วารสารวชาการมหาวทยาลยราชภฏภเกต

ปท 12 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2559

272

บทวจารณหนงสอ

โดย ดร.พสทธพงศ เอนด อาจารยประจ าสาขาวชาภาษาศาสตร คณะเทคโนโลยการจดการ

มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลอสาน วทยาเขตสรนทร สรยา รตนกล. (2555). อรรถศาสตรเบองตน. นครปฐม : ส านกพมพมหาวทยาลยมหดล. หนงสอ เลมน เ ร อง อรรถศาสต ร เบ อ ง ตน จดพม พ โดยส านกพม พมหาวทยาลยมหดล จดพมพเปนจ านวน 2 ครงโดยจดพมพครงท 1 ป พ.ศ. 2544 และครงท 2 พ.ศ. 2555 เนอหาของหนงสอเลมนประกอบไปดวย บทท1 บทน า บทท 2 แนวคดเรองความหมาย บทท3 ประเภทตางๆของความหมาย บทท4 หนวยตางๆของความหมาย บทท 5 การศกษาความหมายตามแนวภาษาศาสตรภาคประวต และบทท 6 การศกษาเรองความหมายตามแนวของนกภาษาศาสตร ส าหรบบทวจารณ ของหนงสอเลมนผวจารณไดก าหนดแบงการวจารณออกเปน 4 สวน ประกอบไปดวยสวนท 1 คณลกษณะทวไปของหนงสอ สวนท 2 เนอหา สวนท 3 จดเดน จดดอยและขอเสนอแนะ สวนท 1 คณลกษณะทวไปของหนงสอ หนงสอเลมนผ เขยนคอศาสตราจารย ดร.คณหญงสรยา รตนกล ไดเขยนขนเพอใชส าหรบสอนนกศกษาในกระบวนวชา GRLG 536 ของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล โดยผ เขยนไดเ รมรวบรวมขอมลและเขยนหนงสอเลมน ข นตงแต ป พ.ศ.2529 โดยใ ช ระยะเวลา เข ยน ป รบแ ก ไขกอนการพม พอยหลายค ร งและทกค ร ง ทปรบแกไขกจะน าไปทดลองใชสอนกบนกศกษาเปนระยะเวลามากกวาสบป กอนจะมการจดพมพครงท 1 ปพ.ศ. 2544 และมการปรบปรงแกแลวทวนตนฉบบหลายครงกอนจะมตพมพครงท 2 ในป พ.ศ. 2555 ซงทงระยะความหางถง 11 ป เพอใหหนงสอเลมน ออกมามความสมบรณมากทสด

วารสารวชาการมหาวทยาลยราชภฏภเกต

ปท 12 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2559

273

อรรถศาสตรเบองตน เปนหนงสออรรถศาสตรทเปนภาษาไทยเลมแรก ของประเทศ คณลกษณะของหนงสอเลมนใชส าหรบศกษาความหมายของภาษาหรอการศกษาศาสตรแหงความหมาย (meaning) อนเปนศาสตรแขนงหนงของสาขาภาษาศาสตร (Linguistics) ซงภาษาศาสตรน มงศกษาภาษาวาประกอบไปดวยโครงสรางใดบางและในโครงสรางนนมความสมพนธกนอยางไร เปนตน ดวยความทผ เขยนมความเชยวชาญในศาสตรดงกลาว คณลกษณะ ของหนงสอเลมนจงถกออกแบบดวยองคประกอบของเนอหาทไดรบการบรรยาย อธบายขยายความ เสนอแนวคดและการวเคราะหทฤษฎตางๆ ดวยขอมลอยางละเอยดครอบคลมทกหวขอ ท าใหผอานเหมอนตกอยในภวงคของบรรยากาศการรบฟงขอมลจากไกดผทรงคณวฒพาน าเทยวและบรรยายขอมลของแตละสถานทดวยอรรถรสภาษาทลนไหล เชอมโยงตอเนอง พรอมกบขอมลอางองและแหลงทมา พรอมยกตวอยางประกอบ ท าใหผอานนนสามารถจนตนาการตามและมองเหนภาพครบทกดาน ท าใหหนงสอเลมนมความสนใจนาหลงใหลนาตดตามอานจนกระทงไมสามารถวางมอลงได คณลกษณะของหนงสอเลมน อกประการหนง ค าศพทเฉพาะ (specific words) ผ เขยนไดใชวธการเนนตวหนงสอเปนสด าเขมเพอตองการเนนและอธบายขยายความค าศพทนนใหชดเจนมากยงขน พรอมกบมค าศพทภาษาองกฤษอยในวงเลบดานหลงของค าทมการเนนนนดวย ตอนทายของเนอหาในแตละบท ผ เขยนไดเพมขอมลเชงอรรถเปนจ านวนมากเพออธบายขยายความเพมเตมส าหรบตอยอดความรตอไปใหกบผอานทมความสนใจอยากจะศกษาคนควาเพมพนความรดวยตวเองตอไปอกดวย และในตอนทายเลมผ เขยนไดเพมดรรชนส าหรบชวยใหผ อานสามารถคนหาขอมล ทเปนค าศพทเฉพาะโดยเรยงตามตวอกษรพยญชนะภาษาองกฤษและตามดวย การเรยงตามตวอกษรในภาษาไทยอยางเปนระบบ คณลกษณะของทวไปของหนงสอเลมนดงทกลาวมาขางตน จงนบวาหนงสอเลมนมความนาสนใจเปนอยางมาก

วารสารวชาการมหาวทยาลยราชภฏภเกต

ปท 12 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2559

274

สวนท 2 เนอหา ในสวนของเนอหาผ เขยนไดแบงหวขอในการเขยนหนงสอออกเปน 6 บท โดยในแตละบทมเนอหาโดยสรปดงน บทท 1 บทน าในบทน านนผ เขยนไดแบงหวขอการอธบายออกเปน 5 ประเดนหลกคอ 1.1 วชาอรรถศาสตรเปนวชาศกษาเรองความหมายในภาษา ในประเดนท 1 นน ผ เขยนตองการอธบายใหผ อานเหนถงการศกษาวชาอรรถศาสตรซงเปนเรอง ของการศกษาแนวคด เ รองวธการทภาษาสอความหมาย ศกษาประเภทตางๆ ของความหมาย ศกษาวาภาษาศาสตรสอความหมายไดอยางไร มความหมายอะไรบางทภาษาสออกมา การสอความหมายผานขนตางๆ ของภาษา เปนตน

1.2 ค าวาอรรถศาสตรและวชาอรรถศาสตร ประเดนนผ เขยนไดใหค าจดความหมายและอธบายถงความหมายของอรรถศาสตรและวชาอรรถศาสตรเพอใหผอานนนเขาใจเกยว 2 ค าศพทน

1.3 ค าวา (Semantics) หวขอเรองนผ เขยนไดกลาวถงประวตโดยยอของ ค าวา Semantics วาประวตและความเปนมาเปนอยางไร

1.4 วชาอรรถศาสตรในปจจบนศกษาความหมายในภาษาพด ในประเดนน ผ เขยนไดใหเหตผลเกยวกบการทนกภาษาศาสตรในปจจบนสนใจศกษาภาษาพดมากกวาภาษาเขยน โดยไดเสนอเหตผลจ านวน 4 ขอคอ 1) ภาษาพดเปนสงทคกบมนษยชาต 2) เดกทวไปหดเรยนภาษาพดกอนเรยนภาษาเขยน 3) ภาษาเขยนเปนสงทสบเนองมาจากภาษาพด และ 4) คนทวไปใชภาษาพดมากกวาภาษาเขยน

1.5 วชาอรรถศาสตรกบวชาอนๆ ในหวขอนผ เขยนไดแบงหวขอนเพอใหงายตอการอธบายใหผอานไดเขาใจมากขนออกเปน 2 ขอยอยคอ 1) วชาอรรถศาสตรกบวชาอนๆภายในวชาภาษาศาสตร ในหวขอยอยนผ เขยนไดแสดงรปจ าลอง (model) ของภาษาตามทปรากฏในหนงสอภาษาศาสตรทวไปจ านวน 2 รปและแสดงรปจ าลองของภาษาเปนแผนภมกงไมจ านวน 5 รป ประกอบไปดวย แบบสองระดบ (2-level) แบบสามระดบ (3-level) แบบสระดบ (4-level) แบบหาระดบ (5-level) และแบบหกระดบ(6-level) และ2) วชาอรรถศาสตรกบว ชาอนๆภายนอกวชาภาษาศาสตร ในประเดนหวขอยอยนผ เขยนอธบายและแสดงใหผ อานเหนวาอรรถศาสตรนน

วารสารวชาการมหาวทยาลยราชภฏภเกต

ปท 12 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2559

275

มความเกยวของกบวชาอนๆภายนอกวชาภาษาศาสตรอกดวยเชน วชาปรชญา (Philosophy) วชาจตวทยา (Psychology) วชาวาทศาสตร (Rhetorics) และวชานเทศศาสตร (Communication arts) ซงวชาเหลานลวนใหความส าคญกบความหมายในภาษา บทท 2 แนวคดเรองความหมายในบทท 2 น ผ เขยนไดแบงออกเปน 5 ประเดนหลกคอ

2.1) ความหมาย (Meaning) และหมายความ (To mean) ในหวขอนผ เขยนไดเขยนอธบายเกยวกบความหมาย (Meaning) และหมายความ (Tomean) โดยยกตวอยางของ การแตงประโยคจ านวน 12 ประโยคพรอมกบวเคราะหวาทง 12 ประโยคนนขอไหนจดอยในกลมทเปนความหมาย (Meaning) และขอไหนจดอยในกลมทเปนหมายความ (To mean) พรอมกบอธบายใหเหตผลวาท าไมถงจดอยในกลมทแตกตางกน

2.2) แนวความคดเรองนามบญญต (Naming) ในหวขอนผ เขยนไดน าเสนอมมมองและแนวคดเกยวกบเรองนามบญญตในมมมองของศาสนาครสต แนวคด ทางภาษา นกปรชญา นกวทยาศาสตร เปนตน

2.3) แนวความคดเรองมโนทศน (Concept) ในหวขอนผ เขยนไดเสนอมมมองแนวคดเรองมโนทศนโดยไดแยกอธบายเปนหวขอยอยคอ 1) แนวความคดของ เดอ โซซร และ 2) แนวความคดของออกเดนและรชารดส ในแตละหวขอนนผ เขยนไดอธบายแนวคดของนกวชาการทงสองทาน พรอมกบเสนอมมมองและแนวคดของตวเอง โดยมการตงขอสงเกตพรอมกบอธบายใหเหตผลประกอบวาท าไมผ เขยนถงมความคดเหนเชนนน โดยไดมการยกหลกพทธธรรมของพระธรรมปฎก (ประยทธ ปยตโต) และนกวชาการทานอนๆเชน โนม ชอมสก (Noam Chomsky) มาประกอบ 2.4) แนวความคดของนกพฤตกรรมศาสตร (Behaviorist) ในหวขอเรองน ผ เขยนไดน าเสนอแนวคดของนกภาษาศาสตรทมชอเสยงทานหนงคอ เลโอนารด บลมฟลด (Leonard Bloomfield) ซงมแนวคดทไมเหนดวยกบแนวความคดเรองมโนทศน 2.5) แนวความคดเรองความหมายในภาษาอยทการใช (use) ภาษา ผ เขยนไดอธบาย พรอมยกตวค าในภาษาไทยตามแนวคดของลตวก วตเกนสไตน (Ludwig

วารสารวชาการมหาวทยาลยราชภฏภเกต

ปท 12 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2559

276

Wittgenstein) ซงถอวาเปนผมอทธพลทจดชนวนแหงความคดใหนกภาษาศาสตรรนหลงน าไปประยกตใชในการศกษาความหมายในภาษาในส านกศกษาภาษาอนๆ บทท 3 ประเภทตางๆของความหมาย ในบทนผ เขยนไดกลาวถงเรองความหมายประเภทตางๆซงเปนขอมลพนฐานส าหรบการศกษาเรองอรรถศาสตรในมมมองของ นกอรรถศาสตรตางๆ โดยไดแบงหวขอยอยเพออธบายเกยวกบความหมายประเภทตางๆออกเปน 4 หวขอคอ

3.1) ความหมายประจ ารปภาษา (Sense) และความหมายอางอง (Reference) ในหวขอนผ เขยนไดน าเสนอแนวคดของกอตลอบ เฟรกา (Gottlob Frege) ซงมชวต อยในระหวาง ค.ศ. 1848-1925 และเปนเจาของตนคดเรองน โดยไดอธบายถงเรอง ความหมายประจ ารปภาษา (Sense) และความหมายอางอง (Reference) พรอมกนน ผ เขยนกไดยกตวอยางทเปนค าและวลในภาษาไทยเพออธบายแนวคดของกอตลอบ เฟรกา เพอใหผอานสามารถเขาใจไดอยางงาย และนอกเหนอจากแนวคดของกอตลอบเฟรกา แลวผ เขยนกไดน าเสนอหลกแนวคดของนกภาษาศาสตรทานอนๆ ประกอบ อกดวย เพอจะอธบายถงหลกแนวคดนซงเปนการจ าแนกประเภทของความหมาย โดยแบงตามทอยของความหมาย โดยใหความหมาย ประจ ารปภาษา (Sense) วาเปนความหมายทถกจ ากดกรอบอยในภาษา และใหความหมายอางอง (Reference) วาเปนความหมายทออกมาองอยกบสรรพสงตางๆทมอยในโลกความเปนจรง

3.2) ความหมายสอสาระ (Descriptive meaning) ความหมายสอดสงคม (Social meaning) และความหมาย อารมณ (Expressive meaning) ในหวขอเรองน ผ เขยนไดอธบายถงการจ าแนกประเภทของความหมายอกแบบหนงโดยแบงตามหนาททความหมายตางๆ แสดง ซงสามารถแยกประเภทใหญๆ ได3 ประเภทคอ1) ความหมายสอสาระ (Descriptive meaning) คอความหมายตรงทพรรณนาสงใดสงหนง 2) ความหมายสอดสงคม (Social meaning) คอการเลอกใชภาษาเพอน ามาพดใหมความเหมาะสมตามสถานการณของสงคม และ3) ความหมาย อารมณ (Expressive meaning) คอการใชภาษาทไมมการสอความหมายอยางตรงไปตรงมาแตมการใสสสนซงเปน การแสดงอารมณเขาไปเจอปนดวย

วารสารวชาการมหาวทยาลยราชภฏภเกต

ปท 12 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2559

277

3.3) ความหมายอปลกษณ (Denotation) และความหมายปรลกษณ (Connotation) ในหวขอเรองนผ เขยนไดอธบายถงความหมายของอปลกษณ (Denotation) ของค า (Lexeme) ซงเปนความหมายทบงบอกถงความสมพนธซงมอยระหวางค า (Lexeme) นนกบคน สตว พช สงของ สถานท คณสมบต กระบวนการ กจกรรม เปนตน อนใดอนหนงซงคน สตว พช สงของ สถานท คณสมบต กระบวนการ เปนตนเหลานเปนสงทมอยนอกระบบของภาษา แตภาษากสามารถบงชความหมายของสงทมชวตอยนอกระบบของภาษาไดดวยการอปลกษณหรอดวยการบงบอก (Denote) ดวยค า (Lexeme) นน สวน ความหมายปรลกษณ (Connotation) นนเปนความหมายทท าใหคนเราระลกถงเมอพบหรอเจอค านน สงทระลกถงนเปนขอมลเพมเตมนอกเหนอจากความหมายอปลกษณ (Denotation) ทสอออกมาตามปรกต นอกเหนอจากการใหความหมายเกยวกบค าเหลานแลว ผ เขยนไดพยายามยกตวอยางทเปนค าในภาษาไทยประกอบเปนจ านวนมาก

3.4) ความหมายหลก (Literal meaning) และความหมายเปรยบ (Figurative meaning หรอ metaphorical meaning) ในหวขอเรองนผ เขยนไดใหค าจดความเกยวกบความหมายหลก (Literal meaning) ซงเปนความหมายตรงและเปนความหมายทเกดขน ในการพดอยางตรงไปตรงมาและ ความหมายเปรยบ (Figurative meaningหรอ metaphorical meaning) ซงเปนความหมายทเกดขนจากการเปรยบเทยบโดยองความหมายหลก ไวเปนแนวคด

บทท 4 หนวยตางๆของความหมาย ในบทนผ เขยนไดกลาวถงหนวยตางๆ ของภาษาซงเปนสงทรงความหมาย ซงประกอบไปดวยเรองเสยง หนวยค า ค า ค าประสม วลส าเรจรป วลและประโยค ซงทกๆหนวยเหลานลวนเปนสงททรงความหมายในภาษา ในบทนผ เขยนไดเขยนอธบายแยกเปนหวขอตางๆ ประกอบไปดวยหวขอเหลานคอ

4.1) หนวยทเลกกวาค า หนวยทเลกกวาค านผ เขยนไดเขยนอธบายแยกเปนประเดนยอยใหลกลงไปอก โดยอธบายถงหนวยทเลกกวาค านนซงประกอบไปดวย 1) หนวยเสยง ซงเปนหนวยทเลกทสดในภาษาและไมมความหมาย 2) สทสญลกษณ (Sound-symbolism) หรอสทสนทร ย (Phonaesthesia)เ ปนเสยงท ตวของมนเอง

วารสารวชาการมหาวทยาลยราชภฏภเกต

ปท 12 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2559

278

มลกษณะพเศษทพาดพงไปถงความหมายใดความหมายหนงเชนอาจจะพาดพง ตามธรรมชาต เปนการเลยนเสยงธรรมชาต เปนตน และ 3) หนวยค า (morpheme) เปนหนวยค าทเลกทสดในภาษาทมความหมาย

4.2) ค า (Lexeme) ในหวขอเรองนผ เขยนไดเนนย าการศกษาเรองค าเปนหนวยค า ทส าคญทสดทเปนหวใจของการทรงความหมายในภาษา โดยในประเดนนผ เขยน ไดหยบยกน ามาอภปรายเปนหวขอยอยซงประกอบไปดวย 1) ปญหาเรองนบเปนหนงค า (Lexeme) 2) ค าโปรงใส (Transparent word) คอค าทมความหมายซงเกดขนจากการเลยนเสยงตามธรรมชาตและค าพรามว (Opaque word) คอค าทแยกความหมายลงเปนสวนยอยอกไมได 3) ค าในพจนานกรม เปนการอธบายถงหลกการจดท าพจนานกรมโดยยอและชนดของพจนานกรมซงมทงพจนานกรมทเปนพจนานกรมเอกภาษา (Monolingual dictionary) มหนงภาษา และพจนานกรมทวภาษา (Bilingual dictionary) มสองภาษา 4) ปญหาเรองอะไรคอค า ในประเดนโจทยหวขอนผ เขยนไดใหหลกการตอบปญหาขอน 3 ประการคอ ก.ตองพยายามเรยนรและจ าค าพนฐาน ข. พยายามจบเสยงของพยางค และ ค. ใหทดลองสรางประโยคด และ 5) ค าสองประเภทในภาษา ผ เขยนไดอางองหลกการแบงชนดตามความหมายของค าในภาษาตามนกปรชญาชาวองกฤษชอเบอรทรนด รสเซลล(Bertrand Russel l ) โดยจดแบงออกเ ปน2ประเภทคอแบง เ ปน1)ค าสรรพสง (object word) เปนค าทเรยนรความหมายไดโดยการชเชน ออกเสยงค าวา สนข พรอมกบชไปทสนขตวนนและ 2) ค าในพจนานกรม (Dictionary word) เปนค าทเรยนรจากความหมายตามพจนานกรม

4.3) ค าประสม(Compound word) ในหวขอเรองนผ เขยนไดอธบายถงหลกการพจาณาดค าใดเปนค าประสม อยางไรเรยกเปนค าประสม อยางไรเรยกวาเปนวลหรอประโยค โดยอางองนกวชาการชอ ลาดสลาฟ ซกสตา (Ladislav Zgustaในหนงสอ Manual of Lexicography ในป 1971 ซงมเกณฑการพจารณาทงหมด 9 เกณฑ อยางไรกตามผ เขยนไดยกเกณฑการพจารณาของลาดสลาฟ ซกสตามาอธบายไวเพยงแค 3 เกณฑเทานนคอ 1) เกณฑการแทนท (substitution) 2) เกณฑการเพมสวนขยายไมได (Lmpossibility of addition)และ 3) เกณฑทางความหมาย (Meaning)

วารสารวชาการมหาวทยาลยราชภฏภเกต

ปท 12 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2559

279

4.4) วลส าเรจรป (Multiword lexical unit) ในหวขอเรองนผ เขยนไดยกตวอยางวลส าเรจรปจากพจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2525 เปนตวอยางมาประกอบค าอธบาย อยางไรกตามผ เขยนกไดแสดงทศนคตสวนตวเพมเตมวาในพจนานกรมฉบบนมการอธบายเกยวกบส านวนยงไมชดเจนมากนก

4.5) วล (Phrase) ในประเดนนผ เขยนไดอธบายถงความหมายของวล โดยใหความหมายวาวลเปนการน าค าตงแตสองค าขนไปมาเรยงกนเขาใหมความหมายตามกฎเกณฑทางไวยากรณของภาษานนๆ โดยวลจะมความเพยงความเดยว พรอมกนน ผ เขยนกไดยกตวอยางมาประกอบค าอธบายทงทเปนวลในภาษาไทยและวลในภาษาองกฤษเปนจ านวนมาก

4.6) ประโยค (Sentence) ในหวขอนผ เขยนไดอธบายถงความหมายของประโยค ซงเปนการน าค าตงแตสองค าขนไปมาเรยงกนท าใหมความหมายตามกฎเกณฑทางไวยากรณของภาษานนๆ ซงมใจความบรบรณมทงภาคประธานและภาคแสดง พรอมกบยกตวอยางประโยคทเปนภาษาองกฤษและประโยคในภาษาไทยประกอบค าอธบาย

บทท 5 การศกษาความหมายตามแนวภาษาศาสตรภาคประวต ในบทน ผ เขยนไดกลาวถงในแงมมของภาษาศาสตรภาคประวต โดยไดกลาวถงเ รอง การเปลยนแปลงความหมาย โดยเกดขนมาจากสาเหตตางๆ โดยผ เขยนไดระบถงสาเหตของการเปลยนแปลง การตงขอสงเกตเกยวกบการเปลยนแปลงความหมายและผลจากเปลยนแปลงนนเกดผลกระทบในทางใดบาง โดยแยกอธบายเปนประเดนดงน

5.1) สาเหตแหงการเปลยนแปลงความหมายของค า ในหวขอนผ เขยนไดเสนอประเดนทระบถงความเปลยนแปลงความหมายของค าโดยชใหเหนสาเหตส าคญๆ คอ 1) การเรยนรภาษาเปนกระบวนการทไมสมบรณ 2) ค ามความหมายไมชดเจน (Vagueness) 3) ค าเปลยนแปลงความหมายเพราะสงท เคยใชค านนเรยกเปลยนแปลงไป หรอ สญหายไป 4) ค าหลายความหมาย (Polysemy) และ 5)ในบรบททค ามความหมายก ากวม (Ambiguous) ในสาเหตหลกทง 5 ขอนผ เขยนไดแสดงตวอยางค าศพทตางๆ ไมวาจะเปนค าศพทภาษาฝรงเศส ภาษาองกฤษ ภาษาไทย ภาษาละตน ภาษากรก เปนตน เพออธบายใหผอานไดมองเหนภาพชดเจนในแตละสาเหตของการเปลยนแปลง

วารสารวชาการมหาวทยาลยราชภฏภเกต

ปท 12 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2559

280

ดวยหลกการและเหตผล ตวอยางประกอบ เจอปนไปดวยเน อหาวชาการทางภาษาศาสตรและความรทางประวตศาสตร

5.2) สาเหตการเปลยนแปลงความหมายของค าตามแบบอองตวน เมยเยต (Antoine Meillet)ในหวขอนผ เขยนไดอธบายสาเหตของการเปลยนแปลงความหมายตามหลกแนวคดของอองตวน เมยเยต โดยไดแยกเปนประเดนปลกยอยระบถงสาเหตความเปลยนแปลงนนออกเปน 1) สาเหตทางภาษา (Linguistic cause) และ 2) สาเหตทางประวตศาสตร (Historical causes) ซงอาจจะเกดขนมาจากการเปลยนแปลงทางวตถสงของ สถาบนทางสงคม ความคด ความเจรญทางวทยาศาสตร เปนตน ประเดนปลกยอยแตละขอนนผ เขยนไดมการยกตวอยางค าศพทจากภาษาสนสกฤต ภาษาองกฤษ ภาษาไทย ภาษาละตน ประกอบค าอธบายในแตละหวขอ

5.3) สาเหตทางสงคม เปนภาษาทใชเฉพาะอาชพหรอเฉพาะกลม ผ เขยน ไดอธบายและยกตวอยางภาษาเพอเปรยบเทยบกบเฉพาะอาชพหรอเฉพาะกลม วาใชแตกตางกนอยางไรบาง นอกเหนอจากนผ เขยนกพยายามทจะชใหผอานเหนวาสงคมกมบทบาทตอการทจะเปนสาเหตใหเกดการเปลยนแปลงความหมายในภาษา แตละภาษา ซงสาเหตเหลาน ผ เขยนระบวา เกดมาจาก 1) สาเหตทางจตวทยา (Psychological causes) 2) ค าตางประเทศมาเปนสาเหตใหมการเปลยนแปลงความหมายของค าในภาษา และ 3) การคดค าใหมส าหรบเรยกสงใหมๆ

5.4) ธรรมชาตของการเปลยนแปลงความหมายในภาษา ผ เขยนกลาวถงธรรมชาตของการเปลยนแปลงความหมายในภาษาแบง ออกเปน 4 ประเภทคอ 1) การเปลยนแปลงความหมายของค าทเกดขนเพราะความคลายในทางความหมาย (SimilarityjofjSenses ห รอ เ รยกเ ปนค าศพ ทจ า เพาะวาการอปมา Metaphor) 2) การเปลยนแปลงความหมายของค าทเกดขนเพราะความใกลเคยงกนของความหมายของค าสองค า (Contiguity of Senses หรอ Metonymy) 3) การเปลยนแปลงความหมายของค าทเกดขนเพราะการใชแนวเทยบผด (Similarity of Names หรอ Popular Etymology) และ 4) การเปลยนแปลงความหมายของค าทเกดขนเพราะการละทงบางค า หรอบางสวนของค า (Ellipsis)

วารสารวชาการมหาวทยาลยราชภฏภเกต

ปท 12 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2559

281

5.5) ขอสงเกตเกยวกบการ เปลยนแปลงความหมายของค า ผ เ ข ยน ไดตงขอสงเกตเกยวกบการเปลยนแปลงความหมายของค าโดยระบขอสงเกตเกยวกบเรองนวา 1) การเปลยนแปลงความหมายของค าสวนมากจะเหนวา อปมา (Metaphor) มใชมากทสด 2) การเปลยนแปลงความหมายของค าทเกดขนเพราะความใกลเคยงกน ของความหมายของค าสองค าทเรยกวาความเคยง (Contiguity of Sensesหรอ Metonymy) 3) การเปลยนแปลงความหมายของค าแบบผสม (Composite changes)4) การเปลยนความหมายของค าบางค ามมาหลายทอด และ 5) การเปลยนแปลงความหมายของค าเปนเรองทไมมเหตผลหรอวาสามารถอธบายได

5.6) ผลของการเปลยนแปลงความหมาย (The Consequences of Semantic Change) จากสาเหตของการเปลยนแปลงความหมายของค าจากขอท 5.1-5.4 ในขอเรองนผ เขยนไดสรปการรวบรวมผลทเหนไดชดภายหลงการเปลยนแปลงความหมายค าจากการศกษาของนกอรรถศาสตร ซงมความครอบคลมทงหมด 4 ประการคอ 1) ผลทท าใหความหมายแคบเขา (Restriction of meaning) 2) ผลทท าใหมความหมายกวางออก(Extension of meaning)3) ผลทท าใหความหมายเลวลง (Pejorative Development) และ 4) ผลทท าใหความหมายดขน (Ameliorative Development) ในแตละขอนนผ เขยนผ เขยนไดแทรกตวอยางเพอใชประกอบค าอธบายถงผลของการเปลยนแปลงความหมายนนๆ

บทท 6 การศกษาเรองความหมายตามแนวของนกภาษาศาสตรส านกเนนโครงสราง (Structural semantics) ในบทนผ เขยนไดน าเสนอแนวคดของการศกษาเรองความหมายโดยไดน าหลกแนวคดของนกภาษาศาสตรซงมชอเสยง เปนทรจกอยางกวางขวางโดยเฉพาะอยางย งในแวดวงวชาการการศกษาภาษาศาสตร และนกภาษาศาสตรเหลานเปนตนก าเนดของเจาของทฤษฎภาษาศาสตรและเจาส านกการศกษาทางดานภาษาศาสตร อยางไรกตามผ เขยนไมไดน าเสนอหลกและแนวคดของเ จาของนกภาษาศาสตรเพยงเทานน แตผ เขยนไดยกตวอยางซง เ ปนค า ในภาษาไทยอธบายประกอบเทยบเคยงกบเนอหาในทฤษฎเหลานนดวย และส าหรบในบทนผ เขยนไดแบงหวขอหลกๆดงน

วารสารวชาการมหาวทยาลยราชภฏภเกต

ปท 12 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2559

282

6.1) การแสดงความหมายดวยการสรางขนเปนค า (Lexicalize) ในหวขอน ผ เขยนไดอธบายถงระบบการสรางค าขนมา และนอกเหนอจากนผ เขยนไดบอกถงหลกและแนวทางของนกอรรถศาสตรซงศกษาเกยวความหมายของค าในการพยายามอธบายความหมายของค า และอธบายความหมายของประโยคทใชค านน ซงเปนการอธบายเรองการน าไปใช (Applicability) เพราะบางค ามความหมายเหมอนกน แตไมสามารถน าไปใชในสถานการณเดยวกนได ดงนนหลกการอธบายดวยการสรางค าขนมานนจงมความส าคญตอนกอรรถศาสตรทจะใชเปนแนวทางการอธบายในกรณทเกดขอสงสยเกยวกบความหมายของค า

6.2) ความคดหลกของแฟรดนองด เดอ โชซร (Fedinand de Saussure) นกภาษาศาสตรคนส าคญของ ครสตวรรษท 20 ซงเปนนกภาษาศาสตรทไดน าเสนอหลกคดของการศกษาภาษาศาสตรจนเปนพนฐานของการศกษาภาษาศาสตร ในปจจบน ผ เขยนไดอธบายหลกแนวคดของแฟรดนองด เดอ โชซร วามลกษณะเปนอยางไร โดยแบงการอธบายออกเปนขอยอยๆประกอบไปดวย 1) ความแตกตางระหวางภาษา (Langue) กบค าพด (Parole) 2) ความแตกตางระหวางมวลสาร (Substance) กบรป (Form) 3) ความแตกตางระหวางความสมพนธแบบเรยงรอย (Syntagmatic relations) กบความสมพนธแบบแทนท (Paradigmatic relations)และการแยกระหวางการพจารณาภาษาในกาลเดยว (Synchronic) และการพจารณาภาษาในหลายกาล (Diachronic) เปรยบเทยบกน

6.3) การศกษาภาษาในแนวสมพทธ (Relativism) และการศกษาภาษา ในแนวเนนหนาท (Functionalism) หลกคดทง 2 นเปนหลกคดซงส านกภาษาศาสตร ในยโรปคอส านกกรงปราก (Prague School) และส านกกรงโคเปนฮาเกน (Copenhagen School) ไดมแนวคดเกยวกบเรองน ส าหรบแนวคดการศกษาภาษาทง 2 นผ เขยนไดอธบายความเปนมาของหลกแนวคดทมความส าคญ ประวตความเปนมาแบบคราวๆ พรอมกนนผ เขยนไดน าเสนอตวอยางเปรยบเทยบทเปนภาษาไทยก ากบไวดวยเพอท าใหผ อานนนสามารถเขาใจไดงายขน และผ เขยนไดสรปหนาทของนกภาษาศาสตร ตามแนวคดนวาพวกเขาพยายามทจะเรยนรใหรจกกลไกของภาษา ไมวาจะเปนกลไก

วารสารวชาการมหาวทยาลยราชภฏภเกต

ปท 12 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2559

283

ประเภทใด เพอทจะไดใชกลไกเหลานนใหถกกบหนาทและสามารถพรรณนาใหผอนเขาใจดวยวากลไกแบบใดใชแสดงหนาทแบบใด ซงเปนการมองหนาทตามมมมองของนกภาษาศาสตรส านกเนนโครงสรางน

6.4) บรเวณความหมาย (Semantic fields) แนวคดนเปนเครองมอส าคญ ในการศกษาความหมายซงเปนผลงานของนกภาษาศาสตรชาวเยอรมนตงแตราว ค.ศ. 1920,1930 เปนตนมาซงมจ านวนมาก อยางไรกตามผ เขยนไดน าเสนอหลกแนวคดเรองบรเวณความหมายของทรเอร-ไวสเกอรเบอร (Trier - Weisgerber theory) โดยผ เขยนไดแสดงความคดสวนตวซงเหนดวยกบหลกแนวคดของทรเอร -ไวสเกอรเบอร ทวาค าในภาษามความหมายกเพราะเราพจารณามนเมอมนอยในบรเวณความหมาย (Semantic field) เทานน

6.5) การพจารณาเรองการประจความหมายเขาเปนค า (Encapsulation) ความรเรองความประจความหมายเขาเปนค าในขอน ผ เขยนไดอธบายวาการประจความหมายเขาเปนค าคออะไร พรอมกบยกตวอยางประกอบ และนอกเหนอจากนน ในหวขอนผ เขยนไดอธบายถงประโยชนเกยวกบหลกการประจความหมายเขาเปนค า 3 ประการคอ 1) ท าใหเราทราบวาภาษาสองภาษามกมวธการสรางค าขนเปนค า ในภาษา (Lexicalization) ไมเหมอนกน 2) การประจความหมายเขาเปนค าท าใหเรา ไมใชถอยค าทเยนเยอและ 3) การประจความหมายเขาเปนค าเปนประโยชนมากส าหรบนกท าพจนานกรม

6.6) ความสมพนธของความหมาย (Sense relations) ในหวขอนผ เขยนไดอธบายถงความสมพนธของความหมายซงมองคประกอบเกยวกบการศกษาเรองน ประกอบไปดวย1) การศกษาความส มพนธแบบแยงความหมายในแนวด ง (Paradigmatic opposition) 2) ศกษาความสมพนธของความหมายเกยวกบค าบงชนดและลกค า (Hyponymy)3) ความสมพนธ ข อ ง ค ว า ม ห ม า ย เ ก ย ว ก บ ห ล ม ด า ทางความหมาย (Lexical gaps) และการวเคราะหอรรถลกษณ (Componential Analysis) ในแตละขอยอยนนผ เขยนไดยกค าจากภาษาตางๆมาเปนตวอยางเพอค าประกอบค าอธบายในแตละหวขอ

วารสารวชาการมหาวทยาลยราชภฏภเกต

ปท 12 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2559

284

สวนท 3 จดเดน จดดอยและขอเสนอแนะ จดเดน จดเดนของหนงสอเลมนมความส าคญและมประโยชนดงน

1. เปนหนงสออรรถศาสตรทเปนภาษาไทยเลมแรกของประเทศไทย ซงเปนหนงสอวชาการทผ เขยนใชเวลารวบรวมขอมลและเขยนหนงสอเลมนเปนระยะเวลามากกวาสบป รวมทงมการปรบปรงแกไขและมการน าไปทดลองใชสอนกบนกศกษาจรง จงท าใหขอมลในหนงสอวชาเลมนมความสมบรณอยางมากและมความทนสมยอยเสมอ

2. ในทายบทแตละบทผ เขยนไดอธบายขอมลเพมเตมในรปแบบของเชงอรรถ ท าใหผอานสามารถไดรบขอมลอยางครบสมบรณ และสามารถคนควาขอมลเพมเตมเพอศกษาดวยตนเองได

3. ผ เขยนรอยเรยงภาษาเพออธบายเนอหาขอมลดวยภาษาทเรยบงาย เขาใจงาย ลนไหลตอเนองและไมสะดด จงท าใหหนงสอวชาการซงเปนศาสตรเฉพาะทาง ดานภาษาศาสตรซงคอนขางยาก แตผ เขยนสามารถท าใหเปนเ รองงายและ นาตดตาม

4. หวขอแตละหวขอ เนอหาการอธบายผ เขยนจะยกตวอยางซงเปนค าและภาษาทเขาใจงายและเปนเรองใกลตวมาประกอบค าอธบาย วธการนสามารถท าใหผอานมองเหนภาพและเขาใจไดอยางงาย

5. ขอมล หนงสอ เอกสารตางๆซงผ เขยนไดน ามาใชส าหรบการเขยนอางองในหนงสอเลมนมจ านวนมากกวา 100 เลมทงภาษาองกฤษและภาษาไทย จงท าใหขอมลในหนงสอนนมความชดเจนและนาเชอถอเปนอยางมาก

6. ตอนทายเลมผ เขยนไดจดท าดรรชนเพอคนหาค าศพทโดยเรยงตามตวอกษรทงทเปนภาษาองกฤษและภาษาไทย ท าใหผอานสามารถคนหาค าเพอศกษาไดงายขน

7. หนงสอเลมนเปนหนงสอทสามารถน ามาใชศกษา อางองเรองอรรถศาสตรไดอยางดทสด

8. มเนอหาททนสมยขอมลวชาการตวอยางเหมาะและสอดคลองกบเหตการณในปจจบนเปนอยางมาก

วารสารวชาการมหาวทยาลยราชภฏภเกต

ปท 12 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2559

285

จดดอย 1) จดดอยของหนงสอเลมนมบางหวขอยอยทผ เขยนไมไดเนนตวหนงสอสด า

เหมอนหวขอยอยขออนๆเชน หวขอท 6.2.1, 2.6.3 และ 6.2.4 หวขอยอยนไมมการเนนค าเปนสด า ซงแตกตางจากหวขอยอยท 2.6.2 หวขอมการเนนค าเปนสด า อาจจะเปนเพราะวาความผดพลาดของการจดพมพ แตอยางไรกตามกไมไดถอวาเปนจดดอยทมผลกระทบตอเนอหามากแตประการใด

2) หนงสอเลมนผ เขยนไดสรปขอมลในภาพรวมของเนอหาทงหมดอยทหวขอ 6.6.5 ความเปนจรงควรจะเปลยนจากหวขอ 6.6.5 เปนบทท 7 บทสรป ซงแยกเปนอกบทหนง

ขอเสนอแนะ

หนงสอเลมนเปนหนงสอทดมาก เหมาะส าหรบนกวชาการ นกศกษาซงสนใจศกษาคนควาเกยวกบอรรถศาสตรซงเปนศาสตรแขนงของภาษาศาสตร และคนทวไป ทสนใจในศาสตรแขนงน ไมควรพลาดทจะสรรหาเพอน ามาเกบไวศกษา ใชเปนหนงสออางองในงานวชาการและเปนสมบตสวนตว

วารสารวชาการมหาวทยาลยราชภฏภเกต

ปท 12 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2559

286

บทวจารณหนงสอ ผศ.นพดล จนระวง

อาจายประจ าสาขาวชาการจดการการเปนผประกอบการ คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏภเกต

หวใจอดมศกษา : เสยงเรยกรองเพอปรบเปลยนสถานศกษาโดยการสนทนา

ในสถาบน The Heart of Higher Education : A Call to Renewal Transforming

the Academy through Collegial Conversation

ผเขยน : ปารกเกอร เจ. ปาลมเมอร และ อาเธอร ซายองค ผแปล : กรรณการ พรมเสาร บรรณาธการ : สดใส ขนตวรพงศ ส านกพมพ : ส านกพมพสวนเงนมมา ค าส าคญ : การศกษาแบบบรณาการ, การเรยนรเพอการเปลยนแปลง, การสนทนาเพอการเปลยนแปลง

วารสารวชาการมหาวทยาลยราชภฏภเกต

ปท 12 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2559

287

ประวตผเขยน ปารกเกอร เจ. ปาลมเมอร (Parker J. Palmer) เปนนกเขยน คร และ นกกจกรรมทไดรบความเคารพอยางสง สนใจประเดนการศกษา ชมชน ภาวะผน า จตวญญาณ การเปลยนแปลงสงคมปจจบนด ารงต าแหนงทปรกษาอาวโสอยทสถาบนเฟตเชอร เปนผกอตงศนยความกลาหาญและการฟนฟ (Center for Courage and Renewal)ท าหนาทดแลครผสอนส าหรบนกการศกษาและโครงการคขนานส าหรบ บคคลในสาขาวชาชพอนๆ ไดแก การแพทย กฎหมาย คณะสงฆ และองคกรการกศลตางๆ ไดรบปรญญาดษฎบณฑตสาขาสงคมวทยาจากมหาวทยาลยแคลฟอรเนย แหงเบรกลย มผลงานทแปลเปนไทยแลวอกเลมหนงคอ กลาทจะสอน : การส ารวจโลกภายในของชวตคร (The courage to teach : Exploring the inner landscape of a teacher’s life,พ.ศ. 2556, สนพ.สวนเงนมมา) อารเธอร ซายองค (Arthur Zaionc) เปนศาสตราจารยทางฟสกสทวทยาลยแอมเฮรสต จบการศกษาปรญญาโทและเอกสาขาวชาฟสกสจากมหาวทยาลยมชแกน เคยเปนศาสตราจารยอาคนตกะและนกวจยวทยาศาสตรท Ecole Normale Superieure ทปารส สถาบนคอนตมออพตกส มกซพลงก (Max Planck institute for Quantum Optics) ปจจบนเปนทปรกษาสภาอนาคตโลก(World Future Council) และผอ านวยการโครงการศนยจตภาวนาในสงคม(Academic Program of the Center for Contemplative Mindin Society) ซงสงเสรมใหใชวธการภาวนาทเหมาะสมในการศกษาระดบอดมศกษา เปนผ รวมกอตงสถาบนครา(KiratInstitute) เปนเลขาธการมนษยปรชญาสมาคม (Anthroposophical Society)ประธานสมาคมลนดสฟารน (Lindisfarme Association) และเปนผอ านวยการอาวโสฝายโครงการของสถาบนแฟตเชอร ผลงานของซายองคทแปลเปนไทยแลวคอ ไลควาแสง (Catching the Light, สนพ.สวนเงนมมา, 2557), กระบวนการภาวนาศกษา : เมอความรแปลเปนความรก(Meditation as Contemplative Inquiry, สนพ.สวนเงนมมา, 2557), รวมเขยน The Quantum Challenge (Jones & Bartiett) และบรรณาธการรวม Goethe’s Way of Science (SUNY Press)

วารสารวชาการมหาวทยาลยราชภฏภเกต

ปท 12 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2559

288

ความเปนมาของหนงสอ หนงสอ หวใจอดมศกษา เ ปนหนงสอในโครงการหนงสอวชาการ จตตปญญาศกษา โดยการสนบสนนจากส านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.) โครงการจตวญญาณใหมเพอการเปลยนแปลง (New Spirit) ซงส านกพมพเลอกพมพและเผยแพรเพอการสรางสรรคสการเปลยนแปลงทางสงคม หนงสอ หวใจอดมศกษา เปนผลมาจากการประชมของบรรดานกการศกษาทจดขนทเมองซานฟรานซสโก ประเทศสหรฐอเมรกา ในป 2550 หนงสอน าเสนอแนวทางการศกษาเพอการเปลยนแปลง ศาสตรตางๆทวางอยบนพนฐานจากประสบการณตรง ความสมพนธการเหนความเชอมโยงของสรรพสงบนโลกและมนษยชาต การเผยตนสการรบรซงผ เขยนหนงสอทงสองเชอวาส านกรดานจตวญญาณ ขนบธรรมเนยมทางศาสนา รวมทงความหลากหลายของความคดความเชอจะชวยเรารงสรรคใหเกดการวางจตใจใหถกตองเหมาะสมและน าไปสการเรยนรแบบจตภาวนาได ปารกเกอร ปาลมเมอร และ อาเธอร ซายองค อทศชวตของตนเพอสรางรปแบบการศกษาทรบใชเปาหมายของมนษยเพมความเขาใจและการปฏบต ใหลมลกขนในดานการเ รยนรสการเปลยนแปลง (Transformative learning) ซงเปนหวใจของอดมศกษา องคประกอบของหนงสอ หนงสอเลมนไดแบงเนอหาออกเปน 9 สวน สวนแรก เปน บทน า ผ เขยนไดกลาวถงทมาของหนงสอเลมนวาเกดขน จากการสนทนาอยางตอเนองยาวนานระหวางผ เขยนสองคน เพอนรวมงานทใกลชดและคนอนๆ อกมากมายและไดตงค าถามเชญชวนผ อานใหรวมส ารวจไปกบผ เขยน ดวยค ากลาววา “การอดมศกษาเปนภารกจทมความหลากหลายมตกวานไดอยางไร ภารกจทดงศกยภาพของมนษยในการแสวงหาความร การสอนและการเรยน ออกมาอยางเตมท เพอเชอมชองวางระหวางสาขาวชาเขาดวยกน เพอสรางขอตอ ทแขงแกรงระหวางการรจกโลกกบการด ารงชวตอยในโลกอยางสรางสรรค ทงอยอยางสนโดษและอยเปนชมชน” ในสวนของบทน ายงไดกลาวถงความเปนมาโดยสงเขป ของการศกษาแบบบรณาการโดยเนนย าวาการศกษาแบบบรณาการทแทนน

วารสารวชาการมหาวทยาลยราชภฏภเกต

ปท 12 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2559

289

เปนการใหนกศกษาไดมสวนรวมในการส ารวจอยางเปนระบบเกยวกบความสมพนธระหวางการศกษาโลกในเชง “วตถวสย” กบเปาหมาย ความหมายขดจ ากด และความมงมาดปรารถนาในชวตของนกศกษา สวนท 2 เปนสวนทวาดวย สปรชญาการศกษาแบบบรณาการ เขยนโดย ปารกเกอร เจ ปาลมเมอร เปนการอธบายตอขอวจารณตอการศกษาแบบบรณาการ ขอวจารณแรกคอการศกษาแบบบรณาการมพนฐานทางปรชญาออนแอ ซงผ เขยนไดอธบายภายใตกรอบของภววทยา (การมอย) ญาณวทยา (ความร) ครศาสตร (การเรยนการสอน) และ จรยศาสตร (ผลลพธในเชงศลธรรมทเกดขนกบชวตนกศกษา) ผ เขยนอธบายถงธรรมชาตของความจรงทเราฝงตวอย และกฝงลกในตวเราดวย ฐานคดของการศกษาแบบบรณาการวาตวเราฝงตวอยในความจรงรวม และเราไมสามารถร ความจรงรวมนไดอยางแทจรงและดพอ จนกวาเราจะไดอยในชมชนรวมกบมนอยางมส านกและกระตอรอรนในฐานะผ ร (Knowers) เปนการเรยนการสอนทสรางสรรคสมพนธภาพอยางคอยเปนคอยไปของนกศกษากบอาจารย นกศกษาตอนกศกษา และนกศกษากบอาจารยกบวชาทสอน ทมโอกาสทจะกอใหเกดความสมพนธแบบศลธรรมมากกวา สวนท 3 เปนสวนทวาดวย เมอน าปรชญามาปฏบต เขยนโดย ปารกเกอร เจ ปาลมเมอร เปนการตอบประเดนขอวพากษวจารณในอก 4 ประเดนไดแก ขอวจารณท 2 การศกษาแบบบรณาการไรระเบยบเกนไป ไมเหมาะกบการเรยนระดบอดมศกษา ปาลมเมอรตงค าถามกลบวา ความไรระเบยบนนไมตางจากชวตคนเราทเราควรจะมาทบทวนวา เราอยากใหการศกษาในระดบอดมศกษาเกยวของกบชวตหรอไม ขอวจารณท 3 หองเรยนไมเปดพนทใหแกอารมณ ปาลมเมอรอธบายวา การรคด (Candace pert) เปนงานทเชอมโยงอยางใกลชดกบอารมณ เปนการเชอมโยงระหวางสมองกบหวใจ ขอวจารณท 4 ตอตานชมชน การศกษาแบบบรณาการจ าเปนตองรวมมอกนท างาน ชมชนเปนมตความจรงทจ าเปนตอการเปลยนแปลงความคด ขอวจารณท 5 วชาการกบจตวญญาณประสานกนไมได ปาลมเมอรเหนวาเปนสงอนตรายยงถาจะไมใหการศกษาระดบอดมศกษาไปเขาใจศาสนาและจตวญญาณในฐานะทเปนสวนส าคญของ “สภาพไรระเบยบ” ของมนษย

วารสารวชาการมหาวทยาลยราชภฏภเกต

ปท 12 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2559

290

สวนท 4 เปนสวนทวาดวย พนไปจากชวตทางวชาการทแบงแยก เขยนโดย อาเธอร ซายองค ในบทนซายองคไดพดถง “ชวตทแบงแยก” ในสมยทยงเปนนกศกษาทรายรอบดวยความไรวญญาณของมหาวทยาลย ซงเปนวกฤตการณตลอดกาลทเกดขนกบคนทกรน และกลาวถงการคนพบ การเรยนรทส าคญทสดทเกดขนโดยอาศยความสมพนธนอกหองเรยน และย าเตอนถงการคกคามของ “แนวคดเฉอย (Inert idea) หรอความรทตายแลว” ทจะมตอจนตนาการหรอการหยงร ทจ าเปนตองเปดตวเองไปสการรบประสบการณความเปนมนษยใหเตมท สวนท 5 เปนสวนทวาดวย ใสใจโยงใยสมพนธ ใชชวตเปนบทเรยน เขยนโดย อาเธอร ซายองค ในตอนนผ เขยนไดเขยนถงศาสตรของการสอนแบบบรณาการ ทจะท าใหเหนโยงใยความสมพนธในฐานะทเปนความจรงพนฐาน ไมใชความจรงทสกดมาแลว อะไรคอความหมายของประสบการณเชงลกของโยงใยสมพนธเพอแสวงหาความร การเรยน การสอนและชวต เปนการสอนทใชประสบการณและโยงใยสมพนธ และการสอนแบบสหวทยาการอยางมจดมงหมาย โดยการสบคนดวยการใครครวญ เปนรปแบบหนงของการศกษาทจะเสรมวธวเคราะห เปนการแสดงออกของญาณวทยา แหงความรก (Epistemology of love) ซงม 7 ขนคอ ความเคารพ ความออนโยน ความใกลชด ความเปราะบาง การมสวนรวม การเปลยนแปลง และการหยงรดวยจนตนาการ สวนท 6 เ ปนสวนท วา ดวย ประสบการณ การใครครวญ และ

การเปลยนแปลง เขยนโดย อาเธอร ซายองค ในสวนน ซายองคไดเขยนถงหวใจของ การอดมศกษาแบบบรณาการทแทจรงทตองใชประโยชนจากการส ารวจอยางกวางขวางและความเขาใจลกซ ง ในขนตอนตางๆ ของการพฒนามนษยท ง ดานพทธปญญา อารมณความรสก ศลธรรม และจตวญญาณ ทจะตองมรปแบบ การเรยนการสอนเพอการเปลยนแปลง การเรยนรจากประสบการณ การเรยนการสอนดวยการใครครวญ ความหมาย เปาหมาย และคณคาของจตวญญาณในอดมศกษา ทจะเชอมโยงถงความเปนคร

วารสารวชาการมหาวทยาลยราชภฏภเกต

ปท 12 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2559

291

สวนท 7 เปนสวนทวาดวยการสนทนาเพอการเปลยนแปลงในมหาวทยาลย เขยนโดย ปารกเกอร เจ. ปาลมเมอร ในสวนนปาลมเมอรในเขยนถงกลยทธในการสนทนาเพอการเปลยนแปลงการเรยนการสอนเขาสการเรยนการสอนแบบบรณาการ ทจะสามารถตอบสนอง “ความหวกระหายและความตองการของนกศกษา ตอค าถาม ทรออยเกยวกบมนษยและความทาทายของสงคม เศรษฐกจการเมองในยคสมยของเรา” ปาลมเมอรเหนวา การสนทนาเปนทงยาถอนพษความโดดเดยวในสถานศกษาและเปนกลยทธส าหรบการเปลยนแปลงสถาบน การสนทนาเปนกญแจส าคญไปสการเพาะเมลดพนธความเปลยนแปลงลงในรวมหาวทยาลย สวนท 8 บทสงทาย เขยนโดย ปารกเกอร จ. ปาลมเมอรและ อาเธอร ซายองค เปนบทสงทายทผ เขยนทงสองในสรปสาระส าคญของสงทตองการสอสารถงผ อาน ความส าคญของการศกษาของคนหนมสาวซงเปนภาระหนาทอนยงใหญทสดของชมชน การศกษาเปนภาระหนาทล าคา เรยกรองสง และมความส าคญยง โดยบทสนทนาเกยวกบหวใจของอดมศกษาจะสามารถเกดขนได ภายใตบรบททอดมศกษาตองไดรบการฟนฟคอปรชญาการศกษาแบบบรณาการ สวนท 9 ภาคผนวก เปนสวนของการเสนอตวอยางของการศกษาแบบบรณาการทหลากหลายรปแบบ โดยแบงเปน 3 สวนคอ ในหองเรยน นอกหองเรยน และ การรเรมของฝายบรหารและทวทงมหาวทยาลย ภาคผนวก ก ในหองเรยน มตวอยางไดแก การใชดนตรเพอการเจรญสตและการฝกใครครวญกอนเรมชนเรยน โครงการจดสรรทนเพอการปฏบตภาวนาเปนโครงการสนบสนนวธการแสวงหาความรดวย การใครครวญในหลากหลายวชาเพอนกศกษาเขาใจตนเอง การเรยน และโลกอยางลกซงขน โครงการโอกาสใหบรการในภาวะผน า (Service Opportunities in Leadership : SOL) เปนโครงการระยะ 1 ปเตมของนกศกษาปรญญาตรทผสมผสานการศกษาทางวชาการ การใหบรการชมชนและการใครครวญอยางมวจารณญาณเขาดวยกน และ การพฒนานกศกษาแบบองครวม สงเสรมการใชชวตใหมจดมงหมายและมความหมาย ภาคผนวก ข นอกหองเรยน ตวอยางไดแก การสรางหอพกประจ าวชาซงเปนการผสมผสานวชาการเขากบชวตในรวมหาวทยาลย แบบจ าลองโปรแกรมสหวทยาการ

วารสารวชาการมหาวทยาลยราชภฏภเกต

ปท 12 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2559

292

ศลปะและอาศรม (Interdisciplinary arts and residential program) ใชกระตนความใฝรของนกศกษาดวยเทคนคการใครครวญ โปรแกรมการเรยนรดวยการใหบรการ โครงการยคาท น โ ค ร ง ก า ร ด า น ก า ร ศ กษ า เ พ อ ช า ว ร า กห ญ าท ต ง อ ย ใ น ช ม ช น แ ล ะ การน าจตวญญาณสาธารณะ (Civil engagement) กบการเรยนรดวยการใหบรการ มาใชในวชาบงคบของพลศกษาในมหาวทยาลย หลกสตรการแพทยแบบบรณาการของสถาบนเพอสขภาพและการเยยวยา ภาคผนวก ค การรเรมของฝายบรหารและทวทงมหาวทยาลย ตวอยางไดแก มหาวทยาลยรฐฟลอรดา การใหผบรหารเสนอตวเขาชวยเหลอนกศกษาในสถาบนทมขนาดใหญดวยแนวคด “อยใหเหนและพรอมชวย” การตงสภาผอาวโส ของมหาวทยาลยนาโรปะ เพอสรางความสมพนธระหวางอธการบด คณาจารยและพนกงาน การรบประทานอาหารมอค าระหวางอธการบดกบคณาจารยของวทยาลยสเปลแมน เพอสรางโอกาสทการสนทนาและความสมพนธงอกงาม และการสรางชมชนทวทยาลยชมชนพรนทจอรจ ไฮแอทวลล แมรแลนด โดยการใชบทกว ทละบทเพอน าไปส “การสนทนาเพอความเปลยนแปลง” การก าหนดให “การเรยนรของนกศกษาคอสงทเราใหความส าคญสงสด” เปนตวก าหนดทกเรองในวทยาลยของวทยาลยเวลเลสลยและโรงเรยนเทววทยา มหาวทยาลยฮารวารด และโปรแกรมซอตอกวา/สนทรยสนทนา การสงเสรมวฒนธรรมความรบผดชอบท MSU ความคดเหนของผแนะน าหนงสอ เปนเชนทผ เขยนไดบอกจดหมายของหนงสอเลมนวา หนงสอเลมนไมใชหนงสอเกยวกบเทคนคการสอนหรอการเขยนโครงการเสนอโปรแกรมการสอน (Programmatic proposal) จดเนนของหนงสออยทการส ารวจค าถามเชงปรชญาของการศกษาแบบบรณาการ และการน าความเชอมโยงอนจะน าท าใหเกดพลงสขบวน การเคลอนไหวใหมากขน ท าใหหนงสอเตมไปดวยค าถามและการส ารวจ การตรวจสอบและขอเสนอ วสยทศนและความหวง ทผ เขยนพยายามหาทางเปดเผยหวใจของอดมศกษา ซงจะท าใหการเรยนรมชวตชวาและใหความพอใจทล าลกแกการสอน ซงเปนความพยายามทจะใชวธการทางวทยาศาสตรเพออธบายถงความส าคญสงสด ของประสบการณ ความสมพนธ และความเชอมโยงสมพนธกนของมนษยชาตกบโลก

วารสารวชาการมหาวทยาลยราชภฏภเกต

ปท 12 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2559

293

โดยผานมมมองทางจตวทยา ประสาทวทยาศาสตร น าธรรมเนยมทางศาสนาและ จตวญญาณมาประดษฐศาสตรการสอนทวาดวยการแสวงหาความรอยางใสใจ จตใจสงบ มนคงและรจกใครครวญ และททาทายคอการใชประโยคทเปนเสนตรงถายทอดความออมคอม ซบซอน อยางทใชองครวมในการถายทอดความจรง เปนสงททาทาย นกการศกษา ผบรหาร และผสอนของประเทศไทยทจะกลบมาทบทวนการจดการเรยน การสอนของเราวา ก าลงสรางคนแบบใดออกไปจากรวมหาวทยาลย มอะไรอยบาง ทเปนคณคาส าคญในการเรยนการสอนของเรา มอะไรอยบางทเปนทนส าคญของการศกษาไทยท จะน า ไปส กา รส ร างท ร พยากรมนษ ย ท ม คณค า ม ความเ ป นมน ษ ย อยางแทจรง ทมทงสมอง หวใจ และจตวญญาณ ทสดแลวจะเปนการกระต นใหเกด การรเรมวธการสอนใหมๆ ขนมา นกการศกษา ผบรหารและผสอนในสถาบนอดมศกษาทกคนควรจะไดหยบหนงสอเลมนขนมาอานอยางใครครวญ