บทที่ 2 - nation universityit.nation.ac.th/studentresearch/files/560363101912.pdfบทท...

34
บทที2 ทบทวนวรรณกรรมที่เกี่ยวข้อง การศึกษาเรื่อง ความพึงพอใจของผู้ปกครองต่อการบริหารจัดการสถานศึกษาศูนย์พัฒนาเด็ก เล็กองค์การบริหารส่วนตาบลนาโปุง อาเภอเถิน จังหวัดลาปาง ผู้ศึกษาได้ศึกษาทฤษฎีและแนวคิดทีเกี่ยวข้อง เพื่อเป็นพื้นฐานความรู้สาหรับการศึกษาดังนี1. แนวคิด ทฤษฎี ที่เกี่ยวข้อง 1.1 แนวคิดและการจัดการศึกษาปฐมวัย 1.2 มาตรฐานการดาเนินงานของศูนย์พัฒนาเด็กเล็กขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 1.3 แนวคิดเกี่ยวกับความพึงพอใจ 2. บริบทของสนามศึกษาศูนย์พัฒนาเด็กเล็กองค์การบริหารส่วนตาบลนาโปุง 2.1 ศูนย์พัฒนาเด็กเล็กบ้านาโปุง องค์การบริหารส่วนตาบลนาโปุง 2.2 ศูนย์พัฒนาเด็กเล็กบ้านนาเบี้ยหลวง องค์การบริหารส่วนตาบลนาโปุง 2.3 ศูนย์พัฒนาเด็กเล็กระดับตาบลองค์การบริหารส่วนตาบลนาโปุง 3. งานวิจัยที่เกี่ยวข้อง 1. แนวคิด ทฤษฎี ที่เกี่ยวข้อง 1.1 แนวคิดและการจัดการศึกษาปฐมวัย ในสังคมปัจจุบัน ความต้องการในการจัดการศึกษาสาหรับเด็กปฐมวัยเพิ่มมากขึ้น ภาวะทาง เศรษฐกิจและสภาพทางสังคม ซึ ่งพ่อแม่จะต้องออกไปทางานนอกบ้านทาให้พ่อแม่ต้องส่งลูกเข้า โรงเรียนอนุบาลหรือสถานรับเลี้ยงเด็กเร็วขึ้นกว่าเดิมการจัดสถานรับเลี้ยงเด็กหรือโรงเรียนที่มี ประสิทธิภาพจะช่วยแก้ปัญหาของสังคม เป็นการแบ่งเบาภาระพ่อแม่ และยังมีส่วนช่วยในการพัฒนา เด็กอย่างถูกต้องเหมาะสมกับเด็ก การจัดการศึกษาปฐมวัยนับว่ามีสาคัญ เพราะเป็นที่ยอมรับทาง ด้านวิชาการว่าเด็กวัยก่อนประถมศึกษา ตั้งแต่แรกเกิด จนถึงอายุ 6 ปี เป็นวัยท่มีการพัฒนาการอย่าง รวดเร็วในทุกๆ ด้าน ทั้งด้านร่างกาย อารมณ์ จิตใจ และสติปัญญา การจัดสภาพแวดล้อมที่เหมาะสมทั้ง ทางบ้านและโรงเรียนเพื่อให้การพัฒนาทางกายได้เจริญเติบโตเต็มที่ ตามวัย ซึ่งมีผู้ให้แนวคิดและการจัด การศึกษาปฐมวัยดังนั้น การจัดการเรียนการสอนระดับปฐมวัยศึกษา จะมุ่งเน้นการอบรมเลี้ยงดู เป็นส่วน

Transcript of บทที่ 2 - nation universityit.nation.ac.th/studentresearch/files/560363101912.pdfบทท...

Page 1: บทที่ 2 - nation universityit.nation.ac.th/studentresearch/files/560363101912.pdfบทท 2 ทบทวนวรรณกรรมท เก ยวข อง การศ

บทท 2

ทบทวนวรรณกรรมทเกยวของ การศกษาเรอง ความพงพอใจของผปกครองตอการบรหารจดการสถานศกษาศนยพฒนาเดกเลกองคการบรหารสวนต าบลนาโปง อ าเภอเถน จงหวดล าปาง ผศกษาไดศกษาทฤษฎและแนวคดทเกยวของ เพอเปนพนฐานความรส าหรบการศกษาดงน 1. แนวคด ทฤษฎ ทเกยวของ 1.1 แนวคดและการจดการศกษาปฐมวย 1.2 มาตรฐานการด าเนนงานของศนยพฒนาเดกเลกขององคกรปกครองสวนทองถน 1.3 แนวคดเกยวกบความพงพอใจ 2. บรบทของสนามศกษาศนยพฒนาเดกเลกองคการบรหารสวนต าบลนาโปง 2.1 ศนยพฒนาเดกเลกบานาโปง องคการบรหารสวนต าบลนาโปง 2.2 ศนยพฒนาเดกเลกบานนาเบยหลวง องคการบรหารสวนต าบลนาโปง 2.3 ศนยพฒนาเดกเลกระดบต าบลองคการบรหารสวนต าบลนาโปง 3. งานวจยทเกยวของ 1. แนวคด ทฤษฎ ทเกยวของ 1.1 แนวคดและการจดการศกษาปฐมวย ในสงคมปจจบน ความตองการในการจดการศกษาส าหรบเดกปฐมวยเพมมากขน ภาวะทางเศรษฐกจและสภาพทางสงคม ซงพอแมจะตองออกไปท างานนอกบานท าใหพอแมตองสงลกเขาโรงเรยนอนบาลหรอสถานรบเลยงเดกเรวขนกวาเดมการจดสถานรบเลยงเดกหรอโรงเรยนทมประสทธภาพจะชวยแกปญหาของสงคม เปนการแบงเบาภาระพอแม และยงมสวนชวยในการพฒนาเดกอยางถกตองเหมาะสมกบเดก การจดการศกษาปฐมวยนบวามส าคญ เพราะเปนทยอมรบทาง ดานวชาการวาเดกวยกอนประถมศกษา ตงแตแรกเกด จนถงอาย 6 ป เปนวยทมการพฒนาการอยางรวดเรวในทกๆ ดาน ทงดานรางกาย อารมณ จตใจ และสตปญญา การจดสภาพแวดลอมทเหมาะสมทงทางบานและโรงเรยนเพอใหการพฒนาทางกายไดเจรญเตบโตเตมท ตามวย ซงมผใหแนวคดและการจดการศกษาปฐมวยดงนน การจดการเรยนการสอนระดบปฐมวยศกษา จะมงเนนการอบรมเลยงด เปนสวน

Page 2: บทที่ 2 - nation universityit.nation.ac.th/studentresearch/files/560363101912.pdfบทท 2 ทบทวนวรรณกรรมท เก ยวข อง การศ

7

ใหญ ไมมการพฒนาเดกในดานการอาน เขยน แตเปนการเตรยมเดกเพอความพรอมในการเรยนส าหรบการศกษาปฐมวย มจดประสงคเพอจดการศกษาเปนบรการการดแล และเลยงดเดกใหเปนไปกบพฒนาการพรอมกนนน ยงเปนการใหการศกษา เพอสงเสรมการปรบตวใหเขากบสงคม เพอทกษะทางปญญาและพฒนาการทกดานใหกบเดกรวมถงการชวยเดกดอยโอกาส และการใหการศกษาแกผปกครอง เพอการเลยงดเดกใหด (กลยา ตนตผลาชวะ, 2545: 6) ดงนนการศกษาจงเนนการสงเสรม พฒนาการใหแกเดกในทกๆ ดาน มจดมงหมายดงตอไปน (เยาวพา เดชะคปต, 2542: 18-19) 1. ดานรางกาย สงเสรมความเจรญเตบโต ความแขงแรงของรางกาย ปลกฝงนสยทางสขภาพอนามย ฝกกจนสย และสขนสย รจกรกษาความสะอาด เลอกรบประทานอาหารทมประโยชน รจกการใชหองน าหองสวมไดถกตองฝกใหเลน และออกก าลงกายเพอบรหารกลามเนอ และประสาทสมผส และรจกพกผอน อยางถกวธ 2. ดานจตใจและอารมณ สงเสรมดานสขภาพจต เชน ปลกฝงใหรจกควบคมอารมณ มจตใจราเรงแจมใส ชนชมตอความไพเราะและสงสวยงาม ฝกใหมจตใจเมตตากรณาเออเฟอเผอแผ ซอสตย มสมมาคารวะ กตญญกตเวท เคารพเชอฟง ประหยด ขยนหมนเพยรอดทน มระเบยบวนยและเชอถอ ค าสอนของศาสนา 3. ดานสงคม สงเสรมการพฒนาลกษณะนสย เชน ปลกฝงใหเดกรจกเคารพตนเอง กลาพด กลาแสดงออกดวยตนเอง ในทางทถกตองตามขนบธรรมเนยมประเพณ รจกเลนและท างานรวมกบผอน เคารพสทธ และหนาทตลอดจนความรบผดชอบ ฝกใหเปนผรจก การรบ การให พรอมทจะปรบตวเขากบสงคม และสงแวดลอมทด 4. สตปญญา สงเสรมพฒนาการดานสตปญญา เชน ใหรจกหาเหตผลจนเกดความเขาใจ และรจกตดสนใจดวยตนเอง สนใจตอสงตางๆ รอบตว มความคดรเรมสรางสรรค ฝกใหเปนคนวองไว รกการเรยนร รจกใชเวลาวางใหเปนประโยชน และมประสบการณพอทจะเรยนในระดบตอไปจะเหนไดวา การจดการศกษาระดบปฐมวย จะมงเนนการอบรมเลยงด มงทจะฝกความพรอมใหแกเดกเพอใหเดกไดรบการพฒนา และมพฒนาการทดเตมตามศกยภาพและเหมาะสมกบวย สวนกรมสงเสรมการปกครองทองถน (2550: 1) ไดกลาวไววาการเรมตนเปนจดส าคญของงานทกชนด และในงานแหงชวตจดเรมตนคอการเรมชวตในเดกปฐมวย ซงเปนทยอมรบกนโดยทวไปในหมนกจตวทยาและนกการศกษาวาเดกตงแตแรกเกดถงอาย 5 ขวบ เปนชวงทส าคญชวงหนง ของชวตทสมองมการเจรญเตบโตมากกวาทก ๆ ชวงอาย และเปนชวงเวลาทเหมาะทสดส าหรบการปพน ฐานทกษะตางๆ ใหแกเดก เพอมความพรอมในการทจะพฒนาในระดบตอไปดงนนการจดการศกษาปฐมวยพฒนาขนมาโดยแนวคดตอไปน

Page 3: บทที่ 2 - nation universityit.nation.ac.th/studentresearch/files/560363101912.pdfบทท 2 ทบทวนวรรณกรรมท เก ยวข อง การศ

8

1. แนวคดเกยวกบพฒนาการเดก พฒนาการของมนษย เปนการเปลยนแปลงทเกดขนในตวมนษยเรมตงแตปฏสนธตอเนองไปจนตลอดชวต ครอบคลมการเปลยนแปลงในเชงปรมาณและเชงคณภาพ พฒนาการทางดานรางกายอารมณ จตใจสงคม สตปญญา และลกษณะนสยจะมความสมพนธ และพฒนาอยางตอเนองเปนล าดบขนตอนไปพรอมกนทกดาน เดกแตละคนจะเตบโตและมลกษณะการพฒนาการแตกตางกนไปตามวย ซงบงบอกถงการเปลยนแปลงทเกดขนในแตละวยเรมตงแตปฏสนธจนถงอาย 5 ขวบ พฒนาการแตละดานมทฤษฎเฉพาะอธบายไวและสามารถน ามาใชในการพฒนาเดก เชน ทฤษฎพฒนาการทางรางกายทอธบายการเจรญเตบโตและพฒนาการของเดกวามลกษณะตอเนองเปนตามล าดบขน เดกจะพฒนาไปถงขนใดจะตองเกดวฒภาวะของความสามารถขนนนกอน เชน ทฤษฎพฒนาการทางสตปญญาอธบายวา เดกเกดมาพรอมวฒภาวะซงจะพฒนาขนตามอาย ประสบการณ คานยมทางสงคมและสงแวดลอมเปนตน ดงนนแนวคดเกยวกบพฒนาการเดก จงเปนเสมอนเปนแนวทางใหผสอนหรอผทเกยวของเขาใจเดก สามารถอบรมเลยงดและจดประสบการณทเหมาะสมกบวยและความแตกตางของแตละบคคลเพอสงเสรมใหเดกพฒนาจนบรรลตามเปาหมายทตองการไดชดเจนขน 2. แนวคดเกยวกบการเรยนรของมนษยมผลสบเนองมาจากประสบการณทไดรบการเปลยนแปลงพฤตกรรมเกดขนจากกระบวนการทผเรยนมปฏสมพนธกบบคคล และสงแวดลอมรอบตว ดงนนการจดสภาพแวดลอมทเออตอการเรยนรจงเปนสงส าคญทจะชวยสงเสรมการเรยนรของเดกและเนองจากการเรยนรเปนพนฐานของพฒนาการในระดบทสงขน และเดกมการเรยนรตามธรรมชาตตงแตเกดกอนจะเขาสถานศกษา การจดท าหลกสตรจงยดแนวคดทจะใหเดกไดเรยนรจากประสบการณจรงดวยตวเดกเองในสภาพแวดลอมทเปนอสระเออตอการเรยนรโดยมผใหญเปนแบบอยางทดมการจดกจกรรมทเหมาะสมกบระดบพฒนาการของผเรยนแตละคน 3. แนวคดเกยวกบการเลนของเดก การเลนถอเปนกจกรรมทส าคญในชวตของเดกทกคน เดกจะรสกสนกสนานเพลดเพลน ไดสงเกต มโอกาสทดลองสรางสรรคแกปญหา และคนพบดวยตนเองซงมอทธพล และมผลดตอการเจรญเตบโตชวยพฒนารางกาย อารมณ สงคมสตปญญาและลกษณะนสย เดกจะรจกการเรยนรความเปนอยของผอน สรางความสมพนธอยรวมกบผอนรวมถงธรรมชาตรอบตว ดงนน ในการจดหลกสตรการศกษาปฐมวย จงถอการเลนอยางมจดมงหมายเปนหวใจส าคญของการจดประสบการณใหกบเดก 4. แนวคดเกยวกบวฒนธรรมและสงคม บรบททางสงคมและวฒนธรรมทเดกอาศยอยหรอแวดลอมตวเดก ท าใหเดกแตละคนแตกตางกนหลกสตรการศกษาปฐมวย ถอวาผสอนจ าเปนตองเขาใจและยอมรบวาวฒนธรรมและสงคมทแวดลอมตวเดกมอทธพลตอการเรยนรการพฒนาศกยภาพและพฒนาการของเดกแตละคนผสอนควรตองเรยนรบรบททางสงคมและวฒนธรรมของเดกทตนรบผดชอบ เพอชวยใหเดกไดพฒนา เกดการเรยนรและอย ในกลมคนทมาจากพนฐานเหมอนหรอตางจากตนไดอยางมความสขแนวคดพนฐานดงกลาว ในการจดการศกษาปฐมวย ครผดแลเดก ตองศกษาหลกการของหลกสตรใหเขาใจเพราะในการจดประสบการณการเรยนรใหเดกแรกเกดถงอาย 5 ขวบ จะตองยดหลกการอบรมเลยงดควบคกบการให

Page 4: บทที่ 2 - nation universityit.nation.ac.th/studentresearch/files/560363101912.pdfบทท 2 ทบทวนวรรณกรรมท เก ยวข อง การศ

9

การศกษาโดยตองค านงถง ความสนใจและความตองการของเดกทกคน ทงเดกปกต เดกทมความสามารถพเศษ และ เดกทมความบกพรองทางรางกาย อารมณ จตใจ สงคมสตปญญา รวมทงการสอสารและการเรยนรหรอเดกทมรางกายพการ หรอทพพลภาพหรอบคคลทไมสามารถพงตนเองไดหรอไมมผดแล หรอดอยโอกาส เพอใหเดกพฒนาทกดานทง ทางรางกาย อารมณ จตใจ สงคมสตปญญาและลกษณะนสยอยางสมดล โดยจดกจกรรมทหลากหลายบรณาการผานการเลนและกจกรรมทเปนประสบการณตรง ผานประสาทสมผสทงหาเหมาะสมกบวยและความแตกตางระหวางบคคลดวยปฏสมพนธทดระหวางเดกกบพอแม เดกกบผเลยงด หรอบคลากรทมความรความสามารถในการอบรมเลยงดและใหการศกษาเดกปฐมวย เพอใหเดกแตละคนไดมโอกาสในการพฒนาตนเองตามล าดบขนของพฒนาการสงสดตามศกยภาพและน าไปใชในชวตประจ าวนไดอยางมความสข เปนคนด และคนเกงของสงคมสอดคลองกบธรรมชาต สงแวดลอมขนบธรรมเนยมประเพณ วฒนธรรม ความเชอทางศาสนา สภาพเศรษฐกจ สงคม โดยความรวมมอจากบคคล ครอบครว ชมชน องคกรปกครองสวนทองถน องคกรเอกชน ฯลฯ ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน(2546: 3 -5)ได ก าหนดแนวคดการจดการศกษาปฐมวยเปนดงน แนวคดเกยวกบพฒนาการเดก พฒนาการของมนษยเปนการเปลยนแปลงทเกดขนในตวมนษย ตงแตปฏสนธตอเนองไปจนตลอดชวต ทงพฒนาการทาง ดานรางกาย อารมณ จตใจ สงคม และสตปญญา ซงมความสมพนธและพฒนาอยางตอเนอง พรอมกนทกดานเดกแตละคนเตบโตและมการพฒนาการทแตกตางกนไปตามวยเปนการพฒนาของเดกปฐมวยทมการเปลยนแปลงอยางตอเนองตงแตปฏสนธจนถงอาย 5 ป การเจรญเตบโตและพฒนาการของเดกจะพฒนาตามอาย ประสบการณ คานยมทางสงคมและสงแวดลอมเดก จะไดรบการตอบสนองในสงทตนพอใจ ไดรบความรก ความอบอนอยางเพยงพอจากผใกลชด และใหโอกาสเดกไดชวยตนเองไดท างานทเหมาะสมกบวย และมอสระทจะเรยนรในสงทตนอยากรบรรอบ ๆ ตว แนวคดเกยวกบพฒนาการเดกจงเปนแนวทางใหครผสอนหรอผทเกยวของไดเขาใจเดก สามารถอบรมเลยงดและจดประสบการณ ทเหมาะสมกบวยและความแตกตางของเดกแตละคนในอนทจะสงเสรมใหเดกพฒนาจนบรรลผลตามเปาหมายทตองการ แนวคดเกยวกบการเรยนร การเรยนรของมนษยเรานน สบเนองมาจากประสบการณทไดรบการเรยนรจงเปนการเปลยนแปลงพฤตกรรมเกดขนจากกระบวนการทผเรยนมปฏสมพนธกบบคคลและสงแวดลอมรอบตว ดงนนการเรยนรจะเกดขนกบผเรยน เมอผเรยนไดเปนผปฏบตจากการเลน การท างานการไดใชประสาทสมผสทงหา การไดเคลอนไหว การมโอกาสคดรเรม ตามความตองการและความสนใจของตนเอง สภาพแวดลอมการเรยนจะตองมบรรยากาศทเปนอสระ มความอบอนและปลอดภยดงนน การจดสภาพแวดลอม ทเออตอการเรยนร จงเปนสงส าคญทจะชวยสงเสรมการเรยนรของเดก เดกจะเรยนรจากธรรมชาตทอยรอบตว และสภาพแวดลอมทางบานทเปนประสบการณรอบตว ดงนนการจดท าหลกสตร จงยดแนวคดทจะใหเดกไดเรยนรจากประสบการณจรงดวย

Page 5: บทที่ 2 - nation universityit.nation.ac.th/studentresearch/files/560363101912.pdfบทท 2 ทบทวนวรรณกรรมท เก ยวข อง การศ

10

ตวเดกเองในสภาพแวดลอมทเปนอสระเออตอการเรยนร และจดกจกรรมใหเหมาะสมกบระดบพฒนาการของผเรยนแตละคน แนวคดเกยวกบการเลนของเดก การเลนถอเปนกจกรรมทส าคญในชวตของเดก เดกทกคนจะร สกสนกสนานเพลดเพลนจากการเลน ไดสงเกต ไดทดลอง ไดท าสงตางๆ ทสรางสรรค คดแกปญหา และคนพบดวยตนเองการเลนจงมอทธพลและมผลดตอการเจรญเตบโต ชวยพฒนารางกาย อารมณ จตใจ สงคม และสตปญญา การเลนของเดกท าใหเดกเกดการเรยนรดวยการเคลอนไหวสวนตาง ๆ ของรางกายไดใชประสาทสมผส และการรบร ไดเรยนรความรสกของผอนไดแสดงออกถงการกระท าของตนการเลน จงเปนทางทเดกจะสรางประสบการณการเรยนร และไดเรยนรสงแวดลอม ไดเรยนรจากผอน ไดสรางความสมพนธอยรวมกบผอน และไดเรยนรธรรมชาตรอบตว ดงนน หลกสตรการศกษาปฐมวย จงถอวา “การเลน” อยางมจดมงหมายเปนหวใจส าคญของการจดประสบการณใหกบเดก แนวคดเกยวกบวฒนธรรมและสงคม บรบททางสงคมและวฒนธรรมทแวดลอมรอบตวเดก ท าใหเดกแตละคนมความแตกตางกนผสอนจ าเปนตองเขาใจวฒนธรรมและสงคมทแวดลอมตวเดกซงมอทธพลตอการเรยนร และการพฒนาศกยภาพของเดกแตละคน ซงครจะชวยใหเดกไดพฒนาและเกดการเรยนร ชวยใหเดกไดอยรวมกนกบคนอนไดอยางราบรนและมความสข ดงนน แนวคดเกยวกบวฒนธรรมและสงคมจงเปนตวก าหนดหลกสตรปฐมวย และการจดกจกรรมการเรยนรของเดกกอนเกณฑ โดยครผสอนจะตองมความเขาใจอยางลกซงจงจะจด ศนยอบรมเดกกอนเกณฑใหมประสทธภาพจากทกลาวมาพอจะสรปไดวา แนวทางการจดการศกษาใหกบเดกปฐมวยหรอเดกกอนเกณฑ มแนวคดจากพฒนาการของเดก การเรยนร การเลน วฒนธรรมและสงคม นภเนตร ธรรมบวร (2549: 191) ไดใหความส าคญของการศกษาระดบปฐมวยไววา เปนการจดการศกษากอนภาคบงคบทมความส าคญอยางยงในอนทจะชวยสงเสรมใหเดกปฐมวยไดรบการพฒนาไปในทศทางทถกตองเหมาะสม สอดคลองกบวยและพฒนาการเพราะเปนวยทมอตราในการเจรญเตบโตสงสดสามารถพฒนาไดอยางเตมทหากไดรบการสงเสรมการเรยนร อยางถกตอง กรมสงเสรมการปกครองทองถน (2549: 19) แนวทางจดการศกษาใหเดกปฐมวย เปนการศกษาทมการพฒนาทงดานรางกาย จตใจ อารมณ สงคมสตปญญา คณธรรมและจรยธรรมทพงประสงคอยรวมในสงคมอยางปกตสข ใหมความพรอมทจะเขารบการศกษาในระดบการศกษาขนพนฐาน สวนส านกทดสอบทางการศกษา ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน แนวทางการประเมนคณภาพตามมาตรฐานการศกษาปฐมวย (2554: 5-6) ไดใหแนวคดเกยวกบการจดการ ศกษาปฐมวย โดยมองคปรกอบทส าคญเพอทจะขบเคลอนการศกษาปฐมวย ดงน

Page 6: บทที่ 2 - nation universityit.nation.ac.th/studentresearch/files/560363101912.pdfบทท 2 ทบทวนวรรณกรรมท เก ยวข อง การศ

11

การพฒนาหลกสตรการศกษาปฐมวยของสถานศกษาพจารณาจากวยและประสบการณของเดกโดยเปนหลกสตรทมงพฒนาเดกทกดานทงดานรางกาย อารมณและจตใจ สงคม และสตปญญา โดยอยบนพนฐานของประสบการณเดกทเดกมอย และประสบการณใหมทเดกจะไดรบตองมความหมายกบตวเดกเปนหลกสตรทใหโอกาสทงเดกปกต เดกดอยโอกาส และเดกพเศษไดพฒนารวมทงยอมรบในวฒนธรรม และภาษาของเดก พฒนาเดกใหรสกเปนสขในปจจบนมใชเพยงเพอเตรยมเดกสาหรบอนาคตขางหนาเทานน ส าหรบดานระบบ กลไก การเสรมสรางตะหนกรบร และความเขาใจการจดการศกษาปฐมวย โดยใหผมสวนรวมทกฝายตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และทแกไขเพมเตม พ.ศ. 2545 ไดก าหนดใหชมชนมบทบาทในการมสวนรวมการจดการศกษา โดยใหมการประสานความรวมมอเพอรวมกนพฒนาผเรยนตามศกยภาพ ดงนนชมชนจงมบทบาทในการจดการศกษาปฐมวยคอ มสวนรวมในการบรการศกษา ในบทบาทขงคณะกรรมการ สถานศกษา สมาคม/ชมรมผปกครอง มสวนรวมในการจดทาแผนพฒนาสถานศกษาเพอเปนแนวทางในการดาเนนการของสถานศกษา เปนศนยการเรยนร เครอขายการเรยนรใหเดกไดเรยนรและมประสบการณจากสถานการณจรง ใหการสนบสนนการจดกจกรรมการเรยนรของสถานศกษา สงเสรมใหมการระดมทรพยากรเพอการศกษาตลอดจนวทยากรภายนอกและภมปญญาทองถน เพอเสรมสรางพฒนาการของเดกทกดาน รวมทงสบสารจารตประเพณ ศลปวฒนธรรมของทองถนและของชาตประสานงานกบองคกรทงภาครฐ และเอกชนเพอใหสถานศกษาเปนแหลงวทยาการของชมชนและมสวนในการพฒนาชมชน และทองถน และมสวนรวมในการตรวจสอบ และประเมนผลการจดการศกษาของสถานศกษานอกจากน สถานศกษาตองจดสงอ านวยความสะดวกทจ าเปนและเออประโยชนและอานวยความสะดวกตอการพฒนาเดกทงดานรางกาย อารมณและจตใจ สงคม และสตปญญา คอ จดใหมอปกรณของเลน ของใช เครองนอน เครองอานวยความสะดวกตางๆ ใหพอเพยงกบเดกโดยจดใหเหมาะสม สะอาดและปลอดภย จดใหมมมหนงสอทจาเปนตอพฒนาการของเดก ใหเพยงพอและเหมาะสมกบวย จดใหมเครองเลนสนาม เครองเลนนา เลนทราย ทเหมาะสมและปลอดภย จดใหมพนทสาหรบแปรงฟน ลางมอ ทาความสะอาดรางกาย หอนาหองสวม พรอมอปกรณทจาเปนและเหมาะสมกบเดก และจดใหมหองพยาบาล หรอมมพยาบาลทเพยงพอสะอาดเหมาะสมเพอเปนการชวยเหลอเดกเบองตน จากความความหมาย และความส าคญสรปไดวาแนวคดในการจดการศกษาปฐมวยมงเนนเดกระดบปฐมวยเปนชวงวยทส าคญทสดของชวตทจะสามารถเรยนร และสรางพฒนาการทกดานของตนเอง ทงทางดานรางกาย จตใจอารมณ สงคมและสตปญญา ซงเปนสวนหนงของประสบการณใหมๆทเขามาในชวตท าใหเกดการเรยนรฉะนนถาเดกคนใดทไมไดรบการอบรมเลยงดทถกตองและเหมาะสมในวยนยอมสงผลท าใหการเรยนรในระยะตอไปไมประสบผลส าเรจเทาทควร

Page 7: บทที่ 2 - nation universityit.nation.ac.th/studentresearch/files/560363101912.pdfบทท 2 ทบทวนวรรณกรรมท เก ยวข อง การศ

12

1.2 มาตรฐานการด าเนนงานของศนยพฒนาเดกเลกขององคกรปกครองสวนทองถน มาตรฐานการด าเนนงานศนยพฒนาเดกเลกขององคกรปกครองสวนทองถนจดท าขนเพอใชเปนแนวทางใหองคกรปกครองสวนทองถนถอปฏบตในการด าเนนงานของศนยพฒนาเดกเลกเพอใหการด าเนนงานพฒนาเดกเลกมคณภาพ และเหมาะสม ซงจ าแนกออกเปนมาตรฐานการด าเนนงาน 6 ดาน ประกอบดวย มาตรฐานท 1 ดานการบรหารจดการศนยพฒนาเดกเลก แบงการบรหารจดการเปน 3 ดาน ไดแก ดานการบรหารงาน ดานการบรหารงบประมาณ และดานการบรหารงานบคคล

ดานการบรหารงาน การจดตงศนยพฒนาเดกเลก

องคกรปกครองสวนทองถนทประสงคจะจดตงศนยพฒนาเดกเลกตองมความพรอมดานงบประมาณ อาคารสถานท และก าหนดใหมโครงสรางสวนราชการรวมทงบคลากรทรบผดชอบ ไดแก สวน/กอง/ส านกงานการศกษา โดยใหด าเนนการตามขนตอน ดงน

1) การจดเวทประชาคม เพอส ารวจความตองการของชมชนในการจดตงศนยพฒนาเดกเลก และจะตองมจ านวนเดกเลก 2-5 ป ทจะเขารบบรการไมนอยกวา 20 คน

2) จดท าโครงการและแผนจดตงศนยพฒนาเดกเลก ขอความเหนชอบสภา 3) จดท าประกาศจดตงศนยพฒนาเดกเลก 4) จดท าแผนการด าเนนงาน ไดแก ส ารวจส ามโนประชากรเดกเลกอาย

2-5 ป แผนรบนกเรยน การจดบคลากร การจดชนเรยน และงบประมาณ เปนตน 5) จดท าระเบยบขององคกรปกครองสวนทองถนวาดวยการด าเนนงาน

ศนยพฒนาเดกเลก 6) รายงานการจดตงศนยพฒนาเดกเลกใหกรมสงเสรมการปกครองทองถนทราบ

การยาย/รวมศนยพฒนาเดกเลก 1) จดเวทประชาคม เพอส ารวจความตองการของชมชน 2) ใหคณะกรรมการบรหารศนยพฒนาเดกเลกน าเรองเสนอตอหนวยงานตนสงกด

ตามล าดบ เพอใหผบรหารองคกรปกครองสวนทองถนพจารณาเสนอขอความเหนชอบจากสภาทองถน 3) จดท าแผนการยาย/รวมศนยพฒนาเดกเลก 4) จดท าประกาศยาย/รวมศนยพฒนาเดกเลก 5) รายงานการยาย/รวมศนยพฒนาเดกเลกใหกรมสงเสรมการปกครองสวน

ทองถนทราบ

Page 8: บทที่ 2 - nation universityit.nation.ac.th/studentresearch/files/560363101912.pdfบทท 2 ทบทวนวรรณกรรมท เก ยวข อง การศ

13

การยบเลกศนยพฒนาเดกเลก ใหคณะกรรมการบรหารศนยพฒนาเดกเลกศกษาวเคราะหเหตผลความ

จ าเปนในการยบเลกศนยพฒนาเดกเลก และเสนอองคกรปกครองสวนทองถนตนสงกดเพอด าเนนการตามขนตอนตอไป

1) จดเวทประชาคม เพอส ารวจความตองการของชมชน 2) น าผลการประชาคมพจารณาเสนอผบรหารองคกรปกครองสวนทองถน

เพอเสนอขอความเหนชอบจากสภาทองถน 3) จดท าประกาศยบเลกศนยพฒนาเดกเลกโดยมผลเมอสนสดภาคเรยน 4) รายงานการยบเลกศนยพฒนาเดกเลกใหกรมสงเสรมการปกครองสวน

ทองถนทราบ การใหบรการ การอบรมเลยงด การจดประสบการณและสงเสรมพฒนาการเรยนร ศนยพฒนาเดกเลกเปนสถานศกษาทใหการอบรมเลยงดจดประสบการณ และ

สงเสรมพฒนาการเรยนรใหเดกเลกไดรบการพฒนาทงดานรางกาย อารมณ -จตใจ สงคม และสตปญญาทเหมาะสมตามวยตามศกยภาพของเดกแตละคน ดงนน ระยะเวลาการจดการเรยนรและแนวทางการจดการเรยนรของศนยพฒนาเดกเลกจงตองด าเนนการอยางตอเนองและเหมาะสม เพอใหเดกเลกไดรบการศกษาและพฒนาเปนไปตามวยแตละชวงอาย สอดคลองกบสงคม วฒนธรรม ภมปญญาทองถน และหลกสตรการศกษาปฐมวยใหเดกเลก พรอมทจะเขารบการศกษาในระดบทสงขนตอไป ดงน

ระยะเวลาการเรยนรในรอบปการศกษา เรมตนปการศกษาในวนท 16 พฤษภาคม และสนปการศกษาในวนท 15 พฤษภาคม ของปถดไป โดยใหศนยพฒนาเดกเลกเปดภาคเรยนรวมกนแลวไมนอยกวา 230 วน และปดภาคเรยนตามปกตในรอบปการศกษา ดงน

1) ภาคเรยนท 1 วน เปดภาคเรยน วนท 16 พฤษภาคม วนปดภาคเรยนวนท 11 ตลาคม 2) ภาคเรยนท 2 วนเปดภาคเรยน วนท 1 พฤศจกายน วนปดภาคเรยนวนท 1 เมษายน

ของปถดไป การใหบรการสงเสรมสนบสนนเดกเลก ไดแก 1) อาหารกลางวน 2) อาหารวาง 3) เครองนอน 4) อาหารเสรม (นม) 5) วสด สอ อปกรณการศกษา และวสดครภณฑ 6) การตรวจสขภาพเดกเลกประจ าป โดยบคลากรทางการแพทย และสาธารณสข

Page 9: บทที่ 2 - nation universityit.nation.ac.th/studentresearch/files/560363101912.pdfบทท 2 ทบทวนวรรณกรรมท เก ยวข อง การศ

14

7) บรการอนๆ ทองคกรปกครองสวนทองถนมความพรอม เชน เปนศนย 3 วย และหรอศนยการเรยนรชมชน เปนตน

การใหบรการอบรมเลยงด จดประสบการณ และสงเสรมพฒนาการเรยนรใหเดกเลกอาย 2-5 ป ทมภมล าเนาอยในเขตองคกรปกครองสวนทองถนนน หรอใกลเคยงไดตามศกยภาพขององคกรปกครองสวนทองถน

จดประสบการณ และสงเสรมพฒนาการเรยนร ใหเดกเลกมการพฒนาการครบทง 4 ดาน (ดานรางการ อารมณ-จตใจ สงคม และสตปญญา) เหมาะสมตามวยและศกยภาพของเดกแตละคนตามมาตรฐานการด าเนนงานและกจกรรมตามหลกสตร

กรณจ าเปนตองใชศนยพฒนาเดกเลกเพอประชม สมมนา ฝกอบรม จดกจกรรมเสรมหลกสตร หรอกจกรรมอนใดทเปนประโยชนตอราชการและชมชน หรอเหตจ าเปนอนทไมอาจเปดเรยนไดตามปกต ใหผบรหารองคกรปกครองสวนทองถนสงปดศนยพฒนาเดกเลกไดไมเกน 15 วน หากเปนกรณพเศษทเกดขนจากภยพบตสาธารณะ ใหผบรหารองคกรปกครองสวนทองถนสงปดศนยพฒนาเดกเลกไดไมเกน 30 วน โดยใหท าค าสงปดเปนหนงสอ และตองก าหนดการเรยนชดเชยใหครบตามจ านวนวนทสงปด

คณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลกประกอบดวย บคคลทองคกรปกครองสวนทองถนพจารณาคดเลอกและแตงตงโดยก าหนดจ านวนตามความเหมาะสมจากชมชน และผด ารงต าแหนง ดงน

1) ผทรงคณวฒดานการศกษา 2) ผน าทางศาสนา 3) ผแทนองคกรปกครองสวนทองถน 4) ผแทนชมชน 5) ผแทนผปกครอง 6) ผแทนครผดแลเดก/ผชวยครผดแลเดก โดยใหคณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลก มอ านาจหนาท ดงน 1) ก าหนดแนวทางการสงเสรมและสนบสนนการด าเนนงานของศนยพฒนาเดก

เลกในดานตางๆ ใหไดคณภาพและมาตรฐานการด าเนนงานศนยพฒนาเดกเลก ตามนโยบายและแผนพฒนาขององคกรปกครองสวนทองถน

2) เสนอแนะใหขอคดเหนเกยวกบการด าเนนงาน การพฒนาคณภาพศนยพฒนาเดกเลกแกผบรหารองคกรปกครองสวนทองถน

3) เสนอแนะใหขอคดเหนเกยวกบการจดตง ยบเลก หรอยายรวมศนยพฒนาเดกเลก 4) พจารณาเสนอผบรหารองคกรปกครองสวนทองถน เกยวกบการบรหารงานดาน

บคลากรในศนยพฒนาเดกเลก

Page 10: บทที่ 2 - nation universityit.nation.ac.th/studentresearch/files/560363101912.pdfบทท 2 ทบทวนวรรณกรรมท เก ยวข อง การศ

15

5) พจารณาเสนอแผนงาน/โครงการและงบประมาณในการสงเสรมและพฒนาศนยฯ ตามหลกวชาการ และแผนพฒนาศนยพฒนาเดกเลก

6) สงเสรมสนบสนนใหผปกครอง ชมชน และสงคมทกภาคสวนมสวนรวมในการจดการศกษา และพฒนาศนยพฒนาเดกเลก

7) สงเสรมสนบสนนความรวมมอการพฒนาเดกเลกของบคลากรในศนยพฒนาเดกเลก และระหวางศนยพฒนาเดกเลกขององคกรปกครองสวนทองถน

8) ปฏบตหนาทตามทมกฎหมาย ระเบยบ หรอตามหนงสอกระทรวงหาดไทย กรมสงเสรมการปกครองทองถน และจงหวดก าหนด

ดานการบรหารงบประมาณ องคกรปกครองสวนทองถนบรหารงบประมาณศนยพฒนาเดกเลก ทไดรบการ

อดหนนจากกรมสงเสรมการปกครองสวนทองถน จากเงนรายไดขององคกรปกครองสวนทองถน และเงนรายไดของศนยพฒนาเดกเลก ตามแนวทางดงน

งบประมาณทไดรบการอดหนนจากรมสงเสรมการปกครองทองถน ดงน คาอาหารเสรม (นม) คาอาหารกลางวน คาตอบแทน และคาครองชพของบคลากร เงนประกนสงคมของบคลากร คาวสดการศกษา คาพาหนะน าสงเดกไปสถานพยาบาล ทนการศกษา หลกสตรครศาสตรบณฑต/ศกษาศาสตรบณฑต สาขาการศกษา

ปฐมวย ตามโครงการความรวมมอระหวางมหาวทยาลยราชภฏสวนดสต และกรมสงเสรมการปกครองทองถน อนๆ งบประมาณเงนรายไดขององคกรปกครองสวนทองถน วธการหางบประมาณศนยพฒนาเดกเลก ขององคกรปกครองสวนทองถน จดท าแผนพฒนาศนยพฒนาเดกเลก ระยะ 3 ป เพอน าเขาสแผนพฒนา

การศกษา และแผนพฒนาขององคกรปกครองสวนทองถน เสนอขอความเหนชอบสภาทองถน จดท าแผนปฏบตการประจ าปงบประมาณ จดท าแผนจดหาพสดรายป จดท าแผนจดหาพสด ด าเนนการจดซอจดจางตามระเบยบกระทรวงมหาดไทยวาดวยการ พสดฯ

Page 11: บทที่ 2 - nation universityit.nation.ac.th/studentresearch/files/560363101912.pdfบทท 2 ทบทวนวรรณกรรมท เก ยวข อง การศ

16

จดท าสมดคมงบประมาณรายจายในหมวดรายจายตางๆ เพอการรายงานและการตรวจสอบการใชจายงบประมาณ

งบประมาณเงนรายไดของศนยพฒนาเดกเลก ด าเนนการตามระเบยบกระทรวงมหาดไทยวาดวยหลกเกณฑและวธการน า

เงนรายไดของสถานศกษาไปจดสรรเปนคาใชจายในการจดการศกษาในสถานศกษา สงกดองคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ.2551 และหนงสอสงการทเกยวของ

การจดหาสอ หนงสอ วสด อปกรณการเรยน และอนๆ ทเกยวของ วธด าเนนการ 1) แตงตงคณะกรรมการพจารณาคดเลอกสอ หนงสอ วสด อปกรณการเรยน วสด

พฒนาเดก ประกอบดวย ผอ านวยการส านก/กอง/หวหนาสวนการศกษา หรอผแทน เปนประธาน หวหนาศนยพฒนาเดกเลก ศกษานเทศก นกวชาการศกษา ผทรงคณวฒดานการศกษา ผทรงคณวฒดานสาธารณสข และผแทนผปกครองในจ านวนทเหมาะสม เปนกรรมการ

2) แจงหวหนาศนยพฒนาเดกเลก ครผดแลเดก/ผชวยครผดแลเดก ส ารวจความตองการในการใชสอ หนงสอ วสด อปกรณการเรยน และอนๆ ทเกยวของโดยใหค านงถงความปลอดภย ประโยชน ประสทธภาพ สอดคลองกบจตวทยาการเรยนรของเดกแตละวย

3) ขออนมตจดซอจดจางตามระเบยบกระทรวงมหาดไทยวาดวยการพสดขององคกรปกครองสวนทองถน

4) จดท าทะเบยนควบคมวสดและครภณฑ 5) ด าเนนการเบกจายสอ หนงสอ วสด อปกรณการเรยน ทไดมาใหกบหวหนา

ศนยพฒนาเดกเลก ครผดแลเดก/ผชวยครผดแลเดก การเบกจายงบประมาณ ใหองคกรปกครองสวนทองถน/ศนยพฒนาเดกเลกปฏบตตามระเบยบทเกยวของ การบรหารงานบคคล กรณทเปนพนกงานจาง การสรรหา/เลอกสรร และการปรบสถานภาพ ใหองคกรปกครองสวนทองถนด าเนนการสรรหาและเลอกสรรบคคลเปนพนกงาน

จางตามมาตรบานและหลกเกณฑทวไปทคณะกรรมการกลางพนกงานสวนทองถนก าหนด โดยยดหลกสมรรถนะความเทาเทยมในโอกาส และประโยชนทางราชการเปนส าคญดวยกระบวนการทไดมาตรฐาน ยตธรรมและโปรงใส เพอรองรบการตรวจสอบตามแนวทางการบรหารกจการบานเมองทดและการก าหนดอตราบคลากรในศนยพฒนาเดกเลกใหศนยพฒนาเดกเลกมหวหนาศนยพฒนาเดกเลก 1 อตรา มอตราครผดแลเดกเปนไปตามสดสวน (คร: นกเรยน) 1: 20 หากมเศษตงแต 10 คน ขนไป ใหเพมผดแลเดกไดอก 1 คน โดยจดการศกษาหอง

Page 12: บทที่ 2 - nation universityit.nation.ac.th/studentresearch/files/560363101912.pdfบทท 2 ทบทวนวรรณกรรมท เก ยวข อง การศ

17

ละ 20 คน ส าหรบอตราผชวยครผดแลเดก และต าแหนงอน องคกรปกครองสวนทองถนพจารณาก าหนดใหมไดตามจ านวนทเหมาะสมและสอดคลองกฐฐานะการคลงขององคกรปกครองสวนทองถน

มาตรฐานท 2 ดานบคลากร บคลากรทเกยวของกบศนยพฒนาเดกเลกประกอบดวย หวหนาศนยพฒนาเดกเลก ครผดแลเดก ผชวยครผดแลเดก ผประกอบอาหาร ภารโรง และพนกงานจางทปฏบตหนาทอน จะตองมคณสมบต บทบาทหนาท และความรบผดชอบในการปฏบตหนาทเพอใหศนยพฒนาเดกเลกขององคกรปกครองสวนทองถนมศกยภาพในการจดการศกษา อบรม เลยงดและสงเสรมพฒนาการส าหรบเดกเลกไดอยางถกตองตามหลกวชาการดวยความเหมาะสมอยางมคณภาพ

1. หวหนาศนยพฒนาเดกเลก คณสมบตเฉพาะส าหรบผด ารงต าแหนง 1) มคณวฒไมต ากวาปรญญาตรทางการศกษา สาขาวชาเอกอนบาลศกษา

หรอปฐมวย หรอทางอนท ก.ท.ก าหนดเปนคณสมบตเฉพาะส าหรบต าแหนงน 2) ไดปฏบตงานหรอเคยปฏบตงานเกยวกบการท างานดแลพฒนาเดกปฐมวยของ

ทองถนตดตอกนมาไมนอยกวา 3 ป โดยมหนงสอรบรองการปฏบตงานจากนายจางหรอหนวยงานซงระบลกษณะงาน และระยะเวลาทไดปฏบต

3) มใบอนญาตประกอบวชาชพคร บทบาทหนาทความรบผดชอบ 1) รบผดชอบดแลบคลากรในศนยพฒนาเดกเลก รวมถง การด าเนนงานใน

ศนยพฒนาเดกเลกใหเปนไปตามกฎหมาย ระเบยบ ขอบงคบ นโยบาย แผนงาน และวตถประสงคของศนยพฒนาเดกเลก

2) วางแผนพฒนาการศกษา ประเมนและจดท ารายงานเกยวกบการด าเนนงานของศนยพฒนาเดกเลก

3) จดท าและพฒนาหลกสตรการศกษาปฐมวย การจดกระบวนการเรยนร การพฒนาสอ นวตกรรม เทคโนโลย และการวดผลประเมนผล

4) จดท าภาระงานของบคลากรในศนยพฒนาเดกเลก รวมถงประเมนผลการปฏบตงาน ตามมาตรฐานดานบคลากรของศนยพฒนาเดกเลก และสงเสรมสนบสนนบคลากรในศนยพฒนาเดกเลกใหมการพฒนาอยางตอเนอง

5) ประสานความรวมมอกบชมชน ในการระดมทรพยากรเพอการศกษาและพฒนาศนยพฒนาเดกเลก

6) เปนผแทนของศนยพฒนาเดกเลกในกจการทวไป และประสานเครอขายการพฒนาเดกปฐมวย

Page 13: บทที่ 2 - nation universityit.nation.ac.th/studentresearch/files/560363101912.pdfบทท 2 ทบทวนวรรณกรรมท เก ยวข อง การศ

18

7) นเทศ สงเสรมสนบสนน การจดประสบการณการเรยนรของครผดแลเดก และผชวยครผดแลเดก

8) จดท าระบบประกนคณภาพภายในและรายงานประเมนตนเอง 9) ปฏบตงานอนทเกยวของหรอทไดรบมอบหมาย 2. ครผดแลเดก คณสมบตเฉพาะส าหรบผด ารงต าแหนง 1) มคณวฒไมต ากวาปรญญาตรทางการศกษา สาขาวชาเอกอนบาลศกษา

หรอปฐมวย หรอทางอนท ก.ท.ก าหนดเปนคณสมบตเฉพาะส าหรบต าแหนงน 2) ไดปฏบตงานหรอเคยปฏบตงานเกยวกบการท างานดแลพฒนาเดก

ปฐมวยของทองถนตดตอกนมาไมนอยกวา 3 ป โดยมหนงสอรบรองการปฏบตงานจากนายจางหรอหนวยงานซงระบลกษณะงาน และระยะเวลาทไดปฏบต

3) มใบอนญาตประกอบวชาชพคร บทบาทหนาทความรบผดชอบ 1) ปฏบตงานเกยวกบการจดประสบการณการเรยนร และสงเสรมการ

เรยนรของผเรยนดวยวธการทหลากหลาย โดยเนนผเรยนเปนส าคญ 2) จดอบรมสงสอนและจดกจกรรมเพอพฒนาผเรยนใหมคณลกษณะทพง

ประสงค และคณลกษณะตามวย 3) ปฏบตงานวชาการของศนยพฒนาเดกเลก 4) ปฏบตงานเกยวกบการจดระบบการดแลชวยเหลอผเรยน 5) ปฏบตงานความรวมมอกบเครอขายการพฒนาเดกปฐมวย 6) อบรมเลยงดและจดประสบการณการเรยนรตามหลกสตรก าหนด 7) จดท าหลกสตรสถานศกษาของศนยพฒนาเดกเลก 8) จดท าแผนการจดประสบการณการเรยนร 9) จดท าวจยในชนเรยน 10) จดหา/ผลตสอ นวตกรรมการเรยนการสอน 11) จดท าเครองมอวดผลประเมนผล 12) ประสานสมพนธระหวางศนยพฒนาเดกเลกกบผปกครอง ชมชน 13) พฒนาตนเองใหมความกาวหนาทางวชาการและเทคโนโลย เพอพฒนาผเรยน 14) จดใหมการประเมนพฒนาการผเรยน 15) จดระบบธรการในชนเรยน 16) รวบรวมผลงานรายงานผลการปฏบตงานตามล าดบ

Page 14: บทที่ 2 - nation universityit.nation.ac.th/studentresearch/files/560363101912.pdfบทท 2 ทบทวนวรรณกรรมท เก ยวข อง การศ

19

17) ปฏบตงานอนตามทไดรบมอบหมาย 3. ผบรหารองคกรปกครองสวนทองถน ไดแก นายกองคกรปกครองสวนทองถน และรองนายกองคกรปกครองสวนทองถนท

ไดรบมอบหมายการก ากบดแลศนยพฒนาเดกเลก 1) ก าหนดนโยบาย ยทธศาสตร และทศทางการพฒนาศนยพฒนาเดกเลกอยางยงยน 2) สนบสนนงบประมาณดานบคลากร สอ หนงสอ วสดอปกรณ วสด ครภณฑ

การพฒนาบคลากร และการบรหารจดการ เพอใหศนยพฒนาเดกเลกไดรบการพฒนาศกยภาพ การพฒนาเดกปฐมวย ทงคณภาพครผดแลเดก สภาพแวดลอม วชาการ และกจกรรมการเรยนรตามหลกการพฒนาเดกปฐมวย

3) สงเสรมใหมแหลงเรยนรส าหรบเดก พอแม ผปกครอง เยาวชน และภมปญญาทองถน โดยจดกจกรรมสานสายใยรกเพอเสรมสรางความรกความอบอนในครอบครว

4) สงเสรมสนบสนนความรวมมอของบคลากรในศนยฯ และเครอขายการพฒนาเดกปฐมวย 5) ระดมทรพยากรเพอการบรหารและพฒนาศนยพฒนาเดกเลก โดยเนนการมสวน

รวมของทกภาคสวน 6) ก ากบดแลการด าเนนงานของศนยพฒนาเดกเลก ใหเปนไปอยางมคณภาพ ไดมาตราฐาน

ตามมารบานการด าเนนงานศนยพฒนาเดกเลกขององคกรปกครองสวนทองถน มาตรฐานท 3 ดานอาคารสถานท สงแวดลอม และความปลอดภยของศนย

พฒนาเดกเลก 1.ดานอาคารสถานท 1.1 ทตง 1) สถานทตงศนยพฒนาเดกเลกควรอยในพนททมขนาดเหมาะสม และไมอยในพนทอาจเสยงอนตราย หากไมสามารถหลกเลยงได ตองมมาตรการปองกนอบตภยตามาตรฐานความจ าเปน และเหมาะสม 2) ไมควรอยใกลถนน หรอใกลทางรถไฟ โดยเฉพาะทมการจรจรคบคง หากมความจ าเปนตองสรางใหหางจากแนวถนนไมนอยกวา 20 เมตร และมรวปองกนอนตราย 3) พนทกอสรางควรเปนพนทสามารถรบน าหนกอาคารไดอยางปลอดภย และเปนพนททน าทวมไมถง 1.2 จ านวนชนของอาคาร อาคารศนยพฒนาเดกเลก ควรเปนอาคารชนเดยว หากเปนอาคาร 2 ชน ตองมมาตรการปองกนอบตเหต อบตภย และอคคภยทอาจเกดขน และความสงของหองจากพนถงเพดานไมนอยกวา 2.00 เมตร

Page 15: บทที่ 2 - nation universityit.nation.ac.th/studentresearch/files/560363101912.pdfบทท 2 ทบทวนวรรณกรรมท เก ยวข อง การศ

20

1.3 ทางเขา-ออกตวอาคาร ทางเขา-ออกตวอาคารมความกวางทสามารถเคลอนยายเดกออกจากตวอาคารสะดวกหากเกดอบตภย หรอภาวะฉกเฉนตางๆ 1.4 ประต-หนาตาง ประต-หนาตาง ตองมความแขงแรง อยในสภาพใชงานไดด มขนาด และจ านวนเหมาะสมกบขนาดพนทของหอง ความสงของขอบหนาตาง ควรสงจากพนไมนอยกวา 80 เซนตเมตร นบจากพน และหนาตางมความกวางและความสงไมนอยกวา 1 เมตร เพอใหเดกมองเหนสงแวดลอมไดกวางและชดเจน 1.5 บนได ไมลาดหรอชนเกนไป ควรมความกวางแตละชวงไมนอยกวา 1 เมตร สงตงของบนไดสงไมเกน 17.5 เซนตเมตร ลกนอนกวางไมนอยกวา 20 เซนตเมตร บนไดทกขนตองมลกกรง และราวบนไดมขนาดเหมาะสมกบมอเดก และระยะหางของลกกรงตองไมเกน 17 เซนตเมตร ค านงถงความปลอดภยของเดกเปนส าคญ 1.6 พนทใชสอยภายใน พนทใชสอยตองจดใหมบรเวณพนทในอาคารทสะอาด ปลอดภย และเพยงพอเหมาะสมกบการท ากจกรรมของเดก โดยมแนวทางดงน 1.6.1 บรเวณพนทส าหรบการนอน ตองค านงถงความสะอาดเปนหลก อากาศถายเทไดสะดวก และอปกรณเครองใชเหมาะสมกบจ านวนเดก มพนทเฉลยประมาณ 2 เมตร ตอเดก 1 คน 1.6.2 บรเวณพนทส าหรบการเลนและพฒนาเดก สภาพพนททกหองตองไมลนและไมชน ควรเปนพนไมหรอวสดทมความปลอดภยจากอบตเหต ท าความสะอาดงาย และอยในสภาพทสะอาดอยเสมอ จดวางสงของ เครองใช เปนระเบยบ และมการยดตกบผนงหรอพนอยางมนคง 1.6.3 บรเวณพนทรบประทานอาหาร ตองค านงถงความสะอาดเปนหลก มอากาศถายเทไดสะดวก มแสงสวางเหมาะสม มอปกรณเครองใชทเพยงพอ และเหมาะสมกบจ านวนเดก 1.6.4 บรเวณสถานทประกอบอาหารหรอหองครว ตองแยกหางจากบรเวณพนทส าหรบเดกพอสมควร มเครองใชทจ าเปน รวมทงทลาง และเกบภาชนะเครองใชตางๆทถกสขลกษณะ โดยเนนเรองความสะอาดและความปลอดภยเปนหลก

Page 16: บทที่ 2 - nation universityit.nation.ac.th/studentresearch/files/560363101912.pdfบทท 2 ทบทวนวรรณกรรมท เก ยวข อง การศ

21

1.6.5 หองปฐมพยาบาล ตองแยกเปนสดสวน มอปกรณปฐมพยาบาล ตยา เครองเวชภณฑทจ าเปน และขณะอยในหองปฐมพยาบาลเดกตองอยในสายตาของครผดแลเดกตลอดเวลา 1.6.6 บรเวณพนทส าหรบใชท าความสะอาดเดก ตองจดใหมบรเวณพนทส าหรบท าความสะอาดเดก และมอปกรณทจ าเปนตามสมควร อยางนอยตองมทลางมอและแปรงฟนในระดบความสงทเหมาะสมกบเดก ในกรณทมหองอาบน า จะตองมแสงสวางเพยงพอ มอากาศถายเทไดสะดวก พนไมลน แยกเปนสดสวนส าหรบเดกผชายและเดกผหญง 1.6.7 หองสวมส าหรบเดก ตองจดใหมหองสวมส าหรบเดกโดยเฉลย 1 ท ตอเดก 10-12 คน โถสวมตองมขนาดเหมาะสมกบตวเดก มบานสวมทเดกสามารถกาวขนลงไดงาย แสงสวางเพยงพอ อากาศถายเทไดสะดวก พนไมลน หากมประตจะตองไมใสกลอน 1.6.8 หองเอนกประสงค ส าหรบใชเปนกจกรรมพฒนาเดก การรบประทานอาหารหรอนอน ค านงถงความสะอาด และการจดพนทใชสอยใหเหมาะสมกบลกษณะของกจกรรม เปนอาคารชนเดยวตองมฝาใตหลงคา 1.6.9 การก าจดสงปฏกลตางๆ จดเกบในภาชนะทมฝาปดมดชด และน าออกไปทงภายนอกอาคารทกวน 2. ดานสงแวดลอม 2.1 ภายในอาคาร 2.1.1 แสงสวาง ควรเปนแสงสวางจากธรรมชาต สม าเสมอทวทงหอง เออตอการจดกจกรรมเพอพฒนาเดก ไมควรใหอยในหองทใชแสงสวางจากไฟฟาตอเนองนานกวา 2-3 ชวโมง เพราะจะท าใหเกดภาวะเครยดและมผลถงฮอรโมนการเตบโตของเดก 2.2 ภายนอกอาคาร 2.2.1 รว ควรมรวกนบรเวณใหเปนสดสวน เพอความปลอดภยของเดกและควรมทางเขา-ออก ไมนอยกวา 2 ทาง กรณมทางเดยวตองมความกวางไมนอยกวา 2 เมตร 2.2.2 สภาพแวดลอมและมลภาวะ ควรมสภาพแวดลอมทปลอดภย ถกสขลกษณะ และควรตงอยหางจากแหลงอบายมข ฝนละออง กลน หรอเสยงทรบกวน มการจดระบบสขาภบาล การระบายน า การระบายอากาศ และการจดเกบสงปฏกลใหเหมาะสม ไมปลอยใหเปนแหลงเพาะหรอแพรเชอโรค โดยเฉพาะตองก าจดสงปฏกลทกวน

Page 17: บทที่ 2 - nation universityit.nation.ac.th/studentresearch/files/560363101912.pdfบทท 2 ทบทวนวรรณกรรมท เก ยวข อง การศ

22

2.2.3 พนทเลนกลางแจง ตองมพนทเลนกลางแจงเฉลยไมนอยกวา 2 ตารางเมตร ตอจ านวนเดก 1 คน โดยจดใหมเครองเลนกลางแจงทปลอดภย และมจ านวนเพยงพอกบเดก ในกรณทไมสามารถจดใหมทเลนกลางแจงเปนการเฉพาะ หรอในสถานทอนๆ ได ควรปรบใชในบรเวณทรมแทน โดยมพนทตามเกณฑก าหนดหรออาจจดกจกรรมกลางแจงส าหรบเดกในสถานทอน ๆท เหมาะสม 2.2.4 ระเบยง ตองมความกวางของระเบยงไมนอยกวา 1.50 เมตร หากมทนงตามระเบยงตองไมเนอยกวา 1.75 เมตร ขอระเบยงตองสงจากทนงไมนอยกวา 70 เซนตเมตร กรณทมอาคารสง 2 ชนขนไป ควรมลกกรงกนเพอความปลอดภยของเดก นอกจากนควรตรวจสอบสภาพความคงทน แขงแรง และสภาพการใชงานใหปลอดภยส าหรบเดกอยเสมอ 3. ดานความปลอดภย 3.1 มาตรการปองกนความปลอดภย 3.1.1 ตดตงระบบและอปกรณในการรกษาความปลอดภย หรอเครองตดไฟภายในบรเวณอาคาร 3.1.2 ตดตงเครองดบเพลงอยางนอย 1 เครองตอพนท 150 ตารางเมตร และถงดบเพลงตดตงสงจากพนถงหวถง ไมเกน 1.50 เซนตเมตร 3.1.3 ตดตงปลกไฟใหสงจากพนไมนอยกวา 1.50 เมตร ถาตดตงต ากวาทก าหนดจะตองมฝาปดครอบ เพอปองกนไมใหเดกเลนได และควรหลกเลยงการใชสายไฟตอพวง 3.1.4 หลกเลยงเครองใชไฟฟา และอปกรณตางๆ ทท าดวยวสดแตกหกงายหรอแหลมคม หากเปนไมตองไมมเสยนไม หรอเหลยมคม 3.1.5 จดใหมตเกบยา และเครองเวชภณฑส าหรบปฐมพยาบาลวางไวอยในทสง สะดวกตอการหยบใช และเกบไวในทปลอดภย ใหพนมอเดก 3.1.6 จดใหมวสดกนลน ในบรเวณหองน า-หองสวม ทมลกษณะลน และเกบสารจ าพวกเคม หรอน ายาท าความสะอาดไวในทปลอดภย ใหพนมอเดก วสดกนลนทใชในหองน า-หองสวมตองท าความสะอาดสม าเสมอ 3.1.7 ไมมหลมหรอบอน าทอาจเปนอนตรายตอเดกในบรเวณโดยรอบตวอาคาร รวมทงไมควรปลกตนไมทมหนามแหลมคม 3.1.8 มระบบการลอคประตในการเขา-ออก นอกบรเวณอาคาร ส าหรบเจาหนาทเปด-ปด ได ควรมกรงสญญาณเรยกไวทหนาประต ส าหรบหองครวและทประกอบอาหารควรมประตเปด-ปด ทปลอดภย เดกเขาไปไมได

Page 18: บทที่ 2 - nation universityit.nation.ac.th/studentresearch/files/560363101912.pdfบทท 2 ทบทวนวรรณกรรมท เก ยวข อง การศ

23

3.1.9 ตดตงอปกรณเพอปองกนพาหะน าโรค และมมาตรการปองกนดานสขอนามย 3.1.10 มต หรอชนเกบวสดอปกรณ และสอการเรยนรทแขงแรง มนคง มความสงขนาดทพอเหมาะกบเดกเลก ส าหรบสงของเครองใช วสดอปกรณ ทอาจเปนอนตรายตอเดกนนควรแยกใหพนจากมอเดก 3.2 มาตรการเตรยมความพรอมรบสถานการณฉกเฉน 3.2.1 มการฝกซอมส าหรบการปองกนอบตภย ไมนอยกวาปละ 1 ครง 3.2.2 บคลากรไดรบการอบรมดานการปฐมพยาบาลเบองตน การปองกนอบตภย และความเจบปวยฉกเฉนของเดก 3.2.3 มโทรศพทและหมายเลขโทรศพทฉกเฉนของสวนราชการตางๆ ไวเพอตดตอไดอยางทนทวงท กรณเกดเหตการณคบขน หรอจ าเปนทอาจเปนอนตรายตอเดก และควรมอปกรณ เครองมอเครองใชส าหรบการปฐมพยาบาลประจ าไว 3.2.4 มสมดบนทกขอมลสขภาพ และพฒนาการของเดก 3.2.5 มมาตรการในการรบ-สงเดก อยางเปนระบบ 3.2.6 มแผนและแนวทางปฏบตกรณเดกมเหตฉกเฉนทจะตองด าเนนการชวยเหลอโดยดวน มาตรฐานท 4 ดานวชาการ และกจกรรมตามหลกสตร การอบรมเลยงด การจดประสบการณการเรยนร และสงเสรมพฒนาการเดกเลก อาย 2-5 ป เปนภารกจส าคญในการจดการศกษาศนยพฒนาเดกเลกขององคกรปกครองสวนทองถน เพอใหเดกเลกไดรบการอบรมเลยงด และไดรบการศกษาเพอการพฒนาทงดานรางกาย อารมณ-จตใจ สงคม และสตปญญาตามวย และความสามารถของเดก โดยมวตถประสงคหลก ดงน

1. เพอสงเสรมกระบวนการเรยนรและสงเสรมพฒนาการทง 4 ดาน 2. เพอพฒนาเดกเลก ใหมลกษณะทพงประสงค มคณลกษณะ และสมรรถนะตามวย 3. เพอใหเดกสามารถปฏบตกจวตรประจ าวน และอยรวมกนผอนในสงคมได

4. เพอแบงเบาภาระผปกครองในการอบรมเลยงดกบวถชวตของเดกเลกตามบรบท และวฒนธรรมของชมชน สงคม ในทองถน

5. เพอสงเสรมความรก เอออาทร ของสถาบนครอบครว ชมชน และสงคมทองถน

Page 19: บทที่ 2 - nation universityit.nation.ac.th/studentresearch/files/560363101912.pdfบทท 2 ทบทวนวรรณกรรมท เก ยวข อง การศ

24

ศนยพฒนาเดกเลก เปนสถานศกษาและพฒนาเดกปฐมวยตองใชหลกสตรการศกษาปฐมวยพทธศกราช 2546 มาเปนแนวทางและมาตรฐานเดยวกน ดงตอไปน

1) ปรชญาการศกษาปฐมวย ปฐมวยเปนการพฒนาเดกตงแตแรกเกดถง 5 ป บนพนฐานการอบรมเลยง

ดและการสงเสรมกระบวนการเรยนรทสนองตอธรรมชาตและพฒนาการเดกแตละคน ตามศกยภาพ ภายใตบรบทสงคม-วฒนธรรม ทเดกอาศยอย 2) หลกการ เพอใหเดกมโอกาสพฒนาตนเองตามล าดบขนของพฒนาการทกดานอยางสมดล และเตมตามศกยภาพโดยก าหนดหลกการดงน

สงเสรมกระบวนการเรยนรและพฒนาการทครอบคลมเดกปฐมวยทกประเภท 1. ยดหลกการอบรมเลยงดและใหการศกษาทเนนเดกเปนส าคญ 2. พฒนาเดกโดยองครวมผานการเลนและกจกรรมทเหมาะสมกบวย 4.จดประสบการณการเรยนรใหสามารถด ารงชวตประจ าวนไดอยางมคณภาพและมความสข 5.ประสานความรวมมอระหวางครอบครว ชมชน และสถานศกษาในการพฒนาเดก

1.การบรณาการหลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2546 ใหสอดคลองกบสงคม วฒนธรรม และภมปญญาทองถน โดยใชรปแบบการสอนตามแนวคดการบรณาการหนวยการเรยนรทเกยวของกบสงคม วฒนธรรม และภมปญญาทองถน พฒนาขนมาจากการส ารวจความตองการของบคคลทเกยวของในทองถน โดยการศกษาเอกสารทองถนและงานวจย เพอมงพฒนาผเรยนใหมความพรอมในทกๆ ดาน 2.คณลกษณะทพงประสงคของเดกปฐมวย คณลกษณะทพงประสงคของเดกอาย 2 ป มดงน 1) รางกายเจรญเตบโตตามวย และมสขนสยทด 2) ใชอวยวะของรางกายไดประสานสมพนธกน 3) มจตใจรางเรงเบกบาน แสดงออกทางอารมณไดเหมาะสมกบวย 4) รบรและสรางปฏสมพนธกบบคคลและสงแวดลอมรอบตว 5) ชวยเหลอตนเองไดเหมาะสมกบวย 6) ใชภาษาไดเหมาะสมกบวย 7) สนใจเรยนรสงตางๆ รอบตว

คณลกษณะทพงประสงคของเดกอาย 3- 5 ป มดงน 1) รางกายเจรญเตบโตตามวย และมสขนสยทด 2) กลามเนอใหญและกลามเนอเลกแขงแรง ใชไดอยางคลองแคลวและประสานสมพนธกน 3) มสขภาพจตด และมความสข 4) มคณธรรมจรยธรรม 5) ชนชมและกลาแสดงออกทางศลปะดนตรการเคลอนไหว และรกการออก ก าลงกาย 6) ชวยเหลอตนเองไดเหมาะสมกบวย 7) รกธรรมชาต สงแวดลอม วฒนธรรม ภมปญญาทองถนและความเปนไทย 8) อยรวมกบผอนไดอยางมความสข และปฏบตตนเปนสมาชกทดของสงคม 9) ใชภาษาสอสารไดเหมาะสมกบวย 10) มความสามารถในการคด และการแกปญหาไดเหมาะสมกบวย 11) มจนตนาการและความคดสรางสรรค 12) มเจตคตทดตอการเรยนร และมทกษะในการแสวงหาความร

Page 20: บทที่ 2 - nation universityit.nation.ac.th/studentresearch/files/560363101912.pdfบทท 2 ทบทวนวรรณกรรมท เก ยวข อง การศ

25

3.คณลกษณะตามวย 3.1 คณลกษณะตามวยเดกอาย 2 ป 1) พฒนาการดานรางกาย วงคลองขนแตไมสามารถหยดไดทนท เดนถอยหลงได เดนขนลงบนไดไดเองโดยวางเทาทง 2 ขางบนบนไดขนเดยว สลบเทาขนบนไดไดเมออายยาง 3 ป หยบของชนเลกๆ ได แตหลดมองาย จบดนสอแทงใหญๆ ไดดวยนวชและนวหวแมมอ 2) พฒนาการดานอารมณ – จตใจ แสดงอารมณความรสกตางๆ ดวยค าพด มความรสกทดตอตนเอง เมอไดรบการยอมรบหรอชมเชย มความเปนตวของตวเอง 3) พฒนาการดานสงคม เลนรวมกบคนอน แตตางคนตางเลน เรมรจกเลนเปนกลมกบเดกอน พยายามชวยตวเองในเรองการแตงตว รจกขอและเรมรจกได เรมรจกรอคอย มปฏสมพนธกบบคคลอน 4) พฒนาการดานสตปญญา มชวงความสนใจกบของบางอยางไดนาน 3-5 นาท ชอบดหนงสอภาพ ชอบฟงบทกลอน นทาน ค าคลองจอง สนใจคนควา ส ารวจสงตางๆ เรมประโยคค าถาม อะไร สนใจสงรอบตว วางของซอนกนได 4-6 ชน 3.2 คณลกษณะตามวยเดกอาย 3 ป 1) พฒนาการดานรางกาย กระโดดขนลงอยกบทได รบลกบอลดวยมอและล าตว

Page 21: บทที่ 2 - nation universityit.nation.ac.th/studentresearch/files/560363101912.pdfบทท 2 ทบทวนวรรณกรรมท เก ยวข อง การศ

26

เดนขนบนไดสลบเทาได เขยนรปวงกลมตามแบบได 2) พฒนาการดานอารมณ - จตใจ แสดงอารมณตามความรสก ชอบทจะท าใหผใหญพอใจและไดค าชม กลวการพลดพรากจากผเลยงดใกลชดนอยลง 3) พฒนาการดานสงคม รบประทานอาหารไดดวยตนเอง ชอบเลนแบบคขนาด เลนสมมตได รจกรอคอย 4) พฒนาการดานสตปญญา ส ารวจสงตางๆ ทเหมอนกนและตางกนได บอกชอของตนเองได ขอความชวยเหลอเมอมปญหา สนทนาโตตอบ/เลาเรองดวยประโยคสนๆได สนใจนทานและเรองราวตางๆ รองเพลง ทองค ากลอน ค าคลองจอนและแสดงทาทางเลยนแบบได รจกใชค าถาม อะไร /สรางผลงานตามความคดของตนเองอยางงาย ๆ อยากรอยากเหนทกอยางรอบตว 3.3 คณลกษณะตามวยเดกอาย 4 ป 1) พฒนาการดานรางกาย กระโดดขาเดยวอยกบท รบลกบอลดวยมอทงสอง เดนขน บนไดสลบเทาได เขยนรปสเหลยมตามแบบไดตดกระดาษเปนเสนตรงได กระฉบกระเฉงไมชอบอยเฉย 2) พฒนาการดานอารมณ - จตใจ แสดงออกทางอารมณไดเหมาะสมกบบางสถานการณ เรมรจกชนชมความสามารถ และผลงานของตนเองและผอน ชอบทาทายผใหญ

Page 22: บทที่ 2 - nation universityit.nation.ac.th/studentresearch/files/560363101912.pdfบทท 2 ทบทวนวรรณกรรมท เก ยวข อง การศ

27

ตองการใหมคนฟง คนสนใจ 3) พฒนาการดานสงคม แตงตวไดดวยตนเอง ไปหองสวมไดเอง เลนรวมกบคนอนได รอคอยตามล าดบกอน-หลง แบงของใหคนอน เกบของเลนเขาทได 4) พฒนาการดานสตปญญา จ าแนกสงตางๆ ดวยประสาทสมผสทง 5 ได บอกชอและนามสกลของตนเองได ขอความชวยเหลอเมอมปญหา พยายามแกปญหาดวยตนเองหลงจากไดรบค าชแนะ สนทนาโตตอบ/เลาเรองเปนประโยคอยางตอเนอง สรางผลงานตามความคดของตนเองอยางสรางสรรค โดยมรายละเอยด เพมขน รจกใชค าถาม “ท าไม” 3.4 คณลกษณะตามวยเดกอาย 5 ป 1) พฒนาการดานรางกาย สามารถปฏบตกจกรรมทางดานรางกายไดอยางคลองแคลวและมนคง 2) พฒนาการดานอารมณ - จตใจ แสดงอารมณไดสอดคลองกบสถานการณอยางเหมาะสม ชนชมความสามารถและผลงานของตนเองและผอน ยดตนเองเปนศนยกลางนอยลง 3) พฒนาการดานสงคม ปฏบตกจวตรประจ าวนไดดวยตนเอง เลนหรอท างานโดยมจดมงหมายรวมกบผอนได มมารยาทในสงคมทงดงามมจตอาสา 4) พฒนาการดานสตปญญา สามารถคดวเคราะห สงเคราะหเปนและสรางสรรคงานตามศกยภาพ

Page 23: บทที่ 2 - nation universityit.nation.ac.th/studentresearch/files/560363101912.pdfบทท 2 ทบทวนวรรณกรรมท เก ยวข อง การศ

28

4. การจดประสบการณ 4.1 การจดประสบการณเดกอาย 2 ป เพอใหเดกไดเรยนรจากการเลนและท ากจกรรมการเรยนรผานประสบการณตรง เกดความร ทกษะ คณธรรม จรยธรรม ไดพฒนาตนเองทงดานรางกาย อารมณจตใจ สงคม และสตปญญา 1) หลกการจดประสบการณ ควรค านงถงสงส าคญตอไปน (1) เลยงดเดกใหมสขภาพทดและปลอดภย (2) มปฏสมพนธทดกบเดกดวยวาและทาททอบอนเปนมตร (3) ใหสอดคลองกบธรรมชาต ความตองการและพฒนาการของเดก (4) จดสภาพแวดลอมทปลอดภย เออตอการเรยนรตามวยของเดก (5) ประเมนการเจรญเตบโตและพฒนาการเดกอยางตอเนองสม าเสมอ (6) ประสานความรวมมอระหวางครอบครว ชมชน และสถานศกษาในการพฒนาเดก 2) แนวทางการจดประสบการณเดกอาย 2 ป ดงน (1) ดแลสขภาพอนามยและความตองการพนฐานทางรางกายและจตใจ (2) สรางบรรยากาศความรก ความอบอน และความมนคงทางอารมณ (3) จดประสบการณตรง ใหเดกไดเลอกลงมอท าและเรยนรจากประสาทสมผสทง 5 ผานการเลน (4) เปดโอกาสใหเดกมปฏสมพนธกบบคคลและสงแวดลอมตางๆ รอบตว (5) จดสถานท วสดอปกรณ เครองใชและของเลนทสะอาด ปลอดภย (6) ใชการสงเกตและตดตามการเจรญเตบโตอยางตอเนอง

(7) ใหครอบครว ชมชน และสถานศกษามสวนรวมในการจดประสบการณการเรยนรใหกบเดก 4.2 การจดประสบการณเดกอาย 3-5 ป เพอใหเดกไดเรยนรจากประสบการณตรง เกดความรทกษะ คณธรรม จรยธรรม รวมทงเกดการพฒนาทงดานรางกาย อารมณ จตใจ สงคม และสตปญญา 1) หลกการจดประสบการณ ควรค านงถงสงส าคญตอไปน (1) ผานการเลนและท ากจกรรมการเรยนร เพอพฒนาเดกโดยองครวมอยางตอเนอง (2) เนนเดกเปนส าคญ สนองความตองการ ความสนใจ ความแตกตางระหวางบคคลและบรบทของสงคมทเดกอาศยอย

Page 24: บทที่ 2 - nation universityit.nation.ac.th/studentresearch/files/560363101912.pdfบทท 2 ทบทวนวรรณกรรมท เก ยวข อง การศ

29

(3) จดใหเดกไดรบการพฒนาโดยใหความส าคญทงกบกระบวนการและ ผลผลต (4) จดการประเมนพฒนาการใหเปนกระบวนการอยางตอเนอง ของการจดประสบการณ (5) ใหผปกครองและชมชนมสวนรวมในการพฒนาเดก 2) แนวทางการจดประสบการณเดกอาย 2 ป ดงน (1) จดประสบการณการเรยนรตามหลกสตรการศกษาปฐมวย (2) จดประสบการณใหเดกไดเรยนรผานประสาทสมผสทง 5 (3) จดประสบการณในรปแบบบรณาการณ (4) จดประสบการณใหเดกเกดองคความรดวยตนเอง

(5) จดประสบการณใหเดกมปฏสมพนธกบบคคลอนในบรรยากาศทอบอน (6) จดประสบการณใหเดกมปฏสมพนธกบสอและแหลงการเรยนรทหลากหลาย (7) จดประสบการณทสงเสรมลกษณะนสยทด และทกษะการใช ชวตประจ าวนตลอดจนสอดแทรกคณธรรมจรยธรรม (8) น าชมชนและผปกครองมสวนรวมในการจดประสบการณ

(9) ศกษาคนควา รวบรวมขอมลของเดกเปนรายบคคลและการวจยในชนเรยน 5. การบรหารงานวชาการและกจกรรมตามหลกสตร แบงออกเปน 10 ดาน ดงน 1. ดานหลกสตร

2. ดานการจดประสบการณ/การจดกจกรรมประจ าวน 3. ดานการเขยนแผนการจดประสบการณ

4. ดานสอและนวตกรรมการจดประสบการณเรยนร 5. ดานการวดผลและประเมนผล 6. ดานการนเทศการศกษา 7. ดานการวจยในชนเรยน 8. ดานโภชนาการ 9. ดานกจกรรมพฒนาผเรยน (กจกรรมวนส าคญตาง/โครงการทสงเสรมผเรยน) 10. ดานการประเมนคณภาพภายในศนยพฒนาเดกเลก

Page 25: บทที่ 2 - nation universityit.nation.ac.th/studentresearch/files/560363101912.pdfบทท 2 ทบทวนวรรณกรรมท เก ยวข อง การศ

30

มาตรฐานท 5 ดานการมสวนรวมและสนบสนนทกภาคสวน พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542 และทแกไขเพมเตมพทธศกราช 2545 มาตรา 29 ก าหนดใหสถานศกษารวมกบบคคล ครอบครว ชมชน องคกรชมชน องคกรปกครองสวนทองถน เอกชน องคกรเอกชน องคกรวชาชพ สถาบนศาสนา สถานประกอบการ และสถาบนสงคมอน สงเสรมความเขมแขงของชมชนโดยจดกระบวนการเรยนรภายในชมชนเพอใหชมชนมการจดการศกษาอบรม มการแสวงหาความร ขอมล ขาวสาร และรจกเลอกสรรภมปญญาและวทยาการตางๆ เพอพฒนาชมชนใหสอดคลองกบสภาพปญหาและความตองการรวมทงหาวธการสนบสนนใหมการแลกเปลยนประสบการณพฒนาระหวางชมชน บคคล ครอบครว องคกรชมชน องคกรปกครองสวนทองถน องคกรเอกชน องคกรรฐสถาบนการศกษา และศาสนาสถาน สามารถมสวนรวมในการด าเนนงานของศนยพฒนาเดกเลกไดดงน 1. ดานวชาการ 1) ใหค าแนะน าปรกษาการจดท าหลกสตรสถานศกษา โครงการพฒนาตางๆ ตามแผนพฒนาศนยพฒนาเดกเลก 2) ใหค าแนะน าปรกษา สนบสนนทรพยากรในการท ากจกรรม เชน ศกษาแหลงเรยนรนอกสถานท 3) ใหค าแนะน าหรอมสวนรวมในการประเมนคณภาพจดประสบการณการเรยนรภายในศนยพฒนาเดกเลก 4) ประชาสมพนธการด าเนนงานของศนยพฒนาเดกเลกใหชมชนทองถนไดทราบ

2. ดานอาคารสถานท 1) พฒนาปรบปรงอาคารสถานทและสงแวดลอมภายในและภายนอกอาคาร 2) เฝาระวงดแลความปลอดภยและทรพยสนภายใน 3. ดานงบประมาณ ระดมทรพยากรสนบสนนการพฒนาอาคารสถานท บคลากร สอ วสด ครภณฑ กจกรรม อาหารเสรม อาหารวาง อปกรณกฬา และอนๆ 4. ดานบคลากร 1) ใหค าปรกษาแนะน า สงเสรม สนบสนน ในการด าเนนงานและการพฒนาบคลากร 2) รวมในการอบรมเลยงดจดประสบการณการเรยนร ดแลความปลอดภยเดกเลก 5. ดานความสมพนธกบชมชน

Page 26: บทที่ 2 - nation universityit.nation.ac.th/studentresearch/files/560363101912.pdfบทท 2 ทบทวนวรรณกรรมท เก ยวข อง การศ

31

1) จดกจกรรมเยยมบาน 2) จดท าสมดสอสารระหวางศนยกบผปกครอง 3) จดท าปายนเทศใหความรกบผปกครอง 4) จดใหมมมเรยนรผปกครอง 5) จดกจกรรมการแสดงของเดกเขารวมในโอกาสตางๆ 6) จดนทรรศการเผยแพรผลงานทางวชาการ นวตกรรม สอการเรยน และผลงานเดก 7) รวมกจกรมวนส าคญทางศาสนา ประเพณตางๆ ของทองถน 8) เขารวมกจกรรมบ าเพญประโยชนทสาธารณะ 9) ศนยพฒนาเดกเลกใหบรการชมชน เกยวกบอาคารสถานท วสดอปกรณ บคลากร

ศนยพฒนาเดกเลกสามารถเปนแหลงเรยนร และใหบรการดานอนๆ แกชมชนได ดงน 1. ดานอาคารสถานท 2. ดานวสดอปกรณตางๆ 3. ดานวชาการ สารสนเทศและแหลงเรยนร 4. ดานการเผยแพรความรใหกบชมชน 5. ดานการใหบรการสาธารณะ

การสงเสรมสนบสนนศนยพฒนาเดกเลกจากชมชน 1. การสนบสนนวสด สอการเรยนการสอน อปกรณตางๆ 2. บรจาคเงนสนบสนนกจกรรมตางๆ 3. ใหความรโดยปราชญชาวบาน ชมชน หรอจากเจาหนาทจากหนวยงานตางๆ 4. ใหการสนบสนนแหลงเรยนรในชมชน 5. ใหขอมลขาวสาร ทเปนประโยชนตอการพฒนาศนยพฒนาเดกเลก

มาตรฐานท 6 ดานสงเสรมเครอขายการพฒนาเดกปฐมวย เพอใหศนยพฒนาเดกเลกขององคกรปกครองสวนทองถน เปนสถานพฒนาเดกปฐมวยทมคณภาพและไดมาตรฐานในการอบรมเลยงด จดประสบการณและสงเสรมพฒนาการเรยนรแกเดกปฐมวยอยางครอบคลม กวางขวาง เปนพนฐานของการศกษา เพอพฒนาคนอยางมคณภาพ ศนยพฒนาเดกเลก องคกรปกครองสวนทองถน รวมทง หวหนาศนยพฒนาเดกเลก คร ผดแลเดก ผชวยครผดแลเดก ผบรหารและผเกยวของขององคกรปกครองสวนทองถน จงตองสงเสรมการสรางเครอขายการพฒนาเดกปฐมวยทงในระดบองคกรปกครองสวนทองถน ระดบอ าเภอ ระดบจงหวด ระดบภาค โดยมวตถประสงคและแนวทางการด าเนนงาน ดงน

Page 27: บทที่ 2 - nation universityit.nation.ac.th/studentresearch/files/560363101912.pdfบทท 2 ทบทวนวรรณกรรมท เก ยวข อง การศ

32

วตถประสงค 1. เพอใหศนยพฒนาเดกเลกเปนแหลงแลกเปลยนเรยนรทางดานการพฒนาเดก

ปฐมวย 2. เพอสรางเครอขายความรวมมอในการพฒนาศนยพฒนาเดกเลกใหมศกยภาพใน

การพฒนาเดก 3. เพอเสรมสรางความเขมแขงในการปฏบตงานดานพฒนาเดกปฐมวยระหวาง

หวหนาศนยพฒนาเดกเลก ครผดแลเดก ผชวยครผดแลเดก ผบรหาร และผทเกยวของขององคกรปกครองสวนทองถน

4. เปดโอกาสใหทกภาคสวนมสวนรวมในการพฒนาเดกปฐมวย แนวทางปฏบตงาน 1. องคกรปกครองสวนทองถน สงเสรมสนบสนนการจดประชมหวหนาศนยพฒนาเดกเลกครผดแลเดก ผชวยครผดแลเดก ระหวางองคกรปกครองสวนทองถน เพอก าหนดแผนความรวมมอในการด าเนนงานของศนยพฒนาเดก

2. จดท าแผนงาน ปฏทนงาน แนวทางการปฏบตงานตามก าหนดการ 3. สงแผนงานและปฏทนงานใหผบรหารองคกรปกครองสวนทองถนตนสงกดพจารณาเหนชอบ

4. แตงตงคณะกรรมการด าเนนงานเครอขายศนยพฒนาเดกเลก 5. ด าเนนการตามแผนงานและปฏทนงานทก าหนดไว 6. สรปและรายงานผลการด าเนนงานใหแกองคกรปกครองสวนทองถนตนสงกด

การสงเสรมสนบสนนจากองคกรปกครองสวนทองถนและหนวยงานทเกยวของ 1. องคกรปกครองสวนทองถนในฐานะหนวยงานผจดศกษาปฐมวยมบทบาทหนาทในการสงเสรมสนบสนนการพฒนาเดกปฐมวย ตามศกยภาพ ทงดานวชาการ งบประมาณ และการพฒนาบคลการอยางตอเนอง

2. ด าเนนการเผยแพรประชาสมพนธงานพฒนาเครอขาย 3. ประเมนผลการพฒนา

4. สนบสนนใหบคลากรในศนยพฒนาเดกเลก มความกาวหนาในวชาชพและ มขวญก าลงใจในการปฏบตหนาท (กรมสงเสรมการปกครองทองถน, มาตรฐานการจดการศกษาทองถน, 5 - 24)

Page 28: บทที่ 2 - nation universityit.nation.ac.th/studentresearch/files/560363101912.pdfบทท 2 ทบทวนวรรณกรรมท เก ยวข อง การศ

33

1.3 แนวคดเกยวกบความพงพอใจ ความหมายของความพงพอใจ ราชบณฑตยสถาน (2542: 775) ความพงพอใจ หมายถง พอใจ ชอบใจ ความพงพอใจ หมายถง ความรสกหรอทศนคตทางดานบวกของบคคลทมตอสงใดสงหนง ซงสงนนสามารถตอบสนองความตองการใหแกบคคลนนได ความพงพอใจยอมมความแตกตางกนขนอยกบสถานการณของบคคลทไดรบ (บงอร ควรประสงค, 2544) ณชากร คปตยานนท (2544: 8) ความพงพอใจ หมายถง ความรสกชอบ ยนดเตมใจ หรอมรเจตคตทดตอบคคลตอสงใดสงหนง ความพงพอใจจะเกดขนเมอไดรบการตอบสนองความตองการทงดานวตถและดานจตใจ กาญจนา อรณสขรจ (2546: 5) ไดใหความหมายความพงพอใจของมนษย เปนการแสดงออกทางพฤตกรรมทเปนนามธรรม ไมสามารถมองเหนเปนรปรางได การทเราจะทราบวา บคคลมความพงพอใจหรอไม สามารถสงเกตโดยการแสดงออกทคอนขางสลบซบซอน และตองมสงทตรงตอความตองการของบคคล จงจะท าใหบคคลเกดความพงพอใจ ดงนนการสรางสงเราจงเปนแรงจงใจของบคคลนนใหเกดความพงพอใจในงานนน สพจน ศรนารายณ (2548: 10) ความพงพอใจ หมายถง ความรสกและเจตคตทดของบคคลทมตอกจกรรมทปฏบตอย อนเนองจากองคประกอบหรอปจจยตางๆ ในการปฏบตงาน เชน ลกษณะงาน สภาพแวดลอมในการปฏบตงาน ประโยชนตอบแทนอนๆ ถาองคประกอบตางๆ สามารถตอบ สนองความตองการของบคคลไดเหมาะสม กจะมผลท าใหเกดความพงพอใจ บคคลจะมความพงพอใจมากหรอนอยขนอยกบความตองการของบคคลและองคประกอบทเปนสงจงใจทมอยในงานนนดวย อเนก สวรรณบณฑต และภาสกร อดลพฒนกจ (2548: 169) ความพงพอใจเปนระดบของความรสกในทางบวกของบคคลตอสงใดสงหนง เปนพฤตกรรมการแสดงออกในทางบวกของบคคลทเกดจากการประเมนความแตกตางระหวางสงทคาดหวงกบส งทไดรบจรงในสถานการณอนหนงอนใด ซงสามารถเปลยนแปลงไดตามปจจยแวดลอมและสถานการณทเกดขน จากความหมายพอสรปไดวา ความพงพอใจ หมายถง ความรสกบวกของบคคลทมตอสงใดสงหนงอนเนองมาจากความส าเรจตามประสงคทตนคาดหมายไว ความพอใจ นยมชมชอบ สนบสนนหรอเจตคตทดของบคคลเมอเขาไดรบการตอบสนองความตองการ เปนความรสกทสามารถปรบเปลยนไดเสมอ ขนอยกบสภาพการณ สภาพแวดลอม ชวงเวลาในขณะนนๆ และความพงพอใจเปนพลงแหงการสรางสรรค สามารถกระตนใหเกดความภาคภมใจ มนใจทจะเปลยนพฤตกรรมใหเปนแนวทางอนพงปรารถนาได

Page 29: บทที่ 2 - nation universityit.nation.ac.th/studentresearch/files/560363101912.pdfบทท 2 ทบทวนวรรณกรรมท เก ยวข อง การศ

34

2. บรบทของศนยพฒนาเดกเลกองคการบรหารสวนต าบลนาโปง อ าเภอเถน จงหวดล าปาง 2.1 ศนยพฒนาเดกเลกบานนาโปง องคการบรหารสวนต าบลนาโปง ศนยพฒนาเดกเลกบานนาโปง ตงอยท บานนาโปง เลขท 27 หมท 6 ต าบลนาโปง อ าเภอเถน จงหวดล าปาง กอตงเมอป พ.ศ. 2543 มพนทจ านวน 1 งาน 83 ตารางเมตร อยหางจากองคการบรหารสวนต าบลนาโปงเปนระยะทาง 10 กโลเมตร 2.2 ศนยพฒนาเดกเลกบานนาเบยหลวง องคการบรหารสวนต าบลนาโปง

ศนยพฒนาเดกเลกบานนาเบย ตงอย บานนาเบยหลวง เลขท 57/1 หมท 10 ต าบลนาโปง อ าเภอเถน จงหวดล าปาง ไดสรางขนครงแรกเมอป 2525 และยายทตงท าการกอสรางอาคารใหม ป พ.ศ.2542 มพนทจ านวน 54 ตารางเมตร อยหางจากองคการบรหารสวนต าบลนาโปง 15 กโลเมตร 2.3 ศนยพฒนาเดกเลกระดบต าบล องคการบรหารสวนต าบลนาโปง ศนยพฒนาเดกเลกระดบต าบลเปนการจดตงขนขององคการบรหารสวนต าบล นาโปง ไดเปดท าการเมอวนท 18 พฤษภาคม 2555 เลขท 111 หมท 2 บานหวยแกวต าบลนาโปง อ าเภอเถน จงหวดล าปาง ปจจบนศนยพฒนาเดกเลกทง 3 แหง มจ านวน เดกทงหมดอย 112 คน มครผดแลเดกจ านวน 3 คน และผดแลเดกจ านวน 8 คน ศนยพฒนาเดกเลกขององคการบรหารสวนต าบล มหนาทรบเลยงและเตรยมความพรอมใหแกเดกอาย 2-5 ป สงเสรมทางภาวะโภชนาการดานอาหาร สขภาพของเดก จดกจกรรมการเรยนการสอน การอบรมเลยงดตามวย ตามพฒนาการเพอใหเดกไดรจกการชวยเหลอตนเองและเพอเขารบการศกษาระดบสงตอไป (พรดา มาพจารณ, 2556: 16-17)

ขอมลเกยวกบจ านวนเดก ครและผดแลเดกของศนยพฒนาเดกเลกองคการบรหารสวน

ต าบลนาโปง

ตารางท 1 ขอมลจ านวนนกเรยน คร และผดแลเดกของศนยพฒนาเดกเลกองคการบรหารสวนต าบลนาโปง

ศนยพฒนาเดกเลก จ านวนนกเรยน ครผดแลเดก ผดแลเดก

1.บานนาโปง 20 - 2 2.บานนาเบยหลวง 27 1 1 3.ระดบต าบลองคการบรหารสวนต าบลนาโปง 65 2 5

รวม 112 3 8

Page 30: บทที่ 2 - nation universityit.nation.ac.th/studentresearch/files/560363101912.pdfบทท 2 ทบทวนวรรณกรรมท เก ยวข อง การศ

35

ขอมลเกยวกบการศกษาของครและบคลากรศนยพฒนาเดกเลกองคการบรหารสวนต าบลนาโปง

ตารางท 2 ขอมลดานการศกษาของครและบคลากรศนยพฒนาเดกเลกองคการบรหารสวนต าบลนาโปง

3. งานวจยทเกยวของ งานวจยในประเทศ ศรพร เพมผล (2549: บทคดยอ) ไดศกษาการความพงพอใจของผปกครองนกเรยนตอการบรหารสถานศกษาสงกดเทศบาลเมองนาน: กรณศกษาโรงเรยนสามคควทยาคาร (เทศบาล บานพระเนตร) มวตถประสงคเพอเปรยบเทยบความพงพอใจของผปกครองนกเรยนตอการบรหารสถานศกษาสงกดเทศบาลเมองนาน: กรณศกษาโรงเรยนสามคควทยาคาร (เทศบาล บานพระเนตร) กลมตวอยางทใชในการศกษาไดแกผปกครองนกเรยน ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2548 จ านวน 233 คน เครองมอทใชศกษาเปดแบบสอบถามความคดเหน สถตทใชในการว เคราะหขอมล ไดแก คารอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และวเคราะหความแปรปรวนทางเดยวเพอเปรยบเทยบคาเฉลยเปนรายคตามวธของเชฟเฟ ซงผลการศกษาพบวาผปกครองนกเรยนมความพงพอใจตอการบรหารสถานศกษาในการบรหารวชาการ การบรหารงบประมาณ การบรหารงานบคคล และการบรหารงาน

ทวไป ในภาพรวมอยในระดบมาก ( X = 3.87, S.D = 0.59 ) และพบวาผปกครองนกเรยนทมระดบการศกษาทแตกตางกนมความพงพอใจตอการบรหารสถานศกษาดานการบรหารวชาการแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05

ศรนาท ศภบญ (2550: บทคดยอ) ไดศกษาความพงพอใจของประชาชนในประสทธภาพการบรหารจดการศนยพฒนาเดกเลกขององคการบรหารสวนต าบลบานอฐ อ าเภอเมองอางทอง จงหวดอางทอง เปนการศกษาวจยเชงส ารวจ มวตถประสงคเพอศกษาประสทธภาพของการบรหารจดการทมผลตอความพงพอใจของประชาชนและความสมพนธระหวางประสทธภาพการบรหารจดการทมผลตอความพงพอใจของประชาชนทมตอศนยพฒนาเดกเลกขององคการบรหารสวนต าบลบานอฐ อ าเภอเมอง จงหวดอางทอง กลมตวอยางทใชในการศกษา ไดแก ประชาชนทพกอาศยในเขตองคการบรหารสวนต าบลบานอฐ อ าเภอเมอง จงหวดอางทอง จ านวน 374 คน ผลการวจยพบวา ประสทธภาพการบรหาร

ประเภทบคลากร จ านวน ระดบการศกษาสงสด ประสบการณเฉลย (ป) ชาย หญง รวม ต ากวา

ป.ตร ป.ตร ป.โท ป.เอก

ผบรหาร 1 - 1 - 1 - - 4 นกวชาการศกษา - 1 1 - - 1 - 6 ครและผดแลเดก - 11 11 1 10 - - 19

Page 31: บทที่ 2 - nation universityit.nation.ac.th/studentresearch/files/560363101912.pdfบทท 2 ทบทวนวรรณกรรมท เก ยวข อง การศ

36

จดการศนยพฒนาเดกเลกองคการบรหารสวนต าบลบานอฐ อ าเภอเมอง จงหวดอางทอง โดยภาพรวมมประสทธภาพการบรหารจดการอยในระดบปานกลาง รายดานอยในระดบมาก 1 ดาน คอดานกจการนกเรยนอยในระดบปานกลาง 5 ดาน เรยงล าดบดงน ดานงานอาคารสถานทและสงแวดลอม ดานงานธรการ การเงนและพสด ดานงานวชาการ ดานงานบคลากร และดานงานความสมพนธกบชมชนและการประชาสมพนธ ระดบความพงพอใจของประชาชนทมตอศนยพฒนาเดกเลก ขององคการบรหารสวนต าบลบานอฐ ในภาพรวมอยในระดบสง โดยประชาชนมความพงพอใจในการปฏบตหนาทและการดแลเดกเลกในแตละวน ของผดแลเดกมากทสด ประสทธภาพการบรหารจดการศนยพฒนาเดกเลก ขององคการบรหารสวนต าบลบานอฐมผลตอความพงพอใจของประชาชนทมตอศนยพฒนาเดกเลกอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 โดยมแนวโนมวาประสทธภาพการบรหารจดการศนยพฒนาเดกเลกยงสงขน จะท าใหประชาชนมความพงพอใจมากขน วารณ ภาชนนท (2551: 56-60) ไดศกษาความพงพอใจของผปกครองนกเรยนตอการด าเนนงานของศนยพฒนาเดกเลกสงกดองคการบรหารสวนต าบลในอ าเภอแมใจ จงหวดพะเยา และศกษาขอเสนอแนะการด าเนนงานศนยพฒนาเดกเลกใหมประสทธภาพมากขนตามมาตรฐานการด าเนนงานศนยพฒนาเดกเลกขององคกรปกครองทองถน 4 ดาน คอ ดานบคลากรและการบรหารจดการ ดานอาคารสถานทสงแวดลอมและความปลอดภย ดานวชาการและกจกรรมหลกสตร และดานการมสวนรวมและสนบสนนจากชมชน กลมตวอยางเปนผปกครองนกเรยนของศนยพฒนาเดกเลก ในเขตอ าเภอแมใจปการศกษา 2550 จ านวน 234 คน โดยการสมตวอยางหลายขนตอน เครองมอทใชเปนแบบสอบถามมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ ขอมลทไดน ามาวเคราะห โดยหาคาความถ รอยละ คาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐาน ผลการศกษาพบวาในภาพรวมผปกครองมความพงพอใจการด าเนนงานศนยพฒนาเดกเลกสงกดองคการบรหารสวนต าบล ในอ าเภอแมใจ อยในระดบมากทกดาน โดยเรยงล าดบจากมากไปหานอย ดงน ดานบคลากรและการบรหารจดการ ดานวชาการและกจกรรมหลกสตร ดานอาคารสถานทสงแวดลอมและความปลอดภย และดานการมสวนรวมและสนบสนนจากชมชน เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ดานบคลากรและการบรหารจดการผปกครองมความพงพอใจมากทสด ทผดแลเดกมความสมพนธทดกบเดก มการดแลเดกเอาใจใสอยางทวถง ดานวชาการและกจกรรมหลกสตร พบวา ผปกครองมความพงพอใจมากทสด คอผดแลเดกมความพรอมในการจดการเรยนการสอนในศนยพฒนาเดกเลกเพราะองคการบรหารสวนต าบลไดใหผดแลเดกท าแผนการสอนและมการนเทศการสอนอยางตอเนอง ดานอาคารสถานทสงแวดลอมและความปลอดภย พบวาผปกครองมความพงพอใจมากทสด คอทตงของศนยพฒนาเดกเลกมความเหมาะสมและปลอดภยเพราะศนยพฒนาเดกเลกอยใกลชดกบผปกครอง ดานการมสวนรวมและสนบสนนจากชมชนพบวาผปกครองมความพงพอใจมากทสด คอผปกครองไดทราบขาวสารขอมลศนยพฒนาเดกเลกเปนประจ า มการประชาสมพนธงานกจกรรมตางๆ ของศนยพฒนาเดกเลกอยางตอเนอง

Page 32: บทที่ 2 - nation universityit.nation.ac.th/studentresearch/files/560363101912.pdfบทท 2 ทบทวนวรรณกรรมท เก ยวข อง การศ

37

ภาณพงศ ผดงวงศ (2552: บทคดยอ) ไดศกษาการบรหารจดการศนยพฒนาเดกเลกขององคการบรหารสวนต าบลในอ าเภอแมใจ จงหวดพะเยา ตามความคดเหนของผเกยวของ เปนการวจยเชงส ารวจ เพอศกษาการบรหารจดการและปญหาอปสรรคในการบรหารจดการศนยพฒนาเดกเลกขององคการบรหารสวนต าบลในอ าเภอแมใจ จงหวดพะเยา โดยใชแบบสอบถามเกบรวบรวมขอมลจากประชากรทศกษามจ านวน 148 คนประกอบดวย ผบรหารองคการบรหารสวนต าบล สมาชกองคการบรหารสวนต าบล ผรบผดชอบงานการศกษา ผดแลเดก และผปกครองเดกเลก ซงมองคประกอบของการบรหารจดการศนยพฒนาเดกเลก คอดานการบรหารงานทวไป ดานการบรหารงบประมาณ ดานการบรหารงานบคคล และดานการบรหารงานวชาการ ผลการวจย พบวาประชากรในการศกษาเปนเพศชายมากกวาเพศหญง สวนใหญมระดบการศกษาอยในระดบมธยมศกษาตอนปลาย สมรสแลว ด ารงต าแหนงสมาชกสภาองคการบรหารสวนต าบลเปนสวนใหญ ระยะเวลาด ารงต าแหนง 2-5 ป และไมมประสบการณในการท างานทเกยวกบการสงเสรมพฒนาการเดกเลกสวนการบรหารจดการศนยพฒนาเดกเลก ในภาพรวมอยในระดบด เมอพจารณารายดานอยในระดบด ทง 4 ดาน คอดานการบรหารงานทวไป ดานการบรหารงบประมาณ ดานการบรหารงานบคคล และดานการบรหารงานวชาการ แตปญหาอปสรรคตามความคดเหนของผตอบแบบสอบถาม คอ มขอจ ากดในเรองงบประมาณ อาคารสถานททไมเหมาะสม และผดแลเดกเลกขาดทกษะของการเปนผดแลเดก ส าหรบผลการทดสอบสมมตฐานเปนไปตามสมมตฐานทตงไว คอการบรหารจดการศนย พฒนาเดกเลกขององคการบรหารสวนต าบลในอ าเภอแมใจ จงหวดพะเยา อยในระดบด มณฑล ซายขวา (2552: บทคดยอ) ไดศกษาความพงพอใจของผปกครองนกเรยนตอการด าเนนงานของศนยพฒนาเดกเลกสงกดองคกรปกครองสวนทองถน ในอ าเภอเชยงรง จงหวดเชยงราย และศกษาขอเสนอแนะการด าเนนงานศนยพฒนาเดกเลกใหมประสทธภาพมากขนตามมาตรฐานการด าเนนงานศนยพฒนาเดกเลกขององคกรปกครองทองถน 4 ดาน คอ ดานบคลากรและการบรหารจดการดานอาคารสถานทสงแวดลอมและความปลอดภย ดานวชาการและกจกรรมหลกสตร และดานการมสวนรวมและสนบสนนจากชมชน ประชากรทใชในการศกษาเปนผปกครองนกเรยนของศนยพฒนาเดกเลกในอ าเภอเชยงรง จงหวดเชยงราย ปการศกษา 2552 จ านวน 302 คน เครองมอทใชเปนแบบสอบถามมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ ขอมลทไดน ามาวเคราะห โดยหาคาความถ รอยละ คาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐาน ผลการศกษาพบวา ในภาพรวมผปกครองมความพงพอใจการด าเนนงานศนยพฒนาเดกเลกสงกดองคกรปกครองสวนทองถน ในอ าเภอเชยงรง จงหวดเชยงราย อยในระดบมากทกดาน โดยเรยงล าดบจากมากไปหานอย ดงน ดานบคลากรและการบรหารจดการ ดาน ดานวชาการและกจกรรมหลกสตร ดานการมสวนรวมและสนบสนนจากชมชน และดานอาคารสถานทสงแวดลอมและความปลอดภย เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ดานบคลากรและการบรหารจดการผปกครองมความพงพอใจมากทสด คอ ผดแลเดกมความสมพนธทดกบเดก มการดแลเดกเอาใจใสอยางทวถง ดานอาคาร

Page 33: บทที่ 2 - nation universityit.nation.ac.th/studentresearch/files/560363101912.pdfบทท 2 ทบทวนวรรณกรรมท เก ยวข อง การศ

38

สถานทสงแวดลอมและความปลอดภย พบวาผปกครองมความพงพอใจมากทสด คอ สภาพอาคารมความแขงแรง แสงสวางเพยงพออากาศถายเทไดสะดวกเพราะผบรหารองคกรปกครองทองถนไดสนบสนนงบประมาณกอสรางอาคารศนยพฒนาเดกเลกเพมมากขน ดานวชาการและกจกรรมหลกสตร พบวา ผปกครองมความพงพอใจมากทสด คอ มการปลกฝงคณธรรม จรยธรรมแกเดกและมการปฏบตจรงเพราะทางองคกรปกครองสวนทองถนไดใหผดแลเดกท าแผนการสอนและผดแลเดกไดน าเดกเขารวมกจกรรมวนส าคญทางพระพทธศาสนารวมกบชมชน ดานการมสวนรวมและสนบสนนจากชมชน พบวาผปกครองมความพงพอใจมากทสด คอผปกครองไดทราบขาวสารขอมลศนยพฒนาเดกเลกเปนประจ า มการประชาสมพนธงานกจกรรมตางๆ ของศนยพฒนาเดกเลกอยางตอเนอง

พรดา มาพจารณ (2555: 28) ไดศกษาประสทธภาพการบรหารจดการศนยพฒนาเดกเลกองคการบรหารสวนต าบลนาโปง อ าเภอเถน จงหวดล าปาง ทง 6 ดาน โดยภาพรวมอยในระดบมากท

คาเฉลย 3.79 (=0.36) เมอพจารณาเปนรายดานโดยเรยงล าดบทคาเฉลยจากมากไปหานอยพบวา ดานงา

บคลากรทคาเฉลย 3.92 (=0.44) รองลงมา คอ ดานงานกจกรรมนกเรยนทคาเฉลย 3.88 (=0.43) ดานงาน

ความสมพนธกบชมชน และการประชาสมพนธ ทคาเฉลย 3.86 (=0.47) ดานงานวชาการทคาเฉลย 3.76

(=0.42) เมอพจารณาการกระจายของค าตอบแลวพบวามการกระจาย ของค าตอบนอยทสด ดานงานอาคาร

สถานทและสงแวดลอมทคาเฉลย 3.72 (=0.48) แตดานทมคาเฉลยนอยทสด คอดานงานธรการ การเงน

และพสด ทคาเฉลย 3.61 (=0.53) เมอพจารณาการกระจายของค าตอบแลวพบวามการกระจายของค าตอบมากทสด งานวจยตางประเทศ Joyce (1992:158) อางถงใน อภวฒน สกลชย (2551: 39-40) ไดวจยถงความพงพอใจของผปกครองนกเรยนทเลอกโรงเรยนชนประถมศกษาของรฐระหวาง 2 รฐ โดยกลมผปกครอง 2 กลม ของโรงเรยนเซนทเบนวลล พลบลค สคลในรฐโอไฮโอและเซนท พลบลคสคลในรฐมนนโซตา สรปความคดเหนในการเลอกโรงเรยนม 8 ขอดงน 1) คณภาพของคร 2) ระเบยบของโรงเรยน 3) วนยของโรงเรยน 4) หลกสตรพเศษ 5) จรยธรรมคร 6) การประเมนความสามารถคร 7) ความรบผดชอบของโรงเรยน 8) มแนวการสอนทหลากหลาย ส าหรบเหตผลทมความส าคญนอยทสดของผปกครองคอ รายไดของครอบครว และพนฐานทางคณธรรม ความเหนของผปกครองเกยวกบการบรหาร และการจดองคกรภายในโรงเรยนม 8 ขอ คอ 1) เปนระบบ 2) กระจายอ านาจ 3) มอสระแบบเอกชน 4) ใหผลสมฤทธทางการศกษาตามทตองการ 5) มลกษณะเปนผน า 6) มอทธพลตอการแขงขนสง 7) ความสมพนธกบชมชนด 8) มการเปลยนแปลงตามความเหมาะสม Cotton & Mann (1994 :198) อางถงใน ประยทธ พวงทอง (2549: 69 ) ไดศกษาเรองการสนบสนนและสงเสรมการมสวนรวมของผปกครองอยางมความหมายโดยการสมภาษณเพอตองการ

Page 34: บทที่ 2 - nation universityit.nation.ac.th/studentresearch/files/560363101912.pdfบทท 2 ทบทวนวรรณกรรมท เก ยวข อง การศ

39

ทราบวาผบรหารโรงเรยนและครใชวธการใดเพอใหเกดการมสวนรวมของผปกครองในโรงเรยนใหมากขน ผลการวจยพบวา การสงเสรมการมสวนรวมของผปกครองสามารถใชวธการสอสารไดคาดหวงทางดานการศกษาและวฒนธรรมของผปกครอง

Freeman & Karr– Kidwell (1998: 195 -199) อางถงใน ประยทธ พวงทอง (2549: 69) ไดศกษาความพงพอใจของผปกครอง และการรบรของคร และนกเรยน ตอการมสวนรวมของผปกครอง ในการศกษาเพอพฒนา กลมตวอยางเปนผปกครอง คร และนกเรยนจากโรงเรยนรฐบาลในมลรฐเทกซสโดยการใชผลการเรยนของนกเรยนเปนเครองชวด ผลการวจยพบวา การสอสารระหวางบานและโรงเรยนจะดไดผปกครองตองมสวนรวม เชน การมสวนรวมในสมาคมผปกครองและคร นอกจากนนผลการวจยยงพบอกวา หากผปกครองตองการรบผลประโยชนจากการเขามามสวนรวม ในโรงเรยน ผปกครองตองสรางความรสกใหไดวาตนเปนเจาของโรงเรยน สรปไดวาในการการบรหารจดการในสถานศกษาจะประสบความส าเรจดงเปาหมายทก าหนดไวไดมากนอยเพยงใดนน ขนอยกบการบรหารใหเหมาะสมเพอทจะเสรมสรางใหสถานศกษาบรรลความส าเรจได การบรหารจดการทดขนอยการวางแผนการด าเนนงานของศนยพฒนาเดก การเอาจรงเอาจงในการท างาน การรจก พลกแพลงตามสถานการณ การผสมผสานใหบงเกดประโยชน และการวางแผนการจดท างบประมาณในการพฒนาศนยพฒนาเดกเลก และความส าเรจจากจากการด าเนนงานกเปนผลใหเกดความพงพอใจของประชาชนในชมชนดวยเชนกน ผวจยจงเหนความจ าเปนในการศกษาความสมพนธระหวางการบรหารจดการสถานศกษากบความพงพอใจของผปกครองนกเรยนสงกดศนยพฒนาเดกเลกองคการบรหารสวนต าบลนาโปง อ าเภอเถน จงหวดล าปาง เพอเปนแนวทางในการพฒนา ปรบปรงสงเสรมการบรหารจดการงานศนยพฒนาเดกเลกขององคการบรหารสวนต าบลนาโปง ใหเกดประโยชนสงสดแกประชาชนและในทองถนตอไป