ТРЕТО СОВЕТУВАЊЕ -...

11
P11-01 ТРЕТО СОВЕТУВАЊЕ Охрид 3–6 октомври 2001 Laze Dimitrievski dipl.el.in` REK - Oslomej PE - Termoelektrana REMONT, REKONSTRUKCIJA I MODERNIZACIJA NA ROTOROT OD TURBOGENERATOR TGH - 120 INSTALIRAN VO TE - OSLOMEJ KRATKA SODR@INA Turbogeneratorot instaliran vo TE - Oslomej e od polsko proizvodstvo. Vo trudov se dadeni nekoi iskustva povrzani so remonti na rotorot kako specifi~en del od remonti na generatorot koi se izvr{uvani vo tekot na eksploatacioniot vek na objektot . Posebno vnimanie e posveteno na konstruktivnite karakteristiki i problemite {to proizleguvale vo tekot na rabotata na rotorot kako posledica na tie karakteristiki kako i na~inite za re{avawe na tie problemi Na kraj se dadeni po~etnite iskustva od rabotata na rotorot posle izvr{enata rekonstrukcija poftorna monta`a i pu{tawe vo pogon na rotorot. 1. VOVED Remontite na rotorot kako poseben del od generatorot se vr{at prema preporakite na proizvoditelot. Godi{no se vr{at standardni kontroli i elektri~ni merewa okolu {to ne se pojavile problemi vo tekot na `ivotniot vek na rotorot. Poseben problem e ispituvaweto na kapite na rotorot koe proizvoditelot go prepora~uva za vreme na sekoj generalen remont vo period od ~etiri godini . Za dobivawe na verodostojni podatoci za sostojbata na kapite na rotorot kako mehani~ki taka i za strukturata na metalot neophodno e da se izvr{i demonta`a na istite , a toa e ve}e povrzano so posebni uslovi za rabota kako i obavezno balansirawe na rotorot zaradi mo`nost da kapite pri monta`ata dobijat nova polo`ba koja }e predizvika debalans i mo`nost za o{tetuvawa od pogolem obem. Osnovnite problemi pri generalnite remonti se pojavija zaradi nepostoewe na vakvi kapaciteti kaj nas. Pri toa vakvite remonti bea povrzani so golemi transportni tro{oci . So izvr{uvawe na ~etiri generalni remonti vo tekot na eksploatacioniot vek uvideni se problemi koi se opi{ani ponatamo vo trudov. 2. NOMINALNI I DRUGI PODATOCI ZA TURBOGENERATOROT - Proizvoditel Dolmel - Vroclav ( Polska ) - Licenca AEI - Anglija - TIP TGH - 120 - Proizveden 1977 godina - Pu{ten vo pogon 1980 godina

Transcript of ТРЕТО СОВЕТУВАЊЕ -...

Page 1: ТРЕТО СОВЕТУВАЊЕ - mako-cigre.mkmako-cigre.mk/sovetuvanja/2001/zborniknatrudovi/sekcija1/11/r11-01.pdf · godini. Vakvi ispituvawa se napraveni vo 1992 godina i otkrieni

P11-01

ТРЕТО СОВЕТУВАЊЕ Охрид 3–6 октомври 2001

Laze Dimitrievski dipl.el.in` REK - Oslomej PE - Termoelektrana REMONT, REKONSTRUKCIJA I MODERNIZACIJA NA ROTOROT OD TURBOGENERATOR TGH - 120 INSTALIRAN VO TE - OSLOMEJ KRATKA SODR@INA Turbogeneratorot instaliran vo TE - Oslomej e od polsko proizvodstvo. Vo trudov se dadeni nekoi iskustva povrzani so remonti na rotorot kako specifi~en del od remonti na generatorot koi se izvr{uvani vo tekot na eksploatacioniot vek na objektot . Posebno vnimanie e posveteno na konstruktivnite karakteristiki i problemite {to proizleguvale vo tekot na rabotata na rotorot kako posledica na tie karakteristiki kako i na~inite za re{avawe na tie problemi Na kraj se dadeni po~etnite iskustva od rabotata na rotorot posle izvr{enata rekonstrukcija poftorna monta`a i pu{tawe vo pogon na rotorot.

1. VOVED Remontite na rotorot kako poseben del od generatorot se vr{at prema preporakite na proizvoditelot. Godi{no se vr{at standardni kontroli i elektri~ni merewa okolu {to ne se pojavile problemi vo tekot na `ivotniot vek na rotorot. Poseben problem e ispituvaweto na kapite na rotorot koe proizvoditelot go prepora~uva za vreme na sekoj generalen remont vo period od ~etiri godini . Za dobivawe na verodostojni podatoci za sostojbata na kapite na rotorot kako mehani~ki taka i za strukturata na metalot neophodno e da se izvr{i demonta`a na istite , a toa e ve}e povrzano so posebni uslovi za rabota kako i obavezno balansirawe na rotorot zaradi mo`nost da kapite pri monta`ata dobijat nova polo`ba koja }e predizvika debalans i mo`nost za o{tetuvawa od pogolem obem. Osnovnite problemi pri generalnite remonti se pojavija zaradi nepostoewe na vakvi kapaciteti kaj nas. Pri toa vakvite remonti bea povrzani so golemi transportni tro{oci . So izvr{uvawe na ~etiri generalni remonti vo tekot na eksploatacioniot vek uvideni se problemi koi se opi{ani ponatamo vo trudov.

2. NOMINALNI I DRUGI PODATOCI ZA TURBOGENERATOROT

- Proizvoditel Dolmel - Vroclav ( Polska ) - Licenca AEI - Anglija - TIP TGH - 120 - Proizveden 1977 godina - Pu{ten vo pogon 1980 godina

Page 2: ТРЕТО СОВЕТУВАЊЕ - mako-cigre.mkmako-cigre.mk/sovetuvanja/2001/zborniknatrudovi/sekcija1/11/r11-01.pdf · godini. Vakvi ispituvawa se napraveni vo 1992 godina i otkrieni

P11-01 2/11

- Nominalna mo}nost 120 MW/ 150MVA - Nominalen faktor na mo}nost 0.8 - Nominalen napon 1380 V - Nominalna struja 6276 A - Frekvencija 50Hz - Nominalna brzina 3000 v / min - Nominalen vozbuden napon 380 V - Nominalna vozbudna struja 1200 A - Vozbudna ma{ina generator na ednonaso~na struja - Klasa na izolacija na stator F - Klasa na izolacija na rotor B - Ladewe na generatorot vodorod so pritisok 2.2 H 105 Ra 3. KONSTRUKTIVNI KARAKTERISTIKI NA ROTOROT PRED

REKONSTRUKCIJATA 3.1 Rotorska namotka Rotorskata namotka e izvedena kako dvopolna vozbudna namotka rasporedena vo 28 kanali , a vo kanalite ima po 15 i po 12 navivki. Me|u navivkite vo kanalite e postavena maslopapirna izolacija a site navivki vo kanalot se izolirani prema masa. Celokupnata namotka e zaklineta so aluminiumski klinovi. Navivkite se formiraat od dve simetri~ni polunavivki povrzani so tvrdo lemewe vo glavata na namotkata. Isto taka spoevite pome|u sekoja navivka se izvedeni so tvrdo lemewe vo glavata na namotkata pri {to se dobiva cela namotka so kraevi na namotkata od strana na lizga~kite prsteni. Provodnicite vo glavata na namotkata se mehani~ki pricvrsteni me|usebe so banda`irawe. 3.2 Prigu{na namotka

Prigu{nata namotka e izvedena taka {to preku namotkita vo glavata na namotkata ima postaveno bakarni ekrani vo oblik na kruna od dvete strani. Kraevite od krunata vleguvaat vo kanalite od namotkata. Elektri~ki vrskata pome|u dvata ekrani e izvedena preku klinovite i teloto na rotorot.

3.3 Ladewe na namotkata

Ladeweto na namotkata e so pomo{ na cirkulacija na vodorod pod dejstvo na dva ventilatori pricvrsteni na dvata kraja na osovinata .Po celata dol`ina na kanalite niz namotkata ima vertikalni otvori rasporedeni vo grupi koi ovozmo`uvaat cirkulacija na vodorodot za ladewe od dolniot del na kanalite prema nadvore{nata strana na namotkata so {to se odveduva generiranata toplina od bakarot prema ladilnicite.

3.4 Dovod na struja

Dovodot na struja od lizga~kite prsteni do namotkata e izveden preku ~etiri elasti~ni bakarni spojki koi minuvaat niz otvori bu{eni niz teloto na osovinata. Na sekoj lizga~ki prsten doa|a od sekoja strana po eden dovod i istite treba da ovozmo`at dovod na vozbudnata struja do glavnata namotka .

3.5 Lizga~ki prsteni

Page 3: ТРЕТО СОВЕТУВАЊЕ - mako-cigre.mkmako-cigre.mk/sovetuvanja/2001/zborniknatrudovi/sekcija1/11/r11-01.pdf · godini. Vakvi ispituvawa se napraveni vo 1992 godina i otkrieni

P11-01 3/11

Lizga~kite prsteni se nao|aat na vozdu{na strana na generatorot.Bidej}i

vozbudnata namotka se nao|a na vodorodna strana vo statorot potrebno e da se obezbedi zaptivawe za da mo`e da se odr`uva pritisokot na vodorod za ladewe na generatorot. So vakva izvedba na dovodite na struja neophodno e zaptivaweto na rotorot da e so pomo{ na zaptivki od pluta pritegnati od golemi navrtki po celiot obem na telata na dvata lizga~ki prsteni i toa od dvete strani. Pome|u dvata prsteni zaradi dobro zaptivawe e napraven premaz od epoksidni smoli

Sl. Br 1 Pogled na rotor od strana na lizga~ki prsteni

3.6 Rotorski klinovi

Rotorskite klinovi se izraboteni od aluminium i se bu{eni vertikalno zaedno so namotkata zaradi obezbeduvawe na cirkulacija na vodorodot za ladewe

3.7 Rotorskite kapi Rotorskite kapi (banda`ni prsteni) izraboteni se od nemagneten ~elik Mn18Cr 3 i slu`at za za{tita na glavata na namotkata. Kapite se pricvrsteni za teloto na rotorot so dva dosedi ; eden na teloto ,a drugiot na centrira~kiot prsten koj dodatno e osiguran od pomestuvawe so golema navrtka na obemot na rotorot (kako na slika broj 2 ). Sl.br 2 Stara izvedba na kapa so dva dosedi 3.8 Vodorodni zaptivki

1. telo na rotorot 2. rotorski kapi 3. rotorska namotka 4. star dovod na struja 5. novdovod na struja 6. ventilator 7. kontaktni zavrtki 8. Lizga~ki prsteni

1. Telo na rotorot 2. Rotorska kapa 3. Centrira~ki

prsten 4. Elasti~en tuqak 5. Navrtka S. Preklop V. Spoj so zavrtki

Page 4: ТРЕТО СОВЕТУВАЊЕ - mako-cigre.mkmako-cigre.mk/sovetuvanja/2001/zborniknatrudovi/sekcija1/11/r11-01.pdf · godini. Vakvi ispituvawa se napraveni vo 1992 godina i otkrieni

P11-01 4/11

Vodorodnite zaptivki se aksijalni. Zaptivaweto na rotorot prema stator e izvedeno so koristewe na zaptivno i potisno maslo vo dve oddelni komori . Vo niv se odr`uva dva razli~ni pritisoci so pomo{ na gumeni prsteni .Principot na rabota na aksijalnata vodorodna zaptivka e daden na slika broj 3. Sl. Br 3 Aksijalna vodorodna zaptivka Zaptivaweto se vr{i pome|u diskot na rotorot i beliot metal na zaptivkata kade doa|a zaptivnoto maslo pod pritisok. Toa se deli na dve strani , vodorodna strana i vozdu{na strana . Pritisocite na zaptivnoto i potisnoto maslo treba da obezbedat sila na pritisok na zaptivkata kon diskot na rotorot taka da se obezbedi zaptivnost. Vo isto vreme vodorodnata zaptivka treba da gi prati pomestuvawata na rotorot vo dvete nasoki . Temperaturata na beliot metal mo`e da porasne pri eventualno dobli`uvawe na zaptivkata kon diskot ,a pri eventualno nivno oddale~uvawe doa|a do propu{tawe na vodorod na vozdu{na strana . 4. OSNOVNI PROBLEMI POJAVENI VO TEKOT NA EKSPLOATACIJATA NA ROTOROT

Za vreme na eksploatacijata na generastorot, a posebno poslednite godini na rabota se pojavuvaat nekolku problemi i toa ;

- Pojavuvawe na zemni spoevi vo vozbudniot krug koi posle nekoe vreme na rabota na rotorot neoptovaren se gubat.

- Pojava na zgolemeni zagubi na vodorod niz sistemot za zaptivawe pomegu rotor i stator i niz sistemot za zaptivawe na samiot rotor pomegu dvata lizga~ki prsteni

- Stradawe na vodorodnite zaptivki od pregrevawe i topewe na beliot metal - Lo{a dinami~ka sostojba na rotorot i rabota so visoko nivo na vibracii na

le`i{ta predizvikani od debalans na rotorot. Nivoto na vibracii za vreme na rabotata e nestabilno i posle izvr{enite balansirawa vo sopstvenite le`i{ta relativno brzo se promenuva fazniot agol na oscilirawe i vibraciite porastnuvaat vo granici na nedozvoleno kako posledica od debalans na rotorot.

Isto taka kako posledica od vibraciite prisutna e i pojavata na kinewe na osovinkite na ~etkodr`a~ite ; zaglavuvawe na ~etkicite i nivno brzo stradawe zaradi mehani~ki i termi~ki prenapregawa. Samoto balansirawe e kako postapka dosta rizi~no po site rotori na

turboagregatot bidej}i e potrebno zapirawe vo topla sostojba i vleguvawe vo statorot na generatorot zaradi korekcija na dodatnite masi na rotorskite kapi.

Pb. Pritisok na zaptivno maslo Pp. Pritisok na potisno maslo Ul1. Maslo koe zaptiva Ul2. Maslo koe te~e na vodorodna strana

Page 5: ТРЕТО СОВЕТУВАЊЕ - mako-cigre.mkmako-cigre.mk/sovetuvanja/2001/zborniknatrudovi/sekcija1/11/r11-01.pdf · godini. Vakvi ispituvawa se napraveni vo 1992 godina i otkrieni

P11-01 5/11

Zaradi konstruktivnoto re{enie na tegovite isto taka e potrebno i mnogu vreme {to go prodol`uva zastojot na agregatot. Problemite pojaveni za vreme na eksploatacijata na generatorot , a povrzani so rabotata na rotorot se prete`no posledici od konstruktivnite karakteristiki na rotorot.Istite mo`e da se grupiraat kako ;

4.1. Problemi povrzani so konstruktivnto re{enie na kapite 4.2. Problemi povrzani so konstruktivnto re{enie na namotkata 4.3. Problemi povrzani so konstruktivnto re{enie na lizga~kite prsteni

4.4. Problemi povrzani sokonstruktivnto re{enie na zaptivaweto

4.1. Problemi povrzani so konstruktivnto re{enie na kapite

Materijalot od koj se izraboteni kapite Mn18Cr3 e krupnozrnest ~elik koj e osetliv na vlaga i podlo`en na naponska korozija . To~kite kade se ima pojaveno ovaa korozija mo`at da progresiraat vo mikropuknatini koi mora da se otkrijat i mehani~ki da se otstranat zaradi mo`nosta od natamo{no progresirawe na puknatinata i uni{tuvawe na kapata {to mo`e da predizvika golema havarija so posledici po celiot turboagregat.Ispituvawe na kapite se vr{eni so penetranti , ultrazvuk i metalografija. Pri toa ovaj materijal se poka`a kako nepogoden za ispituvawe so ultrazvuk i koristeni se rezultatite od ispituvawa so penetranti i metalografija. Za izvr{uvawe na ovie ispituvawa proizvoditelot prepora~uva period od ~etiri godini. Vakvi ispituvawa se napraveni vo 1992 godina i otkrieni se tragi od naponska korozija ; potoa vo 1997godina pri {to se otkrieni i otstraneti o{teteni mesta po vnatre{nosta na kapite i prepora~ano e ispituvawe posle dve godini. Na slika broj 4 prika`ani se fotografii od pronajdenite povr{inski o{tetuvawa na kapite koi se popraveni.

Ispituvawata napraveni vo 1999g poka`aa postoewe i na mikropuknatini koi bea sanirani no se nametna potrebata od zamena na kapite. Na slika broj 5 prika`ani se snimki od metalografija na kapite napraveni so mikroskop so zgolemuvawe od 50 i 100 pati.

Konstruktivno kapite na rotorot se fiksirani so preklopi na teloto na rotorot i na centrira~kiot prsten . Ovaa t.n. izvedba so dva dosedi na kapite doprinesuva da kapite na gi pratat dovolno temperaturnite izdol`uvawa na namotkata pri razli~ni re`imi na rabota na rotorot, posebno pri dinami~ki promeni na opterituvaweto na generatorot.Toa predizvikuva trajni deformacii na glavata na namotkata posebno na aglite na bo~nite vrski(slika br.6) . Ovaa pojava be{e utvrdena pri demonta`ata na kapite vo 1997g. Vakvite deformacii predizvikuvaat o{tetuvawa na izolacijata pod kapite i ima mo`nost namotkata da dojde vo dopir so ekranite na prigu{nata namotka a so toa i pojava na zemjospoj vo vozbudniot krug.

4.2. Problemi povrzani so konstruktivnto re{enie na namotkata

Namotkata kaj ovaj rotor e izrabotena od ~ist bakar . Pri nagli promeni na opteretuvaweto na rotorot imame pojava na razli~ni izdol`uvawa na namotkite Bidej}i izolacijata pome|u navivkite e maslopapirna doa|a do ote`nato lizgawe pome|u niv i toa triewe ja o{tetuva mehani~ki me|uzavojnata izolacija. Na ovoj na~in doa|a do ronewe na izolacijata delumno i neramnomerno zatvorawe na kanalite niz namotkata ; neramnomeren protok na vodorodot niz namotkite ; neramnomerno zagrevawe na teloto na rotorot i pojava na temperaturen debalans Posebno izrazeno e prekumerno zagrevawe na glavata nanamotkata pod kapite i ronewe na me|uzavojnata izolacija {to e utvrdeno pri demontirawe na kapite zaradi nivno ispituvawe (slika br. 6 ). Ovaa pojava dava mo`nost za pojavuvawe i

Page 6: ТРЕТО СОВЕТУВАЊЕ - mako-cigre.mkmako-cigre.mk/sovetuvanja/2001/zborniknatrudovi/sekcija1/11/r11-01.pdf · godini. Vakvi ispituvawa se napraveni vo 1992 godina i otkrieni

P11-01 6/11

gubewe na spoevi me|u navivki vo razli~ni temperaturni re`imi {to doprinesuva za vlo{uvawe na dinami~kata sostojba na rotorot .

sl.Br 4 O{tetuvawa na kapite

Sl. Br 5 Mikroskopski snimki od metalografski ispituvawa na puknatini na kapite od Mn18Cr3

4.3. Problemi povrzani so konstruktivnto re{enie na lizga~kite

prsteni

Osnoven problem pri vakva konstrukcija na lizga~kite prsteni e zaptivaweto na dovodite na struja ( slika br. 1 za stari dovodi na struja ) Prisustvoto na temperatura i golemi centrifugalni sili doveduva do mehani~ko o{tetuvawe na premazite od epoksidni smoli i na zaptivkite od pluta . Na toj na~in imame propu{tawe na vodorod vo tekot na rabotata i toa vo oblasta na ~etki~niot aparat . Toa pretstavuva potencijalna opasnost zaradi prisustvo i na vozduh i mo`nost od pojava na iskrewe od ~etkicite pri nivno eventualno zaglavuvawe ili druga nepravilna rabota.

Page 7: ТРЕТО СОВЕТУВАЊЕ - mako-cigre.mkmako-cigre.mk/sovetuvanja/2001/zborniknatrudovi/sekcija1/11/r11-01.pdf · godini. Vakvi ispituvawa se napraveni vo 1992 godina i otkrieni

P11-01 7/11

Sl. Br 6 Deformacii na bo~nite vrski vo glavata na namotkata

4.5. Problemi povrzani sokonstruktivnto re{enie na zaptivaweto

Vo tekot na eksploatacijata ima pojava na nepravilna rabota na

vodorodnite zaptivki.Pred se toa se manifestira so zgolemuvawe na temperaturata preku dozvoleni granici ; topewe na beliot metal zaradi triewe pome|u vodorodnata zaptivka i grebenot na rotorot i golemi zagubi na vodorod niz sistemot za zaptivawe. Ova proizleguva od mo`nosta da gumite uputrebeni na vodorodnite zaptivki ~esto se ukrutuvaat i zaglavuvaat pa zaptivkata ne mo`e da gi prati izdol`uvawata na rotorot pri razli~ni re`imi na rabota.

5. PROEKTNA ZADA^A ZA REKONSTRUKCIJA

Periodot na eksploatacija na rotorot iznesuva 20 godini i sogleduvaj}i gi

ovie problemi se pristapi kon priprema za negova revitalizacija i rekonstrukcija. Zaradi toa izgotvena e programa vo sorabotka so ETF - Skopje vo koja se sogledani poznatite problemi i predlo`eni se re{enija vo soglasnost so poznatite tehnologii koi se koristat denes za gradba na vakvi ma{ini.

Vo programata se opfateni slednive pozicii; 1. Zamena na rotorskite kapi so novi i zamena na materijalot za izrabotka so nov

materijal Mn18Cr18 ili drug materijal koj se koristi prema dene{nive standardi

2. Zamena na namotkata so nova izrabotena od bakar so dodatok na srebro zaradi postignuvawe podobri mehani~ki karakteristiki na namotkata

3. Zamena na kanalskata i me|unavojnata izolacija so izolacija vo termi~ka klasa F

4. Revizija i rekonstrukcija na rasladniot sistem na namotkata vo smisla na podobruvawe na nejzinoto ladewe

5. Proverka i ispituvawe na rotorot za trajno zgolemuvawe na mo}nosta za 15-20%

6. Presmetka i gradba na novata namotka prema novata sostojba ako se doka`e mo`nost za zgolemuvawe na snagata

7. Revizija na re{enieto na lizga~kite prsteni kako i na ~etkodr`a~ite i ~etkicite prema novoto re{enie

8. Rekonstrukcija na re{enieto za zaptivawe na rotorot kaj lizga~kite prsteni kako i zaptivaweto na rotorot prema statorot so premin kon radijalno zaptivawe

Page 8: ТРЕТО СОВЕТУВАЊЕ - mako-cigre.mkmako-cigre.mk/sovetuvanja/2001/zborniknatrudovi/sekcija1/11/r11-01.pdf · godini. Vakvi ispituvawa se napraveni vo 1992 godina i otkrieni

P11-01 8/11

9. Rekonstrukcija na pricvrstuvaweto na kapite za teloto na rotorot so poednostaven sistem zaradi poednostavna demonta`a na kapite vo termoelektrana

10. Predviduvawe na mo`nost za ednostavno dodavawe na dodatni masi na rotorot ili na kapite zaradi balansirawe na sopstveni le`i{ta vo termoelektrana

11. Proektirawe i izvedba na izolacioniot sistem na rotorot taka da istiot mo`e da gi izdr`i prenaponite {to bi se pojavile pri zamena na sega{niot vozbuden sistem so tiristorski

Prema dostavenite barawa vo programata i raspi{aniot me|unaroden tender me|u pove}eto ponuduva~i izbran e Kon~ar- Zagreb i za vreme na remontot 2000godina e napravena revitalizacijata na rotorot so primena na novi re{enija vo delovite opfateni so poznatite problemi i opi{ani so programata.

6. KONSTRUKTIVNI KARAKTERISTIKI NA NOVITE RE[ENIJA NA ROTOROT POSLE REKONSTRUKCIJATA

6.1 Rotorska namotka

Rotorskata namotka e izvedena od bakar legiran so srebro ( Cu Ag 0.1P ) so {to se podobruvaat mehani~kite karakteristiki . Navivkite se izvedeni so ista geometrija kako starite i povrzuvaweto e so tvrdo lemewe vo glavata na namotkata. Glavnata kanalska izolacija e izvedena od staklena tkaenina i epoksidni smoli ( Nomex ) oblikuvan vo L profil i zajaknat na rabovite na kanalot. Me|uzavojnata izolacija e od laminati od staklena tkaenina i epoksidni smoli. Podlogite na dnoto i na vrvot na kanalite se od tvrd staklo-tekstolit. Glavite na namotkata se ukruteni i obmotani so izolacionen pla{t.Site izolacioni materijali se vo toplinska klasa F. Brojot na navivki ostanuva ist no vo kanalot se smestuva i bakaren provodnik za formirawe na kafez na prigu{nata namotka {to e novo vo ovaa izvedba.

1. Kanalski klin 2. Provodnik na prigu{nata namotka 3. Podloga na vrvot na namotkata 4. Provodnik na vozbudnata namotka 5. Me|uslojna izolacija 6. Kanalska obloga 7. Razladen kanal 8. Podloga pod namotkata 9. Podloga na dnoto na kanalot

10 Dno na kanalot

sl. Br 7 Presek na kanal na rotorska namotka

Page 9: ТРЕТО СОВЕТУВАЊЕ - mako-cigre.mkmako-cigre.mk/sovetuvanja/2001/zborniknatrudovi/sekcija1/11/r11-01.pdf · godini. Vakvi ispituvawa se napraveni vo 1992 godina i otkrieni

P11-01 9/11

6.2 Prigu{na namotka

Prigu{nata namotka e izvedena od bakar so ist kvalitet kako i vozbudnata namotka . Formirana e od dva dela i toa ; del smesten vo kanalite pod kanalskite klinovi i del pod rotorskite kapi izveden vo oblik na elasti~ni prsteni koi se me|usebe povrzani so provodnicite vo kanalite . Vakvata izvedba na prigu{nata namotka doprinesuva za pogolema stabilnost na generatorot vo preodni re`imi. I vozbudnata i prigu{nata namotka se vertikalno bu{eni po dol`inata na kanalot zaradi obezbeduvawe na cirkulacija na vodorodot niz namotkata i najzino ladewe. 6.3 Ladewe na namotkata

Ladeweto na namotkata vo oblasta na glavite na namotkata e podobreno so izveduvawe na dva otvori aksijalno na sekoj provodnik. Eden del od vodorodot pod dejstvo na ventilatorite minuva niz glavata na namotkata i minuva niz aksijalnite kanali niz namotkata . Drugiot del vleguva niz otvorot na dolniot del na kanalot i izleguva niz radijalno napravenite otvori niz provodnicite i klinovite vo sekoj kanal. So ova re{enie se dobiva poniska temperatura na namotkata vo razli~ni zoni ,a pred se vo glavata na namotkata . Ova e pretstaveno na slika 8.

6.4 Dovod na struja

Dovodot na struja od lizga~kite prsteni do vozbudnata namotka e rekonstruiran natoj na~in {to provodnicite se masivni i proa|aat niz centralniot otvor na osovinata na rotorot.Spojot na dovodide so lizga~kite prsteni e so pomo{ na kontaktni zavrtki ( slika br 1 za nov dovod na struja ). Na ovoj na~in sega zaptivaweto e poednostaveno i se vr{i so gumeni prsteni . Otvorite od starite dovodi se zatvoreni sekoj posebno.Isto taka primeneta e nova tehnologija za zaptivawe na centralniot otvor na osovinata.

sl. Br 8 Raspredelba na gasot za ladewe niz teloto na rotorot

Page 10: ТРЕТО СОВЕТУВАЊЕ - mako-cigre.mkmako-cigre.mk/sovetuvanja/2001/zborniknatrudovi/sekcija1/11/r11-01.pdf · godini. Vakvi ispituvawa se napraveni vo 1992 godina i otkrieni

P11-01 10/11

6.5 Lizga~ki prsteni Lizga~kite prsteni se izraboteni novi i prilagodeni kon novoto re{enie za dovod na strujata . 6.6 Rotorski klinovi

Rotorskite klinovi se izraboteni od vle~eni profili od materijal koj obezbeduva pogolema mehani~ka cvrstina i dobri elektri~ki i nemagnetni svojstva . Geometrijata na klinovite e prilagodena kon novoto re{enie za ladewe na rotorot. 6.7 Rotorski kapi

Rotorskite kapi se izraboteni od nov materijal Mn18Cr18 koj e zna~itelno pootporen na naponska korozija, pootporen na puknatini i so zna~itelno poniska brzina na progresirawe na puknatinite vo odnos na stariot materijal Mn18Cr3. Konstruktivno kapite se izvedeni vo t.n. vise~ka verzija . Pricvrstuvaweto za teloto na rotorot e so eden preklop. Osiguruvaweto od aksijalen pomak na kapite e izvedeno so prsten za zategawe vgraden dodatno na teloto na rotorot. Na ovaj na~in kapata gi prati izdol`uvawata na rotorot vo razli~ni pogonski re`imi

1. Telo na rotorot 2. Rotorska kapa 3.Centrira~ki prsten 4. Navoen prsten za zategawe S Preklop Sl. Br 9 Sklop na rotorska kapa vo vise~ka verzija

Na teloto na kapite izveden e kanal vo koj se nao|aat tegovi za balansirawe. Izvedbata e takva da mo`e brzo i ednostavno da se dodade odzeme ili zarotira za odreden agol potrebnata masa na tegovi pri pojava na potreba za balansirawe na rotorot vo sopstveni le`i{ta.

6.8 Vodorodni zaptivki

Vodorodnite zaptivki se rekonstruirani i preminato e na radijalno zaptivawe . So ova re{enie se koristi samo maslo za zaptivawe {to ja poednostavuva rabotata i se o~ekuva posigurna rabota i smaleni zagubi na vodorod Za izvedba na novit re{enija se napraveni i odredeni dorabotki na rotorot kako i predhodni ispituvawa na teloto ; osovinata ; kanalite i ostanatite delovi koi ostanuvaat nepromeneti Vo tekot na rabotata se napraveni me|ufazni ispituvawa prema odnapred dogovoreniot plan za kontrola na kvalitetot. Na krajot e napraveno zavr{no ispituvawe na rotorot kako elektri~ki taka i mehani~ki so balansirawe i vitlawe vo tunel.

Page 11: ТРЕТО СОВЕТУВАЊЕ - mako-cigre.mkmako-cigre.mk/sovetuvanja/2001/zborniknatrudovi/sekcija1/11/r11-01.pdf · godini. Vakvi ispituvawa se napraveni vo 1992 godina i otkrieni

P11-01 11/11

1. Statorski {tit 2. Ku}i{te na radijalnata

zaptivka 3. Dvodelen maslen prsten 4. Aksijalna opruga

Sl. Br 10 Radijalna vodorodna zaptivka

7. ZAKLU^OK

Posle izvr{uvaweto na ovie zafati na rotorot i negovoto pu{tawe vo pogon pred se dinami~ka sostojba na rotorot e mnogu stabilna.Za razlika od pred rekonstrukcijata koga vibraciite se dvi`ea vo granici od 20-30µm edine~na amplituda ili 4.5-7,5 mm/sek posle remontot tie iznesuvaat 2-3µm ili 0.6-1.25mm/sek . Pri prvoto pu{tawe ne se pojavi potreba od dodatno balansirawe na sopstveni le`i{ta . Isto taka reaktivnata snaga na generatorot pred remontot be{e ograni~uvana na 10-30 MVar a posle remontot se postignuva prema potrebite na sistemot preku 60 MVar bez ograni~uvawa od temperatura na rotor ili zgolemeni vibracii i so mo`nost taa da odi po potreba i nagore. Ova doprinesuva vo golema mera stabilizirawe na naponskite priliki vo sistemot koi vo odredeni periodi vo zima bea dosta lo{i Vo odnos na radijalnoto zaptivawe manipulaciite zapu{tawe vo pogon na ladeweto na generator se poednostaveni no pri promena pritisokot na masloto sa saptivawe doa|a do navleguvawe na maslo vo statorot. Od tuka se nametnuva potrebata od avtomatska regulacija na pritisokot na masloto za zaptivawe . Temperaturite na beliot metal na radijalnite zaptivki se dvi`at vo normalni granici. Za analiza na ostanatite elementi od rekonstrukcijata kako {to se kapite, namotkata i zaptivaweto na rotorot potreben e podolg period za nabquduvawe.

8. LITERATURA

- Izve{taj od remont i ispituvawe na rotor od "ENRGOREMONT "Varna - R. Bugarija - Izve{taj od remont na rotorot od "ENERGOSERVIS" - Lublinec - R.

Polska - Izve{taj od ispituvawe na kapite od Baza Dijagnosticna Westinghaus

Modelpol - Lublinec - Izve{taj od remont od Kon~ar GIM- Zagreb - R. Hrvatska - Merewa i izve{tai od pogon iremont vo TE - Oslomej