nana barnaveli, mariam kaSia, ISBN 978-9941-441-96-7 ... buneba 5 masw... · bolos miiReba...

7
bunebismetyveleba maswavleblis wigni 5 rusudan qanTaria, leila CiCua, nana barnaveli, mariam kaSia, qeTevan sefiaSvili

Transcript of nana barnaveli, mariam kaSia, ISBN 978-9941-441-96-7 ... buneba 5 masw... · bolos miiReba...

bunebismetyvelebamaswavleblis wigni

dafinansebulia `moswavleebis saxelmZRvaneloebiT uzrunvelyofis programis~ farglebSi

5ISBN 978-9941-441-96-7

www.klio.ge

9 789941 441967

rusudan qanTaria, leila CiCua, nana barnaveli, mariam kaSia, qeTevan sefiaSvili

bunebismetyveleba

bunebismetyvelebamaswavleblis wigni

dafinansebulia `moswavleebis saxelmZRvaneloebiT uzrunvelyofis programis~ farglebSi

5ISBN 978-9941-441-96-7

www.klio.ge

9 789941 441967

rusudan qanTaria, leila CiCua, nana barnaveli, mariam kaSia, qeTevan sefiaSvili

bunebismetyveleba

3

s a r C e v i

saxelmZRvaneloebis seriis koncefcia ......................................... 4

Sesavali ............................................................................................ 6

Sinaarsisa da miznebis matrica .....................................................7

saswavlo masalis Tematuri ganawileba ....................................... 16

informacia moswavlis wignis Sesaxeb ......................................... 19

moswavlis wignis Tavebis mokle mimoxilva ................................ 23

eleqtronuli resursebi .............................................................. 34

sanimuSo gakveTilebis scenarebi ................................................. 36

Tavi 2. ekosistema

5. kvebiTi jaWvi ....................................................................... 36

Tavi 3. meqanikuri moZraoba

4. siCqare ................................................................................. 41

5. manZilis, droisa da siCqaris gazomva .............................. 45

Tavi 5. kosmosi

9. mzis sistemis modeli ........................................................ .49

14. mzis dabneleba ................................................................... 52

Tavi 6. dedamiwis agebuleba

8. namarxi organizmebi ............................................................ 56

sarekomendacio Sefasebis sqemebi ................................................ 61

moswavlis wignSi mocemuli savarjiSoebis pasuxebi ................. 65

5 klasis Sefasebis Taviseburebebi ............................................... 92

interaqtiuri gakveTilis elementebi ......................................... 94

rekomendaciebi SefasebisTvis .................................................... 119

diferencirebuli swavlebis zogierTi aspeqti ....................... 124

saganmanaTleblo resursebi ........................................................ 137

36 bunebismetyveleba V klasi. maswavleblis wigni

Tavi 2. ekosistema

5. kvebiTi jaWvi

1. gakveTilis saswavlo mizani:

moswavlem SeZlos kvebiT jaWvSi organizmebis gaerTiane-bis principebze msjeloba. kvebiTi jaWvis rgolebs Soris energiis da nivTierebis gadasvlis SedarebiTi analizi. ekosistemis abioturi da bioturi faqtorebis/komponen-tebis dakavSireba.

2. winare codna:

balaxismWameli, xorcismWameli da nairmWameli cxovelebi, maT mier sakvebis mopovebis gzebi. sinaTlis mniSvneloba mcenarisTvis (V.2.mcenare da sinaTle: sinaTlismoyvaruli da Crdilisamtani mcenareebi, fotosinTezis mimdinareo-bisTvis aucilebeli abioturi faqtorebi).

3. resursebi: moswavlis wigni, rveuli, baraTebi cxovelebis gamosaxule-biT an fotoebi

4. Sefaseba: ganmaviTarebeli da ganmsazRvreli Sefaseba (rub-rika Tan axlavs scenars)

gakveTilis msvlelobaaqtivoba 1 _ gonebrivi ieriSi _ kvebiTi jaWvis Seswavlis aTvis ganwyobis Seqmna.

maswavlebeli sTxovs moswavleebs CamoTvalon xmeleTze da wyalSi mcxovrebi cocxali organizmebi

moswavleebi akeTeben CamonaTvals.

maswavlebeli moswavleTa CamonaTvals dafis erT mxares afiqsirebs da Semdeg dafis meore mxares xatavs or rgols warweriT 1. xmeleTi 2. wyali da moswavleTa daxmarebiT akeTebs CamoTvlili cocxali organizmebis ranJirebas sa-binadro garemos mixedviT.

sanimuSo gakveTilebis scenarebi

37

aqtivoba 2 _ mini diskusia _ mikrofoni (ra kavSiria erTi ekosistemis cocxal organizmebs Soris?)

maswavlebeli imarjvebs `mikrofons~ (romlis funqcia Se-saZloa fanqarmac ki Seasrulos) da pasuxebis organize-bisTvis `mikrofons~ visac gadascems mas SeuZlia isaubros dajgufebuli (magaliTad erT-erTi jgufi SeiZleba ase ga-moiyurebodes: wyalmcenare, wvrili zRvis cxoveli, Tevzi, zvigeni) cocxali organizmebis TiToeul wevrze.

• saarsebo garemo• maTi kvebis niri• kvebis racioni• rogor arian mocemuli cxovelebi erTmaneTTan kve-

biT dakavSirebuli saarsebo garemoSi (romelia mta-cebeli da romeli-msxverpli).

moswavleebi pasuxebs Sesabamisad TanmimdevrobiT weren dafaze daxatul rgolebSi da aqtivobis bolos miiReba kognituri sqema _ zRvaSi mcxovrebi cocxali organizmebis kvebiTi jaWvi.

aqtivoba 3 _ wignze interaqtiuri muSaoba

moswavlebeli moswavleTa wyvilebs sTxovs moswavlis wign-Si sur. 28-29. mocemuli sqemis mixedviT imsjelon cocxa-li organizmebis saarsebo garemoze da kvebiTi jaWvis rgo-lebis Tanmimdevrobaze.

moswavleebi, wyvilSi Sesrulebuli samuSaos Semdeg, asru-leben zepir prezentaciebs

38 bunebismetyveleba V klasi. maswavleblis wigni

aqtivoba 4

maswavlebeli iyenebs eleqtronul resurss:https://learningapps.org/display?v=pr11zhf9518

aqtivoba 5 _ aqtiuri leqcia da SekiTxvebis dafa

maswavlebeli kiTxulobs interaqtiur leqcias, romelic efuZneba kognitur sqemas _ SekiTxvebis dafa.

SekiTxva ra sakiTxebs ganixilavs maswavlebeli am kiTxvis pasuxis organizebisTvis, Tu moswavlem ver upasuxa am SekiTxvas?

erT ekosistemaSi mcxovreb cocxal organizmebs Soris kvebiTi damokidebulebis sqematurad gamoxatva ras efuZneba?

- kvebiTi jaWvi- rgoli- pirveli rgoli- grZeli kvebiTi jaWvi

aqtivoba 6 (jaWvuri Txroba)maswavlebeli moswavleTa wyvilebs aZlevs 7 Tanmimdevrul SekiTxvas da sTxovs am kiTxvebze pasuxiT Seqmnan pasuxebis erTiani teqsti.

SekiTxvebi:1. ratom aris kvebiTi jaWvis pirveli rgoli mwvane mcenare?2. rogor ikvebeba mwvane mcenare? 3. garemos romeli abioturi faqtorebi sWirdeba mcenares

sakvebis warmosaqmnelad?4. ra aris fotosinTezi da rodis da sad mimdinareobs is?5. ivaraudeT ra moxdeba Tu mcenares sibneleSi movaTav-

sebT erTi dRiT? ori dRiT, sam dReze meti xniT?6. ras uwodeben mwarmoeblebs da momxmareblebs?7. rogor gadaecema energia kvebiT jaWvSi?

moswavleebi atareben kiTxvebis Sesabamisad momzadebuli teqstis prezentacias.

aqtivoba 7 _ eqsperimenti _ 1 nawili

maswavlebeli ganumartavs moswavleebs, rom mcenareSi war-moqmnil sakvebs saxamebeli hqvia. saxamebeli foTlidan

39

mcenaris sxva nawilebSi gadainacvlebs da mcenaris kvebas xmardeba. zedmeti saxamebeli ki maragis saxiT grovdeba. saxamebeli martivad SeiZleba aRmoaCinoT iodis xsnaris saSualebiT. saxamebelTan Sexebisas iodi fers icvlis _ molurjo-iisferi xdeba.

wina aqtivobaSi gamoTqmuli varaudebis Sesamowmeblad mas-wavlebeli moswavleebTan erTad ganixilavs da atarebs eqs-periments:. eqsperimentisTvis iyenebs qoTnis or mcenares. erTs tovebs ganaTebul adgilas, meores inaxavs sibnele-Si (mag. karadaSi). Semdeg gakveTilze ki eqsperimentulad davadgenT, romeli mcenaris foTlebSi warmoiqmna sakvebi nivTiereba _ saxamebeli.

moswavleebs acnobs gegmas rogor aRmoaCinon saxamebeli mwva ne foTlebSi?

foTolSi saxameblis aRmosaCenad saWiroa foTlis gaufe-ruleba. dagvWirdeba: wyali, spirti, pipeti, petris jami, pinceti, spirtqura, im mcenaris foToli, romelsac mzis sxivebi ecemoda da im mcenaris foToli, romelic sibne-leSia moTavsebuli. foTlebi rig-rigobiT pincetiT mova-TavsoT cxel wyalSi, Semdeg cxel spirtSi. gauferulebuli foToli gavavloT gamdinare wyalSi. foTlebi cal-calke moaTavseT petras jamSi. davawveToT pipetiT iodis xsnari. miRebuli Sedegebis Semdeg gamoitanoT daskvna.

aqtivoba 8 (Sejameba)

maswavlebeli moswavleebs sTavazobs kognitur sqemas, romliTac moxdeba gakveTilis Sejameba

ra gavige am gakveTilze ra minda vicode kidev am sakiTxebTan dakavSirebiT

SefasebamoswavleTa ganmsazRvreli SefasebisTvis gTavazobT ana-litikuri Sefasebis sqemas.

40 bunebismetyveleba V klasi. maswavleblis wigni

kriteriumi 1-3 4-5 6-7 8-10

moswavlem SeZlos kve-biT jaWvSi organizmebis dakavSirebis principebze msjeloba.

moswavlem ver Se-Zlo kvebiT jaWvSi or-ganizmebis dakavSirebis principebze msjeloba.

moswavlem xarvezebiT SeZlo kve-biT jaWvSi organizmebis dakavSirebis principebze msjeloba.

moswavlem ZiriTadad SeZlo kve-biT jaWvSi orga-nizmebis dakavSirebis principebze msjeloba.

moswavlem warmatebiT SeZlo kve-biT jaWvSi organizmebis dakavSirebis principebze msjeloba.

moswavlem SeZlos kve-biTi jaWvis rgolebs Soris en-ergiis da nivTierebis gadasvlis SedarebiTi analizi.

moswavlem ver SeZlo kvebiTi jaW-vis rgolebs Soris en-ergiis da nivTierebis gadasvlis SedarebiTi analizi.

moswavlem xarvezebiT SeZlo kvebiTi jaWvis rgo-lebs Soris energiis da nivTierebis gadasvlis SedarebiTi analizi.

moswavlem ZiriTadad SeZlo kve-biTi jaWvis rgolebs Soris en-ergiis da nivTierebis gadasvlis SedarebiTi analizi.

moswavlem warmatebiT SeZlo kve-biTi jaWvis rgolebs Soris en-ergiis da nivTierebis gadasvlis SedarebiTi analizi.

moswavlem SeZlos ekosistemis abioturi da bioturi faq-torebis/kom-ponentebis dakavSireba.

moswavlem ver SeZlo ekosistemis abioturi da bioturi faqtorebis/komponen-tebis dakav-Sireba.

moswavlem xarvezebiT SeZlo eko-sistemis abioturi da bioturi faqtorebis/komponentebis dakavSireba.

moswavlem ZiriTadad SeZlo eko-sistemis abioturi da bioturi faqtorebis/komponen-tebis dakav-Sireba.

moswavlem warmatebiT SeZlo eko-sistemis abioturi da bioturi faq-torebis/kom-ponentebis dakavSireba.

saSinao davaleba