Podatki 2011/2012 wybrane zagadnienia podatkowe

Podatki 2011/2012 wybrane zagadnienia podatkoweMarta Szafarowska Warszawa, 6 grudnia 2011 r.

1

Agenda

Podatek VAT w 2011 r. i latach kolejnych

Planowane zmiany w podatkach dochodowych, VAT i Ordynacji Podatkowej w 2012 r.

Leasing - najnowsze orzecznictwo sądów administracyjnych oraz organów podatkowych

2

PODATEK VAT W 2011 r.

i

LATACH KOLEJNYCH

3

Nabycie i leasing

samochodów osobowych

zakres prawa do odliczenia VAT

w 2011/2012

oraz latach kolejnych

4

Odliczanie podatku VAT – samochody osobowe (1)

Art. 86 ust. 1 ustawy o VAT:W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego

Uwaga! W okresie 1.01.2011-31.12.2012 - wprowadzono ograniczenia:

w przypadku nabycia samochodów osobowych oraz innych pojazdów samochodowych o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony kwotę podatku naliczonego, stanowi 60 % kwoty podatku nie więcej jednak niż 6.000 zł (art. 3 ust. 1 ustawy nowelizującej z 16 grudnia 2010 r. Dz. U. Nr247, poz. 1652)

odliczenia podatku naliczonego nie stosuje się do nabywanych przez podatnika paliw silnikowych, oleju napędowego oraz gazu, wykorzystywanych do napędu samochodów osobowych oraz innych pojazdów samochodowych, o których mowa w art. 3 ust. 1. (art. 4 ustawy nowelizującej z 16 grudnia 2010 r.)

5


Ograniczenie w prawie do odliczenia NIE dotyczy przypadków, gdy przedmiotem działalności podatnika jest:

odprzedaż samochodów (pojazdów) lub oddanie w odpłatne używanie samochodów (pojazdów) na

podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innych umów o podobnym charakterze i te samochody (pojazdy) są przez podatnika przeznaczone wyłącznie do wykorzystania na te cele przez okres nie krótszy niż sześć miesięcy.

„Tego rodzaju działalność powinna być przez podatnika rzeczywiście prowadzona albo też co najmniej z okoliczności towarzyszących nabyciu samochodów powinno wynikać, że podatnik miał zamiar podjąć tego rodzaju działalność” (interpretacja indywidualna Dyrektora IS w Łodzi nr IPTPP2/443-268/11-5/JN z 22 września 2011 r.)

6


Od 1 stycznia 2013 r.:

ograniczenie w prawie do odliczenia NIE będzie dotyczyć pojazdów samochodowych, w których liczba miejsc (siedzeń) łącznie z miejscem dla kierowcy wynosi:• 1 - jeżeli dopuszczalna ładowność jest równa lub większa niż 425 kg,• 2 - jeżeli dopuszczalna ładowność jest równa lub większa niż 493 kg,• 3 lub więcej - jeżeli dopuszczalna ładowność jest równa lub

większa niż 500 kg

ograniczenie w prawie do odliczenia NIE będzie dotyczyć przypadków, gdy:• odprzedaż lub • oddanie w odpłatne używanie tych samochodów (pojazdów) na

podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innych umów o podobnym charakterze

- stanowi przedmiot działalności podatnika

7


Od 1 stycznia 2013 r.:

• Dopuszczalna ładowność pojazdów oraz liczba miejsc (siedzeń) określona jest na podstawie wyciągu ze świadectwa homologacji lub odpisu decyzji zwalniającej z obowiązku uzyskania świadectwa homologacji, wydawanych zgodnie z przepisami prawa o ruchu drogowym. (art. 86a ust. 4 obowiązujący od 1.01.2013 r.).

• Samochody, które w wyciągu ze świadectwa homologacji nie mają określonej dopuszczalnej ładowności lub liczby miejsc, uznaje się również za samochody osobowe.

8

Samochody osobowe –opodatkowanie prywatnego użytku

• Do 31 grudnia 2012 r. nie stosuje się art. 8 ust. 2 ustawy o VAT, w przypadku wykorzystywania przez podatnika samochodów osobowych oraz innych pojazdów samochodowych na cele niezwiązane z prowadzeniem przedsiębiorstwa (np. na cele prywatne pracowników).

• Ustawa z 15.04.2011 r. o zmianie ustawy o rachunkowości i innych ustaw (art. 6): – Do 31 grudnia 2012 r. nie stosuje się art. 8 ust. 2 ustawy o

VAT w przypadku wykorzystywania przez podatnika, na cele niezwiązane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, samochodów osobowych oraz innych pojazdów samochodowych, przy nabyciu których kwotę podatku naliczonego stanowiło 50 % lub 60 % kwoty podatku, nie więcej jednak niż odpowiednio 5.000 zł lub 6.000 zł.

– Zgodnie z ustawą – powyższe przepisy wchodzą w życie z mocą od dnia 1 stycznia 2011 r.

Nieodpłatne wydania towarów

i

nieodpłatne świadczenie usług

10

Nieodpłatne wydanie towarów (1)

• Do 31.03.2011 r. Za odpłatną dostawę towarów uważało się także:• przekazanie przez podatnika towarów na cele inne niż związane z

prowadzonym przez niego przedsiębiorstwem, w szczególności:• przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego

pracowników, etc.,• wszelkie inne przekazanie towarów bez wynagrodzenia, w

szczególności darowizny- jeżeli podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia VAT w

całości lub w części.

• Wyłączenie dla przekazywanych drukowanych materiałów reklamowych i informacyjnych, prezentów o małej wartości i próbek.

• Do 31.03.2011 nieodpłatne wydania towarów na cele związane z prowadzonym przedsiębiorstwem nie podlegały opodatkowaniu VAT (co potwierdziły liczne wyroki NSA).

11


• Od 1.04.2011 r. - za odpłatną dostawę towarów uważa się także:

• przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów, w szczególności:• przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste

podatnika lub jego pracowników, etc.,• wszelkie inne darowizny

- jeżeli przy nabyciu tych towarów podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia VAT w całości lub w części.

• Wyłączenie dla przekazywanych drukowanych materiałów reklamowych i informacyjnych, prezentów o małej wartości i próbek.

12


• Od 1.04.2011 r. wszelkie nieodpłatne wydania towarów podlegają opodatkowaniu, bez względu na cel przekazania (o ile podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia VAT)

• Opodatkowane są więc również wydania na cele związane z prowadzonym przedsiębiorstwem, w tym:• wydania na cele reklamy• wydania na cele reprezentacji• wydania na cele wsparcia sprzedaży

• Podatek VAT należny może być zaliczany do kosztów uzyskania przychodów, nawet jeśli wartość netto nie stanowi kosztu uzyskania przychodów (np. wydania na cele reprezentacji).

13

Prezenty o małej wartości i próbki

Prezenty o małej wartości – przekazywane jednej osobie towary:• o łącznej wartości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty

100 zł, jeżeli podatnik prowadzi ewidencję pozwalającą na ustalenie tożsamości tych osób

• których przekazania nie ujęto w ewidencji, jeżeli jednostkowa cena nabycia towaru (bez podatku), a gdy nie ma ceny nabycia, jednostkowy koszt wytworzenia, określone w momencie przekazywania towaru, nie przekraczają 10 zł.

• Próbka oznacza:• niewielką ilość towaru reprezentującą określony rodzaj lub kategorię

towarów, • która zachowuje skład oraz wszystkie właściwości fizyczne,

fizykochemiczne i chemiczne lub biologiczne towaru, • przy czym ilość lub wartość przekazywanych (wręczanych) przez

podatnika próbek nie wskazuje na działanie mające charakter handlowy. 14

Nieodpłatne świadczenie usług (1)

• Do 31.03.2011 r. za odpłatne świadczenie usług uznawało się także:

• nieodpłatne świadczenie usług:• na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, etc. • wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług, jeżeli nie

są one związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa,

- jeżeli podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia VAT w całości lub w części.

15


• Od 1.04.2011 r. za odpłatne świadczenie usług uznaje się także:

(1) użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, etc.

- jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu tych towarów;

(2) nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, etc. oraz

- wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

16


• użycie towarów do celów innych niż działalność gospodarcza – opodatkowane wyłącznie gdy podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia VAT przy nabyciu towarów

• pozostałe nieodpłatne świadczenie usług – podlega opodatkowaniu niezależnie od tego, czy podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia VAT czy nie (np. nieodpłatne świadczenia medyczne dla pracowników)

17


• Przykład 1. Udostępnienie samochodu pracownikowi• Firma przeprowadzkowa udostępnia samochód ciężarowy

pracownikowi, aby mógł się przeprowadzić• Czy nieodpłatne użyczenie podlega opodatkowania VAT:• jeżeli firma przeprowadzkowa odliczyła VAT przy zakupie

samochodu?• jeżeli firma przeprowadzkowa nie odliczyła VAT przy zakupie

samochodu (np. zwolniony od VAT samochód używany)?

• Czy użyczenie podlegałoby opodatkowaniu, gdyby dotyczyło samochodu osobowego?

• Czy sytuacja wyglądałaby inaczej gdyby firma przeprowadzkowa dokonałaby samodzielnie przeprowadzki pracownika?

18


Przykład 2. Świadczenia dla pracowników:• Podatnik nabywa bilety do kina, które następnie przekazuje

pracownikom• Podatnik nabywa także usługi gastronomiczne dla pracowników

(darmowe obiady)• Czy podatnik ma prawo do odliczenia VAT:

• z faktury za bilety do kina?• z faktury za usługę gastronomiczną? Z faktury za usługę

stołówkową?• Czy podatnik ma obowiązek naliczyć VAT przy przekazaniu

pracownikom:• biletów do kina?• usługi gastronomicznej? usługi stołówkowej?

• Czy te świadczenia podlegają VAT, jeśli są finansowane z ZFŚS?

19


Przykład 3. Świadczenia dla pracowników:• Podatnik zapewnia pracownikom zbiorowy transport do zakładu

pracy• Podatnik zapewnia posiłki w trakcie szkoleń i narad pracowniczych

– Czy jest świadczeniem na cele inne niż działalność gospodarcza:• zapewnienie transportu do miejsca pracy? (wyrok ETS C-258/95,

Julius Fillibeck Sohne)• zapewnienie posiłków w trakcie spotkań służbowych? (wyrok ETS

C-371/07, Danfoss i Astra Zeneca)

20

Stawki VAT w 2011

i

kolejnych latach

21

22

Stawki VAT (1)

• W okresie od 1 stycznia 2011 r. do 31 grudnia 2013 r.:• stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art.

109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%• stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 2, art. 120

ust. 2 i 3 oraz w tytule załącznika nr 3 do ustawy, wynosi 8%

• stawka zryczałtowanego zwrotu podatku, o której mowa w art. 115 ust. 2, wynosi 7%

• stawka ryczałtu, o której mowa w art. 114 ust. 1, wynosi 4%.

23

Stawki VAT (2)Ale:• Jeśli relacja długu publicznego do PKB na 31.12.2011 r.,

przekroczy 55%: – od 1.07.2012 r. do 30.06.2013 r. oraz od 1.01.2015 r.

do 31.12.2015 r. stawki VAT wyniosą 24%, 9%, 6%,– od 1.07.2013 r. do 31.12.2014 r. stawki VAT wynoszą 25%,

10%, 7%,– od 1.01.2016 r. do 31.12.2016 r. stawki VAT wynoszą 23%,

8%.

• Możliwość wzrostu stawek VAT o 1 pkt procentowy jeśli relacja długu publicznego do PKB przekroczy 55% - podwyższona stawka obowiązywałaby od 1 lipca 2012 r. do 30 czerwca 2013 r.

• Relacja długu publicznego jest ogłaszana przez Ministra Finansów, w terminie do 31 maja 2012 r.

Zmiany stawek VAT – przepisy przejściowe

• Od stycznia 2011 r. w art. 41 wprowadzono:

• Ust. 14a. W przypadku czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem, która została wykonana przed dniem zmiany stawki podatku, dla której obowiązek podatkowy powstaje w dniu zmiany stawki podatku lub po tym dniu, czynność ta podlega opodatkowaniu według stawek podatku obowiązujących dla tej czynności w momencie jej wykonania.

• Ust. 14b. Czynności, dla których w związku z ich wykonywaniem ustalane są następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń, uznaje się za wykonane z upływem każdego okresu, do którego odnoszą się te rozliczenia lub płatności, z zastrzeżeniem ust. 14c.

Zmiany stawek VAT – przepisy przejściowe

• Ust. 14c. W przypadku gdy okres, do którego odnosi się rozliczenie lub płatność, obejmuje dzień zmiany stawki podatku, czynność uznaje się za wykonaną:

• 1) w dniu poprzedzającym dzień zmiany stawki podatku – w zakresie jej części wykonywanej do dnia poprzedzającego dzień zmiany stawki podatku;

• 2) z upływem tego okresu - w zakresie jej części wykonywanej od dnia zmiany stawki podatku.

• Jeśli nie jest możliwe określenie tej części, uznaje się, że czynność jest wykonywana proporcjonalnie.

Zmiany stawek VAT – przepisy przejściowe• Przepisy przejściowe

• Ust. 14f. Zmiana stawki podatku w odniesieniu do czynności, która zostanie wykonana w dniu zmiany stawki podatku lub po tym dniu, w związku z którą otrzymano całość lub część należności, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, nie powoduje zmiany wysokości opodatkowania całości lub części należności, otrzymanej przed dniem zmiany stawki podatku.

• Ust. 14g. Przepisów ust. 14a–14f nie stosuje się w przypadku importu towarów lub wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, dla których to czynności wysokość opodatkowania podatkiem określa się według stawek podatku obowiązujących w dniu powstania obowiązku podatkowego.

Poszerzenie zakresu opodatkowania

transakcji z zastosowaniem

mechanizmu „reverse charge”

27

Samonaliczanie podatku – reverse charge (1)

Art. 17. ust. 1. Podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne:

4) będące usługobiorcami usług świadczonych przez podatników nieposiadających siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju;

5) nabywające towary, jeżeli dokonującym ich dostawy na terytorium kraju jest podatnik nieposiadający siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju

Art. 28b. 1. Miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej (…)

2. W przypadku gdy usługi są świadczone dla stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej podatnika, które znajduje się w innym miejscu niż jego siedziba działalności gospodarczej, miejscem świadczenia tych usług jest to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej

28


1) Siedziba działalności gospodarczej

Art.10 Rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) Nr 282/2011 z dnia 15 marca 2011 r.

miejsce, w którym wykonywane są funkcje naczelnego zarządu przedsiębiorstwa.

w celu ustalenia miejsca, uwzględnia się miejsce, w którym zapadają istotne decyzje dotyczące ogólnego zarządzania przedsiębiorstwem, adres zarejestrowanej siedziby przedsiębiorstwa, i miejsce posiedzeń zarządu przedsiębiorstwa.

w przypadku gdy te kryteria nie pozwalają z całkowitą pewnością określić miejsca siedziby działalności gospodarczej podatnika, decydującym kryterium jest miejsce, w którym zapadają istotne decyzje dotyczące ogólnego zarządzania przedsiębiorstwem.

sam adres pocztowy nie może być uznany za miejsce siedziby działalności gospodarczej podatnika

29


2) Stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej Art. 11 Rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) Nr 282/2011

dowolne miejsce - inne niż miejsce siedziby działalności gospodarczej podatnika, które charakteryzuje się:

wystarczającą stałością; odpowiednią strukturą w zakresie zaplecza personalnego i technicznego,

by umożliwić mu odbiór i wykorzystywanie usług świadczonych do własnych potrzeb tego stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej.

dowolne miejsce - inne niż miejsce siedziby działalności gospodarczej podatnika, które charakteryzuje się wystarczającą stałością oraz odpowiednią strukturą w zakresie zaplecza personalnego i technicznego, by umożliwić mu świadczenie usług (…)

fakt posiadania numeru identyfikacyjnego VAT sam w sobie nie jest wystarczający, by uznać, że podatnik posiada stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej 30


1) Nabycie usług od podmiotu zagranicznego podlega opodatkowaniu VAT w kraju siedziby usługobiorcy:

należy rozpoznać import usług w deklaracji VAT obowiązek podatkowy, co do zasady, powstaje z momentem wykonania usługi należy wystawić z tego tytułu fakturę wewnętrzną zasadniczo kwota podatku VAT naliczonego odpowiada kwocie VAT należnego i

może być wykazana w tej samej deklaracji VAT (brak efektu cash flow)

2) Świadczenie usług przez podmiot polski na rzecz podatników z UE lub państw trzecich nie podlega opodatkowaniu VAT w Polsce:

podatnik polski nie nalicza VAT w Polsce na fakturze należy umieścić informację, że VAT rozliczy nabywca bądź referencję do

odpowiednich przepisów w deklaracji VAT należy wykazać wartość netto usługi moment wykazania – jak dla importu usług należy wykazać wartość netto usługi w Informacji podsumowującej

31

Rozliczenie VAT przez nabywcę (1)

* dotyczy sytuacji, gdy usługa nie jest świadczona ze stałego miejsca prowadzenia działalności podmiotu zagranicznego, zlokalizowanego w Polsce

32

Usługa związana z nieruchomością, świadczona przez podatnika zarejestrowanego dla celów VAT w Polsce

opcjonalne niemożliwe

Usługa związana z nieruchomością, świadczona przez podatnika niezarejestrowanego dla celów VAT w Polsce

opcjonalne obowiązkowe

Pozostałe usługi opodatkowane w Polsce opcjonalne obowiązkowe

Dostawa towarów opodatkowana w Polsce opcjonalne obowiązkowe

Nabycie towaru / usługi od podmiotu zagranicznego *

Rozliczenie VAT przez krajowego nabywcę

do 3.2011 od 4.2011Usługa, dla której miejsce świadczenia określa art. 28b (zasada ogólna)

obowiązkowe obowiązkowe

• Przykład 1. Instalacja• Instalacja okablowania na terenie hali produkcyjnej przez spółkę X

(podmiot niemiecki, zarejestrowany dla celów VAT w Polsce) na rzecz polskiego nabywcy (spółka Y – np. firma leasingowa)

• Który podmiot (X czy Y) rozliczy VAT, jeśli:• przedmiotem transakcji jest świadczenie usługi związanej z

nieruchomością?• przedmiotem transakcji jest dostawa towaru z montażem?• przedmiotem transakcji jest dostawa towaru z montażem, a

spółka X, w związku z realizacją kontraktu, posiada w Polsce stałe miejsce prowadzenia działalności?

Rozliczenie VAT przez nabywcę – przykład 1

33

Przykład 2. Sprzedaż licencji na oprogramowanie• X - Spółka niemiecka, posiadająca w Polsce oddział (SMPD),

zarejestrowana dla celów VAT w Polsce• Y – Spółka z siedzibą w Polsce, nabywa oprogramowanie od spółki X

• Jeżeli świadczenie realizowane jest przez Oddział, czyli stałe miejsce prowadzenia działalności (fixed establishment) – VAT obowiązkowo rozlicza sprzedawca

• Jeżeli świadczenie realizowane jest przez centralę spółki X– VAT obowiązkowo rozlicza nabywca

• Kryteria? Brak wskazówek w Ustawie o VAT, należy sprawdzić, jakie funkcje są realizowane przez centralę i oddział• kto zawiera umowę (centrala czy oddział)• jakim numerem VAT posługuje się sprzedawca• kto faktycznie wykonuje usługę / dokonuje dostawy towaru

Rozliczenie VAT przez nabywcę – przykład 2

34

• Rozliczenie VAT przez nabywcę jest od 1.04.2011 stosowane także w transakcjach między podmiotami krajowymi:• nabycie złomu / odpadów przetwarzalnych wymienionych w

załączniku nr 11 (od 1.07) - art. 17 ust. 1 pkt 7• nabycie usług w zakresie przenoszenia uprawnień do emisji do

powietrza gazów cieplarnianych - art. 17 ust. 1 pkt 8

• Sprzedawca wykazuje w deklaracji jedynie wartość netto sprzedaży

• Sprzedawcy przysługuje prawo do odliczenia VAT przy nabyciu towarów i usług związanych z powyższymi transakcjami

• Jeżeli sprzedawca wystawi fakturę z podatkiem VAT, nabywcy nie przysługuje prawo do odliczenia VAT naliczonego (dodany art. 88 ust. 3a pkt 7)

Rozliczenie VAT przez nabywcę (5)

35

Fakturowanie elektroniczne

-

warunki i orzecznictwo

organów podatkowych

36

Przesyłanie faktur w formie elektronicznej – do 2010 r.

• Faktury wysyłane w formie elektronicznej pod warunkiem, że autentyczność ich pochodzenia i integralność ich treści były zagwarantowane:

• bezpiecznym podpisem elektronicznym, weryfikowanym za pomocą ważnego kwalifikowanego certyfikatu, lub

• poprzez wymianę danych elektronicznych (EDI), jeżeli zawarta umowa, dotycząca tej wymiany, przewiduje stosowanie procedur gwarantujących autentyczność pochodzenia faktury i integralność danych.

37

Przesyłanie faktur w formie elektronicznej – od 01.2011 r.

• Faktury mogą być wysyłane w formie elektronicznej pod warunkiem zapewnienia autentyczności pochodzenia i integralność treści

• autentyczność pochodzenia faktury - pewność co do tożsamości dokonującego dostawy towarów lub usługodawcy albo wystawcy faktury

• integralność treści faktury – brak zmian danych, które powinna zawierać faktura

• Bezpieczny podpis elektroniczny i EDI nie są obowiązkowe. Są wymienione jedynie jako rozwiązania przykładowe

• Powyższe zasady odnoszą się do faktur pierwotnych oraz faktur korygujących

38

Przechowywanie faktur w formie elektronicznej – od 01.2011 r.

• Faktury przesłane drogą elektroniczną są przechowywane w podziale na okresy rozliczeniowe, w dowolny sposób zapewniający:

• autentyczność pochodzenia, integralność treści i czytelność tych faktur od momentu ich wystawienia do czasu upływu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego

• łatwe ich odszukanie

• organowi podatkowemu lub organowi kontroli skarbowej na żądanie, bezzwłoczny dostęp do faktur

• Te same wymogi odnoszą się do przechowywania faktur przesłanych drogą papierową

39

• Jak zapewnić autentyczność pochodzenia?• potwierdzony adres e-mail osoby wysyłającej fakturę?

• Jak zapewnić integralność treści? • czy chodzi o pewność, że w dokumencie nie da się dokonać

zmian? • czy może o pewność, że w przypadku wprowadzenia zmian

będzie wiadome, że plik został zmodyfikowany?

• Wymóg zapewnienia autentyczności pochodzenia i integralności treści odnosi się także do przechowywania faktur papierowych (§ 21 rozporządzenia fakturowego).

Faktury w pdf, przesyłane e-mailem (1)

40

Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 21.02.2011, sygn. IPPP1-443-1175/10-4/EK

• „… należy stwierdzić, że obecnie obowiązujące regulacje prawne dopuszczają możliwość przesyłania faktur e-mailem w postaci pliku PDF.

• Zatem przesyłanie jak i otrzymywanie faktur w formie pliku PDF stanowiącego załącznik do e-maila skierowanego do odbiorcy faktury jest równoważne w skutkach podatkowych z otrzymaniem faktury papierowej…

• … o ile zostanie zapewniona autentyczność pochodzenia i integralność treści przedmiotowych faktur”


41

Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 14.02.2011, sygn. IPPP1-443-1119/10-4/AS

• „faktyczna ocena wypełnienia przez Wnioskodawcę wymogów określonych w § 21 ust. 2-4 rozporządzenia (…) [fakturowego – przyp.] oraz § 4 i § 6 rozporządzenia (…) [w sprawie faktur elektronicznych] może być zweryfikowana tylko w toku postępowania podatkowego lub kontrolnego prowadzonego na podstawie odpowiednich przepisów proceduralnych”.


42

Prawo do odliczania VAT

oraz

ograniczenia tego prawa w świetle

orzecznictwa

sądów administracyjnych

43

44

Odliczenie VAT (1)

• Podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych

• Wyjątki od powyższej zasady:• możliwość odliczenia podatku naliczonego związanego z

transakcjami, których miejsce świadczenia znajduje się poza Polską, pod warunkiem, że odliczenie przysługiwałoby, gdyby czynności zostały wykonane w Polsce, a podatnik posiada dokumenty potwierdzające związek podatku naliczonego z tymi czynnościami

• nabycie towarów i usług w związku z określonymi usługami finansowymi i bankowymi świadczonymi na rzecz podmiotów spoza UE lub związanymi z eksportem towarów.

45

Odliczenie VAT (2)• Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego powstaje:• w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę albo

dokument celny, • w rozliczeniu za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy z tytułu

importu usług, WNT lub od dostawy towarów, dla której podatnikiem jest nabywca,

• w rozliczeniu za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy w podatku należnym od importu towarów rozliczanego zgodnie z art. 33a (tj. w deklaracji VAT),

• w przypadku nabycia towarów i usług, o których mowa w art. 19 ust. 13 pkt 1 (media), jeżeli faktura zawiera informację, jakiego okresu dotyczy - w rozliczeniu za okres, w którym przypada termin płatności.

• Możliwość odliczenia VAT w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych.

• Brak odliczenia w powyższych terminach – możliwość odliczenia poprzez korektę deklaracji za okres, w którym wystąpiło prawo do obniżenia podatku należnego, nie później jednak niż w ciągu 5 lat licząc od początku roku, w którym wystąpiło prawo do odliczenia.

46

Odliczenie VAT (3)• W przypadku otrzymania faktury przed nabyciem prawa do

rozporządzania towarem jak właściciel albo przed wykonaniem usługi, prawo do odliczenia podatku naliczonego powstaje z chwilą nabycia prawa do rozporządzania towarem lub z chwilą wykonania usługi (nie dotyczy importu usług, WNT i dostawy towarów, dla której podatnikiem jest nabywca)

• Przepisu powyższego nie stosuje się do przypadków, gdy:• faktura dokumentuje czynności, od których obowiązek

podatkowy powstał zgodnie z art. 19 ust. 13 pkt 1, 2, 4, 7, 9-11,

• nabycie prawa do dysponowania towarem jak właściciel lub wykonanie usługi nastąpiło przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej, w której podatnik dokonał odliczenia podatku naliczonego

47

Brak prawa do odliczenia VAT (1)• W związku z nabyciem:• usług noclegowych i gastronomicznych (z wyjątkiem nabycia

gotowych posiłków przeznaczonych dla pasażerów przez podatników świadczących usługi przewozu osób),

• W przypadku gdy:• sprzedaż została udokumentowana fakturami lub fakturami

korygującymi:– wystawionymi przez podmiot nieistniejący,– w których kwota podatku wykazana na oryginale faktury lub faktury

korygującej jest różna od kwoty wykazanej na kopii,• transakcja udokumentowana fakturą nie podlega

opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku,• wystawiono więcej niż jedną fakturę dokumentującą tę samą

sprzedaż,

48

Brak prawa do odliczenia VAT (2)• W przypadku gdy:• wystawione faktury, faktury korygujące lub dokumenty celne:

– stwierdzają czynności, które nie zostały dokonane - w części dotyczącej tych czynności,

– podają kwoty niezgodne z rzeczywistością - w części dotyczącej tych pozycji, dla których podane zostały kwoty niezgodne z rzeczywistością,

– potwierdzają czynności, do których mają zastosowanie przepisy art. 58 i 83 Kodeksu cywilnego - w części dotyczącej tych czynności;

• faktury, faktury korygujące wystawione przez nabywcę zgodnie z odrębnymi przepisami nie zostały zaakceptowane przez sprzedającego,

• wystawiono faktury, w których została wykazana kwota podatku w stosunku do czynności opodatkowanych, dla których nie wykazuje się kwoty podatku na fakturze - w części dotyczącej tych czynności.

49

Odliczenie VAT - orzecznictwo • Wyrok NSA z 11.05.2011 (I FSK 196/11):• Podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia VAT nawet wówczas, gdy

kontrahent nie był zarejestrowany, pod warunkiem że faktura zawiera informacje niezbędne do ustalenia tożsamości jej wystawcy. Jeżeli faktycznie nie doszło do transakcji to kwestia braku rejestracji jest bez znaczenia. W takiej sytuacji podatnik w ogóle nie ma prawa do odliczenia VAT.

• Wyrok WSA we Wrocławiu z 12.01.2011 r. (I SA/Wr 600/10):• W sytuacjach, w których dostawy zrealizowane zostały na rzecz

podatnika, który nie wiedział lub nie mógł wiedzieć o tym, że dana transakcja była wykorzystana do celów oszustwa, które zostało popełnione przez sprzedawcę, nie może być pozbawiony prawa do odliczenia podatku naliczonego. Nie jest jednak możliwe postawienie znaku równości między transakcjami obciążonymi ryzykiem gospodarczym a transakcjami dokonywanymi w celu oszustwa podatkowego, o którym podatnik dokonujący danych transakcji wiedział lub powinien był wiedzieć przy zachowaniu należytej staranności.

50

Odliczenie VAT - orzecznictwo • Wyrok WSA we Wrocławiu z 09.11.2010 r. (I SA/Wr 1100/10)• W razie dokonania zapłaty na podstawie otrzymanej faktury VAT, przed

wykonaniem dostawy lub usługi, faktura taka nie jest uważana za fakturę o której mowa w art. 88 ust. 3a pkt 4 lit. a) u.p.t.u., a odliczenie podatku może nastąpić za okres, w którym powstaje obowiązek podatkowy z tytułu otrzymania płatności przez wykonawcę (wystawcę faktury).

• Wyrok NSA z 06.10.2010 r. (I FSK 1508/09)• Wydatki na galę i bankiet mogą być związane z działalnością

gospodarczą podatnika i dają mu prawo do odliczenia podatku VAT, jeśli są one częścią zorganizowanej konferencji i mają na celu działania marketingowe skierowane do klientów. A zatem działania takie nie mogą być uznane jako ściśle związane zakupem artykułów luksusowych, rozrywką lub reprezentacją. A zatem wskazane wydatki nie są objęte hipotezą art. 17 ust. 6 VI Dyrektywy.

Obrót wierzytelnościami

w świetle

najnowszego orzecznictwa

51

Opodatkowanie obrotu wierzytelnościami (1)

• Artykuł 135 ust. 1 lit. d) Dyrektywy 2006/112: • państwa członkowskie zwalniają transakcje, łącznie z

pośrednictwem, dotyczące rachunków depozytowych, rachunków bieżących, płatności, przelewów, długów, czeków i innych zbywalnych instrumentów finansowych, z wyłączeniem windykacji należności.

• Art. 43 ust. 1 ustawy o VAT• zwolnieniu od podatku VAT podlegają usługi w zakresie

depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli

• Usługi wyłączone ze zwolnienia od podatku VAT:• czynności ściągania długów, w tym factoringu

52


Wątpliwości czy dla celów podatku VAT nabycie wierzytelności w drodze przelewu (cesji) należy uznać za:

usługę podlegającą zwolnieniu od podatku VAT? usługę ściągania długów lub factoringu podlegające

opodatkowaniu VAT według stawki podstawowej (23%)? czynność wyłączoną z opodatkowania VAT?`

NSA postanowieniem z 29 kwietnia 2010 r. (sygn. akt I FSK 375/09) przekazał powyższą kwestię do rozpoznania składowi siedmiu sędziów NSA. Zagadnienie prawne dotyczyło tego czy nabycie wierzytelności pieniężnej w celu windykacji jest usługą ściągania długów w rozumieniu ustawy o podatku VAT.

Postanowieniem z dnia 8 listopada 2010 r. NSA zawiesił postępowanie w sprawie sygn. I FPS 4/10 do czasu wydania orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości UE w sprawie C‑93/10 GFKL.

53


Orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości z 27 października 2011 r. w sprawie C-93/10 GFKL:

Stan faktyczny:

• Spółka GFKL nabyła od jednego z banków wierzytelności z tytułu umów kredytowych. Strony ustaliły wartość ekonomiczną wierzytelności znacznie poniżej jej wartości nominalnej.

• Na podstawie zawartej umowy nabywca przejął prawa z tyt. wierzytelności w swoim imieniu i na swoje ryzyko, a odpowiedzialność sprzedającego w odniesieniu do spłaty tych wierzytelności została wykluczona.

Pytanie prejudycjalne:

• Czy w przypadku sprzedaży (kupna) wierzytelności, nabywca wierzytelności dokonuje odpłatnego świadczenia i prowadzi działalność gospodarczą również wtedy, gdy cena kupna jest obliczana stosownie do ryzyka niezaspokojenia wierzytelności, a odzyskiwanie długów ma jedynie podrzędne znaczenie? 54


Stanowisko Trybunału Sprawiedliwości UE:

• Jeżeli czynność polega jedynie na świadczeniu jednej ze stron, bez bezpośredniego wynagrodzenia, nie ma podstawy opodatkowania, w związku z czym świadczenie nie podlega podatkowi VAT.

• W omawianej sprawie cesjonariusz wierzytelności nie otrzymuje żadnego wynagrodzenia od cedenta, w związku z czym nie dokonuje czynności z zakresu działalności gospodarczej.

• Różnica między wartością nominalną wierzytelności a ceną ich sprzedaży, nie stanowi bezpośredniego wynagrodzenia z tytułu usługi świadczonej przez nabywcę lecz odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość wierzytelności.

• WNIOSEK: Podmiot, który na własne ryzyko nabywa trudne wierzytelności po cenie niższej od ich wartości nominalnej, nie świadczy odpłatnie usługi i nie dokonuje czynności z zakresu działalności gospodarczej jeżeli różnica między wartością nominalną wierzytelności a ceną ich sprzedaży odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności.

55


Konsekwencje orzeczenia w sprawie C‑93/10 GFKL:

• Obrót wierzytelnościami jest wyłączony z opodatkowania VAT jeśli różnica między wartością nominalną a ceną nabycia wierzytelności jest uzasadniona ekonomicznie

• Przejęcie ryzyka niewypłacalności nie decyduje o opodatkowaniu VAT, zasadnicze znaczenie ma przyczyna różnicy między ceną nominalną a ceną sprzedaży

• Transakcje wyłączone z VAT nie korzystają ze zwolnienia od PCC

• Wpływ na obliczanie współczynnika sprzedaży przez podmioty nabywające wierzytelności (czynności poza VAT nie uwzględnia się w mianowniku współczynnika)

56

PLANOWANE ZMIANY

W PODATKACH DOCHODOWYCH,

VAT I ORDYNACJI PODATKOWEJ

57

Planowane zmiany podatkowe w 2012 r. (1)

CIT: • Art. 15a ust. 4: Przy obliczaniu różnic kursowych, uwzględnia się

kursy faktycznie zastosowane w przypadku sprzedaży lub kupna walut obcych oraz otrzymania należności lub zapłaty zobowiązań. W pozostałych przypadkach, a także gdy do otrzymanych należności lub zapłaty zobowiązań nie jest możliwe uwzględnienie faktycznie zastosowanego kursu waluty w danym dniu, stosuje się kurs średni ogłaszany przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego ten dzień.

• Analogiczne zmiany w art. 24c ust. 4 ustawy o PIT

58


PIT:

• termin uiszczania zaliczek miesięcznych od dochodów z działalności gospodarczej oraz najmu i dzierżawy:

2011: do 20 dnia każdego miesiąca za m-c poprzedni (wyjątek: zaliczkę za grudzień uiszcza się w wysokości zaliczki

listopadowej w terminie do 20 grudnia)

Zaliczki kwartalne za okres od I do III kwartału roku podatkowego podatnicy wpłacają w terminie do 20 dnia każdego miesiąca następującego po kwartale, za który wpłacana jest zaliczka, natomiast zaliczka za ostatni kwartał jest uiszczana w wysokości zaliczki za poprzedni kwartał w terminie do 20 grudnia

2012: Zaliczki miesięczne od dochodów wpłacane powinny być w terminie do 20 dnia każdego miesiąca za miesiąc poprzedni, a zaliczki kwartalne podatnicy wpłacać powinni w terminie do 20 dnia każdego miesiąca następującego po kwartale, za który wpłacana jest zaliczka 59


ORDYNACJA PODATKOWA – interpretacje ogólne na wniosek np. podatnika

• Art. 14a: • Minister finansów dąży do zapewnienia jednolitego stosowania przepisów prawa

podatkowego przez organy podatkowe oraz organy kontroli skarbowej, dokonując w szczególności ich interpretacji, z urzędu lub na wniosek, przy uwzględnieniu orzecznictwa sądów oraz Trybunału Konstytucyjnego lub Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (interpretacje ogólne); wnioskodawcą nie może być organ administracji publicznej (ale może być każdy inny podmiot).

• Wniosek o wydanie interpretacji ogólnej powinien zawierać uzasadnienie konieczności wydania interpretacji ogólnej, w szczególności:– przedstawienie zagadnienia oraz wskazanie przepisów prawa podatkowego

wymagających wydania interpretacji ogólnej– wskazanie niejednolitego stosowania przepisów prawa podatkowego w

określonych decyzjach, postanowieniach oraz interpretacjach indywidualnych wydanych przez organy podatkowe oraz organy kontroli skarbowej w takich samych stanach faktycznych lub zdarzeniach przyszłych, oraz w takich samych stanach prawnych.

(art.9 ustawy z dnia 16 września 2011 r. o redukcji niektórych obowiązków obywateli i przedsiębiorców (Dz.U.Nr 232, poz.1378)

60


ORDYNACJA PODATKOWA:

• Interpretację ogólną wydaje się, jeżeli w dniu złożenia wniosku nie toczy się postępowanie podatkowe lub postępowanie kontrolne organu kontroli skarbowej albo od decyzji lub na postanowienie nie zostało wniesione odwołanie lub zażalenie.

• Minister finansów pozostawia wniosek o wydanie interpretacji ogólnej bez rozpatrzenia, jeżeli:– nie są spełnione warunki, o których mowa w § 2 i 3, lub wniosek nie spełnia

innych wymogów określonych przepisami prawa, lub– przedstawione we wniosku zagadnienie jest przedmiotem interpretacji ogólnej

i stan prawny nie uległ w tym zakresie zmianie.

• W sprawie pozostawienia wniosku o wydanie interpretacji ogólnej bez rozpatrzenia wydaje się postanowienie, na które służy zażalenie.

(art.9 ustawy z dnia 16 września 2011 r. o redukcji niektórych obowiązków obywateli i przedsiębiorców (Dz.U.Nr 232, poz.1378) 61


ORDYNACJA PODATKOWA:

• Podatek od przychodów kapitałowych będzie zaokrąglany do pełnych groszy i zawsze w górę. Przykładowo, gdy odsetki z kapitalizacji wynoszą 2,49 zł to podatek będzie wynosił w roku:

2011: 0,00 zł (0,4731 zł zaokrąglone do pełnych złotówek)

2012: 0,48 zł

(art.9 Projektu ustawy z dnia 18 listopada 2011 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z realizacją ustawy budżetowej)

62

Zmiany podatkowe w 2012 r. (6)

Zmiana limitów VAT:

• Obowiązek składania informacji podsumowujących (VAT UE) powstaje po przekroczeniu łącznej wartości wewnątrzwspólnotowych dostaw towarów:

2011: 500.000 zł 2012: 250.000 zł

• Mały podatnik: 2011: 4.736.000 zł 2012: 5.324.000 zł

• Mały podatnik (pośrednik): 2011: 179.000 zł 2012: 200.000 zł 63

Zmiany podatkowe w 2012 r. (7)

Zmiana zasad dokonywania korekt VAT:

• Od stycznia 2011 r. obowiązek dokonywania korekt VAT dotyczących podatku naliczonego po zakończeniu roku podatkowego – również w przypadku, gdy proporcja zmieniła się nawet o 1 punkt procentowy

64

LEASING

NAJNOWSZE ORZECZNICTWO

SĄDÓW ADMINISTRACYJNYCH

ORAZ ORGANÓW PODATKOWYCH

65

66

Cesja i Przeniesienie własności z chwilą zapłaty ostatniej raty – wyrok WSA w Łodzi z 31.01.2011 r. (I SA/Łd 1444/10)

• „w przepisach rozdziału 4a dotyczącego opodatkowania stron umowy leasingu (art.17a pkt.1), ustawodawca zawarł definicję umowy leasingu dla potrzeb podatku dochodowego wskazując, że jest to umowa nazwana w kodeksie cywilnym i jednocześnie rozszerzył tą definicję także na inne rodzaje umów niespełniających wymogów Kodeksu cywilnego , np. leasing wartości niematerialnych i prawnych oraz określił skutki podatkowe umów leasingu. Ustawodawca nie zawarł bezpośredniego odesłania do umów określonych w art.709(18) KC. Zgodzić się więc należy z poglądem prezentowanym w doktrynie, że dla oceny skutków podatkowych umowy leasingowej w zakresie podatku dochodowego, niezależnie od jej kwalifikacji np. z punktu widzenia przepisów prawa cywilnego, odwołać się należy wyłącznie do przepisów ustawy PDP”

67


• „Możliwość skorzystania z preferencji podatkowych w sytuacji, gdy dokonano zmiany korzystającego w trakcie trwania umowy leasingu i dokonano jej cesji na nowego korzystającego, organ uzależnia od wyniku kolejnego badania umowy pod kątem, czy umowa ta spełnia warunki pozwalające uznać, że dla nowego korzystającego jest umową leasingu. Jest to istotne z uwagi na to, że uprawnienia podatkowe nie przechodzą na nowego korzystającego, ponieważ przepisy Ordynacji podatkowej nie przewidują takiej sytuacji. Poglądy są w tej kwestii podzielone. Są prezentowane stanowiska, że cesjonariusz przejmuje prawa i obowiązki pierwotnego korzystającego (…). W ocenie Sądu rozpoznającego sprawę należy jednak mieć na uwadze te stanowiska, z których wynika, że do przeniesienia praw i obowiązków podatkowych nie mają zastosowania przepisy kodeksu cywilnego. Natomiast ustawa PDP ani ustawa Ordynacja podatkowa nie zawierają przepisów przewidujących w przypadku takiej cesji, sukcesji praw i obowiązków podatkowych (…).”

68


• „Należy w tej sytuacji podzielić pogląd organu, wynikający w sposób wyraźny z interpretacji i z odpowiedzi na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, (…) że przeniesienie własności przedmiotu leasingu w sposób określony w art.709(16) Kc, bez określenia ceny sprzedaży wymaganej przez art.17g ustawy PDP powoduje, że nie zostały spełnione warunki określone w tym przepisie. Oczywistą konsekwencją powyższego jest, że przepis ten nie znajdzie zastosowania w analizowanym stanie faktycznym. Pogląd ten spotkać można także w piśmiennictwie ( komentarz do art. 17g PDP w Komentarzu do ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych 2010, pod red. W Nykiela i A .Mariańskiego , "oddk" Gdańsk) gdzie autorzy zwracają uwagę , iż przepisy Kodeksu cywilnego przewidują nieodpłatne przeniesienie własności przedmiotu leasingu na korzystającego , jednakże przepisy PDP wymagają aby przeniesienie własności następowało w drodze sprzedaży. Sąd podkreśla, że pogląd ten stanowi kolejny wyraz przemawiający za autonomią prawa podatkowego.”

69

Zasady ustalania różnic kursowych- wyrok NSA z 27.09.2011 r. (sygn. II FSK 524/10)

Stanowisko Sądu:

Zgodnie z art. 15a ust. 4 updop ”Jeżeli przy obliczaniu wartości różnic kursowych, o których mowa w ust. 2 i 3, nie jest możliwe uwzględnienie faktycznie zastosowanego kursu waluty w danym dniu, przyjmuje się kurs średni ogłaszany przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego ten dzień”.

Naczelny Sąd Administracyjny podzielił opinię podatnika uznając, że różnice kursowe powstałe w związku z zakupami, w sytuacji gdy podatnik nie kupuje i nie sprzedaje waluty obcej, przelicza się na złote przy zastosowaniu kursu średniego ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień transakcji.

Kryterium warunkującym zastosowanie kursu faktycznego przy ustalaniu różnic kursowych jest faktyczny obrót walutą, tzn. zbycie lub nabycie waluty. W związku z powyższym, nie można tak samo traktować faktycznie zastosowanego kursu a kursu, który należy zastosować jedynie dla celów wyceny operacji gospodarczej w postaci transakcji walutowej.

Leasing a ubezpieczenia

70

Ubezpieczenie towarzyszące leasingowi

Uchwała NSA z 8 listopada 2010 r. (I FPS 3/10):

• koszty ubezpieczenia przedmiotu leasingu na gruncie VAT stanowią obrót opodatkowany stawką właściwą dla świadczonej usługi leasingu

• usługa kompleksowa (ubezpieczenie stanowi jedynie element usługi leasingowej)

• kluczowy jest aspekt ekonomiczny i cel danej czynności, usługa ubezpieczenie pozwala na lepsze korzystanie z usługi leasingu

Postanowienie NSA z 7 kwietnia 2011 r. (I FSK 460/10) - pytanie prejudycjalne do Trybunału Sprawiedliwości UE:

• czy przepisy unijne należy interpretować w ten sposób, że usługę ubezpieczenia przedmiotu leasingu oraz usługę leasingu należy traktować jako:– niezależne usługi odrębne, – czy też jako jedno świadczenie złożone o charakterze kompleksowym

(kompleksową usługę złożoną) • a w przypadku uznania odrębności tych usług, czy usługa ubezpieczeniowa korzystać

będzie przy dalszej refakturze ze zwolnienia przedmiotowego od VAT

Korzystne dla firm leasingowych stanowisko Komisji UE 71

Korzystający jako ubezpieczający (1)

Wyrok WSA w Warszawie z 9.11.2010 (III SA/Wa 699/10 )• „Za Stroną wskazać należy, iż opisując stan faktyczny wskazała ona,

iż zamierza (jako Finansujący) zawierać z kontrahentami (dalej: Korzystający) umowy leasingu, zgodnie z którymi Korzystający zobowiązywałby się ubezpieczyć przedmiot leasingu. W polisie jako podmiot ubezpieczony wskazany byłby Finansujący (jako właściciel pojazdu), natomiast podmiotem ubezpieczającym byłby Korzystający.”

• WSA nie potwierdził wprost, iż składka założona przez Finansującego za Korzystającego nie podlega opodatkowaniu VAT, ale uchylił interpretację MF stwierdzając, iż w tym przypadku stan faktyczny jest istotnie różny od tego, do którego odnosiła się Uchwała 7 sędziów NSA z listopada 2010 r., a MF nie jest uprawniony by konkluzje NSA naginać do odmiennego stanu faktycznego.

72

Korzystający jako ubezpieczający (2)

Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 29.04.2011 (IPPP1-443-951/09/11-7/S/JL)

• Stan faktyczny: Korzystający - jako ubezpieczający - zobowiązany byłby do zapłaty składki bezpośrednio do ubezpieczyciela. W umowie leasingu Korzystający wyraziłby zgodę na to aby w razie nieopłacenia przez niego składki w określonym terminie, składkę zapłacił Finansujący w celu wstąpienia w prawa zaspokojonego wierzyciela na podstawie art. 518 § 1 pkt 3 Kodeksu cywilnego. Zgodnie z tym przepisem Spółka miałaby roszczenie do Korzystającego o zwrot zapłaconej składki.

• Stanowisko organu: W konsekwencji należy stwierdzić, że ponieważ w związku z zawarciem umowy ubezpieczenia przedmiotu leasingu pomiędzy Korzystającym i ubezpieczycielem, Wnioskodawca nie wykonuje na rzecz Korzystającego żadnych czynności opodatkowanych podatkiem VAT, przedstawiony model umowy nie skutkuje powstaniem obowiązku w podatku VAT po stronie Wnioskodawcy w zakresie usług ubezpieczenia.

73

Sprzedaż samochodów używanych – VAT marża (1)

Zwolnienie od podatku VAT sprzedaży pojazdów używanych:

dostawa samochodów osobowych i innych pojazdów samochodowych przez podatników, którym przy nabyciu tych samochodów i pojazdów przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w wysokości 50% lub 60% kwoty podatku (nie więcej jednak niż odpowiednio 5.000 zł lub 6.000 zł) - jest zwolniona od podatku jeżeli te samochody i pojazdy są towarami używanymi (§13 ust. 1 pkt 5 rozporządzenia MF z 4 kwietnia 2011 r. Dz. U. Nr 73, poz. 392)

definicja towarów używanych - ruchomości, których okres używania przez podatnika dokonującego ich dostawy wyniósł co najmniej pół roku po nabyciu prawa do rozporządzania tymi towarami jak właściciel (art. 43 ust. 2 ustawy o VAT)

Skutki: sprzedaż zwolniona od podatku VAT brak zwolnienia przy leasingu operacyjnym (brak przejścia prawa do

rozporządzania)

74

75

Sprzedaż samochodów używanych – VAT marża (2)

• Opodatkowanie na zasadzie marży dotyczy dostawy towarów używanych, które podatnik nabył od (m.in.):

– podatników, o których mowa w art. 15, jeżeli dostawa tych towarów była zwolniona od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 (tj. zwolnienie od VAT dla towarów używanych, przy nabyciu których w ogóle nie przysługiwało podatnikowi prawo do odliczenia VAT)

• W przypadku samochodów używanych podlegających zwolnieniu od VAT na podstawie przepisów rozporządzenia Ministra Finansów (możliwość sprzedaży z zastosowaniem zwolnienia w przypadku odliczenia VAT na poziomie 50% lub 60% VAT przy nabyciu) nie można zastosować opodatkowania na podstawie marży.

76

Odpisy amortyzacyjne - wyrok NSA z 20.09.2011 r. (sygn. II FSK 1756/11)

Stanowisko Wnioskodawcy:

Zgodnie z art. 16 ust.1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych [dalej „updop”]: „Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odpisów z tytułu zużycia samochodu osobowego, dokonywanych według zasad określonych w art. 16a-16m, w części ustalonej od wartości samochodu przewyższającej równowartość 20.000 euro przeliczonej na złote według kursu średniego euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia przekazania samochodu do używania”.

Według wnioskodawcy „ustawodawca nie sprecyzował w art. 16 ust. 1 pkt 4 p.d.o.p., w jaki sposób podatnik powinien dokonywać odpisów amortyzacyjnych”. W opinii wnioskodawcy, oznacza to, że podatnik ma do wyboru dwie metody dokonywania odpisów amortyzacyjnych:

1. stosunkowe rozdzielanie odpisów amortyzacyjnych i zaliczanie do kosztów uzyskania przychodów jedynie części tych odpisów w całym okresie amortyzacji

2. zaliczanie do kosztów uzyskania przychodów całości odpisów amortyzacyjnych aż do chwili, gdy suma dokonanych odpisów nie przekroczy równowartości 20.000 euro, a późniejszych odpisów w ogóle nieuznawanie za koszty uzyskania przychodów.

77

Odpisy amortyzacyjne - wyrok NSA z 20.09.2011 r. (sygn. II FSK 1756/11)

Stanowisko Sądu:

Zdaniem sądu „nie do przyjęcia jest pogląd strony skarżącej, że możliwe jest zaliczanie w całości odpisów amortyzacyjnych do kosztów uzyskania przychodów do momentu, gdy łączna suma tych odpisów zrówna się z kwotą 20.000 euro, a następnie kontynuowanie amortyzacji już dla celów rachunkowych”.

Tym samym ”chybiona jest w ocenie Sądu teza strony skarżącej, że prawodawca nie sprecyzował w jaki sposób podatnik powinien dokonywać odpisów amortyzacyjnych. Przepis ten (Art. 16 ust.1 pkt 4 updop) należy bowiem rozumieć tak, że skorzystanie z prawa do zaliczenia wydatków na amortyzację samochodu osobowego do kosztów uzyskania przychodów uzależnione jest od ustalenia, jaka część każdego z odpisów amortyzacyjnych dotyczy wartości samochodu nieprzekraczającej równowartości 20.000 euro. Pozostałej części odpisu nie można traktować jako wydatku stanowiącego koszt uzyskania przychodu. Innymi słowy, do kosztów uzyskania przychodów zalicza się każdorazowo tylko tę część odpisu amortyzacyjnego, która dotyczy wartości samochodu do wysokości w/w kwoty”.

78

Opłata wstępna - wyrok NSA z 26.01.2011 r. (sygn. II FSK 1646/09)

Stanowisko Sądu:

Naczelny Sąd Administracyjny potwierdził stanowisko podatnika uznając, że opłata wstępna od umowy leasingu powinna być zaliczona do kosztów uzyskana przychodów jednorazowo tzn. z dniem jej poniesienia.

Zdaniem sądu „opłata wstępna ma charakter samoistny, nie przypisany do poszczególnych rat leasingowych, zaś jej poniesienie jest warunkiem koniecznym do realizacji umowy leasingu i następuje przed jego faktycznym zrealizowaniem”. Sąd stwierdził, że „przedstawiany stan faktyczny jednoznacznie dowodzi, że poniesiony wydatek w postaci opłaty wstępnej dotyczył okresu krótszego niż rok podatkowy. (…) W rezultacie możliwe było przyporządkowanie spornych kosztów do danego roku podatkowego”. W związku z powyższym, w sprawie nie mógł mieć zastosowania art. 22 ust. 5c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych [dalej updof] nakazujący proporcjonalne rozliczenie kosztów dotyczących okresu przekraczającego rok podatkowy, jeśli nie jest możliwe ustalenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego.

79

Użytkowanie wieczyste (VAT) - wyrok NSA z 10.05.2011 r. (sygn. I FSK 744/10)

Stanowisko Sądu:Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług [dalej ustawa o VAT], przez dostawę towarów rozumie się „wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione”

Zgodnie z art. 17a updop, przez umowę leasingu „rozumie się (…) umowę nazwaną w kodeksie cywilnym, a także każdą inną umowę, na mocy której jedna ze stron, zwana dalej "finansującym", oddaje do odpłatnego używania albo używania i pobierania pożytków na warunkach określonych w ustawie drugiej stronie, zwanej dalej "korzystającym", podlegające amortyzacji środki trwałe lub wartości niematerialne i prawne, a także grunty”

Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT, oddanie w leasing budynku usytuowanego na gruncie stanowiącym przedmiot użytkowania wieczystego stanowi odpłatną dostawę towarów. Z drugiej strony, transakcja dotycząca dzierżawy prawa użytkowania wieczystego gruntu stanowić będzie świadczenie usług.

Klasyfikacja taryfowa samochodów o „hybrydowym” przeznaczeniu na gruncie CN – podatek akcyzowy

• Od dłuższego czasu toczy się spór między podatnikami a organami celnymi dotyczący klasyfikacji wg. taryfy celnej samochodów o przeznaczeniu „hybrydowym” (mieszanym), tzn. samochodów, które mogą być wykorzystywane zarówno do przewozu osób jak i towarów oraz posiadają homologację ciężarową.

• Ostatnio w takich sprawach wypowiedział się Naczelny Sąd Administracyjny, odnosząc się do klasyfikacji samochodów ciężarowych sprowadzonych jeszcze w 1998 r.

• W sprawach rozpatrywanych przed NSA importer wskazywał, że samochody o przeznaczeniu „hybrydowym” należy klasyfikować jako samochody ciężarowe (CN 8704), na dowód czego przedstawił m.in. homologację ciężarową.

• Dyrektor Izby Celnej twierdził, że samochody będące przedmiotem sprawy należy uznać za samochody osobowe (CN 8703), opierając się na właściwościach technicznych tych samochodów oraz na opinii biegłego. Opinia ta była bardzo niespójna, niemniej jednak uznana została ona za skuteczny kontrdowód przeciwko dokumentowi urzędowemu, tj. świadectwu homologacji.

80

Pierwsze wyroki NSA – kryterium „testu ilościowego”

• W październiku 2011 r. zapadły wyroki NSA, w których sąd stwierdził, że samochody będące przedmiotem spraw należy uznać za „samochody osobowe” (np. sygn. akt I GSK 75/11, sygn. akt I GSK 76/11, sygn. akt I GSK 77/11).

• NSA uznał, że sam fakt posiadania polskiej homologacji ciężarowej nie jest wystarczającym dowodem pozwalającym na uznanie samochodu za ciężarowy w świetle przepisów celnych i podatkowych.

• Zdaniem sądu, zmiana polegająca na wmontowaniu kratki za tylnym rzędem siedzeń nie może wpłynąć na przeznaczenie pojazdu. Pełny obraz przeznaczenia pojazdu daje „homologacja kraju produkcji” (w tym przypadku) oraz opinia biegłego powołanego przez organy podatkowe.

• Mimo że na fakt uznania samochodu za ciężarowy wpływa szereg czynników technicznych, w opinii sądu, kluczowe jest spełnienie „testu ilościowego”, tzn. porównanie, jaka część całkowitej ładowności przypada na pasażerów (liczba miejsc dla pasażerów pomnożona przez ich średnią wagę – 60 kg), a jaka na towary. Zdaniem NSA, jeżeli tak wyliczona ładowność przypadająca na pasażerów jest większa od ładowności przeznaczonej na towary, wtedy mamy do czynienia z samochodem osobowym.

81

Pierwsze wyroki NSA – kryterium „testu ilościowego”

• W naszej ocenie, niezależnie od faktu, iż niewyobrażalne jest zaakceptowanie podważenia decyzji administracyjnej za pomocą opinii jednego biegłego, stworzony przez NSA test ilościowy zawiera błędy:

• Po pierwsze, NSA obliczając dopuszczalną ładowność przypadającą na osoby pomnożył liczbę osób łącznie z kierowcą (tj. 5) i porównał otrzymaną liczbę z dopuszczalną ładownością przypadającą na ładunek. Działanie takie jest niesłuszne, gdyż osoba kierowcy jest niezbędna niezależnie od tego czy samochód jest osobowy czy ciężarowy. Co do zasady, wagę kierowcy (którą dla potrzeb badań homologacyjnych przyjmuje się na poziomie 75 kg) należało całkowicie wyłączyć z tych porównań.

• Dla potrzeb badań homologacyjnych pojazdów wagę pasażerów przyjmuje się na poziomie 68 kg.

82

Przykład „testu ilościowego” wg NSA

• Stosując jednak wiernie kryteria zaproponowane przez NSA, można dojść do przekonania, iż większość samochodów tzw. „z kratką” była de facto samochodami osobowymi. Przykładowo:

• Całkowita dopuszczalna ładowność samochodu wynosi 580 kg

• Liczba miejsc siedzących dla pasażerów wynosi 5

• Człowiek waży średnio 60 kg

• Na pasażerów przypada 5 x 60 kg, czyli 300 kg

• Na towary pozostaje 280 kg (580 kg – 300 kg)

• Ładowność przypadająca na pasażerów (300 kg) > ładowności przypadającej dla towarów (280 kg), zatem w ocenie NSA mamy do czynienia z samochodem osobowym.

• W efekcie, pojawia się ryzyko dopłaty podatku akcyzowego np. z tytułu WNT / importu takiego samochodu.

83

84

Opodatkowanie samochodów osobowych podatkiem akcyzowym

Wyrok WSA w Rzeszowie z 12.05.2011 r. (sygn. I SA/Rz 171/11):

Obowiązek ich uiszczenia obciążać będzie każdego kto znajdzie się w posiadaniu tego pojazdu. Z punktu widzenia prawa podatkowego bez znaczenia pozostaje sposób nabycia samochodu, tzn. czy jest to nabycie pierwotne, na które powołuje się skarżący, czy nabycie pochodne. Nie będą bowiem miały tu zastosowania zasady prawa cywilnego odnośnie sukcesji praw w przypadku nabycia pochodnego czy też braku sukcesji w przypadku nabycia pierwotnego. Dla prawa podatkowego powstaje dług, który musi zostać uregulowany. Decydujące znaczenie ma stan faktyczny w jakim znalazł się podatnik a nie stan prawny. Wejście w posiadanie pojazdu, w stosunku do którego nie uregulowano należności przewozowych rodzi po stronie nabywcy pojazdu obowiązek ich uregulowania.

„Z uwagi na to, że obowiązek podatkowy w podatku akcyzowym z tytułu importu

samochodu osobowego niezarejestrowanego wcześniej na terytorium kraju zgodnie z przepisami o ruchu drogowym powstaje z dniem powstania długu celnego w rozumieniu przepisów prawa celnego, słusznie organ wskazał, że dla ustalenia podatku akcyzowego konieczne jest wcześniejsze uregulowanie należności przewozowych związanych z powstaniem długu celnego. (…)

85

Rozwiązanie umowy leasingu i wypłata odszkodowania (1)

• Interpretacja indywidualna z dnia 08.04.2011(ILPP1/443-34/11-4/BD)

• Czy w związku z wygaśnięciem, bądź rozwiązaniem umowy leasingu na skutek przedstawionych w stanie faktycznym zdarzeń, Spółka powinna dokonać korekty obrotu wykazanego w fakturze VAT dokumentującej dostawę przedmiotu leasingu do kwoty rat leasingowych faktycznie otrzymanych od korzystającego w czasie trwania umowy leasingu?

• Stanowisko Dyrektora IS w Poznaniu:• kwoty przekazane na rzecz leasingodawcy po wygaśnięciu umowy z

tytułu utraty, zniszczenia lub nienaprawialnego uszkodzenia przedmiotu leasingu, stanowią zwykłą płatność, będącą elementem zawartej umowy leasingu finansowego (dostawy towaru), która została jednorazowo objęta opodatkowaniem w chwili wydania towaru (przedmiotu leasingu) i pomimo wygaśnięcia umowy leasingu na podstawie ww. sytuacji, kwoty te stanowią kwotę należną z tytułu dokonania dostawy. Przedmiotowe kwoty w momencie ich wpłaty nie mają wpływu na wcześniejsze rozliczenie dokonanej dostawy, w tym na wysokość podstawy opodatkowania i kwoty podatku.

86


• Interpretacja indywidualna z dnia 28.01.2010(IPPP3/443-1180/09-2/MM)

• Czy Wnioskodawca ma prawo do odliczenia VAT z faktury wystawionej przez Leasingodawcę, która dokumentuje opłatę za przedterminowe rozwiązanie Umowy Leasingowej

• Stanowisko Dyrektora IS w Warszawie:• W ogólnych warunkach umowy leasingu jest zapis, iż strony dopuszczają sytuację, w

których możliwe będzie przedterminowe rozwiązanie umowy leasingu w przypadkach wskazanych w niniejszych warunkach. W sytuacji, gdy nastąpi przedterminowe rozwiązanie umowy leasingu naliczana jest przez finansującego dodatkowa opłata, która jest udokumentowana wystawioną przez finansującego fakturą VAT.

• Wnioskodawca ma uprawnienie do odliczenia podatku naliczonego z tytułu opłaty za przedwczesne rozwiązanie umowy leasingu (jednakże z ograniczeniem wskazanym w art. 86 ust. 7 ustawy o VAT), gdyż opłata ta jest elementem świadczonej usługi leasingu pojazdu samochodowego, który Wnioskodawca wykorzystuje do prowadzenia działalności gospodarczej

87


• Interpretacja indywidualna z dnia 09.11.2009(IPPP3/443-775/09-3/MM)

• Czy zapłata przez Leasingobiorcę kwoty tytułem naprawienia szkody (…) podlega opodatkowaniu podatkiem VAT

• Stanowisko Dyrektora IS w Warszawie:• Otrzymana przez Wnioskodawcę kwota odszkodowania z tytułu nienależytego

wykonania umowy leasingu nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność (dostawa towarów czy też usługa) podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia. Wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia

88


• Interpretacja indywidualna z dnia 28.04.2009(ITPP1/443-89/09/MS)

• Czy płatność za rozliczenie umowy leasingu w przypadku wypowiedzenia umowy przez leasingodawcę podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i powinna być dokumentowana za pomocą faktury

• Stanowisko Dyrektora IS w Bydgoszczy:• wypłacona przez Spółkę na rzecz leasingodawcy - Wartość Rozliczeniowa,

stanowiąca wypłatę roszczenia określonego w umowie jest formą dodatkowego wynagrodzenia na rzecz leasingodawcy. A zatem przedstawiona we wniosku sytuacja nosi znamiona odpłatnego świadczenia usług, podlegającego opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.(…) wypłata roszczenia w ramach rozliczenia z tytułu rozwiązania umowy leasingu stanowi wynagrodzenie z tytułu wyświadczonej przez leasingodawcę usługi, podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i winna zostać udokumentowana fakturą VAT na podstawie art. 106 ustawy o podatku od towarów i usług

89

Karty paliwowe (1)

• Interpretacja indywidualna z 27.04.2011 (sygn. ILPP4/443-156/11-4/Jka)

• Czy Spółka jest zobowiązana do uznania transakcji pomiędzy nią a Klientami za odpłatną dostawę towarów lub odpłatne świadczenie usług w rozumieniu przepisów o VAT i naliczenia w związku z obciążaniem Klientów za nabycie towarów i usług przy pomocy kart paliwowych podatku należnego oraz wykazania go w deklaracji podatkowej?

• Czy transakcje pomiędzy Dostawcami a Spółką stanowią odpłatną dostawę towarów lub odpłatne świadczenie usług w rozumieniu VAT, a Spółce przysługuje prawo do odliczenia VAT naliczonego wykazanego na fakturach od Dostawców dokumentujących nabycie przedmiotowych towarów i usług?

90

Karty paliwowe (2)

• Interpretacja indywidualna z 27.04.2011 (sygn. ILPP4/443-156/11-4/Jka) – stanowisko organu

• Wnioskodawca zobowiązany będzie do uznania transakcji pomiędzy nim a Klientami za odpłatną dostawę towarów lub odpłatne świadczenie usług w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług i naliczenia w związku z obciążaniem Klientów za nabycie towarów i usług przy pomocy kart paliwowych podatku należnego oraz wykazania go w deklaracji podatkowej.

• W sytuacji, gdy nabywanymi towarami będą paliwa uznać należy, że nabywane będą one w imieniu Zainteresowanego, który faktycznie ponosić będzie koszty z tym związane, dlatego spełniona będzie ogólna zasada dotycząca prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego, zawarta w art. 86 ust. 1 ustawy. Zatem przyjąć należy, że Spółka nabywać będzie paliwo, które następnie odsprzeda Klientom. W związku z tym, podatek naliczony związany z paliwem nabywanym przy wykorzystaniu kart paliwowych nie będzie objęty wyłączeniem, o którym mowa w powołanym wyżej przepisie art. 4 cyt. ustawy, gdyż paliwo to jako towar handlowy stanowić będzie przedmiot dalszego obrotu – odsprzedaży. Należy więc przyjąć, iż paliwa te będą towarem wykorzystywanym do wykonywania czynności opodatkowanych.

91

Wystawienie faktury korygującej po zapadnięciu okresu przedawnienia

• Wyrok WSA w Warszawie z 9 sierpnia 2011 r. (sygn. akt III SA/Wa 3312/10)

• Zdaniem Sądu, podatnik nie jest uprawniony do dokonania skutecznie korekty faktury wewnętrznej, bowiem podatek należny wynikający z takiej faktury związany jest z zobowiązaniem podatkowym, które na skutek upływu czasu uległo już przedawnieniu. Jak wskazał WSA, literalne brzmienie przepisów ustawy o VAT oraz rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie m.in. wystawiania faktur nie ograniczają prawa do dokonania korekty w czasie. Jednak wykładnia systemowa tych przepisów nakazywała przyznać rację stanowisku organu. Sąd zauważył, że nieograniczone w czasie prawo do korekty faktur w istocie zezwalałoby na modyfikację zobowiązania podatkowego, które już nie istnieje i z tego względu uznał je za niedopuszczalne.

92

Faktury korygujące – potwierdzenie odbioru

• Art. 29 ust. 4a ustawy o VAT jest niezgodny z prawem europejskim oraz podstawowymi zasadami podatku VAT (tj. zasadą proporcjonalności i neutralności) - wyrok WSA w Warszawie z 12 listopada 2009 r. (sygn. akt III SA/Wa 1255/09); wyrok WSA w Warszawie z 30 września 2009 r. (sygn. akt III SA/Wa 742/09); wyrok WSA w Warszawie z 31 marca 2010 r. (sygn. akt III SA/Wa 2100/00).

• Art. 29 ust. 4 a ustawy o VAT nie narusza przepisów wspólnotowych, a więc podatnik ma prawo do obniżenia podstawy opodatkowania tylko pod warunkiem otrzymania potwierdzenia odbioru faktury korygującej przez kontrahenta - wyrok WSA w Poznaniu z 15 września 2009 r. (sygn. akt I Sa/Po 627/09), wyrok WSA w Poznaniu z 9 września 2009 r. (sygn. akt I Sa/Po 632/09).

• Naczelny Sąd Administracyjny skierował w powyższej kwestii pytanie prejudycjalne do Trybunału Sprawiedliwości (16.09.2010 r., I FSK 104/10)

93

Korekty faktur – podwyższenie ceny / pomyłka (1)

• Zakończenie i rozliczenie umowy leasingu finansowego

• Wyrok WSA w Warszawie z 3 września 2008 r. (sygn. akt III SA/Wa 637/08 - wyrok prawomocny):

• sposób rozliczenia przez sprzedawcę faktur korygujących zwiększających kwotę VAT należnego uzależniony jest od okoliczności powodujących konieczność dokonania korekt faktur pierwotnych. W przypadku, gdy przyczyna korekty istniała już w chwili wystawienia faktur pierwotnych (błąd, pomyłka) - korekt podatku należnego trzeba dokonać w miesiącu, w którym w wyniku błędu zaniżony został podatek należny. W przypadku gdy przyczyna korekty powstaje w terminie późniejszym, np. następuje uzgodniona zmiana ceny, korekta in plus powinna zostać ujęta na bieżąco, tj. w rozliczeniu za okres, w którym powstała przyczyna korekty, gdyż faktura była wystawiona poprawnie i w przyszłości nie doszło do zaniżenia podatku należnego.

• Analogiczne stanowisko: WSA w Warszawie w wyroku z 5.06.2009 r. (sygn. III SA/Wa 424/09)

94


• Wyrok NSA z 1 grudnia 2010 r. (sygn. I FSK 106/10):

• w przypadku gdy podwyższenie kwoty należnej leasingodawcy na podstawie umowy leasingu finansowego następuje już po wydaniu przedmiotu umowy do używania na rzecz leasingobiorcy oraz w związku ze zdarzeniem, którego przewidzenie nie jest możliwe w momencie wydania towaru, to podatek należny VAT wynikający z takiej faktury korygującej należy rozliczyć na bieżąco, tj. w miesiącu, w którym zawarty zostanie stosowny aneks do umowy skutkujący podwyższeniem podstawy opodatkowania świadczenia podatkiem VAT.

95


• Stanowisko NSA (5.02.2009 r., sygn. I FSK 1874/08):• Wskazana odmienność zdarzeń powodujących korektę podatku

należnego determinuje także, jak podkreśla doktryna (por.: J. Zubrzycki, Leksykon., op. cit., str. 1112 - 1114), termin ujęcia jej w rozliczeniach podatnika. W przypadku gdy korekta ma na celu prawidłowe udokumentowanie zdarzenia gospodarczego, które miało miejsce w danym miesiącu i w tymże miesiącu z powodu jakiejś pomyłki zostało wadliwie udokumentowane, przez co wpłynęło na błędne określenie za ten okres rozliczeniowy wielkości podatku należnego podatnika, dokonana w późniejszym czasie korekta faktury powinna zostać uwzględniona w ramach korekty wielkości podatku należnego za tenże okres rozliczeniowy, poprzez skorygowanie w tym miesiącu nieprawidłowo zadeklarowanego podatku należnego. Korekty tego rodzaju mają bowiem wpływ na określenie prawidłowej wielkości podatku należnego w miesiącu, za który składana jest deklaracja. W pierwotnej deklaracji podatek ten został wykazany w wadliwej wysokości. Jeżeli natomiast wystawienie faktury korygującej podatek należny jest skutkiem zdarzenia, które wystąpiło po upływie danego okresu rozliczeniowego, np. podniesienie ceny w następnym miesiącu, dokonana korekta powinna zostać uwzględniona w rozliczeniu miesiąca, w którym to zdarzenie nastąpiło.

96

Korekty faktur – wpływ na podatek naliczony

• Art. 86 ust. 10a ustawy o VAT (faktura korygująca zmniejszająca podatek do odliczenia): – W przypadku gdy nabywca towaru lub usługi otrzymał korektę

faktury, jest on zobowiązany do zmniejszenia kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym tę korektę faktury otrzymał. Jeżeli podatnik nie obniżył kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego określonego w fakturze, której korekta dotyczy, a prawo do takiego obniżenia mu przysługuje, zmniejszenie kwoty podatku naliczonego uwzględnia się w rozliczeniu za okres, w którym podatnik dokonuje tego obniżenia.

• Faktura korygująca zwiększająca podatek VAT do odliczenia – odliczenie według zasad ogólnych (brak przepisów szczególnych w tym zakresie)

97

Śmierć leasingobiorcy (1)

• Interpretacja indywidualna z 15.06.2010 r. (IPPB3/423-309/10-2/GJ ) • Czy wstąpienie spadkobiercy w prawa i obowiązki zmarłego korzystającego, ma

wpływ na dalszą kwalifikację zawartej uprzednio umowy jako tzw. podatkowej umowy leasingu?

• Czy raty leasingowe stanowią przychód finansującego w całym okresie obowiązywania umowy pod warunkiem spełnienia wymogów przewidzianych dla tzw. podatkowej umowy leasingu w momencie zawarcia umowy?

• Stanowisko Dyrektora IS w Warszawie:• W sytuacji, gdy dotychczasowy korzystający zmarł a majątek po nim

odziedziczyła żona, która zamierza kontynuować działalność zmarłego męża Wnioskodawca zawarł aneks do umowy leasingu, na mocy którego nowy korzystający wstąpił w miejsce poprzedniego. W takim przypadku należy uznać, że wstąpienie spadkobiercy w prawa i obowiązki zmarłego korzystającego nie zmienia istoty umowy leasingu zawartej z poprzednim korzystającym (spadkodawcą), zmienia się tylko strona tej umowy. Raty leasingowe stanowią przychód finansującego w całym okresie obowiązywania umowy.

98

Śmierć leasingobiorcy (2)

• Interpretacja indywidualna z 02.12.2010 r. (ILPP1/443-966/10-3/BD)

• W jaki sposób należy prawidłowo wystawiać faktury VAT w okresie od momentu uzyskania przez "A" informacji o śmierci leasingobiorcy do dnia uzyskania informacji od spadkobierców, który z nich wstąpił w prawa zmarłego i którzy spadkobiercy będą kontynuować umowę leasingu...

• Stanowisko Dyrektora IS w Poznaniu:• Zdolność prawna osoby fizycznej ustaje z jej śmiercią, z tą chwilą wygasają jej prawa i

obowiązki niemajątkowe, prawa zaś i obowiązki majątkowe - z pewnymi wyjątkami przechodzą na jej spadkobierców. Biorąc pod uwagę, że podstawą wykonywanych przez Wnioskodawcę usług wraz ze śmiercią leasingobiorcy nie jest już umowa, z której wynikają terminy płatności, obowiązek podatkowy w przypadku wykonywanych przez Spółkę usług powstaje w momencie otrzymania całości lub części zapłaty za świadczoną usługę leasingu. Zatem do czasu, gdy nie zostanie przez spadkobiercę dokonana płatność z tytułu umowy leasingu, co będzie jednoznaczne z przyjęciem spadku i kontynuacją prowadzonej przez zmarłego działalności, brak jest drugiej strony umowy leasingu. Tym samym nie ma podstaw do wystawiania faktur w okresie od śmierci leasingobiorcy do momentu uzyskania informacji, kto ze spadkobierców wstąpił w prawa i obowiązki spadkodawcy i będzie kontynuował umowę leasingu.

99

Następstwo prawne po stronie korzystającego (1)

• Wyrok WSA w Rzeszowie z 10.02.2011 r. (sygn. I SA/Rz 845/10)• czy spółka będzie miała prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę

podatku naliczonego od faktur VAT i faktur korygujących VAT otrzymanych po dniu połączenia spółek a wystawionych na spółki przejmowane zarówno przed jak i po dacie połączenia spółek bez konieczności korygowania danych nabywcy?

• Stanowisko Sądu:• W przypadku, gdy spółka przejmowana nabyła prawo do odliczenia podatku

naliczonego prawo to przechodzi na Spółkę, która ją przejęła. (…) Spółka przejmująca będzie miała prawo do odliczenia podatku naliczonego określonego w fakturach zakupu, wystawionych i nie rozliczonych przez spółki przejęte - przed połączeniem. Połączenie spółek na podstawie przepisów Kodeksu spółek handlowych poprzez przeniesienie całego majątku z jednej ze spółek do drugiej skutkuje również prawem dla Spółki przejmującej do odliczenia kwoty podatku naliczonego określonego w fakturach zakupu VAT, wystawionych dla spółki przejętej. (…)Warunkiem koniecznym do skorzystania z prawa do odliczenia podatku naliczonego nie jest wystawienie w takim przypadku not korygujących na dane nabywcy usługi, towaru.

100

Następstwo prawne po stronie korzystającego (2)

• Interpretacja indywidualna z 28.01.2010 r. (ILPP1/443-1362/09-8/BP)

• Czy Spółce, jako sukcesorowi prawnemu Podmiotu przejmowanego, przysługiwać będzie prawo do odliczenia podatku naliczonego VAT wykazanego na fakturach zakupowych wystawionych na Podmiot przejmowany, w tym również na fakturach wystawionych przez samą Spółkę?

• Stanowisko Dyrektora IS w Poznaniu:• w przypadku faktur wystawionych na Podmiot przejmowany po dacie połączenia, warunek

realizacji prawa do odliczenia podatku naliczonego będzie spełniony. x będzie bowiem w posiadaniu faktur VAT wskazujących jako nabywcę podmiot, którego następcą wszelkich praw i obowiązków jest właśnie sama Spółka. Dla realizacji prawa do odliczenia VAT przez X nie ma znaczenia, że faktura wystawiona jest na Podmiot przejmowany (tj. Y) który utracił byt prawny, bo X, na podstawie powołanych przepisów KSH i Ordynacji podatkowej, wstąpił we wszelkie prawa i obowiązki tego podmiotu. (…) działając jako sukcesor prawny, będzie miał pełne prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur wystawionych przez dostawców Y (w tym również przez X), na podstawie przepisu art. 86 ust. 1 Ustawy o VAT, bez konieczności jakiegokolwiek korygowania danych nabywcy na tych fakturach

Marta Szafarowska, tel. (22) 322 68 88 [email protected]

mailto:[email protected]

Podatki 2011/2012 wybrane zagadnienia podatkowe

Documents

Transcript of Podatki 2011/2012 wybrane zagadnienia podatkowe