องค์ประกอบองค์การแห่งการ...

วารสารวชาการ มหาวทยาลยกรงเทพธนบร

ปท 6 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2560209

องคประกอบองคการแหงการเรยนรทเปนเลศของคณะพยาบาลศาสตรมหาวทยาลยเอกชน ในประเทศไทย

The excellence learning organization factors of the Faculty of Nursing,Private University in Thailand

สวมล จอดพมาย, ชวนชม ชนะตงกร

Suvimol Jodpimai, Chuanchom Chinatangkulสาขาวชาการบรหารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยกรงเทพธนบร

ผนพนธหลก e-mail: [email protected]

บทคดยอ

การวจยครงนมวตถประสงค 1) เพอศกษาองคประกอบ และตวบงชองคการแหงการเรยนรท

เปนเลศของคณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยเอกชน ในประเทศไทย 2) เพอยนยนองคประกอบและ

ตวบงชองคการแหงการเรยนรทเปนเลศ ของคณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยเอกชน ในประเทศไทย

กลมตวอยางเปนคณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยเอกชน ในประเทศไทย จ�านวน 21 แหง ผใหขอมล

แหงละ 17 คน ประกอบดวย ผอ�านวยการ รองผอ�านวยการ หวหนาภาควชา อาจารย และบคลากรสนบสนน

รวม 357 คน ใชวธสมอยางงาย เครองมอทใชในการวจย คอ แบบสมภาษณกงมโครงสราง และแบบสอบถาม

สถตทใชในการวเคราะหขอมล ไดแก ความถ รอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน การวเคราะหองคประกอบ

เชงส�ารวจ การวเคราะหเนอหา โดยใชโปรแกรมส�าเรจรป การตรวจสอบยนยนความเหมาะสมขององคประกอบ

และตวบงชองคการแหงการเรยนรใชวธสมมนาองผเชยวชาญ

ผลการวจยพบวา

1. องคประกอบองคการแหงการเรยนรทเปนเลศ ของคณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยเอกชน

ในประเทศไทย ประกอบดวย 8 องคประกอบ ไดแก 1) วสยทศนรวมและการจดการความร 2) การเรยนร

เปนทม 3) นวตกรรมและเทคโนโลยสารสนเทศ 4) ความตระหนกร 5) การเสรมพลงอ�านาจ 6) การพฒนา

ศกยภาพและจรยธรรม 7) พลวตการเรยนร 8) การคดรเรม

2. ตวบงชองคการแหงการเรยนรทเปนเลศ ของคณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยเอกชน

ในประเทศไทย ม 68 ตวบงช ไดแก องคประกอบท 1 วสยทศนรวมและการจดการความร ประกอบดวย

17 ตวบงช องคประกอบท 2 การเรยนรเปนทม ประกอบดวย 10 ตวบงช องคประกอบท 3 นวตกรรมและ

เทคโนโลยสารสนเทศ ประกอบดวย 10 ตวบงช องคประกอบท 4 ความตระหนกร ประกอบดวย 7 ตวบงช

องคประกอบท 5 การเสรมพลงอ�านาจ ประกอบดวย 8 ตวบงช องคประกอบท 6 การพฒนาศกยภาพและ

จรยธรรม ประกอบดวย 7 ตวบงช องคประกอบท 7 พลวตการเรยนร ประกอบดวย 6 ตวบงช องคประกอบ

ท 8 การคดรเรม ประกอบดวย 3 ตวบงช

ACADEMIC JOURNAL BANGKOKTHONBURI UNIVERSITY

Vol.6 No.2 July - December 2017210

3. องคประกอบและตวบงชองคการแหงการเรยนรทเปนเลศของคณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลย

เอกชน ในประเทศไทย ทง 8 องคประกอบ 68 ตวบงช ไดรบการยนยนจากผเชยวชาญวา มความเปนไปได

เหมาะสม และมความถกตอง สามารถน�าไปใชประโยชนได

ค�าส�าคญ: องคประกอบองคการแหงการเรยนรทเปนเลศ/ คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยเอกชน ใน

ประเทศไทย

ABSTRACT

The purposes of this research were 1) to study the excellence learning organization factors

and indicators of the Faculty of Nursing, Private University in Thailand. 2) to confirm the factors

and indicators of excellent learning organization of the Faculty of Nursing Private Universities in

Thailand. The sample consisted of 21 Faculties of Nursing, Private Universities in Thailand, each

providing 17 persons, including the directors, deputy directors, head of department lecturer and

supporting employees included 357 totally. The research instruments were the semi-structured

interview and, the questionnaires. The statistics used for analyzed the data were frequency,

percentage, mean, standard deviation, content analysis, exploratory factor analysis and confirm

the data with connoisseurship.

The findings of this research were:

1. The factors of the excellence learning organization of Faculty of Nursing Private

Universities in Thailand consist of 8 factors: 1) Shared vision and knowledge management

2) Team learning 3) Innovation and information technology 4) Self Awareness 5) Empowerment

6) potential development and ethics 7 ) learning dynamics 8) Initiatives.

2. The indicators of the excellent learning organization of Faculty of Nursing of Private

Universities in Thailand were 68 indicators, namely, factor 1; Shared vision and knowledge

management, consists of 17 indicators, factor 2; Team learning, consists of 10 indicators, factor

3; innovation and information technology, consists of 10 indicators, factor 4; self awareness

consists of 7 indicators, factor 5; empowerment consists of 8 indicators, factor 6 potential

development and ethics, consists of 7 indicators, factor 7; learning dynamics consists of 6 indicators

and factor 8; initiatives consists of 3 indicators.

3. The factors and 68 indicators of excellent learning organization of the Faculty of Nursing of

Private Universities in Thailand confirmed by experts were feasibility, propriety, accuracy; and utilization.

Keywords: Excellence learning organization factors/Faculty of Nursing, Private University in Thailand



บทน�า

แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

ฉบบท12 (พ.ศ.2560-2564) มงเนนใหคนเปน

ศนยกลางในการพฒนาใหเปนคนด คนเกง มศกยภาพ

และความคดสรางสรรค ยกระดบคณภาพการศกษา

สความเปนเลศ การสรางเสรมใหคนมสขภาพด

ทเนนการปรบเปลยนพฤตกรรมทางสขภาพ ภาครฐ

จะมแนวทางในการพฒนาและการลดปจจยเสยง

ดานสขภาพและใหทกภาคสวนค�านงถงผลกระทบ

ทมตอสขภาพ สงเสรมใหมกจกรรมทางสขภาพ เพม

ประสทธภาพการบรหารจดการระบบสขภาพรวม

กนระหวางสถานพยาบาลทกสงกดในพนทสขภาพ

ผลกดนใหสถาบนทางสงคมมสวนรวมในการ

พฒนาอยางเขมแขง สงเสรมสถาบนการศกษา

ใหเปนแหลงบรการความรและวชาการททกคน

สามารถเขาถงได(ส�านกงานคณะกรรมการพฒนา

การเศรษฐกจและสงคมแหงชาต, 2559: 12) ดงนน

คนจงเปนปจจยทส�าคญเพราะเปนแหลงความร

และเรยนรปจจยตางๆ ทงจากภายในและภายนอก

องคการน�ามาใชใหเกดประโยชนตอการพฒนา

องคการ คนทมความร ถอวาเปนทรพยากรทม

คณคาและเปนทนขององคการ หากองคการนน

มการจดการความรทดกจะสามารถรกษาความได

เปรยบในการแขงขน องคการยงมความรมากเทาไร

กยงสามารถเรยนร ในสงใหมไดมากขนเทานน

เมอเกดการเรยนรมากขนยอมเกดการพฒนาเปน

ความรใหมไดมากขน มโอกาสไดใชความรเพอการ

เปลยนแปลงดานการบรหาร การฝกอบรม และการ

พฒนา เรยกวาเปนองคการแหงการเรยนร เซงเก

(Senge, 1990) กลาววา องคการแหงการเรยนรคอ

สถานทซงทกคนสามารถขยายขดความสามารถ

ของตนไดอยางตอเนอง เพอสรางผลลพธตามทตง

เปาหมายไว มการสรางรปแบบการคดใหมๆ และ

การขยายความคดอยางอสระเปนทซงแตละคน

มวธการเรยนรรวมกนน�าไปสจดมงหมายทตองการ

ประกอบไปดวยแนวทางส�าคญทเรยกวาวนย

5 ประการ ทจะผลกดนและสนบสนนใหเกดองคการ

แหงการเรยนรขน ไดแก 1) การคดเชงระบบ (Systems

Thinking) 2) การเรยนรของสมาชกในองคการ (Personal

Mastery) 3) แบบแผนทางจตใจหรอความมสต

(Mental Model) 4) การสรางวสยทศนรวมกน

(Building Shared Vision) และ 5) การเรยนรเปนทม

(Team Learning) และมารควอรดท (Marquardt,

2002: 23) ไดกลาววาองคการทจะพฒนาไปส

องคการแหงการเรยนรทเปนเลศ เปนเครองมอ

น�าไปส ความส�าเรจ จะตองประกอบดวยองค

ประกอบทจ�าเปน 5 ประการ คอ 1) พลวตการเรยน

ร(Learning Dynamics) 2) การปรบเปลยนองคการ

(Organization Transformation) 3) การเพมอ�านาจ

แกบคคล (People Empowerment) 4) การจดการ

ความร (Knowledge Management) และ 5) การใช

เทคโนโลย (Technology Application) การวน

(Garvin, 1993 : 78-91) ไดการพฒนาองคการ

แหงการเรยนรทตอเนองเพอน�าองคการฝาฟนไปส

ผลก�าไรและขอไดเปรยบองคการอน โดยพฒนา

องคการแหงการเรยนร 5 ดาน คอ ดานการแกปญหา

อยางมระบบ ดานการทดลองแนวทางใหมๆ ดาน

การเรยนรจากประสบการณของตนเองและอดต

ดานการเรยนรจากประสบการณและสงทผ อน

ท�าไดเปนอยางด และดานการถายทอดความร

อยางรวดเรวและมประสทธภาพ วจารณ พานช

(2548: 5) กลาวถงองคการทเออการเรยนรจะม

ลกษณะเปนพลวต (Dynamics) มการเปลยนแปลง

ในลกษณะของพฒนาการคลายมชวต มผลงานดขน

เรอยๆ ทงในดานคณภาพ ประสทธภาพ และ

การสรางนวตกรรม (Innovation) มวฒนธรรม



องคการ (Corporate Culture) นอกจากนยงม

ผกลาวถงองคการแหงการเรยนรในหลายมมมอง

เชน ณฏฐกา ณวรรณโณ (ออนไลน, 2549)

ขยายความถงการพฒนาองคการแหงการเรยนร

ในดานการปรบเปลยนองคการซงต องปฏรป

องคการใหกาวสความเปนเลศโดยมงความสนใจใน

4 องคประกอบ คอ 1) วสยทศน 2) วฒนธรรม

3) กลยทธ และ 4) โครงสรางขององคการ

คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยเอกชน

เปนองคการทางการศกษาทมจดมงหมายเพอผลต

บณฑตทางการพยาบาลทมความรความสามารถ

ในการใหบรการสาธารณสขในชมชนทกระดบ

ทกทองถนทวประเทศไดอยางมประสทธภาพตาม

นโยบายปฏรปสขภาพและระบบสาธารณสขของ

ประเทศและมงการดแลสขภาพแบบองครวมเนน

การสรางเสรมสขภาพของตนเองปองกนการเจบปวย

โดยมงเสรมสรางศกยภาพของบคคลในการดแล

ตนเองรวมทงเปนองคการทเปนผน�าทางวชาการ

ทจะสรางและผลตองคความรทางการพยาบาล

ใหสอดคลองกบการปฏรประบบสขภาพทมงสงเสรม

ปองกน รกษา และฟนฟสขภาพของประชาชนใหม

สขภาวะทด (พวงทพย ชยพบาลสฤษด, 2551:

3) แตจากการเปลยนแปลงของสภาพสงคมกอใหเกด

ผลกระทบตอการจดการศกษาพยาบาลทงทเกดจาก

การเปลยนแปลงสภาวะสขภาพเปลยนรปแบบไป

เพอใหไดบณฑตพยาบาลศาสตรทมคณลกษณะ

ทสอดคลองกบความตองการของสงคม มความสามารถ

ในการคดรวบยอดวเคราะห วจารณ มทกษะความสามารถ

ในการเรยนรดวยตนเองตลอดชวต มความรอบร

ในเรองตางๆทเกยวกบระบบการบรการสขภาพและ

ศาสตรอนทเกยวของ เชน ความรดานเศรษฐศาสตร

สาธารณสข การตลาด ขนบธรรมเนยม วฒนธรรม

ชาตพนธ ฯลฯ (กาญจนา สนตพฒนาชย และคณะ,

2544: 24) การพฒนาองคการโดยอาศยองค

ประกอบตางๆ ตามแนวคดองคการแหงการเรยนร

จะชวยเพมสมรรถนะของบคคลของคณะพยาบาล

ศาสตร มหาวทยาลยเอกชนใหมขดความสามารถ

ในการผลตบณฑตทตอบสนองตอความตองการ

ของสงคมรวมทงสรางองคความรนวตกรรมทางการ

พยาบาลทสามารถสรางมลคาเพมใหกบองคการ

และผรบบรการไดอยางสงสด แตการพฒนาองคการ

ตามแนวคดการเปนองคกรแหงการเรยนรทเปนเลศ

และประสบผลส�าเรจ ยงไมสามารถด�าเนนการให

เปนรปธรรม ขาดการปฏบตทชดเจนไมวาจะเปนการ

ถายทอดความรจากอาจารยพยาบาลผมอาวโสทม

ประสบการณสงไปยงอาจารยรนนองยงไมมการ

ด�าเนนการทชดเจน มเพยงบางสวนไมมากนก

ทมการจดเกบความร ไวในสอเทคโนโลยเพอเปน

ตวอยางใหพยาบาลร นนอง ดงนนในปจจบน

คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยเอกชนตางๆ

เรมมการตนตวในการบรหารสถานศกษาดวยการ

มงพฒนาองคการในทกดานเพอพฒนาสการเปน

องคการแหงการเรยนรใหประสบความส�าเรจ

วตถประสงคการวจย

1. เ พอศกษาองค ประกอบองค การ

แหงการเรยนรทเปนเลศของคณะพยาบาลศาสตร

มหาวทยาลยเอกชนในประเทศไทย

2. เพอศกษาตวบงชองคประกอบองคการ

แหงการเรยนรทเปนเลศ ของคณะพยาบาลศาสตร

มหาวทยาลยเอกชน ในประเทศไทย

3. เพอยนยนองคประกอบและตวบงช

องคการแหงการเรยนรทเปนเลศ ของคณะพยาบาลศาสตร

มหาวทยาลยเอกชน ในประเทศไทย



กรอบแนวคดของการวจย

การศกษาองคประกอบองคการแหงการ

เรยนร ท เป น เลศของคณะพยาบาลศาสตร

มหาวทยาลยเอกชนในประเทศไทยผวจยสราง

กรอบแนวคดการวจย โดยการศกษาแนวคด ทฤษฎ

และงานวจยทเกยวของกบการจดการความร

แนวคดองคการแหงการเรยนร และการสมภาษณ

ผทรงคณวฒเกยวกบการบรหารองคการแหงการ

เรยนรทน�าไปสความเปนเลศของคณะพยาบาล

ศาสตร มหาวทยาลยเอกชนในประเทศไทย ดงน

1) แนวคดการจดการความร (Knowledge

Management) ของโนนากะ (Nonaka, 1991)

อลาวและเลดเนอร(Alavi and Leidner, 2001) และ

ลอวสน (Lawson, 2003) ทกลาวถงความสมพนธ

เชอมโยงกบองคการแหงการเรยนร (Learning

Organization) อยางมประสทธภาพซงน�าไปสการ

เปนองคการแหงการเรยนรทเปนเลศ (Marquardt,

1996; บดนทร วจารณ, 2548: 98, วรวธ มาฆะศรานนท

และบดนทร วจารณ, 2547: 90) ท�าใหการจดการศกษา

ประสบผลส�าเรจ 2) แนวคดองคการแหงการเรยนร

(Learning Organization) ตามแนว ความคดของ

อารกรสและคอน(Argyris and Schon, 1978 :

345-348) ฮาย วลไรทและคลาค (Hayes,

Wheelwright & Clark 1988: 89) เซงก (Senge

1990: 78) ไดเสนอแนวทางการเปนองคการแหง

การเรยนร 5 ประการ คอ 1) การคดอยางเปนระบบ

(Systems Thinking) 2) ความรอบร แหงตน

(Personal Mastery) 3) แบบแผนความคด (Mental

Model) 4) การสรางวสยทศนรวมกน (Building

Shared Vision) 5) การเรยนร เปนทม (Team

Learning) มารควอรดท(Marquardt, 1996: 132-

158) กลาวถงองคการแหงการเรยนรใน 5 องค

ประกอบ ไดแก 1) พลวตการเรยนร (Learning

Dynamics) 2) การปรบเปลยนองคการ (Organization

Transformation) 3) การเพมอ�านาจแกบคคล

(People Empowerment) 4) การจดการความร

(Knowledge Management) 5) การใชเทคโนโลย

(Technology Application) เพดเลอรและคณะ

(Pedler and Others, 1991: 18-27) น�าเสนอ

ผลการวจยทพบวา องคการแหงการเรยนรมลกษณะ

ทส�าคญอย 5 ดาน 1. ดานยทธศาสตร (Strategy)

2. ดานการมองภายในองคการ (Looking Us) 3.

ดานโครงสราง (Structures) 4. ดานการมองภายนอก

(Looking Out) 5. ดานโอกาสในการเรยนร

(Learning Opportunities) การวน(Garvin (1993)

ไดแนะน�าหลก 5 ประการในการเปนองคการ

แหงการเรยนร ดงน 1) การแกปญหาอยางมระบบ

(Systematic Problem Solving) 2) การทดลอง

แนวทางใหมๆ (Experimentation With New

Approaches) 3) การเรยนรจากประสบการณ

ของตนเองและอดต (Learning from Their Own

Experience and Past History) 4) การเรยนร

จากประสบการณและสงทผอนท�าไดเปนอยางด

(Learning from the Experience and Best

Practices of Others) 5) การถายทอดความร

อยางรวดเรว(Transferring Knowledge Quickly)

โกะ (Goh, 1998) น�าเสนอปจจยหลกทจ�าเปนตอ

การพฒนาองคการแหงการเรยนรทมประสทธภาพ

5 ประการ และปจจยสนบสนน 2 ประการทผบรหาร

ควรปฏบต ดงน 1) ความชดเจนและการสนบสนน

พนธกจ (Mission) กลยทธ (Strategy) 2) ภาวะผน�า

(Leadership) 3) การทดลอง (Experimentation)

4) การถายทอดความร (Transfer of Knowledge)

5) การท�างานเปนทมและความรวมมอ (Teamwork

and Cooperation) 6) การออกแบบองคการ

(Organizational Design) 7) ทกษะและสมรรถนะ



การท�างานของพนกงาน (Employees Skills and

Competencies) เบนเนตและโอเบรน (Bennett

and O’Brien, 1994) น�าเสนอปจจยทมผลตอ

ความสามารถขององคการแหงการเรยนรและการ

เปลยนแปลง 12 ประการ ดงน 1) กลยทธและวสย

ทศน (Strategy and Vision) 2) การปฏบตของ

ผบรหาร (Executive Practices) 3) การปฏบตของ

ผจดการ(Manager Practices) 4) บรรยากาศของ

องคการ (Climate) 5) โครงสรางองคการ/งาน

(Organization/Job Structure) 6) การหมนเวยน

ของขอมล (Information Flow) 7) การปฏบตของ

แตละบคคลและทม (Individual and Team Practices)

8) กระบวนการท�างาน (Work Processes) 9) เปาหมาย

การปฏบตงาน (Performance Goal) 10) การอบรม

และการศกษา (Training and Education) 11) การ

พฒนาบคคล/ทม (Individual/Team Development)

12) รางวล (Rewards/ Recognition)

ส�าหรบนกวชาการไทย วจารณ พานช

(2550: 167) ไดเสนอแนวคดเกยวกบองคกร

แหงการเรยนร (Learning Organization) วาเปน

องคกรทท�างานผลตผลงานไปพรอม ๆ กบเกดการ

เรยนร สงสมความรและสรางความรจากประสบการณ

ในการท�างาน พฒนาวธการท�างาน และระบบงาน

ขององคกรไปพรอม ๆ กน มลกษณะเปนพลวต

(Dynamic) มการสรางนวตกรรม (Innovation)

มวฒนธรรมองคกร (Corporate Culture) มเจตคต

โลกทศน วธคดในลกษณะของ “บคคลเรยนร ”

(Learning Person) มทกษะของการเปนบคคล

เรยนร องคการแหงการเรยนรมกระบวนการเรยนร

รวมกนจากการกระท�า (Interactive Learning

Through Action) มหลกส�าคญ 5 ประการของการ

เปนองคกรแหงการเรยนรและบคคลเรยนร ไดแก

1) การคดเชงระบบ (Systems Thinking) 2) การ

เปนบคคลรอบร (Personal Mastery) 3) การม

แบบแผนความคด (Mental Models) 4) การมวสย

ทศนรวมกน (Shared Vision) 5) การเรยนรรวมกน

เปนทม (Team Learning) ณฏฐพนธ เขจรนนทน

(2551: 266-288) น�าเสนอองคการแหงการเรยนร

ของสถานศกษาไวดงน1) การรเรม 2) การมสวนรวม

3) การสงเสรม 4) การเปนตนแบบ ผบรหารตอง

ประพฤตตนเปนแบบอยางทดในการด�าเนนการ

และการปฏบต 5) การเปดโอกาส 6) การตดตามผล

7) การใหขอมลยอนกลบ และขอมลทไดจากการ

สมภาษณผทรงคณวฒทเปนผบรหารและอาจารย

ในคณะพยาบาลศาสตร สรปไดดงน 1) การคด

อยางเปนระบบ(Systems Thinking) 2) บคคลรอบร

(Personal Mastery) 3) แบบแผนทางความคด

(Mental Models) 4) การสรางวสยทศนรวม

(Building Shared Vision) 5) การเรยนรรวมกนเปนทม

(Team Learning) 6) การเรยนรอยางเปนระบบ

(Systematic Learning) 7) องคการ(Organization)

8) การพฒนาศกยภาพของบคคล(Potential

Development and Ethics) 9) การจดการความร

(Knowledge Management 10) เทคโนโลย

สารสนเทศ (Information Technology 11) การเสรม

พลงอ�านาจ(Empowerment) 12) การคดรเรม

(Initiative)

จากการศกษาคนควาแนวคด ทฤษฎ

หลกการ เอกสาร และงานวจยทเกยวของทงจาก

นกวชาการ นกบรหารองคการ หนวยงาน Website

Internet และแหลงขอมลส�าคญตาง ๆ ซงเปนปจจย

ส�าคญทเกยวของกบองคการแหงการเรยนร ผวจย

จงไดน�ามาสรางกรอบแนวคดการวจย องคประกอบ

องคการแหงการเรยนรทเปนเลศ ของคณะพยาบาล

ศาสตร มหาวทยาลยเอกชน ในประเทศไทย

ดงแสดงในภาพท 1



วารสารวชาการ มหาวทยาลยกรงเทพธนบร ปท 6 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2560

257

ความค ด (Mental Models) 4) การส รางวสยทศนรวม (Building Shared Vision) 5) การเรยนรรวมกนเปนทม (Team Learning) 6) การเรยนรอยางเปนระบบ (Systematic Learning) 7) อ ง ค ก า ร (Organization) 8) การพฒนาศกยภาพของบคคล (Potential Development and Ethics) 9) การจดการค ว า ม ร (Knowledge Management 10) เท ค โน โล ย ส า ร ส น เท ศ ( Information Technology 11) ก า ร เส รม พ ล ง อ า น า จ(Empowerment) 1 2 ) ก า ร ค ด ร เ ร ม (Initiative)

จากการศกษาคนควาแนวคด ทฤษฎ หลกการ เอกสาร และงานวจยทเกยวของท งจากนกวชาการ นกบ รหารองคการ หนวยงาน Website Internet และแหลงขอมลส าคญตาง ๆ ซ ง เปนปจจยส าคญทเกยวของกบองคการแหงการเรยนร ผ วจยจงไดน ามาสรางกรอบแนวคดการวจย องคประกอบองคการแหงการเรยนรทเปนเลศ ของคณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยเอกชน ในประเทศไทย ดงแสดงในภาพท 1

ภาพท 1 กรอบแนวคดของการวจย

แนวคด ทฤษฎ การจดการความร

สมภาษณผเชยวชาญ

องคประกอบองคการแหงการเรยนรทเปนเลศ

คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยเอกชน ในประเทศไทย

วารสาร บทความ องคการแหงการเรยนร

แนวคด ทฤษฎ องคการแหงการเรยนร

งานวจยทเกยวของ *การจดการความร

* องคการแหงการเรยนร

Internet, Website, Online

วธการวจย

ขนตอนท 1 เตรยมโครงรางการวจย

และสรางกรอบแนวคด

1. ผวจยศกษาแนวคด ทฤษฎ หลกการและ

งานวจยทเกยวของเกยวกบการจดการความร

องคการแหงการเรยนรทเปนเลศจากเอกสาร ต�ารา

หนงสอ ขอมล งานวจยของบคคล และหนวยงาน

ตาง ๆ Website Internet น�ามาสงเคราะหเนอหา

สรปเปนประเดนส�าคญ แลวน�ามาสรางเครองมอ

เปนแบบสมภาษณแบบกงโครงสรางเพอน�าไป

สมภาษณผเชยวชาญและทรงคณวฒ

2. ด�าเนนการสมภาษณผเชยวชาญและ

ทรงคณวฒดานการจดการความรและองคการแหง

การเรยนร 11 คน น�าประเดนทไดมาบรณาการกบ

ขอมลจากขอ 1 สรางเปนกรอบแนวคดองคการแหง

การเรยนร ทเปนเลศ ของคณะพยาบาลศาสตร

มหาวทยาลยเอกชน น�ามาสรางเครองมอเปน

แบบสอบถามเพอน�าไปเกบขอมลจากกลมตวอยาง

ขนตอนท 2 วเคราะหองคประกอบองคการ


มหาวทยาลยเอกชน ในประเทศไทย โดยการวเคราะห

องคประกอบเชงส�ารวจ(Exploratory Factor

Analysis) สกดปจจยดวยเทคนค Principal

Factor Analysis : PCA เพอสงเคราะหหา

องคประกอบการเปนองคการแหงการเรยนรทเปนเลศ

ในคณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยเอกชน

โดยใชขอมลจากแบบสอบถามจากกลมตวอยาง


ในประเทศไทย 21 แหง ผใหขอมลแหงละ 17 คน

รวมผใหขอมล 357 คน

การตรวจสอบ รบรอง ยนยนองคประกอบ

และตวบงชองคการแหงการเรยนรทเปนเลศ ของ




ในประเทศไทย ผวจยน�าองคประกอบและตวบงช

ทไดจากการวเคราะห ไปด�าเนนการสมมนาอง

ผเชยวชาญ (Connoisseurship) จ�านวน 9 คน

โดยผวจยน�าเสนอองคประกอบพรอมตวบงชองคการ


มหาวทยาลยเอกชน ตอผเชยวชาญทง 9 คน เพอ

ด�าเนนการตรวจสอบ ยนยนความเปนประโยชน

ความเปนไปได ความเหมาะสม ความถกตอง

ขององคประกอบองคการแหงการเรยนรทเปนเลศ

ของคณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยเอกชน

ขนตอนท 3 การรายงานผลการวจย

เปนขนตอนการจดท�ารายงานผลการวจยฉบบ

สมบรณ

ประชากรและกลมตวอยาง

ประชากรทใชในการวจย ไดแก คณะ

พยาบาลศาสตร มหาวทยาลยเอกชน 23 แหง

ทวประเทศ (Wikipedia) กลมตวอยางทใชในการ

วจย ผ วจยก�าหนดขนาดตวอยางโดยใชตาราง

ประมาณการขนาดตวอยางของเครซและมอรแกน

(Krejcie and Morgan) ไดขนาดกลมตวอยาง 21 แหง

เพอใหการไดมาของขอมลจากคณะพยาบาลศาสตร

แตละแหงมความเทาเทยม ผวจยก�าหนดผใหขอมล

จากคณะพยาบาลศาสตร โดยวธสมตวอยางแบบ

แบงประเภท (Stratified Random Sampling) ตาม

คณะพยาบาลศาสตรแตละแหงตามภมภาคมผ

ใหขอมลแหงละ 17 คน ประกอบดวย ผอ�านวยการ

รองผอ�านวยการ หวหนาภาควชา อาจารยและ

บคลากรสนบสนน รวมผใหขอมลทงสน จ�านวน

357 คน

ตวแปรทศกษา

1. ตวแปรพนฐาน คอ ตวแปรทเกยวของ

กบสถานภาพของผตอบแบบสอบถาม ประกอบ

ดวย เพศ อาย ระดบการศกษา ต�าแหนงงาน

ระยะเวลาการปฏบตงาน

2. ตวแปรทศกษา คอตวแปรทเกยวของกบ


ศาสตร มหาวทยาลยเอกชน ทไดจากการสงเคราะห

เอกสารและการบรณาการกบรายละเอยดทไดจาก

การสมภาษณผเชยวชาญ

เครองมอ การสรางและพฒนาเครองมอ

ในการวจยครงนผ วจยใชเครองมอ 3

ประเภท

1. แบบสมภาษณแบบกงโครงสร าง

(Semi Structure Interview) ใช สมภาษณ

ผเชยวชาญ 11 คน

2 . แ บ บ ส อ บ ถ า ม ค ว า ม ค ด เ ห น

(Opinionnaire) กบกลมตวอยาง

3. แบบตรวจสอบยนยนองคประกอบ

แบบสมภาษณแบบกงโครงสราง(Semi Structure

Interview) ผ วจยด�าเนนการสรางและพฒนา

โดยการน�าแบบสมภาษณทสรางขนไปปรกษากบ

อาจารยทปรกษา ปรบปรงแกไขตามค�าแนะน�าแลว

น�าไปสมภาษณผเชยวชาญและผทรงคณวฒ 11 คน

ส� าหรบแบบสอบถามความคด เ หน

(Opinionnaire) ผวจยด�าเนนการพฒนา ดงน

1. สรางแบบสอบถามความคดเหนท

บรณาการสรางขอค�าถามตามกรอบแนวคด เพอ

สอบถามความคดเหนเ กยวกบองค การแหง

การเรยนรทเปนเลศ ของคณะพยาบาลศาสตร

มหาวทยาลยเอกชน จากกลมตวอยางแบบสอบถาม

แบงเปน 2 ตอน



ตอนท 1 สอบถามเกยวกบขอมลสถานภาพ

ของผตอบแบบสอบถาม ไดแก เพศ อาย ระดบการ

ศกษา ต�าแหนงงาน และประสบการณการท�างาน

ก�าหนดการตอบเปนแบบเลอกตอบ (check list)

ตอนท 2 สอบถามเกยวกบองคการแหง

การเรยนร ทเปนเลศของคณะพยาบาลศาสตร

มหาวทยาลยเอกชน เปนขอค�าถามแบบมาตราสวน

ประเมนคา (Rating scale) ของไลเคอรท (Likert

scale) 5 ระดบ น�าไปเสนอขอค�าแนะน�าจาก

อาจารยทปรกษาวทยานพนธ ปรบแกไขแลวน�าไป

1) น�าแบบสอบถามความคดเหนไปตรวจสอบ

คณภาพความเทยงเชงเนอหา(Content Validity)

จากผเชยวชาญ จ�านวน 5 คน ด�าเนนการหาประสทธภาพ

ดวยวธการหาคาดชนความสอดคลอง (Index of

Item Objective Congruence: IOC) โดยขอค�าถาม

แตละขอมคา IOC ระหวาง 0.6 -1.00 ถอวาใชได

ทกขอ 2) น�าแบบสอบถามความคดเหนไปทดลอง

ใชกบอาจารยคณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลย

กรงเทพธนบรทไมไดเปนกลมตวอยาง จ�านวน 30 ชด

น�ามาวเคราะหหาคาความเชอมน(Reliability) โดย

การค�านวณคาสมประสทธแอลฟา(α -coefficient)

ดวยวธการของครอนบค(Cronbach’s alpha

coefficient) โดยทงฉบบมคา .980 และ 3) น�า

แบบสอบถามทผานการหาประสทธภาพแลวไป

เกบขอมลจากกลมตวอยาง

การวเคราะหขอมลและสถตทใชในการวจย

ผวจยใชสถตในการวเคราะหขอมลตอไปน

1. การวเคราะหขอมลเกยวกบสถานภาพ

ของผตอบแบบสอบถาม คอ เพศ อาย วฒทาง

การศกษา ต�าแหนง และประสบการณในการ

ท�างาน โดยใชคาความถ และคารอยละ

2. การวเคราะหความคดเหนองคการ


มหาวทยาลยเอกชน ใชคาเฉลย และสวนเบยงเบน

มาตรฐาน

3. การวเคราะหองคประกอบองคการ


มหาวทยาลยเอกชน ใชการวเคราะหองคประกอบ

เชงส�ารวจ (Exploratory Factor Analysis) ดวยวธ

สกดปจจย (Principal Factor Analysis : PCA)

หมนแกนแบบออโธโกนอล(Orthogonal Rotation)

แบบตงฉากดวยวธแวรแมกซ (Varimax) เพอใหได

ตวแปรทส�าคญซงถอเกณฑการเลอกตวแปร

ทเขาอยในองคประกอบ พจารณาจากคาความ

แปรปรวนรวมของตวแปร (Eigenvalue) ทมคา

มากกวา 1 ผ วจยก�าหนดเกณฑพจารณาเลอก

องคประกอบทมคาน�าหนกองคประกอบ (Factor

Loading) มคาตงแต 0.7 ขนไปซงถอวาดทสด

(Beavers and others, 2013: 3, Comrey, and Lee,

1992: 1, 6) และมตวแปรในแตละองคประกอบ

จ�านวน 3 ตวแปรขนไป เปนไปตามเกณฑของไกเซอร

(Kaiser Criterion) (Online)

4. การตรวจสอบและยนยนองคประกอบ


ศาสตร มหาวทยาลยเอกชน ด�าเนนการโดย 1) น�า

องคประกอบองคการแหงการเรยนรทเปนเลศของ

คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยเอกชนทไดจาก

การวเคราะหองคประกอบเชงส�ารวจ (Exploratory

Factor Analysis: EFA) ไปด�าเนนการจดสมมนา

องผเชยวชาญ(Connoisseurship) จ�านวน 9 คน

2) การสมมนาองผเชยวชาญ(Connoisseurship)

จะด�าเนนการพจารณาตรวจสอบ ยนยน รบรอง

องคประกอบองคการแหงการเรยนร ทเปนเลศ

ในคณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยเอกชน



พรอมตวบงชของแตละองคประกอบเพอให

ผเชยวชาญพจารณาในดานความเปนประโยชน

ความเปนไปได ความเหมาะสม ความถกตอง ผวจย

วเคราะหโดยใชคาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน

(S.D.)

ผลการวเคราะหขอมล

1. ผลการศกษาองคประกอบองคการ


มหาวทยาลยเอกชน ในประเทศไทย ประกอบดวย

8 องคประกอบ ไดแก

องคประกอบท 1 วสยทศนรวมและการ

จดการความร (Share Vision and Knowledge

Management)

องคประกอบท 2 การเรยนรเปนทม (Team

Learning)

องคประกอบท 3 นวตกรรมและเทคโนโลย

สารสนเทศ (Innovation and Information

Technology)

องคประกอบท 4 ความตระหนกร (Self

Awareness)

องคประกอบท 5 การเสรมพลงอ�านาจ

(Empowerment)

องคประกอบท 6 การพฒนาศกยภาพและ

จรยธรรม (Potential Development and Ethics)

องคประกอบท 7 พลวตการเรยนร (Learning

Dynamics)

องคประกอบท 8 การคดรเรม (Initiative)

2. ตวบงชองคประกอบองคการแหงการ

เรยนร ท เป นเลศ ของคณะพยาบาลศาสตร

มหาวทยาลยเอกชน ในประเทศไทย ซงผ าน

กระบวนการวเคราะหองคประกอบเชงส�ารวจ

(Exploratory factor analysis : EFA)และการ

สมมนาองกลมผเชยวชาญ (Connoisseurship)

ประกอบดวย 8 องคประกอบ และมตวบงชในแตละ

องคประกอบ 68 ตวบงช ไดแก องคประกอบท 1

วสยทศนรวมและการจดการความร(Share Vision

and Knowledge Management) ประกอบดวย

17 ตวบงช องคประกอบท 2 การเรยนรเปนทม

(Team Learning) ประกอบดวย 10 ตวบงชองค

ประกอบท 3 นวตกรรมและเทคโนโลยสารสนเทศ

(Innovation and Information Technology)

ประกอบดวย 10 ตวบงช องคประกอบท 4 ความ

ตระหนกร (Self Awareness) ประกอบดวย 7

ตวบงชองคประกอบท 5 การเสรมพลงอ�านาจ

(Empowerment) ประกอบดวย 8 ตวบงช องค

ประกอบท 6 การพฒนาศกยภาพและจรยธรรม

(Potential Development and Ethics) ประกอบดวย

7 ตวบงช องคประกอบท 7 พลวตการเรยนร

(Learning Dynamics) ประกอบดวย 6 ตวบงช และ

องคประกอบท 8 การคดรเรม (Initiative) ประกอบ

ดวย 3 ตวบงช น�าเสนอเปนแผนภมและตวบงช

ดงน



262 ACADEMIC JOURNAL BANGKOKTHONBURI UNIVERSITY Vol.6 No.2 July - December 2017

(Empowerment) ประกอบดวย 8 ตวบงช องคประกอบท 6 การพฒนาศกยภาพและจ ร ย ธ ร ร ม (Potential Development and Ethics) ป ร ะ ก อ บ ด ว ย 7 ต ว บ ง ช อ ง ค ป ร ะ ก อ บ ท 7 พ ล ว ต ก า ร เ ร ย น ร

(Learning Dynamics) ประกอบดวย 6 ตวบงช และองคประกอบท 8 การคด รเรม (Initiative) ประกอบดวย 3 ตวบงช น าเสนอเปนแผนภมและตวบงช ดงน

ภาพท 2 องคประกอบและตวบงชองคการแหงการเรยนรทเปนเลศ ของคณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยเอกชน ในประเทศไทย

องคประกอบท1 วสยทศนรวมและ

ก า ร จ ด ก า ร ค ว า ม ร (Share Vision and Knowledge Management) ป ระกอบ ด วย

17 ตวบงช ดงน 1) มโครงสรางการบรหารองคกรสงเสรมการสรางปฏสมพนธระหวางบคลากร 2) ผบรหารมอบอ านาจใหบคลากร

5. การเสรมพลงอ านาจ

1. วสยทศนรวม และ การจดการความร

องคประกอบ และตวแปร องคการ แหงการเรยนร

ทเปนเลศ

8. การคดรเรม

3. นวตกรรมและเทคโนโลยสารสนเทศ

6. การพฒนาศกยภาพ และจรยธรรม

2. การเรยนรของทม 7. พลวตการเรยนร

4. ความตระหนกร

17 ตวบงช

10 ตวบงช

10 ตวบงช

7 ตวบงช

3 ตวบงช

6 ตวบงช

7 ตวบงช

8 ตวบงช

องคประกอบท1 วสยทศนรวมและการ

จดการความร (Share Vision and Knowledge

Management) ประกอบดวย 17 ตวบงช ดงน

1) มโครงสรางการบรหารองคกรสงเสรมการสราง

ปฏสมพนธระหวางบคลากร 2) ผบรหารมอบอ�านาจ

ใหบคลากรในสายงานตางๆ ตดสนใจด�าเนนงาน

ตามความรความสามารถ 3) มการประเมนการ

ปฏบตงานตามภาระหนาททก�าหนด 4) มระบบการ

ท�างานทสร างกระบวนการเรยนร ตลอดเวลา

5) โครงสรางองคการเออตอการแลกเปลยนเรยนร

และเพมพนความรในองคการ เชน มระบบการ

ท�างานทสนบสนนระบบการแลกเปลยนเรยนร

6) มสายการบงคบบญชากระชบ คลองตว เพอเพม

ประสทธภาพการสอสาร และการเรยนรขามสายงาน

7) มกระบวนการถายโอนความรระหวางทมงาน

แบบขามสายงานในองคกร 8) มโครงสรางองคการ

ทสนบสนนขอบขายงานเฉพาะในการจดการความร

9) บคลากรทกระดบมสวนรวมในการก�าหนดวสยทศน

10) วสยทศนมงสการเปนองคกรแหงการเรยนร

11) มการก�าหนดวสยทศนการเปนองคกรแหงการ



เรยนรสามารถน�าไปสการปฏบตได 12) มการจด

ท�าแผนกลยทธอยางเปนรปธรรมสอดคลองกบวสย

ทศน 13) มการใชกระบวนการตาง ๆเพอกระตน

ใหเกดการเรยนรเพมขนอยางรวดเรว เชนการใช

แผนทใชความคด วธการชวยจ�า การใชจนตนาการ

เปนตน 14) ผบรหารไดมการจดท�าแผนกลยทธ

เพอใหบคคลทกสวนงานเกดการเรยนรทวทงองคกร

15) มการสรางเครอขายการเรยนรจากสถาบนการ

ศกษาพยาบาลตางๆทงภายในและตางประเทศ

16) มระบบการแลกเปลยนขอมลขาวสารกบหนวย

งานทใชกระบวนการเรยนร 17) มระบบการเรยนร

จากการน�าเขาขอมล/ความตองการของสถาบน

ทปอนนกศกษาเขาสระบบมาพฒนาการด�าเนนงาน

ขององคการการจดการความร ซงตรงกบโนนากะ

และทาเคอจ (Nonaka ,& Takeuchi, 1995)

ทกลาววา การจดการความร เปนสภาพทบคลากร

สามารถหาความรจากประสบการณตรงส�าหรบ

ใชในการท�างาน โดยเนนความรจากประสบการณตรง

แตไมละเลยความรจากต�าราและสอดคลองกบ

งานวจยของ หยางและเอลลงเจอร (Yang & Ellinger,

2000) ทวจยพบวา การใชแบบผน�าและการสนบสนน

การเรยนรระดบบคคล ทมงาน และระดบองคการ

มกจกรรมตามองคประกอบในหลายประเดนทเปน

บทบาทและภารกจส�าคญของผบรหาร เชน วสยทศน

รวมและการจดการความร(Share Vision and

Knowledge Management

องคประกอบท 2 การเรยนร เป นทม

(Team Learning) ประกอบดวย 10 ตวบงช ดงน

1) มทกษะการสอสารในการแลกเปลยนความร

ทงภายในและภายนอกองคกร 2)มใจกวางยอมรบ

ฟงความคดเหนของผ อน 3) ทมและบคลากร

ใชกระบวนการเรยนรเพอน�าความรใหมมาปรบใช

ตอไป 4) มการเรยนรในทมโดยการแลก เปลยนผาน

ชองทางทหลากหลาย เชนผานทางอนเตอรเนต

อ- เมล จดหมายขาว การประชมกลมยอย เปนตน

5) มการปฏบตงานอยางเปนระบบ 6) บคลากร

ไดรบการฝกอบรมเกยวกบวธการท�างานและการ

เรยนร ภายในกลม 7) มระบบการใหรางวลกบ

บคลากรและทมทเรยนร และชวยใหผ อนเรยนร

8) บคลากรปฏบตงาน โดยค�านงถงเปาหมายของ

สถาบนมากกวาการท�างานเฉพาะในหนาทหรอ

สวนงานของตน 9) ใหความส�าคญกบการเกบรกษา

ความรทส�าคญของสถาบนรวมทงมการแลกเปลยน

ความรกบผอนอยางตอเนอง 10) มการจดโครงสราง

ทเอออ�านวยตอการปฏบตงานของบคลากร สอดคลอง

กบงานวจยของ ออสบอรน (Osborne, 1998) ทวจย

เรององคการแหงการเรยนรและภาวะผน�าส�าหรบ

ระบบของวทยาลย (The Learning Organizations

and Leadership for the College System) พบวา

องคประกอบ การสรางวสยทศนรวม (Building

Shared Vision) การเรยนรรวมกนเปนทม (Team

learning) เปนองคประกอบทก�าหนดความเปน

องคการเรยนร

องคประกอบท 3 นวตกรรมและเทคโนโลย

สารสนเทศ (Innovation and Information

Technology) ประกอบดวย 10 ตวบงช ดงน

1) มระบบเทคโนโลยสารสนเทศทมประสทธภาพ

ทเออตอการเขาถงการเรยนร เพออ�านวยความสะดวก

ในการเรยนร 2)มความหลากหลายของชองทางของ

ขอมลสารสนเทศทจะท�าใหบคลากรเขาถงไดอยาง

สะดวก 3) มสงอ�านวยความสะดวกในการเรยนร

เชน หอง สมมนารวมทงมสออเลกทรอนกสทชวย

สนบสนนการเรยนรและมสภาพแวดลอมและ

บรรยากาศทเออตอการเรยนร 4) ระบบซอฟทแวร

ทชวยในการเรยนรและมเครองมออเลกทรอนกส

ทชวยในการท�างาน 5) มซอฟแวรเครอขายทออกแบบ



สอบถามมาส�าหรบใชกบกล มคนทท�างานใน

โครงการเดยวกน (Groupware) 6) มการสนบสนน

การเรยนรแบบทนเวลา ขจดสงทเปนอปสรรคตางๆ

โดยใชระบบทผสมผสานการเรยนรดวยเทคโนโลย

ชนสง 7) มระบบสนบสนนการปฏบตงานอเลกทรอนกส

(Electronic Performance Support Systems :

EPSS) ซงเปนระบบทใชคอมพวเตอรในการเสาะหา

จดเกบและกระจายความร ทชวยท�าใหการท�างาน

ของบคลากรเรวและดขน 8) มระบบสนบสนนการ

ปฏบตงานอเลกทรอนกส (Electronic Performance

Support Systems : EPSS) ทไดรบการออกแบบ

ใหเหมาะสมตอความตองการในการเรยนรของสถาบน

9) มระบบฐานขอมลความรททกคนสามารถเขาถง

ไดอยางเตมท เพอการท�างานทมประสทธภาพ

10) มโปรแกรมในการรวบรวม บนทก จดเกบ สราง

และถายโอน ขอมลสารสนเทศใหเหมาะสมกบ

ความตองการของสถาบน สอดคลองกบ ดวงใจ

เปลยนบ�ารง (2555) วจยเรอง กลยทธการพฒนา

สองคการแหงการเรยนรส�าหรบวทยาลยพยาบาล

สงกดสถาบนพระบรมราชชนก กระทรวงสาธารณสข

พบวา เทคโนโลยสารสนเทศ และการสอสาร

เปนองคประกอบทมผลตอการเปนองคการแหงการ

เรยนร

องค ประกอบท 4 ความตระหนกร

(Self Awareness) ประกอบดวย 7 ตวบงช ดงน

1) มสงแวดลอมองคกรทช วยสนบสนนและ

ใหความส�าคญกบการเรยนร 2) มพนธะสญญา

รวมกนในการทจะเรยนรอยางตอเนองเพอใหเกด

การพฒนา 3) องคการเรยนรจากความส�าเรจและ

ความลมเหลว 4) มการพฒนากลยทธและกลไก

ใหมๆอยางตอเนองทจะท�าใหเกดการแลกเปลยน

เรยนร ทวทงสถาบน 5) มระบบในการปรบปรง

กระบวนการท�างานอยางตอเนอง 6) บคลากร

ตระหนกและใหความส�าคญตองการท�าใหสถาบน

เปนองคการแหงการเรยนร 7)บคลากรใชเทคโนโลย

สารสนเทศเพอเพมพนความร อย ตลอด เวลา

สอดคลองกบบศรนทร สจรตจนทร (2553) ทวจย

รปแบบองคการทมศกยภาพการท�างานสงของ

วทยาลยพยาบาล สงกดกระทรวงสาธารณสข

พบวา การมงมนสความเปนเลศและการมพนธมตร

เครอขาย มความเหมาะสม และมความถกตอง

องคประกอบท 5 การเสรมพลงอ�านาจ

(Empowerment) ประกอบดวย 8 ตวบงช ดงน

1) มกระบวน การสรางเสรมพลงอ�านาจแกบคลากร

ในการท�างานเพอใหเกดคณภาพของการเรยนร

และการท�างาน 2) มงสรางความพงพอใจใหเกดขน

กบบคลากรในองคกร 3) จดกจกรรมทสงเสรม

ความพงพอใจแกบคลากรเพอใหท�างานไดอยาง

มประสทธภาพ 4) ตระหนกถงความส�าคญเรอง

สถานภาพของบคลากร 5) มงสรางความสมพนธ

ระหวางบคคล 6) มการกระจายอ�านาจและมอบอ�านาจ

เพอใหเกดความเสมอภาคตามความรบผดชอบ

และความสามารถในการเรยนร ของแตละคน

7) ผบรหารและบคลากรท�างานรวมกนในฐานะหนสวน

เพอทจะเรยนรและแกไขปญหารวมกน 8) มการใช

ความรใหมเพมขน จากการทผบรหารสงเสรมและ

ขยายโอกาสการเรยนรไปพรอมๆ กบการสงเสรม

การทดลองและสะทอนสงทควรเรยนรใหกบบคลากร

องคประกอบท 6 การพฒนาศกยภาพและ

จรยธรรม (Potential Development and Ethics)

ประกอบดวย 7 ตวบงช ดงน 1) มงใหบคลากร

เปลยนแปลงคานยมและจรยธรรมเพอประโยชน

สวนรวมขององคการ 2) มงสรางแรงจงใจซงกน

และกนระหวางผบรหารและบคลากรเพอความส�าเรจ

ในการท�างาน 3) สงเสรมใหบคลากรเกดความคด

สรางสรรคใหมๆ 4) สนบสนน/สงเสรมการท�างาน



เปนทม 5) ใหบคลากรปฏบตตามหนาททไดรบ

มอบหมาย 6) ใหความส�าคญกบการพฒนา

ศกยภาพของบคลากรใหสอดคลองกบงานทรบผดชอบ

7) สนบสนนการเปนองคการแหงการเรยนรตาม

วสยทศนทม งมนขององคกร ซงสอดคลองกบ

มารควอรท (Marquardt, 2002) ไดกลาววาองคการ

ทจะพฒนาไปสองคการแหงการเรยนรทเปนเลศ

มองคประกอบส�าคญ คอ บคคล ซงหมายถงเปนการ

เสรมพลงอ�านาจใหบคคล (People Empowerment)

เปดโอกาสใหบคลากรทกคนในองคการไดมการ

เรยนรรวมกน มความสมพนธกนเปนเครอขายและ

ท�าประโยชนรวมกนเพอสงคมและชมชน

องค ประกอบท 7 พลวตการเรยนร

(Learning Dynamics) ประกอบดวย 6 ตวบงช

1) มความสามารถในการน�าความรมาใชใหเกด

ประโยชนในการปฏบตงานไดเปนอยางด 2) บคลากร

ไดรบ การฝกฝนและไดรบการสอนวธทจะเรยนร

3) มการเพมพนความรโดยการน�าขอมลปอนกลบ

จากผลการท�างานมาพฒนางาน 4) มทกษะในการ

แสวงหาความรจากแหลงเรยนรตางๆ 5) น�าขอมล

ขาวสารทไดจากการคนควาทงจากภายในและ

ภายนอกองคการเพอทจะปรบปรงใหการปฏบตงาน

ดขน 6) มการน�าความร จากการคนควาตางๆ

มาพฒนางานตามพนธกจใหมคณภาพ แตบลงคชารท

และแธคเกอร(Blanchard & Thacker, 2004)

มองอกมมหนงวา องคการแหงการเรยนรจะตอง

มระบบการบรหารทดทสนบสนนใหเกดการถายทอด

ความรตามความตองการขององคการ จงท�าใหเกด

การเปลยนแปลงรปแบบและวธการท�างานอยาง

ตอเนอง

องคประกอบท 8 การคดรเรม (Initiative)

ประกอบดวย 3 ตวบงช ดงน 1) มระบบการตดตาม

แนวโนมการเปลยนแปลงจากภายนอกโดยการ

เทยบเคยงสมรรถนะ (Benchmarking) กบองคการ

อนทมการปฏบตทด (Best practice) หรอการ

เขารวมสมมนา หรอศกษาจากงานวจยทไดรบการ

ตพมพ 2) มการสรางความรใหมทบคลากรไดรบ

การฝกฝนทกษะการคดสรางสรรคและการทดลอง

3) มระบบการสงเสรมท�างานรวมกนภายในองคการ

สอดคลองกบทมารควอรท (Marquardt, 1996)

ทไดกลาวไววา ผน�าควรมอ�านาจปฏบตแกบคลากร

ใหมอสระในการคดและตดสนใจ สามารถแกไขปญหา

ไดดวยตนเอง และ แบรดตน และคณะ (Bratton

et.al., 2005) ไดเสนอวาคณสมบตของผ น�า

จะตองมทกษะความสามารถทส�าคญ ประการหนง

คอ ตองมภาวะผน�าทมความมงมน อทศตนเพอ

สมาชก ปฏบตงานตามวสยทศนทองคการก�าหนด

และประสานวสยทศนของบคลากร มความคดรเรม

สรางสรรค สามารถสอนงาน ทกษะ พรอมสอน

คณธรรม รวมทงเปนผชวยเหลอ สนบสนนเพอ

ใหการปฏบตงานส�าเรจตามเปาหมาย

3. ผลการตรวจสอบ ยนยนองคประกอบ

และตวบงชองคการแหงการเรยนร ท เป นเลศ

ของคณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยเอกชน

ในประเทศไทย พบวา ผเชยวชาญทง 9 คน มความ

คดเหนในการตรวจสอบ ยนยนองคประกอบ

องคการแหงการเรยนรทเปนเลศของคณะพยาบาล

ศาสตรมหาวทยาลยเอกชน 8 องคประกอบ 68 ตว

บงช มความเปนประโยชน(Utility) ความเปนไปได

(Feasibility) ความเหมาะสม(Propriety) ความถกตอง

(Accuracy) อยในระดบมากถงมากทสด สามารถ

น�าไปใชประโยชนได



ขอเสนอแนะ

ขอเสนอแนะส�าหรบการน�าผลการ

วจยไปใช

จากผลการวจยทพบวา องคประกอบ

องค การแห งการเรยนร ท เป นเลศของคณะ

พยาบาลศาสตรมหาวทยาลยเอกชนในประเทศไทย

ประกอบดวย 8 องคประกอบ 68 ตวบงช มขอเสนอ

แนะดงน

1. มหาวทยาลยหรอหนวยงานในระดบ

นโยบาย ควรน�าผลการวจยไปพจารณาก�าหนดให

หนวยงานในสงกด คณะ หรอหนวยงานยอย

ในความรบผดชอบ พฒนาไปสการเปนองคการ

แหงการเรยนร ทเปนเลศ โดยก�าหนดไวในแผน

ยทธศาสตรของมหาวทยาลย และหรอก�าหนดเปน

นโยบายหลกทจะน�าพาสองคการแหงการเรยนร

โดยน�าองคประกอบและตวบงชของการวจยน

เปนฐานในการน�าไปปฏบตรวมกนอยางจรงจง

ตอเนอง และพฒนาตอใหเหมาะสม พฒนาระบบ

สนบสนน นวตกรรมและเทคโนโลยสารสนเทศ

ใหมความทนสมยมากยงขน อ�านวยความสะดวก

ใหใชงานไดอยางมประสทธภาพ มระบบ Hardware

Software ทสามารถเชอมโยงกบแตละมหาวทยาลย

ทมคณะพยาบาลศาสตร เพอใชเปนชองทาง

ในการแลกเปลยนเรยนรระหวางกน และรวมกนสราง

ความเปนเลศของวชาชพพยาบาล

2. คณะพยาบาลศาสตรและหนวยงาน

ระดบปฏบตการ ควรแสวงหาความรวมมอสราง

แนวทางในการขบเคลอนการปฏบตตามแผน

ยทธศาสตรของมหาวทยาลย และวางแผนยทธศาสตร

ของตนในการเปนองคการแหงการเรยนรทเปนเลศ

และการจดการความรอยางเปนรปธรรม สรางการ

เรยนรของทม พฒนาบคลากรใหมความเปนผน�า

และมศกยภาพเพมสงขน เสรมพลงอ�านาจการท�างาน

และการตดสนใจใหกบบคลากรมากขน สนบสนน

ใหบคลากรมการพฒนาตนเองในรปแบบทหลากหลาย

ทงในและนอกสถานท จดสรรภาระงานอยางเหมาะ

สมเปนไปตามเกณฑมาตรฐานวชาชพ

ผบรหาร อาจารย และบคลากรในระดบ

ปฏบตการ หรอพนกงาน ตองน�ายทธศาสตร

นโยบายมาสการปฏบต ปรบเปลยนพฤตกรรมการ

ท�างานอยางสรางสรรค กอใหเกดการเรยนรอยาง

เปนพลวต สรางและใชนวตกรรม เทคโนโลย

สารสนเทศ น�าสการจดการความร และการเปน

องคการแหงการเรยนรทเปนเลศ สรางความสมดล

ในการปฏบตงาน สรางความตระหนกถงการพฒนา

คณภาพบณฑตคณะพยาบาลศาสตรเปนส�าคญ

ขอเสนอแนะในการท�าวจยครงตอไป

1. ควรมการวจยเกยวกบปจจยเออและ

ปจจยอปสรรคในการเปนองคการแหงการเรยนรท

เปนเลศของคณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลย

กรงเทพธนบร โดยใชการวจยเชงคณภาพ

2. ควรมการวจย รปแบบการพฒนาคณะ

พยาบาลศาสตร มหาวทยาลยกรงเทพธนบรส

องคการทมสมรรถนะสง(High Performance

Organization)

3. ควรมการวจยเกยวกบองคประกอบ

องคการแหงการเรยนรทเปนเลศขององคการอน ๆ



บรรณานกรม

วจารณ พานช. (2549). การจดการความร :

ฉบบนกปฏบต. กรงเทพฯ : พมพลกษณ.

_______. ทศปฏบตสความเปนองคกรแหงการ

เรยนรของหนวยราชการ. เขาถงเมอ

20 มถนายน 2558 เขาถงไดจาก http//

www. medicalr taf .com/images/

1153985687/col_04018.doc.

วรวธ มาฆะศรานนท. (2550). การพฒนาองคกร

แหงการเรยนร. กรงเทพฯ : เอกซเปอรเนท.

ส�านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและ

สงคมแหงชาต. แผนพฒนาเศรษฐกจ

และสงคมแหงชาต ฉบบทสบสอง พ.ศ.

๒๕๖๐ – ๒๕๖๔.

Alavi, Maryam., and Dorothy E. Leidner. “Knowledge

managemen t and know ledge

management system: Conceptual

foundations and research issues.” MIS

Quartely, 25(1), (2001). 107-136.

Argyris, C., & Schon, D. (1978). Organisational

learning: A theory of action perspective.

Reading, Mass: Addison Wesley.

Barbara G. Tabachnik, and Linda S. Fidell

(1983). Using Multivariate Statistics

New York : Harper & Row.

Bennett, J. K., and O, Brien, M. J. “The Building

Blocks of the Learning Organization.”

Training. 3 (June 1994), 41-49.

Beavers, Amy S., John W. Lounsbury, Jennifer

K. Richards, Schuyler W. Huck, Gary

J. Skolits, and Shelley L. Esquivel.

“Practical considerations for using

exploratory factor analysis in educational

กาญจนา สนตพฒนาชย. (2544). การศกษาทศทาง

การผลตและพฒนาก�าลงคนสาขา

พยาบาลศาสตรของกระทรวงสาธารณสข.

กรงเทพมหานคร : ส�านกงานคณะกรรมการ

วจยแหงชาต.

ณฏฐพนธ เขจรนนทน. (2549). กลยทธการ

เปลยนแปลงและพฒนาองคการ .

กรงเทพฯ : เอกซเปอรเนท.

ณฏฐกา ณวรรณโณ การพฒนาองคการแหงการ

เรยนร (Building the Learning Organization

เขาถงเมอ 18 มถนายน 2559 เขาถงได

จาก http://www.ocsc. go.th/ocsccms/

frontweb/view. jsp? contentID=

CNT0003155

ดวงใจ เปลยนบ�ารง. (2555). กลยทธการพฒนาส

องคการแหงการเรยนร ส�าหรบวทยาลย

พยาบาลสงกดสถาบนพระบรมราชชนก

กระทรวงสาธารณสข. วารสารวจย มข.

สาขามนษยศาสตรและ สงคมศาสตร.

ปท 2 ฉบบท 1 (ม.ค.- ม.ค. 2555)

หนา 94-114. /

บดนทร วจารณ. (2553). การพฒนาองคการแหง

การเรยนร. พมพครงท 7. กรงเทพฯ :เอกซเปอรเนท.

บศรนทร สจรตจนทร. (2553). “รปแบบองคการ

ทมศกยภาพการท�างานสงของวทยาลย

พยาบาลสงกด กระทรวงสาธารณสข.”

วทยานพนธปรญญาดษฎบณฑต สาขา

การบรหารการศกษา, บณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยศลปากร.

พวงทพย ชยพบาลสฤษด, (2551). คณภาพการ

บรหารการพยาบาล. กรงเทพฯ : จฬาลงกรณ

มหาวทยาลย.



research. Practical” Assessment,

Research & Evaluation, Vol 18, No 6

March 2013.

Blanchard, P. N., & Thacker, J. W. (2004).

Effective training: Systems, strategies,

and practices(2nd Ed.). Upper Saddle

River, NJ: Person Education, Inc.

Comrey, Andrew L, and Howard B. Lee. (1992).

A First Course in Factor Analysis. Hillsdale,

N.J: L. Erlbaum Associates, Garvin, D.A.

(1993), Building a Learning Organization.

Harvard Business Review, 71(4),

July-August, pp.78-91

Goh, S. C. (1998). Toward a learning organization:

The strategic building blocks. SAM

Advanced Management Journal ,

63(2):15 -22

Goh S. C. (1998) Toward a learning organization:

the strategic building blocks. SAM-

Advanced Management Journal, 63,

15–22

Hayes, Robert H. and Steven C. Wheelwright,

and Kim B. Clark. (1988). Restoring Our

Competitive Edge: Competing Through

Manufacturing. John Wiley, New York.

Lawson, S. (2003). Examining the relationship

between organizational culture and

knowledge management. Doctoral

dissertation, Nova Southeastern University.

Marquardt, M. J. (1996). Building the learning

organization: A system approach to

quantum improvement and global

success. New York: McGraw Hill.

Marquardt, M and Reynolds. (1994). The

Global Learning Organizat ion .

BurrRidge, IL: Irwin

Professional Publishing.

Nonaka, Ikujiro. (1991). “The Knowledge-

Creating Company.” Harvard Business

Review, Nov–Dec. “A Dynamic Theory

o f Organ iza t iona l Knowledge

Creation.” Organizational Science 5

(1.) 1994 : 14–37.

Nonaka, Ikujiro, and Hirotaka Takeuchi. (1995).

The Knowledge-Creating Company:

How Japanese Companies Create the

Dynamics of Innovation. Oxford

University Press.

Osborne, D. R. (2005). The Learning

Organization and Leadership for the

College System (Doctoral dissertation,

Memorial University of Newfoundland,

St. John’s, NL, Canada).

Pedler, M., Burgoyne, J. and Boydell, T. (1991).

The Learning Company. A Strategy for

Sustainable Development. Mc Graw-

Hill, London.

Principal Components and Factor Analysis.

Accessed 12 June 2016. Available

form http://www.uta.edu/faculty/

sawasthi/Statistics/stfacan.html

Senge, P.M. (1990). The Fifth Disclipline: The

Art and Practice of the Learning

Organization. New York : Doubleday.

Thomas, K., and Allen, S. “The learning

organization: A meta-analysis of

themes in literature.” The Learning

Organization, 13(2), 2006. 123-139.

องค์ประกอบองค์การแห่งการ...

Documents

Transcript of องค์ประกอบองค์การแห่งการ...