พฤติกรรมและปัจจัยทางจิตวิทยาที่มีผลต่อการท่องเที่ยวเชิง...

35Journal of Management Science Chiangrai Rajabhat UniversityVol.7 No. 2 (July - December 2012)

* บรหารธรกจมหาบณฑต (การจดการการทองเทยว) มหาวทยาลยสงขลานครนทร (2555), อาจารย ประจ�าโปรแกรมวชาธรกจบรการ คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏภเกต ** Ph.D. (Economics) University of Rhode Island (1997), อาจารยประจ�า ภาควชาบรหารธรกจ คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยสงขลานครนทร*** M.B.A. (Business Administration) Central State University (1976) ปจจบนเปนรองศาสตราจารยและนกวชาการอสระ

พฤตกรรมและปจจยทางจตวทยาทมผลตอการทองเทยวเชงกฬา :

ผเขาชมและนกทองเทยว

Behaviors and Psychological Factors that Affect Sport Tourism

: Fans and Tourists

นมต ซนสน* ววฒน แซหล**

อ�าพร วรยโกศล***

บทคดยอ

การศกษาครงนมวตถประสงค 1) ศกษาพฤตกรรมของผเขาชมทมผลตอการ ทองเทยวเชงกฬา ส�าหรบสโมสรฟตบอลสงขลา 2) ศกษาปจจยทางจตวทยาของผเขาชม

ทมผลตอการทองเทยวเชงกฬา ส�าหรบสโมสรฟตบอลสงขลา กลมตวอยางทใชในการ

ศกษาครงน คอ ผเขาชมการแขงขนฟตบอลสโมสรฟตบอลสงขลา จ�านวน 400 คน โดยใช

แบบสอบถามเปนเครองมอ ส�าหรบการวเคราะหขอมลใชสถตคาความถ รอยละ คาเฉลย

สวนเบยงเบนมาตรฐาน รวมทงหาความสมพนธระหวางตวแปร โดยใชการทดสอบความ

สมพนธของคาสถต ไคสแควร (Chi-Square) ผลการศกษา พบวา 1) ผเขาชมสวนใหญม

จ�านวนวนพกเฉลย 2-3 วน เลอกสถานทพกแรมคอ บานพกของตนเอง/ญาต/เพอน โดย

การจดการเดนทางดวยตวเอง สวนใหญเดนทางโดยรถยนต ซงเดนทางจ�านวนนอยกวา

5 คน และเดนทางรวมกบเพอน ส�าหรบสถานททองเทยวระหวางการเดนทางคอ แหลม

สมหลาหรอหาดสมหลา 2) แรงจงใจส�าคญในการเดนทางเขาชมการแขงขน ไดแก

ความนาสนใจของกจกรรมและพบวา ผเขาชมสวนใหญรบรและทราบการแขงขนทาง

อนเตอรเนต ฟตบอลไทยลกดวชนหนงเปนรายการการแขงขนฟตบอลลกอาชพทรจกและ

เคยชม และพบวาผเขาชมสวนใหญสามารถจดจ�านกฟตบอลได

ค�าส�าคญ: การทองเทยวเชงกฬา, พฤตกรรม, ปจจยทางจตวทยา, ผเขาชม, นกทองเทยว

36 วารสารวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฎเชยงรายปท 7 ฉบบท 2 (กรกฎาคม - ธนวาคม 2555)

Abstract

This research aims to study: (1) fans’ behavior that affects sport tourism of

Songkhla Football Club and (2) psychological factors of spectators that affect sport tour-

ism of Songkhla Football Club. Questionnaires are tool for gathering data from 400

football fans. Data are analyzed by using descriptive statistics, i.e., frequency, percentage,

means, and standard deviation. Relationships between variables are tested by using Chi-

square.

Finding are as follows: (1) Mostly, the spectators stayed in Songkhla 2-3 days,

at their own or relatives’ or friends’ houses; planned the trip by their own, used personal

cars with less than 5 people or friends; and visited Samila beach. (2) Psychological factors

are; motivation: because match is very interesting; perception: internets are major

sources of match schedules; learning: the spectators recognize the Thai League Division

1 as their professional league; and memory: the spectators recall their favorite football

players.

Keywords : Sport Tourism, Behaviors, Psychological Factors, Fans, Tourists

บทน�า (Introduction) ประเทศไทยเปนจดหมายปลายทางแหงหนงของการเดนทางทองเทยว เนองดวย

ทรพยากรทางการทองเทยวของไทย ซงเปรยบเสมอนทนทางเศรษฐกจ ไดกระจายอยท ว

ทกภมภาคของประเทศ ทงวฒนธรรมทมเอกลกษณอนโดดเดน ทรพยากรธรรมชาตทยง

คงความอดมสมบรณแตกตางกนตามลกษณะภมประเทศ จากสถตตวเลขนกทองเทยวทม

จ�านวนมากขนอยางตอเนอง หรอเพมขนในอตราเฉลยรอยละ 7.51 ตอป (กรมการทองเทยว,

2553) นอกจากนนรายไดทเกดจากอตสาหกรรมทองเทยวสงผลใหเกดการหมนเวยนใน

ระบบเศรษฐกจ สรางรายไดใหประชาชนและเปนการกระจายเงนสทองถนไดทกภาคสวน

เชน ผประกอบการน�าเทยว ผประกอบการโรงแรมและทพก ผประกอบการในชมชน

เปนตน ในปจจบนอตสาหกรรมการทองเทยวของประเทศไทย มความส�าคญตอการพฒนา

เศรษฐกจเปนอยางมาก (วรรณนา วงษวานช, 2546) รฐบาลมแผนงานการสงเสรมและ

สนบสนนใหเกดการพฒนาในอตสาหกรรมการทองเทยว โดยเฉพาะการปรบแผน


การตลาดทหนมาเนนกลมเปาหมายทเปนตลาดนกทองเทยวเฉพาะกลม (Niche Market)

มากขน (ศนยวจยกสกรไทย, 2552) เชน การทองเทยวเชงสขภาพ (Health Tourism)

การทองเทยวเชงเกษตร (Agro Tourism) การทองเทยวเชงกฬา (Sport Tourism) เปนตน

การทองเทยวเชงกฬาสนบสนนใหเกดการเดนทางเขารวมกจกรรมการแขงขน

กฬาของบคคลเหลาน ผซงเปนนกกฬา ผฝกสอน ทมงานสนบสนน หรอผเขาชม ท�าใหเกด

เปนความสมพนธระหวางการจดแขงขนกฬาและสถานทจดแขงขน สงผลทางตรงใหเกด

การเดนทางทองเทยว เกดการจบจายใชสอยผานคาเดนทาง คาทพก คาอาหาร คาสนคาและ

ของทระลก คาใชจายตางๆสามารถสนบสนนเศรษฐกจของคนในทองถน สงผลใหราคา

ของสนคาและบรการ รวมถงชวยสรางงานส�าหรบคนในทองถนไดมากขนอกดวย ซง

ลวนเปนผลดทชวยกระตนเศรษฐกจส�าหรบแหลงทองเทยวไดอยางมประสทธภาพ (Hritz

and Ross, 2010) นอกจากผลกระทบทดทางดานเศรษฐกจแลว ผลกระทบทดทางดานอนๆ

เชน ดานวฒนธรรมและสงคม เชน การทองเทยวเชงกฬามสวนชวยสงเสรมความ

หลากหลายของกจกรรมทางวฒนธรรมและสงคมของแตละจดหมายปลายทาง เกดการ

แลกเปลยนเรยนรและท�าความเขาใจวฒนธรรมและสงคม สวนดานสงแวดลอม เชน ชวย

เพมปรมาณของสวนสาธารณะและพนทนนทนาการ อกทงจดใหมสงจงใจส�าหรบการ

ฟนฟประวตศาสตร อาคารและการอนรกษทรพยากรธรรมชาต ดงนนการทองเทยว

เชงกฬา จงควรเตรยมความพรอมของสถานทจดแขงขน เชน เสนทางการคมนาคม ทพก

สงอ�านวยความสะดวก แมกระทงสาธารณปโภคขนาดใหญในชมชนกไดรบการพฒนา

เชนกน (Weed, 1997)

ปจจบนการแขงขนกฬาฟตบอลอาชพในประเทศไทยเรมมความชดเจนมากขน

มระบบการจดแขงขนฟตบอลลกอาชพทตรงตามมาตรฐานสากล แตละสโมสรฟตบอล

ลงทนดวยจ�านวนเงนมหาศาล ซอขายแลกเปลยนตวนกฟตบอลทมชอเสยงจากตางชาต

ผนวกกบนกฟตบอลทมชอเสยงภายในประเทศ ลงทนสรางสถานทจดแขงขนหรอสนาม

ฟตบอลตามมาตรฐานทหนวยงานจดการแขงขนไดก�าหนดไว การแขงขนแตละครงจงได

รบความสนใจจากแฟนบอลและประชาชนทวไปเปนอยางมาก ปจจบนเกดกระแสคลงไคล

การแขงขนฟตบอลขนตามจงหวดและภมภาคตางๆของประเทศ ผนวกกบเกดการรวมมอ

ในการน�าเสนอขาวผานโทรทศนและสอตางๆอยางตอเนอง จงท�าใหแตละสโมสรฟตบอล

มการเตบโตทกาวหนาแบบกาวกระโดด จากกระแสความคลงไคลการแขงขนฟตบอลของ

คนไทยสามารถสรางรายไดใหกบแตละสโมสรฟตบอลไดอยางมากมาย จ�านวนผเขาชม

เกมการแขงขนทสงขนอยางตอเนองจ�านวนมากน นอกจากชวยสรางรายไดใหแกสโมสร


ฟตบอลแลว ยงสงผลกระทบเชงบวกส�าหรบชมชนของสถานทจดแขงขน สนบสนนให

ธรกจทเกยวของกบการทองเทยวมรายไดเพมขนไมวาจะเปนธรกจภตตาคารและ

รานอาหาร ธรกจจ�าหนายสนคาและของทระลก ธรกจดานบนเทง รวมทงบรการดาน

นนทนาการ (Garnham, 1996; Higham, 1999; Irwin and Sandler, 1998; Walo, Bull, and

Breen, 1996) ดงนนเพอเปนการสงเสรมกจกรรมการทองเทยว สรางความพงพอใจและ

ความประทบใจในการทองเทยวเชงกฬา การศกษาถงพฤตกรรมและปจจยทางจตวทยาของ

ผเขาชมซงเปรยบดงนกทองเทยว จงถอเปนงานวจยอกชนหนงทมความส�าคญตอการ

พฒนาการทองเทยวเชงกฬาดงกลาวตอไป

วตถประสงคการวจย 1. เพอศกษาพฤตกรรมของผเขาชมทมตอการทองเทยวเชงกฬา: กรณศกษา

สโมสรฟตบอลสงขลา

2. เพอศกษาปจจยทางจตวทยาของผเขาชมทมตอการทองเทยวเชงกฬา: กรณ

ศกษา สโมสรฟตบอลสงขลา

แนวคดและทฤษฎ แนวคดของการทองเทยวเชงกฬาเปนการทองเทยวรปแบบพเศษ ซงนกทองเทยว

กลมนจะมจดประสงคหลายลกษณะ อาท นกทองเทยวทใหความสนใจกบการเลนกฬาเพอ

สขภาพ จะใหความส�าคญกบการเดนทางไปเพอการออกก�าลงกายดวยการเลนกฬา ไมวา

จะเปน กฬากอลฟ ด�าน�า ปนจกรยาน พายเรอ และกฬาอนๆ ขณะทนกทองเทยวอกสวน

หนงจะใหความสนใจกบการเลนกฬาเพอการแขงขนซงสวนใหญจะไดแก นกทองเทยวท

เปนนกกฬา มความตองการเดนทางเพอไปรวมการแขงขนในการจดรายการ ณ ทตางๆ

เชน การแขงขนกอลฟ การแขงขนเรอใบ การแขงขนเทนนส เปนตน ส�าหรบนยามของ

ค�าวา “การทองเทยวเชงกฬา” นน มนกวชาการหลายทานไดใหค �าอธบายไวในลกษณะท

สอดคลองกน เชน Weed and Bull (1997) อธบายวา “การทองเทยวเชงกฬาเปนการใชเวลา

ในชวงวนหยดเกยวของกบการท�ากจกรรมทางการกฬา รวมไปถงการเขารวมและการเขา

ชม” ขณะท Gibson (1998) ระบวา “การทองเทยวเชงกฬาเปนการเดนทางเปนการชวคราว

ตามความสะดวกเพอเขารวมในกจกรรมการออกก�าลงกายเพอชมกจกรรมการออกก�าลง

กายหรอเพอทองเทยวในสถานททองเทยวแลวมความเชอมโยงกบการออกก�าลงกาย” และ

Standeven and DeKnop (1999 cited in Hinch and Higham, 2001) ใหนยามวา “ทกรป


แบบของการมสวนรวมทมความเกยวของกบกจกรรมทางการกฬา โดยเขารวมกนเปนครง

คราวดวยความบงเอญ หรอเขารวมกนเปนองคกร ทมใชเพอเหตผลเพอท�าธรกจและการ

หารายได” เปนตน ดงนน นยามของการทองเทยวเชงกฬา หมายถง การเดนทางจากถนท

อยทพ �านกอาศยไปยงทอนเปนการชวคราว ซงเกดจากความสมครใจของผเดนทาง โดยม

กจกรรมทางกฬาเขามาเกยวของ ไมวาจะเปนการออกก�าลงกายดวยตนเอง หรอเขารวมชม

การแขงขนกฬา เชน ฟตบอล กอลฟ กระดานโตคลน เปนตน สวนผทเขารวมการทองเทยว

เชงกฬา สามารถแบงไดเปน 2 กลม (Gibson, Willming, and Holdnak, 2003) คอ กลมแรก

เปนนกทศนาจรทางการกฬา (Sport Excursionists) หมายถง บคคลหรอกลมบคคลทเขา

รวมโดยเขาพกในพนทนอยกวา 24 ชวโมง มจดประสงคในการเขารวมกจกรรมกฬาหรอ

มสวนรวมในการแขงขนกฬา สวนกลมทสองคอ นกทองเทยวเชงกฬา (Sport Tourists)

หมายถง บคคลหรอกลมบคคลทเขารวมโดยเขาพกในพนทอยางนอย 24 ชวโมง มจด

ประสงคในการเขารวมกจกรรมกฬาหรอมสวนรวมในการแขงขนกฬา (Nogawa,

Yamaguchi, and Hagi, 1996; Gammon and Robinson, 1997) และเพออธบายและแสดง

ใหเหนถงศกยภาพและขอบเขตของการทองเทยวกฬา (Kurtzman, 2005) สามารถแบงยอย

ตามกจกรรมทางการกฬา ประกอบดวย 5 ประเภท ดงน (1) การทองเทยวเชงกฬาทเนนการ

จดกจกรรม (Sport Tourism Events) กจกรรมของการแขงขนกฬาทรวมอยในประเภทน

ไดแก โอลมปกเกมส เอเชยนเกมส ซเกมส ฟตบอลชงแชมปยโรป การชงแชมปโลกตางๆ

เปนตน ซงทกการแขงขนนนจะตองวางชวงระยะเวลาของการแขงขนไวแนนอน (2) การ

ทองเทยวเชงกฬาทเนนสงดงดด (Sport Tourism Attractions) กจกรรมทรวมอยในประเภท

น ไดแก พพธภณฑของกฬา กฬาสวนสนก บนจจมพ สนามกอลฟ สก คลนกกฬา เปนตน

(3) การทองเทยวเชงกฬาทเนนการเดนทาง (Sport Tourism Tours) กจกรรมทรวมอยใน

ประเภทน ไดแก การทองเทยวของการกฬาผจญภย การทองเทยวเพอเพมพนทกษะดาน

กฬา การทองเทยวส�าหรบกฬากลางแจง เปนตน (4) การทองเทยวเชงกฬาทเนนทพกตาก

อากาศ (Sport Tourism Resorts) กจกรรมทรวมอยในประเภทน ไดแก กอลฟรสอรท

สกรสอรท ฟตเนสและสปารสอรท ฟชชงรสอรท เปนตน (5) การทองเทยวโดยเรอส�าราญ

(Sport Tourism Cruises) กจกรรมทรวมอยในประเภทน ไดแก เชาเหมาล�าเรอยอรช

การลองเรอเพอสขภาพและฟตเนส การลองเรอส�าราญกบนกกฬาคนดง เปนตน

Green and Chalip (1998) กลาววา ผจดงานจ�าเปนอยางยงทตองเขาใจถง

วฒนธรรม และพฤตกรรมของนกทองเทยว เพอสรางบรการและจดเตรยมสงทนกทองเทยว

ตองการไดอยางเพยงพอ เพอใหทราบถงลกษณะความตองการและพฤตกรรมการซอ


การบรโภค การเลอกบรการ แนวคด หรอประสบการณทจะท�าใหผบรโภคพงพอใจ และ

สงผลท�าใหธรกจประสบความส�าเรจ ค �าวา พฤตกรรม หมายถง กระบวนการตดสนใจและ

การกระท�าของผบรโภคทเกยวของกบการซอและการใชสนคา เพอตอบสนองความ

ตองการและความพงพอใจของตนเอง ซงการศกษาพฤตกรรมของนกทองเทยวนน จงใช

กระบวนการการวเคราะหพฤตกรรมผบรโภคตามตวแบบพฤตกรรมผบรโภค (Kotler and

Keller, 2006) ทมสงกระตน (Stimuli) ใหเกดความตองการกอน แลวจงท�าใหเกดการตอบ

สนอง (Response) โดยทสงกระตนนอาจเกดขนเองภายในรางกายและภายนอกรางกาย ซง

นกการตลาดจะตองสนใจและจดสงกระตนภายนอก เพอใหผบรโภคเกดความตองการ

ผลตภณฑ ดงนนค�าถามทใชคนหาลกษณะพฤตกรรมของผบรโภค คอ 6Ws 1H ประกอบ

ดวย Who? (ใครอยในตลาดเปาหมาย) What? (ผบรโภคซออะไร) Why? (ท�าไมผบรโภค

จงซอ) Whom? (ใครมสวนรวมในการตดสนใจ) When? (ผบรโภคซอเมอไหร) Where?

(ผบรโภคซอทไหน) และ How? (ผบรโภคซออยางไร) เพอคนหาค�าตอบ 7 ประการ คอ

7Os ประกอบดวย Occupants (เพอใหทราบถงลกษณะกลมเปาหมาย) Objects (เพอให

ทราบถงสงทผบรโภคตองการจากผลตภณฑ) Objectives (เพอใหทราบถงวตถประสงค

ของการซอ) Organizations (เพอใหทราบถงผทมอทธพลในการตดสนใจซอ) Occasions

(เพอใหทราบถงโอกาสในการซอ) Outlets (เพอใหทราบถงชองทางและสถานททตดสนใจ

ซอ) และ Operations (เพอใหทราบถงขนตอนในการตดสนใจซอ) นอกจากพฤตกรรม

ของผบรโภคปจจยภายในทมผลตอพฤตกรรมของผบรโภค คอ ปจจยทางจตวทยา เปน

ปจจยทเกยวของกบความรสกนกคด ถอวาเปนปจจยภายในตวผบรโภคในการเลอกซอ

สนคาของบคคล ประกอบดวย (1) การจงใจ เปนอทธพลหรอสภาพภายในทผลกดนให

เกดพฤตกรรมเพอตอบสนองความตองการของบคคล แรงจงใจเกดภายในตวบคคลแตอาจ

จะถกกระตนจากปจจยภายนอก เชน วฒนธรรม ชนทางสงคม หรอเครองมอทางการตลาด

ทนกการตลาดใชกระตนความตองการของผบรโภค ตวอยางของการจงใจของผใช

ผลตภณฑหรอนกทองเทยว การเปนกจกรรมการทองเทยวทแปลกใหม มกจกรรมท

นาสนใจท�าใหเกดความสนกสนาน เดนทางทองเทยวไดสะดวก เปนตน (2) การรบร เปน

กระบวนการทแตละบคคลเลอกสรร จดระเบยบ และตความเกยวกบสงกระตน โดยอาศย

ประสาทสมผสทงหา เพอสรางภาพทมความหมายออกมา ตวอยางของการรบร เชน เกม

การแขงขนหรอทมทมความประทบใจ เปนตน (3) การเรยนร พฤตกรรมผบรโภคแตละ

บคคลในการบรโภคสนคานน ยอมจะตองมการเรยนรกอนเพอการใชประโยชนจากสนคา

ซงผบรโภคทใชสนคาเดยวกนอาจจะเรยนรการใชประโยชนคนละดาน ตวอยางของการ


เรยนรของผใชผลตภณฑหรอนกทองเทยว เชน การทนกทองเทยวเคยเขาชมการแขงขน

ฟตบอลโลก การแขงขนฟตบอลยโร เปนตน (4) ความจ�าเปนความสามารถในการสะสม

ประสบการณตางๆทไดรบจากการเรยนรทงทางตรงและทางออม และสามารถถายทอด

ออกมาเปนการจดจ�า ตวอยางของการจดจ�าของผใชผลตภณฑหรอนกทองเทยว สามารถ

จ�าชอทมแขงขนหรอชอสมาชกและนกเตะของสโมสร เปนตน

ระเบยบวจย การศกษาครงนเปนการศกษาเชงส�ารวจ (Survey Research) โดยใชวธการศกษา

เชงปรมาณ ซงประชากรในการศกษาคอ ผเขาชมการแขงขนฟตบอลของสโมสรฟตบอล

สงขลา โดยค�านวณขนาดกลมตวอยางตามหลกการค�านวณสตรของทาโร ยามาเน (Taro

Yamane) แบบไมทราบจ�านวนประชากร ก�าหนด e = 0.05 สามารถค�านวณขนาดกลม

ตวอยางไดจ �านวน 400 คน โดยสมกลมตวอยาง 2 ขนตอน ตามล�าดบ คอ การสมตวอยาง

แบบไมอาศยความนาจะเปน (Non-probability Sampling Method) โดยเลอกกลมตวอยาง

แบบโควตา (Quota sampling) โดยก�าหนดตามสดสวนองคประกอบของประตทางเขา

ของสนามแขงขนทมจ�านวน 2 ประต สามารถแบงไดประตทางเขาละ 200 คน และการสม

ตวอยางแบบไมอาศยความนาจะเปน (Non-probability Sampling Method) โดยเลอกกลม

ตวอยางแบบบงเอญ (Convenience Sampling) เปนการสมตวอยางโดยแจกแบบสอบถาม

แกกลมตวอยางบรเวณหนาประตทางเขาของสนามแขงขน สวนเครองมอในการศกษา คอ

แบบสอบถาม ซงผานการทดสอบความเทยงตรง โดยผทรงคณวฒทมความเชยวชาญทาง

ดานการทองเทยว จ�านวน 3 ทาน ไดคาดชนความสอดคลอง (IOC Index) เทากบ 0.750

และทดสอบคาความเชอมน ไดคาสมประสทธแอลฟาครอนบค (Cronbach’s Alpha Coef-

ficient) เทากบ 0.965 และวเคราะหขอมลโดยใชโปรแกรมส�าเรจรปทางสถต

ผลการศกษา 1. ขอมลสวนบคคลของผเขาชม

ผเขาชมสวนใหญเปนเพศชาย มอายมากกวา 30 ป สวนใหญมสถานภาพโสด

นบถอศาสนาพทธ และระดบการศกษาสงสดคอ ระดบปรญญาตร นอกจากนนยงมอาชพ

เปนนกเรยนหรอนกศกษามากทสด รองลงมาคอ มกจการสวนตว และสวนใหญมรายได

เฉลยตอเดอน 8,001-15,000 บาท สวนงานอดเรกของผเขาชมสวนใหญคอ ออกก�าลงกาย

และเลนกฬา และ รอยละ 40 มภมล�าเนาอยในอ�าเภอเมองสงขลา


2. พฤตกรรมของผเขาชม

ผเขาชมสวนใหญรอยละ 44 มจ�านวนวนพกเฉลย 2-3 วน โดยสถานทพกแรม

คอ บานพกของตนเอง/ญาต/เพอน ดานลกษณะการจดการเดนทางมพฤตกรรมการเดนทาง

ดวยตวเอง และเดนทางโดยพาหนะสวนตวคอ รถยนต และเดนทางกบบคคลจ�านวน

นอยกวา 5 คน ซงสวนใหญเดนทางรวมกบเพอน รองลงมาคอ ครอบครว และมพฤตกรรม

เขาชมการแขงขนจ�านวน 5-10 ครงตอป ส�าหรบสถานททองเทยวระหวางการเดนทาง คอ

แหลมสมหลา รองลงมาคอ หางสรรพสนคา

นอกจากนนผเขาชมสวนใหญมคาใชจายเฉลยดานสนคาและของทระลก

501-1,000 บาท สวนคาใชจายเฉลยดานพาหนะและ/หรอคาน� ามนในการเดนทาง คาใช

จายเฉลยดานอาหารและเครองดม และคาใชจายเฉลยดานอนๆตอครงนอยกวา 500 บาท

นอกจากนนสวนใหญไมมคาใชจายเฉลยดานทพกและดานบรการน�าเทยวภายในพนท

3. ปจจยทางจตวทยาทมผลตอผเขาชม

ผเขาชมสวนใหญมแรงจงใจในการเดนทางเขาชมการแขงขนเนองจากเปน

กจกรรมทสนใจ รองลงมาคอเสนทางมความสะดวกในการเขาถง และการโฆษณาและ

ประชาสมพนธ สวนแหลงขอมลทท�าใหเกดการรบรหรอทราบการแขงขน พบวาผเขาชม

สวนใหญเกดการรบรหรอทราบการแขงขนทางอนเตอรเนต รองลงมาคอการบอกตอ สวน

การแขงขนฟตบอลลกอาชพทรจกหรอเคยชมการแขงขน พบวาผเขาชมสวนใหญรจกการ

แขงขนฟตบอลอาชพในไทยลกดวชน 1 รองลงมาคอ ไทยพรเมยรลก และผเขาชมสวน

ใหญมการจดจ�านกฟตบอล รองลงมาคอ สญลกษณของทม

อภปรายผล สโมสรฟตบอลสงขลาเปนหนวยงานทด�าเนนธรกจเกยวของกจกรรมและการ

แขงขนฟตบอล ซงการจดการแขงขนแตละครงสามารถชวยสนบสนนใหเกดการเดนทาง

และดงดดใหบคคลภายนอกชมชนเดนทางทองเทยวมากขน เชน คาใชจายเฉลยดานสนคา

และของทระลก พาหนะและ/หรอคาน� ามนในการเดนทาง อาหารและเครองดม เปนตน

ซงสอดคลองกบ Higham (1999) ไดกลาววา กจกรรมการทองเทยวเชงกฬาขนาดเลกท�าให

ชมชนไดรบผลประโยชนมากกวาการจดกจกรรมการทองเทยวเชงกฬาขนาดใหญ นอกจาก

นนขอคนพบของ Garnham (1996) และ Walo, Bull, and Breen (1996) ทกลาววา การ

แขงขนฟตบอลในเมอง Gainesville ท�าใหชมชนเกดความรสกความภมใจมากขนดวย

เพราะการจดแขงขนกฬาไดถกเผยแพรไปยงสาธารณชนผานชองทางตางๆ ทงวทย

โทรทศน และเวบไซต เปนตน (Chalip, Green, and Hill, 2003)


ผเขาชมสวนใหญเปนเพศชาย ซงมความชนชอบการเลนกฬาและออกก�าลงกาย

มากกวาเพศหญง และพบวาผเขาชมสวนใหญมงานอดเรก คอ การออกก�าลงกายและเลน

กฬา ดงนนการเดนทางเพอเขาชมการแขงขนกฬาจงตรงกบความตองการของผเขาชม

นอกจากนนผเขาชมสวนใหญอาศยอยในอ�าเภอเมองสงขลา รองลงมาคอ อ�าเภอหาดใหญ

จงหวดสงขลา อาจเนองมาจากสโมสรฟตบอลสงขลาเปรยบเสมอนสโมสรฟตบอลทเปน

เอกลกษณของจงหวดสงขลา ท�าใหผเขาชมทมความสนใจกจกรรมกฬาและฟตบอล

เดนทางเขารวมชมการแขงขนเปนจ�านวนมาก อกทงดานท�าเลทตงของสถานทจดแขงขน

ซงตงอยอ �าเภอเมองสงขลา จงท�าใหผคนทมภมล �าเนาใกลเคยง สามารถเดนทางเขารวม

กจกรรมไดสะดวก

จากการศกษาพฤตกรรมของผเขาชมสวนใหญมจ�านวนวนพกเฉลย 2-3 วน

เนองจากการแขงขนถกจดขนตงแตเวลา 18.00 นาฬกา เปนตนไป ของทกๆวนเสารและ

อาทตย ซงตรงกบชวงวนหยดสดสปดาห จงท�าใหผเขาชมสามารถเดนทางทองเทยวได

หลายวน ซงผเขาชมกลมนเรยกวา นกทองเทยวเชงกฬา (Sport Tourists) สวนผเขาชมอก

จ�าพวกหนงคอ มจ�านวนวนพกเฉลย 1 วน กลมนจะถกเรยกวา นกทศนาจรเชงกฬา (Sport

Excursionists) สอดคลองกบ Gibson, Willming, and Holdnak (2003) ทกลาววา ผเขาชม

กฬาสามารถแบงไดเปน 2 กลม กลมแรกเปนนกทศนาจรทางการกฬา (Sport Excursionists)

หมายถง บคคลหรอกลมบคคลทเขารวมโดยเขาพกในพนทนอยกวา 24 ชวโมง มจด

ประสงคในการเขารวมกจกรรมกฬาหรอมสวนรวมในการแขงขนกฬา สวนกลมทสองคอ

นกทองเทยวเชงกฬา (Sport Tourists) หมายถง บคคลหรอกลมบคคลทเขารวมโดยเขาพก

ในพนทอยางนอย 24 ชวโมง มจดประสงคในการเขารวมกจกรรมกฬาหรอมสวนรวมใน

การแขงขนกฬา ดานนกทองเทยวเชงกฬาสวนใหญเลอกสถานทพกแรม คอ บานพกของ

ตนเอง ญาต หรอเพอน เนองจากผเขาชมสวนใหญมรายไดอยในระดบตนถงปานกลาง

สถานทพกแรมทชวยประหยดคาใชจายใหกบตนเอง

การเดนทางเขาชมการแขงขนแตละครงผเขาชมเดนทางจ�านวนนอยกวา 5 คน

รองลงมาคอ 5-10 คน เพราะการทองเทยวเปนกจกรรมทนยมท�ารวมกนเปนกลม เปนการ

ใชเวลาชวงวนหยดไดรวมท�ากจกรรมกบกลมเพอนทมความสนใจในกจกรรมลกษณะ

เดยวกน คอการเลนกฬาหรอเขาชมการแขงขนกฬา และผเขาชมสวนใหญมพฤตกรรมการ

เดนทางรวมกบเพอน รองลงมาคอ ครอบครว ซงตรงกบขอสนนษฐานของ Faulkner

Tideswell, and Weston (1998) ทสนนษฐานถงความสมพนธดานการเดนทางเขาชมการ

แขงขนระหวางผทคลงไคลในการแขงขน และการแขงขนกฬาโอลมปกเกมสป 2000 พบ


วา ผเขาชมการแขงขนมกเดนทางเขาชมการแขงขนกนเปนหมคณะ โดยเดนทางรวมกบ

เพอน และครอบครว ในขณะท Gibson, Willming, and Holdnak (2003) ไดกลาวไปใน

ทศทางเดยวกน คอ กอนเกมการแขงขนจะเรมขนในแตละครง กลมผเขาชม ประกอบดวย

กลมครอบครว และกลมเพอน ซงมการชมนมหนาสนามกอนเรมการแขงขน

การทองเทยวเชงกฬาทเนนการจดกจกรรม (Sport Tourism Events) เชน การเขา

ชมเกมการแขงขนฟตบอล มตนทนในการเดนทางในแตละครงไมสงมากนก ดงนนผเขา

ชมทมรายไดเฉลยตอเดอน 8,001-15,000 บาท ซงถอเปนรายไดระดบตนและปานกลาง

สามารถเดนทางไดบอยครง ซงการเดนทางเขาชมเกมการแขงขนมจ�านวนเฉลย 5 – 10 ครง

ตอป และผเขาชมสวนใหญยงใชเวลาเดนทางกอนเกมการแขงขนในการเดนทางทองเทยว

ในสถานททองเทยวโดยรอบของสถานทจดแขงขน ส�าหรบสถานททองเทยวระหวางการ

เดนทางคอ แหลมสมหลา หรอหาดสมหลา ซงตงอยใกลกบสถานทจดแขงขนมากทสด

ซงการเดนทางในแตละครงของผเขาชมสงผลทดส�าหรบชมชนโดยรอบของสถานทจด

แขงขน ผานทางการจบจายใชสอย (Hritz and Ross, 2010)

ผเขาชมสวนใหญมคาใชจายเฉลยดานสนคาและของทระลก 501-1,000 บาท ซง

เปนคาใชจายจ�านวนมากในแตละครง เนองดวยสนคาและของทระลกของสโมสรฟตบอล

สงขลามราคาทหลากหลายตงแตราคาหลกรอยจนถงหลกพนบาท ซงพฤตกรรมของ

ผเขาชมทสงเกตไดอยางชดเจนคอ การประดบตกแตงรถยนตสวนตวดวยสนคาและ

ของทระลกของสโมสร อกทงสวมใสเสอทเปนผลตภณฑของสโมสรฟตบอลสงขลา

นอกจากนนแลวผเขาชมของสโมสรฟตบอลสงขลายงมคาใชจายในดานพาหนะและ/หรอ

คาน� ามนในการเดนทาง คาใชจายเฉลยดานอาหารและเครองดม และคาใชจายเฉลย

ดานอนๆ แตไมมคาใชจายเฉลยดานทพกและดานบรการน�าเทยวภายในพนท เนองจาก

ผเขาชมสวนใหญเลอกสถานทพกแรมเปนบานพกของตนเอง/ญาต/เพอน และจด

การเดนทางดวยตวเอง ซงสอดคลองกบแนวคดของ Hritz and Ross (2010) ทกลาววา

ผเขาชมการแขงขนจะชวยกระจายรายไดและสรางเงนตราใหเกดการหมนเวยนในระบบ

เศรษฐกจของชมชน ผานทางสนคาและของทระลก คาเดนทาง อาหารและเครองดม

สถานทพกแรม และคากจกรรมทเกยวของกบการน�าเทยว

จากการศกษาถงพฤตกรรมตางๆของผเขาชมจะชวยใหหนวยงานทเกยวของเกด

ความเขาใจและสรางบรการทประทบใจได ดงค�ากลาวของ Green and Chalip (1998) ท

กลาววา ผจดงานจ�าเปนอยางยงทตองเขาใจถงวฒนธรรม และพฤตกรรมของนกทองเทยว

เพอสรางบรการและจดเตรยมสงทผเขาชมตองการไดอยางเพยงพอ และสอดคลองกบ


Irwin and Sandler (1998) ทกลาววาการเขารวมกจกรรมอาจจะเปนสงทส�าคญเพอชวยให

เขาใจถงหนวยงานทางดานการทองเทยวทมสวนเกยวของกบการจดแขงขนกฬาในประเทศ

สหรฐอเมรกา

ดานแรงจงใจในการเดนทางเขาชมการแขงขนเนองจากเปนกจกรรมทสนใจ

รองลงมาคอเสนทางมความสะดวกในการเขาถง และการโฆษณาและประชาสมพนธ ซง

ผเขาชมแตละคนอาจมแรงจงใจทแตกตางกน เชน ตองการพกผอน ตองการประสบการณ

แปลกใหม ตองการแสวงหาความสขในอดต ตองการผอนคลาย ตองการเรยนรและศกษา

หรอตองการรวมตวกบเพอนหรอครอบครวเพอท�ากจกรรม สอดคลองกบ สรโฉม พเชษฐ

บญเกยรต และคณะ (2549) ทกลาววา นกทองเทยวทงชาวไทยและชาวตางประเทศท

เดนทางทองเทยว มจดมงหมายในการทองเทยวเพอการพกผอนเปนส�าคญ

สวนแหลงขอมลทท�าใหเกดการรบรหรอทราบการแขงขน พบวาผเขาชมสวน

ใหญเกดการรบรหรอทราบการแขงขนทางอนเตอรเนต รองลงมาคอการบอกตอ ซง

ผเขาชมสวนใหญสามารถเขาถงอนเตอรเนตไดอยางสะดวก และกจกรรมการทองเทยว

เชงกฬาเปนรปแบบการทองเทยวทแปลกใหมจงมการบอกตอๆกน ถงเรองราวและ

ผลงานการแขงขนของสโมสรฟตบอล และท�าใหเปนทสนใจของผเขาชม เมอผเขาชมได

รจกหรอรบรเกยวกบสโมสรฟตบอลสงขลาจงเกดการชกชวนกนมา สอดคลองกบงานวจย

ของ Yusof และคณะ (2009) ซงพบวา นกทศนาจรเชงกฬา และนกทองเทยวเชงกฬา

เกดการรบรการแขงขนจากการบอกปากตอปาก (Word-of-Mouth Communication)

รองลงมาคอการโฆษณา

การแขงขนฟตบอลลกอาชพทผเขาชมรจกหรอเคยชมการแขงขน พบวา ผเขาชม

รจกไทยลกดวชนหนง รองลงมาคอ ไทยพรเมยรลก ทงนการแขงขนฟตบอลอาชพของ

ประเทศไทยแบงไดเปน 3 ลก ประกอบดวยลกสงสดของประเทศคอ ไทยพรเมยรลก ล�าดบ

ตอมาคอไทยลกดวชนหนง และลกต�าสดคอไทยลกภมภาคดวชนสอง (บรษท ไทยพรเมยร

ลก จ�ากด, 2554) ในสวนของสโมสรฟตบอลสงขลาเปนสโมสรฟตบอลอาชพทเขารวม

แขงขนอยไทยลกดวชนหนง ผเขาชมสวนใหญจงรจกหรอเคยชมการแขงขนในลกอาชพ

แตหากสโมสรฟตบอลสงขลามผลงานการแขงขนทดเขาตามเกณฑการเลอนระดบชนของ

ลก สามารถเลอนขนไปเขารวมแขงขนในไทยพรเมยรลก ดงนนผเขาชมจงตดตามและ

สนบสนนใหสโมสรฟตบอลสงขลามผลงานทขน สอดคลองกบ Gibson, Willming, and

Holdnak (2003) ทกลาววา รปแบบของพฤตกรรมทถกแสดงโดยผเขาชมการแขงขนของ

ทมฟตบอลมหาวทยาลยฟลอลดา ทรวมการแขงขนอยในดวชนหนง คอการรวมสนบสนน


การแขงขนของทมฟตบอล และการสนบสนนดงกลาวยอมสงผลกระทบดานเศรษฐกจ

ทดใหกบวงการกฬาของประเทศสหรฐอเมรกา

สวนของการจดจ�าผเขาชมสวนใหญสามารถจดจ�านกเตะของสโมสร รองลงมา

คอ สญลกษณของทม ทงนเนองจากสโมสรฟตบอลสงขลามนกเตะสวนใหญเปนคนทม

ภมล�าเนาในจงหวดสงขลา ท�าใหผเขาชมการแขงขนมาในลกษณะของการมาเชยรลกหลาน

หรอเชยรเพอน สงเหลานจงท�าใหเกดการจดจ�าไดงาย และสญลกษณของสโมสรฟตบอล

สงขลาทมรปของววชน ผบรหารของสโมสรไดพฒนามาจากกฬาพนบานชนววของจงหวด

สงขลา ท�าใหผเขาชมสวนใหญซงมภมล�าเนาในจงหวดสงขลาเกดความคนเคย และจดจ�า

ไดงาย ดงแนวคดของ Kotler and Keller (2006) ทวา ลกษณะของตราสนคาทด ควรม

ลกษณะดงน (1) แสดงคณลกษณะบางอยางของผลตภณฑ ไดแก คณประโยชน การใช

หรอการท�างาน (2) ออกเสยงสะกดและจดจ�างาย (3) มลกษณะเฉพาะของตวเอง ไมใกล

เคยงกบคแขงขน (4) สามารถปรบใชกบผลตภณฑใหมทจะปรบเขาไปในสายผลตภณฑ

ได (5) สามารถสรางภาพพจนตราได

จากการศกษาความสมพนธขอมลสวนบคคลของผ เขาชมสวนใหญม

ความสมพนธกบพฤตกรรมในการเลอกใชสถานทพกแรม จ�านวนวนพกเฉลยตอครง

เนองจากผเขาชมสวนใหญเดนทางโดยเฉลยจ�านวน 2-3 วนตอครง ท�าใหตองมสถานท

พกแรมในการเดนทางทกครง โดยเลอกสถานทพกแรมเปนบานพกของตนเอง ญาต หรอ

เพอน ซงชวยประหยดคาใชจาย นอกจากนนยงมความสมพนธกบพาหนะทใชในการ

เดนทาง ประเภทบคคลทรวมเดนทาง ทงนเสนทางการคมนาคมไปยงสถานทจดแขงขนม

ความสะดวก มสถานทจอดรถเพยงพอกบความตองการ โดยสวนใหญผเขาชมเดนทางโดย

รถยนตสวนตว จงมเพอนรวมการเดนทาง อกทงผเขาชมทมความถทเขาชมตอป สงผลตอ

คาใชจายดานตางๆทตามมา ทงคาใชจายเฉลยดานพาหนะและ/หรอคาน�ามนในการเดนทาง

ตอครง คาใชจายเฉลยดานทพกตอครง คาใชจายเฉลยดานอาหารและเครองดมตอครง

คาใชจายเฉลยดานสนคาและของทระลกตอครง และคาใชจายเฉลยดานอนๆ ตอครง

แตผเขาชมสวนใหญจดการเดนทางดวยตวเอง จงไมมคาใชจายเฉลยดานบรการน�าเทยว

ภายในพนทตอครง

อกทงขอมลสวนบคคลของผเขาชมสวนใหญมความสมพนธกบปจจยทาง

จตวทยาทมผลตอผเขาชม เนองจากปจจยทางจตวทยาสวนใหญเปนปจจยทเกยวของกบ

ความรสกนกคด และเปนปจจยภายในเชนเดยวกบปจจยสวนบคคลของผเขาชม ผเขาชม

สวนใหญมแรงจงใจทผลกดนใหเกดพฤตกรรมเพอตอบสนองความตองการของตนเอง


เกดการรบรเพอสรางภาพทมความหมายออกมา มการเรยนรทงทางตรงและทางออม ได

รบการสะสมประสบการณตางๆทไดรบจากการเรยนรและสามารถถายทอดออกมาเปนการ

จดจ�า ทงนปจจยทางจตวทยาทเกดจากภายในตวบคคลจงมความสมพนธกบปจจยสวน

บคคลของผเขาชม

ขอเสนอแนะ 1. ขอเสนอแนะส�าหรบการศกษา

ส�าหรบการศกษาพฤตกรรม และปจจยทางจตวทยาทมผลตอการทองเทยว

เชงกฬา สามารถแสดงใหเหนถงศกยภาพของการทองเทยวเชงกฬา ทชวยพฒนาทงสง

สาธารณปโภค และสงอ�านวยความสะดวกในชมชน และยงชวยกระจายรายได เกดการ

หมนเวยนเงนตราในระบบเศรษฐกจของชมชน ผานทางชองทางตางๆ ทงดานสนคาและ

ของทระลก คาเดนทาง คาอาหารและเครองดม คาสถานทพกแรม และคากจกรรมท

เกยวของกบการน�าเทยวท�าใหหนวยงานทมสวนเกยวของ เชน องคการบรหารสวนทองถน

การทองเทยวแหงประเทศไทย ส�านกงานทองเทยวและกฬาจงหวด เปนตน ไดเกดความ

ตระหนกและชวยกนสงเสรมและสนบสนนการทองเทยวเชงกฬา อกทงตองรวมมอ

ระหวางชมชน หนวยงานทางการทองเทยว และบรษทน�าเทยว เพอเกดการบรณาการ

ทางการทองเทยวเชงกฬาใหเกดความยงยน

2. ขอเสนอแนะในการศกษาครงตอไป

2.2.1 การศกษาครงนเปนการศกษาพฤตกรรม และปจจยทางจตวทยาทมผล

ตอการทองเทยวเชงกฬา ส�าหรบสโมสรฟตบอลสงขลา ท�าใหทราบกลมเปาหมายของ

หนวยงาน การศกษาครงตอไปควรศกษาเพมเตมในดานการสงเสรมการตลาด การสอสาร

ทางการตลาด เปนตน

2.2.2 การศกษาครงนไดศกษาเกยวกบการทองเทยวเชงกฬา กรณศกษา

สโมสรฟตบอลสงขลาเทานน จงควรศกษาเพมเตมเกยวกบการทองเทยวเชงกฬา รปแบบ

อนๆ ทแตกตางกนออกไป และมชอเสยงเปนทรจกในจงหวดสงขลาและพนทใกลเคยง

เชน วอลเลยบอลชายหาดนานาชาตสมหลาบช เทนนสนานาชาต PTT-Thailand Open

เปนตน

2.2.3 การศกษาครงตอไปควรศกษาผลกระทบในดานตางๆ ของ

การทองเทยวเชงกฬา ส�าหรบสโมสรฟตบอล สงขลา คอ ดานสงคม วฒนธรรม สงแวดลอม

และเศรษฐกจ


รายการอางอง

บรษท ไทยพรเมยรลก จ�ากด. (2554). ระเบยบและขอบงคบวาดวยการจดการแขงขน

ฟตบอลลกอาชพของประเทศไทย ประจ�าป 2554. (แผนพบ). กรงเทพมหานคร.

บรษท ไทยพรเมยรลก จ�ากด.

วรรณนา วงษวานช. (2546). ภมศาสตรการทองเทยว. กรงเทพมหานคร: มหาวทยาลย

ธรรมศาสตร.

ศนยวจยกสกรไทย. (2552). ทองเทยวไทยป’52: ชความหลากหลายขายทองเทยวแนวใหม.

รายงานการวจย. 15(2515): 1-8. (ระบบออนไลน) แหลงทมา http://www.

kasikornresearch.com (สบคนเมอวนท 30 มนาคม 2554)

สรโฉม พเชษฐบญเกยรตและคณะ. (2549). พฤตกรรมและความตองการของนกทองเทยว

ไทยและนกทองเทยวตางชาตในนครคนหมง มณฑลยนาน ประเทศสาธารณรฐ

ประชาชนจน. รายงานวจยฉบบสมบรณ. ส�านกงานกองทนสนบสนนการวจย.

Chalip, Laurence, Christine B. Green, and Brad Andrew Hill. (2003). “Effects of Sport

Event Media on Destination Image and Intention to Visit”. Journal of Sport

Management. 17: 214–234.

Faulkner, B., C. Tideswell, and A. Weston. (1998). “Leveraging Tourism Benefits from

the Sydney 2000 Olympics, Keynote Presentation, Sport management:

Opportunities and Change”. Fourth Annual Conference of the Sport

Management Association of Australia and New Zealand, Gold Coast, Australia,

26–28 November.

Gammon, Sean and Tom Robinson. (1997). “Sport and Tourism: A Conceptual

Framework”. Journal of Sport Tourism. 4(3): 8-24.

Garnham, B. (1996). “Ranfurly Shield Rugby: An Investigation into the Impacts of

a Sporting Event on a Provincial City, the Case of New Plymouth”. Festival

Management and Event Tourism. 4: 145-249.

Gibson, Heather J. (1998). “Sport Tourism: A Critical Analysis of Research”. Journal

of Sport Management Review. 1: 45-76.

Gibson, Heather J., Cynthia Willming, and Andrew Holdnak. (2003). “Small-Scale Event

Sport Tourism: Fans as Tourists”. Journal of Tourism Management.

24: 181-190.


Green, B., and L. Chalip. (1998). “Sport tourism as the Celebration of Subculture”.

Annals of Tourism Research. 25: 275–292.

Higham, J. (1999). “Commentary-Sport as an Avenue of Tourism Development: An

Analysis of the Positive and Negative Impacts of Sport Tourism”. Current

Issues in Tourism. 2(1): 82-90.

Hinch, T.D. and J.E.S. Higham. (2001). “Sport Tourism: A Framework for Research”.

International Journal of Tourism Research. 3: 45-58.

Hritz, Nancy and Craig Ross. (2010). “The Perceived Impacts of Sport Tourism: An

Urban Host Community Perspective”. Journal of Sport Management. 24:

119-138.

Irwin, R., and M. Sandler. (1998). “An Analysis of Travel Behavior and Event-Induced

Expenditures among American Collegiate Championship Patron Groups”.

Journal of Vacation Marketing. 4(1): 78–90.

Kotler, Philip and Kevin Lane Keller. 2006. Marketing Management. 12th ed. New

Jersey: Pearson Prentice Hall.

Kurtzman, Joseph. (2005). “Sports Tourism Categories”. Journal of Sport Tourism.

10(1): 15-20.

Nogawa, Haruo, Yasuo Yamaguchi, and Yumiko Hagi. (1996). “An Empirical Research

Study on Japanese Sport Tourism in Sport-For-All Events: Case Studies

of a Single-Night Event and a Multiple-Night Event”. Journal of Travel

Research. 35(2):46-54.

Walo, M., A. Bull, and H. Breen. (1996). “Achieving Economic Benefits at Local Event:

A Case Study of Local Sport Event”. Festival Management and Event Tourism.

4:95-106.

Weed, Mike and Chris Bull. (1997). “Influences on Sport Tourism Relations in Britain:

The Effects of Government Policy”. Tourism Recreation Research. 22(2):

5-12.

Yusof, A Minuddin, Mohd Sofian Omar-Fauzee, Parilah Mohd Shah, and Soh Kim Geok.

(2009). “Exploring Small-Scale Sport Event Tourism in Malaysia”. Research

Journal of International Studies. 9: 47-58.

พฤติกรรมและปัจจัยทางจิตวิทยาที่มีผลต่อการท่องเที่ยวเชิง...

Documents

Transcript of พฤติกรรมและปัจจัยทางจิตวิทยาที่มีผลต่อการท่องเที่ยวเชิง...