Identifikasie van diere Sep2014 van diere.pdf · AANSOEK VIR DIE OORDRAG VAN ’N...
Transcript of Identifikasie van diere Sep2014 van diere.pdf · AANSOEK VIR DIE OORDRAG VAN ’N...
agriculture,forestry & fisheriesDepartment: Agriculture, Forestry and FisheriesREPUBLIC OF SOUTH AFRICA
Departement:Landbou, Bosbou en VisseryeREPUBLIEK VAN SUID-AFRIKA
IIdentifikasie van dieredentifikasie van dierein terme van die
Wet op die Identifikasie van Diere (Wet No. 6 van 2002)
InfoPak
—Afrikaans—
DEPARTEMENT VAN LANDBOU, BOSBOU EN VISSERYE
Pretoria, September 2014
IIdentifikasie van dieredentifikasie van dierein terme van die
Wet op die Identifikasie van Diere (Wet No. 6 van 2002)
InfoPak
2014 Hersien, eerste druk2011 Derde druk2010 Tweede druk2008 Eerste druk
Ontwerp en uitleg deur Direktoraat Kommunikasiedienste Departement van Landbou, Bosbou en Visserye
Hierdie InfoPak is verkrygbaar van Resource Centre, Direktoraat Kommunikasiedienste Privaatsak X144, Pretoria, 0001 Suid-Afrika
of
op die web by: www.daff.gov.za/daffweb3/Resource-Centre/InfoPaks
iii
InhoudInhoud
Doel ....................................................................................................... 1
Funksies ............................................................................................... 1
Inleiding ................................................................................................ 2
1. Wet op die identifikasie van Diere: (Wet No. 6 van 2002) ................. 2
2. Toepassing van die Wet (Artikel 2) ................................................... 2
3. Voordele van wettige merke .............................................................. 3
4. Hoe om ’n identifikasiemerk te registreer .......................................... 3
5. Aansoek vir die oordrag van ’n diere-identifikasiemerk ..................... 4
6. Wat is ’n identifikasiemerk? (Artikel 4) .............................................. 5
7. Uitsonderings .................................................................................... 5
8. Pligte van eienaars (Artikel 7) ........................................................... 5
Wetlike implikasies .............................................................................. 7
1. Onwettige merk van diere (Artikel 15) ............................................... 7
2. Oortredings ........................................................................................ 7
3. Merk van geregistreerde (stoet-)diere (Artikel 15(2)) ........................ 8
4. Alternatiewe identifikasiemetode (Artikel 8 – Reg. 5) ........................ 8
5. Merkoperateurs (Artikel 11) ............................................................... 13
Hoe om te registreer .......................................................................... 13
Merkoperateurkursusse ..................................................................... 13
Register van merkoperateurrekords .................................................. 14
6. Die diere-identifikasiestelsel (AIS) ..................................................... 14
iv
Regulasies ............................................................................................ 15
1. Lettergroottes (Art. 9) ........................................................................ 15
2. Vorm, patroon en komposisie (Art. 10) ............................................. 15
3. Ouderdom van die diere tydens merk (Art. 11) ................................. 16
Beeste ............................................................................................... 16
Kleinvee ............................................................................................. 17
Varke ................................................................................................. 17
Volstruise ........................................................................................... 17
Perde ................................................................................................. 17
4. Dele waarop diere geïdentifiseer moet word (Art. 12) ....................... 18
Beeste ............................................................................................... 18
Skape, bokke en varke ...................................................................... 18
Volstruise ........................................................................................... 19
Merkgids ............................................................................................... 20
1. Warmbrand, vriesbrand en tatoeëring ............................................... 20
Merk met ’n warm yster ..................................................................... 20
Merk met ’n vriesbrandyster .............................................................. 21
Merk deur middel van tatoeëring ....................................................... 23
Ten slotte ................................................................................................. 24
UITHAALBARE VORM
Aansoek om registrasie van ’n identifikasiemerk ............................ 10
1
DoelDoelOm die nasionale register vir Diere-identifikasiemerke (AIS) te bestuur, wat sal dien as ’n versterkte verdedigingslinie teen veediefstal, die identifisering van eiendom sal vergemaklik en opspoorbaarheid sal bevorder.
FunksiesFunksies Administrering van die Wet op die Identifikasie van Diere.
Bestuur van die nasionale register vir diere-identifikasiemerke as die diere-identifikasiestelsel.
’n Beleid oor diere-identifikasie te ontwikkel.
Gelyke toegang vir diensverskaffers te voorsien rakende diere-identifisering.
Bydra tot swart ekonomiese bemagtiging en werkskepping deur die registrasie van merkoperateurs.
Die versterkte verdedigingslinie teen veediefstal!
2
Dit is verpligtend om alle beeste, skape, bokke en varke te merk.
InleidingInleiding1. WET OP DIE IDENTIFIKASIE VAN DIERE (WET NO. 6 VAN 2002)
Die Wet op die Identifikasie van Diere, 2002 (Wet No. 6 van 2002) vervang die ou Wet op Veebrandmerke, 1962 (Wet No. 87 van 1962).
2. TOEPASSING VAN DIE WET (ARTIKEL 2)
Die wet is landwyd van toepassing.
3
3. VOORDELE VAN WETTIGE MERKE
Fisiese afskrikmiddel – veediewe is meer geneig om ongemerkte diere te steel.
Positiewe identifikasie.
Positiewe bewys van eienaarskap.
Doeltreffender polisiëring.
Hoër herwinningspersentasie.
Maak opsporing moontlik.
’n Wettige identifikasiemerk is baie nuttig – as as gesteelde of verlore diere opgespoor word, kan die eienaar gevind word.
4. HOE OM ’N IDENTIFIKASIEMERK TE REGISTREER
Alle eienaars moet aansoek doen vir ’n geregistreerde indentifikasie-merk.
Vorms is verkrygbaar vanaf voorligtingskantore, magistraatskantore, veediefstaleenhede van die SAPD of by die Registrateur van Identifikasiemerke.
’n Eenmalige registrasiefooi is betaalbaar.
Adresseer die koevert aan: Die Registrateur van Identifikasiemerke, Privaatsak X138, Pretoria 0001
Alle identifikasiemerke moet geregistreer word.
Die registrasie word op die nasionale Register van Diere-identifikasie-merke geplaas (AIS).
4
5. AANSOEK VIR DIE OORDRAG VAN ’N DIERE-IDENTIFIKASIEMERK
Beskrywing
Die permanente merk van beeste, skape, bokke en varke is verpligtend in Suid-Afrika. Alle vee-eienaars moet ’n geregistreerde identifikasiemerk vir hulle diere hê. ’n Identifikasiemerk kan oorgedra word na ’n ander persoon in die geval van die afsterwe van die eienaar van ’n merk of as die eienaar toestemming gee vir die oordra van sy merk.
Stappe wat gevolg moet word
Vul ’n aansoekvorm in, wat in die middel van hiedie boek aangeheg is. Dit kan ook bekom word vanaf die web by http://www.daff.gov.za/daffweb3/Services/Registrations, die dieregesondheidstegnikus (AHT), voorligtingsbeamptes, magistraatskantore, die SAPD se veediefstal-eenhede, landboudepartemente in plaaslike provinsies, die Wet op die Identifikasie van Diere (AIDA) koördineerder of van die Registrateur: Diere-identifikasie in Pretoria.
Deel 2 van die vorm moet deur die eienaar van die merk voltooi word of deur die eksekuteur van die boedel (in die geval van die dood van die eienaar).
Daar is ’n eenmalige betaling vir die registrasie van ’n identifikasiemerk.
Stuur die aansoek aan die provinsiale AIDA koördineerder. Die koördi neerder sal dit stuur aan Die Registrateur: Diere-identifikasie, Privaatsak X138, Pretoria 0001; of neem die vorm na die naaste staatsveeartskantoor, wat dit aan die Registrateur sal pos.
5
Alle eienaars van beeste, skape, bokke en varke moet ’n identifikasie-merk registreer by die registrateur van diere-identifikasie.
Elke eienaar moet sy/haar diere op die voorge-skrewe metode merk.
Alle beeste, skape, bokke en varke waarvan die identifikasiemerk onduidelik of onsig-baar geword het, moet ooreen komstig wetlike voorskrifte geheridentifi-seer word.
6. WAT IS ’N IDENTIFIKASIEMERK? (ARTIKEL 4)
’n Merk wat deur die Minister voorgeskryf is.
Enige geregistreerde merk wat op ’n dier aangebring word vir watter
doel ookal.
7. UITSONDERINGS
’n Merk aan ’n hoef of horing
’n Verfmerk
Knip, klinknael of plaatjie wat aan die oor aangebring is
Keep of gat.
8. PLIGTE VAN EIENAARS (ARTIKEL 7)
6
Enige eienaar van ’n dier met ’n identifikasiemerk wat die dier binne 14 dae nadat hy of sy die eienaar geword het, wil verkoop, ruil of weggee, moet die nuwe eienaar van ’n identifikasiedokument voorsien.
Dit beteken dat die dier binne 14 dae weggemaak kan word sonder dat dit met die nuwe eienaar se merk gemerk is omdat dit reeds die vorige eienaar se merk op het en ’n identifikasiedokument uitgereik is.
’n Eienaar wat ’n dier na 14 dae nadat hy die eienaar van so ’n dier geword het, wil verkoop, ruil of weggee, moet sy eie merk op die dier aanbring voordat hy daarvan ontslae raak. Die eienaar moet ook die nuwe eienaar van ’n iden ti fikasie dokument voorsien. Die nuwe eienaar moet die identifkasie dokument vir ’n periode van een jaar hou.
Dit beteken dat daar nie na 14 dae van die dier ontslae geraak kan word sonder dat die nuwe eienaar se identifikasiemerk op die dier aange bring is en ’n identifikasie dokument uitgereik is nie.
7
Wetlike implikasiesWetlike implikasies
1. ONWETTIGE MERK VAN DIERE (ARTIKEL 15)
Geen persoon mag ’n dier merk met ’n:
Merk wat nie geregistreer is nie.
Geregistreerde identifikasiemerk sonder die magtiging van die eienaar van die merk nie.
Geregistreerde identifikasiemerk anders as voorgeskryf nie.
Merk wat in ’n ander persoon se naam geregistreer is, wat nie die diere se eienaar is nie.
Merk wat nie ’n voorgeskrewe merk is vir die groep waaraan die diere behoort nie.
2. OORTREDINGS
Enige persoon wat:
’n Merkoperateur is, maar nie ’n register hou nie.
Enige diere in sy/haar besit het wat nie in ooreenstemming met die toelaatbare voorsienings van die Wet gemerk is nie/anders gemerk is.
Die identifikasiemerk op ’n dier verander, beskadig of uitwis.
’n Dier verkoop waarvan die identifikasiemerk verander, beskadig of gekanselleer is.
’n Dier verkoop waarvan die oor sonder enige wettige rede afgesny is.
Die vonnis vir hierdie oortredings is ’n boete of gevangenisstraf vir ’n periode van nie langer as ses maande of beide die boete en gevangenisstraf.
3. MERK VAN GEREGISTREERDE (STOET-)DIERE (ARTIKEL 15 (2))
Geregistreerde diere word met merke gemerk wat deur die betrokke Telers-genootskap toegeken is.
Die Telersgenootskap sal die merkmetode voorskryf (brandmerk of tatoeëring).
4. ALTERNATIEWE IDENTIFIKASIEMETODE (ARTIKEL 8 – REG. 5)
Dit is nou moontlik om by die Registrateur aansoek te doen vir alternatiewe metodes om diere te identifiseer.
Vee-eienaars moet egter kennis neem dat dit nie van toepassing sal wees op individuele eienaars nie. Slegs aansoeke vir die merk van sekere groepe diere of spesies sal oorweeg word.
Indien so ’n versoek toegestaan word, sal dit onderhewig wees aan streng vereistes om die werk van die inspekteur en die SAPD te vergemaklik.
Voorwaardes wat in so ’n geval in werking tree, sal insluit die aanbring van ’n enkele merk (brandmerk/tatoeëermerk) wat aandui dat die diere met mikroskyfies gemerk is.
Dit sal ook ’n vereiste wees dat almal wat die metode gebruik te alle tye ’n skandeerder/leser besit.
Aansoek Aansoek
om
registrasie vir registrasie vir ’n identifikasiemerk’n identifikasiemerk
Lêer
no.
.....
......
......
......
......
......
......
......
.....
Aan
soek
om
regi
stra
sie
vir ’
n id
entif
ikas
iem
erk
—W
et o
p di
e Id
entif
ikas
ie v
an D
iere
, 200
2 (W
et N
o. 6
van
200
2)
Reg
istra
teur
van
Die
re Id
entif
ikas
ieP
rivaa
tsak
X13
8P
reto
ria00
01Te
l. 01
2 31
9 74
49/7
431/
7433
/761
1
Del
pen
Geb
ouH
/v A
nnie
Bot
hala
an e
n U
nion
stra
atR
ivie
raP
RE
TOR
IA00
84
SLE
GS
VIR
KA
NTO
OR
GE
BR
UIK
•D
ie a
anso
eker
moe
t ʼn re
gsge
leer
de p
erso
on w
ees,
bv.
, Joh
n Pe
ter H
ill; o
f Joh
n Pe
ter H
ill h
ande
l/as
Riv
er S
tud
BK
; of
Riv
er S
tud
(Pty
) Ltd
, ens
. •
Indi
en d
ie a
anso
ek n
ie d
eur d
ie a
anso
eker
per
soon
lik o
nder
teke
n is
nie
, moe
t ʼn b
rief w
at d
ie o
nder
teke
naar
be
mag
tig s
aam
met
die
aan
soek
inge
dien
wor
d. •
Die
bog
enoe
mde
is o
ok v
an to
epas
sing
as
die
onde
rtek
enaa
r die
aan
soek
nam
ens ʼn
bes
lote
kor
pora
sie
of
maa
tska
ppy
doen
.
AA
NSO
EK M
OET
SA
AM
MET
’N K
OPI
E VA
N U
ID D
OK
UM
ENT
ING
EDIE
N W
OR
D
Volle
dige
bes
onde
rhed
e va
n aa
nsoe
ker
agric
ultu
re,
fore
stry
& fi
sher
ies
Dep
artm
ent:
Agr
icul
ture
, For
estry
and
Fis
herie
sR
EPU
BLI
C O
F SO
UT H
AFR
ICA
Dep
arte
men
t:La
ndbo
u, B
osbo
u en
Viss
erye
REP
UB
LIEK
VA
N S
UID
-AFR
IKA
Dat
um
yy
yy
mm
dd
BET
ALI
NG
: R12
0
Pay
able
to: D
AFF
(Dep
artm
ent o
f Agr
icultu
re, F
ores
try a
nd F
isher
ies)
(Afri
kaan
s: D
epar
tem
ent v
an L
andb
ou, B
osbo
u en
Vis
sery
e)S
tand
ard
Ban
kTa
k: A
rcad
ia
Takn
omm
er: 0
1084
5 R
eken
ingn
omm
er: 0
1125
2871
Die
aan
soek
er s
e ID
nom
mer
of r
egis
trasi
enom
mer
moe
t in
die
ver
wys
ings
pasi
e in
gevu
l wor
d (in
die
gev
al v
an ʼn
m
aats
kapp
y, B
K/tr
ust).
Die
aan
soek
kan
nie
son
der d
ie
verw
ysin
g ge
final
isee
r wor
d ni
e. D
ie a
anso
ekvo
rm m
oet
verg
esel
wor
d va
n di
e de
posi
tost
roki
e.
Hie
rdie
aan
soek
sal
bin
ne 3
0 da
e ge
final
isee
r wor
d.
E-p
os: S
anet
C@
daff.
gov.
za o
f fak
s na
012
319
755
1
1.
Voor
nam
e (v
olle
dig)
.....
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
...
2.
Van
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
....
3.Id
entit
eits
nom
mer
.....
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
....
4.R
egis
trasi
enom
mer
van
maa
tska
ppy/
besl
ote
korp
oras
ie/tr
ust/
venn
oots
kap
.....
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
5.
Naa
m v
an m
aats
kapp
y/be
slot
e ko
rpor
asie
/trus
t/ven
noot
skap
....
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.....
6.
Stra
atad
res
.....
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
. P
osad
res
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.....
...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.....
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
...
...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.....
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
...
Pos
kode
Pos
kode
7.
Pla
as-/d
orpn
aam
....
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
..
8.
Land
dros
dist
rik .
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
..
9.
Pro
vins
ie .
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
10.
Tele
foon
nom
mer
.....
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.....
Sel
foon
nom
mer
....
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
..
11.
E-p
osad
res
.....
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
....
12.
Klië
nt s
e ha
ndte
keni
ng .
......
......
......
......
......
......
......
......
.....
13
Hoe om te registreer
Voltooi 'n merkoperateurskursus.
’n Aansoekvorm wat van die kursus-aanbieder verkrygbaar is, moet inge-vul word.
’n Aansoekfooi is betaalbaar.
Betaling kan by wyse van ’n tjek, bankdeposito of elektroniese fondsoorplasing geskied.
Adresseer die koevert aan:
Die Registrateur: Diere-identifikasiePrivaatsak X138Pretoria (Tshwane)0001
Merkoperateurskursusse
Die Registrateur sal die aansoeker inlig waar om die voorgeskrewe kursus by te woon.
Die kursus sal die volgende insluit:
Die teorie en tegniek van “warm”brandmerking.
Die teorie en tegniek van “vries’’brandmerk.
Die teorie en tegniek van tatoeëring.
Die teorie en tegniek van beteueling en merk van diere; en die wetgewing rakende die welstand van diere.
“Warm”brandmerking
Tatoeëring
Nekklamp
5. MERKOPERATEURS (ARTIKEL 11)
“Warm”brandmerking
Tatoeëring
Nekklamp
14
Register van merkoperateursrekords
Naam en adres van eienaar wie se diere gemerk is.
Datum waarop die diere gemerk is.
Tipe of spesifieke ras gemerk.
Getal diere gemerk.
Identifikasiemetode.
Datum waarop die eienaar se identifikasiemerk geregistreer is.
Die eienaar se geregistreerde identifikasiemerk.
6. DIE DIERE-IDENTIFIKASIESTELSEL (AIS)
Die diere-identifikasiestelsel (AIS) is die nasionale register van diere-identifikasiemerke in Suid-Afrika.
In hierdie stadium het slegs die Suid-Afrikaanse polisiediens toegang tot die stelsel.
AIS is ’n uiters gebruikersvriendelike stelsel wat deur enige beampte gebruik kan word na ’n kort opleidingstydperk.
15
RegulasiesRegulasies
1. LETTERGROOTTES (ART. 9)
Tatoeëermerk: moet nie groter as 20 mm op die breedste en hoogste deel wees nie.
Brandmerk: moet tussen 40 en 100 mm by die breedste en hoogste punt wees.
2. VORM, PATROON EN KOMPOSISIE (ART. 10)
’n Identifikasiemerk kan bestaan uit een tot drie letters of simbole (karakters).
’n Drielettermerk kan op vier verskillende maniere gebruik word.
’n Tweelettermerk kan op twee ver skillende maniere gebruik word.
Die letters mag nie aan mekaar raak nie.
Dieselfde merk kan op beeste en kleinvee gebruik word.
BCA
ABC
AB
ABC
ABC AB
16
3. OUDERDOM VAN DIE DIERE TYDENS MERK (ART. 11)
Beeste
Moet gemerk word teen die ouderdom van ses maande.
Kan getatoeëer word teen die ouderdom van een maand – of
Kan gebrandmerk word teen die ouderdom van ses maande – en
Moet gebrandmerk wees teen die ouderdom wat die eerste paar permanente snytande verskyn (tweetandstadium).
17
Kleinvee
Moet getatoeëer word teen die ouderdom van een maand.
Varke
Moet getatoeëer word teen die ouderdom van een maand.
Volstruise
Kan getatoeëer word teen die ouderdom van een maand – en
Kan gebrandmerk word teen die ouderdom van ses maande.
Perde
Kan getatoeëer word teen die ouderdom van ses maande – en
Kan gebrandmerk word teen die ouderdom van twaalf maande.
18
4. DELE WAAROP DIERE GEÏDENTIFISEER MOET WORD (ART. 12)
Beeste
Tatoeëring: In die linker of regter oor.
Brandmerk: Op enige duidelike sigbare deel, die nek uitgesluit.
Kyk na die figuur. Plaas die brandmerk op enige plek buite die vierkant.
Die eerste eienaar kan die merk op die linker agterbeen aanbring, die tweede eienaar kan dit op die linker skouer plaas, die derde eienaar kan dit op die regter agterbeen plaas en die vierde eienaar op die regter skouer.
Onthou jy kan finansieel skade ly op huide as jy waardevolle gedeeltes merk.
Skape, bokke en varke
Die eerste eienaar kan die tatoeëermerk in die linker oor aanbring, die tweede eienaar in die regter oor.
Varke kan ook aan die linker- of regterkant van die skouer-area gemerk word met behulp van ’n “varkslaner” (hogslapper).
19
Volstruise
Tatoeëer volstruise jonger as ses maande onder die linker vlerk.
Brandmerk volstruise ouer as ses maande op die dye.
Die eerste eienaar kan die brandmerk aan die buitekant van die linker dy aanbring en die tweede eienaar aan die buitekant van die regter dy.
Volstruise word gebrandmerk volgens hulle ouderdom.
Geen volstruise jonger as ses maande mag met ’n warm yster gebrandmerk word nie.
Volstruise jonger as ses maansde mag getatoeëer word.
Die letters van ’n brandmerk mag nie groter as 25 mm wees nie (breedte of hoogte).
Die letters van ’n tatoeëermerk mag nie groter wees as 25 mm nie (breedte en hoogte).
Die brand- of tatoeëermerk mag net twee letters hê.
Letters moet 6 mm van mekaar geplaas word.
Brandmerkletters kan langs of onder mekaar geplaas word.
Tatoeëermerke kan langs mekaar geplaas word.
MN
M N
20
MerkgidsMerkgids
1. WARMBRAND, VRIESBRAND EN TATOEËRING
Merk met ’n warm yster
Stap 1
Gebruik ’n aparte yster vir elke letter van die merk. Dit is makliker, maar nie verpligtend nie.
Stap 2
Kry alles gereed voordat jy begin merk. Maak seker dat die volgorde van die geregistreerde merk reg is volgens die registrasie sertifikaat. Dit kan eers op ’n stukkie hout getoets word.
Stap 3
Kry iemand om jou te help. Die helper moet die dier nader bring en styf vashou. Dit sal makliker wees as daar meer as een helper is.
Stap 4
Maak die yster goed warm. Wanneer die yster wit word, is dit ’n teken dat dit warm genoeg is. Jy kan die yster op ’n stukkie hout toets om te sien of dit warm genoeg is.
Stap 5
Maak die diere onbeweeglik met ’n immobiliseerder of kniehalter hulle sodat hul jou nie skop nie. Die immobilisasie van die willekeurige spiere weerhou die dier om te beweeg.
21
Stap 6
Neem die eerste yster en hou dit 3 tellings lank teen die dier se vel. Moenie druk nie. Tel stadig 1,2,3. Verwyder die yster. Neem die tweede yster en doen ook dieselfde met die derde. Die merk is nou voltooi. Maak elke yster na gebruik skoon met ’n staalborsel om van die gebrande vel en hare ontslae te raak.
Stap 7
Gebruik die ysapparaat om die wond te verkoel of spuit kouewater op die dier se vel om dit af te koel.
Jy kan ook wondolie op die wond giet. Moet dit nie met ’n lap afvee nie.en moet nooit mis aan die wond smeer nie.
Merk met ’n vriesbrandyster
Toerusting benodig:
Verkoeler – droëys in etiel, metiel of isopropielalkohol en vloeibare stikstof.
Geïsoleerde houer vir die verkoelingsmiddel.
’n Stel koper- of hoëgehalte bronsallooi-brandmerkysters.
Stel knippers.
95 % etiel- of metielalkohol.
Handskoene.
22
Stap 1
Kry alles gereed voordat jy begin brandmerk.
Stap 2
Kry iemand om jou te help.Die helper moet die dier nader bring en styf vashou. As jy ’n drukgang het, sal die brandmerkproses makliker verloop.
Stap 3
Maak die dier onbeweeglik met ’n immobiliseerder of kniehalter hulle sodat hul jou nie skop nie.
Stap 4
Skeer die hare af van die deel wat gebrandmerk gaan word.
Stap 5
Vries die yster deur dit in vloeibare stikstof te plaas of in spiritus wat tot -40 °C afgekoel is deur middel van droëys.
Stap 6
Wanneer daar nie meer borrels vorm nie is die ysters koud genoeg vir gebruik om letters op die vel te brand. Skud die stikstof of spiritus af; anders sal die afvloei ook ’n merk op die vel laat.
23
Stap 7
Druk hard vir die volgende blootstellingstydperke:
Diere van 6 tot 8 maande: 20 tot 25 sekondes
Diere van 9 tot 18 maande: 25 tot 30 sekondes
Diere ouer as 18 maande: 30 tot 35 sekondes.
Merk deur middel van tatoeëring
’n Derde identifiseringsmetode is die tatoeëring van diere.
Tatoeëertange en ink word gebruik on die diere te merk.
Skape, bokke (kleinvee) en varke
Skape, bokke en varke word getatoeëer.
Die letters van ’n tatoeëermerk mag nie groter as 20 mm wees nie (hoog of breed).
Die merk kan 1,2 of 3 karakters hê.
Jy moet die karakters langs mekaar plaas.
24
Stap 1
Kry alles gereed voordat jy begin tatoeëer.
Stap 2
Kry iemand om jou te help. Die helper moet die dier nader bring en styf vashou.
Stap 3
Plaas die karakters in die regte volgorde en posisie in die tatoeëertang – volgens die registrasiesertifikaat.
Stap 4
Maak die ore skoon voordat die ink aangewend word—vuiligheid en olie in die ore sal die ink verhoed om die tatoeëergaatjies te vul wat deur die tatoeëertang gemaak word. Toets die tatoeëerink op ’n skoon area wat getatoeëer moet word.
Stap 5
Druk die tatoeëertang totdat die gaatjies op die vel verskyn.
Stap 6
Vryf die ink in die gaatjies. Die tatoeëerproses is nou afgehandel.
Ten slotteTen slotte ’n Wettige, permanente merk is die eerste verdedigingslinie teen
veediefstal.
In Suid-Afrika maak wetgewing voorsiening vir ’n doeltreffende diere-identifikasiestelsel.
Warmysterbrandmerke vir beeste en tatoeëermerke vir kleinvee bly die mees kostedoeltreffende wyses om hierdie groepe diere te merk.