อ าเภอห้างฉัตร จังหวัดล าปาง...

102 วารสารวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฎเชยงรายปท 9 ฉบบท 1 (มกราคม - มถนายน 2557)

*รองศาสตราจารยดร.ประธานหลกสตรPh.D.และM.B.A.สาขาวชาการจดการคณะวทยาการจดการมหาวทยาลยราชภฏล�าปาง,E-mail:[email protected]** อาจารยประจ�า ประธานหลกสตรบรหารธรกจบณฑต สาขาวชานเทศศาสตร คณะวทยาการจดการมหาวทยาลยราชภฏล�าปาง***นกศกษาหลกสตรPh.D.สาขาวชาการจดการคณะวทยาการจดการมหาวทยาลยราชภฏล�าปาง

แนวทางการยกระดบภมปญญาทองถนดวยนวตกรรมผลตภณฑ

เชงสรางสรรค เพอเพมมลคากจการวสาหกจขนาดยอม

อ�าเภอหางฉตร จงหวดล�าปาง

Approach in Creating Local Wisdom with Creative Product

Innovation of Small Enterprises in Hang Chat District,

Lampang Province.

บญฑวรรณ วงวอน**

อจฉราภรณ วรรณมะกอก**

อจฉรา เมฆสวรรณ***

บทคดยอ

การวจยมวตถประสงคเพอศกษาบรบทการด�าเนนงานของวสาหกจขนาดยอม

และแนวทางการยกระดบภมปญญาทองถนดวยนวตกรรมผลตภณฑเชงสรางสรรค เพอ

เพมมลคาวสาหกจขนาดยอมอ�าเภอหางฉตรจงหวดล�าปางเปนการวจยเชงปฏบตการแบบ

มสวนรวมเครองมอวจยคอการส�ารวจการสมภาษณเชงลกการสงเกตการณการจดการ

เวทเสวนาการประชมแบบมสวนรวมของชมชนและการวเคราะหเนอหาแบบมสวนรวม

กลมตวอยางคอผประกอบการและสมาชกวสาหกจขนาดยอมทใหความรวมมอจ�านวน

26แหงจาก46แหงภายใน7ต�าบลของอ�าเภอหางฉตรโดยมการวเคราะหขอมลแบบ

สามเสาคอดานเวลาสถานทและเนอหาดวยการมสวนรวมกบทกฝายทเกยวของ

บรบทการด�าเนนงานของวสาหกจขนาดยอมทผานมาพบวาสวนใหญมลกษณะ

การจดตง 3 รปแบบ คอ (1)สมาชกตอยอดมาจากธรกจครอบครวและมประสบการณ

มากอน (2) จดตงกจการโดยนโยบายรฐบาลใหมการรวมกลมเพอขอรบการสนบสนน

103Journal of Management Science Chiangrai Rajabhat UniversityVol.9 No. 1 (January - June 2014)

งบประมาณและ (3) จดตงกจการขนมาตามความตองการของสมาชกเพอแกไขปญหา

เศรษฐกจครอบครวและชมชนสวนการผลตยงอยในลกษณะเดมๆหรอผลตตามค�าสงซอ

ของลกคาและอาศยภมปญญาทองถนแบบด งเดมดวยการประยกตใชกบเทคโนโลย

ทเหมาะสม แตยงขาดการพฒนาดานองคความรแบบองครวมแนวทางการยกระดบ

ภมปญญาทองถนดวยนวตกรรมผลตภณฑเชงสรางสรรคพบวาเนนการเรยนรจากธรกจ

อนทประสบความส�าเรจผานการน�าความเชอศาสนาวฒนธรรมรปแบบการด�าเนนชวต

และพธกรรมตางๆ ดวยการออกแบบรปลกษณใหมๆบนผลตภณฑหรอต�านานและ

เรองราวของผลตภณฑเนนการสรางความแตกตางบนบรรจภณฑหรอตราสนคาเพอสราง

อตลกษณเฉพาะ

ค�าส�าคญ :วสาหกจขนาดยอม,การด�าเนนธรกจ,ภมปญญาทองถน,แนวทางการยกระดบ,

นวตกรรมผลตภณฑเชงสรางสรรค

Abstract

Thepurposeofresearchwastostudythecontextoperatingofsmallenterprise

businessandApproachinCreatingLocalWisdomwithCreativeProductInnovationof

SmallEnterprisesinHangChatDistrict,LampangProvince.Itwasparticipatoryaction

researchandtheresearchtoolwassurveyquestionnaire,in-depthinterview,observation,

seminar,conference,communityparticipatorymeetingandcontentanalysis.Thesampling

was entrepreneurs andmembers of 26 from46 small enterprise businesses from7

sub-districtsofHangchatdistrictwith3dimensiondataanalysisontime,locationand

contentwithfullparticipationfromallrelatedparties.

Thepast operating conditionof small enterprise business revealed that the

majorityofbusinessestablishmentwassplit into3characteristicsas(1)extensionof

familybusinessandexperience,(2)establishingundergovernmentaggregationpolicy

forqualifyingfinancialbudgetsupportsand(3)establishingundermemberrequestsfor

solvingfamilyandcommunityeconomicproblems.Theproductionprocesswasstill

remainsunchanged,ormaketoorderofcustomersandreliedonapplying traditional

localwisdomwith appropriated technology, but still short of full development of

knowledge in holisticmanner.The upgrading path of localwisdomofmajority of


enterprisebusinessesfocusedonlearningfromothersuccessfulbusinessesandmodifying

forapplying localwisdomwithcreative innovationproducts throughbelief, religion,

culture,wayoflifeandvariousritualsindesigningnewfeaturesonproductsorfocusing

onlegend,productstoryonpackagingorproductlogoforuniqueidentity.

Keywords : Small enterprise,BusinessOperation,LocalWisdom,UpgradingPath,

CreativeInnovationProducts

บทน�า ปจจบนนประเทศไทยไดมนโยบายในการขบเคลอนเศรษฐกจของประเทศไทย

ผานการผลกดนผประกอบการใหมสมรรถนะทสงขนเพอกาวขนสบทบาทของการเปน

ผประกอบการสงออก สงผลใหประเทศไทยสามารถเปนฐานการผลตทส�าคญของภาค

อตสาหกรรมสงออกไปทวโลกประกอบกบในยคปจจบนรฐบาลไดใหความส�าคญในดาน

การพฒนาศกยภาพของผ ประกอบการวสาหกจทกระดบควบคกบการเชอมโยง

ความสามารถในการแขงขนของภาคอตสาหกรรมดวยการบรณาการปจจยการผลตไมวา

จะเปนวตถดบภายในทองถน การจดหาทน วสดอปกรณผสมผสานกบเทคโนโลย

ภมปญญาทองถนความคดสรางสรรคและนวตกรรมทถกตอยอดหรอประดษฐคดอยาง

สรางสรรคและกาวหนามากขน (Bygrave andZacharakis, 2008)ทงนสงผลใหเกดการ

พฒนาผประกอบการดานการจดการเชงสรางสรรคผานการประกอบการเชงกลยทธ เพอ

ใหผลผลตมความแตกตางเหนอคแขงขนตลอดจนมคณภาพและมาตรฐานในทกๆระดบ

ดวยการมสวนรวมของผประกอบการวสาหกจและผมสวนเกยวของ(CohenandUphoff,

1980)อนน�าไปสการปรบโครงสรางทางเศรษฐกจและสงคมกอใหเกดการสรางงานการ

ใชทรพยากรทมอยอยางคมคาการสรางมลคาเพมใหกบผลตภณฑ (Weerawardena and

O’Cass,2004,pp.419-428)จงกลาวไดวาผประกอบการท�าหนาททงในดานการสรางสรรค

และอ�านวยความสะดวกตอธรกรรมทางเศรษฐกจของแตละประเทศ

ปจจยหนงทส�าคญ คอ ทรพยากรหรอทนเดมทมอยในชมชนหรอองคกร

โดยเฉพาะดานภมปญญาทองถนถอเปนทรพยากรทางปญญาของทองถนไทยทเปน

ความภาคภมใจในรากเหงาของชมชนพรอมแปรสภาพจากทนเดมเพอสรางมลคาเพมหรอ

คณคาหมายรวมถงทรพยากรในรปแบบของสนทรพยหรอองคความรทไมมตวตนอาท

อตลกษณต�านานและเรองราวทางประวตศาสตรของแตละอ�าเภอหรอจงหวดวถชวตและ

ขนบธรรมเนยมประเพณการท�ามาหากนของชาวบานและพธกรรมตางๆแตสามารถ

สรางมลคาในเชงรปธรรมไดอาทสรางรายไดใหกบวสาหกจขนาดยอมผานตวผลตภณฑ

หรอบรการนวตกรรมเชงสรางสรรคสงมอบใหกบลกคา(บญฑวรรณวงวอน,2556)


ภาคเหนอของประเทศไทยจงมงใชจดแขงของแตละชมชนทางดานวฒนธรรม

วถชวตและภมปญญาทองถนมาขบเคลอนผานกลไกดานเศรษฐกจเพอเพมศกยภาพของ

ชมชนโดยการลงทนของผประกอบการและเชอมโยงสอตสาหกรรมการผลตและบรการ

ในการสรางอตลกษณและขยายโอกาสทางการตลาดมากยงขน(ยทธศกดสภสร,2555)

ซงผประกอบการสวนใหญลวนเปนผน�าของวสาหกจชมชนทไดรบผลกระทบจากสภาพ

การแขงขนในตลาดเพมสงขนอนเนองมาจากผลตภณฑทมคณภาพต�าราคาตนทนต�าหรอ

ผลตภณฑทสามารถใชทดแทนกนได เขามาวางจ�าหนายในประเทศไดมากขนท�าให

ผบรโภคสามารถเลอกบรโภคผลตภณฑทหลากหลายและมอ�านาจในการตอรองคอนขาง

สงน�าไปสการกดดนทางราคาสงผลกระทบท�าใหผประกอบการตองปรบตวรบการแขงขน

ทรนแรงมากขนและเกดตนทนในการปรบตวของกจการวสาหกจโดยปจจบนมจ�านวน

ผประกอบการวสาหกจชมชนเพมมากขนอยางตอเนอง

จงหวดล�าปางมอตราการเตบโตของวสาหกจขนาดยอมเพมขนอยางตอเนองแต

อยางไรกตามประมาณรอยละ70ของการประกอบการวสาหกจขนาดยอมยงขาดการน�า

ทรพยากรทมอยภายในทองถนมาบรณาการด�าเนนงานเพอใหเกดมลคาเพมหรอประโยชน

สงสดทงๆทภายในชมชนทองถนและพนทนนๆ ตางมภมปญญาทองถนทหลากหลาย

เชน การใชภมปญญาทองถนในการจดตงวสาหกจชมชน ภมปญญาเกยวกบศาสนา

ศลปวฒนธรรมประเพณและพธกรรม ศลปะพนบาน การนวดแผนไทย อาหารและ

ผกพนบานการละเลนพนบาน เพลงพนบานการต�าขาวซอมมอเพอกะเทาะเปลอกขาว

การฝดขาวการเกยวขาวการแปรรปสมนไพรและยาต�าราพนบานโดยทสงเหลานเกดมา

จากประสบการณทสงสมมาแตอดต หรอมการถายทอดใหกบคนรนหลงบางแตก

ไมมากนก มความโดดเดนและมความแตกตางกนไปแตขาดความเปนรปธรรมหรอการ

ถายทอดต�านานเรองราวทส�าคญนบวนจะสญหายไปกบตวบคคลผนวกกบการอนรกษ

ภมปญญาทองถนในแตละพนทของจงหวดล�าปางขาดการน�าภมปญญาทองถนมาสราง

ต�านานของตราสนคาหรอกระบวนการผลตสนคา(สมภาษณ,พนาสนธนบดสกล,2556)

บางวสาหกจชมชนอาจจะมงเนนการยอนรอยต�านานแตยงไมเปนรปธรรมเทาใดนกไมม

การปลกจตส�านกใหคนในทองถนตระหนกถงคณคา แกนสาระและความส�าคญของ

ภมปญญาทองถนในลกษณะตางๆบางพนทมการสงเสรมสนบสนนการจดกจกรรมตาม

ประเพณและวฒนธรรมแตไมไดรวบรวมหรอบนทกขอมลหรอองคความรดานภมปญญา

ทองถนเชงประจกษ ไมมงเนนการสรางจตส�านกของความเปนคนในทองถนทจะตอง

รวมกนอนรกษภมปญญาทเปนเอกลกษณของทองถนดงภาพท1ตอไปน


ภาพท 1วตถดบและกระบวนการแปรรปภมปญญาทองถนของกจการวสาหกจขนาดยอม

จากการส�ารวจและสมภาษณผประกอบการกจการวสาหกจชมชนเปนเบองตน

และพบปญหาของผประกอบการวสาหกจสวนใหญมการเชอมโยงการผลตผานต�านาน

เรองราวทเกยวของกบภมปญญาทองถนเพอน�ามาบรณาการกบนวตกรรมผลตภณฑ

นอยมากโดยเฉพาะทางภาคเหนอของประเทศไทย มภมปญญาทองถนจ�านวนมากแต

ผลตภณฑทางตลาดสวนใหญขาดอตลกษณ(ส�านกงานกองทนสนบสนนการวจย,2556)

ขาดระบบของการวเคราะหทรพยากรภายในทองถน โดยเฉพาะภมปญญาทองถนซง

สงเหลานสามารถน�ามาสรางมลคาเพมได แตทางผประกอบการวสาหกจขนาดยอม

ขาดการตอยอดหรอยกระดบองคความรผานผลตภณฑ/บรการ เพอน�าเสนอใหกบลกคา

และผมสวนไดสวนเสย(สมภาษณนางสมจตรแลค�าฟ,2557)ขาดการวเคราะหคแขงและ

สภาพแวดลอมภายนอกทมความผนผวน การตดตามสภาพตลาดไมเทาทน เนองจาก

ปจจบนกระแสการเปลยนแปลงพฤตกรรมของผบรโภคมแนวโนมใหมเกดขนตลอดเวลา

(สมภาษณนางผองพรรณสนกาว, 2557) โดยเฉพาะเทคโนโลยสารสนเทศทเชอม

คนท งโลก ขาดการเกบขอมลดานภมปญญาทองถน ผนวกกบวงจรชวตผลตภณฑ

เปลยนแปลงสนคาลาสมยเรวความตองการของลกคาเปลยนแปลงไปอยางรวดเรวรปแบบ

วถชวตเปลยนไปอยางรวดเรว อกทงมความตองการผลตภณฑทมคณลกษณะเฉพาะ

จ�านวนผลตภณฑไมหลากหลาย(พรศรกองนวล,2553)สารสนเทศทกลาวมานสงผลให

วสาหกจชมชนไมเตบโตเทาทควร(ศนยสงเสรมอตสาหกรรมภาคเหนอ,2555)

ดงนน จากการลงพนทส�ารวจขอมลภมปญญาทองถนของผประกอบการ

พบวาการด�าเนนงานของวสาหกจอ�าเภอหางฉตรจงหวดล�าปางมความตองการยกระดบ

ภมปญญาทองถนดวยนวตกรรมผลตภณฑเชงสรางสรรคเพอเพมมลคาทางเศรษฐกจและ

สงคมดวยการสบสานถายทอดใหกบคนในสงคมไดรบรตระหนกถงคณคาคณประโยชน

และน�ามาประยกตใชไดทกสถานการณผานอตลกษณของผลตภณฑ องคการ การจด

กจกรรมโครงการตางๆใหกบสาธารณะไดรบรและมการจดเกบองคความรเชงประจกษ

จากขอมลทไดกลาวมาขางตนจงเปนทมาของการวจยเชงปฏบตการในครงน


ค�าถามในการวจย

1. บรบทการด�าเนนงานของวสาหกจขนาดยอมอ�าเภอหางฉตร จงหวดล�าปาง

ทผานมาเปนอยางไร

2. ปญหาของวสาหกจขนาดยอมอ�าเภอหางฉตรจงหวดล�าปางดานใดบางทสงผล

ตอการเพมมลคาของวสาหกจ

2. วตถประสงคของการวจย 1. เ พอศกษาบรบทการด�าเนนงานในปจจบนของวสาหกจขนาดยอม

อ�าเภอหางฉตรจงหวดล�าปาง

2. เพอหาแนวทางการยกระดบภมปญญาทองถนดวยนวตกรรมผลตภณฑ

เชงสรางสรรคเพอเพมมลคาของวสาหกจขนาดยอมอ�าเภอหางฉตรจงหวดล�าปาง

วรรณกรรมทเกยวของกบงานวจย การวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมครงนคณะวจยไดมการทบทวนวรรณกรรม

และลงพนทดวยการใชกลไกการมสวนรวมสรปแนวคดทฤษฎงานวจยทเกยวของและ

กรอบแนวคดไดดงน

1. แนวคดภมปญญาทองถนกนกพรฉมพล(2555,หนา13)ไดท �าการศกษา

ถงแนวคดภมปญญาทองถนจ�าแนกเปน2ลกษณะคอลกษณะทเปนรปธรรมไดแกวตถ

และการกระท�าทงหลายและอกลกษณะหนงทเปนนามธรรม คอความรความสามารถ

ความเชอหรอแนวทางในการแกปญหาและปองกนปญหารวมทงการสรางความสขสงบ

ใหกบชวตมนษย ซงภมปญญาทองถนจะถกน�าไปพฒนาทองถน หรอสรางเปน

องคความรใหมเพอน�าไปใชในการยกระดบองคความรและความสามารถมาสการพฒนา

ทองถนในแตละพนทแตกตางกน โดยลกษณะของภมปญญาทองถนม 5ประการ คอ

(1) มวฒนธรรมเปนฐาน (2) มลกษณะผสมผสาน (3) มความเชอมโยงกบความเชอ

(4) เนนการปฏบตทถกท�านองครองธรรมและพฤตกรรมมนษยและ (5) เนนพฤตกรรม

กลมของหนวยทางสงคมและสถาบนสงคมหรอสรปวาภมปญญาเปนฐานของภมปญญา

ทองถนโดยทง5คณลกษณะนผประกอบการวสาหกจขนาดยอมสามารถน�ามาประยกต

ใชในแตละสถานการณภายใตบรบทของแตละพนทนนๆ

2. แนวคดวสาหกจขนาดยอม อาร วบลยพงศ (2548, หนา 112-133);

บญฑวรรณ วงวอน (2556,หนา 1-12) ไดสรปวากจการวสาหกจขนาดยอมเปนการ


ประกอบการธรกจของผประกอบการและสมาชกกลมเพอการจดการทนของชมชนอยาง

สรางสรรค สงผลตอการพงตนเองในระยะยาววสาหกจขนาดยอมเปนการรวมตวของ

สมาชกกลมทมวตถประสงคในการจดท�ากจกรรมอยางหนงอยางใดเชนเดยวกน เพอ

ประโยชนในการด�าเนนงานของวสาหกจชมชนโดยมแนวทางในการขบเคลอน7ดานคอ

(1) ชมชนเปนเจาของและผด �าเนนการ (2)ผลผลตมาจากกระบวนการในชมชนโดยใช

วตถดบทรพยากรทนแรงงานในชมชนเปนหลก(3)เนนความคดรเรมสรางสรรคทเปน

นวตกรรมของชมชน (4) เนนฐานภมปญญาทองถน ผสมผสานกบภมปญญาสากล

(5)มการด�าเนนการแบบบรณาการทเชอมโยงกจกรรมอยางเปนระบบ(6)มกระบวนการ

เรยนรเปนหวใจส�าคญในการท�างานและ(7)มการพงพาตนเองของครอบครวและชมชน

เปนเปาหมายส�าคญ

วธด�าเนนการวจย การวจยครงนเปนการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม เครองมอวจย คอ

การส�ารวจ การสมภาษณเชงลก การสงเกตการณ การจดเวทเสวนาการประชมแบบ

มสวนรวมของชมชนและการวเคราะหเนอหาประชากรคอผประกอบการกจการวสาหกจ

ขนาดยอมจ�านวน46กลมในพนท7ต�าบลคอต�าบลหางฉตรต�าบลหนองหลมต�าบล

ปงยางคกต�าบลเวยงตาลต�าบลแมสนต�าบลวอแกว และต�าบลเมองยาว ในเขตอ�าเภอ

หางฉตร จงหวดล�าปาง และผมสวนเกยวของกบภมปญญาทองถน โดยกลมตวอยาง

ทเขารวมเสวนาในเวท จ�านวน 78 คน คอ ประธานกลม รองประธาน และสมาชก

รวมกลมละ3คนไดรบความรวมมอจ�านวน23กลมหลงจากนนรวมกนท�าการส�ารวจ

สภาพการด�าเนนงานในปจจบนของวสาหกจขนาดยอมและการประยกตใชภมปญญา

ทองถนดวยนวตกรรมผลตภณฑเชงสรางสรรคของกลมวสาหกจขนาดยอมอ�าเภอหางฉตร

จงหวดล�าปางดวยแบบสมภาษณ เพอประมวลขอมลเบองตนของกลมวสาหกจในระดบ

อ�าเภอหางฉตรจงหวดล�าปางดวยการสรปบทเรยนรวมกนและคนความรสชมชนผานการ

จดเวทประชมในพนทอ�าเภอหางฉตร

การวเคราะหขอมลจากการลงพนทและรวมเสวนาผมสวนเกยวของกบวสาหกจ

ขนาดยอม ดวยการวเคราะหสามเสา เพอคนหาบรบทการด�าเนนงานในปจจบนและ

หาแนวทางยกระดบภมปญญาทองถนของวสาหกจขนาดยอมอ�าเภอหางฉตร จงหวด

ล�าปางบนพนฐานแนวคดวสาหกจขนาดยอมและแนวคดภมปญญาทองถน ดงกรอบ

กระบวนการวจยดงน


ภาพท 2กระบวนการวจย

ผลการวจย บรบทการด�าเนนงานในปจจบนของวสาหกจขนาดยอมและแนวทางการยกระดบภมปญญาทองถนดวยนวตกรรมผลตภณฑเชงสรางสรรคของกลมวสาหกจขนาดยอมอ�าเภอหางฉตรจงหวดล�าปางคณะผวจยใชวธการสมภาษณเชงปฏบตการแบบมสวนรวมและการวเคราะหสามเสามรายละเอยดดงตอไปน 1. ผลการส�ารวจบรบทการด�าเนนงานของวสาหกจขนาดยอมอ�าเภอหางฉตรจงหวดล�าปางผานกลไกการส�ารวจสมภาษณการประชมและการจดเวทเสวนาในการนผน�าของกลมวสาหกจชมชนไดกลาวถงความเปนมาและสภาพของการด�าเนนงานของกลมวสาหกจขนาดยอมสรปไดดงน


การวเคราะหSWOTกลมวสาหกจขนาดยอมอ�าเภอหางฉตรจงหวดล�าปางพบวา

ขอด คอสมาชกสวนใหญยอมรบการเปลยนแปลง มภมปญญาทองถนทหลากหลาย

มการน�าทรพยากรภายในชมชนมาประยกตใชใหเกดประโยชนผน �ากลมมความเขมแขง

และมองภาพรวมในการท�างานขอเสยคอไมมการด�าเนนงานเชงรกและไมมการจดการ

ความเสยง โอกาส คอนโยบายรฐบาลและหนวยงานทองถนสนบสนน อปสรรค คอ

มขอจ�ากดดานแหลงเงนทนโดยขอมลนเปนบรบทของวสาหกจขนาดยอมผานการประชม

เพอหาขอสรปรวมกนดวยการถอดขอมลในเวทประชม

บรบทการด�าเนนงานในภาพรวมมลกษณะการจดตง3รปแบบคอ(1)สมาชก

ตอยอดมาจากธรกจครอบครว สวนใหญเปนการรวมกลมกนขนตามความถนดและ

ประสบการณเดมผานแกนน�ากลมทท�าการขบเคลอนโดยมการรวมกนแนะน�าชกชวน

สมาชกภายในชมชนจดตงเปนกลมจดทะเบยนวสาหกจชมชนขนมาและมการขยายจ�านวน

ของสมาชกเพมขนอยางตอเนองโดยมสถานทในการผลตผลตภณฑตงอยภายในหมบาน

ปจจยเออคอทรพยากรหรอวตถดบทมความหลากหลายภายในชมชนตนทนการด�าเนนงาน

ตอหนวยต�า (2) จดตงกลมวสาหกจโดยนโยบายรฐบาลใหมการรวมกลมเพอรบการ

สนบสนนงบประมาณอาทโครงการ“อยดมสข”สนบสนนใหสรางรายไดภายในชมชน

โครงการพฒนาอาชพสตรภายในชมชนโครงการศกษาดงานธรกจทประสบความส�าเรจ

และ(3)จดตงขนมาตามความตองการของสมาชกกจการวสาหกจเพอแกไขปญหาเศรษฐกจ

ครอบครวและชมชนเมอสมาชกบางคนมประสบการณและงบประมาณหนนเสรมแลวก

จะเปนผท �าการจดหาแทนทจะเปนผผลต(outsourcing)โดยมการประสานกบผผลตรายยอย

ตามค�าสงซอและจะท�าการตรวจสอบคณภาพกอนท�าการจดจ�าหนายสนคา

ดานการบรหารจดการในภาพรวมยงมการน�ากลยทธการสรางความแตกตาง

เขามาประยกตใชกลมวสาหกจยงก�าลงการผลตของกลมวสาหกจขนาดยอมสวนใหญยงอย

ในลกษณะเดมๆหรอผลตตามค�าสงซอของลกคาและอาศยภมปญญาทองถนแบบดงเดม

ประยกตใชกบเทคโนโลยททนสมยในปจจบนแตยงขาดการพฒนาดานองคความรแบบ

มสวนรวมของผมสวนเกยวของส�าหรบการจดตงวสาหกจบางแหงหรอเมอวสาหกจ

เตบโตแลวแกนน�าสมาชกบางคนทมศกยภาพทางเศรษฐกจผนวกกบมประสบการณเดม

และมวตถประสงคจะออกไปจดตงกลมใหมเพออสระในการท�างานด�าเนนการของตนเอง

หากด�าเนนการไประยะหนงขาดแรงจงใจในการท�างาน ก�าลงทนทรพยของกลม

ไมเพยงพอทจะยกระดบเทคโนโลยการผลต การสรางสรรคผลตภณฑใหมๆ ขนมาได

โดยล�าพงแตยงไดรบการสนบสนนการหนวยงานภาครฐหรอหนวยงานทองถนทเกยวของ


ไดแกดานสงอ�านวยความสะดวกอปกรณเครองมอแปรรปเปนตน

สถานทด�าเนนการผลตในบางกลมวสาหกจพบวา ยงขาดมาตรฐานหลายดาน

อาทดานอาชวอนามยดานความสะอาดและความปลอดภยเพราะการด�าเนนงานสวนใหญ

อยในพนทของหมบานหรอตงในบานของผน�ากลมวสาหกจชมชน สงผลใหกจการ

วสาหกจไมสามารถพฒนาขนสมาตรฐานตามความตองการของภาครฐไดทมเปาหมาย

มงยกระดบผลตภาพของกจการวสาหกจขนาดยอมใหมสมรรถนะทสงขน ดงขอมล

ตารางท1สรปสภาพการด�าเนนงานของกจการวสาหกจขนาดยอมอ�าเภอหางฉตรจงหวด

ล�าปางโดยมการเชญตวแทนและสมาชกวสาหกจขนาดยอมมารวมถอดบทเรยนดานบรบท

การด�าเนนงานโดยมกลมเปาหมายต�าบลละ3-4วสาหกจรวม7ต�าบลดงน

ตารางท 1บรบทการด�าเนนงานของวสาหกจขนาดยอมอ�าเภอหางฉตร จงหวดล�าปาง

(จ�านวน26กลมวสาหกจ)

กลมวสาหกจขนาดยอม สภาพการด�าเนนงาน

1.กลมตดเยบ 1. เรมจากธรกจสวนตวของคณผองพรรณสนกาว(มประสบการณเยบผาเปนทนเดม)

2. ไดรบการแนะน�าและชกชวนจากเครอขายใหตดเยบสนคาตามรายการสงซอจากประเทศจน

3. ชกชวนใหผทสนใจ ผวางงานในชมชนมารวมกลม และจดทะเบยนเปนวสาหกจขนาดยอม

4. ไดรบการสนบสนนงบประมาณ เครองตดเยบจากหนวยงานภาครฐ


2.กลมผลตภณฑจากไม 1. คณสภทร สายบญเรอง เคยเปนพนกงานของบรษทผลตของเลนสงออกในจงหวดเชยงใหม

2. ไดรบการชกชวนจากเพอนสนทใหท�าธรกจผลตของเลนไม3. มาตงโรงงานผลตเองณ จงหวดล�าปาง เนองจากมวตถดบ

ในการผลตเพยงพอคอไมยางพารา4. จดทะเบยนเปนกลมวสาหกจชมชน เพอรบการสนบสนน

งบประมาณจากหนวยงานภาครฐ5. ปจจบนผลตสนคาตามรายการสงซอ มสนคาหลากหลาย

เพยงพอตอความตองการ6. รายไดและก�าไรไดนอยเนองจากกระบวนการคาขายผานพอคา

คนกลาง



3.กลมขาวแตน 1. เกดการรวมกลมจากโครงการ “อยด มสข” ของหนวยงาน

ภาครฐสนบสนนใหสรางรายไดจงเลอกฝกฝนอาชพ“การท�า

ขาวแตน”เนองจากกระบวนการไมสลบซบซอนท�างาย

2. จดทะเบยนเปนกลมวสาหกจชมชน เพอรบการสนบสนน

งบประมาณจากหนวยงานภาครฐ

3. มการพฒนาอยางตอเนอง เปนผลมาจากหนวยงานภาครฐ

สนบสนนเชนเกดการรวมกลมจากโครงการ“อยดมสข”ของ

หนวยงานภาครฐสนบสนนใหสรางรายไดขาวแตน

4.กลมท�าแคบหม 1. เรมจากธรกจสวนตวของคณแมสมจตร แลค�าฟ (เดมขาย

เนอหม)และมาท�าตอยอดกจการ

2. เ รมจดต งกลมเปนการแปรรปผลตภณฑแคบหม และ

จดทะเบยนเปนวสาหกจขนาดยอม

3. ไดรบการสนบสนนจากหนวยงานภาครฐอยางตอเนอง

4. ไดพฒนาผลตภณฑแคบหมในรปแบบทหลากหลาย และ

สามารถเพมยอดขายเปนผลก�าไรใหกบสมาชกกลม

5.กลมขาวนาน�าฝนและขาวกลอง 1. เดมธรกจโรงสขาวเพอรบสขาวขาวใหกบชาวบาน

2. เพมการตลาดดวยการสขาวกลองเพมเนองจากมชาวบานสนใจ

บรโภคขาวกลองเพอประโยชนตอสขภาพ

3. จดทะเบยนกลมวสาหกจขนาดยอม เพอรบการสนบสนน

งบประมาณจากหนวยงานภาครฐ

4. ปจจบนตองการเครองบรรจภณฑแบบสญญากาศเพอจ �าหนาย

ผลตภณฑขาวกลองในนามของกลม

6.กลมเกษตรปลอดสารพษ 1. คณแมสายทองอญญาวเลศเปนผปลกผกปลอดสารพษรายแรก

โดยเลงเหนความส�าคญในการบรโภคเพอสขภาพโดยศกษา

ขอมลในการปลกผกทปลอดสารเคม

2. จดต งกลมจากชาวบานทสนใจ และจดทะเบยนวสาหกจ

ขนาดยอม

3. ปจจบนสงขายใหกบโรงพยาบาลประจ�าอ�าเภอหางฉตรและ

โรงพยาบาลใกลเคยงเปนหลก

7.กลมแปรรปแหนม 1. จดตงโดยการรวมกลมภายในชมชน เนองจากประธานกลม

มประสบการณแปรรปแหนมมด

2. ด�าเนนงานมานานแตบรรพบรษดงเดม

3. โรงงานยงขาดมาตรฐานอตสาหกรรมGMP



8.กลมขาวเกรยบฟกทอง 1. เนองจากผลผลตทางการเกษตรมจ�านวนมาก (ฟกทอง)

หาแนวทางในการแกไขดวยการแปรรปผลผลตทางการเกษตร

เพอใหเกดมลคาเพม

2. คณแมจนทรค�ามะโนสมประธานกลมเรมครงแรกจากการเปน

สมาชกของกจการท�าขาวเกรยบเกดความช�านาญจงหาสมาชก

และจดทะเบยนเปนวสาหกจขนาดยอม

3. ผลตภณฑมการพฒนาอยางตอเนองและไดรบการรบรองจาก

สาธารณสข(อย.)ไดเปนสนคาOTOPระดบ4ดาว

2. หาแนวทางการยกระดบภมปญญาทองถนดวยนวตกรรมผลตภณฑเชง

สรางสรรคเพอเพมมลคาวสาหกจขนาดยอมอ�าเภอหางฉตรจงหวดล�าปาง

ภายใตการจดการประชมเสวนากลมยอยวนท12มนาคมพ.ศ.2557หองประชม

เทศบาลต�าบลปงยางคก อ�าเภอหางฉตร จงหวดล�าปาง คณะผวจยไดท �าการประสาน

ผประกอบการวสาหกจขนาดยอมอ�าเภอหางฉตรทไดท �าการจดทะเบยนและไดรบการ

ประเมนศกยภาพวสาหกจชมชนจ�านวน46กลมแบงออกเปน7ต�าบลเขตอ�าเภอหางฉตร

(ขอมลณวนท1มถนายนพ.ศ.2556)ดงภาพท3

ภาพท 3 การเสวนากลมวสาหกจเชงบรณาการเพอหาแนวทางการยกระดบภมปญญา

ทองถนดวยนวตกรรมผลตภณฑเชงสรางสรรคเพอเพมมลคาวสาหกจขนาดยอมอ�าเภอ

หางฉตรจงหวดล�าปาง

ผลการเสวนากลมยอยเชงบรณาการเพอวเคราะหแนวทางการยกระดบภมปญญา

ทองถนดวยนวตกรรมผลตภณฑเชงสรางสรรคสรปไดวาวสาหกจเนนการเรยนรจากธรกจ

อนทประสบความส�าเรจและประยกตใชภมปญญาทองถนดวยการลงมอปฏบตและมการ

ปรบปรงผลตภณฑและบรการอยางตอเนอง ดวยการน�าความเชอ ศาสนา วฒนธรรม

จารตประเพณภาษา รปแบบการด�าเนนชวตและพธกรรมตางๆ ทเปนภมปญญาทองถน


มาถายทอดลงบนผลตภณฑหรอมงเนนต�านานเรองราวของผลตภณฑบนบรรจภณฑหรอ

ตราสนคา เพอสรางอตลกษณเฉพาะของกลมวสาหกจ เพอสรางความแตกตางหรอผลต

ตามค�าสงซอจากลกคา เรยนรจากการปฏบตและพฒนาผลตภณฑและศกษาดงานจาก

หนวยงานทประสบความส�าเรจแลวน�ามาปรบปรงและพฒนาผลตภณฑตามความตองการ

ของลกคาและตลาดหลกภายในทองถนภายในประเทศและตางประเทศ

ผลการวเคราะหดานเนอหาพบวาบรบทการด�าเนนงานของวสาหกจขนาดยอม

อ�าเภอหางฉตร จงหวดล�าปางทผานมา กลมวสาหกจอยในลกษณะตางคนตางท�า

มการประชมรวมกนบางตามการประสานงานของหนวยงานภาครฐบางวสาหกจจะรอคอย

การชวยเหลอจากหนวยงานภาครฐแตขาดการพฒนากลมวสาหกจอยางตอเนองผลตภณฑ

ไมมการพฒนาน�านวตกรรมเขามาประยกตใชเพอเพมมลคาเทาใดนก สงผลใหขาด

ความสามารถในการแขงขน สวนดานเวลาและสถานการณในการศกษาขอมลวสาหกจ

ขนาดยอมอาจจะไมเทากน ขนอยกบความรวมมอของคณะกรรมการและสมาชกกลม

ตลอดจนการเขาไปในพนทในการวเคราะหขอมลตามวตถประสงคทไดก�าหนดไว

สรปและอภปรายผล คณะผวจยผประกอบการกจการวสาหกจขนาดยอมและผมสวนเกยวของใน

อ�าเภอหางฉตร จงหวดล�าปาง ไดรวมกนด�าเนนการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม

สรปประเดนไดดงน

1.บรบทการด�าเนนงานของวสาหกจขนาดยอมอ�าเภอหางฉตรจงหวดล�าปาง

ในภาพรวมพบวาทผานมาสวนใหญมลกษณะการจดตงกลมวสาหกจม 3 รปแบบ คอ

(1)สมาชกตอยอดมาจากธรกจครอบครวสวนใหญเปนการรวมกลมกนขนตามความถนด

และประสบการณเดมผานแกนน�ากลมทเขมแขงมาท�าการขบเคลอนโดยมการรวมกน

แนะน�าชกชวนสมาชกภายในชมชนจดตงเปนกลมจดทะเบยนวสาหกจชมชนขนมาและ

มการขยายจ�านวนของสมาชกเพมขนอยางตอเนอง โดยมสถานทในการผลตผลตภณฑ

ตงอยภายในหมบานปจจยเออคอทรพยากรหรอวตถดบทมความหลากหลายภายในชมชน

มเทคโนโลยทเหมาะสมตนทนการด�าเนนงานตอหนวยต�า (2) จดตงกลมวสาหกจโดย

นโยบายรฐบาลใหมการรวมกลมเพอรบการสนบสนนงบประมาณอาทโครงการ“อยด

มสข”สนบสนนใหสรางรายไดภายในชมชนโครงการพฒนาอาชพสตรภายในชมชน

โครงการศกษาดงานธรกจทประสบความส�าเรจและ(3)จดตงขนมาตามความตองการของ

สมาชกกจการวสาหกจเพอแกไขปญหาเศรษฐกจครอบครวและชมชนฉะนนจะเหนไดวา


ภ ม ปญญาทอง ถนถกน�าไปพฒนากลมวสาหกจภายในทอง ถนหรอสรางเ ปน

องคความรใหมเพอน�าไปใชในการยกระดบองคความรในองคกรสามารถถายโอนมาส

การพฒนาทองถนในแตละพนทไดในลกษณะทแตกตางกนไปดงงานศกษาของกนกพร

ฉมพล(2555,หนา13)ทสรปวาการด�าเนนงานของวสาหกจสามารถด�ารงอยไดในระยะยาว

หากมการประยกตใชภมปญญาไดอยางเหมาะสมไมวาจะเปนการประยกตใชวฒนธรรม

เปนฐานการด�าเนนงานมลกษณะผสมผสานมความเชอมโยงกบความเชอเนนการปฏบต

ทถกท�านองครองธรรมและพฤตกรรมมนษยและเนนพฤตกรรมกลมของหนวยทางสงคม

และสถาบนสงคมหรอสรปวาภมปญญาเปนฐานของทองถนภายในชมชนทสามารถสราง

อตลกษณใหโดดเดนได

นอกจากน กลมวสาหกจขนาดยอมในเขตอ�าเภอหางฉตร จงหวดล�าปาง

สวนใหญเปนการรวมกลมกนขนตามความถนดหรอประสบการณเดมและรวมกนจดตง

เปนกลมจดทะเบยนวสาหกจชมชนขนมาแตในการด�าเนนงานของกลมยงอาศยภมปญญา

ทองถนด งเดมประยกตใชสอดแทรกกบเทคโนโลยททนสมยในปจจบน อาทเชน

ในขนตอนการผลตแคบหมไดน�าภมปญญาทองถนเขามาประยกตใชในขนตอนการ

ทอดแคบหมดวยการน�าใบเตยทมสรรพคณในการดบกลนเหมนแตเปนการถนอมอาหาร

รปแบบหนงทท�าใหผลตภณฑมอายยาวนาน ในการท�าเชนนเปนสวนหนงของการน�า

ภมปญญาทองถน ในเรองของความร ความเชอแบบดงเดมเกยวกบการถนอมอาหาร

ใหสามารถรบประทานไดยาวนานดงงานศกษาของกนกพรฉมพล(2555,หนา13)ทสรป

วาการน�าภมปญญามาประยกตใชกบการแปรรปผลตภณฑสงผลใหผบรโภครบรถง

ความเอาใจใสของผผลตท�าใหผบรโภคตองการกลบมาซอซ�าและบอกตอไปยงบคคลอนๆ

ถอไดวาเปนการสรางความสขใหกบผบรโภคและผผลต

สวนลกษณะการผลตในภาพรวมยงอยในลกษณะเดมๆหรอผลตตามค�าสงซอ

ของลกคาและอาศยภมปญญาทองถนแบบดงเดมแตยงขาดการพฒนาดานองคความรแบบ

มสวนรวมของผมสวนเกยวของ ส�าหรบการจดตงวสาหกจบางแหง เมอด�าเนนการ

ไประยะหนงเกดการขาดความตระหนกหรอแรงจงใจในการท�างาน ก�าลงทนทรพย

ไมเพยงพอทจะยกระดบเทคโนโลยการผลต การสรางสรรคผลตภณฑใหมๆ ขนมาได

โดยล�าพงแตยงไดรบการสนบสนนจากหนวยงานภาครฐหรอหนวยงานทเกยวของไดแก

ดานสงอ�านวยความสะดวก อปกรณ เครองมอดงนน จงจ�าเปนตองใหวสาหกจชมชน

ขนาดยอมเกดการเรยนรและมความสามารถในการจดการทนของชมชนหรอภมปญญา

ทองถนอยางสรางสรรคเนนความคดรเรมสรางสรรคทเปนนวตกรรมของชมชนผสมผสาน


กบภมปญญาสากลสามารถสงผลตอการพงตนเองในระยะยาวตลอดจนเพอประโยชน

ในการด�าเนนงานของวสาหกจชมชนและเกดการบรณาการทเชอมโยงกจกรรมตางๆ

อยางเปนระบบ

อยางไรกตามงานศกษาของอารวบลยพงศ(2548,หนา112-133);บญฑวรรณ

วงวอน (2556, หนา 1-12) ไดน�าเสนอมมมองในเชงลบวา สถานทด�าเนนการผลต

ในบางกลมวสาหกจยงพบวา ยงขาดมาตรฐานหลายดาน อาท ดานอาชวอนามย

ดานความสะอาดและความปลอดภยเพราะการด�าเนนงานสวนใหญอยในพนทของหมบาน

หรอตงในบานของผน�ากลมวสาหกจชมชน สงผลใหวสาหกจไมสามารถพฒนาขนส

มาตรฐานตามความตองการของภาครฐไดทมเปาหมายมงยกระดบผลตภาพของวสาหกจ

ขนาดยอมใหมสมรรถนะทสงขนดงนนผประกอบการวสาหกจควรแสวงหาคณภาพและ

มาตรฐานการผลตเพอเพมขดความสามารถในการแขงขน

2.แนวทางการยกระดบภมปญญาทองถนดวยนวตกรรมผลตภณฑเชงสรางสรรค

ของวสาหกจอ�าเภอหางฉตร สวนใหญพบวา มงเนนการเรยนรจากธรกจอนทประสบ

ความส�าเรจ ศกษาดงานและประยกตใชภมปญญาทองถนดวยการลงมอปฏบตและมการ

ปรบปรงพฒนาผลตภณฑอยางตอเนองรวมกบผทมสวนเกยวของ ดงแนวคดของอาร

วบลพงศ (2548) ทกลาววาการมสวนรวมกนในการพฒนาวสาหกจกบหนวยงานของ

ภาครฐในการเรยนรเปนหวใจส�าคญของการด�าเนนงานเชงบรณาการกบการเสรมสราง

ความคดรเรมสรางสรรค เพอพฒนาผลตภณฑใหมๆและสามารถสรางความสขใหกบ

คนในครอบครวของตนเองไดน�าไปสการพฒนาประสทธภาพดานการบรหารจดการ

ภายในกลมวสาหกจใหเกดประสทธภาพและยงเปนการพฒนาอยางย งยนผาน

การน�าความเชอ ศาสนา วฒนธรรม จารตประเพณภาษา รปแบบการด�าเนนชวตและ

พธกรรมตางๆ ทเปนภมปญญาทองถนมาถายทอดลงบนผลตภณฑหรอมงเนนต�านาน

เรองราวของผลตภณฑบนบรรจภณฑหรอตราสนคา เพอสรางอตลกษณเฉพาะของกลม

วสาหกจหรอผลตภณฑตามค�าสงซอจากลกคาและตลาดหลกภายในประเทศและ

ตางประเทศ

การประยกตใชภมปญญาทองถนเปนแนวทางการยกระดบภมปญญาทองถนอก

ลกษณะหนง ยอมท�าใหผลตภณฑและบรการประสบความส�าเรจดวยการใชเปลอก ใบ

ดอกผล สและกลนของธรรมชาตตลอดจนภมปญญาทองถนดงเดมมาผสมผสานหรอ

ปรงแตงผลตภณฑดวยนวตกรรม สงผลใหผลตภณฑเกดความแตกตาง มอตลกษณท

โดดเดนสอดคลองกบผลการศกษาของนนทสาร สสลบ (2554); อรชรมณสงฆและ


วสทธรจตอาร(2550)ทสรปวาผลตภณฑเชงวฒนธรรมทมคณคาจะมความหมายในตวเอง

สามารถพฒนารปแบบใหเหมาะสมกบสนคาในรปแบบอนๆไดเชนกนดงแนวคดของ

มณนภา ชตบตรและนคมชมพหลง (2538) ทสรปวาหากผลตภณฑมคณลกษณะเฉพาะ

แลวยอมสงผลใหยอดขายเพมก�าไรและผลตอบแทนเพมเกดการเพมก�าลงการผลตมการ

จางงานเพมขนท�าใหคณภาพชวตคนในชมชนดขน เกดนวตกรรมการสรางสรรคใหมๆ

ผลตภณฑสามารถเขาสรปแบบมาตรฐานชมชนเกดความเขมแขงและเกดการพงพาตนเอง

ไดอยางย งยน

ขอเสนอแนะ ขอเสนอแนะเชงนโยบาย

1. กลมวสาหกจขนาดยอมทยงไมเขมแขงหรอยงไมมมาตรฐานรองรบ

ผประกอบการควรมวสยทศนเชงธรกจและควรมงเนนการปฏบตงานหรอด�าเนนงานอยาง

ตอเนอง ถงแมวาจะมหนวยงานของภาครฐเขามาสนบสนนตลอดจนสงเสรมทงดาน

งบประมาณและดานองคความรหรอไมกตาม

ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป

1. ควรมการท�าวจยถงความสมพนธเชงสมรรถนะในการแขงขน เพอท�าการ

วเคราะหกลมวสาหกจขนาดยอมทเขมแขงแตละประเภท เพอจะไดหาเครองมอสงเสรม

ใหแตละกลมเกดการพฒนาอยางย งยน


รายการอางอง

กนกพร ฉมพล. (2555). รปแบบการจดการความรภมปญญาทองถนดานหตถกรรม

เครองจกสาน: กรณศกษา วสาหกจชมชน จงหวดนครราชสมา. วทยานพนธ

หลกสตรปรชญาดษฎบณฑต (สาขาพฒนาสงคมและการจดการสงแวดลอม)

คณะพฒนาสงคมและสงแวดลอมสถาบนบณฑตพฒนาบรหารศาสตร.

บญฑวรรณวงวอน.(2556).โอกาสและแนวโนมของวสาหกจ:รากฐานการพฒนาระบบ

เศรษฐกจของประเทศไทย กบการปรบตวเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน.

วารสารการจดการ คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏล�าปาง ปท 6

ฉบบท2เดอนกรกฎาคม–ธนวาคม,หนา1-12.

นนทสารสสลบ.(2554).ภมปญญาไทย.[Online]Available:http://info.muslimthaipost.

com/main/index.php?page=sub&category=29&id=4679#.[2557,มนาคม31].

พนาสนธนบดสกล.(2556).ผประกอบการธรกจ.สมภาษณ,กรกฎาคม27.

สมจตรแลค�าฟ.(2557).ผประกอบการธรกจ.สมภาษณ,มกราคม10.

ผองพรรณสนกาว.(2557).ผประกอบการธรกจ.สมภาษณ,กมภาพนธ22.

มณนภา ชตบตรและนคมชมพหลง. (2538).แนวทางการใชภมปญญาทองถนในการ

จดการเรยนการสอน.กรงเทพฯ:อกษรเจรญทศน.

พรศรกองนวล. (2553).การวจยและพฒนาการจดการวสาหกจชมชนเพอการพงตนเอง

และเออตอการแกไขปญหาความยากจนอยางบรณาการ-การศกษาผลตภณฑ

อาหารแปรรปอ�าเภอพระสมทรเจดยจงหวดสมทรปราการ.วารสารวจยเพอการ

พฒนาเชงพนท,ปท2ฉบบท6กรกฎาคม-สงหาคมหนา89-107.

ยทธศกดสภสร.(2555).โอกาสและผลกระทบของ OTOP กบการเขาสประชาคมเศรษฐกจ

อาเซยน (AEC).[Online]Available:http://www.sme.go.th/Lists/EditorInput/

DispF.aspx?List=15dca7fb-bf2e-464e-97e5-440321040570&ID=1760.[2556,

ธนวาคม22].

ศนยสงเสรมอตสาหกรรมภาคเหนอ.(2555).การเพมมลคาใหแกผลตภณฑดวยนวตกรรม.

[Online]Available:http://nec.dip.go.th/.[2556,มกราคม6].

ส�านกงานกองทนสนบสนนการวจย.(2556).สนเชอเพอธรกจชมชน.วารสารประชาคม


วจย,ปท18ฉบบท105กนยายน-ตลาคม2555.

อรชร มณสงฆ และวสทธร จตอาร. (2550).การศกษาความเปนไปไดในการพฒนา

หตถกรรมทองถนและการตลาดในพนทโครงการหลวง : กรณศกษาชาตพนธลวะ.

เชยงใหม:สถาบนวจยและพฒนาพนทสง(องคการมหาชน).

อาร วบลยพงศ. (2555).ความรจากงานวจยวสาหกจชมชน.วารสารวจยเพอการพฒนา

เชงพนทปท4ฉบบท6กรกฎาคม-สงหาคมหนา112-133.

Bygrave,W.D.,&Zacharakis,A.(2008).Entrepreneurship.NewYork:JohnWiley

&Sons.

Cohen,J.,&Uphoff,N.(1980).Participation’splaceinruraldevelopment:seekingclarity

throughspecificity.World Development,8:213–235.

Weerawardena Jay, O’Cass Aron. (2004). Exploring the characteristics of the

market-driven firms and antecedents to sustained competitive advantage.

Industrial Marketing Management,July,33:419-428.

อ าเภอห้างฉัตร จังหวัดล าปาง...

Documents

Transcript of อ าเภอห้างฉัตร จังหวัดล าปาง...