ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ -...

FATİH GENÇ

Program Geliştirme

Öğretim İlke ve Yöntemleri

Öğretim İlke ve Yöntemleri

Ders İçeriği

• Öğretim İlkeleri

• Öğretim Model ve Yaklaşımları

• Öğretim Stratejileri

• Öğretim Yöntemleri

• Öğretim Teknikleri

• Kavram Öğretimi

Öğretim İlkeleri

Ünite 1

Hedefe Görelik

Kazanımlar

Öğretim Programı

Her şeyin başı hedeftir.

Öğrenciye Görelik (Düzeye Uygunluk)

Öğrenci özellikleri

Bireysel farklar

Öğretimin çeşitlendirilmesi

Etkin Katılım (Aktivite)

Enerjiyi öğrenme için harcama

Yaparak yaşayarak öğrenme

Kalıcılık

Yaşama Yakınlık (Hayatilik)

İşlevsel bilgi

Öğrenilenleri hayatta kullanma

Somuttan Soyuta

Somut materyaller kullanma

Görme, dokunma, hissetme…

Açıklık (Ayanilik) Açık bir dil kullanma

Kavramları örneklendirme

Özetleme yapma

Anlatımı materyallerle destekleme

DİKKAT!!!

Bilinenden Bilinmeyene Yeni bilgiyi eski

bilgilerle ilişkilendirme

Ön bilgileri kullanma

Yakından Uzağa

Yakın çevreden bilgiler ve örneklerle başlama

Ekonomiklik Tasarruf ve

verimlilik

Plan yapma

Bütünlük Bilişsel

Duyuşsal

Devinişsel

Güncellik (Aktüalite)

Yakın zamanda meydana gelen olaylar

Önemli günler

Transfer

Öğrenilenleri yeni bir durumda kullanma

Dersler ve konular arası bilgi geçişi

Tümdengelim Genelden özele

Bütünden parçaya

Tanımdan örneğe

Sosyallik (Otoriteye İtaat ve Özgürlük)

Bağımsız karar verme

Sosyalleşme

Kurallara uyma

Bilginin Güvence Altına Alınması

Bilgileri nesilden nesile aktarma

Sık tekrar

Klasik eserler

Basitten Karmaşığa

Önce kolay sonra zor soru ve bilgiler

1. Ünitenin Sonu

Öğretim Model ve Yaklaşımları

Ünite 2

Model ve yaklaşımlar öğretimin nasıl

yapılması gerektiğini açıklar.

1. Okulda Öğrenme (Carroll)

• Sınıfta hızlı ve yavaş öğrenenler vardır.

• Her öğrenciye ihtiyaç duyduğu kadar ek

ZAMAN verilirse herkes öğrenebilir.

• Öğretmen merkezli

1. Okulda Öğrenme (Carroll)

Okulda öğrenmenin ögeleri:

Yetenek

Fırsat

Sebat (Sabır)

Öğretimden yararlanma yeteneği

Öğretimin niteliği

2. Tam Öğrenme (Bloom)

• Yeterli şartlar sağlanırsa herkez her şeyi öğrenebilir.

• Öğrenemeyen öğrenci yoktur, öğretemeyen öğretmen vardır.

• Bir ünite tam olarak öğrenildikten sonra diğerine geçilir.


• Normal dağılımı reddeder. Sola çarpık dağılımı savunur.


• Tüm öğrenciler istenilen seviyeye ulaşmadan sonraki üniteye geçilmez.

• Hızlı öğrenenler yavaş öğrenenleri beklemek zorunda kalır.

• Bireysel farklar göz ardı edilir.

3. Bireyselleştirilmiş Öğretim (Keller)

• Bireysel farklar dikkate alınır.

• Öğretimin başında öğrenciler seviye gruplarına (sınıflarına) ayrılır.

• Her grup ünitelerde kendi hızıyla ilerler.

• Gruplar arası geçiş yapılabilir.

3. Bireyselleştirilmiş Öğretim (Keller)

4. Programlı Öğretim (Skinner)

• Öğretim bireyselleştirilir.

• Bireysel öğretim materyalleri hazırlanır.

• Bireysel materyaller edimsel koşullanma ilkelerine göre düzenlenir.

• Bir birim öğrenilmeden diğerine geçilmez.

4. Programlı Öğretim (Skinner)

Edimsel Koşullanma İlkeleri

Küçük adımlar

Etkin katılım

Kademeli ilerleme

Başarı (Pekiştireç)

Anında düzeltme

Bireysel hız

5. Temel Öğretim (Glasser)

• Öğretim en iyi öğretmen tarafından ve sınıfta yapılabilir.

• Fizyolojik, sevgi, güç, özgürlük, eğlence gibi temel ihtiyaçlar karşılanmalıdır.

• Öğrenciler belirlenen hedeflere en üst seviyede ulaşmalıdır.

5. Temel Öğretim (Glasser)

6. Etkili Öğretim (Slavin)

• Öğrenmeyi etkileme gücüne sahip değişenler düzenlenerek öğrenme düzeyinin artırılması amaçlanır.

• Öğretmenin sorumlulukları üzerinde durur.

6. Etkili Öğretim (Slavin)

Etkili Öğretimin Ögeleri:

Öğretimin niteliği

Öğretim düzeyini uygun hale getirme

Teşvik etme

Zaman

7. Anlamlı Öğrenme (Ausubel)

• Yeni bilgiler önceki öğrenmelerle ilişkilendirilmelidir.

• Konular arasında bütünlük ve tutarlılık olmalıdır.

• Sunuş yolu ve tümdengelim kullanılır.

• Kavram haritalarına yer verilir.

• Öğretmen merkezlidir.

7. Anlamlı Öğrenme (Ausubel)

8. Öğretim Durumları (Gagne)

• Davranışçı ve bilişselcidir.

• Öğrenmede dış ve iç faktörler etkilidir.

• Öğretimin amacı öğrencilere problem çözme becerisi kazandırmaktır.

Öğrenme Hiyerarşisi

Öğretim Adımları

1. Dikkat çekme

2. Hedeften haberdar etme

3. Ön bilgileri ortaya çıkarma

4. Materyal sunumu

5. Rehberlik yapma

6. Davranışı ortaya çıkarma

7. Dönüt sunma

8. Değerlendirme

9. Transferi sağlama

Öğr

en

me

Ürü

nle

ri Sözel Bilgi

Zihinsel Beceri

Tutumlar

Devinişsel Beceriler

Bilişsel Stratejiler

9. Basamaklı Öğretim (Nunley)

• Bireysel farklar dikkate alınır. (Öğrenci merkezli)

• Öğretim üç basamak ve beş adımda gerçekleştirilmelidir.

Öğretim Basamakları

Öğretim Sürecinin Adımları

10. Yapılandırmacılık

• Öğretimden çok öğrenme ön plandadır.

• Herkes kendi bilgi ve anlamlarını bireysel olarak oluşturur.

• Öğrencilere sadece temel beceriler kazandırılır, öğrenciler kendileri üst düzey öğrenir.

Öğretmenin Rolleri Öğrencinin Rolleri

Rehberdir.

Bireysel farkları dikkate alır.

Yaşantı ve materyal

zenginliği sunar.

Hazırbulunuşluk oluşturur.

İpucu ve dönüt kullanır.

Öğrencisiyle öğrenendir.

Öğrenmeyi öğrenir.

Araştırır ve sorgular.

Birincil veri kaynaklarına

ulaşır.

Öğrendiklerini ilişkilendirir.

Özgün ürünler ortaya koyar.

Öğrendiklerini yaşamda

kullanır.

11. 5E Modeli

I. Giriş: Dikkat çekme – Güdüleme – Ön bilgileri hatırlatma

II. Keşfetme: Öğrenciler kaynaklardan veriler toplar.

III. Açıklama: Keşfedilenler kullanılarak tanım ve çıkarımlara ulaşılır.

IV. Derinleştirme: Öğrenilenleri ilişkilendirme – Yeni örnekler bulma – Bilgiyi yeni bir durumda kullanma

V. Değerlendirme: Ürün ve süreç değerlendirilir. Öz ve akran değerlendirme yapılır.

12. Çoklu Zekâ (Gardner)

• Birden çok zekâ türü vardır.

• Birey tüm zekâ türlerine sahip oalrak doğar. (Bireysel farklar vardır.)

• Zekâ boyutları geliştirilebilir.

• Zekâ türleri arasında dinamik bir ilişki vardır.

Mantıksal / Matematiksel

Hesaplama yapma

Akıl yürütme

Problem çözme

İlişkilendirme yapma

Sözel / Dilsel

Okuma

Dinleme

Yazma

Konuşma

Ezber yapma

Dil öğrenme

Görsel / Uzamsal

Resim yapma

Şekil, şema, grafik oluşturma

Renkleri kullanma

Görsel hafıza

Zihinde canlandırma

Yön bulma

Müziksel / Ritmik

Sesleri ve notaları ayırt etme

Müzik aleti çalma

Beste yapma

Bedensel / Kinestetik

Zihin – kas koordinasyonu

Vücut hareketleri

Jest ve mimikler

Sosyal / Kişilerarası

İletişim kurma

Grupla çalışma

Liderlik

Empati kurma

Öze dönük / İçsel

Öz eleştiri yapma

Kendini tanıma

Bireysel çalışma

Günlük tutma

Doğacı

Bitki ve hayvanları tanıma

Doğal olaylara duyarlı olma

Doğada vakit geçirme

Varoluşsal

Varlığın gerçekliğini ve kaynağını sorgulama

Hayatın anlamını bulmaya çalışma

12. Çoklu Zekâ (Gardner)

• Öğretmenler öğretim sürecini çeşitlendirmeli ve zenginleştirmelidir.

• Farklı yöntem, teknik, materyal ve değerlendirme metodları kullanılmalıdır.

13. İş birlikli Öğrenme (Kubaşık)

• Öğrenciler küçük gruplarda ortak bir amaç için birbirlerinin öğrenmesine yardımcı olurlar.

• Heterojen gruplar oluşturulur.

• Öğretmen sürece rehberlik eder.

İş Birlikli Öğrenmenin Özellikleri

• Heterojen gruplar

• Olumlu bağlılık

• Yüz yüze etkileşim

• Eşit başarı fırsatı

• Grup ödülü

• Sosyal beceriler

• Bireysel değerlendirilebilirlik

• Grup sürecinin değerlendirilmesi

İş birlikli Öğretim Teknikleri

I. Takım – Oyun – Turnuva

II. Karşılıklı Sorgulama

III.Ayrılıp Birleşme

IV.Öğrenci Timleri – Başarı Grupları

V. Birlikte Öğrenme

VI.Takım Destekli Bireyselleştirme

Takım – Oyun - Turnuva

Eğitsel yarışmalar düzenlenir.

Öğrenciler gruplarda birbirlerini hazırlar.

Herkes grubunu temsilen yarışır.

En çok puanı toplayan grup ödüle ulaşır.

Karşılıklı Sorgulama (Tartışma Grubu)

Tartışma konusu belirlenir.

Her grup kendi içinde tartışır.

Karşılıklı sorular sorulur.

Her grup rapor hazırlar.

Sözel iletişimi geliştirir.

Ayrılıp Birleşme (Jigsaw)

Gruptaki herkese farklı bir konu verilir.

Herkes kendi konusunun uzmanlık grubuna ayrılır.

Öğrenciler konusunda uzmanlaştıktan sonra ilk gruplarına döner ve birbirlerine konularını öğretir.

Olumlu bağlılığı en çok geliştiren tekniktir.

Öğrenci Timleri – Başarı Grupları

Öğretimin başında ve sonunda öğrenci başarıları belirlenir. (Ön test – Son test)

Öğrenciler ilerleme puanlarına göre sıralanır.

En çok ilerleyen grup puanına en çok katkıyı sağlar.

Rekabet azalır.

Birlikte Öğrenme

Herkes iyi olduğu ya da ilgisini çeken konuda çalışır.

Araştırmalar yapılır.

Herkes öğrendiklerini grup arkadaşlarına da öğretir.

Takım Destekli Bireyselleştirme

Heterojen grubun içinde alt gruplar oluşturulur.

Alt grup homojende olabilir.

Alt gruplarda öğrenciler bire bir çalışırlar.

Bireysel materyaller kullanılır.

Öğrenciler birbirlerinin sınav kağıtlarını kontrol eder.

14. Aktif (Etkin) Öğrenme

• Öğrenci öğrenme sürecinin sorumluluğunu almalıdır.

• Öğrenciye öz düzenleme ve karar verme fırsatı verilmelidir.

• Öğretmen sürece rehberlik yapmalıdır.

Akit Öğrenmenin Özellikleri

• Güven

• Enerji

• Gruba ait olma

• Duyarlılık

• Öz denetim

15. Beyin Temelli Öğrenme

• Her beyin tektir.

• Paralel işlemcidir.

• Anlam arayışı doğuştandır.

• Öğrenme fizyolojiktir.

• Öğrenme teşvikle artar, korkuyla azalır.

• Öğrenmede duygular etkilidir.

15. Beyin Temelli Öğrenme

• Öğrenme ilişkilendirmeler, sınıflandırmalar yoluyla olur.

• Beyin odaklanmadığı şeyleride öğrenebilir.

• Öğrenme bilinçli ve bilinç dışı süreçleri kapsar.

16. Yaşam Boyu Öğrenme

• Öğrenme doğumdan ölüme kadar devam eder.

• Değişime ayak uydurma, mesleki ve kişisel gelişim, öğrenme merakı bireyi yaşam boyu öğrenmeye yöneltir.

• Formal, informal, örgün, yaygın süreçler buna hizmet eder.

Yaşam Boyu Öğrenmenin Ögeleri

• Süreklilik

• Yaratıcılık

• Kendi kendine öğrenme

17. Kuantum Öğrenme

• Bireyin bir bütün olarak kendini gerçekleştirmesi amaçlanır.

• Her birey farklı şekilde öğrenir ve bilgide kesinlik yoktur.

• Öğrenci keyif alarak ve daha ez enerji harcayarak öğrenmelidir.

17. Kuantum Öğrenme

Süper kamplar düzenlenir:

Öğrenmeyi öğrenme

Etkin öğrenme

Not alma teknikleri

Uygun yazma teknikleri

Hızlı okuma

Hafıza geliştirme

Zihin haritaları oluşturma

18. Ekiple (Takımla) Öğretim

• Öğretim birden çok uzmanın ve öğretmenin iş birliği ile gerçekleştirilir.

• Uzmanlar ve öğretmenler örğetimi birlikte planlarlar.

• Eş zamanlı etkinlikler gerçekleştirilir.

19. Tutor Destekli Öğretim

• Öğrenme ihtiyacı olan öğrenciye bire bir destek verilir.

• Bireysel hıza ve ihtiyaçlara uygundur.

• Öğretmen, üst sınıf öğrencisi ya da akran tutor olabilir.

20. Dizgeli Öğretim (Sönmez)

• Kesin ve değişmez bilgi söz konusu değildir.

• Eğitim ve öğretimde düzenlemeler esnek şekilde yapılmalıdır.

• Yeri geldiğinde konu, yeri geldiğinde öğretmen, yeri geldiğinde öğrenci merkeze alınabilir.

21. Yaşatısal Öğrenme (Kolb)

• Öğrenciler öğrenmeyi kendi deneyimleri sonucu gerçekleştirirler.

• Öğrenciler arasında öğrenme biçimleri yönünden farklılıklar vardır.

Öğrenme Biçimleri

2. Ünitenin Sonu

Öğretim Stratejileri ve

Düşünme Becerileri

Ünite 3

Stratejiler dersin genel çerçevesinin

oluşturulmasını sağlar.

1. Sunuş (Alış) Yoluyla Öğrenme

• Anlamlı öğrenmeye uygundur.

• Tüm bilgileri öğretmen aktarır.

• Tümdengelim yolu kullanılır.

• Görseller ve örnekler kullanılmalıdır.

• Kavram haritalarına yer verilmelidir.

• Öğretmen ve öğrenciler arasında yoğun etkileşim vardır.

Sunuş Aşamaları

2. Buluş (Keşif) Yoluyla Öğrenme

• Öğrenme süreci merak ve keşfetme isteği ile başlar.

• Öğrenciler aktiftir ve genellemelere kendileri ulaşırlar.

• Tümevarım yolu kullanılır.

• Öğretmen öğrencilerin keşfetmelerine rehberlik eder.

Buluşun Aşamaları (Planlama)

Buluşun Aşamaları (Uygulama)

• Öğretmen örnek verir.

• Öğrenci inceler.

• Öğretmen ek örnek verir.

• Öğrenci inceler ve karşılaştırır.

• Öğretmen olumsuz örnek verir.

• Öğrenci karşılaştırır.

• Öğretmen tanımı ister.

• Öğrenci çıkarıma ulaşır.

• Öğrenci kendi örneğini verir.

3. Araştırma Yoluyla Öğrenme

• Öğrenci tamamen etkin olduğu süreçlerde kendi öznel bilgilerini üretir.

• Sınıf içi ve dışı süreçleri kapsar.

• Tümdengelim ve tümevarım yapılır.

• Bilimsel süreç aşamaları kullanılır.

• Öğretmen rehberdir.

Araştırma – İnceleme Aşamaları

Düşünme Becerileri

• Eleştirel düşünme

• Yaratıcı düşünme

• Yansıtıcı düşünme

• Analitik düşünme

• Metabilişsel düşünme

• Yanal düşünme

Yaratıcı Düşünme Aşamaları

3. Ünitenin Sonu

Öğretim Yöntemleri

Ünite 4

1) Anlatım (Sunu / Takrir)

Öğretmen merkezli

Bilgileri sözel yolla aktarma

Tümdengelim

1) Anlatım (Sunu / Takrir)

Etkili Kullanım Yerleri

Derse başlarken (Temel bilgi verirken)

Özetleme yaparken

Açıklama yaparken

Sınıf kalabalıksa

Konu çok süre azsa

Soyut ve karmaşık konularda

1) Anlatım (Sunu / Düz Anlatım)

Yöntemin Özellikleri

Ekonomiktir.

Organize görüş kazandırır.

Sınıf ve zaman kontrolü kolaydır.

İşiterek öğrenme sağlar.

Dinleme ve not tutma alışkanlığı sağlar.

Etkin katılım ve kalıcılık düşük

2) Tartışma

Karşılıklı görüşler belirtme

Anlaşılmayan noktaları belirleme

Düşünmeye sevk etme

Pekiştirme

2) Tartışma

Etkili Kullanım İlkeleri

Ön bilgileri kontrol etme

Tartışma kurallarını belirlene

Yüz yüze oturma düzeni sağlama

Demokratik ortam hazırlama

Katılıma teşvik etme

Dönüt verme

2) Tartışma


İşiteyerek ve söyleyerek öğrenilir.

Etkin katılım sağlar.

Üst düzey düşünme gelişir.

Sosyalleşme ve iletişim sağlar.

Farklı görüşlere saygı gelişir.

Somut deneyim kazandırmada yetersizdir.

Büyük Grup Tartışması

Tüm sınıf katılır.

Herkes hem konuşmacı hem dinleyicidir.

Tartışmaya gönüllü öğrencilerden başlanabilir.

Bir lider belirlenir.

Az sayıda öğrenciyle daha etkili kullanılır.

Küçük Grup Tartışmaları

Sınıf küçük gruplara bölünür.

Etkin katılımı artırır.

Lider belirlenir.

Çok sayıda öğrenciyle daha etkili kullanılır.


Panel

Bir grup konunun farklı boyutlarını kendi arasında tartışır.

Derinlemesine analiz

Samimi ortam


Sempozyum

Akademik ve sanatsal bir konu

Ciddi ön hazırlık

Çok oturumlu

Tabliğ (Bildiri)


Forum

Dinleyicinin tüm sürece katılması

Dinleyici soru ve görüşleri


Münazara

Zıt kutuplu bir konu

Tez ve antitezler

Sabit görüş

Bir görüşün kazanması


Çember

Sırayla görüş belirtme

Yönetici, sekreter, süre ayarlayıcı


Zıt Panel

Tahmini cevaplar

Konuları gözden geçirme

Anlaşılmayan noktaları açığa çıkarma


Kollegyum

Öğrenci ve uzman grup

Kaynak kişiden bilgi edinme


Seminer

Araştırma sonuçları

Daha çok lisans ve üzeri eğitim


Açık Oturum

Bir grup konuşmacı kendi aralarında tartışır.

Tartışmayı yönetici yönlendirir.

Dinleyiciler soru soramaz.

Konu genellikle günceldir.


Vızıltı Grupları (Vızz / Buzz Grup)

Küçük gruplar belirlenen konuyu kendi içinde tartışır.

Gruptaki herkes 1 dk konuşur.

Gruplar rapor sunar.

Yeni görüşler üretilir.


Konferans

Üst düzey bilgi gerektiren konuda düzenlenir.

Bir uzman bilgilendirici konuşma yapar.

Sonunda dinleyici soru sorabilir.


Birifing

Astın üste bilgilendirme sunumu yapmasıdır.


Söylev

Önemli günlerde tercih edilir.

Duygu yüklü ve amaçlı konuşmalardır.


Demeç

Makam ya da yetkililerin yaptığı basın açıklamalarıdır.


Workshop (Çalıştay)

Bir problem gruplar halinde tartışılır.

Çözümler üretilir.

Üretilen çözümler uygulanarak test edilir.

Uygulama sanal ortamda da yapılabilir.

Kural ile uygulama arasında bağ kurulur.

Kazanım en az uygulama düzeyinde olmalıdır.


Komite Görüşmesi

Uzman bir grup belirlenen konuyu araştırır ve sorgular.

Bir üst kurula rapor sunar.

Üst kurul sınıftır.

Çalıştayın ardından kullanılır.


Fikir Taraması

Bir konuya ilişkin öğrenciler akıllarına geleneleri söyler.

Derse canlılık getirir.

Ön bilgiler ortaya çıkar.

Yaratıcılık gelişir.


Akvaryum

Çember şeklinde oturulur.

Ortada bir kişi ya da grup görüş belirtir.

Çemberdekiler dinler

3) Örnek Olay İncelemesi

Yaşamdan bir sorun sınıf ortamında tartışılır.

Öğrenciler alternatif çözümler üretir.

Uygulama Aşamaları

Kullanılacak olayın özellikleri • Kazanımlara uygun olma • Düzeye uygun olma • Yaşamdan olma • Birden çok çözüm içerme

3) Örnek Olay İncelemesi


Görerek, işiterek ve söyleyerek öğrenme

Etkin katılım

Öğrenilenleri gerçek yaşamda kullanma

Sorun çözme, analiz etme, karar verme, neden – sonuç ilişkisi kurma, yaratıcılık

Empati, sosyalleşme, iletişim

4) Gösterip Yaptırma

Psikomotor ve uygulama düzeyndeki davranışların öğretiminde kullanılır.

Küçük adımlar şeklinde uygulanır.

Anında dönüt sağlanır.



Yaparak yaşayarak öğrenme sağlar.

Çok sayıda duyu organına hitap eder.

Katılım gönüllüğe bağlı değildir.

5) Problem Çözme

Öğrenciler yaşamsal bir problemle karşı karşıya getirilir.

Bilimsel süreç adımları takip edilir.

Araştırma ve sorgulama yapılır.

Bireysel ya da grupla çalışılabilir.

Problemin özellikleri • Kazanımlara uygun olma • Düzeye uygun olma • Dikkat çekici olma • Yaşamdan olma • Birden çok çözüm içerme

5) Problem Çözme



Bilimsel tutum kazandırır.


Sınıf içi ve dışı süreçleri kapsar.

Birincil kaynaklara ulaşılır.

Özün bilgiler üretilir.

6) Proje (İlgi Merkezleri Grupları)


Öğrenciler ilgileri doğrultusunda bir konu belirlenir.

Araştırmalar yapılır.

Somut ürünler oluşturularak sunulur.

Bilimsel süreç adımları kullanılır.

Bireysel ya da grupla çalışılabilir.

Projeyi, problem çözme yönteminde ayıran temel fark somut bir ürünle sonuçlandırılması ve bunun sunulmasıdır.




Bilimsel tutum kazandırır.


Sınıf içi ve dışı süreçleri kapsar.

Birincil kaynaklara ulaşılır.

Uzmanlaşma sağlar.

Özün bilgiler üretilir.

Disiplinler arası öğrenme sağlar.

Bilişsel, duyuşsal ve devinişsel gelişim sağlar.

7) Bireysel Çalışma

7) Bireysel Çalışma

Öğrenciler bireysel çalışmalar yapar.

Kişiye özgü ortamlar oluşturulur.



Bireysel hıza uygundur.

Sosyalleşme yetersizdir.

4. Ünitenin Sonu

Öğretim Teknikleri

Ünite 5

1) Beyin (Buluş) Fırtınası

Bir probleme ya da konuya ilişkin kısa sürede çok sayıda yaratıcı fikir üretilir.

Yaratıcılık ve problem çözme

Uygulama İlkeleri

Esnek bir süre belirlenmelidir.

Sınıfta yabancı olmamalıdır.

Video ya da ses kaydı alınmamalıdır.

Neşeli ve rahat bir ortam oluşturulmalıdır.

Eleştiri kapı dışında bırakılmalıdır.


Problem ya da konu belirtilir.

Öğrenciler cesaretlendirilir.

Tüm görüşler aynen not edilir.

Görüşler sınıfça değerlendirilir ve en iyisi belirlenir.

Sonuca ulaşılmamışsa devam edilir.

Tekniğin Özellikleri

Öğrenci merkezlidir.

Bir problem çözme yoludur.

Yaratıcılık

Kendini ifade etme

Sosyalleşme

2) İstasyon

Yarım kalan bir işi devam ettirme

Dönüşümlü çalışmalar

Bir ürün ortaya koyma

Uygulama İlkeleri


Öğrenciyi merkezlidir.

Katılımdan keyif alınır.

Yarım bir işi tamamlamayı öğretir.

Sosyalleşme sağlar.

Özel yeteneklerin ortaya çıkar.

Yaparak yaşayarak öğrenilir.

Kurallara uyma alışkanlığı kazandırır.

3) Soru - Cevap

Hazırlanan soruların sorulması ve bunlara cevap alınması yoluyla uygulanır.

Düşünme gücü kazandırır.

Pekiştirme sağlar.

Dikkat çeker ve etkin katılım sağlar.

Sosyalleşme ve iletişim gelişir.

Öğretmene geri bildirim sağlar.

Anlaşılmayan noktalar ortaya çıkar.

Soru Hazırlama İlkeleri

Kazanımlara uygun olma

Düzeye uygun olma

Düşünmeyi sağlayıcı olma

Açık uçlu olma

Kolaydan zora düzenlenme


Soruların hazırlanması

Soruların sınıfa yöneltilmesi

Düşünme arası verilmesi

Cevabın alınması

Dönüt verilmesi

4) Altı Şapkalı Düşünme

Farklı bakış açılarını kullanabilme

Sistematik düşünme

Karar verme

Şapka Renkleri


Doğru karar vermeyi öğretir.

Sistemli (düzenli) düşünmeyi öğretir.

Görüşlerin ayrıştırılmasını öğretir.

Yanal düşünme becerisi gelişir.

Eleştirel, yaratıcı, analitik, empatik düşünme becerilerini geliştirir.

5) Altı Uygulama Ayakkabısı

Uygulamayı gerektiren durumlarda tercih edilir.

Aynı anda iki ayakkabı kullanılabilir.

5) Altı Uygulama Ayakkabısı

6) Konuşma Halkası


Bir durum öğrencilere sunulur.

Tüm öğrenciler daire şeklinde oturur.

Öğrenciler sırayla görüş belirtir.

“Ne hissetmiştir?”“Ne düşünmüştür?”

Görüş belirtmek istemeyenlere saygı duyulur.

Tüm görüşler alındıktan sonra öğretmen kendi görüşünü belirtir ve özetler.


Empati kurma

Duygu ve düşünceleri ayırt etme

Görüşlerdeki farklılığı ortaya çıkarma

Sosyalleşme ve iletişim

Kendini ifade etme

Saygı ve güven atmosferi oluşturma

7) Görüş Geliştirme

Kesinlikle Katılıyorum

Kararsızım

Katılıyorum

Katılmıyorum Kesinlikle

Katılmıyorum

Kazanan görüş yoktur!!!!!


Başkalarının görüşlerine saygı duyma

Yeniliğe ve değişime açık olma

Görüşleri gerekçelendirme


8) Köşelenme

Belirgin ve net bir cevabı olmayan konular ve problemler üzerinde karar verilirken kullanılır.

Öğrencilerin bir probleme ilişkin çözüm önerileri üretmelerini ve bunları savunmalarını sağlar.

Görüş değiştirilmez!

9) Benzetim (Simülasyon)

9) Benzetim (Simülasyon)

Gerçek uygulaması riskli ya da mümkün olmayan durumlarda daha çok tercih edilir.

Yapay, gerçeğine yakın, temsili ortamlar oluşturulur.


Beceri öğretiminde ve psikomotor davranışlarda kullanılır.

Öğrencileri gelecekteki rollere hazırlar.

Yaparak yaşayarak öğrenilir.

Gerçek uygulamaya göre maliyeti daha azdır.

10) İş Başında Eğitim

10) İş Başında Eğitim

İşin yapıldığı gerçek ortamda gerçekleştirilir.

Yaparak yaşayarak öğrenmeler sağlar.

Anında dönüt sağlanmalıdır.

11) Mikro Öğretim (Öğret –Yeniden Öğret)

Mesleki deneyim kazandırır.

Yansıtıcı düşünme gelişrir.

Öz değerlendirme kapasitesini artırır.

Eleştiriyi ve tahammülü öğretir.


Mikro uygulama planlanır.

Mikro uygulama kayıt altına alınır.

Kayıt sınıfça incelenir ve dönüt verilir.

Öğrenci, beceriyi dönütler ışığında yeniden düzenler ve uygular.

Yeniden kayıt alınarak öğrenciye tekrar

dönüt verilir.

12) Gösterim (Demonstrasyon)


Öğretmen merkezli bir uygulamadır.

İşiterek ve görerek öğrenme sağlar.

Ekonomiktir.

Psikomotor becerilere uygundur.

Somutluk ve açıklık sağlar.

Kavram yanılgılarını engeller.

13) Analoji (Metafor/Benzetme)


Bilgiler arasında ilişki kurdurur.

Öğrenmelerin anlamlı hâle gelir.

Açıklık ve somutluk sağlar.

Öğretimin bilinenden bilinmeyene gerçekleşir.

Öğrenilenlerin kalıcılığını artırır.

Yaratıcı düşünmeyi geliştirir.

14) Yaratıcı Drama

Öğrenciler farklı madde ya da insanların durumlarını doğaçlama yoluyla yansıtırlar.


Isınma (Tanışma – Rahatlama)

Oyun (Oyun kurulur ve geliştirilir.)

Doğaçlama (Oyun yansıtılır.)

Oluşum (Oyun tartışılır.)


Var olana farklı bakabilmeyi ve yeni bir ürün ortaya koymayı sağlar.

Yaratıcı düşünme

Sözlü ve sözsüz iletişim

Empati ve problem çözme

Bilgileri eğlenceli bir biçimde öğrenme

15) Rol Oynama

Öğrenciler, verilen bir durumundaki canlının yerine kendilerini koyarlar.

Belirlenen senaryo dahilinde canlandırmalar yapılır.


Empati kurma

Yaratıcı düşünme


Eğlenceli öğrenme ortamı


Problem çözme

16) Eğitsel Oyun

Öğretim eğitici oyunlar üzerinden gerçekleştirilir.


Öğrenme ortamını neşeli ve eğlenceli hâle getirir.

Yaratıcılık, sosyalleşme, iletişim, sanat, estetik ve kurallara uyma becerilerini kazandırır.

Bilşsel, duyuşsal ve psikomotor gelişim sağlar.

17) Deney ve Laboratuvar

Bilimsel gerçekleri öğrencilere kanıtlamayı ve somut şekilde görmelerini sağlar.

Kuram uygulamaya dönüştürülür.

Öncelikle güvenlik tedbirleri alınmalıdır.


Teori uygulamaya dönüştürülür.

Bilimsel tutum, araştırma ve uygulama becerileri geliştirilir.

Psikomotor, uygulama, planlama, yönetme, düşünme, karar verme, problem çözme, gözlem ve değerlendirme becerisi kazandırır.

18) Sokrat Tartışması

Soru – cevap kullanılır.

Alay (İroni) ve doğurtmaca aşamalarından oluşur.

Keşfetme ve sorgulama

Üst düzey düşünme


19) Sokrat Semineri

Üst düzey bir metin sınıfa getirilir.

Öğrenciler grup halinde metni analiz eder.

Yüz yüze oturma şekli

Keşfetme ve sorgulama

Üst düzey düşünme


20) Bilişsel Çıraklık

Birey beceriyi izler.

Ardından beceri öğretmen desteğiyle yapılmaya çalışılır.

Destek giderek azalır.

Anında dönüt verilir.

21) Düşün – Eşleş - Paylaş

Öğrenciler belirlenen konuyu bireysel düşünürler.

Her öğrenci başka bir öğrenciyle eşleşir ve düşüncelerini tartışır.

Her küçük grup görüşlerini sınıfla paylaşır.

22) Kartopu

Kişi sayısı kademeli şekilde artan gruplarda tartışma yapılır.

2 – 4 – 8 – 16 – 32........................

23) Rulman

İç içe gerçmiş iki çember oluşturulur.

24) Öğrenme Halkası

Keşfederek öğrenmeye uygundur.

Üç aşamadan oluşur.

1. Keşif aşaması

2. Kavram tanıtımı

3. Kavram uygulaması

25) Argümantasyon

Dayanaklandırma

Kanıtlama

Gerekçelendirme

İspat etme

Çürütme

26) 5 N 1 K

Bilgi toplama tekniği

Ne ?

Nerede ?

Ne zaman ?

Nasıl ?

Neden ?

Kim ?

27) Eğitsel Gezi (Alan Gezisi)

Eğitsel hedeflerle ilgili yapılan planlı ziyaretlerdir.

Aşamaları

1. Amaç belirlenir.

2. Yer belirlenir.

3. İzinler alınır.

4. Plan yapılır.

5. Gezi yapılır.

6. Değerlendirilir.


İlk elden somut yaşantı sağlar.

Topluma katılım sağlar.

Çevre duyarlılığını ve tarihsel empatiyi geliştirir.


Birincil kaynaktır.

28) Sergi

Öğrenci ürünleri planlı şekilde tanıtılır.



Ürününe sahip çıkma

Estetik ve sanat

Öz güven

29) Gözlem

Bir canlı, nesne ya da olay planlı şekilde incelenir.

Veriler hemen kaydedilmelidir.

Doğal ortam korunmalıdır.

İlke elden somut yaşantı

Bilimsel tutum

Birincil kaynak

30) Görüşme

Kaynaklı kişiyle gerçekleştirilen planlı diyaloglardır.

Veriler hemen kaydedilmelidir.


İlk elden veri sağlar.

Birincil kaynaktır.

31) Ev Ödevi

Ders dışında yapılan eğitici sorumluluklardır.

Ödevler öncelikle hedeflere uygun olmalıdır.

Öğrenci ilgileri ve düzeyleri dikkate alınmalıdır.

Tekrar, ön hazırlık, araştırma, ek öğretim ve değerlendirme amacıyla kullanılabilir.

Tekniğin Özellikleri Bağımsız çalışma alışkanlığı

Verimli ders dışı zaman

Metabilişsel düşünme

Sorumluluk bilinci

Pekiştirme

Ödev; • ceza vermek için, • veli ve yönetici

beklentisi için, • konuyu kendisi

öğrensin diye, • boş zamanı

doldurmak amacıyla kullanılmamalıdır.

5. Ünitenin Sonu

Kavram Öğretimi

Uygulamaları

Ünite 6

Kavram yanılgısı nedir?

Kavram yanılgıları nasıl düzeltilir?

Öğrencinin kavram yanılgıları tespit edilir.

Bir tartışma ortamında öğrencinin kavram yanılgısıyla yüzleşmesi sağlanır.

Bilimsel yaklaşım ve modellerle kavram yeniden yapılandırılır.

1) Kavram Haritası

Uygulamanın Özellikleri

Her aşama ve kademede kullanılabilir.

Değerlendirme sağlar.

Anlamlı öğrenmeler sağlar.

Konuyu bütünleştirir ve özetler.

Somutluk ve kalıcılık sağlar.

Tümdengelime dayalı oluşturulur.

Öğretmen ya da öğrenci oluşturabilir.

Etkin katılım ve tartışma sağlar.

Global düşünmeyi sağlar.

Kavram Haritası Puanlama Kavram : 1 X 7 = 7 Hiyerarşi : 5 X 2 = 10 Çapraz İlişki :10 X 1 = 10 Örnek : 1 X 2 = 2

Hiyerarşik Kavram Haritası

Örümcek Kavram Haritası

Zincir Kavram Haritası

Balık Kılçığı Kavram Haritası (Ishikawa Diyagramı)

2) Kavrasal Karikatür

2) Kavrasal Karikatür

Derse ilgi çeker ve güdüler.

Küçük düşme korkusunu azaltır.

Yaratıcı düşünme gelişir.

Farklı görüşlere saygı duymayı öğretir.

Görüşünü sorgulamayı örğetir.

Tartışma ortamı oluşturur.

Kavram yanılgılarını belirler ve giderir.

3) Kavram Ağı (Semantik Ağ)

3) Kavram Ağı (Semantik Ağ)

Ön bilgileri ortaya çıkarır.

Yeni ilişkiler kurdurur.

Kavramsal gelişim sağlar.

Zihinsel yapıyı düzenler.

4) Anlam Çözümleme Tablosu

4) Anlam Çözümleme Tablosu

Bilgiler tekrar edilip pekiştirilir.

Kavramlarla özellikleri arasında ilişkiler kurulur.

Kavramsal gelişim sağlar.

Analitik düşünme gelişir.

Değerlendirme sağlar.

5) Bilgi Haritası

5) Bilgi Haritası

Bilgiler görselleştirilir.

Somutluk ve kalıcılık sağlar.

Kavramlar arasında ilişkilendirme yapılır.

6) Zihin Haritası

6) Zihin Haritası

Bilgileri somutlaştırır ve kalıcılık artar.

Öğrenilenler arasında ilişkiler kurulur.

Yaratıcı düşünme gelişir.

Etkin katılım sağlar.

Ön bilgiler ortaya çıkar.

Özgündür.

Daireseldir.

7) Tahmin – Gözlem – Açıklama

8) Tekzip (Çürütme) Metinleri

9) Kavramsal Değişim Metinleri

10) VEE Diyagramı

6. Ünitenin Sonu

ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ -...

Documents

Transcript of ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ -...