รายงานสรปผลการด าเนนโครงการเปดหองเรยนอาเซยนศกษา กจกรรมท ๓ การบรรยายใหความร เรอง “ไทยควรเตรยมความพรอมอยางไรหลงป ๒๕๕๘”

..............................................................

กจกรรมท ๓ การบรรยายใหความร เรอง “ไทยควรเตรยมความพรอมอยางไรหลงป ๒๕๕๘” เปนสวนหนงของโครงการเปดหองเรยนอาเซยนศกษา ประจ าป ๒๕๕๘ ของส านกงานเลขาธการวฒสภา โดยความรวมมอระหวางส านกภาษาตางประเทศและส านกพฒนาทรพยากรบคคล

สวนท ๑ รายละเอยดกจกรรม วนองคารท ๑๖ มถนายน ๒๕๕๘ เวลา ๐๙.๐๐ – ๑๒.๐๐ นาฬกา หองประชมหมายเลข ๒๗๐๒ อาคารสขประพฤต

หวขอ “มองอาเซยนหลงป ๒๕๕๘ ผานประชาคมการเมอง และความมนคงอาเซยน” โดยนางสาวอศณา พรานนท ผอ านวยการกองการเมองและความมนคง กรมอาเซยน กระทรวงการตางประเทศ

วนพธท ๑๗ มถนายน ๒๕๕๘ เวลา ๐๙.๐๐ – ๑๒.๐๐ นาฬกา หองประชมหมายเลข ๒๗๐๒ อาคารสขประพฤต

หวขอ “AEC โอกาสและผลกระทบตองานดานกฎหมายของไทย” โดยนางสาวโชตมา เอยมสวสดกล ผอ านวยการสวนบรหารงานอาเซยน ส านกอาเซยน กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ กระทรวงพาณชย และนางสาวธนยาภา ชวงษ นกวชาการพาณชยช านาญการ กระทรวงพาณชย

วนพฤหสบดท ๑๘ มถนายน ๒๕๕๘ เวลา ๐๙.๐๐ – ๑๒.๐๐ นาฬกา หองประชมหมายเลข ๒๗๐๒ อาคารสขประพฤต

หวขอ “ทศทางของไทยบนเสนทางประชาคมอาเซยน” โดยนางทพยวรรณ ศภมตรกจจา ผอ านวยการกองยทธศาสตรและความรวมมออาเซยน กรมอาเซยน กระทรวงการตางประเทศ

๒

วนองคารท ๒๓ มถนายน ๒๕๕๘ เวลา ๐๙.๐๐ – ๑๒.๐๐ นาฬกา หองประชมหมายเลข ๒๗๐๒ อาคารสขประพฤต

หวขอ “การเตรยมการและพฒนาเครอขายการประสานงานระหวางประเทศ” โดยนายบรรจง อมรชวน ผอ านวยการสวนวางแผนและตดตามผลการใหความรวมมอกบตางประเทศ กรมความรวมมอระหวางประเทศ กระทรวงการตางประเทศ

วนจนทรท ๒๙ มถนายน ๒๕๕๘ เวลา ๐๙.๐๐ – ๑๒.๐๐ นาฬกา หองประชมหมายเลข ๒๗๐๒ อาคารสขประพฤต

หวขอ “ภาพอนาคตของ ASEAN ในการเปนประชาคมสงคม และวฒนธรรมอาเซยน” โดยนางสาววมลรตน รชชกล ผอ านวยการกองอาเซยน กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย

กลมเปาหมาย

บคลากรของส านกงานเลขาธการวฒสภาทปฏบตงานเกยวของกบภารกจของประชาคมอาเซยน จ านวน ๓๖ คน (ประกอบดวยบคลากรจากส านกกฎหมาย ส านกกรรมาธการ ๑ ส านกกรรมาธการ ๒ ส านกกรรมาธการ ๓ ส านกการประชม ส านกรายงานการประชมและชวเลข ส านกวชาการ ส านก การตางประเทศ และส านกภาษาตางประเทศ)

สวนท ๒ สรปเนอหาการบรรยาย

ครงท ๑ หวขอ “มองอาเซยนหลงป ๒๕๕๘ ผานประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยน”

ขอมลทวไป หากพจารณาจากท าเลทตง ไทยมจดแขงโดยมความไดเปรยบเชงยทธศาสตรดานคมนาคม กลาวคอเปนศนยกลางการเดนทางทางบก ทางน า และทางอากาศของภมภาค รวมถงเปนจดเชอมโยงระหวางประเทศแถบภาคพนทวปกบประเทศภาคพนสมทร การรวมเปนประชาคมอาเซยนท าใหเกดตลาดขนาดใหญในภมภาค เพราะมจ านวนประชากรรวมทงหมดราว ๖๑๕ ลานคน (ขอมลป ๒๕๕๖) ปจจบนเมอกลาวถงจ านวนประชากร ค าวา “ตลาด” จะพวงตามมาดวยเสมอ

๓

ไทยผกพนกบอาเซยนตงแตสมยเรมกอตง พ.อ. (พเศษ) ดร. ถนด คอมนตร รฐมนตรวาการกระทรวงการตางประเทศของไทยเปนผคดรเรมกอตงอาเซยนรวมกบรฐมนตรตางประเทศของมาเลเซย อนโดนเซย สงคโปร และฟลปปนสหรอเรยกวา “Founding Father” เนองจากยค พ.ศ. ๒๕๑๐ เปนชวงทภมภาค เผชญภยคกคามทางอดมการณการเมองลทธคอมมวนสต อกทงหลายประเทศยงเปนป ระเทศเกดใหม เพงไดรบเอกราชเมอหลงสงครามโลกครงทสอง รวมถงเกดปญหาขดแยงระหวางกน อาท ความขดแยงระหวางมาเลเซยกบสงคโปร ความขดแยงระหวางมาเลเซยกบฟลปปนสเรองดนแดนชาบาห ความขดแยง ในฟลปปนสเกยวกบเกาะมนดาเนา รฐมนตรตางประเทศทง ๕ ทาน ตางเหนความจ าเปนในการอยรวมกนอยางสงบสข จงรวมปรกษาหารอเพอจดตงองคกรความรวมมอระดบภมภาคขน ณ บานพกรบรองแหลมแทน จงหวดชลบร การประชมจดขนในบรรยากาศแบบไมเปนทางการ ไมมพธการ การเจรจาจงเปนลกษณะ เปดใจพดคยฉนมตร มการออกรอบเลนกอลฟ ซงตอมากฬาประเภทนกลายเปนกจกรรมหนงทก าหนด เปนทางการในหลายการประชมภายใตกรอบอาเซยน หลงจากนน วนท ๘ สงหาคม ๒๕๑๐ ไดมการลงนามเอกสารทางการ “ปฏญญากรงเทพ (Bangkok Declaration)” ส าหรบการกอตงสมาคมประชาชาตเอเชยตะวนออกเฉยงใต (Association of Southeast Asian Nations - ASEAN) ณ วงสราญรมย กรงเทพมหานคร

ความส าคญของอาเซยนตอไทย - ดานการเมองและความมนคง อาเซยนเปนกลไกสรางความไวเนอเชอใจ รกษาสนตภาพและเสถยรภาพในภมภาค โดยมงหวงใหชาตสมาชกทเคยมปญหาขดแยงสามารถอยรวมกนอยางสนต อาเซยนกลายเปนเวทส าหรบแลกเปลยนความคดเหน เปนกลไกใหสมาชกหยบยกปญหาขนมาปรกษาหารอเพอหาทางออก ความชวยเหลอและความรวมมอไดสรางความไวเนอเชอใจซงเปนเรองส าคญในการอยรวมกน - ดานเศรษฐกจ เมอภมภาคสงบสข ทกประเทศสามารถพฒนาเศรษฐกจของตนเองได เศรษฐกจไทยไดรบประโยชนโดยตรงจากอาเซยน อาเซยนคอตลาดการคาขนาดใหญของไทยโดยเปนคคาอนดบหนง รอยละ ๒๐ หรอหนงในหาของมลคาการคาระหวางประเทศของไทยเปนการคากบสมาชกอาเซยนมากกวาการคากบประเทศสหรฐอเมรกา เกาหลใต ญปน หรอจน นอกจากนน อาเซยนยงเปนตลาดสงออกทส าคญ การสงออกไปยงตลาดอาเซยนคดเปนหนงในหาของมลคาการสงออกทงหมดของไทย โดยเฉพาะการคาชายแดนมอตราการเตบโตเพมขน สนคาสงออกสวนใหญเปนสนคาจ าพวกเครองอปโภคบรโภค ประชาชนในลาว เมยนมาร และมาเลเซย นยมสนคาของไทยมาก สวนภาคการทองเทยว นกทองเทยวจากประเทศอาเซยน คดเปนจ านวนหนงในสของนกทองเทยวตางชาตทงหมดทเดนทางมาไทย ซงหมายความรวมถงการทองเทยวแบบเชามาเยนกลบดวย

๔

ประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยน หลงป ๒๕๕๘ ในการยกรางวสยทศนประชาคมอาเซยนหลงป ๒๕๕๘ (the ASEAN Community’s Post-2015 Vision) ซงเปนวสยทศน ๑๐ ป (พ.ศ. ๒๕๕๙ – ๒๕๖๘) นน เสาการเมองและความมนคงไดก าหนดทศทางอนาคตไว ดงน

๑) ประชาคมทอยบนพนฐานของกฎกตกา และมประชาชนเปนศนยกลาง อาเซยนตองการใหประชาคมการเมองและความมนคงมลกษณะเปนประชาคมทอยบนพนฐานของ

กฎกตกา (Rules – based Community) อาเซยนเปนประชาคมภายใตความหลากหลาย อาท ดานศาสนา ประชาชนสวนใหญในมาเลเซย บรไน และอนโดนเซยนบถอศาสนาอสลาม ซงอนโดนเซยเปนประเทศทมประชากรมสลมมากทสดในโลก ลาว เมยนมาร กมพชา และไทยถอเปนศนยกลางของศาสนาพทธ สวนฟลปปนสเปนประเทศเดยวในเอเชยทศาสนาครสตเปนศาสนาประจ าชาต ดานเชอชาต อาเซยนประกอบดวยชาวจน อนเดย มาเลย ไทย ลาว รวมถงชนพนเมองกลมตาง ๆ ในอนโดนเซย และเมยนมาร ดานระบบ การปกครอง มความแตกตางกนตงแตประเทศทใชรปแบบการปกครองแบบประชาธปไตย สงคมนยม สมบรณาญาสทธราชย ดงนน การอยรวมกนอยางสนตภายใตประชาคมทมความหลากหลายเชนน จ าเปนตองก าหนดคานยมพนฐานรวมกน หลกการส าคญของอาเซยน คอ

- การเคารพอธปไตยของรฐอน การไมแทรกแซงกจการภายใน และการแกไขปญหาโดยสนตวธ กรณปญหาความขดแยงดานชาตพนธและศาสนาในเมยนมารเปนตวอยางทเหนเดนชด แมมแรงกดดน

จากภายนอกเกยวกบบทบาทของอาเซยนตอกรณน แตอาเซยนกไมใชมาตรการกดดนรฐบาลเมยนมาร แตเปดโอกาสใหเมยนมารพดคยถงปญหาและแนวทางการด าเนนการระหวางการประชมสดยอดผน าอาเซยนหรอการประชมรฐมนตรตางประเทศอาเซยน ทายทสด เมยนมารพยายามปรบตว จนพรอมส าหรบการปฏรปประเทศ การจดการเลอกตง และการพฒนาประเทศ

สวนการแกไขปญหาโดยสนตวธถอเปนหลกการพนฐานทระบไวในปฏญญากรงเทพตงแตสมยกอตงอาเซยน

- การสงเสรมประชาธปไตยและสทธมนษยชน อาเซยนรอจนสมาชกทกประเทศมความพรอมยอมรบหลกการประชาธปไตยและการสงเสรมคมครอง

สทธมนษยชน กอนการจดตงคณะกรรมาธการระหวางรฐบาลอาเซยนวาดวยเรองสทธมนษยชน หรอ “AICHR” (ASEAN Intergovernmental Commission on Human Rights) ไมมใครคาดคดวาอาเซยนจะมกลไกสทธมนษยชน เพราะเมอ ๑๐ กวาปทแลว เรองสทธมนษยชนยงเปนประเดนตองหาม ไมมการกลาวถงในเอกสารทางการของอาเซยน หรอหยบยกขนเปนประเดนเจรจาในกรอบการประชมของอาเซยน แตปจจบนสมาชกยอมรบรวมกนวาตองสงเสรมและคมครองสทธมนษยชน

๕

- การสงเสรมธรรมาภบาล ความโปรงใส และตอตานการทจรต แมการปกครองมความแตกตางกน แตทกประเทศในอาเซยนพยายามปรบตวและพฒนาระบบการ

บรหารจดการ/การปกครองโดยยดหลกธรรมาภบาล หากประเทศใดประเทศหนงมปญหาเรองความโปรงใสหรอการทจรตคอรรปชน ยอมสงผลกระทบตอระดบการพฒนาทางเศรษฐกจของตน และสงผลตอประเทศอนดวยเพราะระบบเศรษฐกจของอาเซยนมความเชอมโยงกน

- การสงเสรม Culture of Peace การยอมรบในความหลากหลาย ความแตกตางดานเชอชาต ศาสนา และวฒนธรรม

การสงเสรม Culture of Peace การยอมรบในความหลากหลาย ความแตกตางดานเชอชาต ศาสนา และวฒนธรรมเปนหลกการใหมทมความส าคญมาก ในปจจบน ภยคกคามของลทธสดโตงหรอลทธหวรนแรงในภมภาคตะวนออกกลางเรมแผขยายเขาไปในภมภาคอน อาเซยนจงเรงสงเสรมวฒนธรรมทเกอหนนความรกสนต (Culture of Peace) และการยอมรบความแตกตางทางเชอชาต ศาสนา และวฒนธรรม ประเทศมสลมในอาเซยนย าวาแนวคดหวรนแรงไมไดเกยวพนกบหลกค าสอนของศาสนาใดศาสนาหนง นอกจากนน รฐบาลมาเลเซยยงสงเสรมผนยมทางสายกลาง (Global Movement of Moderates - GMM) ใหมบทบาททางสงคมมากกวาผนยมความรนแรง

๒) ภมภาคทสงบสข มนคง และมเสถยรภาพ - การเสรมสรางศกยภาพในการรบมอกบภยคกคามความมนคง อาเซยนพยายามปรบปรงกลไกตาง ๆ

ใหเขมแขง โดยมแนวทาง ดงน การเพมบทบาทหนาทของประธานอาเซยน ประธานอาเซยนไมเพยงแตท าหนาทควบคมการประชม

สดยอดผน าอาเซยนเทานน แตตองรบมอและตอบสนองตอสถานการณฉกเฉนหรอภยคกคามความมนคง โดยมขอรเรมแกไขปญหาไดอยางทนทวงท เชน กรณเกดการโยกยายถนฐานแบบไมปกตในมหาสมทรอนเดย รฐบาลมาเลเซยในฐานะประธานอาเซยนป ๒๕๕๘ เชญรฐมนตรตางประเทศอาเซยนของไทยและอนโดนเซย ซงเปนประเทศทไดรบผลกระทบโดยตรง เขารวมประชมปรกษาหารอเพอหาทางออกรวมกน

การรอฟนกลไก ASEAN Troika เมอเกอบ ๒๐ ปทแลว ประเทศไทยเคยเสนอแนวคด ASEAN Troika ซงประกอบดวยประธานอาเซยนปปจจบน ประธานอาเซยนปทผานมา และประธานอาเซยน ปถดไป ASEAN Troika ท าหนาทสนบสนนการท างานของประธานอาเซยน โดยชวยเสนอค าแนะน าเกยวกบการด าเนนการหรอการแกไขปญหาตาง ๆ มผลใหการขบเคลอนกจกรรมของอาเซยนมความคลองตว และตอเนองยงขน

- การเสรมสรางความรวมมอเพอตอบสนองตอภยคกคามความมนคงทงรปแบบเดมและรปแบบใหม ภายใตแนวคดเรองความมนคงทครอบคลมทกมต (Comprehensive Security)

ความมนคงยคปจจบนไมไดจ ากดเฉพาะดานการทหารหรอการท าสงครามระหวางรฐตอรฐอกตอไป แตเปนภยคกคามความมนคงทมหลายรปแบบ อาท ภยจากการกอการรายด าเนนการโดยตวแสดงทไม ใชรฐ

๖

กลาวคอผกระท าการมทกเพศ ทกวย และทกสาขาอาชพ หรอภยพบตทางธรรมชาตทเกดจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศทงพาย น าทวม แผนดนไหว ภเขาไฟระเบด ลวนสงผลกระทบวงกวางตอประชาชนอาเซยน เปนตน ประเทศใดประเทศหนงไมสามารถรบมอกบภยคกคามเหลานโดยล าพง ตองอาศยความรวมมอในภมภาค เชน การบรหารจดการภยพบตภายใตกรอบ ASEAN Regional Forum (ARF) เปนความรวมมอระหวางอาเซยนกบประเทศนอกภมภาคอยางสหรฐอเมรกา รสเซย จน ออสเตรเลย นวซแลนด อนเดย ฯลฯ โดยสงเสรมการฝกซอมบรรเทาภยพบต (ARF DiREx) เพอเพมขดความสามารถในการประสานงานระหวางภาคประชาชนกบทหาร และแลกเปลยนความร ประสบการณกบประเทศผเชยวชาญดานการจดการภยพบต

๓) ความเปนแกนกลางของอาเซยน (ASEAN Centrality) ในภมภาคทมพลวตและมองไปขางหนา ภมภาคอาเซยนไดรบการจบตามองจากประเทศภายนอกเปนอยางมาก เพราะเปนภมภาคทมพลวต และเตบโตอยางรวดเรว อาเซยนพยายามรกษาความเปนแกนกลางในกรอบความสมพนธและความรวมมอกบประเทศตาง ๆ โดยมบทบาทและสามารถก าหนดทศทาง ชน าการด าเนนความสมพนธไดดวยตนเอง

- การสงเสรมความเปนเอกภาพของอาเซยนในการด าเนนความสมพนธกบประเทศภายนอก โดยเฉพาะในประเดนปญหาทสงผลกระทบตอความมนคงในภมภาค – ปญหาขอพพาทในทะเลจนใต

สหรฐอเมรกาและสหภาพยโรปมความวตกกงวลมากเกยวกบขอพพาทในทะเลจนใต จนแสดงศกยภาพในการถมทะเลสรางเกาะเทยมโดยไดขนาดพนทมาก แตใชเวลาด าเนนการเพยง ๖ เดอน ทงทประเทศอน ซงอางกรรมสทธเหนอทะเลจนใตเชนกน อาจตองใชเวลาถง ๒-๓ ป แมจนจะย าวาการถมทะเลมเปาหมายเพออ านวยความสะดวกในการเดนเรอ รวมถงใชประโยชนในการคนหาและกภยทางทะเล หลายประเทศยงคงกงวลกบอทธพลของจนในทะเลจนใต

ชาตมหาอ านาจตางตองการเขามามอทธพลในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต โดยเฉพาะการมบทบาทควบคมเสนทางเดนเรอผานชองแคบมะละกาและทะเลจนใต อาเซยนตองมเอกภาพเพอไมใหมหาอ านาจใดเขามาแทรกแซงหรอครอบง าภมภาค

- การเสรมสรางบทบาทของอาเซยนในการมสวนรวมอยางสรางสรรคในเวทโลก อาเซยนแสดงศกยภาพในการแกปญหาทเกดขนในภมภาคดวยตนเอง โดยไมตองพงพาประเทศ นอกภมภาค ในขณะเดยวกน ยงแสดงความรบผดชอบตอประชาคมโลก และใหความชวยเหลอตอภมภาคอน เชน กรณปญหาโรฮงญา อาเซยนรวมมอกนแกไขปญหาผอพยพยายถน นอกจากการใหความชวยเหลอดานมนษยธรรม หรอการเปนเจาภาพจดการประชมรฐมนตรตางประเทศ ๓ ฝาย ซงเปนประเทศทไดรบผลกระทบจากปญหานโดยตรงโดยรฐบาลมาเลเซย หรอการเปนเจาภาพจดการประชมนานาชาตวาดวยเรองการโยกยายถนฐานแบบไมปกตในมหาสมทรอนเดยโดยรฐบาลไทยแลว อาเซยนยงพยายามเจรจาหารอเพอใหเกดความรวมมอกบประเทศตนทาง สงเสรมการพฒนาพนท เขตทอยอาศยของชาวโรฮงญา ใหเจรญเตบโตทางเศรษฐกจเพอลดปญหาการยายถน

๗

บทบาทดานอนของอาเซยนตอประชาคมโลก ไดแก กรณกองก าลงประเทศในอาเซยนรวมบรรเทาทกขและชวยเหลอผประสบภยพบตแผนดนไหวในเนปาล กรณกองทพเรอไทยกบการปฏบตภารกจรวม ในการปราบปรามโจรสลดบรเวณอาวเอเดน ประเทศโซมาเลย กรณกองทพไทยกบปฏบตการรกษาสนตภาพในกรอบของสหประชาชาต ทงในอรก ตมอร-เลสเต ฯลฯ นอกจากการปฏบตภารกจของกองทพจะเปน ความภาคภมใจของคนไทยแลว ยงเปนตวแทนของอาเซยนทไดแสดงบทบาทเชงสรางสรรคในเวทโลก

๔) การเสรมสรางศกยภาพของกลไกอาเซยนและความตระหนกรเกยวกบอาเซยน - การเสรมสรางความเขมแขงแกกลไกตาง ๆ ของอาเซยน อาเซยนมส านกงานเลขาธการอาเซยนตงอย ณ กรงจารกาตาร สวนกลไกการด าเนนงานอนเปนกลไก

การประชมทงสนซงไมมส านกงานทใดอก เชน ทประชมรฐมนตรตางประเทศอาเซยน ทประชมรฐมนตรกลาโหมอาเซยน ทประชมรฐมนตรศกษาอาเซยน ฯลฯ รวมถงมกลไกตามกรอบความรวมมออกมาก ส านกงานเลขาธการอาเซยนประเมนวาในรอบปหนง ๆ อาเซยนจดการประชมมากกวา ๑,๒๐๐ ครง นนหมายความวา ใน ๑ วน อาเซยนจดการประชมราว ๔ ครง ดงนน อาเซยนเหนความจ าเปนในการลดความซ าซอน และจ านวนครงของการประชมลง เพอใหการประชมเกดประสทธภาพมากยงขน อกทงตองพจารณาจดสรรงบประมาณใหเพยงพอตอการด าเนนงานของส านกงานเลขาธการอาเซยน

- การเสรมสรางความตระหนกรเกยวกบอาเซยนในทกภาคสวนของสงคม อาเซยนคงยนหยดอยไมไดถาไมไดรบความรวมมอจากประชาชน ความรวมมอในอาเซยนปจจบน

ไมไดจ ากดกรอบอยเพยงระดบหนวยงานภาครฐ แตอาเซยนพยายามผลกดนภาคเอกชน และภาคประชาชนเขามามสวนรวมมากขนเพอสรางความตระหนกรวาอาเซยนใหอะไรแกประชาชนบาง ในการฝกซอมบรรเทา ภยพบตภาคพนเอเชย-แปซฟก (ARF DiREx) ซงเปนการเตรยมความพรอมดานการประสานงานระหวางหนวยงานภาครฐและเอกชนกรณเกดวกฤต ประเทศไทยสงหนวยงานภาครฐ ภาคเอกชน และภาคประชาสงคม เขารวมฝกซอม หนวยงานภาครฐของไทย ไดแก กองทพ หนวยแพทยฉกเฉนจากกระทรวงสาธารณสข กรมบรรเทาและปองกนสาธารณภย เปนตน สวนภาคเอกชนและภาคประชาสงคม ไดแก มลนธปอเตกตงและมลนธรวมกตญญซงแสดงศกยภาพในการกภยและใหความชวยเหลอฉกเฉนอยางเปนระบบ ถาทกภาคสวน มสวนรวมกบอาเซยน อาเซยนจะสามารถด าเนนการไดอยางครอบคลมและประชาชนไดรบประโยชนมากยงขน

การเตรยมความพรอมของประเทศไทยในการเขาสประชาคมอาเซยน หลงป ๒๕๕๘ ไทยไดจดตงคณะกรรมการศนยเตรยมความพรอมประเทศไทยในการเขาสประชาคมอาเซยน โดยนายกรฐมนตรเปนประธาน ท าหนาทก ากบดแลการด าเนนการตาง ๆ เพอประเทศไทยเขาสประชาคมอาเซยนทงสามเสาหลกไดอยางมประสทธภาพ มการบรณาการระหวางหนวยงานทมขอบเขตความรบผดชอบในสามเสาหลก โดยจดตง ๑) คณะอนกรรมการศนยอ านวยการเตรยมความพรอมประเทศไทยในการเขาสประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยน ๒) คณะอนกรรมการศนยอ านวยการเตรยมความพรอมประเทศไทย

๘

ในการเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน ๓) คณะอนกรรมการศนยอ านวยการเตรยมความพรอมประเทศไทยในการเขาสประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน และ ๔) คณะท างานดานการประชาสมพนธประชาคมอาเซยน โดยรองนายกรฐมนตรดานตาง ๆ เปนผก ากบดแล คณะอนกรรมการ ฯ ของแตละเสาจะก าหนดนโยบาย แผนยทธศาสตร และแผนงานทมงหวงด าเนนการหลงป ๒๕๕๘

ความคบหนาการด าเนนงานของไทยในเสาการเมองและความมนคงอาเซยน ในสวนของคณะอนกรรมการศนยอ านวยการเตรยมความพรอมประเทศไทยในการเขาสประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยน มพลเอกประวตร วงษสวรรณ รองนายกรฐมนตรฝายความมนคงเปนประธาน ประกอบดวยหนวยงานหลกดานความมนคงรวม ๒๔ หนวยงาน ไดแก กระทรวงกลาโหม กระทรวงมหาดไทย กระทรวงการตางประเทศ กองทพไทย สภาความมนคงแหงชาต ส านกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามยาเสพตด เปนตน ความคบหนาเชงนโยบาย - สภาความม นคงแหงชาตยกรางยทธศาสตรประชาคมการเมองและความม นคงอาเซยน (พ.ศ. ๒๕๕๘ – ๒๕๖๔)

- คณะอนกรรมการ ฯ ไดจดท าแผนงานประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยนของไทย ซงทประชมคณะอนกรรมการ ฯ ใหความเหนชอบแลว โดยแตละหนวยงานเสนอแผนงานวาตนจะท าอะไร มงใหความส าคญเรองใด หรอตองการเสรมสรางศกยภาพดานใด ความคบหนาเชงโครงสราง มการจดตงศนยเพอผลกดนและสงเสรมความรวมมอในกรอบอาเซยน ๓ แหง ส าหรบเตรยมพรอมรบมอภยคกคามทคาดวาจะเกดขนเมอเขาสประชาคมอาเซยน ๑) ศนยอาเซยนของส านกงานต ารวจแหงชาต มภารกจดานการบรณาการขอมลการเดนทางเขา-ออกประเทศไทยของบคคลและยานพาหนะ ไทยเปนศนยกลางการคมนาคมของภมภาค แตละวนจงมจ านวน ผเดนทางผานเขาออกมาก ดงนน หากไมมการเตรยมการทด เราคงตองเผชญปญหาอาชญากรรมขามชาต การคายาเสพตด การคามนษย ฯลฯ การจดการดานขอมลของไทยสามารถด าเนนการไดอยางสะดวก เพราะส านกงานตรวจคนเขาเมองอยภายใตส านกงานต ารวจแหงชาต ซงแตกตางจากประเทศอนท สองหนวยงานไมไดสงกดเดยวกน ๒) ศนย ASEAN-NARCO เปนศนยด าเนนการปองกนและปราบปรามยาเสพตดในระดบภมภาค โดยเชอมโยงกบเครอขายปองกนและปราบปรามยาเสพตดของประเทศในอาเซยน ตงอยทส านกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามยาเสพตด ถนนดนแดง มหนาทประสานงานและตดตามความคบหนาการด าเนนงานดานยาเสพตดของประเทศอาเซยน ควบคมฐานขอมลทเปนประโยชนตอการปองกนและปราบปรามการผลตและการล าเลยงยาเสพตด รวมถงอาชญากรรมอน ๆ ทเกยวของ

๙

๓) ศนยแพทยทหารอาเซยน ตงอยทกรมการแพทยทหารบก กระทรวงกลาโหม มงสงเสรมความรวมมอระหวางสมาชกอาเซยนดานการบรหารจดการภยพบตหรอเหตฉกเฉนทอาจเกดขนในภมภาค

ประเดนส าคญทตองเรงด าเนนการตามแผนงาน ๕ ป ของประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยนของไทย ตามแผนงาน ๕ ป ประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยนของไทย ไดก าหนดประเดนหลกทถอเปนประเดนเรงดวน ๕ ประเดน คอ - การบรหารจดการชายแดน - การเสรมสรางความมนคงทางทะเล - การแกไขปญหาอาชญากรรมขามชาต - การเสรมสรางความไวเนอเชอใจและการทตเชงปองกน - การเสรมสรางศกยภาพในการปฏบตการทางทหารรวมกนของอาเซยน

๑) การบรหารจดการชายแดน สภาความมนคงแหงชาตก าลงจดท ารางแผนการบรหารจดการชายแดนดานความมนคง (พ.ศ.๒๕๕๘-๒๕๖๔) รฐบาลตระหนกถงผลพวงทอาจเกดขนจากการเขาสประชาคมอาเซยน จงใหความส าคญกบการสรางความสมดลระหวางการอ านวยความสะดวกในการเดนทางผานเขาออกประเทศใหแกบคคลและยานพาหนะกบการรกษาความมนคงภายใน มการบรณาการการท างานระหวางหนวยงานทเกยวของกบการบรหารจดการชายแดน ซงมมากกวา ๓๐ หนวยงาน เชน ส านกงานตรวจคนเขาเมอง กรมศลกากร ดานกกกนพช ดานกกกนสตว ฯลฯ เพอลดโอกาสการเกดปญหาในทางปฏบต ๒) การเสรมสรางความมนคงทางทะเล ไทยเปนจดเชอมตอดนแดนภาคพนทวปกบภาคพนสมทร ของอาเซยน ดงนน กจกรรมทางทะเลและการขนสงทางน าจะเพมจ านวนมากขนหลงป ๒๕๕๘ รฐบาล เนนเรองการรกษาความปลอดภยเสนทางเดนเรอ การตดตามเรอและอากาศยานทเดนทางผ านนานน า สภาความมนคงแหงชาตอยระหวางการยกรางแผนงานส าหรบความมนคงแหงชาตทางทะเล และเพอ รองรบแผนงาน ฯ น จงมการบรณาการการปฏบตงานระหวางหนวยงานตาง ๆ เชน กองทพเรอ กรมเจาทา กรมศลกากร กรมประมง กรมทรพยากรทางทะเลและชายฝง กองบงคบการต ารวจน า และยกระดบเปน ศนยอ านวยการรกษาผลประโยชนของชาตทางทะเล (ศรชล.) ๓) การแกไขปญหาอาชญากรรมขามชาต ซงรวมถงการปองกนและปราบปรามการเคลอนยาย ยาเสพตด การคามนษย การลกลอบคาสตวปาและพนธพช อาชญากรรมทางไซเบอร ในระยะหลง ส านกงานต ารวจแหงชาตใหความส าคญกบการลกลอบคาสตวปาและพนธพช เพราะเปนแหลงฟอกเงนและแหลงรายไดของกลมอาชญากรรมขามชาตทสนบสนนการกอการรายในภมภาค ไทยจงผลกดนประเดนนเปนสาขา ความรวมมอใหมระหวางสมาชกอาเซยน ในทางเดยวกน การกอการรายใชระบบคอมพวเตอรและเครอขาย โนมนาวชกชวนคนเขารวมขบวนการ การบรหารจดการเพอสรางความมนคงปลอดภยทางไซเบอรจงเปนเรองจ าเปนอยางยง

๑๐

๔) การสรางความไวเนอเชอใจและการทตเชงปองกน ประเทศไทยมพรมแดนตดกบประเทศ เพอนบานหลายประเทศ รฐบาลใหความส าคญกบการสรางความไวเนอเชอใจในทกระดบและทกมต เชน การแลกเปลยนการเยอนระหวางผน า การจดตงคณะกรรมการชายแดนสวนภมภาคระหวางไทยกบประเทศเพอนบาน การจดหลกสตรฝกอบรมโดยหนวยงานภาครฐของไทยเชญขาราชการจากประเทศเพอนบาน เขารวม การแลกเปลยนเยาวชนตามโครงการมตรภาพตาง ๆ อาเซยนมการผลดเปลยนการปฏบตหนาทประเทศผประสานงานความสมพนธกบประเทศคเจรจา ๑๐ ประเทศ ก าหนดวาระคราวละ ๓ ป ไทยรบผดชอบเปนประเทศผประสานงานอาเซยน-จน ซงจะครบวาระเดอนกรกฎาคม ๒๕๕๘ ประเทศสมาชกอาเซยนหลายประเทศมความขดแยงกบจนเรองการอางกรรมสทธเหนอทะเลจนใต ตลอดระยะเวลาทไทยรบผดชอบหนาทน ไดพยายามผลกดนใหจนมบทบาทในอาเซยน รวมถงสงเสรมความรวมมอทางทะเล อนน าไปสความเชอมนและความไวเนอเชอใจระหวางอาเซยนกบจน ทงอาเซยนและจนเหนชอบใหมการด าเนนมาตรการเรงดวนในการปองกนและบรหารจดการสถานการณในพนท ไดแก การจดตงสายดวนส าหรบเหตฉกเฉนทางทะเลระหวางกระทรวงการตางประเทศของสมาชกอาเซยน-จน การจดตงสายดวนระหวางหนวยงานดานการคนหาและกภยทางทะเล เปนตน ๕) การเสรมสรางศกยภาพในปฏบตการทางทหารรวมกนของอาเซยน กระทรวงกลาโหมเปนหนวยงานผรบผดชอบ มเปาหมายเพอตอบสนองตอสถานการณวกฤตหรอภยพบตในภมภาค มงเสรมสรางศกยภาพและการแลกเปลยนขอมลภายใตกลไกความรวมมอตาง ๆ เชน การด าเนนงานของศนยแพทยทหารอาเซยน การเตรยมความพรอมดานการใหความชวยเหลอดานมนษยธรรมและการบรรเทาภยพบต การจดตงเครอขายการตดตอสอสารดานความมนคงอาเซยน รวมทงสงเสรมแนวคดการจดตงเครอขายศนยปฏบตการรกษาสนตภาพของอาเซยน และแนวคดดานทนระเบดเพอมนษยธรรม

ปญหา อปสรรค และขอเสนอแนะ - การขาดเจาภาพหลกในประเดนทคาบเกยวกบหลายหนวยงาน (cross-cutting issues) และ ความซ าซอนในการด าเนนงานของหนวยงานตาง ๆ ดงกรณการแกไขปญหาแรงงานขามชาต หนวยงานทเกยวของประกอบดวยกระทรวงมหาดไทย กระทรวงแรงงาน กระทรวงสาธารณสข ส านกงานต ารวจ แหงชาต ฯลฯ ซงปจจบนยงไมมเจาภาพหลกในการขบเคลอนยทธศาสตรการแกไขปญหาผหลบหนเขาเมองอยางชดเจน หรอดานการกภย กระทรวงกลาโหม หนวยงานยอยซงมหนาทกภยภายใตสงกดของกองทพ กรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย รวมปฏบตการดานการกภย แตไมมหนวยงานใดหนวยงานหนงรบผดชอบโดยตรง ดงนน ตองบรณาการการท างานของหนวยงานทมขอบเขตความรบผดชอบคลายกนเพอลดความซ าซอนจากการปฏบตหนาท

- งบประมาณส าหรบด าเนนการตอขอรเรมตาง ๆ การพจารณางบประมาณเพอตอบสนองแผนงาน/โครงการเตรยมความพรอมของหนวยงานตาง ๆ ควรจดสรรโดยค านงถงเหตผล และความจ าเปนของแตละหนวยงาน

๑๑

การเตรยมความพรอมของบคลากร - การปรบวธคด (Mind Set) กลาวคอ บคลากรควรมองไกลและกวางกวาการท างานของหนวยงานตนเอง ควรพจารณาวามหนวยงานใดบางท เกยวของ ประสานงาน/แจงใหหนวยงานนน ๆ รบทราบขอมล หรอมสวนรวมคดรวมผลกดนใหการด าเนนงานตาง ๆ เกดผลอยางเปนรปธรรมและเกดประโยชนตอประเทศในภาพรวม - การพฒนาศกยภาพของตนเอง โดยเฉพาะทกษะภาษาตางประเทศ ทงภาษาองกฤษซงเปนภาษาทางการของประชาคมอาเซยน ภาษามลายทประชากรมากกวา ๓๐๐ ลานคนในอาเซยนใชสอสาร นอกจากนน ยงรวมถงทกษะดานการใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

ค าถามแลกเปลยนความคดเหน ๑) สหภาพยโรปเปนองคการเหนอรฐ ซงผลประโยชนของสหภาพยโรปเปนเรองส าคญสงสด หากเปรยบเทยบกบอาเซยน ทยงมความหลากหลายดานการเมองและระดบการพฒนาแตกตางกน การยดหลกการ ไมแทรกแซงกจการภายในจะลดประสทธภาพตอการแกไขปญหาของอาเซยนหรอไม - นบแตเรมยกรางกฎบตรอาเซยน อาเซยนมองสหภาพยโรปเปนแรงบนดาลใจส าหรบการรวมกลมความรวมมอในระดบภมภาค แตไมไดน ามาเปนตนแบบ ภมภาคอาเซยนมเอกลกษณ และมชองวางการพฒนาระหวางประเทศสมาชกสงเมอเทยบกบสหภาพยโรป อาเซยนเรยนรจากประสบการณของสหภาพยโรปแลวน ามาประยกตใหเขากบลกษณะของภมภาค หลกการไมแทรกแซงกจการภายในถกบญญตไวในกฎบตรอาเซยน โดยตองยอมรบวาอาเซยนมลกษณะเฉพาะและแตกตางจากโลกตะวนตก อาท ลกษณะนสย คนอาเซยนมลกษณะยดหยน ประนประนอม แตชาวตะวนตกเปดเผยตรงไปตรงมา ทงเรองการพดจา การแสดงความคดเหน หรอการวพากษวจารณ ดงนน การน า รปแบบของตะวนตก มาปรบใชกบการรวมกลมของภมภาคอาเซยนโดยไมค านงถงลกษณะอปนสยพนฐาน อาจไมบรรลผลส าเรจ ระดบความพรอมของแตละชาตสมาชกอาเซยนไมเทากน หากประเทศสมาชกอาเซยนยงไมพรอมในการด าเนนการเรองใดเรองหนง การเขาไปแทรกแซงอาจท าใหกระบวนการปรบตวของประเทศนน ๆ เปนไปอยางลาชา หรอแกไขปญหาไปในทศทางตรงกนขามกบทชาตอาเซยนสวนใหญคาดหวง เชน ในกรณของ การจดตงกลไกสทธมนษยชนในภมภาค กลไกภายในประเทศของไทยและฟลปปนสมความกาวหนามากกวาประเทศอน อยางไรกตาม ทงสองประเทศไมเคยยนกรานวาอาเซยนตองจดตงกลไกสทธมนษยชนตามทบญญตในกฎบตรอาเซยนโดยทนท นโยบายของอาเซยน คอรอใหทกประเทศมระดบความพรอมในการด าเนนการ ในกรณของสหภาพยโรป หลกการส าคญคอผลประโยชนของสหภาพตองมากอนผลประโยชนของรฐเสมอ อาเซยนกาวไปขางหนาพรอม ๆ กน กาวอยางชา ๆ แตไมเคยถอยหลง กาวไปในอตราททกประเทศยนยอมพรอมใจ และสบายใจทจะด าเนนการรวมกน

๑๒

๒) การเขาสประชาคมอาเซยนมผลดคอการเพมอ านาจตอรองกบชาตตาง ๆ แตในความ เปนจรงมหาอ านาจมองวาอาเซยนยงไมเขมแขงเทาทควร และใหความส าคญกบการเจรจา FTA รายประเทศมากกวา ดงนน การรวมตวจะเกดประโยชนอยางไร ถายงใหผลประโยชนของรฐสมาชกส าคญกวาผลประโยชน ของอาเซยน - มหาอ านาจบางประเทศพยายามเจรจาท าความตกลง FTA แบบทวภาค อยางไรกตาม อาเซยนใชแนวทางการเจรจาแบบรวมกลมภมภาค นอกจากน บางโครงการของอาเซยนจะใชหลก ASEAN Minus X ซงหมายถงประเทศสมาชกอาเซยนบางประเทศเหนชอบรวมกนในการรเรมความรวมมอเรองใดเรองหนง และมความพรอมด าเนนการ สามารถด าเนนกจกรรมนนได โดยไมจ าเปนตองรอความพรอมของทกประเทศ สวนประเทศทยงไมพรอมสามารถเขารวมไดในภายหลง หลก One Plus One เปนยทธศาสตรทไทย เสรมสรางความรวมมอกบประเทศเพอนบานอกหนงประเทศ (Thailand Plus One) โดยเนนโครงการเขตเศรษฐกจพเศษชายแดน อาเซยนตองท าใหชาตสมาชกตระหนกวาผลประโยชนของอาเซยนจะน าไปสผลประโยชนของรฐสมาชก

๓) ทศนคตทคนไทยมองประเทศเพอนบาน และทศนคตทประเทศเพอนบานมองไทยลวนมทมาจากภมหลงประวตศาสตร เชน ในการแขงขนฟตบอลชายชงแชมปซเกมสรอบชงชนะเลศระหวางทมชาตไทย กบทมชาตเมยนมารถกสอสารวาเปน “นดอวสานหงสา” ดงนน อาเซยนเตรยมความพรอมอยางไรเพอเปลยนแปลงทศนคตเชงลบของคนในอาเซยน - อาเซยนพยายามช าระประวตศาสตร โดยจะเนนประวตศาสตรในสมยสงครามโลกครงทสอง หรอสมยการขยายตวของลทธลาอาณานคม ซงทกประเทศสมาชกเผชญความยากล าบากดวยกน นอกจากน ตองรณรงควานบแตนไปสมาชกอาเซยนจะมอนาคตรวมกน ความมนคง สนตสข และการพฒนาเศรษฐกจเกดจากความรวมมอในภมภาค ในการเรยนการสอนระดบประถมศกษา มธยมศกษา และอดมศกษานน ไดพยายามยกรางหลกสตรเกยวกบอาเซยนใหเหมาะสมกบแตละชนป ใหนกเร ยน/นกศกษาเกดความตระหนกรถงความส าคญของการรวมกลมเปนประชาคมอนหนงอนเดยวกน คณะกรรมการอาเซยนวาดวยวฒนธรรมและสารสนเทศ (ASEAN Committee on Culture and Information หรอ ASEAN-COCI) พยายามกระตนและสงเสรมแนวคดวาอาเซยนมรากเหงาทางภาษา และวฒนธรรมใกลเคยงกน อนง ประชาชนทกคนมสวนรวมตอการสรางบรรยากาศทดในการอยรวมกน โดยการสอสารเชงสรางสรรคทจะสงเสรมความรกความสามคคของคนในภมภาค

๔) อาเซยนก าหนดใหวนท ๓๑ ธนวาคม ๒๕๕๘ เปนการเขาสประชาคมอาเซยนอยางสมบรณ ทานคดวาก าหนดวนดงกลาว จะถกเลอนออกไปอกหรอไม - ในการประชมสดยอดอาเซยน ครงท ๙ ทเกาะบาหล ประเทศอนโดนเซย ไดมการลงนามปฏญญาวาดวยความรวมมอในอาเซยนฉบบทสอง (Bali Concord II) ก าหนดจดตงประชาคมอาเซยนภายในป ๒๕๖๓

๑๓

ตอมา ในการประชมสดยอดอาเซยน ครงท ๑๒ ทเมองเซบ ประเทศฟลปปนส ผน าอาเซยนไดลงนามปฏญญาเซบวาดวยการเรงรดการจดตงประชาคมอาเซยนภายในป ๒๕๕๘ (Cebu Declaration on the Acceleration of the Establishment of an ASEAN Community by 2015) การลงนามปฏญญาเซบ จงเปนการรนเวลาการเปนประชาคมอาเซยนใหเรวขน โดยมไดระบวนทแนนอน อยางไรกตาม เมออาเซยนประเมนรวมกน พบวายงมรายละเอยด กฎเกณฑปลกยอยทตองด าเนนการอกมาก เชน เรองการประดบ ธงประจ าชาตคกบธงอาเซยน การจดท าใบสงจราจรเปนภาษาตางประเทศ ดงนน จงก าหนดวาควรเปน วนท ๓๑ ธนวาคม ๒๕๕๘ เพอใหทกประเทศมเวลาบรหารจดการกฎเกณฑตาง ๆ ใหเรยบรอย แตมใช การเลอนใหลาชาไปจากทตงใจ

๕) ประเดนใดบางทยงเปนขอพพาทในอาเซยน และมกลไกแกไขปญหาอยางไร - แมไทยกบกมพชาเคยมปญหาความขดแยงเรองเขตแดน แตในปจจบน ความขดแยงดงกลาวคลคลายแลว โดยฝายไทยยนยนแกปญหาผานกลไกทวภาคเพอหาทางออกอยางสนตวธ ซงมหลายกลไก และตองเลอกใชกลไกททงสองฝายยอมรบรวมกน สวนความขดแยงในทะเลจนใต อาเซยนใหประเทศสมาชกทอางกรรมสทธเหนอทะเลจนใต เจรจากบจน โดยตรง สนบสนนใหจดการความขดแยงโดยใชกลไกทเปนทางการคอสนธสญญามตรภาพและความรวมมอในเอเชยตะวนออกเฉยงใต (TAC) และปฏญญาวาดวยการปฏบตของภาคในทะเลจนใต (Declaration on the Conduct of Parties in the South China Sea - DOC) อาเซยนและจนพยายามหาแนวทางการสงเสรมความรวมมอในพนททะเลจนใตภายใตกรอบ DOC ใหบงเกดผลในทางปฏบตทเปนรปธรรม มงเนนการเสรมสรางความเชอมนและความไวเนอเชอใจระหวางกน ครงท ๒ หวขอ “AEC โอกาสและผลกระทบตองานดานกฎหมายของไทย”

ผลการด าเนนงานดานเศรษฐกจของอาเซยน ในการเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยนในวนท ๓๑ ธนวาคม ๒๕๕๘ หากพจารณาในดานเศรษฐกจ

ประเทศสมาชกอาเซยนไดมผลการด าเนนงานทส าคญ ดงน ๑. การเปนตลาดและฐานการผลตเดยวกน โดยวธการดงน

- การลดภาษศลกากรขาเขาเหลอรอยละ ๐ เกอบทกรายการ - การอ านวยความสะดวกทางการคา เชน การจดท าระบบศลกากรหนาตางเดยว การรบรอง

ถนก าเนดสนคาดวยตนเอง คลงขอมลการคาอาเซยนซงรวบรวมขอมลส าคญไวทเดยวกน โดยสามารถสบคนไดจาก www.thaintr.com

- การปรบประสานมาตรฐานและกฎหมายทางเทคนคส าหรบสนคาเกษตรกรรมและอตสาหกรรม โดยจดท าขอตกลงการยอมรบรวมกน (Mutual Recognition Arrangements: MRA) วาหากสนคา

๑๔

ผานการตรวจสอบคณภาพจากประเทศใดประเทศหนงแลว ไมตองตรวจซ า เชน เครองใชไฟฟา ยา เครองส าอาง เครองมอแพทย สวนสนคาทจะด าเนนการตอไป คอ อาหารส าเรจรป ยานยนต เปนตน

- อนญาตใหนกลงทนจากอาเซยนถอหนในธรกจบรการไดถง รอยละ ๗๐ เชน ธรกจโรงแรม ธรกจคอมพวเตอร

- การก าหนดมาตรฐานและคณสมบตดานวชาชพ ๗ สาขา และความรวมมอบคลากรดานทองเทยว - การเปดเสรการลงทนยกเวนทระบไวในขอสงวน

๒. การเสรมขดความสามารถแขงขน - การจดท ากฎหมายแขงขนทางการคา กฎหมายคมครองผบรโภค และสรางเครอขายทรพยสน

ทางปญญา ๓. การพฒนาเศรษฐกจอยางเสมอภาค

- พฒนาผประกอบการ SME โดยพยายามใหเกดการรวมกลมกนในการสรางเครอขาย และสงเสรมการคดเลอก SME ดเดนในอาเซยน

- ด าเนนโครงการความรเรมเพอการรวมตวของอาเซยน (Initiative for ASEAN Integration: IAI) เพอชวยเหลอสมาชกอาเซยนใหม (CLMV)

๔. การบรณาการเขากบเศรษฐกจโลก - จดท าความตกลงการคาเสรกบจน ญปน เกาหลใต อนเดย ออสเตรเลย และนวซแลนด - อยระหวางจดท าความตกลงพนธมตรทางเศรษฐกจระดบภมภาค (Regional Comprehensive

Economic Partnership: RCEP) และอาเซยน-ฮองกง

โอกาสและความทาทายทางเศรษฐกจ (Opportunities and Challenges) ของอาเซยน ๑. เมอเปรยบเทยบดานขนาดเศรษฐกจโลก ในขณะนถอวาเศรษฐกจของอาเซยนยงมขนาดเลกอย แตถอวาเปนภมภาคทมโอกาสในการเจรญเตบโตสง เนองจากมศกยภาพในการผลตและตนทนราคาถก ๒. อาเซยนมอตราการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจสงขน จะเหนวาในป ๒๕๕๗ เศรษฐกจอาเซยนเตบโตอยทรอยละ ๔.๔ เทยบกบเศรษฐกจโลกเตบโตอยทเพยงรอยละ ๓ และคาดวาปนเศรษฐกจอาเซยน จะเตบโตสงถงรอยละ ๕ เนองจากมประเทศสมาชกอาเซยนหลายประเทศทมอตราการเตบโตทางเศรษฐกจสง อาท ในป ๒๕๕๗ กมพชา เมยนมาร ลาว และเวยดนาม มอตราการเตบโตทางเศรษฐกจรอยละ ๗.๒ ๗.๗ ๗.๔ และ ๖.๐ ตามล าดบ

๓. ตวเลขการคาภายในอาเซยน (Intra-ASEAN trade) และการคาภายนอกอาเซยน (Extra-ASEAN trade) เพมขนอยางรวดเรว โดยอยทรอยละ ๒๕ และรอยละ ๗๕ ตามล าดบ แสดงใหเหนวาอาเซยนรวมตวกนไดดขน สงผลใหปรมาณการคาเพมสงขน

๑๕

๔. ในสวนของระบบโลจสตกส ยงมความแตกตางกนระหวางประเทศสมาชก อาท ระบบโลจสตกสของสงคโปรมขนตอนทรวดเรว ขนตอนนอย และบรหารจดการด สวนประเทศกมพชา ลาว เมยนมาร ระบบยงคงมปญหาและอปสรรคอย

๕. การเคลอนยายแรงงานภายในประเทศสมาชกอาเซยนพบวายงมขอจ ากดอยในหลายประเทศเนองจากตองปฏบตตามกฎ ระเบยบตางๆ ของประเทศปลายทาง อาท อนโดนเซย ฟลปปนส และไทย

โอกาสและความทาทายในการเขาสประชาคมอาเซยนของประเทศไทย - การคาระหวางประเทศขยายตว

- โอกาสในการลงทนธรกจบรการ ซงไทยลงทนในประเทศอนมากถงรอยละ ๗๐ และในบางสาขาสามารถลงทนไดมากถงรอยละ ๑๐๐ โดยเฉพาะประเทศกลม CLMV ไดแก กมพชา ลาว เมยนมาร และเวยดนาม ซงมความตองการการลงทนจากตางประเทศ

- การปรบปรงกฎหมายและกฎระเบยบ เพอใหสอดคลองกนอนจะเปนการอ านวยความสะดวกมากขน - การยกระดบขดความสามารถในการแขงขน เนองจากเมอเขาสประชาคมอาเซยน การด าเนนธรกจ

จากประเทศอาเซยนเพมมากขน สงผลใหเกดการลงทนและการแขงขนมากขน - โอกาสการจางงานในอาเซยน ในอนาคตจะมการเคลอนยายแรงงานเพมขน และอาจน าไปสแรงงาน

ไรพรมแดนไดตอไป - การปรบตวสกบการแขงขน - การสรางความตระหนกรและการใชประโยชนจาก AEC - การสรางความเชอมนใหกบผประกอบการในการออกไปท าธรกจหรอการลงทนในประเทศสมาชก

อาเซยน

การจดท าวสยทศนประชาคมอาเซยนภายหลงป ๒๕๕๘ ๒๕๕๖ : - ผน าอาเซยนเหนชอบใหจดท าวสยทศนประชาคมอาเซยนหลงป ๒๕๕๘ ๒๕๕๗ : - ผน าอาเซยนเหนชอบองคประกอบหลกของวสยทศนครอบคลม ๓ เสาหลก ไดแก การเมองและความมนคง เศรษฐกจ และสงคม-วฒนธรรม

- จดตงคณะท างานระดบสง (High Level Task Force : HTLF) เพอจดท าวสยทศน โดยประสานงานกบ ๓ เสาหลก ๒๕๕๘ : - ผน าอาเซยนประกาศวสยทศนฯ และแผนงานระยะ ๑๐ป (๒๕๕๙-๒๕๖๘) ในการประชมสดยอดอาเซยนครงท ๒๗ ซงก าหนดจดขนในเดอนพฤศจกายน ๒๕๕๘ ณ ประเทศมาเลเซย

๑๖

ประชาคมเศรษฐกจอาเซยนตามแผนงานระยะ ๑๐ ป (๒๕๕๙-๒๕๖๘) เปาหมายท ๑ เศรษฐกจทมการรวมตวและเชอมโยงในระดบสง - ดานสนคา บรการ การลงทน มการเปดเสรเพมขน อ านวยความสะดวกทางการคา สรางความ

เขมแขงโครงสรางความมนคงทางการเงน ปรบประสานกฎระเบยบ ตลอดจนยกเลกอปสรรคทางการคาตาง ๆ เปนตน

- อ านวยความสะดวกการเคลอนยายแรงงานมฝมอและนกธรกจ เปาหมายท ๒ มความสามารถในการแขงขน มนวตกรรมและมพลวต

โดยมนโยบายแขงขนทมประสทธผล มระบบคมครองผบรโภคทเขมแขง เสรมสรางความเขมแขงความรวมมอดานสทธทรพยสนทางปญญา ตลอดจนสรางความเขมแขงดานธรรมาภบาลทงภาครฐและเอกชน

เปาหมายท ๓ สงเสรมความเชอมโยงดานเศรษฐกจ โดยบรณาการดานการขนสงเพอเพมประสทธภาพเครอขายการขนสงหลายรปแบบ พฒนาโครงสรางพนฐานดาน ICT พฒนาความตกลงอาเซยนดานพาณชยอเลกทรอนกส (E-commerce) สงเสรมการประหยดพลงงานและใชพลงงานทดแทน

เปาหมายท ๔ ขยายการรวมตวรายสาขา อาท ดานการเงนจะมการเชอมตลาดหนระหวางประเทศสมาชกอาเซยน ดานการเกษตรจะมการสงเสรมการผลตทยงยนเพอรบมอกบความเปลยนแปลงตางๆ ทเกดขน และในภาคการทองเทยว มการสงเสรมใหอาเซยนเปนแหลงทองเทยวทมมาตรฐานระดบโลก

เปาหมายท ๕ ความสามารถในการปรบตว ครอบคลมทกภาคสวน และมประชาชนเปนศนยกลาง โดยสรางความเขมแขงแก SME ลดชองวางการพฒนาโดยสงเสรมศกยภาพของประเทศสมาชกใหม

รวมทงสงเสรมการมสวนรวมของภาคสวนตาง ๆ เปาหมายท ๖ การเปนสวนส าคญของประชาคมโลก

โดยทบทวนและปรบปรงความตกลงการคาเสรของอาเซยน ขยายความสมพนธทางเศรษฐกจ และความรวมมอ และเพมบทบาทของอาเซยนในเวทเศรษฐกจโลก

เปรยบเทยบประชาคมเศรษฐกจอาเซยน ๒๕๕๘ กบ ๒๕๖๘ ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน ๒๕๕๘ ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน ๒๕๖๘ - การเปนตลาดและฐานการผลตเดยว - การสรางเสรมขดความสามารถแขงขน - การบรณาการเขากบเศรษฐกจโลก

- เศรษฐกจทมการรวมตวและเชอมโยงในระดบสง - ความสามารถในการแขงขน มนวตกรรม และมพลวต - สงเสรมความเชอมโยงดานเศรษฐกจ

๑๗

- การขยายความรวมมอและการรวมตวรายสาขา ความสามารถในการปรบตว ครอบคลมทกภาคสวน และ มประชาคมเปนศนยกลาง - การเปนสวนส าคญของประชาคมโลก

ภาพรวมงานดานกฎหมายภายใต AEC การปรบแกและการออกกฎหมายของไทยจะพจารณาจากการด าเนนการเพอใหเปนไปตามพนธกรณภายใตแผนงานการจดตงประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC Blueprint) เปนพนฐาน ซงกฎหมายทหนวยงานรฐเสนอปรบแกสวนใหญจะเปนการปรบกฎระเบยบเพออ านวยความสะดวก และเพมความสามารถในการแขงขนเพอรองรบ AEC เปนหลก แตยงไมมการแกไขเพราะกฎหมายขดกบพนธกรณภายใต AEC

การด าเนนงานของไทยในดานกฎหมาย ปจจบนคณะกรรมการศนยอ านวยการเตรยมความพรอมประเทศไทยในการเขาสประชาคมอาเซยน ไดจดตง ๑) คณะอนกรรมการศนยอ านวยการเตรยมความพรอมประเทศไทยในการเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน มหนาทดภาพรวมการด าเนนงานในการเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยนของไทย ซงไดตดตาม การด าเนนงานดานกฎหมายของหนวยงานดานเศรษฐกจทตองท าตามพนธกรณดวย และไดขอใหผแทนภาคเอกชนแจงรายละเอยดกฎหมายและกฎระเบยบทยงเปนอปสรรคตอการคาและการลงทน

๒) คณะท างานดานกฎหมายเพอการเขาสประชาคมอาเซยน จดท าแผนและล าดบการเสนอกฎหมายเพอรองรบการเขาสประชาคมอาเซยน และตรวจสอบความถกตอง ความซ าซอนในการเสนอกฎหมาย โดยฝายเลขานการฯ (ส านกงานคณะกรรมการกฤษฎกา) อยระหวางการรวบรวมรายชอกฎหมายเพอจดท าแผนฯ ดงกลาวเสนอคณะกรรมการฯ โดยแบงกฎหมายเปน ๒ กลม ไดแก

บญชท ๑ กฎหมายอนวตการตามพนธกรณภายใตความตกลงในกรอบประชาคมอาเซยน บญชนจะรวบรวมขอมลกฎหมายในความรบผดชอบของหนวยงานทรองรบพนธกรณหรอ

ทจะตองมการออก แกไข ปรบปรง เพออนวตการใหเปนไปตามพนธกรณ โดยพนธกรณดงกลาวไดก าหนดไวในความตกลงทกอใหเกดผลผกพนทางกฎหมาย จะตองตรวจสอบกฎหมายในความรบผดชอบของหนวยงานวากฎหมายทมอยสามารถรองรบพนธกรณตามความตกลงไดหรอไม อยางไร หรอจะตองมการจดท า แกไข ปรบปรง กฎหมาย อาท พระราชบญญตเครองหมายการคา พ.ศ. ๒๕๓๔ และทแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญต เครองหมายการคา (ฉบบท ๒) พ.ศ. ๒๕๔๓ เพอเขาเปนภาคพธสารมาดรดวาดวยการจดทะเบยนเครองหมายระหวางประเทศ (กรมทรพยสนทางปญญา)

บญชท ๒ กฎหมายเพอการเตรยมความพรอมรองรบการเขาสประชาคมอาเซยน บญชนจะรวบรวมขอมลกฎหมายทหนวยงานเหนวาควรมการจดท า แกไข ปรบปรงกฎหมาย

เพอเตรยมความพรอมรองรบการเขาสประชาคมอาเซยนในประเดน ๑) การปองกน บรรเทาปจจยคกคาม

๑๘

หรอปจจยเร องทอาจสงผลกระทบตอประโยชนของประเทศไทยในการเขาสประชาคมอาเซยน หรอ ๒) การสงเสรมสนบสนนโอกาสของประเทศไทยในการเขาสประชาคมอาเซยนไมวาจะเปนดานเศรษฐกจ สงคม ความมนคง หรอดานอน ๆ อาท รางพระราชบญญตหลกทรพยและตลาดหลกทรพย (ฉบบท .. ) พ.ศ. .... (ในสวนทเกยวของกบการเชอมโยงตลาดและการบงคบใชกฎหมาย) ซงจะเปนการเพมประสทธภาพการแขงขนเมอมการเปดเสรการคามากขน

กฎหมายหรอประเดนขอเสนอแนะของภาคเอกชน การรวบรวมความเหนของภาคเอกชนในการปรบปรงแกไขกฎหมายทเปนอปสรรคตอการประกอบธรกจ พบวาภาคเอกชนเสนอใหแกไขกฎหมายกวา ๓๕ ฉบบ อาท พระราชบญญตการประกอบธรกจของ คนตางดาว ซงมเนอหาเกยวกบการจ ากดสดสวนผถอหนคนตางดาว และกฎหมายทรพยสนทางปญญา ซงอาจปรบปรงลดขนตอนการขอจดสทธบตร

การปฏรปกฎ-ระเบยบของอาเซยน - มการจดท าหลกการแนวปฏบตทดส าหรบ Regulatory Reform ส าหรบประเทศสมาชกอาเซยน

ซงเนนหลกความโปรงใส ใหสาธารณชนเขาถงขอมลกฎหมายได - ใหภาคเอกชนมสวนรวมใหความเหนเรองการปฏรปโครงสรางและกฎระเบยบ - ม Work Plan ซงเปนแผนงานตอเนองการปฏรปกฎระเบยบ

- มาเลเซยในฐานะประธานอาเซยนในปน ก าหนดใหเรองแนวปฏบตทดส าหรบกฎระเบยบเปนประเดนทมาเลเซยตองการใหความส าคญในป ๒๕๕๘

ภาพรวมโอกาสตองานดานกฎหมายของไทย ประเทศไทยมโอกาสในการปรบปรงกฎหมายใหมความทนสมยมากขน ลดอปสรรคตอการประกอบ

ธรกจเพอรองรบ AEC และโอกาสในการพฒนาความรวมมอดานกฎระเบยบกบประเทศสมาชกอาเซยนอน ๆ การสนบสนนบทบาทของรฐสภาในภารกจดานอาเซยน

อาจใหมความรวมมอระหวางรฐสภาไทยกบรฐสภาประเทศอาเซยนอนเพอแลกเปลยนขอมลความเหนเกยวกบภารกจอาเซยน และจดใหมการปรกษาหารอกบกระทรวงการตางประเทศอยางใกลชดเนองจากเปนหนวยงานทดแลภาพรวม ๓ เสาของอาเซยน

ค าถามแลกเปลยนความคดเหน ๑) มความนาจะเปนมากนอยเพยงใดทในทสดเปาหมายหลกของ AEC จะรวมกลมกนไปสสหภาพเศรษฐกจ (Economic Union) แบบ EU

- ในขณะนยงไมมนโยบายทจะด าเนนการไปสสหภาพเศรษฐกจ หรอ Economic Union ทงนไดเคยมการหยบยกประเดนดงกลาวเขาหารอในทประชมแลว แตไมไดรบการยอมรบจากทประชมแตอยางใด

๑๙

๒) ในดานเศรษฐกจระยะยาวประเทศไทยจะมแนวโนมมงเนนด าเนนการดานบรการ หรอการผลต (manufacturing country)

- หากพจารณาจากนโยบายของรฐบาลชดปจจบน จะเหนไดวาประเทศไทยมแนวโนมจะมงเนนดานบรการมากกวา เนองจากแรงงานไทยดานการผลต (manufacturing) โดยเฉพาะในภาคเกษตรกรรม มจ านวนลดลงเรอย ๆ และผคนใหความสนใจดานบรการมากขน

๓) การจะเขาส AEC จะตองเกดความสอดคลองกนของกฎหมายของประเทศสมาชก ซงจะกอใหเกดประโยชนตอการคาและการขนสงขามแดนทใชหลกเกณฑ และมาตรการเดยวกน อยางไรกตาม ในปจจบนกฎหมายของแตละประเทศยงไมสอดคลองกน ในกรณนจะมวธการแกปญหาอยางไร นอกจากน ไดมการรวบรวมกฎหมายทเกยวกบประเดนนหรอไม และหนวยงานราชการไดด าเนนการแกไขเรองนอยางไร

- อนทจรงในทประชมอาเซยนมความพยายามทจะปรบกฎหมายของแตละประเทศใหสอดคลองกนเพออ านวยความสะดวกดานการคาและการคมนาคมขนสงระหวางกน อยางไรกตาม การด าเนนการดงกลาวคอนขางยากและใชเวลาพอสมควร นอกจากน ในประเดนทเกยวกบการรวบรวมกฎหมายดงกลาวในระดบอาเซยนยงไมมการรวบรวมกฎหมายทขดแยงกน ในสวนของประเทศไทย ในกรณทผประกอบการตองการขนสงสนคา และท าการคา ประเทศไทยมส านกงานพาณชยในตางประเทศครบท กประเทศในอาเซยน คอยอ านวยความสะดวกแกผประกอบการไทย และกรมสงเสรมการคาระหวางประเทศมศนยพฒนาการคา และธรกจไทยในประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC Business Support Center) ซงจะใหบรการขอมล รายประเทศเกยวกบกฎระเบยบทเกยวของ รายชอผประกอบการ รวมทงขอมลเกยวกบการคาและการลงทนในประเทศตางๆ เปนตน

๔) องคกรฝายบรหารไดรวบรวมกฎหมายเพอใหประชาชนทประสงคจะด าเนนกจกรรมอยางใดอยางหนงไดสบคน เรยนร และสามารถเดนทางเขาไปในแตละประเทศไดอยางสะดวกและไดรบประโยชนจากการด าเนนกจกรรมหรอไม

- สบคนขอมลไดท "คลงขอมลทางการคาของไทย" (Thailand National Trade Repository: Thailand NTR) ซงสามารถลงคไปยงประเทศสมาชกอาเซยนไดเพอสบคนขอมลเกยวกบกฎหมายดานพาณชยทเกยวของกบสนคาแตละประเภท อยางไรกตาม แหลงขอมลดงกลาวยงไมครอบคลมทกประเทศ สวนกฎหมายดานอนปรากฏวายงไมมแหลงจดเกบขอมลรวบรวมทชดเจนในขณะน ครงท ๓ หวขอ “ทศทางของไทยบนเสนทางประชาคมอาเซยน”

ในชวงระยะเวลา ๒ – ๓ ปทผานมา ทงหนวยงานภาครฐและภาคเอกชนของประเทศไทย เรมตนตวในการเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยนในวนท ๓๑ ธนวาคม ๒๕๕๘ เดมทนนอาเซยนถอก าเนดจาก การรวมตวกนของประเทศสมาชก ๕ ประเทศคอ ไทย มาเลเซย อนโดนเซย ฟลปปนส และสงคโปร เมอวนท

๒๐

๘ สงหาคม ๒๕๑๐ น าไปสการลงนามรวมกนในปฏญญากรงเทพ ณ วงสราญรมย และตอมามประเทศสมาชกครบทง ๑๐ ประเทศ เมอ พ.ศ. ๒๕๔๒ โดยมงเนนดานพฒนาเศรษฐกจ สงคม และการเมอง อยางไรกตาม การรวมมอกนในชวงนนเรมมการชะลอตวลงเนองจากปญหาของสงครามเวยดนามจากการรกล าของลทธคอมมวนสตเขามายงเอเชยตะวนออกเฉยงใต

ในการรวมตวของประเทศอาเซยนในปจจบนเนนการรวมมอทางเศรษฐกจเปนประเดนส าคญเพอกอใหเกดการตอรองทางการคาและบทบาทในเวทระหวางประเทศเชนเดยวกบการรวมตวของสหภาพยโรปและกลมประเทศอน โดยส าหรบอาเซยนเองนน กเปนตลาดสงออกสนคาของไทยโดยมสดสวนของ การสงออกรอยละ ๒๕ ของการสงออกทงหมด เนองมาจากการทประเทศไทยมทตงอยกงกลางระหวางกลมประเทศสมาชก ถอวาเปนจดยทธศาสตรการคาและการสงออกทส าคญทงในเสนทางขนสงทางบกซงมถนนและเสนทางรถไฟทเชอมตอกบประเทศเพอนบาน อกทงเสนทางทกลาวมาทงสองยงเชอมตอไปยงการขนสงทางเรอททาเรอขนสงสนคาบรเวณคลองเตยและทาเรอน าลกทชลบร ซงการพฒนาในดาน ASEAN Connectivity เปนสงทประเทศไทยและทกประเทศใหความส าคญเพอมงไปสการพฒนาท มคณภาพและจรงจง ประกอบดวย เสนทางคมนาคม ไดแก ทางถนน ทางรถไฟ เปนตน หรอการเชอมโยงในดาน ICT จะเออตอการคาขาย ในดานการสรางสะพานเชอมตอระหวางประเทศไทยกบลาว ซงมเปาหมายจะสรางสะพานเชอมตอใหครบทง ๑๖ จด ตามแนวเชอมตอ ดานกฎระเบยบ เพออ านวยความสะดวก เชน กฎระเบยบดานชายแดนเกยวกบการขนสง จดตรวจระหวางประเทศซงก าลงเจรจาใหมจดตรวจเดยวเพอเชอมตอเสนทางไปยงประเทศจน หรอแมกระทงเรองการน ารถของประเทศไทยเขาไปใชในการขนสงสนคาผานประเทศอน

โดยเมอมการจดตงกฎบตรอาเซยนขนมา สงผลท าใหสถานะของอาเซยนได เปลยนไป คอในสถานะขององคกรไดเปลยนเปนนตบคคล สามารถท านตกรรมสญญากบองคกรหรอหนวยงานอน รวมไปถงเลขาธการอาเซยนกสามารถกระท านตกรรมสญญากบองคกรอนอนจะมผลผกมดกบอาเซยนเองได และกฎบตรอาเซยนเอง กเปนตวก าหนดใหเกดการแบงการพฒนาออกเปน ๓ ดาน หรอ ๓ เสา คอ เสาการเมองและความมนคง เสาเศรษฐกจ และเสาสงคมและวฒนธรรม โดยในเสาเศรษฐกจนน มงสงเสรมใหประเทศสมาชกไดมการพฒนาททดเทยมกน รวมถงเชอมเศรษฐกจของอาเซยนใหเขากบเศรษฐกจในระดบโลก เชน อาเซยน+๓ อาเซยน+๖ สวนในประเดนความมนคงนน จะเนนดานประชาธปไตย ความโปรงใส และธรรมาภบาล

ในอดตเพอทประเทศสมาชกอาเซยนจะสามารถด าเนนการจนบรรลวตถประสงคตามททง ๓ เสา ระบไวนน อาเซยนไดมการจดท า Blueprint เพอเปนแนวทางในการด าเนนการโดยเรมเมอป ๒๕๕๒ และสนสดลงในป ๒๕๕๘ โดยท เมอตนปทผานมา สมาชกอาเซยนไดมการก าหนดวสยทศน หลงจาก ป ๒๕๕๘ เพอเปนแนวทางในการพฒนาของอาเซยนและแผนงานของประชาคมอาเซยนทเปน roadmap ๑๐ ป ส าหรบท ง ๓ เสาของประชาคมอาเซยน รวมถงแผน connectivity ของประเทศสมาชกอาเซยน ในสวนของประเดน Roadmap ๑๐ ป ประกอบดวยประเดนส าคญ ไดแก การใหความส าคญกบประชาชนโดยค านงถงประโยชนของประชาชนเปนหลก รบฟงความตองการของประชาชน การยดถอกฎเกณฑ ระเบยบ

๒๑

กตกาและจรยธรรม การเมองทมความสอดคลองกน การรวมตวกนทางดานเศรษฐกจทลกซงยงขน การสรางความเปนหนสวน (partnership) กบประเทศอนๆ เพมขน การสงเสรมดานมตรภาพและไมตรของประเทศสมาชก การเสรมสรางความเขมแขงใหกบองคกรตาง ๆ ของอาเซยน เชน ส านกงานเลขาธการอาเซยน โดยเนนจดการประชมใหนอยลงและเนนผลทางการปฏบตใหเปนรปธรรมยงขน โดยหนงในวธการแกปญหาคอการเพมคาตอบแทนใหเจาหนาทส านกงานเลขาธการอาเซยน และการท าแผนส าหรบการพฒนาทยงยนของอาเซยนทกดานไมเพยงแตเฉพาะดานสงแวดลอม

บทบาทของประเทศไทยในอาเซยน นอกจากเปนผรวมกอตงแลว ประเทศไทยยงเปนผผลกดนใหเกดเขตการคาเสรอาเซยนหรอ FTA ในสมยการด ารงต าแหนงของนายอานนท ปนยารชน นายกรฐมนตร ในขณะนน และยงไดรบเกยรตใหเปนสถานทจดการประชมครงแรกดวย รวมไปถงการจดตง ARF (ASEAN Region Forum) การผลกดนเรองกฎบตรอาเซยน เรองสทธมนษยชนอาเซยน และเปนผประสานงานอาเซยนกบจนในปญหาทะเลจนใตซงจะหมดวาระในกลางป พ.ศ. ๒๕๕๘ และจากนนจะเปนผประสานงานระหวาง ASEAN และ EU ตอไป และมงสงเสรมในการลดชองวางในดานสงคม การเมอง และเศรษฐกจของประเทศเพอนบาน โดยมแนวคดวาถาประเทศเพอนบานสามารถยนหยดไดดวยตวเองกจะลดปญหาทจะเกดผลกระทบตอประเทศไทย

สวนประเดนทเปนความกงวลของประเทศไทยในการเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยนในปจจบนนนคอ ภาษาทถกก าหนดใหเปนภาษาหลกในการสอสารของอาเซยนนน คอภาษาองกฤษ ท าใหบางประเทศทมความสมพนธกบประเทศแถบตะวนตกมพนฐานภาษาองกฤษทด เชน มาเลเซย สงคโปร ฟลปปนส มโอกาสดกวา โดยประชาชนของประเทศทไดเปรยบเหลานจะสามารถเขาไปหางานทมรายไดสงในอกประเทศ หนง รวมถงโอกาสดานการตดตอธรกจ

ในปจจบนประเทศสมาชกทง ๑๐ ประเทศไดมการพดคยถงอนาคตของอาเซยนในประเดนของ การรบประเทศตมอร เลสเต เขารวมเปนสมาชกโดยไดมการวเคราะหถงผลดและผลเสยในดานสงคม เศรษฐกจและวฒนธรรม โดยพจารณาประเดนการเขารวมของประเทศตมอร เลสเต วาจะสงผลกระทบตอการพฒนาของอาเซยนหรอไม ซงในเรองประเดนทางการเมองถอวาเปนประเดนหลกทจะมสวนในการตดสนใจรบประเทศตมอร เลสเต เขามาเปนสมาชกของอาเซยนตอไป

ภายใตรฐบาลชดปจจบน มการจดตงศนยประสานงานเตรยมความพรอมเพอเขาสประชาคมอาเซยนซงเปนกลไกระดบชาตในการขบเคลอนประชาคมอาเซยน ซงปจจบนมหนวยงานทเกยวของกบอาเซยนภายในกระทรวงตาง ๆ จ านวนทงสน ๗๖ หนวยงาน โดยศนยประสานงานฯ ไดรบขอสงการจาก นายกรฐมนตรใหท าแผนยทธศาสตรอาเซยนของไทยระยะเวลา ๑๐ ป โดยใหระบวา ๕ ปกอนหนานไดด าเนนการดานใดไปบาง และอก ๕ ปในอนาคตจะด าเนนการดานใดบาง

๒๒

ค าถามแลกเปลยนความคดเหน ๑) ในการเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยนในปลายป ๒๕๕๘ ประเทศไทยและประเทศสมาชกอาเซยนจ าเปนตองมบรบทในดานตาง ๆ ทสอดคลองและด าเนนไปในทศทางเดยวกน ในขอบขายการท างานของส านกงานเลขาธการวฒสภาปฏบตหนาทในสวนทเกยวของในดานกฎหมาย จงอยากทราบวายงมกฎหมายใดทยงมความจ าเปนทตองผลกดนกอนทจะเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยนหรอไม - ในประเดนกฎหมายนน ในสวนของการขนสงสนคาระหวางประเทศนน ประเทศไทยตองด าเนนการเจรจากบประเทศเพอนบานภายใตกรอบทวภาคดานการจดตงจดตรวจรวมระหวางประเทศ เชน การทรถขนสงสนคาจากไทยไปยงเวยดนามจะพบปญหาในดานขนาดของรถ กฎจราจรทมความแตกตางกน ดงนน จงจ าเปนทตวแทนของแตละประเทศตองเจรจาเพอแกไขกฎหมาย กฎระเบยบใหสอดคลองกน นอกจากน อาเซยนยงมแนวคดเกยวกบ ASEAN Single Window โดยเปนการรวมฐานขอมลใหอยภายใตรปแบบเดยวกนทงในดานกฎระเบยบ แบบฟอรมการผานดาน จงจ าเปนตองมการบรณการขอมลจากหนวยงานตาง ๆ ภายในประเทศใหอยในระบบฐานขอมลเดยวกนเพอการเชอมตอระหวางกลมประเทศสมาชกตอไปในอนาคต

๒) ผลจากการรวมตวของอาเซยนซงมวฒนธรรม และคานยมทหลากหลาย อาจจะสงผลกระทบตอสงคมในหลายประเทศ ส าหรบในประเทศไทยกเกดปญหาในดานสทธมนษยชน ความเทาเทยม การเชอมโยงวฒนธรรม วถความเปนอย ซงความแตกตางกนท าใหมปญหาเกดขน เชน ปญหาความไมสงบในภาคใตของไทย ซงเปนประเดนออนไหว ประเทศไทยไดมการเตรยมความพรอมหรอแผนในการรองรบปญหาเหลานอยางไรบาง เพอจะประสบความส าเรจในการรวมตวกนตามวตถประสงคทไดตงไว

- ตามวถทางของอาเซยนหรอ ASEAN Ways ซงประเทศสมาชกในอาเซยนจะยดหลกการไมเขาไปแทรกแซงทางการเมองของแตละประเทศหรอทเรยกวา Non-Interference ซงไดมการพดถงหลกการดงกลาวในการประชมทผานมาของอาเซยนในทกระดบการประชมและทกกรอบการประชมของอาเซยน ถอวาเปนเรองภายในของแตละประเทศและจะไมมการเขาไปแทรกแซง เชน สถานการณทางการเมองของไทย รปแบบการทางการเมองของสาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว และปญหาทางการเมองของเมยนมาร เนองจากในอาเซยนประกอบดวยประชากรจากหลากหลายเชอชาตและวฒนธรรม จงเปนเรองของรฐบาล แตละประเทศเปนผด าเนนการแกไขปญหา ในปญหาความไมสงบในภาคใตของประเทศไทย ในทประชมระดบผน าอาเซยนกจะไมมการเขาแทรกแซงในการแกไขปญหาการเมองภายใน รฐบาลไทยในปจจบนไดด าเนนการแกไขปญหาและมการแถลงแนวทางการแกไขปญหาใหสาธารณชนหรอในระดบเวทระหวางประเทศไดทราบ โดยสรปแลวในการรวมตวในดานสงคมและวฒนธรรมในอาเซยนจ าเปนทจะตองมการสรางความรสกรวมกนเพออยรวมกนอยางยอมรบในความแตกตางซงกนและกน เชน การประชมระดบอาเซยนไดมการจด

๒๓

อาหารทเนนอาหารทเจาหนาททนบถอศาสนาอสลามสามารถรบประทานได ซงกเปนทยอมรบในทประชม ทจะจดอาหารรปแบบดงกลาว ครงท ๔ หวขอ “การเตรยมการและพฒนาเครอขายการประสานงานระหวางประเทศ” ๑. การเตรยมความพรอมของประเทศไทยในการประสานความรวมมอระหวางประเทศกบประชาคมอาเซยน: บทบาทความรวมมอเพอการพฒนาของไทย การบรณาการเขาเปนประชาคมสงเสรมสนตภาพ ความมนคงในภมภาค และเพมอ านาจเจรจาตอรองทางเศรษฐกจ กระบวนการสรางประชาคมมหลายขนตอน การเปดการคาเสรเปนเพยงขนตอนแรก ๆ ตองดตอไปวาประชาคมอาเซยนจะพฒนาไปถงจดใด อาเซยนควรเรยนรจากประสบการณของสหภาพยโรป สหภาพยโรปซงประกอบดวยสมาชก ๒๘ ประเทศ ก าลงเผชญกบความทาทายหลายดาน ปญหาวกฤตหนสาธารณะในกรซ แมเปนปญหาเศรษฐกจของประเทศในกลมยโรโซน แตไดสงผลกระทบตอสหภาพยโรปทงหมด ปญหาทาทขององกฤษตอสหภาพยโรปสะทอนภาพความสมพนธทยงไมแนบแนนระหวางสองฝาย องกฤษยงคงใชสกลเงนของตนเอง รวมทงแสดงความไมเหนดวยกบนโยบายเคลอนยายแรงงานเสร ของสหภาพยโรป เนองจากองกฤษเปนแหลงรองรบแรงงานจากชาตสมาชกสหภาพยโรปอนทหลงไหลเขามา จงตองแบกรบภาระคาใชจายจ านวนมาก นอกจากนน องกฤษอาจจดใหมการลงประชามตในป ๒๕๖๐ เพอตดสนวาองกฤษควรถอนตวออกจากการเปนสมาชกสหภาพยโรปหรอไม การสรางประชาคมความรวมมอในระดบภมภาคไมใชเรองงาย แมระดบการพฒนาของสมาชกสหภาพยโรปใกลเคยงกน แตสหภาพยโรปยงประสบปญหา เผชญอปสรรคในการขบเคลอนองคกร ส าหรบอาเซยน ปญหาทคาดวาจะเกดขนหลงจากเขาสประชาคมอาเซยนอยางสมบรณ คอการเคลอนยายแรงงานประเภทไรทกษะสประเทศทมอตราคาตอบแทนสงกวา ปญหาอาชญากรรมขามชาต การคามนษย ฯลฯ

การด าเนนงานความรวมมอเพอการพฒนาของไทยเพอการรวมกลมประชาคมอาเซยน มตความรวมมอเพอการพฒนาผานกรอบความรวมมอในระดบตาง ๆ เปนเครองมอส าคญในการด าเนนนโยบายดานตางประเทศ ไทยเสนอความชวยเหลอแกสมาชกอาเซยนใหม ๔ ประเทศ คอ ประเทศกมพชา สปป.ลาว เมยนมาร และเวยดนาม หรอทเรยกวากลมประเทศ CLMV ซงมระดบการพฒนานอยกวาสมาชกอาเซยนเดม ๖ ประเทศ ความรวมมอเพอการพฒนาเปนกลไกสรางประชาคมทสมาชกทกประเทศมความเขมแขง อนน าไปสการบรณาการระดบภมภาคทแขงแกรง ความชวยเหลอสวนใหญอยในรปแบบ การพฒนาทรพยากรมนษย การปรบปรงโครงสรางพนฐาน การแกไขขอขดของเชงเทคนค การพฒนาระบบเทคโนโลยและการสอสาร การลดขอตดขดดานการคาและการลงทน

๒๔

เปาหมายของไทยในการด าเนนความรวมมอเพอการพฒนา - เสรมสรางขดความสามารถใหแกประเทศทพฒนานอยกวาเพอลดชองวางการพฒนาระหวาง ชาตสมาชก เออใหการรวมกลมประชาคมอาเซยนมความราบรน - สงเสรมการพฒนาเศรษฐกจและวชาการของไทยและประเทศค เจรจาทงในระดบทวภาค เชน ความรวมมอเพอการพฒนาระหวางไทย-สปป.ลาว ไทย-กมพชา ระดบอนภมภาค เชนกรอบ ACMECS, GMS และ IMT-GT ซงเชอมโยงกบการพฒนาในภมภาคและสรางความรวมมออยางมพลง - สงเสรมความรวมมอและการแลกเปลยนภาคประชาชนมากยงขนผานภาคเอกชน ภาคธรกจ (สภาธรกจลมน าโขง) และองคกรภาคประชาชน สงผลใหประชาชนอาเซยนมความเขาใจกนมากขน - สงเสรมความรวมมอแบบหนสวนโดยรวมมอกบประเทศทพฒนาแลว เชน จน เกาหลใต ญปน ในการใหความชวยเหลอประเทศก าลงพฒนาอน ๆ ในอาเซยน ไทยมโครงการความรวมมอกบญปน เพอการพฒนาระบบโครงสรางพนฐาน และเพมขดความสามารถดานโลจสตกตใหแกสปป.ลาว ซงสนบสนนความเชอมโยงดานเศรษฐกจ

เปาประสงคโดยรวม ไทยสงเสรมความรวมมอเพอการพฒนากบประเทศเพอนบานทยงขาดความพรอม โดยปรบปรง หรอเสรมสรางขดความสามารถดานตาง ๆ ใหเออประโยชนตอการรวมกลม และลดอปสรรคในการเปดเสรดานการคา การลงทน ในแตละป กรมความรวมมอระหวางประเทศไดจดสรรความชวยเหลอแก ประเทศเพอนบานหรอกลมประเทศเปาหมาย ประมาณ ๕๐๐ ลานบาทตอป แบงเปนการสนบสนนทนการศกษา/ การฝกอบรมระยะสน ราว ๒,๕๐๐ ทน ซงมากกวารอยละ ๖๐ ของจ านวนทนการศกษา/การฝกอบรมทงหมด มอบใหกลมประเทศ CLMV สวนทเหลอมอบใหแกประเทศอน ๆ นอกภมภาค การสนบสนนทนการศกษาในระดบอดมศกษา รวม ๓๐๐ ทน รวมถงมโครงการพฒนาดานการเกษตรและการสาธารณสขกบกลม CLMV อก ๒๐ โครงการ ไทยใหความชวยเหลอเพอการพฒนาแกประเทศตาง ๆ โดยมประเทศเพอนบานเปนกลมเปาหมายหลก การด าเนนการของไทยมวตถประสงค คอ - ใหความรวมมอเพอการพฒนาเปนกลไกหรอมสวนชวยผลกดนใหเกดการขยายตวทางการคา/ การลงทนเพมขน ซงเปนตวเรงใหการรวมกลมในภมภาคด าเนนไปอยางมประสทธภาพ - ชวยเสรมสรางขดความสามารถของประเทศเพอนบานดานทกษะวชาชพ เทคนค ภาษา การบรการ ใหมระดบสงขน ซงเออตอไทยในการขยายฐานการผลต เปนแหลงวตถดบใหม รวมทงเปนปจจยเกอหนน ในการท าธรกจระหวางประเทศ

๒๕

- ชวยสนบสนนการพฒนา ขจดความยากจน โดยการใชสมรรถนะของไทยในสาขาทมศกยภาพ เชน การเกษตร การศกษา เพอสนบสนนการขยายตวทางดานการคา/การลงทน ภายใตกรอบความรวมมอตาง ๆ - ความชวยเหลอเปนเครองมอผลกดนไทยใหเปนศนยกลางทางวชาการ (Knowledge Hub) ของภมภาค โดยเฉพาะการพฒนาทรพยากรมนษย ปจจบน มนกเรยนตางชาตทงจากประเทศเพอนบานและจนเขามาศกษาหลกสตรนานาชาตในประเทศไทยจ านวนมาก ซงมากกวารอยละ ๖๐ เลอกศกษาในมหาวทยาลย อสสมชญหรอเอแบค การเปนศนยกลางดานการศกษาของไทยสงผลใหเกดการสรางเครอขาย รวมถงการสรางองคความรทไดจากการวจยเชงลก

กรอบแนวทางการใหความรวมมอเพอการพฒนาของไทยแกประเทศเพอนบาน ดานการคาและการลงทน เนนการพฒนาเพอขยายโอกาสดานการคา การลงทนในประเทศเพอนบาน โดยใหความชวยเหลอดานการพฒนาทรพยากรมนษย ปรบปรงระบบงานตาง ๆ ใหเออตอการคา การลงทน เชน นกลงทนไทยตองการเปดกจการโรงแรมในประเทศเพอนบาน ตองพจารณาวาคนในพนทมขดความสามารถดานงานบรการหรอไม ถายงไมม ตองจดหลกสตรฝกอบรมทเกยวของกบการจดการงานโรงแรม เพอคนพนทสามารถเขาสระบบงานได ดานอตสาหกรรม เนนการพฒนาในภาคสวนทสามารถเชอมโยงกบอตสาหกรรมของไทยและเออตอการขยายภาคการผลต เชน การสนบสนนใหประเทศเพอนบานเปนผปลกถวเหลอง ขาวโพดเลยงสตว ออย หรอพชน ามนเพอเปนวตถดบส าหรบการผลตในภาคเกษตรอตสาหกรรมของไทย ดานการเกษตรและทรพยากรธรรมชาต เนนการพฒนาเพอเพมประสทธภาพและศกยภาพดานการเพมผลผลตทางการเกษตร สงเสรมโครงการรวมกนในลกษณะความเปนหนสวนทางเศรษฐกจ ซงน าไปสการลงทนในลกษณะ Contract Farming โดยใหประเทศเพอนบานเปนผเพาะปลกและไทยรบซอพชผลทางการเกษตรทไดกลบมาแปรรป รวมถงการพฒนาทรพยากรธรรมชาต เชน แหลงน า กาซธรรมชาต แรโพแทช เพอใชประโยชนทางเศรษฐกจรวมกน และการอนรกษฟนฟสภาพปาเพอใชประโยชนอยางยงยน ดานการพฒนาทรพยากรมนษย เนนสงเสรมบทบาทของการศกษาในการสรางประชาคม ไทยใหความรวมมอดานการศกษากบประเทศเพอนบานโดยการพฒนาคณภาพการศกษา การขยายโอกาสทางการศกษาและการเพมประสทธผลของการจดการศกษา นอกจากนน มงสงเสรมการแลกเปลยนเรยนร Best Practices ซงจะชวยใหการท างานเกดผลผลตเชงคณภาพและปรมาณ เกดประโยชนตอทงประเทศผใหและประเทศผรบ รวมถงการพฒนา องคความรเกยวกบการพฒนาระบบการบรหารภาครฐ

๒๖

ดานแรงงาน การพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย เนนการพฒนาเพอเพมพนศกยภาพของเดก สตร เยาวชน และผดอยโอกาส ถอเปนภารกจของประเทศอาเซยนทตองใหความชวยเหลอแกกลมประเทศ CLMV ทรองขอในรปแบบการจดฝกอบรม การพฒนานโยบายทเกยวของ การพฒนาฝมอแรงงานและการยกระดบความสามารถแรงงานใหมมาตรฐานสงขน ซงจะเออตอการเพมประสทธภาพการผลต รวมถงเสรมสรางความรวมมอและการปองกนเ รอง การคามนษย ดานพลงงาน เนนการพฒนาขดความสามารถดานพลงงาน เชน ไฟฟา ถานหน โพแทช และพลงงานทางเลอก ไดแก ไบโอดเซล ไบโอแกส รวมถงยกระดบความสามารถในการบรหารจดการพลงงาน ดานการคมนาคม เนนการพฒนาเพอผลกดนใหไทยเปนศนยกลางเชอมโยงระบบคมนาคมขนสง และระบบโลจสตกสของภมภาค

ประเทศไทยกบการใหความรวมมอเพอการพฒนาภายใตกรอบประชาคมอาเซยน การใหความรวมมอเพอการพฒนาตองสงผลตอการรวมกลมภายในภมภาค โดยมการก าหนดปจจย ทสนบสนนการรวมตวไว ดงน

๑) การเปนตลาดเดยวและการเปนฐานการผลต โดยการสงเสรมใหเกดการเคลอนยายสนคาอยางเสร การลดอปสรรคตาง ๆ ทงเรองการน าเขา

และการสงออกสนคา การตรวจสอบคณภาพสนคา ประเทศสมาชกอาเซยนควรมระบบทเปนมาตรฐานเดยวกนในการอ านวยความสะดวกใหแกนกลงทน

การกระตนการคา ไทยเปนผใหความชวยเหลอแก สปป.ลาว กมพชา พมา และเวยดนามในการพฒนาและการเสรมสราง

ขดความสามารถทางการคา ทงกระบวนการพฒนาคณภาพและระบบโลจสตกสเพอสงผลตอการรวมตว ทางเศรษฐกจของภมภาค และสงผลตอการคาตามแนวชายแดนของไทยซงมมลคาเพมสงมากในป จจบน เพราะตราสนคาของไทยไดรบการยอมรบจากประเทศเพอนบาน การบรณาการดานศลกากร อาเซยนตองการพฒนาดานศลกากรใหทนสมยเพออ านวยความสะดวกทางการคา ดงนน ไทยจงเนนปรบปรงดานเทคนคและพธการทางศลกากรของกลมประเทศ CLMV ควบคกบการน าระบบเทคโนโลยสารสนเทศมาใชในกระบวนการตรวจปลอยสนคาใหเรวขน

๒๗

ไทยรวมมอกบประเทศสงคโปร มาเลเซย และอนโดนเซยในฐานะประเทศทมการพฒนาระบบการด าเนนการศลกากรมากกวา จดฝกอบรม ใหค าปรกษางานดานศลกากรแกประเทศกลม CLMV รวมทง สงเสรมความรวมมอแบบหนสวนกบองคการระหวางประเทศทเกยวของหรอประเทศผใหความชวยเหลอ เชน จน ญปน เกาหลใต ในการพฒนาเรองดงกลาว การพฒนาดานมาตรฐานการคา ไทยสงเสรมการพฒนางานดานมาตรวทยาของชาตสมาชกอาเซยนเพราะมาตรวทยาเปนกลไกส าคญ ในการควบคมคณภาพกระบวนการผลต เสรมสรางประสทธภาพการผลต และยกระดบมาตรฐานผลตภณฑ น าไปสการเพมศกยภาพการแขงขนทางการคาในเวทโลก ไทยกบอาเซยนตองเรงพฒนาระบบมาตรวทยา ใหถงระดบสากล กลาวคอ ไมวาจะวดทประเทศใดในอาเซยน ผลของการวดจะเปนทยอมรบจากทวโลก ๒) การเปดเสรดานการบรการ ในปจจบน การเปดเสรดานการบรการยงคงชะลออย การใหความรวมมอดานการบรการเนนความส าคญในการเตรยมความพรอมบคลากรและเสรมสรางสมรรถนะดานตาง ๆ โดยเฉพาะการพฒนา ๔ สาขา ทหลายประเทศในอาเซยนยงพบอปสรรค/ขอขดของ คอ สาขาการขนสงทางอากาศ สาขาเทคโนโลยสารสนเทศ (e-ASEAN) สาขาสขภาพ และสาขาการทองเทยว ๓) การลงทนโดยเสร ความรวมมอทส าคญคอการสงเสรมการอ านวยความสะดวกทเออตอการลงทนและการรวมมอกน การผสานนโยบายการลงทน การสรางโอกาสการลงทนในระดบภมภาค โดยตองขยายความรวมมอระหวางหนวยงานของไทย เชน กระทรวงอตสาหกรรม กบ SMEs ของประเทศครวมมอ เพอใหเกดความสะดวกตอการคาการลงทน ๔) การเคลอนยายเงนทนเสร กลมทนยายฐานการผลตไปยงกลมประเทศ CLMV ซงมความเหมาะสมเปนแหลงผลตเนองจาก มตนทนต ากวา และสามารถใชประโยชนจากสถานะ Least Developed Countries - LDCs ส าหรบ การสงออกไปยงสหภาพยโรป ดงนน อาเซยนจงตองบรณาการและพฒนาตลาดทนรวมกนโดยการอ านวยความสะดวกใหเกด Mutual Recognition Agreement/Arrangement- MRA หรอขอตกลงยอมรบรวมคณสมบตนกวชาชพ ประเทศสมาชกเจรจาเพอหาจดตกลงยอมรบรวมกนเรองการศกษา และประสบการณการท างานเพอไดรบอนญาตท างานในประเทศอาเซยน โดยเฉพาะคณสมบตของนกการตลาดมออาชพ ๕) การเคลอนยายแรงงานทมทกษะอยางเสร การเปดเสรดานการศกษารองรบการเปดเสรดานการเคลอนยายแรงงานทมทกษะ เครอขายมหาวทยาลยอาเซยน (ASEAN University Network - AUN) ชวยสงเสรมความรวมมอในการพฒนาบคลากรทางการศกษา/นกศกษาเพอตอบสนองตอการเปลยนแปลงและความตองการของตลาดแรงงาน ในอาเซยน ไทยควรขยายความรวมมอดานการวจยและการจดการฝกอบรมเพอพฒนาทกษะเทคนคในสาขา

๒๘

ทจ าเปน รวมถงจดระบบแรงงานและพฒนาระบบฐานขอมลตลาดแรงงานซงจะเออใหแรงงานทมทกษะ ของไทยมโอกาสในการจางงานมากขน ๖) การบรณาการในสาขาความรวมมอทส าคญ ไทยมงการพฒนาเพอเพมขดความสามารถในสาขาความรวมมอทส าคญกบกลมประเทศ CLMV ไดแก ดานอาหาร การเกษตร และปาไม ดวยการสงเสรมความรวมมอดานการวจยและการถายทอดเทคโนโลย ๗) นโยบายดานการแขงขน อาเซยนใหความส าคญกบการสรางนโยบายการแขงขนทมประสทธภาพจงก าหนดใหประเทศสมาชกสงเสรมนโยบายและกฎหมายการแขงขนภายในประเทศใหครอบคลมทงระบบเศรษฐกจซงเออใหเกด ระบบการแขงขนทยตธรรม เปนประโยชนตอการพฒนาเศรษฐกจของภมภาคในระยะยาว ไทยใหความชวยเหลอประเทศสมาชกอาเซยนทมนโยบายและกฎระเบยบเฉพาะรายสาขาโดยเฉพาะใน สปป.ลาว กมพชา และพมา ๘) การคมครองผบรโภค การคมครองผบรโภคเปนสวนหนงของการสรางประชาคมอาเซยนทมประชาชนเปนศนยกลาง สนบสนนใหการบรการดานอาหารและน าดมในกลมประเทศ CLMV สะอาด ปลอดภย ถกสขอนามย รวมถงการพฒนาระบบตรวจสอบเพอความปลอดภยของผบรโภค ๙) ดานทรพยสนทางปญญา ในปจจบน ประเทศอาเซยนหลายประเทศประสบปญหาการละเมดทรพยสนทางปญญา อยางไรกตาม เมอเกดการรวมกลมประชาคมอาเซยนแลว ตองสรางมาตรฐานการคมครองสทธทรพยสนทางปญญาของประเทศสมาชกใหเทาเทยมกน ดงนน แตละประเทศตองเรงจดการเรองกฎหมายและการบงคบใชกฎหมายภายในประเทศทเกยวของ ขยายความรวมมอระหวางกน และด าเนนการตามแนวทางการพฒนาประสทธภาพดานทรพยสนทางปญญาของอาเซยน ๑๐) การพฒนาโครงสรางพนฐาน การพฒนาดานโครงสรางพนฐานเปนกลไกส าคญทสนบสนนการรวมตว อาเซ ยนจงเรงสงเสรม การพฒนาโครงขายระบบถนน ระบบราง และการเชอมโยงระบบการคมนาคมขนสง/โลจสตกส รวมถง เนนการพฒนาเชอมโยงโครงสรางพนฐานดานเทคโนโลยสารสนเทศของอาเซยนใหครอบคลม และตดตอสอสารกนไดอยางรวดเรว การใชเทคโนโลยสารสนเทศดานการตอบสนองตอสถานการณฉกเฉนภายในภมภาค (Emergency Response) และการพฒนาความรวมมอดานความปลอดภยดานเทคโนโลยสารสนเทศ (Cyber Security)

๒๙

๑๑) การพฒนาวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม (SMEs) วสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมขบเคลอนเศรษฐกจของอาเซยน อาเซยนเรงสงเสรมเรองการเขาถงขอมลขาวสารของผประกอบการ การพฒนาทกษะดานตาง ๆ โดยเฉพาะการบรหารจดการและการตลาดของผประกอบการ ความรวมมอดานการพฒนาเทคโนโลยการผลต การพฒนาผลตภณฑและการบรรจภณฑเพอเพมมลคา รวมถงการสนบสนนใหเกดการแลกเปลยนเรยนรระหวางสมาชก ๑๒) การบรณาการอาเซยนใหเปนหนง ความรวมมอกบภมภาคเอเชยและแปซฟคภายใตกรอบภมภาคทเชอมโยงกบอาเซยนสงเสรมความสมพนธ สนบสนนการพฒนาและการเชอมโยงทางเศรษฐกจรวมกน ความรวมมอภายใตกรอบตาง ๆ ทงระดบภมภาคและอนภมภาคมบทบาทตอการบรณาการประชาคมอาเซยน เชน ความรเรมแหงอาวเบงกอลส าหรบความรวมมอหลากหลายสาขาทางวชาการและเศรษฐกจ (BIMSTEC) แผนงานการพฒนาเขตเศรษฐกจสามฝายอนโดนเซย – มาเลเซย – ไทย (IMT-GT)

๒. การเตรยมการและการพฒนาเครอขายการประสานงานระหวางประเทศ การด าเนนความรวมมอระหวางประเทศ รปแบบการด าเนนความรวมมอระหวางประเทศ แบงเปน - ความรวมมอเชงความสมพนธทางการทต/การเมอง - ความรวมมอเชงเศรษฐกจ ความสมพนธทางเศรษฐกจระหวางสองประเทศหรอกลมประเทศ มลกษณะของความเปนหนสวนทางเศรษฐกจ เชน ความเปนหนสวนทางเศรษฐกจระหวางไทย - ลาว ไทย - เวยดนาม ไทย - ญปน ยทธศาสตรความรวมมอทางเศรษฐกจอรวด – เจาพระยา – แมโขง (ACMECS) - ความรวมมอเชงการคา/ธรกจ - ความรวมมอเพอการพฒนา

กรอบความรวมมอทส าคญ - ความรวมมอภายใตกรอบทวภาค กรอบทวภาคแสดงความสมพนธและความรวมมอระหวาง สองประเทศ การด าเนนความสมพนธทวภาคกบประเทศใด แสดงวาประเทศนน ๆ มความส าคญหรอ มความใกลชดกบเรา - ความรวมมอภายใตกรอบพหภาค คอการเจรจาหารอระหวางหลายประเทศเพอสรางความเหนพองรวมกนในประเดนใดประเดนหนง เชน ความรวมมอทางเศรษฐกจในภมภาคเอเชย – แปซฟก (APEC) กรอบความรวมมอเอเชย (ACD) - ความรวมมอภายใตกรอบภมภาคและอนภมภาค ความรวมมอทส าคญ ไดแก ความรวมมอ ทางเศรษฐกจในอนภม ภาคล มแมน าโขง (GMS) กรอบภม ภาคแผนโคลมโบ (Colombo Plan) กรอบ ACMECS กรอบ BIMSTEC เปนตน

๓๐

การรวมกลมอนภมภาคลมน าโขงภายใตกรอบ GMS ประกอบดวยประเทศเมยนมาร ไทย ลาว กมพชา เวยดนาม และมณฑลตอนใตของจน กรอบ GMS ไดรบความสนใจจากประเทศมหาอ านาจอยางมากโดยเฉพาะเรองการพฒนาการตลาด กรอบนเชอมโยงกบกรอบความรวมมออนอก ทง ACMECS BIMSTEC กรอบความรวมมอประเทศลมน าโขงกบญปน กรอบความรวมมอประเทศลมน าโขงกบเกาหล กรอบความรวมมอลมแมน าโขง – คงคา และกรอบความรวมมอขอรเรมลมแมน าโขงตอนลาง (LMI) ซงแสดงบทบาทของสหรฐอเมรกาในการพฒนาลมน าโขง

วาระและจดมงหมายความรวมมอดานการพฒนาทส าคญ การใหความรวมมอเพอการพฒนาแกประเทศตาง ๆ จะยดโยงกบเปาหมายการพฒนาตามกรอบ ขององคการสหประชาชาต เปาหมายการพฒนาแหงสหสวรรษ (Millennium Development Goals – MDGs) จะสนสดลงในป ๒๕๕๘ สหประชาชาตจงก าหนดวาระและเปาหมายการพฒนาในอก ๑๕ ปขางหนาภายใตแนวคด “การพฒนาทยงยน” ทกประเทศทวโลกตองรวมมอกนเพอบรรลเปาหมาย โดยแตละเปาหมายมวตถประสงคและตวชวดชดเจน เปาหมายการพฒนาทยงยน (Sustainable Development Goals - SDGs) พ.ศ. ๒๕๕๙ – ๒๕๗๓ ประกอบดวย เปาหมายท ๑ การขจดปญหาความยากจน สหประชาชาตใหค าจ ากดความผทอยในภาวะยากจนคอผทมรายไดนอยกวา ๑.๒๕ เหรยญดอลลารสหรฐตอวน ส าหรบประเทศไทย ผประสบปญหามอยราวรอยละ ๗ ของจ านวนประชากรทงประเทศ เปาหมายท ๒ การขจดความหวโหย เปาหมายท ๓ การมความเปนอยและสขอนามยทด เปาหมายท ๔ การไดรบโอกาสเขาถงการศกษาอยางเทาเทยมและมคณภาพ เปาหมายท ๕ การสงเสรมบทบาทสตรและความเทาเทยมทางเพศ เปาหมายท ๖ การบรหารจดการน าและการสขาภบาลทด เปาหมายท ๗ ความมนคงดานพลงงาน เปาหมายท ๘ การสงเสรมใหประชาชนไดรบประโยชนจากการเตบโตทางเศรษฐกจ เปาหมายท ๙ การพฒนาโครงสรางพนฐาน อตสาหกรรม และนวตกรรม เปาหมายท ๑๐ การลดความเหลอมล าทงในมตภายในประเทศและระหวางประเทศ เปาหมายท ๑๑ ความมนคงปลอดภยในชมชนเมอง เปาหมายท ๑๒ การบรโภคและการผลตทยงยน เปาหมายท ๑๓ การปรบตวตอการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ เปาหมายท ๑๔ การคมครองและรกษาสงแวดลอมทางทะเล เปาหมายท ๑๕ การปกปองคมครองระบบนเวศและการรกษาความหลากหลายทางชวภาพ

๓๑

เปาหมายท ๑๖ การเขาถงกระบวนการยตธรรมอยางเทาเทยม เปาหมายท ๑๗ การสงเสรมความเปนหนสวนเพอการพฒนาในประชาคมโลก

กลยทธความรวมมอ - ความรวมมอแบบหนสวน เปนความรวมมอระหวางสองประเทศในเชงแบงปนผลประโยชน เชน การลงทนหรอการพฒนาในเรองใดเรองหนงรวมกน - ความรวมมอเชงแขงขน เนนเรองการเพมขดความสามารถในการแขงขน หรอสรางความไดเปรยบในเชงแขงขน เชน การเปดเขตการคาเสร ซงจะลดอปสรรคทางการคาระหวางประเทศสมาชก แตยงคงใชมาตรการทางการคากบประเทศทมไดเปนสมาชก - ความรวมมอเพอการแกไขปญหารวมกน ทกประเทศรวมมอกนเพอแกไขปญหาหรอรบมอภยคกคาม เชน การเตรยมความพรอมเรองโรคตดตออบตใหม

แนวทางและการจดการการขยายความรวมมอกบตางประเทศ แนวทางการจดการเครอขายจะครอบคลมเรองการสงเสรมใหเกดความรวมมอระหวางสถาบน ท งในประเทศและตางประเทศ การจดการองคความร ภายในสถาบนของเรา และการสนบสนน การแลกเปลยนองคความรและแนวทางปฏบตในเรองใดเรองหนงรวมกบสถาบนอน เชน การแลกเปลยนเรยนรเรองระบบความโปรงใสของสงคโปร แลวน าแนวปฏบตทดมาประยกตใชกบประเทศไทย ครงท ๕ หวขอ “ภาพอนาคตของอาเซยนในการเปนประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน” แผนงานการจดต งประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน ป ๒๕๕๒ – ๒๕๕๘ (ASCC Blueprint 2009-2015)

แผนงานการจดตงประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน ป ๒๕๕๒ – ๒๕๕๘ แบงเปน ๖ หมวด ไดแก ๑) การพฒนามนษย : บรณาการการศกษา สงเสรมการจางงานทเหมาะสม และสงเสรมดาน ICT ๒) การคมครองและสวสดการสงคม : มงขจดความยากจน สงเสรมความมนคงและปลอดภย ดานอาหาร รวมทงควบคมโรคตดตอ ๓) สงเสรมความยตธรรมและสทธทางสงคม : คมครองผดอยโอกาส แรงงานยายถน และสงเสรมบรรษทภบาล หรอ Corporate Social Responsibility (CSR) ขององคกรธรกจ ๔) สงเสรมความยงยนดานสงแวดลอม : จดการทรพยากรธรรมชาตและจดการปญหาดานสงแวดลอม ๕) การสรางอตลกษณอาเซยน : สรางความรสกเปนเจาของวฒนธรรมรวมกนและความรสกเปนประชาคม ๖) เนนการลดชองวาง : โดยลดชองวางของการพฒนาระหวางประเทศกลมสมาชกเกา และกลม CLMV ซงประกอบดวยกมพชา ลาว เมยนมาร และเวยดนาม

๓๒

ประเดนส าคญของเสาสงคมและวฒนธรรมในการจดท าวสยทศน กอนเขาสประชาคมอาเซยนป ๒๕๕๘ (ASCC Blueprint 2009-2015) ASCC Blueprint ประกอบดวย ๓๓๙ มาตรการ ซงด าเนนการเสรจแลว ๑๐ มาตรการ อยระหวางด าเนนการ ๓๒๘ มาตรการ และยงไมไดด าเนนการ ๑ มาตรการซงกคอการด าเนนการจดต งตวชวด การพฒนาเยาวชนอาเซยนเพอประเมนผลทไดรบและประสทธภาพของโครงการเยาวชนตาง ๆ ในภมภาคเพอชวยประเทศสมาชกในการวางแผนกจกรรมเยาวชนใหม

• การประเมนผลการด าเนนงานตามแผนงานการจดตงประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน - ดานความเชอมโยง : เปาหมายและมาตรการตาม ASCC Blueprint มความเชอมโยงกบแนวนโยบายภารกจและแนวด าเนนการของหนวยงานทเกยวของอยในระดบสง - ดานประสทธผล : โดยทวไปการด าเนนงานของหนวยงานทเกยวของนบวามประสทธผลอยในระดบปานกลาง โดยมประเดนรวมคอการจดสรรงบประมาณและกระบวนการตดตามประเมนผลทยงขาดความชดเจน - ดานประสทธภาพ : อยในระดบปานกลาง โดยมประเดนรวมคอขอจ ากดของบคลากรทงดานปรมาณและดานคณภาพ ทงนเมอมขอบเขตงานมากขนแตกลบมจ านวนบคลากรคงเดม จงกอใหเกดปญหางานลนมอและทส าคญมขอจ ากดดานขดความสามารถของเจาหนาทโดยเฉพาะการสอสารภาษาตางประเทศ - ความยงยน : แนวการด าเนนงานของหนวยงานทเกยวของพบวามความยงยนอยในระดบปานกลางโดยทวไปพบขอจ ากดดานการประสานงานขามหนวยงาน - ผลกระทบ : โดยทวไปการด าเนนการตาม ASCC Blueprint กอให เกดผลกระทบเชงบวก ในวงกวางทงในระดบประเทศ ระดบชมชน และระดบสวนบคคล • ผลการด าเนนงาน ๑) การพฒนามนษย : อตราการรหนงสอของประชากรเยาวชนในกลมอาเซยน ๖ ประเทศ เขาใกลรอยละ ๑๐๐ โดยกลม CLMV เพมขนรอยละ ๙๒ ๒) สวสดการสงคมและการคมครอง : ระดบความยากจนสมบรณ (ผทมอ านาจการซอตอวนต ากวา ๑.๒๕ เหรยญสหรฐ) ไดลดลงจากรอยละ ๔๕ เปนรอยละ ๑๖ ในกลมประเทศ CLMV และจากรอยละ ๒๙ มาเปนรอยละ ๑๕ ในกลมสมาชกอาเซยน ๖ ประเทศ ๓) ความยตธรรมทางสงคมและสทธ : จดตงคณะกรรมาธการอาเซยนวาดวยการสงเสรมและคมครองสทธสตรและสทธเดก การพฒนาเครองมอทางกฎหมายเพอคมครองและสงเสรมสทธของแรงงานขามชาต การสรางเวทส าหรบเดกอาเซยน และประกาศให ป ๒๕๕๔-๒๕๖๓ เปนทศวรรษคนพการของอาเซยน ๔) ความยงยนทางสงแวดลอม : ดชนผลการด าเนนงานดานสงแวดลอมและการอยรอดของระบบนเวศน และความกาวหนาในองคประกอบดานความยงยนทางสงแวดลอมอยในเกณฑทนาพอใจ

๓๓

๕. การสรางอตลกษณอาเซยน : มเวทตางๆ ใหคนรสกเปนสวนหนงของอาเซยน ผานกจกรรมตาง ๆ อาท เทศกาลศลปะอาเซยน การตอบปญหาอาเซยน (ASEAN Quiz) การจดหลกสตรอาเซยนศกษา การจดมมอาเซยน (ASEAN Corner) เปนตน

• การระดมทนตางๆ ของ ASCC ASCC ไดรบเงนทนสนบสนนการด าเนนโครงการจากแหลงทนทหลากหลาย อาท งบประมาณส าหรบปฏบตการของส านกเลขาธการอาเซยน กองทนพฒนาอาเซยน กองทนเพอความหลากหลาย เชงนเวศนอาเซยน กองทนแผนงานเยาวชนอาเซยน และกองทนปฏบตการเพอศนยชวยเหลอทางมนษยธรรม เปนตน

วสยทศนอาเซยนภายหลงป ๒๕๕๘ • การด าเนนการจดท าวสยทศนอาเซยนภายหลงป ๒๕๕๘ ในการประชมสดยอดอาเซยน ครงท ๒๕ เมอวนท ๑๒ พฤศจกายน ๒๕๕๗ ณ กรงเนปดอว สาธารณรฐแหงสหภาพเมยนมาร มการด าเนนการดงน - ผน ารบรองปฏญญาเนปดอววาดวยวสยทศนประชาคมอาเซยนภายหลงป ๒๕๕๘ (Nay Pyi Taw Declaration for the ASEAN Community’s Post-2015 Vision) - ผน าอาเซยนไดเหนชอบใหจดตงคณะท างานระดบสงเพอยกรางวสยทศนประชาคมอาเซยนภายหลงป ๒๕๕๘ (High Level Task Force on the ASEAN Community’s Post-2015 Vision: Post-2015 HLTF) - ผน าอาเซยนไดเหนชอบใหจดท าแผนงานประชาคมอาเซยนฉบบใหมระยะเวลา ๑๐ ป พ.ศ. ๒๕๕๙ -๒๕๖๘ - ผน าอาเซยนไดเหนชอบวสยทศนการเปนประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน - ประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยนเปนสงคม “ซงสงเสรมการมสวนรวม มความยงยน มภมคมกน มพลวตร เกยวของและเปนประโยชนตอประชาชนอาเซยน (An ASEAN Socio-Cultural Community that is inclusive, sustainable, resilient, dynamic and engages and benefits the people)”

• ความกาวหนาและแผนการด าเนนการจดท าเอกสารประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยนประกอบการจดท าวสยทศนประชาคมอาเซยนป ๒๕๖๘ (The ASCC Attendant Document for ASEAN Community Vision 2025) มการประชมคณะท างานระดบสงส าหรบประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยนจ านวน ๓ ครง ในเดอนกมภาพนธ มนาคม และพฤษภาคม ๒๕๕๘ ตามล าดบ และก าหนดใหมการรบรองรางเอกสารฯ ในเดอนมถนายน ๒๕๕๘ จากนนผน าอาเซยนจะรบรองวสยทศนประชาคมอาเซยนภายหลงป ๒๕๕๘ พรอมดวย

๓๔

แผนงานประชาคมอาเซยนฉบบใหมส าหรบป ๒๕๕๙-๒๕๖๘ ในการประชมสดยอดอาเซยน ครงท ๒๗ ซงก าหนดจดขนในเดอนพฤศจกายน ๒๕๕๘ ณ กรงกวลาลมเปอร ประเทศมาเลเซย

• ประเดนส าคญของเสาสงคมและวฒนธรรมในการจดท าวสยทศนประชาคมอาเซยนภายหลง ป ๒๕๕๘ (ASCC Blueprint Post 2015 : Draft version) ๑) ความเกยวของและเปนประโยชน โดยมงเนนเรองผมสวนไดสวนเสยทเกยวของในกระบวนการอาเซยน การเชอมโยงประชาชน และประชาชนทไดรบการเสรมพลงและสถาบนทเขมแขง

๒) มความครอบคลม โดยมหลกการ ไดแก การลดอปสรรค การเขาถงอยางเทาเทยมกนทกคน โดยเฉพาะสตร เดก ผสงอาย คนพการ แรงงานตางดาว และกลมผดอยโอกาสและกลมบคคลชายขอบ รวมทงการสงเสรมและการคมครองสทธมนษยชน ๓) การพฒนาทยงยน มเปาหมายหลกในการอนรกษและจดการอยางยงยนของความหลากหลาย ทางชวภาพของระบบนเวศและทรพยากรธรรมชาต สงเสรมเมองทมความยงยนดานสงแวดลอม สภาพภมอากาศทยงยน การผลตและการบรโภคอยางยงยน ๔) การสรางสงคมทมภมคมกน โดยมประเดนส าคญคอ การมภมคมกนต อภยพบตในอาเซยน อาเซยนทปลอดภยมากขนซงสามารถตอบสนองตออนตรายตอสขภาพ อาเซยนทสามารถปรบตวเขากบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ การคมครองทางสงคมทเพมขนส าหรบสตรและเดก ผสงอาย คนพการ ผพลดถนภายในประเทศ แรงงานตางดาว กลมคนชายขอบ ตลอดจนระบบการเงน อาหาร น า ความพรอมใชของพลงงาน และเครอขายความปลอดภยทางสงคมอน ๆ ทไดรบการพฒนาและปรบปรงใหเหมาะสมขน ๕) การสรางสงคมทมพลวตร โดยสนบสนนใหอาเซยนมการเปดกวางและปรบตวมากขน มความคดสรางสรรคและนวตกรรม ผลกระทบ การเคลอนยายบรการและแรงงานฝมออยางเสร ซงอนญาตใหผประกอบวชาชพ ดานการแพทย ทนตแพทย และการพยาบาล สามารถเดนทางไปประกอบวชาชพในประเทศอาเซยนไดอยางเสร ไดสรางความกงวลวาจะขาดแคลนบคลากรดานการแพทยและสาธารณสข กระทรวงสาธารณสขจงมนโยบายใหรฐผลตและพฒนาบคลากรใหเพยงพอโดยสรางแรงจงใจ ขวญก าลงใจใหมความกาวหนาในอาชพ ปรบปรงกฎระเบยบใหมรายไดจากเงนเดอนและคาตอบแทนอน ๆ ทเหมาะสม และกระจายบคลากรทางการแพทยอยางสอดคลองกบความตองการของพนท

๓๕

ประเดนส าคญจากการศกษาผลกระทบทางสงคมทเกดจากการรวมตวเปนประชาคมอาเซยน - จ านวนเดกทตองการการปกปองคมครองเปนพเศษยงไมสามารถเขาถงสทธดานการศกษาและสาธารณสขจะมมากขน - การเขามาของแรงงานอาเซยนระดบลางจ านวนมากซงมทงทถกกฎหมายและผดกฎหมาย - แรงงานไทยมไมพอเพยงและไมนยมทจะท างานในบางอาชพ จงตองพงคนงานจากตางประเทศ เชน ลาว เขมร เมยนมาร อนอาจจะน าไปสปญหาการคามนษยได - สภาพภมประเทศทเปนศนยกลางทมพรมแดนตดตอหลายประเทศ ท าใหตองเผชญกบปญหาตาง ๆ เชน ปญหาการคามนษย ปญหาโรฮงญา ปญหายาเสพตด ปญหาการลกลอบเขาเมอง เปนตน - สงคมไทยจะประกอบไปดวยคนหลากหลายเผาพนธมากขน และอาจมปญหาทางกฎหมายตามมา เชน สญชาตของเดกอาเซยนทเกดในไทย กฎหมายตาง ๆ มการครอบคลมประเดนความซบซอนของสงคม ทจะเกดขนหรอไม - การไหลเขามาของแรงงานตางชาตอาจท าใหแรงงานไทยทไรทกษะเผชญกบปญหาการวางงานมากยงขน - เกดการพฒนาทไมมนคง โดยเฉพาะกบกลมคนเปราะบางทเสยงถกเอาเปรยบไดงายทสด - การเปดเสรการเคลอนยายแรงงานทกษะทมฝมอ ๗ สาขาวชาชพ (วศวกร พยาบาล สถาปนก นกส ารวจ แพทย ทนตแพทย และนกบญช) และ ๑ กลมอาชพ (ดานการทองเทยว) จะท าใหประเทศไทยสญเสยบคลากรทมความสามารถได

ค าถามแลกเปลยนความคดเหน ๑) ในสวนทเกยวกบประเดนส าคญของเสาสงคมและวฒนธรรมในการจดท าวสยทศนประชาคมอาเซยนภายหลงป ๒๕๕๘ หวขอ “ความเกยวของและเปนประโยชน” ทเนนประชาชนเปนศนยกลางและเชอมโยงประชาชน เปนประเดนทกวางพอสมควร ดงนน ทางอาเซยนไดมการก าหนดกรอบหรอขอบเขตของ ประเดนนหรอไม อยางไร - อาเซยนไดจดท าแผนแมบทวาดวยความเชอมโยงระหวางกนในอาเซยน (Master Plan of ASEAN Connectivity) มเนอหาเกยวกบความเชอมโยง ๓ ประเภท ไดแก ๑) ความเชอมโยงทางกายภาพ อาท เสนทางรถยนต เสนทางรถไฟ การคมนาคมทางน า การคมนาคมทางอากาศ รวมถงอนเตอรเนต ๒) ความเชอมโยงทางสถาบน จะเกยวของกบกฎ ระเบยบตางๆ การเขาเมอง ศลกากร ซงในขณะน อาเซยนไปมาหาสกนไดเกอบทกประเทศโดยไมตองใชวซายกเวนเมยนมาร ๓) ความเชอมโยงภาคประชาชน โดยในแผนแมบทก าหนดวาเนนการเชอมโยงผานการศกษา วฒนธรรม และการทองเทยว อยางไรกตาม ในขณะนไดม การหารอถงการเตรยมรางแผนแมบทฯ ฉบบใหมแทนแผนแมบทฯ ฉบบเดมทก าลงจะสนสดลงวาจะม การแกไขปรบปรงเนอหาใด ๆ หรอไม

๓๖

๒) สบเนองจากค าถามแรก ในหวขอ “มความครอบคลม” โดยเฉพาะการเขาถงบคคลชายขอบ เชน ชาวเขา ชนกลมนอย หากพจารณาในระดบประเทศกยงพบวามปญหาเกยวกบกลไกของร ฐทเขาถง กลมบคคลดงกลาวไดยากอยแลว ในกรณระดบอาเซยนมกลไกหรอการเตรยมการอะไรหรอไมเพอจดการกบปญหาทเกยวของกบประเดนดงกลาว - ควรจะมองวาแตละประเทศตองพยายามด าเนนการใหบคคลเหลานเขาถงโอกาสอยางเทาเทยม การด าเนนกจกรรมใด ๆ ตองครอบคลมผดอยโอกาสและบคคลชายขอบของประเทศนน ๆ ดวย ทงน ไมจ าเปนตองมองไปถงระดบอาเซยน แตเพยงแค ๑๐ ประเทศสมาชกอาเซยนรวมลงมอปฏบตอยางจรงจงเพอใหบคคลกลมดงกลาวไดมโอกาสเทาเทยมกบบคคลคนกลมอน หากปฏบตไดตามแนวทางน จะสงผลใหในระดบอาเซยนจะสามารถแกปญหาเกยวกบความครอบคลมได

สวนท ๓ งบประมาณและการประเมนผล ๓.๑ งบประมาณในการด าเนนโครงการ

ในการด าเนนกจกรรมท ๓ ไดรบอนมตงบประมาณจ านวนรวมทงสน ๒๐,๗๑๐ บาท (สองหมน เจดรอยสบบาท) ใชในการด าเนนกจกรรม ๑๙,๔๗๕ บาท (หนงหมนเกาพนสรอยเจดสบหาบาท)

๓.๒ ผลของกจกรรม วดโดยใชแบบทดสอบกอนเรยน (Pre-test) และหลงเรยน (Post-test) โดยมผไดรบอนมตให เขารบการฝกอบรม จ านวนทงสน ๔๖ คน ผานเกณฑการฝกอบรม จ านวน ๔๖ คน คดเปนรอยละ ๑๐๐

๓.๓ ขอคดเหนของผเขารบการอบรม - ขอคดเหนตอวทยากร วทยากรมความรอบรในเนอหาวชา สามารถถายทอดความรไดเขาใจงาย

และเปดโอกาสใหแสดงความคดเหนหรอซกถาม อยางไรกตาม ควรออกแบบรปแบบและเทคนคการบรรยายใหนาสนใจมากขนเพอสรางบรรยากาศในการเรยน และยกตวอยางทชดเจนและเปนรปธรรมมากขนเพอใหเขาใจมากยงขน

- ขอคดเหนตอเนอหาวชา ผเขารบการอบรมสามารถน าความรจากเนอหาวชามาใชประโยชน ในการปฏบตหนาท เนองจากเนอหาวชามความทนสมยและสอดคลองกบเหตการณปจจบน อยางไรกตาม วทยากรควรบรรยายเนอหาเชงลกในแตละหวขอ เพราะเนอหาทวไปผอบรมมความรอยบางแลว และ ควรปรบปรงเนอหาวชาใหนาสนใจมากยงขน

- ขอคดเหนตอความคมคาตอการจดกจกรรม ผเขารบการอบรมเหนวาการจดกจกรรมครงน มความคมคา เนองจากเปนการเตรยมความพรอมของบคลากรเพอใหมองคความรความเขาใจเกยวกบอาเซยนเพอใหทนตอเหตการณปจจบน นอกจากน ยงเปนการเปดโอกาสใหผเขารบการอบรมไดรบความรจากวทยากรผมสวนรบผดชอบในแตละดานโดยตรง และเปนการพฒนาบคลากรโดยไมตองอบรมนอกสถานท

๓๗

- ขอคดเหนตอการบรหารจดการโครงการ ผจดควรสรปและวเคราะหวาหวขอใดมความส าคญ และจดเวลาใหเหมาะสม และมระยะเวลาในการอบรมยาวนานเกนไป เหนควรใหมการกระชบเนอหามากยงขน

สรปผลการฝกอบรม โดย นายปกรณ นวลมณ นกวเทศสมพนธช านาญการ นายปยะชาต ชนจต นกวเทศสมพนธปฏบตการ นางสาวธนยา อมะวชน นกวเทศสมพนธปฏบตการ