Post on 28-May-2015
description
ปรั�ชญากรั�ก :บ่อเก ดภู�มิ ป�ญญาตะวั�นตก
บ่ทท�� ๑ ควัามิหมิายและขอบ่ขายปรั�ชญา•ขอบ่ขายเน !อหา•ควัามิหมิายของปรั�ชญา•ปรั�ชญาก�บ่ศาสนาและศาสตรั%ตางๆ•สาขาปรั�ชญา
- อภู ปรั�ชญา- ญาณวั ทยา- ตรัรักศาสตรั%- จรั ยศาสตรั%- ส)นทรั�ยศาสตรั%
ควัามิหมิายของปรั�ชญา
ปรั�ชญา
ควัามิรั�*อ�นปรัะเสรั ฐ ควัามิรัอบ่รั�* หรั อควัามิรั�*ข�!นส�ง( ควัามิหมิายเน*นไปท��ควัามิรั�* ผู้�*รั�*)
Philosophy
ควัามิรั�กในควัามิรั�* หรั อควัามิรั�กในควัามิรัอบ่รั�* (The Love of Wisdom)(ควัามิหมิายเน*นกรัะบ่วันการัแสวังหาควัามิรั�*อย�เสมิอ)
ปรั ช0ญา
Philos Sophia
รั�* , เข*าใจรัอบ่, ปรัะเสรั ฐ+
ควัามิรั�ก, ควัามิสนใจ ควัามิรั�*+
น�กปรั�ชญา หรั อ Philosopher
• พิ ธากอรั�ส เป3นผู้�*ใช*ค4าน�! เป3นคนแรัก• น�กปรั�ชญาต*องการัศ5กษาท)กเรั �อง• เน !อหาของปรั�ชญาก นพิรัมิแดนกวั*างท��ส)ดท��สต ป�ญญาของมิน)ษย%จะอ4านวัย
ขอบ่ขายปรั�ชญา• รัวัมิควัามิวัา ปรั�ชญาเป3นเรั �องของควัามิรั�* ท�!งการัแสวังหาควัามิรั�* (Seek Wisdom) และควัามิรั�*ท��ค*นพิบ่แล*วั (Wisdom Sought) ล*วันอย�ภูายในขอบ่ขายของวั ชาปรั�ชญาท�!งส !น
ปรั�ชญาก�บ่ศาสนาและศาสตรั%ตางๆ•คนเรัาค ดอยางมิ�เหต)ผู้ลเพิ �อหาค4าตอบ่ให*ก�บ่
ป�ญหาใด ค4าตอบ่ของป�ญหาน�!นจ�ดเป3นควัามิรั�*เช งปรั�ชญา•ควัามิรั�*เช งปรั�ชญาเป3นควัามิรั�*แบ่บ่ปลายเป7ด (Open-Ended)•ป�ญญาทางศาสนาเป3นควัามิรั�*แจ*งท��ไมิมิ�ควัามิเคล อบ่แคลงสงส�ยแตปรั�ชญา (Philosophy) เป3นควัามิรั�*ท��ย�งต*องพิ ส�จน%ตอไป
ปรั�ชญาก�บ่ศาสนาและศาสตรั%ตางๆ• เมิ �อใดควัามิรั�*เช งปรั�ชญาได*รั�บ่การัพิ ส�จน%ด*วัยวั ธ�
ทางคณ ตศาสตรั%หรั อการัส�งเกตทดลอง เมิ �อน�!น ควัามิรั�*น�!นกลายเป3น ศาสตรั%
•ควัามิรั�*ท��จะเป3นศาสตรั%ได*ต*องผู้านการัส�งเกตและพิ ส�จน%ทดลองจนได*ผู้ลในเก อบ่ท)กครั�!ง
ควัามิส�มิพิ�นธ% รัะหวัางปรั�ชญา ศาสนาและวั ทยาศาสตรั%
ประเด็�น ปร�ชญา ศาสนา วิ�ทยาศาสตร�
ค4าจ4าก�ดควัามิ
รัะบ่บ่ควัามิค ด ของมิน)ษย%
จ�กรัวัาลวั ทยา
ควัามิรั�*ส5ก โลก ท�ศน% และหล�ก
ด4าเน นช�วั ต
โลกทาง กายภูาพิ รัะบ่บ่ท��
อย�ภูายนอกมิน)ษย%
พิ�ฒนาการั
เก ดข5!นพิรั*อมิ ก�บ่มิน)ษย% แต
เป3นรัะบ่บ่ในสมิ�ยกรั�ก
เก ดข5!นพิรั*อมิ มิน)ษย% ล�ทธ พิ ธ� เก ดข5!น จากน�!น
ศาสนาอ)บ่�ต ข5!น
แยกต�วัออกจาก ปรั�ชญา ในชวัง
ศตวัรัรัษท�� ๑๗
บ่อเก ด ควัามิสงส�ย ควัามิกล�วั
ต*องการัหล)ดพิ*นจากท)กข%
ต*องการัควับ่ค)มิธรัรัมิชาต
ควัามิส�มิพิ�นธ% รัะหวัางปรั�ชญา ศาสนาและ วั ทยาศาสตรั% (ตอ)
ประเด็�น ปร�ชญา ศาสนา วิ�ทยาศาสตร�
ส �งท��ศ5กษา โลกวั�ตถุ)และจ ตใจ
จ ตใจ โลกวั�ตถุ)
วั ธ�การั น รัน�ยและอ)ปน�ย
ปรัะสบ่การัณ% ทางศาสนา
ข�ดเกลาจ ตใจ
น รัน�ย การัลด ทอน เน*นวั ธ�การั
วั เครัาะห%เป<าหมิาย ควัามิรั�* ควัามิ
จรั ง
เข*าถุ5งควัามิจรั ง ส�งส)ด อย�ก�บ่ พิรัะเจ*า น พิพิาน
อธ บ่าย ท4านายและควับ่ค)มิธรัรัมิชาต
ข*อจ4าก�ด
โลกภูายในของ มิน)ษย% พิ ส�จน%
ตรัวัจสอบ่ได*ยาก
บ่างล�ทธ เน*นศรั�ทธาท��ขาดสมิด)ลทางป�ญญา
สนใจเฉพิาะโลกวั�ตถุ)
สาขาวั ชาปรั�ชญา
อภู ปรั�ชญา (Metaphysics)
ญาณวั ทยา (Epistemology)
จรั ยศาสตรั% (Ethics)
ส)นทรั�ยศาสตรั% (Aesthetics)
ตรัรักศาสตรั% (Logic)
1. อภู ปรั�ชญา (Metaphysics) หมิายถุ5ง ....
“ปรั�ชญาท��เก��ยวัข*องก�บ่ส �งท��อย�นอกเหน อจากการัเห>นท��วัๆไปหรั อควัามิรั�*ท��อย�นอกเหน อการัรั�*เห>นใดๆ แตสามิารัถุรั�*และเข*าใจด*วัยเหต)ผู้ล”
พลตร�พระเจ้�าวิรวิงศ�เธอกรมหม� นนราธ�ปพงศ�
“เป3นสาขาหน5�งของปรั�ชญาบ่รั ส)ทธ ? ท��วัาด*วัยควัามิจรั งอ�นต มิะ (Ultimate Reality) ค อ
ควัามิส�งส)ดซึ่5�งเป3นแกนแท*ของส �งท�!งมิวัล
1.1 วั�ตถุ)น ยมิ (Materialism) ควัามิจรั งค อสสารั/พิล�งงาน1.2 จ ตน ยมิ (Idealism) ควัามิจรั งค อจ ต1.3 ทวั น ยมิ (Dualism) ควัามิจรั งค อพิล�งงานและจ ต
Metaphysics of Heraclitus
“...สรัรัพิส �งเคล �อนไหวัไปเป3นกรัะแส...ทานไมิ สามิารัถุก*าวัลงในแมิน4!าสายเด�ยวั (กรัะแสน4!าท��
ไหล)ได*ถุ5งสองครั�!ง เพิรัาะน4!าใหมิไหลมิาท��ต�วั
เรัาตลอดเวัลา...”
“...ไมิมิ�อะไรัเท��ยงแท*นอกจากควัามิเปล��ยนแปลง...โลกน�! ซึ่5�งเป3นโลกเด�ยวัก�นส4าหรั�บ่ท)กคน ไมิมิ�เทพิเจ*าองค%ใดหรั อมิน)ษย%คนใดสรั*างข5!นมิา หากแตโลกน�!ได*เป3นไป ก4าล�งเป3นไป และจ�กเป3นไฟ อมิตะ...”
2. ญาณวั ทยา (Epistemology) หมิายถุ5ง....
2.1 ผู้�สสาการั (Sensation) ควัามิรั�*จากปรัะสาทส�มิผู้�ส2.2 เหต)ผู้ล (Reason) ควัามิรั�*จากเหต)ผู้ล2.3 อ�ชฌิ ตกญาณ (Intuition) ควัามิรั�*จากการัหย��งรั�*
“วั ชาท��วัาด*วัยควัามิรั�*หรั อทฤษฎี�ควัามิรั�* ซึ่5�งปรัะกอบ่ไปด*วัยบ่อเก ดของควัามิรั�*, ธรัรัมิชาต ของควัามิรั�*, ขอบ่เขตของควัามิรั�*และควัามิสมิเหต)สมิผู้ลของควัามิรั�*”
Epistemology of Plato
ควัามิรั�* หมิายถุ5ง การัค*นพิบ่มิโนคต (Idea)
ส �งท��เรัาปรัากฏตอเรัาเป3นเพิ�ยงมิายาหรั อสวันหน5�งของมิโนคต
ทานค ดวัา คนเรัารั�*ส �งตางๆได*อยางไรั ?
3. ตรัรักศาสตรั% (Logic) หมิายถุ5ง...เป3นวั ชาท��เสนอข*อค ด กฎีเกณฑ์% รัะเบ่�ยบ่ แบ่บ่แผู้นตางๆเก��ยวัก�บ่เรั �องเหต)ผู้ล ผู้�*ศ5กษาวั ชาปรั�ชญา
อาศ�ยตรัรักศาสตรั%เป3นเครั �องมิ อในการัเข*าถุ5งปรั�ชญา
ก4าหนดหาเหต)ผู้ล ๒ แบ่บ่ใหญๆ ค อ
ขอบ่เขตของตรัรักศาสตรั%
วั ธ�การัน รัน�ย
วั ธ�การัอ)ปน�ย
วั ธ�การัน รัน�ย
ดอกไมิ*ส�ขาวัมิ�กล �นหอมิ (ควัามิรั�*เด มิ หรั อปรัะโยคอ*าง)ดอกมิะล มิ�ส�ขาวั (ควัามิจรั งยอย)ดอกมิะล มิ�กล �นหอมิ (ข*อสรั)ป)
วั ธ�การัอ)ปน�ย
แมิชอบ่ช !อส นค*าท��มิ�ของแถุมิ (ควัามิจรั งยอย ปรัะโยคอ*าง)พิ��สาวัชอบ่ซึ่ !อส นค*าท��มิ�ของแถุมิ (ควัามิจรั งยอย ปรัะโยคอ*าง)เพิ �อนผู้�*หญ งชอบ่ซึ่ !อส นค*าท��มิ�ของแถุมิ (ควัามิจรั งยอย ปรัะโยคอ*าง)ป<าชอบ่ซึ่ !อส นค*าท��มิ�ของแถุมิ (ควัามิจรั งยอย ปรัะโยคอ*าง)ผู้�*หญ งชอบ่ซึ่ !อส นค*าท��มิ�ของแถุมิ (ข*อสรั)ป)
ป�ญหาทางจรั ยศาสตรั%4.1 ควัามิมิ�อย�ของค)ณคาควัามิด�4.2 เกณฑ์%การัต�ดส นควัามิด�4.3 อ)ดมิคต ของช�วั ต
4. จรั ยศาสตรั% (Ethics) หมิายถุ5ง...
แนวัค ดท��วัาด*วัยเกณฑ์%แหงควัามิปรัะพิฤต ของมิน)ษย%
Socrates
“ควัามิรั�*ค อค)ณธรัรัมิ (Knowledge is Virtue)”
“...ไมิมิ�ใครัท4าผู้ ดโดยจงใจ...”
Aristotle
“ควัามิส)ขค อก จกรัรัมิของวั ญญาณท��สอดคล*องก�บ่ค)ณธรัรัมิท��สมิบ่�รัณ%”
ค)ณธรัรัมิ หมิายถุ5ง ค)ณสมิบ่�ต ท��ด� เชน ควัามิกล*าหาญ ควัามิเส�ยสละ ควัามิซึ่ �อส�ตย% ควัามิย)ต ธรัรัมิ ซึ่5�งมิ�อย�ในจ ตใจจนเป3นล�กษณะน ส�ย (State of character)
5. ส)นทรั�ยศาสตรั% (Aesthetics) หมิายถุ5ง...
วั ชาท��วัาด*วัยควัามิงามิและส �งท��งามิท�!งในงานศ ลปะและในธรัรัมิชาต
ป�ญหาทางส)นทรั�ยศาสตรั% อะไรัค อส �งสวัยงามิ ? เรัาจะต�ดส นได*อยางไรัวัาอะไรังามิ ? เรัาใช*อะไรัเป3นมิาตรัฐานในการัต�ดส นวัา
อะไรังามิหรั อไมิงามิ ?
คนจะงามิ งามิน4!าใจใชใบ่หน*า
จบ่บ่ทท�� ๑
ต ดตามิผู้ลงานอ �นๆ ของเรัาได*ท��