kidev 49 wigni, romelic unda waikiTxo, sanam cocxali xar from emili bronte.pdf · ugulo da...

39
kidev 49 wigni, romelic unda waikiTxo, sanam cocxali xar wigni 42 gamomcemloba palitra L Tbilisi, 2015

Transcript of kidev 49 wigni, romelic unda waikiTxo, sanam cocxali xar from emili bronte.pdf · ugulo da...

Page 1: kidev 49 wigni, romelic unda waikiTxo, sanam cocxali xar from emili bronte.pdf · ugulo da angarebiani kacis saxeli davimkvidre, xolo ramde - nad daumsaxureblad, amis Sefaseba oden

kidev 49 wigni, romelic unda

waikiTxo, sanam cocxali xar

wigni 42

gamomcemloba palitra LTbilisi, 2015

Page 2: kidev 49 wigni, romelic unda waikiTxo, sanam cocxali xar from emili bronte.pdf · ugulo da angarebiani kacis saxeli davimkvidre, xolo ramde - nad daumsaxureblad, amis Sefaseba oden

UDC (uak) 821.111-31 b-935

`kidev 49 wigni, romelic unda waikiTxo, sanam cocxali xar~`gamomcemloba palitra L~-ma mkiTxvels ukve SesTavaza mso-

flios araerT qveyanaSi popularuli proeqti _ `50 wigni, romelic unda waikiTxo, sanam cocxali xar~. proeqtSi Sevida mkiTxvelis arCeuli 50 saukeTeso wigni msoflio da qarTuli literaturis saganZuridan. proeqti warmoudgenlad warmate-buli aRmoCnda, yoveli axali wignis gamosvlas mouTmenlad moelodnen...

`50 wignis~ Semdeg `gamomcemloba palitra L~-ma yvela drois wignTa wigni _ ̀ biblia~ gamosca, magram amiT proeqti ar dasru-lebula. mravalaTasiani mkiTxvelis TxovniT msoflio da qarTu-li literaturis saganZuridan kidev 49 wigni SeirCa. sabolood, am biblioTekis sruli kompleqti 100 wignisgan Sedgeba da moi-cavs seriebs: `50 wigni, romelic unda waikiTxo, sanam cocxali xar~; `biblia _ mTavari wigni, romelic unda waikiTxo, sanam cocxali xar~ da `kidev 49 wigni, romelic unda waikiTxo, sanam cocxali xar~.

es wignic msoflio literaturis am unikalur biblioTekas ekuTvnis.

Cover image © File licensed by depositphotos.com/Veneratio© gamomcemloba palitra L, 2015yvela saavtoro ufleba daculia.

ISSN 2298-0849ISBN 978-9941-21-804-0

Page 3: kidev 49 wigni, romelic unda waikiTxo, sanam cocxali xar from emili bronte.pdf · ugulo da angarebiani kacis saxeli davimkvidre, xolo ramde - nad daumsaxureblad, amis Sefaseba oden

emili bronte

qariSxliani

uReltexili

inglisuridan Targmna

levan inasariZem

Page 4: kidev 49 wigni, romelic unda waikiTxo, sanam cocxali xar from emili bronte.pdf · ugulo da angarebiani kacis saxeli davimkvidre, xolo ramde - nad daumsaxureblad, amis Sefaseba oden

`samwerlo-saojaxo amqris~ Rirseuli wevri

irlandiidan inglisSi gadmoxvewili anglikanuri eklesiis mRvdelis patrik brontesa da misi colis, marias, eqvsi Svilidan (xuTi qaliSvili da erTi vaJi hyavdaT) oTxi saqveynod cnobili mwerali gaxda da adreul asakSi gardacvlili ori ufrosi gogonac ar iqneboda maTze naklebi, rom dasclodaT.

SeuZlebelia, emili bronteze, miT umetes, mis biografiaze werde da misi aranakleb saxelganTqmuli da-Zmebis (gansakuTrebiT ki yvelaze cno-bili dis _ Sarlot brontes) cxovrebas auaro gverdi.

sxvaTa Soris, rodesac Sarloti mamamisma skolaSi miiyvana, sadac ufrosi debi ukve warCinebiT swavlobdnen (swored isini, romlebic male gardaicvalnen. emili mogvianebiT mivida im skolaSi), maswavlebels mis pirad saqmeSi Cauweria: `Sarlot bronte. miviReT 1824 wlis 10 agvistos. wers gaugebrad. cota Tvlac icis. kargad keravs. araferi icis geogra-fiis, gramatikis, istoriis an etiketis Sesaxeb~.

is skola kovan-brijSi mdebareobda da SeRavaTian fasSi aswavlidnen sasuliero pirebis qaliSvilebs. Sarlotma mxolod erTi weli dayo iq, emilim _ naklebi, magram amis miuxedavad, ise kargad daamaxsovrdaT go-gonebs, imdeni niuansi CaebeWdaT gonebaSi, rom Semdeg Zalian STambeWda-vad aRweres TavianT romanebSi (magaliTad, Sarlotma lovudis pansionis prototipad gamoiyena `jein earSi~).

mamam ori ufrosi da Sin daabruna, radgan iqaurma havam daaavada isini, Tumca danarCeni sami jer kidev skolaSi iyo.

ufros gogonebs Sin dabrunebam da mkurnalobamac ar uSvela da male orive gardaicvala. SeSinebulma mamam (bavSvebs deda kiboTi maSin mou-kvdaT, rodesac emili sami wlisa iyo) danarCeni gogonebic saswrafod wamoiyvana kovan-brijidan.

tuberkulozi wyevlad Tu genetikur daavadebad eqcaT patrik bron-tes Svilebs: xuTi maTgani, maT Soris emilic, am sens emsxverpla, xolo rodesac sakmaod axalgazrda, 38 wlisa, Sarlot brontec gardaicvala, imis miuxedavad, rom Sinaurebi sikvdilis mizezad toqsikuri fexmZimo-bis problemebs, muclis tifs (gadaedo moaxlisgan, romelic cota xniT adre gardaicvalao) da gauwyloebasac asaxelebdnen, eqimma daskvnaSi mainc tuberkulozi Cawera, TiTqos bronteebi mxolod am daavadebiT unda daxociliyvnen.

isev dasavleT iorqSirSi davbrundeT, hauorTSi, sadac samma dam: Sar-lotma, emilim, enma da maTma Zmam _ brenuelma ZiZis, mamisa da aRmzrdeli

Page 5: kidev 49 wigni, romelic unda waikiTxo, sanam cocxali xar from emili bronte.pdf · ugulo da angarebiani kacis saxeli davimkvidre, xolo ramde - nad daumsaxureblad, amis Sefaseba oden

qalis meTvalyureobiT ganagrZes cxovreba. oTxivem 8 Tu 10 wlis asaki-dan gamoavlina literaturuli niWi: Txzavdnen ambebs TavianT gamogonil qveynebze, moigones inglisis ararsebuli kolonia afrikaSi, romlis de-daqalaqSic sul SuSis Senobebi idga da aseve erqva _ glas-Tauni, werdnen leqsebs.

debSi ufrosi Sarloti iyo da 15 wlisa rom Sesrulda, pirveli swo-red igi gagzavna mamam rou-hedis sakmaod karg skolaSi da rodesac oTx weliwadSi swavla daasrula da imave skolis maswavlebeli gaxda, jamagi-ris nawiliT SuaTana da _ emili waiyvana rou-hedSi, magram isev da isev nestiani havis gamo jansusti emili ukan daabruna da mis magivrad umcro-si _ eni Caricxa skolaSi.

cxadia, emilic, misi debic da Zmac weras agrZelebdnen, oRond, ro-gorc im drois TiTqmis yvela prozaikosma, maTac poeziiT daiwyes (Zma kargad xatavda kidec).

bronteebma im droisaTvis aprobirebuli meTodiT moindomes pirveli nabijebis gadadgma, _ cnobil poetebs gaugzavnes TavianTi leqsebi gasa-cnobad da rekomendaciis misaRebad.

Sarlotma, romelic rogorc ufrosi, `samwerlo-saojaxo amqris~ meTaurad iyo aRiarebuli, im drois inglisSi yvelaze popularuli poeti robert sauTi airCia. sxvaTa Soris, oriode sityva am saintere-so adamianzec unda vTqvaT: poeti-romantikosi, baladebisa da odebis avtori, mogzauri, didxans espaneTsa da portugaliaSi nacxovrebi, sadac rainduli romanebi Seiyvara da inglisurad Targmna (maT Soris saqvey-nod saxelganTqmuli ̀ amadis galeli~), CvenTvis misi erTaderTi zRapriT, `sami daTviT~, ufro aris cnobili. xom gaxsovT: `vin SeWama Cemi fafa?! vin iwva Cems sawolSi?!~

hoda, am kacma axalgazrda poet qalebs pasuxad moswera: raRac poeturi aris TqvenSi, magram Zalianac nu gaerTobiT da qalis mTavari movaleoba ar daiviwyoTo. anu, `Tanamedrove eniT~ rom vTqvaT, `qalis saqme samzareuloao~.

bronteebma maTdami aseTi damokidebulebis sawinaaRmdegod `uebari wamali~ gamoigones _ samivem mamakacis saxeli aiRo fsevdonimad da Ta-vianTi leqsebi sami avtoris erT krebulad gamosces: `Zmebis~ _ karer, elis da eqton belebis leqsebis wignma sruli fiasko ganicada _ mxo-lod... ori egzemplari gaiyida!

am dros emili ukve 28 wlisa iyo da moxuci uSvilo deidis naanderZe-vi fuliT debTan erTad skolis gaxsnasac apirebda, amisaTvis isini bel-giaSi frangulis Sesaswavladac iyvnen ramdenime weli, mere iqve TviTon aswavlidnen inglisurs, inglisSi dabrunebulebi skolis gasaxsnelad mzad iyvnen, magram raRac ver aewyo...

Page 6: kidev 49 wigni, romelic unda waikiTxo, sanam cocxali xar from emili bronte.pdf · ugulo da angarebiani kacis saxeli davimkvidre, xolo ramde - nad daumsaxureblad, amis Sefaseba oden

ase rom, mwerloba erTaderTi gza iyo da debi ar danebdnen: amjerad cal-calke, oRond isev `kacuri fsevdonimebiT~ romanebi gamoaqveynes: `karer belma~ (Sarlot brontem) _ `maswavlebeli~; elis belma (emili brontem) _ `qariSxliani uReltexili~ da eqton belma (en brontem) _ `agnes grei~ da... isev warumatebloba!

samagierod, amas maleve mohyva Sarlotis `jein eari~, romelic bestselerad iqca da am romanma danarCeni bronteebis romanebic maleve `gayida~.

oRond, samwuxarod, emili brontes dideba sikvdilis Semdeg ewvia: jer Zma gardaicvala, mis dakrZalvaze emili gacivda da egreT wodebuli `swrafi WleqiT~ or TveSi aResrula.

yvelaze didxans (Tuki amas `didi xani~ SeiZleba ewodos) Sarlotma icocxla _ is Svidi wlis Semdeg, 38 wlisa gardaicvala, magram moaswro, rom Tavisi debis da, gansakuTrebiT, emilis brwyinvale romanisaTvis dam-saxurebuli dideba moepovebina _ faqtia, rom `piari~ maSinac saWiro yofila.

arada, `qariSxliani uReltexili~ is romania, romelic Janris yve-la moTxovnas akmayofilebs da samarTlianad iTvleba inglisuri prozis brwyinvale nimuSad.

sxvaTa Soris, kritikasa da mkiTxvels mwerlis sikvdilis Semdeg emi-li brontes poeziac `gaaxsendaT~ da dRes mis leqsebs (`mogonebani~, `tyve~ da sxv.), inglisuri poeziis specialistebi Selis, bleiqisa da baironis Sedevrebis gverdiT moixsenieben...

zviad guruli

Page 7: kidev 49 wigni, romelic unda waikiTxo, sanam cocxali xar from emili bronte.pdf · ugulo da angarebiani kacis saxeli davimkvidre, xolo ramde - nad daumsaxureblad, amis Sefaseba oden

7

Tavi 1

1801 weli. axlaxan davbrundi Cemi sabinadros patronisgan. es aris erTaderTi mezobeli, romelic uTuod Tavs momabezre-bs. aqauroba marTlac lamazia! mTel inglisSi versad naxavs kaci sazogadoebisgan ase gakideganebul, myudro adgils. mi-zanTropisTvis miswrebaa! mister hiTqlifsa da me ki am si-martovis gaziareba mogviwevs. gadasarevi vinmea! albaT verc ki mixvda, rogor gamiTba guli, cxeniT misulma rom Cavxede warbebSi Camalul Sav, eWvian TvalebSi, rodesac Cemi saxelis gagonebaze TiTebi Semala JiletSi.

_ mister hiTqlifi brZandebiT? _ vkiTxe me.pasuxad Tavi damiqnia. _ mister loqvudi gaxlavarT, Tqveni axali mdgmuri, ser.

vifiqre, CamosvlisTanave gxlebodiT da mekiTxa, _ Cemi da-Jinebuli TxovniT, `SaSvebis karmidamoSi~ davsaxlebuliyavi, uxerxuloba xom ar Semiqmnia TqvenTvis. wuxel yuri movkari, orWofobdao...

_ `SaSvebis karmidamo~ Cemia, ser, _ Semawyvetina Tval-mowkurulma, _ amitom aravis SevaSlevineb xels, me ki Semi-Zlia uxerxuloba Sevuqmna mavans. SemobrZandiT!

es sityva ise gamoscra kbilebSi, rogorc `jandabaSic wasulxaro~, rom vityviT xolme. WiSkarmac TiTqos kveri daukra am JReradobas da ar SeRebula. axla vfiqrob, rom swored am garemoebam mibiZga, mipatiJebas davyolodi. Zalian damainteresa am Cemze zviadma martosulma.

rodesac Tvali hkida, rom Cemi cxeni mkerdiT miawva kars, ineba da urduli gadaswia, mere uxmod gamiZRva mofilaqnebul gzaviwroze da ukve ezoSi Sesulma calybad gasZaxa msaxurs:

Page 8: kidev 49 wigni, romelic unda waikiTxo, sanam cocxali xar from emili bronte.pdf · ugulo da angarebiani kacis saxeli davimkvidre, xolo ramde - nad daumsaxureblad, amis Sefaseba oden

8

_ jozef, mister loqvuds cxeni CamoarTvi da cotaodeni Rvinoc gamoayole xels.

gulSi gavivle, meti msaxuri amas ar eyoleba-meTqi, rac misma brZanebam mafiqrebina. arc qvafenilze amosul sarevelas glejs vinme da cocxal Robeebad amosul buCqnarsac saqone-li kreWs-meTqi.

jozefi xnieri kaci aRmoCnda, beberic ki eTqmoda, oRond Warmagi da brge ki iyo.

_ RmerTo, Sen gviSvele! _ uxalisod Caiburtyuna Tavis-Tvis, cxenis sadave CamomarTva da iseTi saxiT Semomxeda, rom mivxvdi, RvTis daxmareba TviTon ufro esaWiroeboda sadilis mosaneleblad da mis wamoZaxilTan Cemi moulodneli gamoCena araviTar kavSirSi ar iyo.

mister hiTqlifis sacxovriss `qariSxlian uReltexi-lad~, an `saqared~ icnoben. sityva `qariSxliani~ am SemTx-vevaSi TvalsaCinod miuTiTebs borcvze mdgari saxlis garSe-mo avdarSi atexil atmosferul aurzaurze. marTlac, qarian amindSi aqauroba albaT sruliad daucveli iqneba. qvena qaris siZlieres, am maRlobs rom aniavebs, kaci dagvaluli naZvebi-Ta da cal mxares gadaxrili, ufoTlo, ekliani buCqebiTac mixvdeba, totebi mzisken rom gauSveriaT, TiTqos mowyalebas SesTxoveno. sabednierod, arqiteqtori am yvelafers mimxvda-ra da sakmaod mkvidri saxli augia: viwro sarkmlebi Rrmad aris qvis kedlebSi Casmuli, kuTxeebi ki didroni gamoSverili qvebiTaa daculi.

sanam zRurbls gadavabijebdi, SevCerdi, rom Tvali Semevlo winakedelze uxvad mimobneuli mdidruli bareliefebisTvis, gansakuTrebiT ki imisTvis, sadarbazo karis Tavs rom amSve-nebda. CamofSvnili grifonebisa da patara urcxvi biWunebis aurzaurSi TariRi gavarCie: `1500~ da iqve saxelic: `herTon ernSo~. erT-or sityvas albaT vityodi da saxlis sityvaZvir patronsac movayolebdi saxlis ambavs, magram misma mzeram mi-maxvedra, rom swrafad unda Sevsuliyavi, andac ukanve gavbru-nebuliyavi, me ki sulac ar mwadda, misi moTmineba gamomecada, sanam saxls Signidanac ar SevaTvalierebdi.

Page 9: kidev 49 wigni, romelic unda waikiTxo, sanam cocxali xar from emili bronte.pdf · ugulo da angarebiani kacis saxeli davimkvidre, xolo ramde - nad daumsaxureblad, amis Sefaseba oden

9

erTi safexuri da ukve misaReb oTaxSi aRmovCndiT _ saxls arc vestibiuli hqonda da arc derefani. aSkaraa, aq `saxls~ misaReb oTaxs eZaxian. es oTaxi samzareulosa da sastumro oTaxs moicavs xolme, `qariSxlian uReltexilSi~ ki, darw-munebuli var, samzareulos poziciebi aqvs daTmobili da sul sxva oTaxSia moqceuli. yovel SemTxvevaSi, xmebi da WurWlis wkaruni kedlis iqidan Semomesma. sakmaod Soridanac. uzarma-zar buxarTan ki xrakvis, xarSvisa da cxobis kvalic versad Se-vniSne. arc spilenZis qvabi bzinavs sadme da arc Tunuqis sawu-rebi kidia kedelze. Tumca erT kuTxeSi kalis TvalSisacemad mbzinavi WurWliT, vercxlis doqebiTa da tolCebiT saxura-vamde asuli muxis Taroebi SevniSne. saxuravis qveS Weris kva-li ar Canda. saxlis anatomia sruliad naTliv warmoudgeboda dainteresebul Tvals, garda im adgilebisa, sadac xis dgami idga, nazuqebiT, Zroxis barklis, cxvris apoxtisa da Roris SaSxis naWrebiT daxvavebuli. aseTi safaris qveS Tavad dgami TiTqmis aRar Canda. buxris Tavze aTasnairi ugvani Tof-iaraRi daemwkrivebinaT, maT Soris ori wyvili sacxeno pistoleti. ornamentad ki kideze sami cali WrelaWrula Tunuqis qila ido. iataki TeTri, gluvzedapiriani qvisa ego; uxeSad Sekru-li maRalzurgiani skamebi mwvaned SeeRebaT. ori Savi da ufro mZime skam-savarZeli ki CrdilSi iyo mimaluli. Taros qveS muq-wiTuri Zukna pointeri iwva, gars awkmutunebuli lekvebi Se-moxveoda. sxva SesaZromebSi danarCeni ZaRlebi SeyuJuliyvnen.

bina da dgami uCveulo ar iqneboda, Crdiloeli fermeri-sa rom yofiliyo, jiuti ieri da Zlieri kidurebi rom aqvT xolme, rasac briji da getrebi ufro amkveTrebs. aseTi saxlis patronis naxva, Tavisi savarZeli rom aqvs da gverdiT patara, mrgval magidaze qafqafa ludiT savse kaTxa udgas, nebismier saxlSi SeuZlia kacs, nasadilevs rom Seiaros vinmesTan aTio-de kilometris radiusSi. magram mister hiTqlifi ucnaur kontrats qmnis Tavisi saxliTa da cxovrebis wesiT. garegnu-lad Savtuxa boSas hgavs, samosiTa da manerebiT jentlmens, cxadia, soflis skvairebis fonze: marTalia, daudevrad ac-via, magram kargi aRnagobisaa, saxe ki moRuSuli aqvs. SeiZleba

Page 10: kidev 49 wigni, romelic unda waikiTxo, sanam cocxali xar from emili bronte.pdf · ugulo da angarebiani kacis saxeli davimkvidre, xolo ramde - nad daumsaxureblad, amis Sefaseba oden

10

vinmem ifiqros, ca qudad ar miaCniao, magram guli meubneba, rom mTlad asec ar unda iyos saqme. instinqturad vgrZnob, rom mister hiTqlifis TavdaWerilobis mizezi misi Tvisebaa _ saqveynod ar gamofinos Tavisi grZnoba-ganwyobileba. siyva-rulic da siZulvilic farulad SeuZlia da sxvasac kadniere-baSi CamoarTmevda, aSkarad rom Sehyvareboda an SesZuleboda vinmes. ara, nametani momdis: zedmetad uxvad vawer Cems Tvise-bebs. mister hiTqlifs SeiZleba sul sxva mizezi hqondes, sava-raudo nacnobebTan Sexvedrisas xeli damalos, CamorTmevis ma-givrad. vimedovneb, rom Cemi gonebrivi wyoba gansakuTrebulad moeCveneba. Cemi Zvirfasi dediko metyoda xolme, ojaxur keras ver eRirsebio da SarSan zafxuls davumtkice kidec Tavs, rom marTla ar viyavi keris Rirsi.

mTeli Tve zRvis napiras gavatare, amindmac xeli Semiwyo, da swored im dros aRmovCndi erTi mSvenieri arsebis axlos: Cems TvalSi namdvili qalRmerTi iyo, sanam yuradRebas momaq-cevda. marTalia, sityvierad arasdros mixsenebia siyvaruli, magram sulelic ki mixvdeboda mzeriT gamoxatul grZnobas _ sulian-xorciana miyvarda. bolos, rogorc iqna, igumana da sapasuxo mzeriT Semomxeda _ mis mzeraze utkbesi araferi menaxa. da me ra vqeni? sircxviliT vaRiareb _ Cems naWuWSi Sevikete, lokokina rom Seimaleba xolme niJaraSi _ da gul-grilad davuwye yureba. yoveli Tvalis Sevleba ufro da ufro civi mixdeboda, sanam is sawyali Tavis grZnobebSi ar daeWvda. bolos ki gaugebrobiT gaognebulma, Tan albaT fiqrobda, et-yoba, rame SemeSalao, dedamisi daarwmuna, gasclodnen iqau-robas. situaciis aseTi usiamovnod ucnauri SemobrunebiT ugulo da angarebiani kacis saxeli davimkvidre, xolo ramde-nad daumsaxureblad, amis Sefaseba oden me ZalmiZs.

buxarTan Cemi maspinZlis pirdapir davjeqi. amasobaSi Ca-movardnili dumilis gaqarwyleba ki dedaZaRlis moferebiT vcade, romelsac lekvebi mietovebina da uknidan mglurad me-pareboda kanWebTan. zeda tuCi aewia da TeTri kbilebi ise dae-kriWa, rom nebismier wams Caeso fexSi basri eSvebi. moferebaze gabmuli RreniT mipasuxa.

Page 11: kidev 49 wigni, romelic unda waikiTxo, sanam cocxali xar from emili bronte.pdf · ugulo da angarebiani kacis saxeli davimkvidre, xolo ramde - nad daumsaxureblad, amis Sefaseba oden

11

_ jobia, ZaRls Tavi daaneboT, _ Tavisi ZaRliviT Semomi-Rrina mister hiTqlifma da Zuknas wixli uTavaza, rom uare-sisgan davexseni, _ moferebas miCveuli ar aris, gasaryvnelad ki ar gvyavs, _ mere gverdiTa karisken wadga nabiji da kidev erTxel gasZaxa: _ jozef!

jozefi raRacas CifCifebda sardafis siRrmeSi, amosvlis piri ki ara da ar uCanda. amdenad, Cems batons mouwia masTan Casvlam da me vis-a-vis Sematova Tavis anCxl Zuknasa da or ban-jgvlian, av qofaks, romlebic dedaZaRlis kvalad, eWvian mze-ras ar macilebdnen da Cems yovel gafaCunebaze ijagrebodnen. vinaidan maTi eSvebis axlodan gacnobis araviTari survili ar mqonda, gaunZrevlad jdoma vamjobine. magram gavifiqre, usi-tyvo Seuracxyofas ver mimixvdebian-meTqi da aRrenil trios Tvalebis Wutva da saxis pranWva davuwye, Cemi aseTi saxis da-naxvam ki qalbatoni ise gaaRiziana, rom bewvi yalyze daudga, Cemken gamoeqana da wina TaTebiT muxlebze Semomaxta. xelis kvriT movicile da SuaSi magida moviqcie, rom Tavi damecva. am ambavma oTaxSi myofi mTeli saZaRleTi amimxedra: sxvadasx-va zomisa da asakis eqvsi oTxfexa megobari TvaliT SeumCneve-li kuTxeebidan da bunagebidan gamoZvra da gamosasarCleblad oTaxis SuagulSi Rrena-wkmutuniT moiyara Tavi. vigrZeni, rom gansakuTrebuli Seteva quslebsa da frakis kalTebze mo-dioda, amitom cecxlis saCxreks wamovavle xeli da SedarebiT didi zomis Tavdamsxmelebs gavumklavdi. miuxedavad amisa, iZu-lebuli gavxdi, yviriliT qveyana Tu ara, saxlSi myofni mainc Semeyara, rom daeSoSminebinaT adamianis megobrad wodebuli arsebebi.

mister hiTqlifi da misi msaxuri sardafidan gaRiziane-buli, magram flegmaturi gamometyvelebiT amovidnen. ver vityvi, CveulebrivTan SedarebiT wamiT mainc auCqares fexs-meTqi, imisda miuxedavad, rom keriasTan gamZvinvarebuli uTa-nasworo brZola mimdinareobda. sabednierod, samzareulodan daxmarebam sulze momiswro: winsafaraweuli, mklavSiSvela da saxeaWarxlebuli janiani dedakaci tafamomarjvebuli Se-moiWra Cven Soris. am iaraRiTa da dacacxanebiT SeZlo ZaRle-

Page 12: kidev 49 wigni, romelic unda waikiTxo, sanam cocxali xar from emili bronte.pdf · ugulo da angarebiani kacis saxeli davimkvidre, xolo ramde - nad daumsaxureblad, amis Sefaseba oden

12

bis damorCileba da, rogorc magiurad Camdgari qariSxali, ise Cawynarda situacia, mxolod aqoSinebuli qali darCa Cem winaSe, romelic ise boboqrobda, rogorc zRva qarian amindSi da swored am dros Semovida scenaze saxlis patronic.

_ aq ra jandaba xdeba? _ ikiTxa man da iseTi TvaliT Se-momxeda, rom am agdebulma damokidebulebam kinaRam Tavi da-makargvina.

_ marTlac ra jandaba xdeba! _ xmadabla warmovTqvi, _ eSmakiT Sepyrobili kolti ufro mSvidad iqceoda, vidre am mxecebis xrova, ser. amaTTan ucxo kacis datoveba igivea, rac vefxvebis galiaSi Segdeba!

_ ZaRli ise ar daiyefebs, rame Tu ar dainaxao, _ SeniSna man, waqceuli magida wamoayena da boTli Cem win dadga, _ ZaR-li fxizlad unda iyos... Wiqa Rvinos inebebT?

_ ara, gmadlobT. _ xom ar dagkbines?_ davekbine da _ damkbens Cems beWeds davamCnevdi, _ mister

hiTqlifs saxe damcinavma Rimilma Seurbila. _ kai, kaco, _ Tqva man, _ aRelvebuli CanxarT, mister

loqvud. cotaodeni Rvino ar gawyenT. am WerqveS stumari im-denad Zviri sanaxavia, rom me da Cems mwevrebs, Cemi nebiT rom binadroben aq, uxeirod gamogvdis maTi miReba. janmrTelobas gisurvebT, ser!

me Tavi davukari da sapasuxod misi sadRegrZelo Sevsvi. mivxvdi, rom ZaRlebis gaanCxlebis gamo gabutva Cemgan ara-naklebi uxeiroba iqneboda. garda amisa, arc is msurda, rom saxlis patronisTvis garTobis sababi mimeca, vaida, iumoris grZnobis Semotevisas aseTi survili gasCenoda. man ki, albaT, sifrTxiles Tavi ar stkivao _ rac unda yofiliyo, ar Rir-da, kargi gadamxdeli mdgmuris momdureba, _ sityvaZvirobaze xeli aiRo da Cveuli nacvalsaxelebisa da maSveli zmnebis ga-motovebiT im saganze Camoagdo sityva, romelic CemTvis friad mniSvnelovani eCvena: Cem mier gansamartoeblad SerCeuli sa-cxovrisis avkargianobaze wamoiwyo saubari. sakmaod goneba-maxvilurad msjelobda yvela im Temaze, romelsac ki SevexeT.

Page 13: kidev 49 wigni, romelic unda waikiTxo, sanam cocxali xar from emili bronte.pdf · ugulo da angarebiani kacis saxeli davimkvidre, xolo ramde - nad daumsaxureblad, amis Sefaseba oden

13

sanam Sin wavidodi, mxneoba movikribe da xalisiT vuTxari, xvalac SemogivliT-meTqi. aSkarad ar eama mosalodneli gan-meorebiTi SeWra. miuxedavad amisa, Cemsas mainc ar daviSli da sityvas Sevasruleb. ar damijerebT da saocrad komunikabe-lur adamianad vgrZnob masTan SedarebiT Tavs.

Tavi 2

guSin SuadRisken, nisli Camowva da acivda. TiTqmis ga-dawyvetili mqonda, Cems kabinetSi buxarTan viqnebi-meTqi, imis magivrad, rom `qariSxliani uReltexilisken~ davdgomo-di talaxian velobze mimaval gzas. nasadilevs (Tormetidan pirvelamde vsadilob xolme; mne, namdvili matrona, romelic saxlTan erTad mergo, viTarca nawili ganuyofeli, ver an ar asrulebs Cems Txovnas, rom sasadilod xuTisTvis gaSalos sufra) kibeze rom avedi da lamis iyo, sizarmacem damjabna, oTaxSi Sesulma Camuxluli msaxuri gogona davinaxe, jagri-sebiTa da qvanaxSiris saTlebiT garSemortymuli, romelsac jojoxeTurad aemtverebina iquroba _ nakverCxlebis Caqro-bas lamobda. am sanaxaobam anazdad ukanve gamomabruna. qudi aviRe da eqvsiode kilometris gavlis Semdeg hiTqlifis WiS-kars mivadeqi, ufro sworad, pirveli fafuki fantelebis ko-riantels mivaswari.

borcvis Tavze miwa TrTvils gaeyina, susxiani qari ki Zval-rbilSi atanda. kankali damawyebina. jaWvi rom verafriT gavx-seni, gadavZveri, mofilaqnebuli biliki gavirbine, xurtkmlis meCxeri buCqebi rom miuyveboda, karze iqamde vakakune, sanam falangebi mimtyunebda da ZaRlebi atexdnen ymuils.

_ uxiagi binadrebi! _ gavivle gonebaSi, _ mag Tqveni stu-marTmoZuleobisTvis marTlac martoobisTvis xarT gasawiri. dRisiT ra damaketinebs kars urduliT! ar menaRvleba, mainc Seval! raki ase gadavwyvite, sakets xeli vtace da TavgametebiT davuwye kars janjRari. jozefma daZmarebuli saxiT gamomxeda fardulis mrgvali sarkmlidan.

Page 14: kidev 49 wigni, romelic unda waikiTxo, sanam cocxali xar from emili bronte.pdf · ugulo da angarebiani kacis saxeli davimkvidre, xolo ramde - nad daumsaxureblad, amis Sefaseba oden

14

_ aq ram mogiyvanaT? _ gamomZaxa, _ batoni Txebis bakSia. Tuki masTan dalaparakeba gnebavT, ezos unda SemouaroT.

_ SigniT aravin aris, rom kari gamiRos? _ gavZaxe msaxurs. _ qalbatonis meti aravinaa. is ki, mTeli Ramec rom ubra-

xunoT, ar gaaRebs. _ ratom? ver gadascemT Cems vinaobas, jozef?_ arasdidebiT! mag saqmeSi me ver Caverevi, _ buzRuniT mi-

pasuxa da Tavi Semala. xvavrieli Tovli wamovida. is iyo, meore mcdelobisT-

vis saxelurs Cavavle xeli, rom axalgazrda kaci gamoCnda ezoSi, upaltoos mxarze fiwali gaedo. damiZaxa, gamomyevio da samrecxaos rom CavuareT, mere mokirwyluli ezoc gada-viareT, sadac qvanaxSiris farduli, Wa da samtrede iyo, mi-vadeqiT did, Tbil oTaxs, sadac wina dRiT ukve gaxldiT. uzarmazari buxridan gamomavali cecxlis Suqze sasiamovnod iyo gaCaxCaxebuli. buxarSi qvanaxSiri, torfi da SeSa iwvo-da. magidaze uxvi samxari ewyo, qalbatoni maSin pirvelad vnaxe, arada, misi arsebobis Sesaxeb manamde araferi vicodi. Tavi davukari da Sevicade, skams mainc SemomTavazebs-meTqi. Semomxeda savarZelSi mjdarma, magram arc ganZreula da arc krinti dauZravs.

_ saZageli amindia! _ SevniSne me, _ vSiSob, Tqveni kari dazianebuli ar iyos, misis hiTqlif, radgan Tqveni arxeini msaxurebis gamo mTeli ZaliT momiwia dabraxuneba, rom vinmes-Tvis mimewvdina xma.

bagec ki ar Seurxevebia. mivaCerdi _ is sapasuxod momaCer-da. ase miyurebda mainc, civi, upativcemulo, gaurkveveli da TiTqos nawyeni mzeriT.

_ dabrZandiT, _ mommarTa axalgazrda kacma uxeSi xmiT, _ male mova.

davemorCile. Cavaxvele. mere yaCaRana iunonas gavexmiane, romelmac kudis aprexiT maniSna, gicanio.

_ mSvenieri cxovelia! _ xelaxla vcade saubris wamowyeba, _ lekvebis darigebas xom ar apirebT, madam?

Page 15: kidev 49 wigni, romelic unda waikiTxo, sanam cocxali xar from emili bronte.pdf · ugulo da angarebiani kacis saxeli davimkvidre, xolo ramde - nad daumsaxureblad, amis Sefaseba oden

15

_ Cemebi ar gaxlavT, _ Tavazianma maspinZelma ise civad mi-pasuxa, rom TviT mister hiTqlific ki ver SeZlebda xmaSi amdeni susxis garevas.

_ ah, Tqveni sayvareli arsebebi albaT maT Soris iqnebian, _ ganvagrZe me da muTaqas davxede, zed knutebis msgavsi arse-bebi rom isxdnen.

_ ucnauri arCevania siyvarulisTvis! _ zizRiT SeniSna. saubedurod, mkvdari kurdRlebi aRmoCnda. kidev erTxel Ca-

vaxvele da buxrisken miviwie, Tan am saRamos gafuWebul amindze vcade xelaxla sityvis Camogdeba, _ gareT ar unda gamosuliya-viT, _ Tqva da wamodga, rom buxridan ori feradi qila CamoeRo.

Tuki manamde arasakmarisi sinaTlis gamo xeirianad verc ki vxedavdi, axla saSualeba momeca, aRnagobiTac Semefasebina da saxis nakvTebzec davkvirvebodi. gamxdari eTqmoda, qalobaSi pirvel nabijebs dgamda, tankenari iyo da iseTi mSvenieri saxe hqonda, Tavis dReSi rom ar mixilavs msgavsi silamaze _ nazi nakvTebi da natif yelze dayrili TavTuxisferi, ufro swo-rad, oqrosferi kululebi saocar sanaxaobas qmnida. Tvalebs aRar ikiTxavT? cotaodeni keTilganwyoba rom Seeria mzeraSi, vityodi, win ver aRudgeba kaci-meTqi. ise ki, unda vTqva, Cemda sabednierod, Cemma eWvianma gulma maTSi oden zizRi ki ara, usasoobac gaarCia, romelic egzom uCveulo iyo mis asakSi. qilebi metismetad maRla ewyo da miwvdoma gauWirdeboda, ami-tom wamoviwie, rom xeli wameSvelebina, magram iseTi saxiT mo-mibrunda, rogorc albaT Zunwi Tu Semoubrundeboda adamians, oqros daTvlis dros rom misdgomoda vinme.

_ Tqveni daxmareba ar mWirdeba, _ kbilebSi gamoscra, _ Tavadac mivwvdebi.

_ bodiSi momiTxovia, _ swrafad davixie ukan._ Cai Tu SemogTavazes ukve? _ mkiTxa, Sav qvedakabaze win-

safari gainaskva da Cais foTliT savse kovzi miitana CaidanTan._ erT finjanze uars ar vityodi, _ vupasuxe. _ Tu SemogTavazes-meTqi, ukve? _ gamimeora kiTxva._ ara, _ misi cnobismoyvareoba naxevrad RimiliT davakma-

yofile, _ albaT, swored Tqven unda SemogeTavazebinaT.

Page 16: kidev 49 wigni, romelic unda waikiTxo, sanam cocxali xar from emili bronte.pdf · ugulo da angarebiani kacis saxeli davimkvidre, xolo ramde - nad daumsaxureblad, amis Sefaseba oden

16

Caiani kovzi Caabruna qilaSi da isev savarZelSi Cajda nawye-ni saxiT. kriala Sublze naoWi gauCnda, wiTeli qveda tuCi ki ise gamoswia, satirlad momzadebulma bavSvebma rom ician xolme.

amasobaSi axalgazrda kacma, buxarTan gaWimuli rom idga, mxrebze gacveTili kurtaki moigdo da ise almacerad gamomxe-da, TiTqos Cven Soris memkvidreobiTi mtroba yofiliyo. davin-teresdi, netav msaxuria Tu ara-meTqi: misi samosic da metyve-lebac sakmaod uxeSi da im ufrosobas moklebuli iyo, rome-lic ase mkafiod gamoixateboda mister da misis hiTqlifebis saubarSi. xSiri, wablisferi kululebic dauvarcxneli hqon-da, qilvaSebi ki jagariviT gafanCvoda loyisTavebTan; mklavebi glexiviT garujvoda. miuxedavad amisa, Tavi araTu Tavisuflad, ampartavnuladac ki eWira, Tan diasaxlisis winaSe msaxuris muyaiTobas arafriT gamoxatavda. raki am saxlSi misi statu-sis zusti mimaniSnebeli veraferi SevniSne, gadavwyvite, saer-Tod ar SememCnia misi uCveulo qceva da xuTiode wuTSi mister hiTqlifis Semosvlam gamomiyvana uxerxuli situaciidan.

_ rogorc xedavT, ser, dapirebisamebr, gewvieT! _ xali-sianad Sevagebe sityva, _ da vSiSob, amindis gauaresebis gamo naxevar saaTs am WerqveS momiwevs Tavis Sefareba, Tuki Tqveni nebac iqneba.

_ naxevar saaTs? _ kiTxviTi intonaciiT gaimeora man da tanisamosidan TeTri fantelebi CamoiferTxa, _ gamkvirvebia, raRa maincdamainc am qarbuqSi moiwadineT gamoseirneba. Tu iciT, rom SeiZleboda, WaobebSi agbneodaT gza? Sebindebulze aqaurebsac ki ekargebaT zogjer gza. axla, SemiZlia, mogaxse-noT, amindis gaumjobesebis araviTari Sansi ar arsebobs.

_ iqneb romelime Tqveni biWi gaviyolo gzis gamkvlevad? RamiT ki CemTan davtovebdi. vinmes xom ver maaxlebdiT?

_ vera._ ara, marTla! Tu arada, Cemsave gamWriaxobas unda vendo._ hm! Cais momzadebas ar apireb? _ gaxeda gacrecilkurta-

kian Wabuks, gamWol mzeras xan me rom mesroda, xan axalgazrda ledis.

Page 17: kidev 49 wigni, romelic unda waikiTxo, sanam cocxali xar from emili bronte.pdf · ugulo da angarebiani kacis saxeli davimkvidre, xolo ramde - nad daumsaxureblad, amis Sefaseba oden

17

_ egec apirebs dalevas? _ hkiTxa qalma hiTqlifs. _ moamzadeT, kargi? _ imdenad ukmexad iTqva es sityvebi,

rom SevkrTi. naTqvamis tonma masi cudi buneba gamoamJRavna. mister hiTqlifs gadasarevs veRar vuwodebdi. rodesac su-fris gawyoba dasrulda, magidasTan mixmo, _ aba, ser, moaCo-CeT Tqveni savarZeli, _ da Cven yvelani, maT Soris, gauTleli Wabukic, mrgval magidas SemovusxediT. samxrobisas asketuri dumili gamefda.

gavifiqre, Tuki caze saavdro Rrublebi me Sevyare, maTi ga-fantvac Cemi valia-meTqi. yoveldRe aseTi moRuSulebi da mdu-mareni xom ar isxdebodnen sufrasTan. sruliad warmoudgen-lad meCveneboda, rom raoden uxiasiaTonic unda yofiliyvnen, aseTi moqufruli saxeebi maTi yoveldRiuri niRabi yofiliyo.

_ ucnauria, _ daviwye me, rodesac pirveli finjani gamov-cale da meoris dasxmis imediT, Cemi WkuiT Sesaferi interva-li gamovnaxe. _ ucnauria, rogor cvlis Cvens gemovnebasa da gagebas Cveuleba. bevri ver warmoidgenda bednierebas aseT sa-myarosgan mowyvetil adgilas, sadac Tqven cxovrobT, mister hiTqlif, me vityodi, Tqveni ojaxiTa da Tavaziani qalbatonis gverdiT, romlis genia Tqvens saxlsac marTavs da Tqvens gul-sac...

_ Cemi Tavaziani qalbatoni! _ Semawyvetina da saxeze eS-makeuli damcinavi ieri aRebeWda, _ da sad aris es Cemi Tava-ziani qalbatoni?

_ misis hiTqlifi, Tqveni meuRle, vigulisxme. _ aha, ai, Turme ra yofila! e. i. Tqveni TqmiT, misma sulma

mfarveli angelozis adgili daikava da `qariSxlian uRel-texils~ dahfarfatebs, roca misi sxeuli saflavSi ganisve-nebs?

mivxvdi, rom uxeSi Secdoma momivida da myisve misi gamoswo-reba vcade. Tvalebi unda gamexila da damenaxa, rom masa da axalgazrda qalbatons Soris metismetad didi iyo asakobrivi sxvaoba, rom col-qmrad Semeracxa. erTi ormocis iqneboda, gonebrivi Zalebis gafurCqnis xanaSi, rodesac mamakaci iSvia-Tad Tu moityuebs xolme Tavs, gogo siyvaruliT gamomyvebao

Page 18: kidev 49 wigni, romelic unda waikiTxo, sanam cocxali xar from emili bronte.pdf · ugulo da angarebiani kacis saxeli davimkvidre, xolo ramde - nad daumsaxureblad, amis Sefaseba oden

18

_ msgavsi ocneba asakSi SesulTa nugeSia xSirad. meore ki Cvidmetisac ver iqneboda.

uceb almurma gadamkra _ es gauTleli, Cais rom ylurwa-vs da daubaneli xeliT ZiZgnis purs, misi qmari gamodis? hiTqlifi-umcrosi iqneba, cxadia! am gogos Tavi cocxlad daumarxavs da ai, Sedegic: am glexuWas Camokidebia kiserze, imis magivrad, rom gareT gaexeda da daenaxa, amqveynad ramde-ni kargi pirovneba dadis! samwuxaroa da dasanani _ albaT rogor inanebda Tavisi arCevanis gamo, me rom daminaxa. es cota qedmaRlurad ki JRers, magram sinamdvileSi sulac ar aris ase. Cemi mezobeli nametnavad saZaglad meCveneboda. me ki, gamocdilebiT vicodi, rom sakmarisad momxibvleli gaxldiT.

_ misis hiTqlifi rZlad mergeba, _ mipasuxa mister hi-Tqlifma, TiTqos varauds midasturebso. saubrisas man gogo-nasken ucnaurad gaixeda _ ucnauri siZulviliT savse mzeriT, Tu, ra Tqma unda, misi saxec iseve gadmoscems sulis saTqmels, rogorc yvela sxva adamianisa.

_ ah, cxadia, _ axla vxvdebi. es Tqven xarT keTilismyofe-li feriis mflobeli, _ SevniSne da mezobels gavxede.

weRandelze uaresi Secdoma davuSvi. Wabuki gawiTlda, xeli momuSta aSkara surviliT, rom moeqnia kidec. magram dafiqr-da da brazi moiSora, Tumca ki Cemdami wyena uxeSi qilikiT gamoxata, rac, vamjobine, saerTod ar SememCnia.

_ varaudebSi magrad giWirT, ser, _ azri gamoTqva Cemma maspinZelma, _ arc erT Cvengans imisi privilegia ar gaaCnia, rom Tqveni keTili feriis mflobeli iyos. misi Tanamecxedre gardacvlilia. vTqvi, Cemi rZalia-meTqi, maSasadame, Cemi vaJis coli unda iyos.

_ da es axalgazrda..._ Cemi vaJi ar gaxlavT, cxadia.hiTqlifma ise gaiRima, TiTqos am torebiani daTvis mis va-

Jad warmodgena nametnavad gambedavi xumrobis tolfasi iyo. _ me herTon ernSo mqvia, _ SemomiRrina axalgazrdam, _ da

girCevT, pativi sceT am saxels!

Page 19: kidev 49 wigni, romelic unda waikiTxo, sanam cocxali xar from emili bronte.pdf · ugulo da angarebiani kacis saxeli davimkvidre, xolo ramde - nad daumsaxureblad, amis Sefaseba oden

19

_ upativcemuloba arc gamomixatavs! _ mivuge da gulSi davcine mis ampartavnebas, romliTac gamomicxada Tavisi vi-naoba. didxans miyura _ saWirod ar miviCnie sapasuxod Semexe-da, vaiTu, xmamaRla gamecinos an erTi sila gamomtyuos-meTqi. am saTno ojaxur wreSi Tavs ukve aRar vgrZnobdi Tavdajere-bulad. am ojaxis damTrgunveli mec mTrgunavda. vifiqre, awi vifrTxileb, rom am WerqveS mesamed aRar momiwios fexis Se-modgma-meTqi. puroba rom davasruleT, raki amasobaSi sityvis dasvelebac aravis mosvlia azrad saubris gasabmelad, avdeqi da sarkmelTan mivedi, rom gamego, amindi xom ar gamokeTda-meTqi. uamuri suraTi gadameSala: naadrevad daRamebuliyo, wyvdiads ki ca da borcvebi qarbuqisa da sulisSemxuTveli Tovlis WidilSi aezila.

_ gamyolis gareSe Sinamde ara mgonia, mivaRwio, _ dascda Cems bages, _ gzebs albaT sul dafaravda Tovli. gawmendili romc iyos, Tvalwin araferi Cans.

_ herTon, cxvrebi daabinave. qarTaSi rom davtovoT, daina-mqrebian. gamosasvleli ficriT amoukete, _ ubrZana hiTqlifma.

_ me raRa vqna? _ gaRizianebulma vikiTxe.pasuxi aravis gaucia. movixede da mxolod jozefi SemrCa

xelSi, ZaRlebisTvis saTliT Svriis salafavi rom mohqonda, da buxarTan daxrili misis hiTqlifi, Cais qilis adgilze dadgmisas gadmovardnili asanTis kolofidan amoRebuli Re-rebis dawviT rom iqcevda Tavs. jozefma saTli rom dadga Zirs, oTaxs kritikuli mzera moavlo da gabzaruli xmiT wamoiwyo:

_ gaocebas var pirdapir! aq ras udgaxarT? aq unda iyoT usaqmod, roca yvela ezoSi muSaobs?! magram ginda giTxraT kacma da gind _ ara, Seayare kedels cercvi! unair Cvevebs Tqven arasodes moiSliT da dedaTqvenis ar iyos, eSmaksac ar ascdebiT!

jer vifiqre, mWevrmetyvelebis es nimuSi me meZRvneba-meTqi da im ganzraxviT wavedi am beberi naZiralasken, rom gareT ga-meZaxebina, magram misis hiTqlifis pasuxma SemaCera.

_ Se bebero mliqvnelo da cilismwamebelo! _ gakapasda gogona, _ imdens axseneb am eSmaks, ar geSinia, xeli rom gta-

Page 20: kidev 49 wigni, romelic unda waikiTxo, sanam cocxali xar from emili bronte.pdf · ugulo da angarebiani kacis saxeli davimkvidre, xolo ramde - nad daumsaxureblad, amis Sefaseba oden

20

cos da cocxlad wagiyvanos? Cems moTminebaze nu TamaSob, be-bero, Torem erT Txovnaze uars ar metyvis eg Seni satana: jer dagepatroneba, mere Cagavlebs xels da Tan wagiyvans! moica! amas daxede, jozef, _ ganagrZo misis hiTqlifma da Tarodan mogrZo, viwro, Savydiani wigni CamoiRo, _ axla giCveneb, ro-gor vostatdebi jadoqrobaSi: cotac da mTlad gavuSinaur-debi. SemTxveviT ar momkvdara wiTuri Zroxa, revmatizmis Se-tevac uflisgan rodi gegzavneba saCuqrad!

_ ui, Se codviano! codviano! _ akriaxda beberi jozefi, _ ufalma gvaridos avi da boroti!

_ ara, Se uwminduro! ukve ganwiruli xar! gzidan Camo-mecale, Torem Tavbeds gawyevlineb! ukve davamzade yoveli Tqvenganis cvilisa da Tixis figurebi. pirveli, vinc Cem mier moniSnul zRvars gadmocdeba... ara, ar vityvi, ra dae-marTeba, Tavadac dainaxav! momwydi Tavidan, icode, Tvals ar gacileb!

patara alqajs lamaz TvalebSi moCvenebiTi siave gaukrTa da jozefma, Tavsdatexili risxvisgan lamis fexi rom aeria, gacla amjobina, Tan gzadagza burtyunebda _ `avsuli, avsu-lio~. vifiqre, rom axalgazrda ledis qcevis safuZveli erT-gvari garToba iyo, amitom, rodesac martoni davrCiT, vcade, Tavi Semebralebina...

_ misis hiTqlif, _ seriozulad mivmarTe, _ momiteveT SewuxebisTvis. Cemi varaudiT, aseTi saxis patrons gulic ke-Tili unda gqondeT. mimaniSneT, rogor mivide Sinamde, Torem marto rom davadge gzas, imaze ufro gamiWirdeba saxlamde misvla, vidre Tqven londonamde CaRweva!

_ ra gziTac mosulxarT, imave gzas gauyeviT, _ mipasuxa, savarZelSi Caimala sanTliT xelSi da kalTaSi didi wigni Cai-do, _ mokle rCevaa, magram metis Tqma arc me SemiZlia.

_ ese igi, Tuki gaigebT, rom sadme WaobSi Cafluli an da-namqruli mipoves, Cems sikvdilSi Tqvens wil danaSauls sul ver igrZnobT?

_ me rogor unda vigrZno? me mainc ver gagacilebT. Robem-de misvlis uflebasac ar momcemen.

Page 21: kidev 49 wigni, romelic unda waikiTxo, sanam cocxali xar from emili bronte.pdf · ugulo da angarebiani kacis saxeli davimkvidre, xolo ramde - nad daumsaxureblad, amis Sefaseba oden

21

_ Tqven? ras brZanebT, am sibneleSi karis zRurblzec ki ver gTxovdiT nabijis gadmodgmas! _ wamoviZaxe, _ me gzis swa-vleba gTxoveT, is ki ar miTqvams, mister hiTqlifi daarwmu-neT, vinme gamomayolos-meTqi.

_ ki magram, vin? aq mxolod hiTqlifi, ernSo, zila, joze-fi da me varT. aba, romeli girCevniaT?

_ nuTu fermaSi erT biWs mainc ver vnaxavT?_ vera. meti aravinaa. _ gamodis, aq momiwevs Ramis gaTeva._ amaze maspinZels moelaparakeT. me arafer SuaSi var. _ imedi maqvs, Wkuas iswavliT da awi borcvebSi yials aRar

daiwyebT, _ samzareulodan momesma hiTqlifis mkacri xma, _ aq Tu apirebT Ramis gaTevas, icodeT, stumrebisTvis komforti ar maqvs gaTvaliswinebuli. mogiwevT, hernTonis an jozefis sawolze dawveT, cxadia, patronTan erTad.

_ SemiZlia, savarZelSic daviZino, aqve, _ mivuge me._ ara! ara! ucxo ucxoa, gind mdidari iyos da gind Raribi,

ar minda, rom aq vinme imyofebodes, rodesac me ver vidgebi darajad, _ utaqtod momaxala.

am Seuracxmyofelma sityvebma moTminebis fiala amivso. raRac warmovTqvi aRSfoTebis gamosaxatad, win Cavuqrole, ezoSi rom gavvardniliyavi da ernSos SevefeTe. ise bneloda, rom kaci TvalTan TiTs ver miitanda, amitom sanam am wkvaram-Si gasasvlels vipovidi, ezoSi momiwia trialma, amasobaSi ki iseTi ram gavigone, rac am WerqveS mcxovrebTa erTimeorisadmi Tavaziani damokidebulebis magaliTad gamodgeboda. axalgazr-da kaci Tavidan Cems daxmarebas apirebda.

_ parkamde mainc mivacileb, _ Tqva man._ jandabamde mihyolixar! _ dauyvira batonma, Tu vinc iyo

misTvis, _ cxenebs vinRa mixedavs? _ saqme adamianis sicocxles exeba da cxenebis erTi saRamo

datoveba ra bedenaa? vinme xom unda gahyves! _ CaerTo misis hiTqlifi imaze ufro sulgrZelad, vidre vifiqrebdi.

_ oRond Tqveni brZanebiT ara! _ Seawyvetina herTonma, _ Tu ase geZvirfasebaT, jobs, gaCumdeT.

Page 22: kidev 49 wigni, romelic unda waikiTxo, sanam cocxali xar from emili bronte.pdf · ugulo da angarebiani kacis saxeli davimkvidre, xolo ramde - nad daumsaxureblad, amis Sefaseba oden

22

_ keTili, imedia, misi landi ar mogasvenebT. mister hi-Tqlifs ki meti mdgmuri ar eRirseba, sanam `SaSvebis karmida-mo~ sul ar daiqceva! _ geslianad miaxala.

_ naxeT, naxeT, rogor iwyevleba! _ burtyunebda jozefi, romelsac kinaRam Sevejaxe.

moxuci Soriaxlo damjdariyo da lampris Suqze Zroxebs wvelida. uceb lampari avitace, uaxloesi karisken gavwie da gavZaxe, _ xval dagibrunebT-meTqi.

_ batono! batono! lampari gamtaca! _ aRrialda bebruxa-na da gamomekida, _ ZaRlebo, Cemo gnaSer! Cemo mgelav! daiWi-reT qurdi! eciT!

karis gaRebisas orma banjgvlianma urCxulma, kiserTan rom amixrWiala eSvebi, Zirs damca da lamparic Caqra. hiTqlifisa da ernSos gamqirdavma, Seuracxmyofelma xiTxiTma sul gada-miyvana Wkuidan. sabednierod, ZaRlebs nanadirevisTvis TaTe-bis dabijeba, wkmutun-Rrena da kudebis qneva ufro xiblav-daT, vidre kbilis gakvra. Tumca ki zeze wamodgomis ufleba ar momces, sanam maTma gulborotma patronebma ar inebes Cemi gaTavisufleba. bolos, uqudom da mrisxanebiT akankalebulma vubrZane im naZirlebs, _ dauyovnebliv gamiSviT, sicocxle Tu ar mogbezrebiaT-meTqi. am sityvebs ramdenime erTmaneTTan daukavSirebeli muqarac mivayole, rac msmenels ukidegano si-mwariT mefe liris vaebas moagonebda.

metismeti aRelvebis gamo cxviridan sisxli wamskda, magram hiTqlifs xiTxiTi ar Seuwyvetia, me ki _ buzRuni da sayvedu-rebi. ar vici, es ambavi riT dasruldeboda, rom ara is piro-vneba, romelic imwuTebSi Cemze gonieri da Cems maspinZlebze ufro sulgrZeli aRmoCnda. es zila gaxldaT, sqel-sqeli mne, romelic ambis sakiTxavad gamovida. ufiqria, stumarze viRa-cam albaT xeli aswiao. da raki batons ver Seutia, Tavisi sityvieri artileriis cecxli asakiT umcros salaxanaze mi-marTa.

_ mSvenieria, mister ernSo! _ iyvira qalma, _ aba, awi ras izamT?! male Cvens karTan mosuli xalxis xocvac daviwyoT? vxedav, aRar damedgomeba am saxlSi _ SexedeT am sawyals, Zli-

Page 23: kidev 49 wigni, romelic unda waikiTxo, sanam cocxali xar from emili bronte.pdf · ugulo da angarebiani kacis saxeli davimkvidre, xolo ramde - nad daumsaxureblad, amis Sefaseba oden

23

vs sunTqavs. saxlSi SebrZandiT, me mogxedavT. mSvidad, mSvidad ideqiT.

am sityvebis Tqma iyo da erTi tolCa yinuliviT civi wyali Semomasxa saxeSi da samzareuloSi SemaTria. mister hiTqli-fi ukan gamogvedevna. mxiarulebis uCveulo naperwkali myisve Cauqra da Cveuli pirquSobiT Seecvala.

sisuste vigrZeni, Tavbruc damexva da araqaTi sul gamome-cala, amitom uneburad maT WerqveS Ramis gaTevaze daTanxmebam momiwia. mister hiTqlifma zilas daavala, erTi Wiqa arayi da-alevineo da oTaxSi gavida. mnem ki, aqoSinebulma rom Seasrula davaleba, ramac cota gamomacocxla, dasaZineblad gamiyvana.

Tavi 3

rodesac kibeze avyavdi, mnem mirCia, sanTels xeli moafare da ar ixmauroo, radgan saxlis patrons Turme ucnauri da-mokidebuleba hqonia im oTaxTan, romelSic CemTvis loginis gaSlas apirebda. miTxra, aq Tavisi nebiT aravis daabinavebso. ratom-meTqi. momigo, ar vicio, am saxlSi ukve meore welia var da imden ucnaurobas vawydebi, jobia, arc ki davinteresdeo.

iseTi gaognebuli viyavi, rom kiTxvis dasma azradac ar mom-svlia, kari mivxure da TvaliT sawols davuwye Zebna. mTel avejeulobas skami, komodi da muxis skivr-yuTi Seadgenda, ro-melsac zeda mxares ise hqonda oTxkuTxedi Riobebi amoWri-li, kacs etli egoneboda. nakeTobas mivuaxlovdi, Sig Sevixede da mivxvdi _ erTgvari taxti unda yofiliyo, romelic imi-saTvis SeeqmnaT, rom ojaxis TiToeul wevrze calke oTaxis aucileblobisTvis Tavi aeridebinaT. faqtobrivad, sakuWnaoc iyo, Siga fanjris rafa ki masSi myofs magidis magivrobasac gauwevda. panelebiani gverdiTa kedlebi gavxseni, sanTlianad Sevedi, isev davxure da SvebiT amovisunTqe _ hiTqlifis Tu sxva nebismieris fxizeli Tvalisgan Sors viyavi.

rafaze, romelzec sanTeli davde, erT kuTxeSi obmokidebu-li wignebi ewyo. rafa nakawrebiT iyo dafaruli. nakawrebi sxva

Page 24: kidev 49 wigni, romelic unda waikiTxo, sanam cocxali xar from emili bronte.pdf · ugulo da angarebiani kacis saxeli davimkvidre, xolo ramde - nad daumsaxureblad, amis Sefaseba oden

24

araferi iyo, Tu ara mTavruliT da nusxuriT dawerili erTi da igive saxeli: qeTrin ernSo, zogjer qeTrin hiTqlifiT rom icvleboda da qeTrin linToniT sruldeboda.

gulgrilad mivayrdne Subli fanjaras da xelaxla gada-vavle Tvali: ernSo, hiTqlifi, linToni, _ sanam Tvalebi ar mimelula. magram xuTi wuTi ar iqneboda am garindebaSi gasu-li, rom wyvdiadidan TeTri, cocxali asoebiT aalda uamravi qeTrini. Tavi gavaRviZe, rom garsmojaruli saxelebi gamedevna da ra davinaxe: Cemi sanTlis ali erT-erT Zvel wigns elamune-boda, haerSi ki ukve xbos tyavis suni trialebda. sanTels na-mwvisi movacile, baliSebSi movkalaTdi da dazianebuli tomi aviRe. gulisrevisa da sicivis SegrZnebisgan Tavs ucnaurad vgrZnobdi. saxareba aRmoCnda, gacrecili beWdiTa da obSepa-ruli. forzacze ewera: `qeTrin ernSos wignebidan~ _ Tari-Ri ki saukunis meoTxediT gvabrunebda ukan. wigni davxure da meore wigns mivwvdi, mere mesames, bolos ki, saTiTaod yvela gadavaTvaliere. qeTrinis biblioTeka gemovnebiT iyo SerCeu-li, wignebis mdgomareoba ki imas mowmobda, rom am wignebs Ta-vis droze arcTu mTlad pirdapiri daniSnulebiT iyenebdnen: TiTqmis verc erTi Tavi ver gadarCenoda melniT Tu fanqriT gakeTebul komentarebs (an komentarismagvar najRabnebs), amw-yobis mier datovebuli mindvrebi TiTqmis aRar Canda. zogi komentari wydeboda, zogi bavSvis xeliT nawer dRiurs moga-gonebdaT. erT-erTi damatebiTi gverdis zeda nawilSi (albaT pirvel mnaxvels saganZurad rom moeCveneboda) xalisiT Se-vavle Tvali jozefis karikaturas, naCqarevad Sesrulebuls, magram sakmaod gamomsaxvelobiTs. ucnobi qeTrinisadmi inte-resi gamiRvivda da myisve misi gaxunebuli ieroglifebis gaSi-fvras Sevudeqi.

`saSineli kviradRe! _ ase iwyeboda Semdegi paragrafi, _ netav mamaCemi isev aq iyos. hindli _ saZageli Semcvlelia, hiTqlifs mkacrad eqceva. me da h. ajanyebas vapirebT _ am sa-Ramos gadamwyvet nabijs gadavdgamT.

mTeli dRe wvimda da eklesiaSi ver wavediT, amitom jozefs sxvenSi mouwia mlocvelTa Sekrebis mowyobam. sanam hindli da

Page 25: kidev 49 wigni, romelic unda waikiTxo, sanam cocxali xar from emili bronte.pdf · ugulo da angarebiani kacis saxeli davimkvidre, xolo ramde - nad daumsaxureblad, amis Sefaseba oden

25

misi coli qveda sarTulze buxars eficxebodnen siamovnebiT _ da am dros bibliis kiTxvis garda yvelafriT iyvnen dakave-bulni, Tavs davdeb amaze _ me, hiTqlifsa da im sacodav meguT-ne biWs locvaniT xelSi zemoT asvla dagvevala. gverdigverd dagvsxes xorblis tomaraze. vkankalebdiT da voxravdiT, Tan imedi gvqonda, rom jozefsac Sescivdeboda da Tavissave sake-TildReod mokle qadagebas wagvikiTxavda. amaod davSveriT! zustad sam saaTs gastana kiTxvam. amis miuxedavad, kibeze rom CavdiodiT, Cems Zmas eyo Tavxedoba da wamoiZaxa: ̀ ase uceb mor-CiT?~ winaT kvirasaRamoebze TamaSis ufleba gvqonda xolme, oRond ar unda gvexmaura; axla ki sakmarisia, rameze gagveci-nos da umalve kuTxeSi gvayeneben!

_ gaviwydebaT, rom batoni gyavT aq! _ gveubneba Cveni ti-rani, _ upirvelesad mas gavanadgureb, vinc moTminebas da-makargvinebs! siCumesa da wesierebas moviTxov. ee, biWo, es Sen iyavi? frensis, genacvale, Tma moawiwkne, gverdiT rom Cauvli: gavigone, rogor gaatkacuna TiTebi, _ frensisma mondomebiT daqaCa Tmaze, mere qmarTan mivida da muxlebze Camoujda. Ti-Tqmis erTi saaTi isxdnen ase, patara bavSvebiviT, kocnaobdnen da aTas sisuleles ambobdnen _ msgavsi sisuleleebis ybedoba Cven Segvrcxveboda. SeZlebisdagvarad myudrod movewyeT: Ta-roebis qveS niSebSi SevZveriT. is iyo, Cveni winsafrebi gadava-bi, rom fardad Camomefarebina da _ Tavlidan jozefi dabrun-da, raRac mizeziT rom iyo gagzavnili. farda Camomiglija, sila gamawna da miRriala:

_ batoni miwaSi ar gaciebula, SabaT dRes jer ar gau-vlia da saxarebis sityvebi wesiT yurSi unda CagesmodeT, Tqven ki kotrialobT da buzebs iTvliT! grcxvenodeT! wa-mojeqiT, Tqve saZaglebo! gana cotaa aq sulis margebeli wigni? ageRoT da wagekiTxaT. wamojeqiT da Tqvens sulebze ifiqreT!

amis Tqma iyo da xeli dagvavlo, rom buxarTan cota axlos davesxiT, saidanac alis susti sinaTle Zlivs aRwevda im nag-vis furclebamde, ZaliT rom SemogvaCeCa. didxans ase jdoma ar SemeZlo: movkide Cems turtlian toms yuaze xeli da ZaR-

Page 26: kidev 49 wigni, romelic unda waikiTxo, sanam cocxali xar from emili bronte.pdf · ugulo da angarebiani kacis saxeli davimkvidre, xolo ramde - nad daumsaxureblad, amis Sefaseba oden

26

lebis qoxSi Sevagde, Tan ganvacxade, kargi wignebi ar momwons-meTqi. hiTqlifmac imave adgilas SeuZaxa Tavisi wigni. ai, am dros atyda erTi ambavi...

_ mister hindli! _ akivlda Cveni kapelani, _ aq modiT, batono! mis qeTim `xsnis muzarads~ yua Semoaglija, hiTqli-fma ki `daRupvamde pirdapir gzas~ daabija fexi. saSinelebaa, am gziT siarulis nebas rom rTavT. afsus, Zveli batoni, erTi gemoze gawkeplavda am eSmakis fexebs, magram vai, rom aRar aris!

hindlim buxrispira samoTxe datova, erTs xelSi gvtaca xeli, meores _ sayeloSi da samzareuloSi gagviZaxa, sadac jozefma sazeimod ganacxada, rom Tuki beberi niki dagvavleb-da xels, veRar gadavurCebodiT. aseTi dawiokebulebi davde-qiT Cven-Cvens kuTxeSi da eSmakis gamoCenas davuwyeT lodini. Tarodan es wigni CamoviRe, samelnec movayole, gavaRe ezoSi gamavali kari (cotaodeni sinaTle rom Semosuliyo) da ocio-de wuTi weraSi gavatare drois gasayvanad. magram Cemi amxanagi CemsaviT momTmeni rodia: mTavazobs, mwvelavi qalis mosasxami gadavifaroT da WanWrobebs gavuyveTo. mSvenieri azria: Tuki beberi avyia dabrundeba, ifiqrebs, misnoba amixdao. gareT ki Tundac wvimac wamosula, imaze meti nesti da sicive ver Se-gvawuxebs, vidre aq.

* * *me mgoni, qeTrinma ganzraxva aRasrula, radgan Semdegi wi-

nadadebebi sxva rames gviambobs: Zalian aris gaRizianebuli. `verasdros vifiqrebdi, rom hindli ase amatirebda, _ wers

gogona, _ Tavi ise mtkiva, rom baliSzec ki ver damidia. mainc ver davixev ukan. sawyali hiTqlifi! hindli mawanwalas eZaxis da aRar aZlevs uflebas, rom CvenTan erTad ijdes da Wamos. mec mafrTxilebs, aRar eTamaSo, Torem saxlidan gavagdebo. sul mamaCvenis lanZRvaSia (ena rogor ubrundeba!), hiTqlifs bevri ramis nebas rTavdao da ificeba, am biWs me mivuCen ad-gilso~.

Page 27: kidev 49 wigni, romelic unda waikiTxo, sanam cocxali xar from emili bronte.pdf · ugulo da angarebiani kacis saxeli davimkvidre, xolo ramde - nad daumsaxureblad, amis Sefaseba oden

27

* * *fergadasul furclebze CamTvlima da Tvali Cemdauneburad

xelnaweridan beWdur teqsts Cavayole. wiTeli ornamentebiani tituli davinaxe _ `samocdaaTgzis Svidjer da upirveles samocdaaTgzis pirvelTagan~ _ RvTivkeTili sityvai, warmo-Tqmuli gimerdenis saydarsa Sina maRalRirs jebz brender-hemis mier~. Zilmoreulma, tvins rom viWyletdi, netav jebz bdrenderhemi rogor ganaviTarebs saTqmels-meTqi, baliSze mivesvene da CavTvlime. ai, sazizRari Caisa da sazizRari ganw-yobis efeqti! es Tu ara, aba, ase sxva ra gamifuWebda Rames? mas mere, rac gancda viswavle, iseTi Rame ar maxsendeba, im Rames rom Seedrebodes. jer ar damviwyeboda, sad vimyofebodi, rom sizmari mestumra. mezmana, TiTqos dila gaTenebuliyo da Sin mivdiodi, etikad ki jozefi momyveboda. gzebi erTi metris si-maRlis Tovls daefara. da sanam tanjva-wvalebiT mivikv levT gzas, gamyoli msayvedurobs, _ piligrimis argani ratom ar wamoiReo. meubneba, argnis gareSe, Sin verasodes Sexvalo. Tvi-Ton ki udierad moiqnevs kombaliviT magarTavian xelkets, ro-melic, rogorc vxvdebi, xsenebuli argnis movaleobas unda asrulebdes. wamierad gavifiqre, amisTana iaraRi ra jandabad minda sakuTar saxlSi mosaxvedrad-meTqi. mere sul sxva azri mewvia: Sin ki ara, sul sxva gziT mivdivarT: Turme, cnobili jebz brenderhemis qadagebis mosasmenad davdgomivarT gzas, rom ̀ samocdaaTgzis Svidjer~ movisminoT da uecrad romeli-Rac Cvenganma _ jozefma, mqadagebelma Tu me _ Caidina `upir-veles samocdaaTgzis pirvelTagan~ da sajaro gankicxvasa da gankveTas eqvemdebareba.

saydarSi SevdivarT. me, sinamdvileSi, or-samjer Camivlia mis win. saydari or borcvs Soris RartafSi dgas, romelic Waobidan maRla miuyveba da romlis torfnaris nesti, ro-gorc amboben, balzamiviT moqmedebs iqve dakrZalul ramde-nime micvalebulze. saxuravi kargad aris Semonaxuli. magram ramdenadac mRvdels aq per annum oden oci girvanqis Semo-savlis da ori Tvali saxlis imedi SeiZleba hqondes, romli-danac sul male erTiRa darCeba, sasuliero pirTagan veravin

Page 28: kidev 49 wigni, romelic unda waikiTxo, sanam cocxali xar from emili bronte.pdf · ugulo da angarebiani kacis saxeli davimkvidre, xolo ramde - nad daumsaxureblad, amis Sefaseba oden

28

bedavs am mivardnili mxaris samwysos saTaveSi Cadgomas, miT umetes, Tuki Worebs davujerebT, aqauri mrevli mRvdels Sim-SilisTvis ufro gaimetebs, vidre jibeSi Caiyofs xels, rom Tundac erTi peniT gauumjobesos sulier moZRvars cxovrebis pirobebi.

magram Cems sizmarSi saydari mrevliT iyo savse, jebzs yve-la yuradRebiT usmenda, is ki qadagebda _ RmerTo maRalo, ra qadageba iyo! TiToeuli oTxas oTxmocdaaT nawilad iyofoda, romelTagan yoveli eklesiis kaTedridan mimarTvaze naklebi arafriT iyo da yovel maTganSi calke codva ganikiTxeboda. sad gamoZebna amdeni, ver getyviT. sityva `codvas~ sruliad Taviseburad ganmartavda da albaT qristes mier Zmas yoveli calkeuli SemTxvevisTvis gansakuTrebuli codva unda Caedi-na. Zalian ucnauri Tvisebebis codvebze saubrobda, iseTebze, aqamde rom verc ki warmovidgendi.

oh, rogori daRlili viyavi. rogor vijRanebodi, vamTqna-rebdi, Tavi meqindreboda, magram isev vfxizldebodi. xelebs viCqmetdi, viwkmetdi, Tvalebs visresdi, vdgebodi da vjdebo-di, jozefs ki mujluguns wavkravdi xolme _ macnobe, odes-me Tu dasruldeba es qadageba-meTqi. bolomde mosmena mqonda mosjili. bolos, rogorc iqna, miaRwia `upirveless samoc-daaTgzis pirvelTagan~. am gaWirvebis dros STagoneba mewvia: erTi suli mqonda, wamovmdgariyavi da jebz brenderhemisTvis meTqva, iseTi codvili xar, qristiani rom ver Segindobs-me-Tqi.

_ ser, _ wamoviZaxe, _ am oTx kedelSi jdomiT gadavitane da Sevinane Tqveni diskursis oTxas oTxmocdaaTive Tavi. sa-mocdaaTgzis Svidjer davixure qudi da wamovdeqi, rom wav-suliyavi, samocdaaTgzis Svidjer Cemda gaugebari mizeziT maiZuleT, isev davmjdariyavi. oTxas oTxmocdameaTe Tavi ukve metismetia. Zmano wamebulno, miuzReT mas! daamxeT da gaaca-mtvereT, raTa sadac icnobdnen, iqac veRar icnon!

_ maS, is kaci Sen xar! _ daiZaxa jebzma da baliSze zurg-miyrdnobili dadumda, _ samocTaaTgzis Svidjer daijRane _ samocdaaTgzis Svidjer davimSvide suli, _ samwuxarod, es

Page 29: kidev 49 wigni, romelic unda waikiTxo, sanam cocxali xar from emili bronte.pdf · ugulo da angarebiani kacis saxeli davimkvidre, xolo ramde - nad daumsaxureblad, amis Sefaseba oden

29

adamianuri sisustea, romlis mitevebac SeiZleba! modis sa-mocdaaTgzis pirvelTagan upirvelesi. Zmano, aRasruleT mis Tavsa zeda sasjeli daweril. yvela wmindans es pativi rgebia!

daskvniTi sityvis mosmena iyo da iq myofni piligrimis arg-nebiT xelSi wamocvivdnen adgilebidan da SuaSi momiqcies; me ki, saerTod rom ar gamaCnda Tavdasacavad iaraRi, Cem gverdiT yvelaze axlos mjdari da amave dros yvelaze daundobeli Ta-vdamsxmelis, jozefis, argans davuwye jajguri. am zedaxoraSi ramdenime keti gadajvaredinda. Cemken gamoqneuli sxvebs xv-deboda gograSi. mTel saydarSi braxabruxi atyda. erTmaneTs esxmodnen Tavs, mezobelma mezobelze aswia xeli: brenderhemi, seiris mayureblad rom ar mjdariyo, xis piupitrze braxuniT gamoxatavda aRelvebas, Tan iseTi braxuniT, rom Cemda Svebad, gamomaRviZa. netav ram momgvara aseTi sazareli sizmari? je-bzis atexili aliaqoTi rogor unda aixsnas? mxolod da mxo-lod naZvis xis totiT, romelic qaris dabervaze exeTqeboda fanjaras da xmeli girCebiT exaxuneboda minas! jer undoblad mivugde garemos yuri, mere, simSvidis damrRvevi rom vipove, gverdi vicvale da Zils miveci Tavi. isev cudi sizmari vnaxe _ pirvelze uaresic ki, Tuki SeiZleba masze uaresi iyos rame.

amjerad maxsovda, rom muxis yuTSi Tu sxvenSi viweqi da garkveviT mesmoda qarbuqis stvena da Tovlis WraWuni: minaze SeuCereblad moxaxune naZvis totis xrWialsac mkafiod var-Cevdi da cudi sizmris mizezad vracxdi. magram am xrWialma ise momabezra Tavi, rom gadavwyvite, Tu movaxerxeb, rogorme unda SevaCero-meTqi. hoda, mec avdeqi, cxadia, sizmrad, da fan-jris gaReba vcade. sagduli alaTaze mirCiluli aRmoCnda: es jer kidev manamde mqonda SemCneuli, vidre daviZinebdi, magram damviwyeboda. `radac unda damijdes, mainc unda SevaCero!~ _ CavibuzRune, muSti vkari minas da xeli gavyavi abezari totis dasaWerad; mis magivrad xeli gaToSil, patara TiTebs vtace! Tavzari dameca; xelis ukan Semoweva vcade, magram pawia TiTebi Zlierad Camfrenodnen da ar miSvebdnen; gamwarebuli xma me-vedreboda: `SemomiSviT! SemomiSviT!~ `vin xarT?~ _ vekiTxe-bodi da Tan xelis warTmevas vlamobdi. `qeTrin linToni, _

Page 30: kidev 49 wigni, romelic unda waikiTxo, sanam cocxali xar from emili bronte.pdf · ugulo da angarebiani kacis saxeli davimkvidre, xolo ramde - nad daumsaxureblad, amis Sefaseba oden

30

momigo acaxcaxebulma xmam (raRa maincdamainc linToni? TiTo linTonze xom oci ernSo mainc mqonda wakiTxuli?!). _ Sin movaRwie: WaobSi ameria gza!~. fanjaraSi Zlivs gavarCie bavSvis saxe. SiSma gamasastika: raki davrwmundi, ucnobs xelis kvriT ver movicilebdi, patara maja fanjaraSi Semovayofine da ga-texil minaze gavasmevine, vidre sisxli ar dasdinda da zewrebi ar dasvara; magram ucnobi mainc wuwunebda, _ SemomiSviTo, Tan Ronivrad miWerda TiTebze. lamis gadavirie SiSiT. ̀ rogor SemogiSvaT? _ vkiTxe, rogorc iqna, _ Tu gindaT, rom Semo-giSvaT, xeli mainc gamiSviT!~ TiTebi gamiSva, xeli Semovacure gatexil minaSi da amonamtvrevs wignebi mivafare, Tan yurebze mivifare xelebi, rom mTxovnelis sawyalobeli xma aRar ga-megona. lamis TxuTmet wuTs ase viyavi, magram CamovuSvi Tu ara xelebi, isev is aslukunebuli xma momesma! `gaswi! _ da-vuyvire, _ oci welic rom ar moscildeT am fanjaras, mainc ar SemogiSvebT!~ _ `oci weli ukve gavida, _ kvnesoda xma, _ oci weli! oci welia, rac miusafari davwowialeb!~ mere minaze fxaWuni gaisma da miyudebuli wignebi ise gadmocvivda, TiTqos garedan xeli hkreso. wamoxtoma vcade, magram kunTic ki ver gavamoZrave. SiSiT natori avRrialdi. Cemda sacbunad, aramxolod sizmrad avRrialebulvar: Cems oTaxs aCqarebu-li nabiji mouaxlovda; viRacam Zlieri xeliT SemoaRo kari da Cemi sawolis Tavze datanebul sarkmlebSi Suqi gamokrTa. acaxcaxebuli vijeqi da Sublidan ofls viwmenddi. Semosuli aSkarad yoymanobda da raRacas butbutebda TavisTvis. bolos, naxevrad CurCuliT da uimedo intonaciiT warmoTqva:

_ aris aq vinme?vifiqre, ajobebs, Tuki Cems aq yofnas ar davmalav-meTqi,

radgan hiTqlifis xuSturebi rom vicodi, SeiZleboda Zebna gaegrZelebina, xmas Tu ar amoviRebdi. am ganzraxviT gavaRe pa-neluri kari. Cemma saqcielma ra qmedebac gamoiwvia, male ar damaviwydeba.

saRamur sacvlebiani hiTqlifi zRurblze idga, sanTeli TiTebze eRvenTeboda, saxe ki iseTi TeTri hqonda, rogorc mis zurgs ukan _ kedeli. muxis panelebis pirvelsave gaWrialebaze

Page 31: kidev 49 wigni, romelic unda waikiTxo, sanam cocxali xar from emili bronte.pdf · ugulo da angarebiani kacis saxeli davimkvidre, xolo ramde - nad daumsaxureblad, amis Sefaseba oden

31

ise Seakankala, TiTqos eleqtrodenma daartyao. sanTeli xe-lidan gauvarda da Sors daeca, ise Zlier Relavda, rom Zl i v s aiRo.

_ aq oden Tqveni stumaria, ser, _ xmamaRla gavZaxe, rom silaCris momdevno gamovlinebisgan damexsna, _ Cemda samwuxa-rod, saSineli sizmris gamo ZilSi vkvnesodi. momiteveT, rom Zili dagifrTxeT.

_ RvTis risxva Tqven da jandaba, mister loqvud! miwac gagskdomiaT da... _ daiwyo Cemma maspinZelma da sanTlis ska-mze dadgma scada, raki Zala aRar Seswevda, rom xelSi sWero-da. _ am oTaxSi vin SemogiyvanaT? _ ganagrZo man, Tan xelebi momuSta, frCxilebi xelisgulebSi Seiso da kbilebic erTma-neTs daaWira, rom acaxcaxebuls rogorme kawkawi SeeCerebina, _ vin-meTqi! axlave gavuZaxeb am saxlidan!

_ Tqvenma msaxurma zilam Semomiyvana, _ vupasuxe, wamovx-ti da naCqarevad Cacma daviwye, _ sulac ar mewyineba, Tqvens muqaras Tu aasrulebT, mister hiTqlif: axi iqneba masze! aSka-rad sacodavi stumriT undoda, daemtkicebina, rom aq raRac uwminduri budobs. marTlac asea: oTaxSi avsulebi budoben! marTalic brZandebiT, daketili rom gaqvT es oTaxi. amisTana bunagSi Ramis gaTevisTvis madlobas mainc aravin gadagixdiT!

_ ras gulisxmobT? _ mkiTxa hiTqlifma, _ an ras akeTebT? daweqiT da gaaTieT Rame, raki aq brZandebiT. oRond, RvTis gu-lisaTvis, aseTi sazareli xmauri aRar atexoT. megona, daniT yels sWrian-meTqi!

_ is patara Winka rom Semoteuliyo fanjaraSi, ueWvelad damaxrCobda! _ mivuge, _ sulac ar minda, Tqvenma stumarT-moyvare winaprebma mdevnon. dedis mxridan naTesavad xom ar gergebaT maRalRirsi jebz brenderhemi? an is onavari qeTrin linToni, Tu ernSo, Tu rac erqva, albaT elfebis mogdebu-lia... miTxra, oci welia miusafari davexetebio... etyoba, co-dvebis gamo miezRo, sasufeveli rom ver pova!

sityva ar mqonda dasrulebuli, rom am or saxels, wignSi mijRabnil hiTqlifsa da qeTrins Soris kavSiri gamaxsenda, _ es kavSiri gonebidan amomvardnoda da uceb wamomaxsenda.

Page 32: kidev 49 wigni, romelic unda waikiTxo, sanam cocxali xar from emili bronte.pdf · ugulo da angarebiani kacis saxeli davimkvidre, xolo ramde - nad daumsaxureblad, amis Sefaseba oden

32

gavwiTldi windauxedaobis gamo; magram metad rom aRar meCve-nebina, vacnobiereb daSvebul Secdomas-meTqi, umal davamate:

_ simarTle giTxraT, ser, naxevari Rame...isev Sevdeqi, _ kinaRam wamomcda, Zveli wignebis Tvaliere-

baSi gavatare-meTqi, _ amiT xom gavcemdi Cems Tavs _ ara mar-to beWdur nawils, aramed xelnawersac gavecani-meTqi. morigi Secdoma rom ar gamparvoda, davZine:

_ rafaze amokawruli saxelebis amokiTxvaSi gavatare. erT-gvari TavSesaqcevia, romelsac Zilis mosagvrelad mimarTavs kaci _ rogorc krialosans, an msgavs...

_ ki magram, ratom miyvebiT axla amas? _ miyvira gamZvina-rebulma hiTqlifma, _ rogor bedavT... Cem WerqveS? RmerTo! xom ar gagiJebula, ase rom melaparakeba! _ gacofebulma hi-Tqlifma Sublze itkica xeli.

ar vicodi, mwyenoda misi naTqvami Tu axsna-ganmarteba game-grZelebina; magram ise SeZruli meCvena, rom Semecoda da Cemi sizmrebis moyola ganvagrZe. mtkicebas movyevi, aqamde `qeTrin linToni~ arasdros msmenia-meTqi, magram araerTxel amoki-Txuli gonebaSi CamebeWda da warmosaxvaze kontroli rom davkarge, am gvarsaxelma erTgvari saxe SeiZina-meTqi. sanam vesaubrebodi, hiTqlifi sawol yuTSi Sevida da rom movrCi, ukve lamis Tvalsmifarebuli ijda. mis gaxSirebul da areul sunTqvas rom davukvirdi, mivxvdi, moreul mRelvarebas ebr-Zoda. rom ar meCvenebina, vxvdebi, ra dReSic xar-meTqi, sak-maod xmaurianad ganvagrZe tualetis dasruleba, Tan saaTze viyurebodi da monologSi gamovTqvamdi samduravs, rogor Wianurdeba es Rame-meTqi.

_ jer samic ar aris! me ki Tavs davdebdi, eqvss gadascda-meTqi! aq dro aSkarad erT adgilzea gaCerebuli. rodesac da-saZineblad wavediT, aSkarad rva saaTi iyo!

_ zamTrobiT yovelTvis cxraze vwvebiT da oTxze vdge-biT xolme, _ warmoTqva Cemma maspinZelma da kvnesis dafarva scada; da rogorc misi xelis Crdilis moZraobiT davaskveni, cremli Camoiwminda Tvalidan. _ mister loqvud, _ ganagrZo man, _ SegiZliaT, Cems saZinebelSi gadmoxvideT; ase adre Tu

Page 33: kidev 49 wigni, romelic unda waikiTxo, sanam cocxali xar from emili bronte.pdf · ugulo da angarebiani kacis saxeli davimkvidre, xolo ramde - nad daumsaxureblad, amis Sefaseba oden

33

CaxvalT dabla, amiT mxolod gaafuWebT situacias. Cemi Zili ki isedac eSmakebs daafrTxobina Tqvenma bavSvurma saqcielma.

_ Cemic, _ Sevepasuxe. _ jobia, ezoSi viyialo gamTeniamde, mere ki Cems gzas davadgebi. awi Cemi SemoWrisa nuRar Sege-SindebaT. sazogadoebaSi siamovnebis miRebis survilisgan ukve srulad var gankurnebuli, gind soflad viyo da gind qala-qad. gonieri adamiani sakuTari TaviT unda kmayofildebodes.

_ warmtaci sazogadoebaa! _ buzRuniT warmoTqva hiTqli-fma, _ aiReT sanTeli da sadac gnebavT, iq mibrZandiT. mec axlave SemogierTdebiT. ise, ezoSi Casvlis imedi nu geqnebaT, ZaRlebi gvyavs aSvebuli. saxls guSagad iunona udgas, ase rom... SegiZliaT mxolod kibeze iaroT da talanebi Semoia-roT. aqedan mousviT da rac gindaT, is giqniaT! or wuTSi mec moval!

davemorCile, Tumca mxolod oTaxidan gavedi _ gza aRar gamigrZelebia, radgan ar vicodi, viwro talani saiT wami-yvanda da swored am dros gavxdi uneblie Semswre Cemi mas-pinZlis saqcielisa, ramac misi crurwmena gasca, ase aSkarad rom ewinaaRmdegeboda missave racionalur azrovnebas: mister hiTqlifi sawolTan mivida da fanjara gaaRo, mere ki ucn-auri da Seukavebeli sityvebi dascda mis bageT: _ `Semodi! Semodi! _ aqviTinda, _ qeTi, modi! modi, erTxel mainc modi! Zvirfaso, sayvarelo! dRes mainc gaigone Cemi xma, qeTrin!~ moCvenebam ki moCvenebisTvis Cveuli Wirveuloba gamoavlina da arsebobis araviTari niSani ar miucia; mxolod Tovli da qari SemoiWrnen SeSlilebiviT, Cemamdec ki moaRwies da san-Teli Camiqres.

sulieri tkivilis Semotevisas iseTi sevda daeufla, mis bodvas rom axlda Tan, TanagrZnobam maiZula, hiTqlifisTvis misi ganusjeloba mimetevebina da gavecale imaze dardiT, ra-tom movusmine-meTqi saerTod mis naTqvams, amave dros Tavs ga-vuwyeri, rad movuyevi-meTqi Cemi koSmari, ramac aseTi tkivili mohgvara; Tumca mizezs mainc ver Cavwvdi. fexakrefiT Cavedi qveda sarTulze da samzareuloSi Sevedi, sadac moelvare naR-verdali erTad movaquCe da sanTeli avinTe. araferi iZvroda,

Page 34: kidev 49 wigni, romelic unda waikiTxo, sanam cocxali xar from emili bronte.pdf · ugulo da angarebiani kacis saxeli davimkvidre, xolo ramde - nad daumsaxureblad, amis Sefaseba oden

34

mxolod zoliani ruxi kata gamoZvra nacridan da buzRuna `miauTi~ momesalma.

ori naxevrad mrgvali skami TiTqmis srulad evleboda gars kerias; erTze me gavizmore, meoreze ruxi cica axta. orives ruli gvereoda, sanam simyudroves araferi gvirRvevda, ma-gram mere jozefi Camofratunda xis kibiT, romelic Werisken agrZelebda gzas da asaZromis miRma qreboda; sxvenSi saZro-mialo hqonia-meTqi, gavifiqre. buxarSi Cem mier gamococxle-buli naRverdlis liclics avi mzera esrola, meore skamze mokalaTebuli cica Camoagdo, moTavsda da samduimian CibuxSi TuTunis Catena daiwyo. mis savaneSi Cems yofnas albaT imxela kadnierebad afasebda, rom SemCnevadac ki ar uRirda; uxmod aiRo Cibuxi, pirSi Caido, gulxeli daikrifa da nafazi daar-tya. siamovnebiT mowevaSi xels ar vuSlidi; ukanasknelad rom gamouSva bolis qula da ukanasknelad CaisunTqa Rrmad, iseve medidurad adga da gavida, rogorc Semovida.

ufro moqnili nabijebis xma moisma; piri gavaRe, dila mSvi-dobisa rom meTqva, magram maSinve davmuwe, radgan herTon ern-Sos vkide Tvali: dilis locvas aRasrulebda sotto voce, rac imaSi gamoixateboda, rom xelSi moxvedril yvela nivTsa da sa-gans eSmakebSi gzavnida, sanam kuTxe-kunWuls Cxrekda niCbisa an baris saZebnelad, rom gzidan Tovli gadaexveta. skamis sazur-gidan gamomxeda, nestoebi dabera da iseve ar mosvlia azrad, rom Tavazianobis gamo mainc daekra CemTvis Tavi, rogorc Cems mezoblad mwoliare katisTvis. misma mzadebam mimaxvedra, rom saxlidan gasvla ukve SeiZleboda, mec Cemi magari skamlogini mivatove da vifiqre, ukan gavyvebi-meTqi. amas mimixvda da niC-biT sasadilo oTaxis karisken mimiTiTa, yru xmiT mimaniSna, saiT unda wavsuliyavi, Tuki adgilsamyoflis Secvla mqonda ganzraxuli.

`saxlis~ kari SevaRe, sadac qalebi ukve dafusfusebdnen: zila Zlieri daberviT aCaRebda buxarSi cecxls; misis hi-Tqlifs cecxlTan Caemuxla da alze wigns kiTxulobda. Tva-lebi xeliT hqonda buxris sicxisgan dafaruli da TiTqos Tavidan bolomde kiTxvaSi Cafluliyo. mxolod wamierad ga-

Page 35: kidev 49 wigni, romelic unda waikiTxo, sanam cocxali xar from emili bronte.pdf · ugulo da angarebiani kacis saxeli davimkvidre, xolo ramde - nad daumsaxureblad, amis Sefaseba oden

35

moerkva, rom mosamsaxure daetuqsa, radgan am ukanasknelma naperwklebi Seafrqvia, da ZaRlisTvis ekra xeli, romelmac lamis saxeze miado cxviri. mister hiTqlifis danaxva ki ga-mikvirda. buxarTan idga, Cemken zurgiT da sawyal zilas sa-yveduris qar-cecxlSi atarebda, romelic isedac wamdauwum saqmes scdeboda, winsafris kuTxeebs iwevda da guliswyromiT kvnesoda.

_ Sen ki umaqnisi xar, _ ganurisxda Cemi Sesvlisas rZals da arcTu sawyeni sityva `ixvi~ Tu `cxvari~ hkadra, rasac Cveulebriv, ganawyeneba mohyveba xolme, _ oinbazobas ar iSli, ara? am saxlSi yvela muSaobs, puris fuls mainc Souloben, Sen Cems kiserze zixar! SeeSvi mag mavneblobas da rame saqmes mokide xeli. TvalSi eklad rom mesobi, amas gazRvevineb, wyeu-lo jaglago!

_ SeveSvebi, radgan uari rom giTxraT, maiZulebT, _ upa-suxa axalgazrda ledim, wigni dakeca da savarZelze daagdo, _ magram xels arafers movkideb, enac rom mogZvreT amdeni lanZRviT! arafers gavakeTeb, garda imisa, rac me msiamovnebs!

hiTqlifma xeli aswia da mosaubrem usafrTxo distanciaze daixia _ aSkarad icoda am xelis simZime. sxvis saqmeSi rom ar Cavreuliyavi, dabneuliviT mivedi buxarTan, TiTqos mec gaTbo-ba mindoda, xolo kamaTze warmodgenac ar mqonda. orivem, al-baT TavazianobisTvis, SuRli Sewyvita; hiTqlifma, cdunebas ar avyveo, xelebi jibeSi Caiwyo, misis hiTqlifma tuCze kbili daiWira da moSorebiT mdgar savarZelTan mivida, sadac, sityva ar gautexavs da, am WerqveS Cemi yofnis bolo momentamde qan-dakebasaviT gauZrevlad darCa. male davtove iqauroba. sauz-meze uari vTqvi da SeriJraJebulze gamovedi haerze, romelic sufTa da uZravi yinuliviT civi iyo.

baRis bolomde ar viqnebodi misuli, rom saxlis patronma momaZaxa, WaobiT wavideT, mec gamogyvebio. kargia, rom gacile-ba SemomTavaza, radgan aremare Tovlis uswormasworo okeaned qceuliyo. amozneqil-Cazneqili adgilebi niadagis maRlobebsa da dablobebs sulac ar Seesabameboda: bevri ormo piramde amo-vsebuliyo TovliT. mTeli mTagrexili ki _ qvissamtexloebTan

Page 36: kidev 49 wigni, romelic unda waikiTxo, sanam cocxali xar from emili bronte.pdf · ugulo da angarebiani kacis saxeli davimkvidre, xolo ramde - nad daumsaxureblad, amis Sefaseba oden

36

damuSavebuli qanebiT _ rukidan sul gamqraliyo, romelic Cems mexsierebas guSindeli gamoseirnebidan hqonda SemorCeni-li. guSin gzis erT mxares eqvsi-Svidi iardiT erTmaneTisgan daSorebuli boZebi SevniSne, romlebic mindvris gaswvriv Cae-yolebinaT; qvis boZebs Tavebi kiriT hqonda gaTeTrebuli, bnel RameSi an dRevandeliviT didTovlobisas gzamkvlevad rom ga-moeyenebina mgzavrs, Tan Rrma Waobebs Soris gamaval mtkice bilikzec miuTiTebda kacs. magram axla Tu alag-alag momCi-nar WuWyian laqebs ar CavTliT, am TeTr tiloze gzamkvlevi boZebis kvali sruliad gamqraliyo; Cemma Tanmxlebma saWirod scno, rom wami da wuTi gafrTxileba eZlia CemTvis _ aq mar-jvniv gauxvie, iq marcxnivo, sadac Cemi warmodgeniT, sruliad sworad mivuyvebodi gzis klankils. mTeli gza TiTqmis ubrad viyaviT, `SaSvebis~ parkis SesasvlelTan SeCerda _ awi gza aRar agerevaTo. damSvidobebisas Tavis dakvras davjerdiT da gzas gumaniT gavudeqi, radgan parkis darajis qoxSi jer aravin iyo Sesaxlebuli. parkis karidan `SoSiebis sabudramde~ ori milia manZili, magram mgoni, me karga oTxamde davigrZele gza xeebs Soris xetialiT, rodesac an gza mebneoda, an xelaReba TovlSi vecemodi da Zlivs vdgebodi _ es is usiamovnebaa, ro-melsac mxolod is Seafasebs, visac gamoucdia. ase iyo Tu ise, rodesac Sin Sevdgi fexi, saaTma Tormetjer dakra. gamoviTva-le da `qariSxliani uReltexilidan~ saxlamde TiTo milis gamovlisTvis TiTo saaTi momindomebia!

mne da misi xelqveiTebi yiJiniT Semomegebdnen, _ aRarc ki velodiT Tqvens gamoCenaso: Turme hgonebiaT, rom wuxel gzaSi daviRupe da axla Tavs imaze imtvrevdnen, Cemi cxedris Zebna rogor daewyoT. yvelas vTxove, damSvidebuliyvnen, raki co-cxalsa da uvnebels mxedavdnen. TaviT fexamde galumpuli vi-yavi. zeviT avedi, mSrali tanisamosi Cavicvi da oTaxSi naxevar saaTze meti win da ukan viare, raTa bunebrivi siTbo aRmedgina, mere kabinetSi gavedi. knutiviT uRono viyavi, ise gamomcloda Zala; rodesac msaxurma qafqafa yava momarTva janze mosayva-nad buxris piras mokalaTebuls, sixarulis gamoxatvis Tavic aRar mqonda.

Page 37: kidev 49 wigni, romelic unda waikiTxo, sanam cocxali xar from emili bronte.pdf · ugulo da angarebiani kacis saxeli davimkvidre, xolo ramde - nad daumsaxureblad, amis Sefaseba oden

37

Tavi 4

carieli fliugerebi varT, ra! me, romelsac gadawyvetili mqonda, yvelanairi sazogadoebisgan Tavi Sors dameWira da beds madlobas vwiravdi, rom iseT adgilas momaxvedra, sadac ada-mianebTan urTierToba iSviaTi siamovnebaa, me, susti adamiani, gariJraJamde vcdilobdi sulieri simxnevis aRdgenasa da mar-toobiT mogvrili sevdis daZlevas, magram mainc iZulebuli gavxdi, far-xmali dameyara. movimizeze, saxlTan dakavSirebul RonisZiebebze minda saubari-meTqi da misis dins, vaxSami rom momarTva, vTxove, CemTan damjdariyo; Tan gulSi vnatrobdi, netav Cveulebrivi Worikana aRmoCndes-meTqi, radgan ase an ga-maxalisebda an WorebiT momTenTavda da Zils momgvrida.

_ aq didi xania cxovrobT? _ daviwye me, _ mgoni, Teqvsme-ti weli miTxariT...

_ Tvrameti, ser: me aq qalbatons gadmovyevi, rodesac aqeT gamoTxovda _ Tavdapirvelad misTvis unda mimexeda, xolo misi gardacvalebis Semdeg, batonma mned damniSna.

_ aha!..dadumda. gavifiqre, misis dins Woraoba Tu uyvars, albaT

mxolod pirad saqmeebze-meTqi, rac CemTvis nakleb saintereso iqneboda. magram erTxans kalTaze muStebdayrdnobilma, Se-fakluli saxe rom Sefiqrianeboda, saTqmels Tavi mouyara da ganagrZo:

_ eh, mas mere dro sagrZnoblad Seicvala!_ ho, _ gavepasuxe, _ albaT uamravi cvlilebis momswre

iqnebiT..._ gaxlavarT... da bevri usiamovnebisac, _ dasZina.`oh, iqneb Cemi saxlis patronze gadavatanino saubari, _ ga-

vifiqre, _ dasawyisisTvis urigo ar iqneboda! im lamazi qvri-vi gogonas ambis gagebazec uars ar vityodi: vin aris, aqauria Tu, rac ufro marTali mgonia, egzotikuri arsebaa, romelTa-nac pirquSi indigenae1 naTesaobas ar aRiareben?~ mec avdeqi da

1 indigenae _ aq: namdvili, naRdi

Page 38: kidev 49 wigni, romelic unda waikiTxo, sanam cocxali xar from emili bronte.pdf · ugulo da angarebiani kacis saxeli davimkvidre, xolo ramde - nad daumsaxureblad, amis Sefaseba oden

38

jiqur vkiTxe misis dins, _ ratom aqiravebs mister hiTqlifi `SoSiebis karmidamos~, roca TviTon uares saxlsa da uares adgilas cxovrobs-meTqi.

_ gana imdenad mdidari ar aris, rom mamuls kargad moua-ros? _ davinteresdi.

_ mdidari, ser? _ warbebi aswia mnem, _ sarCo-sabadebeli ar aklia, fuli imdeni aqvs, rom daTvlas ver auva kaci; Tan yovelwliurad emateba. diax, batono, imdenad SeZlebulia, rom amaze ukeTes saxlSic Tavisuflad icxovrebda! magram is, me vityodi... metismetad xelmomWirnea! `SoSiebSic~ rom ecxovra da gaego, kargi mdgmuri gamoCndao, ramdenime aseu-lisTvis uyoymanod daTmobda aqaurobas. ucnauria, rogor SeuZlia adamians iyos aseTi Zunwi, roca qveynad aravin gaaCnia!

_ mgoni, vaJi unda hyoloda._ hyavda kidec. moukvda. _ da is axalgazrda qali, misis hiTqlifi, misi vaJis qvrivia?_ diax._ saidan aris?_ eh, ser, is xom Cemi awgansvenebuli batonis qaliSvilia: misi

qaliSvilobis gvaria linToni. mag bedSavis ZiZa me viyavi! netav mister hiTqlifi aq gadmobargdebodes, isev erTad viqnebodiT.

_ ra, qeTrin linToni? _ gaognebulma SevZaxe. magram naxe-var wuTSi gavacnobiere, rom Rameul koSmarad movlenili qe-Trini is ver iqneboda.

_ Cemamde am saxlSi linToni cxovrobda?_ diax._ es ernSo viRaa, herTon ernSo, hiTqlifTan rom cxo-

vrobs, naTesavia? _ ara, is cxonebuli misis linTonis ZmiSvilia. _ e. i. axalgazrda qalbatonis naTesavia? _ diax. qmaric mamidaSvilad ergeboda: erTi dedis mxri-

dan, meore mamis mxridan. hiTqlifs colad mister linTonis da hyavda.

_ maTi saxlis sadarbazo karis Tavze amokveTilia ̀ ernSo~. Zveli gvaria?

Page 39: kidev 49 wigni, romelic unda waikiTxo, sanam cocxali xar from emili bronte.pdf · ugulo da angarebiani kacis saxeli davimkvidre, xolo ramde - nad daumsaxureblad, amis Sefaseba oden

39

_ meti rom ar SeiZleba, ser. maTi ojaxis ukanaskneli STa-momavalia herToni, rogorc Cveni _ mis qeTi. anu linTone-bisas vgulisxmob. `uReltexilze~ ukve iyaviT? kiTxvisTvis bodiSi momiTxovia, magram xom ver metyodi, Cemi qeTi rogor aris?

_ vin, misis hiTqlifi? garegnulad srulad jansaRad ga-moiyureba da Zalian lamazic eTqmis. magram bednieria-meTqi, ver vityodi.

_ RmerTo Cemo, arc mikvirs! batoni rogor mogewonaT?_ uxeSi kaci Cans, misis din. ase ar aris?_ xerxis piriviT uxeSia da uxiagi! ajobebs, rac naklebad

geqnebaT masTan saqme._ albaT cxovrebaSi bevri ram gadaxda, amitomac gauuxeSda

guli ase. misi ambavic gecodinebaT._ Tavidan bolomde, ser! mxolod ar vuwyi, sad daibada, vin

hyavda mSoblebi da sul Tavidan rogor Caigdo xelSi fuli. herToni ki wiwilasaviT gaputes da gareT gauZaxes. mxolod TviTon ver xvdeba eg sacodavi, rogor TaRliTurad gaacures!

_ misis din, keTil saqmes izamT, Tuki Cems mezoblebze ra-mes momiyvebiT. vgrZnob, romc davwve, ruli ar momekideba, ase rom, qeniT sikeTe da erTi saaTi damiTmeT, waviWoraoT cota xans.

_ oh, didi siamovnebiT, ser! mxolod sakeravs movitan da davsxdeT, ramden xansac gnebavT. magram gaciebuli unda iyoT, caxcaxebT. jobia, xels rame cxeli sasmeli movayolo, rom SeTbeT.

keTili qali facifuciT gavida oTaxidan, me cecxlTan mivi-CoCe; Tavi mixurda, tanSi ki macivebda. metismetad aRelvebuli viyavi, nervebi dawyvetaze mqonda da tvini mereoda. amis gamo Tavs uqeifod vgrZnobdi, Tan guSin da dRes Tavsgadaxdenili ambebic mafiqrebda, rame seriozuli kvali ar datovon-meTqi. mne male dabrunda, oxSivaradenili TasiTa da sakeravis kala-TiT; fafa buxarSi, Taroze dado, ar gacivdeso da TviTon iqve Camojda, aSkarad gaxarebuli imiT, rom ucxvirpiro adamiani ar gamovdeqi.