Tongkuyu

11
I INANG OM I TONGKUYU SINOPSIS SUNIBA diti nopo nga kokomoi di Inang om pomusarahan dau soira nokokito kowoowoyoon di tongkuyu ii naanu mantad bawang id kaalaian diolo. Momusorou i Inang do nokuro tuu amu kalabus mantad tin ii tongotongkuyu. Nakaanu i Inang sisimbar ponguhatan dau dii mantad songulun taki aki i papadagang tongkuyu id pitomuan Donggongon. “Inang! Inang! Inaaaaaang! Sikapai moi hiti!” “Hooo? Nunu ii?” Ka dii Inang soira nokorongou ngaran dau linohou. “Nunu ii oi Ondiri?” Ka kawagu di Inang soira nokoinsomok di Hondiri. Okito dau i Hondiri do pointuku’ po id disan do palu-palu. Pointolop o lapap dau hiri palu-palu dii. “Inang, intong pogi lo hodi”, ka dii Hondiri pinopotuduk kumaa doid iso’ luang tokoro’ natakapan do watu sadang-sadang ginayo. “Atukoi!!! Agayo no ilo’ tongkuyu! Ngoyo’ tampaai oi Ondiri,” ka di Inang. Nakagagang isio soira nokokita do tongkuyu dii. Nakaragang kopio o korong do tongkuyu dii. Haro kanto do songonggom longon do molohing o ginayo do tongkuyu dii. Okito di Inang ii tongkuyu dii do maamaso mangakan do mundok. Mundok nopo di nga sinapa’ diolo, om mangai nogi poiliho’ id disan palu-palu do maan do pongupan tongkuyu. “Kadaada’ oi Ondiri. Mogidu moti ilo tongkuyu!” Ka di Inang pinoposorou di Hondiri. “Amu oku di katama manampo.” Ka kawagu di Inang. “Ondiri, ngoyo kopio tampaai tu abaabarani’.” “Atukoi, yoho nga’ amu katama! Iya’ moi panampo kio?!” Ka nogi di Hondiri kumaa di Inang. “Yoho nga’ amu katama bogia.” Ka nogi kawagu di Inang. Haro nodi limo minit diolo’ poingkakat hiri id somok di tongkuyu di. Okito di do minggogor no tinan di Hondiri. I Inang nga’ gagaran nodi o tinan dau. 1 1

description

Dusun story

Transcript of Tongkuyu

I INANG OM I TONGKUYU

SINOPSIS

SUNIBA diti nopo nga kokomoi di Inang om pomusarahan dau

soira nokokito kowoowoyoon di tongkuyu ii naanu mantad

bawang id kaalaian diolo. Momusorou i Inang do nokuro tuu

amu kalabus mantad tin ii tongotongkuyu. Nakaanu i Inang

sisimbar ponguhatan dau dii mantad songulun taki aki i

papadagang tongkuyu id pitomuan Donggongon.

“Inang! Inang! Inaaaaaang!

Sikapai moi hiti!”

“Hooo? Nunu ii?” Ka dii Inang soira nokorongou ngaran dau linohou.

“Nunu ii oi Ondiri?” Ka kawagu di Inang soira nokoinsomok di Hondiri. Okito

dau i Hondiri do pointuku’ po id disan do palu-palu. Pointolop o lapap dau

hiri palu-palu dii.

“Inang, intong pogi lo hodi”, ka dii Hondiri pinopotuduk kumaa doid iso’

luang tokoro’ natakapan do watu sadang-sadang ginayo.

“Atukoi!!! Agayo no ilo’ tongkuyu! Ngoyo’ tampaai oi Ondiri,” ka di Inang.

Nakagagang isio soira nokokita do tongkuyu dii. Nakaragang kopio o korong

do tongkuyu dii. Haro kanto do songonggom longon do molohing o ginayo

do tongkuyu dii. Okito di Inang ii tongkuyu dii do maamaso mangakan do

mundok. Mundok nopo di nga sinapa’ diolo, om mangai nogi poiliho’ id

disan palu-palu do maan do pongupan tongkuyu.

“Kadaada’ oi Ondiri. Mogidu moti ilo tongkuyu!” Ka di Inang pinoposorou di

Hondiri.

“Amu oku di katama manampo.” Ka kawagu di Inang.

“Ondiri, ngoyo kopio tampaai tu abaabarani’.”

“Atukoi, yoho nga’ amu katama! Iya’ moi panampo kio?!” Ka nogi di Hondiri

kumaa di Inang.

“Yoho nga’ amu katama bogia.” Ka nogi kawagu di Inang.

Haro nodi limo minit diolo’ poingkakat hiri id somok di tongkuyu di. Okito di

do minggogor no tinan di Hondiri. I Inang nga’ gagaran nodi o tinan dau.

1

1

Poinggapus po do tinan o koduuduo longon diolo’. Kiumur do turu’ nogi

toun di Inang om i Hondiri. Poimbulai po tian di Inang tu rasuk dau nopo nga’

amu naganapan do butang. I nopo rasuk dau di nga’ rasuk do sikul nga’

kulaton no tu nakalaid. Poingulai o pusod dau. Okon da ko rasuk sikul ii rasuk

di Hondiri nga’ nohurak-hurak no. Poimbulai tian dau di agayo. Okon ko

olombon nga’ kisuang kanto do tonggiluang. Tobuk nopo di Inang nga’

oniba’ kopio sabap ginundulan di tama’ dau di pogulu i. Di Hondiri nopo

tobuk nga’ anaanaru nga’ poinlapik po id tulu dau. Noyopos no kopio tulu

diolo goduwo tu maso nopo di nga’ masam-rasam kasaari, sundung potuu

do amu nodi asapou. Moris-poris no ii rasam do ontok dii. Notootodu’ no i

rasam.

“Oi, nokuro iri?! Haro tongkuyu hino?”

“Oi Itus, sikapai kopio mongoi hiti. Siahai kopio!” Ka dii Inang om i Hondiri soira

kokito diolo’ i Bitus maamaso mamanau mongoi sungku’ diolo’.

“Siahai no oi Itus!” Ka kawagu diolo’.

“Nunu iri?” Ka di Bitus minonguhot soira do nokoinsomok di Inang om i

Hondiri. Poinggantai di Bitus o iso tin Dumex i togoron no. Ii nopo tin dii nga

tinanggayanan do lamba`.

“Kada` kagangau oi Itus. Haro tongkuyu tagayo nga’ amu yahai katama`

manampo.” Sunudai no di Inang i Vitus do nokuro yolo` tu poingkakat do hiri.

“Honggo?” Ka di Bitus minogihum do kinoyonon do tongkuyu dii. Tudukai no

di Inang om i Hondiri yau om liingo` no di Bitus ii.

“Atukoi, agayo kasaari gia ilo` tongkuyu!” Ka di Bitus. Nokotigok kasaari o

ginawo dau.

“Haro polositik nu?” Ka kawagu di Bitus.

“Aharo.” Miniandad i Inang om i Hondiri do suminimbar.

“Haro daa nga kisuang do tongkuyu.” Ka kagu di Inang.

“Maan ku tampaai nga` manampalapik oku ma,” ka di Bitus

minongkorointong id soosomok diolo`. Kokito no di Bitus i rondogung om

intangai no dau hiri id sahau. Ogumu kopio o roun do rondogung dii do

2

2

nangaratu. Suhuo no dau i Hondiri minongoi panganu duo roun rondogung

dii.

“Abarani ko no dika ki!.” Ka di Inang kuminaa di Bitus.

“Mamakai ma gia indo do roun pamalapik. Amu nopo nga’ mondosi kasaari

oku moti,” ka di Bitus minomisunud di Inang minikuo do minongidu langou id

todung dau. Noidu no ngaawi o dungot-dungot mantad hiri id todung diolo

sabap do oyopos gia kasari soira noontok rasam.

“Na!” Ka di Hondiri pinapotunui do tolu roun rondogung dii nokosilou-silou

no. Onuo no di Bitus o duo om polopiko` no dau hiri id palad longon dau.

Insamakai nodi di Vitus ii tongkuyu dii. Misok-lisok i Bitus mininsomok di

tongkuyu. Otirung kawagu di watu, i pointokop do kabang luang kinooyonon

di tongkuyu. Pomirulan-rulan no tomod i Bitus. Pointuku` po iyau nga` koirad

kasari do kinawas di Inang sundung do poingkakat pia i Inang. Otuo sontoun

isio ko mantad di Inang.

Tap!

Natampaan no di Bitus i tongkuyu dii, nga` pobigodo` tomod dau hiri id

soosodu palu-palu dii.

“Hodii, ngoyo’ kopio todoko` kayu ilo!” Ka di Bitus minonuhu` di Inang om i

Hondiri. Paganu no iyolo’ goduwo do raan do poring i songingili id somok

diolo, om ngoyo’ nodi tomod diolo’ todoko’ tinan di tingkuyu. Poingkuro po

di nga amu no koidu ii tongkuyu. Iduo no diolo i kanggip di tongkuyu om

posuango nodi diolo hiri id tin.

“Ai, ogumu no ma o naanu nu di oi Itus?!” Ka di Inang soira nokokito suang

do tin i poinginggit di Vitus di pogulu i.

“Oguugumu’ no moti daa nga’ ongokooro’. Iri no tiinu i bobos tagayo.” Ka

dii Bitus minomisunud di Inang om i Hondiri.

“Honggo tongkuyu naanu dokoyu?” Ka kawagu di Bitus minonguhot di Inang

om i Hondiri.

“Iti. Hiti suang diti polositik,” ka di Hondiri. Posungkuo no di Inang om i Hondiri ii

tongkuyu naanu diolo’ kumaa hiri suang tin.

3

3

“Atukoi, oruhai no oponu iti tin!” Ka di Inang soira’ nokokito ginumu` do

tongkuyu naanu diolo’.

“Om, ula’ toko’ nodi ki?”

“O, ula’ toko’ nodi,” ka di Bitus minonumboyo’ di Hondiri.

“Bah!” Ka nopo di Inang.

“Isai mamagantai diti tin?” Ka di Inang minintong kumaa tambalut dau.

“Gantayo’ nopo oi Inang,” ka di Bitus minonuhu’ di Inang mamagantai tin

kisuang do tongkuyu naanu diolo’.

“Eiii mada’ oku! Mondosi oku kokoton!”

“Siss! Amu bo di kokokot dia ino tongkuyu. Amu kosoliwan ino,” ka kawagu di

Bitus soira okito dau i Inang do orosi mongigit tin dii.

“Sundung potuu do oruhai nodaa oponu ino tin nga’ amu i kasalakoi ino

tongkuyu bo. Amu i kosoliwan,” ka di Vitus. Kiikira do onom insi kinawas dii tin

om tolu insi` linaab.

“Bah, igitan ku nopo katuu,” ka nopo di, di Inang.

“Nokuro ma ilo tongkuyu tu amu’ kosoliwan om oruhai no indo oponu iti tin?

Haro i kagu karam dau?!.” Ka id pomusarahan di Inang. Amu’ dau ginantai ii

tin nga’ poinggapus dau ii om poimbiri’ hiri id suang do tin. Miinguni po iri tin

sabap do ongogura’ tomod i tongkuyu id suang dau. Kumarat po daa o

ginawo di Inang. Mondosi no daa iyau.

“Inang! Inang!

Oi Inang!!!”

“Hoo?!” Pingkoriwos i Inang soira nokorongou ngaran dau linohou.

“Atuk-atukoi, nunu kopio sorohon nu?!” Ka di Bitus kumaa di Inang. Koirak po

di i Hondiri pononghiri id gibang di Inang. Oikum-ikum po daa ginawo di

Inang. Amu i Inang nokopuriman do alaalaid no iyau momusorou.

“Nasip i tu amu nokosumpak!” Ka kawagu di Bitus.

“Alaalaid po daa nga kasadu ko no daa dilo poring do potibabar do hodi.”

Ka dii Hondiri mikuo do minanganu di tin mantad longon di Inang.

4

4

“Nuo, mangai ku igitai katuu.” Ka dau kumaa di Inang.

“Ngam no ino oi Ondiri. Obubus moti nung kasadu no i Inang,” ka di Bitus

tuminamba’ do boros di Hondiri.

“Kukuroyon tokou indo iti tongkuyu? Pogiduuduo’on tokou?” Ka di Inang do

pooling-oling.

“Siss… tagal do pogiduuduo’on bo. Ngoyon toko’ nopo onsoko’ hilo id

dualai dahai.”

“Mangan toko langgango ki!” Ka di Inang minongumboyo’ do suul di Bitus.

“O’o…” Ka di Hondiri do tuminumboyo’ nogi diolo’ goduwo. Pakayaai no

diolo’ kuminaa id walai do Bitus. Korikot no om pokionuo’ nodi di Bitus i todu’

dau do mamalanggang di tongkuyu.

“Orohian bogia kopio yahai do mokitongkuyu,” ka diolo soira’ sinunudan di

todu Bitus iyolo’ do amu mimpanau ontok rumasam. Koingingis nopo gia ii

todu di soira nokorongou do boros diolo’. Koonsok po di om akano’ nodi

diolo ii tongkuyu noonsok dii, sinamayan do bosou sada’ bawang i onsom

kopio om miampai nogi do takano’. Maamaso diolo’ do dumuom, morou-

sorou kasari i Inang do nokuro tu amu milo do sumoliwan ii tongkuyu mantad

hiri id tin sundung potuu do kiikira duo insi’ po mantad id kabang di tin dii.

Nayahan om narayou kopio i Inang, i Vitus om i Hondiri soira nokoduom.

Maamaso diolo’ minakan, orongou diolo’ i sinding “Koubasanan Mogowit

Kointutunan” mantad rodiu do Bitus. Kosolimbahan Kadazandusun no o hiri id

rodiu.

Minsosodop no, om notodu nodi rasam. Ohour-hour nodi om kouli nogi i

Inang doid walai diolo’. I Hondiri nopo nga’ modop kaka hiri id walai do

Vitus.

************************

Suai nodi tadau, tuminanud i Inang di tapa dau minongoi potomu asil

pomutanaman hilo id tomu Donggongon. Tadau nopo di nga` tadau kolimo

om tadau koundarangan sikul. Osuab po om nokorikot no i Inang om tapa

dau miampai nogi ngaawi di tulun kampung dau do hiri id totomuan.

5

5

Poinsomok kasaasari i Inang do tapa dau. Amu kopinsodu tuu orosian yau do

oiduanan. Asaru nogi tapa di Inang poposorou dau do haro moti kaka

moonononggoi tangaanak lolobi po ii tangaanak minsosondiri id tanga’ do

tulun ginumuan. Kaawi poh di o dagangon om angatai nodi tapa dau i

Inang do minongoi pomoli-moli hiri id kakadaian. Ogumu kopio tulun do hiri

id totomuan dii. Ogumu’ om mogisuusuai po nogi o pinotomu do tumotomu

ngaawi. Haro tahata’, rapawon, garung, soluar, om mogisuusuai po. Haro

nogi papadagang do tagung, kulintangan, gandang, om suai po di kawagu

i rusap ngaawi. Ogumu kopio kokiikitanan di Inang.

Sikog ka om koundorong no i Inang mantad panau dau. Hiri id dusuk-usuk do

totomuan dii, haro songulun taki-aki poinrikau om maamaso nogi moniop do

tabaga’ dau. Kipinakai i taki dii do tupi, garung topurak nga’ nakalaid no,

om soluar toniba’ miampai do tinggot om nogi kasut gata dau. Ganggut

dau nga’ anaru om nokopurak, amu insan putulo’ o kokiikitanan. Id toguang

dilo’ taki aki nopo nga’ haro iso’ kakamot miagal do pati i winonsoi mantad

do kayu. Insomok no i Inang om kokito no di dau do suang nopo do pati dii

nga’ tongkuyu.

“Bah, tongkuyu!” Ka do id suang ginawo di Inang. Kosorou nopo kawagu di

Inang ii timpu nakatalib, di ontok nakaanu iyolo’ ogumu’ kopio tongkuyu.

Ongoi no di irikau i Inang hiri id talad di taki aki dii.

“Momoli ko do tongkuyu oi ondu?” Ka di taki aki minimporos di Inang.

Koirak om nokongingis nopo i Inang. Noikum-ikum iyau.

“Aki, mantad honggo kinoonuan nu dilo’ tongkuyu? Ogumu om angagayo

kopio.” Ka nogi di Inang do minonguhot di taki aki dii. Sunudai nodi di aki i

Inang do i nopo tongkuyu dii nga naanu dau mantad rahat. Nosuayan kopio

i Inang tu di pogulu nopo nga amu isio koilo nung haro o tongkuyu id rahat.

Andasan daa di Inang do hiri no bawang toiko’ palu-palu o haro tongkuyu.

“Patut no do oitom-itom o korong do tongkuyu di”, ka id ginawo di Inang.

“Ehmmm…okuri po di noboli om akawas no di ilo’ tadau.” Ka di taki aki

kumaa di Inang. Aagat oh karangahan do boros di aki dii.

I Inang nopo nga poimbiri po kasari doid tongkuyu dii.

6

6

“Aki, nokuro tu kinagasan nu o kakanggip dilo’ tongkuyu? Nokuro tu amu

nu kagasan oh karam dau? Amu kopogidu’ ilo tongkuyu nung ingkaa?” Ka

di Inang.

Mogitaatanud po di o ponguhatan di Inang kumaa di taki aki dii. Kongingis

no ii taki-aki tu suai o binoros dau om suai ii sisimbar di Inang. “Kanggip nopo

dilo tongkuyu nga’ mositi gia do kagasan”. Monorita nodi ii taki dii.

“Amu nopo kagasan nga apandai ilo tongkuyu do mongokot. Ilo nodi pogi

do kagasan ilo’’. Amu gia olumis nung iduon no ilo’ mantad do tinan dau

sabap do oudipon i moomomoli maganu.” Ka kawagu di aki monurita’ di

Inang.

“Amu bo di tagal do mongogos do kagod do tongkuyu…”

“Nokuro?!” Ka di Inang do osikap kopio do minonguhot. Poimporos i Inang

doid turos di aki dii. Misun-lisun po i tabaga’ di aki dii.

“O bah, piro kilu maan nu?!” Ka di aki di kumaa songulun tondu kina ii

momoli do tongkuyu dii. Pongukut nopo di do tulu i Inang tu amu podi da

nosimbar o ponguhatan dau.

Kopomoli po di i tondu kina di om oputai no di taki aki ii kointarangan dau.

“Soira nopo haro ogumu’ o tongkuyu do mogisuusungku’, nga’ amu’ nodi

tagal kagasan o karam dau…”

“Om kuukuro i nung songinan no o tongkuyu?!” Ka kawagu di Inang.

“Doulu’ po indo songinan no tongkuyu poinsuang di pati toiko tin om bolidi’.

Amu nodi kopio kasalakoi mogidu’!” Nokololoogod i aki do minongompus do

boros dau. Kukulai nogi kawagu isio.

“Intangai pogi ilo’ tongotongkuyu oi anakwagu. Nunu okito nu?” Ka di aki di

minonguhot om minononsod di Inang.

Intangai om birio no di Inang i tongotongkuyu id suang do pati dii.

“Okukuro kowoowoyoon dilo tongkuyu?” Kah kawagu di aki dii do

minonguhot di Inang.

“Okito ku do poinsusuai pamamanau dilo tongkuyu. Mongoi no hilo wanan,

om gumuli no kagu ponong id gibang. Miguli-guli po om hilo kasari i.”

7

7

Maku-paku po di ii taki aki dii korongou boros di Inang. Koirak isio kumaa di

Inang. Pointopis podi i Inang hiri id gakod di taki-aki.

“Nunu po kawagu tokito nu?”

“Sumalakoi nogi daa ilo tongkuyu nga’ toidan gia dilo’ tongkuyu suai. Aratu

nogi di kawagu!” Ka kawagu di Inang do pinopointalang di nunu nokito dau.

“Tata, norikot pinandai diti tanak diti!” Ka di taki aki dii. Maku-paku no kagu

tulu dau, miampai poingigit o tulu tabaga dau i poingoom kasari id kabang

dau.

“Otopot no kopio ino oi anakawagu! Iso po kawagu oi anakwagu, ilo nopo

tongkuyu nga’ amu milo mamanau kumaa toguang dau! Ponong gibang

toiko’ ponong wanan no o apanau dau.” Ka di taki aki dii do minomisunud di

Inang.

“Okon ko amu daa kopogidu’ ilo tongkuyu dilo’ nga, mogigaagayat gia

iyolo’ om gaawoi di do aiso nopo kolipantai dino pati. Iiso po nga aharo

koidu’!” Ka kawagu di aki do minanamba’ do boros dau.

”O’o.” Ka di Inang.

“Gisom i do haro ngaawi no i otipuan do karam.” Ka kawagu dii Inang.

“Oo, miagal no dii!” Ka di taki aki dii do potumboyo’ di Inang.

“Dadi, koilo ko nodi do nokuro tu amu ku kinagasan oh karam do tongkuyu

dilo.” I Inang nodi o maku-paku tulu, monumboyo’ do nunu komoyon di taki

aki dii. “Iti nopo diti nga miagal nogi do tulun bo oi anakwagu. Haro tulun di

tamaha’ kopio om mada’ kosonong o suai tulun. Mada’ nogi iyau do

osogualanan id nunu nopo ahal. Soira’ sumonong no daa o koposion tulun

suai, om osikap nogi iyau do mongoi pomorumbak toiko’ pangasou do tulun

dii. Nung oinsanan tulun miagal dii, nga amu nodi milo mimang buru o tinaru

diolo’.” Anaru kointarangan di taki aki dii.

Maku-paku om mo-o podi i Inang do korongou pononsunudan dii aki-aki dii.

“Anakwagu,” ka dii aki.

“Hooo, nunu?” Ka di Inang.

“Amu tokou’ obuli do miagal dii. Nung bansa’ tokou masi do miagal dii, nga’

aiso no tulun mantad tinaru tokou i lobi komogot o koposion.”

8

8

“Okon ko miagal dilo tongkuyu, mogigogoogol nopo kokitanan. Amu nogi

insan do poimiyo’. Minggura’ nopo miagal do giuk, nga’ aiso i o komogoton!

Nung mogitatamba’ ilo’ tongkuyu nga’ kalabus i daa iyolo ‘ mantad do pati

diti.” Ka di taki aki paparati di Inang. Koundorong kawagu susui di taki aki di

soira nokorikot o songulun molohing momoli tongkuyu.

“Suupon ku,” ka di tulun dii minomoli.

“Koontok no kopio ino, pomusas!” Ka simbar di taki aki kuminaa di tulun dii.

Koirak iyolo’ goduwo om i Inang nopo nga poingintong nopo di.

Oputai kawagu di aki o susui dau kumaa di Inang.

“Tulun nopo di momit do kowoowoyoon do tongkuyu nga’ aiso i o

komogoton id koposion. Sabab nopo di nga’ aiso pogitaatabangan diolo’.

Mimang iyolo’ do iyau no sondiri o poinbuli-buli toiko’ poinggayo-gayo id

kinooyonon diolo’. Tulun do miagal dii nopo nga’ orohian no do mongulok-

ulok do suai tulun.

“Ooo, miagal pama gia di o komoyon dii,” ka do id suang ginawo di Inang.

Osorou nodi di Inang i tongkuyu di naanu diolo do Bitus om i Hondiri dii

pogulu i. Koilo nodi i Inang do nokuro tu amu kolipantai di tin ii

tongotongkuyu. Kapaku-paku nodi kawagu o tulu dii Inang.

“Aiso no guno…”

“Inang! Inang! Inaaang!!!”

Amu po daa nopupusan o susui di taki aki di nga’ koundorong no soira

nokorongou giak momolohou di Inang.

“Tata! Isai kopio ihumon diti tulun diti tu minggiak tomod? Mangkis-pangkis

po dii,” ka di aki. Nakagagang motuu di i aki dii.

“Ai! Tapa ku pama ilo’, mogihum doho!” Ka di Inang minikuo do miningkakat.

“Tata! Hiti ko i pama di oi Inang! Andasan ku om natanggayan no do tulun

songkosuayan!” Ka di tapa Inang soira nokokito dii Inang.

“Nunu kopio minaan nu hiti, Inang?” Ka kawagu dau minonguhot. Amu po

nokosimbar i Inang om poboros no i taki aki dii do,

“Mintong bo isio do tongkuyu dilo.” Ka dau kuminaa di tapa di Inang.

9

9

“Oo,” ka nopo di tapa Inang. I Inang nopo di nga pointalad nodi di tapa

dau.

“Bah, aman! Mamanau po, oiduan moti yahai korita’ muli hilo id sokid.” Ka di

tapa di Inang kuminaa di taki aki.

“Hino kopo aki,” Ka di Inang miampai do ngingis ponongkotoluod kumaa di

aki dii.

“Bah, lologoton dokoyu,” Ka nopo simbar di aki.

Om pamanau nodi minuli iyo’ Inang.

Winonsoi dii: Kombura/SMTS/25-26/7/99

Re-edited by Jenius Gadiman, 09.04.2008, KK.

SUNIBA: I INANG OM I TONGKUYU

SINOPSIS

Cerita pendek ini mengisahkan tentang seorang budak kecil/kanak-kanak bernama Inang yang menghadapi persoalan berkenaan dengan sifat ketam. Persoalan itu timbul selepas Inang terlihat akan kelakuan-kelakuan ketam yang mereka kumpulkan di dalam tin. Inang berasa hairan kerana ketam-ketam itu tidak dapat melarikan diri (keluar) dari dalam tin tersebut walaupun tin tersebut hampir-hampir penuh dengan ketam-ketam. Persoalan itu hanya terjawab setelah Inang terjumpa dengan seorang orang tua semasa mengikut bapanya berjualan di tamu Donggongon. Jalan cerita bermula apabila Inang dan kawan-kawannya (Hondiri dan Bitus) menangkap ketam di sebuah anak sungai di kampung mereka. Mereka telah mendapat ketam yang agak banyak, dan di situlah persoalan utama cerita bermula. Cerita seterusnya berlatar belakangkan situasi di sebuah tamu (tamu Donggongon) di mana Inang mendapat penyelesaian terhadap persoalan/konflik yang dihadapinya. Selain mengajak para pembaca menyedari keburukan mengikuti tingkahlaku ketam, cerita pendek ini turut mendedahkan/memaparkan kehidupan bagi seorang kanak-kanak kampung/desa serta sara hidup (ekonomi) penduduk kampung. Perkara yang utama yang cuba disampaikan melalui cerita pendek ini ialah keupayaan berfikir masyarakat kampung khasnya golongan kanak-kanak. Ini diwakili oleh watak Inang. Demikian juga dengan cara berfikir golongan dewasa/tua. Ini cuba dipaparkan melalui watak orang tua/datuk ( aki aki). Sikap kesopanan dan lain-lain nilai hidup masyarakat yang diwakili oleh watak-watak berkenaan turut digambarkan melalui cerpen ini. Ringkasnya, cerpen I INANG OM I TONGKUYU mengungkap banyak tema termasuklah sosial, budaya, ekonomi dan mungkin juga politik!

Selamat membaca.

10

10

Cadangan penggunaan:

Cerita ini boleh dijadikan bahan pnp terutama di peringkat sekolah menengah atas.

Namun, dengan pengubahsuaian (bukan pengubahsuaian pada teks), ia boleh juga

digunakan sebagai bahan pnp di peringkat lebih rendah. Pengubahsuaian di sini

bermaksud menghasilkan bahan pnp berbentuk lain berpandukan cerita di atas.

Contohnya ialah karekatur dan dialog, mengambil sebahagian teks, dan sebagainya.

Ponguhatan kokomoi teks:

A. Kopongorotian suang teks.

1. Isai ngaran tambalut di Inang do mokitongkuyu?

2. . Honggo pitomuan nongoi do Inang om ontok tadau kopiro?

3. Songkuro ginayo di tin posuangan diolo’ tongkuyu naanu?

4. Poingkuro kowoowoyoon tadau di maso do Inang mokitongkuyu?

5. Tumanud pomusarahan nu, nokuro tu minokionsok iolo’ di todu di Bitus om okon ko iyolo’

sondiri minogonsok di tongkuyu?

B. Sistom Boros

1. Sanarayo i oinsanan boros ngaran aanu mantad sorita id sawat dilo’.

2. Posompio’ boros ngaran dii tumanud:

i. Boros ngaran tulun

ii. Boros ngaran tayam

iii. Boros ngaran kakamot

iv. Boros ngaran abstrak

C. Suai-suai ponguhatan.

1. Sanarayo dokoyu ahal id siriba’ diti:

i. Latar tampat

ii. Latar maso

iii. Latar sosial

iv. Latar ikonomi

11

11