hr. t/ol

,/'' -,/,

lL'rstopad

2007

Qisemlp Sp o{eczno-1@rturafne 9*ry O c ńanił

, Pisemko śię puedstawia''łltaJcle ! Przedstawla elę Mlłyn Czytelnlkoa iSkarblee'

o1egĄlś pisenko Blblloteki Publicznej w Jarosławcu . Po wle-

lu latach aieobecnoścl łraca, w noweJ Już roli. Jest obeenir

plsenJclen społeczno kulturalnyrn nas!eJ Gnlrly Uchanle.

Potrzebac Jest &La sprawy prezentowanla dorobku gos -podarczego i kulturalnego rraszeJ Gmlrry, oraz działań i dokonań dl-a sprawy poronażania tego do-

robku, I nic tylko pr.czentowanie itziałań 1 dokonań bgozie zadanlea pieeoJ<a. Trzeba, aby było

lnsplratorem dzlałań óJ-a naszeJ Gnlny 1 JeJ mleszkańców.*I{lcswJkle bogaty i pĘknł Jeet teren

naszej G.niny. Ogrornric elglrawa Jest p:aeszłość te.J sj"eml. Be"rdzo wlelu }udz1 o pięLneJ 1cle-kawcJ przeezłośei ł*ło 1 żyJe nada1 na lagzrylIr terenlc. Jcst moc nlelwykie clekawych spraw,

o któryeh chcieJ.lbyśąy óonlcść Iiiyrn Czytelalkom.

dotyezą. I to powlnno byĆ 9 mq}}E naszJill pleernku.Ą naJcieŁavisze aą spraxły które nas

ZachowuJeąy dava4 szatę graflczną dla ctągłoócl z darnym "§Łarbccn! i to równlcż żc będzlc

ilustrowana ex llbrisarn,l - gnakald btbllofllów - nlłoŚników kslążek 1 będgie oklenklen

do zaczarowancgo świata Łslążck. A plgkne cx lib,rlsy óodadzą nałeJ ekronneJ gazetce vlelcuroku. A Jakle pieenko będzlc, pokażc czas 1 zroblą'rcdaktorzy. Do grona ledakcyJne6o

uapraszaĄy rszystklch entuzJastóu pleeoka, które powinno byĆ dzlełem zbiorowylrt Tażrryn

?ź|"''

:];

Z!"u *ył,

l{ic rlccgncgo na śłieclc iRadość sig z troeĘ pleclc

;6x.tlBRl §EIB{l0TEKI Ut]AROsŁAWcU;

cuynnlklee w procesle praenlan aa ],epsze u. na§zeJ O!ńnic Uchanle.

.rpą kochanowski

-ż'

Nasza Gnina Uchanie

Terytorium nasznj małej Ojczynty, Gminy Uchanie to120,75 km. kw. w północno zachodniej części powiatuhrubieszowskiego. 'Na obszarzs, Gminy zrrajduje się 27sołectw i mieszka ok. 5400 osób. Najwięcej mieszkńców jestw miejscowości gminnej Uchanie, bo ok. 700. Znajduje się tuadministracja samorządowa naszej Gminy. Samorządową wła-dząjest Rada Gminy Ućhanie licząca 15 radnycĘ której plze-wodniczącym jest p. Stefan Brzrrchala. Wykonawczą władąsamolządu sprawuje Wójt Gminy, p. Maria Gumieniak prrypomocy zespołu pracowników Urzędu Gminnego. W sołect-wach władzą jest zebrarrie wiejskie, które podejmuje decyzjew najważniejsąych sprawach wsi. Na zebraniu wiejskim jestwybierarra Rada Sołecka i SoĘs do załatvłiania wszrystkich

spraw sarnorządolvych pod przewodnictwem SołĘsa.

Sołectwa §niny Ucbanienurelin, Białowody, Bokinią Chyżowice, Dąbrowa,Dębiną Drohiczany, Feliksów, Gliniską Jarosławiec,Lemieszów, Łllszczów, Marysin, Miedniki, Moj sławice,Jvlojsławice kol., Odletajką Pielaki, Putnowice Górne,Rozkoszółvka, §taszic, TeraĘn, Uchanie, Uchanie kol.,]Mandzin, Wola Uoh6ńie, W/śókić.

l

|:./ś,a,ł:rl

-c,Prezentaqa Instytuqi KulĘ Cminy Uchanie

0mlnny 0środek KulturyGmina Uchanie maliczący się już dorobek w działatności kulturalno -

oświatowej. Wnajdawniejszych czasach nie było instyhrcji zajmujących się :

sprawami kultury. Dopiero w pierwsąych latach )O( wieku zaczę§ powstawaćstowarzJrszerria które prowadziĘ działalność społeczrrą w łm również ńżneformy pracy społeczrro.kulturalnej. PowstawĄ Chóry, ZnspoĘ teatralne i sa-mokształceniowe-

zachowała się wiadomość, żę jużw l9t0 roku była w uchaniach BibliotekaPolskiej Macieruy Szkolnej a w Jarosławcu Chór i Znspółteatalhy. Mająwięc, nasze miejscowości stare tradycje pracy kulfuralno-oświatowej. Instytucją któraprowadzi obecrrie na tdrenie Gńiny fóńe fomy ddałtrlnóśći kultirralnHświa-towej jest Gminny Ośrodek Kultury. Kieruje nim od wielu lat p. Arura Kńl,

; prźy pomocy szczuplutkięo zespołu współpracowników. Jakie formy pracyprowadzi się w Gminnym Ośrodku i jakie zespĘ tu istrricją?

, Jest więc : grupa plastyczną recytatonĘ teatralna na żrywymplanie, mło -dzieżowa grupa wokalną dziecięca grupa wokalną Zaspa tuaowy zkapelą"Staszicowiacy', Zespół wokaĘ "Nadzieja", orkiestra Dęta. Ęsponuje Ośro-dek saląwidowiskorłąze §ceną oraz pomieszczęniami zapleoza, kańamią orazpoĘami dlagr,.p aĘĘcaych. Miąści się OśrodĄ Urą§ Grniny oraz Gmi-nna Biblioteka publiczna w budynku który został óudowany na ten cel w 1988r. koryguje i uzgadnia p. Ęrektor wsąystkie sprawy

"ołiązanez kulturą Jest

odpowiedzialna za właściwy pzćbieg impreą uroczystości i obchodów.Trudnym zajęciem jest wyciskanie pieniędzy z kamienia na pokrycie wydatkówmrłiązarrychz kultuą.

Do Gminnego ośrodka Kultury nale4 Wejski Dom Kultury w Jarosławcuna pół etaĘ który prowadzi p. Alicja Swatko. Jest tb zbytkowy budynekdawrtego zajazdu i mieśł:i się tu Biblioteka publiczrra orazma.i"a"iuę zespc*ludowy "Staszicowiacy', który odbywa tu próby. Utz$zane ątu ńżne uro -

_czystoŚcl! jgp§ry,_4UrarrigŁŁ_4e!$i.3_t§pglkqla.

7bq

tą

ą

ź

oprac. Jan CzyżrvłsY.t0minna siblioteka publicznaBiblioleki ąkodem gene§lczrryn cywilizacji. I nie ma w tym stwicrdzeniu

żadnej przesady. Gromadzą one, przechowują i udostpniaj ązapis dorobkucywilizacyjnego ludzkości. lednak pruezdfugie dziesięciolecia BibliotekiPubliińi jćśńżć w lźitźich pżedwójennych i dfugo powojennych umożiwiĄpoznawanie arcydzieł literahrry pięknej jako powszechne plaówkiupowszechnienia crytelnictwa Były one zaśmiecane przsz okres kilku dziesią-tek lat pvrz scentralżowany zakup literatuą propagandową i często nzlx,iorzędnej wartości literatuą popularną oraz og."ńą łoś"ią literatury- całki em prz!-

, padkowej i dubletow. Dopiero przęrowadzarr e przrzl<ika osuahich lat grunto-wne selekcje pozrvoliły na pońycie się ucięliwego bala§tu i tmowocześnianiaksi€ozbiorów. Jednak selekcja to tnrdny problem i zdarzyć się moźr, żp usuwasię dzieła o dużcj i trwdej wartości. Nieraz kontowersyjne, które po latachzostająuznane. Gminrra Biblioteka Publicm|a,w Uchaniach oraz filia Bibliotekapubliczrra w Jarosławcu prueprowńńĘjuż gruntorłme selekcje i księgozbioryicĘ juz aktualne i o twałej wafto,ści uzupehria się nowo&ianri i pięłnie wyda-nymi wzrrowieniami klasyków oraz ksiąpkami naukowyni i do księgozbiorupdręcznego. Wsrystkie pięknie wydarre i w tnvałej oprawie sąozdobąksięgozbioru Bibliotek

Gminna Biblioteka publiczrra w uchaniach skłoda się z dwu działów :

WypĘczalńdla dorosĘch orazWypoĘczalni dla dzięci i młodńeĘ.W Wypozyczelni d|ą dorosłych funkcjonuje Kawiarenka Intemetowa"Ikonkan, która ma wielkie powodzenie, zylłaszr,za,u młodzieży. Na korytarzuurządzono małą galerię wystawowąi ątu kilka razy do roku intercsująpelyystav{y. W Bibliotece zatrudnione ą2 panie na pełnych etatach oraz 4 sta -żystów. Obowiązki Ąneliora pehi od kilku lat p. Zofia Klocek Na.ł,ierr30listopada zapisanych było 286 cąytelników, osiągnięto 3952 odwiedzini 6024vłypoĘczsń.

FiliąGminnej Biblioteki publiczrej jest Biblioteka publicma w Jarosławcu.Istnieje ona od 1956 r. MieŁści się w zabytkowym budynku dawnęo zajazduwrazz wiejskim Domem kultur5l i zajmuje 2 pomieszrznńa kierownikiemFilii jest zahudniona na lD etafup. Alicja Swa&o. Jest ona również

!;_1ovmtĘem Mejskiego Domu Kultury. Na dzień 30 listopada zapisarrych było,l59 crytelników, odwiedzin było 800, wypoĘczeń 1046.

oprac. Jarr Czyżewski

Instytucje i *gu#:,łlrie w naszejGmrnie 1

oprac. mgr Marzena Zarek-Wrzyszcz

Nasze GimnazjunrGimnazjum powstało 1 września tgbg r.w Uchaniach.

W rolu szkolnym 200312004 nrrieniło swojąsiedzibę i naz -, wę. Zostało przeniesione z Uchari do Jarosławcu. ou*rra

na'.Na szkoły - Gimnazjum w ucharriach została zrrrienionana Gimnazjum w Jarosławcu

.W dniu tj paźńńemil<a2004 r. odbyła się urocrystość poś-więcenia saandarą nadania imienia gr-o*j* którego obec-rtanazłłato GimnĘum im. Ks. Starrisława Staszi.u * U"ha -niachz siedzibąw Jarosławcu. Jest to jedyne gimnazjumw gminie uchanie, wroku szkolnym zoo;ltzoóaw ośmiu odd-ziałach uczy się 168 uczniów.

Rada Pe<lagogiczna GimnujumĘrektor : mgr Krystyna KrólNaucąyciele : mgrJolanta Tarnowską mgrAnna Głogowskamgr. Ewa 7_areĘ mgr Jadwiga MazureĘ ńgr Edyia frojta -9juĘ ms Bozena Szponar, mgr Zbigń"* Śr.."ui mgr Emi -lia §ĘcharczĄ mgr Stanisław rańnski, mgr An{vnjku- .*nier9zuŁ mgr Wojciech JarocĘ

^gr ń*rJna Srycńar - 1

calĘ k, -gr Mieczysław Kaciubą mgr Anna AdamczĄmgr Eryk AdamczĄ mgr MarzenaZarck-Wrzyszcz, ks mgrRyszard Ostasz, mgr Magda lena Czajka.

Gninno-Ludow} Klui Sportowy w Jalosła],vcli,

Jedenaście lat temu w Jarosławcu spotkali sięlśazimierzSzczur, Ańur Skrzypa, Zbigniew Skrzat, Antoni

"P"Ó i Ństanowiiiłałaż^yć k|Ub sportowy, Głównym celem- UYło Źaóospodarowan ie wol nego czasu okol icznejńoOiijrv Ponieważ klub miał skupiać młcdżeż z.cał€1

Óńińv iOi,ło to pierwsze takie przedsięwzięcie na.terenie

Ó*ińv UÓhanie, prz-yiął naai/ę Gminńo - Ludowy Klub

ŚńrtÓ*v w Jaroławcu- Do ńwili obecnei posiada on

,Ór"ję piłki nożnej seniorów ijuniorow, Pienrszlm _, .

d;rÓ$, wyUr,anb Kazimierza Szczura, .Ę:tęĘli9_fu nkcię

ią p.łniri Edmund Jędruszczak i ZbignieWthachler,Ńrryn" zadebiutowała w klasie B iozgrywek

"roi"*OOrriń, po czym awansowała do wyższej kla_sy_l

Ońcnie zawodnicy naszego klubu ponownie rozgryw?Jąń""r" w B klasie. iłiąsceń rozgrywek iest niezmiennieodlałożenia ktubu boisko przy szkole wJarosławcu,

ĘuKl5

PMlC+lAIOlĄsKlE60

o,z,,r/7ał-W

-5-. Znaszych dziejów

Clekawa przeszłość aasayćh etronNlczwyklc alekawc aą dzleJc nleJscowoóel wehodących w ekład Gnląy

Uchanlc. KryJą łaeze mleJscoowośol w1€le, wlele zagadek, którc pernlejuż nlgdy nle dadą s19 rozwlkłsć. Ale Jednak, dużo oożne odkryć

1 wyJaónlć. I takic ga8adkt :,Czfprawdq Jcgt, żc wlcś ![lcdnlŁ1 byłanlcgdyó ocadą tatareką ? Czy nlc nle zo€tFło z dokuĄentów 1ub lnĄlch

Wpan1ątekpon1eócieteratyn?Coe19ŁryJczesp!awą1atn1enakurhanówr lesie, na skraJu wsl Jarosławlec? I taklch za8aćlek Jeet wlele. WyJaśnlenle tych eprawpozwol1 na wzbogacenle metrykl naazych stron 1 nleJecowoócl. Każda pLędź polskleJ zienlna swoJą hletor19 1 poznawanle JeJ rogbudga poeytecg;, i potłzcboy patrlotyzo 1okalny.

Poilnawaale eiekgweJ przeszłośel erolch stron rodzlilyBh 1 praca dla sprawy wzbogaeanladorobku gospdarezcgo l kulturalac8o porlano ĘĆ ctoaen polsktcgo 6połcczeńatrłal rszystklchObylatcJ.i 1 tworzcnj,cn lorcJ, plgkncJ hlator{.l rraazGgo kraju.

lt tyn oicJseu, plo81 e19 ttlłych C8ytel^rkór o dostarczanlc opraeowań o przeezłośo1: poezezególnycb mlcjscowości naszeJ Gnlay.

rlan Czyżcwakl

?b?

UCHANIE. '--' --]t

Miejscowośćpodtakanazwąwyst@ujejużwruskichlaopisachzpocąlkuxilw.W1205r.była to wiś królewska naleĄpa do Łukasza Radłana

"paweł Jasienski - tasrt"un ńJomi""sri, właściciel połowy Uchó otrrynrd od łróla Kazimierza

IV Jagiellończyka pozwolenie na lokalizację wsi qaprawi§

ńór"*36i. ń'ło to mie;s.e w tłs4 r. wł€ściaa wvbudov.d zamek oraz kościół,

po Jasieńskich miejscowość odziedziczyli Magnuszeńcy (spokrewnieni z Jasieńskimi), po nicb,

w XVI w., Ucbanie należały do mazowieckiego odgdęzienia

irja*iłłÓ*, łtO.ry prryjęii nazwisko UchŃsoy,Miastomido wielu*ł"*i-.iai, *.i*u*iło*i""o*, Potockicb ossolimkińiLubomirskich,

Począlkowo Ęła to miejscowość rezyde,ncjonalną a od połowy

XVIII w. rolnicm -rzrmieślńcza-ucnanietyłotilt.,t.toi"-*j"zazuo"przezTatańw.I'Jległoca&owitemuń§rł"źnriullA

p.""ąń XVr *. W l j49 rokq w takcie kolejnąo n@u'otrooił sĘ jay"ie ramet.

'j^J..:^ §I_*.W1772r.miasioaalaztosięwzaborzeau*iackim'wl8(Dr.wKsięstwieWarszawskirn"aw

roku l8l5 w Kńlestwie Polskin-w 1831 r. odbyła sĘ bitwil;u"n*i_i _ pr*t jazay wobrrs*iej płk Karola Mżyckiego

zmierzył się z wojskami rosyjskimiWł"io *..ti" oa"mły frwa miejskie Ucbaniom.w 1869 r,

W czasie okupacjt "t".t§;;ifi;lŃ;i d" ixz ,. óaowato się getto, w tym ńwnież roku

Ę trr obóz p,racy przymusorłej dtr Żydów, a w roku 1943

"Tffiłffi:l biala bmna fortcczra na czerwonym, tlą o trzccb basźacĘ z zamrmiętymi,

Źoń*rot -l.Ńua UzaąU,"aąwidnieje złota litera nV",

Z Ucbaniami są.o*^i"z ffii'oil,poł*i. nirrry* jrk.t". tp_ Jakrń Ucbański _

Prvmas Polski -1562-15El, pi;ilszy inrcnóą czy_teZ ks, bp, Henryk

i&]iilkl -*fr"g",

tubelsĘ urodmny w Woti Uchaóskiei,

tJchnnie posiada wiete zat-frOw: pŃy, Ńzoo,*""o,"i"y t,oS"iOł p*, Wnióowzięcia

Najśńętszej Marii Panny, i,a,ióqpnymi nagrotkami Ucbańskich

i siukową dekoracją k pńĘ."ś*: frt ^&. iń. rń Nąom,r"e"ą a także ruiny zamku, z

§,ffiffitffi Hmr*rerm miasta ioida w tlm micjscłr warowniaJak podają

j""^iół"S"i zamekw@zili * p,*i"'ry Sry;jff ilości koni. Jcdoak nie ma co do

,i" -"gii zabrać zgromdznnej amunicjiz !1!^u 9a,ry_

a";il,t"rd*"f w żadnych-dokumentacb, lstnieje ównieź

lesenda mówiąpa " o* #ii ),ffiifr;o;l;;gu p"a"i"_* a" miejscowości Wojsławice,

iii* u"rułó ń;aofuob,ną sóyżlęt pv1ół zawalona

oiwnica na zarnkowym wzgóra1 co jest byćmoże pomstałościąpo owej &odze,

Z nazwąmiejscowosci uize jest ńą.zme p"**"_poa-i", *Jług ltor"go Pierwotna nazwa to

ńÓ;ril. ńludowie,"ńn "j"t,o*ii.pobili się, a jednc,mu

" "i!l "U"ięr. ńUo. oatąC-mońno "ucha nie ma" czyfi Ucbanie,

Oorąc . Meteusz Krr'l c zvcki

-6- i

Gtar pgezJll lnt tl tltttl tlt

Ii,asz§grr uóJ, przyrrcłeć aaar poezJl

któilJ błtFlt E. aporlleć nc J.ica

Krystyna Śmiechautorka wierszy

kIr

l]l

a6 tął§y noŻcrlrłrrti16llltt ttlll

f,ie Eażiiy aoże byĆ, z<Lrory 1 nłodyfnrraĆ;r portetrzu Ja,t l,otny pt€&ral.e każłly noże btrć calży L itobr7t koebaĆ ]nłlzi Jak brata bratd

§ie tażdylnoże,ai:eó oozy bł9§tncltzlsy złocleto:Ja& r{ły płaiki,ere tałay aoże uteĆ gerct otrartalt ilobqn być d18 aroJoJ nallrl;l

trte bażily uoże Ęć !ocĘ,,pargeala ].otoe r aicbo ałaĘ,leoz lrażćy lożr BrJln 3ołtryn życienpobóJ 1 azezęl§cte,,rrĘ oJelyżate daś.j

'!4oro, Porroo ma/r''

któilJ błtFlt E. aporlłeć !r. l1ca l

1 rploiitcć i §oJą i!r*3 prdkno aJ.ełlostprc, |,

pt3lne, lctóre rl.ele rluer zecbr5rca.| i

J8 nrelilyć !łoda ł1o8!ąrcrecn. ltarzyłal tlaitutę 0rdonł!'J

łlzlĆ .łloJrralle oroccn JeaienJ.rłĄrelc rpJ.gtłaa 'e$b łFJlslBloaa3"

Unok t€J poezJl czanrJe t rznrszą;niĘ srebnoałilsbłea,rlir górze,: uJ.ata

1 porlcez ni cóż,:tlaea potmnyu ?

rńeltrJ.eJ ezar poczjl ąŁdo końcą.śriata.

fiqs#4s"Hę*ł$_:

ćm{na ngaza nle Jest pustynĘku].iurglną.

Ę11, aą i będą utalentowanl 1udzle w różnych

ćlzledzlnaeh twórczośel. §ą rów_nleż poec.r, ! t9

r rvysokln pozlomie 1lteracklnr.PrczentuJeoy tu 2 wl.r6ze panl KiystyĘ -

5olccb z Roszlosgówki. Są one nlg tylko na

rysokio pozlonlb literackim 1 Dają nlelĘwartoóć łycbowawczą. Są po pr.os!u blrdzo pj,ęknc

Oprac. Jatr,Gzyżcłekli

ż irś|,źilrś#xrs**s,

,-8-

ciekawostki

' ijo lrliły,ch Czytetnikówl,Niniejszy numer nirszego pisemka jest dyskusyjny i nie jest pewne czy Ę-;dzie się ukazywało. tsędzie z.alęźało od tego, czy §urna przeciwności nie,jest większa od sumy przychylności dla tego zamierzeńa Jest potrzebne,

iryzytęczne mówiąjedni. Po co, dla kogo, lr:to zrobi, i ku zato zapłaci,l pytają inni. Inni wzruszają obojęnrie ramionami. Obojęfuość jest najgorsza

t

Bedakcja w składzie:Jan Czyżewski, Anna Król, Andrzej KŃmierczuk, MalzenaStrycharczŃ, Alicj a Swatko.

,; ___^,|l l,T-":*rej Gminy jest wiele miejsc gdzie odbywĄ się1 waly,_było miasto - którego śIadów nie mą oraz ątajelnnicze

'

ż§

' pag|ófki, które ńazywają tiiturńami; ilą].t'";;uiie*unikt nie jest w stanie oloeślić. Jest równiez ńele ,,.sń"i',,,i+,zany ch z nanłŁ ńektórych miej scowości : DIacze gł jeaną z wsi

. nazwano Miednild, takąnazwę ma kilka miejscońs"i ,ru Litri".j1. C? owieś była naprawdę osadątatarsĘ jak twierdził nlęry-jący już staruszek Józef serafin? Diaczego wieś Drohiczany juzod wielu latńektórzy narywająchiny?ijest wiele ńńcieka-wostek izagńeko którychrraprawdęwańo napisać, szukać wy- l

jaśnienia i udokumentowania w archiwach orazo nó.ycnmoznapodyskutować na otwarĘch sesjach popularno-nauko".Ja.

]

1

lj,