor all government alike)
- การบรหารแยกจากการเมองเดดขาด2. Frank Goodnow - หนาท ทางการเมองแยกจาก
หนาท ทางการบรหารได3. Leonard D. White - การเมองไมควรเขามา
แทรกแซงการบรหาร
นกวชาการท สนบสนนแนวคดการจดการทางวทยาศาสตร
• Frederick Taylor เสนอ “หลกการจดการทางวทยาศาสตร (Scientific Management)”ประกอบไปดวย
- คนหาหลกการทางานท เปนวทยาศาสตร ท ไดจากการทดลองหาวธท ดท สด (one best way)
- การคดเลอกคนทางานตามกฎเกณฑวทยาศาสตร
- การพฒนาคนทางานตามหลกวทยาศาสตร- ใหความสาคญตอการสรางความรวมมอในการ
ทางาน (friendly cooperation) ระหวางนายจางกบลกจาง
นกวชาการท สนบสนนแนวคดหลกการบรหาร
1. Mary Parker Follet
- การมองความขดแยงในแงด
- การออกคาสงอยางมศลปะ
- เร องขององคกรเปนความ
รบผดชอบของทกฝาย
- หลกการประสานงาน
2. Mooney & Reiley
- หลกการประสานงาน
- หลกลาดบข นการบงคบบญชา
- หลกการแบงงานตามหนาท
- หลกความสมพนธระหวาง
Line & Staff
3. Gulick & Urwick- การประสานงานโดยกลไกการควบคมภายใน
- การจดโครงสรางภายในองคการ
- หนาท ของฝายบรหาร :POSDCORB
- การประสานงานของหนวยงานยอย
- การประสานงานโดยการผกมดทางใจ
นกวชาการท สนบสนนแนวคดการบรหารคอการเมอง
1. Avery Leiserson – การบรหารงานของภาครฐอยทามกลางสภาพแวดลอมของกลมผลประโยชนตางๆ
2. Paul Henson Appleby1) การบรหารงานของรฐ แทจรงเปนเร องของการเมอง2) นกบรหารภาครฐจะตองเก ยวของกบการเมอง3) ใหกลมตางๆ เขามาแขงขนในการกาหนดนโยบาย
สาธารณะ (Administrative Pluralism)4) นกบรหารภาครฐจะตองมจรรยาบรรณ
(Administrative Platonism)
3. Norton E. Long - การบรหาร คอ การเมอง
นกวชาการท สนบสนนแนวคดระบบราชการแบบไมเปนทางการ
1. Robert Mitchels- Goal Displacement- Iron Law of Oligarchy
2. Robert Merton- การยดกฎระเบยบราชการ
3. Alvin A. Gouldner- บทบาทขององคการไมเปนทางการ
4. Phillip Selznick- Grass-Root Democracy- Cooptation
นกวชาการท สนบสนนแนวคดศาสตรการบรหาร
1. Chester I. Barnard : The Functions of the Executives- องคการเกดจากความจาเปนท คนมารวมกลมกน- จะตองมการจดระบบความรวมมอการทางานในองคการ- การดารงอยขององคการ ขนกบความสาเรจ
- ความอยรอดขององคกร ขนกบความสามารถของฝายบรหาร- ฝายบรหารจะตองตองตดสนใจดวย ความรบผดชอบภายใน
กรอบศลธรรม
2. Herbert A. Simon- เหนวาแนวคดหลกการบรหาร มความขดแยงกน- หวใจสาคญท สดของการบรหาร คอ การตดสนใจ
- นกบรหารบางคร งไมสามารถตดสนใจอยบนความมเหตผล
สงสด (maximize) ได แตจะตองตดสนใจอยบนขอจากด
ทาใหการตดสนใจจะตองอยบนเกณฑความพอใจ
(satisficing)
หนวยท 4แนวคด ทฤษฎ และหลกการ
รฐประศาสนศาสตรสหรฐอเมรกา 2
นกวชาการท สนบสนนแนวคดความสมพนธอยางไมเปนทางการภายในกลม
Elton Mayo ไดจากการศกษาท เรยกวาHawthorne Study
ขอสรปของการศกษา- ปจจยทางสงคม
- คนงานไมใชมองเร องเงนอยางเดยว- ความสมพนธในกลม
- ผนากลมอยางเปนทางการและไมเปนทางการ
นกวชาการท สนบสนนแนวคดการจงใจและความพอใจในงาน
1. Abraham A. Maslow
- Hierarchy of Needs Theory
2. Frederick Herzberg
- Motivator-Hygiene Theory
3. Douglas McGregor
- Theory X and Theory Y
4. Chris Argyris
- โครงสรางองคกรแบบระบบราชการ เปนอปสรรคตอการพฒนาของคน เสนอใหมการสงเสรมประชาธปไตยในองคกร
นกวชาการท สนบสนนรฐประศาสนศาสตรในความหมายใหม
1. การประชมท Minnowbrook- Dwight Waldo: PA in Time of Turbulence- Frank Marini: Toward a New PA
2. John Rehfuss: ความเชอ 3 ประการ1) การบรหารภาครฐจาเปนตองยดถอหลก
ความยตธรรมในสงคม (social equity)2) องคการจะตองใหความสาคญตอประชาชน และ
จะตองใหประชาชนประเมนผลองคการดวย3) นกบรหารยคใหมจะตองเปน Proactive Administrator
3. Allen Schick: หลก 4 ประการของรฐประศาสนศาสตร1) จะตองศกษาปญหาในโลกความเปนจรง
2) จะตองใชคานยมชวยเหลอผเสยเปรยบในสงคม
3) จะตองสนบสนนความยตธรรมทางสงคมใหเกดขน
4) จะตองสนบสนนใหองคการมการเปล ยนแปลงตลอดเวลา เพ อปองกนมใหกลมใดผกขาดอานาจ
นกวชาการท ศกษา
แนวคดนโยบายสาธารณะ
1. ตวแบบการกาหนดนโยบายสาธารณะ - ThomasR Dye
1) ตวแบบผนา (Elite Model)2) ตวแบบกลม (Group Model)3) ตวแบบสถาบน (Institutional Model)4) ตวแบบระบบ (System Model)5) ตวแบบกระบวนการ (Process Model) – กาหนดปญหา เสนอแนะ
ทางเลอกนโยบาย เลอกนโยบาย นานโยบายไปปฏบต และประเมนผลนโยบาย
6) ตวแบบเหตผล (Rational Model)7) ตวแบบคอยเปนคอยไป (Incremental Model)
2. ตวแบบการนานโยบายไปปฏบต 1) Van Meter & Van Horn ปจจยสาคญตอความสาเรจของการนา นโยบายไปปฏบตประกอบดวย มาตรฐาน ทรพยากร การสอสาร การบงคบใช สมรรถนะของหนวยงาน การเมอง สภาพเศรษฐกจและสงคม ความจรงจงของผปฏบต
2) Nakamura & Smallwood เหนวาในแตละข นตอนของนโยบายสาธารณะ จะประกอบไปดวย สภาพแวดลอม เวทการแสดงออกและผแสดง
นกวชาการท ศกษา
แนวคดทางเลอกสาธารณะ(Public Choice)
• Vincent Ostrom - ทฤษฎการบรหารแบบประชาธปไตย (Democratic Administration)
- การนาแนวคดทางเศรษฐศาสตรการเมองมาใช
- การนาเอาปรชญาการบรหารแบบประชาธปไตย
- ใชทฤษฎ Positive Constitutional Law ท ใหรฐธรรมนญกาหนดขอบเขตและอานาจการปกครองของผปกครองประเทศ
นกวชาการท ศกษาทฤษฎระบบ
1. Simon & March – องคกรเปนท รวมของระบบยอยซงทาหนาท ผลตปจจย นาออกเพ อปอนออกไปสสภาพแวดลอม
2. Katz and Kahn - ระบบปด ระบบเปด
3. James D. Thompson - เทคโนโลยและสงแวดลอมกาหนดโครงสราง องคการ
นกวชาการท ศกษา
รฐประศาสนศาสตรเปรยบเทยบ
• จดต งกลม CAG (Comparative Administration Group)• แนวการศกษา
1) Ferrel Heady - การวเคราะหระบบราชการภายใตการปกครอง
2) Fred W Riggs - รปแบบ Prismatic-Sala3) Weberian Model - ศกษาระบบราชการตาม
แนวคดของ Max Weber4) Almond Powell Model ศกษาการทาหนาท ของระบบ
ราชการ 3 ประการ คอ หนาท รกษาและปรบระบบหนาท ออกกฎระเบยบ แสวงหาทรพยากรและจดสรรทรพยากร และหนาท ในการแปรปจจยนาเขาใหออกมาเปนปจจยนาออก
5) การบรหารการพฒนา (Development Administration)
หนวยท 5รฐประศาสนศาสตรกบ
การใหบรการสาธารณะ
การใหบรการสาธารณะ
หมายถง การท หนวยงานท มอานาจหนาท ท เก ยวของซงอาจจะเปนของรฐหรอเอกชน ดาเนนการสงตอบรการใหแกประชาชน โดยมจดมงหมายเพ อตอบสนองตอความตองการของประชาชนโดยสวนรวม
การใหบร การมล กษณะท เ ปนระบบ มองคประกอบท สาคญ 6 ประการ คอ
1. หนวยงานและบคคลท ทาหนาท ใหบรการ2. ปจจยนาเขาหรอทรพยากร3. กระบวนการและกจกรรม4. ชองทางการใหบรการ
5. ผลผลตหรอตวบรการ และ6. ผลกระทบหรอคณคาท มตอผรบบรการ
คานยมท สาคญ
ของการใหบรการสาธารณะ
1. ความพอเพยง2. ความเสมอภาค3. ความตรงเวลา4. การมจตสานกในการใหบรการ
5. ความกาวหนาของการใหบรการ6. การยอมรบการรองเรยน7. การมสวนรวมของประชาชน
8. การตอบสนองตอความตองการของประชาชน9. การสรางความพงพอใจใหเกดขนแก
ผรบบรการ
แนวคดสมยใหมเก ยวกบการใหบรการสาธารณะ
แนวคดการใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจ
แนวคดสมยใหม
เก ยวกบการใหบรการสาธารณะ
แนวคดการใหบรการแบบออนไลน
แนวคดการใหบรการแบบเครอขายหรอ การสรางการมสวนรวมจาก
ภายนอก
แนวคดการจดการลกคาสมพนธ (CRM – CustomerRelationship Management)
1. แนวคดการใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจ
หมายถง การนางานท ใหบรการท งหมดท เก ยวของ มารวมใหบรการอยในสถานท เดยวกน ในลกษณะท สงตองานระหวางกนทนทหรอเสรจในข นตอนหรอเสรจในจดใหบรการเดยว โดยมจดประสงคเพ อใหการใหบรการมความรวดเรวขน
รปแบบของการใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจ มรปแบบท สาคญ คอรปแบบท 1 การนาหลายหนวยงานมารวมใหบรการอยในสถานท เดยวกนรปแบบท 2 กระจายอานาจมาใหหนวยงานใดหนวยงานหน งทาหนาท ให
บรการแบบเบดเสรจรปแบบท 3 การปรบปรงและออกแบบใหมในการใหบรการรปแบบท 4 การสามารถใหบรการผานทางอนเทอรเนตไดเสรจทนท
2. แนวคดการใหบรการแบบออนไลน
หมายถง การนาเทคโนโลยสารสนเทศมาใชเปน
เคร องมอในการสรางปฏสมพนธของการใหบรการระหวาง
หนวยงานท ทา หนาท ท ใหบรการกบลกคาหรอประชาชนผรบบรการ โดยเปนการใหบรการท ไมไดมการเผชญหนา
กนระหวางผใหบรการกบผรบบรการ แตจะทาผานสอการ
ใหบรการท เปนเสยง ขอมล และภาพ
การใหบรการแบบออนไลน สามารถทาไดอยางนอย 3รปแบบท สาคญ ไดแก
1. การใหบรการตอบรบทางโทรศพทอตโนมต
2. การใหบรการผานเคร องใหบรการอตโนมต 3. การใหบรการผานทางอนเทอรเนต
3. แนวคดการใหบรการแบบเครอขายหรอการสรางการมสวนรวมจากภายนอก
การใหบรการแบบเครอขาย หมายถง การสรางระบบความรวมมอของการใหบรการระหวางหนวยงานใหเกดขนเพ อมาชวยใหบรการแกประชาชนหรอลกคา รวมถงการนาประชาชนเขามามสวนรวมในการบรการ
รปแบบของการใหบรการแบบเครอขายเกดขนไดอยางนอย 3 รปแบบคอ
1. การดงความรวมมอจากองคการภายนอกมารวมใหบรการเฉพาะในบางสวนของการใหบรการ
2. การดงความรวมมอจากองคการภายนอกมารวมใหบรการในรปแบบการทาสญญาจางเหมาบรการ (Contract-out)
3. การใหประชาชนไดเขามามสวนรวมในการใหบรการสาธารณะ
4. แนวคดการจดการลกคาสมพนธ
(Customer Relationship Management –CRM)
เปนการมงตอบสนองคณคาระหวางกนขององคการกบลกคา โดยองคการมงสรางคณคาใหม ๆ ท ดใหเกดขนแกลกคา สวนลกคาสรางคณคาใหแกองคการ
ดวยการเกดความรสกความจงรกภกดหรอประทบใจตอองคการตลอดไป
หลกการท สาคญของการจดการลกคาสมพนธ หรอ CRM คอ1. ใชความรท องคการมเก ยวกบลกคาหรอประชาชนใหเกดประโยชน
2. ใชกลยทธชนะ –ชนะ (Win-Win strategy) กลาวคอ หนวยงานสามารถเพ มคณคา (value) ใหแกลกคาหรอประชาชน ลกคาหรอประชาชนใหความ
จงรกภกด (loyalty) แกองคการมากขน3. ยอมรบในความแตกตางของลกคาหรอประชาชนท มความแตกตางกน จะตองม
วธการจดการท แตกตางกน4. เนนใหบรการท จบหวใจลกคาหรอประชาชน โดยทาใหลกคาหรอประชาชนเกด
ความสข (happy)5. เปล ยนวธการบรหารจดการจากการมองหนวยงานตนเองเปนหลก (Inside
out) มาเปนการมองลกคาหรอประชาชนเปนหลก (Outside in)
การประเมนความสาเรจ
ของการใหบรการสาธารณะ
แนวทางอตวสย (Subjective)- เนนท ประชาชนหรอผรบบรการ- มงตอบคาถามท สาคญ 2 ประการ คอ
1. หนวยงานท ทาหนาท ท ใหบรการสาธารณะสามารถตอบสนองตอความตองการและ
ขอเรยกรองของประชาชนไดหรอไมอยางไร และ
2. มความเสมอภาคในการบรการหรอไม
แนวทางแบบวตถวสย (Objective)- เนนท ผใหบรการเปนหลก
- มงตอบคาถามท สาคญ 2 ประการ คอ
1. ระบบการใหบรการสาธารณะม
ประสทธภาพหรอไม
2. ระบบการใหบรการสาธารณะ มประสทธผล
หรอไม
แนวทางการประเมนแนวทางการประเมนความสาเรจของความสาเรจของ
การใหบรการสาธารณะการใหบรการสาธารณะ
ประสทธผลและประสทธภาพ
ของการใหบรการสาธารณะ
ประสทธภาพของการใหบร การสาธารณะ เ ปนการศกษาในเชงเปรยบเทยบระหวางระหวางปจจยนาเขากบ ผลผลตของการใหบรการท ออกมา เชน การวดประสทธภาพใน
รปของระยะเวลาท ใหบรการตอประชาชนผรบบรการหน งราย
ประสทธผลของการใหบรการสาธารณะ เปนการศกษา
ผลงานการใหบรการท เกดขนจรงเปรยบเทยบกบเกณมาตรฐาน ตวชวด และเปาหมายท ไดกาหนดไว
แบงการประเมนออกไดเปน 2 มตท สาคญ คอ1. ผลงานในเชงปรมาณ (output quantity)2. ผลงานในเชงคณภาพ (output quality)
การสรางตวชวดความสาเรจ
ของการใหบรการสาธารณะ
ตวชวดความสาเรจของการใหบรการสาธารณะ หมายถงตวบงชท นามาใชเปนเคร องมอในการวดผลงานของการ
ใหบรการสาธารณะท เกดขน โดยนามากาหนดเปาหมายใหเปนรปธรรม เพ อท จะนาผลงานจรงท เกดขนมาเปรยบเทยบกบเปาหมายในตวชวดน น
ตวอยางของตวชวดความสาเรจของการใหบรการสาธารณะ
เชน- รอยละของความพงพอใจของประชาชนผรบบรการ- จานวนคร งท ถกประชาชนรองเรยน- จานวนคร งท พบขอผดพลาดในการใหบรการแกประชาชนผรบบรการ
- ระยะเวลาใหบรการประชาชนแลวเสรจตอราย
กรณศกษาการใหบรการสาธารณะในตางประเทศ
โครงการสญญาประชาคม /โครงการความรเร ม
ใหบรการมากอน (Service-First Initiative)- ผรบบรการเปนผกาหนดมาตรฐานของใหผบรการ- มการกาหนดเปาหมายหรอตวชของคณภาพบรการให
ชดเจน
กรณประเทศองกฤษ
กรณประเทศสหรฐอเมรกา
- ตองการใหระบบราชการมลกษณะของการแขงขนการใหบรการสาธารณะ (a competitive government)
- ปรบคณภาพของบรการสาธารณะใหทดเทยมกบคณภาพของบรการของภาคเอกชนท มประสทธภาพ
- มการนาตวชวดความพงพอใจของลกคา (customersatisfaction) มาวดผลงานในระบบ Balance Scorecard
- ใหการใหบรการตอลกคาของรฐบาลกลางมมาตรฐานเทากบการใหบรการท ดท สดของบรษทในภาคธรกจเอกชน
กรณศกษา
การใหบรการสาธารณะประเทศไทย
1. แรงกระตนท มาจากทางการเมอง2. แรงกระตนท มาจากแนวคดของ
ระบบมาตรฐานคณภาพ3. แรงกระตนท มาจากภาคเอกชน4. แรงกระตนท มาจากการม
ศาลปกครอง5. แรงกระตนจากการต นตวของ
การนาเทคโนโลยสารสนเทศมาใช
การปรบปรงการใหบรการสาธารณะท เกดขนในประเทศไทย มาจากแรงกระตนท สาคญ คอ
หนวยท 6แนวคด ทฤษฎ และหลกการ
รฐประศาสนศาสตรในการบรหารนโยบายสาธารณะ
ววฒนาการของการศกษานโยบายสาธารณะ
นโยบายศาสตร(Policy Science)
แบงความรออกเปน 2 ประเภท
1. ความรเก ยวกบประเดนนโยบาย(policy-issue knowledge)
2. ความรเก ยวกบกาหนดนโยบาย(policy-making knowledge)
จดเร มตนของการศกษานโยบายสาธารณะ
มาจากการแสวงหาปรชญาใหมสาหรบรฐ ประศาสนศาสตร(New Public Administration)
ขอสรปของการศกษานโยบายสาธารณะ
1. เปนศาสตรแขนงหน งเรยกวานโยบายศาสตร (policy science)
2. เปนความรสหวทยาการ3. เปนศาสตรท เก ยวกบขอเทจจรง
(fact)4. เปนศาสตรท เก ยวของกบคานยม
(value)
ความรพนฐานเก ยวกบการศกษานโยบายสาธารณะ
ความหมายของนโยบาย
สาธารณะ
1. กจกรรมหรอการกระทาของรฐบาล
2. การตดสนใจของรฐบาลวา
ทาหรอไมทา3. แนวทางหรอมรรควธ
(means)
1. เชงมห ภาค (Macro)2. เชงจลภาค (Micro)
แนวทางการศกษานโยบายสาธารณะ
แนวทางการศกษา
นโยบายสาธารณะ
การศกษานโยบายสาธารณะ
ตามแนวทางรฐศาสตร
การศกษานโยบายสาธารณะ
ตามแนวทางรฐประศาสนศาสตร
การวเคราะหนโยบายสาธารณะ
การวเคราะหนโยบายสาธารณะ (Policy Analysis)หมายถง การจาแนกแยกแยะประเดนสาคญโดยการนาเอา
ศาสตรสาขาวชาตาง ๆ มาประยกตใชในการวเคราะห
องคความรท ใชใน
การวเคราะหนโยบายสาธารณะ
1. องคความรทางรฐศาสตร2. องคความรทางรฐประศาสนศาสตร
ตวแบบของการวเคราะหนโยบายสาธารณะ
(Thomas R. Dye)
1. ตวแบบสถาบน(institutional model)2. ตวแบบกระบวนการ(process model)3. ตวแบบเหตผล(rational model)4. ตวแบบสวนเพ ม
(incremental model)5. ตวแบบกลม(group model)
ตวแบบการบรหารนโยบายสาธารณะ
กระบวนการนโยบาย1. การกาหนดนโยบาย2. การนานโยบายไปปฏบต 3. การประเมนผลนโยบาย
Thomas R. Dye1. กระบวนการ (process)2. กจกรรม (activity)3. ผมสวนรวม (participants)
วธการศกษา
กรณศกษาการบรหารนโยบายสาธารณะ
วธการศกษากรณศกษา
การบรหารนโยบายสาธารณะ
1. ท มาของนโยบาย2. เนอหาสาระของนโยบาย3. การวเคราะหนโยบาย
3.1 การกาหนดนโยบาย3.2 การนานโยบายไปปฏบต 3.3 การประเมนผลนโยบาย
หนวยท 7รฐประศาสนศาสตรกบการตรวจสอบถวงดล
Accountability (หลกภาระรบผดชอบ)
หมายถง
- ความพรอมท จะถกตรวจสอบ สามารถตรวจสอบได
ภาระรบผดชอบ การตรวจสอบถวงดล
- สภาพของการถกผกมด หรอขอผกมดใหบคคลใดบคคลหน ง
ตองถกเรยกใหชแจง หรอแสดงบญชรายการแกอกบคคลหน ง
- เปนเร องของการควบคมการใชอานาจ โดยอาศยวธการวาง
กฎระเบยบ หลกเกณฑ มาตรฐานการตดสนใจ และข นตอน
การปฏบตงาน
- เปนเร องของความสมพนธระหวางบคคลอยางนอยสองฝายซง
มสถานภาพไมเทาเทยมกน คอฝายผมอบหมายอานาจหนาท
ของตนใหแกอกฝายหน งกระทาการแทน
ความคดเหนของนกวชาการตอเร องหลกภาระรบผดชอบ
• James Fesler and Donald Kett - เชอม นอยาง สจรตใจตอการปฏบตหนาท ตามกฎหมาย สายการบงคบบญชา และดาเนนงานใหมประสทธภาพ ประสทธผลไมละเมดกรอบมาตรฐานของจรรยาวชาชพ
• Robert D. Behn1. สามารถตอบคาถาม อธบาย หรอใหเหตผลประกอบ
การกระทาได
2. จบผด ลงโทษ รวมถงยบย งและปองกนปญหาการกระทาผด
ในอนาคต
3. ขนอยกบความคาดหวงของผเก ยวของ อาจมงเนนความ
ซอสตยสจรต และเสมอภาค หรอ มงเนนผลสมฤทธ
มตมมมองเร องภาระรบผดชอบ
1. มตเชงวตถประสงค หรอจดมงหมาย
- ตองการผกมดใครใหรบผดชอบตอเร องใด
2. มตเชงสถาบน
- ใครมความสมพนธในเชงภาระรบผดชอบ
ตอใคร และความสมพนธเปนลกษณะใด
ภาระรบผดชอบ มตในเชงวตถประสงค
1. มงเนนการมอบหมายและความไววางใจ ใหความสาคญตอการ
ปฏบตงานใหถกตองตามกฎหมาย ระเบยบ ขอบงคบ กฎเกณฑ นโยบายคาสง (compliance-based accountability)
- ภาระรบผดชอบตอการใชอานาจรฐ
(accountability for the use of power)
เนนการใชอานาจอยางถกตอง เปนธรรมและเทาเทยม
- ภาระรบผดชอบตอการใชจายเงนแผนดน
(accountability for finance)
เนนการปฏบตไดอยางถกตอง ซอสตยสจรต ตอบคาถามตอรฐสภาและ
ประชาชน
2. ม ง เ นน ผ ล ส ม ฤ ท ธ ข อ ง ก า ร ด า เ นน ง า น (performance-basedaccountability)
- การบรหารงานภาครฐแนวใหมเนนเร องคณภาพ ประสทธภาพ
ประสทธผล และความคมคาของเงน
ภาระรบผดชอบ: มตเชงสถาบน1. ความสมพนธของลาดบข นตามโครงสรางสายการบงคบบญชาอยางเปนทา งการ
1.1 ภาระรบผดชอบทางการเมอง (political accountability) - ฝายบรหารตอฝายนตบญญต
1.2 ภาระรบผดชอบทางราชการ (bureaucratic accountability)
- ขาราชการประจาตอฝายการเมอง
1.3 ภาระรบผดชอบทางการบรหารจดการ (managerial accountability)
1.4 ภาระรบผดชอบทางกฎหมาย (legal accountability) - การถวงดลอานาจ
1.5 ภาระรบผดชอบทางการบรหารปกครอง (administrative accountability)
- ฝายปกครองกบองคกรอสระตามรฐธรรมนญ
2. ความสมพนธในบรบทของการบรหาร ปกครองประเทศแนวใหม
2.1 ภาระรบผดชอบตอสาธารณะ (public accountability)
- การเปดเผย การมสวนรวมของประชาชน
2.2 ภาระรบผดชอบตอตลาด (market accountability) – ลดการผกขาดของรฐ สงเสรมใหมการ
แขงขนในการจดบรการสาธารณะ (contestability)
3. ความสมพนธท มตอตนเองและวชาชพ
3.1 การยดม นคานยม
3.2 การยดม นจรรยาบรรณวชาชพ
3.3 การยดม นหลกศลธรรม
ประเภทของระบบควบคมการบรหารราชการแผนดน
1. ระบบการควบคมตนเอง
- รบผดชอบตอตนเองและวชาชพ
2. ระบบการควบคมภายใน
3. ระบบการควบคมจากภายนอก
ระบบการควบคมภายใน
• ระบบการควบคมภายในของหนวยงาน
– ควบคมทางการบญชและการเงน
– ควบคมทางดานการบรหาร
• การควบคมภายในของผบรหารราชการแผนดนฝายการเมอง
– รฐบาลรบผดชอบตอรฐสภา
– ขาราชการประจามหนาท ปฏบตตามนโยบายและคาสง
ฝายการเมอง
ระบบการควบคมจากภายนอก
• โดยสถาบนท เปนทางการ
– สภา แตงต ง สอดสอง เรงรด รฐบาล
– ศาล ตรวจสอบถวงดลใหฝายบรหารปฏบตตามกฎหมาย
– องคกรอสระตามรฐธรรมนญ สอบสวนขอเทจจรงไตสวน ฟองรอง ตรวจสอบการใชจายเงน
• โดยสถาบนท ไมเปนทางการ
– ประชาชน ชมชน องคกรประชาสงคม สอมวลชน และกลมผลประโยชน รองเรยน ลงชอถอดถอน ขอใหเปดเผย ขอมลและรวมปรกษาหารอ
– ระบบตลาด ปรบเปล ยนบทบาทหนาท และลดขนาดภาครฐ เปดใหมการแขงขนประมลงาน
เคร องมอสมยใหมในการควบคมการบรหารราชการแผนดน
1. การควบคมตามโครงสราง
สายการบงคบบญชา
2. การควบคมโดยอาศยกลไกอ น
การควบคมตามโครงสรางสายการบงคบบญชา
1. การทาสญญาขอตกลงวาดวยผลงาน – เนนควบคมกอน (ex ante control)
มงเนนภาระรบผดชอบตอผลงานและตอการปรบปรงขดสมรรถนะมากขน ใหอสระผบรหารในการใชดลยพนจมากขน
โดยการระบผลสมฤทธ ท ตองการไวลวงหนา
2. การตรวจสอบและประเมนผลการบรหารราชการ –เนนควบคมหลง (ex post control)
เ ป น ว ธ ก า ร ค ว บ ค ม ส ม ย ใ ห ม ใ ช ป ร ะ โ ย ช น ใ น
สถานการณท แตกตางกนตามวตถประสงค
การสบสวนหาขอเทจจรง - ทจรต
การประเมนผลการดาเนนงาน - ผลผลต ผลลพธ
การประเมนผลกระทบ - ทางบวก ทางลบ
การควบคมโดยอาศยกลไกอ น
(Albert O. Hirchman)
1. การเปดใหมทางเลอกออกไปใชบรการ
จากรายอ น (Exit)
2. การแสดงความเหนถงความพอใจ – ไมพอใจของประชาชนผรบบรการจากภาครฐ(Voice)
การเลอกใชบรการ
กบการแสดงออกของประชาชน
1. ออกไปยาก – เสยงไมดง (low exit-low voice)
เชน บรการดานการแพทย
(เปดชองใหรองเรยน จดหนวยบรการเคล อนท )
2. ออกไปยาก - เสยงดง (low exit-strong voice)
เชน ไฟฟา ประปา
(แตงต งตวแทนประชาชนเขามามสวนรวมตดสนใจ )
3. ออกไปงาย - เสยงไมดง (high exit-low voice)
เชน การเคหะ สถานอนามย
(เปดใหมผใหบรการหลายราย contract out)
4. ออกไปงาย - เสยงดง (high exit-high voice)
เชน สายการบน
(เปดใหมการแขงขน การแปรสภาพกจการของรฐใหเปนเอกชน)
