Nieuwe Tijd Kunstwerken SarahHoste

REPRESENTATIEVE KUNSTWERK

DE OOGST – PIETER BRUEGEL DE OUDE

Wie? de Vlaamse kunstschilder

Wat? de oogst (augustus

Wanneer? 2e deel van de 16

Bewaarplaats? Metropolitan Museum of Art

Functie? Bruegel was erg getroffen door het armoedige en harde bestaan van de

plattelandsbevolking.

Analyse De zestiende eeuw was een tijd van groei, expansie en innovatie. Het

schilderij geeft weer dat ondanks d

sector gedurende de hele tijd Nieuwe Tijd verreweg het belangrijkste bleef.

Het ritme der seizoenen dicteerde het dagelijkse leven. Er was een

bevolkingstoename en hierdoor moesten meer monden gevoed worden.

Doordat er

agrarische producten.

WERK 1 – NIEUWE TIJD

RUEGEL DE OUDE

de Vlaamse kunstschilder Pieter Bruegel de Oude

e oogst (augustus-september)

deel van de 16e eeuw

Metropolitan Museum of Art – New York

Bruegel was erg getroffen door het armoedige en harde bestaan van de

plattelandsbevolking.

De zestiende eeuw was een tijd van groei, expansie en innovatie. Het

schilderij geeft weer dat ondanks de economische expansie de agrarische




Doordat er meer monden gevoed moesten worden, steeg ook de vraag naar

agrarische producten.

Bruegel was erg getroffen door het armoedige en harde bestaan van de

De zestiende eeuw was een tijd van groei, expansie en innovatie. Het

e economische expansie de agrarische




meer monden gevoed moesten worden, steeg ook de vraag naar


DE MAN VAN VITRIUS – LEONARDO

Wie? de Italiaanse renaissancistische schilder Leonardo Da Vinci

Wat? Man van Vitruvius

Wanneer? Omstreeks 1490

Bewaarplaats? Gallerie dell’ Accademia

Functie? Leonardo Da Vinci maakte deze tekening gebaseerd op een empirisch

onderzoek. De tekening wordt ingedeeld in het anatomische onderzoek

waar Leonardo al enige tijd mee bezig was. Voorafgaand aan de tekening

nam hij systematisch lichaamsmaten van mannen op.

Vandaag komt de man van Vitrivius voor op de Italiaanse versie van 1

euromunt. De

streven naar wiskundige exactheid in de kunst.

Analyse Leonardo Da Vinci wordt

humanist. Met deze Vitruviusman benaderde hij het dichtst het

humanistische ideaalbeeld van de Homo Universalis.

is een uitdrukking waarmee een persoon wordt bedoeld die op lichamelijk

en intellectueel vlak zeer goed ont

Klassieke Oudheid stamt en terugkeert tijdens de renaissance.


EONARDO DA VINCI

de Italiaanse renaissancistische schilder Leonardo Da Vinci

Man van Vitruvius

Omstreeks 1490

Gallerie dell’ Accademia – Venetië

Leonardo Da Vinci maakte deze tekening gebaseerd op een empirisch



nam hij systematisch lichaamsmaten van mannen op.


euromunt. Deze tekening geldt ook als een schoolvoorbeeld voor het

streven naar wiskundige exactheid in de kunst.

Leonardo Da Vinci wordt gezien als een schoolvoorbeeld


humanistische ideaalbeeld van de Homo Universalis. Deze Humo Universalis


en intellectueel vlak zeer goed ontwikkeld is. Het is een ideaal dat uit de


de Italiaanse renaissancistische schilder Leonardo Da Vinci

Leonardo Da Vinci maakte deze tekening gebaseerd op een empirisch




tekening geldt ook als een schoolvoorbeeld voor het

gezien als een schoolvoorbeeld van de renaissance-


Deze Humo Universalis


wikkeld is. Het is een ideaal dat uit de



DE AUGSBURGER PERLACHPLATZ

Wie? Heinrich Voghterr De Jonge

Wat? De Augsburger Perlachplatz in de herfst

Wanneer? 16e eeuw

Bewaarplaats? Augsburg

Functie? De schilder wil met dit schilderij de economische bedrijvigheid en het

politieke zelfbewustzijn van de Duitse steden benadrukken. Augsburg

één van deze Duitse steden.

Analyse De Duitse landen kenden een aantal middelgrote bedrijvige steden. De

Duitse landen probeerden toe aan het Heilige Roomse Rijk. Ondanks die

middelgrote steden was de zestiende eeuw voor de Duitse landen geen

gunstige periode. Aan het begin van de eeuw hadden de Duitsers samen met

de Fransen en de Italianen, op economisch en cultureel terrein, de toon

gezet in Europa. Honderd jaar later was het gewicht van het gebied sterk

verminderd.


ERLACHPLATZ IN DE HERFST – HEINRICH VOGTHERR DE JONGE

Heinrich Voghterr De Jonge

De Augsburger Perlachplatz in de herfst

eeuw

Augsburg

De schilder wil met dit schilderij de economische bedrijvigheid en het

politieke zelfbewustzijn van de Duitse steden benadrukken. Augsburg

één van deze Duitse steden.

De Duitse landen kenden een aantal middelgrote bedrijvige steden. De



ige periode. Aan het begin van de eeuw hadden de Duitsers samen met



verminderd.

ONGE

De schilder wil met dit schilderij de economische bedrijvigheid en het

politieke zelfbewustzijn van de Duitse steden benadrukken. Augsburg was

De Duitse landen kenden een aantal middelgrote bedrijvige steden. De



ige periode. Aan het begin van de eeuw hadden de Duitsers samen met




OP EEN DAG VOOR DE POORT VAN HET

Wie? Edouard Debat

Wat? Op een dag voor de poort van het Louvre.

Wanneer? 19e eeuwse verbeelding van

1572

Bewaarplaats? Stadhuis Clermont

Functie? Dit schilderij geeft een beeld van de bloederige nacht van 23 op 24 augustus

1572 waarin Franse protestanten de dood zouden vinden. Deze reeks van

godsdienstoorlogen heeft Frankrijk tijdens de 16

Analyse De Bartholomeüsnacht kwam er naar aanleiding van een bruiloft tussen

Henry de Navarre en Margot, zuster van de Franse koning. De eerste

slachtoffers waren de protestantse edelen die in Parijs waren

samengekomen voor de viering. De ra

nachtelijk beraad de huwelijksgasten om te brengen. Het zeer katholieke

volk van Parijs, bang voor de Calvinisten, voelden zich door deze

moordpartijen door het Koninklijke gezag gelegitimeerd om onder hen een

slachting aa

K 4 – NIEUWE TIJD

ORT VAN HET LOUVRE – EDOUARD DEBAT-PONSAN

Edouard Debat-Ponsan

Op een dag voor de poort van het Louvre.

eeuwse verbeelding van de Bartholomeüsnacht of bloedbruiloft uit

Stadhuis Clermont-Ferrand

Dit schilderij geeft een beeld van de bloederige nacht van 23 op 24 augustus


godsdienstoorlogen heeft Frankrijk tijdens de 16e eeuw verscheurd.

artholomeüsnacht kwam er naar aanleiding van een bruiloft tussen



samengekomen voor de viering. De raad van de koning besloot tijdens




slachting aan te richten die enkele dagen en nachten heeft geduurd.

de Bartholomeüsnacht of bloedbruiloft uit

Dit schilderij geeft een beeld van de bloederige nacht van 23 op 24 augustus


verscheurd.

artholomeüsnacht kwam er naar aanleiding van een bruiloft tussen



ad van de koning besloot tijdens




n te richten die enkele dagen en nachten heeft geduurd.


BALDAKIJN VAN BERNINI

Wie? Italiaanse architect en beeldhouwer Gian Lorenzo Bernini

zijn stempel op de Romeinse barok in de 17

Wat? Een combinatie van een baldakijn en een ciborium. Een baldakijn is een

overspanning gedragen op vier stokken. Een ciborium is een op vier zuilen

rustende koepel of dak, die een klein open te

vormt binnen een kerk of kathedraal.

Wanneer? Gebouwd in 1624

Bewaarplaats? Sint-Pietersbasiliek

Functie? Het baldakijn staat boven het graf van Petrus

was de bedoeling om het verband tussen het graf en de basiliek uit te laten

komen. Oorspronkelijk was het bedoeld als beschutting, maar het werd al

snel als een teken van waardigheid gezien.

Analyse De baldakijn van

bouwkunst uit de barok wordt gekenmerkt door het toepassen van weidse

perspectieven en het veelvuldig gebruik van ovalen. Verder wordt er

gebruikgemaakt van rijke en

versieringen en ingewikkelde patronen. De barok werd vooral gebruikt om

het publiek te imponeren en zich nietig te doen voelen. We zien deze

kenmerken allemaal terug in deze baldakijn.


Italiaanse architect en beeldhouwer Gian Lorenzo Bernini

zijn stempel op de Romeinse barok in de 17e eeuw.

Een combinatie van een baldakijn en een ciborium. Een baldakijn is een


rustende koepel of dak, die een klein open tempeltje boven een altaar

vormt binnen een kerk of kathedraal.

Gebouwd in 1624 - 1633

Pietersbasiliek – Rome

Het baldakijn staat boven het graf van Petrus in de Sint-Pietersbasiliek. Het



snel als een teken van waardigheid gezien.

De baldakijn van Bernini is één van de bekendste barokke bouwwerken. De



gebruikgemaakt van rijke en weelderige materialen, asym



kenmerken allemaal terug in deze baldakijn.

Italiaanse architect en beeldhouwer Gian Lorenzo Bernini . Bernini drukte

Een combinatie van een baldakijn en een ciborium. Een baldakijn is een


mpeltje boven een altaar

Pietersbasiliek. Het



Bernini is één van de bekendste barokke bouwwerken. De



ymmetrie, vele




DAVID MET HET HOOFD VAN GOLIATH

Wie? Italiaanse

Wat? Een schilderij waarop we de Bijbelse figuur David zien met het hoofd van de

reus Goliath in zijn handen.

Wanneer? 1599

Bewaarplaats? Museo del

Functie? Dit schilderij was er één uit de beginperiode van Caravaggio en is een goed

voorbeeld van de barokke schilderkunst en clair

Analyse De schilderkunst uit de barok wordt gekenmerkt door het gebruik van

extreem realisme,

goed voorbeeld van deze laatste techniek. Clair

schilderkunst waarbij de licht en

uitgebeeld dan ze in werkelijkheid zijn. De lichtbron

duidelijk aanwijsbaar; het zou de zon kunnen zijn of een kaarsvlam. Deze

techniek werd in de barok systematisch toegepast.


OLIATH – CARAVAGGIO

Italiaanse kunstschilder in de barok Caravaggio

Een schilderij waarop we de Bijbelse figuur David zien met het hoofd van de

reus Goliath in zijn handen.

Museo del Prado – Madrid

Dit schilderij was er één uit de beginperiode van Caravaggio en is een goed

voorbeeld van de barokke schilderkunst en clair-obscur.

De schilderkunst uit de barok wordt gekenmerkt door het gebruik van

extreem realisme, dramatische effecten en clair-obscur. Dit schilderij is een

goed voorbeeld van deze laatste techniek. Clair-obscur is een techniek uit de

hilderkunst waarbij de licht en - donkercontrasten sterker worden

uitgebeeld dan ze in werkelijkheid zijn. De lichtbron zelf is meestal niet


techniek werd in de barok systematisch toegepast.

Een schilderij waarop we de Bijbelse figuur David zien met het hoofd van de

Dit schilderij was er één uit de beginperiode van Caravaggio en is een goed

De schilderkunst uit de barok wordt gekenmerkt door het gebruik van

obscur. Dit schilderij is een

obscur is een techniek uit de

donkercontrasten sterker worden

zelf is meestal niet



KASTEEL VAN VERSAILLES

Wie? De eerste architect was Louis Le Vau in 1624. Het werd opgetrokken voor

Lodewijk XIII. Onder leiding van architect Jules Hardouin

opdracht van Lodewijk XIV werd het kasteel in 1680 enorm vergroot.

Wat? Het kasteel of paleis van Versailles

Régime.

Wanneer? 1624

Bewaarplaats? Versailles (19 km ten zuiden van Parijs)

Functie? Het paleis van Versailles is een kasteel en sinds 1792 een nationaal museum.

Het is één van de grootste kastelen ter wereld en staat op de

Werelderfgoedlijst van UNESCO.

Analyse Het kasteel van Versailles

strenge protocol. Het paleis had 226 woningen en dubbel zoveel

appartementen voor één persoon.

wat historische gebeurtenissen:

- In oktober 1789 bereikt de Franse revol

Antoinette en Lodewijk XVI werden weggehaald uit het paleis en in

Parijs gevangengezet.

- Lodewijk XIV of de Zonnekoning verstond de kunst van het

imponeren, dit zien we in het paleis van Versailles met de

bouwkunst en de gigantisch

De renaissance

zuilen.


De eerste architect was Louis Le Vau in 1624. Het werd opgetrokken voor

Lodewijk XIII. Onder leiding van architect Jules Hardouin-Mansart


Het kasteel of paleis van Versailles is het symbool bij uitstek voor het Ancien

Versailles (19 km ten zuiden van Parijs)

Het paleis van Versailles is een kasteel en sinds 1792 een nationaal museum.


Werelderfgoedlijst van UNESCO.

Het kasteel van Versailles was bekend om zijn weelderige hoffeesten en zijn


appartementen voor één persoon. Het paleis was het middelpunt van heel

wat historische gebeurtenissen:

In oktober 1789 bereikt de Franse revolutie het kasteel. Marie


Parijs gevangengezet.

Lodewijk XIV of de Zonnekoning verstond de kunst van het


bouwkunst en de gigantisch hofhouding die hij eraan overhield.

De renaissance-architectuur herkennen we aan de frontons, hier Dorische

De eerste architect was Louis Le Vau in 1624. Het werd opgetrokken voor

Mansart en in


is het symbool bij uitstek voor het Ancien

Het paleis van Versailles is een kasteel en sinds 1792 een nationaal museum.


was bekend om zijn weelderige hoffeesten en zijn


Het paleis was het middelpunt van heel

utie het kasteel. Marie-


Lodewijk XIV of de Zonnekoning verstond de kunst van het


ouding die hij eraan overhield.

architectuur herkennen we aan de frontons, hier Dorische


TAFELRONDE VAN FREDERIK DE

Wie? Adolph Von

Wat? Tafelronde van Frederik de Grote in Sanssouci

Wanneer? 1740-1786

Bewaarplaats? Schilderij is verloren gegaan in 1945.

Functie? Dit schilderij geeft

Frederik de Grote. Frederik de Grote was een

en toonde veel belangstelling voor de Verlichting.

Analyse Frederik de Grote was een Pruisische koning van 1740 tot 1772 die een

belangrijke rol speelde bij de opkomst van Pruisen. Hij was heel begaafd en

een kind van zijn tijd; hij had net als de verlichtingsfilosofen de neiging om

met alle tradities te breken. H

uit.

Op dit schilderij zien we Frederik de Grote tafelen en discussiëren over

wereldse thema’s samen met de belangrijkste leden van de Berlijnse

academie, in het bijzonder Voltaire aan de linkerkant. Voltaire

de Grote waren

De Berlijnse academie was een academie van wetenschappen die in Berlijn

werd gesticht. Terwijl andere academies zich op een beperkt aantal

onderwerpen te richten, was deze a

natuurwetenschappen als op geesteswetenschappen richtte.


REDERIK DE GROTE IN SANSSOUCI – ADOLPH VON MENZEL

Adolph Von Menzel

Tafelronde van Frederik de Grote in Sanssouci

1786

Schilderij is verloren gegaan in 1945.

Dit schilderij geeft een realistische weergave van het leven in het

Frederik de Grote. Frederik de Grote was een groot aanhanger van Voltaire

en toonde veel belangstelling voor de Verlichting.

Frederik de Grote was een Pruisische koning van 1740 tot 1772 die een



met alle tradities te breken. Hij droeg dan ook het verlichtingsgedachtegoed



academie, in het bijzonder Voltaire aan de linkerkant. Voltaire

de Grote waren goede vrienden en correspondeerden vaak met elkaar.



onderwerpen te richten, was deze academie de eerste die zich zowel op


ENZEL

weergave van het leven in het paleis van

groot aanhanger van Voltaire

Frederik de Grote was een Pruisische koning van 1740 tot 1772 die een



ij droeg dan ook het verlichtingsgedachtegoed



academie, in het bijzonder Voltaire aan de linkerkant. Voltaire en Frederik

n vaak met elkaar.



cademie de eerste die zich zowel op



DE INAUGURATIE VAN GEORGE

Wie? Ramon de Elorriaga

Wat? De inauguratie

Wanneer? 1789

Bewaarplaats? The Granger Collection

Functie? Op dit schilderij zien we inhuldiging van de eerste president van de

Verenigde Staten.

Analyse De Nieuwe Tijd was ook de tijd van de revolutie. In 1763 was de Vrede van

Parijs gesloten. Daarbij moest Frankrijk bijna al zijn koloniën in Noord

Amerika aan Engeland afstaan.

dertien koloniën in opstand tegen het moe

Washington de eerste president van de Verenigde Staten, terwijl in Frankrijk

de Franse revolutie uitbrak. Het streven naar emancipatie kwam uit het

verlichte gedachtegoed.


EORGE WASHINGTON – RAMON DE ELORRIAGA

Ramon de Elorriaga

De inauguratie van George Washington

The Granger Collection – New York

Op dit schilderij zien we inhuldiging van de eerste president van de

Verenigde Staten.

De Nieuwe Tijd was ook de tijd van de revolutie. In 1763 was de Vrede van

Parijs gesloten. Daarbij moest Frankrijk bijna al zijn koloniën in Noord

Amerika aan Engeland afstaan. Slechts een decennium later kwamen de

dertien koloniën in opstand tegen het moederland. In 1789 werd George



verlichte gedachtegoed.

Op dit schilderij zien we inhuldiging van de eerste president van de

De Nieuwe Tijd was ook de tijd van de revolutie. In 1763 was de Vrede van

Parijs gesloten. Daarbij moest Frankrijk bijna al zijn koloniën in Noord-

Slechts een decennium later kwamen de

derland. In 1789 werd George




DE BEDEVAARTSKERK VAN WIESS

Wie? Gebouwd door broeders Johann Baptist en Dominikus Zimmerman

Wat? Bedevaartskerk van Wies (Zuid

Wanneer? Late jaren 1740. De bedevaartskerk staat sinds 1983 op de lijst van

werelderfgoed en werd einde jaren 80 gerestaureerd.

Bewaarplaats? Wiess (Zuid

Functie? Bedevaartskerk

Analyse We zien in deze b

Kenmerken

luchtige karakter. We zien in het kleurenpalet meestal zachte tinten,

het bijzonder pastelkleuren.

en pasteltinten

verzadigde tinten) hier stilletjes aan verdwijnen.

Met betrekking tot de decoratie

rococo voort, maar ze fragmenteert zich en wordt op kleinere schaal

uitgedrukt. Monumentaliteit wordt vervangen door lossere vormen,

vrolijkheid en frivoliteit. De kerk bestaat uit in elkaar gevlochten ovalen,

plantenmotieven, vruchten, schelpen en asymmetrische krullen.


IESS

Gebouwd door broeders Johann Baptist en Dominikus Zimmerman

Bedevaartskerk van Wies (Zuid-Duitsland)

Late jaren 1740. De bedevaartskerk staat sinds 1983 op de lijst van

werelderfgoed en werd einde jaren 80 gerestaureerd.

Wiess (Zuid-Duitsland)

Bedevaartskerk

We zien in deze bedevaartskerk de typische kenmerken van d

Kenmerkend voor rococo is de asymmetrie, elegantie en het lieflijke en

luchtige karakter. We zien in het kleurenpalet meestal zachte tinten,

het bijzonder pastelkleuren. In deze kerk kozen ze duidelijk voor wit, goud

en pasteltinten. We zien de kracht van de barok (veelheid aan kleuren en

verzadigde tinten) hier stilletjes aan verdwijnen.

Met betrekking tot de decoratie zet de beweging van de barok zich in het


edrukt. Monumentaliteit wordt vervangen door lossere vormen,



Gebouwd door broeders Johann Baptist en Dominikus Zimmerman

Late jaren 1740. De bedevaartskerk staat sinds 1983 op de lijst van

edevaartskerk de typische kenmerken van de rococostijl.

elegantie en het lieflijke en

luchtige karakter. We zien in het kleurenpalet meestal zachte tinten, met in

In deze kerk kozen ze duidelijk voor wit, goud

. We zien de kracht van de barok (veelheid aan kleuren en

zet de beweging van de barok zich in het


edrukt. Monumentaliteit wordt vervangen door lossere vormen,




DE HABSBURGSE PAUS

Wat? Habsburgse pauw (met de wapens uit de gebieden van het Huis Habsburg

uit 1555)

Wanneer? 1555

Functie? Wapenschild

Analyse Het vorstenhuis Habsburg was meerdere eeuwen het dominerende adellijke

geslacht in

koning in 1438, leverden de Habsburgers, met uitzondering van Karel VII,

alle keizers van het Heilige Roomse Rijk tot eind 1806.

We zien in dit wapenschild alle wapens van de gebieden die de Hab

overheersten zoals aartshertogdom Oostenrijk, hertogdom Stiermarken,

hertogdom Bourgondië, Hongarije, Bohemen, Spanje, …


Habsburgse pauw (met de wapens uit de gebieden van het Huis Habsburg

uit 1555)

Wapenschild

Het vorstenhuis Habsburg was meerdere eeuwen het dominerende adellijke

geslacht in Centraal-Europa. Na de verkiezing van Albrecht I tot Roomse


alle keizers van het Heilige Roomse Rijk tot eind 1806.

We zien in dit wapenschild alle wapens van de gebieden die de Hab


hertogdom Bourgondië, Hongarije, Bohemen, Spanje, …

Habsburgse pauw (met de wapens uit de gebieden van het Huis Habsburg

Het vorstenhuis Habsburg was meerdere eeuwen het dominerende adellijke

Europa. Na de verkiezing van Albrecht I tot Roomse


We zien in dit wapenschild alle wapens van de gebieden die de Habsburgers



MONUMENT BIJ BOWLING GREEN

Wat? Monument bij

Wanneer? Ontdekkingsreizen

Bewaarplaats? Bowling Green

Functie? Monument

Analyse Het monument bij Bowling Green herinnert aan de Nederlandse wortels van

New York, evenals inscripties bij City Hall en vele namen van zelfs straten en

wijken. Broadway was Heereweg, Bleeckerstreet is duidelijk, Bowerij is

afkomstig van Bouwerie, Harlem van

naar downtown Manhattan kijkt, is het niet goed voorstelbaar daar hier

bijna 400 jaar geleden slechts een paar Hollandse huisjes, een molen, een

kerkje en een fort stonden.

Nederland

beeltenis van een indiaan en de Nederlandse kolonist.

1415, de Portugezen beginnen de Noord

Dit wordt gezien als het begin van het tijdperk van de grote ont

Naast de Spanjaarden, Engelsen, Fransen en Portugezen waren ook de

Nederlanders fervente ontdekkingsreizigers. In september 1609 voer

kapitein Henry Hudson de Hudson op in opdracht van de VOC of Verenigde

Oost-Indische Compagnieën

Nieuw Nederlandt genoemd en omvatte plaatsen als Breuckelen (Brooklyn),

Beverwijck, Midwout, Fort Orange, Fort Nassau, Kinderhoek. Op 22 april

1625 kondigde de Amsterdamse kamer van de inmiddels opgerichte West

Indische Compagnie,

van het eiland Manhattan, waarmee de stad New York begon. Tot 1664

bleef Nieuw Amsterdam een Nederlandse kolonie; het werd daarna Brits

(door een gedwongen ruil voor Suriname) en dat bleef het tot 1783

tevens herdoopt tot New York.


REEN – NEW YORK

Monument bij Bowling Green – New York

Ontdekkingsreizen

Bowling Green – New York

Monument

Het monument bij Bowling Green herinnert aan de Nederlandse wortels van



afkomstig van Bouwerie, Harlem van Haarlem, … Als je nu vanaf het water



kerkje en een fort stonden. Op het monument wordt zowel in het

Nederlands als in het Engels de geschiedenis kort geschetst en zien we een

beeltenis van een indiaan en de Nederlandse kolonist.

1415, de Portugezen beginnen de Noord-Afrikaanse kusten te verkennen.

Dit wordt gezien als het begin van het tijdperk van de grote ont




Indische Compagnieën. De wijdere omgeving van Manhattan werd



1625 kondigde de Amsterdamse kamer van de inmiddels opgerichte West

Indische Compagnie, de WIC, de vestiging van Fort Amsterdam af op de tip



(door een gedwongen ruil voor Suriname) en dat bleef het tot 1783

tevens herdoopt tot New York.

Het monument bij Bowling Green herinnert aan de Nederlandse wortels van



Haarlem, … Als je nu vanaf het water



Op het monument wordt zowel in het

s als in het Engels de geschiedenis kort geschetst en zien we een

Afrikaanse kusten te verkennen.

Dit wordt gezien als het begin van het tijdperk van de grote ontdekkingen.




geving van Manhattan werd



1625 kondigde de Amsterdamse kamer van de inmiddels opgerichte West-

de WIC, de vestiging van Fort Amsterdam af op de tip



(door een gedwongen ruil voor Suriname) en dat bleef het tot 1783 en


DE SIXTIJNSE KAPEL TE ROME (F

Wie? Italiaanse kunstschilder, beeldhouwer en architect

Wat? Fresco’s in Sixtijnse kapel

Wanneer? Tussen 1508 en 1512 schilderde Michelangelo deze fresco’s.

Bewaarplaats? Sixtijnse kapel

Functie? Pauselijke hofkapel en een van de bekendste binnenruimtes ter wereld,

vanwege de beroemde fresco’s van Michelangelo en t

ruimte is waar bij het conclaaf de kardinalen bijeenkomen om een nieuwe

paus te kiezen.

Analyse De sixtijnse kapel is het meest gekende voorbeeld van renaissancistische

schilderkunst. Ons beeld van de renaissance wordt nog altijd in hoge mate

bepaald door het werk van de Italiaanse kunstenaars uit de

hoogrenaissance, zoals Michelangelo, Leonardo Da

in deze fresco’s vooral de seculiere taferelen (in opdracht van de paus), het

streven naar het groot realisme door perspectief en de kunstenaar was niet

langer anoniem (Michelangelo werd zeer populair). Deze kenmerken

herkennen we

Andere renaissancistische kenmerken te zien in deze werken:

- Sober kleurgebruik

- Wereldlijke + kerkelijke opdrachtgevers

- Plastische natuurgetrouwe omgeving: fresco muurschildering


(FRESCO’S) – MICHELANGELO

Italiaanse kunstschilder, beeldhouwer en architect Michelangelo

Fresco’s in Sixtijnse kapel

Tussen 1508 en 1512 schilderde Michelangelo deze fresco’s.

Sixtijnse kapel – Vaticaanstad – Rome

Pauselijke hofkapel en een van de bekendste binnenruimtes ter wereld,

vanwege de beroemde fresco’s van Michelangelo en tevens omdat het de


paus te kiezen.

De sixtijnse kapel is het meest gekende voorbeeld van renaissancistische



hoogrenaissance, zoals Michelangelo, Leonardo Da Vinci en Rafaël. We zien




herkennen we als de typische renaissancistische schilderkunst.


Sober kleurgebruik

Wereldlijke + kerkelijke opdrachtgevers

Plastische natuurgetrouwe omgeving: fresco muurschildering

Michelangelo

Tussen 1508 en 1512 schilderde Michelangelo deze fresco’s.

Pauselijke hofkapel en een van de bekendste binnenruimtes ter wereld,

evens omdat het de


De sixtijnse kapel is het meest gekende voorbeeld van renaissancistische



Vinci en Rafaël. We zien




als de typische renaissancistische schilderkunst.


Plastische natuurgetrouwe omgeving: fresco muurschildering


THE DESTRUCTION OF TEA AT B

Wie? Onbekend schilder (publiek domein

Wat? The destruction of tea at Boston Harbor

Wanneer? 1846

Functie? Dit schilderij geeft een uitgebreid beeld van wat erop 16 december 1773

gebeurde.

Analyse De Boston Tea Party was een protest van de Amerikaanse kolonisten tegen

de Britse overheid in 1773 te Boston (Massachusetts). Het is één van de

belangrijkste legen

Amerikaanse revolutie.

Hoe verliep het juist? We kunnen het verhaal mee volgen op de prent.

Als protest tegen de Britse kolonisten organiseerden de Amerikanen een

boycot van importthee uit China. De

China werd de toegang tot de meeste Amerikaanse havens geweigerd. De

grote uitzondering was Boston, waar de gouverneur aan Britse kant stond.

Op 16 december 1773 stormden een groepje Bostonnieten verkleed als

indianen

zogezegde indianen enterden het schip en begonnen de lading te vernielen.

→ De Boston Tea Party was één v



BOSTON HARBOR – ONBEKENDE SCHILDER

Onbekend schilder (publiek domein – auteursrecht verlopen)

The destruction of tea at Boston Harbor

Dit schilderij geeft een uitgebreid beeld van wat erop 16 december 1773

gebeurde.

De Boston Tea Party was een protest van de Amerikaanse kolonisten tegen


belangrijkste legendes van de Verenigde Staten en een centraal punt in de




boycot van importthee uit China. De schepen met thee voor de Britten uit




indianen de havenplaats op. In de haven lagen drie theeschepen en deze


→ De Boston Tea Party was één van de gebeurtenissen die leidde


auteursrecht verlopen)

Dit schilderij geeft een uitgebreid beeld van wat erop 16 december 1773

De Boston Tea Party was een protest van de Amerikaanse kolonisten tegen


des van de Verenigde Staten en een centraal punt in de



schepen met thee voor de Britten uit




de havenplaats op. In de haven lagen drie theeschepen en deze


an de gebeurtenissen die leidde tot de


PORSELEINEN VAAS UIT DE QING

Wat? Porseleinen vaas

Wanneer? 1644-1911

Bewaarplaats? Shanghaï Museum

Functie? Porseleinen vaas uit de Qing

Analyse De Chinese kunst is doorheen de geschiedenis steeds beïnvloed

geweest door de verschillende dynastieën. Ook filosofen, religieuze

leiders, en politieke figuren hebben allen een invloed gehad op de

Chinese kunst. Hierdoor heeft China een rijke geschiedenis op het gebied van kunst.

Het begin van de Chinese kunst werd gekenmerkt door

keramiekwerk zoals potten, maar ook door het bewerken van Jade.

Tijdens de Shang

brons stond bekend voor zijn mooie kleur en nauwkeurige

afwerking. Uiteraard mag in de Chinese kunst het porselein niet

vergeten worden, zoals we op deze foto zien.

behoort tot het beste ter

ERK 15 – NIEUWE TIJD

UIT DE QING-DYNASTIE

Porseleinen vaas uit de Qing-dynastie

1911

Shanghaï Museum

Porseleinen vaas uit de Qing-dynastie (laatste keizerlijke dynastie van China)

De Chinese kunst is doorheen de geschiedenis steeds beïnvloed



e kunst. Hierdoor heeft China een rijke geschiedenis op het gebied van kunst.



Tijdens de Shang Dynastie leerde men ook werken met brons. Dit



vergeten worden, zoals we op deze foto zien. Chinees porselein

behoort tot het beste ter wereld.

(laatste keizerlijke dynastie van China)

De Chinese kunst is doorheen de geschiedenis steeds beïnvloed



e kunst. Hierdoor heeft China een rijke geschiedenis op het



Dynastie leerde men ook werken met brons. Dit



Chinees porselein


JEAN-JACQUES ROUSSEAU - M

Wat? Jean-Jacques Rousseau

Wie? Maurice Quentin de la Tour

Wanneer? 1753

Bewaarplaats? Musée Antoine Lecuyer

Functie? Portret van Jean

Analyse Jean-Jacques Rousseau was één van de leidende filosofen uit de Verlichting.

Rousseau

ruzie met bijna iedereen, alle kerken, protestants of katholiek en de Franse

regering. Rousseau stelde in zijn werk

vrij wordt geboren, maar dat de mens


MAURICE QUENTIN DE LA TOUR

Jacques Rousseau

Maurice Quentin de la Tour

Musée Antoine Lecuyer

Portret van Jean-Jacques Rousseau

Jacques Rousseau was één van de leidende filosofen uit de Verlichting.

Rousseau had ondanks zijn succes als filosoof geen prettig leven, hij had


regering. Rousseau stelde in zijn werk Le contract social dat de mens overal

vrij wordt geboren, maar dat de mens overal geketend leefde.

Jacques Rousseau was één van de leidende filosofen uit de Verlichting.

had ondanks zijn succes als filosoof geen prettig leven, hij had


dat de mens overal

overal geketend leefde.


DE INNAME VAN MAAGDENBURG

Wat? De inname van Maagdenburg

Wie? Johann Philipp Abelin

Wanneer? 1659

Bewaarplaats? Theatrum Europaeum

Functie? Een goed geïllustreerd schilderij over de dertigjarige oorlog.

Analyse De dertigjarige oorlog was een grootschalig conflict waar de meeste

Europese rijken bij betrokken waren. De oorlog duurde van 1618 tot 1648 en

eindigde met de vrede van Westfalen

vochten tegen wisselende coalities van protestantse staten.

Het beleg van Maagdenburg begon in juli 1630 tijdens de dertigjarige oorlog.

De stad Maagdenburg werd ingenomen door de troepen van de Duitse

keizer en de

000 inwoners en verdedigers van de stad het leven, waardoor Maagdenburg

een symbool werd van de verwoestingen tijdens de Dertigjarige oorlog.

Latere slachtingen werden vaak met Maagdenburg vergel

Maagdeburgiseren werd een populaire term voor de totale vernietiging van

een stad.

Dit schilderij geeft een goed be

de dertigjarige oorlog, specifiek in 1630.

tegenover de


AAGDENBURG – JOHANN PHILIPP ABELIN

De inname van Maagdenburg

Johann Philipp Abelin

Theatrum Europaeum

Een goed geïllustreerd schilderij over de dertigjarige oorlog.

De dertigjarige oorlog was een grootschalig conflict waar de meeste


eindigde met de vrede van Westfalen. De Duitse keizer en zijn bondgenoten




keizer en de katholieken. De plunderingen en brand kostte aan ongeveer 20



Latere slachtingen werden vaak met Maagdenburg vergel


een stad.

Dit schilderij geeft een goed beeld van de tragedie die zich afsp

de dertigjarige oorlog, specifiek in 1630. Men ziet het leger toekomen

tegenover de skyline van Maagdenburg, de plunderingen en de brand.

Een goed geïllustreerd schilderij over de dertigjarige oorlog.

De dertigjarige oorlog was een grootschalig conflict waar de meeste


. De Duitse keizer en zijn bondgenoten




katholieken. De plunderingen en brand kostte aan ongeveer 20



Latere slachtingen werden vaak met Maagdenburg vergeleken en


eld van de tragedie die zich afspeelde tijdens

Men ziet het leger toekomen

skyline van Maagdenburg, de plunderingen en de brand.

REPRESENTATIEVE KUNSTWERK 18 – NIEUWE TIJD

DAVID – MICHELANGELO

Wat? David

Wie? Michelangelo

Wanneer? 1501 – 1504

Bewaarplaats? Galleria dell’Academia – Florence

Functie? Beeldhouwwerk

Analyse Dit bekendste beeldhouwwerk van kunstenaar Michelangelo is een

hoogtepunt uit de Renaissance en toont de Bijbelse figuur David terwijl hij

op het punt staat de reus Goliath aan te vallen. Naar verhouding is het

bovenlichaam te groot, waarschijnlijk omdat het werk bedoeld was om op

een hoge piëdestal geplaatst te worden.

De term 'Renaissance' betekent letterlijk hergeboorte. In de

kunstgeschiedenis staat de Renaissance voor een periode waarin mensen

zelfbewuster werden en zich bewust werden van hun macht en invloed in

hun eigen levens en dat van andere. De mens is het middelpunt, niet de

kerk, zoals in de Middeleeuwen. De compositie van David past goed bij het

beeld dat men in de Renaissance had. David staat er als een zelfbewust

zelfverzekerd man.

Een aantal andere renaissancistisch kenmerken zijn:

- Het streven naar een juiste weergave van de menselijke figuur.

David ziet er dan ook realistisch uit.

- Het lineaire perspectief

- Vol-plastisch en vrijstaand beeldhouwwerk met grote

uitdrukkingskracht. Er wordt hier een Bijbelse figuur voorgesteld.

- De mens en natuur als inspiratiebron

- Materialen: marmer

- Opdrachtgever: de Florentijnse edelman Piero Soderini


DE SCHOOL VAN ATHENE – RAFAEL

Wat? De school van Athene

Wie? Rafael Santi

Wanneer? 1509 - 1510

Bewaarplaats? Stanza della Segnatura

Functie? Een schilderij dat de filosofie en haar rationele zoektocht naar de waarheid

voorstelt.

Analyse Voor Scuola di Atene

personificaties van abstracte ideeën los, in de plaats

waarin historische figuren de onderwerpen voorstellen. Hij

ideale samenkomst van denkers die filosofische debatten voeren,

onderwijzen,

De gelaatstrekken van de

relatie tussen de antieke personen en de personen uit Rafaëls tijd geven een

ongewone concreetheid aan de hele compositie.

Dit schilderij hoort bij de kunststroming van de late renaissance of het

maniërisme.

- Lang gerekte figuren in vaak onnatuurlijke houdingen

- Typisch kleurgebruik: blee

- Voorliefde voor dramatiek

- Bewegelijk


AFAEL SANTI

De school van Athene

Rafael Santi

1510

Stanza della Segnatura - Vaticaans museum

Een schilderij dat de filosofie en haar rationele zoektocht naar de waarheid

voorstelt.

Scuola di Atene liet Rafaël het oude systeem van allegorische

caties van abstracte ideeën los, in de plaats schilderde hij

waarin historische figuren de onderwerpen voorstellen. Hij


onderwijzen, praten, nadenken, met expressies van mentale concentratie.

De gelaatstrekken van de figuren op de voorgrond duiden op portretten. De


ongewone concreetheid aan de hele compositie.


maniërisme. Kenmerken die we terugvinden in het schilderwerk van Rafaël:

Lang gerekte figuren in vaak onnatuurlijke houdingen

Typisch kleurgebruik: bleekrose, oranje, groen en

Voorliefde voor dramatiek

Bewegelijke, onrustige en ingewikkelde composities

Een schilderij dat de filosofie en haar rationele zoektocht naar de waarheid

liet Rafaël het oude systeem van allegorische

schilderde hij scènes

waarin historische figuren de onderwerpen voorstellen. Hij schilderde een


expressies van mentale concentratie.

figuren op de voorgrond duiden op portretten. De



Kenmerken die we terugvinden in het schilderwerk van Rafaël:

Lang gerekte figuren in vaak onnatuurlijke houdingen

krose, oranje, groen en zeeblauw

ingewikkelde composities


KASTEEL VAN FONTAINEBLEAU

Wat? Chateau

Wie?

Wanneer?

Bewaarplaats? Fontainebleau

Functie? Het bekendste

gebruikt als woonhuis en

waardig museum. Vandaag is het de grootste toeristische trekpleister van de

streek.

Analyse De hernieuwde belangstelling voor de vormentaal van de Oudheid springt

vooral in de

de Romein

maken met

eierlijsten

Bouwkundige kenmerken van de renaissance:

- Streven naar

diepte van een bouwwerk

- Bundelpijler wordt vervangen door zuilen en pilasters naar antieke

voorbeelden

- Zuilen afgedekt door rondbogen

- Triomfboogmotief toegepast in portalen

- Muren zijn dragend en afsluitend

- De Dorische zuilenorde wordt toegepast


Fontainebleau

Fontainebleau – l’ ïle de France

Het bekendste renaissance-kasteel in Frankrijk werd voor Napoleon III

t als woonhuis en belangrijkste jachtresidentie, daarna werd het een


De hernieuwde belangstelling voor de vormentaal van de Oudheid springt

vooral in de architectuur in het oog. Men bestudeerde de verhandeling van

de Romein Vitruvius en mat antieke gebouwen op om zich vertrouwd te

maken met de 'taal' van die architectuur, met vormen zoals

eierlijsten, Dorische, Ionische en Korinthische zuilen.

Bouwkundige kenmerken van de renaissance:

Streven naar evenwichtige verhoudingen tussen hoogte, breedte en

diepte van een bouwwerk

Bundelpijler wordt vervangen door zuilen en pilasters naar antieke

voorbeelden

Zuilen afgedekt door rondbogen

Triomfboogmotief toegepast in portalen

Muren zijn dragend en afsluitend

De Dorische zuilenorde wordt toegepast

r Napoleon III

, daarna werd het een


De hernieuwde belangstelling voor de vormentaal van de Oudheid springt

in het oog. Men bestudeerde de verhandeling van

en mat antieke gebouwen op om zich vertrouwd te

met vormen zoals frontons,

rhoudingen tussen hoogte, breedte en

Bundelpijler wordt vervangen door zuilen en pilasters naar antieke

Nieuwe Tijd Kunstwerken SarahHoste

Documents

Transcript of Nieuwe Tijd Kunstwerken SarahHoste