1

การเขยนตอบขอสอบวชากฎหมาย1

การทดสอบความรทางกฎหมายไมวาในระดบปรญญาทางกฎหมาย เนตบณฑต

ทนายความ ผชวยผพพากษา อยการผชวย หรอสายวชาชพกฎหมายตางๆ จะใหความส าคญใน

วธการเขยนตอบขอสอบวชากฎหมายมากกวาวธอน ดงนน ผถกทดสอบจะตองเขยนตอบขอสอบ

ไดอยางถกตอง ชดเจน ครบประเดนเปนขนเปนตอน สละสลวยโดยใชภาษาทางกฎหมายจงจะได

คะแนนด

การเขยนตอบขอสอบวชากฎหมาย ( ยงยศ เอยมทอง) มหลกปรชญา “ท าอยางไรผถก

ทดสอบจงสามารถสอความหมาย หรอถายทอดความรออกมาเปนภาษาเขยนใหผทดสอบหรอ

กรรมการผตรวจขอสอบทราบวา ผถกทดสอบมความรในวชากฎหมายตามทถกสอบ” นนคอ ผถก

ทดสอบจะตองเขยนตอบขอสอบไดอยางถกตองชดเจนครบประเดนเปนขนเปนตอนกะทดรด

สละสลวยโดยใชภาษากฎหมาย

1. การใชภาษาเขยน

การใชภาษาเขยนตอบ เนองจากเปนการทดสอบความรทางกฎหมายภาษาทใชจงตองเปน

ภาษากฎหมาย คงจะมบางทานสงสยวา ภาษากฎหมายทวานเอามาจากไหนค าตอบกคอ สกดเอามา

จาก ตวบท และ ค าพพากษาฎกา เชน มค าถามทใหวนจฉยเรองฎกาความผดฐานรบของโจรซงตาม

ประมวลอาญา มาตรา 357 มลกษณะของการกระท าทเปนองคประกอบความผดหลายประการคอ

ชวยซอนเรน ชวยจ าหนาย ชวยพาเอาไป ซอไว รบจ าน า หรอ รบไวโดยประการอน แตค าถามม

ขอเทจจรงพยงวาจ าเลยชวยรบเอาไว เพอจ าหนาย ดงน กสกดเอาถอยค าในตวบทเฉพาะเรองชวย

จ าหนายเทานน เปนตน

1 ทศพร มลรตน. วจยเรอง การใชกระบวนการกลมในการพฒนาทกษะการเขยนตอบขอสอบของ

นกศกษา ใน รายวชากฎหมายลกษณะทรพยสน(LW2201). เชยงราย : มหาวทยาลยราชภฎเชยงราย,

2553

2

2. ประเภทค าถามวชากฎหมาย

ประเภทค าถามหรอประเภทขอสอบ อาจแบงออกเปนประเภทใหญๆ ได 3 ประเภท คอ 1

1. ประเภทความจ า

2. ประเภทปญหาวนจฉย

3. ประเภทบรรยาย

ค าถามประเภทความจ า มกจะใชทดสอบในระดบปรญญาตร เพราะตองการทดสอบวา

นกศกษาจ าหลกกฎหมายไดหรอไม ตวอยาง เชน ถามวา บอเกดแหงหนมกประการ อะไรบาง หรอ

โทษตามาประมวลกฎหมายอาญามกประเภทอะไรบาง เปนตน การเขยนตอบค าถามประเภทน

นบวางายมาก เพราะเพยงแตเขยนตอบใหครบตามตวบทกฎหมาย จดยอหนาและวรรคตอนให

สวยงาม อานงายกเพยงพอแลว

ค าถามปญหาวนจฉย เปนค าถามหรอขอสอบทมทกสนามทงในระดบปรญญาตร เนต

บณฑต นตกร อยการผชวย และผพพากษา เพราะขอสอบประเภทนสามารถทดสอบผเขาสอบวาม

ความรกฎหมายดเพยงใด สามารถน าเอาความรมาใชไดจรงหรอไมและยงสามารถทดสอบเชาวหรอ

ไหวพรบไดเปนอยางด

ค าถามปญหาวนจฉยหรอทเรยกกนตดปากวา ปญหาตกตา นน ลกษณะค าถามเปนการ

สรางเรองเหตการณหรอสมมตขอเทจจรงขนมา ซงผออกขอสอบอาจจะสรางขนมาหรอดดแปลงมา

จากค าพพากษาฎกากได แลวใหผเขาสอบหรอผถกทดสอบวนจฉยหาค าตอบโดยอาศยเหตจากหลก

ตวบทกฎหมาย

ค าถามประเภทบรรยาย มกใชทดสอบความรในระดบปรญญาโท หรอปรญญาเอกเพราะ

การศกษาทงสองระดบดงกลาวน มงทจะเพาะแนวคดทฤษฎกฎหมายและฝกใหนกศกษาหรอคด

ทฤษฎหมายใหมๆ ท าใหวชานตศาสตรมการพฒนาในเชงวชาการ ดงนน ลกษณะค าถามประเภท

1 ยงยศ เอยมทอง. คมอนกศกษา เขยนตอบขอสอบวชากฎหมาย ภาคหนง. พมพอกษร : กรงเทพฯ,

2550 หนา 1 - 2

3

บรรยายจงมกจะตงค าถามใหนกศกษาหรอผเขาสอบไดแสดงความเหน และเขยนตอบแบบบรรยาย

ความ

3. การวเคราะหค าถามวชากฎหมาย 1

การวเคราะหค าถามเปนเรองส าคญส าหรบนกศกษาหรอผเขาสอบมากเพราะการวเคราะห

ค าถามทถกตอง จะน าไปสการตอบค าถามไดอยางถกตอง

วธการวเคราะหค าถามเรมดวยการอานค าถามหรอขอสอบอยางชาๆ มสตและสมาธซงจะ

ท าใหเกดความเขาใจกบค าถามวา ตองการถามอะไรหรอทดสอบอะไรคอการจบประเดนค าถาม

นนเอง แตกมกจะปรากฏอยเสมอวา เมอนกศกษาอานขอสอบจบขอแลวกยงไมทราบวา ถามอะไร

หรอยงจบประเดนไมได ผเขยนขอเสนอวธทจะชวยใหนกศกษาจบประเดนค าถามไดถกตองและ

งายขน คอในขณะทนกศกษาอานขอสอบเมออานถงชอบคคลหรอสถานทกใหท าเครองหมายโดย

วงกลมชอนนๆ ไว สวนขอความส าคญกใหขดเสนใตไว และหากนกตวบทกฎหมายหรอค าพพากษา

ฎกาทเกยวของไดขณะนน กใหเขยนยอๆ ไวในขอสอบหรอทวางขางขอสอบนน แตทงนตองระวง

วามค าสงหรอระเบยบการสอบหามมใหขดเขยนในกระดาษค าถามหรอไม ซงสวนใหญแลวจะไมม

ขอหามดงกลาว วธการวงกลมชอบคคลหรอสถานทนจะชวยใหนกศกษาไมพลาด กรณในค าถามม

ตวละครเปนชอบคคลหลายคน และชอคลายกน เชน นายส นายแสง นายใส นายสข และนายเสาร

เปนตน สมยทผเขยนยงเปนนกศกษาอยกเคยนกตอวาผออกขอสอบวามชออนตงมากมายท าไมไม

ตงชอตวละครใหแตกตางกนไดไมสบสน เมอผเขยนไดถามอาจารยผออกขอสอบกไดความกระจาง

วา อาจารยผออกขอสอบตองการทดสอบมใชเพยงความรทางกฎหมายเทาน น แตยงตองการ

ทดสอบความละเอยดรอบคอบพรอมทงเชาวของนกศกษาอกดวย จงไดออกขอสอบเชนนน ดงนน

ถานกศกษาพบลกษณะค าถามท านองนกอยางเพมอารมณเสยเพราะอาจจะท าใหท าใหท าขอสอบ

ไมได

วธชวยการวเคราะหค าถามอกวธหนงกคอ ใหสงเกตขอความในตอนทายค าถามวาถาม

อะไร โดยทโครงสรางของค าถามประเภทปญหาวนจฉยนน อาจแยกเปนสามสวนดวยกนคอ

1 ยงยศ เอยมทอง. คมอนกศกษา เขยนตอบขอสอบวชากฎหมาย ภาคหนง. พมพอกษร : กรงเทพฯ,

2550 หนา 2 - 3

4

สวนแรก เปนขอเทจจรงบรรยายถงพฤตการณแหงการกระท าหรอขอเทจจรงอนๆ ซงจะ

น าไปสสงทเปนปญหาใหวนจฉย

สวนทสอง เปนขอเทจจรงทเปนปญหาใหวนจฉย และ

สวนทสาม อยตอนสดทายของค าถาม ซงมกจะใชค าวา “ดงน...” หรอ “ถาทานเปนผ

พพากษาทานจะวนจฉยอยางไร” เปนตน

เมอกลาวถงตอนน นกศกษาคงอยากจะไดเหนตวอยางการวเคราะหค าถามขอใหใจเยนๆ

ไวกอนเพราะผเขยนมตวอยางหดอกมากมายในภาค 2 ซงจะยกตวอยางใหดลวนๆ อยางจใจทเดยว

4. วธฝกเขยนตอบ

กอนทจะกลาวถงวธฝกตอบ ขอกลาวถงหลกส าคญของการตอบขอสอบเสยกอน การเขยน

ตอบทดควรประกอบดวยองคประกอบดงตอไปน1

1. ตอบถกตองตรงประเดน และครบถวน

2. ภาษาทใชตองเปนภาษากฎหมาย

3. ชดเจน กะทดรด ไมฟมเฟอย

4. ลายมอเขยนตองอานงาย และสะอาด

5. ท าไมผดค าสง

ตอบถกตองตรงประเดนและครบถวน หมายถงในค าถามแตละขอจะมประเดนทถามอย

หลายประเดน โดยจะมประเดนหลกกบประเดนรอง เกณฑการใหคะแนนของกรรมการผตรวจสอบ

ขอสอบจะใหคะแนนในประเดนหลกมากกวาประเดนรอง นกศกษาจะตองตอบใหครบทกประเดน

จงจะไดคะแนนด ซงการฝกฝนท าไดดวยการเอาขอสอบเกามาหดท าโดยการอานค าถามแลวตอบ

ในใจจากนนกดธงค าตอบประกอบแลวหดแยกประเดนดวยการสงเกตจากธงค าตอบ

ภาษาทใชเขยนตอบตองเปนภาษากฎหมาย ดงทไดกลาวมาแลวในเรองของการใชภาษาใน

การเขยนตอบวาตองใชภาษากฎหมาย ไมใชภาษาชาวบานเพราะหากไมใชภาษากฎหมายกอาจจะ

1 ยงยศ เอยมทอง. คมอนกศกษา เขยนตอบขอสอบวชากฎหมาย ภาคหนง. พมพอกษร : กรงเทพฯ,

2550 หนา 3 - 4

5

ถกหกคะแนน หรอไดคะแนนไมด เชนในความผดฐานลกทรพยภาษากฎหมายใชวา “ผใด เอา

ทรพย ของผอนไป” ถานกศกษาเขยนวา “ผใดน า ทรพยของผอนไป...” กจะท าใหเสยคะแนนได

ชดเจน กะทดรด ไมฟมเฟอย หมายถงการเขยนตอบแตเนอๆ ตรงประเดนไมออมคอม

เหมอนขมาเลยบคายเลยวไปเลยวมา การเขยนตอบทดไมควรจะเกนหนงหนากระดาษมาตรฐานเอส

(A4) หรอประมาณ 3 สวน 4 หนากระดาษมาตรฐาน

ลายมอเขยนตอบตองอานงาย และสะอาด หมายถง เขยนให ผตรวจอานงายไมเลนหางหรอ

เขยนหวดจนเกนไป เพราะกรรมการผตรวจ ขอสอบมาเปนรอยคนเปนพนคน ผเขาสอบจงควรชวย

แบงเบาภาระทานกรรมการผตรวจขอสอบดวยการเขยนใหอานงายๆ และสะอาดเรยบรอย

ท าไมผดค าสง หมายถงค าสงทระบใหผเขาสอบปฏบตงานในการสอบ เชน ไมเขยนตอบ

สองขอในกระดาษแผนเดยวกน หรอเมอเขยนผดใหขดฆาโดยไมตองลงชอก ากบหรอใหใชปากกา

สน าเงนเขยนค าตอบเทานน หามใชสอน เปนตน ค าสงเหลานหากนกศกษาปฏบตไมถกตองก

อาจจะท าใหเสยคะแนนหรออาจถกปรบใหตกเลยทเดยว

5. การวางแผนเขยนค าตอบ

การวางแผนการเขยนตอบ นกศกษามกจะประสบปญหาไมทราบวาจะเรมเขยนตอบ

อยางไร หรอบางครงเมอเขยนไปจวนจะจบขอแลว กคดขนมาวาควรจะเอาขอความทอยตรงกลาง

ขอขนไปตอบขางบน จงจะสละสลวย จะแกไขเขยนใหมกไมทนเวลา จงตองปลอยเลยตามเลยท า

ใหคะแนนนอยกวาเทาทควร ปญหานแกไปไดดวยการฝกฝนวางโครงสรางของค าตอบเสยกอน

แลวจงจะลงมอเขยน โครงสรางของการเขยนตอบอาจแบงไดเปน 4 แบบดวยกน คอ

1. แบบสสวน

2. แบบสามสวน

3. แบบสองสวน

4. แบบหนงสวน

ค าวา “สวน” ทกลาวนเรยกตามจ านวนยอหนาทเขยนตอบ กลาวคอถาม 3 ยอหนากเรยกวา

สามสวน ถาม 2 ยอหนากเรยกวา สองสวน และถามยอหนาเดยวกเรยกวา หนงสวน

6

แบบสสวน คอ ยอหนาทหนงเปนประเดจค าถามทประสงคจะตอบ ยอหนาทสองเปนหลก

กฎหมาย ยอหนาทสามเปนการปรบขอเทจจรงในค าถามกบหลกกฎหมาย และยอหนาทสเปนการ

สรปค าตอบ

แบบสามสวน คอ ยอหนาทหนงเปนหลกกฎหมาย ยอหนาทสองเปนการปรบขอเทจจรงใน

ค าถามกบหลกกฎหมาย และยอหนาทสามเปนการสรปค าตอบ

แบบสองสวน คอ มสองยอหนาโดยยอหนาแรกเปนการจบประเดน ยอหนาสองเปนการ

วนจฉยและตอบ

แบบสวนเดยว มเพยงยอหนาเดยว หรอทมกจะเรยกกนวา ตอบแบบฟนธง คอ เมอเรมเขยน

กวนจฉยค าตอบเลย แลวจงอธบายหลกกฎหมายประกอบ การเขยนตอบแบบนเหมาะกบการสอบ

เนตบณฑต อยการผชวยหรอผชวยผพพากษาเพราะประหยดเวลาในการเขยนตอบดมาก และแสดง

ใหเหนวา ผเขาสอบเขยนตอบมความรความช านาญในกฎหมายเปนอยางด แตอยางไรกตามถามการ

ฝกซอมเขยนตอบทดแลวกจะมเวลาเหลอมาก ซงหากเปนเชนนกขอแนะน าวาควรจะตอบแบบสาม

สวนบางในบางขอทมนใจในค าตอบ และหลกกฎหมาย เพราะการตอบแบบสามสวนท าใหได

คะแนนมากทสด

7

โครงสรางการเขยนตอบแบบสสวน

ค าตอบ

กรณตามปญหามประเดนทตองวนจฉยคอ

ประเดนปญหา ประเดนทหนง คอ ...........................................................................................

ประเดนทสอง คอ ............................................................................................

กรณตามปญหาประมวลกฎหมาย.......................................วางหลกกฎหมาย

ไววา.................................................................................................................

หลกกฎหมาย ........................................................................................................................

.........................................................................................................................

.........................................................................................................................

ขอเทจจรงตามปญหา การท.......................................................................

ปรบขอเทจ .........................................................................................................................

จรงใหเขากบ ..........................................................................................................................

หลกกฎหมาย .........................................................................................................................

ทยกมาไวใน .........................................................................................................................

ยอหนาแลว .........................................................................................................................

ดวยเหตผลดงทไดวนจฉยมาแลวขางตน.....................................................

สรปค าตอบ ........................................................................................................................

การเขยนตอบในลกษณะนจะมการก าหนดประเดนทจะตองวนจฉยไวตงแตแรก เพอใหม

การก าหนดทศทางในการเขยนต าตอบเอาไวและสะดวกตอกรรมการผตรวจในการตรวจและให

คะแนน โดยกรรมกราสอบหรอผตรวจขอสอบจะแบงคะแนนในขอนนๆ ออกเปนสสวน คอ สวน

ของการก าหนดประเดนในการวนจฉย สวนของหลกกฎหมาย สวนของการวนจฉยขอเทจจรงโดย

อาศยหลกกฎหมายทยกมานนมาปรบ และสวนของสรปค าตอบ โดยคะแนนทงสสวนนจะแบง

8

คะแนนไมเทากน เชน คะแนนเตม 20 คะแนนอาจแบงใหก าหนดประเดน 2-4 คะแนน หลก

กฎหมาย 6-8 คะแนน การวนจฉย 8-10 คะแนน และสรปค าตอบ 1- 2 คะแนน เปนตน ซงการเขยน

ตอบแบบสสวนนมขอควรระวงคอ หากมการก าหนดประเดนปญหาทตองวนจฉยผดมาตงแตแรก

อาจท าใหการวางหลกกฎหมายและการวนจฉยขอเทจจรงในขอนนผดทงหมดได

9

โครงสรางการเขยนตอบแบบสามสวน

ค าตอบ

กรณตามปญหาประมวลกฎหมาย.......................................วางหลกกฎหมาย

ไววา.................................................................................................................

หลกกฎหมาย ........................................................................................................................

.........................................................................................................................

.........................................................................................................................

ขอเทจจรงตามปญหา การท.......................................................................

ปรบขอเทจ .........................................................................................................................

จรงใหเขากบ

.........................................................................................................................

.

หลกกฎหมาย .........................................................................................................................

ทยกมาไวใน .........................................................................................................................

ยอหนาแลว .........................................................................................................................

ดวยเหตผลดงทไดวนจฉยมาแลวขางตน.....................................................

สรปค าตอบ ........................................................................................................................

การเขยนตอบในลกษณะนมกนยมเขยนตอบในชนปรญญาตร โดยกรรมกราสอบหรอผ

ตรวจขอสอบจะแบงคะแนนในขอนนๆ ออกเปนสองสวน คอ สวนของหลกกฎหมายสวนหนงกบ

สวนของการวนจฉยขอเทจจรงโดยอาศยหลกกฎหมายทยกมานนอกสวนหนง โดยคะแนนทงสอง

สวนนจะแบงเทาๆ กน ซงในบางครงอาจใหคะแนนในสวนของหลกกฎหมายมากกวา เชน คะแนน

เตม 20 คะแนนอาจแบงใหหลกกฎหมาย 10-12 คะแนน สวนวนจฉยกจะอยระหวาง 8-10 คะแนน

เปนตน ดงนน นกศกษาชนปรญญาตรจงควรเขยนตอบโดยเรมตนดวยการวางหลกกฎหมายกอน

10

ทกครงทเขยนตอบ ซงมขอควรระวงวา เมอยกหลกกฎหมายในยอหนาทหนงแลวพอมาถงยอหนาท

สองหรอสวนทสองในขนตอนวนจฉยขอเทจจรงนน การปรบหลกกฎหมายกจะตองกลาวถงหลก

กฎหมายทน ามาใชประกอบอก มใชเพยงแตกลาววา ตามหลกกฎหมายทกลาวมาแลวขางตน เพราะ

จะท าใหไดคะแนนนอยเนองจากในสวนวนจฉยกรรมการตองการทราบวา นกศกษาหรอผเขาสอบ

สามารถปรบหลกกฎหมายเขากบขอเทจจรงไดหรอไม หรอกลาวอกนยหนงคอ เอากฎหมายมาใช

เปนหรอไม

11

โครงสรางการเขยนตอบแบบสองสวน

ค าตอบ

กรณตามปญหามประเดนทตองวนจฉยวา.................................................

.........................................................................................................................

ขอเทจจรงตามปญหา การท.......................................................................

ปรบ .........................................................................................................................

ขอเทจจรง .........................................................................................................................

เขากบ .........................................................................................................................

หลกกฎหมาย .........................................................................................................................

แลวสรป .........................................................................................................................

ค าตอบ .........................................................................................................................

ดวยเหตผลดงทไดวนจฉยมาแลวขางตน.....................................................

.........................................................................................................................

.........................................................................................................................

การเขยนตอบในลกษณะน มกจะใชเขยนตอบในการสอบแขงขนคดเลอกเพราะผเขยน

ตอบสามารถแสดงออกถงความแมนย าในหลกกฎหมาย และประหยดเวลาในการเขยนตอบอกทง

ยงชวยใหผตรวจขอสอบทราบวาผเขยนตอบหรอผเขาสอบวนจฉยค าถามไดถกตองหรอไม โดย

เพยงแตดประเดนค าตอบในยอหนาแรก แตอยางไรกตามส าหรบผทไมมนใจในค าตอบ ควรใชการ

เขยนตอบแบบสามสวนจะเหมาะกวา เพราะถงแมตอบผดกยงไดคะแนนจากสวนทวางหลก

กฎหมายอยบางเรยกวาผดอยางมคร

12

โครงสรางการเขยนตอบแบบหนงสวน

ค าตอบ

ตามปญหา (หรอกรณตามปญหา) การท.....................................................

.........................................................................................................................

.........................................................................................................................

ปรบ ........................................................................................................................

ขอเทจจรง .........................................................................................................................

เขากบ .........................................................................................................................

หลกกฎหมาย .........................................................................................................................

แลวสรป .........................................................................................................................

ค าตอบ ........................................................................................................................

ดวยเหตผลดงทไดวนจฉยมาแลวขางตน.....................................................

.........................................................................................................................

.........................................................................................................................

การเขยนตอบแบบสวนเดยวน มกเรยกวา “ฟนธง” เหมาะส าหรบการเขยนตอบในการสอบ

เนตบณฑต อยการผชวย และผชวยผพพากษา ไมเหมาะทจะใชเขยนตอบในชนปรญญาตรเพราะ

ขาดสวนทแยกเปนหลกกฎหมายซงกรรมการจะตองใหคะแนน แตส าหรบผทไมมนใจในค าตอบ

ผดกยงไดคะแนนจากหลกกฎหมายทเขยนตอบไว แตท งนกขนอยกบกรรมการผตรวจขอสอบ

เพราะการสอบบางสนามถาตอบผดกไมมคะแนนใหแมจะวางหลกกฎหมายไดถกตอง

13

ค าอธบาย

จากโครงสรางทงสามแบบทยกมาใหดนมขอสงเกต คอ ประโยคเปดวรรค

ประโยค ทวานมความส าคญมากเพราะจะท าใหรปแบบการเขยนรวมทงใจความหรอเนอหา

ส าคญของค าตอบ มความชดเจน กะทดรด ยงขน

อาจจะมทานผอานบางคนสงสยหรอมขอโตแยงวา ถาใช ประโยคเปดวรรค อยางอนๆ แทน

จะไดหรอไม เชน ไมใชวา “กรณตามอทาหรณ” หรอจะใชสนๆ วา “ตามปญหา” แทนไดหรอไม

ส าหรบขอสงสยนแยกอธบาย ดงน

1) “กรณตามค าถาม” หรอ “ตามปญหา” ใชแทน “กรณตามปญหา” ไดเพราะมความหมาย

อยางเดยวกน แตเหตทผเขยนแนะน าใหใช “กรณตามปญหา” กเพราะค าวา “กรณ” ตามพจนานกรม

แปลวา คด หรอ เรอง หรอ เหต ซงจะแสดงใหเหนวาทจะกลาวตอไปนจะเปนเฉพาะเรองทเกยวกบ

ปญหาทถามในขอสอบน หรอวชานเทานน

สวนค าวา “ปญหา” แปลวา ขอสงสย ขอทตองพจารณาแกไข และเมอเปนปญหาวชา

กฎหมายกจะตองพสจนหาค าตอบดวยเหตและผล ซงมลกษณะเปนสากลวาค าถามดงนนเมอใช

“กรณตามปญหา” เปดวรรค กจะท าใหค าตอบของเรามลกษณะเปนสากลยงขน

2) “กรณตามขอสอบ” หรอ “กรณตามอทาหรณ” จะน ามาใชแทน “กรณตามปญหา” หรอ

“กรณตามค าถาม” ไมได เพราะ “กรณตามขอสอบ” แมจะมความหมายท านองเดยวกนกบ “กรณ

ตามปญหา” หรอ กรณตามค าถามกตาม แตถาหากใชเขยนแทนกนกจะท าใหตอบของเราขาดความ

กระชบ เพราะท าใหเหนวาการเขยนตอบขงเรานนตามขอสอบทกขอไมไดเนนขอใด จงไมนยมใช

แทนกน

สวนค าวา “กรณตามอทาหรณ” ใชแทน “ กรณตามปญหา” หรอ “กรณตามค าถาม” ไมไดโดย

เดดขาด เพราะค าวา “อทาหรณ” แปลวา ตวอยาง ดงนน ถาเปนกรณตามตวอยางเมอถามแลวกตอง

ตอบทนท คอ ผออกขอสอบกจะตองเฉลยค าตอบ หรอปญหานนในทนทโดยเขยนรวมมาตอนทาย

ค าถามนนๆ ดวยเหตนจะใช “กรณตามอทาหรณ” แทน “กรณตามปญหา” ไมได

อนง ทานผอานคงจะไมเคยอานค าเฉลย หรอค าตอบของมหาวทยาลยหรอสถาบนการศกษา

วชากฎหมายหลายๆ สถาบนมาแลว ซงทานผอานคงจะไดพบเหนวายงมการใชค าวา “กรณตาม

14

อทาหรณ” หรอ “ตามอทาหรณ” เขยนตอบเฉลยขอสอบกนอยกขอใหท าความเขาใจเสยใหมวาไม

พงใชดวยเหตผลทกลาวขางตน

ทกลาวมาแลวเปนการอธบายความหมายและเหตผลของการใชค าหรอประโยชนเปดวรรค

แรก สวนยอหนาทสองหรอวรรคทสองนนใชประโยคเปดวา “ขอเทจจรงตามปญหา” กเพอจะเนน

ใหเหนวา เรองราวทจะวนจฉยตอไปนเปนเรองขอเทจจรงในปญหาทถามนเทานน หรอบางทาน

อาจใชค าวา “การท” เปดวรรคกได

สวนยอหนาสดทายคอ สรปค าตอบทใชวา “ดวยเหตผลดงทไดวนจฉยมาแลวขางตน” นน

ทานผอานกจะเหนวา ดวยประโยคดงกลาวนเมอเขยนลงไปแลวกจะท าใหเหนวาการเขยนตอบของ

เรานนเปนไปดวยเหตผลและพนจพเคราะหมใชเปนการเขยนตอบโดยไมมหลกอางองหรอเดา ท า

ใหค าตอบของเรานาดนาเลอมใสขนมากเลยทเดยวและอกประการหนง การสรปค าตอบนกเพอชวย

ใหทานกรรมการผตรวจขอสอบเหนวา เรามความมนใจในค าตอบและงายแกการตรวจขอสอบอก

ดวยโดยยอหนาดงกลาวนไมตองเขยนค าวา “สรป” ไวทหนายอหนา เพราะจะไมจ าเปน แตกยง

ปรากฏอยเสมอวา มผเขาสอบเขยนค าวาสรปไวทหนายอหนานอยบอยๆ ซงเปนขอทไมควรปฏบต

6. โครงสรางการเขยนตอบแบบอนๆ

นอกจากโครงสรางท งสามแบบทนยมใชเขยนตอบขอสอบเปนอยางมากซงผเขยนได

ยกตวอยางมาใหดแลวนน กยงมแบบโครงสรางการเขยนตอบแบบอนๆ ซงเกดจากการประยกต

แบบของการเขยนตอบทผเขยนยกตวอยางนน เชน 1

กรณการเขยนตอบทมหลกกฎหมายหลายหลกหรอหลายมาตรา ใหใชโครงสราง ดงน

1 ยงยศ เอยมทอง. คมอนกศกษา เขยนตอบขอสอบวชากฎหมาย ภาคหนง. พมพอกษร : กรงเทพฯ,

2550 หนา 10 - 12

15

แบบท 1

กรณตามปญหาประมวลกฎหมายอาญาไดวางหลกกฎหมายไว

1)...............................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

2)...............................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

3)...............................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

ขอเทจจรงตามปญหาแยกวนจฉยดงน

1) กรณการกระท าของนาย......................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

2) กรณการกระท าของนาย......................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

ดวยเหตผลดงทไดวนจฉยมาแลวขางตน..................................................................................

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

การเขยนโดยใชตวเลขก ากบยอหนายอยดงกลาวนตองระวงมใหกรรมการผตรวจขอสอบ

สบสนคดวาเปนการตอบในขอใหมหรอขออนไป ดงนนถาไมจ าเปน ขอแนะน าใหใชแบบท 2 ทจะ

กลาวตอไปซงแบงโดยยอหนาไมตองมเลขก ากบและดกวา

16

แบบท 2

กรณตามปญหาประมวลกฎหมายอาญาไดวางหลกกฎหมายไว………………………………

………………………………………………………………………………………….…………....

…………………………………………………………………………………………………..…...

ขอเทจจรงตามปญหาแยกวนจฉย ดงน

ประเดนแรก การท....................................................................................................................

…………………………………………………………………………………………………….....

…………………………………………………………………………………………………...…..

ประเดนทสอง การท.................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

ประเดนทสาม การท…………………………………………………………………..………

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

ดวยเหตผลดงทไดวนจฉยมาแลว

ขางตน……………………………………………………....

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

17

7. การยกหลกกฎหมาย 1

นอกจากโครงสรางหรอรปแบบของการเขยนตอบทยกมานแลว รายละเอยดในการเขยน

ตอบโดยเฉพาะการยกหลกกฎหมายกมผสงสยวา ควรจะยกมาเขยนอยางไรจะยกมาทงหมด หรอ

เอามาเฉพาะทใชในการวนจฉยปญหา และจ าเปนหรอไมวาจะตองเขยนใหเหมอนกนตวบททก

ตวอกษร

ในประเดนขอนผเขยนไดกลาวมาแลวในตอนตนแตไมไดกลาวถงรายละเอยดจงขอ

อธบายเพมเตมดงน ตวบทน ามาเขยนไวเฉพาะทจะใชในการวนจฉยปญหาและเอามาเฉพาะใจความ

ส าคญ ดงจะไดเหนจากโครงสรางในสวนทเกยวกบการวางหลกกฎหมายจะใชค าเปดวรรควา กรณ

ตามปญหาประมวลกฎหมายอาญาวางหลกกฎหมาย ไววา... ไมไดเขยนวา บญญตวา ซงจะตอง

ลอกความในตวบทมาเขยนไวใหเหมอน และถกตองตามทบญญตไวในตวบทนนๆ จะผดเพยนมได

ซงเปนการยากทปถชนธรรมดาจะท าได จงใหใชค าวา วางหลกกฎหมาย หรอ วางหลก แทน

ส าหรบเลขมาตราและเลขค าพพากษาศาลฎกา กมผสงสยเปนจ านวนมากกวาจะตอง

เขยนในค าตอบหรอไม ขอนขอเรยนวาการใสเลขมาตราหรอเลขค าพพากษาศาลฎกาในค าตอบนน

เหมาะส าหรบผทมนใจจรงๆ เพราะแสดงถงความเกงเปนพเศษของผเขาสอบผนน แตถาไมใสเลข

มาตรา หรอเลขค าพพากษาศาลฎกากไมท าใหเสยคะแนน ในทางตรงขามถาเขยนเลขมาตราหรอค า

พพากษาศาลฎกาผดกจะถกลงไปไดไมมขอหามอะไร

ฉะนน การทจะเขยนเลขมาตราหรอเลขค าพพากษาศาลฎกาลงในค าตอบหากไมแนใจจง

ไมควรเขยนลงไป แตถามนใจกเขยนลงไปไดไมมขอหามอะไร

โครงสรางทยกตวอยางมาใหดนเปนเพยงขนพนฐาน ฉะนนเมอนกศกษาไดฝกฝนเขยน

ตอบจนช านาญแลวกจะมแบบฉบบเขยนของตนเอง โครงสรางนจงเปนเพยงขอเสนอแนะเทานน

ไมใชแบบบงคบแตอยางใด

1 ยงยศ เอยมทอง. คมอนกศกษา เขยนตอบขอสอบวชากฎหมาย ภาคหนง. พมพอกษร : กรงเทพฯ,

2550 หนา 13

18

นอกจากรปแบบของการเขยนตอบขอสอบตามทกลาวมาแลว วธการฝกการเขยนตอบ

ขอสอบ การปฏบตตนในหองสอบและยทธวธในการเขยนตอบกมสวนส าคญทจะท าใหทาน

นกศกษาหรอผเขาสอบสามารถสอบไดเชนกน จงควรปฏบตดงน

8. ฝกการเขยนตอบขอสอบ 1

1. ใหเอาขอสอบเกามาอาน แลวเขยนตอบโดยไมตองดธงค าตอบ เสรจแลวเปดดธง

ค าตอบใหดวาถกหรอไม ถาไมถกใหเขยนตอบใหมโดยปดธงค าตอบไวแลวเปดดธงค าตอบ

เปรยบเทยบกบทเขยนตอบดวา ตอบครบประเดนหรอไม ภาษาทใชอานแลวเขาใจหรอไม ใหท า

เชนนซ าไปซ ามาจนมนใจ แลวจงเอาทเราเขยนตอบนไปใหเพอนหรอผรอานจะไดชวยวจารณและ

แนะน า

2. ใหฝกเขยนตอบกอนประมาณ 1 เดอน หรออยางนอย 1 สปดาหโดยท าทกวนดวยการ

เรมจากเขยนตอบ 1 ขอ แลวคอยๆ เพมใหถง 10 ขอ โดยใหก าหนดเวลาเขยนตอบใหท าเสรจใน 2

ชวโมง (เวลาสอบจรงภายใน 4 ชวโมง) เหตทตองเขยนใหเสรจภายใน 2 ชวโมง กเพอฝกความเรว

ในการเขยน เพราะมกจะปรากฏอยเสมอวามนกศกษาจ านวนมากเขยนตอบไมทนทงๆ ทท าขอสอบ

ได จงเปนทนาเสยดายอยางยงทตองสอบตกเพราะเหตน

3. เขยนใหตวใหญอานงาย จดวรรคตอน ยอหนาใหหนาอานและตองสะอาดดวย ควรใช

ปากกาสน าเงนเขยน และควรเปนดามเดยวกบทเราใชฝกเขยนตอบหามใชสแดงโดยเดดขาด หาม

ขดเสนใตหรอท าเครองหมายอนใด เพราะกรรมการอาจตความวาเปนการกระท าทสอไปทางทจรต

ซงอาจถกตดคะแนนในขอนน หรอถกปรบตกกได

4. การใชปากกาควรเปนลกลนดามเดยวกบทใชฝกเขยน และควรเตรยมไวหลายๆ ดาม

โดยดามทเตรยมไวส ารองจะตองเปนปากกาทเคยใช หรอเขยนมาแลวบางเพอใหน าหมกไหลได

สะดวก เพราะปากกาใหมจะมเสนสจางและฝดท าใหเขยนไมสะดวก

1 ยงยศ เอยมทอง. คมอนกศกษา เขยนตอบขอสอบวชากฎหมาย ภาคหนง. พมพอกษร : กรงเทพฯ,

2550 หนา 13 - 14

19

9. ขอควรระวงและการปฏบตตวในหองสอบ 1

1. เตรยมอปกรณการเขยนไปใหพรอม และควรเขาหองน ากอนเขาหองสอบ

2. เมอไดรบขอสอบแลวใหฟงค าชแจงจากกรรมการผคมสอบอยาลงมอท ากอนไดรบ

สญญาณ

3. เมอไดรบสญญาณแลว ใหอานค าสงในขอสอบโดยละเอยดอยาท านอกเหนอค าสง

4. เรมลงมอท าโดยการอานขอสอบใหหมดทกขอและในระหวางทอานถานกอะไรไดเขยน

ยอไวทรมกระดาษค าถามในขอนน

5. เมออานขอสอบทกขอแลวใหเรมเขยนตอบในขอทคดวาท าไดมากทสดกอน

6. ในระหวางการเขยนตอบควรดเวลาวาเหลออยเทาไรตลอดเวลาเพอค านวณเวลาเขยนตอบ

ขอสอบใหทน

7. เมอเขยนเสรจถามเวลาเหลอหามออกจากหองสอบกอนหมดเวลา จงใชเวลาทเหลอในการ

ทบทวนค าตอบทเขยนตอบวามตกเตมตรงไหนบาง แตไมควรแกค าตอบโดยแกขอวนจฉยเพราะ

ของเดมมกจะถก

10. ยทธวธในการเขยนตอบขอสอบ 2

ถาเปรยบสนามสอบเปนสนามรบ การทจะรบใหชนะกตองมยทธวธทดฉนใดฉนนน

การสอบขอเขยนทหวงจะไดคะแนนมากๆ กจะตองมวธการเขยนตอบทดซงผเขยนขอแนะน าหลก

ยทธวธเขยนตอบ 3 ประการ ดงน

1. เมออานขอสอบแลวมนใจในค าตอบทงจ าหลกกฎหมายทน าปรบบทวนจฉยค าถามได ก

ใชวธเขยนตอบแบบสามสวนคอวางกฎหมายกอนแลว จงปรบบทกฎหมายวนจฉย และสรปค าตอบ

2. กรณทอานค าถามแลวปรากฏวาเกดอาการมอแปดดาน คอไมรวาจะตอบอยางไร ไมรวา

ขอสอบถามอะไร กอยาไดตกใจ ใหรวบรวมสต และท าใจเยนแลวอานขอสอบชาๆ อกสกหนงถง 1 ยงยศ เอยมทอง.คมอนกศกษา เขยนตอบขอสอบวชากฎหมาย ภาคหนง. พมพอกษร : กรงเทพฯ

หนา 14 - 15

2 ยงยศ เอยมทอง. เรองเดยวกน., 2550 หนา 15

20

สองเทยว แลวกใชกฎหมายธรรมชาตมาเปนหลกวนจฉยหาค าตอบนนคอใหคดวาความยตธรรมอย

ตรงไหนกใหตอบไปในทางทสอดคลองกบความยตธรรม เมอสาธยายมาถงตรงนคงจะมผอานบาง

ทานนกแยงวา เมอจ าหลกกฎหมายไมไดแลวจะเอาอะไรมาเขยนตอบ ผเขยนขอแนะวา กค าถามนน

ไงเอามาเขยนเปนค าตอบ ทงนมไดหมานความวาใหลอกค าถามเอามาเปนค าตอบ แตใหดงเอามา

เฉพาะขอเทจจรงทน ามาวนจฉยเทานน ทกลาวมาน ถาพดงายๆ กคอการเดาอยางมหลกซงดกวาสง

กระดาษเปลา

ทงสามประการทกลาวมาน ขอใหทานผอานเลอกใชตามสถานการณทเกดขนแตอยาไดใช

ประการท 3 ตอบทกขอกแลวกน

เอกสารอางอง

ทศพร มลรตน. การใชกระบวนการกลมในการพฒนาทกษะการเขยนตอบขอสอบของนกศกษาใน

รายวชากฎหมายลกษณะทรพยสน(LW2201). เชยงราย : มหาวทยาลยราชภฎเชยงราย, 2553

ธานนทร กรยวเชยร. ค าแนะน านกศกษากฎหมาย. กรงเทพฯ : มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2550

มานตย จมปา. การศกษากฎหมายและการตอบขอสอบกฎหมาย. กรงเทพฯ : นตธรรม , 2548.

ยงยศ เอยมทอง. คมอนกศกษา เขยนตอบขอสอบวชากฎหมาย ภาคหนง. กรงเทพฯ: พมพอกษร , 2550

21

การเกงขอสอบ 1

ศาสตราจารยธานนทร กรยวเชยร

การเกงขอสอบนนมหลายแบบดวยกน เชน บางคนเตรยมวชาทจะสอบนนมาเปนอยางด

และดเพมเตมขนอกในตนเกงเองวากรรมการสอบจะออกสอบในเรองนนๆ การเกงอกประเภทหนง

กคอการเกงโดยการศกษาจากแนวค าถามทเคยสอบมาแลววา วธการตงค าถามนน อาจารยไดตง

ค าถามแบบใดเพอทจะไดเตรยมตวตอบไดถกตองตามทถาม โดยไดทบทวนวชานนมาอยางดแลว

นอกจากนยงมการเกงอกประเภทหนงซงใชกนในหมนกศกษาประเภท สกเอาเผากน คอพวกท

เรงรดดหนงสอเตรยมตวสอบเพยงไมกวน คอการเกงแบบเสยงทาย

ผเขยนเหนวา การเกงแบบดเพมเตมขนไปอกในขอทคดวากรรมการสอบจะออกสอบใน

เรองนนและการเกงแบบศกษาจากแนวค าถามทเคยออกสอบมาแลว เปนวธทถกตอง นกศกษา

สมควรทจะท าอยางยง โดยเฉพาะในการสอบแขงขนประเภทตางๆ เพราะความรความสามารถของ

ผสอบแขงขนมกจะใกลเคยงกน แตกสามารถทจะเอาชนะกนไดดวยรายละเอยดและความลกซงใน

การตอบ แมวารายละเอยดและความลกซงในการตอบนนจะดเดนกวากนเพยงเลกนอย กอาจท าให

คะแนนดเดนผดกนได เพราะฉะนน การศกษาเรองใดเรองหนงเปนพเศษเพอการสอบโดยเฉพาะ

ยอมชวยสนบสนนใหค าตอบของนกศกษาละเอยด และลกซงกวาปกต และในขณะเดยวกน กไมม

สวนเสยอนใดเลย เพราะวาในเรองอนๆ นกศกษากไดเตรยมมาอยางเตมทอยแลวทกแงทกมม

ปญหาจงมวา จะเกงใจกรรมการสอบวาจะออกขอสอบอยางไร? นกศกษายอมจะเกงใจ

กรรมการสอบไดบางสวนเหมอนกน ถาหากไดร าเรยนกบกรรมการสอบผนนมา หรอไดเคยเหน

ค าถาม ซงทานผนนออกมาในครงกอนๆ ยงกวานน กรรมการสอบบางคนกเคยเปดเผยวธการออก

ขอสอบของตนใหนกศกษาทราบดวยซ าไป ซงกเปนประโยชนแกนกศกษาในดานการตระเตรยม

การสอบเปนอยางยง

1

ธานนทร กรยวเชยร. ค าแนะน านกศกษากฎหมาย. พมพครงท 5, กรงเทพฯ :

มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2550, หนา 210 - 213

22

การเกงขอสอบแบบเสยงทายในหมนกศกษาประเภท สกเอาเผากน หวงพงวาระสดทาย ด

หนงสอใกลสอบน น เปนสงทพงละเวนอยางเดดขาด เพราะโดยปกตกรรมการสอบกเกงอย

เหมอนกนวานกศกษาจะเกงขอสอบอยางไร? จงไมออกขอสอบทนกศกษาเกงอย ฉะนน การท

นกศกษาจะเกงขอสอบไดถกตองนน นกศกษาจะตองเกงวา กรรมการสอบเกงวานกศกษาเกงอะไร

การจะเกงใหถกตองถง 3 ชน ไมใชเรองงาย และโดยปกตกมกจะเปนผลใหนกศกษาตองเกงวชาท

สอบครงแลวครงเลา กวาจะสอบไดฉะน นทางทดทสดจงสมควรทจะเกงแบบทนกศกษาได

ตระเตรยมวชาทจะสอบไวอยางดแลวและดเพมเตมเปนพเศษตอยอดขนไปอกในขอทตนคดวา

กรรมการสอบจะออกขอสอบในเรองนน และแบบทนกศกษาเกงขอสอบโดยการศกษาจากแนว

ค าถามตางๆ ทเคยสอบมาแลว เพอใหนกศกษาจะไดพรอมทจะเผชญตอขอสอบไดทกประเภทอยาง

มนใจ.

“ปญหาใด ถาร กตอบไดงาย ถาไมร กตอบไมได ท าอยางไรจงจะร อยทตวนกศกษาเอง คอ

ตงใจและอานใหมาก ท าความเขาใจใหด และจดจ าใหไดดวย มคาถากนตกอยบทหนงวา

“จ าได ใชถกตอง วองไว”

ศาสตราจารยประพนธ ศาตะมาน

23

ค าน า

การเขยนตอบขอสอบทางกฎหมายนน ไมวาในระดบปรญญาทางกฎหมาย เนตบณฑต

ทนายความ ผชวยผพพากษา อยการผชวยหรอสายวชาชพกฎหมายตาง ๆ ใหความส าคญ

ในวธการเขยนตอบขอสอบวชากฎหมายเปนอยางมาก นกศกษาจงตองเขยนตอบขอสอบอยาง

ถกตอง ชดเจน ครบประเดนเปนขนเปนตอน สละสลวยโดยใชภาษาทางกฎหมายจงจะไดคะแนนด

เอกสารฉบบนมวตถประสงคจดท าขนเพอชวยเปนแนวทางใหนกศกษาทราบถงวธการ

เขยนตอบขอสอบทางกฎหมายไดอยางถกรปแบบ ซงจะท าใหนกศกษาไดคะแนนมากขน โดยได

รวบรวม คดลอกขอมลจากหนงสอ “คมอนกศกษา เขยนตอบขอสอบวชากฎหมาย ภาคหนง”

ของอาจารยยงยศ เอยมทอง และหนงสอ “ค าแนะน านกศกษากฎหมาย” ของอาจารยธานนทร

กรยวเชยร ตลอดจนหนงสอ ต ารา เอกสารอนๆทเกยวของ และขอขอบคณรานปแอนดนอง ทได

อปการะในการจดพมพในครงน ผจดท าขอขอบคณมา ณ ทนดวย

ส านกวชานตศาสตร

สงหาคม 2561

24

สารบญ หนา

ค าน า ก

การเขยนตอบขอสอบวชากฎหมาย 1

การใชภาษาเขยน 1

ประเภทค าถามวชากฎหมาย 2

การวเคราะหค าถามวชากฎหมาย 3

วธฝกเขยนตอบ 4

การวางแผนเขยนค าตอบ 5

โครงสรางการเขยนตอบแบบสสวน 7

โครงสรางการเขยนตอบแบบสามสวน 9

โครงสรางการเขยนตอบแบบสองสวน 11

โครงสรางการเขยนตอบแบบหนงสวน 12

โครงสรางการเขยนตอบแบบอนๆ 14

การยกหลกกฎหมาย 17

การฝกการเขยนตอบขอสอบ 18

ขอควรระวงและการปฏบตตวในหองสอบ 19

ยทธวธในการเขยนตอบขอสอบ 19

เอกสารอางอง 20

บทความเรอง การเกงขอสอบ 21