مباني درک رفتار در سازمان

1

اين مطالب براساس تحقيقات ومطالعات نويسنده طرح ريزي شده است. هرگونه استفاده ازاين مطالب منوط2 به کسب اجازه مستقيم مي باشد.

صفدرزاده حقيقيجناب آقاي ميثمدپارتمان مديريت وکسب وکار

1391تهران )دوره هشتم(، آبان `

Diploma in Business Administration

Faculty of Business Administration, Email: meisam.haghighi@hotmail.comWebsite: http://management.mft.infoTel:( +98) 21 22084833,(+98) 21 22085026

Thinking Differently

(Diploma in Business Administration Program)

۱جلسه آشنايي با عملکرد و انگیزه

!!!اينجا چه خبره؟هدف کلي ما: مديريت!•

هدف نهائي در مديريت: •ارتقاء و موفقيت سازمان از طريق بهينه سازي

عملکرد.

هدف اين دوره:•درک رفتار در بهينه سازي عملکرد از طريق

سازمان

عملکرد سازمان چيست؟عملکرد در سازمان

= حاصل عملکرد جداگانه تمام افراد مشغول به

کار در آن سازمانOrganizational Performance = The sum of performance by all employees

در نتيجه براي بهبود عملکرد سازمان بايد عملکرد افراد را بهتر کنيم.

چي؟ يعني

يعني

! افراد رفتارهاي روي تمرکز

رفتار؟ درک چرارا ها گروه متفاوت هاي جنبه و افراد رفتارهاي

: که ميکنيم بررسي

• ) کنيم، ) درک را علت اولکنيم، • بيني پيش بعد• . ) کنيم ) کنترل مديريت آخر در

! : رفتار درک ما اوليه نياز پس

To Manage (or Control!!!)

must be able to

To Predict

must be able to

Understand

براي (مديريت کنترل)

به داريم نيازبيني، پيش

) بيني) پيش برايبه داريم نياز

درک

ميکنيم؟ درک چگونهاز کردن :۳درک پذيرد صورت ميتواند طريق

خطا؛ • و آزمون• . پائين دقت اما زياد، وقت باال، هزينه

آزمايش؛ • و تحقيق• . زياد وقت و باال هزينه با همراه باال، دقت• . تخصصي دانش نيازمند

شده؛ • اثبات و شده آزمايش نظريات از استفاده• . کوتاه زمان در و پائين هزينه با دقيق، راهکارهاي• .) تخصصي ) دانش نه اوليه و کاربردي دانش نيازمند

عملکرد !اول عامل ميباشد.۳عملکرد حاصل رابطه ضربي بين •

: فرمول عملکرد افراد

Performance = Ability x Support x Motivation انگيزه x حمايت کاري x عملکرد = توانمندي

علت ضربي بودن اين رابطه اين است که چنانچه يکي از اين موارد معادل صفر باشد، به طور کلي عملکرد معادل

صفر ميشود.

انگيزه x حمايت کاري xعملکرد = توانمندي

هاي: توانمندي• توانمندي حد به ميتوان تنها فرد هر ازداشت – توقع کار هر انجام در اما وي تغيير، قابل غير

گزينش . قابل

کاري • را: حمايت خود کار بتوانند کارکنان آنکه برايکار آن نياز مورد فضاي و ابزار به احتياج دهند انجام

سازمان دارند – طرف از بهبود و تغيير . قابل

انگيزه: انگيزه• و دليل بايد کنند کار آنکه براي افرادباشند – و داشته سازمان طرف از بهبود و تغيير قابل

. کارکنان

عملکرد »ضعيف« در انسانها چيست؟

صفر ناقصبي دقت بي حوصله

مخربعلت کدامست؟

توانمندي، حمايت کاري،يا انگيزه؟؟ يا ترکيبي از

چند مورد؟

... باشد يادمانبه عمومي، ديدگاه خالف بر عملکرد، ضعف بررسي در ) بهينه ) عملکرد بازدارنده عامل تنهائي به انگيزه ندرت

است:

توانمنديها •کار • شرايط و ابزاررهبري • و مديريت هاي شيوهکار • شرح

! نميشود حل انگيزه با کارکنان داشتن با مشکالت تمامي

انگیزه بررسیتقسیم کلی دسته دو به انسانها در انگیزش عوامل کلی طور به

میشوند: انگیزش • اصلی و اولیه Primary Motivesعواملانگیزش • ثانویه Secondary Motivesعوامل

طور به که هستند عواملی اولیه آموزش و بیولوژیکیعوامل بدون . این میباشند انگیزش ایجاد به قادر و هستند نهادینه انسانها در

. دارند مشترک ماهیتی انسانها در کلی طور به عوامل

اولیه عوامل انواع از فیزیکی نیازهای دیگر و تشنگی، گرسنگی، . میباشند انگیزش

دیگر؟؟؟ های مثال

با ارتباط و وابستگی احساسات، سالمتی، تحرک، کنجکاوی، . میباشند انگیزش اولیه عوامل دیگر جمله از امنیت و دیگران،

اثر در آنها ارزش در که هستند عواملی انگیزشی ثانویه عواملاولیه و آموزش عوامل با شدن خودی مرتبط به ولی شده، ایجاد

. مراتب به افراد در عوامل این عمومیت ندارند خاصی ارزش خود . میباشد اولیه عوامل از کمتر

پذیری، مسوولیت کاری، ارتقاء و رشد شغلی، جایگاه قدرت، پول، . میباشند انگیزش ثانویه عوامل جمله از عوامل، قبیل این و

دیگر؟؟؟ های مثال

انگیزه بررسی

نظریه ۳بررسی بررسی به بخش این در بسیارند، انگیزش به مربوط نظریات گرچه

اند ۳ داشته را تحقیقاتی پشتوانه و توجه بیشترین که موردمیپردازیم.

کللند- ۱ مک نیازهای McClelland’s Need Theoryنظریههرزبرگ- ۲ عاملی دو Herzberg’s Two-Factor Theoryنظریهوروم- ۳ امید Vroom’s Expectancy Theoryنظریه

بررسی متفاوتی زوایای از را انگیزش نظریات این اینکه به توجه با . در نهایتا میکنند بیان را تأملی قابل و مهم نکات سه هر میکنند،

نظر در مکمل سه عنوان به میتوان را نظریه سه این حالت بهترینداشت.

کللند - مک نیازهای McClelland’s NeedنظریهTheory

زمینه سه در افراد انگیزه نظریه این اساس بر: میگیرد شکل

موفقیت- ۱ و دستیابی به Need forنیازAchievement

قدرت- ۲ به Need for Powerنیازتعلق- ۳ به Need for Affiliationنیاز

موفقیت و دستیابی به نیازو دیگران با رقابت به نیاز احساس

موفقیت

مسائلی- قالب در را خود افراد در نیاز ایناهداف، کشیدن چالش به رقابت، برتری، همچون

بر غلبه و کار، پشت مشکل، اهداف انتخاب. میسازد آشکار مشکالت

قدرت به نیازدیگران رهبری و مدیریت به نیاز احساس

مسائلی- قالب در را خود افراد در نیاز ایندیگران، بر نفوذ افراد، بر تاثیرگذاری همچون

آشکار زندگی در تغییر ایجاد و وقایع، و افراد تغییرمیسازد.

است: متفاوت کنترل با مسأله این مهم

تعلق به نیازو دیگران با ارتباط به نیاز احساس

وابستگی

همچون - قالبی در را خود افراد در نیاز اینو نزدیک، گرم، روابط ارتقاء و بنیانگذاری

. در عضویت میسازد آشکار دیگران با صمیمانهاختصاصی، های باشگاه خاص، کاری های گروه

... - دیگر اشکال جمله از و ای، حرفه علمی جوامع . میباشند نیاز این

هرزبرگ عاملي دو نظريهHerzberg’s Two-Factor Theory of Motivation

(also known as “Motivation-Hygiene Theory”)

وجود عوامل از دسته دو کار محيط در هرزبرگ، نظريه اساس بر: ميگذراند تاثير افراد عملکرد بر جداگانه طور به که دارند

•) کار ) محيط سالمت Hygiene factorsعواملانگيزشي • Motivation factorsعوامل

سالمت عواملحضورشان که عواملي از عبارتند سالمت عوامل

در تاثيري اما ميکنند، کمتر کار محيط در را نارضايتي: مثل ندارند، مضاعف رضايت ايجاد

کار • محيط وضعيتحقوقي • پايهشغلي • امنيتهمکاران • با روابطمقام • و جايگاهکار • بر نظارتو...•

انگيزشي عواملو انگيزه حضورشان که عواملي از عبارتند انگيزشي عوامل

بردن بين از در تاثيري اما ميدهد، افزايش را کارکنان رضايت: مثل ندارند، ها نارضايتي

پيشرفت•موفقيت •شدن • تقديرداشتن • مسوليتارتقاء • و رشدپاداش • و حقوق افزايشو...•

کلي ...بطور

Hygiene factors avoid job dissatisfaction

• Company policy & administration

• Supervision• Interpersonal relations• Working conditions• Salary• Status• Security

• Achievement• Achievement recognition • Work itself• Responsibility• Advancement• Growth

• Salary?

Motivation factors increase job satisfaction

نارضايتي از سالمت عواملميکنند جلوگيري کاري

رضايت ايجاد انگيزشي عواملميکنند مضاعف کاري

سالمت و انگيزش ترکيبهاي انواع

باال انگيزش پائين انگيزشباال سالمت قوي انگيزه

کم شکاياتضعيف انگيزه

کم شکاياتپائين سالمت قوي انگيزه

زياد شکاياتضعف انگيزه

زياد شکايات

کلي ...بطورمعنا بدان الزاما هستند ناراضي کارکنان اگر

هستند؛ هم انگيزه بي به که نيستالزاما هستند انگيزه بي کارکنان اگر همچنين، و

. هستند هم ناراضي که نيست معنا بدان

انگيزگي = بي نارضايتيانگيزه = رضايت

وروم – امید نظریه: Vroomنظریه دارد تکیه کلی مفهوم سه پایه بر

Valenceارزش - . میشود داده خاصی پاداش و نتیجه به ارزشی و ظرفیت

سازی - Instrumentalityوسیله ( . به منجر عملکرد است پاداش ساز وسیله عملکرد اینکه باور

) میشود پاداش Expectancyامید -

. میشود دلخواه عملکرد به منتهی الزم تالش اینکه به باور ) میتوانم«) »من و است« انجام قابل کار »این

امید انگیزشی مدلدر و همسو میبایست مورد سه هر نظریه این اساس بر

. این از یک هر در اگر گیرد صورت انگیزش تا باشند جریان . میرود بین از انگیزش شود، ایجاد خللی عوامل

عملکرد( سازی (وسیله

پاداش(ارزش)

تالش) امید)

عملکرد احتمال تالش؛ پاداش احساس ارزش احساس احتمال عملکرد؛ احساسپاداش

کار سخت اگرمیتوانم آیا کنم،

انجام به را کار اینبرسانم؟

را کار این اگرانجام به خوب

چه برسانم،دریافت پاداشی

کرد؟ خواهم

برای پاداشی چهدارد؟ ارزش من

پاداش این آیاارزشمند من برای

است؟

امید نظریه زیربنائی فرضیاتعلت میتوانند عامل سه نظریه، این فرضیات اساس بر

: باشند انگیزشی مشکالت

شد- ۱ نخواهد مطلوب عملکرد به منجر تالش اینکه باور) »امید«) مشکل

مشکل- ) ۲ شد نخواهد پاداش به منتهی عملکرد اینکه باور) سازی« »وسیله

به- ۳ پاداش ارزش نبود متناسب یا و پاداش، نبودن مطلوب) »ارزشی« ) مشکل عملکرد نسبت

...نهایتارا نظر مورد رفتارهای و باشند انگیزه با کارکنان اینکه برای

باال سطوح ...در دهند انجامباال باید امید

کارکنان. باشدکنند احساس باید

سخت اگر کهکنند، تالش

باالئی عملکرد . داشت خواهند

باال باید سازی وسیلهباید. کارکنان باشد

اگر که کنند احساسداشته باالئی عملکرد

های پاداش باشند،خواهند مشخصی

گرفت.

باال باید ارزشدر. پاداش باشدشده گرفته نظرعملکرد قبال در

برای باید باالمطلوب کارکنان

باشد. نتیجهعملکرد تالش