Ryzyko podatkowe

Jerzy MartiniRada Podatkowa przy PKPP

LewiatanPierwszy Wiceprzewodniczący, grupa ds.VAT

Ryzyko Podatkowe jest istotnym elementem ryzyka prowadzenia działalności gospodarczej.

Minimalizacja ryzyka podatkowego jest kluczowa z punktu widzenia działalności gospodarczej – skutki błędów podatkowych mogą być bardzo kosztowne a nawet prowadzić do likwidacji działalności gospodarczej podatnika.

Ryzyko Podatkowe w Polsce

Zwiększone ryzyko prowadzenia działalności gospodarczej ze względu na:

- Wysoki poziom skomplikowania przepisów podatkowych, często wadliwa ich konstrukcja (wady legislacyjne) i ich niejednoznaczność

- Brak stabilności (częste zmiany przepisów)- Dosyć agresywne podejście organów podatkowych- Rozbieżności interpretacyjne (interpretacje podatkowe

oraz orzecznictwo sądów administracyjnych).

Skutki błędów podatkowych:

• odsetki od zaległości podatkowych• sankcje przewidziane w Kodeksie karnym skarbowym,• kary przewidzianych w innych ustawach (ustawa o

odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary, ustawa o rachunkowości),

Skutki błędów podatkowych:

• wystąpienia sankcji związanych z nieprawidłowym zastosowaniem przepisów podatkowych:– sankcji orzekanych na podstawie szczególnych ustaw

podatkowych (np. art. 111 ust. 2 ustawy o VAT),– podatek dochodowy od osób fizycznych z tytułu nieujawnionych

dochodów w wysokości 75%.

Skutki błędów podatkowych:

• inne sankcje wynikających z odrębnych przepisów lub zwyczajów handlowych (np. istnienie zaległości podatkowej lub karalność może być przeszkodą w otrzymaniu kredytu lub zamówienia publicznego),

Podmioty narażone na ryzyko podatkowe• Przedsiębiorca

– podatnik (osoba fizyczna w przypadku prowadzenia działalności gospodarczej czy spółek osobowych lub osoba prawna),

– płatnik (np. jako pracodawcy lub potrącającego podatek u źródła),

– podmiot odpowiedzialny za naruszenie przepisów szczególnych np. ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary,

• Członek zarządu• Osoba odpowiedzialna za rozliczenia podatkowe spółki

(sankcje na podstawie Kodeksu karnego skarbowego)

Czynniki zwiększające ryzyko po stronie podatnika:• niewystarczająca wiedza pracowników,• błędy w systemach informatycznych lub brak

odpowiednich systemów,• niekorzystanie z doradztwa podatkowego,• brak jasnych procedur podatkowych obowiązujących u

podatnika,• Nieprawidłowości w organizacji i komunikacji wewnątrz

przedsiębiorstwa.

Konieczność aktywnego zarządzania ryzykiem podatkowym

• Budowanie świadomości podatkowej w przedsiębiorstwie (również wśród osób, które nie zajmują się bezpośrednio podatkami, lecz których działania mogą mieć wpływ na podatki) oraz kompetencji osób odpowiedzialnych za rozliczenia podatkowe,– konieczność szkoleń (również szkolenia zwłaszcza wewnętrzne

dla „niepodatkowców”),– literatura fachowa.

Konieczność aktywnego zarządzania ryzykiem podatkowym

•monitorowanie zmian w przepisach, interpretacji organów podatkowych oraz orzecznictwa sądów (również ETS)

-Korzystanie z „alertów” wysyłanych przez spółki doradztwa podatkowego-Prasa fachowa

• tworzenie procedur rozliczeń podatkowych,• korzystanie z doradztwa podatkowego,• korzystanie z interpretacji podatkowych.

Interpretacje podatkowe

• kluczowe przedstawienie stanu faktycznego w sposób rzetelny i kompletny (wyczerpujący) – negatywne skutki „podrasowania” stanu faktycznego,

• wymogi formalne,• korzyści dla podatnika,• w przypadku „negatywnej” interpretacji możliwość

„odwołania się” a następnie ew. spór przed sądami administracyjnymi (WSA, NSA).

Ograniczanie ryzyka KKS – „Czynny żal”

Art. 16. § 1 KKS• Nie podlega karze za przestępstwo skarbowe lub

wykroczenie skarbowe sprawca, który po popełnieniu czynu zabronionego zawiadomił o tym organ powołany do ścigania, ujawniając istotne okoliczności tego czynu, w szczególności osoby współdziałające w jego popełnieniu.

• Zawiadomienie powinno być złożone na piśmie albo przekazane ustnie do protokołu.

Ograniczanie ryzyka KKS – „Czynny żal”

• „Czynny żal” działa tylko wtedy, gdy w terminie wyznaczonym przez uprawniony organ postępowania przygotowawczego uiszczono w całości wymagalną należność publicznoprawną uszczuploną popełnionym czynem zabronionym. Jeżeli czyn zabroniony nie polega na uszczupleniu tej należności, a orzeczenie przepadku przedmiotów jest obowiązkowe, sprawca powinien złożyć te przedmioty, natomiast w razie niemożności ich złożenia - uiścić ich równowartość pieniężną.

Ograniczanie ryzyka KKS – „Czynny żal”

Zawiadomienie jest bezskuteczne, jeżeli zostało złożone:

1) w czasie, kiedy organ ścigania miał już wyraźnie udokumentowaną wiadomość o popełnieniu przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego;

2) po rozpoczęciu przez organ ścigania czynności służbowej, w szczególności przeszukania, czynności sprawdzającej lub kontroli zmierzającej do ujawnienia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego, chyba że czynność ta nie dostarczyła podstaw do wszczęcia postępowania o ten czyn zabroniony.

Dziękuję za uwagę