.ź

.-.-.--4

| - V|l -VJE

ft/**ko [t[Itolłt rublt rrą *J"roYh}łś ila

o Pls.ĄNlU KRoNIKll ll ll ll ll łl ll tt tl lt ll ll ll ll ll lt tl ll tr il !| ll ll n l, ll ll l! tl ll

Kroni]<a - ni.ezr,..ykle cenny zapis zdatzeń przemljaJącego c"a,su. Zepis wia-rogodny, uczyniony bovriern w czasi-e oplsyllanych zdarzeń, 1ub w l<rótce po tych'łyriarzeniach. iĘją 1{ naszym Kraju kronik1, juz ponad tysią:letnią metri,kę idoku:rcntują rozvrój naszej państwowoŚcl od sanego zarania. .Ą ca!_1 Anoniln, pTz.y-

'puszczalnj_e przybys: z dalel<j.ch ltra.i,n zachodu, niewiadome6o lrrr,,et ihi_en:',c,, zostavill dl-a potolnoŚcl Krcnittę Polsl<l. r to był początel§ pisanych dzie.iclw na-bzego narodu. Z czasem Czlejopisarstvlo - kroniki zblizyły się do malych nia -steczek i vls1. Zaczęcto pisaĆ kroniki organlzacji społeczny*ch. il kazCyir Frzy-

ilrl']ill nisnnie },rlnilt jest niezlłl,kle vraznl.m dzialaniem kulturotwórczym, 1są one, kroniki cennyn rlokr: -mcnte:n nrzemj.an cyvlilizacyjnych. Utrwala bowlern dokonania, ciokumentuje to co najb1 izsze środor^łlsko doJtttltllry tłnosi. llie utrwalone rł zapisie wydarzenle, nieTaz rvażne vł'życiu wsi czy gmlny, mogą stać sięóTzyczwn nielorozumleń. Zanlsane zaś w kronlce wydarzenie, Jest strłierdzeniem którep;o autentycznośćjest nienodvrazalna. .Iest reguła już, że kroniki orowadzi się w niejcowościach i środ,olłiskach o d,użejaktvrlneoŚc1 Ęosnoriarczej, spo}ecznej 1 kulturalnej.1,I naszeJ ws1, w Jarosławcu, pierwsze kronikarskiezarisy rozoocz,?to w 1atach 1924 - 1929l kiedy zaczęly na wsl dzlałaĆ organizacje m}-odziezowe, OSP,i(oło Gosoodyń, KÓłło Rolnicze, Związek Strzelecki oraz ukraińska t'Ridna Chatalj Niema1 kazda z tychorganizacji prowadzila kronike. lrllększość z nich zaginę?a, pozostała jednak, z pewnością najcenniej-sza z nich - l(oła |ĘŁodzleży'fllejsklej l|SielłT Dziękl nlej rnozerny wiedzieć, jaki był w t1;6 czasie roz-lttlit dzla},alnoŚci soołeczneJ i kulturalnej w Jaroslawcu. ',flęc czynna by}a Czytelnia czasopism'I(ołailłodzieży i Biblioteka. Chór Ludowy, Amatorski ZespóĘeatralny i Orkiestra Dęta. Działały _Zespoły5arno}<ształcelr].orvy l Przysposobienia Rolnlczego. tłI następnych numerach ltSkarbca'| przedstawirry najcie-kawsze zapisy z tej kroniki oraz kronikarstrvo Jarosławca lat powoJennych.

Ten jest najszczęśli\lszy z 1udzi,l{tóremu nic zapa}u rio ksiąg nie ostudzi.

Jan K8spror./icz

E(utiKls

[Ąt()lElĄ[lDlZKIE,i}IBufiEKlPun[clNB

!1J

sdpoś?d?6pę -ąR' ąył:edreovcrupct]coą}

-2-fu §uirn fłg n #J/Ęi "i§r, "*r

* Jł

ltlltll|tltlxtltrllllllllillltlllllilltllllllllllltilltlltrlllrlllllllllllllltllllllltlllllllllllllllllllllllll||lllllllrll ltlrnllnllrlllllllllllllllllllllllllllllltltlllllrlrtrllllllllllllllllilll!|ll

...RuszYł więc na srvój bój ostatnl stary kslążę Andrzej O1glerciowicz poŁcclti.1 legł \,łraz z całą svlo ją chorągwlą, rłyclętą w: p j.eń. Ruszył ksiązę Dymitr 61-giertlowicz Starszy wraz z pasl,erbem Andrzejem 1 śmterć chwalebna była ich u -działern. Padł walczący do ostatka, sławny kslążę wołyński Dymltr Koriatowlcz-

'Bobrok, zginął Michał Jawnutowlcz kslązę zasławski, poregri też : Ilvan Dymi -trotłicz, k-siążę druckl, zwany Klndyr, i ksiązę Twan Jewłaszkowicz, i ksiązeIwan Borysowicz kijowski, i kslążę Hleb Światosławorvlcz smoleiislii, i lisiqziŁapodolscy : Lew oraz Semen Koriatowiczer1 ksiązę Jamont, namj_estnik smoleliski,i nieorzeliczone szeregi innych kniaziów 1 bojarów.' 1'I straszlivryrn zamieszanlu 1{itold i torvarzyszący mu Świdryglełł_o, osłanianiprzez vłalczącą rozpaczliwle chorągiew trocką, z trudem dotarli do broniącychsię zajadle ]Krzyżaków. Trocką chorągiew Tatarzy roznieśli na szablach na.oczach wielkiego kslęcla, lecz dwaj ocalenl przez nią książęta i chorąz1, troclt:Przedostall się między Ścieśnlonymi. szeregam1 1udzl l"larkv/arda von Salzbachrio środka stalorłego klina 1 chwilę mogli tresżcie od,etchnąĆ.- PrzebijaĆ się do obozu ! - krzyknął rvlelkl kslążę d,opadiszy komtura. I,lar}l _

tłarC t'on Salzbach sklnął 8ło1,Ią. - JeŚli zdołany - rzekł i rzucj.wszy kilka krótkich rozkazóL., przyPcnoCY Konrada von 1l'j,nde]lhein sklerolvał sr.rych 1udzi w pożądanym kierunku.

Qk:.z- b'lł t:ierirlelto, ale rnlęrizy jego wałaml a przerąbyrvującymi się ku niemu resztkami wojsl{ lii -bcl,'.J:r ll1 .bi}y .ji.: tl,siące or,ly_icóvr...

Stefan !,T. KuczyńskL - Za,łisza CzarnyPowieść historyczna

,- |, L :)

o vr.rro.rllych dzieciach. ..( za!:o:iczelrie )

,|łch ,c jikc 'droqa ż],ttdj ś!ę proszę,l]ł,r] srvej ltoc},:anej matki starośclą,ir::vjln rnnje riec}r życie za.kończę swojelI clebie eórko r^r clomu sooko jnem,

Ą cÓ::l<a gnieven sllrem rozszalona,Za rękę natke staruszkę ponrała,l/3.nrovraCziła natl<ę za rvrota,7,ł_ościa. się dławl zębami zgrzyta.

starrrsz'lta prarvie na ręół już martwa,i znrni sir: zal.ała pcd wrota uoadła,'l'i.lr3r]na; córki slrrucha nie zdjęła,lJarj chere nat!<a ]ętóra płallała.

Tyl.ko s:rsiadka si.ę zlj_towała,T starl]szkę do dcmu-zabrała,fylko do domu_orzyprcwadziła,Zaraz starttszka zycie zakoi,czyŁa"

31laiczyła zlrcie starusżka uboga,lla dzieci s:arlła kara orl Boga,Tyl 1<o staru,szlt: biedna pochowali,|atrzr, a cćrl<i, mleszkanie się pali.

li'szystlto slę spal ilo co tylko by}o,,re J, ratrlnku żadnego nie było,"|eraz noznąła z.a co ttkarana,Pad}a nrzcd matk1. grobem na kolana.

łch mrt]to rlroga claruJ dzlectom svloim,Tlc n i e w j ed: ie] i. co czyrrlJ.1 ,|,.oez, że ni.e t<onlec .Jeszcze na ten by}o,Bo,,*ezystlrie dziec1 ukarane by1 1.

nĘnnttnlttltlllllllllltl|tllltlllttlltlltltlllttltlr.l|lll||rt|t||||||lttllllltlll,,,,,,,r,Ę

::! Zamieścillśny obok ostatnl odcinek wiersza ii ''Opls o ulrodnych dzieclach...lt Zaintereso_ :

, : wał wielu Czytelnlków ttSkarbca|l Podajemy, =;,: że w następnym nr. pisemka będ,zie następny :

i : wiersz z pamlątkoweJ już 1iteratury oapusto_ iWej.

=t'titlnntlltttnlttltlt|rtlllltllitllllllllnlrllllrrlrltlllllltltlllllrrllrlllltlllllittnlr,llńr

ExLIBnIsA n cIIr\f,rIIlYILITE RATURYLuDotJsEJ

Więc bracia siostry dla nas nauka,Niech nlkt z nas gniewu Bosklego nie szuita"CzclJ ojca matkę rodziców swoich,Gdy chcą pomocy w starości swojej.

sylliETl{l l,iyBTTIlycIJ ttąuCżfc jelf - spóinCżŃ iilóvl,ł .lłnosł,łt,;cull|ltr!lllxtrl|!lllllillttllltllltltltlllllllilniln!lttllllllnlllllltlntltltrllnnlltrtllttrlttlttlitllllttrrntlrnlt

Jarosławlec w srvojej historii, naJpiękniejsze karty zawdzięcza Tvrórcv

,Towarzystlva Rolniczego, 1r/sólnego ratowanla slę w nieszczęścj.ach i jeclnocześ-nie wYbitnemu działaczowi oświatowemu, organizatorowl systenru szkół elenen-tarnYch - Stanisławowi Staszicowi. !,/łaśnie Stanj.sław Staszic no.stanowił ot-worzYĆ w Jaroslawcu szkołę elementarną i osobiście sprowad.ził nauczycielaJÓzefa B?zozę. Z oo1ecenla St. Staszica vrybudowano szkołę (uył to niewie}kidom drewniany ookryty strzechą) oraz dom dla nauczyciela. i//g srrawdzonychdanych nauczycieJ JÓzef Brzoza mia} w tym czasle 20 1at 1 był absolrventernszkoły kształcacej nauczycieli szkół elementarnych. Dożył nauczyciel JózefBrzoza w Jarosławcu rłleku bardzo sędziwego, bo zmarł maja 1at 90. Z dzia -łalności oświatowej Józefa Erzozy zachorvały się rvspomnieni-a, ze nowy roilszi<o1ny zaczynaŁ od opowiadania dzieciom o St. Staszicu, który szkcłę nalta-zał w Janosławcu wybud,owaĆ, aby zapewnlć dzieciorn rviejśkim dostęp do ośrviat1..Foza lłflł }cilku faktani dot. Plćrwszego nauczyciela w Jaros}atłcu, nie vrierny

dos}o1,mie ric. 'riieriząc jednak, że był pierwszym historycznie nauczycielem w ńaszej wsi, i to sprotvadzo_a}':l Dr?]ez sale8o Dobroczyńcę Stanis}awa Staszica, wspomnieĆ o Nlm i upaniętnić nalezy. Dodaje się tujeszcze, Że',inllczl<a naucżyciela, Brtzórtna mieszkała w wymienionym vlyżej y postarłionyrr z polecenia St.Staszjca rlcni<u jesz-cze do o1r. r. 1950. Później, po jej Śmiercl dom rozebrano. Upamiętniła sie wnucz]łal]r'zol,Ór,rna',,l historii wsi, wyszyłając oamiątkovry sztandar szltolny, o czyn rv jecjnyn z następnych nunerów

|lSkarbca zamieścimy.

,Ń-§,,ffiffiffiffiffiffiffiffiffiffiffi

;,,,, :,, j,,

:,, |,, j,,:,,

l,, i,, |,, i,, T,,]],,l,, ;Bibl.iofilstrvo (bibliofilia ; grecl<le - biblios - książka, phileo =

koclram), rnilośnictwo, znawstwo i zbleractwo kslążek, uwzględniaJące wstarannyn i przenyślanyn ich doborze zarówno element treścl np. dzie-l}a w-rrhpąpy"ir autoróvr, utrłory. określonego gatunku 1iterackiego, ksiązkldotyczące ,,v-ybitnych czy ulublonych postaci, wyd,arzeń historycznych, pew-nych dziedzin wiedzy ltd.), jak tez cechy bibliograficzno-forrnalne (np.tr,voosaźenle tyoograflczne, poprawność ed.llcji, rodzaj i wartość oprawy,rzarillość rizie}a, clekatva prowenielrcja (łac.) =.provenio = pochodzę -pochodzenie, rodowt5ri książl<l, kolejnośó wydanla. Bibltofllstwo w szer-szym rozumieni,u oznacza poszanowanle l<siązk1 w ogóle i obejmuje rórv -nież tl,osk; o właśclwy sposób jeJ wytwarzania, zabezpleczenia i wyko-rzyst-v,,vanla. Ternlnu bib}lofilstwo użyl po raz pierwszy kardyna} Ri -charti de Bury w dzlele ''Ph1lobiblon|| t, 1344. Druk '1473.

......O niłoścl do ksiąg to jest Phllobiblonllllltlllllllllttllltllltllltl|r|lltltllrltrlllrllt?llnlltlntllltrrlllttltllll|lrlt

(...) Jaka dogodność dla wledzy, jaka przl,stępna 1 taJenna nar-rkarlleścl slę w kslęgach 1 ż j"ką pewnośclą od,krywamy, bez za,łstydzeńsłaboścl naszeJ nlewledzy ! One są nauczycielaml bez kiJa i rózg1,bez krzyku i gniewu, bez stroJu i bóz plenlędzy. Przycnodząc do ninle zastaJemy lch ntgdy śpla-cyml i gdy slę lch pytaszl n],śli svlejnle ukrywaJą ; nle łaJą, Jeśli slę myllsz, nie szyclzą z clebie,Jeśli okażesz slę nleukien. o kslęgl, wy, co same Jedne poslacacieswobode, same pozwalacie nam z swobód korzystać, co dajecle vłszystkim to, czego od vas ządaJą i oswabadzacle wszystkich, lviernie

pośwlęcających sl,ę vraszeJ służoie( ... )

Ryszard, de BuryAntologia _ Kto nlłuJe Księg1

HENRYx^

neD':)

§,%}\.al

^ll,"§

^c)

§-*

*ą;t!J,|)

,Ę

-b-Z ŻY CTA KULTURALNEGO lłłS1

lt ll ll It lI tl ll ll ll tl tl ll ll ll tl ll ll tt ll lt ll tl ll ll ll ll ll ll tl tt lr lI ll Il ll ll tt ll l! ll ir ll ll ll ll ll ll ll ll ll ll ll ll ti ll tt ll lt li

1,i riniu 8 maja urządzono tradycyjnie Już organlzowaną corocznie vLTaro -sławcu uroczystośĆ Staszlcowską. l,i odróznieniu od davłniej urząclzanych w gnie mieszkańców wsi, jako tzw. ''Obchody Staszicowskie|l tegoroozne ul,oczy - .]

sLoścl skupiły społeczność innych wiosek staszicorvskich i były ornanizo,ła.,e'(przez |tKomitet Staszicoviski'j W roku bieżącym jak i w ubiegiym, rłierice zło - J,

(

źyły delegacJe niemal ze wszystklch ws1 staszicowskich. Byli orzeusti-i;,i - t

cj.ele rvładz gniny oraz org:trizocjl społecznych. l,iystępouałv zesnoły artystyt1zne wsi Brotlzicł,l, Ji.rosła,teo r SzpikoŁosy. ]

upoczY§nxo §ilglcoł§{lcłXXX}rXXX)frXXxjLr,r^n \,\^^,\,\-,\^MXKXXXXXXXIXXXXXXXXXXXXXXI'XXXX)fiXXXXXXX^

Fraca r"rqi_:tr,;,ska pocchouzącego z naszeJ wsi-, z Jarosławca - l,Jlesława ZŁotko p.t. |lOrnina Uchanie

_rv 1atach _l9lE - l9,9tt-.znajuująca się w sprzedaży w Biblio"uekachw tlchaniach i w ,Farosławcu, ;est kupowana przez odwiedza;ąuyuhroozinne strony ria,,lnych mieszkuńców miegocowości gtll.1ny. Autorvl,/vr :rricy magisters]<iej, nle przwuszczaż, że zostanle wydana

.iako c^nną ksl.eżeczka popularyzuJąca hlstorię l sprawy gminy.

tt||t|tt|lntttr|t|lltltnriltrrtrtttrtr||rtltl|||tt|lll|t|ttltllllllllttlltllltlltltttllllltlrllltttttrllnrlrrlrtln|!!r,,

Il E D A K T o R S T( T 7. ^

K Ł T E K

trltxttttltlllilt|ltliltltrllnnnrlilililtrtlllnlllllrxtltlrllllltlltll|lllllllllllrllllllltlltllllltllllllnllltr

PrezenLuJemy kolejny 3 nr. piserrka l'Skarbiec. Takle malutkie, i. jako

kwartalnik ! Ale poprawimy się, będzle Jeszcze bogatszy w treści,wewlększeJ obJętośct i częścieJ będzi-e wychodzić. Co soble oraz naszyn

Miłyn Czytelnikom RedakcJa życzy.,lltlltrllttlllrtrtlllllltrrlltlttrllttllrtrlllrllttiltlltltllltttttilllnltllllltlltltllltlllllnltllttltltllntttttlnlllllttt!|1.1rrillt

RedakcJa w składzie i Jarr Czyżewskll Jeresa D:bicka,Ewa Lackowska, Artur Skrzlpa, Treina Zinko.

, tl ll lt ll ll ll ll lt ll lt ?l l| ll 't

ll lr r! tl tt ll lr tl tt rt ll lt tl lt lt l| tl lt ll t| |l tt lill u tl ll ll l. r l, ,l lt ll ll ll ll l' ll ll || |l n lr lt ll ll ll ll n ll ll ll ll tr ll

RedakcJa zblera zgłoszenia na statych odbidrcół - czytelników pisemka

Zgłoszenla przyjmuJemy 1, Bib1lotece w Jaroslawcu. Cena gazetkJ.

w kosztach wydanla, czyli olt. 1O0O zł.nilttiltrltIrllllltllllllt|lltrlnllllilnnrln|lnnlllllrlllllltrllllltl!tllllllillttllr|trlllltl||l|rlt|il!i|lnilllll'llilllll'

oI)D7,1.Ąt-U)l ;\ L)7_1t-Cl

Dtil,

'11g§lD FĘlsIlEGIONALNEGO;

11,,,,,, .1..,iif _,,,1BlJ (-7.N.,\ , Io,5

w }|RUBIES7-oVYIE

i§oig@s\xhot