Öğretim Yöntemleri

ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

BÖLÜM: 12

Tartışma Yöntemi

Örnek Olay Yöntemi

İşbirlikçi Öğrenme

Gösterip-Yaptırma Yöntemi

Anlatım Yöntemi

Problem Çözme

Proje Tabanlı Öğretim

Öğretim YöntemleriÖğretim Yöntemleri

Daha Çok Öğretmenin Aktif Olduğu Yöntemler

Daha Çok Öğretmenin Aktif Olduğu Yöntemler

Öğretmen ve Öğrencinin Birlikte Aktif Olduğu Yöntemler

Öğretmen ve Öğrencinin Birlikte Aktif Olduğu Yöntemler

Daha Çok Öğrencilerin Aktif Olduğu Yöntemler

Daha Çok Öğrencilerin Aktif Olduğu Yöntemler


ÖĞRETİM YÖNTEM VE TEKNİKLERİÖĞRETİM YÖNTEM VE TEKNİKLERİ

Uygulamada yöntem ve teknik kavramlarının çoğu zaman birbirine KARIŞTIRILMAKTADIR. Bazı yöntemler teknik olarak verilmekte, bazı teknikler ise yöntem olarak gösterilmektedir. Bu nedenle de sınıflandırma farklılıkları ortaya çıkmaktadır.

Yöntem; bir sorunu çözmek, bir deneyi sonuçlandırmak, bir konuyu öğrenmek ya da öğretmek gibi amaçlara ulaşmak için bilinçli olarak seçilen ve izlenen bir yoldur.

Teknik ise, “bir öğretme yöntemini uygulamaya koyma biçimi, ya da sınıfta yapılan işlemlerin bütünü” olarak tanımlanmaktadır.


Dikkat! Her derse uygulanabilecek tek bir yöntem yoktur. Yöntemin derse, amaca, öğrenciye, öğretmenin tutumuna ve çevre koşullarına uygunluğu önemlidir. Eğitim hedeflerinin gerçekleştirilmesi için bir derste birden çok öğretim yöntem ve tekniklerini kullanmak daha etkili bir yoldur.

Diğer bir ifadeyle yöntem; öğretim etkinliklerini düzenleme,

teknik ise; daha önce düzenlenen bu öğretim etkinliklerinin uygulanmasıdır.

Buna göre yöntemin daha çok uygulamadan önceki süreci ifade ettiği, tekniğin ise bir uygulama biçimi olduğu söylenebilir.


Yöntem seçimini etkileyen faktörler

Çağımızda öğretim ilke ve metotlarını -öğretmen, öğrenci ve ders faktörleri dışında- belirleyen bir çok gelişme vardır.

Her öğretim metodu her derse, her konuya, her öğrenci grubuna, her öğretim düzeyine uygun olmayabilir. Değişik durumlarda değişik metotların kullanılması gerekir.

Bütün dersler için etkili tek bir yöntemden söz edemeyiz. Etkili bir öğretim için yöntem zenginliğine gitmek evrensel bir kuraldır.


Yöntem Seçimini Etkileyen FaktörlerYöntem Seçimini Etkileyen Faktörler

Öğretmenin Yönteme YatkınlığıZaman ve Fiziksel İmkanlarMaliyetÖğrenci Grubunun BüyüklüğüKonunun ÖzelliğiDersin hedefleriProgramın NiteliğiÖğrenci Grubunun TutumlarıÖğretmenin KişiliğiSınıf AtmosferiAraç-gereç DurumuÖğrenci Özellikleri


Anlatım Anlatım YöntemiYöntemi


A. Daha Çok Öğretmenin Aktif Olduğu Yöntemler

Anlatım Yöntemi

Anlatım yöntemi, öğretmenin ya da onun yerinde olan bir öğreticinin bir konuya ilişkin bilgileri, pasif durumda olan dinleyicilere aktarma biçimidir. Bu nedenle anlatım yöntemi, öğretmen merkezli bir yaklaşım olarak tanımlanmaktadır.

Bu yöntem öğretme-öğrenme ortamlarında uzun yıllardan beri kullanılan geleneksel bir yöntemdir. Günümüzde hale sık kullanılan yöntemler arasında bulunmaktadır. Öğrencileri öğrenme sürecinde pasif bıraktığı, onlara düşüncelerini açıklama ve soru sorma fırsatı vermediği için sıkıcı ve etkisiz bir yöntem olarak kabul edilmektedir


Anlatma yöntemi öğretmenin bilgilerini, kendisini pasif bir durumda dinleyen öğrencilere aktarması biçiminde uygulanan bir yöntemdir. Bu yöntemin bir derste tek başına kullanılması durumunda öğrencileri pasif duruma bıraktığı gerekçesi ile eleştirilmekte ve en etkisiz bir yöntem olarak kabul edilmektedir. Ancak, öğrencileri derse güdüleme ve diğer yöntemlerin uygulanması amacıyla anlatım yönteminin kullanılması gerekmektedir.

Anlatım Yöntemi


A. YararlarıA. Yararları

Diğer yöntemlere göre zaman, emek ve maliyet bakımından daha ekonomiktir.

Konu belli bir sırada sunulacağından zamanın iyi kullanılmasını sağlar.

Konuların kalabalık sınıflarda sunulmasında etkilidir.

Diğer yöntemlerin uygulanmasında anlatım yöntemi gerekli ve yararlıdır.

Öğrencilerin başkalarını sabırla dinlemelerine ve gerektiğinde not tutmalarına yardımcı olur.

Öğretmene bilgi ve tecrübelerini aktarma fırsatı sağlar

Konunun nasıl çalışılması gerektiğini anlamak konusunda öğrenciye fayda sağlar


B. Sınırlılıkları Öğrencileri pasif yapar. Öğrencilere soru sorma imkanı verilmediğinden dönüt alınması zordur. Öğrencilerin anlatılanları dikkatle dinleme süreleri 15-20 dakikayı geçmediği için, bilgilerin ayrıntılı sunulması güçtür. Öğrencilerin öğrenme ilgi ve isteklerini azaltır. Öğrencilerin ilgi ve ihtiyaçlarının karşılanıp karşılanmadığını belirlemek zordur. Duyuşsal ve devimsel öğrenmeleri sağlamak güçtür. Öğrenciler pasif olduğundan kazanılan bilgiler özümsenemez ve kısa zamanda unutulur. Öğrenmede sadece işitme duyu organı kullanılmış olurÖğrenci aktif olmadığı için yüksek seviyeli bilişsel öğrenmeler gerçekleşmezÖğrencileri ezberciliğe ve hazırcılığa alıştırır


C. Etkili Kullanım İçin Rehber İlkeler

Sınıftaki bütün öğrencilerin yapılan sunuyu rahatlıkla işitebilmeleri ve anlayabilmeleri için öğretmen ses tonunu iyi kullanmalı, diksiyonu güzel olmalıdır. Öğretmen dersi anlatırken, canlı ve heyecanlı olmalı, el hareketleri, ses tonunu değiştirme ve mimiklerle konuşmasını etkili hale getirmelidir. İçerik anlamlı bir sıra ile anlatılmalı, önceden hazırlanan bir plana göre; bilinenden bilinmeyene, basitten karmaşığa, kolaydan zora doğru bir sıra izlenmelidir. Sunu sırasında öğrencilere sorular sorularak dönütler alınmalı, öğrencilerin ilgi ve gereksinimleri karşılanmaya çalışılmalıdır. Anlatımı sıkıcılıktan kurtarmak için, resimler, modeller ve diğer görsel-işitsel materyallerden yararlanılmalıdır. Sınıfın uygun yerlerinde durulmalı, öğrenciyle her zaman göz teması sağlanmalıdır.Anlatım sadece ders notlarını veya kitabı okuma şeklinde olmamalıdır. Ana kavramlar üzerinde tartışmalara yer verilmelidir

Gösterip Gösterip Yaptırma Yaptırma YöntemiYöntemi


Gösterip Yaptırma YöntemiGösterip Yaptırma YöntemiÖğretmenin, sınıf önünde bir beceriyi öğretmek, bir işin nasıl yapılacağını, bir aracın nasıl çalışacağını önce gösterip açıklama; sonra da öğrenciye alıştırma ve uygulama yaptırarak öğretme yoludur.

Bu yöntemde öğretmen gösteriyi yaparken aktif, öğrenciler ise pasif durumdadır. Gösteride kazandırılmak istenen beceriyi öğrenciler uyguladıklarında aktif duruma geçerler. Bu yöntem, daha çok duyu organına hitap ettiği için öğrenmeyi kolaylaştıran bir yöntemdir. Devimsel davranışların kazandırılmasında etkindir.

Özellikle, Beden Eğitimi, Fen Bilgisi, Müzik, gibi derslerde kullanılır.


A. Yararları Gösterme ve yaptırma tekniklerinin bir arada kullanıldığı bir yöntemdir. Daha çok sayıda duyu organına hitap eder.Öğrencilerin konuyu hem görerek hem de işiterek öğrenmesine imkân verdiği için anlamlı öğrenmeyi sağlamada yalnızca sözel sunulara dayanan yöntemlere göre daha etkilidir. Öğrencilerin ilgi ve dikkatlerini çekerek öğrenmeyi kolaylaştırır.Deney önce öğretmen tarafından yapıldığından dolayı, öğrencinin deneyi yapma süresinde oluşabilecek güvenlik sorunları en aza indirgenebilir.Zamandan ve malzemeden ekonomiklik sağlar.Sözel ifadelerle anlatılması zor olan kavram, olgu veya olaylar bu yöntemle daha anlaşılır hale dönüştürülebilir. Devimsel becerilerin kazandırılmasında etkin bir yöntemdir.


B. Sınırlılıkları Kalabalık sınıflarda uygulama zorluğu vardır.

Öğretmen gösteriyi çok iyi hazırlaması gerekir.

Çok zaman alıcı olabilir.

Gösteride kullanılacak materyalleri bulmada zorluk çekilebilir.


Öğretmen dersten önce her şeyi ayrıntılı bir şekilde tasarlamalı ve hazırlamalıdır. Yapılacak işler bir akış çizelgesinde ya da yazı tahtası üzerinde gösterilmelidir.Öncelikle gösterinin amacı öğrencilere anlaşılır bir şekilde açıklanmalıdır. Gösterinin süresi ve zamanının uygulama başlamadan önce belirlenmiş olması gerekir.Öğretmen gösteriye başlamadan önce gerekli araç- gereci hazırlamalı ve sınıf içinde herhangi bir aksaklığın ortaya çıkmasını önlemek için gösteri en az bir kez denenmelidir.Gösteride daha çok basit araç-gereçler kullanılmalı ve gösteri günlük hayatla ilişkilendirilmelidir.



Gösteri tüm öğrencilerin görebileceği bir yerde yapılmalıdır. Öğretmenin gösteri sırasında; konuşma, uygulama ve gösterme davranışlarını aynı anda ve birbiriyle uyumlu bir şekilde yapması gerekir. Gösteri sırasında öğrencilerin dikkatlerini yapılan etkinliğe çekmek, sürdürmek için gösteriyi açıklama ve sorularla desteklemesi gerekir.Her öğrenciye istenilen beceriyi kazanması için yeterli zaman ve tekrar yapma şansı verilmelidir.Beceriler sırayla ve aşamalı olarak öğretilmeli, bir beceri tam öğrenilmeden diğerine geçilmemelidir.Gösterinin bitiminde değerlendirme yapılmalıdır.


Tartışma Tartışma YöntemiYöntemi


B. Öğretmen ve Öğrencinin Birlikte Aktif

Olduğu Yöntemler

Bir konu üzerinde öğrencileri düşünmeye yönelten ve konu hakkında karşılıklı görüşlerin ortaya konulması amacıyla kullanılan bir yöntemdir. Tartışma yöntemi öğrencilerin fikir üretme, yorum yapma ve kalabalık gruba sunuş yapma yeteneklerini geliştirebileceği bir yöntemdir. Bu yöntemin etkili öğrenilmesi ülkemiz okulları için oldukça önemlidir. Çünkü son yıllarda geliştirilen öğretim programlarının doğası tartışma yöntemi ile uyum göstermektedir. Sınıf TartışmasıGrup TartışmasıMünazara, Panel, Vızıltı Grupları, Fikir Taraması, Forum, Seminer gibi çeşitleri vardır.

Tartışma Yöntemi


Grup Tartışması

Grup Tartışmasında Aşağıdaki Süreç Takip Edilir Her soruya grup üyelerinin verdiği cevaplar ve yorumlar diğer grup

arkadaşlarınca dinlenir ve fikir birliğine varılan noktalar grup içinden seçilen sözcü tarafından not edilir.

Grup tartışması sırasında öğretmen sınıfta gruplar arasında dolaşır, tartışmaların belirlenen konu etrafında olup olmadığına dikkat eder ve konu dışına çıkıldığını veya yanlış anlamaların olduğunu hissettiği durumlarda açıklamalarda bulunur.

Öğretmen konunun tartışılmasının tamamlandığını ve gerekli notların alındığını hissettiği zaman tartışmayı sona erdirir.

Tartışma bitiminde öğretmen her öğrenci grubuna görüşlerini sunması için belirli bir süre verir. Bu süreçte öğretmen tartışmadan çıkan önemli sonuçları ya tahtaya ya da tepegöz üzerindeki asetat kâğıdına not ederek bütün öğrencilerin dikkatine sunar.


Büyük Grup Tartışması: Geniş kapsamlı soru cevap yöntemi de denilebilir.Öğretmenin bir konu ya da problemi sınıftaki tüm öğrencilerin katılımı ile tartışmasıdır. Öğretmen sorularla ve kısa açıklamalarla tartışmayı yönetir. Tartışmanın amacının dışına çıkmaması ve konunun dağılmaması için ara özetlerle konu bütünlüğünü sağlar, tartışmaya yön verir. Tartışmaya herkesin katılımını sağlamaya çalışır.

Münazara: Belirli bir konunun lehinde ve aleyhinde konuşmak için iki grup oluşturulur. Bir de konuşmaları değerlendiren jüri bulunur. Gruplar önceden verilen süre içinde gerekli hazırlıkları yaparlar ve konuyu izleyici bir grup önünde konuşurlar. Amaç kendi düşüncelerini savunmak karşı grubun öne sürdüğü düşünceleri çürütmektir. İzleyici grup beğendikleri grupların konuşmalarını alkışlayarak jüriyi etkilemeye çalışır. Münazara, öğrencilerin araştırma yapma, söz söyleme, bir düşünceyi savunma, düşüncelerini mantıksal bir tutarlılıkla ifade etme becerilerini geliştirir. Ayrıca öğretmen münazara sonunda konu üzerinde büyük grup tartışması yaptırabilir.


Panel:

Bir konu ya da sorun üzerinde araştırma yapmak için bir grup vardır. Grup üyeleri sırasıyla araştırma yaptığı konuyu izleyicilere belirli bir süre içinde sunarlar. Panelde amaç bir düşünceyi karşılıklı tartışmak değildir. Amaç, bir konu ile ilgili araştırmaya dayanan bilgileri izleyicilere sunmaktır. Panelde grup üyeleri eşit sürelerde konuşma yaparlar. Panelin genellikle başkanı öğretmen olur. Panel başkanı grup üyelerinin belirli sürelerde konuşmalarını sağlar.

Forum:

Bir grup konuşmacının bir konuda dinleyici gruba bilgi vermesidir. Konuşmanın sonunda dinleyiciler konuşmacılara soru sorarlar. Konu ile ilgili düşüncelerini anlatabilirler. Forumun panelden farkı dinleyicilerin konuşmacılara soru sormasıdır.


Seminer:

Özellikle üniversitelerde derslerin işlenişinde kullanılır. Araştırılması istenen konu öğrencilere verilir. Grup veya tek olarak konu kaynaklardan hazırlanır ve öğrencilere sunulur. Sunu sonunda tartışılır.

Vızıltı (Fısıltı) Grupları: Vızıltı grupları kısa süreli tartışma gruplarıdır. Süreleri 4 dakika ile 36 dakika arasında değişir. “Vızıltı 22” de iki öğrenci ikişer dakika konuşurken, “vızıltı 66” da ise altı öğrenci konu üzerinde altışar dakika konuşurlar. Burada sınıf öğretmen tarafından gruplara ayrılır. Tartışılacak sorun ya da konu öğrencilere verilir.

Öğrenciler ön görülen süre içinde kendi aralarında konuyu tartışırlar ve vardıkları sonuçları tartışma sonunda öğretmene yazılı veya sözlü olarak bildirirler. Varılan sonuçlar üzerinde büyük grup tartışması yapılabilir. Sınıfça karar alınması gerektiği durumlarda vızıltı gruplarından yararlanılabilir. Ayrıca, grup tartışmasından önce vızıltı grupları oluşturarak tartışmaya başlamak etkili bir yol olabilir.


A. Tartışma Yönteminin YararlarıKendi fikirlerini ortaya koymasına fırsat verir.Sözlü iletişim becerilerini gelişmesine katkıda bulunur.Sınıf arkadaşlarını dinleyerek öğrenmeler gerçekleştirebilir.Grupla çalışma alışkanlığı kazanır.Öğrencilerin derslerde aktif olmasını sağlar.Üst düzey bilişsel düşünme beceri kazanmalarını sağlar.Eleştirel düşünmeyi öğrenir.Öğrencilerin bir birlerini daha sağlıklı bir şekilde tanımalarını sağlar.Tartışma yöntemi ile elde edilen bilgiler daha uzun süre hafızada kalırlar.Öğrenciler aktiftir. Öğrencilerin analiz, sentez ve değerlendirme yapma gücü kazanmalarını sağlar.Öğrencilere eleştirel düşünce gücü kazandırır.Sınıf içinde çekingen öğrencilere cesaret verir ve kendilerini gerçekleştirmelerine fırsat sağlar.


B. Sınırlılıkları

Çok zaman alıcı bir yöntemdir. Kalabalık sınıflarda uygulanması güçtür. Tartışılacak sorun ya da konu önceden bir hazırlığı gerektirir. Sınıf düzeninin öğrencileri birbirlerini görecekleri şekilde düzenlenmesi gerekir. Tartışma istenilmeyen yönlere kayarak amaçtan uzaklaşılabilir. Tartışmanın yönetilmesinde yetersiz kalındığı durumlarda disiplinsizlikler ortaya çıkabilir.



Tartışmanın bir amacı olmalı ve amaç tartışma sırasında daima göz önünde bulundurulmalı. Tartışma konularının seçiminde özen gösterilmeli. Tartışma konuları bir hazırlığı gerektirdiğinden önceden tartışma gruplarına verilmeli. Tartışmada uyulacak kurallar önceden öğrencilere söylenmeli. Tartışma sınıf olarak yapılıyorsa tüm öğrencilerin, grup olarak yapılıyorsa tüm grubun katılımı sağlanmalı. Tartışma sonunda ortaya çıkan sonuçlar öğretmen tarafından özetlenmeli.


Etkinlik 1:

Sürtünme kuvvetinin hayatımıza kazandırdıkları ve negatif

etkileri nelerdir?

Etkinlik 2:

Maddelerin katı-sıvı ve gaz fazında bulunabilmeleri

hayatımıza nasıl etkilemektedir?

Etkinlik 3:

Su 100 °C'nin altında veya üstündeki sıcaklıklarda

kaynatılabilir mi? Neden ve Nasıl?

Etkinlik 4:

Ülkemiz enerji ihtiyacını karşılamada nasıl bir politika

izlemelidir?

Örnek Olay Örnek Olay YöntemiYöntemi


Örnek Olay Yöntemi/Vaka YöntemiAmaç, öğrencilere hayatta karşılaştıkları problemleri algılama ve çözme becerisi kazandırmaktır. Bu amaçla gerçek yaşamdan alınan veya gerçeğe uygun hayali bir olay sınıfa getirilir. Öğrenciler konuyu analiz ederler ve çözümüne ilişkin öneriler getirirler.

Bu yöntem, gerçek yaşam sorunlarıyla, öğrencileri karşı karşıya getirir ve derslikte kuram ile uygulama arasındaki boşluğun doldurulmasına yardımcı olur (Sönmez, 1993: 265).

Örnek olay yöntemiyle öğrenciler çevrelerindeki sorunları çözmede öğrendiklerini uygulama fırsatı elde ederler. Yaşam ile okulun bağlantısı kurulmuş olur.

Bu yöntem daha çok buluş yoluyla öğretim yaklaşımında ve kavrama, uygulama, değer verme ve kılavuz denetiminde yapma düzeylerindeki davranışların kazandırılmasında kullanılır.


Örnek olay incelemesi yöntemi; (1) Genel biçim olarak örnek olay ve (2) Sunuş biçimi olarak örnek olay

olarak iki başlık altında incelenebilir.


1. Genel Biçim Olarak Örnek Olay

Tüm metin: Bu çeşit örnek olayda öğrenci, ihtiyaç duyacağı bütün bilgiyi bulur ve başka kaynaklara başvurma ihtiyacı duymaz. Bu tür örnek olaylar uzun yazılmış örnek olaylardır ve analiz edilmeleri uzun zaman alır. Öğrencilerden örnek olayları okumaları, analiz etmeleri, bir karara varmaları ve bu kararları arkadaşları önünde tartışmaları istenir.

Bu metin türüne giren başka bir örnek olay biçimi de bir paragrafla birkaç sayfa arasında değişen “kısaltılmış örnek olaylardır”. Genelde tek bir probleme odaklı olan metin, dikkatin bir nokta üzerine toplanmasını sağlar. Bu tür örnek olaylar, kısa metinleri içerdiğinden öğretimin alt düzeyleri için uygun çalışma olabilir.

Tüm metin türüne giren başka bir biçim de düzensiz örnek olaylardır. Düzensiz örnek olaylarda bilgiler bir düzen içinde sunulmadığından öğrenciler problemi çözmek için, bilgileri anlamlı bir biçime sokmak durumundadırlar.


Eksik metin: Burada öğrencilere sunulan örnek olaylar gerçek yaşamdan alınan sınırlı bilgiyi içerdiğinden öğrenciler gerek duyarlarsa çözüm için, gerekli olan bilgileri öğretmenden isteyebilirler. Bu metin türü, öğrencilerin analiz yapma, problem çözme ve doğru soru sorma yeteneklerini geliştirmek için düzenlenir. Etkileşim durumu: Öğrencilere eksik bilgi verildiğinden öğrenciler ihtiyaç duydukları gerekli bilgileri, bu konuda bilgi verebilecek birey veya kurumlara başvurarak toplayabilirler. Bu süreç, bir araştırma projesi hazırlamada etkili bir biçimde kullanabilir. Birbirini izleyen örnek olaylar: Çalışmaya çok sınırlı bir bilgi ile başlanır. Örnek olaylarla ilgili bilgiler, her basamak işlendikten sonra verilir. Bu tür örnek olaylar, özellikle yönetim ve sosyal bilimler eğitiminde etkili bir biçimde kullanılabilir.


2. Sunuş Biçimi Olarak Örnek Olay

Örnek olaylar filmle, slâytla, videoteyple, levhalarla ya da sözel olarak da sunulabilir.Filmle sunulan örnek olaylarda, film karar verme noktasına kadar öğrencilere gösterildikten sonra kararın ne olacağı konusunda sınıfta tartışma açılır ve tartışma sonuçları da dikkate alınarak, filmin geri kalan bölümü gösterilir. Sonra öğrencilerin vardıkları nokta ile filmdeki sonuç karşılaştırılarak arasındaki uygunluk derecesi üzerine tekrar bir tartışma açılabilir.


Yöntemin Avantajları

Öğrenci merkezli bir yöntemdir Öğrencinin olayla ilgili derinlemesine ve detaylı

düşünmesini sağlar. Öğrencilerin ilgi ve güdülerini artırarak isabetli karar verme

becerilerinin gelişmesini sağlar Öğrenciler bildiklerini ya da kavradıklarını gerçek bir

duruma uygulama şansına sahip olurlar. Öğrenciler ders kitabı dışındaki materyallerden de

yararlanma imkânına kavuşurlar. Öğrenciler problemi çözmeyi, analiz edip sonuca ulaşmayı

öğrenirler.

Öğrencilerin eleştirel düşünme ve karar verme becerileri gelişir.

Örnek olay yöntemi izlendiğinde öğrencilerin çevrelerinde süre gelen olaylara duyarlılığı gelişebilir.

Diğer öğrencilerle birlikte çalışma imkânı sağlar Öğrenciler, sorunları tartışarak çözme yeteneği

geliştirirler. Konuları kavrama, anlama yeteneği geliştirilir

Öğrencilerde problem çözme, tartışma, empati, kritik düşünme ve yaratıcılığı geliştirir. Bağımsız düşünme, orijinal fikir üretme ve bunu ortaya koyma ve tartışma özellikleri gelişir.

Öğrenciler burada problem çözme tekniklerini, işbirliği içinde öğrenme, rol oynama gibi teknikleri de rahatlıkla kullanabilirler.

Soyut düşünceler burada pratiğe, uygulamaya dönüştürülebilir.

Öğrenciyi yaşantılarıyla karşı karşıya getirir

Yöntemin sınırlılıkları

Uzun zaman alır Öğretmenin çok iyi hazırlanması gerekir Öğretmenin grup liderliği yapamayacağı

durumlarda olayın ayrıntısını bilen birine ihtiyaç duyulur

Yeterli olgunluğa ulaşmamış öğrencilerle uygulanamaz yani öğrenciler yeterli bilgi ve tecrübelere sahip değil iseler katılım az olabilir ve değişik fikirler ortaya konamaz

Kalabalık sınıflarda uygulanması zordur.

İncelenecek olaya tam olarak uyan bir örnek yazmak bazen güç olabilir

Tartışmaları yönetmede ve değerlendirmede zorlukla karşılaşılabilir

Eğer çözümler öğrenci grubu için erişilmeyecek türden ise katılanların zorlanmaları söz konusudur

Eğer örnek olaylar iyi seçilmez veya iyi ortaya konmaz ise, olaydaki çatışma ve tartışmalar sınıfa da aktarılabilir

Olaylar öğrenci seviyesine uygun seçilmez ise (meselâ ilkokulda AIDS veya karmaşık bir ticarî mahkeme gibi), öğrenciler sağlıklı fikir üretemezler ve tartışamazlar

Dikkat Edilmesi Gereken Bazı Noktalar

Örnek olay öğrencilerin bilişsel ve duyuşsal gelişimlerine uygun olmalıdır.

Öğrencileri olumsuz etkileyecek içerikli örneklere yer verilmemelidir yani olaylar iyi seçilmeli, olay içinde sınıfı korkutacak dehşet sahneleri, tiksindirecek, ahlâkî değerlerini zedeleyecek unsurlar ayıklanmalıdır.

Örnek olayda öğrenciye örnek olayın sunumunda dikkatli olunmalıdır. Örnek olay sözel olarak anlatılacaksa ve sözel anlatımın ve sözel anlatımın öğrenciler tarafından zor anlaşılacağı düşünülüyorsa televizyon, video, gazete gibi materyallerden de faydalanılmalıdır.

Pedagojik olarak tartışılabilecek ve eğitsel sonuçlar çıkarılabilecek olaylar seçilmelidir. Seçilen olayların öğrencilerin seviyesine uygun olması sağlanmalıdır.

Örnek olay mümkünse film olarak veya resim, ses kaydı vs. olarak sınıfa getirilmelidir. Olayın doğru aktarılması hususunda şüphe olmamalıdır.

Olay güncel olmalı, sınıfın düşünme ve tartışmaya katılma güdülerini arttırmalıdır.

Öğretmen olay üzerindeki mümkün tartışmaları önceden düşünebilmeli, gerektiği yerde konunun dağıtılmasını engelleyerek, gerektiğinde tartışmaları yumuşatarak konunun eğitsel değerini her zaman yüksek tutmalıdır.

Zamandan tasarruf etmek için benzer olayların başka yerlerdeki gelişimleri ve çözüm yolları üzerinde ön bilgiler hazır tutulmalıdır. Bunun için gerektiğinde öğretmen ve bir grup öğrenci, olay üzerinde iyi bir ön araştırma yapmalıdırlar.

Örnek olay üzerine ortaya konan fikirlerin uygulanma biçimleri de iyi tartışılmalı ve izlenmelidir (Meselâ trafik kurallarına uyma, hayvanlara eziyet etmeme, çevre sorunların karşı duyarlı olma gibi).

Öğretmenin yapması gerekenler

Öğrencilerin seviyelerine ve olgunluk düzeylerine uygun bir örnek olay oluşturma

Örnek olayı açık bir biçimde yazma. Eğer öğretmen gerçek bir olayın sınıfta

tartışılmasını istiyorsa, yer, zaman ve kişi isimlerini değiştirmeyi unutmamalıdır.

Olayın istenilen yönde tartışılmasına yarayacak kilit sorular hazırlama

Olaya ilişkin yeterli materyallerin ve kaynakların sağlandığından emin olma

Öğrencilerin bu etkinlikten yararlanabilmeleri için olayı iyice anladıklarından emin olma

İstenilen yönde ilerlediklerinden emin olmak için öğrencileri periyodik olarak kontrol etme

Öğrencilerin yanlış çözümlere gitmelerini önleme Olayın tüm olarak değerlendirmesini yapma Öğrencilerin tecrübeleri değerlendirmelerine

yardım etme Olay münakaşaya açık bir konu ise idareyi

önceden haberdar etme

Etkinlik 1:

Ünite: Yaşamımızdaki Elektrik

Konu: Elektrik Akımı

Sınıf: 6

Örnek Olay: Beyza ilköğretim altıncı sınıf öğrencisidir ve uçurtması ile oynamayı çok sevmektedir. Bir gün okuldan eve gelip, uçurtmasını alıp sokağa çıkar. Sokak arasında uçurtmayı uçurmaya çalışır. Birkaç dakika sonra, yerden biraz havalanan uçurtma ters bir rüzgar nedeniyle sokak direklerinin arasında gergin olan elektrik teline takılır. Hemen eve koşup eline demir bir çubuk alarak, tellerin yakınında olan arkadaşı Sena’ların evinin balkonuna çıkar. Sena ile birlikte uçurtmayı elektrik tellerinden almaya çalışırlar. Tam bu esnada Sena’nın babası onları görerek, durun diye bağırır.Sorular:

1. Bu hikayede yanlış olan durumlar nelerdir?2. Yapılan yanlışlar nasıl doğrulara dönüştürülebilir?3. Siz olsaydınız uçurtmayı telden nasıl kurtarırdınız?

DESIGNED BY AYHAN TÜFEK

Etkinlik 2:

Ünite: Değişen Dünya

Konu: Erozyon

Sınıf: 4

Örnek Olay: Öğretmen sınıfa bir DVD ve televizyon getirerek, 10 dakikalık bir film seyrettirir. Film masmavi bir şekilde akan bir ırmağın görüntüleri ile başlar. Daha sonra, yağan şiddetli yağmur görüntüleri ve çamur akan derenin görüntüleri ile devam eder. Filmin ikinci yarısında, ormanlar içinde, temiz akan bir derenin görüntülerinden sonra, aynı orman bölgesinde şiddetli yağmur görüntülerine geçilir. Yağmurdan sonra, dere suyunun renginin pek değişmedi görüntüleri ile film sona erer.

Sorular1.Filmin başında yağmurdan sonra dere çamurlu akarken, filmin ikinci yarısında yağmurdan sonra dere neden çamurlaşmadı?

2.Ne yapılırsa yağmurlardan sonra derelerden çamur akması önlenebilir?

3.Çevrenizde yağmurlardan sonra çamur akan dereleri gördüğünüzde ne düşünürsünüz?DESIGNED BY AYHAN TÜFEK

Öğretim Yöntemleri

Documents

Transcript of Öğretim Yöntemleri