1

บทท ๑

ความรพนฐานเกยวกบการใชภาษาในการแสดงออกทางวชาการ

การศกษาในระดบอดมศกษาไมใชการทผเรยนจะตองเขาหองเรยนเพอฟงค าบรรยายจากอาจารยผสอน

และรบมอบหมายงานใหไปท าเทานน หากแตวาทกคนจะตองศกษาคนควาเพมเตมทงในและนอกหองเรยนเพอใหมความรอบรกวางขวางในทกสงอยาง ทงแวดลอมตวเรา และหางไกลจากตวเรา ศกษาทงอดต ปจจบน และอนาคต รจกคดพจารณาอยางมหลกการและเหตผล สามารถด าเนนชวตตอไปอยางมความสข รจกตดสนใจและแกไขปญหาชวตไดอยางด มศลปะในการด าเนนชวต นอกจากจะดแลตวเองไดอยางด มคณภาพชวตแลวกควรจะไดดแลชวยเหลอสงคมไดดวย ไมวาจะเปนการแสดงความคดเหน ชวยถายทอดความร การลงมอปฏบตชวยเหลอ และการเปนผน าชมชนในดานตางๆ ซงจ าเปนจะตองมความสามารถทางการใชภาษาในการแสดงออกทางวชาการ

ลกษณะของการใชภาษาเชงวชาการ 1..เปนภาษาทถกตองตามหลกไวยากรณ

2.ใชภาษาระดบมาตรฐานราชการ อาจมภาษาระดบกงทางการ หรอภาษาระดบอนปะปนไดบาง

3.เสนอสาระและแนวคดอยางเปนระบบระเบยบ มล าดบขนตอนทด มความเหมาะสม

4.มการก าหนดจดมงหมายไวชดเจนเนอหาสาระทสอออกมาตองเปนไปตามจดมงหมาย

5.มการขยายความและเสรมแนวคดดวยเหตและผลประกอบอยางถกตองตามหลกวชาการ

ดวยการอางองขอมล บคคล สถต ตวอยางตางๆ

6.หากมการใชศพทเฉพาะของวงวชาการทเกยวของควรใชเทาทจ าเปนเทานน

7.ในการสรปประเดนส าคญตางๆตองมความกระชบ รดกม แจมแจง ตรงประเดน

การใชภาษาในการแสดงออกทางวชาการ การใชภาษาในการแสดงออกทางวชาการมอย ๒ ลกษณะใหญคอ

1.การใชภาษาในการแสดงออกทางวชาการโดยการพด

2.การใชภาษาในการแสดงออกทางวชาการโดยการเขยน

การใชภาษาในการแสดงออกทางวชาการโดยการพด

การพดเชงวชาการ

2

การพด เปนการสอสารทสะดวก รวดเรว ประหยด และสามารถโตตอบไดทนททงยงสามารถทจะสงเกตเหนกรยา สหนา ทาทาง น าเสยง อารมณ ความรสก ตลอดจนปฏกรยาตางๆทเกดขนไดดวย นอกจากการพดทวไปในชวตประจ าวนแลว ยงสามารถน าการพดไปใชในเชงวชาการไดดวย

การพดเชงวชาการมลกษณะเนอหาสาระแตกตางจากการพดสนทนาหรออภปรายเรองทวๆไป กลาวคอ เปนการพดทมงเสนอสารอนเปนความรและความคดเหนอยางมหลกวชาในว งการของศาสตรตางๆ (สโขทยธรรมาธราช.๒๕๕๑: ๒๘๓) การพดเชงวชาการมหลายประเภทดวยกน เชน การบรรยาย การอภปราย การสนทนา การประชมปรกษา การแสดงความคดเหน เปนตน

การใชภาษาในการแสดงออกทางวชาการโดยการเขยน

การเขยนเชงวชาการ

การเขยนเชงวชาการมลกษณะเนอหาสาระแตกตางจากการเขยนเรองทวๆไป กลาวคอ เปนการเขยนทเปนการถายทอดความร ความคดเหน ทศนคต ฯลฯ ของผเขยนในเรองใดเรองหนงอยางมระบบ แลวน ามาเรยบเรยงเปนขอความทมการอางองอยางนาเชอถอ อาจมการวเคราะหขอมลและเสนอแนะอยางนาสนใจและเปนประโยชน ในการเขยนเชงวชาการน ผเขยนจะตองใชภาษาทเปนทางการ(คณาจารยภาควชาภาษาไทยและภาษาตะวนออก.๒๕๕๑: ๖๕) การเขยนเชงวชาการมหลายประเภทดวยกน เชน การเขยนรายงาน การเขยนแสดงความคดเหน การเขยนบทความ สารคด จดหมายราชการ จดหมายธรกจ เปนตน

กอนทจะไดเรยนรและฝกหดเกยวกบการพดและการเขยนเชงวชาการ ผเรยน ควรจะไดศกษาเกยวกบ เรองของ ภาษา ระดบของภาษา ตลอดจนคณลกษณะทดของผพดและผเขยนงานเชงวชาการกอนดงตอไปน

ภาษา ค าวา “ภาษา” ทใชในภาษาไทย มรากศพทมาจากค าในภาษาสนสกฤตวา “ภาษ” และภาษา

บาลวา “ภาสา” มความหมายตามรากศพทวา ถอยค า หรอ ค าพด ตรงกบค าวา Language ในภาษาองกฤษ(คณาจารยภาควชาภาษาไทยและภาษาตะวนออก . ๒๕๕๑:๘)

โดยทวไปแลวเมอใชค าวา “ภาษา” เฉยๆ มกหมายถงวจนภาษา หรอภาษาถอยค าเทานน ไมรวมถงอวจนภาษาหรอภาษาทไมใชถอยค า (มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. ๒๕๕๑: ๓๐.)

การสอสารในชวตประจ าวนของมนษยจะเปนกระบวนการทแสดงออกใหบคคลอนรบทราบถงความในใจของเองไมวาจะเปนเรองของความคด อารมณ ความรสก ทศนคต ความตองการในเรองตางๆ ในการแสดงออกซงความในใจของตนนมนษยใชภาษาเปนเครองมอ นกวชาการทสนใจศกษาเรองการใชภาษาของมนษยเหนวา มนษยมการแสดงออกโดยผานภาษาในหลายลกษณะ เชน ผานภาษาทเปนถอยค า กรยาอาการ หรอในบางครงยงมการแสดงออกผานภาษาทไมใชถอยค า หรอกรยาอาการเลย เชนวต ถภาษา เทศะภาษาเปนตน(คณาจารยภาควชาภาษาไทยและภาษาตะวนออก . ๒๕๕๑:๒๖) นนกคอ การสอสารในชวตประจ าวนนนจะมการใชภาษาทเปนทงวจนภาษาและภาษาทเปนอวจนภาษาในลกษณะตางๆกนไปดวย

วจนภาษา คอ ภาษาถอยค า ถอยค า คอ เสยงพดทมนษยตกลงกนเพอใหท าหนาทแทนมโนภาพของสงตางๆ ทมนษยดวยกนสามารถรบรไดทางประสาทสมผสตางๆ ไดแก ทางตา ห จมก ลน และกาย มนษย

3

บางพวกบางเหลาทมความเจรญมากแลวยงไดคดเครองหมายแทนเสยงพดและเขยนลงไวเปนลายลกษณอกษรไดอกดวย ลายลกษณอกษรนนกถอวาเปนถอยค าดวยเหมอนกน(มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. ๒๕๕๑: ๓๐.)

อวจนภาษา คอ ภาษาทไมใชถอยค า อาจจะเปนกรยาทาทางตางๆ ทปรากฏออกมาทางรางกายของมนษยเปนสวนใหญ และสามารถสอความหมายได จงมผเรยกอกอยางหนงวา กายภาษา(body language) สารทปรากฏออกมาทางอวจนภาษาหรอกายภาษาของผใดสวนใหญจะบงบอกถงความรสกและบคลกลกษณะ ของผนน เชน อาการยมแยมแจมใส หรออาการบงตงขณะพด(มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. ๒๕๕๑: ๓๒) หรออาจจะเปนวตถตางๆเวลา สญลกษณตางๆทสอความหมายได กลาวไดวาอวจนภาษา คอ ทกสงอยางท นอกเหนอจากถอยค าโดยผคนในสงคมนนทงทตงใจและไมตงใจ สอความหมายและตความได(คณาจารยภาควชาภาษาไทยและภาษาตะวนออก . ๒๕๕๑:๒๖) อวจนภาษา แบงไดอยางนอยเปน ๖ ประเภทคอ

1. กายภาษา(bodily action language)

กายภาษา หรออาการภาษา เปนการสอความหมายดวยการเคลอนไหวของรางกายภายนอก ไดแก การใชศรษะ สหนา การใชสายตา การใชมอ การใชคว การใชปาก การใชแขน การใชขา การใชทาทาง การสมผส

2. ปรภาษา(para language)

ปรภาษาเปนการสอสารความหมายทแฝงอยในภาษาถอยค า บางต าราใชค าวาน าเสยง ปรภาษาทแฝงเกาะอยกบภาษาพด เชน การพดเสยงเบา การพดเสยงหนก การพดเสยงเนอยๆ ทสอแสดงความหมายตางๆทแฝงอย ซงตองอาศยการตความ ปรภาษาทแฝงเกาะอยในกหารเขยน สามารถพบไดจากลายมอการเขยน ซงสามารถสอความหมายบางอยางได เชน ลายมอผมการศกษานอยกบผมการศกษาสง

3. วตถภาษา(object language)

วตถภาษา สอความหมายไดจากวตถซงเปนสงของเครองใชตางๆ ทเราใชในชวตประจ าวน เพราะสะทอนสภาพของบคคล ความรสกนกคดอนๆ เชนบางคนชอบแตงตวเปดเผย บางคนชอบแตงตวมดชด เพอสอใหผอนไดรบทราบถงความเปนตวเองในขณะนน นอกจากนเสอผายงสามารถบอกถงสถานภาพหรออาชพของบคคลได จากเสอผาทสวมใสท าใหเราทราบวาเปน ขาราชการ ทหาร ต ารวจ นกธรกจ เปนตน

4. เทศะภาษา(space language)

เทศะภาษา เปนการสอความโดยการใชพนท ซงหมายความถง การเวนระยะหางระหวางบคคลซงเกยวของกบความตองการใชพนทของตน ตลอดจนการใชขนาดหรอสถานทของพนทส าหรบตอนรบผมาเยอน เชนการจบจองทนงของผเขารวมกจกรรมตาง สามารถตความไดวาชอบ หรอไมชอบ สนทสนมหรอไมสนทสนม เปนตน

5. กาลภาษา(time language)

กาลภาษา เปนเรองการใชเวลาเพอสอความบางอยางใหผอนทราบ เราสามารถสอความไดจากชวงเวลา การตรงเวลา หรอการยดเวลาในการพบปะกนได เปนตน

ชวงเวลาแบงเปน เชาตร เชา สาย เทยง บาย เยน หวค า และตอนมด เราสามารถทจะเลอกชวงเวลาในการนดหมายกบผอน และการเลอกชวงเวลาดงกลาวสามารถสอความบางอยางได

6. ภาษาสญญาณ(sign language)

4

ภาษาสญญาณ เปนอวจนภาษาอกประเภทหนงทใชอยเสมอในชวตประจ าวน ในภาษาองกฤษค าเหลานไดแก sign symbol code icon mark index

sign แปลวา สญญะ เดมแปลวา สญลกษณ ซงหมายถง สงใดกตามทก าหนดขน เพอแทนความหมายของอกสงหนง สญญะจงมความหมายกวาง ครอบคลมสงทตองการสอทงหมด และรวมถงสญญะทเปนถอยค าภาษาพดและถอยค าภาษาเขยนดวย

ดงนน สญญะ จงหมายรวมถง symbol ซงแปลวาสญลกษณะทคอนขางเปนนามธรรม เชน ไมกางเขน พระพทธรป เสมา เปนตน

code เปนสญญะทเรยกวา รหส เชนรหสมอส รหสโทรเลข รหสสนคา รหสนสต เปนตน

icon เปนสญญะทคลายคลงกบสงทหมายถง เชน ไอคอนในหนาจอคอมพวเตอร ปายหามสบบหร เปนตน

mark แปลวา เครองหมายผลตภณฑทางอตสาหกรรม(อ.ย.) ไดแกเครองหมายการคาตางๆ เครองหมายทชาวปาท าไวเพอไมใหหลงทางในตอนกลบ เปนตน

index หมายถง ดชนทเปนตวชความหมายของอกสงหนงอยางเปนนย เชน ดชนหนวนน อากาศรอนอบอาว แสดงวาฝนใกลจะตก เปนตน

นอกจากน สญญาณภาษา ยงหมายรวมถงสงทเราใชเตอนในชวตประจ าวนทมอยทวไป คอ สญญาณไฟจราจร ปายสญญาณจราจร สญญาณเตอนภย สญญาณเสยงเขาเรยน -เลกเรยน สญญาณธง สญญาณมอของลกเสอหรอต ารวจจราจร เปนตน

ภาษามอ(hand sign language) หมายถง ภาษาใบทผพการทางการไดยนใชสอสารระหวางกน ผทจะใชภาษามอไดจ าเปนตองเรยนภาษามอ ซงแตละประเทศกอาจก าหนดทาทางภาษาแตกตางกนได (คณาจารยภาควชาภาษาไทยและภาษาตะวนออก . ๒๕๕๑:๒๕-๓๓)

ระดบของภาษา

ความรพนฐานอกอยางหนงทตองค านงถงส าหรบการใชภาษาในการแสดงออกทางวชาการ ไมวาจะเปนการพดหรอการเขยนกคอเรองระดบของภาษา

ทกครงทมผสงสารหรอรบสาร ไมวาจะเปนการพด การเขยน การฟงหรอการอาน กตาม สงทผใชภาษาทง ๒ ฝายจะตองค านงถงนอกจากเนอเรอง หรอความคดทจะสอสารกนกคอ ระดบของภาษา(จไรรตน ลกษณะศร. ๒๕๔๓ : ๖๙)

ระดบของภาษาถกก าหนดโดยบรบทของการใชภาษา หรอสงแวดลอมในการใชภาษาแตละครง ซงไดแกความสมพนธระหวางผสงสารกบผรบสาร กาลเทศะ ระดบภาษาเปนสงทผใชภาษาตองค านงถง เพราะหากใชไมเหมาะกบระดบของภาษา การสอสารกจะไมประสบผลส าเรจตามตองการ เราอาจแบงระดบของภาษาไดดงน

1. ภาษาระดบพธการ

มลกษณะเปนภาษทสมบรณแบบ คอ ใชภาษาทมการรางและแกไขแลวเรยบเรยงอยางถกตองตามไวยากรณ รปประโยคยาวและซบซอน บางครงถงขนมอลงการทางภาษาอยางงดงาม รปประโยคเปนประโยค

5

ความซอนทมขอความขยายคอนขางมาก ถอยค าทใชเปนค าระดบสง ภาษาระดบพธการจงเปนภาษาทงดงาม ไพเราะ และประณต ผใชภาษาระดบนตองระมดระวงอยางยง นอกจากจะใชในโอกาสส าคญ เชนในงานพระราชพธแลวยงใชในวรรณกรรมชนสงอกดวย

2. ภาษาระดบมาตรฐานราชการ

การใชภาษาไทยในระดบนมทงการใชถอยค าระดบสงเชนค าราชาศพท ค าแสดงความสภาพ และการใชถอยค าระดบสามญทใชเปนภาษาราชการและใชสอสารกนทวไปในภาษาไทย จดเปนภาษาไทยในระดบสงทถกตองตามหลกไวยากรณและสมบรณแบบ แมจะไมตกแตงประณตไพเราะเทากบภาษาระดบพธการ แตมความชดเจน สภาพ สละสลวย ใชในโอกาสส าคญทเปนทางการ และใชในการพด การเขยนวชาการตางๆ

3. ภาษาระดบกงทางการ

ใชในการตดตอสอสารกบคนทไมสนทสนมกน หรอใชตดตอธรการงาน และน าไปใชเขยนบทความแสดงความคดเหน สารคดทองเทยว หรอเรองเลาตางๆ ทผเขยนตองการใหผอานรสกเหมอนฟงผเขยนเลาเรองอยางไมเปนทางการ สรางความคนเคยใหกบผเขยนและผอาน

เปนภาษาทใชในการพดและเขยนในชวตประจ าวน ยงคงมความสภาพอย แตไมเครงครดเทาภาษาแบบเปนทางการ ใชค าในระดบสามญ มภาษาระดบสามญเขามาปะปนได สามารถใชรปประโยคงายๆ และละสวนของประโยคได ภาษาระดบกงทางการ

4. ภาษาระดบสนทนา

เปนภาษาทใชในการสนทนาทวๆไปในชวตประจ าวน ในกรณทผสงสารคนเคยกบผรบสาร หรอในการตดตอการงานทวไป ใชทอยในระดบค าต า มการใชค าตด ค ายอ ค าแสลง แตไมใชค าหยาบ ใชรปประโยคงายๆ ไมซบซอน เราพบภาษาระดบสนทนาอยในงานเขยนประเภทบทละคร นวนยาย เรองสน รายงานขาว เปนตน

5. ภาษาระดบกนเองหรอภาษาปาก

เปนภาษาทใชสนทนากบคนทสนทสนมคนเคยกนมากๆ มกใชพดในสถานททเปนสวนตวและเมอตองการความสนกสนานหรอในการดาเมอทะเลาะกน ภาษาระดบกนเองนจะมค าตด ค าหยาบ ค าแสลง ค าต า อยเปนจ านวนมาก ตามปกตไมใชในงานเขยน นอกงานเขยนบางประเภท เชน การเขยนขาวโดยเฉพาะขาวกฬาหรองานเขยนทตองการความสมจรง เชน นวนยาย เรองสน บทละคร ในปจจบนพบวาในแวดวงสอมวลชนมการใชภาษาระดบกนเองมากขน ทงในงานโฆษณา การเขยนขาว เปนตน(คณาจารยภาควชาภาษาไทยและภาษาตะวนออก. ๒๕๕๑ : ๑๖-๒๓) ความรพนฐานตางๆทไดกลาวไปแลว เปนสงจ าเปนทจะตองศกษากอนใหเกดความรเบองตนเพอทจะไดน าไปใชในการคด พจารณา เรยนรเพมเตมและฝกฝนในรายละเอยดตอไป การศกษาอะไรกตามถาขาดพนฐานกจะท าใหเกดอปสรรคปญหาในการศกษาระดบสง ทงในเชงกวางและเชงลกในอนาคต

เอกสารอางอง กหลาบ มลลกะมาส. วรรณกรรมไทย. กรงเทพฯ : รามค าแหง, ๒๕๒๑.

คณาจารยภาควชาภาษาไทยและภาษาตะวนออก. ศลปะการแสดงออกทางภาษา.พมพครงท ๕. มหาสารคาม : มหาวทยาลยมหาสารคาม, ๒๕๕๑.

6

จไรรตน ลกษณะศร. ภาษากบการสอสาร. มหาวทยาลยศลปากร,๒๕๔๓.

ยภา สภากล. การสอความ. เชยงใหม : โครงการต ารา คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม, ม.ป.ป.

วนดา บ ารงไทย. การพดและการเขยนในโอกาสพเศษ. กรงเทพฯ : สวรยาสาสน, ๒๕๕๑.

สโขทยธรรมาธราช,มหาวทยาลย. เอกสารประมวลสาระชดวชา ภาษาไทยเพอการสอสาร หนวยท ๑-๗, พมพครงท ๘. นนทบร : ๒๕๕๑.

สโขทยธรรมาธราช,มหาวทยาลย. เอกสารประมวลสาระชดวชา ภาษาไทยเพอการสอสาร หนวยท ๘-๑๕, พมพครงท ๘. นนทบร : ๒๕๕๑.

บทท 2

ประเภทและรปแบบของงานเขยนทางวชาการ

การเขยนเปนยทธวธในการน าเสนอแนวคด เจตนคตและองคความรเพอใหผอานไดรบร เขาใจ เชอถอและเกดความประทบใจในเนอหาสาระทถกสงออกไปผานทางสญลกษณทเปนลายลกษณ อกษร โดยทผเขยนตางกมวตถประสงคและวธการเลอกใชภาษาทเฉพาะเจาะจงลงไปในการเขยนทแตกตางกนออกไปอยางหลากหลาย ซงในมมมองนนน นบเปนการใหความส าคญกบผเขยนเปนหลก

ประเภทของการเขยน

สามารถจ าแนกจดมงหมายและกลวธในการใชภาษาของการเขยนออกไดเปน 4 ประเภทใหญ ๆ (Beths, Katharine: 199912) ดงน

1) การเขยนเพออธบายความ (Explanation) เปนการเขยนทผเขยนมงอธบายหรอชแจงใหผอานไดมความเขาใจเรองทตองการจะสอใหงายขนดวยการอธบายขยายความในเรองตางๆ ใหเหนถงความจรงอยางเปนเหตเปนผลทเชอมโยงกน เชน หลกการ แนวคดทฤษฎ หรอองคความรทงหลาย ตวอยางของการเขยนทมจดมงหมายเพอการอธบายความ ไดแก การอธบายความหมายของค าศพททมใชในหนงสอ หรอบทความซงเปนค าศพทเฉพาะทมใชในหนงสอทางสงคมและวฒนธรรม เชน อธบายค าวา ลกษณะการขามชาตนยม อตลกษณชาตพนธ การปรบตว ภาพสะทอนทางสงคมทปรากฏในวรรณกรรม หรอสนทรรสทางวรรณคด เปนตน

2) การเขยนเพอพรรณนาความ (Description) หมายถงการทผเขยนน าเรองราวทรบรมา อาจเปนจากการอาน การฟง หรอจากเหตการณ ประสบการณทประสบพบเหน มาถายทอดเปนขอเขยนทเปนล าดบขนตอน โดยไมมรายละเอยดมากนก ตวอยางเชน การเขยนบรรยายเลาประสบการณการแกปญหาในการปฏบตงาน เชน การเขยนเลาเรองถงการเดนทางผจญภยในพนทพเศษ การเดนทางทองเทยว การตดตามหาญาตทหายไปเปนหลายป หรอการเดนทางไปแสวงบญ เปนตน

3) การเขยนเพอชกจงจตใจ (Persuasion) นบเปนการเขยนทผเขยนตองการใหขอเขยนนนโนมน า ชกจงใหผอานเกดความเชอถอ เหนดวย และปฏบตตาม ซงอาจจะเปนสงทถกตองดงาม เชน การชกจงทเกยวกบการปฏบตตนใหสอดคลองกบหลกการและแนวคดทางพทธศาสนา การเชญชวนใหปฏบตตามกฎหมาย การขอความรวมมอใหปฏบตตามระเบยบทางราชการ เปนตน หรอขอเขยนโฆษณาจงใจลกคาใหมาซอสนคา เชน โฆษณาของบรรดาพรรคการเมองทงหลาย ทเขยนขนเพอตองการการสนบสนนจากผอาน เขยนเชญชวนใหชาวพทธไปตดทองฝงลกนมต เขยนโฆษณาขาย “ปซซา” แนวใหมของหางสรรพสนคา เปนตน

7

4) การเขยนเพอแสดงทศนะ (Expression) อนหมาย ถงการเขยนทตองการแสดงความคดเหน ตอเรองใดเรองหนง เปนการเสนอผลดผลเสย พรอมเหตผลประกอบ เพอใหผอานพจารณา หรออาจจะโนมนาวใหผอานยอมรบความคดเหนของผอาน การเขยนในลกษณะนมกอยในรปของบทความ บทวจารณตางๆ ทปรากฏตามหนงสอพมพ วารสารและนตยสารตาง ๆ

อยางไรกตาม ผเขยนตางลวนกมแนวคด ประสบการณ เจตนคตทหลากหลายแตกตางกนออกไปตามประสบการณ องคความรและภมหลง และเมอผเขยนตองการสอความหมายของสารทตนเองมอยไปยงผอานโดยพจารณาใหความส าคญกบผลทจะเกดขนกบผอานเปนหลกแลว จะตองค านงถงประเภทของงานเขยนทถกน ามาเลอกใชในการน าเสนอแนวคด เจตนคต ประสบการณและองคความรทมงสอสารออกไปอยางเหมาะสมและลงตว

2.1 ประเภทของงานเขยนทางวชาการ

กลาวโดยทวไปกวาง ๆ แลว บรรดางานเขยนตาง ๆ ทมงใหความส าคญกบผลทจะเกดขนกบผอานนน จ าแนกออกไดเปน 2 ประเภทใหญ คอ งานเขยนประเภทบนเทงคด (Fictions) และงานเขยนประเภทสารคด (Non - fictions) (http://interna- tionalschool. eduzones.com/winny/3620/) โดยงานเขยนประเภทบนเทงคดนน มกเปนงานเขยนทไมเครงครดในระเบยบแบบแผนในการใชภาษาทตายตวโดยเฉพาะ ภาษาทใชกมกจะไมเปนภาษาทางการ วธการเขยนขนอยกบกลวธ และรปแบบค าประพนธของการเขยนแตละคน งานเขยนประเภทนนน โดยสวนมากแลว นอกจากทผเขยนจะมงใหผอานไดร เขาใจและเชอถอในสารทผเขยนไดสงออกไปแลวนน ผเขยนยงมงทจะใหผอานไดเกดความประทบใจ (Impression) และอารมณสะเทอนใจ (Emotion) เกดจนตนาการ (Imagination) ตามออกมา งานเขยนประเภทนนน จงมกจะเลอกภาษาภาษาในการน าเสนอทเปนไดทงรอยแกวและรอยกรอง เชน เรองสน นวนยาย บทละคร บนทกประจ าวน และค าประพนธประเภทตาง ๆ สวนงานเขยนประเภทสารคด (Non - fictions) นน จะเปนงานเขยนทคณลกษณะตรงกนขามกบงานเขยนประเภทแรก คอ เปนงานเขยนทมงน าเสนอความร ความจรงทนาเชอถอ โดยเนนการเลอกใชภาษารอยแกวทเปนระเบยบแบบแผนทางการ เปนภาษาทสน กระชยและเขาใจงาย และมกเลอกใชส านวนโวหารทเหมาะสมกบเนอหาเพอสรางใหเกดความเขาใจชดแจงในเนอหา กลาวโดยกวาง ๆ แลวนน งานวชาการ หรอเอกสารวชาการทวไปทเปนวชาการ และเอกสารทใชประกอบการเรยนการสอน ซงงานเขยนประเภทน สามารถแบงออกเปนประเภทใหญ ๆ ไดเปน 9 ประเภท (ไพฑรย สนลารตน, 2552ซ 18 - 21) ดงน

2.1.1 ต ารา

เปนผลงานทางวชาการทเรยบเรยงขนอยางเปนระบบ ครอบคลมเนอหาสาระขอเนอหาวชาใดวชาหนง หรอหลกสตรกได ทสะทอนใหเหนถงความสามารถในการถายทอดวชาในระดบอดมศกษา ในการเรยนการสอนในระดบอดมศกษา เนอหาสาระของต าราตองมความทนสมย ต ารานอาจจะพฒนาขนมาจากเอกสารค าสอน ผศกษากสามารถท าความเขาใจดวยดวนตนเองโดยไมตองเขาเรยนเมอไดศกษาจากต าราน ต ารานตองมการจดท าเปนรปเลมใหเรยบรอย (http://www.human.msu.ac.th/pnoi/index.html) และกาจกลาวโดยสรปไดวา ต าราเปนไดทงหนงหนงสอวชาการโดยทวไป หรอเปนหนงสอทน ามาใชเพอการเรยนการสอน เชน ต าราวาดวยเรอง เสยงและระบบเสยงในภาษาเวยดนาม, กวนพนธ, คมภรสโพธลงการ, อลงการศาสตร, วรรณคดและวรรณคดวจารณ เปนตน

2.1.2 หนงสอวชาการ

เปนงานแตงหรอเรยบเรยงเพอใชประโยชนทางวชาการ ใชเปนคมอหรอเพอศกษาเรองใดเรองหนง เชน เอกสารหลกสตรศลปะศาสตรบณฑต สาขาภาษาเวยดนาม, คมอคร, ประวตบคคลส าคญ, อภธานศพท

8

ในวรรณคด หรอ พจนานกรมภาษาเวยดนาม - ภาษาไทย เปนตน งานเขยนประเภทน อาจจะเขยนในลกษณะวชาการ หรอกงวชาการกได อาจจะมการจดพมพเปนรปเลมถาวะ หรอใชชวคราวกแลวแตวตถประสงคของผจดท า

2.1.3 เอกสารค าสอน

เปนผลงานวชาการทใชประกอบในการบรรยายทใชในการเรยนการสอนสอนวชาใดวชาหนง ตามหลกสตรของสถาบนอดมศกษาทไมมการก าหนดต าราเรยนเอาไวโดยเฉพาะ โดยครผสอนอาจจะเปนผเรยบเรยงสะทอนใหเหนถงรายละเอยดเนอหาวชาทสอน และวธการสอนอยางเปนระบบ โดยพฒนาขนมาจากเอกสารประกอบการสอน จนมความสมบรณมากกวาเอกสารประกอบการสอน จดเปนเครองมอส าคญของผเรยนทสามารถน าไปศกษาดวยตนเอง หรอเพมเตมขนจากรายวชานน ๆ อาจจดพมพเปนรปเลมถาวร หรอเปนแผนปลวทเรยกวา ชท (Sheet) เอกสารค าสอนควรไดมหวขอการบรรยาย เนอหา วตถประสงค ตอลดจนกจกรรม สอประกอบการสอน และการประเมนผล

2.1.4 เอกสารประกอบการสอน

เปนเอกสารตาง ๆ ทน ามาใชประกอบในการเรยนการสอนทกระดบชน แตส าหรบระดบสถาบนอดมศกษาบางแหง อาจจะหมายถงเอกสารทมลกษณะคลายเอกสารค าสอน แตไมละเอยดเทาเอกสารค าสอน กลาวคอ มแผนการสอน สอ ประเมนผล ฯลฯ แตเนอหามพอสงเขปพอใชเปนแนวทางในการเรยนการสอน 1 รายวชา หรอทอาจจดท าเปนลกษณะเอกสารน าเสนอ Power point กอาจนบเปนได โดยผสอนไดบรรยายเพมเตมในรายละเอยด

2.1.5 หนงสออานประกอบ

หนงสออานประกอบ หมายถง หนงสอทหลกสตรหรอผสอนก าหนดใหใชอานประกอบการเรยนการสอน เพอเพมพนความรนอกเหนอไปจากการเรยนการสอนในชนเรยน กระทรวงศกษาธการกาจก าหนดรายชอหนงสออานประกอบใหนกเรยนหรอผเรยนไดเลอกอาน ส าหรบในการศกษาระดบอดมศกษานน ผสอนมกจะก าหนดรายชอหนงสออานประกอบใหผเรยนไดเลอกอานเพมเตม หรอเปนหนงสออานนอกเวลาทมการสอน อาจมลกษณะเปนวชาการ กงวชาการ หรออาจเปนบนเทงคด เชน วรรณคด เรองสน หรอนวนยาย เปนตน

2.1.6 งานแปล

งานแปลทางวชาการ หมายถง หนงสอแปลทแปลหรอเรยบเรยบจากภาษาหนงไปยงอกภาษาหนง มกเปนการแปลจากเอกสารตางประเทศเปนภาษาไทย ถาเปนการแปลโดยตรงกจะตองแปลตรงตามตนฉบบทกประการ แตถาเปนการแปลแบบเรยบเรยงกอาจดดแปลงไดตามความเหมาะสม งานแปรจะตองระบชอผเขยนและขอมลทเกยวของกบตนฉบบเดม และตองขอลขสทธจากเจาของเดมดวย งานแปลมกจะใชอานประกอบการเรยนการสอนมากกวาจะใชเรยนในหลกสตร

2.1.7 รายงานวชาการ

รายงานวชาการ เปนเรองราวทเปนผลจากการศกษาคนควาทางวชาการแลวน ามาเรยบเรยงอยางมระเบยบแบบแผน เรองราวทน ามาเขยนรายงานตองเปนขอเทจจรง หรอความรอนเกดจากการรวบรวมขอมลดวยวธการคนควาทเปนระบบ มลกษณะเปนวทยาศาสตร รายงานวชาการมหลากหลายประเภท เชน รายงานของนกเรยน รายงานของนสตนกศกษาประจ าภาคเรยน หรอประจ ารายวชา ภาคนพนธ รายงานการศกษาคนควาของหนวยงาน หรอรายงานการวจย เปนตน

9

2.1.8 งานวจย

งานวจยเปนกระบวนการแสวงหาความรทเปนระเบยบระบบตามหลกการทางวทยาศาสตร มความตอเนอง มการทดสอบและมการประเมนความนาเชอถอโดยวางอยบนหลกการและแนวคดทฤษฎทเปนทยอมรบ ไมใชเปนแนวคดแบบลอย ๆ ทไมใชเปนเพยงการเกบรวมรวมขอมลแลวมาประมวลเอาเอง หากมการวเคราะหวจารณแลวเขาสหลกการอปมาน (Inductive) และอปนย (Deductive) เปนทเรยบรอยแลว

2.1.9 บทความทางวชาการ

เปนงานเขยนทมการน าเสนอขอมล ทศนะ ตลอดจนขอเสนอแนะในเรองวชาการ ซงมกจะเปนขอมลหรอขอคนพบใหม ๆ ทผเขยนตองการเผยแพรผานสอมวลชน บทความวชาการแตกตางจากต าราในแงทวา บทความจะแสดงความคดเหนของผเขยนอยางชดแจง ภาษาทใชอาจไมเปนทางการเทาต ารา และมกมขนาดสนกวาต ารา เรองทเขยนกมกจะเปนเหตการณทก าลงอยในความสนใจของผอานขณะนน

กลาวโดยสรปแลว งานเขยนเชงวชาการนน ถงแมจะจดแบงประเภทออกไดอยางหลากหลายตามคณลกษณะทางรายละเอยดในการเลอกน าเสนอ แตงานเขยนทกประเภทนนตางกมคณลกษณะรวมกนอยประการหนงกคอ เปนงานเขยนทมงน าเสนอความจรง หรอความคดเหนอยางมหลกการแลเหตผล และมงน าไปใชเกยวกบการจดการเรยนการสอน หรอประโยชนตอวงวชาการแทบทงสน และคณสมบตรวมอกประการหนงทส าคญ คอ งานวชาการมรปแบบ (Form) อนเปนเครองมอในการน าเสนอเนอหาในการเขยนทคลายคลงกนโดยภาพรวมเกอบทงหมด

2.2 รปแบบของงานเขยนทางวชาการ (Form)

รปแบบของงานวชาการเปรยบเสมอนเครองมอหรอวธการทไดถกเลอกใชในการน าเสนอเนอหาใหมความลงตว เหมาะสมและนาอาน โดยรปแบบงานเขยนทางวชาการทเปนแบบกวาง ๆ โดยทวไปทไมไดระบลงไปในรายละเอยดของงานเขยนแตละประเภทแลวนน มกจะเขยนอยในรปรอยแกวทเปนความเรยงในลกษณะการบรรยาย หรออธบายโวหาร มการแยกยอยประเดนใหมความกระจางชด ถามหลายประเดนกจะแยกเปนประเดนยอย ๆ และจดกลมใหเหมาะสม นอกเหนอไปกวานน รปแบบของการเขยนยงประกอบดวยสอประกอบตาง ๆ ทชวยใหเนอผอานไดพกสายตาจากตวหนงสอทตดกนเปนพด ท าใหหนากระดาษโปรงตา เบาสมอง และชวยใหเนอหาทเปนนามธรรมไกกลายเปนรปธรรมทเขาใจไดงายขน ไดแก ภาพประกอบ แผนภม กราฟ ตาราง และตวเลขสถตตาง ๆ (นภาลย สวรรณธาดา, 2552 : 92) ถงแมนวา งานเขยนทางวชาการจะมหลายประเภท และหลายเนอหา แตงานเขยนทางวชาการเหลานนกจะมรปแบบการประกอบสราง (Form) เพอใชเปนเครองมอน าเสนอเนอหาทมลกษณะคลายคลงกนโดยภาพรวม คอ สวนน า สวนเนอหา สวนสรปหรอลงทายและสวนอางอง โดยแตละสวนกมวธการเขยนหลายแบบ ขนอยกบผเขยนวาจะไดเลอกใชเอารปแบบหรอองคประกอบไปใชใหเหมาะสมและนาสนใจ รปแบบเหลานนลวนแตมองคประกอบทส าคญ (Wayne C. Booth, Gregory G. Colomb and Joseph M. Williams, 1995 : 155 - 169) ดงตอไปน

2.2.1 สวนน า

สวนน าเปนหวใจส าคญเบองตนทจะเปนการเกรนเรองใหผอานไดทราบถงทมาของปญหา หรอประเดนทจะเลอกกลาวถงในสวนของเนอหา หรออยางนอยกเปนการสรางความสนใจใหผอานไดตดตามรายละเอยดตอไป การเขยนสวนน าในงานเขยนทางวชาการโดยทวไปแลวมหลายแบบ ขนอยกบวาผเขยนจะ

10

เลอกใชวธการน าเสนอแบบไหน หรอผสมผสานกนหลายวธแลวแตความเหมาะสมตามประเดน (นภาลย สวรรณภาดา, 2552 : 82 - 83) ดงตอไปน

1) การกลาวถงสภาพปญหา หรอสภาพการณในปจจบนอนเปนทมาของเรองทจะเขยน

2) กลาวถงขอบขายของเนอหาทตจะเขยนตอไปวาประกอบไปดวยประเดนอะไรบาง

3) ชแจงหรอสรางขอตกลงเบองตนกบผอานวา เนอหาจะจ ากดหรอวเคราะหเจาะลกในประเดนใดประเดนหนงโดยเฉพาะ

4) ยกค าคม หรอวาทะของบคคลส าคญมากลาว แลวโยงเขาสเนอหาใหกลมกลนกน

5) ใหนยามความหมายของค าส าคญในเรอง โดยอาจน ามาจากพจนานกรม หรอเอกสารอางองได

6) สรางปญหาหรอขอขดแยงใหผอานพศวง ใครรค าตอบ น าไปสการคลคลายในเนอหาตอไป

7) ยกตวอยางเรองจรง เลานทาน หรอสรางเรองสมมตขนาดสน ๆ แลวลงทายดวยการโยงไปสเนอหา

ลกษณะและวธการเขยนบทน าทกลาวมาแลวขางตนนเปนเพยงวธการโดยกวาง ๆ เทานน ผเขยนอาจจะมวธการชกจงจตใจผอานใหแตกตางออกไปกยอมท าได แตทส าคญตองตอบค าถามการงานเขยนนน ๆ ใหไดวา ท าไมตองเขยนและจะเขยนอะไรบางใหผอานไดเพมพนความร แนวคดและประสบการณ นอกเหนอไปกวานน งานเขยนบางประเภท เชน รายงานการวจยหรอรายงานวทยานพนธอาจจะตองมรปแบบในการเขยนทมลกษณะเฉพาะเจาะจงลงไปตามแตระเบยบของสถาบนไดก าหนดขนไว

2.2.2 สวนเนอหา

เนอหาเปนสวนส าคญทสดในงานเขยนทางวชาการ เพราะสวนเนอหาจะเปนค าตอบขอของใจหรอความสนใจทผอานจะไดตดตามการน าเสนอแนวคดหรอขอคนพบใหม ๆ แตอยางไรกตามสวนเนอหานมขอบขายกวางและเปนอสระใหส าหรบผเขยนไดเลอกน าเสนอ แตอยางไรกตาม ในสวนเนอหานควรไดมหลกการกวาง ๆ ในการน าเสนอเนอหา (ณชชา พนธเจรญ, 2551 : 28 - 33) เปนดงน

1) เกรนน าเชองโยงในสวนทายของสวนน าใหสมพนธกนเพอน าเขาไปสสวนเนอหา

2) เขยนนยามความหมายของค าส าคญ (Key words) ทปรากฏในชอเรอง หรอวตถประสงค แตทงนนาจะประมาณ 3 - 4 ค า ในกรณทเปนภาษาตางประเทศ เมอแปลความหมายมาเปนค าหรอขอความในภาษาไทยแลวควรไดเขยนค าศพทเดมไวในวงเลบตอทาย และอาจจะเขยนค าอานเปนภาษาไทยทออกเสยงใหไดใกลเคยงกนทสด หากเปนภาษาทคนอานอาจจะยงไมคอยคนเคยกบภาษานน ๆ

3) เสนอหลกการ แนวคดทฤษฎ ขอวเคราะหและขอคนพบในงานศกษานน ๆ ใหชดเจน ยกหลกฐานและเหตผลสนบสนนใหหนกแนน อางองแหลงขอมลใหถกตอง หมากมหลายประเดนควรไดจดจ าแนกประเดนออกใหมองเหนไดชดเจน

4) ในการน าเสนอแนวคดหลกส าคญในแตละยอหนาควรไดก าหนดขอเสนอใหม (Claim) การขยายความอยางมความหนาเชอถอ (Warrant) มการน าเสนอขอจ ากดในการน าเสนอหลกฐานอางอง (Qualification) และมการน าเสนอหลกฐานจากการศกษาวเคราะห หรอหลกฐานจากแนวคดส าคญของคนอน ๆ (Evidence) ทสามารถน ามาสนบสนนแนวคดของผเขยนไดอยางสอดคลองกน

11

5) ใชเครองมอประกอบอน ๆ เพอชวยใหงานเขยนนนดนาสนใจ เขาใจงาย เปนรปธรรมมากขน เชน แผนภม ภาพ ตาราง เปนตน เพอเปนการพกสายตาคนอานดวย

2.2.3 สวนสรปหรอสวนทาย

งานเขยนทางวชาการทดนน ควรไดมการสรปประเดนส าคญๆ ของงานเขยนนน ๆ ใหครอบคลม กระชบและรดกม เพอย าแนวคดส าคญในการน าเสนอตอผอาน ซงอาจท าไดในหลายลกษณะ (นภาลย สวรรณธาดา, 2552 : 82 - 83 และ ปรชา ชางขวญยน และคณะ . 2539 : 14) ดงน

1) สรปเนอหา ในกรณทเนอหายาวและซบซอน อาจสรปยอประเดนส าคญเปนขอความหรอแผนภม เพอใหเหนภาพรวมเนอหาอยางชดเจน

2) กลาวเนนย าจดส าคญหรอจดเดนของเนอหา

3) เสนอทศนะของผเขยน ในกรณนตองระบใหชดเจนวาเปนความคดเหนสวนตว มใชหลกการหรอทฤษฎตายตวททกคนตองท าตาม

4) ชน าใหผอานขบคดปญหาและพจารณาตอไปเพอใหผอานมสวนรวมในการแกปญหาและพฒนางานวชาการนน ๆ

5) ยกภาษต ค าพงเพย ค าคม ทตรงกนแนวคดของเรอง ทงน ควรเปนขอวามทคนเขาใจกนโดยทวไปโดยไมตองอธบายใหเยนเยอ

6) ประโยคปดทาย หากไมใชภาษต ค าคมกควรใชภาษาทสละสลวยนาอานเพอ “ทงทาย” ใหผอานประทบใจ ไมควรจบแบบหวน ๆ อยางไมมเยอใย

กลาวโดยหลกการทว ๆ ไป นนสวนประกอบของงานเขยนทางวชาการนน หากงานเขยนนนมความยาวประมาณ 4 สวน เนอหาสวนบทกลาวน าควรไดมความยาว ประมาณ ¼ ของเนอหา สวนเนอหายาวประมาณ 2/4 2/4 ของเนอหา และสวนสรปปดทาย ควรไดมความยาวประมาณ ¼ ของเนอหาทงหมด

2.2.4 สวนอางอง

เนองจากงานเขยนทางวชาการ เปนงานทเขยนขนบนพนฐานของวชาการทไดมการศกษา คนควา วจยกนมาแลว และการวเคราะห วจารณอาจมการเชอมโยงกบผลงานของผอนจงจ าเปนตองมการอางองเมอน าขอความหรอผลงานของผอนมาใช โดยการระบใหชดเจนวาเปนงานของใคร ท าเมอไร และน ามาจากไหน เปนการใหเกยรตเจาของงาน และประกาศใหผอานรบรวา สวนนนไมใชความคดของผอน รวมทงเปนการใหหลกฐานแกผอาน ใหผอานสามารถไปสบเสาะแสวงหาความรเพมเตม หรอตดตามตรวจสอบหลกฐานได โดยทวไป การอางองท าไดหลายแบบทนยมกนกแทรกปนไปในเนอหา การอางองแบบลงเชงอรรถ และการท าบรรณานกรม (ทศนา แขมมณ, 2551: 14 - 17 ) เปนดงน

1) การอางองแบบแทรกปนไปในเนอหา ม 2 ระบบ คอ

1.1) ระบบนามป เปนการอางองโดยลงชอผแตง ปทพมพ และเลขหนาของเอกสารทอางอง ตวอยางเชน

12

“ … กจการพมพในเมองไทย เกดขนเปนครงแรก ตงแต ป พ.ศ. 2371 (สภาพรรณ บญสะอาด , 2517 : 38) ...”

1.2) ระบบหมายเลข ใชวธระบหมายเลขส าคญ เอกสารอางองทเรองล าดบไวในบรรณานกรม และบอกเลขหนาของเอกสารทน ามาอางอง เชน

“การพมพหนงสอเรมขนในประเทศจน ตงแตราวป ค.ศ. 105 และมววฒนาการมาโดยล าดบ (2:186)”

2) การอางองแบบลงเชงอรรถ มหลายแบบ เชน เปนเชงอรรถอางองซงท าในรปของขอความทแยกไวทายหนา โดยลงชอผแตง ชอเรอง สถานทพมพ ส านกพมพ ปทพมพ และเลขหนา ในบางกรณอาจรวมไวทายบทกได นอกจากเชงอรรถอางองแลว ยงมเชงอรรถเสรมความหรอเชงอรรถอธบาย เพอใหค าอธบายเพมเตม และเชงอรรถโยง ซงใชบอกแหลงความรทผอานจะหาไดจากสวนอนของเรองทเขยนนน เพอจะไดไมตองน าขอมลซงเขยนแลวมากลาวซ าอก นอกจากนน การอางซงมลกษณะเปนการอง คอไมไดน าผลงานสวนใดสวนหนงมากลาวอางโดยตรง แตเปนการน าความคดหรอขอมลของเขามาเลากตองอางชอเจาของผลงาน และบอกทมาไวในบรรณานกรม (ปรชา ชางขวญยนและคณะ , 2539 :76)

ตวอยางการลงเชงอรรถอางอง

ตวอยางการลงเชงอรรถอธบาย

3) การเขยนบรรณานกรม

บรรณานกรมเปนรายการเอกสารทใชอางองและใชประกอบการเขยนบทความนนๆ ซงบอกรายละเอยด

เกยวกบเอกสารนน โดยจดเรยงตามล าดบพยญชนะ ประกอบดวย ชอผแตง ชอหนงสอ จ านวนเลม

ครงทพมพ สถานทพมพ ปทพมพ ผอานสามารถตรวจสอบหลกฐาน หรอศกษาเพมเตมได บรรณานกรมนบเปนสวนส าคญของบทความทางวชาการ เนองจากวตถประสงคส าคญขอหนงของการเขยนบทความทางวชาการกเพอกระตนใหผอานมการสบเสาะและคนคดพฒนาในเรองนนๆ ตอไป

“งบประมาณเพอการศกษานอกระบบโรงเรยนของกระทรวงศกษาธการเพมขนจาก 569.1 ลานบาท หรอรอยละ 1.7 ของงบประมาณเพอการศกษาทงหมดในป 25361.............”

1ส านกงบประมาณ ส านกนายกรฐมนตร.งบประมาณโดยสงเขป ประจ าปงบประมาณ 2535. กรงเทพมหานคร : บรษทฉลองรตน จ ากด , ม.ป.ป.

“.....รปแบบของการศกษาทสามารถน าอปกรณโทรคมนาคมมาใชเพอการสอสารสองทางในขณะน ไดแก โทรศพทเพอการศกษา โทรประชมเพอการศกษา และดาวเทยมเพอการศกษา*....” *นอกจากรปแบบทง 3 แลว ยงสามารถใชระบบและอปกรณโทรคมนาคมตางๆ ไดแกโทรพมพระบบเคเบลทว การสงสญญาณไมโครเวฟ videotext และ teletext ในการศกษาทางไกลไดอกดวย

13

ตวอยางการเขยนบรรณานกรม (บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย , 2536)

ภาษาไทย

ชาญวทย เกษตรศร และชชาต สวสดศร, บรรณาธการ. 2519. ประวตศาสตรและนกประวตศาสตร ไทย. กรงเทพมหานคร: ส านกพมพประพนธสาสน.

พระราชวรมน, 2519. ปรชญาการศกษาของคนไทย. พระนคร : ส านกพมพเคลดไทย.

วชาการ,กรม, 2518. จดประสงคในการสอน. พระนคร : กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ.

สมบรณ ไพรนทร, ม.ป.ท., ม.ป.ป. บนทกเหตการณทางการเมองตงแต 24 มถนายน 2475-25 ธนวาคม 2515, 2 เลม.

ชมเพลน จนทรเรองเพญ, สมคด แกวสนธ และทองอนทร วงศโสธร, 2519. “การสอนแบบตางๆ

ในระดบอดมศกษา”. วารสารครศาสตร. 6 พฤษภาคม-มถนายน : หนา 34-49.

ภาษาองกฤษ

Fontana,D.Jr., 1985. Classroom control: Understanding and Building Classroom Behavior. London:The British Psychological Society.

Katz, W.A., 1974. Introduction to Reference Work. 2 Vols. 2nd ed. Now York : McGraw-Hill

Book Co.

Thailand, Office of the National Education Commission, 1977. A Research Report on Higher Education System: A Case Study of Thailand . Bangkok: Office of the National Education Commission.

รายละเอยดเกยวกบเรองของการอางองนนมอกมาก ซงผเขยนงานทางวชาการควรแสวงหาความรเพมเตม เพราะมแบบใหเลอกหลายแบบทยกมาเปนเพยงแบบหนงเทานน อยางไรกตาม หลกส าคญทผเขยนงานวชาการควรไดตระหนกถงเปนอยางยง คอ รปแบบการอางองไมใชเปนประเดนหลกทส าคญทสดมากไปกวาความถกตองของเนอหา รปแบบการอางองนนเปนเพยงสวนส าคญสวนหนงทจะชใหผอานไดทราบแหลงทมาของความร และชวยใหผอานมโอกาสหาความรเพมขนและเปนการแสดงวาสงทน ามากลาวมหลกฐานควรเชอถอไดเพยงใด ความรพนๆ ทเปนสงทผอานเขาใจไดงาย ไมจ าเปนตองมการสบคนอะไรอก ไมจ าเปนตองมการอางอง ควรอางองเทาทจ าเปน การอางองมากเกนจ าเปน จะท าใหบทความดรมราม และกอความร าคาญในการอานได นอกจากนน พงตระหนกอยเสมอวาการคดลอกงานของผอนนนท าได แตตองเปนการน ามาเพออธบายสนบสนนเทานน ไมใชลอกเอามาเปนเนองานของตน

14

รายละเอยดปลกยอยในการเขยนงานทางวชาการใหไดดนน คงยงมอกมาก อาทเชน ลกษณะจ าเพาะของงานเขยนทางวชาการเฉพาะสาขา ความยาวทเหมาะสม แบบฟอรม และรายละเอยดเกยวกบการพมพ เปนตน ผเขยนงานเขยนทางวชาการควรใหความสนใจทจะศกษาตอไป ทกลาวมาทงหมดน เปนการกลาวโดยภาพกวาง ๆ ทเปนสวนส าคญทไมควรขาดในงานเขยนทางวชาการโดยทวไปเทานน

เอกสารอางอง

ปราณ สรสทธ, 2541. การเขยนสรางสรรคเชงวารสารศาสตร. กรงเทพฯ : แสงดาว.

ไพฑรย สนลารตน, 2552. ต าราและบทความทางวชาการ : แนวคดและแนวทางการเขยนเพอคณภาพ. ศนย หนงสอ จฬาลงกรณมหาวทยาลย, กรงเทพฯ.

ณชชา พนธเจรญ, 2551. ชวนอาจารยเขยนต ารา. กรงเทพฯ : ส านกพมพเกศกะรต.

นภาลย สวรรณธาดา และคณะ, 2537. การเขยนผลงานทางวชาการและบทความ. กรงเทพฯ : มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

ปรชา ชางขวญยน และคณะ, 2539. เทคนคการเขยนและผลตต ารา. กรงเทพฯ : ส านกพมพจฬาลงกรณ มหาวทยาลย.

ฝายต ารา-มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, 2552. แนวทางสรางสรรคงานวชาการ. กรงเทพฯ : มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

ชศกด ศกรนนท, 2549. รอยแกวรอยกรอง. มหาสารคาม : อภชาตการพมพ.

ทศนา แขมมณ, 2551. การเขยนบทความทางวชาการ. กรงเทพฯ : ส านกพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

Beths, Katharine, 1999. Writing Essays and Research Reports in the Social Sciences. 2nd ed, Nelson, South Melbourne - Australia.

Wayne C. Booth, Gregory G. Colomb and Joseph M. Williams, 1995. The Craft of Research. The University of Chicago Press, Chicago & London.

15

บทท 3

การพฒนาคณภาพของงานเขยนทางวชาการ

การเขยนงานทางวชาการส าหรบนสตนกศกษาในมหาวทยาลย เปนสงทจ าเปนและขาดไมได อาจกลาวไดวาการเขยนงานทางวชาการเปนหวใจของการเรยนในระดบมหาวทยาลย เปนทกษะพนฐานทจ าเปนจะตองฝกฝนและใชใหเกดประโยชนกบการศกษาเลาเรยนในสาขาวชาตางๆ

เนองจากการเขยนงานทางวชาการ เปนการเขยนทมจดมงหมายเฉพาะ มงน าเสนอความรหรอผลการศกษาคนควาในเรองใดเรองหนงอยางเปนระบบ มรปแบบทก าหนดคอนขางตายตว ทงการใชภาษา การน าเสนอเนอหาและการอางอง การทจะเขยนงานทางวชาการใหมคณภาพจงเปนเรองทนสตนกศกษาจะตองใหความสนใจเปนพเศษ

แนวทางพฒนาคณภาพงานเขยนทางวชาการ โดยทวไปแลว การเขยนงานทางวชาการของนสตในมหาวทยาลย มกจะเปนการเขยนทอยในสถานการณทแนนอน กลาวคอ อาจารยผสอนมกจะเปนผก าหนดหรอวางแนวทางให เชน ก าหนดหวขอ ประเดน และวธการในการศกษา อยางไรกตาม อาจมบางทผเขยนตองไปคดเพมเตมนอกเหนอจากทอาจารยผสอนเปนผก าหนด

งานเขยนทางวชาการมหลายประเภท แตงานเขยนทเหมาะทสดส าหรบนสตในระดบปรญญาตร คอการเขยนรายงานทางวชาการและการเขยนบทความทางวชาการ มหาวทยาลยในตางประเทศจะใหความส าคญกบการเขยนบทความ (essay) คอนขางมาก แตไมวาจะเปนการเขยนงานประเภทใด ผเขยนกจะตองหาแนวทางพฒนาคณภาพงานเขยนทางวชาการของตนใหดทสด โดยอาจยดแนวทางดงตอไปน

1. การก าหนดความชดเจนใหกบงานทจะเขยน

16

การก าหนดความชดเจนใหกบงานทเขยน เปนบนไดขนแรกของการเขยน และเปนสงทผเขยนจะตองก าหนดใหชดเจนกอนลงมอเขยน โดยอาจพจารณาวา ผอานงานนคอใคร เนอหาสาระส าคญของเรองทจะเขยนคออะไร อะไรคอจดมงหมายของการเขยน และจะเขยนในรปแบบงานเขยนประเภทใด การก าหนดงานความชดเจนใหกบงานเขยน อาจเรมตนดวยค าถามดงน

(1) ผอานเปนใคร ค าตอบกคอ ผอานงานทางวชาการ นาจะเปนอาจารยผตรวจผลงาน หรอไมกเปนเพอนรวมชนเรยน หรออาจเปนผอานนอกเหนอจากน

(2) เขยนในบรบทใด หมายถง งานทางวชาการของเราเขยนในเงอนไขหรอสถานการณใด ค าตอบกคอ อาจารยผสอนเปนคนก าหนดภายใตบรบทของของวชาทเรยน อาจารยเปนคนออกแบบและก าหนดกรอบตางๆ ของงานเขยน

(3) สาระส าคญของงานเขยนคออะไร หมายถง งานทางวชาการทเราก าลงเขยนมเนอหาส าคญเกยวกบอะไร ซงมนอาจจะเปนเนอหาทเกยวของกบรายวชาทเรยน หรอการตความทไดมาจากศกษาเนอหาทเราไดก าหนดขนเปนประเดนส าคญ

(4) จดมงหมายของการเขยนคออะไร ค าตอบกคอ อาจเปนเขยนเพอแสดงความส าเรจของการเรยน เพอใหไดเกรดในรายวชาทเรยน

จะเขยนในรปแบบงานเขยนประเภทไหน เปนค าถามทตองการตรวจสอบรปแบบของงานทก าลงจะเขยนวา เปนรายงานทางวชาการ บทความทางวชาการ หรอประเภทอนทนอกเหนอจากน

การตงค าถามขางตน จะชวยท าใหการก าหนดทศทางในการเขยนงานทางวชาการไดชดเจนมากขน เปนขนตอนแรกในการวางแผนท างานเพอใหงานทออกมามความสมบรณและมคณภาพ

2. มทกษะในการสบคนขอมลทางวชาการ

ทกษะในการวจยไมไดมความหมายเพยงแคการเดนตรงแนวไปคนทกเกลและวกพเดยหรอ search engine อน แตนกศกษามหาวทยาลยยงตองท ามากไปกวานน คอการสบคนขอมลใหม ๆ และลกซงและซบซอน เราจะตองรจกวธในการสบคนขอมลในหองสมด จากฐานขอมลตางๆ ทเปนงานเขยนทางวชาการ งานวจย วทยานพนธ ต าราใหมๆ ในสาขาทเกยวของ นอกจากนแลวยงตองเรยนรวธการทจะคนควาเจาะจงไปยงหวขอหรอประเดนทตองการ

การสบคนทดตองมการจดบนทก การจดบนทกเปนหวใจของการสบคนขอมล นสตสวนใหญมกไมนยมจดบนทก แตใชวธถายเอกสารแทน วธนอาจสะดวก แตกเปนการ

การจดบนทกขอมล สามารถท าไดโดยใชบตรบนทกขอมลซงเปนบตรส าเรจรปทมจ าหนายในรานจ าหนาย

17

เครองเขยนทวไป บตรทจะน ามาใชเปนบตรสขาวขนาด 4x6นว หรอ 5x8 นว เพอมเนอทมาพอ

สมควรส าหรบเขยนขอความ

ขนตอนในการจดบนทกมดงตอไปน

1. เขยนรายการหนงสอทตองการจดบนทกขอมลในบตรตามแบบแผนบรรณานกรมดงนคอ ชอผแตง ,ปทพมพ ชอเรอง, สถานทพมพ และหนาซงมขอความทตองการ ขนตอนนเปนสงส าคญเพราะจะใชส าหรบเขยนในบรรณานกรมตอไป

2. เขยนหวเรองไวทมมดานขวาของบรรทดบน เพอความสะดวกในการจดเกบขอมลในบตรไวอยางมระเบยบได คอจดบตรไวตามหวเรองตามล าดบอกษรท านองเดยวกบบตรราชการ และหากลองมาเกบบตรไว เมอตองการใชขอมลในบตรกเลอกบตรทมหวเรองเดยวกนมาอานและเรยบเรยงขอมลเขาดวยกน

3. การจดบนทกขอมล เปนการจดบนทกขอมลทตองการจากแหลงคนควา วธการจดขอมลม 4 แบบดงน

(1) การบนทกแบบสรปความหรอยอความ คอ การสรปสาระส าคญของขอความทอานเฉพาะตอนทตองการ ดงตวอยาง

(2) การบนทกแบบถอดความ คอ การน าเอาขอความนนมาเขยนใหมใหตรงกบใจความเดมดวยส านวนโวหารของผบนทก การถอดความอาจถอดความจากรอยแกวหรอรอยกรองกได

(3) การบนทกแบบคดลอกขอความมาโดยตรง คอ การจดบนทกโดยลอกขอความนน ๆ ตามตนฉบบเดมลงในบตร ขอความทคดลอกมาโดยตรงเปนขอความทส าคญ ไมอาจเขยนสรปความไดดเทาของเดม หรอเปนขอคดทคมคาย หรอเปนขอความทหยบยกมาเพอจะอธบายความ หรอใชอางองสนบสนนความคดเหนของคนเอง ควรใสเครองหมายอญประกาศไวดวย ถามการละเวนขอความทคดลอกมา ใหใชเครองหมายสามจด (…) เพอละความคนไว

(4) การบนทกแบบวจารณหรอแสดงความเหนประกอบ การวจารขอความ คอ การยกขอความตอนใดตอนหนงมาจากหนงสอทอาน และผบนทกเขยนค าบรรยายประกอบ ค าวจารณอาจเปนการตชม การออกความเหนสนบสนนหรอคดคาน หรอเปรยบเทยบกบขอคดของผอนอยางมเหตผล

การจดบนทกเปนกระบวนการหนงในการสบคนและเกบรวบรวมขอมลทผเขยนงานทางวชาการจะตองเอาใจใสและใหความส าคญ เพราะการเขยนงานทางวชาการจะมคณภาพมากนอยแคไหนขนอยกบการสบคนและรวบรวมขอมลมาเขยนนนเอง

3. มศกยภาพในการอานตวบททซบซอน งานเขยนในระดบโรงเรยนมธยม สวนใหญเปนงานเขยนทวๆไปทมาจากประสบการณ แตการเขยนใน

ระดบมหาวทยาลยจะมหวขอเรองไมเหมอนกน การเขยนในระดบนจะเนนในการน าเสนอความรและความคดทเปนระบบ ดงนนจงมความสมพนธกบทกษะการอานอยางใกลชด ศกยภาพการเขยนของเราจะดหรอไมกขนอยกบคณภาพในการอานของเรานนเอง

การอานเพอการศกษาคนควาทจะน าไปสการเขยนทางวชาการ ไดแกการอานหนงสอ ต ารา งานวจย วทยานพนธ บทความทางวชาการ งานเขยนเหลานจ าเปนตองอานอยางละเอยด และอานในเชงวจารณ การอานเพอน ามาใชประโยชนในการเขยนงานทางวชาการ ควรจะค านงในสงตอไปน

18

(1) สามารถแยกขอเทจจรงออกจากความคดเหน หรออคตตางๆ ทปรากฏในเรองทอาน

(2) ความสามารถในการสรปและจบประเดนส าคญจากเรองทอาน

(3) ความสามารถในการอานเชงวเคราะห เพอตอบค าถามเบองตนไดวา ตวบททอานกลาวถงอะไร มแนวคดส าคญอยางไร อะไรคอความหมายตรงและอะไรคอความหมายแฝง

4.ความเขาใจตอศาสตรตางๆ ทเกยวของ

วชาการหรอศาสตรแขนงตางๆ มความเกยวของกบงานเขยนทางวชาการไมมากกนอย การพยายามท าความเขาใจตอมโนทศนส าคญของวทยาการนนๆ จะเปนประโยชนในการเขยนเสมอ ในบางครงเราอาจตองน ามาประยกตใชในการเขยน ตวอยางเชน วชาประวตศาสตร มมโนทศนส าคญเกยวกบการศกษาเรองราวและเหตการณในอดตเพอท าความเขาใจปจจบน จตวทยาเปนศาสตรทวาดวยจตใจและการแสดงพฤตกรรมของมนษย การเรยนรขามศาสตรเปนสงจ าเปนส าหรบการเรยนในยคสมยใหม เพราะไมมศาสตรใด ทจะด ารงอยอยางเอกเทศ ดงนน ในการเขยนงานทางวชาการผเขยนจะตองประยกตใชความรทจ าเปนและเกยวของ เพอใหงานเขยนมคณภาพมากขน

5.มกลยทธในการสงเคราะห วเคราะห และวจารณตอสารสนเทศใหมๆ

การเขยนงานทางวชาการ มความจ าเปนตองพฒนาทกษะในการสงเคราะห การวเคราะหและการคดเชงวพากษ เราตองไมลมวา การเขยนงานวชาการคอการน าเสนอขอถกเถยงหรอความเหนในประเดนหวขอทเราเขยน จงตองพฒนาทกษะในการคดเชงวเคราะห การสงเคราะหและการวพากษ ดวยเหตผลทวา

(1) งานเขยนเชงวชาการคอการสรางขอโตแยงหรอขอถกเถยง ค าวาขอโตแยงหรอขอถกเถยง (argument) โดยปกตจะหมายถงการไมเหนดวย ทเปนพฤตกรรมทางกายภาพซงเกดจากความเหนทไมลงรอยกนของทงสองฝาย แตในความหมายทางวชาการ ขอโตแยงหรอขอถกเถยง หมายถงการการพยายามอธบายหรอสรางความเหนทแตกตาง ซงเปนการแสดงทศนะประเภทหนง ขอโตแยงทด คอการแสดงทศนะทมความชดเจนและมเหตผล โปรงใสและมหลกฐานสนบสนน

จดมงหมายของการสรางขอโตแยงไมไดมเพอใหฝายใดฝายหนงชนะหรอแพ แตหมายถงการน าเสนอใหผอานไดพจารณาตดสนสงทเราน าเสนอดวยตนเอง เราสามารถเปรยบเทยบงายๆ วา การถกเถยงเหมอนกบการตอสแกตางของทนายฝายโจทยกบทนายของจ าเลยในหองตดสนคดวาใครผด ใครถก ทมผอานเปรยบเหมอนคณะลกขนทจะใชวจารณญาณตดสนเองวาใครถกหรอผด แตการน าเสนอความเหนเพยงอยางเดยวกยงไมพอตอการพสจนผดถก การเขยนงานทางวชาการจะตองแสดงใหเหนคณคาของการน าเสนอความคดอยางเปนระบบในกรณทคณศกษา และมการสรปอยางชดเจนพรอมดวยหลกฐานทน ามาสนบสนน

การสรางขอโตแยงเปนวธการส าคญในการเขยนงานทางวชาการ ทเราควรฝกใหเปนนสย ไมควรจ ากดเฉพาะในเวลาทท างานเขยนทางวชาการเทานน แตควรท าอยางสม าเสมอ ไมวาจะเปนตอนทอานหนงสอ ดโทรทศน หรอในการสนทนากบเพอน เราสามารถสรางขอโตแยงไดทงสน

(2) งานเขยนเชงวชาการคอการวเคราะห การเขยนเชงวชาการไมวาจะเปนบทความทางวชาการหรอรายงานการคนควา ไมใชแคการเลาเรองธรรมดาตามความรสก ทงไมใชการไปคดลอกงานเขยนของผอนมาตอเรยงกนแบบ “ตดแปะ” ดงทมกกระท ากน แตการเขยนเชงวเคราะห จะเรมตนดวยประเดนปญหาอยางใดอยางหนง แลวจงมการตรวจสอบเพอคนหาค าตอบ มการนยามความหมายของประเดนวาคออะไร จากนนจงคอย

19

ตรวจสอบแยกแยะองคประกอบตางๆ ทเกยวของและเชอมโยงใหเหนความสมพนธขององคประกอบนน ตวอยางเชน ในการวเคราะหงานเขยนเรองใดเรองหนง เราอาจตงค าถามเชงวเคราะหไดดงน

ผแตงหรอผเขยนเรองนคอใคร อะไรคอความคดเหนของเขา ความคดนนมอคตหรอไมอยางไร

ผอานเรองนควรจะเปนใคร ผเขยนใชขอมลโนมนาวชกจงผอานหรอไม อยางไร

อะไรคอสาระส าคญ หรอประเดนส าคญในเรองทเราอาน

ผเขยนใชขอมลหลกฐานอะไรมาสนบสนนสาระส าคญดงกลาว

หลกฐานทใชนาเชอถอมากนอยเพยงใด มการสรางขอถกเถยงโตแยงหรอไม

เราเหนดวยกบตวบททอานหรอไม เพราะอะไร

ตวอยางการตงค าถามเชงวเคราะห อกลกษณะหนง

อะไรคอสาระส าคญของตวบททอาน

เราสามารถเขยนสรปสาระดงกลาวดวยถอยค าของเราเองไดหรอไม

แหลงอางองทน าเสนอในตวบท มประโยชนหรอไม เราสามารถคดถงแหลงอนไดหรอไม

ผเขยนมอคตสวนตวหรอไม ถามเราสามารถบอกไดหรอไมวาเปนแนวคดของส านกคดใด

เราสามารถสรางขอสรปทแตกตางไปจากความเหนทผเขยนน าเสนอไดหรอไม

แนวคดหลกในตวบทไดรบการสนบสนนตามขอเทจจรง ใชหรอไม

เราเหนดวยหรอไมเหนดวยกบผเขยน เพราะเหตใด

ความเชอมโยงระหวางตวบททเราอานกบตวบทอนทเราสามารถมองเหนไดคออะไร

อะไรคอความแตกตางจากตวบทอนในประเดนเดยวกน

งานทเราศกษามผลกระทบ ตอตวเราหรอตอสาขาวชาทเกยวของอยางไรบาง

(3) งานเขยนเชงวชาการคอการสงเคราะห การสงเคราะหคอความสามารถในการรวบรวมขอมล องคความรจากแหลงความรตางๆ ทมอยแลว เพอน ามาสรางขนเปนความรใหม หรอขอสรปใหมๆ ซงเปนวธคดทส าคญมากในการเขยนงานทางวชาการ ตวอยางเชน ธาตรตองการใหนยามค าวา “วรรณกรรม” ซงเปนหวขอหนงในรายงานทางวชาการทเขาก าลงเขยน ธาตรไดไปอานต าราและเอกสารหลายเลมทมคนใหนยามค าวา “วรรณกรรม” ตวอยางเชน

กหลาบ มลลกะมาส (2517 :7) กลาววา ค าวา "วรรณกรรม" มาจากการสรางศพทใหม แทนค า วา "Literature" โดยวธสมาส หรอรวมค า จากค าวา วรรณ หรอ บรรณ ซงหมายถงใบไม หรอ หนงสอ รวมกบค าวา กรรม ซงหมายถงการกระท า ดงนนวรรณกรรม จงหมายถง การกระ ท าท เกยวกบหนงสอ โดยความหมายของวรรณกรรม หมายถง สงซงเขยนขนทงหมด ไมวาจะเปนไปในรปใด หรอเพอความมงหมายใด ซงอาจจะเปนใบปลวหนงสอพมพ นวนยาย ค าอธบาย ฉลากยา เปนตนกได

20

พจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2525 (2539 : 754) อธบายวา วรรณกรรม หมายถง งานหนงสอ งานนพนธทท าขนทกชนด ไมวาแสดงออกมาโดยวธหรอในรป อยางใด เชน หนงสอ จลสาร สงเขยน สงพมพ ปาฐกถา เทศนา ค าปราศย สนทรพจน สงบนทก เสยง ภาพ

ม.ล. บญเหลอ เทพยสวรรณ และเจตนา นาควชระ (2520 : 58) ไดใหความหมายวรรณกรรมวา หมายถง หนงสอ หรอเอกสาร ทมศลปกรรมในฐานะทมรปแบบ มสาระเนอหาทผเขยนพยายามสอความคดดวยวธการหนงมายงผอาน

สทธา พนจภวดล และคณะ (2515 : 35) กลาววา วรรณกรรม หมายถงงานเขยนในรป บทกวนพนธ รอยกรอง และขอเขยนทงหมดทใชภาษารอยแกว ไดแก บทความ สารคด นวนยาย เรองสน เรยงความ บทละคร บทภาพยนตร บทโทรทศน ตลอดจนคอลมนตาง ๆ ในหนงสอพมพ

พระยาอนมานราชธน หรอ เสฐยรโกเศศ (2515 : 24) ไดกลาววา วรรณกรรมหมาย ถงการกระท าหนงสอหรอหนงสอทแตงขนทวไปโดยมไดจ ากดวาเปนหนงสอพวกใดพวกหนงโดยเฉพาะ สวนจะมคณคามากนอยเพยงใดนนเปนอกเรองหนงตางหาก

สมพร มนตะสตร (2525 : 10-11) อธบายวา วรรณกรรม หมายถง งานเขยนทกชนด ทกชนทสามารถสอสารไดนาจะเปนวรรณกรรม ซงหมายความวา เมอผแตงสงสารไปยงผรบ ผรบสามารถสอความเขาใจจากสารทผแตงสงมาได กถอวามการสอสารกนขนแลวงานเขยนนนนบวาเปนวรรณกรรม

หลงจากทธาตรไดอานค านยามจากนกวชาการแลว เขาไดประมวลและสรางความหมายของค าวา “วรรณกรรม” ขนใหมดวยความเขาใจของตนเองวา “ค าวา “วรรณกรรม” ในความหมายทกวางทสดหมายถงงานเขยนทกประเภททเขยนขนมาดวยจดมงหมายตางๆ โดยมวตถประสงคทจะสอสารกบผอานเปนส าคญ” การสรางความหมายของค าวา “วรรณกรรม”ขนมาใหมของธาตรกคอการคดแบบสงเคราะหนนเอง

การสงเคราะห เปนวธทส าคญในการเขยนผลงานทางวชาการ เพราะผเขยนจะตองจดกระท ากบขอมลจ านวนมาก ไมวาจะเปนการสงเคราะหความรทไดรวบรวมมาจากแหลงตาง ๆ ไปจนถงการสงเคราะหขอมลทเปนตวบทในการศกษา

6.การตรวจแกตนฉบบงานเขยน

ปญหาหนงทพบอยเสมอในการตรวจผลงานทางวชาการของนสต คอความผดพลาดและขอบกพรองในตวงาน ซงมทงในระดบของการใชภาษาในงานเขยน การอางอง การวเคราะหใหเหตผล และรวมไปถงการเขยนบรรณนานกรม ท าใหผลงานทางวชาการทเขยนขนขาดคณภาพและไมนาเชอถอ สงทจะแกปญหาเหลานได คอผเขยนงานทางวชาการจะตองใหความส าคญกบการตรวจสอบตนฉบบราง กอนท าเปนฉบบจรง แนวทางในการตรวจแกตนฉบบงานทางวชาการควรจะพจารณาในประเดนเหลาน คอ

1. ความถกตองของเนอหา เปนเรองส าคญอนดบตนๆ ทผเขยนจะตองตรวจสอบ เพราะงานเขยนทางวชาการทกชนจะมคณคากตอเมอไดรบความเชอถอจากผอาน ความถกตองของเนอหา ขนอยกบวเคราะห สงเคราะห การใชหลกฐานสนบสนน เชน ขอมล สถต หลกการ การสรปความเหน นอกจากจะพจารณาในเรอง

21

ดงกลาวแลวยงตองพจารณาดวยวาเนอหาในตนฉบบทไดรกนนลาสมยไปแลวหรอยง หากมการอางองเพอสนบสนนขออภปรายตางๆ ในงานเขยนนนๆ ตองพจารณาวาขอคดเหนดงกลาวเปนกลางหรอไม ผเขยนมอคตหรอล าเอยงในเรอง เพศ เชอชาต ศาสนาหรอไม เปนตน

2. ความเหมาะสมของเนอหา สามารถตรวจสอบและพจารณาไดจากความยากงายของเนอหาวาเหมาะสมกบผอานทงในแงวยวฒ ประสบการณ และพนฐานความรเดมหรอไม นอกจากน รปแบบและวธการเสนอเนอหากจ าเปนทจะตองใชใหเหมาะสม เพราะสงเหลานมสวนสมพนธกบคณลกษณะของผอาน และลกษณะของเนอหาสาระดวย

3. ความถกตองในการอางองงาน สามารถตรวจสอบไดทงในแงของการอางองเอกสารหลกฐานอะไรหรอไม หากไมมถอวาเปนการละเมดลขสทธและไมมจรรยาบรรณทางวชาการ ถาม ผเขยนไดเขยนอางองถกตองตามรปแบบทก าหนดหรอไม ระบบการอางองนนขนอยกบสถาบนตางๆ จะเปนผก าหนด เชนมหาวทยาลยมหาสารคามก าหนดใหการเขยนอางองใน ภาคนพนธ สารนพนธ วทยานพนธ งานวจยหรอรายงานทางวชาการดวยระบบนามป ในขณะทมหาวทยาลยบางแหงก าหนดใหเขยนอางองแบบเชงอรรถหรอฟตโนต เปนตน

4. ความถกตองในการใชภาษา ตองตรวจสอบทงในระดบของการใชค า การใชประโยค การเขยนยอหนา

ดานการใชค า ควรพจารณาในเรองของการสะกดการนต การใชถอยค าตรงความหมาย การใชค าฟมเฟอย การใชค าศพทบญญต ค าทบศพท ซงผเขยนสามารถตรวจสอบไดจาก พจนานกรม พจนานกรมศพทบญญต หรอศพททางวชาการ

ดานการใชประโยค ควรพจารณาเรองของการผกประโยควาถกตองตามหลกไวยากรณหรอไม ประโยคสามารถสอความหมายไดชดเจนหรอไมอยางไร

ดานการเขยนยอหนา สงทควรพจารณาคอ ในแตละยอหนามเอกภาพหรอความเปนหนงเดยวกนของเนอความหรอไม ยอหนามสาระเนอหาครบถวนมากนอยแคไหน ระหวางยอหนาหนงกบยอหนาถดไปมความสมพนธกนหรอไม อยางไร

5. ความถกตองในรปแบบการพมพ/การเขยน การเขยนงานทางวชาการไมวาจะเปนผลงานประเภทใด จะมการก าหนดรปแบบในการเขยนหรอพมพทแนนอน เปนระบบเฉพาะของสถาบนใดสถาบนหนง ซงจะก าหนดในรายละเอยดทแตกตางกนออกไป เชน การใชแบบตวอกษร (font) การเยอง การยอหนา การใชขนาดตวอกษรกบหวเรองตางๆ การพมพปก และสวนประกอบตาง ๆ ของงานทางวชาการ รายละเอยดเหลานมกจะถกก าหนดไวในคมอการเขยนภาคนพนธของมหาวทยาลยตาง ๆ ซงผเขยนจะตองยดถออยางเครงครด

จากทกลาวมา จะเหนไดวาการตรวจแกตนฉบบงานเขยนทางวชาการ เปนกระบวนการทส าคญไมนอยกวาขนตอนอน ผเขยนผลงานทางวชาการจะตองไมลมวา การตรวจแกตนฉบบ เปนสงทตองกระท าและเอาใจใสเปนพเศษ หาไมแลวผลงานทเพยรพยามศกษาคนควาและเรยบเรยงขนมาอยางยากล าบากจะกลายเปนผลงานทปราศจากคณภาพไปอยางนาเสยดาย.

เอกสารอางอง

22

Carroll, Lee Ann. Rehearsing New Roles 2002. How College Students Develop as Writers. Carbondale: Southern Illinois, UPPrint.

Thaiss, Chris and Terry Zawacki. 2006. Engaged Writers & Dynamic Disciplines: Research on the Academic Writing Life. Portsmouth: Boynton/Cook.

Developing Good Writing Skills. From file:///Users/Thanya/Documents/Academictips.org%20 -%20Developing%20Good%20Writing%20Skills.webarchive December 1999 .

http://www.essex.ac.uk/myskills/ How_to_improve_your_academic_writing.pdf

Features of academic writing. From http://www.gcu.ac.uk/student/coursework/ writing/index.htmlUpdated: 28 October, 2008

บทท 4 บทความทางวชาการ

เปาหมายปลายทางสดทายของบทความทางวชาการนนลวนมงใหผอานไดน าแนวคดทผเขยนไดน าเสนอไปประยกตใชประโยชนในรปแบบใดรปแบบหนง และมงกระตนใหผอานไดน าแนวคดนนไปพฒนาใหกวางไกลตอไป บทความทางวชาการเปรยบเสมอนพนทการน าเสนอความคดและประสบการณทเปดโอกาสใหผเขยนไดเลอกใชกระบวนการทาง “การใชภาษา” ในการน าเสนอแนวความคดและองคความรอนไดมาจากผลการศกษาคนควาของตนเอง หรอการรวบรวมสรปแนวคดหรอองคความรจากผลการศกษาคนควาของคนอน หรอเอกสารหลกฐานตาง ๆ อนใด แลวน าเขามาวเคราะห สงเคราะห วพากษวจารณและโตแยงกนอยางมเหตผลทสงผลตอการจดระบบองคความรนน ๆ แลวน าไปเสนอใหกระจายออกไปสวงวชาการและสาธารณชน เพอใหผอานไดเลอกน าไปใชหรอน าไปคดตอจนกอใหเกดการขยายพรมแดนองคความรนน ๆ ใหกวางขวางยงขน ซงวธการน าเสนอความคดของตนเองนน สามารถทจะน าเสนอไดตามแนวกระแสนยม (Main Stream) อนหมายถงตามแนวกระแสความนยมของวงวชาการในขณะนนวาก าลงสนใจเรองอะไร แลวผเขยนกสามารถน าเสนอแนวคดใหมของตนเองทชวยเตมเตมในสวนทยงไมสมบรณกได หรอผเขยนสามารถน าเสนอแนวคดแบบทวนกระแส (Alernative) คอ การมองทวนกลบกระแสแนวคดทก าลงเปนทนยมในขณะนนวาเหมาะสมหรอไม อยางไรกเปนได (ไพฑรย สนลารตน, 2552: 47) บทความทางวชาการจงไมใชเปนเพยงผลงานทมงแสดงใหเหนถงความร ความสามารถและความตนตวทางวชาการของวงสงคมวชาการและของผเขยนในเรองใดเรองหนงทนาสนใจทไดพยายามศกษาคนควา วเคราะห วจารณอยางละเอยดถถวนแลวเทานน บทความวชาการยงเปนเสมอนเครองมอส าคญทชวยใหสงคมวชาการไดรจกคดทงทเปนแบบตามกระแสนยมและทวนกระแสความนยม อนเปนการน าเสนอสาระความรและแนวความคดตาง

23

ๆ ทกอใหเกดประโยชนตอการพฒนาสงคมและประเทศชาตในดานตาง ๆ ดงนน การรจกเทคนคและวธการเขยนบทความทางวชาการจงมความจ าเปนอยางยงทผเรยน ผท างานในวงวชาการตาง ๆ หรอวชาชพใดควรจะตองไดเรยนรทงทเกยวกบวธการเขยนอยางถองแทและเขาใจเพอใหสามารถน าไปใชเปนเครองมอส าคญในการน าเสนอแนวคด หรอใชเปนเครองมอในการอานบททางดความวชาการใหเปนไดอยางถกตองและเหมาะสม

4.1 ลกษณะเฉพาะทส าคญของบทความทางวชาการ

บทความทางวชาการเปนขอเขยนทน าเสนอแนวคดใหมของผเขยนในประเดนหนง ๆ แนวคดหลกอนคณลกษณะเฉพาะของบทความทางวชาการนน คอ “เอกสารซงเรยบเรยงจากผลงานทางวชาการของตนเอง หรอของผอนในลกษณะทเปนการวเคราะห วจารณ หรอเสนอแนวความคดใหม ๆ จากพนฐานทางวชาการนน ๆ” (ทบวงมหาวทยาลย, http://www.human.msu.ac.th/pnoi/index.html) นนกหมายความวา บทความทางวชาการนน ผเขยนตองก าหนดประเดนในการส าเสนอแนวคดหรอองคความรใหมทตนเองจะน าเสนอใหชดเจนเปนของตนเอง สวนกระบวนการในการแสวงหาความรนนสามารถศกษาวจยประเดนนนดวยกระบวนการศกษาวจยทเปนของตนเองหรอสามารถรวบรวบองคความรนน ๆ จากความรเดมทมอยแลวการผลการศกษาวจยของคนอน หรอเอกสารอน ๆ ไดแตในกระบวนการน าเสนอนนตองมวธการวเคราะห สงเคราะหแนวคดนน ๆ ทเปนของตนเองอยางชดเจนจนสามารถสกดเอาองคความรใหมสสาธารณชนได ดงนน ในงานเขยนบทความทางวชาการจงควรมคณลกษณะทส าคญ ๆ ทผเขยนควรไดตระหนกถงในการเขยนน าเสนอเปนเพอใหแนวคดหรอองคความรนนถกถายทอดสผอานไดอยางเตมเปยมสมบรณ (ทองคณ หงสพนธ, 2543: 20) ดงน

1) ประเดนหรอแนวคดทตองการน าเสนอตองเปนเรองทผอานสวนมากก าลงสนใจอยในขณะนน และเปนเรองทสอดคลองกบเหตการณหรอสถานการณหรอเขายดเขาสมย

2) แนวคดทน าเสนอใหมนนตองมสาระอานแลวไดความรเพมเตม ความคดทตงอยบนพนฐานทางวชาการทเชอถอไดในเรองนน ๆ

3) ผเขยนตองน าเสนอขอวเคราะห วจารณ ขอคดเหน ของผเขยนแทรกดวย ใหผอานเหนประเดนส าคญอนเปนสารประโยชนทกลมตองการน าเสนอแกกลมอน ๆ ซงอาจจ าเปนตองใชประสบการณสวนตว หรอประสบการณและผลงานของผอนมาใช

4) เนอหาสาระงานเขยนมการเรยบเรยงอยางเหมาะสม เพอชวยใหผอานเกดความกระจางในความรความคดทน าเสนอ

5) เนอหาสาระและวธเขยนน าเสนอตองมความเหมาะกบระดบของผอาน

หลกการทส าคญประการหนงทผเขยนจะตองค านงถงเสมอในการน าเสนอองคความรใหมนน คอ งานเขยนตองสามารถอภปรายใหเหนความส าคญของแนวคดและแนวทางในการน าความรทไดน าเสนอไปนนประยกตใชใหเปนประโยชน หรอมประเดนใหมๆ ทกระตนใหผอานเกดความตองการสบเสาะหาความรหรอพฒนา

24

ความคดในประเดนนนๆ ตอไปไดอก หรอน าเสนอประเดนทผเขยนยงไมสามารถท าความกระจางได ณ ทนทผอานควรไดน าไปศกษาคนควาวจยตอไป

4.2 แหลงเผยแพรบทความทางวชาการ

แหลงเผยแพรบทความทางวชาการทเปนทยอมรบสามารถอางองได (Citation) และสงผลตอความถการอางอง (Impact factor) นน ยอมเปรยบเสมอนพนททสามารถเพมและสรางคณคาทางวชาการทแทจรงได กลาวโดยทวไปแลว แหลงเผยแพรบทความทางวชาการนนมทงทเปนสอสงพมพ สอบคคล และสออเลกทรอนกส โดยประเภทสอสงพมพนนประกอบดวย วารสารทางวชาการ วารสารกงวชาการ หนงสอรวมเรอง และเอกสารประกอบการประชมสมมนาทางวชาการ สวนสอสวนบคคลนน เชน การน าเสนอผลงานในการประชม สมมนาทางวชาการการบรรยาย/อภปราย และสออเลคทรอนกส เชน เวบไซต ฐานขอมลในการเตรยมบทความทางวชาการ หากเมอเราตองการทจะทราบแหลงเผยแพรและวธจดเตรยมตนฉบบทแหลงเผยแพรนน ๆ ใหถกตองตามก าหนดของสอและประเภทนน ผเขยนจ าเปนทจะตองทราบวาแหลงเผยแพรวาวารสารหรอเวปไซดเหลานนมวตถประสงคในการเผยแพรเปนอยางไร กลมเปาหมายคอกลมใด ความยาวของบทความก าหนดไวกหนาอกษรทใชในการพมพเปนแบบไหน ใชการอางองรปแบบใด เพอสามารถจดเตรยมบทความทางวชาการไดอยางเหมาะสมในการเลอกแหลงเผยแพรทเปนวารสารวชาการ เพอการเผยแพรบทความทางวชาการมหลกเกณฑ (ชตมา สจจานนท, 2549: 29 และ http://www.ru-mct6.com/component/option,com_smf/Itemid,37/ topic,10. msg21#msg21) เปนดงน

1) เปนวารสารทจดพมพตอเนองทกป ตรงตามเวลาทก าหนด

2) เปนวารสารทออกตอเนองมาแลวไมนอยกวา 3 ป

3) กองบรรณาธการประกอบดวย ผทมความร ประสบการณในวชาชพ เพยงพอ

4) มผทรงคณวฒอานพจารณาบทความ อยางนอย 2 ทาน

5) ถกน าไปท าดรรชนวารสารไทย

6) มคา impact factor สง (การวดคาความถของการอางองบทความสารสารในแตละป เปนเครองมอชวยประเมนเปรยบเทยบวารสาร)

7) มบทคดยอทงภาษาไทยและภาษาองกฤษ

8) มเอกสารอางอง

9) มรายชออางองอยในฐานขอมลของตางประเทศ

4.3 สวนประกอบของบทความทางวชาการ

การเขยนบทความทางวชาการทมงจะถายทอดความคดและองคความรใหม ๆ ไปยงสาธารณชนนนจ าเปนทจะตองค านงถงองคประกอบตาง ๆ ทงในเรองรปแบบและเนอหาใหมความลงตวกนพอเหมาะ ซงโดยทวไปแลว

25

นน การเขยนบททางวชาการทดนนมกจะเลอกใช “ภาษารอยแกว” ทเปนภาษาทางการทถกตองตามหลกทางไวยากรณ กระชบ สอความหมายไดชดเจน ตรงไปตรงมา มการเรยบเรยงความคดอยางเปนระบบระเบยบ เปนกลาง ไมใชความรสกเปนเกณฑในการตดสนในการบรรยายลกษณะตาง ๆ ของสงของ บคคล และเหตการณทบอกขอเทจจรงและตองมความหมายเปนกลาง (Neutral words) อนเปนถอยค าทไมกระตนความรสกของผอาน หรอแสดงความรสกและความเชอใด ๆ ของผเขยนออกมาทงทยงไมสามารถพสจนหรอตรวจสอบได (ประสทธ กาพยกลอน, 2532: 47) และการเลอกรปแบบการใชภาษาในการน าเสนอแนวคดเพอใหมความลงตวกบเนอหานน จ าเปนทจะตองค านกถงองคประกอบตาง ๆ ในบทความทางวชาการ เปนดงน

4.3.1 สวนน า (Introduction)

สวนน าจะเปนสวนทผเขยนจงใจใหผอานเกดความสนใจและทราบในเบองตนวาเนอหาทงหมดของบทความวาดวยเรองอะไรในเรองนนๆ หรอใหค าชแจงทมาของการเขยนบทความนน ๆ รวมทงขอบเขตของบทความนน เพอชวยใหผอานไมคาดหวงเกนขอบเขตทก าหนด นอกจากนนผเขยนอาจใชสวนน านในการปพนฐานทจะเปนในการอานเรองนนใหแกผอาน หรอใหกรอบแนวคดทจะชวยใหผอานเขาใจเนอหาสาระทน าเสนอซงประกอบดวย ซงโดยทวไปแลววธการในการเรมตนเขยนสวนน าของบทความทางวชากรนนจะตององคประกอบโดยภาพรวมทคลายคลงกน (ทองคณ หงสพนธ, 2543: 32 - 33) ดงน

1) หลกการและเหตผล (Rationale) คอ เปนการกลาวถงภมหลง (Background) หรอความส าคญของเรองทเขยนทผเขยนจะศกษาวจย โดยวธการแบบนจะชวยใหผอานไดทราบเปนพนฐานไวกอนวาเรองทเลอกมาเขยนมความส าคญหรอมความเปนมาอยางไรเหตผลใดผเขยนจงเลอกเรองดงกลาวขนมาเขยน ในการเขยนบทน าในยอหนาแรกซงถอวาเปนการเปดตวบทความทางวชาการ และเปนยอหนาทดงดดความสนใจของผอาน วธการในการเรมตนเขยนในสวนหลกการและเหตผลนน สามารถเรมตนไดดวยวธการใชภาษาทหลากหลาย (โสพรรณ ธนโสธร, 2552: 4) ดงน

1.1) การใชค าคม (Quotation) เปนวธการทเรมตนยอหนาแรกของบทน าโดยการใชค าคม ซงอาจเปนค าสภาษต โคลง กลอน คตเตอนใจ หรอค ากลาวของบคคลส าคญ โดยค าคมทยกมากลาวอาง จะตองมความสอดคลองกบเรองหรอเนอหาทจะเขยน เชน จะเขยนบทความทางวชาการ เรอง “นสตกบความเปนนกปราชญ” ผเขยนอาจเกรนน าดวย ค าคมวา “ส จ ป ล เปนหวใจของนกปราชญ” แลวอธบายตอเพอโยงเขาเนอหาทจะเขยน

1.2) การใชการเลาเรอง (Illustration) การใชวธการเลาเรองมกจะเปนการเรมตนบทน าทผเขยนประสบมาดวยตนเอง หรอฟงผอนเลาใหฟง (Narration) หรอจากการอานคนควา นอกเหนอจากนน ผเขยนอาจน าเอาประเดนทเปนทสนใจของกลมเปาหมายทเปนผอาน เชน จะเขยนบทความทางวชาการ เรอง “นสตกบความเปนบณฑตทแทจรง” ผเขยนอาจเกรนน าดวย การยกตวอยางของนสตทไดรบรางวล หรอนสตทไดรบการยกยองวาเปนบณฑตทแทจรงมาเปนสวนเกรนน า

1.3) การใชนยามศพท (Definition) ในการเรมสวนแรกของบทน าดวยวธการน าเอาค านยามศพทมาใชนน มกจะใชในกรณทมค าศพทใหม ๆ หรอค าศพทนนก าลงเปนทนยมอยในขณะทเขยนบทความ

26

หรอค าศพทนนอยในชอของบทความ เชน จะเขยนบทความทางวชาการ เรอง “นสตกบความเปนนกปราชญ” ผเขยนอาจเกรนน าดวย ความหมายของนกปราชญ “มผใหค าอธบายวาค าวานกปราชญ หมายถง.................ซงเมอพจารณาในแวดวงของนสตในมหาวทยาลยตาง ๆ แลวพบวา….” เปนตน

1.4) การใชการตงค าถาม (Question) การใชวธการตงค าถามใหเปนสวนน าของการเขยนบทความเพอใหเกดความดงดดใหผอานไดสนใจตดตามหาค าตอบในบทความนน ๆ ตอไป เชน หากจะเขยนบทความทางวชาการ เรอง “ชาวนาไทยกบความผน าทางความคด” ผเขยนอาจเกรนน าดวย “ในรอบทศวรรษทผานมานน จะมชาวนาสกกคนทไดรบการยอมรบวาเปนปราชญและผน าทางความคดทไดรบการยอมรบ ?”

1.5) การใชการกลาวสรป (Summarization) การเขยนบทเกรนน าในยอหนาแรกของบทความทางวชาการ โดยการกลาวสรป เชน จะเขยนบทความทางวชาการ เรอง “ชาวนาไทยกบการเปนผน าทางความคด” ผเขยนอาจเกรนน าดวยขอความวา “ … ในรอบทศวรรษทผานมา ชาวนาไทยมเพยงคนเดยวเทานน ทไดรบการยอมรบวาเปนผสงสดทางดานความในเรอง การปลกขาวแบบนาหวาน ดวยเหตผล คอ .......”

ในการเขยนบทน าบทความทางดานวชาการนน ภายหลงจากทไดเขยนยอหนาบทน าเพอใหสามารถดงดดผอานเขาสประเดนทผเขยนตองการน าเสนอในล าดบตอไป โดยการเรมตนจากการเขยนเนอหาในเชงกวาง ๆ กอน แลวคอย ๆ โยงเขาสประเดนยอยใหแคบลง ๆ สประเดนทผเขยนตองการจะเขยน เชน ในล าดบแรกจะเรมตนโดยกลาวถงบรบททวไปของสงทตองการศกษา ความส าคญของประเดนทจะศกษา แลวจงสรปสประเดนสดทาย คอ จดมงหมายของการศกษาหรอของการเขยนบทความวชาการเรองนน ๆ วาผเขยนตองการทจะสอเรองหรอประเดนอะไรใหกบผอาน

2. วตถประสงค (Purpose) เปนการเขยนวา ในการเขยนบทความในครงนตองการใหผอานได “ทราบ” เรองอะไรบาง (วตถประสงคทวไป) และผเขยนจะท าอยางไรบางเพอใหไดค าตอบส าหรบผอาน (วตถประสงคเชงพฤตกรรมทเปนรปธรรม) โดยจ านวนวตถประสงคแตละขอไมควรมมากเกนไปและวตถประสงคแตละหวขอจะตองสอดคลองกบเรองหรอเนอหาของบทความ

3 ขอบเขตของเรอง (Qualification) ทผเขยนตองการจะบอกกลาวใหผอานทราบและเขาใจตรงกน เพอเปนกรอบในการอานโดยการเขยนขอบเขตนน อาจขนอยกบปจจยในการเขยน ไดแก

3.1) ความยาวของงานทเขยน หากมความยาวไมมากกควรก าหนดขอบเขตการเขยนใหแคบลงไมเชนนนผเขยนจะไมสามารถน าเสนอเรองไดครบถวนสมบรณ

3.2) ระยะเวลาทตองรวบรวมขอมล การก าหนดเรองทจะเขยนทลกซง สลบซบซอนหรอเปนเรองเชงเทคนคอาจจะยากตอการรวบรวมขอมลและเรยบเรยงเนอเรอง ดงนนหากมเวลานอยกควรพจารณาเขยนเรองทมขอบเขตไมกวางหรอสลบซบซอนมากนก

4 ค าจ ากดความหรอนยามตาง ๆ (Definition) ทผเขยนเหนวาควรระบไวเพอเปนประโยชนตอผอานในกรณทค าเหลานนผเขยนใชในความหมายทแตกตางจากความหมายทวไปหรอเปนค าทผอานอาจจะไมเขาใจความหมาย ถอเปนการท าความเขาใจและการสอความหมายใหผเขยนบทความและผอานบทความเขาใจตรงกน รวมทงเปนการขยายความหมายใหสามารถตรวจสอบหรอสงเกตไดดวย

27

ทงนในการเขยนสวนเกรนน าหรอบทน าไมจ าเปนตองขนค าวา บทน า หรอจะขนค าวาบทน ากได แตไมตองเขยนหวขอยอยในรายละเอยดของบทน า เชน หลกการและเหตผล วตถประสงคของการเขยน ฯลฯ ตามทกลาวมาขางตน แตเพยงจะแยกประเดนใหผเขยนไดทราบถงการเขยนน านนควรเขยนประเดนใดบาง

4.3.2 สวนเนอหา (Body)

เนอหาเปนสวนทส าคญทสดของบทความทางวชาการ เพราะเปนสวนของการน าเสนอประเดนส าคญและรายละเอยดของแนวคดและองคความรทผเขยนมงจะน าเสนอตอผอานโดยการเลอกใช “การแสดงออกทางภาษา” เปนเครองมอส าคญในการถายทอด ดงนน การแสดงออกทางภาษาในสวนน เพอใหผอานไดตดตามเนอหาไดอยางเขาใจถองแท ชดเจนและถกตองนน จ าเปนทจะตองมการเลอกใชทงศาสตร (Science) และศลป (Arts) ในการใชภาษามาเปนเครองมอในการน าเสนอเนอหาใหไดอยางลงตว จงตองควรค านงถงรายละเอยดในการน าเสนอเนอหา ดงน

1) การจดท าโครงเรอง

การจดท าโครงเรองเปนการจดล าดบเนอหาสาระทผเขยนตองการจะสอไปยงผอานใหเหมาะสมตามธรรมชาตของเนอหาสาระนน การน าเสนอเนอหาสาระควรมความตอเนองกน เพอชวยใหผอานเขาใจสาระนนไดโดยงาย เคาโครงงานจะแสดงขอบเขตของเรอง แนวคดหรอหวขอส าคญ กอนลงมอเขยนนนเอง ดงนน ในการเขยนบทความทางวชาการทกครงตองเขยนโครงเรองกอน เพราะการเขยนโครงเรองเปนการจดความรความคดใหเปนระบบ เปนแนวทางเกบรวมรวบขอมล และเปนแนวทางน าเสนอเนอหาใหเปนสดสวนเกยวเนองสมพนธกน ครอบคลมประเดนส าคญไดครบถวน โครงเรองบทความทางวชาการ แบงเปน 3 สวนหลก คอ ความน า เนอเรอง และสรป ในทนจะไดกลาวถง “โครงเรองในสวนของเนอเรอง”เทานน ซงสามารถแบงออกเปนประเดนตาง ๆ โดยจดล าดบใหเปนระบบ ในการจดล าดบจดไดหลายแบบแลวแตเทคนคการน าเสนอ ดงน

1.1) จดล าดบจากเรองกวาง ๆ หรอเรองทวไป ไปสเรองเฉพาะ

1.2) จดล าดบจากเรองเฉพาะไปสเรองกวาง ๆ หรอเรองทวไป

1.3) จดล าดบตามความส าคญ

1.4) จดล าดบตามเหตการณหรอระยะเวลา

1.5) จดล าดบตามเหตและผล

1.6) จดล าดบตามสถานทหรอทศทาง

ทงน ในการจดล าดบโครงเรอง แตละประเดนตองมน าหนกสมดลกน และการแตกเปนประเดนยอย ตองแตกเปนล าดบขนอยางเปนระบบ ควรใชตวเลขหรอตวอกษรก ากบหวขอประเดนตาง ๆ

2) การเรยบเรยงเนอหา

การเรยบเรยงเนอหาเปนกระบวนการน าเอาองคประกอบของแตละสวนโครงเรองมาใสรายละเอยดของเนอหาทผเขยนจะน าเสนอไปยงอยอานเพอใหเนอหาครบถวนสมบรณ ซงขนตอนนเปนเรองทเกยวของโดยตรงกบ “กระบวนการใชภาษา” ทผเขยนจะตองมกลวธในการเลอกใชภาษาทงในสวนทเปนความร

28

ทางดานไวยากรณหรอกฎเกณฑการใชภาษา (Competence) และการแสดงออกทางภาษา (Performance) อยางมศลปะ (Arts) มาใชประกอบกนอยางมความลงตวในเรองการใชค า ประโยค ขอความและวธการน าเสนอ ดงรายละเอยด (ธดา โมสกรตน, 2548: 90 - 91 และ http://home.kku.ac.th/thai 416102/SubjectWeb/ thaiUsage.htm) ดงน

2.1) การใชค า

2.1.1) การใชค าใหมความหมายถกตอง มหลายลกษณะ ดงน

ก) การใชค าใหถกตองตามความหมายของค า การใชค าในภาษาเขยนนนผใชตองระมดระวงจงจะสามารถสอความหมายไดอยางถกตอง เหมาะสมและตรงกบความตองการ โดยเฉพาะการใชค าทมความหมายใกลเคยงกน ค าในภาษาไทยเปนจ านวนมากมความหมายคลายคลงกน แตไมสามารถน ามาใชแทนกนไดเสมอไป ผใชตองมความร ความเขาใจความหมายของค านน ๆ เปน อยางดจงจะสามารถน ามาใชไดตรงความหมาย ดงเชน

- เขาถกกกขงไวทเรอนหลงเลกหนาหนาวดรางแหงนนเปนเวลาถงสองวน - เขาถกกกกนในสถานพนจและคมครองเดกเพราะกระท าความผดทางอาญา

ข) การใชค าใหถกตองตามชนดของค า การใชค าตองค านงถงชนดและหนาทของค าในประโยคผเขยนตองรจกเลอกใชค าใหถกตองตามหลกไวยากรณ และเพอใหสามารถสอสารไดอยางชดเจน เชน

- เขาเปนผแทนราษฎรทไมเคยมผลงานดานการดแลทกขสขของประชาชนเลย ในทสดประชาชนกตองโดดเดยวเขา

- เขาเปนผแทนราษฎรทไมเคยมผลงานดานการดแลทกขสขของประชาชนเลย ในทสดประชาชนกทอดทงเขาใหอยอยางโดดเดยว

"โดดเดยว" เปนค าวเศษณ แตผเขยนน ามาใชในต าแหนงของค ากรยา ประโยคนอาจแกไขใหถกตอง คอ

นอกจากจะตองใชชนดของค าใหถกตองตามหนาทของค านน ๆ ในประโยคแลวผเขยนยงตองระมดระวงใชค าแตละชนดใหถกตองดวย เชน ค าบพบท ค าสนธาน และลกษณะนาม เปนตน

2.1.2) ใชค าทเปนภาษาเขยน

ภาษาเขยนเปนภาษาทเรยบเรยงเรยบเปนรอยแกวทสามารถบนทกเรองราว สถานการณ เหตการณหรอปรากฏการณตาง ๆ ไวไดอยางคงทนถาวร ดงนน ภาษาเขยนจงตองมการราง การเรยบเรยง การแกไขซ าแลวซ าเลาเพอใหมความสมบรณทสด โดยทขอแตกตางระหวางภาษาเขยนกบภาษาพดเหนไดงายในเรองระดบของถอยค าทใชและรปแบบของสอ (วลยา ชางขวญยน, 2534: 24) ดงเชน

ภาษาพด/ภาษาเขยน

- มาถงสมยนบานเมองเจรญขน อะไรๆ กพฒนาไปอยางรวดเรว

29

- ปจจบนนบานเมองเจรญขน สงตาง ๆ กพฒนาไปอยางรวดเรว

2.1.3) การใชค าสภาพ

การใชค าในภาษาเขยนควรค านงถงเรองความค าสภาพเพอใหผอานเกดความรสกทดทงยงแสดงใหเหนวาผเขยนเปนผทมมารยาทในการใชภาษาอกดวย ดงตวอยาง เชน

- อาชพทพบเหนโดยทวไปส าหรบคนตาบอด คอ ขายลอตเตอร

อาจเลอกใชค าสภาพและเปนทางการแทนได ดงน

- อาชพทพบเหนโดยทวไปส าหรบผพการทางสายตา คอ การจ าหนาย สลากกนแบงรฐบาล

2.1.4) การใชค าไทย

ปจจบนสงคมไทยไดรบเอาวทยาการใหม ๆ ดานตางๆ จากตางประเทศไวเปนจ านวนมาก จงท าใหมการรบเอาค าศพทภาษาตางประเทศใชเปนจ านวนมาก และราชบณฑตยสถานกไดสรางศพทบญญตขนมาใชอยางพอเพยง ดงนน จงควรไดเลอกใชค าศพทบญญตทราชบณฑตยสถานไดก าหนดไว หากค าใดยงไมมการบญญตขนใช อาจใชค าทใชกนอยโดยทวไปหรอใชการทบศพท แตควรวงเลบค าภาษาองกฤษไวดวยเพอใหผอานเขาใจรากศพทเดมของค านนไดตรงกน ดงตวอยาง เชน

- ไปรษณยอเลกทรอนกส แทนค า E-mail

- คณตกร แทนค า - Computer ฯลฯ

หากยงไมมศพทบญญตใช การใชทบศพทควรวงเลบค าภาษาองกฤษไวดวย เชน

- กลมความรวมมอทางเศรษฐกจในภมภาคเอเชย-แปซฟก ( Asia-Pacific Economic Cooperation หรอ APEC)

- องคการสนธสญญาแอตแลนตกเหนอ North Atlantic Treaty Organization (NATO) ฯลฯ

2.1.5) ค าทไมควรใชในภาษาเขยน

มกลมค าหลายค าทไมควรน ามาใชในการเขยนบทความทางวชาการ เนองจากจะสงผลใหความหมายไมชดเจนคลมเครอ (ปรชา ชางขวญยน, 2542: 42) มดงน

ก) ค ายอและค าตด เปนกลมค าทถกใชในเฉพาะกลม คนสวนใหญอาจไมทราบความหมาย เชน ปวศ. อ.ส.ม.ท. น.บ. เปนตน ในการเขยนควรใชค ายอใหนอยทสดหรอไมใชเลย สวนตดกไมควรจะใชเชนเดยวกน แตกมค าตดทใชในภาษาเขยนโดยทวไดบางแตกมเพยงไมกค า เชน กรงเทพ ฯ โปรดเกลา ฯ ขา ฯ , ฯ ฯพณฯ เปนตน ค าตดบางค าใชแพรหลายในการพดแตไมนยมใชในภาษาเขยนซงตองการความแจมแจง เชน นสตจฬา มหา’ลย เปนตน

30

ข) ค าภาษาตางประเทศ ค าเหลานถาใชในวงแคบเฉพาะในหมผรไมกคนกอาจเปนประโยชนแตหากถกน ามาใชในภาษาเขยนบทความทางวชาการอาจจะสงผลใหผอานในบางกลมไมเขาใจไดอยางแจมชด เชน ดาวนโหลด อพโหลด โปรไฟล เวปแคม แชท ฯลฯ เปนตน

ค) ค าหรหรา ไดแกค าทเปนศพทซงไมคอยใชกนในภาษาทวไปและถอกนวาเปนศพทสงกวาศพททใชกนทวไป การใชค าประเภทนอาจแสดงวาผใชรศพทมาก แตกท าใหผอานเขาใจยากขน ค าหรหราในภาษาไทยม 2 ประเภท คอ

- ค าทมาจากภาษาอน เชน ประจกษ บญชา วสยทศน ทศนยภาพ เปนตน ค าสามญทใชแทนค าเหลานคอ เหน สมผสได ค าสง มมมอง ภาพทสวยงาม

- ศพททตงขนโดยพยายามจะใหแปลกหแตคนฟงตองตความ เชน เรยกการสลายผชมนมประทวงวา “การกระชบพนท” เรยกการพดโจมตวา "การกระท าทไมเปนมตร" เรยกผหญงวา "ดอกไมของชาต" เรยกรถไฟวา "มาเหลก" เปนตน

ง) ค าทเปนภาษาพด เชน เขาทา/เหมาะสม, เตมกลน/แทบจะท าไมได หรอ ยงไง/อยางไร เปนตน

จ) ค าโบราณ ค าเหลานจะปรากฏอยในหนงสอโบราณเกาแก เชน หนงสอเกา เชน วรรณคด หรอจารกตาง ๆ เปนค าทคนสมยใหมอาจไมเขาใจจงควรเลอกใชค าอน เชน

- สงมชวตยอมกนอาหาร

- คนสวนมากมโทสจรตและโมหจรตเปนเจาเรอน

- ลางทคนเรากไมใชเหตผล

- พงส าเหนยกวาวชาเปนสงประเสรฐ

ฉ) ค าในภาษาเฉพาะกลม เปนภาษาปจจบนทใชและรกนในหมคนเพยงบางกลม รวมไปถงค าทเปนภาษาถน ในการเขยนเพอใหคนทวไปเขาใจจงตองใชภาษาราชการ เชน บกคกเดะ, แหลม เปนตน

ช) ค าสแลง เปนค าทจดอยในประเภทค าต า สวนมากเปนค าทว ๆ ไปทน ามาใชในความหมายเฉพาะและใชกนชวระยะเวลาหนง บางค าอาจใชกนจนตดอยในภาษา เชน ค าวา “มนไมหลมเลย” หรอ “หลอนวนนาดเลย” หรอ “ชไมนาท าตวแบบนนเลย” หรอ “หลอนโคตรนารกเปนบาเลยวะ” เปนตน ค าสแลงมกมความหมายกวางมากและแปลใหตายตวไมได ความหมายจงไมรดกมและเนองจากมกใชกนชวคราวจงไมเหมาะทจะใชเปนภาษาเขยน

ซ) ค าหยาบ ไดแก ค าทถอวาต ากวาภาษาพดลงไปและเปนค าทถอวาพดไมได ถาใชพดกถอวาดหมนผฟง ค าดากรวมอยในประเภทค าหยาบดวย ค าเหลานใชในภาษาเขยนไมไดเลย

2.2) การใชประโยค

31

ในการผกประโยคจากค าหรอขอความตาง ๆ เพอน ามาใชในการสอแนวคดในบทความทางวชาการนน ควรไดค านงถงสงตาง ๆ ดงตอไปน

2.2.1) ความถกตองชดเจน

ควรใชรปประโยคภาษาไทยทไมใชรปประโยคและส านวนภาษาองกฤษ ประโยคภาษาไทยโดยทวไปมกจะประกอบไปดวยประธาน กรยา และกรรม บางประโยคอาจใชกรยาหรอ กรรมขนตนประโยคหากผพดตองการเนนสวนนน ๆ แตตามปกตแลวประโยคภาษาไทยไมนยมใชกรรมขนตนประโยค เชน

- การประชม World Economic Forum 1999 ทสงคโปร ทงนายกรฐมนตรของไทยและมาเลเซยถกเชญใหเขารวมประชมดวย

- ส าหรบฉน เรองนไมมความส าคญอะไรเลย

ประโยคขางตนนอาจเขยนใหเปนรปประโยคภาษาไทยได ดงน

- นายกรฐมนตรของไทยและมาเลเซยไดรบเชญใหเขารวมประชม World Economic Forum 1999 ทสงคโปร

- เรองนไมมความส าคญส าหรบฉนเลย

2.2.2) ความกะทดรด สละสลวย

การใชภาษาในงานวชาการนนตองกระชบ รดกม สอความหมายไดชดเจน ตรงประเดนและสละสลวย คนจ านวนไมนอยมกเขาใจวาการเขยนงานวชาการจ าเปนตองใชค าศพทสง และผกประโยคใหซบซอนเพอแสดงภมของผเขยนและเพอใหเหมาะสมกบลกษณะของเนอหาทเปนวชาการ แทจรงแลวการเขยนงานวชาการซงมงใหความรแกผอานเปนส าคญนน ผเขยนจ าเปนอยางยงทจะตองเลอกใชค างายทสอความหมายตรงไปตรงมา และผกประโยคสน ๆ ไมพดซ าโดยไมจ าเปนเพอใหผอานสามารถท าความเขาใจเนอเรองไดงายยงขน สวนความไพเราะสละสลวยของการเรยบเรยงขอความนนจะชวยเสรมใหเรองนาอานยงขน

ตวอยางการใชประโยคทใชค าฟมเฟอย

- เราจะเหนอยบอย ๆ วาความสมพนธฉนเครอญาตและพวกพองหรอระบบอปถมภค าจนกน สงผลใหการตดสนแกไขปญหาเดดขาดเทยงตรงใชไมได ในสงคมไทย เพราะจะเกดสภาพการลบหนาปะจมกคนโนนทคนนท

- ทางออกของปญหาทงในอดตถงปจจบน แนวทางการประนประนอมจะมอยสง

ประโยคขางตนอาจแกไขใหกะทดรด สละสลวยไดดงน

- เรามกพบเสมอวาความสมพนธในระบบอปถมภสงผลใหการแกปญหาทเดดขาดและเทยงตรงเปนวธทใชไมไดในสงคมไทยเพราะจะท าใหเกดการลบหนาปะจมก

- ทางออกของปญหาตงแตอดตจนถงปจจบนมแนวทางการประนประนอมสง

2.2.3) การเวนวรรคตอนใหถกตอง

32

ภาษาไทยไมนยมใชเครองหมายวรรคตอนเมอจบขอความหรอประโยคแตการเวนวรรคตอนเปนเครองหมายทชวยแบงประโยคหรอขอความใหชดเจนขน ท าใหทราบวาขอความหรอประโยคจบลงแลว การใชวรรคตอนผดสงผลใหความหมายของขอความผดเพยนไป หรอสอความหมายไมชดเจน การเวนวรรคตอนจงถอวาเปนเรองทมความส าคญมาก

2.3) การใชยอหนา

ยอหนาเปนสวนส าคญทสดทางความหมายทผเขยนตองการสอไปยงผอานทตองอาศยการผกค า ประโยคเขาดวยกนอยางถกตองตามกฎไวยากรณและความสามารถทางศลปในการเลอกใชวธการการผกหนวยทางความหมายเขาดวยกนใหมความลงตวและอมความหมายทงหมดทตองการสอ ดงนน ผเขยนจงจ าเปนทจะตองเขาใจและรจกวธการเชงชางทางภาษา ดงรายละเอยด (เปลอง ณ นคร, 2518 : 156 และ http://home.kku. ac.th/thai 416102/SubjectWeb/thaiUsage.htm) ดงน

2.3.1) ความหมายของยอหนา

ยอหนาเปนการน ากลมของค า ประโยคหรอขอความมารอยเรยงกนเขาอยางมสมพนธกนเพอแสดงความคดส าคญเพยงความคดเดยว ขอความแตละยอหนาจะเปนตวแทนของความคดส าคญเพยงประการเดยวเทานน หากตองการเสนอความคดหลายประการผเขยนตองแยกกลาวถงความคดเหลานนเปนประเดน ๆ ในแตละยอหนา แลวเรยบเรยงเนอหาใหสมพนธตอเนองกนตามล าดบ ผอานจงจะสามารถตดตามความคดของผเขยนไดงาย

โดยทวไปแลวการแสดงความคดส าคญในแตละยอหนานน ผเขยนอาจแปรประเดนความคดส าคญ (Main idea) เปนประโยคใจความส าคญ (Topic sentence) และขยายความดวยวธตาง ๆ เนอความในแตละยอหนาจงประกอบไปดวยประโยคใจความส าคญหรอประโยคหลกและประโยคขยาย ประโยคใจความส าคญจะชวยใหผอานมองเหนประเดนทผเขยนตองการน าเสนอไดเดนชดขน แตบางครงผเขยนกอาจจะเสนอความคด (Main idea) โดยไมมประโยคใจความส าคญ ผอานตองสรปประเดนส าคญของยอหนานนเอาเอง

ยอหนาเปนตวแทนของความคดทผเขยนตองการการน าเสนอ การใชวธเขยนแบบยอหนาท าใหผอานสามารถตดตามเนอเรองไดอยางเปนขนตอนและมเหตผล ผอานสามารถหยดคดตามไดเมออานเนอหาแตละยอหนา นอกจากนการเขยนเนอหาโดยจดแบงความคดออกเปนยอหนายงชวยใหเกดความงามในเรองรปแบบ ทงนเพราะมทวางใหหยดพกสายตา และผอานสามารถตรวจสอบท าความเขาใจเกยวกบประเดนตาง ๆ ทผเขยนน าเสนอไดงายขน ทงยงแสดงใหเหนวธการเรยบเรยงความคดทเปน ระบบระเบยบของผเขยนอกดวย

2.3.2) รปแบบของยอหนา

ยอหนาแบงออกไดเปนหลายรปแบบตามลกษณะการปรากฏของประโยคใจความส าคญหรอประโยคหลก ดงน

ก) ยอหนาทมประโยคใจความส าคญอยตอนตน ยอหนาประเภทนผเขยนแปรประเดนความคดส าคญเปนประโยคใจความส าคญแลว

น าไปใสไวในตอนตนของยอหนา จากนนจงขยายความในประโยคใจความส าคญนนใหผอานเขาใจ โดยทกประโยค

33

ทน ามาขยายความจะตองเกยวของสมพนธกบประโยคใจความส าคญทอยตนยอหนา การเขยนยอหนาแบบนเปนวธทงายส าหรบผทเพงเรมเขยนเพราะจะไมหลงประเดนไดงาย ผอานกสามารถตดตามความคดของผเขยนไดทนท

ตวอยางยอหนาทประโยคใจความส าคญอยตอนตน

ปญหาทเปนรากเหงาของระบบการศกษาของชาต คอ ผกขาด โดยระบบราชการ ถาหากจะมองวาการศกษาเปนอตสาหกรรมบรการประเภทหนง จะเหนไดวาการศกษาเปนอตสาหกรรมทมการผกขาดสงมาก กวา 90 % ของสถาน ศกษาทงหมดกวาสามหมนแหงทมอยในประเทศเปนของราชการ ไมวาจะโดย กระทรวงศกษาธการหรอทบวงมหาวทยาลย ล าพงอ านาจผกขาดเพยงอยางเดยวกเลวรายพออยแลว แตนเปนการผกขาดโดยผผลตทถกดแคลนวาไรสมรรถนะทสดในระบบเศรษฐกจ ความลมเหลวของระบบการศกษาไทยนนแทจรงแลวมไดมาจากบคลากรทางการศกษาแตมาจากความลมเหลวของระบบราชการตางหาก ซงไดปรากฏชดในงานดานอนของราชการดวย เชน การบรหารบรการสาธารณสข การก ากบดแลสถาบนการเงน การบรหารกองทนฟนฟและเงนตราตางประเทศ การก ากบดแลรฐวสาหกจ หรอการบรหารการเงนการคลงของประเทศ เปนตน

(วฒพงษ เพรยบจรยวฒน, 2552: 227 )

ข) ยอหนาทมประโยคใจความส าคญอยตอนทาย ผเขยนเรมตนยอหนาดวยประโยคขยายความ จากนนจงเขยนประโยคใจความ

ส าคญปดทาย ยอหนาแบบนจะชวยใหผอานขมวดปมความคดของสงทไดอานมาทงหมดในยอหนานนไดชดเจนขน ผเขยนทใชยอหนาแบบนตองระลกอยเสมอวาทกประโยคทขยายความนนสนบสนนประเดนความคดส าคญทตองการน าเสนอ

ตวอยางยอหนาทประโยคใจความส าคญอยตอนทาย

แมการเขยนรปภาพจตรกรรมแบบประเพณนยมอยางไทยด าเนนการไปตามเรองราวทางศาสนาเปนส าคญ และเปนททราบกนอยางแพรหลายวาเรองราวตาง ๆ ในพระพทธศาสนาทจตรกรรมหรอศลปนน ามาเปนแนวคดในการเขยนรปภาพนนเปนเรองราวทปรากฏในอดตกาลในประเทศอนเดย หรอเรองชาดกตาง ๆ ทเกดขนตามความคดของปญญาชนชาวอนเดย ดงนนบคลกภาพและพฤตกรรมของคน สถานท สงแวดลอม และบรรยากาศทคมกนขนเปนเรองตาง ๆ กยอมจะไดรบอทธพลจากสงคมและสงแวดลอมในถนอนเดยเปนปจจยส าคญในการปรงแตงเรองราวทปญญาชนชาวอนเดยนพนธขนโดยแท แตกระนนกตาม ทานทมประสบการณจากการดรปภาพจตรกรรมแบบประเพณนยมอยางไทยทนายชางจตรกรรมหรอศลปนไทยเขยนขนโดยอาศยเรองราวทมมาในพระพทธศาสนา เปนตนวา พระปฐมสมโพธกถาหรอชาดก จะสงเกตเหนลกษณะพเศษอยางหนงเกยวกบรปแบบของสรรพสงตาง ๆ ในงานจตรกรรม คอไมปรากฏรปภาพคน สถานท สงแวดลอมและบรรยากาศในถนอนเดยทเปนปจจยปรงแตงเรองราวมาแตเดมใหเหนไดเลย แตรปภาพจตรกรรมทนายชางจตรกรรมไทยเขยนขนนนจะท าใหปรากฏเรองราวทมมาในพระพทธศาสนาดวยรปภาพคน พฤตกรรมของคน สถานท สงแวดลอม และบรรยากาศทมอยในถนฐานบานเมองไทยทงสน ปรากฏการณในรปภาพจตรกรรมแบบประเพณนยมอยางไทยเชนกลาวนเปนลกษณะพเศษ ควรนบถอวาเปนเอกลกษณอยางหนงในงานจตรกรรมแบบประเพณนยม

(จลทศน พยาฆรานนท,2551: 154-155)

34

ค) ยอหนาทมประโยคใจความส าคญอยทงตอนตนและทาย ยอหนาแบบนมผนยมใชกนมากเพราะชวยเนนย าใหผอานทราบประเดนความคดส าคญของเรอง

ไดชดเจนยงขน ประโยคทปรากฏในตอนตนและทายยอหนาลวนแสดงความคดอยางเดยวกนเพยงแตใชค าพดตางกน

ตวอยางยอหนาทประโยคใจความส าคญอยตอนตนและทาย

เมอพดกนถงเรองศลปกรรมอนเกยวเนองกบภาพจตรกรรม ภาพประตมากรรม หรอการกอสรางทเปนงานทางสถาปตยกรรมของประเทศชาตตาง ๆ ในยานเอเชยดวยกนแลว ประเทศไทยเรานกจดไดวาเปนประเทศหนงทเปนแหลงก าเนดศลปกรรมสาขาตาง ๆ มานานไมนอยหนาไปกวาศลปกรรมทปรากฏมอยในประเทศอน ๆ ซงตงอยในยานเดยวกน ศลปกรรมบางอยางบางชนของไทยเรานนยงมอายเกาแกยอนหลงขนไปนบนานกวาพนปเสยอก อยางนอยหลกฐานทไดรบจากการส ารวจ และการขดคนทางโบราณคดเกยวกบมนษยสมยกอนประวตศาสตรจากแหลงตาง ๆ ในประเทศไทยเมอไมนานมาน กไดพบหลกฐานแสดงใหเหนไดอยางชดแจงวา ดนแดนอนเปนทตงประเทศของเราทกวนนเปนแหลงก าเนดศลปกรรมมาแลวแตอดตเกาแกขนไปถงสมยกอนประวตศาสตร โดยเฉพาะภาพเขยนสตามหนาผาและผนงถ าตาง ๆ ซงถกคนพบในระยะหลง ถงจะยงไมสามารถก าหนดอายอนแนนอนหรอสนนษฐานแนชดไปไดวาภาพเหลานนเขยนขนโดยชนชาตใดกตาม แตกควรจะยนดและภมใจไดวา ดนแดนอนเปนทตงประเทศของชนชาตไทยเราน ไดชอวาเปนแหลงศลปกรรมอนเกาแกแหงหนงทชาวโลกรจก

(จลทศน พยาฆรานนท, 2549: 119)

ง) ยอหนาทมประโยคใจความส าคญอยตอนกลาง ผเขยนเรมตนยอหนาดวยประโยคขยายความเพอน าเขาสประเดนทตองการ จากนนจงเขยนประโยคท

เปนใจความส าคญของเรองนน หลงจากนนกเปนการแสดงรายละเอยดเกยวกบเรองนนอกครงหนง ยอหนาแบบนเขยนคอนขางยากเนองจากผเขยนตองมวธจงความสนใจของผอานเขาสเรองนนกอนทจะไดพบกบประโยคใจความส าคญ จากนนจงขยายความตอไปจนไดรายละเอยดทครบถวน ส าหรบผอานเองการคนหาประโยคใจความส าคญกอาจท าไดคอนขางยากเมอเปรยบเทยบกบยอหนาประเภทอน

ตวอยางยอหนาทประโยคใจความส าคญอยตอนกลาง

ถายอนเขามามองตวเรา รปกายทบอกวาเปนธาตดน น า ลม ไฟ กเหมอนกน เวลาอาบน าขไคลกออกมาจากเซลสผวหนงทตายลอกหลดออกมา ไมรวาวนละกแสนกลานตว เซลลเหลานกคอดน ขณะเดยวกนตรงทตายไปกมตวใหมเกดขนมาทดแทนในจ านวนเทา ๆ กน การทเราคงสภาพเปนเราอยได ไมโตขนและกไมเลกลง เพราะเราอยในสภาพสมดลของการเปลยนแปร สงทเกดขนและสงทตายไปมปรมาณเทากน อนนเปนสามญลกษณะของสงมชวตทงหลาย แตเราไมเคยมองมนตามทเปนจรง เราไปยดในเงาสะทอนจงเหมาเอาวาเราก าลงแขงแรงยงหางไกลจากความตาย แตแทจรงบนความมชวตแขงแรงทแลเหมอนกนกบวาเราเปนตวเราสบเนองกนตลอดเวลานน มนมความเกดและความตายกระพรบทดแทนกนอยทก ๆ เสยววนาท เรวแสนเรว จนยากแกการรสกและเหนทน (อมรา มลลา, 2550:16-17)

2.3.3) ลกษณะของยอหนาทด

35

ยอหนาทดควรมลกษณะดงตอไปน

ก) เอกภาพ หมายถง ความเปนหนงในเรองของประเดนความคด กลาวคอใน 1 ยอหนาจะมเพยง 1 ความคดส าคญเทานน ทกประโยคทน ามาแสดงรายละเอยดตองสนบสนนหรออธบายประเดนหลกของยอหนานน หากมประโยคทไมเกยวของสมพนธยอหนานนกจะขาดความเปนเอกภาพ

ข) สมพนธภาพ คอ ความเชอมโยงสมพนธกนระหวางความคดหลกกบความคดปลกยอย ผอานจะสามารถตดตามความคดของผเขยนไดงายและชดเจนขนหากผเขยนใชค าเชอมไดอยางถกตอง เหมาะสม ทงยงมวธเรยบเรยงและการเสนอความคดอยางมระบบ มเหตผล และทกประเดนมความเกยวเนองกนไปโดยล าดบ นอกจากสมพนธภาพในแตละยอหนาแลว ขอเขยนแตละเรองยงตองมสมพนธภาพระหวางยอหนาดวย

ค) สารตถภาพ คอ การเนนย าในสวนทเปนประเดนส าคญ ซงอาจท าไดโดยการใหรายละเอยดเกยวกบสงทตองการเนนมากกวาประเดนอน เชน ยกตวอยางประกอบ กลาวดวยถอยค าทมความหมายอยางเดยวกนแตใชขอความตางกน และอธบายขยายความอยางละเอยด เปนตน การเนนประเดนใดประเดนหนงนอาจท าไดอกวธหนงคอการวางประโยคใจความส าคญไวในต าแหนงทมองเหนไดเดนชด ซง ไดแกในตอนตนและตอนทายของยอหนานนเอง

2.4) ทวงท านองการเขยน (Style)

ผเขยนแตละคนยอมมทวงท านองหรอสไตลในการเขยนของตนซงจะเปนเอกลกษณและเปนเสรภาพของผเขยน อยางไรกตาม ไมวาผเขยนจะใชสไตลอะไร สงทควรค านงกคอ ผเขยนจะตองเขยนอธบายเรองนนๆ ใหผอานเกดความกระจางมากทสด ซงอาจตองใชเทคนคตางๆ ทจ าเปน เชน การจดล าดบหวขอ การยกตวอยางทเหมาะสม การใชภาษาทกระชบชดเจน และเหมาะสมกบผอาน เปนตน

2.5) ดานวธการน าเสนอ

การน าเสนอเนอหาสาระใหผอานเขาใจไดงายและไดอยางรวดเรวนน จ าเปนตองใชเทคนคตางๆ ในการน าเสนอเขาชวย เชน การใชสอประเภทภาพ แผนภม ตาราง กราฟ เปนตน ผเขยนควรมการน าเสนอสอตางๆ นอยางเหมาะสม และถกตองตามหลกวชาการ เชน การเขยนชอตาราง การใหหวขอตางๆ ในตาราง เปนตน

3) การวเคราะห วพากษ วจารณ และการน าเสนอความคดของผเขยน

บทความทางวชาการทดควรมการน าเสนอความคดเหนของผเขยน ซงอาจออกมาในลกษณะของการวเคราะห วจารณ ขอมล เนอหาสาระ ใหเปนประเดนทเปนสวนของการรเรมสรางสรรคของผเขยน ซงอาจจะน าเสนอไปพรอมๆ กบการน าเสนอเนอหาสาระ หรออาจจะน าเสนอกอนการน าเสนอขอมลหรอเนอหาสาระกได แลวแตสไตลการเขยนของผเขยน หรอความเหมาะสมกบลกษณะเนอหาของเรองนนๆ

4.3.3 สวนสรป (Conclusion)

36

งานเขยนบทความทางวชาการทดนน ควรไดมการสรปประเดนส าคญๆ ของงานเขยนนน ๆ ใหครอบคลม กระชบและรดกม เพอย าแนวคดส าคญในการน าเสนอตอผอาน ซงอาจท าไดในหลายลกษณะ (นภาลย สวรรณธาดา, 2552 : 82 - 83 และ ปรชา ชางขวญยน และ คณะ, 2539: 14) ดงน

1) สรปเนอหา ในกรณทเนอหายาวและซบซอน อาจสรปยอประเดนส าคญเปนขอความหรอแผนภม เพอใหเหนภาพรวมเนอหาอยางชดเจน

2) กลาวเนนย าจดส าคญหรอจดเดนของเนอหา

3) เสนอทศนะของผเขยน ในกรณนตองระบใหชดเจนวาเปนความคดเหนสวนตว มใชหลกการหรอทฤษฎตายตวททกคนตองท าตาม

4) ชน าใหผอานขบคดปญหาและพจารณาตอไปเพอใหผอานมสวนรวมในการแกปญหาและพฒนางานวชาการนน ๆ

5) ยกภาษต ค าพงเพย ค าคม ทตรงกนแนวคดของเรอง ทงน ควรเปนขอวามทคนเขาใจกนโดยทวไปโดยไมตองอธบายใหเยนเยอ

6) ประโยคปดทาย หากไมใชภาษต ค าคมกควรใชภาษาทสละสลวยนาอานเพอ “ทงทาย” ใหผอานประทบใจ ไมควรจบแบบหวน ๆ อยางไมมเยอใย

กลาวโดยหลกการทว ๆ ไป นนสวนประกอบของงานเขยนบทความทางวชาการนน หากงานเขยนนนมความยาวประมาณ 4 สวน เนอหาสวนบทกลาวน าควรไดมความยาว ประมาณ ¼ ของเนอหา สวนเนอหายาวประมาณ 2/4 2/4 ของเนอหา และสวนสรปปดทาย ควรไดมความยาวประมาณ ¼ ของเนอหาทงหมด

4.3.4 สวนอางอง

เนองจากงานเขยนบทความทางวชาการ เปนงานทเขยนขนบนพนฐานของงานวชาการทไดมการศกษา คนควา วจยกนมาแลว และการวเคราะห วจารณอาจมการเชอมโยงกบผลงานของผอนจงจ าเปนตองมการอางองเมอน าขอความหรอผลงานของผอนมาใช โดยการระบใหชดเจนวาเปนงานของใคร ท าเมอไร และน ามาจากไหน เปนการใหเกยรตเจาของงาน และประกาศใหผอานรบรวา สวนนนไมใชความคดของผอน รวมทงเปนการใหหลกฐานแกผอาน ใหผอานสามารถไปสบเสาะแสวงหาความรเพมเตม หรอตดตามตรวจสอบหลกฐานได โดยทวไป การอางองท าไดหลายแบบทนยมกนกแทรกปนไปในเนอหา การอางองแบบลงเชงอรรถ และการท าบรรณานกรม (ทศนา แขมมณ, http://www.google.co.th/url?sa=t&source=web&cd= 5&ved= 0CDMQFjAE&url)

รายละเอยดเกยวกบเรองของการอางองนน ผเขยนบทความทางวชาการควรแสวงหาความรเพมเตม เพราะมแบบใหเลอกหลายตวอยาง หลกส าคญทผเขยนบทความทางวชาการควรไดตระหนกถงเปนอยางยง คอ รปแบบการอางองไมใชเปนประเดนหลกทส าคญทสดมากไปกวาความถกและเขมขนของตองของเนอหา รปแบบของการอางองนนเปนเพยงสวนส าคญสวนหนงทจะชใหผอานไดทราบถงขอบเขตและแหลงทมาขององคความรนน ๆ อนจะชวยใหผอานไดมโอกาสแสวงหาความรเพมเตม และเปนการแสดงวาสงทน ามากลาวมหลกฐานทควร

37

เชอถอไดเพยงใด อยางไรกตาม หากเปนองคความรพนๆ ทเปนสงทผอานเขาใจไดงาย ไมจ าเปนตองมการสบคนอะไรอก กไมจ าเปนจะตองมการอางอง ควรอางองเทาทจ าเปน การอางองมากเกนจ าเปน จะท าใหบทความดรมราม และกอความร าคาญในการอานได นอกจากนน พงตระหนกอยเสมอวาการคดลอกงานของผอนนนท าได แตตองเปนการน ามาเพออธบายสนบสนนแนวความคดของผเขยนเทานน ไมใชการคดลอกเอามาเปนเนองานของเนองานตนเองโดยสนเชง

เอกสารอางอง จฬาลงกรณมหาวทยาลย, ม.ป.ป. ลกษณะของผลงานทางวชาการทใชประกอบการพจารณาแตงตง ต าแหนง. กรงเทพฯ : โรงพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ชยอนนต สมทวาณช, 2542. "การปฏรปกระบวนการเรยนร" ใน ปฏวตการศกษาไทยกรงเทพ ฯ : โครงการ วถ ทรรศน, หนา 125 - 132.

ชตมา สจจานนท, 2549: …………………………………………………………….

ชศกด ศกรนนท, 2549. รอยแกวรอยกรอง. มหาสารคาม : อภชาตการพมพ.

ณชชา พนธเจรญ, 2551. ชวนอาจารยเขยนต ารา. กรงเทพฯ : ส านกพมพเกศกะรต.

ทองคณ หงสพนธ, 2543. การเขยนบทความดตองมหลก ราชบร : สถาบนราชภฏหมบานจอมบง.

ทศนา แขมมณ, 2551. การเขยนบทความทางวชาการ. กรงเทพฯ : ส านกพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

นภาลย สวรรณธาดา และคณะ, 2537. การเขยนผลงานทางวชาการและบทความ. กรงเทพฯ : มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

บณฑตวทยาลย, จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2536. คมอการพมพวทยานพนธ. กรงเทพฯ : โรงพมพจฬาลงกรณ มหาวทยาลย.

บญทพย สรธรงศร, 2551. หลกการและเทคนคการเขยนผลงานทางวชาการ : บทความและต ารา. มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, กรงเทพฯ.

ประสทธ กาพยกลอน, 2532. ภาษากบความคด. พมพครงท 5. กรงเทพ ฯ : มหาวทยาลยรามค าแหง.

ปรชา ชางขวญยน . 2536. ภาษาไทยธรกจระดบอดมศกษา. กรงเทพ ฯ : สรางสรรค - วชาการ.

------- และคณะ, 2539. เทคนคการเขยนและผลตต ารา . กรงเทพฯ : โรงพมพจฬาลงกรณ มหาวทยาลย.

-------. 2540. วพากษการใชภาษาไทย. กรงเทพ ฯ : จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ปราณ สรสทธ, 2541. การเขยนสรางสรรคเชงวารสารศาสตร. กรงเทพฯ : แสงดาว.

38

เปลอง ณ นคร, 2529. "การใชภาษาวชาการ" ใน เอกสารการสอนชดวชา ภาษาไทย ๖ (การเขยนส าหรบ คร) หนวยท ๑-๘. นนทบร : มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

ฝายต ารา-มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, 2552. แนวทางสรางสรรคงานวชาการ. กรงเทพฯ : มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

ไพฑรย สนลารตน, 2552. ต าราและบทความทางวชาการ : แนวคดและแนวทางการเขยนเพอคณภาพ. ศนยหนงสอจฬาลงกรณมหาวทยาลย, กรงเทพฯ.

มณฑนา เกยรตพงษ และคนอน ๆ, 2529. "การเขยนรายงาน" ใน การใชภาษา. กรงเทพ ฯ : โรงพมพมตรนราการพมพ.

วลยา ชางขวญยน, 2537. "ลกษณะภาษาเขยน" ใน เอกสารการสอนชดวชา การอานภาษาไทย หนวยท 1- 7. พมพ ครงท 2. นนทบร : มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

วจารณ พานช, 2542. "การศกษากบการวจย" ใน ปฏวตการศกษาไทย กรงเทพ ฯ : โครงการวถทรรศน, 2542.

วฒพงษ เพรยบจรยวฒน, 2542. "ช าแหละ พ.ร.บ. การศกษาแหงชาต" ใน ปฏวตการศกษาไทย. กรงเทพ ฯ : โครงการวถทรรศน.

สรรเสรญ สวรรณประเทศ และกมพล คณาบตร, 2539. ไขศพทจากขาว. กรงเทพ ฯ : น าอกษรการพมพ.

โสพรรณ ธนโสธร, 2552. ……………………………………….

อนนต เหลาเลศวรกล, 2542. ภาษาไทยนอกจอ. กรงเทพ ฯ : นานมบคส.

อมรา ประสทธรฐสนธ, 2542. ภาษาในสงคมไทย ความหลากหลาย การเปลยนแปลง และการพฒนา. พมพครงท 2. กรงเทพ ฯ : โรงพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

Beths, Katharine, 1999. Writing Essays and Research Reports in the Social Sciences. 2nd ed, Nelson, South Melbourne - Australia.

Wayne C. Booth, Gregory G. Colomb and Joseph M. Williams, 1995. The Craft of Research. The University of Chicago Press, Chicago & London.

เวปไซด

http://www.ru-mct6.com/component/option,com_smf/Itemid,37/topic,10.msg21#msg21

http://www.human.msu.ac.th/pnoi/index.html

http://home.kku.ac.th/thai 416102/SubjectWeb/thaiUsage.html

39

บทท 5

การเขยนรายงานทางวชาการ

หวขอส าคญ

1. ความหมาย และ วตถประสงคการเขยนรายงานทางวชาการ

2. สวนประกอบของรายงานทางวชาการ

3. การวางแผนและการสบคน

4. ขนตอนการเรยบเรยงรายงานทางวชาการ

5. การใชภาษาในการเขยนรายงานทางวชาการ

6. การเขยนอางองและบรรณานกรม

7. ลกษณะการเขยนรายงานทางวชาการทด

การเขยนเปนการประมวลความคดของผเขยนถายทอดเปนลายลกษณอกษรสผอาน การน าเสนอความคดดวยวธการเขยนทมคณภาพ ผเขยนตองยดหลกการและทกษะการเขยนทเปนระบบมเหตผลซงจะตองอาศยความรอบร ประสบการณ หมนฝกฝนอยางสม าเสมอเพอใหงานเขยนนาเชอถอ และน าไปใชประโยชนได โดยเฉพาะการเขยนรายงานทางวชาการซงเปนผลจากการศกษาคนควาและเรยบเรยงขนอยางมแบบแผน เพอเสนอเปนสวนหนงของการศกษาวชาการในดานตางๆ

ในบทนจะกลาวถงการเขยนรายงานทางวชาการ 8 หวขอ คอ 1. ความหมาย และ วตถประสงคการเขยนรายงานทางวชาการ 2. สวนประกอบของรายงานทางวชาการ 3. การวางแผนและการสบคน 4. ขนตอนการเรยบเรยงรายงานทางวชาการ 5. การใชภาษาในการเขยนรายงานทางวชาการ 6. การเขยนอางองและบรรณานกรม 7. ลกษณะการเขยนรายงานทางวชาการทด

1. ความหมาย และวตถประสงคการเขยนรายงานทางวชาการ

1.1 ความหมายของการเขยนรายงานทางวชาการ

40

การเขยนรายงานทางวชาการ หมายถง ผลของการศกษาคนควาเรองทางวชาการทเรยบเรยงขนอยางมแบบแผน เพอเสนอเปนสวนประกอบของการศกษาวชาการตางๆ การท ารายงานจงเปนการศกษาดวยตนเอง อนจะท าใหมความรความเขาใจเรองทศกษาไดดยงขน (จไรรตน ลกษณะศร. 2540 : 256)

การเขยนรายงานวชาการ หมายถง การเขยนเพอใหขอมลขาวสาร เนอหาทเปนสาระในเชงวชาการทมรปแบบเฉพาะ และภาษาทใชเขยนกควรมลกษณะเปนทางการ กงทางการ หรอมศพทวชาการตางๆ (อวยพร พานช และคณะ. 2543 : 191)

การเขยนรายงานทางวชาการ หมายถง การน าเสนอผลของการศกษาคนควาทางวชาการแลวน ามาเรยบเรยงอยางมระเบยบแบบแผน เรองราวทน ามาเขยนรายงานตองเปนขอเทจจรงหรอความรอนเกดจากการรวบรวมขอมลดวยวธการศกษาทเปนระบบ มลกษณะเปนวทยาศาสตร (นภาลย สวรรณธาดาและคณะ.2548 : 206)

การเขยนรายงานวชาการ หมายถง การรวบรวมผลการศกษาคนควาเกยวกบเรองใดเรองหนงตามทไดวางโครงเรองไว แลวน ามาเขยนเรยบเรยงน าเสนอ มการอางองหลกฐานความรตางๆ ตามลกษณะการเขยนรายงานวชาการ ผเรยนจะไดมโอกาสฝกการศกษาคนควาอยางเปนระบบ และไดแสดงความคดเหนของตนในประเดนความรตางๆ ทรวบรวมมาได (ภาควชาภาษาไทย. 2554 : 1)

จากความหมายของการเขยนรายงานทางวชาการทกลาวมาขางตนสรปไดวา การเขยนรายงานทางวชาการเปนการน าเสนอผลจากการศกษาคนควาขอมลความรในเรองใดเรองหนง แลวน ามาเรยบเรยงเขยนขนมาโดยมระเบยบแบบแผน มการอางองหลกฐานขอมลความรทศกษาคนความาอยางเปนระบบ

1.2 วตถประสงคของการเขยนรายงานทางวชาการ

การเขยนรายงานทางวชาการมวตถประสงคดงน

1.2.1) เพอเสนอขอเทจจรงหรอขอมลความรทเกดจากการศกษาคนควาอยางมแบบแผนเปนระบบ สามารถน าไปเปนแนวทางในการเสนอขอมลทางวชาการแนวใหม หรอปรบปรงขนมาจากขอมลเดม

1.2.2) เพอพฒนาความคด มความคดรเรมสรางสรรค การวเคราะห การประมวลความคดอยางมระบบ ตลอดจนสามารถถายทอดออกมาเปนภาษาเขยนใหผอานเขาใจได

1.2.3) เพอสงเสรมการศกษาคนควาหาความรดวยตนเอง

จากวตถประสงคของการเขยนรายงานทางวชาการท าใหเหนถงความส าคญและประโยชนหลายประการเชน สามารถน าไปใชเปนหลกฐานแหลงอางองขอมลได เพมเตมความรใหทนสมยทนเหตการณ สามารถน าแนวคดจากรายงานน าไปประยกตใชเพอแกปญหาในหนวยงาน หรอเปนแนวคดในการตดสนใจด าเนนงานบางอยางได เปนตน

2. สวนประกอบของรายงานทางวชาการ

41

การเขยนรายงานทางวชาการ เปนการเขยนทมระเบยบแบบแผนและเปนระบบ รายงานทางวชาการประกอบไปดวยสวนตางๆ 3 สวน คอ สวนประกอบตอนตน สวนเนอเรอง และสวนประกอบตอนทาย

2.1 สวนประกอบตอนตน หรอสวนน าของรายงาน มดงน

2.1.1 ปกนอก (Cover) คอ กระดาษทหอหมเนอในของรายงานเปนสวนนอกสดของรายงาน อาจใชกระดาษแขงกวากระดาษเนอในกได ปกนอกของรายงานทางวชาการของแตละสถาบนจะมสญลกษณของสถาบนนนอยสวนบน ขอความทปรากฏบนปกนอกเรยงล าดบจากบนลงลาง ไดแก ชอเรอง ชอผเขยน รายงานนเปนสวนหนงของการศกษาในรายวชาใด สาขาวชา คณะ มหาวทยาลย ภาคการศกษา ปการศกษาทท ารายงาน ดงตวอยาง

การเขยนปกรายงานทางวชาการ

2.1.2 ปกใน (Title Page) คอหนากระดาษทถดจากปกนอก มรปแบบและขอความเหมอนปกนอกแตใชกระดาษเหมอนกระดาษทใชเขยนเนอหา

2.1.3 ค าน า (Preface) เปนหนาทกลาวชแจงใหผอานทราบถงสาเหตหรอสงดลใจทเลอกท ารายงานเรองน จดมงหมายและขอบเขตของเนอเรอง ค ากลาวขอบคณผมสวนชวยเหลอในการศกษาคนควาจดท ารายงาน

(สญลกษณของสถาบน)

การใชภาษาไทยในหนงสอพมพรายวน

นายสดชน รนเรง

รายงานนเปนสวนหนงของการศกษารายวชาการเขยน

คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม

ภาคการศกษาท 1 ปการศกษา 2555

รายงานนเปนสวนหนงของการศกษาวชา 0106133 การเขยน

สาขาวชาภาษาไทย คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร

42

2.1.4 สารบญ (Table of contents) สารบญจะแสดงสาระของรายงานทงเรอง โดยแบงเปนตอน บท หรอเรอง หวขอใหญ หวขอยอยเรยงตามล าดบทปรากฏในรายงาน มเลขหนาก ากบไววาอยหนาใด รายงานบางเรองอาจมสารบญตาราง กราฟ และภาพประกอบดวย เพอชวยใหผอานสะดวกในการคนอานรายงานนนๆ

2.2 สวนเนอเรอง เปนสวนส าคญของรายงาน แสดงสาระส าคญและรายละเอยดของเรอง โดยเรมจากบทน า (Introduction) กลาวน าความเปนมา ความส าคญของเรอง วตถประสงค ขอบเขตและประโยชนทจะไดรบจากเรองทเขยนใหชดเจน ตวเรอง (Body

of text) หรอเนอหาสาระ แสดงรายละเอยด น าเสนอขอมลทไดจากการศกษาคนควา เรยบเรยงตามวตถประสงค และขอบเขตเนอหา ตวเรองจะแบงเปนบทตามความเหมาะสม เนอเรองจะเรยงล าดบตามทเสนอไวในสารบญ ในเนอเรองถามตารางและภาพประกอบ ตองแสดงไวใหสมพนธกบเนอเรอง นอกจากนในสวนของเนอเรองจะมการอางองบอกแหลงทมาของขอความ แนวความคด ในรปแบบของเชงอรรถทสอดคลองกบบรรณานกรมตอนทายของรายงาน และสรป (Conclusion) เปนสวนรวมความโดยยอ คดประเดนหลกของเรองทเปนหวใจหรอค าตอบทคนพบจากการศกษาคนควา พรอมกบน าเสนอความคดเหนของผเขยน และขอเสนอแนะทเกยวของกบเรองทศกษาน าไปเปนแนวทางในการศกษาเพมเตมในประเดนอนตอไป หรอแนะน าใหน าไปประยกตใชใหเกดประโยชนในดานตางๆ

2.3 สวนประกอบตอนทาย หรอสวนทายไดแก บรรณานกรม และภาคผนวก

2.3.1 บรรณานกรม (Bibliography) คอรายการวสดสารนเทศทกประเภททใชอางองประกอบการเขยนทกรายการทปรากฏการอางองในตวเรองจะตองปรากฏในบรรณานกรม

2.3.2 ภาคผนวก (Appendix) คอสวนเพมเตมตอนทายของรายงาน มความเกยวของกบรายงานแตไมใชเนอหา ผเขยนน ามาเพมเตมเพอใหผอานเกดความเขาใจเนอเรองไดชดเจนยงขน รายงานแตละเรองจะมภาคผนวกหรอไมกขนอยกบความเหมาะสมของรายงานเรองนนๆ

3. การวางแผนเขยนรายงานทางวชาการ

การเขยนรายงานทางวชาการตองมการวางแผนการเขยนตามล าดบขนตอน เพอประมวลความคดจากการศกษาคนควาใหเปนระเบยบตงแตการเลอกหวขอเรอง การส ารวจขอมล รวบรวมขอมล และวางโครงเรอง

3.1 การเลอกหวขอเรอง ผท ารายงานจะเลอกหวขอเรองใหสอดคลองกบความมงหมายและขอบเขตการท ารายงานโดยพจารณาจาก ความส าคญความนาสนใจของเรองเปนเรองทมประโยชนและยงไมมผใดศกษา ความสนใจของผเขยนรายงานทจะสามารถประมวลความคดในการศกษาไดดยงขน แหลงขอมลในการศกษาคนควา ขอบเขตของเรองทเหมาะสมกบความสามารถในการเกบรวบรวมขอมลและระยะเวลาทก าหนดในการท ารายงาน

43

3.2 การส ารวจและรวบรวมขอมล การเกบรวบรวมขอมลมทงการเกบขอมลจากเอกสารและขอมลภาคสนามซงอาจใชวธการส ารวจ สงเกต และสมภาษณ ขอมลทรวบรวมจากเอกสารควรบนทกสาระส าคญทไดมาจากเรองใด ลกษณะของสอ แหลงทมา แหลงคนควา สวนขอมลภาคสนามตองก าหนดวธการขนตอนในการเกบขอมลใหเปนระบบรวบรวมแยกประเภทและจดหมวดหมตามวตถประสงคและโครงเรองทวางไว

3.3 การวางโครงเรอง การก าหนดโครงเรองของรายงาน เปนการวางกรอบความคดทจะใชในการเขยนรายงาน โครงเรองมทงหวขอใหญและหวขอยอยซงจดเปนหมวดหม เรยงตามล าดบความส าคญตามลกษณะของเนอหา ในการเขยนโครงเรองผเขยนตองรวบรวมประเดนความคดทเกยวของกบเรองใหครบถวน ครอบคลมทกประเดน เพอใหเนอหามความสมบรณ จากนนจงน าหวขอเหลานนมาจดหมวดหมแลวเรยงล าดบอยางสมพนธตอเนอง การเขยนโครงเรองนบเปนขนตอนทส าคญทสดของการเขยนรายงาน เพราะโครงเรองจะชวยใหผเขยนรวาจะเขยนรายงานไปในแนวใดมรายละเอยดและความยาวเพยงใด

โครงเรองประกอบดวยบทน า หวขอใหญ หวขอรอง หวขอยอย และบทสรป ในการจดโครงเรองนน ไมควรแบงเนอเรองออกเปนหวขอยอยๆ มากจนเกนไป และทส าคญคอ ตองใหแตละหวขอมความสมพนธกน เพอใหรายงานมความตอเนอง และการเขยนไมวกวน การจดหรอวางโครงเรองขนอยกบเรองทศกษา ซงสามารถจดได 3 แบบ คอ จดตามล าดบเวลา จดตามล าดบความสมพนธของเนอหา และจดตามล าดบเวลาและความสมพนธของเนอหา

4. ขนตอนการเรยบเรยงรายงานทางวชาการ

การเขยนรายงานตองมการวางแผนทด แลวด าเนนการเขยนรายงานตามทไดวางแผนไวตามล าดบซงประกอบดวย สวนน า สวนเนอหา และสวนทาย และเขยนตามล าดบขนตอนการเขยนรายงานตงแตขนเตรยมการจนส าเรจเปนรปเลมรายงานดงน

4.1 ขนเตรยม การเตรยมการเขยนรายงานเรมจากเลอกหวขอเรอง ส ารวจและรวบรวมขอมล วางโครงเรอง เขยนแนวคดและวตถประสงค

4.2 ขนลงมอเขยน เขยนสวนน า สวนเนอหา สวนสรปลงทาย และสวนอางอง บรรณานกรม ภาคผนวก เรยบเรยงตามล าดบ

4.3 ขนเขยน หรอพมพฉบบสมบรณ เขยนแลวตรวจเนอหาใหถกตองสมบรณตามวตถประสงค พสจนอกษร จดท าสารบญ จดท ารปเลม และตรวจสอบทงเลมอยางละเอยดอกครงเพอความเรยบรอยสมบรณ

4.4 ขนน าเสนอ น าเสนอดวยรายงานฉบบสมบรณ หรอฉบบยอ หรอน าเสนอดวยวาจาประกอบสอ

นภาลย สวรรณธาดา และคนอนๆ (2548 : 212) เสนอขนตอนการเขยนรายงานวชาการเปนแผนภมดงน

ขนตอนการเขยนรายงานวชาการ

ขนเตรยม - เลอกหวขอเรอง

- ส ารวจ เกบรวบรวมขอมล

- วางโครงเรอง

44

5. การใชภาษาในการเขยนรายงานทางวชาการ

การเขยนรายงานวชาการจ าเปนตองใชภาษาใหถกตองชดเจน และเขาใจงาย ตงแตการใชค า การใชประโยค การเขยนยอหนา และการเชอมโยงแตละยอหนารวมเปนเรองทเขยนรายงาน ดงน

5.1 การใชค า และศพททางวชาการ ผเขยนรายงานควรพจารณาความเหมาะสมในการใชค าใหถกตองสามารถสอความหมายไดชดเจน สอดคลองกบเนอหาสาระทเขยน ใชค าสภาพ ใชภาษาระดบมาตรฐานเปนภาษาแบบแผน ไมใชค าทเปนภาษาพด ไมใชค าหยาบ ค าต า ค าคะนองหรอค าแสลง

วงวชาการแตละสาขาวชามค าศพทเฉพาะใช บางค าเปนค าไทยแทซงคนไทยอาจเขาใจหรอไมเขาใจความหมายกได เชน ค าวา แจกลก เปนค าศพททใชในการสอนภาษาไทยแกเดกเรมเรยนสะกดค า ค าวา ปรบไหม ในภาษากฎหมาย หรอค าอนๆ ทน ามาบญญตเปนศพทเฉพาะแลวอธบายใหเขาใจตรงกน ผเขยนรายงานตองเลอกใชใหเหมาะสมกบรายงานในสาขาวชาทศกษาคนควา

5.2 การใชค า และการถอดค าภาษาตางประเทศ การรบวทยาการตางๆ มาจากตางประเทศในปจจบนมอทธพลตอการใชภาษาไทยทตองมวธการใชค า และถอดค าทมาจากภาษาตางประเทศดวยวธตางๆ ดงน

5.2.1 บญญตศพทขนใชแทนค าภาษาตางประเทศ เชน ใชค าวา ประสบการณ แทนค า Experience ใชค า บรณาการ แทนค าวา Integration เปนตน

5.2.2 ทบศพท น าค าภาษาตางประเทศมาเทยบเสยงแลวเขยน และออกเสยงเปนภาษาไทย เชน ลอนดอน ออสเตรเลย แคลเซยม เทคโนโยล เปนตน

5.2.3 ใชค าแปล โดยเทยบใหตรงตามความหมายของค าเดม เชน

ค าวา วจย แปลมาจากค า Research ค าวา การประเมน แปลมาจากค า Evaluation เปนตน

ขนน าเสนอ

ขนเขยน หรอพมพ

ขนลงมอเขยน - สวนน า

- สวนเนอหา

- สวนสรป

- สวนอางอง บรรณานกรม ภาคผนวก - เขยน หรอพมพตนฉบบ

- ตรวจเนอหา พสจนอกษร

- จดท าสารบญ

- ทบทวน ตรวจสอบอยางละเอยด - น าเสนอรายงานฉบบสมบรณ

- น าเสนอดวยรายงานฉบบยอ

- น าเสนอดวยวาจา

45

5.2.4 ใชค าภาษาไทยทมอยแลวแทนค าภาษาตางประเทศ โดยไมตองบญญตค าขนใหม เชน ไขรากสาดนอย แทนค า Typhoid ใชค า ตอมหมวกไต แทนค า Adrenla gland เปนตน

5.3 การใชประโยค ประโยคจ าแนกตามโครงสรางได 3 ประเภทดงน

5.3.1 ประโยคความเดยว หรอเอกรรถประโยค เปนประโยคทมกรยาส าคญเพยงตวเดยว การเขยนรายงานวชาการควรใชประโยคความเดยวใหมาก เพราะเปนประโยคสนและเขาใจงาย หากมสวนขยายไมควรใหยดยาวมากนก ดงตวอยาง

“ชมชนในเขตเทศบาลก าลงไดรบการพฒนาอยางรวดเรว”

5.3.2 ประโยคความรวม หรออเนกรรถประโยค คอประโยคทประกอบดวยประโยคความเดยวอยางนอย 2 ประโยค มค าสนธานหรอค าเชอมระหวางประโยคความเดยวนนๆ ค าเชอมทใชในประโยคความรวม เชน และ หรอ แต เพราะ นอกจาก...แลว.....ยง ทง....และ ฯลฯ ดงตวอยาง

“การเขยนรายงานวชาการจะตองใชความพยายาม และตองรบฟงค าวจารณจากผอาน”

5.3.3 ประโยคความซอน หรอสงกรประโยค คอประโยคทประกอบดวยประโยคหลกและประโยคยอยทซอนกนอยเพอขยายประโยคหลก ประโยคความซอนจะใชค าเชอม ท ซง อน ดงตวอยาง

“ปญหาอยางหนงของการเขยนงานวชาการคอ การใชศพทเทคนคหรอศพทวชาการ

ซงเปนศพททวงวชาการ หรอวงวชาชพแตละสาขาไดบญญตใชเฉพาะสาขาวชาของตน”

5.4 การเขยนยอหนา ยอหนา หมายถง ขอความตอนหนงซงมใจความส าคญเรองหนง และมประโยคขยายใจความส าคญดงกลาวใหชดเจนขน

ลกษณะของยอหนาทดควรมลกษณะดงน มเอกภาพ (unity) มสมพนธภาพ (coherence) มสารตถภาพ (emphasis)

5.4.1 มเอกภาพ ยอหนาทดควรมเอกภาพ คอมใจความส าคญเพยงอยางเดยว ประโยคขยายหรอเสรมความดงกลาวตองกลาวถงใจความส าคญนน ไมกลาวนอกเหนอจากเรอง ประโยคแตละประโยคมความหมายเชอมโยงตอเนองเปนเรองเดยวกน

5.4.2 มสมพนธภาพ นอกจากมการเรยบเรยงขอความในยอหนาใหมความสมพนธกนแลว การเชอมโยงความคดกบยอหนาอนๆ ตองมความสมพนธสอดคลองกน

อนจะน าไปสสมพนธภาพในการเขยนรายงานทงเรองใหมคณภาพตอไป

5.4.3 มสารตถภาพ คอมการเนนย าใจความส าคญทควรจะเนน ซงท าไดดวยวธการตางๆ เชน น าประโยคใจความส าคญไวตนยอหนา หรอไวทายยอหนา หรออาจใชรปประโยคหรอวลทมลกษณะซ าๆ กน เพอย าถงความคดทตองการสอ

6. การเขยนอางองและบรรณานกรม

การเขยนอางอง เปนการแสดงหลกฐานแหลงขอมลการศกษาคนควาเพอใหรายงานมน าหนกนาเชอถอวามการคนควาจากแหลงขอมลตางๆ ซงผรายงานตองพจารณาเลอกสรรแหลงขอมลทนาเชอถอและสอดคลองกบเรองทศกษา การเขยนอางองมหลายรปแบบ

46

ในบทนจะเสนอรปแบบการอางองแทรกในเนอหา ซงเปนวธทงายและสะดวกกวาวธอนๆ

การเขยนอางองแทรกในเนอหาในรปแบบนใชการระบชอผแตง ปทพมพ และเลขหนาของวสดอางองไวหลงชอผแตง ซงอยในวงเลบหลงขอความทยกมาอางอง หรอจะอางชอผแตงขนกอนแลวระบปทพมพและเลขหนาไวในวงเลบ กอนน าเสนอขอความทอางอง

ดงตวอยาง

...ชมชนภาษาอาจมขนาดใหญหรอเลกกได และอาจเปนชมชนหนงภาษาหรอชมชนหลายภาษากได ในชมชนหลายภาษา สมาชกในชมชนมความรความสามารถในการพดไดมากกวาหนงภาษา (อมรา ประสทธรฐสนธ. 2545 : 2)

อมรา ประสทธรฐสนธ (2545 : 2) เสนอวาชมชนภาษาอาจมขนาดใหญหรอเลกกได และอาจเปนชมชนหนงภาษาหรอชมชนหลายภาษากได ในชมชนหลายภาษา สมาชกในชมชนมความรความสามารถในการพดไดมากกวาหนงภาษา

บรรณานกรม คอบญชรายการหนงสอ และวสดสารนเทศทกประเภททน ามาประกอบในการเขยนรายงานทางวชาการ โดยจดเรยงตามล าดบตวอกษรของค าแรกทปรากฏในบรรณานกรมแตละรายการ (งานบณฑตศกษา. 2545 : 41) ในบทนจะเสนอการเขยนบรรณานกรมหนงสอ ซงมรปแบบดงน

ชอผแตง.// ชอเรอง.// ครงทพมพ.// สถานทพมพ.// : / ส านกพมพ,/ ปทพมพ.

ตวอยางการเขยนบรรณานกรม

บรรณานกรม

วรรณ แกววงศ. การใชภาษาไทยทางธรกจ. พมพครงท 2. กรงเทพฯ : โรงพมพ

อกษรการพมพ, 2553.

สดใจ อนทรคม. ภาษาไทยธรกจ. กรงเทพฯ : โรงพมพตนหลว, 2550.

ฯลฯ

7. ลกษณะการเขยนรายงานทางวชาการทด

รายงานทางวชาการทดนนนอกจากมองคประกอบหลกของรายงานมความสอดคลองกบวตถประสงค และเรองทจะศกษาคนควาแลว นภาลย สวรรณธาดา (2548 : 216)

เสนอลกษณะของรายงานวชาการทด 5 ประการ ดงน

7.1 การน าหลกการหรอทฤษฎมาใชอยางเหมาะสม รายงานวชาการทดนนตองมการวเคราะหรายละเอยดของเนอหาโดยมหลกการหรอทฤษฎมารองรบ หลกการและทฤษฎดงกลาวควรเปนทยอมรบในแวดวงสาขาวชานนๆ และสอดคลองกบเรองทศกษา

7.2 การแสดงความคดรเรมสรางสรรคมความเหมาะสม ความคดรเรมสรางสรรคเปนความคดทแปลกใหมของผศกษาไมลอกเลยนแบบผใด สามารถน าไปประยกตใชใหเกดประโยชนได รายงานวชาการทดควรมความรทแปลกใหมไมเหมอนใคร ถารายงานทางวชาการเรองทศกษานนเคยมผอนศกษาคนความาแลว แตผรายงานจะตองแสดงจดยนหรอจดเดนทแตกตางจากผอน มการแสดงเหตผลประกอบอยางชดเจน

47

7.3 ความสมบรณและความถกตองของเนอหาสาระ รายงานทางวชาการตองมเนอหาสาระทสมบรณตามชอเรองและวตถประสงค การอางแหลงทมาจะตองแนใจวาถกตองแมนย า มการตรวจสอบขอมลเปนอยางด

7.4 ความชดเจนของการเขยนรายงาน รายงานจะตองมความชดเจนในดานล าดบการเสนอเรอง การใชภาษา การใชแผนภม ภาพประกอบรายงาน เพอใหการเสนอเนอหาชดเจน เขาใจงาย

7.5 ความเหมาะสมของรปแบบการเขยนรายงาน การเขยนรายงานวชาการโดยทวไปมกจะเขยนในรปแบบความเรยงลกษณะบรรยายโวหาร มการแยกประเดนใหกระจางชดเจน ในกรณมขอยอยมาก ควรจดกลมใหเหลอนอยทสด แตใหครอบคลมประเดนทงหมด

รปแบบการเขยนยงรวมถงการใชสอประกอบใหเหมาะสมกบเนอหาไดแก ภาพประกอบ แผนภม กราฟ ตาราง และตวเลขสถตตางๆ สอเหลานจะชวยใหเนอหาทเปนนามธรรมกลายเปนรปธรรมใหเขาใจงายขน

ลกษณะของการเขยนรายงานวชาการทดดงกลาว ยงมรายละเอยดอกมากมาย เชน ความละเอยดถถวนในการเขยน การพมพ การเรยงหนา การแกไขค าผด วรรคตอน ฯลฯ ซงผเขยนควรใหความใสใจตรวจตราทกขนตอน และควรมการประเมนคณภาพ โดยใหผอาน และผทรงคณวฒตรวจกอนพมพเผยแพร เพอแกไขปรบปรงใหดขนตอไป

เอกสารอางอง งานบณฑตศกษา. คมอการเขยนบทนพนธ. มหาสารคาม : อภชาตการพมพ, 2545.

นภาลย สวรรณธาดาและคณะ. การเขยนผลงานวชาการและบทความ. กรงเทพฯ :

มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, 2548.

----------- . คมอการเขยนรายงานวชาการ. นนทบร : มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช,2544.

ภาควชาบรรณารกษศาสตร. การคนควาและเขยนรายงาน. พมพครงท 3. กรงเทพฯ : จฬาลงกรณมหาวทยาลย,

2542.

ภาควชาภาษาไทย คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร. รายงานวชาการ. ขอนแกน : มหาวทยาลยขอนแกน,

2554.

สมน อมรววฒน และคนอนๆ. “การอานและการใชภาษาเขยนในงานวชาการ” ใน เอกสารชดฝกอบรม

การเปนบรรณาธการชดวชา หนวยท 2. นนทบร : มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช,2531.

48

บทท 6

ต ารา

เนอหา

1. ความรทวไปเกยวกบต ารา

2. ลกษณะคณภาพของงานเขยนต ารา

3. ลกษณะรปแบบของงานเขยนต ารา

4. ลกษณะการใชภาษาในงานเขยนต ารา

แนวคด

1. ต ารา หมายถง หนงสอทเปนมาตรฐานส าหรบศกษาวชาใดวชาหนง ต าราประกอบการศกษาอาจเขยนเฉพาะเรองในเชงลก ต ารา อาจแบงเปนประเภทไดหลายกลม ทงนอาจแบงตามวธการเขยนไดเปน 4 แบบ คอ งานแปล งานเรยบเรยง งานคนควา และงานทเขยนขนใหม

2. ลกษณะคณภาพของการเขยนต าราอาจพจารณาไดจากสวนประกอบตางๆ ซงดทงในแงวชาการและแงประโยชนทมตอผอาน

3. ลกษณะรปแบบของงานเขยนต าราหรอบางทเรยกวา “หนงสอ” อาจแบงเปนหมวดหมเกยวกบสวนประกอบของหนงสอไดดงน คอ ปก ปกรอง หนาปกใน ค าน า สารบญ เนอหา หนงสออางอง บรรณานกรม ภาคผนวก ดรรชน

4. ลกษณะของการใชภาษาในงานเขยนต ารา พบวาจะตองใชภาษาทเปนมาตรฐาน

วตถประสงค

เมอศกษาบทท 6 จบแลว นสตสามารถ

1. อธบายความหมายและความรทวไปเกยวกบงานเขยนประเภทต าราได

2. บอกลกษณะของลกษณะคณภาพของงานเขยนต าราได

3. บอกลกษณะรปแบบของการเขยนประเภทต าราวามสวนประกอบอยางไรได

4. วเคราะหหรอเขาใจเกยวกบการใชภาษาในงานเขยนประเภทต าราทใชภาษามาตรฐานได

49

6.1 ความน า

การเขยนเพอใหขอมลขาวสาร เปนการใหขอมลขอเทจจรงหรอความรบางประการแกผอาน รวมทงการอธบายหรอเลาเรองราวเหตการณทเกดขนจะพบการเขยนประเภทนไดในต าราเรยน ประวตศาสตร ขาว บทวเคราะหขาว เปนตน การเขยนเพอบอกกลาวขอมลขาวสารแตละชนด มทวงท านองการเขยนและการใชภาษาทแตกตางกน จ าเปนอยางยงทผหดเขยนจะตองรจกวธการเขยนของขอเขยนแตละชนดไว และเลอกใชแตละทวงท านองใหเหมาะสมกบชนดของขอเขยน แลวผอานจะสามารถจบประเดนและสาระไดเตมท ตวอยางเชน การเขยนประวตศาสตรนยมใชวธการเลาเหตการณ สวนต าราเรยนนยมเขยนดวยภาษาทางการ เปนตน (อวยพร พานช และคณะ, 2550: 179)

เมอกลาวถงต ารา คนสวนใหญมกเขาใจวาเปนหนงสอทเกยวของกบเรองราวทางวชาการ และมกใชภาษาทมแบบแผนและมาตรฐาน ความหมายของ “ต ารา” ในพจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ.2542 อธบายวา “ต ารา” หมายถงแบบแผนทวาดวยหลกวชาตางๆ ต ารบต ารากใช

6.2 ความรทวไปเกยวกบต ารา

งานเขยนต ารามลกษณะดงน

1. ต ารา หมายถง หนงสอทเปนมาตรฐานส าหรบศกษาวชาใดวชาหนง ค าวามาตรฐานในทนอาจพจารณาอยางกวางๆ ได 4 ดาน คอ ดานเนอหา ดานคณภาพ ดานรปแบบ และดานภาษา (ปรชา ชางขวญยน , 2551: 7) นอกจากน ยงมผอธบายเกยวกบความหมายของ “ต ารา” วาหมายถง เอกสารทใชในการเรยนการสอนวชาใดวชาหนงทเขยน หรอแปล หรอเรยบเรยงขนอยางครบถวนตามระบบสากล เพอใชศกษาตามหลกสตรของมหาวทยาลย บางทศนะกอธบายวาต ารา หมายถงเอกสารทางวชาการทเรยบเรยงอยางเปนระบบ อาจเขยนเพอตอบสนองเนอหาทงหมดของรายวชา หรอสวนหนงของวชา หรอหลกสตรกได โดยมการวเคราะหและสงเคราะหความรทเกยวของและสะทอนใหเหนความสามารถในการถายทอดวชาในระดบอดมศกษา ในบางกรณผเขยนอาจเสนอต ารามาในรปของสอ อนๆ เชน ซดรอม หรออาจใชท งเอกสารหรอ สอ อนๆ ประกอบกนตามความเหมาะสม (http://www.thaiall.com/research, สบคนเมอวนท 26 พฤษภาคม 2554)

ค านยามเกยวกบ “ต ารา” ในแวดวงวชาการอดมศกษาไทย ใหความหมายไววา คอ ผลงานทางวชาการทเรยบเรยงขนอยางเปนระบบ ครอบคลมเนอหาสาระของวชาหรอเปนสวนหนงของวชา หรอของหลกสตรกได ทสะทอนให เหนถงความสามารถในการถายทอดวชาในระดบอดมศกษาในการเรยนการสอนในหลกสตรระดบอดมศกษา เนอหาสาระของต าราตองมความทนสมย (กองการเจาหนาท ส านกงานอธการบด มหาวทยาลยมหาสารคาม, 2550: 44)

2. จดมงหมายของต ารา เราเขยนต าราใหผอนอาน “ผอน” ทวานมหลายกลม หลายระดบ และต ารากมหลายแบบ ซงมวตถประสงคจะเสนอสงทแตกตางกน และมวธน าไปใชแตกตางกน จงแยกต าราออกเปนประเภทๆ ไดหลายประเภท

50

ปรชา ชางขวญยน (2551: 28-29) เสนอวา ผเขยนต าราตองก าหนดจดมงหมายของต าราทจะเขยนกอน โดยจะตองก าหนดสงตอไปนใหชดเจน คอ

1.1 ระดบของผอาน

ผอานทมระดบความรและความสนใจตางกนจะตองการต าราทตางกน ผอานทวไปทตองการความรอยางกวางๆ เพราะไมใชผทศกษาดานนนโดยตรง ตองการความรทไมลกซง แตเกยวของกบชวตประจ าวนหรอการงานทวๆ ไป หรอไมกรเพอประดบสตปญญาใหพออานหนงสอพมพหรอฟงขาวร เรองระดบนอาจเหมาะกบหนงสอวชาการทเขยนแบบงายๆ หนงสอระดบนจดเปนความรทวไปส าหรบชมชน ซงผดกบต าราทใชเปนหลกในการเรยนซงจะตองมเนอหา ทฤษฎ การคนควา การพสจน การวเคราะหและการประเมนผล หรอการค านวณ ลกซงกวาและเขาหลกการของตววชาและคณประโยชนในเชงวชาการมากกวา

1.2 ประเภทของต ารา

ต ารามหลายประเภท จดมงหมายจะเปนตวก าหนดประเภทของต าราวาจะเปนต าราประเภทใด เชน 1) ต าราพนฐาน หมายถงต าราทใหความรซงเปนความรส าคญ ๆ ในวชานนๆ ความรดงกลาวถอวาทกคนทศกษาวชานนจะตองร เพราะเปนพนฐานทจะศกษาเรองเหลานน ในระดบลกตอไป 2) บทอาน ไดแก ขอเขยนส าคญ หรอกรณศกษาทส าคญๆ ซงใชในการศกษาวชานนๆ ซงอาจจะเปนทฤษฎ ทศนะหรอตวอยางทส าคญในการเขาใจทฤษฎ จงตองอาศยบทอานคดสรรเพอสรางความรความเขาใจทางวชาการใหเกดขนแกผอาน และ 3) ต าราเฉพาะดานหรอเฉพาะสาขา ต าราชนดนมเนอหาความรละเอยด ลกซงเฉพาะเรอง ผอานตองมความรพนฐานดพอในเรองนน จงจะอานได

1.3 ลกษณะการเขยน

ประเภทของต าราจะเปนตวก าหนดลกษณะงานเขยนวาเราจะตองเขยนอะไร อยางไร เชน ต าราประเภทบทอาน ควรจะตองมค าน าอธบายสาเหตและวธเลอกบทอาน ประเดนส าคญๆ ของแตละบท และควรมค าน ารวมทจะชใหเหนความสมพนธของปญหาในบทอานตางๆ เพอใหต ารามเอกภาพและแสดงจดมงหมายทชดเจน ต าราอาจมลกษณะการเขยนได 2 แบบ คอ อาจเนนรายละเอยดมา มการจดหมวดหมและใหขอมลอยางละเอยด หรออาจเนนการวเคราะหวจารณ ซงอาจจะเลอกเฉพาะประเดนหรอขอมลส าคญ ทจะน าไปสขอสรปทตองการน าเสนอ

6.3 สาระความส าคญของการเขยนต ารา

โสรจจ หงศลดารมภ (2553) เสนอวาการเขยนต าราถอเปนงานหลกงานหนงของอาจารยมหาวทยาลย ถงแมวาไมใชอาจารยทกทานทจะเขยนต ารา แตสวนใหญกคดวาการเขยนต าราเปนสวนหนงในชวตการท างานทไมอาจหลกเลยงได อาจารยทมความตงใจจะเอาดหรอสรางความกาวหนาในงานอาชพของตนเอง กมงเขยนต าราควบคไปกบการท างานวจย ประโยชนของต ารากคอวา นอกจากนสตนกศกษาจะมหนงสอไวคอยเปนคมอใชในการศกษาเลาเรยนแลว คนทวไปกยงไดประโยชนจากความรทน าเสนอในต าราดวย การสรางความรและการเกบ

51

รวบรวมบนทกความรไวใหเปนระบบเปนสงจ าเปนอยางยงตอสงคม ต าราและหนงสอตางๆ กท าหนาทเหลานโดยตรง

อยางไรกตาม ในประเทศไทยการเขยนต ารากมกจะอยในรปของการเขยน “เอกสารประกอบการสอน” มากกวาทจะเปนต าราเตมรปแบบ ความแตกตางกนกคอวา เอกสารประกอบการสอนนนไมไดมเนอหาครบถวนในตวเอง เปนเพยงบนทกยอทสรปเอาประเดนส าคญๆ ทเปนเนอหาของรายวชา เพอใหนสตไดทบทวนวาไดเรยนหวขออะไรไปแลวบางเทานน ไมไดเปนต าราทแทจรง ซงตองบรรจเนอหาสาระทงหมดของรายวชาไวอยางครบถวน ค าวา “ครบถวน” ในทนหมายถงวา คนทไมเคยเรยนในหองเรยนในรายวชานนๆ เลย จะตองสามารถไดความรเทากบหรอมากกวาการฟงการบรรยายในหองเรยนได ยงไปกวานน ต ารายงควรจะท าหนาทบรรจความรขอมลทเกนเลยไปจากการบรรยายในชนเรยน เปนทรวบรวมรายละเอยดตางๆ ทอาจารยไมสามารถบรรยายในชนไดทงหมด พดอกอยางหนงกคอวา ต าราควรจะบรรจรายละเอยด ทมาทไป เบองหลง การอภปรายกนของนกวชาการ ฯลฯ ทเกยวเนองกบประเดนทอภปรายหรอบรรยายกนในชนเรยน แทนทจะเปนเพยง “บนทกยอ” ทสรปออกมาจากการบรรยายเทานน ทงนกเพอใหนสตนกศกษาสามารถไดความรเพมเตมจากการอานต ารานนๆ เปนการตอยอดใหขยายกวางขวางออกไปจากการฟงและการอภปรายในชนเรยน

ตวอยางเชน สมมตวาอาจารยทสอนรายวชาปรชญากรก อาจจะมเวลาในชนเรยนเพยงไมกชวโมง ทจะพดถงประเดนยอยตางๆ แตละประเดนในวชาน เชน ความคดทางปรชญาของพารเมนดส (ทบอกวา “ทกสงเปนหนงเดยว และความหลากหลายเปนเพยงมายา) ในประเดนนใหไปอานตรงนนตรงนในต ารา เพอใหไดความรทละเอยดมากขน เพราะอาจารยผสอนไมสามารถบรรยายรายละเอยดเหลานนไดทงหมด และจรงๆ แลวผสอนกไมควรท าอยางนน เพราะเทากบเปนการ “ปอน” ความรใหนสตนกศกษาโดยไมค านงวานสตนกศกษาเองกมความสามารถในการหาความรไดดวยตนเอง ดงนน ต ารากนาจะมเรองราวเกยวกบประวตชวตของพารเมนดส บรบททางประวตศาสตรของกรกและกรงเอเธนสในสมยของเขา งานเขยนของนกปรชญาในปจจบนทพดถงพารเมนดส เพอประโยชนในการท างานวจยตอไป เปนตน ดวยเหตน การเขยนต ารา เราจงไมควรคดวานเปนเพยงบนทกยอ หรอสรปใจความส าคญของการบรรยายเทานน เราควรเขยนต าราโดยค านกถงผทไมไดเรยนกบเราดวย เพราะเขากควรจะไดประโยชนจากเนอหารายวชาของเรา ยงไปกวานน ต าราของเรากจะคงอยตอไปไดดวยตนเอง หลงจากทเราไมสอนวชานนแลว เพราะมเนอหาสมบรณครบถวนนนเอง

(อางใน http://philoflanguage.wordpress.com/2010/09/24, สบคนเมอ 27 พฤษภาคม 2554)

6.4 ลกษณะคณภาพของงานเขยนต ารา

ต าราทดตองมเนอหาทางวชาการทถกตอง การอธบายตองครบถวน ใชภาษาเขยนทกระชบ สละสลวยและเหมาะสม สอสารใหเขาใจงาย มตวอยางทสอดคลองกบเรอง เรยงล าดบการน าเสนอเนอหาอยางเปนระบบตามขนตอน ตองมสารบญ มการอางอง ทงเชงอรรถและบรรณานกรมครบถวน

ปรชา ชางขวญยน (2551 : 8-12) เสนอวามาตรฐานดานคณภาพเนอหาวชา สามารถพจารณาจากองคประกอบในหลายๆ ดานไดดงตอไปน

52

6.4.1 ความครบถวนตามหลกสตร

ต าราทเขยนขนตามหลกสตรของสถาบนใดสถาบนหนง โดยทวไปแลวมกจะเขยนครบถวนตามหลกสตร แตกอาจเปนไดทผเขยนจะเลอกบางสวนของหลกสตรไปเขยนแยกเปนต าราเฉพาะ ซงอาจจะมเนอหาลกซงยงขน ต าราทเขยนครบถวนตามหลกสตร มกจะเปนต าราทใชสอนจรงๆ ในสถาบนการศกษา แตถาจะเขยนต าราเพอใหใชไดกวางขวาง กไมจ าเปนตองค านงถงหลกสตรของสถาบนใด เรองทตองค านงคอ เนอหาทครบถวนตามประเภทของต าราทตงใจจะเขยนมากกวา

6.4.2 ความครบถวนทางวชาการ

ความครบถวนทางวชาการของต าราพจารณาจากวตถประสงคในการเขยนทผเขยนก าหนด ซงแตกตางกนไปตามประเภทของต ารา เชน ต าราประกอบการศกษาอาจเขยนเฉพาะเรองในเชงลก ต าราทวไป หรอต าราเบองตนซงจดมงหมายทแทจรงคอเปนความรทวไปส าหรบผทเรมศกษาวชานน

6.4.3 ความถกตอง

การเขยนต าราตองค านงถงความถกตองเปนเรองส าคญทสด หากมสงใดทไมแนใจกตองตรวจสอบ เพราะต าราทผดจะใหความรทผด ซงท าใหทงผอานทไดรบความร และผทรบผลจากการใชความรทผดนนตองรบผลจากความผดพลาดของผเขยน

6.4.4 ความใหม

ผอานตองการไดความรเพมจากต ารา หากต าราเรองเดยวกนใหความรไมตางกน ผอานกไมจ าเปนตองซอต าราเลมใหม และการทต ารามเนอหาเหมอนกน ยอมแสดงวาผเขยนต าราเขยนซ ากน

6.4.5 ความทนสมย

ต าราทเขยนขนจากการไมไดตดตามความรใหมๆ ของผเขยน หนงสอดงกลาวยอมไมทนสมย เพราะความรในวงวชาการมเพมขน และเปลยนแปลงอยเสมอ ต าราทลาสมยนอจากไมใหไดความรททนสมยแลว อาจใหความรทผดไดดวย

6.4.6 การมตวตนของผเขยนอยในงาน

ต าราทางสงคมศาสตรแมเกยวกบขอมลขอเทจจรงกมกมทฤษฎซงเปนความเหน หรอขอวจารณเกยวกบเรองนนตางๆ กนไป สวนต าราทางมนษยศาสตรกมกตองมการประเมนคา ถกผด ด ไมด งาม ไมงาม ฯลฯ ซงเปนความเหนหรอความรสกตอคณคาตางๆ คณคาของต าราประเภทหลงนอยทความเหน การตความ การประเมนคา ดงนน ผเขยนจงนาจะมทศนะทแสดงตวตนของผเขยนอยในต าราทงในดานการล าดบขอมลและความคด การเรยบเรยงภาษา และดานการอธบาย การตความ ประเมนคาดวยความรและความคดของผเขยน

6.4.7 ความลกซง

53

ต าราแตละระดบการศกษายอมมความลกซงตางกน ต าราในแตละระดบแมระดบพนฐานกตองมความลกซงกวาหนงสอทใหความรทวๆ ไป เกยวกบเรองนนทเขยนขนส าหรบผทมไดมงศกษาตอในระดบสงขนไป ตองมความเปนวชาการมากกวา เชน ความรทวไปเกยวกบวทยาศาสตร ถาเปนหนงสอทวไปอาจอธบายโดยไมมกฎ มสตรค านวณ แตถาเปนต าราพนฐานกตองมสวนประกอบเหลานนซงเปนพนฐานส าหรบผทจะศกษาในระดบสงเกนกวาคนทวไปจะเขาใจดวย

6.4.8 ความเปนเหตเปนผล

การมหลกฐานอางอง ยนยน หรอพสจนขอสรป มต หรอความเหนทางวชาการเปนเรองส าคญทท าใหหนงสอวชาการตางจากหนงสอทเลาเรอง หลกฐานขอมลทางประวตศาสตร ท าใหประวตศาสตรเปนประวตศาสตร และไมเปนนยาย หากขาดหลกฐานดงกลาวหนงสอประวตศาสตรกกลายเปนนยายหรอต านาน ความเปนสาเหตและผลทไดจากการสงเกตและทดลองทางวชาการเปนหลกฐานทท าใหขอสรปเปนวชาการทางวทยาศาสตร รายงานการทดลองกเปนการแสดงใหเหนความเปนสาเหตและผลดงกลาว

6.5 รปแบบการเขยนรายงานหรอต าราทางวชาการ

อวยพร พานช และคณะ (2550: 191-198) เสนอวารายงานหรอต าราทางวชาการเปนการเขยนเพอใหขอมลขาวสาร เนอหาทเปนสาระในเชงวชาการทมรปแบบเฉพาะและภาษาทใชเขยนกควรมลกษณะเปนทางการ กงทางการหรอมค าศพทวชาการตางๆ ทงนรายละเอยดหรอรปแบบของการเขยนรายงานหรอต าราทางวชาการนนควรประกอบดวยหวขอซงเปนสวนส าคญตางๆ ดงตอไปน

6.5.1 ชอรายงาน/หนงสอ/ต ารา (Title)

ควรปรากฏทงบนหนาปกนอกและหนาปกใน ควรสอเนอหาทเสนอในรายงาน และไมยาวเกนไป

6.5.2 สารบญ (Table of Contents or Contents)

ใหเสนอในลกษณะตอไปน หนา

บทท 1. .............. (หวเรองประจ าบท ......

1.1 ......... (หวขอยอยในบท) ......

1.2 ......... ......

1.3 .........

1.3.1 ......

1.3.2 .....

(หวขอยอยแบบนจะมหรอไมมกได)

54

บทท 2. ........

ทงน หวขอควรก าหนดใหตรงกบเนอหา อาจรวมกลมบทตางๆ ใหเปนภาค (Part) กได สารบญ ตาราง และภาพ อาจจะมหรอไมมกได สดแลวแตความจ าเปนและความเหมาะสมส าหรบวชาทเสนอ

6.5.3 ค านยม (Forword)

เปนขอความทใหผอนเขยนถงต าราเลมนน มกเปนดานคณคา อาจมหรอไมกได แตจะตองเสนอกอนค าน า (Preface)

6.5.4 ค าน า (Preface)

เปนขอความทผเขยนเขยนถงความเปนมาของต ารา หรอรายงานเลมนนๆ ควรระบจดมงหมายของต าราและขอบเขตของเนอหาในต ารา สวนทายของค าน ามกจะเปนขอความเกยวกบกตตกรรมประกาศ (Acknowledgement)

6.5.5 กตตกรรมประกาศ (Acknowledgement)

เปนขอความทใชขอบคณผเกยวของ กตตกรรมประกาศ อาจแยกตางหากกได เสนอตอจากค าน า

6.5.6 บทน า (Introduction)

เปนสวนทเกรนน าในดานเนอหาของต ารากอนทจะเขาสเนอหาของเรอง มหรอไมมกได ถาม ใหเปนบทท 1 ของหนงสอ

6.5.7 เนอหา

กอนขนเนอหาในแตละบท อาจมขอความแนะน าเนอหาทงหมดของบทนนๆ สวนในทายบทส าหรบหนงสอเบองตน ในกรณทท าได ควรมขอความทโยงไปสเนอหาของบทถดไป อาจมค าถามหรอแบบฝกหดทายบท และควรใชภาษาใหถกตองตามอกขรวธ และหลกเลยงการใชภาษาพด

6.5.8 รปภาพ

ตองระบแหลงทมา (ถาม) มหมายเลขประจ าบทและสรป พรอมทงค าบรรยาย เชน ภาพท 2.1 (หรอ 2-1) ควรใหรปภาพอยใกลเนอหาทอางถง และตรงตามวตถประสงคของการใช

6.5.9 สมการ

มหมายเลขประจ าบท และประจ าสมการในวงเลบ เชน (5-12) เปนตน

55

6.5.10 เชงอรรถ (Footnote)

ควรมเชงอรรถเมอตองการอธบายเพมเตม เพอขยายขอความบางประโยคในหนานนๆ ซงไมเหมาะทจะอยในเนอหาของยอหนานนๆ ทงนขอความเชงอรรถ อาจอยในหนาเดยวกนกบขอความทตองการขยาย และใหอยดานลางสดของหนานน

6.5.11 การอางอง (Reference)

การอางองชอผแตง หนงสอ บทความ และเอกสารตางๆ ใหระบชอผแต ปทพมพหนงสอ บทความ หรอเอกสาร ทอาง และหนาทอาง เชน รงอรณ (2521 : 24) หรอ Shen (1999: 153) และใหอางในตวบทไดโดยไมตองมเชงอรรถ ทงนใหมรายละเอยด ชอผแตง ชอหนงสอ บทความ และเอกสาร ส านกพมพ เมอง และประเทศ (ถาเมองไมเปนทรจกกนด) ทส านกพมพตงอยส าหรบการอางองอยในเอกสารอางอง หรอบรรณานกรมตอนทายของแตละบท

6.5.12 ภาคผนวก (Appendix)

ควรอยทายเลม จะมหรอไมมกได เปนการใหรายละเอยดเพมเตม เชน พสจนสตร หรอแสดงทมาของผลทไดน ามาใชในต ารา รวมทงตารางตางๆ

6.5.13 บรรณานกรมทายเลม (Bibliography)

คอ รายชอเอกสารตางๆ ทใชประกอบการคนควาเพอเขยนต าราหรอรายงานเลมนนๆ ทงน การเขยนบรรณานกรม การเขยนหนงสอไทย ใหเรยงชอตามผเขยนกอนแลวตามดวยนามสกล โดยเรยงล าดบตามตวอกษร ถาเปนหนงสอชาวตางชาตใหเรยงนามสกลผเขยนมากอนแลวตามดวยชอตว

6.5.14 ค าศพท (Glossary)

อาจมหรอไมมกได

6.5.15 ดรรชนเรอง (Subject Index)

ควรมเพอชวยใหหาหนาทอธบายเรองนนๆ งายและเรวขน

6.5.16 ดรรชนผแตง (Author Index)

อาจมแยกตางหากจากดรรชนตนเรองกได แตปกตจะอยเปนสวนหนงของดรรชนเรอง

6.6 การใชภาษาในการเขยนต ารา

ณชชา พนธเจรญ (2553: 25-29) เสนอวาการใชภาษาในการเขยนต าราควรใชภาษาทสอความชดเจน รดกม ไมเขยนประโยคยาวเกนไป เมอเขยนแลวตองลองอานดวยสมาธทดและดวยใจทเปนกลาง การใชภาษาทส าคญๆ ในการเขยนต ารามดงน

56

6.6.1 ค าสนธาน หลกเลยงการใชค าสนธาน “ท ซง อน” มากเกนไป เราจะทราบไดอยางไรวา ค าสนธานดงกลาวจ าเปนหรอไม ใหลองเวนวรรคแทน ถาสามารถสอความหมายไดดอยแลวใหตดค าสนธานออกได แตถาสอไดไมดเทา กใชค าสนธานกได ในกรณทพบวาใชค าสนธานตวใดตวหนงตดๆ กน ใหลองเขยนประโยคใหม ขนตนดวยประธานซ าอกครงกจะแกปญหาได

6.6.2 ค าฟมเฟอย หลกเลยงการใชค าฟมเฟอย เชน ก จะ โดย โดยท แต และ แลว ฉะนน เอา อยางไรกตาม สามารถ ในสวนของเรองการ ท าการ อยแลว นนเอง ฯลฯ เวนแตค านนจะชวยสอความหมายและแสดงบทของค า เราจะทราบไดอยางไรวา ค านนเปนค าฟมเฟอยหรอไม ใหลองอานประโยคโดยละค าดงกลาว หากรเรองดใหตดทงไดเลย แตถาไดความไมชดเจนกยงคงไวได

6.6.3 ค าซ า หลกเลยงการใชค าค าเดยวกนในทใกลเคยงกน เชน อยางกตาม แต ในทน ในกรณน ดงกลาว ฯลฯ หลกการนหมายรวมถงค าอนดวย เวนแตเปนชวงทเลนส านวนหรอตองการเนน กจะเปนการซ าค าทมลลาไพเราะ

6.6.4 เครองหมายวงเลบ หลกเลยงการใสวงเลบค าภาษาตางประเทศ ถาภาษาไทยสอความไดดอยแลว อยาใสวงเลบพร าเพรอเพราะรกลกตาและขดจงหวะเวลาอาน เชน สวนประกอบ (component) หลกของดนตร (music) คอท านอง (melody) จงหวะ (rhythm) และเสยงประสาน (harmony) เมอลองเอาวงเลบออกกอานรเรองอยแลว ในกรณนไมจ าเปนตองใสวงเลบเลยดงน “สวนประกอบหลกของดนตร คอ ท านอง จงหวะ และเสยงประสาน”

6.6.5 วรรคเลกวรรคใหญ ในภาษาไทย การเวนวรรคดวยระยะทเทากนท าให เกดปญหาในการสอความ เชน วลหนงซงเปนสวนขยายของประโยคกอนหนานน ผอานอาจเขาใจผดคดวาเปนวลของประโยคทตามมา ถาแกปญหาดวยการเขยนวลนนตอเนองกนไปเลยจนจบประโยคทตามมา ถาแกปญหาดวยการเขยนวลนนตอเนองกนไปจนจบประโยคทสมบรณโดยไมเวนวรรคกจะท าใหประโยคยาวมาก จงควรใชวรรคเลกแทน และเมอจบความจบประโยคสมบรณแลวจงตามดวยวรรคใหญ อยางไรกตาม การจดวรรคเลกและวรรคใหญใหเกดความแตกตางเปนรายละเอยดปลกยอยซงตองใชเวลามากในกระบวนการจดรปเลม

6.6.6 เครองหมายวรรคตอน หลกเลยงการใชเครองหมายจลภาค (,) และเครองหมายวรรคตอนอนในภาษาไทย ยกเวนตวยอทตองใสจด เชน ม.ร.ว. (หมอมราชวงศ) พล.อ. (พลเอก) ในกรณจ าเปนอาจใชเครองหมายวรรคตอนแบบฝรงในภาษาไทยได เชน เยฮด เมนฮน, อทซาค เพรลแมน หรอ เมนฮน, เพรลแมน ในตวอยางนถาไมใชเครองหมายจลภาคคนอาจเขาใจผดคดวาเปนคนคนเดยวกน มกเกดในกรณทเปนภาษาตางประเทศ

6.6.7 ไมยมก (ๆ) หลกเลยงการใชไมยมกถาสอความไดดอยแลว วธตรวจสอบวา ควรใชไมยมก ณ ทนนหรอไมกคอ ลองตดไมยมกออก แลวถาอานไดความตามทตงใจไว กตดออกได แตถาไดความไมเหมอนเดม กใหคงไมยมกไวได ทงนเราตดการใชค าซ าทตองใชไมยมกมาจากภาษาพด

6.6.8 ไปยาลนอย (ฯ) พระนามตองระวงตวสะกดและแบบแผน ตวอยางเชน สมเดจพระนางเจาฯ พระบรมราชนนาถ สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร สมเดจเจาฟาฯ กรมพระยานรศรานวดต

57

วงศ หากไมตองการใชเครองหมายไปยาลนอย ตองเขยนเตมดงน สมเดจพระนางเจาสรกต พระบรมราชนนาถ สมเดจพระเจาพนางเธอเจาฟากลยาณวฒนา กรมหลวงนราธวาสราชนครนทร ในบางกรณไมนยมเขยนพระนามเตม

6.6.9 ลกษณนาม ทกวนนภาษาจากสอมอทธพลอยางยง เปนภาษาทไมนยมใชลกษณนาม หรอใชลกษณนามผดๆ เชน นกเขยนหลายทาน ควรใชลกษณนามวา “คน” แมกระทงนกปราชญราชบณฑต กใชลกษณนามวา “คน” เชนกน เราชนกบการใชลกษณนามวา “ทาน” จนค าวา “คน” กลายเปนค าไมสภาพ แตในภาษาเขยนทดยงตองใชค าวา “คน” อยด เชน อาจารยคนน อาจารยอาวโสหลายคน ตามโรงพยาบาลและรานขายยากจะมปายเตอนวา แพยาตวใดโปรดแจง ยาแตละขนานกหลายเปนตวไปแลว

นสตลงทะเบยนเรยนกตว วชากกลายเปนตวไปแลวเชนกนในสถาบนอดมศกษา เคยมนสตถามวา อาจารยสอนกตว บางทท าใหนกวา นสตก าลงถามถงจ านวนวชาทสอนหรอจ านวนนสตทสอน อะไรๆ กกลายเปนตวไปเสยแลว เรองนควรตรวจสอบจากหนงสอเรองลกษณนามของราชบณฑตยสถาน อยางไรกตาม ในบางค าหากไมเหนดวยกอาจใชวจารณญาณของตนเองและใชใหสม าเสมอ

6.6.10 ภาษาพด ไมใชภาษาพดหรอภาษาปาก เชน เยอะแยะ (มาก) เรอย (อยางตอเนอง) บอย (มก) คอยๆ (ทละนอย) นดหนอย (เลกนอย) เจอ (พบ) แย (ไมด) ฯลฯ ค ากงภาษาปากพอนโลมได เชน มากมาย (เปนจ านวนมาก) แค (เพยง)

6.6.11 ภาษารนแรง หลกเลยงภาษารนแรงและค าไมสภาพในการเขยนต ารา เชน คณภาพสเลว อาจเขยนใหมเปน “คณภาพสทไมด”

6.6.12 บคคล ในการเอยถงบคคลในประวตศาสตร ควรระบชอพรอมกบปเกด ถาเสยชวตแลวใหใสปทเสยชวตดวยเฉพาะการอางถงครงแรก เชน มนตร ตราโมท (พ.ศ.2443-2538) ส าหรบการเอยชอชาวตางประเทศใหสะกดเปนภาษาไทยกอน แลวสะกดเปนภาษาตางประเทศในวงเลบ อาจใช พ.ศ. หรอ ค.ศ. กไดแตตองระบไวดวยดงน ลดวก ฟาน เบโทเฟน (Luwig van Beethove, ค.ศ.1770-1827)

6.6.13 ส านวนตางประเทศ ส านวนทแปลตรงไปตรงมาจากภาษาตางประเทศ เมอเปนภาษาไทยจะรสกถงเคาของภาษาตางประเทศ ควรหาทางปรบใหเปนภาษาไทยทด เชน ดวยความนาประหลาดใจเปนอยางยงท... เราไมสามารถปฏบตไดวา .... อยางไมตองสงสยเลยวา ... ใหลองเขยนใหมทงประโยคและใชค าธรรมดาทสอความไมตางกน ค าในส านวนฝรงบางทตองม แตไมจ าเปนในภาษาไทย เชน I’m in my car. ฉนอยในรถ (ของฉน) เมอเขยนเปนภาษาไทยไมตองม “ของฉน” แตถาเปนรถของคนอนจงควรระบ เปนตน

นอกเหนอจากน ปรชา ชางขวญยน (2551: 15-18) กยงไดเสนอวา มาตรฐานดานภาษาในการเขยนต ารา คอจะตองใชภาษามาตรฐาน ซงมลกษณะดงตอไปน

1) เปนภาษาทครบถวนสมบรณ คอ มรายละเอยดเกยวกบเรองทสอสารครบถวนตามขอบเขตทตองการน าเสนอ เปนภาษาทเขยนเสมอนหนงผอานทกคนเปนคนทไมรเรองนนๆ มากอน และตองท าใหเขาใจทกสงทกอยางเกยวกบเรองนน แมผทเกดหลงยคสมยทเขยน เมออานแลวกสามารถเขาใจเรองนนไดมากทสด

58

2) เปนภาษาทถกหลกไวยากรณ และเขยนดวยประโยคทสมบรณ ไมตดไมยอ เนองจากการตดหรอยอท าใหผอานตองเตมสวนทตดหรอยอเอง ผทสามารถเตมไดกคอผทอยในสถานการณเกยวกบเรองนนเชนเดยวกบผเขยน ผทอยนอกสถานการณ หรอคนรนหลงไมสามารถเตมสวนทตดหรอยอดงกลาวได ประโยคทสมบรณจงสอสารไดครบถวน ชดเจน และผอานไมตองเตมสวนทขาดหายไป

3) ค าทใชเปนค าส าหรบเขยน ซงไดแกค าทไมเปนภาษาต า เชน ค าหยาบ ค าต า ค าตดค าเฉพาะกลมเฉพาะสมย สภาพ เปนค าทคนไมวาชนชนสงหรอต าใชสอสารไดทวไป ไมเฉพาะสถานการณหรอเฉพาะกลม เปนค ากลางๆ ททกกลมใชโดยไมรงเกยจ หรอถอวาต า ค าสภาพทวานยงมศกดสงต า ซงเหมาะแกเนอหาเรองราวชนชนอกดวย ค าชนดนตรงขามกบค าทใชในภาษาพด ซงมตงแตค าทมศกดของค าต ากวาค าทใชในภาษาเขยน เชน ค าวา หน ทใชเปนสรรพนาม ค าวา ทว รถเกง เปนตน เรอยลงไปถงค าหยาบ และค าดา ทถอวาเปนค าทต าทสด

เอกสารอางอง

การเจาหนาท, กอง. การขอก าหนดต าแหนงทางวชาการ มหาวทยาลยมหาสารคาม. มหาสารคาม

: กองการเจาหนาท ส านกงานอธการบด มหาวทยาลยมหาสารคาม, 2550.

ณชชา พนธเจรญ. ชวนอาจารยเขยนต ารา ตอนเสนทางสศาสตราจารย. พมพครงท 2. กรงเทพฯ

: ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2553.

ปรชา ชางขวญยน (บรรณาธการ). เทคนคการเขยนและผลตต ารา. พมพครงท 5. กรงเทพฯ: ส านกพมพ

แหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2551.

โสรจจ หงศลดารมภ. ปรชญาภาษา. กรงเทพฯ: ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2552.

อวยพร พานช และคณะ. ภาษาและหลกการเขยนเพอการสอสาร. กรงเทพฯ: ส านกพมพแหงจฬาลงกรณ

มหาวทยาลย, 2550.

บทท 7

งานวจย เนอหา

1. ความหมายของงานวจย

2. ลกษณะทวไปของงานวจย

3. ขนตอนการด าเนนการวจย

4. หลกการเขยนเคาโครงการวจย

59

แนวคด

1. “การวจย” คอการแสวงหาความรอยางมระบบแบบแผน เพอก าหนดขอเทจจรง หรอรวบรวมความรความเขาใจในเรองหนงๆ

2. ลกษณะทวไปของงานวจย พบวามลกษณะเปนทงศาสตร (Science) และศลปะ (Art) ความเปนศาสตรของกระบวนการวจยอยทเครองมอทใชในการศกษา ความมขนตอน และการด าเนนงานทชดเจน สวนความเปนศลปะอยทกระบวนการใช การตดสนคดเลอกวธการวจย การพลกแพลงและดดแปลง หรอการน าวธการตางๆ ทมอยมาใชรวมกน

3. ความส าคญของการวจย สามารถสรปไดคอ มบทบาทในแงของการสรางองคความรใหม การรปญหาหรอขอบกพรอง การแกปญหา และการบรหารจดการ สวนกระบวนการวจยอาจมขนตอนหลกๆ คอ 1) การตงปญหา 2) การตงสมมตฐาน 3) ทดลองและเกบขอมล 4) ตความหมายขอมล และ 5) สรปผล

4. หลกการเขยนเคาโครงการวจย มล าดบส าคญดงน 1) ความเปนมาและความส าคญของการวจย 2) วตถประสงคของการวจย 3) สมมตฐานของการวจย 4) กรอบความคดและทฤษฎในการวจย 5) ขอบเขตของการศกษาวจย 6) ขอตกลงเบองตน 7) ค านยามศพทเฉพาะ 8) เอกสารและงานวจยทเกยวของ 9) วธการด าเนนการวจย และ 10) ประโยชนของการวจย

7.1 ความน า

การวจยเปนกระบวนการทมความส าคญมากส าหรบสงคมโลกในยคโลกาภวตน เพราะการวจยท าใหไดประจกษถงความร ความจรง และขอเทจจรงเกยวกบสรรพสงทมผลกระทบตอการด าเนนชวต องคความรอนเปนผลผลตของการวจยสามารถน าไปใชในการแกปญหาและพฒนาสงทมผลตอชวต เพอประโยชนสขของมวลมนษยชาตไดอยางกวางขวาง และอยางมประสทธภาพ ปจจบนนการวจยนบเปนเรองททวความส าคญมากยงขนโดยล าดบ ความเขาใจในเรองทเปนความรพนฐานเกยวกบการวจยทจะกลาวถงในบทน จงเปนเรองทจ าเปนตองท าความเขาใจใหชดเจน เพราะจะท าใหมองเหนภาพรวมของกระบวนการวจยโดยทวไป ท าใหเกดความร ความเขาใจและเจตคตทถกตองเกยวกบกระบวนการวจย รวมทงเปนพนฐานและเปนแรงบนดาลใจใหเกดการปฏบตการวจยตอไปดวย (ช านาญ รอดเหตภย, 2553: 2)

ค าวา “วจย” ในพจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ.2542 อธบายวา หมายถง “การคนควาเพอหาขอมลอยางถถวนตามหลกวชา” แสดงใหเหนวาการวจยนนจะตองมประเดนค าถามและปญหาในเรองใดเรองหนง เพอสบคน-คนหาค าตอบดวยการคนควาอยางมแบบแผนและมาตรฐานทจะสรางความนาเชอถอใหเกดขนได

แนวทางการเขยนงานวจยหรอวทยานพนธขนอยกบสถาบนการศกษาแตละแหงก าหนด นสต -นกศกษาควรยดถอแนวทางของสถาบนทตนเองศกษาอยอยางเครงครด ในท านองเดยวกนการเขยนรางโครงการวจยเพอขอทนกจะตองยดถอแนวทางของแหลงทนหรอหนวยงานทใหทนเปนหลก อยางไรกด ในการเขยนงานวจยหรอวทยานพนธนนจ าเปนตองอาศยหลกการและเทคนคทชดเจนและเขาใจไดงายเปนพนฐานดวย (วรช วรชนภาวรรณ, 2552: 1)

60

ในการเขยนงานวจยนน อาจแบงเปน 2 สวนใหญๆ คอ สวนทเปน “เนอหาสาระ” และสวนทเปน “รปแบบ” ลกษณะของงานวจยอนเปนงานเขยนรปแบบหนงเปนอยางไรไดกลาวไวในบทท 7 วาดวยเรองงานวจย ผอานควรกลบไปคนควาอกครง อยางไรกตามจะกลาวถงลกษณะของงานวจยและหลกการเข ยนงานวจย รวมถงการใชภาษาในงานเขยนทเปนงานวจยเพอน าเสนอใหเหนเปนประเดนส าคญ

7.2 ความหมายของงานวจย

ความหมายของการวจย การวจยตรงกบค าวา “research” ซงประกอบดวยค าสองค า คอ “re” แปลวา ซ า กบ “search” แปลวา คนหา การวจยจงหมายถงการคนหาขอเทจจรงอยางถถวนรอบคอบ เพอใหไดค าตอบทถกตองแนนอน การวจยเปนองคประกอบส าคญของศาสตรทกสาขา ซงจะด าเนนการเพอวตถประสงคในการอธบาย (explanation) การเกดขนของปรากฏการณตางๆ วาเกดจากสาเหตใด พยากรณหรอคาดการณ (prediction) ปรากฏการณหรอเหตการณทเกดขน (สชาต ประสทธรฐสนธ, 2544: 7)

พจนานกรมภาษาองกฤษ ฉบบน ว เวบสเตอรส (New Webster’s Dictionary of the English Language) นยามความหมายของค าวา “วจย” (research) วา “การวจยคอการแสวงหา หรอการส ารวจตรวจตราหาขอเทจจรง หรอหลกการอยางจรงจง การส ารวจหาค าตอบดวยการทดลอง ในขณะท ณรงค โพธพฤกษานนท (2545: 4) ไดใหความหมายของการวจยไววา หมายถงกระบวนการศกษาคนควาเพอพสจนหรอหาค าตอบหรอขอเทจจรง ทด าเนนไปอยางมระบบและกฎเกณฑเพอใหไดมาซงค าตอบอนถกตองตอปญหาทตงไว และเปนทยอมรบทางวชาการ

กลาวโดยสรป จากนยามตางๆ ดงกลาวสามารถสรปความหมายของค าวา “การวจย” อยางกระชบและสมบรณทสดไดวา หมายถง “กระบวนการศกษาคนควาหาความร ความจรง โดยใชวธการทมระบบกฎเกณฑและขนตอนตามหลกวชา และสามารถเชอถอได”

7.3 ลกษณะทวไปของการวจย

ลกษณะของการวจย สามารถจ าแนกออกไดเปน 2 ลกษณะกวางๆ ดงน 1) การวจยมลกษณะเปน “ศาสตร” (Science) ความเปนศาสตรของกระบวนการวจยอยทเครองมอทใชในการศกษา ความมขนตอน และการด าเนนงานทชดเจนทผอนสามารถด าเนนการตามได ซงหากด าเนนการตามขนตอนนนกจะพบความรอยางเดยวกน ทส าคญอกประการหนงคอการใชหลกการ แนวคด และทฤษฎทมการพสจนและยอมรบกนอยางกวางขวางทวไปแลวเปนเครองมอวเคราะหขอมลทสมบรณมคณภาพ และเชอถอได รวมทงการใชหลกตรรกศาสตรท เหมาะสมในการสงเคราะหองคความร 2) การวจยมลกษณะเปน “ศลปะ” (Art) ความเปนศลปะอยทกระบวนการใช การตดสนคดเลอกวธการวจย การพลกแพลงและการดดแปลง หรอการน าวธการตางๆ ทมอยมาใชรวมกน เทคนคในการเกบรวบรวมขอมลดวยเครองมอและวธการทเหมาะสมสอดคลองกบกลมเปาหมาย สถานการณ และก าลงความสามารถทแตกตางกนของนกวจยแตละคน รวมตลอดถงศลปะในการน าเสนอขอมล ผลการวเคราะหและสงเคราะหขอมล การจดท ารายงานผลการคนควาพบองคความร ดวยกลวธทเ ขาใจงาย นาสนใจ และสามารถน าไปประยกตใชโดยสะดวก (ช านาญ รอดเหตภย, 2553: 20)

61

7.3.1 ประเภทของการวจย

การวจยสามารถแบงไดหลายรปแบบขนอยกบเกณฑทใชในการแบงประเภทของการวจยทใชกนโดยทวไป ซงในเอกสารการสอนฉบบนตองการใหนสตไดรจกและมองเหนเขาใจเกยวกบประเภทของการวจย ดงน

7.3.1.1 การวจยเชงทดลอง (Experimental Research) เปนการศกษาหาความสมพนธ ในเชงเหตผลของปรากฏการณการด าเนนการวจยภายใตสภาพการณ หรอเงอนไขทจดกระท าเพอควบคมตวแปรทเกยวของ ค าตอบทไดเพอทราบปญหาในเชงเหตและผล

7.3.1.2 การวจยเชงกงทดลอง (Quasi Experimental Research) เปนการศกษาหาความสมพนธทไมอาจสรปในเชงเหตผลไดเตมท เพราะไมสามารถควบคมตวแปรทเกยวของไดสมบรณ

7.3.1.3 การวจยเชงประวตศาสตร (Historical Research) เปนการศกษาปรากฏการณ เหตการณ สงของ เอกสารทเกดขนแลวในอดตกาล วธการวจยอาศยการวเคราะห สงเกตรองรอยทพอจะสบสาวได แลวสรปสภาพในอดตกาลนน

7.3.1.4 การวจยเชงพรรณนา (Explanatory Research) เปนการวจยทมงอธบายความสมพนธทเกยวของกบตวแปรทศกษา

7.3.1.5 การวจยเชงส ารวจ (Survey Research) เปนการศกษาหาขอเทจจรงทปรากฏอยเพอบรรยายสถานภาพทปรากฏอยนน การส ารวจจะท าในขอบเขตทกวางหรอแคบกได การส ารวจมกจะศกษาส ารวจขนาดประชากร สภาพทางสงคมและเศรษฐกจ พฤตกรรมและกจกรรม ความคดเหนหรอเจตคตของประชากรทศกษา

7.3.1.6 การวจยเชงคณภาพ (Qualitative Research) เปนการวจยทศกษาสภาพหรอปรากฏการณทางสงคมโดยการเกบขอมลและวเคราะหขอมลจากขอมลเชงคณภาพ จากปรากฏการณตามสภาพแวดลอมทเปนอย

7.3.1.7 การวจยเชงอนาคต (Future Research) เปนการวจยทมงพยากรณหรอท านายสภาพการณทจะเกดขนในอนาคตวาจะเปนอยางไร หรอเพอแสวงหาทางเลอกในอนาคตหลายๆ ทางเลอก โดยอาศยการศกษาจากปจจบน ศกษาความสมพนธระหวางตวแปรเพอท านายอนาคต หรอใชเทคนควธตางๆ หลายๆ วธ ในการพยากรณสภาพในอนาคต (กลยาน ภาคอต และคณะ, 2547: 21)

นอกเหนอจากการจ าแนกการวจยตามลกษณะขางตนแลว ยงพบวามความพยายามทจะแยกการวจยโดยพจารณาตามลกษณะของขอมลไดอก ทงนการวจยทจ าแนกตามลกษณะของขอมลสามารถแบงออกไดเปน 2 ประเภท คอ

ประเภทท 1 การวจยเชงปรมาณ (Quantitative Research) เปนการวจยทศกษาวเคราะหขอมลทอยในลกษณะของตวเลขหรอขอมลเชงปรมาณ ดงนน การรวบรวมขอมลทไดจะตองออกมาในเชงปรมาณ ตามกจกรรมหรอรายการยอยๆ ในแตละเรอง และผลการวจยจะตองใชวธการทางสถตในการวเคราะหขอมลและเสนอเปนคาสถต

62

ประเภทท 2 การวจยเชงคณภาพ (Qualitative Research) เปนการศกษาคนควาโดยใชขอมลเชงคณภาพทรวบรวมจากสภาพแวดลอมทเปนจรง และเสนอผลการวจยในลกษณะรวม การวจยดงกลาวเหมาะสมกบขอมลทวดในเชงปรมาณไดยาก การรวบรวมขอมลใชการสมภาษณหรอสงเกตแบบไมเปนทางการหรอวธอนๆ ศกษาตามสภาพทเกดขนจรง แลวน าผลการวเคราะหมาพจารณาหาขอสรปโดยการพรรณนาเปนหลก (บญฑา วศวไพศาล, 2545: 16)

7.3.2 วตถประสงคของการวจย

ช านาญ รอดเหตภย (2553: 19-20) กลาวถงวตถประสงคทวไปของการวจยวา การปฏบตการวจยมวตถประสงคแตกตางกนไปตามความตองการของผวจย กลาวโดยสรปการวจยทงหลายมวตถประสงคอยางใดอยางหนงดงตอไปน

7.3.2.1 เพอสรางทฤษฎ (to develop theories) และองคความรทมหลกฐานทางวชาการ ซงใครกตามไมวาจะใชวธการเดยวกน หรอวธการทหลากหลายแตกตางกน กจะไดขอคนพบ หรอองคความรใหมเชนเดยวกน

7.3.2.2 เพอพสจนทฤษฎ (to test theories) ความถกตอง (verification) ขององคความรหรอขอเทจจรงทมผคนพบวาไมถกตอง โดยพสจนใหเหนจรงวา ขอเทจจรงนนเปนความรความเขาใจทถกตอง

7.3.2.3 เพอลบลางทฤษฎ (to falsify theories) หรอขอคนพบหรอองคความรทมผคนพบแลว โดยพสจนใหไดค าตอบใหมวาขอคนพบนนไมถกตอง ดงนน การศกษาวจยทจะท าใหไดองคความรทถกตองสมบรณมากทสด ผวจยควรใชวธการทหลากหลาย และใชขอมลจากหลายแหลงดวยกน

7.3.2.4 เพอใชประโยชน (to apply theories) โดยการน าเอาขอคนพบ หรอองคความรทไดรบไปประยกตใชประโยชนในทางใดทางหนงหรอหลายทาง เชน การสรางสรรค การอางอง การอธบาย การท านาย การแกปญหา การวางแผน เปนตน

7.3.3 ลกษณะส าคญของกระบวนการวจย

กระบวนการวจยทมคณภาพ ควรจะตองเปนไปตามระเบยบวธหรอกระบวนการทางวทยาศาสตร หรอทเรยกอกอยางหนงวา วธการแหงปญญา ซงประกอบดวยขนตอนในการท างาน 5 ขนตอน ดงตอไปน

ขนท 1 ตงปญหา (locating problems) คอ การก าหนดปญหาทแทจรงทตองการคนหาความจรงหรอค าตอบ

ขนท 2 ตงสมมตฐาน (setting up hypotheses) คอ การคาดคะเนค าตอบของปญหาทตงไวอยางนาจะเปนไปได และอยางมเหตผล

63

ขนท 3 ทดลองและเกบขอมล (experimenting & gathering data) คอ การทดลองหรอเสาะแสวงหาขอมลหรอขอเทจจรงตางๆ ตามสมมตฐาน

ขนท 4 ตความหมายขอมล (interpreting data) คอ การน าผลการทดลองมาวเคราะห (analysis) แปลความหรอตความวาผลหรอขอเทจจรงทไดนนเปนไปตามสมมตฐานขอใด ซงจะตองมการเปรยบเทยบใหเหนอยางชดเจน

ขนท 5 สรปผล (concluding the results) คอ การสรปความรหรอขอเทจจรงทสามารถตอบปญหาดงกลาวขางตนได

7.4 ขนตอนการด าเนนการวจย

ช านาญ รอดเหตภย (2553: 24-26) ไดกลาวถงขนตอนการด าเนนการวจยวา เพอใหการวจยด าเนนไปไดอยางมระบบ ผวจยตองมการวางแผนการวจยเปนขนตอนตางๆ ดงตอไปน

7.4.1 การก าหนดหวขอวจย (research topic) การก าหนดหวขอวจยจะท าใหทราบวาขอบเขตของงานอยในสาขาใด การวจยจะไปในท านองใด รวมทงเปนตวชแนวทางในการด าเนนการวจยทงหมด

7.4.2 การศกษาหาความรทเกยวของ (related knowledge) คอการศกษาคนควาทฤษฎและความร ตลอดจนงานวจยทกอใหเกดความรใหม ในขอบเขตของการวจยนนๆ เนนการคนควาขอมลพนฐานทางทฤษฎเพอใหเกดความแจมชดในปญหาทจะวจย

7.4.3 การก าหนดนยามปญหา (problem definition) การใหค าจ ากดความของปญหา เปนการบรรยายถงความเปนมาและลกษณะของปญหา นอกจากนนยงรวมถงการก าหนดวตถประสงคของการวจย ตวแปร การใหนยามศพทเฉพาะ และกรอบแนวคดทฤษฎทเกยวของ

7.4.4 การก าหนดสมมตฐาน (hypothesis set up) การสรางสมมตฐานเปนการคาดคะเนค าตอบของปญหาวาจะออกมาในลกษณะใดโดยอาศยเหตผลประกอบ และตงอยบนฐานของความเชอถอได

7.4.5 การปรบปรงปญหาและสมมตฐาน (problem & hypothesis make up) การพจารณาตรวจสอบปญหาและสมมตฐาน เพอใหเหนวามความสมเหตสมผลหรอไม พจารณาความชดเจนของปญหาวามความสอดคลองตองกน และสมเหตสมผลพอทจะตรวจสอบและด าเนนการแกไขปรบปรงใหมความเหมาะสมมากยงขนไดหรอไม

7.4.6 การแสวงหาแหลงขอมล (data resources) การพจารณาแหลงทมาของขอมลตองค านงถงวาท าวจยเรองอะไร ตวแปร และขอมลคออะไร ไดมาจากใคร จะไดขอมลมาอยางไร และแหลงขอมลเชอถอไดหรอไม เพยงใด

7.4.7 การวางแบบแผนการวจย (research plan) การก าหนดรปแบบหรอระเบยบวธวจยจะตองกระท าใหสอดคลองกบลกษณะของปญหา ขอมลและวธการทน ามาใชในการวเคราะหขอมล

64

7.4.8 การสรางเครองมอ (tools establishment) การสรางเครองมอทจะใชในการวจยตองค านงถงรปแบบของการวจยและความตองการประเภทของขอมลเปนส าคญ

7.4.9 การพฒนาเครองมอ (tools development) การพฒนาคณภาพของเครองมอ โดยการน าเครองมอทสรางขนไปทดลองท ากบกลมยอยในลกษณะการท าวจยจรง ซงเรยกวาการทดลองเบองตน (pre-test) หรอท าการศกษาน ารอง (pilot study) เพอหาจดบกพรองของเครองมอ ซงจะปรบปรงใหมประสทธภาพตอไป

7.4.10 การเขยนเคาโครงการวจย (research proposal or synopsis) การเขยนเคาโครงการวจยเปนงานทส าคญทสดของการวางแผนวจย ซงจะตองมการระบรายละเอยดของโครงการทสามารถด าเนนการไดจรงๆ มการควบคมตวแปรมใหเกดความคลาดเคลอน มการตรวจสอบความถกตองของแตละขนตอนอยางรดกม

7.4.11 การก าหนดกลมตวอยาง (sample group) การคดเลอกกลมตวอยางทผวจยจะด าเนนการเกบขอมลนนจะตองด าเนนการอยางมระบบ มวธการ และปรมาณทเหมาะสม เปนทนาเชอถอไดเมอน าไปแปลผล

7.4.12 การเกบขอมล (data collection) การเกบรวบรวมขอมล คอ การน าเครองมอไปใชกบกลมตวอยางจรงๆ ทใชในการวจยโดยด าเนนการตามแบบและวธการทไดก าหนดไวอยางเปนระบบ

7.4.13 การจดกระท ากบขอมล (data management) การจดกระท าขอมล คอการน าเอาขอมลมาเลอกสรร จดประเภท และหมวดหมใหงายตอการวเคราะหตามสมมตฐาน มการใชสถตมาวเคราะหและจดระดบขอมล และการจดท าผลสรปของการวจย

7.4.14 การเขยนรายการวจย (research report) การเขยนรายงานวจยเปนกระบวนการขนสดทายของการท าวจยโดยการเขยนตามรปแบบของรายงานวจยทแตละสถาบนไดก าหนดไว ใหภาษาใหถกตอง ชดเจน รดกม และสะดวกแกการศกษา ตลอดจนการน าไปใชประโยชนตอไป

7.5 รปแบบของเคาโครงการวจย

รปแบบของเคาโครงการวจยมลกษณะทสอดคลองกบประเภทของการวจย กลาวคอ การวจยแตละประเภทมกจะมรปแบบทแตกตางกน โดยเฉพาะรปแบบของเคาโครงการวจยเชงปรมาณจะมลกษณะทแตกตางจากเคาโครงการวจยเชงคณภาพเปนอนมาก แมในประเภทเดยวกน แตละสถาบนกอาจจะก าหนดรปแบบของเคาโครงการวจยทมรายละเอยดปลกยอยแตกตางกน (ช านาญ รอดเหตภย, 2553: 106) ทงนรปแบบของการวจยอาจจ าแนกออกไดตามประเภทดงน

7.5.1 รปแบบของเคาโครงการวจยเชงปรมาณ

รปแบบของเคาโครงการวจยเชงปรมาณอาจประกอบดวยสวนตางๆ ดงตอไปน

1) ปกนอกและปกใน ใหจดพมพตามรปแบบของแตละสถาบน

2) สารบญ ประกอบดวยหวขอรายการในบทท 1-3 พรอมดวยหวขอยอยของแตละรายการ และเลขหนาทปรากฏรายการนนๆ

65

3) สวนเนอหา เคาโครงการวจยเชงปรมาณ มเนอหาดงตอไปน

บทท 1 บทน า

ความเปนมาและความส าคญของปญหา

วตถประสงคของการวจย

สมมตฐานของการวจย

กรอบแนวคดในการวจย

ขอบเขตของการวจย

ประชากร กลมตวอยาง และแหลงขอมลทจะศกษา

เนอหาทท าการศกษา

ตวแปรทจะศกษา

ขอตกลงเบองตน

นยามศพทเฉพาะ

ขอจ ากดของการวจย (ถาม)

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

บทท 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ

เอกสารทเกยวของ

งานวจยทเกยวของทงไทยและตางประเทศ

บทท 3 วธด าเนนการวจย

ระเบยบวธการวจย

รปแบบการวจย

ขนตอนการด าเนนการวจย

ประชากรและกลมตวอยาง

จ านวนประชากรและกลมตวอยาง

วธการเลอกกลมตวอยาง

เครองมอทใชในการวจย

ประเภทของเครองมอทใชในการวจย

66

วธการสรางเครองมอ

การเกบรวบรวมขอมล

วธการวเคราะหขอมล

การจดกระท าขอมล

สถตทใชในการวเคราะหขอมล

4) บรรณานกรม

7.5.2 รปแบบของเคาโครงการวจยเชงคณภาพ

รปแบบเคาโครงการวจยเชงคณภาพ ประกอบดวยสวนตางๆ คอ

1) ปกนอกและปกใน ใหจดพมพตามรปแบบของแตละสถาบน

2) สารบญ ประกอบดวยหวขอรายการหลกและรายการยอยของแตละบทในสวนเนอหา และเลขหนาทปรากฏรายการนนๆ

3) สวนเนอหา เคาโครงการวจยเชงคณภาพ มเนอหาดงตอไปน

บทท 1 บทน า

ความเปนมาและความส าคญของปญหา

วตถประสงคของการวจย

สมมตฐานการวจย

กรอบแนวคดในการวจย

ขอบเขตของการวจย

วธการด าเนนการวจย

ขอจ ากดของการวจย

ขอตกลงเบองตน

ค านยามศพท

ประโยชนทไดรบ

บทท 2 ความรพนฐานทเกยวของ

บทท 3 ผลการวเคราะห (ใหตงชอตามวตถประสงคขอท 1)

67

ใหเขยนเพยงโครงรางของหวขอยอย ทผวจยคาดวาจะไดรบจากการวเคราะหขอมลตามวตถประสงคขอ 1.

บทท 4 ผลการวเคราะห (ใหตงชอตามวตถประสงคขอ 2.)

ใหเขยนเพยงโครงรางของหวขอยอย ทผวจยคาดวาจะไดรบจากการวเคราะหขอมลตามวตถประสงคขอ 2.

บทท 5 บทสรป

4) บรรณานกรม

ใหลงรายละเอยดของแหลงขอมลทกชนด ทใชประกอบการจดท าเคาโครงการวจย รวมทงแหลงขอมลทางวชาการและแหลงขอมลทจะใชในการวเคราะหเพอเปนเครองยนยนเบองตนวาการท าวจยครงนมขอมลเพยงพอ และมหลกวชาการหรอทฤษฎรองรบอยางเพยงพอ

ใหพมพรปแบบบรรณานกรมตามรปแบบทแตละสถาบนก าหนด (ช านาญ รอดเหตภย, 2553: 107-109)

เอกสารอางอง

กลยาน ภาคอต และคณะ. ประมวลสาระชดวชาการศกษาคนควาอสระ หนวยท 1-5. นนทบร: ส านกพมพ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, 2547.

ช านาญ รอดเหตภย. การวจยทางภาษาไทย. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย,.2553.

บญฑา วศวไพศาล. “การวจยกบวชาชพสารสนเทศศาสตร”, ใน ประมวลสาระชดวชาการวจยทางสารสนเทศศาสตร หนวยท 1-7. หนา 1-47. นนทบร: ส านกพมพ.มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, 2545.

วรช วรชนภาวรรณ. หลกการและเทคนคการเขยนงานวจย วทยานพนธ และรายงาน. กรงเทพฯ : มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, 2552.

68

บทท 8

การพดทางวชาการ

ความหมายของการพด

การพด คอการเปลงเสยงออกมาเปนค าพด เพอตดตอสอสารใหเขาใจกนระหวางผพดและผฟง หรอการพดคอการสอความหมายแบบหนงเรยกวา Oral Communication เปนการสอความหมายโดยใชภาษาเสยง กรยาทาทางตาง ๆ เพอถายทอดความรสกของผพดใหแกผฟงใหไดผลตามความมงหมายของผพด (จนดา งามสทธ 2531 : 1 )

การพดเปนการสอสารสองทางซงมองคประกอบเหมอนกนกบกระบวนการสอสารโดยทวไป คอ ประกอบดวยผสงสาร (ผพด) ผรบสาร (ผฟง) สาร (เนอหาสาระทพด) และสอ (เครองมอหรอชองทางทใชพด) การพดจะบรรลวตถประสงคตามทตองการไดนนยอมขนอยกบองคประกอบทง 4 ประการน กลาวคอ ผพดจะตองเปนผทมทกษะและจรรยามารยาทในการพด เปนผท “พดเปน” “พดด” มใชเพยงแต “พดได” เทานน ผฟงจะตองตงใจฟงรบรและท าความเขาใจเนอหา รวมทงแสดงปฏกรยาตอบสนองใหผพดทราบ เนอหาสาระทพดควรเปนเรองทนาสนใจมประโยชนและเหมาะสมกบผฟง สอทใชในการพดควรเลอกใหเหมาะสมกบโอกาสและสถานการณแวดลอม (จไรรตน ลกษณะศร และบาหยน อมส าราญ. 2551 : 131 )

ลกษณะของการพดทางวชาการ

69

การพดทางวชาการ เปนการพดเพอน าเสนอความรทเปนสาระทางวชาการสาขาตาง ๆ อยางมระบบในบรรยากาศหรอสถานการณทเปนทางการ เนอหาจะน าเสนอโดยการประมวลขอมล ว เคราะหขอมล และใหขอสรป ตลอดจนแสดงความคดเหนและขอเสนอแนะตามหลกการและเหตผลทางวชาการ โดยใชภาษาในระดบมาตรฐานราชการหรอระดบกงทางการ บางครงอาจมการใชค าศพทเฉพาะสาขาวชานน ๆ นอกจากนนตองมการอางองหลกฐานทมาของขอมลและความรดวย โดยทวไปแลวการน าเสนองานทางวชาการดวยการพดมกนนมกเกดขนหลงการเขยน

วตถประสงคของการพดทางวชาการ

การพดทางวชาการ มวตถประสงคเพอใหความร แสดงขอมล ขอเทจจรง รายงานผลการศกษาคนควาและวจย ตลอดจนแสดงความคดเหนในเรองทางวชาการ

องคประกอบของการพดทางวชาการ

การพดทางวชาการ เปนรปแบบหนงในเปนกระบวนการถายทอดความรในแขนงตาง ๆ ซงมองคประกอบทส าคญดงน

1. ผพดหรอผสงสาร (Sender or Speaker) นอกจากจะเปนผมความรในเรองพดเปนอยางดแลว ยงตองแสดงความสามารถในการถายทอดความร ความคดไปสผฟงใหดทสด ผพดตองรจกใชภาษา น าเสยง สหนา ทาทางอยางเหมาะสม ตลอดจนใชอปกรณตาง ๆ ประกอบเพอใหการพดบรรลวตถประสงค

2. ผฟงหรอผรบสาร (Receiver or Listener) เปนผรบสาระความรทผ พดถายทอดมาให ผฟงตองมทกษะในการฟงอยางมประสทธภาพ มสมาธ และยอมรบฟงความคดเหนของผพดซงอาจแตกตางกบความคดของตน ผฟงควรมปฏกรยาตอบสนองระหวางการฟง เชน พยกหนา ปรบมอ ขมวดคว หวเราะ เปนตน เพอใหผพดรบรวาการพดนนบรรลวตถประสงคหรอไม

3. เนอหาสาระหรอเรองทพด (Message) คอ สาระส าคญหรอใจความท ผพดตองการใหผฟงรบทราบ เนอหาทดนนตองมความถกตอง ชดเจน มประโยชน และเปนไปในทางสรางสรรค

รปแบบของการพดทางวชาการ

การพดทางวชาการ มรปแบบในการน าเสนอ 2 ลกษณะ คอ การน าเสนอแบบผกขาด

และการน าเสนอแบบมปฏสมพนธ (มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช 2548 : 226)

1. การน าเสนอ แบบผกขาด

การน าเสนอในลกษณะน มบรรยากาศเปนเปนทางการ จดอยในลกษณะการสอสารทางเดยว โดยผสงสารหรอผพดคอคนส าคญทสดเพราะเนอหาสาระจะมาจากผพดทงหมด สวนผฟงมหนาทรบสารเทานน การน าเสนอแบบผกขาด ไดแก

การบรรยาย

70

การบรรยาย หมายถง การพดอธบายเรองราว หรอเหตการณ ความเปนมาของสงใดสงหนงรวมถงการชแจงแสดงเหตผล ตลอดจนเสนอขอมล ความคดเหนหรอแถลงนโยบายตาง ๆ มผพดเพยงคนเดยว เปนผเลา แถลง ชแจง อธบาย หรอกลาวปราศรยใหโอวาท จนถงกลาวสนทรพจน หรอแสดงปาฐกถาในเชงวชาการ อาจมผอนชวยเหลอระหวางการบรรยาย เชน ชวยหยบเครองมอหรอสอตาง ๆ อาท ตวอยางสงของทน ามาแสดงประกอบหรอชวยตดภาพ ชวยฉายแผนใส ฉายภาพนงภาพยนตรหรอแถบภาพและเสยง แตผบรรยายจะเปน ผพดโดยตลอดหรออาจจะมผชวยบรรยายเปนบางครง บางตอนเทานน

การพดบรรยายเปนวธทสะดวกและเปนทนยมพดกนมาก โดยเฉพาะในการเรยนการสอนกมกใชวธบรรยาย การบรรยายสามารถท าไดทกโอกาสและใชเวลาไดตามความตองการ ถงแมการพดหรอการสอนแบบบรรยายจะเปนทนยม แตกมใชจะประสบความส าเรจเสมอไป หากผบรรยายไมมความรในเรองนนดพอและไมมเทคนคหรอกลวธเราความสนใจผฟงจะเปน การบรรยายทนาเบออยางยง ตวอยางการพดบรรยาย เชน การสอนหนงสอ การอบรม เปนตน

การรายงานทางวชาการ

การรายงานทางวชาการเปนสงทส าคญและจ าเปนอยางยงส าหรบการเรยน การสอน เพอรายงานเรองราวทไดศกษาคนควาในสาขาตาง ๆ อนเปนประโยชนตอสวนรวมหรอสามารถขยายวงกวางในการพฒนาความรความคดใหม ๆ ใหผ อนไดรบทราบ การรายงานทางวชาการจงเปนทนยมอยางแพรหลายในชวตประจ าวน โดยเฉพาะในกลมของนกวชาการ คร อาจารย นกเรยน นสต นกศกษา

สงทตองค านงถงในการพดรายงานทางวชาการ คอ พดเรองอะไร มอะไรเปน แรงบนดาลใจ ศกษาไปเพออะไร มเปาหมายอยางไร เพอใหผ ฟงไดคดตามไปดวยวา การรายงานนนจะบรรลจดประสงคหรอไม เนอหาสาระควรถกตอง ครบถวน ชดเจน ครอบคลม และเรยงล าดบดวยวาหวขอใดควรพดกอนหรอหลง สงใดส าคญควรย าเนน สงใดปลกยอยกอธบายใหชดเจน หากตองเสนอตวเลขสถตตาง ๆ ควรใหรายงานใหเปนปจจบนหรอใชสถตลาสด เมอน าเสนอเนอหาสาระ ขอมล เรยบรอยแลว จงสรปผลการรายงาน ไมควรสรปผลการรายงานในตอนเรมตน เพราะผดขนตอนในการพดจะมผลท าใหผฟงไมสนใจทจะตดตามฟงเนอหาในสวนตอไป

การน าเสนอผลงาน

การน าเสนอผลงานเปนการพดทางวชาการอกรปแบบหนงทพบไดบอยในชวตประจ าวน และมความจ าเปนตอทกวงการ พชร บวเพยร (2541 : 141-155) กลาววา การน าเสนอผลงาน คอการเผยแพรผลงานหรอกจกรรมของตนหรอของกลมดวยยทธวธการสอสารโดยมงหวงผลส าเรจจากการน าเสนอ ตอกลมบคคลและผชม ตามสถานท วนและเวลาทก าหนดไว การน าเสนอเปนการพดตอทชมชนในลกษณะของการสอสารซงหนา หมายความวา การถายทอดความคด ความรสก อารมณ สหนา แววตา ทาทาง การเคลอนไหวทกอรยาบถของผน าเสนอจะอยในสายตาของผชมการน าเสนอทงสน ผน าเสนอ จะตองเตรยมความ

71

พรอมในการน าเสนอทงเอกสารประกอบและอปกรณในการน าเสนอตลอดจนการฝ กซอม หากเปนไปไดควรไปฝกซอมในสถานทจรงเพอสรางความคนเคยชวยเพมความช านาญ ชดเจนและเพอลดความผดพลาด

2. การน าเสนอแบบมปฏสมพนธ

การน าเสนอในลกษณะนผสงสารกบผรบสารจะมปฏสมพนธกนเปนการสอสารแบบสองทาง กลาวคอมการแลกเปลยนบทบาทกนระหวางผพดกบผฟง อยางไรกตามผพดมกมบทบาทมากกวาผฟง การน าเสนอแบบนจะท าใหผฟงสนใจและกระตอรอรนทจะฟง แมบางคนอาจไมแสดงออกอยางชดเจน บรรยากาศในการน าเสนอมทงแบบเปนทางการและไมเปนทางการ ไดแก การอภปราย การประชม การสมมนา ซงในทนจะกลาวถงเฉพาะการอภปรายเทานน

การอภปราย

การอภปราย คอการพดเพอแลกเปลยนความร ความคดเหน เกยวกบเรองใดเรองหนงอยางกวางขวาง อาจน าไปสการตดสนใจหาขอตกลงเพอแกปญหาตางๆ การอภปรายนนจะมผอภปรายสวนหน งผฟงอกสวนหนง หรอสมาชกทกคนทอยในกลมนนเปนทงผพดและผฟงกได การอภปรายแบงเปน 2 ประเภทคอ การอภปรายกลม และการอภปรายในทประชม

1) การอภปรายในกลม

การอภปรายในกลมนมผอภปราย 2 คนขนไป แตไมเกน 20 คน ทกคนมสวนในการพดเพอแสดงความคดเหน ผรวมกลมอภปรายจะปรกษาหารอกนเพอหาขอสรป หรอตดสนใจเรองใดเรองหนง การอภปรายแบบน ไดแก การประชมกลม การประชมกลมคณะกรรมการ เปนตน

2) การอภปรายในทประชม

การอภปรายประเภทนจะมผอภปรายกลมหนงเปนผพด อกกลมหนงเปนผฟงเมอจบการอภปรายจะเปดโอกาสใหผฟงไดซกถาม หรอรวมแสดงความคดเหน ทงในแงสนบสนน โตแยง หรอเสนอแนะ การอภปรายประเภทนนยมจดอย 3 รปแบบ คอ

ก. การอภปรายเปนคณะ

การอภปรายแบบนจะก าหนดหวขอไวแนนอน ประกอบดวยผอภปรายประมาณ 3 - 7 คน ผอภปรายทกคนตองมความร มความช านาญหรอมประสบการณในเรองท จะอภปราย และทกคนตางกศกษาหาความรมาแลกเปลยนความคดเหนกนหรอตแผขอมลตอหนาทประชม เรองทอภปรายมกจะเปนเรองทว ๆ ไปทสงคมสนใจ หรอเปนปญหาซงตองการแนวทางแกไข เชน การการอภปรายบทบาทของครในการปฏรปการศกษา เปนตน

72

ข. การอภปรายแบบปาฐกถาหม หรอ การแลกเปลยนความร

ประกอบดวยผอภปรายประมาณ 2 – 5 คน ด าเนนอภปรายคลายคลงกบกบการอภปรายเปนหมคณะ ตางกนทผอภปรายแบบปาฐกถาหมจะเปนผเชยวชาญเฉพาะดาน มงใหความรทางวชาการเฉพาะทางอยางละเอยดแกผฟง เชน การอภปรายเรอง “หลกสตรทองถน แนวคดและทศทางการพฒนา” ผด าเนนการอภปรายจะย าความส าคญของแตละหวขอของ ผอภปรายทกคนและเชอมโยงใหตอเนองกน

ค. การอภปรายทวไป

เปนการอภปรายทเปดโอกาสใหผฟงมสวนรวมในการอภปราย เปนอยางมาก โดยผฟงสามารถซกถาม และแสดงความคดเหนไดอยางเตมท ผอภปรายจะตอบค าถามอยางละเอยดและมความชดเจน

การอภปรายมประโยชนตอแวดวงวชาการเปนอยางมาก เนองจากเปนชองทางในการแสดงความคดเหนเพอรวมแกปญหาของสวนรวม หรอเพอแลกเปลยนความร ความคด ทศนคต อนกอใหเกดวสยทศนทกวางไกล และรจกยอมรบฟงความคดเหนของผอนตลอดจนขอวพากษวจารณตาง ๆ ทเปนประโยชนตอการพฒนาองคความรเรองนน ๆ ตอไป

หลกการพดทางวชาการ

หลกการพดทางวชาการใหประสบความส าเรจนนตองประกอบดวยขนตอนดงทมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช (2547 : 249-250) เสนอไวดงน

1. การเตรยมตวกอนพด

การน าเสนอของผพดอาจไมไดรบความสนใจหากขาดการเตรยมตวใหพรอม การน าเสนอตองมการวเคราะหผฟง และสรางความคนเคยกบสภาพแวดลอมของ นอกจากนนการเตรยมเนอหากเปนอกสงหนงทส าคญ โดยตองปฏบตดงตอไปน

1,1 ก าหนดวตถประสงคใหชดเจน พยายามตอบตนเองใหไดวา เมอสนสดการพดหรอการน าเสนอแลวผฟงจะไดอะไร

1.2 จดท าประเดนหลก การพดน าเสนอแตละครง ควรเสนอประเดนหลกไมเกน 3 ประเดน เพราะผฟงจะไดสนใจและจ าเนอหาได ประเดนตาง ๆ นผพดควรเลอกเนอหาและรวบรวมขอมลใหเ พยงพอ ตอจากนนตองวางโครงเรองและจดระเบยบเนอหา

1.3 การวางโครงเรอง คอการผกสาระของประเดนหลกใหตอเนองกน อาจเรยงล าดบตามเวลา จากอดต ปจจบน ไปสอนาคต หรอเรยงล าดบความส าคญจากมากทสดไปหานอยทสด โดยทวไปโครงเรองจะแบงเปน 3 สวน คอ อารมภบท เนอหา และสรป

2. วธการพดน าเสนอทางวชาการ

73

เมอถงเวลาน าเสนอ ผ พดอาจมความตนเตนกงวล แตการตนเตนพอสมควรชวยให การพดมประสทธภาพนอกจากนการฝกซอม การเตรยมตวและการเตรยมเนอหาใหพรอมจะท าใหมนใจได ถาตนเตนมากควรสดลมหายใจลก ๆ นงพกสบาย ๆ หรอนกสภาพวาผฟงไมนกอะไรไปทงหมด กอนน าเสนอควรจดอปกรณตาง ๆ ทตองใช เชน แผนใส สไลด คอมพวเตอร ใหอยต าแหนงทตองการ อยในสภาพทควบคมและใชงานไดงาย

การพดคอขนตอนส าคญในการน าเสนอ ควรเรมตนการพดใหตรงเวลา กลาวค าปฏสนถารกบผฟงแลวขยายความจากโครงเรองทวางไว ดงล าดบตอไปน

อารมภบท

เปนการพดชวงแรกทมความส าคญมาก เพราะจะกระตนใหผฟงสนใจตดตามเนอเรองตอไป การเรมเรองนจะเรมจากการทกทายผฟง ซงถอเปนการแนะน าตว แสดงความเคารพและใหเกยรตผฟง จากนนจงเขาสค าน าของเรองอยางนาสนใจดวยการใชถอยค าใหจบใจผฟง อาจขนตนดวยค าถามทเราใจ ใชขอความทฉงนสนเทห ประหลาดใจ ยกสภาษต ค าพงเพย ค าคม บทรอยกรอง หรอวาทะของผมชอเสยง นอกจากนอาจจะยกเหตการณ เพอสรางบรรยากาศและเราความสนใจของผฟง ควรหลกเหลยงการพดถอมตวหรอขออภยในความไมพรอม ไมพดออมคอม วกวน หรอนอกเรองจนหลงประเดน

เนอหา เนอหาเปนสวนส าคญของการพดททกคนตงใจมาฟง ผพดตองเตรยมเนอหาสาระใหพรอม โดยเรยบเรยงเนอหาใหด าเนนเรองไปตามล าดบเหตการณ หรอเวลา เพอไมใหสบสนเนอหาแตละหวขอตองสมพนธกนอยางมเหตผล มการขยายความเพมเพอใหเนอเรองชดเจนขน อาจใชวธการใหค าจ ากดความ ใหเหตผล เปรยบเทยบ ยกตวอยาง ตลอดจนอปสรรคตาง ๆ มาประกอบใหเหมาะสม

ระหวางน าเสนอใหใสใจกบอารมณและทาทางของผฟง พยายามสงเกตความสนใจของผฟง มการเราความสนใจเปนชวงๆ พยายามแสดงความกระตอรอรนออกมา และใชอารมณขนใหเกดบรรยากาศทดและชวยลดความเครยดของผฟง น าเสยงเปนอกสวนหนงทตองระมดระวง ควรพดใหเสยงฟงชดเจน ไดยนกนอยางทวถง พดใหชากวาปกตเลกนอยและใชเสยงเนนความส าคญใหกบเนอหา ผทใชเสยงเปนจะท าใหผฟงคลอยตาม แตอยามากไปจนเปนเลนละคร

อวจนภาษาเปนอกสงหนงทจะตองน ามาใชใหเกดประโยชน เชน การใชกรยาทาทางอยางเหมาะสมกบเนอหา กวาดสายตาใหทวถง ประสานสายตากบผฟงแตอยาจองมองผฟงคนใดคนหนงมากเกนไป

การใชโสตทศนปกรณทมคณภาพและเหมาสมกบสถานทชวยเสรมเนอหาใหเดนชด และท าใหผฟงตนตาอยตลอดเวลา ภาพทมสสน แผนโปรงใสทสวยงาม มสสน มตวอกษรไมมาก สไลดทเราใจ ภาพยนตรและวดทศนตลอดจนสอคอมพวเตอรตาง ๆ ชวยใหการน าเสนอนาตดตาม อยางไรกตามการใชสอตองใชใหคม คอใหเปนประโยชนมากทสด ไมนอยไปมากไป ตวของผน าเสนอตองไมบงหรอไมรบกวนสายตาของผฟง

สรป

สวนสรปเนอหา เปนสวนทท าใหผฟงสนใจเปนพเศษ เนองจากการน าเสนอนน

74

มจดมงหมายจะเราใจใหผฟงเปลยนแปลงความคดหรอการกระท า การสรปทใชเวลาสน ๆ จงตองพยายามท าใหผฟงเขาใจและยอมรบ ดงนนสาระในบทสรปจงควรย าสงส าคญหรอทบทวนประเดนส าคญ หรอใหผฟงเขาใจ อนจะน าไปสการยอมรบ หรอการกระท านนเอง

3. การตอบค าถาม

ผพดควรเตรยมใจไวเพอรบสถานการณทจะมผฟงซกถามในรายละเอยดบางประการ ควรคาดเดาค าถามลวงหนา และเตรยมตอบค าถามในประเดนตอไปน

3.1 ประเดนปญหาคออะไร

3.2 จะแกปญหาไดอยางไร

3.3 ขอเสนอ หรอวธการของเราสามารถแกปญหาไดทงหมด หรอเพยงบางสวน

3.4 แลวจะน ามาปฏบตไดอยางไร

หลงจากพดเสรจสนลงแลว ผพดจะตองเปดโอกาสใหมการซกถามปญหา โดยกลาวเชญชวนอยางสภาพและเหมาะสม เชน “ทานผใดจะซกถามหรอขอใหอธบายเพมเตมในเรองใด ขอเชญครบ/คะ” หรอ “ผใดยงไมเขาใจหรอยงเคลอบแคลงสงสยอะไรโปรดถามไดครบ” หลกเลยงค าถามทวา “ผใดของใจถามได”

คณาจารยภาควชาภาษาไทยและภาษาตะวนออก(2551 : 54 - 56) กลาวสรปไดวาโดยทวไปค าถามทเกดขนในระหวางการพดผพดมกจะเกดทศนคตทไมดตอผฟงเพราะจะคดวาผถามลองภม ดงนนหากผพดมความคดเชนนใหคดเสยวา การไดรบค าถามในระหวางพดแสดงวาผฟงมความสนใจและตดตามเรองทพด เมอไดรบค าถามในระหวางการพดควรดใจ และตอบค าถามโดยยดหลกปฏบตดงน

1.ตงใจฟงอยางระมดระวงรอบคอบ เพอจะไดเขาใจเนอหาของค าถามไดอยางถกตอง และเพอเปนการใหก าลงใจแกผถาม

2. ชวยใหความชดเจนในค าถาม ในกรณทมชองวางระหวางความรของผพดและผฟง ผพดตองพยายามจบเอาเนอหาทเขาจะรและเขาสงสยเอาจากค าถาม และควรจะไดอธบายเพมเตมใหความกระจางแกคนฟง ถงแมวาเขาจะไมไดถามค าถามนนออกมา แตการทยอนถามบางอยางกสามารถเดาไดวาผฟงสงสยในเรองใดจะไดอธบายโดยไมตองรอใหเขาถาม

3.ทบทวนค าถามเพอความแนนอน บางกรณผพดอาจไมเขาใจค าถามควรทวนค าถามนนอกครง เพอใหแนใจวาผถามตองการถามปญหาอะไร และชวยใหตอบปญหาไดตรงประเดน สรางความสมพนธอนดระหวางผพดและผฟงมากขน

4.การใหค าชม เมอไดรบค าถามแสดงวาผฟงมความสนใจในเรองทพด ผพดจงควรตอบแทนผถามโดยการชนชมค าถามนน ขอควรระวงกคอ อยาใชการพดแสดงความขอบคณในลกษณะซ า ๆ กนบอยครง เพราะจะฟงคลายการเสแสรงไมจรงใจ

5.ใชค าตอบเปนการเชอมโยง ถาการพดนนไดวางรปแบบมาเปนอยางดแลว เกดค าถามในระหวางการพด และค าถามนนจะน าไปสเรองทก าลงจะพดตอไป ผพดควรเชอมโยงค าถามนนเขาสค าตอบ หรอ

75

วธทดทสดอาจจะบอกคนฟงวาค าถามนจะน าเขาไปสค าตอบทจะพดตอไป ในกรณนคนฟงมกจะเตมใจทจะรอฟงค าตอบตอไป

6.เชอมนในค าตอบ เมอตอบค าถามแลวตองเชอมนวาค าตอบสามารถสรางความพอใจแกผถามได ถาในกรณทผพดไมเขาใจค าถามหรอคนฟงถามไมกระจาง ผพดอาจจะถามไดวาตอบเชนนนผฟงพอใจและเขาใจหรอไมทงนเพอปองกนการเขาใจผดตาง ๆ ซงเกดขนได

7. ตองควบคมตนเอง บางค าถามอาจท าใหผพดหวเสย หรอมอารมณโกรธไมพอใจได ผพดควรพยายามควบคมอารมณของตนเองใหด เพราะหากตอบค าถามดวยอารมณแลวกจะไมเกดผลดแกผพด และอาจสรางความไมพอใจแกผฟงคนอน ๆ ดวย

8. เปลยนเรองอยางระมดระวง หลายครงทคนฟงอาจจะถามค าถามทผพดไมอยากตอบในเวลานน วธทงายทสดในการตอบค าถามคอ ขอตอบค าถามเปนการสวนตวหลงจากสนสดการพดแลว ในกรณทผพดไมรค าตอบหรอไมแนใจกอาจบอกผฟงวาจะไปหาค าตอบและมาบอกในโอกาสตอไป

9. หลกเลยงการตอบดวยประโยคค าถาม แมวาจะเปนปกตส าหรบผพดหลายคน ทมกหลกเลยงการตอบค าถามดวยการตงค าถามกลบ ในลกษณะเชนนจะเปนการท าลายความสมพนธระหวางคนพดและคนฟงได เพราะจะเปนการเปลยนความสนใจไปทคนถาม

10.หลกเลยงการตอบแบบขอไปท เพราะจะเปนการไมใหเกยรตผถามคลายกบวาค าถามของเขาเปนเรองไมส าคญ ซงผพดควรจะเพมเตมขอความเขาไปเลกนอยในการอธบายหรออยางนอยทสดกตอบใหเปนประโยคสมบรณ

บคลกภาพในการพดทางวชาการ

บคลกภาพ ถอเปนสงส าคญและจ าเปนมากส าหรบการพดทางวชาการ เพราะหมายถง ภาพโดยรวมของผพดทปรากฏใหเหน ซงไดแก หนาตา กรยาทาทาง ทวงทวาจา การแตงกาย การวางตวและมารยาทในการพด จไรรตน ลกษณะศร และ บาหยนอมส าราญ (255 :138-139) กลาววา บคลกภาพเปนสงทส าคญประการหนงในการพดตอหนาประชมชน หากผพดมบคลกภาพทด แสดงออกไดเหมาะสมกบบคคล กาลเทศะและสถานทแลวกจะสามารถสรางความประทบใจแกผฟงได บคลกภาพเปนสงทฝกฝนและพฒนาใหดขนได ผพดทดจงควรเอาใจใส ปรบปรงบคลกภาพในดานตาง ๆ ดงน

1. การรจกใชภาษาใหเหมาะสมกบกาลเทศะและบคคล

2. ใชเสยงพดทมความดงในระดบทพอเหมาะ และออกเสยงถกตองตามอกขรวธ

3. การแตงกายสภาพ สะอาด เรยบรอย ตามสมยนยม ถกตองเหมาะสมกบโอกาส วย รปราง และสถานท

4. แสดงออกทางอวจนภาษาอยางเหมาะสม ไมวาจะเปน จงหวะการพด การใชมอ แขน ศรษะ และสหนา ตองสอดคลองกบเรองทพด และควรประสานสายตากบผฟงอยางทวถง

76

6. การเดน ยน และนง ตองเปนธรรมชาต แสดงออกถงบคลกภาพทด โดยค านงถงความสภาพและเหมาะสมเปนหลก

คณสมบตทจ าเปนส าหรบผพดทางวชาการ

พชร บวเพยร ( 2541 : 141-155 ) กลาวเกยวกบคณสมบตทจ าเปนส าหรบผพดในการพดน าเสนอ สรปไดวาจะตองมลกษณะดงตอไปน

1. มการเตรยมพรอม

ผพดจะตองมความร และเขาใจงานทตนเองจะน าเสนอ ตลอดจนศกษาล าดบขนตอนของการน าเสนอ แลวเตรยมตวใหด ใหเขาใจงายในทกขนตอน และซกซอมฝกฝนใหได พงระวงเสมอวา ถาทานไมสามารถท าใหผฟงเขาใจ หรอยอมรบในความคดเหนททานเสนอไปกตองไมโทษผฟง ตองถอวาเปนขอบกพรองของผน าเสนอเอง

2. มความเชอมนในตนเอง

ผพดอาจเกดความกงวลตอสถานท เนอหาและผฟงทมจ านวนมาก วธลดความประหมาและสรางความมนใจใหแกตนเอง ผพดจะตองมนใจวา เรองทตนเองจะพดเปนประโยชนตอผฟง และไดผานการเตรยมตวมาแลว

3. มความเปนกนเอง

รอยยมจะชวยสรางความเปนกนเอง แสดงถงความเปนพวกพอง การใหเกยรตแกกน การเรมใชค าปฏสนถารกบผฟง การใชค าสรรพนามแทนตวผพดและผฟงไดอยางถกตองเหมาะสม เปนสงหนงทแสดงออกถงความเปนกนเอง

4. มความกระตอรอรน

ความกระตอรอรนทผพดแสดงอออกมายอมหมายถงความจรงใจทมตอผฟง ถาผพดเซองซมดเหมอนไมเตมใจจะมาพด แมเรองนนจะเปนประโยชนตอผฟงเพยงใด กจะไมไดรบความสนใจจากผฟงเทาทควร

5. มอารมณขน

อารมณขน ถาน ามาใชอยางเหมาะสม จะเปนการผอนคลายความตงเครยดไดเปนอยางด แตตองเชอมโยงกบเนอหา หรอความคดทก าลงเสนออย โดยมขอควรระวง ดงน

5.1 ตองไมใชเรองหยาบคาย ลามก อนาจาร

5.2 ตวอยางสน ๆ หลายเรองดกวาตวอยางยาว ๆ เรองเดยว

5.3 ระวงอยาใหเรองข าขนท าใหผฟงเสอมความนยมและความศรทธาในตวผพด

5.4 อยาน าเรองของชนชาต ศาสนา หรอชนกลมนอยมาเปนเรองตลก

6. มไหวพรบปฏภาณ

77

ไหวพรบปฏภาณจะชวยผน าเสนอในการแกไขปญหาเฉพาะหนาไดเปนอยางด ยงเรยกความเชอถอ และดงดดความสนใจไดอกดวย

7. ชางสงเกตและจดจ า

การเปนคนชางสงเกตและจดจ าของผนะเสนอจะชวยใหเกบสะสม เหตการณสงรอบตวหรอแมกระทงปฏกรยาจากผฟง สงเหลานมประโยชนตอการน าเสนอเปนอยางยง จะท าใหดมชวตชวา พดไดตรงเปาหมาย และสอดคลองกบความตองการของผฟง

8. ตรงตอเวลา

เวลาเปนของมคาอยาปลอยใหผฟงตองนงคอยแมเพยงนาทเดยว ผน าเสนอทตรงตอเวลาแสดงใหเหนถงความรบผดชอบ ความมระเบยบวนย อกทงยงจะชวยสรางศรทธาจากผฟงไดตงแตตน

9. มจรรยาบรรณ

ผพดทมจรรยาบรรณ ควรปฏบตดงตอไปน

9.1 ตองมความรในเรองทพดเปนอยางด

9.2 ตองน าเสนอขอเทจจรงโดยไมบดเบอน และแสดงความคดเหนอยางถกตอง ไมมอคต

9.3 จะตองเปดเผยแหลงทมาของขอมล เพอเปนการใหเกยรตแหลงขอมล

เอกสารอางอง

กณฑลย ไวทยวณช. หลกการพด. กรงเทพฯ : โอเดยนสโตร. 2545.

คณาจารยภาควชาภาษาไทยและภาษาตะวนออก. ศลปะการพด.พมพครงท 2. มหาสารคาม :

ส านกพมพมหาวทยาลยมหาสารคาม, 2551.

จนดา งามสทธ. ศลปะการพด.พมพครงท 4. กรงเทพฯ : โอเดยนสโตร. 2531.

จไรรตน ลกษณะศร และ บาหยนอมส าราญ.(บรรณาธการ).ภาษากบการสอสาร. กรงเทพฯ :

บรษท พ.เพรส. 2551.

ฉตรวรณ ตนนะรตน. หลกวาทการ. นนทบร : โรงพมพสถานสงเคราะหหญงปากเกรด.2519.

พชร บวเพยร. วาทะวทยา.พมพครงท 5. ปทมธาน : ส านกพมพมหาวทยาลยรงสต. 2541. มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.ประมวลสาระชดวชาภาษาไทยเพอการสอสาร.นนทบร :

ส านกพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. 2547.

78

ศศธร ธญลกษณานนท.ภาษาไทยเพอการสอสารและสบคน.กรงเทพฯ : เธรดเวฟ เอดดเคชน,

2542.

บทท 9

รปแบบการจดกจกรรมน าเสนอทางวชาการ เนอหา

1. รปแบบการน าเสนอผลงานวชาการดวยวาจา

2. รปแบบการน าเสนอผลงานวชาการดวยโปสเตอร

แนวคด

การน าเสนอผลงานวชาการมหลายรปแบบ สวนใหญงานวชาการทเสนอในงานประชมทางวชาการตางๆ มกใชการน าเสนอดวยวาจา และโปสเตอร ซงมลกษณะวธการน าเสนอแตกตางกน

วตถประสงค

9.1 รปแบบการน าเสนอผลงานวชาการดวยวาจา

การน าเสนอผลงานวชาการดวยวาจา หมายถงการน าเสนอโดยการพดแบบบรรยายและอธบาย โดยมเปาหมายเพอน าเสนอเนอหาสาระความรและความคดเหนใหผเขารวมฟงงานวชาการนนๆ ไดรบทราบ ทงนการเตรยมตวกอนการน าเสนอผลงานวชาการ มขอควรพจารณาโดยสงเขป ตามล าดบดงน

1) การเตรยมตวกอนน าเสนอทางวชาการ

1.1 การส ารวจและเตรยมตวเกยวกบผรบฟง โดยตรวจสอบดวากลมคนใดทเปนผเขารวมฟงทางวชาการในครงน หรองานทางวชาการนมเปาหมายหรอจดประสงคอยางไร เชน การบรรยายทางวชาการ การประชมวชาการ ฯลฯ

1.2 การเตรยมตวในเรองเนอหาทจะน าเสนอ

1.3 การเตรยมบทบรรยายทจะน าเสนอผลงานวชาการหรอเคาโครงการวจย

1.4 การตดทอนเนอหา เพอใหกระชบและเหมาะสมกบเวลาทจ ากด รวมทงยงชวยใหสามารถสอสารตรงประเดนหรอเปาหมายของสาระส าคญได

1.5 การฝกซอม

2) การใชเครองมออเลกทรอนกส/คอมพวเตอรในการน าเสนอผลงาน

3) การจดท าสไลด/ Power Point น าเสนอ

4) ลกษณะเนอหาการน าเสนอ

5) ลกษณะการแสดงออกเมอน าเสนอ

79

9.2 ลกษณะเนอหาการน าเสนอดวยวาจา

บางครงการน าเสนอผลงานวชาการอาจใชเวลาจ ากดคอ ประมาณ 20-30 นาท ผน าเสนอผลงานจงควรทจะรจกจดการกบเวลาทจ ากดนทจะท าใหการน าเสนอเนอหาไดครบถวนและเหมาะสม ทงนการเตรยมตวน าเสนอผลงานดวยวาจาทดจงตองเนนความกระชบและชดเจน เชน ควรพดใหตรงประเดนหรอเปาหมาย/ความมงหมายและขอคนพบตางๆ ทนท แลวอธบายไปตามล าดบ ทงนไมควรอธบายศพทวชาการมากจนเกนไป หรอลงเนอหาทางลกจนเกนไปยากแกความเขาใจดวยเวลาทกระชบ หรอใชภาษาทางวชาการเฉพาะกลมจนเกนไปซงผฟงในกลมวชาอนอาจไมเขาใจได น าเสนอวกไปวนมาสบสนไมมทศทาง และไมสามารถสรปไดชดเจน

เชนน ผน าเสนอผลงานวชาการจงควรรจก “การตดทอนเนอหา” ใหเหมาะสมกบเวลา และไมควรพดเรวจนฟงไมทน หรอท าใหการสอสารไรประสทธภาพ ผฟงไมสามารถคดตามได และเนองจากการน าเสนอในระยะเวลาทก าหนดไมสามารถจะครอบคลมสงทผน าเสนอท าวจยมานบปได การน าเสนอจงควรมเนอหาทส าคญเปนหลก ผน าเสนอสามารถคาดเดาไดวาผฟงจะถามอะไรเพมเตม และเตรยมคนหาค าตอบไวลวงหนา การฝกซอมกบเพอนผรวมงานและผทไมเคยรวมท าวจยกบผน าเสนอมากอนจะชวยดงค าถามหรอประเดนโตแยงมาไดกอนน าเสนอจรง ซงถาผน าเสนอเตรยมโครงรางหลกและเนอหาไดครอบคลมแลว โอกาสทผฟงจะถามนอกกรอบนนกเปนไปไดนอยมาก นอกจากนผน าเสนอจะถกมองอยางนาเชอถอวามความสามารถในสายตาของผฟง เพราะผน าเสนอตอบโตไดฉาดฉาน มนใจ

ตวอยางเนอหาหลกในการน าเสนอ

1) ความส าคญของการศกษา

2) วตถประสงคของการศกษา

3) ขอบเขตของการศกษา

4) ขอคนพบหรอผลการศกษา

5) ขอสรปและอภปรายผลโดยสงเขป

ขอค านงเกยวกบการจดท าสไลดประกอบการน าเสนอดวยวาจา

1) สดสวนของเนอหาและขนาดตวอกษร ตวอกษรในสไลดควรมตวอกษรทขนาดใหญมากพอทจะใหผฟงแถวหลงมองเหนได ทงนขนอยกบขนาดของหองประชมหรอหองทน าเสนอ สวนตวอกษรทใชหากมขนาดใหญ ควรท าใหสแตกตางจากสพนแผนสไลด ใหเลอกใชสทตางกนชดเจนในการเปรยบเทยบขอมลหรอผลการศกษาตางกลมกน แตไมควรใชสสดจดมากจนเกนไป หรอสสะทอนแสงซงจะท าใหดล าบาก อาจท าใหผฟงไมสนใจหรอความนาสนใจนอยลงกเปนได

ตวอยางเชน การน าเสนอมทงภาษาไทยและภาษาองกฤษ ควรเลอกตวอกษรทเหมาะสม เชนเลอกใชตว Tahoma หวขอใชขนาด 44 หวขอรองใชขนาดเลกลงมาคอ 32 เท ากบทง 2 ระดบ แลวใชการยอหนาและสแตกตางกนเขาชวยโดยคงขนาดเดมไวส าหรบหวขอรองระดบท 2 เปนตน

2) การน าเสนอดวยตาราง แผนภม รปภาพ และกราฟ

การใชรปภาพ แผนภม ตาราง หรอกราฟตางๆ ชวยสอความหมายไดดกวา จงใจกวาตวอกษร และบางครงชวยประหยดเนอทดวย สงทควรค านงถงเสนอคอ ความเหมาะสมของขอมลหรอเนอหา รวมถงกฎกตกา

80

และความถกตองตามหลกวชาการของสาขาวชานนๆ อาทเชน กราฟเสนเหมาะส าหรบการเสนอแนวโนมของสถานการณโรค แผนภมแทงเหมาะกบการเปรยบเทยบกลมตางๆ รปภาพเหมาะกบการแสดงรองรอยโรค หรอสงแวดลอม หรออปกรณตางๆ เปนตน การใชหวเรอง หมายเหตทายตาราง สถตตางๆ และอกษรยอตองถกตองตามหลกวชาการดวย

ตวอยาง

การน าเสนอดวยแผนภมแทงเพอเปรยบเทยบกลมตางๆ ใชสและวธการน าเสนอชวย

(อางองทมา: http://www.oknation.net/blog/print.php?id=229150,

สบคนเมอ 25 มถนายน 2554)

3) การใชสสน รปแบบสไลดทดนาสะดดตาสะดดใจมากทสดนาจะเปนการน าเสนอดวยรปภาพ ซงอาจมทงขอดและขอเสยแตกตางกนไปตามธรรมชาตของแตละสาขาวชา เนองจากบางครงรปภาพอาจดงผฟงออกจากเนอหาสาระทผน าเสนอพยายามตองการเสนอกได แตอยางไรกตาม การน าเสนอดวยรปภาพกเปนสอทสามารถชวยท าใหผฟงนนไดมองเหนและเขาใจไดงายยงขน

ตวอยาง

81

(อางองทมา: http://www.oknation.net/blog/print.php?id=229150,

สบคนเมอ 25 มถนายน 2554)

9.3 รปแบบการน าเสนอผลงานวชาการดวยโปสเตอร

พกตรพรง แสงด (http://www.dmsc.moph.go.th/net, สบคน 1 กรกฎาคม 2554) ไดกลาวถงการน าเสนอผลงานดวยโปสเตอรไวดงน

การเผยแพรขอมลทไดจากการวจยเปนขนตอนทสดขนตอนหนง วธทยอมรบกนวาเผยแพรผลงานทางวชาการไดเรวคอการน าเสนอดวยโปสเตอรในงานประชมวชาการ ซงมกจะมประชมกนสม าเสมอทงในระดบเขต ระดบชาต และนานาชาต

การสอสารโดยโปสเตอรเปนวธทคอนขางผอนคลาย มพธการนอยกวาและเปนวธเดยวทจะท าใหเกดปฏสมพนธ สนทนาและโตตอบกนไดระหวางผทสนใจในเรองเดยวกน และถอกนวาเปนเครองมอทมประสทธภาพของการมสวนรวมในความรความช านาญ เพราะผน าเสนอสามารถใหความกระจางกบผสนใจในงานทท าทกประเดนค าถามไดอยางด ทงยงเปดโอกาสใหน าเสนอแนวคดรเรมไดดวย

การน าเสนอผลงานดวยโปสเตอรเปนจดเรมตนทดของนกวจยหนาใหม เพราะเปนการน าเสนอดวยปากเปลา ผน าเสนอจงไมคอยกงวล การแลกเปลยนความคดเหนท าไดดและสบายกวา เพราะสนทนาโตตอบกนไดแบบ “ตวตอตว” การถกแถลงอภปรายด าเนนไปราบรนกวา ผน าเสนอเปนผทศกษาวจยในเรองทน าเสนอตอเนองกนมาระยะหนงแลว ดงนนจะรรอบเรองทน าเสนออยางด การอธบายจงเปนไปในลกษณะของผทรมาแลวอยางดและนาเลอมใส ขณะเดยวกนยงอาจท าใหเกดการสรางเครอขายและความสมพนธทดระหวางผทสนใจใน

82

เรองท านองเดยวกน เปนประโยชนอยางยงกบงานทก าลงศกษาวจยอย ขณะเดยวกนกเปนการพฒนาความช านาญในการท าวจยและการควบคมงานวจย ตวผเสนองานทจดเตรยมและท าโปสเตอรออกมาดวยตนเองกจะเกดความรสกวาประสบความส าเรจในงานทท า

คณคาทส าคญอกประการหนงของการเผยแพรผลงานดวยโปสเตอร คอ เพมความช านาญในการอาน-เขยนงานวจย และการสอสารดวยการเขยน จงถอเปนการฝกหดการสอสาร/ตดตอ/ตอบค าถามกบบคคลทวไป

โปสเตอรเปนการสอสารขอมลทอาศยการมองเหนเปนหลก ลกษณะของโปสเตอรทดตองออกแบบใหนาสนใจ กระตนความสนใจ ชวนด องคประกอบเรยบงาย แตจบใจ โปสเตอรทออกแบบอยางดจะสอขอมลขาวสารใหความรไดชดเจนถงวธการท าวจย ตวอยางทใช ผลการวจยและความหมายของผลการวจยทได ดงนน กอนจะลงมอท าโปสเตอรตองพจารณาใหละเอยดและวางแผนใหรอบคอบ มฉะนนจะตองเสยทงเวลาและคาใชจายมากเกนจ าเปน และถาด าเนนการมาดและรอบคอบแลว การน าเสนอโดยโปสเตอรกใหผลตอบแทนคมคา

ขนตอนแรกกอนทนกวจยจะท าโปสเตอร คอสงบทคดยอไปใหคณะกรรมการจดการประชมพจารณากอน เมอไดรบการตอบรบใหเสนอผลงานดงกลาวดวยโปสเตอรได (ซงจะมาพรอมกบค าแนะน าและรายละเอยดของการน าเสนอโปสเตอร) จงลงมอท า ทงนตองวางแผนเรองเวลาลวงหนา ประมาณ 50-60% ของผทเคยเสนอโปสเตอรแลว พบวาตองใชเวลาจดท า 10 ถง 20 ชวโมง โดยเฉพาะผทยงไมมประสบการณมากอน ผทใชเวลานอยกวา 10 ชวโมง มกจะเคยเสนอผลงานดวยโปสเตอรมากอน

ขอควรพจารณาทส าคญในการจดท าโปสเตอร คอ ขอความภายในโปสเตอร การออกแบบ และการน าเสนอ

83

ขอความภายในโปสเตอร

ใชหวขอตามทผจดประชมก าหนด โดยทวไปจะประกอบดวย ชอเรอง ชอผวจย บทคดยอ วตถประสงค วธการ ผล ถกแถลง และสรป

หลกการใหญของขอความทใชในโปสเตอร คอ เขาใจงาย สน ตรงประเดนและชดเจน

บทคดยอ บทคดยอเปนสงจ าเปนทสดดวยเหตผล 2 ประการ คอ เปนสงทดงความสนใจของผอานไดทนท หลงจากชอเรอง และเปนสงทแยกตพมพตางหากโดยตวเอง

ผนพนธควรตดตอผจดการประชม/ผทเกยวของ เพอทราบรปแบบของบทคดยอของการประชม/วารสาร ทงควรเสนอบทคดยอใหกบผจดการประชมลวงหนาหลายสปดาหหรอเดอนกอนการประชม ซงหมายถงกอนการเขยนรายงานฉบบสมบรณ นอกเหนอจากขอก าหนดของคณะผจดประชมหรอวารสารหรอความพเศษของงานแลว มขอแนะน าเปนแนวปฏบตในการเขยนบทคดยอ ดงน

1. กลาวถงวตถประสงคของการศกษาดวยประโยคเพยง 1-2

2. กลาวถงสงทพบ สวนนเปนสวนทใชเนอทมากทสด เพราะเปนสงทผอานจะมองหาในบทคดยอ อาจใสตารางหรอกราฟสรปไวดวย เพราะจะดงดดความสนใจไดดกวา และบอกเรองราวไดมากกวาทใชประโยคอธบาย

3. กลาวถงความเหนทส าคญของผวจย ถามเนอทพอ ควรสรปความเหนหลกเปนขอๆ

สงทมกพบเปนขอผดพลาดในการเขยนบทคดยอเสมอ คอ ใหขอมลซ ากบในชอเรอง บทคดยอจะตองพมพควบคไปกบชอเรองเสมอ ฉะนนชอเรองจะท าหนาทสอขอมลใหเปนบางสวนแลว

ชอเรอง ควรสน ไมควรเกน 10 ค า แตตองบอกถงเนอความในโปสเตอรได ถงกบมผกลาววาชอเรองคอ ความยอของบทคดยอ (condensed abstract) ใตชอเรองใหระบชอผนพนธ ต าแหนง/ฐานะ และหนวยงานทสงกด และเพอใหดงดดผสนใจทเขาชม ควรใชตวอกษรสงประมาณ 1 นว เปนอยางนอย เพอใหมองเหนไดจากระยะ 3-4 ฟต ถาใชวธพมพ ควรพมพดวยตวหนา และถาใชภาษาองกฤษควรใชอกษรตวใหญ (upper case) กบตวเลก (lower case) ผสมกนไป เพราะพบวา เมอใชชอเรองเปนอกษรตวใหญหมด ตองใชเวลาอานนานกวา เพราะสายตาคนเรามกจะหยดทกตวอกษร

วตถประสงค การน าเสนอผลงานดวยโปสเตอร ตามทประชมวชาการตางๆ นน ผทเขาชมโปสเตอรมกเปนผสนใจในสายงานเดยวกนอยแลว ดงนน ผอานสามารถเขาใจถงธรรมชาตและขอบเขตการวจยทเสนอไดไมยาก จงไมจ าเปนตองใหรายละเอยด ควรระบวตถประสงคดวยประโยคเพยง 2-3 ประโยค ค าถามหรอสมมตฐานของการวจย ควรระบเปนรายการหรอวลหรอถอยค า (bulleted statement) เพอใหอานงาย ไมควรใชเนอความมาก ขาวสารทใหควรใหอานจบงายๆ ภายในเวลาสน

วธการหรอกระบวนการ โปสเตอรทเปนงานวจย ควรกลาวถงขอสรปสนๆ การวางแผนการวจย กรอบทฤษฎหรอหลกการ สวนวธการและกระบวนการเกบและรวบรวมขอมล ควรระบเครองมอทใชเกบขอมลและวด

84

ความผนแปร นนคอ ใหความรจนพอทจะเขาใจไดวาศกษาวจยอยางไร นนคอ เสนอเฉพาะประเดนหลก และมรายละเอยดไมมาก

การวเคราะหขอมล ควรบอกวาวเคราะหขอมลอยางไร ถาใชสถต ใหบอกชอสถตทใชและระดบนยส าคญดวย ควรใชสญลกษณชใหเหนถงผลทมนยส าคญ อธบายถงตวอยางสนๆ เชน อาย เพศ ฐานะ เปนตน ทส าคญและตองไมลมคอ จ านวนตวอยางทงหมด ควรใชแผนภมหรอกราฟสรปขอมล

ผล ใชผลการคนพบทเดนและเปนผลของค าถามแตละค าถามของการวจยหรอสมมตฐาน อยาใสตวเลขมากเกนจนเสยความมนยส าคญไป การใชวลสนๆ เรยงล าดบ จะชวยใหอานงายขน

สรป กลาวถงสงทคนพบจากงานวจย และตองสมพนธไปใหถงวตถประสงคของการว จย ค าตอบของค าถามในการวจย ผวจยคดอยางไรกบสงทพบ ถาการคนพบนมนยส าคญ ใหถกแถลงวาการคนพบนจะน าไปใชไดอยางไร หรอควรน าไปสการศกษาตออยางไร และตองไมสรปเกนไปกวาขอมลทไดจากการศกษาวจย

ควรระลกอยตลอดเวลาวาผเขาชมสวนใหญมกอานหวขอสรปกอน และถาเหนวาขอสรปนาสนใจ จงจะตดตามอานสวนอน

นอกเหนอจากน พกตรพรง แสงด (http://www.dmsc.moph.go.th/net, สบคน 1 กรกฎาคม 2554) ยงไดกลาวถงการออกแบบโปสเตอรวา ถาออกแบบโปสเตอรไมด ผชมกจะขาดความสนใจความรทนกวจยพยายามเสนอ ในทางตรงกนขามถาออกแบบโปสเตอรไดด สะดดตาผชม ผชมกจะเขามาตดตามอานจนเหนความส าคญของงานทเสนอได ส าหรบการออกแบบน นอกจากจะตองออกแบบใหดงดดความสนใจของผเขาชมแลว ยงตองออกแบบใหสะดวกตอการขนสงดวย (น าตดตว)

เพอใหโปสเตอรอานไดงาย ควรปฏบตดงตอไปน คอ

1. ใชตวหนงสอทสามารถอานไดในระยะ 3-4 ฟต และควรเปนตวอกษรทอานไดงาย ถาใชตวหนงสอเลกไปจะท าใหผชมเพยงแตมองผานไปโดยไมคดจะหยดอาน/ใหความสนใจ เมอใชภาษาองกฤษ เนอความภายในไมควรใชอกษรตวใหญทกตวเพราะอานยาก ควรหลกเลยงการใชตวหนงสอ/ตวเลขทเขยนไวขางบน (superscript) หรอเขยนไวขางลาง (subscript) เพราะอานยากเชนกน

2. ถาพนเปนสออน การใชตวหนงสอสเขมชวยใหเหนไดด ควรหลกเลยงตวหนงสอสเขมบนพนสเขม ถาจะใชพนสเขม ควรใชตวหนงสอสออน ในโปสเตอร 1 แผน ไมควรมสทตดกนเกนกวา 3 ส ไมควรใชสทสองแสงเรอง ยงกวานนการใชสยงชวยแยกความแตกตางของแตละเรอง และเนนความส าคญไดดดวย การใชผ าสสวยๆ ตกแตงเปนพน หรอตกแตงรอบๆ ฉากทใชตดโปสเตอร ชวยเพมความงามและดงดดสายตาไดด

3. เนอความในโปสเตอรควรสรปใหสนและตรงประเดน มฉะนนผชมอาจหมดความสนใจไดงาย

4. การยอหนาสงเสรมการอานไดมากกวาการน าเสนอแบบทอน/ตอน (blocked paragraphs) ถาท าเปนหวขอยอยไดจะสะดวกตอผอาน

5. ภายในกราฟควรมเฉพาะขอมลทนาสนใจส าหรบกลมบคคลทเขาชม และจะดงดดความสนใจไดดยงขน ถาเปนกราฟส (ดกวาด า-ขาว) เพราะเหนความแตกตางไดงายกวา หวขอกราฟและการตดฉลาก (label)

85

ดวยอกษรทบจะเดนดกวา มรายงานวาการใชกราฟและรปเปนสงจงใจผชมไดมากทสดอยางหนง รปหนงรป มคาเทยบเทาประมาณ 4000 ค า

6. การเรยงโปสเตอรกส าคญเชนกน ควรเรยงเปนล าดบ อาจใสตวเลขเลกๆ แสดงล าดบไวดวยกด

7. ควรตดโปสเตอรใหอยในระดบสายตา อยาใหสงหรอต าเกนไป

การพสจนอกษร

ผศกษาวจยควรชวยกนตรวจพสจนอกษร เพอปองกนความผดพลาด บอยครง การจดท าโปสเตอร ท าดวยความเรงดวนจนไมมเวลาตรวจทาน ควรพจารณาเปนพเศษในสวนของชอเรอง ตาราง ตวยอ ค าอธบายภาพ /รป สวนใหญแลวมกตรวจทานในสวนเนอหา จงมกพบขอผดพลาดในสวนดงกลาวนไดงาย

การตรวจพสจนอกษร ควรแยกท าเปนขนตอน เชน ตอนแรกอานความถกตองของสงทน าเสนอ ครงทสองจงอานเพอดความถกตองของตวสะกด การใชเครองหมายวรรคตอน การใชตวหนงสอตวใหญ และควรหาผทอยนอกวงการของทาน แตมความรความสามารถทางวชาการมาชวยอาน

การพสจนอกษร ควรอานจากหนาไปหลงและจากหลงยอนกลบมาหนา การอานยอนกลบจะชวยไมใหพลาด เพราะไมไดอาน แตเปนการดทละค ายอนกลบ จงพลาดยากกวา

ควรทดลองตดตงโปสเตอรทท าเรยบรอยแลว ในรปแบบทจะไปตดตงททประชมวชาการ กอนเพอตรวจทานความเรยบรอยและพสจนอกษรดวย

การแสดงโปสเตอรและการน าเสนอ

การแสดงโปสเตอรอาจมตลอดการประชมวชาการ หรอจดแสดงไวเฉพาะเวลาทก าหนด ผน าเสนอตองแตงกายใหเหมาะสมดเปนนกวชาการ ควรเตรยมบทคดยอเพอแจกผชมทสนใจ และถาตองการสรางเครอขาย ควรเตรยมนามบตรไวดวย ถาจะใหด ควรเตรยมอปกรณทจ าเปนในการตดตงโปสเตอรไปเอง รวมทงอปกรณทใชแกค าผดทอาจพบภายหลงจากการตดตงโปสเตอรแลวดวย เชน น ายา/เทปลบค าผด ปากกาเขยนโปสเตอร, เขมหมด, เทปกาว เปนตน

บทสงทาย

การน าเสนอผลงานโดยโปสเตอรเปนวธการทใหความเพลดเพลนและมประสทธภาพในการท าใหเกดปฏสมพนธระหวางผเสนอและผชม มการสนทนาระหวางผรวมสาขาวชาการนนๆ แนวปฏบตทใหไวน เชอวาจะท าใหประสบความส าเรจ โดยเสยคาใชจายไมมาก เนอความในโปสเตอรและการออกแบบควรจะใหเหนจดเดนของการศกษาดวย สงท ”ควร” และ “อยา” ท าในการท าโปสเตอรสรปไดดงนคอ

พกตรพรง แสงด ยงไดกลาวถงสงท “ควร” และ “อยา” ท าในการท าโปสเตอร ดงน

ควร : อยา:

86

เขยนบทคดยอตามแนวทแนะน า ใสบทคดยอลงบนโปสเตอร

วางแผนเวลา วางแผนงบประมาณ ใชอกษรตวใหญหมด

หาแหลงทรพยากร ใหชอเรองยาวกวา 10 ค า

เลอกรปแบบและขนาดตวอกษรใหอานงาย ใชสตดกนมากกวา 2-3 ส

ผงการวางองคประกอบตางๆ ของโปสเตอร ใชโสตทศนปกรณในโปสเตอร

สนๆ และตรงประเดน

เลอกใชสตดกน

ตวอยางโปสเตอรน าเสนอทางวชาการ