TRUØNG TRÒ TYØ-NI - nigioikhatsi.net fileSanh töû cuûa thaân phaøm trong luïc ñaïo luaân...

22
416 TRUØNG TRÒ TYØ-NI SÖÏ NGHÓA TAÄP YEÁU Thaønh kính ñaûnh leã Ñöùc Theá Toân Ngaøi laø baäc ÖÙNG CUÙNG Ñaáng CHAÙNH BIEÁN TRI TRUØNG TRÒ TYØ-NI SÖÏ NGHÓA TAÄP YEÁU QUYEÅN THÖÙ MÖÔØI TAÙM GIÔÙI PHAÙP CUÛA SA-DI (Trích luïc ñieåm coát yeáu trong 10 giôùi vaø oai nghi cuûa Sa-di). Ngöôøi xuaát gia thoï 10 giôùi goïi laø Sa-di, Trung Hoa dòch laø Töùc töø, nghóa laø döùt tình nhieãm cuûa ñôøi, duøng loøng töø ñeå cöùu giuùp quaàn sanh. Coøn coù nghóa laø ngöôøi môùi vaøo trong Phaät phaùp phaàn nhieàu caùi neáp soáng cuûa ngöôøi theá tuïc haõy coøn, cho neân caàn phaûi döùt vieäc aùc, laøm vieäc laønh. Ñôøi nhaø Ñöôøng, ngaøi Tam Taïng goïi laø: Thaát-la-ma-noa-laïc-ca, laø phieân aâm cuûa tieáng Phaïn (Śrāmaera), Trung Hoa dòch laø Caàn saùch nam, töùc laø ngöôøi con trai sieâng naêng ñaày caûnh giaùc. Trong boä truyeän Kyù quy ghi: Ngöôøi thoï 10 giôùi roài, goïi laø Thaát-la-maït-ni, Trung Hoa dòch laø Caàu tòch, töùc laø mong caàu ñöôïc tòch tònh. Xöa kia goïi taéc baèng hai chöõ Sa-di xeùt thaáy khoâng oån, nay phieân dòch thaønh ba nghóa: 1. TÖÙC TÖØ Nghóa laø döùt caùi aùc do Kieán vaø Tö hoaëc, tu haïnh töø laáy chuùng sanh laøm duyeân, ñoù laø Sa-di thuoäc veà Taïng giaùo. Döùt caùi aùc do Kieán, Tö, tu haïnh töø, quaùn phaùp voâ taùnh laøm duyeân, ñoù laø Sa-di cuûa Thoâng giaùo. Tuaàn töï döùt ba hoaëc, tu ba haïnh töø, ñoù laø Sa-di thuoäc Bieät giaùo. Quyeát taâm döùt heát ba hoaëc, tu troïn veïn ba haïnh töø, ñoù laø Sa-di thuoäc Vieân giaùo. 2. CAÀN SAÙCH Töùc laø roøng chuyeân coá gaéng tænh giaùc ñeå ra khoûi Phaàn ñoaïn sanh töû 1 , laø Sa-di cuûa Taïng vaø Thoâng; roøng chuyeân coá gaéng tænh giaùc ñeå ra khoûi Bieán dòch sanh töû 2 laø Sa-di cuûa Bieät vaø Vieân. 1 Phaàn ñoaïn sanh töû: laø moät trong hai loaïi sanh töû. Sanh töû cuûa thaân phaøm trong luïc ñaïo luaân hoài, moãi thaân tuøy theo nghieäp nhaân cuûa mình maø thoï maïng coù phaàn maïng vaø hình theå cuõng theo ñoù maø coù sai bieät, cho neân goïi laø phaàn ñoaïn. 2 Bieán dòch sanh töû: Hay coøn goïi laø Baát khaû tö nghì bieán dòch sanh töû, laø caùc thaân nghieäp voâ laäu y vaøo sôû tri chöôùng laøm trôï duyeân maø caûm ra quaû baùo ngoaøi coõi Tònh ñoä. Ñoù laø sanh töû cuûa caùc vò A-la-haùn trôû leân Thaùnh giaû vì ñaõ ñoaïn ñöôïc Kieán tö hoaëc. Vì ôû ñaây nghieäp duïng cuûa noù thaàn dieäu khoâng theå löôøng ñöôïc; khoâng coù söï thaéng lieät cuûa hình saéc vaø daøi ngaén cuûa thoï maïng, maø chæ coù meâ töôûng töø töø dieät, chöùng ngoä daàn daàn taêng. Söï meâ ngoä ôû ñaây luoân luoân thieân chuyeån neân goïi laø bieán dòch.

Transcript of TRUØNG TRÒ TYØ-NI - nigioikhatsi.net fileSanh töû cuûa thaân phaøm trong luïc ñaïo luaân...

Page 1: TRUØNG TRÒ TYØ-NI - nigioikhatsi.net fileSanh töû cuûa thaân phaøm trong luïc ñaïo luaân hoài, moãi thaân tuøy theo nghieäp nhaân cuûa mình maø thoï maïng coù

TAÄP II – QUYEÅN THÖÙ MÖÔØI TAÙM 415 416 TRUØNG TRÒ TYØ-NI SÖÏ NGHÓA TAÄP YEÁU

Thaønh kính ñaûnh leã Ñöùc Theá Toân

Ngaøi laø baäc ÖÙNG CUÙNG

Ñaáng CHAÙNH BIEÁN TRI

TRUØNG TRÒ TYØ-NI

SÖÏ NGHÓA TAÄP YEÁU

QUYEÅN THÖÙ MÖÔØI TAÙM

GIÔÙI PHAÙP CUÛA SA-DI

(Trích luïc ñieåm coát yeáu trong 10 giôùi vaø oai nghi

cuûa Sa-di).

Ngöôøi xuaát gia thoï 10 giôùi goïi laø Sa-di, Trung Hoa

dòch laø Töùc töø, nghóa laø döùt tình nhieãm cuûa ñôøi, duøng

loøng töø ñeå cöùu giuùp quaàn sanh. Coøn coù nghóa laø ngöôøi

môùi vaøo trong Phaät phaùp phaàn nhieàu caùi neáp soáng

cuûa ngöôøi theá tuïc haõy coøn, cho neân caàn phaûi döùt vieäc

aùc, laøm vieäc laønh. Ñôøi nhaø Ñöôøng, ngaøi Tam Taïng goïi

laø: Thaát-la-ma-noa-laïc-ca, laø phieân aâm cuûa tieáng

Phaïn (Śrāmaṇ era), Trung Hoa dòch laø Caàn saùch nam,

töùc laø ngöôøi con trai sieâng naêng ñaày caûnh giaùc.

Trong boä truyeän Kyù quy ghi:

Ngöôøi thoï 10 giôùi roài, goïi laø Thaát-la-maït-ni, Trung

Hoa dòch laø Caàu tòch, töùc laø mong caàu ñöôïc tòch tònh.

Xöa kia goïi taéc baèng hai chöõ Sa-di xeùt thaáy khoâng oån,

nay phieân dòch thaønh ba nghóa:

1. TÖÙC TÖØ

Nghóa laø döùt caùi aùc do Kieán vaø Tö hoaëc, tu haïnh

töø laáy chuùng sanh laøm duyeân, ñoù laø Sa-di thuoäc veà

Taïng giaùo. Döùt caùi aùc do Kieán, Tö, tu haïnh töø, quaùn

phaùp voâ taùnh laøm duyeân, ñoù laø Sa-di cuûa Thoâng giaùo.

Tuaàn töï döùt ba hoaëc, tu ba haïnh töø, ñoù laø Sa-di thuoäc

Bieät giaùo. Quyeát taâm döùt heát ba hoaëc, tu troïn veïn ba

haïnh töø, ñoù laø Sa-di thuoäc Vieân giaùo.

2. CAÀN SAÙCH

Töùc laø roøng chuyeân coá gaéng tænh giaùc ñeå ra khoûi

Phaàn ñoaïn sanh töû1, laø Sa-di cuûa Taïng vaø Thoâng;

roøng chuyeân coá gaéng tænh giaùc ñeå ra khoûi Bieán dòch

sanh töû2 laø Sa-di cuûa Bieät vaø Vieân.

1 Phaàn ñoaïn sanh töû: laø moät trong hai loaïi sanh töû. Sanh töû

cuûa thaân phaøm trong luïc ñaïo luaân hoài, moãi thaân tuøy theo

nghieäp nhaân cuûa mình maø thoï maïng coù phaàn maïng vaø hình

theå cuõng theo ñoù maø coù sai bieät, cho neân goïi laø phaàn ñoaïn.

2 Bieán dòch sanh töû: Hay coøn goïi laø Baát khaû tö nghì bieán dòch

sanh töû, laø caùc thaân nghieäp voâ laäu y vaøo sôû tri chöôùng laøm trôï

duyeân maø caûm ra quaû baùo ngoaøi coõi Tònh ñoä. Ñoù laø sanh töû cuûa

caùc vò A-la-haùn trôû leân Thaùnh giaû vì ñaõ ñoaïn ñöôïc Kieán tö

hoaëc. Vì ôû ñaây nghieäp duïng cuûa noù thaàn dieäu khoâng theå löôøng

ñöôïc; khoâng coù söï thaéng lieät cuûa hình saéc vaø daøi ngaén cuûa thoï

maïng, maø chæ coù meâ töôûng töø töø dieät, chöùng ngoä daàn daàn taêng.

Söï meâ ngoä ôû ñaây luoân luoân thieân chuyeån neân goïi laø bieán dòch.

Page 2: TRUØNG TRÒ TYØ-NI - nigioikhatsi.net fileSanh töû cuûa thaân phaøm trong luïc ñaïo luaân hoài, moãi thaân tuøy theo nghieäp nhaân cuûa mình maø thoï maïng coù

TAÄP II – QUYEÅN THÖÙ MÖÔØI TAÙM 417 418 TRUØNG TRÒ TYØ-NI SÖÏ NGHÓA TAÄP YEÁU

3. CAÀU TÒCH

Nghóa laø mong caàu vaøo Nieát-baøn coù tính caùch

nghieâng veà chôn, ñoù laø Sa-di thuoäc Taïng vaø Thoâng;

caàu mong vaøo Ñaïi Nieát-baøn, ñoù laø Sa-di thuoäc Bieät vaø

Vieân.

Loâ-xaù-na, phieân dòch laø Tònh maõn, khoâng coù ñieàu

aùc naøo khoâng döùt cho neân goïi laø tònh, khoâng coù haïnh

töø naøo khoâng laøm cho neân goïi laø maõn. Giôùi luaät cuûa

Sa-di laø caùi nhaân chôn chaùnh cuûa Loâ-xaù-na.

Nieát-baøn laáy khoâng phoùng daät laøm thöùc aên. Caàn

saùch coù nghóa laø khoâng phoùng daät. Giôùi luaät cuûa Sa-di

laø phaùp thöïc cuûa ñaïi Nieát-baøn.

Tòch, laø caùi lyù cuûa baûn giaùc. Caàu, laø caùi trí cuûa Thæ

giaùc. Thæ giaùc, Boån giaùc hieäp laïi laøm moät goïi laø Cöùu

caùnh giaùc. Giôùi luaät cuûa Sa-di laø con ñöôøng thoâng caû

boán höôùng cuûa Cöùu caùnh giaùc.

Laïi nöõa, baûn taùnh cuûa aùc voán laø khoâng, baûn taùnh

cuûa töø voán ñaày ñuû. Taùnh cuûa taâm voán khoâng coù bieáng

nhaùc vaø boû pheá, voán chæ coù khoâng tòch, ñoù laø lyù töùc

Sa-di. Ñaït ñöôïc lyù, thoï giôùi laø Danh töï Sa-di. Ñieàu

phuïc hoaøn toaøn Nguõ truï3, ñoù laø Quaùn haïnh Sa-di. Saùu

caên trong saïch ñoù laø Töông tôï Sa-di. Meâ hoaëc bò phaù

3 Nguõ truï: laø Nguõ truï ñòa, laø phieàn naõo caên baûn coù coâng naêng

sanh ra taát caû nhöõng phieàn naõo caønh nhaùnh neân goïi laø truï

ñòa. Phieàn naõo truï ñòa coù naêm thöù: 1) Kieán nhaát xöù truï ñòa, 2)

Duïc aùi truï ñòa, 3) Saéc aùi truï ñòa, 4) Höõu aùi truï ñòa, 5) Voâ minh

truï ñòa.

tröø, chôn lyù hieån hieän, ñoù laø Phaàn chöùng Sa-di. Loâ-

xaù-na goïi laø tònh maõn. Ñaïi baùt Nieát-baøn vónh ly

phoùng daät. Thæ giaùc, Baûn giaùc hieäp laïi khoâng phaûi laø

hai, ñoù laø Cöùu caùnh Sa-di. Nhö ñôøi ñöùc Phaät Ñaïi

Thoâng coù 16 vò vöông töû thaät laø baäc Sa-di ñaùng xöng

troïng. Neân trong boä “Sa-di oai nghi” noùi: Sa-di coù

naêm ñöùc.

1) Phaùt taâm lìa theá tuïc, heát loøng meán moä ñaïo.

2) Huûy boû hình saéc ñeïp, aên maëc ñuùng phaùp phuïc.

3) Caét döùt thaân aùi, khoâng coøn thaân sô.

4) Xem reû thaân maïng, toân suøng Chaùnh phaùp.

5) Chí nguyeän caàu Ñaïi thöøa, cöùu ñoä chuùng sanh.

Trong boä Truy moân caûnh huaán noùi raèng:

Naêm ñöùc naøy raát quan troïng ñoái vôùi ngöôøi xuaát

gia. Naêm chuùng ñeàu phaûi phuïng haønh chöù chaúng phaûi

chæ chuùng nhoû maø thoâi. Troïn ñôøi tuaân theo, chöù

khoâng phaûi luùc môùi thoï giôùi ñaâu. Do vaäy neân bieát,

giôùi phaùp Sa-di thoâng nhieáp caû taùnh tu, bao truøm heát

nhaân quaû, ñaâu coù theå coi ñoù chæ laø phaùp cuûa Tieåu

thöøa. Ngöôøi thoï giôùi naøy caàn phaûi chuù taâm, caàn phaûi

noå löïc, khoâng neân töï khinh maø thoái thaát, khoâng neân

boû caùi naøy ñeå rieâng tìm caùi khaùc.

Trong taïng, 10 giôùi phaùp cuøng oai nghi ñeàu maát

teân ngöôøi dòch. Vaên cuûa noù, phaàn nhieàu phieàn phöùc

vaø nhaàm laãn. Ba nghìn oai nghi cuûa ñaïi Tyø-kheo cuõng

maát teân ngöôøi dòch. Nam Sôn haønh boä oai nghi, phaàn

nhieàu thuoäc veà vieäc cuûa ñaïi Tyø-kheo. Gaàn ñaây, boä Sa-

Page 3: TRUØNG TRÒ TYØ-NI - nigioikhatsi.net fileSanh töû cuûa thaân phaøm trong luïc ñaïo luaân hoài, moãi thaân tuøy theo nghieäp nhaân cuûa mình maø thoï maïng coù

TAÄP II – QUYEÅN THÖÙ MÖÔØI TAÙM 419 420 TRUØNG TRÒ TYØ-NI SÖÏ NGHÓA TAÄP YEÁU

di thaønh phaïm thì ñaët baøy (ñoã soaïn) sai traùi vôùi luaät,

khoâng theå y theo ñoù ñöôïc. Boä Baùch Tröôïng thanh quy

thì, ñôøi Nguyeân, Theá Ñeá trò vì xuyeân taïc, raát laáy laøm

hoå theïn! Chæ coù boä Luaät nghi cuûa ngaøi Vaân Theâ môùi

coù söï chaâm chöôùc, coù theå thích hôïp vôùi thôøi cô, nhöng

caùc phaùp khai, giaù, khinh, troïng, saùm hoái coøn chöa

ñöôïc roõ. Nay baát ñaéc dó, toâi ghi cheùp ra taäp hôïp laïi;

Song vaãn chia ra laøm hai moân, laø 10 giôùi vaø oai nghi.

Ñoái vôùi phaùp thoï giôùi laø vieäc thuoäc veà ñaïi Taêng neân ôû

ñaây khoâng cheùp ra.

MOÂN THÖÙ NHAÁT: 10 GIÔÙI

1) KHOÂNG SAÙT SANH:

Phaøm coù maïng soáng, khoâng ñöôïc coá yù gieát. Hoaëc

töï mình gieát, baûo ngöôøi khaùc gieát, taïo phöông tieän ñeå

gieát, nguyeàn ruûa cho cheát, laøm hö thai, phaù vôõ tröùng,

boû thuoác ñoäc, khieán cho maïng soáng bò chaám döùt, ñeàu

maéc toäi saùt sanh caû. Neáu gieát cha meï, La-haùn, Thaùnh

nhôn, phaïm toäi nghòch, ñoïa nguïc a-tyø. Neáu gieát ngöôøi

thì phaïm troïng toäi, maát giôùi Sa-di, khoâng cho saùm

hoái. Neáu gieát cheát loaøi trôøi, roàng, quyû thaàn, phaïm toäi

baäc trung, cho pheùp saùm hoái ñeå döùt toäi phaïm giôùi,

nhöng taùnh toäi khoâng dieät ñöôïc. Cuoái cuøng phaûi ñeàn

boài thöôøng traû. Neáu gieát suùc sanh, truøng, kieán, muoãi

moøng v.v… phaïm toäi nhoû, cho saùm hoái ñeå tieâu toäi,

nhöng taùnh toäi vaãn phaûi thöôøng boài ñeàn traû. Neáu gieát

ngöôøi maø hoï chöa cheát thì phaïm toäi baäc trung phöông

tieän coù theå saùm hoái. Gieát trôøi, thaàn, suùc sanh, coân

truøng… maø chöa cheát ñeàu phaïm toäi baäc haï phöông

tieän, coù theå saùm hoái. Giuùp ngöôøi khieán cho hoï gieát

ñeàu maéc boån toäi (gieát ngöôøi toäi naëng; gieát trôøi, roàng

toäi vöøa, gieát suùc sanh… toäi nheï). Thaáy gieát maø hoan

hyû, maéc toäi phöông tieän. Neáu thaáy ngöôøi khaùc gieát

maø mình coù khaû naêng thì neân cöùu, khoâng coù khaû

naêng thì phaùt khôûi loøng töø, nieäm Phaät, trì chuù caàu

nguyeän cho hoï thoaùt khoûi oan kieát, vónh ñoaïn aùc

duyeân.

2) KHOÂNG TROÄM CAÉP:

Vaät coù chuû, khoâng ñöôïc vôùi taâm troäm caép coá yù laáy.

Hoaëc töï mình laáy, sai ngöôøi khaùc laáy, taïo phöông tieän

ñeå laáy, laáy baèng chuù thuaät, nhaän cuûa ngöôøi ta gôûi maø

laáy, meâ hoaëc ñeå laáy, doái gaït ñeå laáy, maéc nôï maø khoâng

traû, troán thueá, doái ñoø… laøm cho ngöôøi khaùc bò maát

cuûa, ñeàu goïi laø troäm caép. Laáy vaät trò giaù ñuû naêm tieàn

(töùc 8 phaân baïc) phaïm troïng toäi, maát giôùi Sa-di,

khoâng cho saùm hoái. Döôùi boán tieàn phaïm toäi baäc

trung. Hai tieàn, moät tieàn phaïm toäi nheï, cho saùm hoái

ñeå dieät toäi phaïm giôùi, nhöng taùnh toäi khoâng dieät ñöôïc;

khoâng nhöõng theá, maø phaûi coäng theâm lôøi. Neáu khoâng

chòu boài thöôøng, ñôøi sau chuyeån thaønh toäi naëng, khoâng

coù lyù gì ñeå chaïy toäi ñöôïc. Neáu troäm caép, nhöng laáy

chöa ñöôïc thì phaïm toäi phöông tieän, caàn phaûi khaån

tröông tha thieát saùm hoái môùi khoûi bò ñoïa laïc.

3) KHOÂNG DAÂM DUÏC:

Page 4: TRUØNG TRÒ TYØ-NI - nigioikhatsi.net fileSanh töû cuûa thaân phaøm trong luïc ñaïo luaân hoài, moãi thaân tuøy theo nghieäp nhaân cuûa mình maø thoï maïng coù

TAÄP II – QUYEÅN THÖÙ MÖÔØI TAÙM 421 422 TRUØNG TRÒ TYØ-NI SÖÏ NGHÓA TAÄP YEÁU

Taát caû theá gian, baát luaän nam hay nöõ, ngöôøi hay

quyû hoaëc suùc sanh… ñeàu khoâng ñöôïc giao caáu vôùi taâm

nhieãm oâ, cuõng khoâng ñöôïc cho ngöôøi daâm mình. Heã

coù traùi phaïm ñeàu thuoäc veà troïng toäi, maát giôùi Sa-di,

khoâng cho saùm hoái. Neáu muoán daâm, chöa hoøa hôïp maø

ñình chæ töùc phaïm toäi baäc trung phöông tieän, phaûi

khaån tröông tha thieát saùm hoái. Neáu vöøa khôûi taâm

daâm, phaûi töùc toác töï traùch mình moät caùch thoáng thieát

môùi ñöôïc.

4) KHOÂNG NOÙI LAÙO:

Chöa chöùng Töù quaû, noái doái ñaõ chöùng; chöa ñaëng

Töù thieàn, noùi doái ñaõ ñaëng; chöa ngoä ñaïo, noùi doái ñaõ

ngoä. Vaø doái noùi trôøi ñeán, roàng ñeán, quyû thaàn ñeán… hö

doái khoâng thaät, gaït gaãm ngöôøi ñôøi, goïi laø ñaïi voïng

ngöõ, phaïm troïng toäi, maát giôùi Sa-di, khoâng cho saùm

hoái. Neáu do coâng phu tu taäp neân coù ñöôïc moät neáp

soáng thoaûi maùi naøo ñoù, vì khoâng bieát phaùp töôùng, goïi

laø ñaõ chöùng quaû v.v… töùc laø taêng thöôïng maïn. Voán

khoâng coù taâm khinh doái neân khoâng maát giôùi, song

caàn phaûi thænh vaán Sö tröôûng, baäc lieãu ñaït ñeå quyeát

traïch phaûi quaáy. Caàn phaûi khaån tröông tha thieát saùm

hoái toäi loãi. Boû taâm sôû ñaéc kia, tinh taán caàn caàu phaùp

xuaát yeáu chôn chaùnh môùi khoûi chìm ñaém sa ñoïa. Neáu

boån taâm muoán noùi laùo, maø noùi khoâng roõ raøng, ngöôøi

nghe chöa hieåu ñöôïc, hoaëc noùi nöûa chöøng roài thoâi, ñeàu

phaïm toäi phöông tieän baäc trung, coù theå saùm hoái, phaûi

khaån tröông saùm tröø. Toäi loãi do mieäng coù boán: 1. Noùi

laùo, 2) Noùi theâu deät, 3. Noùi hai löôõi, 4. Noùi hung döõ.

Noùi laùo: Laø thaáy noùi khoâng thaáy, khoâng thaáy noùi

thaáy. Nghe, bieát, hieåu cuõng nhö vaäy. Laïi nöõa, thaät coù

maø noùi khoâng, thaät khoâng maø noùi coù, khi doái ngöôøi

khaùc ñeàu goïi laø noùi laùo. Ñaây laø taùnh toäi, ngöôøi phaïm

phaûi khaån tröông saùm hoái, theà khoâng laøm laïi. Neáu

khoâng caûi hoaùn, hieän ñôøi naøy bò ngöôøi khinh tieän, sau

khi cheát ñoïa vaøo tam ñoà.

Noùi theâu deät: Laø lôøi noùi voâ nghóa, khoâng lôïi ích,

lôøi phuø phieám cuûa theá tuïc, theâm lôùn söï phoùng daät,

queân maát chaùnh nieäm, cuõng phaûi khaån tröông saùm

hoái, theà khoâng laøm laïi. Neáu khoâng caûi hoaùn, hieän ñôøi

naøy bò ngöôøi khinh deå, sau khi cheát ñoïa vaøo ñöôøng

aùc.

Noùi hai löôõi: Laø ñeán ngöôøi naøy noùi vieäc ngöôøi kia,

ñeán ngöôøi kia noùi vieäc ngöôøi naøy, khôi daäy nhöõng

chuyeän thò phi, chia lìa tình thaân höõu, cuõng laø taùnh

toäi, caàn khaån tröông saùm hoái, theà khoâng laøm laïi. Neáu

ngöôøi naøo phaïm phaûi, hieän ñôøi naøy bò ngöôøi oaùn

traùch, sau khi cheát ñoïa vaøo ñòa nguïc.

Noùi hung döõ: Laø maéng chöûi, truø eûo, khieán cho

ngöôøi kia khoâng chòu noåi. Ñaây cuõng laø taùnh toäi, phaûi

khaån tröông saùm hoái ñeå ñoaïn tröø. Neáu ngöôøi naøo

phaïm phaûi, hieän ñôøi naøy bò ngöôøi phaãn noä, sau khi

cheát ñoïa vaøo tam ñoà.

Luaät nhieáp noùi:

Page 5: TRUØNG TRÒ TYØ-NI - nigioikhatsi.net fileSanh töû cuûa thaân phaøm trong luïc ñaïo luaân hoài, moãi thaân tuøy theo nghieäp nhaân cuûa mình maø thoï maïng coù

TAÄP II – QUYEÅN THÖÙ MÖÔØI TAÙM 423 424 TRUØNG TRÒ TYØ-NI SÖÏ NGHÓA TAÄP YEÁU

Ñeä töû cuûa ñöùc Phaät caàn phaûi noùi ñuùng söï thaät,

khoâng neân theà ñeå minh oan, khoâng noùi leân nhöõng

ñieàu laøm cho ngöôøi khaùc khoâng tin. Duø bò vu khoáng

huûy baùng cuõng khoâng neân giaûi quyeát baèng caùch theà

thoát.

5) KHOÂNG UOÁNG RÖÔÏU:

Khoâng luaän laø loaïi röôïu gì, heã uoáng vaøo maø coù

khaû naêng laøm cho ngöôøi say thì moät gioït cuõng khoâng

theå ñeå thaám vaøo moâi. Neáu uoáng thì lieàn phaïm giôùi,

phaûi khaån tröông saùm hoái. Neáu khoâng caûi hoaùn, hieän

ñôøi naøy bò ngöôøi sæ nhuïc, sau khi cheát ñoïa vaøo ñöôøng

aùc. Neáu bò beänh maø khoâng coù röôïu thì khoâng daãn

ñöôïc thuoác, phaûi thöa vôùi thaày baïn… môùi ñöôïc uoáng.

6) KHOÂNG ÑEO TRAØNG HOA THÔM, KHOÂNG THOA ÑOÀ

THÔM VAØO MÌNH:

Keát hoa laøm thaønh traøng ñeå trang ñieåm thaân vaø

ñaàu, mang ñaõy höông thôm tho ñeå quyeán ruû keû khaùc,

duøng son phaán trau doài ñeàu laø neáp soáng caàn söï thu

huùt cuûa phaùi nöõ, chaúng phaûi vieäc neân laøm cuûa ngöôøi

xuaát gia.

7) KHOÂNG CA MUÙA XÖÔÙNG HAÙT, KHOÂNG ÑEÁN XEM

NGHE:

Xöôùng hay ngaâm nhöõng khuùc thi thì goïi laø ca.

Tay vaø chaân muùa theo nhòp ñieäu thì goïi laø vuõ. Thoåi

oáng tieâu, khaûy ñaøn caàm, ñaùnh song luïc, ñaùnh xoùc dóa,

ñaùnh côø töôùng… laøm thaày thuoác, laøm thaày boùi, coi

thieân vaên, coi töôùng soá, baén teân, ñua ngöïa, ñaáu kieám…

ñeàu goïi laø ca muùa, xöôùng haùt, chaúng phaûi vieäc neân

laøm cuûa ngöôøi xuaát gia.

Cuùng Phaät neân baûo ngöôøi khaùc laøm, khoâng neân töï

tay ñaùnh nhaïc. Taùn Phaät thôøi neân duøng keä, khoâng

neân duøng aâm thanh ca haùt. Neáu thaät söï coù Kieán ñòa4

môùi coù theå laøm keä ñeå xöng tuïng. Khoâng ñöôïc taäp hoïc

thi (thô), hoïa, gioáng nhö caùc vò tu tieân soáng neáp soáng

thanh cao ôû trong nuùi. Hoïc chöõ, thì chæ caàn vieát cheùp

ngay thaúng, khoâng ñöôïc vì chöõ toát maø pheá boû chaùnh

nghieäp cuûa ngöôøi xuaát theá.

8) KHOÂNG ÑÖÔÏC NGOÀI GIÖÔØNG CAO ROÄNG LÔÙN:

Chaân giöôøng chæ cao moät thöôùc saùu taác, khi ngoài

chaân khoâng hoûng ñaát, quaù möùc löôïng aáy thì goïi laø

cao. Beà roäng ñuû ñeå nghieâng mình qua laïi, quaù möùc

löôïng ñoù goïi laø roäng. Vöøa cao vöøa roäng thì goïi laø lôùn.

Ñoù chaúng phaûi choã neân ngoài naèm cuûa ngöôøi xuaát gia,

huoáng nöõa laø sôn veõ, chaïm troå, maøn, tröôùng, ñeäm

baèng tô luïa. Tuøng chuùng, naèm giöôøng daøi taäp theå thì

khoâng phaïm. Khi noùi phaùp ngoài treân toaø sö töû cao

lôùn cuõng khoâng phaïm. Trong nhaø baïch y khoâng coù

giöôøng ngoài nhoû, taïm thôøi ngoài giöôøng lôùn cuõng

khoâng phaïm.

9) KHOÂNG AÊN PHI THÔØI:

4 Kieán ñòa: laø vò thöù tö cuûa Thaäp ñòa trong Ba thöøa, laø ñöông ôû

trong quaû Döï löu cuûa Thanh vaên thöøa, haønh giaû ñaõ thaáy ñöôïc

caùi lyù cuûa Töù ñeá, döùt tröø ñöôïc Kieán hoaëc cuûa ba coõi, baét ñaàu ñaït

ñöôïc Thaùnh quaû.

Page 6: TRUØNG TRÒ TYØ-NI - nigioikhatsi.net fileSanh töû cuûa thaân phaøm trong luïc ñaïo luaân hoài, moãi thaân tuøy theo nghieäp nhaân cuûa mình maø thoï maïng coù

TAÄP II – QUYEÅN THÖÙ MÖÔØI TAÙM 425 426 TRUØNG TRÒ TYØ-NI SÖÏ NGHÓA TAÄP YEÁU

Töø khi töôùng maët trôøi xuaát hieän cho ñeán giöõa

ngaøy, giôø ngoï goïi laø thôøi. Töø khi vöøa nghieâng xeá cho

ñeán töôùng maët trôøi chöa xuaát hieän cuûa ngaøy keá tieáp,

goïi laø phi thôøi. Phi thôøi maø aên thì goïi laø phaù trai,

moãi mieáng aên laø maéc toäi. Neáu laø nöôùc phi thôøi, thuoác

tieâu thöïc, thuoác troïn ñôøi ñeàu khoâng phaïm. Nöôùc phi

thôøi laø nöôùc traùi caây coù chaát ngoït, troâng khoâng coù

caën. Thuoác tieâu thöïc laø maät, ñöôøng, maïch nha, vaùng

söõa cuõng khoâng coù caën. Thuoác troïn ñôøi laø göøng, queá,

tieâu, oâ mai, taát caû moïi loaïi thuoác hoaøn, thuoác thang,

thuoác boät, vò cuûa noù chua, cay, ñaéng, khoâng theå duøng

laøm thöùc aên no ñöôïc, coù nhaân duyeân vì beänh thì troïn

ñôøi cho pheùp söû duïng ñeå uoáng.

10) KHOÂNG ÑÖÔÏC CAÀM NAÉM SANH TÖÔÏNG VAØNG BAÏC,

VAÄT BAÙU:

Sanh (生) laø loaïi vaøng baïc, vaät baùu coøn trong moû

khoâng do coâng cuûa ngöôøi taïo thaønh. Töôïng (像) laø loaïi

vaøng baïc, vaät baùu ñaõ thaønh hình töôïng do coâng cuûa

ngöôøi taïo thaønh khí cuï. Taát caû nhöõng vaät ñoù ñeàu laøm

cho loøng tham lôùn maïnh, traùi vôùi neáp soáng cuûa keû cao

thöôïng, cho neân caàm naém ñeàu phaïm toäi. Vì Tam baûo

taïm thôøi caàm naém, hoaëc vì Sö tröôûng, cha meï caát giöõ,

töï mình khoâng coù taâm tích tröõ, khoâng phaïm.

Möôøi giôùi treân, boán giôùi tröôùc, neáu phaïm goïi laø

phaù caên boån, cuõng goïi laø Bieân toäi5, chaúng phaûi taùc

phaùp saùm hoái môùi ñoái trò ñöôïc. Neáu muoán tieán leân

giôùi Tyø-kheo vaø giôùi Boà-taùt caàn phaûi laäp ñaøn duøng

phaùp “Thuû töôùng” ñeå saùm hoái. Giôùi thöù 9 neáu phaïm

goïi laø phaù trai. Ngoaøi ra naêm giôùi kia neáu phaïm goïi

laø phaù oai nghi, ñeàu phaûi traân troïng saùm hoái tröø toäi

loãi, môùi khoâng trôû ngaïi treân con ñöôøng haønh ñaïo, neân

phaûi thaän troïng vaäy!

(Vaán ñeà giôùi luaät ñaõ noùi xong).

MOÂN THÖÙ HAI: 26 CHÖÔNG OAI NGHI

1. KÍNH BAÄC ÑAÏI SA-MOÂN:

(Ñaïi Sa-moân töùc laø chuùng Tyø-kheo).

Khoâng ñöôïc keâu danh töï cuûa thaày ñaïi Tyø-kheo

(taát caû Tyø-kheo neân xöng laø thaày moã). Khoâng ñöôïc

leùn nghe thaày ñaïi Tyø-kheo noùi giôùi (nöûa thaùng tuïng

giôùi Tyø-kheo, haøng ngaøy giaûng giôùi Tyø-kheo, hoaëc khi

taùc nhö phaùp Taêng söï, tröôùc heát phaûi baûo ngöôøi chöa

thoï giôùi Cuï tuùc ñi ra khoûi cöông giôùi, taát caû khoâng

ñöôïc leùn nghe. Leùn nghe töùc laø troïng naïn troäm phaùp.

Cuõng khoâng ñöôïc töï mình xem Luaät taïng hay coi giôùi

Tyø-kheo tröôùc). Khoâng ñöôïc tìm sôû tröôøng, sôû ñoaûn

5 Bieân toäi: Tyø-kheo naøo phaïm vaøo moät trong boán troïng toäi

thuoäc boán giôùi thì ñoù goïi laø Bieân toäi. Ngöôøi phaïm troïng toäi

naøy laø ngöôøi bò boû ra ngoaøi bieån Phaät phaùp, khoâng theå naøo

trôû laïi bieån giôùi thanh tònh ñöôïc.

Page 7: TRUØNG TRÒ TYØ-NI - nigioikhatsi.net fileSanh töû cuûa thaân phaøm trong luïc ñaïo luaân hoài, moãi thaân tuøy theo nghieäp nhaân cuûa mình maø thoï maïng coù

TAÄP II – QUYEÅN THÖÙ MÖÔØI TAÙM 427 428 TRUØNG TRÒ TYØ-NI SÖÏ NGHÓA TAÄP YEÁU

(loãi laàm) cuûa thaày ñaïi Tyø-kheo. Khoâng ñöôïc truyeàn

noùi loãi laàm cuûa thaày ñaïi Tyø-kheo. Khoâng ñöôïc choã

vaéng maéng thaày ñaïi Tyø-kheo. Khoâng ñöôïc khinh deå

thaày ñaïi Tyø-kheo, hoaëc giôõn cöôøi tröôùc maët, baét chöôùc

gioïng noùi, hình töôùng, boä ñi cuûa ngaøi. Khoâng ñöôïc

ngoài thaáy thaày ñaïi Tyø-kheo ñi qua maø khoâng ñöùng

daäy, tröø khi tuïng kinh, khi aên, khi laøm vieäc trong

chuùng, khi caïo toùc, khi beänh (khoâng phaïm). Khi ñi,

gaëp thaày ñaïi Tyø-kheo phaûi ñöùng beân ñöôøng nhöôøng

ñeå ngaøi ñi qua.

Luaät Töù phaàn noùi:

Sa-di neân laáy tuoåi ñôøi laøm thöù töï, neáu tuoåi ñôøi

baèng nhau thì laáy tuoåi xuaát gia laøm thöù töï.

Kinh Phöông quaûng ñaïi trang nghieâm noùi:

Phaùp cuûa Phaät nhö bieån caû, dung naïp caû traêm

soâng, nöôùc cuûa boán phöông ñeàu chaûy veà ñoù, vaø ñeàu

ñoàng moät muøi vò. Ñoù laø vò maën. Caên cöù theo thoï giôùi

tröôùc sau chöù khoâng caên cöù theo sang vaø heøn. Boán

ñaïi giaû hôïp laïi goïi laø thaân, beân trong troáng roãng, voán

khoâng coù ta. Neân suy nghó Chaùnh phaùp, chôù tham

loøng kieâu maïn. (Theå cuûa Tyø-kheo laø Taêng baûo, neân

theo giôùi laïp maø luaän baøn, coøn Sa-di chöa döï vaøo

Taêng só, neân theo tuoåi ñôøi maø luaän. Duø oâng Sa-di 100

tuoåi cuõng phaûi kính vò môùi thoï giôùi Tyø-kheo).

2. THÔØ THAÀY:

Phaûi daäy sôùm. Muoán vaøo cöûa phaûi khaûy moùng tay

tröôùc ba laàn (töùc laø goõ cöûa), mang theo ñaày ñuû nhaønh

döông vaø nöôùc suùc mieäng röûa maët. Trao aùo, giaøy, xeáp

meàn, lau giöôøng, queùt ñaát, ñem theâm nöôùc cho thaày.

Thaày ñi ra ngoaøi chöa vaøo, khoâng ñöôïc boû phoøng ñi.

Neáu coù loãi, Hoøa thöôïng, A-xaø-leâ daïy baûo khoâng ñöôïc

noùi nghòch laïi. Thôø hai thaày nhö thôø Phaät. Neáu thaày

baûo ñoå ñoà baát tònh khoâng ñöôïc giaän vaø khoâng baèng

loøng. Buoåi toái neân xoa boùp cho thaày. Thaày ñang thoï

thöïc khoâng neân laøm leã. Thaày ngoài thieàn khoâng neân

laøm leã. Thaày kinh haønh khoâng neân laøm leã. Thaày suùc

mieäng chöa xong, chöa taåy tònh, coøn maëc aùo loùt ñeàu

khoâng neân laøm leã. Thaày ñoùng cöûa khoâng neân ôû ngoaøi

cöûa laøm leã. Muoán vaøo cöûa laøm leã phaûi khaûy moùng tay

3 laàn, neáu thaày khoâng traû lôøi neân ñi. Böng thöùc aên

cho thaày neân böng cao vôùi hai tay. Thaày duøng roài,

doïn deïp phaûi chaäm raõi. Daâng traùi caây cho thaày phaûi

taùc tònh tröôùc, hoaëc baèng löûa, baèng dao, baèng moùng

tay boùc voû. Neáu traùi caây khoâng coù khaû naêng sanh

tröôûng thì khoûi taùc tònh. Trao nöôùc phi thôøi cho thaày

phaûi laáy nöôùc ñieåm tònh. Haàu thaày khoâng ñöôïc ñöùng

ñoái dieän, khoâng ñöôïc ñöùng choã cao, khoâng ñöôïc ñöùng

xa quaù; ñöùng theá naøo ñeå thaày noùi nhoû nghe ñöôïc, khoûi

toán söùc thaày. Caàu thænh Phaät phaùp nôi thaày neân maëc

y aùo; leã baùi chaép tay, laéng nghe, suy nghó kyõ löôõng.

Hoûi vieäc thöôøng trong nhaø chuøa khoûi phaûi leã baùi, chæ

ñöùng ngay thaúng beân thaày, nhö söï thaät maø thöa hoûi

laø ñöôïc. Neáu thaày thaân taâm moûi meät, baûo ñi phaûi ñi,

Page 8: TRUØNG TRÒ TYØ-NI - nigioikhatsi.net fileSanh töû cuûa thaân phaøm trong luïc ñaïo luaân hoài, moãi thaân tuøy theo nghieäp nhaân cuûa mình maø thoï maïng coù

TAÄP II – QUYEÅN THÖÙ MÖÔØI TAÙM 429 430 TRUØNG TRÒ TYØ-NI SÖÏ NGHÓA TAÄP YEÁU

khoâng ñöôïc taâm tình khoâng vui hieän nôi saéc maët.

Phaøm coù phaïm giôùi v.v… khoâng ñöôïc che giaáu, phaûi

mau mau ñeán thaày caàu xin saùm hoái. Thaày höùa khaû thì

phaûi heát loøng thaønh phaùt loà, aên naên hoái caûi ñeå ñöôïc

thanh tònh trôû laïi. (Neáu phaïm boán giôùi caên baûn,

nöông theo thaày quyeát nghi, môùi coù theå haønh phaùp

saùm Thuû töôùng ñöôïc).

Thaày noùi chöa xong khoâng ñöôïc noùi. Khoâng ñöôïc

ngoài giôõn choã ngoài cuûa thaày, vaø naèm giöôøng cuûa thaày

naèm, khoâng ñöôïc maëc aùo, ñoäi maõo cuûa thaày… Thaày sai

ñem thö tín khoâng ñöôïc töï yù môû ra xem, cuõng khoâng

ñöôïc cho ngöôøi xem. Ñeán choã, ngöôøi nhaän thö coù hoûi,

neân traû lôøi thì nhö söï thaät maø noùi, neáu khoâng neân

ñaùp, thì kheùo leùo maø xin lui. Hoï caàu ôû laïi, khoâng neân

ôû, phaûi nghó veà mau. Hoaëc treân ñöôøng ñi gaëp phaûi

trôøi toái, gioù möa naïn duyeân… tuøy theo luaät ñònh maø

lieäu löôïng. Thaày tieáp khaùch hoaëc ñöùng choã thöôøng,

hoaëc ôû beân thaày, hoaëc ôû sau thaày, phaûi laøm theá naøo

cho tai vaø maét giao tieáp nhau ñeå haàu thaày vieäc caàn.

Thaày ñau oám phaûi thuûy chung ñieàu trò. Phoøng, nhaø,

meàn, neäm, thuoác men, côm chaùo… töøng vieäc moät phaûi

duïng taâm coi soùc.

Phaøm haàu thaày, thaày khoâng baûo ngoài thì khoâng

ñöôïc ngoài, khoâng hoûi khoâng ñöôïc noùi, tröø tröôøng hôïp

mình coù vieäc caàn thöa. Phaøm ñöùng haàu thaày khoâng

ñöôïc töïa vaùch, döïa gheá, neân ngay mình thaúng chaân

ñöùng moät beân. Muoán leã baùi, neáu thaày baûo thoâi thì neân

thuaän theo meänh leänh cuûa thaày, ñöøng laïy (Beân Taây

Truùc chæ leã 1 leã, khoâng leã 3 leã). Thaày coù sai vieäc chi

phaûi kòp thôøi laøm lieàn, khoâng ñöôïc traùi maïng. Phaøm

nguû, khoâng ñöôïc nguû tröôùc thaày, tröø coù beänh, thöa

thaày môùi nguû tröôùc. Coù ai hoûi teân thaày neân noùi treân

chöõ… döôùi chöõ…, hoûi hieäu cuûa thaày, töùc goïi raèng moã

giaùp.

Khoâng ñöôïc lìa thaày ôû rieâng. Neáu thaày vieân tòch

hoaëc ñi xa, maø mình khoâng ñi theo ñöôïc, neân thöa

thaày, mình seõ y chæ vò naøo. Tuøy theo lôøi daïy cuûa thaày

maø mình xin y chæ. Taát caû phuïng haønh nhö phaùp thôø

thaày. Neáu thaày chöa chæ veõ maø vieân tòch hay ñi xa

ñoät xuaát, caàn phaûi choïn löïa vò Minh sö khaùc ñeå y chæ

maø soáng, khoâng ñöôïc buoâng loøng tuøy tieän, neáu thaày

hoaøn tuïc hay phaù giôùi, hoaëc bò Taêng dieät taãn cuõng

neân tìm vò Minh sö khaùc ñeå y chæ maø soáng.

Tuoåi ñuû 20, maø thoâng thaïo vieäc cuûa ngöôøi xuaát

gia, neân tìm thaày taïo phöông tieän taán ñaøn thoï giôùi

Tyø-kheo. Tuoåi chöa ñuû 20, hoaëc ñaõ ñuû 20 maø chöa hoäi

ñuû caùc ñieàu kieän thì khoâng neân taán ñaøn thoï Tyø-kheo

giôùi, chæ neân phaùt taâm Boà-ñeà caàu thoï giôùi Boà-taùt

tröôùc. Laøm vò Boà-taùt Sa-di ñeå hoïc phaùp Ñaïi thöøa. Ñôïi

tuoåi ñuû 20 vaø hoäi ñuû caùc ñieàu kieän laïi taán ñaøn thoï Cuï

tuùc giôùi, töùc thaønh Boà-taùt Tyø-kheo.

Trong Boä Caên baûn taïp söï noùi:

Neáu ai nöông nôi vò thaày ôû trong Phaät phaùp, caïo

boû raâu toùc, maëc phaùp phuïc, ñem loøng tònh tín, xuaát

Page 9: TRUØNG TRÒ TYØ-NI - nigioikhatsi.net fileSanh töû cuûa thaân phaøm trong luïc ñaïo luaân hoài, moãi thaân tuøy theo nghieäp nhaân cuûa mình maø thoï maïng coù

TAÄP II – QUYEÅN THÖÙ MÖÔØI TAÙM 431 432 TRUØNG TRÒ TYØ-NI SÖÏ NGHÓA TAÄP YEÁU

gia tu haønh. Ngöôøi aáy ñoái vôùi thaày, cho ñeán troïn ñôøi

töù söï cuùng döôøng, cuõng chöa coù theå traû ñöôïc heát ôn

thaày.

3. THEO THAÀY ÑI XA:

Khoâng ñöôïc gheù vaøo nhaø ngöôøi. Khoâng ñöôïc ñöùng

beân ñöôøng cuøng ngöôøi noùi chuyeän. Khoâng ñöôïc lieác

ngoù hai beân, phaûi nhìn ngay, thaúng mình theo sau

thaày. Ñeán nhaø Ñaøn-vieät phaûi ñöùng moät beân, thaày baûo

ngoài môùi ngoài. Ñeán töï vieän khaùc, thaày leã Phaät, hoaëc

mình leã, khoâng ñöôïc töï tieän ñaùnh chuoâng, ñaùnh

khaùnh. Neáu ñi nuùi, phaûi ñem toïa cuï theo. Neáu ñi xa,

khoâng ñöôïc caùch nhau quaù xa. Neáu loäi nöôùc phaûi caàm

caây gaäy doø xem nöôùc saâu caïn. Neáu tình côø chia nhau

ñi, heïn ñeán choã naøo gaëp, khoâng ñöôïc ñeán sau giôø heïn.

Thaày thoï trai phaûi ñöùng haàu xuaát sanh, thoï trai xong

phaûi ñöùng haàu thu nhaän phaåm vaät cuùng döôøng.

4. NHAÄP CHUÙNG:

Khoâng ñöôïc tranh choã ngoài, khoâng ñöôïc treân choã

ngoài keâu nhau, vaø lôùn tieáng noùi cöôøi. Trong chuùng coù

maát oai nghi phaûi giaáu vieäc xaáu baøy vieäc toát. Khoâng

ñöôïc khoe khoang keå coâng khoù nhoïc cuûa mình. Nguû

khoâng ñöôïc nguû tröôùc ngöôøi, daäy khoâng ñöôïc daäy sau

ngöôøi. Khoâng ñöôïc cuøng vôùi baïch y ñoàng ngoài moät

gheá, tröø ñaïi phaùp hoäi.

Phaøm röûa maët khoâng ñöôïc phung phí nhieàu nöôùc.

Suùc mieäng chaø raêng phaûi cuùi ñaàu nhoå nöôùc xuoáng,

khoâng ñöôïc phun nöôùc vaêng sang ngöôøi gaàn beân.

Khoâng ñöôïc khaïc nhoå lôùn tieáng. Khoâng ñöôïc ôû trong

ñieän thaùp vaø nhaø saïch, ñaát saïch, nöôùc saïch khaïc nhoå,

phaûi ñeán choã vaéng khuaát.

Khi pha traø, khoâng ñöôïc duøng moät tay coøn laïi môøi

ngöôøi, chaøo ngöôøi. Khoâng ñöôïc ñoái dieän vôùi thaùp maø

xæa raêng, vaø ñoái dieän vôùi hai thaày (Hoøa thöôïng, A-xaø-

leâ), ñaïi Tyø-kheo v.v… Khoâng ñöôïc noùi nhieàu, cöôøi

nhieàu. Neáu cöôøi lôùn vaø ôï ngaùp phaûi duøng tay aùo che

mieäng laïi. Khoâng ñöôïc ñi mau.

Khoâng ñöôïc ñem ñeøn nôi baøn Phaät veà choã rieâng

cuûa mình ñeå duøng. Ñoát ñeøn phaûi duøng caùi chuïp phuû

leân treân, ñöøng ñeå loaïi phi truøng bay vaøo. Hoa cuùng

Phaät phaûi duøng loaïi hoa vöøa nôû troøn, khoâng ñöôïc

ngöûi tröôùc. Tröø hoa heùo roài môùi cuùng hoa môùi. Hoa

heùo khoâng ñöôïc boû choã ñi, giaãm ñaïp leân treân, neân ñeå

choã khuaát saïch.

Neân vì ñaïi Taêng cung caáp nhaønh döông, nöôùc

röûa… Tuøy theo khaû naêng laøm ñöôïc vieäc gì neân laøm

lieàn cho chuùng Taêng, khoâng neân troán traùnh ñeå caàu

an. Nghe keâu neân nieäm Phaät ñeå traû lôøi, khoâng ñöôïc

duøng chöõ “coù” hay chöõ “ñaây roài”.

Phaøm löôïm ñöôïc vaät rôi lieàn phaûi thöa vôùi thaày

tri söï cuûa Taêng. Khoâng ñöôïc keát baïn vôùi ngöôøi tuoåi

nhoû, khoâng ñöôïc maëc ba y caét roïc may thaønh, laïm

duïng ñoàng vôùi haøng ñaïi Tyø-kheo Taêng, neân maëc aùo

caø-sa man ñieàu (man ñieàu laø khoâng may chaép laïi, caø-

sa töùc laø hoaïi saéc).

Page 10: TRUØNG TRÒ TYØ-NI - nigioikhatsi.net fileSanh töû cuûa thaân phaøm trong luïc ñaïo luaân hoài, moãi thaân tuøy theo nghieäp nhaân cuûa mình maø thoï maïng coù

TAÄP II – QUYEÅN THÖÙ MÖÔØI TAÙM 433 434 TRUØNG TRÒ TYØ-NI SÖÏ NGHÓA TAÄP YEÁU

Luaät Caên baûn noùi:

Haïng ngöôøi Caàu tòch, man ñieàu laø ñoà maëc cuûa hoï.

Maëc y 5 ñieàu laø moät toäi laïm duïng raát lôùn. Ñaát Thaàn

Chaâu6 töø laâu maéc phaûi teä traïng naøy. Ñaây laø ñieàu phi

phaùp. Khoâng ñöôïc saém nhieàu y phuïc, neáu coù dö thì

phaûi xaû. Khoâng ñöôïc saém daây löng, phaát traàn toát ñeïp

v.v… trang ñieåm theo thoùi giang hoà laøm troø cöôøi cho

keû thöùc giaû. Khoâng ñöôïc maëc ñoà coù maøu saéc chính vì

baét chöôùc ngöôøi theá tuïc trang söùc v.v… Khoâng ñöôïc

duøng tô luïa laøm baèng tô taèm, thöông toån loøng töø vaø

phaïm ñieàu luaät cheá caám. Khoâng ñöôïc tay khoâng saïch

maø ñaép y.

Khoâng ñöôïc ngoài xem ñaïi chuùng laøm vieäc nhoïc maø

troán traùnh troäm an. Khoâng ñöôïc laáy cuûa thöôøng truï

nhö tre, caây, boâng, traùi, rau coû, taát caû thöùc aên, ñoà

duøng v.v… ñeå duøng rieâng hay thuø taïc rieâng. Khoâng

ñöôïc luaän noùi vieäc cuûa trieàu ñình cuõng nhö vieäc chính

trò ñöôïc maát vaø vieäc toát xaáu, hay dôû cuûa nhaø baïch y.

Phaøm töï xöng neân duøng hai chöõ phaùp danh,

khoâng ñöôïc noùi raèng toâi, hoaëc tieåu Taêng, hay moã

giaùp. Khoâng ñöôïc nhaân vieäc nhoû maø tranh chaáp. Neáu

vieäc lôùn khoù nhaãn maáy cuõng phaûi bình tónh nhu hoøa,

duøng lyù ñeå luaän bieän, khoâng ñöôïc thì tìm caùch töø

khöôùc maø ñi. Neáu ñoäng khí phaùt leân lôøi noùi thoâ, töùc

chaúng phaûi ñoà ñöïng phaùp vaäy. Neáu traùi phaïm vôùi quy

6 Thaàn Chaâu: Xem cht. 39, Truøng trò q. 14 (baûn Vieät).

cheá cuûa Taêng, nghe tieáng baïch chuøy, khoâng ñöôïc

choáng cöï khoâng phuïc.

5. THEO CHUÙNG THOÏ THÖÏC:

Nghe tieáng kieàn chuøy lieàn phaûi söûa y phuïc.

Phaøm xuaát sanh, ñeå trong baøn tay beân taû, thaàm nieäm

baøi keä:

Caùc ngöôi laø chuùng quyû thaàn,

Toâi nay thí cho caùc ngöôi.

Côm naøy bieán khaép möôøi phöông,

Taát caû quyû thaàn duøng chung.

Phaøm muoán aên tröôùc phaûi töôûng 5 pheùp quaùn:

1) Tính coâng phu nhieàu hay ít, so vôùi vaät thí

ngöôøi kia.

2) Nghó ñeán ñöùc haïnh cuûa mình thieáu hay ñuû ñeå

nhaän cuûa cuùng ñoù.

3) Ñeà phoøng taâm, xa lìa toäi loãi, tham saân si laø

ñoùng vai chuû yeáu.

4) Thöùc aên laø thuoác hay duøng ñeå chöõa beänh gaày

oám.

5) Vì muoán laøm ñaïo nghieäp neân môùi nhaän thöùc aên

naøy.

Khoâng cheâ thöùc aên ngon hay dôû. Khoâng ñöôïc

duøng thöùc aên cho rieâng ai, hoaëc trích cho choù. Ñem

thöùc aên theâm ñeán, khoâng ñöôïc noùi khoâng duøng, neáu

no roài thì duøng tay töø khöôùc. Khoâng ñöôïc gaõi ñaàu,

khieán gioù bay buïi vaøo baùt cuûa ngöôøi ngoài gaàn. Khoâng

Page 11: TRUØNG TRÒ TYØ-NI - nigioikhatsi.net fileSanh töû cuûa thaân phaøm trong luïc ñaïo luaân hoài, moãi thaân tuøy theo nghieäp nhaân cuûa mình maø thoï maïng coù

TAÄP II – QUYEÅN THÖÙ MÖÔØI TAÙM 435 436 TRUØNG TRÒ TYØ-NI SÖÏ NGHÓA TAÄP YEÁU

ñöôïc ngaäm thöùc aên maø noùi. Khoâng ñöôïc cöôøi noùi

chuyeän taïp. Khoâng ñöôïc nhai thöùc aên coù tieáng. Khoâng

ñöôïc huùp chaùo hay canh coù tieáng. Muoán xæa raêng phaûi

duøng tay aùo che mieäng laïi. Trong thöùc aên neáu coù

truøng kieán phaûi kheùo che giaáu, ñöøng ñeå vò ngoài gaàn

thaáy sanh loøng nghi. Chæ aên trong moät oai nghi ngoài,

khoâng ñöôïc aên roài lìa choã ngoài trôû laïi aên nöõa, tröø coù

vieäc chaùnh. Khoâng ñöôïc aên roài laáy ngoùn tay veùt cheùn

baùt maø aên. Phaøm aên, khoâng mau quaù, khoâng ñöôïc

chaäm quaù. Böng thöùc aên chöa ñeán khoâng ñöôïc sanh

phieàn naõo. Neáu coù caàn gì neân laøm thinh, duøng tay maø

laøm hieäu, khoâng ñöôïc cao gioïng keâu lôùn. Khoâng ñöôïc

khua cheùn baùt coù tieáng. Khoâng ñöôïc aên roài ñöùng daäy

tröôùc, phaûi kieát trai, ñoàng ñöùng daäy, tröø coù vieäc

chaùnh. Trong côm coù thoùc, hoaëc boû voû roài aên, hoaëc

gom laïi moät choã, khi aên xong ñem ra cho chim choùc.

Thaáy thöùc aên ngon khoâng neân sanh loøng tham, buoâng

mieäng aên. Khoâng ñöôïc aên rieâng chuùng. Neáu söùc yeáu

khoâng theå giöõ giôùi baát phi thôøi thöïc, thì thaø laø lui laïi

laøm ngöôøi caän söï nam, chöù ñöøng mang laáy hö danh,

ngaøy ngaøy chieâu caûm toäi loãi phaù trai.

6. LEÃ BAÙI:

Saùng sôùm daäy phaûi chaø raêng, suùc mieäng cho saïch

môùi laøm vieäc leã kính. Leã baùi khoâng ñöôïc ñöùng chính

giöõa chaùnh ñieän, vì ñoù laø choã cuûa vò truï trì. Coù ngöôøi

laïy Phaät khoâng ñöôïc ñi ngang qua treân ñaàu cuûa hoï.

Phaøm chaép tay khoâng ñöôïc möôøi ngoùn so le, khoâng

ñöôïc troáng ôû giöõa, khoâng ñöôïc duøng ngoùn tay moùc loã

muõi, phaûi chaép tay ngang ngöïc, khoâng ñöôïc cao,

khoâng ñöôïc thaáp. Khoâng ñöôïc leã baùi phi thôøi. Nhö

muoán leã baùi phi thôøi phaûi ñôïi luùc vaéng ngöôøi. Thaày leã

Phaät, khoâng ñöôïc ñöùng ngang thaày cuøng leã, phaûi leã

phía sau thaày. Thaày chaøo ngöôøi, khoâng ñöôïc cuøng

thaày ñoàng chaøo. Tröôùc maët thaày khoâng ñöôïc cuøng

ngöôøi ñoàng haøng leã nhau. Tay caàm kinh, töôïng khoâng

ñöôïc vì ngöôøi laøm leã. Khoâng ñöôïc maëc aùo cuït maø leã

ngöôøi, cuõng khoâng ñöôïc maëc aùo cuït maø nhaän ngöôøi leã.

7. NGHE PHAÙP:

Söûa soaïn y aùo, nhìn ngay thaúng tieán ñeán, ngoài

trang nghieâm, khoâng ñöôïc noùi oàn. Khoâng ñöôïc ho

khaïc lôùn. Phaøm nghe phaùp phaûi laéng tai nghe kyõ, suy

nghó chín chaén, nhö thaät tu haønh. Khoâng ñöôïc

chuyeân nhôù danh ngoân ñeå duøng vaøo luùc noùi chuyeän.

Khoâng ñöôïc chöa hieåu maø noùi laø hieåu, vaøo loã tai ra loã

mieäng. Tuoåi nhoû söùc maïnh cuûa giôùi chöa beàn vöõng

neân theo thaày taäp soáng khoå haïnh, khoâng ñöôïc sôùm

ñeán giaûng ñöôøng.

8. HOÏC TAÄP KINH ÑIEÅN:

Phaûi hoïc giôùi Sa-di tröôùc, moãi moãi ñeàu phaûi thi

haønh, keá ñeán hoïc kinh, luaät Ñaïi thöøa, khoâng ñöôïc leùn

xem Luaät taïng cuûa Tyø-kheo ñeå thaønh maéc troïng naïn

troäm phaùp. Phaøm hoïc kinh phaûi thöa thaày tröôùc. Hoïc

kinh ñoù roài laïi thöa neân hoïc kinh gì. Khoâng ñöôïc

duøng mieäng thoåi buïi treân kinh. Khoâng ñöôïc treân aùn

Page 12: TRUØNG TRÒ TYØ-NI - nigioikhatsi.net fileSanh töû cuûa thaân phaøm trong luïc ñaïo luaân hoài, moãi thaân tuøy theo nghieäp nhaân cuûa mình maø thoï maïng coù

TAÄP II – QUYEÅN THÖÙ MÖÔØI TAÙM 437 438 TRUØNG TRÒ TYØ-NI SÖÏ NGHÓA TAÄP YEÁU

kinh maø ñeå traø naùt, vaät taïp. Khoâng ñöôïc ñeå caùi maõo

treân quyeån kinh. Khoâng ñöôïc ñeå kinh, luaät Tieåu thöøa

leân treân kinh, luaät Ñaïi thöøa. Khoâng ñöôïc ñeå saùch

ngoaïi ñieån leân treân saùch noäi ñieån. Kinh ñieån hö hoaïi

phaûi mau tu boå. Khoâng ñöôïc tay dô caàm naém kinh.

Ñoái vôùi kinh nhö ñoái vôùi Phaät, khoâng ñöôïc giôõn cöôøi.

Khoâng ñöôïc treân aùn kinh ñeå ngang doïc loän xoän maát

traät töï. Khoâng ñöôïc ñeå aùo dô, ñoà vaät khoâng saïch leân

treân aùn kinh. Möôïn kinh cuûa ngöôøi xem phaûi gia taâm

quyù troïng ñöøng ñeå cho toån hoaïi. Neáu möôïn xem maø

khoâng traû, trò giaù ñuû 5 tieàn töùc phaïm caên boån troïng

giôùi, khoâng theå khoâng thaän troïng! Ngöôøi ñang xem

kinh khoâng ñöôïc ñi qua gaàn tröôùc aùn ngöôøi ñoù. Khoâng

ñöôïc hoïc lôùn tieáng ñoäng chuùng. Sa-di boån nghieäp chöa

thaønh, khoâng ñöôïc hoïc taäp ngoaïi thô nhö saùch söû

truyeän, chính trò, thi thô, ca phuù… Trí löïc coù thöøa, vì

ñeå haøng phuïc ngoaïi ñaïo, neân hoïc taäp ngoaïi thô,

khoâng ñöôïc sanh kieán giaûi theo saùch ngoaøi. Khoâng

ñöôïc löïa nhöõng kinh öùng phuù ñaïo traøng maø hoïc taäp

tröôùc.

9. VAØO TÖÏ VIEÄN:

Vaøo cöûa chuøa, khoâng ñöôïc ñi chính giöõa phaûi ñi

beân taû hay beân höõu. Neáu ñi beân taû thì böôùc chaân beân

taû tröôùc, ñi beân höõu thì böôùc chaân beân höõu tröôùc.

Khoâng ñöôïc khoâng coù lyù do maø leân ñaïi ñieän du haønh.

Khoâng ñöôïc khoâng coù lyù do maø leân treân Thaùp. Vaøo

trong ñieän, thaùp phaûi ñi töø Nam ñeán Taây, töø Baéc qua

Ñoâng, quanh phía beân höõu, khoâng ñöôïc ñi quanh beân

taû. Nhieãu Thaùp, hoaëc 3 voøng, 7 voøng, cho ñeán 10

voøng, 100 voøng, phaûi bieát soá löôïng. Khoâng ñöôïc mang

guoác goã… vaøo trong ñieän, Thaùp.

10. THEO CHUÙNG VAØO NHAØ THIEÀN:

Treân ñôn khoâng ñöôïc ñaäp giuõ aùo, meàn laøm thaønh

tieáng, quaït gioù, khieán ñôn gaàn ñoäng nieäm. Xuoáng

giöôøng thaàm nieäm baøi keä:

Töø sôùm mai giôø Daàn cho ñeán toái,

Taát caû chuùng sanh töï giöõ laáy mình

Neáu ruûi phaûi boû maïng döôùi chaân toâi

Nguyeän caàu sôùm veà coõi Tònh ñoä.

Khoâng ñöôïc noùi cao gioïng, lôùn tieáng, nheï tay thaû

saùo, phaûi ñôõ tay sau. Khoâng ñöôïc keùo guoác deùp coù

tieáng. Khoâng ñöôïc khaïc nhoå lôùn. Khoâng ñöôïc cuøng

vôùi ñôn gaàn giao ñaàu tieáp tai luaän noùi vieäc ñôøi. Baïn

quen ñeán thaêm, khoâng ñöôïc noùi chuyeän laâu trong

giaûng ñöôøng, phaûi daãn nhau ñeán goác caây, beân meù

nöôùc, môùi heát loøng ñaøm luaän. Leân ñôn, xuoáng ñôn ñeàu

phaûi nhoû nheï, ñöøng laøm cho ñôn gaàn ñoäng nieäm.

Khoâng ñöôïc cheùp vieát vaên töï treân ñôn, tröø khi trong

chuùng ñang xem kinh ñieån. Neáu xem kinh caàn phaûi

ngoài ngay thaúng laéng loøng nghieàn ngaãm, khoâng ñöôïc

ñoïc ra tieáng. Khi nghe baûng ñaùnh hai tieáng, phaûi sôùm

ñeán giaûng ñöôøng, nôi choã cuûa mình. Khoâng ñöôïc treân

ñôn baøy nöôùc uoáng, noùi chuyeän taïp. Khoâng ñöôïc treân

Page 13: TRUØNG TRÒ TYØ-NI - nigioikhatsi.net fileSanh töû cuûa thaân phaøm trong luïc ñaïo luaân hoài, moãi thaân tuøy theo nghieäp nhaân cuûa mình maø thoï maïng coù

TAÄP II – QUYEÅN THÖÙ MÖÔØI TAÙM 439 440 TRUØNG TRÒ TYØ-NI SÖÏ NGHÓA TAÄP YEÁU

ñôn may vaù aùo, meàn. Khoâng ñöôïc khi naèm ñeå nguû,

cuøng ñôn gaàn noùi chuyeän taïp ñoäng chuùng.

11. CHAÁP TAÙC (COÂNG TAÙC):

Phaûi tieác cuûa chuùng Taêng. Phaûi tuaân theo leänh

cuûa thaày tri söï daïy baûo, khoâng ñöôïc traùi nghòch.

Phaøm röûa rau phaûi thay 3 laàn nöôùc. Phaøm xaùch nöôùc,

tröôùc phaûi röûa tay cho saïch. Phaøm duøng nöôùc, phaûi

xem kyõ coù truøng hay khoâng truøng. Neáu coù truøng phaûi

duøng luïa moûng löôït qua roài môùi duøng. Muøa ñoâng

khoâng ñöôïc löôït nöôùc sôùm quaù, phaûi ñôïi maët trôøi moïc.

Phaøm chuïm löûa khoâng ñöôïc chuïm cuûi muïc. Phaøm laøm

thöùc aên khoâng ñöôïc ñeå ñaát trong moùng tay. Ñoå nöôùc

dô khoâng ñöôïc ñoå giöõa ñöôøng. Khoâng ñöôïc ñöa tay cao

taït nöôùc, phaûi caùch ñaát 4, 5 taác, töø töø ñoå xuoáng. Phaøm

queùt ñaát khoâng ñöôïc queùt ngöôïc gioù. Khoâng ñöôïc

nhoùm ñaát phía sau caùnh cöûa. Giaët aùo trong (loùt) phaûi

baét boû raän tröôùc. Thaùng muøa ñoâng duøng nöôùc roài phaûi

uùp boàn xuoáng cho khoâ, neáu ñeå ngöûa töùc truøng sanh.

Khoâng ñöôïc ñoå nöôùc soâi treân ñaát.

12. VAØO NHAØ TAÉM:

Tröôùc heát duøng nöôùc noùng röûa maët, roài töø treân

ñeán döôùi töø töø röûa khaép. Khoâng ñöôïc thoâ thaùo laøm

cho nöôùc vaêng vaáy ngöôøi khaùc. Khoâng ñöôïc tieåu tieän

trong nhaø taém. Khoâng ñöôïc cuøng ngöôøi noùi chuyeän.

Trong boä Nhaân thieân baûo giaùm noùi: “Coù moät oâng Sa-

di vaøo trong nhaø taém giôõn cöôøi, beøn caûm quaû baùo ñoïa

vaøo ñòa nguïc Soâi suïc”. Phaøm coù gheû nhoït neân taém sau

ngöôøi. Neáu coù gheû ñaùng sôï caàn phaûi traùnh neù. Khoâng

ñöôïc buoâng yù taém laâu, ñeà phoøng trôû ngaïi ngöôøi sau.

Côûi aùo maëc aùo phaûi thong thaû thoaûi maùi. Nöôùc noùng

hay nguoäi phaûi theo pheùp maø ñaùnh moõ (khoâng ñöôïc

keâu lôùn). Neáu ñòa phöông khoâng duøng moõ thì tuøy theo

ñoù maø baùo hieäu.

13. VAØO NHAØ VEÄ SINH:

Muoán ñaïi tieåu tieän phaûi ñi ngay, ñöøng ñôïi beân

trong böùc baùch saûng soát. Vaét aùo tröïc chuyeát treân caây

saøo tre, phaûi xeáp cho ngay thaúng, duøng khaên tay hoaëc

daây löng coät laïi, moät laø ñeå deã nhôù, hai laø khoûi rôùt

xuoáng ñaát. Phaûi thay ñoåi giaøy guoác, khoâng ñöôïc mang

giaøy guoác saïch vaøo nhaø xí. Khi ñeán phaûi buùng moùng

tay hoaëc taèng haéng khieán cho phi nhaân ôû trong ñoù

bieát. Khoâng ñöôïc thuùc giuïc khieán cho ngöôøi ôû trong

nhaø xí phaûi gaáp ñi ra. Ñaõ vaøo trong nhaø xí roài cuõng

phaûi buùng moùng tay laøm cho coù tieáng, cho loaøi phi

nhaân ôû trong hoà xí bieát. Khoâng ñöôïc cuùi ñaàu doøm

xuoáng. Khoâng ñöôïc caàm coû veõ döôùi ñaát. Khoâng ñöôïc

raùn hôi coù tieáng. Khoâng ñöôïc caùch vaùch cuøng ngöôøi

noùi chuyeän. Khoâng ñöôïc nhoå treân vaùch. Ñi caàu xong

phaûi röûa saïch, keá ñoù röûa tay. Chöa röûa tay khoâng

ñöôïc caàm vaät gì. Chöa röûa saïch vaø chöa röûa tay gaëp

ngöôøi khoâng ñöôïc taùc leã, phaûi nghieâng mình traùnh

hoï. Khoâng ñöôïc vöøa ñi vöøa coät daây aùo. Khi ñi tieåu

cuõng phaûi veùn tay aùo leân, tieåu xong lieàn phaûi röûa tay

Page 14: TRUØNG TRÒ TYØ-NI - nigioikhatsi.net fileSanh töû cuûa thaân phaøm trong luïc ñaïo luaân hoài, moãi thaân tuøy theo nghieäp nhaân cuûa mình maø thoï maïng coù

TAÄP II – QUYEÅN THÖÙ MÖÔØI TAÙM 441 442 TRUØNG TRÒ TYØ-NI SÖÏ NGHÓA TAÄP YEÁU

saïch. Chöa röûa tay khoâng ñöôïc caàm vaät gì, khoâng

ñöôïc taùc leã.

14. NAÈM NGUÛ:

Naèm nghieâng phía beân höõu laø caùch naèm toát nhaát.

Khoâng ñöôïc naèm ngöûa, naèm saáp vaø naèm nghieâng beân

taû. Khoâng ñöôïc cuøng vôùi ñaïi Tyø-kheo ñoàng phoøng nguû

quaù ba ñeâm. Neáu ñoàng phoøng maø coù söï ngaên caùch thì

quaù ba ñeâm khoâng phaïm. Khoâng ñöôïc cuøng vôùi ñaïi

Tyø-kheo nguû ñoàng giöôøng. Neáu coù naïn duyeân thì ñöôïc

pheùp nguû hai ñeâm, ñeán ñeâm thöù ba phaûi luaân phieân

nhau ngoài daäy, tröø tröôøng hôïp nuoâi beänh naëng hoaëc

mình beänh naëng. Khoâng ñöôïc cuøng vôùi Sa-di cuøng

moät thaày nguû chung moät giöôøng. Neáu khoâng coù

giöôøng khaùc thì khoâng ñaép chung moät meàn. Neáu

khoâng coù meàn khaùc thì moãi ngöôøi maëc aùo loùt, khoâng

ñöôïc hai thaân chaïm nhau. Phaøm treo giaøy, deùp vaø aùo

cuït… khoâng ñöôïc cao quaù ñaàu ngöôøi. Khoâng ñöôïc tröôùc

töôïng Thaùnh vaø phaùp ñöôøng böng xaùch ñoà dô ñi qua.

Khoâng ñöôïc naèm treân giöôøng nguû cöôøi noùi lôùn tieáng.

Luaät Thieän kieán noùi:

Khi gaàn muoán nguû neân phaûi nieäm Phaät, nieäm

Phaùp, nieäm Taêng, nieäm Giôùi, nieäm Thieân vaø nieäm Voâ

thöôøng. Ñoái vôùi trong saùu nieäm naøy tuøy ñoù maø nieäm.

15. SÖÔÛI LÖÛA:

Khoâng ñöôïc giao ñaàu tieáp tai noùi chuyeän. Khoâng

ñöôïc khaûy ñaát vaøo trong löûa, khoâng ñöôïc hong phôi

giaøy deùp bít taát, khoâng ñöôïc söôûi löûa quaù laâu, phoøng

ngaïi ngöôøi sau, vöøa aám lieàn veà choã mình.

16. ÔÛ TRONG PHOØNG:

Hoûi nhau ñeå bieát lôùn nhoû. Muoán ñem ñeøn löûa vaøo,

neân baùo cho ngöôøi trong phoøng bieát laø ñeøn löûa vaøo.

Muoán taét ñeøn löûa phaûi hoûi ngöôøi cuøng phoøng coøn caàn

duøng nöõa khoâng. Khoâng ñöôïc duøng mieäng thoåi ñeøn,

neân vaën tim xuoáng töø töø cho noù taét. Sau khi taét ñeøn

khoâng ñöôïc tuïng nieäm lôùn tieáng. Neáu coù ngöôøi beänh

neân ñem loøng thöông chaêm soùc töø ñaàu ñeán cuoái. Coù

ngöôøi nguû, khoâng ñöôïc khua vaät coù tieáng vaø cao gioïng

noùi cöôøi. Khoâng ñöôïc voâ côù maø vaøo phoøng hay chuøa

ngöôøi khaùc.

17. ÑEÁN CHUØA NI:

Khoâng coù ngöôøi thöù hai, moät mình khoâng ñöôïc

ñeán. Coù choã ngoài rieâng bieät môùi ngoài, khoâng coù choã

ngoài rieâng bieät thì khoâng ñöôïc ngoài. Khoâng ñöôïc noùi

phaùp luùc phi thôøi. Khi veà khoâng ñöôïc noùi chuyeän toát

xaáu cuûa hoï. Khoâng ñöôïc thö töø qua laïi vaø caäy möôïn

caét may, giaët nhuoäm v.v… Khoâng ñöôïc caïo toùc cho Ni.

Khoâng ñöôïc baûo Ni caïo toùc cho mình. Khoâng ñöôïc

cuøng ngoài choã khuaát vaéng. Khoâng ñöôïc trao taëng leã

vaät qua laïi. Khoâng ñöôïc nhôø caäy Ni chuùng ñeán nhaø

haøo quyù ñeå hoùa duyeân vaø caàu nieäm kinh saùm… khoâng

ñöôïc cuøng Ni keát laøm cha meï, thaày troø, chò em.

18. ÑEÁN NHAØ NGÖÔØI:

Page 15: TRUØNG TRÒ TYØ-NI - nigioikhatsi.net fileSanh töû cuûa thaân phaøm trong luïc ñaïo luaân hoài, moãi thaân tuøy theo nghieäp nhaân cuûa mình maø thoï maïng coù

TAÄP II – QUYEÅN THÖÙ MÖÔØI TAÙM 443 444 TRUØNG TRÒ TYØ-NI SÖÏ NGHÓA TAÄP YEÁU

Coù choã ngoài rieâng thì neân ngoài, khoâng ñöôïc ngoài

baäy, khoâng ñöôïc lieác ngoù hai beân. Khoâng ñöôïc noùi

chuyeän taïp. Khoâng ñöôïc cöôøi nhieàu. Ngöôøi hoûi kinh

phaûi bieát traû lôøi ñuùng luùc, khoâng neân traû lôøi khoâng

ñuùng luùc. Neáu noùi phaùp cho ngöôøi nöõ nghe khoâng

ñöôïc noùi nhoû hay noùi thaàm, khoâng ñöôïc noùi nhieàu.

Khoâng ñöôïc quaáy noùi Phaät phaùp, traû lôøi moät caùch loän

xoän, khoe mình hoïc nhieàu caàu hoï cung kính. Khoâng

ñöôïc traù hieän oai nghi, giaû trang thieàn töôùng, caàu hoï

cung kính. Ngöôøi chuû coù doïn côm, tuy chaúng phaûi

phaùp hoäi, cuõng ñöøng laøm maát oai nghi pheùp taéc.

Khoâng ñöôïc ngoài baäy trong quaùn röôïu. Khoâng ñöôïc

trong nhaø troáng, hoaëc choã vaéng cuøng ngöôøi nöõ ngoài

noùi chuyeän. Khoâng ñöôïc thö töø qua laïi vaø caäy möôïn

v.v… Khoâng ñöôïc baét chöôùc ngöôøi baïch y trao taëng leã

vaät. Khoâng ñöôïc cuøng ngöôøi baïch y keát laøm cha meï,

chò em, anh em. Khoâng ñöôïc quaûn lyù vieäc nhaø cuûa

ngöôøi. Khoâng ñöôïc noùi loãi cuûa Taêng.

Neáu veà nhaø theá tuïc thaêm baø con, tröôùc phaûi ñeán

giöõa nhaø leã Phaät, hoaëc tröôùc töôïng Thaùnh trong nhaø,

ñöùng ngay ngaén vaùi chaøo, keá ñeán hoûi chaøo cha meï,

quyeán thuoäc taát caû noäi ngoaïi. Khoâng ñöôïc veà nhaø noùi

vôùi cha meï: Thaày nghieâm, xuaát gia khoù, vaéng veû, ñaïm

baïc, cay ñaéng, khoå sôû moïi vieäc. Neân noùi Phaät phaùp ñeå

cha meï sanh loøng tin theâm phöôùc. Khoâng ñöôïc cuøng

vôùi tieåu nhi trong thaân toäc ngoài laâu, ñöùng laâu, noùi

chuyeän taïp, cöôøi giôõn. Khoâng ñöôïc hoûi vieäc phaûi quaáy,

toát xaáu trong hoï haøng. Khoâng ñöôïc ñi ñeâm. Neáu trôøi

toái phaûi ôû laïi, neân söû duïng rieâng giöôøng, ngoài nhieàu

naèm ít, moät loøng nieäm Phaät, vieäc roài lieàn veà, khoâng

ñöôïc löu luyeán ôû luoân.

19. KHAÁT THÖÏC:

Phaûi cuøng ñi vôùi ngöôøi laõo thaønh. Neáu khoâng coù

ngöôøi cuøng ñi, phaûi bieát choã naøo neân ñi. Ñeán cöûa ngoõ

nhaø ngöôøi neân ngaém xem cöû chæ, khoâng ñöôïc maát oai

nghi. Nhaø khoâng coù ñaøn oâng khoâng ñöôïc vaøo cöûa ngoõ.

Neáu muoán ngoài, tröôùc phaûi xem coi choã ngoài, coù ñoà ñao

binh thì khoâng neân ngoài; coù baûo vaät khoâng neân ngoài;

coù ñoà trang söùc hay aùo meàn cuûa phuï nöõ khoâng neân

ngoài. Muoán noùi kinh phaûi bieát luùc neân noùi, luùc khoâng

neân noùi. Khoâng neân noùi: “Cho toâi aên thì ngöôøi ñöôïc

phöôùc”. Khoâng neân tha thieát caàu xin ñoøi hoûi. Khoâng

ñöôïc roäng noùi nhaân quaû, mong caàu ñöôïc cho nhieàu.

Khoâng ñöôïc ñeán maõi nôi nhaø thaân tình, thí chuû thuaàn

thaønh hoaëc am vieän quen thaân ñoøi hoûi thöùc aên.

20. VAØO XOÙM LAØNG:

Coù vieäc caàn thieát cho Tam baûo vaø nuoâi bònh… môùi

vaøo. Khoâng coù vieäc caàn thieát, khoâng ñöôïc vaøo. Khoâng

ñöôïc ñi mau. Khoâng ñöôïc ñi hai tay ñaùnh ñaøng xa.

Khoâng ñöôïc vöøa ñi vöøa nhìn ngaém ngöôøi vaät hai beân.

Phaûi ngay mình nhìn thaúng phía tröôùc maø ñi. Khoâng

ñöôïc cuøng vôùi thieáu nieân vöøa ñi vöøa noùi chuyeän cöôøi

giôõn. Khoâng ñöôïc cuøng vôùi ngöôøi nöõ ñi sau hoaëc xen

keõ ñi tröôùc. Khoâng ñöôïc cuøng vôùi ngöôøi say, ngöôøi

cuoàng ñi sau hoaëc xen ñi tröôùc. Khoâng ñöôïc coá yù nhìn

Page 16: TRUØNG TRÒ TYØ-NI - nigioikhatsi.net fileSanh töû cuûa thaân phaøm trong luïc ñaïo luaân hoài, moãi thaân tuøy theo nghieäp nhaân cuûa mình maø thoï maïng coù

TAÄP II – QUYEÅN THÖÙ MÖÔØI TAÙM 445 446 TRUØNG TRÒ TYØ-NI SÖÏ NGHÓA TAÄP YEÁU

ngöôøi nöõ. Khoâng ñöôïc lieác maét ngoù ngöôøi nöõ. Neáu gaëp

baäc Toân tuùc, thaân thöùc, phaûi ñöùng qua moät beân, chuù yù

vaùi chaøo. Neáu gaëp nhöõng vieäc vui ñuøa, huyeãn thuaät,

quaùi laï, ñeàu khoâng neân xem. Neáu gaëp quan quyeàn, baát

luaän lôùn nhoû ñeàu phaûi traùnh ñi. Neáu gaëp keû ñaùnh

nhau thì phaûi traùnh xa maø ñi, khoâng ñöôïc ñöùng laïi

xem. Phaøm gaëp nöôùc haàm, nöôùc lôû, khoâng ñöôïc nhaûy

qua, coù ñöôøng neân ñi quanh, khoâng coù ñöôøng, moïi

ngöôøi ñeàu nhaûy thì ñöôïc pheùp nhaûy qua. Chaúng phaûi

beänh duyeân vaø vieäc gaáp khoâng ñöôïc côõi löøa, ngöïa…

Neáu coù duyeân söï taïm thôøi ñöôïc côõi, khoâng ñöôïc vì vui

maø duøng roi ñaùnh thuùc ngöïa chaïy mau. Khi veà chuøa,

khoâng ñöôïc khoe nhöõng caûnh töôïng kyø laï trong

thaønh phoá… maø mình ñaõ thaáy.

21. ÑI CHÔÏ:

Ñöøng tranh vaät maéc reû. Ñöøng ngoài nôi haøng cuûa

ngöôøi nöõ. Neáu bò ngöôøi xuùc phaïm, phöông tieän traùnh

ñi. Ñöøng theo tìm caàu giaù reû. Ñaõ höùa mua vaät cuûa

ngöôøi naøy, tuy vaät cuûa ngöôøi kia coù reû hôn, ñöøng boû

cuûa ngöôøi naøy laáy cuûa ngöôøi kia, khieán cho ngöôøi chuû

khoâng vui. Phaûi caån thaän, ñöøng baûo laõnh cho ai ñeå

roài phaûi maéc nôï.

22. LAØM VIEÄC KHOÂNG ÑÖÔÏC TÖÏ TIEÄN:

Ra vaøo tôùi lui phaûi thöa thaày tröôùc. May phaùp y

môùi phaûi thöa thaày tröôùc, maët phaùp y môùi phaûi thöa

thaày tröôùc. Caïo ñaàu phaûi thöa thaày tröôùc. Ñau beänh

uoáng thuoác phaûi thöa thaày tröôùc. Laøm vieäc cuûa chuùng

Taêng phaûi thöa thaày tröôùc. Muoán coù duïng cuï buùt giaáy

rieâng phaûi thöa thaày tröôùc. Neáu muoán tuïng kinh gì

phaûi thöa thaày tröôùc. Neáu ai cho mình vaät gì phaûi

thöa thaày tröôùc, thaày cho nhaän môùi nhaän. Mình

muoán duøng vaät gì cho ngöôøi phaûi thöa thaày tröôùc,

thaày ñoàng yù môùi cho. Ai ñeán mình möôïn vaät gì phaûi

thöa thaày tröôùc thaày chaáp thuaän môùi cho. Mình muoán

möôïn vaät gì cuûa ai phaûi thöa thaày tröôùc, thaày ñoàng yù

môùi möôïn. Khi thöa, thaày cho pheùp hay khoâng ñeàu

phaûi laøm leã, thaày khoâng cho pheùp khoâng ñöôïc coù yù

buoàn.

23. ÑI THAM HOÏC:

Muoán quyeát traïch vaán ñeà taâm ñòa, phaûi thöa thaày

ñeå bieát choã naøo coù theå ñeán tham vaán. Neáu thaày chöa

bieát roõ, phaûi hoûi caùc vò bieát tröôùc. Phaûi tìm caàu cho

ñöôïc baäc chôn Thieän tri thöùc môùi coù theå ñeán tham

vaán. Ngöôøi xöa noùi: “Phaûi coù ñuû con maét traïch phaùp

môùi tham vaán. Chöa coù con maét traïch phaùp, laïi

khoâng ñöôïc ngöôøi ñi tröôùc chæ veõ, maø luoáng töï ñi

haønh cöôùc, chæ ôû chaät chuøa, toán côm chaùo, maø taäp khí

coøn nguyeân, ñoái vôùi muïc ñích cuûa mình ñaâu coù ích gì.

Haõy caån thaän, neân caån thaän!

Ñi xa coát yeáu laø phaûi nöông baïn laønh. Khoâng ñöôïc

xem coi nuùi soâng, caûnh töôïng du lòch, nhìn ngaém cho

nhieàu, ñeå khoe khoang vôùi ngöôøi. Ñeán choã naøo, phaûi

ñeå haønh lyù beân ngoaøi, khoâng ñöôïc ñem thaúng vaøo

trong ñieän ñöôøng, moät ngöôøi coi haønh lyù, moät ngöôøi

Page 17: TRUØNG TRÒ TYØ-NI - nigioikhatsi.net fileSanh töû cuûa thaân phaøm trong luïc ñaïo luaân hoài, moãi thaân tuøy theo nghieäp nhaân cuûa mình maø thoï maïng coù

TAÄP II – QUYEÅN THÖÙ MÖÔØI TAÙM 447 448 TRUØNG TRÒ TYØ-NI SÖÏ NGHÓA TAÄP YEÁU

vaøo tröôùc hoûi chaøo, ñeå bieát pheùp taán chæ cuûa thöôøng

truï, sau ñoù môùi coù theå mang haønh lyù vaøo ñeå beân

trong.

24. GIAØ NAÏN ÑOÁI VÔÙI NGÖÔØI THOÏ CUÏ TUÙC GIÔÙI:

Coù 13 troïng naïn:

1) Phaù hoûng noäi ngoaïi ñaïo (töùc laø sau khi thoï Cuï

tuùc giôùi laïi vaøo trong ngoaïi ñaïo, nay trôû laïi caàu thoï

giôùi).

2) Phaù phaïm haïnh cuûa ngöôøi khaùc (töùc laø ngöôøi

thoï giôùi phaùp, moät trong baûy chuùng cuûa ñöùc Phaät, laàn

ñaàu tieân laøm cho hoï phaù giôùi caên boån).

3) Vaøo ñaïo vôùi taâm giaëc (taâm troäm phaùp) (töùc laø

chöa thoï Cuï tuùc giôùi maø leùn nghe Tyø-kheo thuyeát giôùi

vaø leùn coi Luaät taïng cuûa Tyø-kheo).

4) Keû huyønh moân (töùc laø naêm loaïi ngöôøi chaúng

phaûi nam).

5) Hai caên (töùc laø moät thaân maø coù caû hai caên nam

vaø nöõ).

6) Suùc sanh (loaøi roàng, loaøi quyû… bieán laøm hình

ngöôøi thoï Cuï tuùc giôùi).

7) Chaúng phaûi ngöôøi (nghóa laø chö thieân, A-tu-la,

quyû thaàn bieán laøm hình ngöôøi caàu thoï Cuï tuùc giôùi).

8) Phaïm toäi bò loaïi boû (töùc laø ñaõ töøng thoï naêm

giôùi, taùm giôùi, möôøi giôùi, Cuï tuùc giôùi, roài phaïm moät

trong boán giôùi troïng: Gieát ngöôøi, troäm 5 tieàn, haønh

daâm, ñaïi voïng ngöõ v.v…).

9) Gieát cha.

10) Gieát meï.

11) Gieát A-la-haùn.

12) Phaù hoøa hôïp Taêng.

13) Laøm cho thaân Phaät ra maùu.

Möôøi ba naïn treân maø phaïm phaûi moät naïn, neáu

ngöôøi chöa thoï giôùi thì khoâng cho thoï. Ñaõ thoï giôùi

roài, thì phaûi dieät taãn.

Möôøi saùu khinh giaø:

1) Khoâng ñöôïc ñoä ñaày tôù (Neáu ngöôøi chuû cho pheùp

thì ñöôïc).

2) Khoâng ñöôïc ñoä giaëc cöôùp (ngoaøi ngaøn daëm caûi

hoái tuøng thieän thì ñöôïc).

3) Khoâng ñöôïc ñoä ngöôøi maéc nôï (Traû roài hoaëc baø

con traû theá, chuû nôï xoùa cho, ñeàu ñöôïc).

4) Khoâng ñöôïc cho ngöôøi chöa ñuû 20 tuoåi thoï Cuï

tuùc giôùi (ñôïi ñuû 20 tuoåi thì ñöôïc).

5) Ñeán 9) Khoâng ñöôïc ñoä naêm haïng ngöôøi coù caùc

beänh: huûi, huûi traéng, ung thö, caøn tieâu7, ñieân cuoàng

(beänh laønh thì ñöôïc).

10) Cha meï khoâng cho pheùp, khoâng ñöôïc ñoä cho

xuaát gia (caàu xin cha meï thuaän cho thì ñöôïc).

7 Caøn tieâu: Xem cht. 6, Truøng trò q. 11 (baûn Vieät). Pāli, Vin. i.

72, naêm chöùng beänh: kuṭ ṭ haṃ (phung huûi), gaṇ ḍ o (ung nhoït),

kilāso (chaøm vaûy), soso (lao phoåi), apamāro (ñoäng kinh). (cht. Töù

phaàn luaät, HT Thích Ñoãng Minh dòch).

Page 18: TRUØNG TRÒ TYØ-NI - nigioikhatsi.net fileSanh töû cuûa thaân phaøm trong luïc ñaïo luaân hoài, moãi thaân tuøy theo nghieäp nhaân cuûa mình maø thoï maïng coù

TAÄP II – QUYEÅN THÖÙ MÖÔØI TAÙM 449 450 TRUØNG TRÒ TYØ-NI SÖÏ NGHÓA TAÄP YEÁU

11) Khoâng ñöôïc ñoä ngöôøi ñang laøm coâng chöùc (heát

aên löông hay caáp treân cho pheùp thì ñöôïc).

12) Khoâng ñöôïc cho ngöôøi khoâng coù y baùt hoaëc

möôïn y baùt cuûa ngöôøi khaùc thoï Cuï tuùc giôùi (neáu ngöôøi

cho möôïn höùa khi naøo ngöôøi ñoù coù ñuû môùi ñoøi, chöù

khoâng ñoøi lieàn thì ñöôïc).

13) Khoâng töï xöng teân.

14) Khoâng chòu goïi teân Hoøa thöôïng.

15) Baûo xin giôùi khoâng chòu xin.

16) Maëc aùo cuûa baïch y, maëc aùo vaø trang söùc theo

ngoaïi ñaïo.

Ngöôøi 60 tuoåi khoâng ñöôïc thoï giôùi Cuï tuùc, chæ cho

laøm Sa-di maø thoâi.

25. PHAÙP THÆNH HOØA THÖÔÏNG:

Khoâng coù Hoøa thöôïng thì khoâng thoï Cuï tuùc giôùi

ñöôïc. Hai Hoøa thöôïng cho ñeán nhieàu Hoøa thöôïng

cuõng khoâng thoï Cuï tuùc giôùi ñöôïc. Khi muoán thoï Cuï

tuùc giôùi, neáu vò Hoøa thöôïng tröôùc ñaây ñaõ trao möôøi

giôùi coøn soáng thì khoûi phaûi thænh Hoøa thöôïng khaùc.

Neáu Boån sö khoâng coøn, thì phaûi choïn vò Minh sö ñeå

thænh. Phaûi troáng vai beân höõu, quyø goái, chaép tay,

baïch:

- Con teân laø… Nay thænh Ñaïi ñöùc laøm Hoøa thöôïng.

Nguyeän Ñaïi ñöùc vì con laøm Hoøa thöôïng, con nöông

nôi Ñaïi ñöùc ñöôïc thoï giôùi Cuï tuùc. (noùi nhö vaäy 3 laàn).

26. DANH TÖÔÙNG SAÙU VAÄT CUÛA TYØ-KHEO:

1) An-ñaø-hoäi: Trung Hoa dòch laø Trung tuùc y, cuõng

goïi laø Taïp taùc y, laø y 5 ñieàu, moät daøi, moät ngaén, hoaëc

man ñieàu, hoaëc y 7 ñieàu, 9 ñieàu ñaõ cuõ ñeàu ñöôïc may

thaønh y An-ñaø-hoäi ñeå thoï trì. Tuøy theo thaân hình cuûa

moãi ngöôøi laáy beà ñöùng ba khuyûu tay, beà ngang naêm

khuyûu tay laøm chöøng möïc, coù theå giaûm, khoâng ñöôïc

taêng. Khoâng ñöôïc nhö ngaøy nay, may beà ñöùng ba

khuyûu tay, beà ngang saùu khuyûu tay. Hai y sau ñaây

ñeàu ñoàng nhö treân.

2) Uaát-ña-la-taêng: Trung Hoa dòch laø Thöôïng

tröôùc y, cuõng goïi laø Nhaäp chuùng y. Chính laø y 7 ñieàu,

hai daøi moät ngaén, neân caét roïc may thaønh. Neáu ít vaûi

thì duøng ñieàu thieáp cuõng ñöôïc. Hoaëc laø y 9 ñieàu vöøa

cuõ, may thaønh y Uaát-ña-la-taêng cuõng ñöôïc.

3) Taêng-giaø-leâ: Trung Hoa dòch laø Truøng y, cuõng

goïi laø Taïp toaùi y. Chính laø y 9 ñieàu, hai daøi moät

ngaén. Luaät Taêng kyø quy ñònh ñeán ñieàu thöù 15, khoâng

ñöôïc quaù, luaät Töù phaàn quy ñònh ñeán ñieàu thöù 19,

khoâng ñöôïc quaù. Luaät Caên baûn quy ñònh ñeán ñieàu thöù

25, khoâng ñöôïc quaù, neân caét roïc may thaønh. Ngöôøi

ngheøo neáu coù y Uaát-ña-la-taêng caét roïc may thaønh

ñieàu cuûa y Taêng-giaø-leâ cuõng ñöôïc.

4) Ni-sö-ñaøn: Trung Hoa dòch laø Toïa cuï, neân may

choàng hai lôùp, beà daøi baèng hai gang röôûi tay Phaät

(töùc laø 5 thöôùc nhaø Chaâu), beà roäng baèng hai gang tay

Phaät (töùc 4 thöôùc cuûa nhaø Chaâu). Khi naèm traûi toïa cuï

Page 19: TRUØNG TRÒ TYØ-NI - nigioikhatsi.net fileSanh töû cuûa thaân phaøm trong luïc ñaïo luaân hoài, moãi thaân tuøy theo nghieäp nhaân cuûa mình maø thoï maïng coù

TAÄP II – QUYEÅN THÖÙ MÖÔØI TAÙM 451 452 TRUØNG TRÒ TYØ-NI SÖÏ NGHÓA TAÄP YEÁU

ñeå khoûi nhôùp thaân. Khi ngoài traûi treân ñaát ñeå khoûi

nhôùp y.

5) Baùt-ña-la: Trung Hoa dòch laø ÖÙng löôïng khí,

laøm baèng ñaát hay baèng thieát, lôùn nhaát khoâng quaù ba

thaêng, nhoû nhaát khoâng quaù moät thaêng röôûi, söû duïng

khi ñi khaát thöïc.

6) Löï thuûy nang: Ñaõy loïc nöôùc laøm baèng luïa

moûng, mòn nhuyeãn. Khoâng ñöôïc ñi 20 daëm maø khoâng

coù ñaõy loïc nöôùc. Ñaây laø duïng cuï caàn thieát ñeå baûo veä

maïng soáng cuûa chuùng sanh, cöùu giuùp vaät theo loøng töø,

khoâng theå thieáu.

Keä vaø chuù ñaép y trong vaên cuûa luaät khoâng thaáy

cheùp, hình nhö khoâng buoäc phaûi duøng.

Trong luaät ñieàu quan troïng baäc nhaát cho baát cöù

luùc naøo, laø chuyeân tu Töù nieäm xöù quaùn. Vaäy khoâng

theå khoâng caáp baùch trình baøy ñeå ngöôøi xuaát gia tìm

caàu hoïc hoûi.

PHUÏ LUÏC:

Phaåm “Höõu y haønh” trong kinh Ñaïi thöøa ñaïi taäp

Ñòa taïng thaäp luaân ghi raèng:

Haïng ngöôøi ngu si ngaõ maïn, mang nhaõn hieäu Ñaïi

thöøa, hoï laø keû khoâng coù trí löïc, ñoái vôùi phaùp Nhò thöøa

hoï coøn meâ muoäi, huoáng nöõa laø hoï coù theå hieåu ñöôïc

Ñaïi thöøa. Ví nhö ngöôøi coù con maét bò khieám khuyeát

hö hoaïi, khoâng theå thaáy ñöôïc caùc maøu saéc. Vôùi ñöùc

tin bò hö hoaïi khieám khuyeát nhö vaäy, khoâng theå hieåu

ñöôïc Ñaïi thöøa. Khoâng coù khaû naêng uoáng heát nöôùc

trong ao, trong soâng thì laøm gì coù theå uoáng heát nöôùc

trong bieån caû ñöôïc. Khoâng hoïc taäp phaùp Nhò thöøa,

ñaâu coù theå hoïc ñöôïc Ñaïi thöøa. Tröôùc tin phaùp Nhò

thöøa, sau môùi coù theå tin Ñaïi thöøa. Khoâng coù loøng tin,

tuïng Ñaïi thöøa, lôøi noùi thaønh troáng roãng ñaâu coù ích gì!

Beân trong oâm laáy tö töôûng ñoaïn kieán thaät söï sai

quaáy, maø töï goïi laø Ñaïi thöøa, töùc laø khoâng phoøng hoä

caùi toäi loãi cuûa ba nghieäp, phaù hoaïi, laøm roái loaïn

Chaùnh phaùp cuûa Ta. Haïng ngöôøi aáy sau khi maïng

chung, nhaát ñònh ñoïa vaøo ñòa nguïc voâ giaùn.

Thieän nam töû! Coù caùc chuùng sanh, ñoái vôùi phaùp

cuûa Thanh vaên thöøa, Ñoäc giaùc thöøa chöa heà gia coâng

duøng söùc sieâng naêng tu taäp. Nhöõng chuùng sanh nhö

vaäy, vì caên cô chöa thuaàn thuïc, caên cô thaáp keùm. Daàu

coù chuùt ít tinh taán ñeå vì ngöôøi noùi Chaùnh phaùp vi

dieäu thaäm thaâm cuûa Ñaïi thöøa, thì ngöôøi noùi keû nghe,

caû hai ñeàu thu hoaïch laáy ñaïi toäi, cuõng laø traùi nghòch

vôùi taát caû caùc ñöùc Phaät. Taïi sao vaäy? Vì chuùng sanh

nhö vaäy thaät laø ngu si, töï goïi laø thoâng minh maãn ñaït

maø ñaõ sa vaøo choã ñoaïn dieät, vaáp phaûi tö töôûng ñieân

cuoàng, chaáp laáy luaän cöù khoâng nguyeân nhaân, ñoái vôùi

caùc nghieäp quaû sanh töôûng ñoaïn dieät, baùc khoâng coù

taát caû vieäc laønh, vieäc döõ, voïng noùi Ñaïi thöøa, phaù hoaïi,

roái loaïn phaùp cuûa Ta. Phi phaùp laïi noùi laø Chaùnh

phaùp, Chaùnh phaùp laïi noùi laø phi phaùp. Thaät chaúng

phaûi Sa-moân noùi laø Sa-moân, thaät laø Sa-moân laïi noùi

chaúng phaûi laø Sa-moân. Thaät chaúng phaûi Tyø-naïi-da noùi

laø Tyø-naïi-da, ngu si ñieân ñaûo, kieâu maïn taät ñoá, vôùi

Page 20: TRUØNG TRÒ TYØ-NI - nigioikhatsi.net fileSanh töû cuûa thaân phaøm trong luïc ñaïo luaân hoài, moãi thaân tuøy theo nghieäp nhaân cuûa mình maø thoï maïng coù

TAÄP II – QUYEÅN THÖÙ MÖÔØI TAÙM 453 454 TRUØNG TRÒ TYØ-NI SÖÏ NGHÓA TAÄP YEÁU

taâm beø ñaõng ñoái vôùi phaùp Ñaïi thöøa khen ngôïi uûng hoä,

khieán cho ñöôïc löu boá roäng raõi, ñoái vôùi phaùp cuûa

Thanh vaên thöøa, Ñoäc giaùc thöøa, huûy baùng ngaên chaën

trôû ngaïi, khoâng cho löu boá. Khoâng theå nhö söï thaät,

nöông vaøo phaùp cuûa Tam thöøa, boû theá tuïc xuaát gia,

thoï Cuï tuùc thaønh töïu taùnh Bí-soâ, cuõng khoâng nhö

thaät tu taäp taát caû thieän phaùp nhaân duyeân. Haïng

ngöôøi döïa vaøo luaän cöù baùc khoâng coù taát caû nhaân quaû

ñoaïn dieät nhö vaäy, tuy laø loaøi ngöôøi nhöng thaät laø

loaøi la-saùt (aùc quæ), trong töông lai voâ soá ñaïi kieáp khoù

ñöôïc thaân ngöôøi, maïng chung nhaát ñònh ñoïa vaøo ñòa

nguïc voâ giaùn, xoay quanh ra vaøo trong caùc ñöôøng khoå,

thoï caùc khoå naõo, khoù coù theå cöùu vôùt ñöôïc. Söï maát maùt

toäi loãi nhö vaäy ñeàu do chöa hoïc phaùp Nhò thöøa, maø

tröôùc vaøo Ñaïi thöøa.

Hoûi: Trong kinh Thaäp luaân, ñöùc Phaät raên daïy

trong toøng laâm moät caùch nghieâm maät raèng: Tröôùc

phaûi hoïc taäp phaùp Nhò thöøa môùi coù theå cho nghe hoïc

Chaùnh phaùp Ñaïi thöøa. Khoâng vaäy thì ngöôøi noùi, keû

nghe, caû hai ñeàu thu hoaïch laáy ñaïi toäi, cuõng laø traùi

nghòch vôùi taát caû caùc ñöùc Phaät. Sau laïi noùi: Trong

chuùng phaàn nhieàu phaïm phaûi toäi loãi maát maùt nhö

vaäy, ñeàu do chöa hoïc phaùp Nhò thöøa maø tröôùc ñaõ vaøo

Ñaïi thöøa. Thôøi nay, phaàn nhieàu coù keû nam ngöôøi nöõ

xuaát gia, chöa thoï giôùi Cuï tuùc, Sa-di… ñaõ ñi taét thoï

giôùi ñaïi Boà-taùt, cuõng coù ngöôøi xuaát gia tuy ñaõ laâu maø

chöa thoï naêm giôùi, nay ñeàu cho pheùp nghe dieäu phaùp

Voâ thöôïng, nhö vaäy laø nghóa theá naøo? Tröôøng hôïp

ñaëc bieät xin yeâu caàu giaûi quyeát. Song phaùp Ñaïi thöøa

vaø Tieåu thöøa thoâng caû ba taïng, nay sao chæ döïa treân

Luaät hoïc ñeå ñaët vaán ñeà?

Ñaùp: Chö Phaät noùi nhaèm ñeå ñoái trò caùc chöùng

beänh cuûa chuùng sanh khoâng ñoàng, tuy tuøy theo caên cô

coù khaùc, song cuoái cuøng choã quan yeáu ñeå trôû veà thì chæ

coù moät maø thoâi. Nhö trong kinh Thaäp luaân chæ

chuyeân noùi veà moät haïng ngöôøi chaáp Ñaïi thöøa huûy

baùng Tieåu thöøa nhö trong caâu hoûi ñaõ ñeà caäp tôùi.

Ngöôïc laïi, nhö trong kinh Phaùp vöông… laïi chuyeân

noùi veà moät haïng ngöôøi chaáp Tieåu thöøa huûy baùng Ñaïi

thöøa. Cho neân Ngaøi laïi noùi quyeát ñònh khoâng coù ba

thöøa. Ví nhö coù ngöôøi phaân bieät caên taùnh ba thöøa thì

thieät caên cuûa ngöôøi ñoù seõ ñoïa ñòa nguïc, vì hoï ñaõ phæ

baùng lôøi noùi chính thöùc cuûa chö Phaät. Cho neân ngaøi

Baïch Höông Sôn caân nhaéc hai nghóa naøy cho ñoù laø

ñieàu khoù. Song taïm thôøi thuyeát minh theo toân chæ cuûa

Phaùp Hoa, thì hai nghóa naøy chæ thoaùng qua; vì keû

ñoän caên neân phaûi duøng Tieåu thöøa ñeå Quyeàn tieáp. Vì

keû chaáp Tieåu thöøa cho neân phaûi duøng Nhaát thöøa ñeå

khai hieån. Quyeàn laø töø Nhaát thöøa thaät nghóa maø

Quyeàn hieän. Vaán ñeà Quyeàn coøn chöa bieát huoáng laø

bieát vaán ñeà Thaät. Cho neân goïi laø khoâng ñuû khaû naêng

uoáng nöôùc trong soâng, ñaâu coù theå uoáng heát nöôùc trong

bieån caû. Ñaây laø ñieåm maø trong kinh Thaäp luaân quôû

traùch. Thaät laø caùi Thaät trong Quyeàn. Khoâng ngoä ñöôïc

caùi Thaät thì caùi Quyeàn coù ích gì? Cho neân khoâng tin

Page 21: TRUØNG TRÒ TYØ-NI - nigioikhatsi.net fileSanh töû cuûa thaân phaøm trong luïc ñaïo luaân hoài, moãi thaân tuøy theo nghieäp nhaân cuûa mình maø thoï maïng coù

TAÄP II – QUYEÅN THÖÙ MÖÔØI TAÙM 455 456 TRUØNG TRÒ TYØ-NI SÖÏ NGHÓA TAÄP YEÁU

phaùp naøy laø ngöôøi taêng thöôïng maïn. Ñaây laø choã

trong kinh Phaùp vöông baøi xích. Nay neáu phaùt taâm

Ñaïi thöøa thì laáy ñoù laøm cô baûn, sau ñoù tuøy theo khaû

naêng, laàn löôït hoïc phaùp Quyeàn, Thaät cuûa Phaät thì ñaõ

khoâng bò kinh Phaùp vöông baøi xích maø cuõng chaúng

vaáp phaûi choã quôû traùch cuûa kinh Thaäp luaân. Sôû dó caùc

nöôùc beân Taây Vöùc ñeàu coù Boà-taùt Öu-baø-taéc, Boà-taùt Öu-

baø-di… Baûy chuùng ñaâu chaúng phaûi laø Ñaïi thöøa. Ñaïi

thöøa maø khoâng pheá boû nhöõng ñieàu kieåm ñieåm nhoû,

nhö 16 vò vöông töû Boà-taùt Sa-di trong kinh Phaùp hoa

töùc laø thaønh chöùng. Hoï tuy thoï Boà-taùt giôùi vaãn leã döôùi

chaân cuûa haøng Thanh vaên Tyø-kheo, ñaâu heà coù chuyeän

chaáp Ñaïi maø huûy baùng Tieåu. Neáu quyeát ñònh khoâng

cho Sa-di thoï Boà-taùt giôùi thì cuõng khoâng neân cho Öu-

baø-taéc v.v… thoï Boà-taùt giôùi. Nhö vaäy thì Boà-taùt chæ coù

Tyø-kheo vaø Tyø-kheo-ni hai chuùng maø thoâi, quyeát ñònh

khoâng coù baûy chuùng vaäy. Trong kinh Phaïm voõng noùi:

“Taát caû moïi ngöôøi coù taâm ñeàu neân cho thoï giôùi cuûa

Phaät”. Nhö vaäy laøm sao giaûi thích ñöôïc. Ñaâu phaûi

haïng caän truï Sa-di taát caû ñeàu nhö goã ñaù sao? Cho ñeán

nhö vaán ñeà cho pheùp nghe Voâ thöôïng dieäu phaùp, keát

duyeân vôùi Nhaát thöøa, khoâng thaáy choã naøo ngaên caám.

Chæ ñaùng ngaïi cho haïng ngöôøi xuaát gia chöa thoï naêm

giôùi. Traùi laïi, ngöôøi xuaát gia chöa thoï naêm giôùi, laïi

khoâng baèng keû taïi gia chöa thoï Tam quy hay sao?

Trong Ma-ha chæ quaùn noùi:

Ñôøi maït phaùp naøy ngöôøi ngu nghe noùi traùi Am-la

(quaû xoaøi) ngon ngoït, thích khaåu lieàn nhai luoân caû

haït, ñaéng caû mieäng, muøi vò ngoït cuûa traùi taát caû ñeàu

maát. Khoâng coù trí tueä, voäi vaøng nhai luoân caû haït moät

caùch thaùi quaù cuõng laïi nhö vaäy. Nghe noùi, chaúng phaûi

ñieàu phuïc, chaúng phaûi khoâng ñieàu phuïc, cuõng khoâng

ngaïi ñieàu phuïc, cuõng khoâng ngaïi khoâng ñieàu phuïc. Vì

voâ ngaïi neân goïi laø ñaïo voâ ngaïi. Vì voâ ngaïi neân khi

daâm daät höøng höïc beøn laøm vieäc phi phaùp, khoâng coù

chuùt hoå theïn, cuøng vôùi loaøi caàm thuù khoâng heà khaùc

nhau. Ñaây laø tröôøng hôïp aên muoái quaù nhieàu ñeå roài

maéc phaûi chöùng beänh khaùt nöôùc traàm troïng. Trong

kinh noùi: Tham ñaém phaùp voâ ngaïi, ngöôøi naøy caùch

Phaät xa, ví nhö trôøi vôùi ñaát. Trong Ñaïi kinh noùi raèng:

Noùi ta tu voâ töôùng, thì chaúng phaûi laø tu voâ töôùng, laø

chaáp vaøo chaúng ñieàu phuïc, chöù khoâng phaûi laø khoâng

chaáp. Cho ñeán laøm oâ nhuïc giôùi luaät; xaâm phaïm oâ

nhuïc Tam Baûo. Nhaø Chu, Phaät phaùp bò nghieâng ngaõ

ñeàu do vaán ñeà naøy. Ñoù goïi laø ñaïi trôû ngaïi chöù ñaâu

phaûi khoâng ngaïi?

Trong Boä Caên baûn ni-ñaø-na noùi:

Caùc ngöôi neáu do loøng tin xuaát gia trong giaùo

phaùp cuûa Ta, doác loøng tìm caàu Nieát-baøn, tinh taán tu

haønh, thì duø maëc y phuïc giaù trò baèng öùc kim ngaân,

phoøng nhaø choã ôû baèng 500 kim ngaân, thöùc aên ñaày ñuû

traêm vò, taát caû nhöõng thoï duïng nhö vaäy Ta ñeàu cho

pheùp, caùc ngöôi ñeàu coù theå tieâu thuï ñöôïc. Traùi laïi, neáu

Page 22: TRUØNG TRÒ TYØ-NI - nigioikhatsi.net fileSanh töû cuûa thaân phaøm trong luïc ñaïo luaân hoài, moãi thaân tuøy theo nghieäp nhaân cuûa mình maø thoï maïng coù

TAÄP II – QUYEÅN THÖÙ MÖÔØI TAÙM 457 458 TRUØNG TRÒ TYØ-NI SÖÏ NGHÓA TAÄP YEÁU

phaù troïng giôùi maø ôû trong truù xöù cuûa Taêng, cho ñeán

khoâng tieâu thuï ñöôïc duø chæ moät mieáng cuûa thöùc aên,

ñaát giaø-lam khoâng dung chöùa moät böôùc ñi cuûa hoï.

Luaät Thieän kieán noùi:

Taát caû vieäc laøm cuûa aùc phaùp, khoâng ai khoâng bieát,

khi môùi laøm thaàn hoä thaân lieàn thaáy bieát, keá ñoù ngöôøi

coù tha taâm bieát, roài ñeán thieân thaàn bieát. Ngöôøi nhö

vaäy, thieân thaàn ñeàu bieát heát, cho neân hoï keâu lôùn leân

vaø laàn löôït truyeàn cho nhau, keá tieáp ñeán trôøi Phaïm

Thieân, khaép caû coõi Voâ saéc, khoâng choã naøo laø khoâng

bieát.

Theo Luaät Taêng kyø:

Ñöùc Phaät quôû traùch söï che giaáu toäi loãi raèng:

“Phaïm giôùi coøn khoâng xaáu hoå, taïi sao saùm hoái laïi xaáu

hoå?” Ngaøi lieàn noùi baøi keä:

Ngöôøi che giaáu sa ñoïa,

Phaùt loà khoâng sa ñoïa.

Neân baûo ngöôøi che giaáu,

Phaùt loà ñeå khoûi ñoïa.

Kinh Tyø-ni maãu noùi:

Thaø nuoát hoøn saét noùng maø cheát chöù khoâng voâ giôùi

maø nhaän thöùc aên cuûa tín thí ñeå soáng.

Kinh Phaät taïng noùi:

Ngöôøi phaù giôùi khoâng neân maëc chieác aùo caø-sa vôùi

töôùng Thaùnh nhôn, duø chæ trong moät khaûy moùng tay.

Kinh Trì ñòa noùi:

Coù ñöôïc ba möôi hai töôùng khoâng phaûi do nhaân

naøo khaùc maø ñeàu laø do trì giôùi. Taïi sao vaäy? Vì ngöôøi

phaïm giôùi thì khoâng ñöôïc nhaän thaân ngöôøi cuûa keû haï

tieän, huoáng laø haûo töôùng cuûa ñaïi nhôn.

Kinh Boà-taùt thieän giôùi noùi:

Ba möôi hai töôùng tuy moãi choã ñeàu noùi nhaân

duyeân cuûa noù, song caùi nhaân duyeân chôn chaùnh ñoù laø

trì giôùi tinh taán. Taïi sao vaäy? Vì khoâng trì giôùi hay tu

haønh tinh taán, coøn khoâng ñöôïc thaân ngöôøi, huoáng laø

ba möôi hai töôùng.

Caám giôùi cuûa Thanh vaên, taát caû phaùp laønh ñeàu laø

caùi nhaân cuûa quaû Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc.

TRUØNG TRÒ TYØ-NI SÖÏ NGHÓA TAÄP YEÁU

HEÁT QUYEÅN THÖÙ MÖÔØI TAÙM