kiTxvis dro - kargiskola.gekargiskola.ge/teachers/gazeti/V-VI klasi_N5_2015.pdf · kona miadga...
Transcript of kiTxvis dro - kargiskola.gekargiskola.ge/teachers/gazeti/V-VI klasi_N5_2015.pdf · kona miadga...
xSirad amboben, rom ZaRli adamianis mego-baria. SeiZleba Senc gyavs aseTi `megobari~, romelsac uvli: aseirneb, ban, varcxni, aWmev, avarjiSeb an ubralod eTamaSebi da eferebi.
ZaRli mosiyvarule da gonieri cxovelia. adviladac iwvrTneba. amis gamo mas uamravi `profesia~ aqvs: monadire, maZebari, mwyemsi, daraji, gamrTobi, damxmare, usinaTloTa meg zuri, tvirTmzidavi, maSveli... ZaRlze xSirad amboben, rom erT-erTi saukeTeso Si-nauri cxovelia.
sainteresoa, ratom?adamianebma xom sxva cxovelebic moiSi-
naures? cxeni, kata, zazuna da cxvari didi xania Cven gverdiT cxovroben.
mecnierebi varaudoben, rom cxovelebi-dan swored ZaRli iyo pirveli, romelTanac Cvenma winaparma axlo urTierToba daamyara. SeiZleba, swored es xangrZlivi urTierTze-gavlena iyos am gamocanis gasaRebi.
erT-erTi Teoriis mixedviT, es urTier-Toba 10000 wlis win daiwyo mglebis ini-ciativiT. im drois adamianebi qoxebsa da gamoqvabulebSi cxovrobdnen da iseT did cxovelebze nadirobdnen, rogoricaa, bizo-ni da mamonti. mglebi, dRevandeli ZaRlebis winaprebi, monadireebs ukan dasdevdnen. maT mier datovebul sakvebis narCenebs Wamdnen. adamianebi male mixvdnen, rom nadirobi-sas mglebis gamoyenebac SeiZleboda. isini nel-nela miiCvies da erTad daiwyes sarCos mopoveba. droTa ganmavlobaSi moSinaure-
buli mglebi Seicvalnen. am cxovelis agre-siuli buneba Serbilda. maT ukve hqondaT sacxovrebeli saxlis an bunagis saxiT, ro-melsac saimedod icavdnen. iqve iZinebdnen da zrdidnen sakuTar naSierebs. adamiani ki zrunavda maTze... ase Camoyalibda axali jiSi, romelic ukeT egueboda garemos.
Tumca arsebobs gansxvavebuli mosazre-bac: mglis moSinaureba adamianis iniciati-viT moxda. mecnierebis nawili fiqrobs, rom 10000 wlis win adamianma gadaarCia mglis Tvinieri lekvebi, saxlSi miiyvana da gazar-da, rogorc damcveli, daraji da sayvareli Sinauri cxoveli... aliaskaSi dResac cxov-roben mglebTan `daaxloebuli~ adamianebis tomebi. maT mglis lekvebi saxlSi mihyavT da Sinauri cxovelebis msgavsad zrdian. ramde-nime Taobis Semdeg am lekvebis STamomavlebi ZaRlebs emsgavsebian.
es ori Teoria gansxvavdeba erTmaneTis-gan. Tumca orive aRiarebs, rom ZaRlisa da adamianis urTierTobas didi xnis istoria aqvs. SeiZleba swored amitom aris ZaRli ase popularuli Sinauri cxoveli.
Tumca aris kidev raRac... Tu SegimCnevia, ZaRli kargad igebs adamianis `sxeulis enas~. mas aqvs araCveulebrivi unari, gamoicnos, Tu ras gaakeTebs patroni: saWmels mou-tans, datuqsavs, saseirnod waiyvans... aseve SeuZlia ynosvis gareSe, mxolod adamianis mzeris mimarTulebiT, miagnos damalul sak-vebs. cnobilia, rom es unari adamianTan evo-luciurad ise axlos mdgom cxovelebsac ki ar aqvT, rogoricaa Simpanze.
ZaRlebi Zalian erTguli cxovelebi arian. patroni maTTvis lideria. isini ume-tesad adamianze arian damo-kidebuli, radgan is aZlevs sakvebs, TavSesafars... ami-tom gasagebia, rom mas Tavis liderad aRiareben.
sabavSvo gazeTi, V-VI klasi, N5 ivnisi, 2015
k i T x v i s d r o
adamianis erTguli megobari
gagrZeleba me-2 gv.
2 ivnisi, 2015
k i T x v i s d r o
ZaRlebi grZnoben adamianis emociur mdgo mareobas da Sesabamisad iqcevian. maga-liTad, roca patroni cud xasiaTzea, isinic mowyenilebi arian. mokled rom vTqvaT, maT SeuZliaT siyvarulis gamoxatva usityvod. amis gamo ZaRli xSirad `ojaxis srulfaso-vani wevri~ xdeba. adamianebi ar uyureben mas, rogorc ucxos. patronebis daaxloebiT 40% Tavis ZaRls ojaxis wevrTan aigivebs.
iaponelma mecnierebma adamianisa da ZaR-lis damokidebulebis axsna scades. miho na-gasavam kolegebTan erTad saintereso eqs-perimenti Caatara. isini ikvlevdnen, ratom aqvT ZaRlsa da adamians aseTi axlo urTier-Toba. maT daadgines, rom mTavari am urTier-Tobisas yofila e. w. siyvarulis hormoni, moferebis qimiuri nivTiereba – oqsitocini. es nivTiereba aris adamianebis da cxovele-bis sisxlSi. oqsitocinis donis momateba aZlierebs siyvaruls, ndobas, amcirebs SiSs, amSvidebs...
mecnierebma winaswar gazomes oqsito-cinis done ZaRlebsa da adamianebSi. Semdeg isini erTad moaTavses oTaxebSi. adamiane-bi ZaRlebs eferebodnen, esaubrebodnen da TvalebSi uyurebdnen. mecnierebi droda-dro wyvetdnen eqsperiments da oqsitocinis dones amowmebdnen.
maT aRmoaCines, rom erTmaneTTan ur-TierTobis Semdeg adamianebsa da ZaRlebSi moimata oqsitocinis donem. yvelaze maRali maCvenebeli ki maT hqondaT, romlebic did-xans umzerdnen erTmaneTs TvalebSi, yovel-gvari moferebisa da saubris gareSe...
mokled, Tu ukve gyavs ZaRli, romelsac uvli, aseirneb, ban, varcxni, aWmev, avarjiSeb an eTamaSebi, xSirad Caxede TvalebSi. is ki-dev ufro dagimegobrdeba.
M haCiko – uangaro siyvarulisa da erTgulebis simbolo
iaponur ZaRls `haCis~ (`haCikos~), rogorc erTgu-lebis simbolos, iaponiaSi Zegli dadges. masze dawe-res moTxrobebi, dadges sami sxva dasxva qandakeba, gadai-Res filmebi: `haCikos ambavi~ (1987 w.) da `haCiko – yvelaze erTguli megobari~ (2009 w.).
haCiko daibada 1923 wlis 10 noembers iapo-niaSi, erT-erT fermaSi. roca jer kidev lek-vi iyo, fermerma is Tavis Zvel maswavlebels, profesor hidesaburo uenos aCuqa. profeso-ri tokios universitetSi muSaobda. mas Zalian uyvarda ZaRlebi. profesorma lekvs `haCi~ daarqva, rac iaponurad `rvas~ niSnavs. haCi profesorisTvis merve ZaRli iyo. is yvelgan da yovelTvis Tan dahyveboda Tavis patrons. profesori yoveldRe dadioda samsaxurSi. ZaRli mas sibuias sadguris Sesasvlelamde acilebda. Semdeg Sin brundeboda da dRis 3 sa-aTisaTvis isev sadgurTan xvdeboda.
1925 wlis 21 maiss profesors universi-tetSi yofnis dros infarqti daemarTa. eqi-mebma misi gadarCena ver SeZles. haCi maSin 18 Tvis iyo. is mTeli dRe amaod elodebo-da sayvarel patrons sadgurTan. im dRidan moyolebuli, haCi yoveldRe midioda Cveul adgilas mis dasaxvedrad.
hidesaburos naTesavebi didxans cdi-lobdnen ZaRlis Sin wayvanas, magram igi mainc sadgurze brundeboda. haCis adgilo-brivi movaWreebi da rkinigzis muSebi aZlev-dnen wyals da saWmels.
ZaRlma male gaiTqva saxeli mTel iapo-niaSi. 1932 wels erT-erT cnobil gazeTSi daibeWda statia – `erTguli ZaRli isev ise erTgulad elodeba Tavisi patronis da-brunebas, romelic 7 wlis win gardaicvala~. statiis gamoqveynebis Semdeg sibuias sad-gurTan haCis mnaxvelebis nakadi ar wydebo-da. yvelas surda, sakuTari TvaliT enaxa erTgulebiT ganTqmuli ZaRli. 1934 wlis 21 aprils sadgurze misi qandakebac dadges. am dros haCi jer kidev cocxali iyo.
haCi sibuias sadgurze 9 wlis ganmavloba-Si dadioda. 1935 wlis 8 marts is mkvdari ipo-ves quCaSi. es ambavi male moedo mTel qveya-nas. iaponiaSi glovis dRe gamocxadda. haCis fituli dRemde inaxeba tokios nacionalur muzeumSi.
pirveli gverdidan
haCis foto
haCis qandakeba sabuias sadgurTan
3ivnisi, 2015
k i T x v i s d r o
adamiani igonebs da qmnis
e]ygejn hgmtymt.nSen axla skolaSi swavlob da mudmivad ra-
Racas qmni: wer, xatav, instrumentze ukrav an raime axal nivTs igoneb... yvela siaxle, ro-melsac adamiani qmnis, misi fiqrisa da Semo-qmedebis Sedegia, anu misi inteleqtualuri sakuTrebaa. momavalSi SegiZlia nebismieri profesia SearCio – gaxde mxatvari, mwerali, mzareuli, reJisori, fotografi, msaxiobi, momRerali... romel saqmesac ar unda mohkido xeli, sasurvelia, icode, rogor daicva Seni Tu sxvisi inteleqtualuri sakuTreba, vinmem rom ar miiTvisos.
inteleqtualuri sakuTreba aris lite-raturis, xelovnebis an samecniero namuSe-vari; msaxiobis an Semsruleblis gamosvla, tele-radio gadacema; gamogoneba nebismier sferoSi; mecnieruli aRmoCena da sxv.
inteleqtualuri sakuTreba iseTive qone-baa, rogoric – saxli, manqana, miwis nakveTi... mas kanoni icavs. magaliTad, gamocemul wign-ze saavtoro ufleba vrceldeba. saavtoro ufleba ar afasebs, ramdenad kargia an cudi nawarmoebi. is mxolod avtoris sakuTrebas icavs. Tu dawer wigns, sxvam misi gamoqveynebis-Tvis fuli unda gadagixados.
saavtoro uflebebis gansakuTrebuli sa-xeobaa patenti. es aris specialuri mowmo-ba, romelic gamomgonebels gansakuTrebul uflebebs aniWebs. SegiZlia, daapatento Sen mier Seqmnili nivTi. Tu sxvas am nivTiT sar-gebloba an misi damzadeba moundeba, patentis SeZena mouwevs. swored ase unda moiqce, Tu gsurs sxvisi gamogonebiT isargeblo. xSirad patenti Zalian ucnaur gamogonebas eZleva. qvemoT swored aseTi ucnauri patentebia mo-yvanili.
specialuri zurgCanTa katebisTvis
albaT ici, rom cxovelis transportiT gadayvana rTu-lia. mgzavrebi wuxdebian, an, piriqiT, gadametebul inte-ress iCenen mis mimarT da pat-roni wuxdeba. Tu gyavs kata da ginda masTan erTad imgzav-ro, nu dardob, gamosavali
arsebobs! 2004 wels gamoigones specialuri zurgCanTa katebis gadasayvanad. ar vici, ram-denad komfortulia TviTon katisTvis es zurgCanTa. Tumca misi patronis da mgzavrebis interesebi gaTvaliswinebulia.
qudi – `gobi~
es ucnauri m o w y o b i l o b a Citebis moyva-rulebisTvisaa. is exmareba ada-mians, axlo man-Zilidan daina-xos, rogor kenkaven Citebi sakvebs. amisaTvis patara jamebSi unda Cayaro sakenki. Semdeg `gobi~ Tavze Semoido da moTminebiT daelodo, rodis moisurveben frinvelebi sadilobas.
damamSvidebeli mayuCi
es Cveulebrivi Wiqa ar ge-gonos. sinamdvileSi Zalian saWiro nivTia. is `iWers~ yve-la bgeras, romelsac adamia-ni gamoscems. magaliTad, Tu fexze dagabijes, imis nac-vlad rom ibuzRuno, aiRe ma-yuCi da CasZaxe, rac mogesur-veba! rogorc misi Semqmneli irwmuneba, `Wiqa~ Sen mier naT qvam yvela sityvas `gadaylapavs~.
`xelTaTmani~ – cekvis maswavlebeli
Tu cekva ar gexerxeba, nu aRel-debi! ukve gamoCnda saSualeba, rome-lic dagexmareba, daZlio es sirTule. es cekvis maswavle-beli `xelTaTmania~. wamoicvi isini xele-bze, mousmine musi-kas da mere mihyevi `xelTaTmanebs~. isi-ni TviTon agacekveben!
aq ucnauri patentebis mxolod nawilia mo-cemuli. adamianebis fantazias ki ra amowura-vs! aseTi specialuri mowmoba kidev araerT ucnaur ideas aqvs miniWebuli.
_ Ees saavtoro uflebis damcavi niSania. Tu sadme es niSani Segxvdeba, icode, rom mocemuli nawarmoebis nebismieri formiT miTviseba kanon-is darRvevad iTvleba.
4 ivnisi, 2015
k i T x v i s d r o
moTxroba
erTxel patara qalaqs metad ucnauri seni Seeyara:
qalaqis mcxovrebT Cemodnebi SeuyvardaT Za-lian.
sul Cemodnebs dastrialebda maTi fiqrebi.binidan gasvlisas CemodniT xelSi did sar-
kesTan mividodnen da Caixedavdnen. mitrialde-bodnen, motrialdebodnen... ar gegonoT, Tavis saxes acqerdebodnen, ara, amowmebdnen, Cemodani xom lamazad gamoiyurebao. mere aswevdnen Tavs da amayad gadiodnen quCaSi.
quCaSi yvelas Cemodani ekava xelSi.mZime Cemodans daaTrevda didi
Tu patara...ufro da ufro uyvardebodaT
Cemodnebi...bolos saqme iqamde mivida, rom
qalaqis mTavar moedanze Cemod-nis gamomgonebels Zegli daud-ges. Zeg lis kvarcxlbeki Cemodnis formis iyo. gamomgonebelsac didi Cemodani ekava xelSi.
am Zegls rom gauvlidnen gverdze moqalaqeni, quds moix-didnen xolme mowiwebiT...
miaTrevdnen mZime Cemodans...rom SeamCnevdnen, damtveriliao, Sevidod-
nen skverSi, Camosxdebodnen skamze, Cemodans muxlebze daidebdnen, jibidan xaverdis naWers amoiRebdnen da aprialebdnen da aprialebdnen Cemodans.
gaaprialebdnen kargad da mxolod mere gana-grZobdnen gzas.
is ki arada, TeatrSic Tavisi Cemodani edoT muxlebze da ise ucqerodnen speqtakls. Tumca es ra gasakviria, roca msaxiobebic CemodniT xelSi ambobdnen monologebs da TviT tanwerweta bale-rinebic Cemodnebianad daxtodnen scenaze. mar-Talia, amis gamo ise msubuqad veRar trialebdnen TiTis wverebze, magram es aravis anaRvlebda.
mTavari iyo Cemodani...mxolod erTi kaci dadioda uCemodnod. xele-
bi jibeSi Caewyo, paltos sayelo aewia da naR-vliani mihyveboda quCas.
es kaci klouni iyo.klouni cirkidan gamoagdes. jer erTi imi-
tom, Cemodans ar atarebda, meorec imitom, rom moqalaqeebs sicili aRar uyvardaT. uyurebda klouni gamvlelebs da amCnevda, ise ucqerod-nen erTmaneTis Cemodnebs, sul imas fiqrobdnen, imis Cemodani sjobia, Tu Cemio.
sul moRuSulebi iyvnen.albaT Znelia iRimebode, roca sul imas fiq-
rob, neta visi Cemodani jobia an ra uwyvia sxvas im CemodanSio.
– eh, – amoioxrebda klouni da Cahkidebda Tavs...klounis uCemodnod siaruli ar moswondaT
moqalaqeebs.jer iyo da warbSekruli ucqerodnen, mere
da mere gagulisdnen da quCaSi mimavals braziT mxarsac gahkravdnen xolme.
erT dRes ki umizezod Cxubic ki autexes da Zlivs gaaswro. kidev kargi, rom maT mZime Cemod-nebi eWiraT xelSi da swrafad ver morbodnen, Torem cudi dRe daadgeboda namdvilad.
mas Semdeg aRar gamodioda klouni quCaSi.
ijda fanjarasTan da gahyu-rebda quCas naRvliani.
xedavda, rogor damaxinjebu-liyvnen moqalaqeebi mZime Cemod-nis tarebiT. tani gazneqodaT da dabreciliyvnen. amas TviTonac amCnevdnen da albaT ori Cemod-nis tarebas SemoiRebdnen wo-
nasworobisTvis. magram saqme isaa, undodaT cali xeli Tavisufali
hqonodaT, raTa qudi moexadaT, Cemodnis gamomgoneblis Zegls rom gauvlidnen gverdze...
uyurebda sagonebelSi Cavardnili klouni moqalaqeebs da aRar icoda, ra eqna.
bolos raRac moifiqra da Tqva: Tu uSvelis, es uSveliso, Tu arada daiRupeba qalaqio...
meore diliT didi afiSebi iyo gakruli mTel qalaqSi.
afiSaze exata klouni da klouns xelSi veeba Cemodani eWira.
es Zalian moewonaT moqalaqeebs, mosula Wkuazeo, gaifiqres... da saRamos uamravi mayure-beli gaeSura cirkisaken.
auyvnen kibeebs, miaTrevdnen TavianT mZime Ce-modnebs...
mere daiwyo sacirko warmodgena da siamovne-biT ucqerodnen mayureblebi aTasjer nanaxs: rogor eweoda viRac Ronieri kaci as did Cemo-dans erTad. Jongliori patara Cemodnebs isro-da haerSi. akrobatebi Cemodnebze xtunavdnen da iluzionistsac Tavisi Savi cilindridan Cemod-nebi amohqonda dausrulebliv. gansakuTrebiT is moswondaT, rom cxovelebi CemodnebiT da-diodnen arenaze. spiloebs veeba CemodnebisTvis CaevloT xorTumi, baWiebi ki pawia Cemodnebs mia-qanebdnen skup-skupiT...
bolos dacarielda arena da miyuCda orkestri.uceb Cabnelda cirki da mxolod Suqis erTi
kona miadga arenaze Semosasvlel fardas...mere gaixsna farda da Semovida klouni...
(gagrZeleba Semdeg nomerSi)
guram petriaSvili
ambavi naRvliani klounisa
GAGAAam furcliT SegiZlia wigni gaakeTo, Tanac Zalian swrafad. amisaT-vis furceli gazeTidan unda amoxio da wyvetil xazze Suaze gakeco.
kiTxvis d
ro
memkvidr
eebis gad
moc
emiT,
Cjen
he gar
daic
vala 1433 wel
s, meSvide mgz
av-r
obisas, CineT
isken mimavali. misi sxe-
ul
i zR
vas miabares. z
ogier
Ti mec
nieri
miiCnevs, ro
m CJen he 1435 wel
s gard
a-ic
vala 65 wl
is asakSi. misi bol
o mo
gza-
ur
obis Semd
eg axali eqsped
iciebi aR
ar
gamarT
ul
a.CJ
en hes
eqspedic
iebma xel
i Seu
wyo
CineTsa d
a afr
ika-aziis qveynebs So
ris
kul
tu
ru
li
da
savaWr
o
ur
Tier
To
-bebis d
amyarebas. Cinel
ma mezR
vaur
ebma Seqmnes
monaxu
lebu
li
qalaqebisa
da
qveynebis d
awvril
ebiTi
gegmebi. CJ
en hes eqsped
iciebi evr
opel
Ta d
idi mo
g-z
aur
obebis d
awyebamde su
l mc
ire naxe-
vari sau
kuniT
adr
e gaimarT
a. CinelT
a mar
Sru
tebi Semd
gomSi gamo
iyenes evro
-pel
ma mezR
vaur
ebma, ro
mlebic
CJen hes mo
gzau
ro
bis perio
dSi
keTil
i imedis ko
ncxamd
ec ki ar
iyvnen misul
i, xol
o af
rikis aR
-mo
savleT
i sanapiro
s Sesaxeb info
rmac
ia saerT
od
ar gaaCnd
aT.
CJen hes gemebs sxvad
asxva Cinur
i saqonel
i gahqond
aT u
cxo
qveynebSi. CineT
Si ki Seitanes axal
i pro
du
qtebi, t
eqnol
ogiebi,
saSeni masala, egz
ot
ikur
i nakeTo
bebi. swor
ed am per
iod
Si gadai-
qcnen af
riku
li J
iraf
ebi da z
ebrebi CineT
is saimperat
or
o kar
is baR
is deko
rat
iul
cxo
velebad
. CJen hes qveSevr
do
mebma dawer
es wignebi u
cxo
qveynebis Sesaxeb, riT
ac sagr
Znobl
ad gaamd
idr
es Cinel
i xalxis c
od
na sxva qveynebis Sesaxeb.
sa
in
te
re
so
fa
qt
eb
i C
Je
n h
es
Se
sa
xe
b
•CJ
en hes sxva saxelebic
hqond
a. erT
-erT
ia Ceng ho. aseve er
qva san bao
, rac
sam Zvirf
as qvas niSnavs. •
CJen hes f
lo
tis gemebi u
fr
o gr
Zeli d
a far
To
iyo, vid
re ev-
ro
pel mo
gzau
rT
a gemebi. misi yvelaz
e msxvili gemebi o
desme
arsebu
l xis xo
mald
ebs Sor
is yvelaz
e did
i zo
misaa.•
miiCneven, ro
m CJen hes gemebma samxr
eT af
rikas Semo
uar
es da
imedis ko
ncxT
an mividnen. SesaZl
ebelia, avst
ral
iaSic ki Ca-
vidnen.
•CJ
en hes mogz
aur
oba 87 wl
iT u
fr
o ad
re Sed
ga, vidr
e kol
um-
bisa da 116 wl
iT u
fr
o ad
re, vid
re magel
anisa.
Jiraf
i, ro
melic
imper
ato
rs Cau
yvanes
CJen
he
iy
o
gamo
Ceni
li
Cine
li
mogz
aur
i d
a f
lo
tis
ad
mir
ali,
ro
mel
mac
Sea
gro
va m
niSv
nel
ova
ni i
nfo
rma
cia
Ci
nel
ebis
Tvi
s ma
namd
e u
cno
bi
qvey
nebi
s Se
saxe
b.
misi
mo
gzau
ro
-be
bi a
r i
saxa
vda
miz
nad
aR
moCe
nil
i mi
webi
sa d
a xa
lxe
bis
dap
yro
bas.
pi
riq
iT,
maT
gac
noba
sa d
a d
aaxl
oeb
as e
msax
ur
ebo
da.
ami
T C
Jen
hes
eq
sped
icie
bs g
anas
xvav
eben
XV
I-X
IX s
auku
neeb
is e
vro
pel
i ko
lo
ni-
zat
or
ebis
dap
yro
biT
i eq
sped
icie
bisg
an.
maT
gan
ixil
aven
, r
ogo
rc
me
zo
bleb
isad
mi C
ineT
is m
Svid
obi
ani
pol
itik
is m
agal
iTs.
Tan
amed
-r
ove
Cin
eTis
sax
alxo
res
publ
ikaS
i CJ
en h
e iT
vleb
a qv
eyni
s is
to
rii
s er
T-e
rT
yve
laz
e ga
moCe
nil
pir
ovn
ebad
.CJ
en h
em S
vid
i ms
xvil
i eq
sped
icia
gan
axo
rc
iel
a d
a sa
fu
Zvel
i Ca
uya
ra
Cine
Tis
axa
l s
avaW
ro
-ku
lt
ur
ul
ur
Tie
rT
obe
bs.
da
ba
de
ba
da
ba
vS
vo
bi
s w
le
bi
dab
adeb
isas
mo
mava
l m
ezR
vau
rs
ma h
e d
aar
qves
. is
1371
wel
s d
aiba
-d
a Ci
neT
Si,
iuni
anis
pr
ovi
ncia
Si.
misi
win
apr
ebi
Cine
TSi
gad
asax
le-
bul
i ar
abi
musl
imeb
i iy
vnen
. ma
ma d
a ba
bua
monR
ol
Ta
iuan
is d
inas
-t
ias
mar
Tav
dne
n. m
a he
s mS
obl
ebis
Ses
axeb
bev
ri
araf
eria
cno
bil
i.
oj
axSi
eqv
si b
avSv
i iz
rd
ebo
da:
oT
xi g
ogo
na d
a o
ri
vaJ
i.
1378
wel
s, r
oc
a ma
he
jer
kid
ev p
atar
a iy
o,
misi
pr
ovi
ncia
min
is
din
ast
iam
dai
pyr
o. m
a he
Cin
elma
jar
iska
ceb
ma S
eipy
res
da
tyv
ed m
ih-
gvar
es i
mper
ato
ris
er
T-e
rT
vaJ
s, u
fl
iswu
l C
Ju
dis
. ma
he
uf
lis
wul
s ka
rga
d e
msax
ur
ebo
da
da
msax
ur
is r
angS
i ai
y-va
nes.
mal
e d
aawi
nau
res
kid
ec d
a sa
mef
o k
arz
e o
fic
ial
ur
i T
anam
-d
ebo
bac
mis
ces
. co
ta
xanS
i ma
he
uf
lis
wul
is p
irad
i mr
Ceve
li
gaxd
a.
pat
ivis
cem
is n
iSna
d u
fl
iswu
lma
ma
hes
saxe
lic
Seu
cva
la
da
CJen
he
daa
rqv
a. m
ogv
iane
biT
uf
lis
wul
i Ci
neT
is i
mper
ato
ri
gaxd
a. m
as
sur
da,
mT
eli
mso
fl
iosT
vis
eCve
nebi
na C
ineT
is i
mper
iis
did
eba
da
Zal
mosi
leb
a. s
xva
qvey
nebT
an s
avaW
ro
da
dip
lo
mat
iur
i u
rT
ier
To
-be
bis
dam
yar
ebac
hqo
nda
ganz
rax
ul
i. m
an C
Jen
he
sxva
qve
yneb
Tan
ur
-T
ier
To
baSi
imp
erii
s mT
avar
war
moma
dge
nlad
dan
iSna
, fl
ot
is S
eqmn
a d
a ms
of
lio
s sx
vad
asxv
a mx
areS
i mo
gzau
ro
ba d
aava
la.
is
sam
xreT
-aR
-mo
savl
eT a
zia
Si 1
405-
1433
wl
ebSi
gag
zav
nil
i T
iTqm
is y
vel
a Ci
nur
i eq
sped
icii
s xe
lmZ
Rva
nel
ad d
aniS
na.
CJ
en
he
s f
lo
ti
CJen
he
u
zar
maz
ari
fl
ot
is
admi
ral
i iy
o.
misi
pir
vel
i mo
g-z
aur
oba
20
0-z
e me
ti
xoma
ld
isa
da
2800
0 me
zR
vau
ris
gan
Sed
gebo
-d
a. z
ogi
erT
i d
idi
saba
rgo
gem
i im
den
ad d
idi
iyo
, ro
m f
exbu
rT
is
moed
ans
aRem
ateb
od
a: s
igr
ZiT
120
me
tr
s aR
wevd
a, s
igan
iT k
i _
55
m-s.
ge
mebs
So
ris
z
ogi
erT
s ni
vTeb
i ga
dah
qond
a, z
ogs
cxe
nebi
da
ja-
ris
kac
ebi
gad
ahya
vda,
zo
gier
Ti
ki,
saga
ngeb
od
, d
asal
evi
wyl
is
gad
asaz
idad
iyo
gan
kuT
vnil
i. w
armo
idgi
ne,
ro
gor
gan
cvi
fr
de-
bod
nen
adam
iane
bi i
m qa
laq
ebSi
, ro
mleb
sac
es
fl
ot
i mi
adge
bod
a.
pi
rv
el
i m
og
za
ur
ob
a
CJen
hes
pir
vel
i mo
gzau
ro
ba 1
405-
1407
wl
ebSi
gai
mar
Ta.
is
in-
do
eTis
bev
r q
alaq
s es
tu
mra.
Tan
vaW
ro
bda
da
Tan
dip
lo
mat
iur
ka
vSir
ebs
amya
reb
da.
mek
obr
eebT
anac
mo
uwi
a Se
tak
eba.
man
er
T-e
rT
i yv
elaz
e c
nobi
li
meko
breT
a me
Tau
ri
daa
tyv
eva
da
Cine
TSi
Cai
yvan
a.
momd
evno
eq
vsi
mogz
aur
obi
s d
ro
s CJ
en
hes
xel
mZR
vane
lo
-bi
T f
lo
tma
mo
inax
ul
a sa
mxr
eT-a
Rmo
savl
eTi
azii
sa d
a in
do
eTis
o
kean
is 5
6 qv
eyan
a d
a ms
xvil
i qa
laq
i. C
Jen
hes
pir
vel
ma e
qspe
dic
iam
ud
ides
ind
ur
po
rt
s _
kal
kut
as m
iaR
wia.
daa
xlo
ebiT
ase
Tiv
e iy
o
meo
re
(140
7-14
09)
da
mesa
me
(140
9-14
11)
eqsp
edic
iis
mar
Sru
teb
i.
meo
T xe
(14
13-1
415)
, me
xuT
e (1
417-
1419
), m
eeqv
se (
1421
-142
2) d
a me
Svid
e (1
431-
1433
) eq
sped
icie
bma
miaR
wies
ku
nZu
l o
rmu
zam
de
da
afr
ikis
sa
napi
ro
mde
Tan
amed
ro
ve s
oma
lis
ter
i-t
or
iaz
e.
mez
Rva
ur
ebi
Sevi
dne
n wi
Tel
z
Rva
Sic
. is
ini
akeT
ebd
nen
Cana
wer
ebs,
ad
gend
nen
ru
kebs
. in
iSna
vdne
n ga
svl
is
dr
os,
das
vene
bis
adgi
leb
s, k
unZ
ul
ebis
a d
a r
ifeb
is
mdeb
areo
bas.
me
zR
vau
reb
ma
Caiw
eres
mr
aval
i sa
xel
mwif
osa
da
qal
a-qi
s aR
wer
a, k
lim
atis
Tav
iseb
ur
ebeb
i, a
d-
gil
obr
ivi
leg
end
ebi.
CJ
en h
em u
cxo
eli
dip
lo
mat
ebic
Ca
iyva
na
Cine
TSi
, r
aTa
mol
apar
akeb
ebi
gaem
arT
aT d
a ax
ali
ur
-T
ier
To
ba d
aewy
oT
.
•mo
Rva
weo
ba: m
ogz
aur
i d
a f
lo
tis
meT
aur
i.•
dab
adeb
is T
ariR
i d
a ad
gil
i: 1
371
wel
i, i
uan
is
pro
vinc
ia, C
ineT
i.
•g
ard
acva
leb
is T
ariR
i: 1
433
wel
i.•
riT
gai
Tqv
a sa
xel
i? m
ogz
aur
obe
bi i
ndo
eTSi
, af
rik
asa
da
samx
reT
-aR
mosa
vleT
az
iaSi
.
`sag
anZu
ris
xo
mal
dis
~ mo
del
i na
nkin
Si, z
Rva
osn
obi
s pa
rkS
i
7ivnisi, 2015
k i T x v i s d r o
SeiZleba Senc gifiqria skafan-dris morgebasa da kosmosis saocari samyaros naxvaze. uwonadobis mdgomareo-ba da xomaldis kabina-Si farfatic ar unda iyos cudi! Tumca kosmosSi mogzauro-ba Tu iq cxovreba bevr sirTulesTanac aris dakavSirebuli. kosmonavtebs uamra-vi iseTi problemis gadaWra uxdebaT, risi warmodgenac aq, deda-miwaze, Znelia.
saerTaSoriso kosmosuri sadguriCvengan 330-410 km-is daSorebiT
sakuTar orbitaze moZraobs saerTaSoriso kosmosuri sadguri. sadgurze kosmonavtebi 2000 wlis 1 noembridan cxovroben. ekipaJis wevrebi yovel eqvs TveSi erTxel icvlebian. ufro met xans darCena maTi janmrTelobis-Tvis mavnebelia.
albaT ici, rac ufro Sordebi dedamiwas, misi mizidulobis Zala mcirdeba. amitom kos-mosSi sxeulebi `wonas kargaven~. adamianebi, nivTebi, siTxe... yvelaferi `haerSi~ dafri-navs. amis gamo bevri iseTi Cveuli saqmianoba, rogoricaa siaruli, Zili, kveba da sxv kosmos-Si arc ise advilia.
kosmonavtebis kvebakabinaSi `mofarfate~ sakvebis narCenebma
SeiZleba xomaldi daazianos. arc is unda dag-vaviwydes, rom orbitaze TiToeuli kilogra-mis gagzavna aTasobiT dolari jdeba. amitom sakvebidan wyals tumbaven, Semdeg ki patara zomis burTulebis, granulebis, formas aZle-ven da akonserveben an aluminis folgaSi fu-Taven ulufebad. aseTi sakvebi Tavis Tvisebebs da gemos ar kargavs, mxolod masa mcirdeba. mas
Wamis win wyali unda daumato. bevri sasmeli aseve granulebis saxi-
Taa. gamonaklisia marili da pilpili. isini, piriqiT,
Txevad mdgomareobaSi inaxeba.
samosiTu ggonia, rom ska-
fandri kosmonavtebis ZiriTadi `samosia~, cdebi. am specialur kostiums isini mxo-
lod startis, daSvebis an Ria kosmosSi gasvlis
dros icvamen. skafandri maT amaragebs saWiro Jang-
badiT, icavs sicxis, sicivis da radiaciisgan. Tumca Zalian mZimea.
`uwonadoba~ rom ara, adamiani saerTod ver SeZlebda aseTi kostiumiT moZraobas.
kabinaSi kosmonavtebs bambis kombinezo-ni da maisuri acviaT. sadgurze tansacmlis garecxva SeuZlebelia. amitom naxmar samoss sxva narCenebTan erTad sagangebo xomaldeb-Si aTav seben, Semdeg ki atmosferoSi wvaven. fexsacmels mxolod varjiSisas xmaroben. sxva dros specialuri windebi acviaT.
ZiliCveni sxeuli horizontalur mdgomareoba-
Si wolas da Zils aris miCveuli. kosmonavtebs ki daZineba vertikalurad, specialur saZile tomrebSi uwevT. adgilis dazogvis mizniT tomrebi xomaldis gverdiTa panelebzea mima-grebuli da qamrebiT ikvreba.
saerTaSoriso kosmosuri xomaldis orbi-taze ganTiadi 24 saaTSi 16-jer dgeba, radgan mze yovel 90 wT-Si `amodis~ da `Cadis~. amitom kosmonavtebi Zilis dros Tvalis asaxvev spe-cialur niRabs ikeTeben. is sinaTles axSobs da daZinebas aadvilebs.
varjiSiuwonadobis mdgomareo-
ba da umoZraoba kosmonav-tebis kunTovan sistemas azianebs. amitom sadgurze specialuri trenaJore-bia mowyobili, sadac isi-ni dReSi ramdenime saaTs varjiSoben. Tumca deda-miwaze dabrunebis Sem-deg siaruli mainc uWirT. Cveuli formis dabrunebas ramdenime Tve sWirdeba.
saintereso profesiebi
cx
ov
re
ba
de
damiwidan 400 kilomet
ri
s d
aS
or
eb
iT
saerTaSoriso kosmosuri sadguri
8 ivnisi, 2015
k i T x v i s d r o
receptebi
momzadebis wesi:
aiRe ori saSualo zomis vaSli. gulmodgined garecxe da gaTale. Semdeg gamoacale Teslebi da daWeri kubikebad.
gafcqveni ori banani da isic daWeri kubikebad.
aiRe ori saSualo zomis forToxali. garecxe. Semoacale kani da aseve kubikebad daWeri.
marwyvi garecxe. frTxilad moacile yunwebi da TiToeuli Suaze gaWeri. sasurvelia, mar-wyvi msxvili iyos. ase ufro advilad daWri. Tu ginda, zemoT dasaxelebuli nebismieri xili sxviT Caanacvle.
daWrili xili moaTavse Rrma WurWelSi da frTxilad aurie.
Semdeg moasxi 3-4 sufris kovzi xilis liqiori da 1-2 saaTiT Sedgi macivarSi gasaciveblad. daimaxsovre: xili sayinuleSi ar Sedga, Torem gaiy-ineba da aromats dakargavs!
vidre xili gacivdeba, Sokoladis fila datexe patara zomis natexebad da Cayare emalis jamSi. Semdeg jami nel cecxlze dadgi, rom Sokoladi gadnes.
macivridan gamoiRe xili da gaanawile ulufebad patara zomis minis jamebSi.
TiToeul ulufas zemodan daade erTi sufris kovzi nayini.
nayinis zemodan zogs moasxi murabis wveni. (umjobesia, muraba mowiTalo feris iyos. ase xilis salaTa ufro lamazi gamogiva). zogs ki moasxi gamdnari Sokoladi.
sul bolos moayare moxaluli da wvrilad daW-rili nigozi an Txili.
xilis salaTa mzadaa.
gemrielad miirTvi!
xilis salaTa nayiniTsaWiro ingredientebi:
• vaSli – 2 cali
• banani – 2 cali
• forToxali – 2 cali
• marwyvi – 250 grami
• xilis liqio-ri – 50 grami
• nayini – 500 grami (vanilis an Sokola-dis, survilis mixedviT)
• murabis siro-fi – 100 grami
• Sokoladis fila – 1 cali
• wvrilad daW-rili moxa-luli nigozi an Txili – 3-4 sufris kovzi
xilis salaTa nayiniT