มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

บทท 2

แนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ

ในการดาเนนการศกษาครงน ผศกษาคนควาไดศกษาเอกสาร ทฤษฎ และงานวจยท

เกยวของ เพอเปนแนวทางการศกษาทกษะการปฏบตงานศลปะ และความใฝรใฝเรยนของนกเรยน

ชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนสวนกหลาบวทยาลย ทเรยนรดวยการจดการเรยนรแบบหองเรยน

กลบดาน และการจดการเรยนรแบบสาธต โดยนาเสนอตามหวขอดงตอไปน

1. หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551

2. การจดการเรยนรแบบหองเรยนกลบดาน

3. การจดการเรยนรแบบสาธต

4. ทกษะการปฏบตงานศลปะ

5. ความใฝรใฝเรยน

6. งานวจยทเกยวของ

6.1 งานวจยในประเทศ

6.2 งานวจยตางประเทศ

หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551

1. หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551

หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 มงเนนความสาคญทง ดาน

ความร ความคด ความสามารถ คณธรรม กระบวนการเรยนร และความรบผดชอบตอสงคม เพอ

พฒนาคนใหมความสมดล โดยยดหลกผเรยนสาคญทสด ทกคนมความสามารถเรยนรและพฒนา

ตนเองได สงเสรมใหผเรยนสามารถพฒนาตามธรรมชาตและเตมศกยภาพ ใหความสาคญตอความร

เกยวกบตนเอง และความสมพนธของตนเองกบสงคม ไดแก ครอบครว ชมชน ชาต และสงคมโลก

รวมทงความรเกยวกบประวตศาสตรความเปนมาของสงคมไทย และระบบการเมองการปกครอง ใน

ระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข ความรและทกษะทางดานวทยาศาสตรและ

เทคโนโลย ความรความเขาใจและประสบการณเรองการจดการ การบารงรกษา และการใชประโยชน

9

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

จากทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอยางสมดลย งยน ความรเกยวกบศาสนา ศลปะ วฒนธรรม

การกฬา ภมปญญาไทย และการประยกตใชภมปญญา ความรและทกษะในการประกอบอาชพ

การดารงชวตในสงคมอยางมความสข สถานศกษามภารกจในการจดกระบวนการเรยนรทมงเนน

การฝกทกษะกระบวนการคด การจดการ การเผชญสถานการณ และการประยกตความรมา

ใชปองกนและแกไขปญหา โดยจดกจกรรมใหผเรยนไดเรยนรจากประสบการณจรง ฝกการปฏบต

ใหทาได คดเปน ทาเปน รกการอานและเกดการใฝรอยางตอเนอง ผสมผสานความรดานตาง ๆ

อยางไดสดสวนสมดลกน ปลกฝงคณธรรมคานยมทดงามและคณลกษณะอนพงประสงคไวในทก

กลมสาระการเรยนร อานวยความสะดวก เพอใหผเรยนเกดการเรยนร และมความรอบร รวมทง

สามารถใชการวจยเปนสวนหนงของกระบวนการการเรยนร โดยคานงถงความแตกตางระหวาง

บคคลของผเรยน จดการเรยนรใหเกดขนไดทกเวลา ทกสถานท และสามารถเทยบโอนผลการเรยน

และประสบการณไดทกระบบการศกษา (สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน, 2552,

หนา 3)

โครงสรางหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551

เพอใหการจดการศกษาเปนไปตามหลกการ จดหมายและมาตรฐานการเรยนร ทกาหนดไว

ใหสถานศกษาและผทเกยวของมแนวปฏบตในการจดทาหลกสตรสถานศกษา จงไดกาหนดโครงสราง

ของหลกสตรการศกษาขนพนฐาน ดงน

สาระการเรยนร

กาหนดสาระการเรยนรตามหลกสตร ซงประกอบดวย องคความร ทกษะหรอกระบวนการ

การเรยนร และคณลกษณะหรอคานยม คณธรรม จรยธรรมของผเรยนเปน 8 กลม ดงน

1. ภาษาไทย

2. คณตศาสตร

3. วทยาศาสตร

4. สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม

5. สขศกษาและพลศกษา

6. ศลปะ

7. การงานอาชพและเทคโนโลย

8. ภาษาตางประเทศ

10

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

สาระการเรยนรทง 8 กลมน เปนพนฐานสาคญทผเรยนรทกคนตองเรยนร โดยอาจจดเปน

2 กลม คอ กลมแรก ประกอบดวย ภาษาไทย คณตศาสตร วทยาศาสตร และสงคมศกษา ศาสนา

และวฒนธรรม เปนสาระการเรยนรทสถานศกษาตองใชเปนหลกในการจดการเรยนการสอน เพอ

สรางพนฐานการคดและเปนกลยทธในการแกปญหาและวกฤตของชาต กลมทสองประกอบดวย สข

ศกษาและพลศกษา ศลปะ การงานอาชพและเทคโนโลย และภาษาตางประเทศเปนสาระการเรยนร

ทเสรมสรางพนฐานความเปนมนษยและสรางศกยภาพในการคดและการทางานอยางสรางสรรค

มาตรฐานการเรยนร

หลกสตรการศกษาขนพนฐาน กาหนดมาตรฐานการเรยนรตามกลมสาระการเรยนร 8 กลม

ทเปนขอกาหนดคณภาพผเรยนดานความร ทกษะ กระบวนการ คณธรรม จรยธรรมและคานยมของ

แตละกลม เพอใชเปนจดมงหมายในการพฒนาผเรยนใหมคณลกษณะทพงประสงค ซงกาหนดเปน

2 ลกษณะ คอ

1. มาตรฐานการเรยนรการศกษาขนพนฐาน เปนมาตรฐานการเรยนรในแตละกลมสาระ

การเรยนร เมอผเรยนเรยนจบการศกษาขนพนฐาน

2. มาตรฐานการเรยนรชวงชน เปนมาตรฐานการเรยนรในแตละกลมสาระการเรยนร เมอ

ผเรยนเรยนจบในแตละชวงชน คอ ชนประถมศกษาปท 3 และ 6 และชนมธยมศกษาปท 3 และ 6

มาตรฐานการเรยนรในหลกสตรการศกษาขนพนฐาน กาหนดไวเฉพาะมาตรฐานการเรยนร

ทจาเปนสาหรบการพฒนาคณภาพผเรยนทกคนเทานน สาหรบมาตรฐานการเรยนรทสอดคลองกบ

สภาพปญหาในชมชนและสงคม ภมปญญาทองถน คณลกษณะอนพงประสงคเพอเปนสมาชกทดของ

ครอบครว ชมชน สงคม และประเทศชาต ตลอดจนมาตรฐานการเรยนรทเขมขนขนตามความสามารถ

ความถนด และความสนใจของผเรยน ใหสถานศกษาพฒนาเพมเตมได

สาระและมาตรฐานการเรยนร

หลกสตรการศกษาขนพนฐานกาหนดสาระและมาตรฐานการเรยนรเปนเกณฑในการกาหนด

คณภาพของผเรยนเมอเรยนจบการศกษาขนพนฐาน ซงกาหนดไวเฉพาะสวนทจาเปน สาหรบเปน

พนฐานในการดารงชวตใหมคณภาพ สาหรบสาระและมาตรฐานการเรยนรตามความสามารถ ความถนด

และความสนใจของผเรยน สถานศกษาสามารถพฒนาเพมเตมได สาระและมาตรฐานการเรยนร

การศกษาขนพนฐาน ในสวนของกลมสาระการเรยนรศลปะ มรายละเอยดดงตอไปน

สาระการเรยนรศลปะ (สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน, 2546, หนา 5)

11

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

ความสาคญ

กลมสาระการเรยนรศลปะเปนกลมสาระการเรยนรทมงเนนการสงเสรมใหนกเรยนมความคด

รเรมสรางสรรค มจนตนาการทางศลปะ ชนชมความงาม สนทรยภาพ ความมคณคา ซงมผลตอคณภาพ

ชวตมนษย กจกรรมศลปะสามารถนาไปใชในการพฒนานกเรยนโดยตรงทงทางดานรางกาย จตใจ

สตปญญา อารมณและสงคม ตลอดจนการนาไปสการพฒนาสงแวดลอม สงเสรมใหผเรยนมความ

เชอมนในตนเอง และแสดงออกในทางสรางสรรค พฒนากระบวนการรบรทางศลปะ การเหนภาพรวม

การสงเกตรายละเอยด ความสามารถคนพบศกยภาพของตนเอง อนเปนพนฐานในการศกษาตอหรอ

ประกอบอาชพได ดวยการมความรบผดชอบ มระเบยบวนย สามารถทางานรวมกบผอนอยาง

มความสข

สาระทเปนองคความรของกลมสาระการเรยนรศลปะประกอบดวย

สาระท 1 ทศนศลป

สาระท 2 ดนตร

สาระท 3 นาฏศลป

2. หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 กลมสาระการเรยนรศลปะ

สาระและมาตรฐานการเรยนร

สาระท 1 ทศนศลป

มาตรฐาน ศ 1.1 สรางสรรคงานทศนศลปตามจนตนาการ และความคดสรางสรรค

วเคราะห วพากษ วจารณคณคางานทศนศลป ถายทอดความรสก ความคดตองานศลปะอยางอสระ

ชนชม และประยกตใชในชวตประจาวน

มาตรฐาน ศ 1.2 เขาใจความสมพนธระหวางทศนศลป ประวตศาสตร และวฒนธรรม เหน

คณคางาน ทศนศลปทเปนมรดกทางวฒนธรรม ภมปญญาทองถน ภมปญญาไทย และสากล

สาระท 2 ดนตร

มาตรฐาน ศ 2.1 เขาใจและแสดงออกทางดนตรอยางสรางสรรค วเคราะห วพากษวจารณ

คณคาดนตร ถายทอดความรสก ความคดตอดนตรอยางอสระชนชมและประยกตใชใน

ชวตประจาวน

มาตรฐาน ศ 2.2 เขาใจความสมพนธระหวางดนตร ประวตศาสตร และวฒนธรรม เหนคณคา

ของดนตรทเปนมรดกทางวฒนธรรม ภมปญญาทองถน ภมปญญาไทยและสากล

12

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

สาระท 3 นาฏศลป

มาตรฐาน ศ 3.1 เขาใจ และแสดงออกทางนาฏศลปอยางสรางสรรค วเคราะห

วพากษวจารณคณคานาฏศลป ถายทอดความรสกความคดอยางอสระ ชนชม และประยกตใชใน

ชวตประจาวน

มาตรฐาน ศ 3.2 เขาใจความสมพนธระหวางนาฏศลป ประวตศาสตรและวฒนธรรม เหน

คณคาของนาฏศลปทเปนมรดกทางวฒนธรรม ภมปญญาทองถน ภมปญญาไทยและสากล

สาระท 1 ทศนศลป

มาตรฐาน ศ 1.1 สรางสรรคงานทศนศลปตามจนตนาการ และความคดสรางสรรค วเคราะห

วพากษวจารณคณคางานทศนศลป ถายทอดความรสก ความคดตองานศลปะอยางอสระชนชม และ

ประยกตใชในชวตประจาวน

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง

ม.1

1.บรรยายความแตกตางและความ คลายคลงกน

ของงานทศนศลปและสงแวดลอมโดยใชความร

เรองทศนธาต

• ความแตกตางและความคลายคลงกน

ของทศนธาตในงานทศนศลป และ

สงแวดลอม

2. ระบ และบรรยายหลกการออกแบบงาน

ทศนศลป โดยเนนความเปนเอกภาพความกลมกลน

และความสมดล

• ความเปนเอกภาพ ความกลมกลน

ความสมดล

3. วาดภาพทศนยภาพแสดงใหเหนระยะไกลใกล

เปน 3 มต

• หลกการวาดภาพแสดงทศนยภาพ

4. รวบรวมงานปนหรอสอผสมมาสรางเปน

เรองราว 3 มตโดยเนนความเปนเอกภาพ ความ

กลมกลน และการสอถงเรองราวของงาน

• เอกภาพความกลมกลนของเรองราวใน

งานปนหรองานสอผสม

5. ออกแบบรปภาพ สญลกษณ หรอกราฟกอนๆ

ในการนาเสนอความคดและขอมล

• การออกแบบรปภาพ สญลกษณ

หรองานกราฟก

6. ประเมนงานทศนศลป และบรรยายถงวธการ

ปรบปรงงานของตนเองและผอนโดยใชเกณฑท

กาหนดให

• การประเมนงานทศนศลป

13

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

มาตรฐาน ศ 1.2 เขาใจความสมพนธระหวางทศนศลป ประวตศาสตร และวฒนธรรม เหน

คณคางานทศนศลปทเปนมรดกทางวฒนธรรม ภมปญญาทองถน ภมปญญาไทย และสากล

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง

ม.1 1. ระบ และบรรยายเกยวกบลกษณะ รปแบบงาน

ทศนศลปของชาตและของทองถนตนเองจากอดต

จนถงปจจบน

• ลกษณะ รปแบบงานทศนศลปของ

ชาตและทองถน

2. ระบ และเปรยบเทยบงานทศนศลปของภาค

ตางๆ ในประเทศไทย

• งานทศนศลปภาคตาง ๆ ในประเทศ

ไทย

3. เปรยบเทยบความแตกตางของจดประสงคใน

การสรางสรรคงานทศนศลปของวฒนธรรมไทย

และสากล

• ความแตกตางของงานทศนศลป

ในวฒนธรรมไทยและสากล

การจดการเรยนรแบบหองเรยนกลบดาน

1. ความหมายของการเรยนแบบหองเรยนกลบดาน

หองเรยนกลบดานในทศนะของ วจารณ พานช (2551) เปนการเรยนรสมยใหมโดยใช

ประโยชนจาก ICT ใหมากทสดเทาทจะทาได โดยเฉพาะอยางยง ใชตรงความสนใจของนกเรยนอย

กบเรองทเปนประโยชน ซงจะชวยใหนกเรยนไมโดนดงดดไปใชเวลากบเรองไมเปนเรอง หรอเรอง

เสอมเสย (อบายมข) ชวยใหนกเรยนคนหาและเรยนรเชงเนอหาวชาไดเอง กจกรรมนเปนสวนทงาย

จงควรทาทบาน เรยนเนอวชาทบาน แตยงมสวนของการเรยนรทสาคญกวา ทรงพลงกวา เกดการ

เรยนรทแทจรงกวา คอการทาแบบฝกหด หรอการฝกประยกตใชความรในการแกปญหา การเรยน

เปนทมกบเพอน การชวยอธบายสวนทเพอนไมเขาใจใหแกเพอน การทาความเขาใจวาเนอหาสาระ

วชานนมความสาคญอยางไรในชวตจรง โดยครเขามามบทบาทใหกบผเรยนดวยการเปนโคช

เหลานควรเกดขนในชนเรยน

สรศกด ปาเฮ (2556, หนา 2) ไดใหความหมายของหองเรยนกลบดานวา หองเรยนกลบดาน

เปนรปแบบหนงของการสอน โดยทผเรยนจะไดเรยนรจากการบานทไดรบ ผานการเรยนดวย

ตนเองจากสอวดทศนนอกชนเรยนหรอทบาน สวนการเรยนในชนปกตนนจะเปนการเลยนแบบสบ

คนหาความรทไดรบรวมกนกบเพอนรวมชนโดยมครเปนผคอยใหความชวยเหลอชแนะ

14

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

จากความหมายของการเรยนแบบหองเรยนกลบดาน สรปไดวา หองเรยนกลบดาน คอ

รปแบบการจดการเรยนร ทนกเรยนเรยนรเนอหาผานสอออนไลนนอกเวลาเรยน แทนการบรรยาย

ของครในชนเรยน นกเรยนเขาถงเนอหาจากสอออนไลน เมออยทบานหรอสถานทอนๆ และนา

ความรนนกลบมาใชเพอสอบถามคร ซงการเรยนนอกหองเรยนเปนการเรยนเนอหา และการเรยน

ในหองเรยนจะเปนการปฏบตกจกรรม กระบวนการหรอวธการเพอเกดการเรยนรและเกดทกษะ

รวมกนในชนเรยน

2. ความเปนมาของหองเรยนกลบดาน

หองเรยนกลบดาน เกดขนจากจตวญญาณความเปนครเพอศษยของคร บานนอกใน

สหรฐอเมรกา 2 คน คอ Jonathan Bergman และ Aaron Sams ทตองการชวยนกเรยน ทมปญหาตาม

ชนเรยนไมทน เพราะตองขาดเรยนไปเลนกฬาหรอไปทากจกรรม หรอเพราะเขาเรยนรไดชา ICT

ชวยใหครทาสอวดโอสอนไดโดยงาย และนาสอไปแขวนไวบนอนเทอรเนตไดฟร ใหศษยทขาด

เรยนเขาไปเรยนได ศษยทเรยนชากเขาไปทบทวนไดอก ไมตองพงการจดผดๆ ถกๆ ตกๆ หลนๆ

อก ตอไป ครไมตองสอนชาแกเดกทขาดเรยนไปทากจกรรม คณคาของวดโอบทเรยนทแขวนไวบน

อนเทอรเนตไมไดหยดอยแคนน มนนาไปสการกลบทางการเรยนรของศษย วดโอบทเรยนทอยบน

อนเทอรเนต ชวยใหนกเรยนไมจาเปนตองใชเวลาทโรงเรยนในการเรยนเนอวชา แตใชเวลาใหเกด

คณคาตอตนเองมากกวาน น คอ ใชสาหรบฝกแปลงเนอความรไปเปนสาระ หรอความเขาใจ

ทเชอมโยงกบโลกหรอกบชวตจรง ซงชวงเวลาฝกหดนตองการความชวยเหลอจากคร เทากบผเขยน

หนงสอทง 2 ทานน ไดคนพบวธเรยนรแบบกลบทาง คอเรยนวชาทบาน ทาการบานทโรงเรยน

หรอรบถายทอดความรทบาน แลวมาสรางความรตอยอดจากวชาทรบถายทอดมา ใหเปนความรท

สอดคลองกบชวต ทาใหเกดการเรยนรทมพลงเกดทกษะทเรยกวา ทกษะแหงศตวรรษท 21 ไมใช

นกเรยนเทานนทเรยนรกลบทาง ครกสอนกลบทางดวย จรงๆแลวครเปนตวการของหองเรยนกลบ

ทาง และครกตองทางานแบบกลบทางดวย คอแทนทจะสอนวชาหนาชนเรยน กลบสอนหนากลอง

วดทศน แลวใชเวลาเรยนทโรงเรยนของศษย ทาหนาท ครฝก (Coach) ใหนกเรยนฝกแปลงวชา

หรอประยกตใชวชา ซงในกระบวนการนน นกเรยนตองสรางความรความเขาใจของตนขนมาใน

สมอง และในหวใจ กอนจะประยกตใชความรในกจกรรม หรอโจทยแบบฝกหด เปนการฝกฝน

เรยนรทแทจรง เนองจากครผเขยนหนงสอทง 2 คน เปนครสอนวชาเคมชนมธยมในโรงเรยน

เดยวกน เขาจงใชเวลาทโรงเรยน ใหนกเรยนทา Lab ซกถามขอสงสย และทาแบบฝกหดหรอการ

ทดสอบ ครทงสองพบวา ใชทาท ง 3 อยางแลวกยงมเวลาเหลอเขาบอกวา นคอกระบวนการ

Personalization ของการเรยน คอชวยใหครดแล ศษยไดเปนรายคน สงทดทสดทนกเรยนพงไดรบ

จากชนเรยนในปจจบนไมใชเนอวชา เพราะสงนนนกเรยนเรยนรเองได กระบวนการเรยนรท

15

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

นกเรยนตองพงครคอการตความวชาเขาสชวตจรง หรอการประยกตใชความร ในกระบวนการน

นกเรยนตองฝกฝน ลงมอปฏบตดวยตนเอง โดยสวนใหญทาเปนทมรวมกบเพอน และตองการคร

ฝกคอยชวยแนะนาและใหกาลงใจ (วจารณ พานช, 2551)

3. องคประกอบของการเรยนแบบใชแนวคดหองเรยนกลบดาน

หองเรยนกลบดานมองคประกอบของหองเรยนกลบดานและการเรยนรจรงดงน (วจารณ

พานช, 2551)

(1) กาหนดวตถประสงคของการเรยนรใหชดเจน

(2) ไตรตรองวาวตถประสงคไหนควรเรยนแบบลงมอทา หรอสวนไหนควรเลยนแบบรบ

ถายทอด

(3) ใหแนใจวานกเรยนเขาถงวดทศนเพอเรยนเนอหาสาระวชา

(4) สรางกจกรรมใหนกเรยนลงมอทาเพอเรยนรในชนเรยน

(5) สรางวธสอนหลายวธเพอพสจนวานกเรยนบรรลผลสาเรจตามวตถประสงคในแตละ

บทเรยน

4. ขอเปรยบเทยบของการเรยนแบบเดมกบการเรยนแบบกลบดาน

บทสรปเปรยบเทยบใหเหนถงรปแบบของการจดการเรยนการสอนแบบกลบดาน (Flipped

learning) กบรปแบบการจดการเรยนการสอนแบบเดม กลาวคอ การจดการเรยนการสอน แบบ

หองเรยนกลบทางนนจะมงเนน การสรางสรรคองคความรดวยตวผเรยนเอง ตามทกษะความร

ความสามารถและสตปญญา ตามอตราความสามารถทางการเรยนแตละคน จากมวลประสบการณ

ทครจดใหผานสอเทคโนโลย ICT หลากหลายประเภทในปจจบน และเปนลกษณะการเรยนร

จากแหลงเรยนรนอกชนเรยนอยางอสระทงดานความคดและวธปฏบตซงแตกตางจากการเรยน

แบบเดมทครจะเปนผปอนความรประสบการณใหผเรยนในลกษณะของครเปนศนยกลาง (Teacher

center) ดงนน การสอนแบบกลบทางจะเปนการเปลยนแปลงบทบาทของครอยางสนเชง กลาวคอ

ครไมใชผถายทอดความรแตจะทาบทบาทเปนตวเตอร (Tutors) หรอโคช (Coach) ทจะเปนผจด

ประกายและสรางความสนกสนานในการเรยน รวมทงเปนผอานวยความสะดวกในการเรยน

(Facilitators) ในชนเรยนนนๆ

ขอเปรยบเทยบดานตวอยางของกจกรรมและเวลา ระหวางการเรยนแบบเดม กบหองเรยน

กลบดาน ดงแสดงใหเหนจากตาราง

16

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

ตารางท 2.1 เปรยบเทยบกจกรรมและเวลาเรยนระหวางหองเรยนแบบเดมกบหองเรยนกลบดาน

การเรยนการสอนแบบเดม กลบดานชนเรยน

* การนาเขาสบทเรยน (Warm-up) 5 นาท

* ตอบขอสงสยเกยวกบการบานทนกเรยนไดรบ

มอบหมาย20 นาท

* บรรยายเนอหาใหม 30-45 นาท

* ชวยเหลอนกเรยนทางาน/กจกรรมการเรยนร

ตางๆ 20-35 นาท

* การนาเขาสบทเรยน (Warm-up) 5 นาท

* ถาม-ตอบ เกยวกบวดโอทนกเรยนไปด 10

นาท

* ชวยเหลอนกเรยนทางาน/กจกรรมการเรยนร

ตางๆ 75 นาท

5. ตวแบบ (Model) ของหองเรยนแบบกลบดาน

การจดการเรยนการสอนแบบหองเรยนกลบดาน (Flipped classroom) ซงเปนนวตกรรม

การเ รยนการสอนรปแบบใหมในการสรางผ เ รยนให เ กดการเ รยนรแบบรอบดานหรอ

Mastery Learning นน จะมองคประกอบสาคญทเกดขน 4 องคประกอบทเปนวฏจกร(Cycle)

หมนเวยนกนอยางเปนระบบ ซงองคประกอบทง 4 ทเกดขนไดแก (วจารณ พานช, 2551)

(1) การกาหนดยทธวธเพมพนประสบการณ (Experiential Engagement) โดยมครผสอน

เปนผชแนะวธการเรยนรใหกบผเรยนเพอเรยนเนอหาโดยอาศยวธการทหลากหลายทงการใช

กจกรรมทกาหนดขนเอง เกม สถานการณจาลอง สอปฏสมพนธ การทดลอง หรองานดานศลปะ

แขนงตางๆ

(2) การสบคนเพอใหเกดมโนทศนรวบยอด (Concept Exploration) โดยครผสอนเปน

ผคอยชแนะใหกบผเรยนจากสอหรอกจกรรมหลายประเภทเชน สอประเภทวดโอบนทกการ

บรรยายการใชสอบนทกเสยงประเภท Podcasts การใชสอ Websites หรอสอออนไลน Chats

(3) การสรางองคความรอยางมความหมาย (Meaning Making) โดยผเรยนเปน ผบรณาการ

สรางทกษะองคความรจากสอทไดรบจากการเรยนรดวยตนเองโดยการสรางกระดานความร

อเลกทรอนกส (Blogs) การใชแบบทดสอบ (Tests) การใชสอสงคมออนไลนและกระดานสาหรบ

อภปรายแบบออนไลน (Social Networking & Discussion Boards)

(4) การสาธตและประยกตใช (Demonstration & Application) เปนการสรางองคความร

โดยผเรยนเองในเชงสรางสรรค โดยการจดทาเปนโครงงาน (Project) และผานกระบวนการ

นาเสนอผลงาน (Presentations) ทเกดจากการรงสรรคงานเหลานน Model หรอตวแบบของการจด

17

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

กจกรรมการเรยนการสอนแบบหองเรยนกลบดาน (The Flipped Classrooms) ทกลาวไวในเบองตน

นน

6. ลกษณะสาคญของการกลบดานชนเรยน

6.1 การปรบรปแบบการเรยนการสอน จากเดมสงททาในชนเรยนเอาไปทาทบาน และสงท

มอบหมาย ไปทาทบานมาทาในชนเรยน กลาวคอ ในการเรยนการสอนรปแบบเดมนน ครเปน

ผบรรยายเนอหาตางๆในชนเรยน แลวมอบหมายงานใหนกเรยนนากลบไปทาเปนการบาน ในขณะ

ททาการบานนนนกเรยนอาจจะมขอสงสย ไมเขาใจ แตไมมคนตอบขอสงสย หรอคอยแนะนา

ชวยเหลอ จงไมสามารถทาการบานได ในการกลบดานชนเรยนนน การบรรยายของครจะถกบนทก

เปนวดโอเพอใหนกเรยนไดนาไปดลวงหนาทบานตอนกลางคน เมอมาเขาชนเรยนในวนรงขน

นกเรยนจะซกถามประเดนขอสงสยตางๆ จากการดวดโอ จากนนกทางานทไดรบมอบหมายเปน

รายบคคลหรอกลม โดยมครคอยใหคาแนะนาชวยเหลอ และตอบขอสงสยในระหวางการทางาน

นน

6.2 การปรบจดเนนความสาคญของการเรยนการสอนเปนการกลบมมมองจากการให

บทบาทและความสาคญทครผสอนไปใหความสาคญตอการเรยนรของผเรยน การปรบรปแบบการ

เรยนการสอนนจะทาใหบทบาทและความสาคญในขนเรยนเปลยนไปจากครและการบรรยาย

ของครเปนการเรยนรนกเรยน โดยมครเปนผชวยเหลอ แนะนาใหผเรยนปฏบตกจกรรมและ

การทางานตางๆเพอใหเกดการเรยนรอยางมประสทธภาพ

7. วธดาเนนการหองเรยนกลบดาน

วจารณ พานช, (2551,หนา 35) ไดเสนอแนวทางดาเนนการหองเรยนกลบดาน ดงน

(1) สงทควรทาในวนแรก

ควรมงไปดาเนนการทงหองเรยนกลบดาน (flipped classroom) และทงเรยนใหรจรง

(mastery learning) ทรวมเรยกวา flipped mastery ในวนแรกครอธบายประโยชนของการเรยนแบบ

ใหมและใหเดกดวดทศนอธบายวธเรยนแบบหองเรยนกลบดาน วาดตอนกเรยนอยางไร สรางความ

เขาใจและขอตกลงรวมกนใหเกดขนระหวางครและนกเรยน อธบายใหนกเรยนเรยนรและเคารพกฎ

กตการวมกน

(2) แจงใหผปกครองนกเรยน

แจงใหผปกครองนกเรยนทราบเรองการเรยนแบบใหม วานกเรยนจะไดประโยชน

อยางไร ผปกครองอาจเปนหวงเรองผลการสอบและในชวงแรกๆ อาจมการตอตานบาง แลวจะ

ยอมรบ และชนชม ในทสด

18

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

(3) สอนวธดและจดการวดทศน

การฝกทกษะการดวดทศนกทานองเดยวกนกบการฝกทกษะ การอานตารา ครตอง

แนะนาวธทถกตองแกศษย การดวดทศนบทเรยนแตกตางจากดทวบนเทง ในทานองเดยวกนกบการ

อานหนงสอหนงสอสารคด (Non-fiction) แตกตางจากการอานหนงสอนวนยาย (fiction) ควรดวด

ทศนแบบตงใจดจรงๆ โดยไมมสงรบกวนสมาธ เชนไมมหฟง iPod เสยบห ไมเปด Facebook ไป

พรอมๆ แนะนาใหนกเรยนควบคมวดทศน ทจะหยดหรอยอนกลบไปดตอนสาคญ แลวรวมกน

อภปรายทงชนวาหากตนเองเปนผควบคมวดทศนจะดตอตนเองอยาง ไร แตละคนดไดเขาใจเรวชา

แตกตางกนอยางไร และการเรยนจากวดทศนชวยใหนกเรยนแตละคนเปนผมอานาจเหนอการเรยน

ของตนอยางไรนอกจากนน ควรแนะนาวธจดบนทกจากวดทศน โดยครแจกแบบฟอรมใหนกเรยน

ฝกจดบนทก การจดบนทกจะชวยใหนกเรยนฝกตงคาถาม และการจบประเดนสาคญ

(4) กาหนดใหนกเรยนตงคาถามทนาสนใจ

เพอใหแนใจวานกเรยนไดดวดทศนมากอน ครจงควรกาหนดใหนกเรยนตงคาถามท

นาสนใจในชนเรยน โดยตองเปนคาถามทเกยวของกบในวดทศน และตวนกเรยนเองไมรคาตอบ

นกเรยนแตละคนตองตงคาถามมาคนละ 1 คาถาม ตอวดทศน 1 ตอน ในชนเรยนจะมชวงเวลา

“คาถามและคาตอบ” ทสนกสนานและมคณคาตอการเรยนร โดยนกเรยนอาจเรยนคนเดยว หรอ

เรยนเปนกลม เปนการทางานรวมกบคร เปนชวงเวลาทครไดเรยนร ไดมโอกาสสงเกตความเขาใจ

ผดของเดก และแกไข นกเรยนตองมสวนตงคาถาม และชวยกนหาคาตอบ บางคาถามครอาจไมร

คาตอบ ครจงไดมโอกาสแสดงใหเดกเหนวา การไมรเปนเรองปกต ไมใชเรองนาอายหรอตองปดบง

การทครไดรวมคนควากบเดก ทาใหเกดความสนทสนม ชวยใหเดกกลาถามตอ และทสาคญ ชวยให

ครไดเรยนรดวย การฝกตงคาถามสาคญกวาการฝกหาคาตอบ เคลดลบของการสอนโดยกาหนดให

คดคาถามมา 1 คาถามน ชวยใหนกเรยนตงใจดวดทศน ดแลวจบประเดน และหาประเดนทสงสย

ซงกคอทกษะการเรยนรนนเอง

การตงคาถามและรวมกนหาคาตอบในชวงเวลาเรยน ทาใหการเรยนสนกสนาน และ

ทกคนไดเรยนตามทตนสนใจ และกากบการเรยนของตนเอง (mastery learning-เรยนใหรจรง)

นกเรยนสวนใหญจะมคาถามสาหรบไปคนควาตอทบาน หรอถกเถยงกบเพอนๆ นอกเวลาเรยน

(วจารณ พานช, 2551)

(5) วางรปแบบหองเรยนแบบกลบทางและเรยนใหรจรง

หองเรยนตองเปลยนเปนหองทางาน เปนหองทจดสนใจคอการเรยนของตนเอง เรยน

โดยการลงมอทาไมใชโดยการฟงครสอนในหองเรยนแบบเกา เครองใชตางๆ ในหองตองเนนการ

ใชงานเพอการเรยนของนกเรยน และเพอการเรยนแบบมปฏสมพนธระหวางกนของนกเรยน ไมใช

19

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

เพอการสอนของครอยางแตกอน เครองใชเกอบทงหมดในหองมไวใหนกเรยนใช ไมใชสงวนไวให

ครเทานนทมสทธใชอยางในหองเรยนแบบเกา

(6) ใหเดกไดจดการเวลาและงานของตนเอง

ในบางชวงเวลาของเทอม นกเรยนบางคนอาจมกจกรรมพเศษทตองทา เชนกจกรรม

ตางๆของโรงเรยน หรอการแขงขนกฬา และชวงนนกใกลการสอบประจาภาคดวย ในหองเรยน

กลบทางและเรยนใหรจรง นกเรยนสามารถเรยนไวลวงหนา เรยนวชาบางวชาใหจบเรว สามารถ

สอบไลกอนเวลาและใชเวลาของวชาทเรยนจบเรวเรยนวชาอน นกเรยนทเรยนชากสามารถใชเวลา

เรยนชาชวงทตองการได สอบสวนใดไมผานกสอบใหมไดเสมอ

(7) สงเสรมใหเดกชวยเหลอกนเอง

จดสนใจคอนกเรยนดวยกนเอง ไมใชคร นกเรยนจะตระหนกในความจรงขอน เรยนร

รวมกน และชวยเหลอกน จะรวมตวกนเองเปนกลมเพอเรยนรรวมกน บางครงครจะจดนกเรยนเปน

กลมเรยนรเฉพาะเรอง การทเดกเรยนแบบชวยเหลอกนน ชวยใหการเรยนรเกดขนอยางลก

(8) สรางระบบประเมนทเหมาะสม

ตองมระบบประเมนทประเมนความเขาใจของเดกอยาง แมนยา คาถามคอ ครรได

อยางไรวาศษยไดเรยนรอยางรจรงตามทกาหนดไวในวตถประสงคของวชา และถานกเรยนคนใดยง

เรยนรไมไดตามทกาหนด จะทาอยางไร เทคโนโลย ICT สมยใหมคอคาตอบ

ครจะมวธชวยเหลอศษยแตกตางกน บางกรณครจะชวยเหลออยางเปนระบบ แตในบาง

กรณ ครจะปลอยใหนกเรยนใชความพยายามชวยเหลอตนเอง การเรยนทด ไมใชการเรยนแบบ

ไดรบการปอนสาระความร นกเรยนทชวยตวเองไดควรไดเรยนแบบชวยตวเอง เพราะจะเรยนรได

ลกและเชอมโยงกวา แตเดกทเรยนออน กตองไดรบความชวยเหลอตามความเหมาะสม

8. หองเรยนกลบดานกบการเรยนแบบรอบร

การจดประสบการณทางการเรยนแบบหองเรยนกลบดาน (Flipped classroom)นนจะ

กอใหเกดกระบวนการสรางองคความรทเรยกวา “การเรยนแบบรอบรหรอการเรยนใหรจรง

(Mastery learning)” ซงเปนการเรยนทชวยเพมผลสมฤทธทางการเรยนของเดก เพมความรวมมอ

ระหวางนกเรยน เพมความมนใจในตนเองของผเรยน และชวยใหโอกาสแกนกเรยนไดปรบปรง

แกไขตนเองในการเรยนรใหบรรลผลสมฤทธทางการเรยน ซงมผลการวจยทบงบอกวา การเรยน

แบบรอบรจะชวยใหผเรยนประมาณรอยละ 80 สามารถเรยนเนอหาสาคญได เทยบกบรอยละ 20

เมอใชวธสอนแบบเดมทใชกนอยในปจจบน

20

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

ลกษณะสาคญของการเรยนแบบรจรง (Mastery learning) คอ

(1) ผสอนกาหนดวตถประสงคอยางละเอยดในการเรยนรเนอหาสาระ มการจดกลม

วตถประสงคและตองบงบอกสงสาคญทผเรยนจะตองกระทาใหไดเพอแสดงวาตนไดเกดการเรยนร

จรงในสาระนนๆ วตถประสงคดงกลาวตองจดเรยงจากสงทเปนพนฐานไปสสงทซบซอนขน หรอ

จดเรยงจากงายไปหายาก

(2) ผสอนมการวางแผนการเรยนรสาหรบผเรยนแตละคนใหสามารถตอบสนองความถนด

ทแตกตางกนของผเรยน ซงอาจใชสอการเรยนร วธสอน หรอเวลาทแตกตางกน เพอชวยใหผเรยน

บรรลวตถประสงคทางการเรยนทกาหนด

(3) ผสอนแจงใหผเรยนเขาใจในจดมงหมาย วธการเรยน ระเบยบกตกา ขอตกลงตางๆใน

การทางานใหชดเจน

(4) ผเรยนมการดาเนนการเรยนรตามแผนการเรยนทผสอนจดให มการประเมนการเรยน

ตามวตถประสงคแตละขอ โดยผสอนคอยดแลและใหคาปรกษาเปนรายบคคล

(5) หากผเรยนบรรลวตถประสงคหนงทกาหนดไวแลว จงจะมการดาเนนการเรยนรตาม

วตถประสงคตอไป

(6) หากผเรยนไมสามารถบรรลวตถประสงคทกาหนดไว ผสอนตองมการวนจฉยปญหา

และความตองการของผเรยน และจดโปรแกรมการสอนซอมในสวนทยงไมบรรลผลนน แลวจง

ประเมนผลอกครงหนง หากสามารถทาไดจงใหเรยนรในวตถประสงคตอไป

(7) ผเรยนดาเนนการเรยนรอยางตอเนองตามวตถประสงคทกาหนดจนบรรลครบทก

วตถประสงคซงผเรยนอาจใชเวลามากนอยตางกนตามความถนดและความตองการของผเรยน

(8) ผสอนมการตดตามความกาวหนาในการเรยนรตามวตถประสงคของผเรยน และเกบ

ขอมลการเรยนรของผเรยนเปนรายบคคล และมการใชขอมลในการวางแผนการเรยนรใหแกผเรยน

ตอไป

9. ประโยชนทเกดจากการเรยนแบบหองเรยนกลบดาน

มเหตผลบางประการทบอกถงคณประโยชนของการสอนแบบหองเรยนกลบดาน(Flipped

classroom) ท Bergmann และ Sams กลาวไวในหนงสอของเขาทชอ Flip Your Classroom:

ReachEvery Student in Every Class Every Day สรปไดดงน

(1) เพอเปลยนวธการสอนของคร จากการบรรยายหนาชนเรยนหรอจากครสอนไปเปนคร

ฝก ฝกการทาแบบฝกหดหรอทากจกรรมอนในชนเรยนใหแกศษยเปนรายบคคลหรออาจเรยกวา

เปนครตวเตอร

21

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

(2) เพอใชเทคโนโลยการเรยนทเดกสมยใหมชอบ โดยใชสอ ICT ซงกลาวไดวาเปนการนา

โลกของโรงเรยนเขาสโลกของนกเรยนซงเปนโลกยคดจตล

(3) ชวยเหลอเดกทมงานยง เดกสมยนมกจกรรมมาก ดงนนจงตองเขาไปชวยเหลอในการ

จดการเรยนรโดยใชบทสอนทสอนดวยวดทศนอยบนอนเทอรเนต (Internet) ชวยใหเดกเรยนไว

ลวงหนาหรอเรยนตามชนเรยนไดงายขน รวมทงเปนการฝกเดกใหรจดการจดเวลาของตนเอง

(4) ชวยเหลอเดกเรยนออนใหขวนขวายหาความร ในชนเรยนปกตเดกเหลานจะถกทอดทง

แตในหองเรยนกลบดานเดกจะไดรบการเอาใจใสจากครมากทสดโดยอตโนมต

(5) ชวยเหลอเดกทมความสามารถแตกตางกนใหกาวหนาในการเรยนตามความสามารถ

ของตนเอง เพราะเดกสามารถฟง-ดวดทศนไดเองจะหยดตรงไหนกได กรอกลบ (Review) กได

ตามทตนเองพงพอใจทจะเรยน

(6) ชวยใหเดกสามารถหยดและกรอกลบครของตนเองไดทาใหเดกจดเวลาเรยนตามทตน

พอใจเบอกหยดพกได สามารถแบงเวลาในการดเปนชวงได

(7) ชวยใหเกดปฏสมพนธระหวางเดกกบครเพมขน ตรงกนขามกบการทเรยนแบบ

ออนไลน การเรยนแบบหองเรยนกลบดานยงเปนรปแบบการเรยนทนกเรยนยงคงมาโรงเรยนและ

นกเรยนพบปะกบคร หองเรยนกลบดานเปนการประสานการใชประโยชนระหวางการเรยนแบบ

ออนไลน และการเรยนระบบพบหนา ชวยเปลยนและเพมบทบาทของครใหเปนทงพเลยง (Mentor)

เพอน เพอนบาน (Neighbor) และผเชยวชาญ (Expert)

(8) ชวยใหครรจกนกเรยนดขน หนาทของครไมใชเพยงชวยใหศษยไดความรหรอเนอหา

แตตองกระตนใหเกดแรงบนดาลใจ (Inspire) ใหกาลงใจ รบฟงและชวยเหลอ สงเสรมผเรยนซงเปน

มตสาคญทจะชวยเสรมพฒนาการทางการเรยนของเดก

(9) ชวยเพมปฏสมพนธระหวางเพอนนกเรยนดวยกนเอง จากกจกรรมทางการเรยนทครจด

ประสบการณขนมานน ผเรยนสามารถทจะชวยเหลอเกอกลซงกนและกนไดด เปนการปรบเปลยน

กระบวนทศนของนกเรยนทเคยเรยนตามคาสงครหรอทางานใหเสรจตามกาหนดเปนการเรยนเพอ

ตนเองไมใชคนอน สงผลตอเดกทเอาใจใสการเรยน ปฏสมพนธระหวางนกเรยนดวยกนจะเพมขน

โดยอตโนมต

(10) ชวยใหเหนคณคาของความแตกตาง ตามปกตแลวในชนเรยนเดยวกนจะมเดกทม

ความแตกตางกนมาก มความถนดและความชอบทแตกตางกน ดงนนการจดกจกรรมการสอนแบบ

หองเรยนกลบทางจะชวยใหครเหนจดออนจดแขงของผเรยนแตละคน เพอดวยกนกเหนและ

ชวยเหลอกนดวยจดแขงของแตละคน

22

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

(11) เปนการปรบเปลยนรปแบบการจดการหองเรยน ชวยเปดชองใหครสามารถจด การ

ชนเรยนไดตามความตองการทจะทาครสามารถทาหนาทของการสอนทสาคญในเชงสรางสรรค

เพอสรางคณภาพแกชนเรยน ชวยใหเดกรอนาคตของชวตไดดทสด

(12) เปลยนคาสนทนากบพอแม ประสานความสมพนธทดระหวางโรงเรยนกบผปกครอง

ซงการรบทราบและแลกเปลยนความรรวมกนจะทาใหเดกเกดการเรยนรทดได

(13) ชวยใหเกดความโปรงใสในการจดการศกษา การใชหองเรยนแบบกลบทางโดย นา

สาระคาสอนไปไวในวดทศนนาไปเผยแพรทางอนเทอรเนต เปนการเปดเผยเนอหาสาระทางการ

เรยนใหสาธารณชนไดทราบ สรางความเชอมนในคณภาพการเรยนการสอนใหผปกครองทราบ

10. ความหมายของ M-Learnning

ปรชญนนท นลสข (2554, หนา 195) ไดกลาววา Mobile Learnning หมายถง การจดการ

เรยนการสอนโดยอาศยโทรศพทเคลอนทเปนสอในการเรยนรทตดตอระหวางผเรยนกบผสอน ซง

สามารถสอสารไดดวยเสยง ภาพ ภาพเคลอนไหว ทหนาจอของโทรศพทเคลอนท

Watson and White (2015) ไดกลาววา เอมเลรนนงหมายถงการรวมกนของ 2 P คอ เปน

การเรยนจากเครองสวนตว (Personal) และเปนการเรยนจากเครองพกพาได (Portable) การท

เรยนแบบสวนตวนนผเรยนสามารถเลอกเรยนในหวขอทตองการ และเรยนจากเครองทพกพาได

นนกอใหเกดโอกาสของการเรยนรได ซงเครองแบบ Personal Digital Assistant (PDA) และ

โทรศพทมอถอนนเปนเครองทใชสาหรบเอมเลรนนงมากทสด

Schofield, West, and Taylor (2015) ไดกลาวสรปในนยามความหมายของคาวา Mobile

Learnning ไวอยางนาสนใจ คอ

(1) เปนการเรยนรทเกดขนไดในสภาพการณตางตางสถานทของผเรยนทจะเออประโยชน

ตอการสรางโอกาสทางการเรยนรโดยเทคโนโลยแบบพกพา

(2) เปนผลจากการใชเทคโนโลยแบบพกพารวมกน ระหวางเทคโนโลยแบบไรสาย และ

เทคโนโลยแบบเครอขายทจะชวยอานวยความสะดวก สนบสนนสงเสรม เพอยกระดบผลสมฤทธ

ของการเรยนการสอน

สรปความหมายของ M-Learning ทบงบอกถงคณลกษณะบางประการของเทคโนโลย

ประเภทดงกลาวคอ

(1) เปนการเรยนรทมจดเนนอยทเทคโนโลย (Techno-centric) เนองจากการเรยนลกษณะ

ดงกลาวจะเปนการเรยนรทตองมการเปลยนแปลงโยกยายสถานท จงตองมการใชอปกรณการ

สอสารแบบเคลอนทเพอเปนสอกลาง รวมทงใชเทคโนโลยๆ เปนตวชวยสนบสนน

23

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

(2) การเรยนจะมลกษณะรวมและมสวนคลายกบการเรยนแบบ อเลรนนง (Relationship

to E- Learning) ลกษณะของการเรยนของ M–Learning จะดคลายๆกบ E-Learning หรอ Blended

Learning ทเกดจากการใชอปกรณสอสารแบบเคลอนทในการนาเสนอและจดกจกรรมการเรยนการ

สอน

(3) เปนการเรยนรทเพมพน และขยายขอบขายการเรยนแบบปกตใหเพมมากขน

(Augmenting FormalEducation) ซงประสบการณทางการเรยนรบางอยางสามารถเพมเตมหรอขยาย

ขอบขายเพมขนจากลกษณะของการเรยนแบบโมบายเลรนนง ดงกลาว

(4) เปนการเรยนรทยดผเรยนเปนศนยกลางของการเรยนการสอน (Learner Centered) โดย

ทผเรยนจะเปนผทมบทบาทสาคญของการเรยนรในแบบนมากทสด มใชตวเทคโนโลยทนามาใชแต

ประการใด

11. ขอดของ M-Learning

(1) มความเปนสวนตวและอสระทจะเลอกเรยนรและรบร

(2) ไมมขอจากดดานเวลา สถานท และเพมความเปนไปไดในการเรยนร

(3) มแรงจงใจตอการเรยนรมากขน

(4) สงเสรมใหเกดการเรยนรไดจรง

(5) ดวยเทคโนโลยแหง M-Learning ทาใหเปลยนสภาพการเรยนรจากทยดผสอนเปน

ศนยกลางไปสการสรางปฏสมพนธโดยตรงกบผเรยน จงเปนการสงเสรมใหมการสอสารกบเพอน

และผสอนมากขน

(6) สามารถรบขอมลทไมมการระบชอได ซงทาใหผเรยนทไมมความมนใจกลาทจะ

แสดงออกมากขน

(7) สามารถสงขอมลยอนกลบไปยงผสอนได อกทงกระจาย Software ไปยงผเรยนทกคน

ไดทาใหผเรยนทกคนม Software รนเดยวกนเรวกวาการโทรศพท หรอ E–Mail

(8) เครองคอมพวเตอรแบบพกพา เครอง PDAS หรอโทรศพทมอถอทใชสาหรบ การเรยน

แบบ M-Learning นนชวยลดความแตกตางทางดจตลเนองจากราคาเครองถกกกวาคอมพวเตอร

(9) ใชไดสะดวกสบาย และมประสทธภาพทงในสภาพแวดลอมทางการเรยนและการ

ทางาน

(10) เครองประเภทพกพาแบบตางๆ สงเสรมใหผเรยนมความกระตอรอรนทางการเรยน

และมความรบผดชอบตอการเรยนดวยตนเอง

24

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

12. ขอจากดของ M- Learning

(1) ขนาดของความจ (Memory) และขนาดหนาจอทจากดอาจเปนอปกรณสาหรบอาน

ขอมล แปนกดตวอกษรทไมสะดวกรวดเรวเหมอนกบแปนกด Keyboard ของคอมพวเตอรแบบตง

โตะอกทงเครองยงขาดมาตรฐาน ทตองคานงถงในการออกแบบสอ เชน ขนาดของหนาจอ แบบ

ของหนาจอทบางรนเปนแนวตง บางรนเปนแนวนอน

(2) ระบบการเชอมตอกบเครอขายยงตองมการลงทนคอนขางสงและคณภาพยงไมนาพง

พอใจ

(3) Software ทมในทองตลาดทวไปไมสามารถใชไดกบตวเครองโทรศพทแบบพกพาได

(4) ราคาเครองรนใหมบางรนราคาคอนขางแพง อาจประสบปญหาการสญหายและ

โจรกรรม

(5) ความแขงแรงของเครองยงเทยบไมไดกบคอมพวเตอรแบบตงโตะ

(6) เครองบางรนยงดอยดานของการเพมสมรรถนะหรอเพมประสทธภาพเครอง (upgrade)

(7) การพฒนาระบบ M-Learning อยางตอเนองสงผลตอการขาดการควบคมมาตรฐานของ

การผลตเพอใชประโยชนในการเรยนแบบ M-Learning

(8) ธรกจการตลาดของเครองโทรศพทมอถอมการเปลยนแปลงอยางรวดเรว ทาใหผใช

ตดตามผลผลตของเครองมอเพอการใชไมทนกบสภาวการณทเปลยนแปลงไปนน

(9) เมอมผใชระบบเครอขายไรสายกนมากขน ทาใหการรบสงสญญาณดอยประสทธภาพ

(10) ยงไมมมาตรฐานดานความปลอดภยของขอมล

จากการศกษาเอกสารทเกยวของกบการสอนแบบหองเรยนกลบดาน โดยการวเคราะหและ

สงเคราะหองคประกอบของการเรยนการสอนแบบหองเรยนกลบดาน โดยกาหนดองคประกอบ

ของการเรยนการสอนแบบหองเรยนกลบดาน ไดดงน

ขนเตรยม

ชแจงรายละเอยดการเรยนรรวมกนกบนกเรยนโดยใชแนวคดหองเรยนกลบดาน

ขนสอน

- นอกหองเรยน ผเรยนศกษาเนอหาลวงหนาผานบทเรยนเครอขายไรสาย M–Learning

- ในหองเรยน ครและผเรยนตงคาถามจากการศกษาเนอหาลวงหนาผานบทเรยนเครอขาย

ไรสาย M–Learning จากนนผเรยนปฏบตกจกรรมตามทไดรบมอบหมายโดยครเปนผใหคาแนะนา

ขนสรปผล ครและนกเรยนสรปผลการเรยนรรวมกน โดยใหผเรยนเปนผต งคาถาม

25

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

ขนประเมนผล วดผลประเมนผลการเรยนรดวยการประเมนจากผลงาน และสงเกตพฤตกรรม

การเขารวมกจกรรม

การจดการเรยนรแบบสาธต

1. ความหมายของการสอนแบบสาธต

ทศนา แขมมณ (2551, หนา 330) กลาววา วธสอนโดยการใชสาธต คอ กระบวนการท

ผสอนใชในการชวยใหผเรยนเกดการเรยนรตามวตถประสงคทกาหนด โดยการแสดงหรอทาสงท

ตองการใหผเรยนไดเรยนร ใหผเรยนสงเกตด แลวใหผเรยนซกถาม อภปราย และสรปการเรยนรท

ไดจากการสงเกตการสอนสาธต

มงกร ทองสขด (2522, หนา 50-51) กลาววา การสาธตเปนเทคนคสาคญอยางหนง ของ

การสอนวทยาศาสตร โดยมจดมงหมายเพอแสดงใหนกเรยนเขาใจวธการหรอประสบการณใน

เรองราวตางๆ หรอเพอตองการใหเดกเขาใจในเรองราวทยาก เชน การหกเหของแสง การตอ

วงจรไฟฟา เปนตน

ปญญา สงขภรมย และ สคนธ สนธพานนท (2550, หนา 47-51) ใหความหมายวา วธสอน

สาธตเปนวธการทผสอนเปนผถายทอดความรใหแกผเรยนเกดการเรยนรในเนอหาสาระ พรอมทง

แสดงกระบวนการปฏบตประกอบคาอธบายตามขนตอนการสาธตนนๆ แลวใหผเรยนซกถาม

อภปราย และสรปผลการเรยนรจากการสอนสาธต

จากความหมายดงกลาว สรปไดวา การสอนแบบสาธต คอ กระบวนการจดการเรยน

การสอนในหองเรยน ทครบรรยายเนอหาสาระการเรยนร และแสดงวธการหรอขนตอนการ

ปฏบตงานใหนกเรยนดเปนตวอยาง นกเรยนคอยสงเกตวธการ แลวนาไปปฏบตตาม โดยอาจมการ

ใชสอประกอบการสอนสาธตดวย

2. ประเภทของการสอนแบบสาธต

ปญญา สงขภรมย และ สคนธ สนธพานนท (2550, หนา 47-51) แบงการสาธตออกเปน

3 ลกษณะ

(1) การสาธตสาหรบผเรยนทงหอง (Class) เปนการสาธตททกคนไดเรยนรพรอมกน

ซงเปนการเรยนรทผสอนจดขนเมอเนอหาสาระทตองการสาธตนนเปนเนอหาสาคญททกคนควรร

การสาธตทงหองเรยน ผสอนตองมการเตรยมการเปนอยางด เพอใหเกดผลตามจดประสงค

26

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

(2) การสาธตสาหรบกลมยอย (Group Demonstration) เปนการสาธตสาหรบผเรยนกลม

ยอยทพรอมจะเรยนรในเนอหาหรอฝกการทางานบางอยางเพมเตมจากคนอนในหองเรยน และยง

จดสาธตสาหรบผเรยนทยงไมอาจตดตามการสาธตทผสอนทาไปแลวไดทน การสาธตกลมยอย

ผสอนสามารถทาการสาธตรวมกบผเรยน เพอใหผเรยนมสวนรวมในกจกรรม

(3) การสาธตเปนรายบคคล (Individual Demonstration) เปนการสาธตใหแกผเรยนเฉพาะ

ในกรณทผเรยนเกดการสงสยหรอไมแนใจ มปญหาในการทางาน หรอปฏบตงาน ผสอนเดนด

การปฏบตงานของผเรยน เมอผเรยนคนใดคนหนงมปญหาหรออาจจะทาไมได ผสอนจะใชวธ

การสาธตขนตอนในการทางานตางๆ ใหผเรยนด เพอเกดความเขาใจในการทางานแตละขนตอน

เชน วธการใชเครองมอประเภทตางๆ เปนตน

3. รปแบบของการสาธต

Sund and Throwbridge (1973, pp. 117-118) ไดแบงการสาธตออกเปน 6 ประเภทดงน

(1) ผสอนเปนผสาธต เปนการสาธตททาใหผสอนทาหนาทสาธตดวยตนเอง และทาการ

สาธตกบผเรยนกลมใหญ ผสอนสามารถควบคมผเรยนในชนเรยนไดด และนาเขาสบทเรยนไดงาย

(2) ผสอนและผเรยนรวมกนสาธต เปนการสาธตทผสอนและผเรยนมสวนรวมกนใน

การสาธต หรอปฏบตตามขนตอน โดยใหผเรยนออกมาปฏบต หรอสาธตวธการทางาน ซงผสอน

จะคอยใหคาปรกษาการสาธตแบบนผเรยนไดเรยนรแบบมสวนรวม

(3) ผเรยนสาธตเปนกลม เปนการสาธตแบบทผ เรยนมสวนรวมทางานเปนกลมให

ความรวมมอกนอยางจรงจง โดยผเรยนแตละคนในกลมจะมบทบาทหรอหนาทในการสาธตแตละ

ขนตอนทตนเองรบผดชอบ การสาธตแบบนถาผเรยนไมมความพรอมในการสาธต จะทาให

การเรยนรไมประสบผลดเทาทควร

(4) ผเรยนสาธตเปนรายบคคล เปนการสาธตทผเรยนไดรบความรและประสบการณโดย

ตรงจากการสาธต ผเรยนชอบ และเกดความรความเขาใจในขนตอนตางๆ ดวยตนเอง ผเรยนจะรสก

ภาคภมใจทไดเปนผสาธต

(5) วทยากรสาธต เปนการสาธตทผสอนเชญวทยากรทมความชานาญมาสาธตในเรองทม

ความสาคญ ตองอาศยผทมประสบการณ มความรเฉพาะทาง เชน การสาธตวธการปฐมพยาบาล

ผทถกกระแสไฟฟาดด ผ เรยนไดรบความรจากผ ทมประสบการณจรง และเปนการเปลยน

บรรยากาศการเรยนร

27

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

(6) การสาธตเงยบ

สวฒน มทธเมธา (2523, หนา 176) แบงการสาธตออกเปน 2 วธ

(6.1) สาธตเงยบไมมการอธบายผเรยนสงเกตขนตอน และวธการตางๆ จากการสาธต

ของครหรอผอน เมอสาธตเสรจแลวครจงใหนกเรยนอธบาย หรอทาแผนภมแสดงขนตอนของการ

ปฏบตนนๆ โดยทกอนทาการสาธต ครหรอครตองบอกผเรยนกอนวาเปนการสาธตเงยบใหผเรยน

คอยสงเกต บนทกขนตอนเอาเอง

(6.2) สาธตแบบบรรยาย ในขณะททาการสาธตหรอกอนทจะทาการสาธต ผสาธต

อธบายขนตอน หรอทาแผนปลวแสดงขนตอนของการสาธต วธการสาธตในเวลาเดยวกน ใหผเรยน

ดรายละเอยดแผนภมตางๆ จากแผนปลว หรอคมอการสาธตไปดวย

จานง พลายแยมแข (2514, หนา 67) ไดใหเกณฑในการพจารณาความเหมาะสมของการ

สอนแบบสาธตดงน

(1) เปนการทดลองทยงยากซบซอน การทดลองบางรายการ ไมอาจพลกแพลงใชอปกรณ

ชนดงายๆ ได เพราะจะไมไดผลสมบรณตามความเปนจรง หรออาจจะเปนการทดลองทใชสารเคม

การจดระเบด การจดไหมอยางรนแรง ซงลวนแลวแตกอใหเกดอนตรายหรอความเสยหายแกตวได

งาย

(2) เปนการเราความสนใจ ไปสการตงคาถามหรอปญหา บางครงกอนครจะเรมสอน

บทเรยนใด อาจใชวธการสาธตทดลองเปนเครองเราความสนใจ เพอนาเขาสบทเรยนหรอหวขอ

เรองทตองการไดเปนอยางด ทาใหเกดความประหลาดใจและสนใจ ใชความคดทจะหาคาตอบให

ได

(3) ชวยแกปญหาในทางกลบกนของขอ 2 ครอาจใชการสาธต การทดลองชวยตอบปญหา

หรอชวยแกปญหา ใหกระจางไดดกวาการบรรยายแตอยางเดยว ปญหาอาจไดมาจากการคนควาของ

นกเรยนหรอคร เปนผนามาเสนอ หรอเปนทฤษฎบางอยางทอานพบจากตาราหรอแบบเรยนแตไม

แนใจวาจะเปนความจรงเพยงใด จนกวาจะมการทดลองใหเหนจรง โดยนามาสาธตใหนกเรยนเหน

พรอมๆ กนทงชน

(4) เปนการทดลองหลายๆ อยางในคราวเดยวกน ในการสอนเรองบางเรองหากจะใหเกด

ความเขาใจอยางชดเจนตองมการทดลองหลายชดประกอบกน ถาจะจดใหเดกทดลองกมอปกรณไม

พอหรอสถานทคบแคบ ซงอาจทาใหเกดความโกลาหลวนวาย เพอตดปญหาดงกลาว ครจงควรใช

วธการสอนแบบสาธต

28

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

นอกจากน สนทร โคตรบรรเทา (2535, หนา 15) ไดกลาวถงคณลกษณะของการสอน

ภาคปฏบต หรอการสอนสาธตทดทผสอนควรจะทาโดยไดเสนอไว 9 ประการดวยกน

(1) สงเสรมใหผเรยนมสวนรวมอยางเตมท

(2) มทศนคตในทางบวกตอการสอนสาธต

(3) เนนการคดอยางมวจารณญาณ ในการแกปญหาทางวทยาศาสตร และกจกรรมทาง

สตปญญาทตองการใหผเรยนคด

(4) สงเสรมใหผเรยนรจกบรณาการภาคปฏบต ใหเขากบการเรยนรเนอหาทสอนใน

องคประกอบอนของรายวชา

(5) ควบคมดแลผเรยนอยางใกลชดเพอใหยอมรบปญหาทเกดขนกบความคดรวบยอดตาม

แบบฝกหด

(6) ใหโอกาสผเรยนไดฝกทกษะอยางเพยงพอ

(7) ใหแบบอยางบทบาททดแกผเรยน

(8) การเราความสนใจและทาทาย

(9) เปนกนเอง ชวยเหลอ และมเวลาใหกบผเรยน

ในการสอนภาคปฏบตหรอการสอนสาธตนมวตถประสงคทแตกตางกนไป แตทสาคญ

จะตองใหบรรลอย 2 ประการเทานนคอ

(1) การเรยนรทกษะ และเทคนคภาคปฏบต หองทใชในการปฏบตควรเปนสถานทซงจด

เพอใหโอกาสผเรยนไดฝกทกษะและเทคนคหลายอยางทกษะและเทคนคเหลานควรกาหนดไว

เพอใหผเรยนไดมแนวคดชดเจนวาวชาน ทกษะนตองการอะไร หรอบรรลอะไรเมอจบรายวชา

(2) การเขาใจกระบวนการเสาะแสวงหาความรตามหลกวทยาศาสตร โดยทว ไปแลว

การเสาะแสวงหาความรตามหลกวทยาศาสตรมลกษณะ 4 ประการคอ การวเคราะหเอกสาร

อยาง มวจารณญาณ การกาหนดปญหาตางๆ หรอปญหาใหมๆ การวเคราะหและตความขอมล

การทดลองและการรายงานผลดวยการสอวาจาและเขยน

4. ขนตอนของการดาเนนการสอนแบบสาธต

อญชล แจมเจรญ และสกญญา ธารวรรณ (2523, หนา 72-74) ไดเสนอขนตอนของการ

ดาเนนการสอนแบบสาธตไดดงน

(1) ขนเตรยมการกอนการสาธต ครควรดาเนนการตามลาดบขนตอนดงน

(1.1) ครศกษาบทเรยน เลอกกจกรรมวาจะสาธตอยางไรจงจะเหมาะสมกบเนอหาวชา

29

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

(1.2) ระบวตถประสงคในการสาธตลงไปวา ตองการใหนกเรยนเกดความคดรวบยอด

(Concept) อะไรบาง

(1.3) เตรยมอปกรณ เครองมอในการสาธตไวใหพรอม

(1.4) ครลงมอสาธตดกอนวาไดผลตามทตองการหรอไม เพอจะไดชวยใหครปรบปรง

เครองมอในการสาธต ถาเครองมอไมเหมาะสมอาจจะตองเปลยนเครองมอใหม

(1.5) เตรยมคาถามไวถามนกเรยน เพอใหนกเรยนตดตามตงแตตนจนสนสดการสาธต

(1.6) เตรยมการวดผลการสาธตไวลวงหนาวาจะใชการวดผลอยางไร

(1.7) กาหนดเวลาไวแตละตอนในการสาธต

(1.8) จดโตะ เกาอของนกเรยนใหเหมาะสมกบการสาธต ตองใหนกเรยนไดมองเหน

ทวถงกน อาจจดชนเรยนเปนรปครงวงกลม โตะครควรยกระดบใหสงพอเหมาะเพอใหนกเรยน

มองเหนการสาธตไดทวถงกน

(2) ขนทาการสาธต

(2.1) ครเราความสนใจ ของนกเรยนใหเกดความสนใจในบทเรยนทจะสอนตอไป และ

ทาการสาธตตามลาดบขน

(2.2) การสาธต ควรเรมตนดวยการตงคาถาม เชน ถามชอเครองมอ แลวตอดวยคาถาม

อนๆ เปนการใหนกเรยนใชความคดคาดคะเนคาตอบลวงหนา

(2.3) ลงมอสาธต เพอใหนกเรยนเหนวา คาคาดคะเนของใครถก ของใครผดโดยทา

ตามลาดบของกจกรรมทเตรยมไว และตองบอกใหนกเรยนสงเกต ตดตามการสาธตทกระยะ

ในขณะทสาธตครควรอธบายประกอบไปดวย ใชกระดานดา รปภาพและแผนภมเทาทจาเปน เชน

กระดานดาสาหรบเขยนหวขอ หรอแผนภม ครชใหดลาดบขนตอนในการสาธต ทงน เพอชวยให

นกเรยนเกดความเขาใจและเกดความคดรวบยอดดขน

(2.4) ครอาจใหนกเรยนมารวมแสดงการสาธตดวย

(3) ขนสรปและวดผล

(3.1) การสรปผลควรใหนกเรยนเปนผสรป ครชวยนาทางใหนกเรยนสรปไดอยาง

ถกตองและไดความคดรวบยอดตามทตองการ ครเขยนลงบนกระดานดา เพอใหนกเรยนไดเหนทง

ถงกน หรอจะใหนกเรยนเขยนสรปบทเรยนกได

(3.2) การวดผลอาจทาไดดงน

(3.2.1) ใหนกเรยนเขยนสรปการสาธต

30

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

(3.2.2) การตงปญหาถาม ใหนกเรยนอธบายอาจใหนกเรยนตอบปากเปลาหรอ

เขยนตอบกได

(3.2.3) ใหนกเรยนลองสาธตดบางวาทาไดถกตองหรอไม เกดผลตามทตองการ

หรอไม

ทศนา แขมมณ (2551, หนา 330) ไดเสนอเทคนคตางๆ ในการใชวธสอนโดยใชการสาธต

ใหมประสทธภาพ

(1) การเตรยมการ ผสอนจาเปนตองมการเตรยมตวพอสมควร เพอใหการเรยนรเปนไป

อยางสะดวกและราบรน การเตรยมตวทสาคญ คอ ผสอนควรมการซอมการสาธตกอน เพอจะได

เหนปญหาและเตรยมแกไขปองกนปญหาทจะเกดขน ตอไปจงจดเตรยม วสด อปกรณ เครองมอ

และสถานท ทจะใชในการสาธต และจดวางไวอยางเหมาะสม สะดวกแกการใช นอกจากนนควร

จดเตรยมแบบสงเกตการณสาธต และเตรยมคาถามหรอประเดนทจะใหผเรยนไดรวมคดและ

อภปรายดวย

(2) กอนการสาธต ผสอนควรใหความรเกยวกบเรองทจะสาธตแกผเรยนอยางเพยงพอ ทจะ

ทาใหผ เรยนเกดความเขาใจสงทสาธตไดด โดยอาจใชวธบรรยาย หรอเตรยมเอกสารทให

รายละเอยดเกยวกบลาดบขนตอนใหผเรยน หรอใชสอ เชน วดทศน หรอผสอนอาจมอบหมายให

ผเรยนไปศกษาเนอหาทจะสาธตมาลวงหนา นอกจากนนควรใหคาแนะนาแกผเรยนในการสงเกต

หรอจดทาแบบสงเกตการณสาธตใหผเรยนใชในการสงเกต และผสอนอาจใชเทคนคการมอบหมาย

ใหผเรยนรายบคคลสงเกตเปนพเศษเฉพาะจด เฉพาะประเดน เพอชวยใหผเรยนตงใจสงเกต และม

สวนรวมอยางทวถง

(3) การสาธต ผสอนอาจใชวธการบรรยายประกอบการสาธต การสาธตเปนไปอยางม

ลาดบขนตอน ใชเวลาอยางเหมาะสม ไมเรวเกนไปขณะสาธตอาจใชแผนภม กระดานดา หรอ

แผนใสประกอบ และควรเปดโอกาสใหผเรยนซกถาม หรอซกถามผเรยนเปนระยะๆ เพอกระตน

ความคดหรอความสนใจของผเรยน และในบางกรณอาจใหผเรยนบางคนมาชวยในการสอนสาธต

เทคนคการสาธตอกเทคนคหนงคอ การใชการสาธตเงยบแทนการบรรยายประกอบการสาธต และ

อาจมการสาธตซ าหากผเรยนยงไมเกดความเขาใจชดเจน นอกจากนนผสอนอาจใหผเรยนเปนฝาย

สาธตดวยกได ในกรณทการสาธตมสงทเปนอนตรายได ผ สอนจะตองสอนใหผเรยนรและ

ระมดระวงในเรองความปลอดภย และควรเตรยมการปองกนและแกไขปญหาไวดวย

(4) การอภปรายสรปการเรยนร หลงจากการสาธตแลว ผสอนควรใหผเรยนรายงานสงทได

สงเกตเหนแลกเปลยนกน เปดโอกาสใหผเรยนซกถาม ผสอนควรเตรยมคาถามไวกระตนใหผเรยน

31

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

คดดวย ผเรยนอภปรายแลกเปลยนความรความคดทแตละคนไดรบจากการสาธตของคร และ

รวมกนสรปการเรยนรทไดรบ

ปญญา สงขภรมย และ สคนธ สนธพานนท (2550, หนา 47-51) ไดเสนอขนตอนการจด

กจกรรมการเรยนรแบบสาธต ดงน

(1) ขนเตรยมการสาธต การสาธตทตองอาศยการเตรยมการ ดงน

(1.1) กาหนดจดประสงค ผสอนกาหนดจดประสงคของการสาธตใหชดเจนวาจะให

ผเรยนทาสงใดอยางไร การกาหนดจดประสงคไมควรกาหนดกวางเกนไป เพราะการสาธตแตละ

ครงควรทาเพอใหเกดความคดรวบยอดเพยงประการเดยว

(1.2) กาหนดขนตอนในการสาธตใหละเอยด ผสอนตองเขยนแผนการจดการเรยนรวา

จะเสนอยางไร จะใชเครองมอใดกอนหลง ทกขนตอนในการสาธตตองมความหมาย และแสดงให

เหนถงกระบวนการทางานทด การสาธตแตละครงไมควรใชเวลานานเกนไป ควรอยในชวงระยะ

15-30 นาท

(1.3) จดเตรยมเครองมออปกรณสาหรบการสาธต กอนการสาธตผสอนตรวจสอบวา

เครองมออปกรณครบถวนหรอไม โดยเครองมอและอปกรณทใชในการสาธตจะตองอยในสภาพท

ใชงานไดด ผสอนจดเตรยมเครองมอและอปกรณใหสอดคลองกบเนอหาสาระและลาดบขนตอน

ในการสาธต เพอใหการสาธตมประสทธภาพและทาใหผเรยนไมเบอและเปนการสรางบรรยากาศ

การเรยนร

(1.4) จดเตรยมสถานทในการสาธต ผสอนควรเตรยมสถานททจะสาธตใหผเรยนได

มองเหนทกขนตอนในการสาธตไดอยางชดเจน เพอใหผเรยนเกดการเรยนรในชนเรยน

(1.5) ทดลองกระบวนการทจะสาธตทกขนตอน กอนการสาธตในชนเรยนทกครง

ผสอนจะตองทดลองกระบวนการสาธตตามกระบวนการทกขนตอน เพอเปนการตรวจสอบ

ขอบกพรองเพราะถาการสาธตผดพลาด หรอไมเปนไปตามหลกการ ผเรยนทเฝามองการสาธตอย

จะหมดความเชอถอในกระบวนการนนๆ และเกดขอสงสยในการทางานของผสอนดวย

(1.6) จดเตรยมเอกสารและวธการวดผลประเมนผลทชดเจน ผสอนจดเตรยมเอกสาร

ตางๆ สาหรบการใชประกอบการสาธต เพอใหผเรยนไดทากจกรรมรวมขณะดการสาธต ผสอน

จดทาเครองมอวดผลและประเมนผลตามสภาพเปนจรง

(2) ขนการสาธต

(2.1) ผสอนบอกจดประสงคการสาธตและเรองทจะสาธตใหผเรยนทราบ

(2.2) ผสอนบอกขนตอนของกจกรรมทผเรยนตองปฏบต เชน ตาแหนงทผเรยนนงการ

จดบนทกลงในใบงาน การสงเกต การตงคาถาม การสรปขนตอน การสาธต

32

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

(2.3) ผสอนแนะนาสอการเรยนรใหผเรยนทราบการใชสอ และแหลงการเรยนรทจะศกษา

คนควาเพมเตมมอะไรบาง

(2.4) ผสอนดาเนนการสาธตอยางชาๆ เพอใหผเรยนไดเหนขนตอนอยางละเอยด แมการ

สาธตจะตองอาศยทกษะการทางานทรวดเรว แตผสอนตองทาการสาธตครงแรกอยางชาๆเพอให

ผเรยนเขาใจขนตอนการสาธตอยางชดเจน หลงจากทสาธตครบทกชนแลว ผสอนอาจกลบมาสาธต

ใหเรวขน เพอใหเหนธรรมชาตการสาธตอยางตอเนอง หรออาจกลบมาสาธตเฉพาะบางขนตอนท

เหนวาซบซอน

(2.5) ใหผเรยนมสวนรวมในการสาธต ผสอนอธบายใหผเรยนฟงไปดวยในระหวางการ

สาธตแตละขนตอน โดยเนนใหผเรยนสงเกตขนตอนการทางานแตละขนตอนทผสอนสาธต

ในขณะทมการสาธตนนผสอนอาจตงคาถามใหผเรยนตอบ ซงเปนการเปดโอกาสใหผเรยนมสวน

รวมทดเพราะการซกถามจะทาใหผเรยนเขาใจและมความมนใจยงขนวาจะสามารถทาดวยตนเองได

(2.6) ระมดระวงความปลอดภยระหวางสาธต การจดกจกรรมการเรยนรกลมสาระการงาน

อาชพและเทคโนโลย ธรรมชาตของกลมสาระนจะเนนทกษะการปฏบตงาน ฉะน นผ สอน

จาเปนตองเนนเรองความปลอดภยในการทางานเปนสาคญ และระหวางทาการสาธตผสอนตอง

สาธตถงวธการรกษาความปลอดภยอยางสมาเสมอ

(3) ขนสรปการสาธต เมอการสาธตสนสดลง ผสอนควรสรป ดงน

(3.1) สรปขนตอนหรอสงทสาคญ คอ ผสอนใหผเรยนสรปผลจากทเหนตามลาดบขนตอน

ตางๆ จากการสาธต เพอประเมนวาผเรยนมความเขาใจในการเรยนนนๆ มากนอยเพยงใด

(3.2) ผสอนสรปดวยการตงคาถาม โดยการสนทนารวมกบผเรยน เพอใหผเรยนพจารณา

จากขนตอนตางๆ ทสาธต หรอกระบวนการสาธตถกตองหรอไม จนเปนทยอมรบรวมกนของ

ผเรยน หรออาจถามความคดเหนในเรองดงกลาวกได โดยทผสอนเตรยมคาถามไวลวงหนา

(3.3) ผเรยนไดมโอกาสใชความรจากการสาธตทนท ถาเปนไปไดผสอนควรกาหนดงาน

ใหผเรยนทนท หรอหลงจากการเรยนรแบบสาธตไปแลวไมนาน ซงจะทาใหผเรยนเกดการเรยนร

ไดดยงขน

(4) ขนวดผลประเมน การประเมนผลการสาธต มดงน

(4.1) ใหผเรยนทาแบบทดสอบ

(4.2) สมกลมตวอยางใหผเรยนคนใดคนหนงออกมาสาธตเรยนใหเพอนด

(4.3) ผสอนอาจใชวธการตางๆ เพอประเมนวาผเรยนมการเรยนร ความเขาใจในเนอหา

และ ขนตอนการสาธตมากนอยเพยงใด เชน การตอบคาถาม ใหเขยนรายงานขนตอนการสาธต

ใหแสดงวธการสาธตใหด เปนตน

33

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

(4.5) ผ สอนเปดโอกาสใหผ เรยนซกถามหรอแสดงความคดเหนหลงจากการสาธต

ทกขนตอนเสรจแลว

จากการศกษาเอกสารทเกยวของกบการสอนแบบสาธต โดยการวเคราะหและสงเคราะห

องคประกอบของการเรยนการสอนแบบสาธต โดยกาหนดองคประกอบของการเรยนการสอนแบบ

สาธต ไดดงน

ขนเตรยม จะเปนการเตรยมตวของผสอนสาหรบทาการสอนสาธตรวมไปถงการแบง

ลาดบขนการนา เสนอ การชกาหนดวตถประสงคในการสอนสาธต พรอมท งการจดเตรยม

สภาพแวดลอมทางการเรยนอกดวย

ขนสาธต เปนขนดาเนนการสอนรวมกบการสาธตตามขนตอนทจดเตรยมไวโดยการสาธต

การใชสอประกอบการสาธต และการมสวนรวมของผเรยนระหวางทาการสาธต เพอใหผเรยนเกด

ความเขาใจตามวตถประสงคทกาหนดไว

ขนสรปผล เปนการซกถามความรทไดจากการเรยนการสอนเพอใหไดความรใหมและทา

การสรปความรทไดจาการสาธต

ขนประเมนผล ทาการประเมนผลจากการสงเกต การซกถาม การทาแบบทสอบ จนถงการ

ทดลองปฏบตงานตามวตถประสงคทกาหนดไว

ทกษะการปฏบตงานศลปะ

1. ความหมายของทกษะ

พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ.2542 (2546, หนา 392) ไดใหความหมายไววา

หมายถงความชานาญ จากความหมายนทกษะจงมความจาเปนทจะตองมการฝกอยเปนประจา จงจะ

เกดความชานาญในการเรยน

วาสนา ประวาลพฤกษ (2523, หนา 35) ไดใหความหมายของทกษะไววา คอความชาน

ชานาญ วชาทกษะหรอเนอหาทเปนทกษะ หมายถง วชาทตองสอนใหเกดความชานาญ สามารถ

นาไปใชไดอยางของขาววองไวไมผดพลาด วชาเหลานเปรยบเสมอนเครองมอ เครองใชทจะตองฝก

ใหเกดความชานาญ จงจะสามารถใชเครองมอเหลานไดดมประสทธภาพ ความชานาญจะเกดขนได

ตองฝกปฏบตบอยๆ และทามากๆ กจะเกดความชานาญเกดทกษะขน ทานองเดยวกน วชาทกษะ

หรอเนอหาทประสงคจะใหเกดทกษะ ตองใชวธสอนโดยฝกใหผเรยนทามากๆ บอยๆ ครงจงเกด

ความชานาญขน

34

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

ปราณ รามสต (2528, หนา 148) กลาววา ทกษะคอกระบวนการของพฤตกรรมในการทา

กจกรรมตางๆ อนเปนผลมาจากการพฒนาความสามารถของบคคล ทาใหบคคลทากจกรรมไดอยาง

ราบรนและมประสทธภาพ เชน คนมทกษะทางดานการแตงคาประพนธ หรอบทรอยกรอง ก

สามารถจะแตงบทรอยกรองไดอยางรวดเรวและไพเราะ ไดใจความดกวาคนทไมมทกษะในเรองน

คนทมทกษะเกยวกบการพดในทชมชนกจะสามารถพดไดทนท ทรองขอใหพด คนทมทกษะ

ทางดานรองเพลงกมกจะรองเพลงไดเพราะออกเสยงถกตอง และรองไดทกโอกาสทตองการจะรอง

เปนตน

2. ความสาคญของทกษะกระบวนการทางาน

ไสว ฟกขาว (2542, หนา 102) กลาววา ทกษะกระบวนการทางาน จดเปนกระบวนการ

หลกของกระบวนการตางๆ เนองจากเหตผลสาคญอยางนอย 2 ประการ

(1) กระบวนการตางๆทมอยแลว ทงกระบวนการทวไป หรอกระบวนการทใชเนนเปน

พเศษ ในบางวชายงคงอยเชนเดม การนาเสนอใหใชทกษะกระบวนการ มไดหมายถงใหมการ

ยกเลกหรอปฏเสธกระบวนการอนๆ ในการนาไปใชหรอการสอนแตอยางใด

(2) กระบวนการทเกยวกบการปฏบตทกกระบวนการ หรอเปนสวนหนงของการลงมอ

ทางานนน สามารถนามาเปรยบเทยบใหเหนวาอยในขนใดบาง ของทกษะกระบวนการไดทงสน

สวนใหญมกไมมขนตอนท ในลกษณะกระบวนการคอ ขนตระหนกในปญหาและความจาเปน

กระบวนการสวนมากจะเปนไปในดานความรความคดอยางเดยว แตทกษะกระบวนการจะมทง

ความรความคด เจตคต และการลงมอปฏบต ซงนาไปสความเจรญงอกงามทางดาน พทธพสย จต

พสย และทกษะพสย ทกษะกระบวนการทางาน มความสาคญเปนอยางยง เปนการปลกฝงใหผเรยน

คดเปน ทางานเปน แกปญหาเปน การทางานเปน เปนสงทเราคาดหวงวาจะตดอยในตวผเรยนอน

เปนผลจากการไดทาบอยๆ ใชบอยๆ จนกลายเปนนสยในการทางานของผเรยนตลอดไป

3. การวดผลประเมนผลการเรยนการสอนศลปะ

การประเมนผลวชาศลปะ คอ การทควรตองการทราบวานกเรยนมความเจรญงอกงามและ

ผลสมฤทธทางการเรยนมากนอยเพยงไร ตามจดมงหมายทตงไวหรอไม และเปนการชวยใหเดกได

มองเหน และเปรยบเทยบการทางานในปจจบนและในอดต และมงจดระดบความเจรญงอกงามท

เกดขน จากการเรยนและประกอบกจกรรมวามความสามารถ ความถนดและแกไขปรบปรงในดาน

ใดซงเปนผลใหครไดแกไข และปรบปรงการสอนใหดขนอกประการดวย (อบล ตจนดา, 2532,

หนา 215)

นวลลออ ทนานนท (2542, หนา 74) กลาววา ในกระบวนการเรยนการสอน เมอตง

จดมงหมายการศกษา เพอเปนสงทคาดหวงใหผเรยนไดมความร ความสามารถตลอดจนดาน

35

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

ทศนคตในเรองตางๆจะตองมการตรวจสอบดวาผเรยนมความรความสามารถ หรอไมเพยงใด

บรรลจดประสงคทตงไว หรอไมตงตองมการตรวจสอบนน ดวยการวดผลนนเอง

พระพงษ กลพศาล (2546, หนา 172-173) กลาววา วชาศลปศกษานบวาเปนวชาทยงยาก

การวดผลมากโดยเฉพาะการวดผลจากผลงานศลปะของเดกสมยกอนครศลปะจะมงวดผลจาก

ผลงานททาสาเรจเทานนไมไดสนใจการพฒนาการดานอนๆ ของเดกเลน นอกจากนนสงทครศลปะ

สมยกอนนยมทากนมากกคอ นาผลงานเดกมาเปรยบเทยบในลกษณะแขงขนกน แลวการให

คะแนนวดผลเชนน ชใหเหนถงความหางเหนระหวางครกบเดก ความจรงแลวจดสาคญของการ

วดผลทางดานศลปะ ควรอยบนพนฐานความคดวา เดกมพฒนาการดขนกวาครงกอนหรอไม

พฒนาการดงกลาวนนไมสามารถดไดจากผลงานททาสาเรจเพยงอยางเดยว แตตองดจากระหวาง

ชวงเวลาทเดกกาลงทางานดวย โดยไมตองนาเดกไปเปรยบเทยบกบเดกคนอน หรอแขงขนกบคน

อน เดกตองแขงขนกบตวเอง ดงนน การวดผลและประเมนผลวธน จาเปนตองใชความระมดระวง

และใกลชดกบเดกอยางเพยงพอเพอสงเกตพฤตกรรมของเขาอยตลอดเวลาและกอนวดผลหรอ

ประเมนผล

วบลย จนทรแยม (2531, หนา 24) กลาววา การศกษาในแขนงใดกตาม ถาดาเนนสอนไป

โดยไมไดประเมนผลสงททาไปแลวน น เราจะไมสามารถทราบไดวาทลงมอกระทาน น ควร

ปรบปรงแกไขหรอไม หรอมขอบกพรองทควรจะเพมเตม การวดผลจงเปนสงจาเปนอยางยง เพราะ

สะทอนความกาวหนาของวชานนๆ ซงรวมทงครผสอนหลกสตร กจกรรม และความสาเรจของ

ผเรยน วบลย จนทรแยม (อาร สทธพนธ 2515, หนา 183 ; อางองจาก วบลย จนทรแยม (2531, หนา

25-26) วาในเรองการวดผล และประเมนผลนน พอสรปความหมายไดดงน

4. การวดผล

อบล ตจนดา (2532, หนา 251) กลาววา การประเมนผลวชาศลปะกคอ การทครตองการ

ทราบวา นกเรยนคนไหน เรยนรเรองหรอไมเรยนแลวเจรญงอกงามและมผลสมฤทธทางการเรยน

นอยเพยงไร สมดงจดมงหมายทตงไว คอ หลกสตร และจดประสงคการสอนหรอไม เพราะศลปะ

เปนเรองของแตละบคคล ดงนนการประเมนผลคอ การชวยใหเดกมองเหน สามารถเปรยบเทยบ

ผลงานในอดตจนถงปจจบน จงเปนการสงเสรมใหเดกในการพฒนาการเปนอยางด นกเรยนจะได

ทราบวาตนเองมความสามารถหาทางปรบปรงการสอนใหดขน ตามวตถประสงคของการศกษาได

ซงมจดมงหมายในการประเมนผลศลปะดงน

(1) เพอเปนการวดพนฐานความรของนกเรยน กอนทาการสอน

(2) การประเมนผลเปนกจกรรมสวนหนงของการเรยนร เปนตวกระตน และแรงจงใจท

จะใหนกเรยนมประสทธภาพในการเรยนรมากขน

36

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

(3) เพอวนจฉยวา บทเรยนใดยากและเปนปญหาแกนกเรยน

(4) เพอดความรความสามารถของนกเรยนเปนดานๆ วามจดเดน จดดอยตรงไหนจะได

แกไขปญหาตรงจด

(5) เพอศกษาวา การเรยนการสอนบรรลจดประสงคทตงไวหรอไม

(6) เพอรวานกเรยนนาความรไปใชในชวตประจาวนหรอสถานการณอยางมประสทธภาพ

เพยงใด

(7) เพอประโยชนในการศกษาตอ หรอทราบความถนดของนกเรยนระหวางเรยน

5. การประเมนผล

การเรยนวชาศลปะทสาคญคอ การวดพฒนาการเรยนของนกเรยน ในดานการสรางสรรค

สนทรภาพ การรบร อารมณ สตปญญา สงคมและการวดพฤตกรรมทเกดจากการเรยนการสอนใน

ดานความร ความเขาใจ ความคด ความนยมในศลปะ ทศนคต ทกษะและการนาไปใชดงน

1. การวดพฒนาการทเกดจากการเรยนการสอน ซงแบงออกเปน 6 อยางคอ

(1) พฒนาการทางดานการสรางสรรค สามารถคดดดแปลงแกปญหาทาสงตางๆไดดม

คณคามากกวาเดมได

(2) พฒนาการทางสนทรยภาพ สามารถรและเขาใจในคณคาทางศลปะอยางมหลกเกณฑ

นกเรยนแสดงออกโดยสามารถเขาใจ และนยมในศลปะ วดผลไดโดยการทดสอบ การสงเกต

สมภาษณ และแบบสารวจ

(3) พฒนาการทางการเรยนร สามารถสงเกต เขาใจในงานถกตองตามหลกศลปะนกเรยน

แสดงออกโดยการอธบายใหเหตผลในความงามอยางถกตอง การจดความสามารถในงานททาได

โดยทดสอบ สงเกต การสมภาษณ

(4) พฒนาการทางดานสตปญญา มความสามารถในดานตางๆสามารถจารายละเอยดได

ถกตอง การแสดงออกโดยการแกปญหาไดด การวดโดยการสงเกต การทดสอบ และการสมภาษณ

(5) พฒนาการทางดานอารมณ มความสามารถแสดงออกอยางอสระ และควบคมอารมณ

ได มความมนใจในการทางาน พฒนาการทางดานดานอารมณ สขภาพจตบคลกภาพการแสดงออก

โดยการทางานไดอยางสขมเปนระเบยบการวดผลทาไดโดยการสงเกตการสมภาษณ

(6) พฒนาการทางกาย มความสามารถในการปฏบตทางศลปะใชเครองมอและอปกรณได

อยางคลองแคลวมนคง ไมเปนอนตราย มความแนนอนและแมนยาในการทางานการแสดงออกโดย

การปฏบตและการเคลอนไหวการจดโดยการสงเกต การสมภาษณและการทดสอบ

37

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

2. การวดพฤตกรรม ชวยใหครเขาใจนกเรยน และสามารถนามาใชในการปรบปรงการเรยน

การสอนวชาศลปะใหไดผล ตามวตถประสงคในการศกษา คอ

(1)ในดานความรสามารถทราบ และจาเ รองราวของประสบการณทได รวมท ง

ประสบการณทสมพนธไดอยางถกตอง แสดงออกโดยการระลกถายทอด สามารถวดไดโดย

การทดสอบ การสมภาษณ การสงเกต

(2) ในดานความเขาใจสามารถเขาใจในคณคา และหลกการของศลปะจนประเมนผลงาน

ได การแสดงออกโดยการอภปราย การวดโดยการทดสอบ การสงเกต และการสมภาษณ

(3) ในดานความคดและการออกแบบสามารถแกปญหาโดยการออกแบบการใชเหตผล

และสรปผลการตความ สามารถวดไดโดยการทดสอบการสงเกต และการแสดงความคดเหน

(4) ศลปะนยม มความรความเขาใจในคณคา และความสาคญของงานแสดงอออกโดยการ

อธบายนยาม สามารถวดไดโดยการสมภาษณ สงเกต การทดสอบ การจดอนดบคณภาพ

(5) ทศนคตและความสนใจ มความนยมและสนใจ มความนยมและสนใจทจะปฏบตความ

เชอเขารวมกจกรรมอยางสขใจ สามารถวดได โดยการสงเกต และจดอนดบคณภาพ

(6) ทกษะและการนาไปใช มความสามารถในการใชวสด และเครองมอใหถกตอง สามารถ

สรางสรรคงานไดรวดเรวและประหยด แสดงออกโดยการปฏบตตน การใชวสดเครองมอการ

แกปญหา และการนาไปใชวดโดยการสงเกต

การวดผลวชาศลปะ ครควรอธบายวธการใหคะแนนใหนกเรยนเขาใจโดยเฉพาะการวด

ความร ทกษะ และการนาไปใช เพอนกเรยนจะไดมองเหนมาตรฐานทวางไวอยางชดเจนสามารถมา

ปรบปรงแกไข

6. วธการและเครองมอในการประเมนผลวชาศลปะ

อบล ตจนดา (2532, หนา 291) การประเมนผลความเจรญงอกงามทางศลปะของนกเรยน

มเทคนคและวธตางๆ หลายประการเชน

(1) การประเมนผลตวเอง (Self evaluation) เชน การสงเกตผลงานของตวเองจะชวยให

นกเรยนรจกควบคม มวนยในตนเอง และรจกพจารณาไตรตรองในผลงาน

(2) การประเมนผลงานคร (Teacher Evaluation) ครอาจจะใชวธการหลายๆอยางเพอ

รวบรวมขอมลความกาวหนาของนกเรยน เชน การสงเกต การวดผลงาน และการใชแบบทดสอบ

(3) กระบวนการสงเกต (Observation procedures) ครจะรวบรวมพฤตกรรมของนกเรยน

เชน สงเกตพฤตกรรมขณะทสอนเปนการสงเกตการณทางานของนกเรยนในแงมมตางๆเชน การ

เลอกและใชเครองมอ การเอาใจใส การตงใจทางาน การรวมมอกนทางาน การควบคม อารมณการ

38

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

สงเกตพฤตกรรมหลงการสอน เชน การสงเกตการณแสดงออก และความเปนไปของนกเรยน

หลงจากการเรยนแลว

(4) ระเบยบสะสม (Anecdotal records) ครอาจใชวธจดบนทก เชนบนทกพฤตกรรมท

มองเหน และตความหมายพฤตกรรมนนๆ

(5) ตารางตรวจสอบ (Check lists)ในฐานะทเปนคร ควรมตารางในการสงเกตพฤตกรรม

และกระบวนการทางานโดยกาหนดคะแนนในพฤตกรรมแตละขอ และสามารถนาคะแนนจาก

พฤตกรรมนนมาเปนเครองมอการตดสนผลครงสดทายได

สรปไดวา เครองมอในการประเมนผลวชาศลปะนน ควรมองคประกอบทหลายอยางทจะ

ชวยใหการประเมนผลมประสทธภาพซงประกอบดวยคร ผเปนผสรางสถานการณ ควบคมนกเรยน

และเครองมออยางอน เชนแบบทสงเกต แบบตารางการตรวจสอบตางๆ หรอแมกระทงการจด

บนทกแบบฉบพลนในสถานการณทกขณะทดาเนนการแลว นามาประมวลเรยบเรยง เพอตดสนผล

ทเกดขนจากการอางองขององคประกอบดงกลาว และเพมความเชอมน ในการประเมนนนๆดวย

7. เอกสารเกยวกบความรความเขาใจพนฐานดานทศนศลป

กรมวชาการ (2538, หนา 10-12) ไดใหความหมายของทศนศลป (Visual art) หมายถง

ศลปะทมองเหน เปนศลปะทสามารถสมผสรบร และชนชมความงามไดดวยตา และสงผลไป

สสมองและจตใจ ทศนศลปเปนสวนหนงของ วจตรศลป (Fine art) ซงเปนศลปะทสนอง

ความตองการดาน อารมณ จตใจ ทศนศลปแบงออกเปน 3 ประเภท

(1) จตรกรรม หมายถง การวาดภาพระบายส หรอการแสดงออกบนพนระนาบ ราบเรยบ

เชน กระดาษ ไมอด ผนงปน มสถานะ 2 มตมความกวาง ยาว

(2) ประตมากรรม หมายถง การปนและแกะสลก มลกษณะเปนงาน 3 มต คอ มความ

กวางยาว และหนา หรอสง คาวา ประตมากรรม เขยนอกแบบหนงคอ ประตมากรรม หมายถงการ

ปนแกะสลกเกยวกบพทธศาสนา ไดแก พระพทธรป

(3) สถาปตยกรรม หมายถง การออกแบบกอสรางอาคารบานเรอน สะพาน ทางดวน เปน

งานศลปะ 3 มต ทตองการรองรบน าหนกสาหรบการอยอาศย หรอใชงานจงเปนงานทเกยวกบ

โครงสราง สถาปตยกรรมทเปนผลงานดานวจตรศลป มงสนองความตองการ ดานอารมณและจตใจ

ไดแก วด เจดย โบสถ วหาร ประมด

สชาต เถาทอง (2538, หนา 25) ไดกลาววา ทศนศลป เปนศพททไดรบการบญญตขนไว

ในวงการศลปะของประเทศไทยเมอประมาณ 20 ปทผานมา โดยแปลความหมายจากภาษาองกฤษ

วา Visual art จดมงหมายสาคญของการกาหนดความหมายคอ ตองการจะแยกลกษณะการรบรของ

มนษยเกยวกบศลปะเพราะแตเดมเรองของศลปะจะเกยวของกบวจตรศลป (Fine art) หรอศาสตร

39

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

ทางดานความงาม วา ศลปะทสอความหมาย และรบรดวยการมองเหน ไดแก จตรกรรม

ประตมากรรม สถาปตยกรรม และภาพพมพ

ความใฝรใฝเรยน

1. ความหมายของความใฝรใฝเรยน

กรมวชาการ (2539, หนา 9) การใฝรใฝเรยน หมายถง การแสดงความกระตอรอรน

ในการแสวงหาความรอยางสม าเสมอ และนาความรไปใชประโยชนไดอยางเหมาะสม

การแสดงออกถงการใฝรใฝเรยน สงเกตไดจากพฤตกรรมตางๆของผเรยน เชน การซกถาม การ

แสดงความคดเหนจากการฟง การถาม การอาน การคด การเขยน การด และการปฏบต

บญชต มณโชต (2540, หนา 24) การใฝรใฝเรยน หมายถง การทบคคลมแรงจงใจ

ความปรารถนา ความอยากร อยากเหน ความกระตอรอรน ความสนใจ และความพอใจทจะ

แสวงหาขอมลความรตางๆ เพอตอบสนองความตองการ หรอกระหายใครรทเกดขน พฤตกรรมท

แสดงถงการใฝรใฝเรยน เชน การสนใจแสวงหาความร การสบคน การสอบถามผร

สานกงานคณะกรรมการวฒนธรรมแหงชาต (2540, หนา 13) ความสนใจใฝรใฝเรยน

และสรางสรรค หมายถง คณลกษณะทางจตใจและพฤตกรรมทแสดงถงความกระตอรอรน สนใจ

ใฝคดคน เสาะแสวงหาความรดานตางๆ ความสามารถในการจาแนก การเปรยบเทยบ และการ

วเคราะหเพอนามาประยกตใช ใหเปนประโยชนในการดาเนนชวตไดอยางถกตองและเหมาะสม ทง

ยงเปนสงทบคคลควรแสวงหา เพออานวยใหชวตมความเปนอยทสะดวก ปลอดภย และมความสข

ซงสอดคลองกนกบความหมายของ กรมการศกษานอกโรงเรยน (2542, หนา 3)

ชตสภางค ทพยเทยงแท และคณะ (2541, หนา 13) การใฝรใฝเรยน หมายถง การทบคคล

มแรงจงใจมความปรารถนาทจะไดมาซงความร เพอตอบสนองความตองการหรอความอยากร

อยากเหนทเกดขน ความตองการหรอความอยากทเกดขนน เปนแรงผลกดนหรอแรงจงใจใหม

การแสดงออกทางพฤตกรรม เชน ความสนใจ ศกษาคนควาแสวงหาความรจากตารา สนทนากบผร

นรนดร ตงธระบณฑตกล และคณะ (2543, หนา 3) คณลกษณะการใฝรใฝเรยนของ

นกเรยน หมายถง ความสามารถในการแสวงหาความรดวยตนเอง มความคดรเรมสรางสรรค

รกการประดษฐ คนควารเทาทนวทยาศาสตร และเทคโนโลย สามารถปรบตวใหทนตอกระแสการ

เปลยนแปลงตางๆ

40

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

ยพน โกณฑา และคณะ (2544, หนา 11) คณลกษณะนสยใฝรใฝเรยน หมายถง

คณลกษณะทางจตใจและพฤตกรรมของนกเรยนทแสดงถงความกระตอรอรนสนใจ เสาะแสวงหา

ความรใหมๆ มาเพมประสทธภาพในการเรยน และนาไปใชประโยชนในชวตประจาวนไดอยาง

เหมาะสม

พทกษ วงแหวน (2546, หนา 11) ใหความหมายของพฤตกรรมการใฝเรยน หมายถง

การทนกเรยนมการกระทา หรออาการทแสดงออกเพอตอบสนองสงเรา โดยทลกษณะเปนผมนสย

รกการอาน มความกระตอรอรน และสนใจเรยนรจากแหลงตางๆ มทกษะในการแสวงหาความร

สามารถเรยนรไดดวยตนเอง และพยายามพฒนาตนเองอยางตอเนอง

นภา วงษสภรนนท (2548, หนา 9) ใหความหมายของคาวาใฝเรยนใฝร หมายถง

คณลกษณะทางจตใจทแสดงถงความสามารถ ความอยากรอยากเหน ความกระตอรอรน

ความสนใจ ความพอใจ ทจะแสวงหาความรดวยตนเอง ทงความรดานการเรยน และสภาพแวดลอม

รอบตว มความรเทาทนวทยาศาสตร เทคโนโลย สามารถนาความรทไดไปประยกตใชในการพฒนา

ตนเองและในการดารงชวตประจาวน

ศกดสทธ สขบรม (2549, หนา 14) ใหความหมายของคาวา ความใฝร หมายถง ลกษณะ

ของจตใจและ พฤตกรรม อยของบคคลทแสดงถงความกระตอรอรน ความอยากรอยากเหน

ความเพยรพยายาม และการใชวธการตางๆ ทเหมาะสมในการแสวงหาความร การเรยน การทา

กจกรรม การทางานทไดรบมอบหมาย หรอสงทสนใจอยางสมาเสมอเพอทาใหตนเองมความร

ความสามารถเพมขน หรอพฒนาขน ทาใหมความคดกวางไกล คดรเรมสรางสรรค กลาตดสนใจ

สามารถจาแนกเปรยบเทยบและวเคราะหสงทสนใจ และสามารถนามาประยกตใชใหเกดเปน

ประโยชนตอตนเองสงคมและประเทศชาต

ปลนญา วงศบญ (2550, หนา 11) คณลกษณะใฝรใฝเรยน หมายถง คณลกษณะทางจตใจ

ทแสดงถงความปรารถนา ความอยากรอยากเหน ความกระตอรอรน ความสนใจ ความพอใจ ทจะ

แสวงหาความรดวยตนเอง ทงความรดานการเรยนและสภาพแวดลอมรอบตว มความรเทาทน

วทยาศาสตร เทคโนโลย สามารถนาความรทไดไปประยกตใชในการพฒนาตนเอง และใน

การดาเนนชวตประจาวนได

วฒนา พาผล (2550, หนา 17) ใหความหมายของคาวา ใฝรใฝเรยน หมายถง การกระทา

ทตองการทจะใหมความรเพมขน โดยการแสวงหาความรทงทางตรงและทางออม เชน อานหนงสอ

เพมเตม ทาแบบฝกหดจากหนงสออนนอกเหนอจากทครกาหนด คนควาหาความรจากอนเตอรเนต

เพอเสรมความรจากทเรยนในช นเรยน ต งใจเรยน แสวงหาความร พฒนาตนเองใหรอบร

41

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

กลาซกถามเมอสงสยหรอไมเขาใจ และประยกตใชในการเรยนหรอชวตประจาวน เพอสราง

ประสบการณหรอหาขอสรปทตองการ

สานกวชาการและมาตรฐานการศกษา สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

กระทรวงศกษาธการ (2552, หนา 168) ใหความหมายของคาวา ใฝเรยนร หมายถง คณลกษณะ

ทแสดงออกถงความตงใจ เพยรพยายามในการเรยน แสวงหาความรจากแหลงเรยนรทงภายในและ

ภายนอก

วาสนา กมเทง (2553, หนา 76) ไดใหความหมายของคาวา ความใฝรใฝเรยน หมายถง

คณลกษณะของผเรยนทแสดงถง การเหนคณคาของสงตางๆ ความอยากรอยากเหน ความตงใจ

การกลาคดรเรม ความเพยรพยายาม การศกษาคนควาดวยตนเอง และการมเหตผล

จากการศกษาเอกสารสรปไดวา ความใฝรไผเรยน คอ สงทแสดงออกถงความตงใจ ความ

ขยนหมนเพยรในการเรยน แสวงหาความรจากแหลงเรยนรตางๆ มความกระตอรอรน สามารถ

นาความรทไดรบไปสงเคราะหและประยกตใชในการพฒนาตนเอง

2. ความสาคญของความใฝรใฝเรยน

เสาวนย กานตเดชารกษ (2542, หนา 31) กลาวถง ความสาคญของความใฝรใฝเรยน อน

เกดจากการสอนแบบสบเสาะหาความรวา ผเรยนจะเกดการพฒนาความสามารถในการคดวเคราะห

เนองจากการคดวเคราะหของบคคลเกยวกบการตระหนกในขอมล และการจดกระทาตอขอมล

โดยใชความคด และอางถงเหตผลเชงอปนย

3. องคประกอบของความใฝรใฝเรยน

บญชต มณโชต (2540, หนา 129) ไดสรปการใฝรใฝเรยนจะเกดขนไดจะตองประกอบดวย

องคประกอบทสาคญ 3 ประการ ดงน

(1) องคประกอบดานความรสก (Affective) หมายถง การทรสกวาตนเอง มความรก ความ

ปรารถนา ความตองการ ความสนใจ หรอความพงพอใจ ตอบางสงบางอยาง ทเกยวของกบการ

ดารงชวต มความรสกวาสงนนมคณคา มความหมายสาหรบตนและอยากจะไดมาเปนเจาของ

(2) องคประกอบดานความรความเขาใจ (Cognitive) หมายถง การทบคคลจะมการใฝรใฝ

เรยน อยางไรจะตองอาศยความร หรอประสบการณเดมเปนพนฐาน การมความรเดมจะเปนพนฐาน

ใหคด แสวงหาแนวทาง มความคดไตรตรอง มความรแกปญหาเดม และมความสามารถทจะ

แกปญหาใหม

(3) องคประกอบดานการปฏบต (Behavior Component) หมายถง พฤตกรรมแสดงออก

จากความรสกและความคดทอยภายในตนเอง สามารถแสดงใหเหนไดจากการกระทา

42

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

4. ลกษณะของผทมความใฝรใฝเรยน

จากการคนควาเอกสารทเกยวกบความ ใฝรใฝเรยน มผกลาวถงลกษณะของผทม

พฤตกรรมใฝรใฝเรยนไวดงน

สานกงานคณะกรรมการวฒนธรรมแหงชาต (2540, หนา 14) กลาวถงลกษณะของผทม

ความสนใจใฝรใฝเรยน และสรางสรรคตองมลกษณะดงน

(1) มความชอบ ชนชมและการเหนคณคาของสงตางๆ

(2) มความใฝฝนและจนตนาการ

(3) มการแสวงหา แนวทางใหม

(4) มความกระตอรอรน อยากรอยากเหน

(5) มความตงใจ การเอาใจใสทาใหดกวาเดมอยเสมอ

(6) มความกลา การรเรมและการตดสนใจ

(7) มความเพยรพยายาม มงมน บากบน มความสงบ มสมาธ ในการทาสงตางๆ ไมยอทอ

สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต (2542, หนา 37) กลาวถงลกษณะของทม

ความใฝรใฝเรยน และสรางสรรค ดงน

(1) มนสยรกการอาน

(2) มความกระตอรอรน

(3) กลาแสดงความคดเหน

(4) ศกษาคนควาดวยตนเอง

(5) ใชเวลาวางใหเปนประโยชน

สภาพร มากแจง (2544, หนา 7-14) ไดกลาวถง คณลกษณะใฝรใฝเรยน ตามแนวพระ

ราช จรยวตร และพระบรมราโชวาทของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดลยเดช ไดดงน

(1) มความอยากร

(2) มความตงใจจรง มงมนทจะร

(3) มความรกเรยน

(4) มเหตผล

(5) มความคดรเรม

(6) การฝกฝนคนควา

(7) รกการอาน

(8) ความขยนหมนเพยร

43

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

สานกวชาการและมาตรฐานการศกษา สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

กระทรวงศกษาธการ (2552, หนา 170-171) กลาวถงพฤตกรรมทบงชถงพฤตกรรมใฝรใฝเรยน

ตามการประเมนคณลกษณะอนพงประสงค หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช

2551 ประกอบดวย

(1) ตงใจ

(2) เอาใจใสและมความเพยรพยายามในการเรยนร

(3) เขารวมกจกรรมการเรยนรตางๆ

(4) ศกษาหาความรจากหนงสอ เอกสาร สงพมพ สอเทคโนโลยตางๆ แหลงเรยนรทง

ภายในและภายนอกโรงเรยนและเลอกใชสอไดอยางเหมาะสม

(5) บนทกความร วเคราะหขอมลจากสงทไดเรยนรสรปเปนองคความร

(6) แรกเปลยนเรยนรดวยวธการตางๆและนาไปใชในชวตประจาวน

วฒนา พาผล (2550, หนา 19) กลาวถงคณลกษณะของบคคลทมความใฝรใฝเรยนวา

เปนคนชางสงเกต มความกระตอรอรน อยากรอยากเหน ชอบตงคาถาม มความตงใจ มความคด

รเ รมสรางสรรค มความมงมนในการเรยน ขย นเรยน เปนคนไมชอบหยดนง มเหตผล ม

ความรบผดชอบ มเอกลกษณของตนเอง มความสามารถในการมกวเคราะห วจย และประเมนผล

ขอมลตางๆ ไดอยางชาญฉลาด ทางานทไดรบมอบหมายจนสาเรจ ใชเวลาวางใหเกดประโยชน

โดยการแสวงหาความรจากแหลงการเรยนรทหลากหลาย เผยแพรองคความรทไดจากการศกษา

คนควาใหแกผอนอยเสมอ มทกษะการเปนผนา มความสามารถในการประยกตใชความรทางาน

อยางเปนระบบ มทศนคตทดตอการเรยนรตลอดชวต และตดตามขอมลขาวสารเพอใหกาวทน

โลกแหงการเปลยนแปลงอยตลอดเวลา

วาสนา กมเทง (2553, หนา 81) กลาวถงคณลกษณะของบคคลทมความใฝรใฝเรยนวา

(1) เปนคนชางสงเกต มความกระตอรอรน อยากรอยากเหน และชอบตงคาถาม

(2) มความคดรเรมสรางสรรค กลาคด กลาทา และกลาตดสนใจ

(3) มความมงมนในการเรยน มเหตผล มความรบผดชอบ และทางานอยางเปนระบบ

(4) มความสามารถในการวเคราะห วจย และประเมนผลขอมลตางๆไดอยางชาญฉลาด

(5) ทางานทไดรบมอบหมายจนสาเรจ และประเมนผลขอมลตางๆ ไดอยางชาญฉลาด

(6) เผยแพรองคความรทได จากการศกษาคนควาใหแกอนเสมอ มความสามารถในการ

ประยกตใชความร มทศนคตทดตอการเรยนรตลอดชวต และตดตามขอมลขาวสารเพอใหกาวทน

โลก

44

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

งานวจยทเกยวของ

1. งานวจยในประเทศ

ลลนลลต เอยมอานวยสข (2556, บทคดยอ)ไดทาการวจยเรอง การสรางสอบนอปกรณ

คอมพวเตอรแบบพกพา เรองการเคลอนไหวในระบบดจตอลเบองตน ทใชวธการอนแบบหองเรยน

กลบดาน ซงพบวาผเรยนทเรยนดวยสอน มผลสมฤทธทางการเรยนทสงขนอยางมนยทางสถตท

ระดบ 0.5 และผเรยนยงมระดบความพงพอใจอยในระดบดมาก ผลการประเมนดานความสามารถ

ในการทางานของผเรยนเมอนามาเปรยบเทยบกบเกณฑทไดกาหนดไวพบวาอยในระดบ ด คาเฉลย

เทากบ 4.07 สวนเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 0.7 ซงเปนไปตามสมมตฐานทตงไว

นชาภา บรกาญจน (2556, บทคดยอ) ไดทาการวจยเรอง ผลการจดการเรยนรวชาสขศกษา

โดยใชแนวคดแบบหองเรยนกลบดานทมผลตอความรบผดชอบและผลสมฤทธทางการเรยนของ

นกเรยนมธยมศกษาตอนตน การวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษาผลการจดการเรยนรวชาสข

ศกษาโดยใชแนวคดแบบหองเรยนกลบดานทมตอความรบผดชอบและผลสมฤทธทางการเรยนของ

นกเรยนมธยมศกษาตอนตน กลมตวอยางคอนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนสรรตนา

ธร จงหวดกรงเทพมหานครฯ จานวน 60 คน โดยแบงเปน กลมทดลองจานวน 30 คนซงใชวธการ

จดการเรยนรวชาสขศกษาตามแนวคดแบบหองเรยนกลบดาน และกลมควบคมซงใชวธการจดการ

เรยนรวชาสขศกษาแบบปกตจานวน 30 คน เครองมอทใชในการทดลองคอแผนการจดการเรยนร

วชาสขศกษาโดยใชแนวคดแบบหองเรยนกลบดาน ใชเวลาในการทดลองทงหมด 8 คาบเรยน รวม

8 สปดาห เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลคอ แบบวดความรบผดชอบ และแบบวดผล

สมฤทธทางการเรยน ผลการวจยสามารถกลาวโดยสรปไดวาการจดการเรยนรวชาสขศกษาโดยใช

แนวคดแบบหองเรยนกลบดานมผลตอความรบผดชอบและผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน

มธยมศกษาตอนตน จากผลการวจยดงน 1) คาเฉลยของคะแนนความรบผดชอบและผลสมฤทธ

ทางการเรยนวชาสขศกษาของนกเรยนกลมทดลองหลงการทดลองสงกวากอนการทดลอง อยางม

นยสาคญทางสถตทระดบ .05 2) คาเฉลยของคะแนนความรบผดชอบและผลสมฤทธทางการเรยน

วชาสขศกษาของนกเรยนกลมทดลองสงกวานกเรยนกลมควบคมอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ

.05

ชมเกยรต เขมานนต (2556, บทคดยอ) การวจยครงนมวตถประสงค 1) เพอพฒนาสอเสรม

M-Learning เรอง Emergency Procedure ในวชา ความปลอดภยการบน สาหรบ ลกเรอ บรษท การ

บนไทย จากด มหาชนใหมประสทธภาพสงสดตามเกณฑ 90/90 2) เพอเปรยบเทยบคะแนน

45

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

ผลสมฤทธทางการเรยน ของลกเรอทใชงานสอเสรม M-Learning กบคะแนนผลสมฤทธทางการ

เรยนของลกเรอทไมไดใชงานสอเสรม M-Learning และ 3) เพอศกษาความพงพอใจของลกเรอทม

ตอสอเสรม M-Learning กลมตวอยางทใชในงานวจยคอ ลกเรอ บรษท การบนไทย จากด มหาชน

จานวน 30 คนโดยการสมกลมตวอยางแบบกลม(Cluster Sampling) สาหรบเครองมอทใชใน

งานวจยไดแก สอ M-Learning เรอง Emergency Procedure วชา ความปลอดภยการบน สาหรบ

ลกเรอ บรษท การบนไทย จากด มหาชน แบบประเมนคณภาพเครองมอโดยผเชยวชาญ และ

แบบสอบถามความพงพอใจของลกเรอทมตอสอเสรม M-Learning สถตทใชในการวเคราะหขอมล

ไดแก คารอยละ คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน และ t-test ผลการวจยพบวา 1) สอเสรม M-Learning

เรอง Emergency Procedure วชา ความปลอดภยการบน สาหรบ ลกเรอ บรษท การบนไทย จากด

มหาชน มประสทธภาพตามเกณฑทตงไว 90/90 2 ) คะแนนเฉลยผลสมฤทธทางการเรยนของกลม

ตวอยางทใชสอเสรม M-Learning สงกวา กลมตวอยางทไมไดใชสอ M-Learning ทระดบนยสาคญ

ทางสถต 0.05 3) ความพงพอใจของกลมตวอยางทมตอสอเสรม M-Learning เรอง Emergency

Procedure วชาความปลอดภยการบนสาหรบลกเรอ บรษทการบนไทยจากดมหาชน

อยในระดบมาก

สกลยา นลกระยา (2557,หนา 105-108) ไดศกษาวจยเรอง การพฒนาสอการสอนมลตมเดย

บนเครอขายไรสาย M-Learning เรองตรรกศาสตร โดยผานกระบวนการเรยนรแบบหองเรยกลบ

ดานเพอสงเสรมการนาตนเอง ผลการวจยพบวา สอการสอนมลตมเดยบนเครอขายไรสาย M-

Learning เรองตรรกศาสตร มคณภาพดานเนอหาอยในระดบดมาก ดานสอมลตมเดยอยในระดบด

หลงจากผเรยนไดเรยนจากสอน แลวพบวามคะแนนสงกวากอนเรยนอยางมนยสาคญทางสถตท

ระดบ .05 ผลการประเมนคณลกษณะการนาตนเองของผเรยนอยในระดบมาก ผลการประเมนความ

พงพอใจของผเรยนอยในระดบมากทสด ซงเปนไปตามสมมตฐานทตงไว

ยพเรส สวรรณะ (2555, บทคดยอ) การพฒนาทกษะการเรยนร โดยใชเทคนคการสอน

แบบสาธต ของนกเรยนพการทบกพรองทางสตปญญา ระดบเตรยมความพรอมศนยการศกษานอก

กระแสและการศกษาอธยาศย อาเภอ สะเดา จงหวดสงขลา ผลการวจยพบวาการจดการเรยนการ

นกเรยนพการทบกพรองทางสตปญญา โดยครนาเทคนคการสอนโดยการสาธตมาจดเปนการเรยน

การสอนนน ทาใหกระบวนการทางานของนกเรยนมความชดเจนขนนกเรยนสามารถปฏบตตาม

คาสงของครไดดขน โดยอาศยการสงเกตและปฏบตตามครอยางเปนขนตอน

2. งานวจยตางประเทศ

Fehr (1988, pp. 52-56) อทธพลของการจดการเรยนรวชาศลปะโดยใชภาพจตรกรรมรวม

สมยทสงผลตอกลวธการแบงกลมของสหรอรปรางซงสมพนธกบความจาระยะยาว ผลการวจย

46

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

พบวา นกเรยนทผานการเรยนการสอนเรองกลวธในการแยกประเภทของสหรอรปราง สามารถแยก

ประเภทของสหรอรปรางไดเปนจานวนทสงกวานกเรยนกลมทไมไดรบการฝก และสามารถจดจา

ความรและทกษะไดในระยะยาว

47

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

48