Report trip 4รายงานดูงานภาคเหนือ(27 31 ธ.ค.2558)

21
บันทึกการศึกษาดูงานครั ้งที4 ภาคเหนือ ระหว่าง วันพฤหัสบดีที28 ถึงวันอาทิตย์ที31 มกราคม 2559 จังหวัดเชียงราย พะเยา ลาปางและเชียงใหม่ ………………………………………………………………………… ชื่อ-สกุล รศ.พ.ต.อ.ดร.กิตติ ์ธนทัต เลอวงศ ์รัตน์ เลขที8 ดูงานวันที28 ม.ค.2559 จ.เชียงราย ภาพรวมวิถีชีวิตชุมชนชาติพันธ์ชายแดนในมิติเศรษฐกิจสังคม” โดยประธานสภาองค์การบริหารส่วนตาบลเทอดไทย อ.แม่ฟ้าหลวง จังหวัดเชียงราย ข้อมูลพื ้นฐานองค์การบริหารส่วนตาบลเทอดไทย อ.แม่ฟ้าหลวง จังหวัดเชียงราย องค์การบริหารส่วนตาบลเทอดไทย จัดตั ้ง ลาดับที่ 379 ฉบับประกาศทั่วไปเล่ม 113 ตอนที่ 9 ลงวันที่ 30 มกราคม 2539 มีผลใช้บังคับในวันที่ 30 มีนาคม 2539 พื้นที่ประมาณ 167.90 ตารางกิโลเมตรหรือ ประมาณ 102,935 ไร่ ประชากรทั ้งหมด 20,628 คน ชาย 10,304 คน หญิง 10,324 คน จานวนครัว 5,236 ครัวเรือน ประชากรหนาแน่น เฉลี่ย 122 คน / ตร.กม หมู ่บ้าน 18 หมู ่บ้านหลัก 16 หมู ่บ้านรอง โรงเรียนสอนภาษาไทย 11 แห่ง ศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก 18 แห่ง ศูนย์ กศน. 8 แห่ง โรงเรียนสอนภาษาจีน 4 แห่ง สถานพยาบาลใกล้บ้าน โรงพยาบาลชุมชน 1 แห่ง และ รพ.สต. 3 แห่ง ข้อมูลของประชากรเทิดไทย หลักสูตรประกาศนียบัตรชั ้นสูง “การเสริมสร ้างสังคมสันติสุข” รุ ่นที6 สานักสันติวิธีและธรรมมาภิบาล สถานบันพระปกเกล้า

Transcript of Report trip 4รายงานดูงานภาคเหนือ(27 31 ธ.ค.2558)

Page 1: Report trip 4รายงานดูงานภาคเหนือ(27 31 ธ.ค.2558)

บนทกการศกษาดงานครงท 4 ภาคเหนอ ระหวาง วนพฤหสบดท28 ถงวนอาทตยท 31 มกราคม 2559

ณ จงหวดเชยงราย พะเยา ล าปางและเชยงใหม …………………………………………………………………………

ชอ-สกล รศ.พ.ต.อ.ดร.กตตธนทต เลอวงศรตน เลขท 8

ดงานวนท 28 ม.ค.2559 จ.เชยงราย ภาพรวมวถชวตชมชนชาตพนธชายแดนในมตเศรษฐกจสงคม” โดยประธานสภาองคการบรหารสวนต าบลเทอดไทย อ.แมฟาหลวง จงหวดเชยงราย

ขอมลพนฐานองคการบรหารสวนต าบลเทอดไทย อ.แมฟาหลวง จงหวดเชยงราย

องคการบรหารสวนต าบลเทอดไทย จดตง ล าดบท 379 ฉบบประกาศทวไปเลม 113 ตอนท 9 ลงวนท 30 มกราคม 2539 มผลใชบงคบในวนท 30 มนาคม 2539 พนทประมาณ 167.90 ตารางกโลเมตรหรอ ประมาณ 102,935 ไร ประชากรทงหมด 20,628 คน ชาย 10,304 คน หญง 10,324 คน จ านวนครว 5,236 ครวเรอน ประชากรหนาแนน เฉลย 122 คน / ตร.กม หมบาน 18 หมบานหลก 16 หมบานรอง โรงเรยนสอนภาษาไทย 11 แหง ศนยพฒนาเดกเลก 18 แหง ศนย กศน. 8 แหง โรงเรยนสอนภาษาจน 4 แหง สถานพยาบาลใกลบาน โรงพยาบาลชมชน 1 แหง และ รพ.สต. 3 แหง ขอมลของประชากรเทดไทย

หลกสตรประกาศนยบตรชนสง “การเสรมสรางสงคมสนตสข” รนท 6

ส านกสนตวธและธรรมมาภบาล สถานบนพระปกเกลา

Page 2: Report trip 4รายงานดูงานภาคเหนือ(27 31 ธ.ค.2558)

2

• ประชากร ม 8 กลมชาตพนธ ประกอบดวย อาขา ลาห ลซ ลวะ ไทยใหญ มง จนยนนานและกลมคนไทยพนราบ • ประชากรนบถอศาสนาพทธ ครสต อสลาม และนบถอผบรรพบรษ • สวนใหญประกอบอาชพ เกษตรกรรม เชน ปลกขาว ขาวโพด ชา กาแฟ และผลไมเมองหนาว

กจกรรมวฒนธรรมประจ าปท อบต.สนบสนนงบประมาณ

ปใหมมง ชวงเดอน มกราคม ปใหมลาห ชวงเดอน กมภาพนธ ตรษจน ชวงเดอน กมภาพนธ ปใหมไตย ชวงเดอน ธนวาคม ปใหมอาขา ชวงเดอน ธนวาคม

Page 3: Report trip 4รายงานดูงานภาคเหนือ(27 31 ธ.ค.2558)

3

สภาพทวไปเปนภเขาสงตดชายแดนไทย-พมา ความสงระหวาง 800 – 1200 เมตรจากระดบน าทะเล

เสนทางการทองเทยว

เทอดไทย

Page 4: Report trip 4รายงานดูงานภาคเหนือ(27 31 ธ.ค.2558)

4

เสนทางการทองเทยว

หมบานเทดไทย มโอกาส เพอการพฒนาคณภาพชวต พชเศรษฐกจ อายยน เปนมตรตอสงแวดลอม

แสดงการเกบ ชาอสสม ปลกชาอหลง บานเทอดไทย มรายไดจากการปลกชา 250 ลานบาท/ตอ จากการสง-ออกทงในและตางประเทศ(ไตหวน)

Page 5: Report trip 4รายงานดูงานภาคเหนือ(27 31 ธ.ค.2558)

5

ผลตภณฑจากใบชาทงจากมอและบรรจภณฑเพอจ าหนายขายทงในและนอกประเทศ

อาหารชนเผา และการแปรรปผลตภณฑอาหาร

Page 6: Report trip 4รายงานดูงานภาคเหนือ(27 31 ธ.ค.2558)

6

สถานการณดานการจดการ ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม 1. ระบบน า พฒนาแหลงตนน า และซอมบ ารงระบบน า

2.ศกษาและพฒนาระบบการก าจดขยะชมชนทถกตอง

Page 7: Report trip 4รายงานดูงานภาคเหนือ(27 31 ธ.ค.2558)

7

3.การจดการทดนท ากนและแนวเขตปา เพมความมนคงในการถอครองทดน ผานระเบยบและกตกาชมชน เพมพนทการผลตอาหาร และการเกษตรแนวระดบ วถการผลตอาหารปลอดภย

Page 8: Report trip 4รายงานดูงานภาคเหนือ(27 31 ธ.ค.2558)

8

สายท 2 ศกษาดงานโรงพยาบาลแมฟาหลวง จงหวดเชยงราย

Page 9: Report trip 4รายงานดูงานภาคเหนือ(27 31 ธ.ค.2558)

9

ประชากรประกอบดวยกลมชาตพนธมากกวา 7 ชนเผา

อาณาเขตตดตอ: ทศเหนอ ตดตอกบ รฐฉาน (ประเทศพมา) ทศใต ตดตอกบ อ.แมจน ทศตะวนออก ตดตอกบ อ.แมสาย และ อ.แมจน ทศตะวนตก ตดตอกบ อ.แมอาย จงหวดเชยงใหม และรฐฉาน

เนอท : พนทของอ าเภอแมฟาหลวง ประมาณ 641.404 ตารางกโลเมตร หรอประมาณ 400,887 ไร

อ.แมฟาหลวง

Page 10: Report trip 4รายงานดูงานภาคเหนือ(27 31 ธ.ค.2558)

10

อตราประชากรแยกรายเผา

วสยทศนโรงพยาบาลแมฟาหลวง “เปนโรงพยาบาลชมชนบนพนทสง ทใหบรการสขภาพแบบองครวม สอดคลองกบบรบทพนท เพอใหประชาชนไดรบบรการทด ผใหบรการมความสข”

มง

2%

อน ๆ

1%ไทยใหญ

16%

ลซอ

9%ลาห

18%

อาขา

34%

เยา

3%จนฮอ

17%

อาขา

ลาห

มง

ลซอ

จนฮอ

ไทยใหญ

เยา

อ น ๆ

Page 11: Report trip 4รายงานดูงานภาคเหนือ(27 31 ธ.ค.2558)

11

พนธกจ 1. พฒนาระบบการใหบรการสขภาพแบบองครวม อยางมคณภาพ ไดมาตรฐาน สอดคลองกบบรบทพนท 2. พฒนาระบบบรการเพอใหประชาชนเกดความพงพอใจ 3. พฒนาสมรรถนะ และเสรมสรางคณภาพชวตทดของบคลากร ยทธศาสตรขององคกร ยทธศาสตรท 1 พฒนาระบบบรการสงเสรมสขภาพและปองกนโรคใหมประสทธภาพ ยทธศาสตรท 2 พฒนาคณภาพบรการทางคลนก ยทธศาสตรท 3 สนบสนนการมสวนรวมของภาคประชาชนและภาคเครอขาย ยทธศาสตรท 4 พฒนาระบบบรหารจดการใหมประสทธภาพ ยทธศาสตรท 5 พฒนาศกยภาพบคลากรตามมาตรฐานวชาชพ เขมมง ป 2558 1.บรหารความเสยงอยางเปนระบบทกหนวยงานเพอใหผรบบรการมความปลอดภย 2.พฒนาระบบบรการโรคเรอรง (DM - HT) คานยม “บรการดวยหวใจ ปลอดภยทกยางกาว” ขอมลบคลากร รพ.แมฟาหลวง ขอมลบคลากร รพ.แมฟาหลวง

ล าดบ เจาหนาท จ านวน

1 แพทย 2

2 ทนตแพทย 4

3 เภสชกร 3

4 พยาบาล 26

5 นกเทคนคการแพทย 2

6 นกกายภาพบ าบด 1

7 นกวชาการสาธารณสข 2

8 จพ.สาธารณสข 1

9 จพ.เภสชกรรม 3

10 จพ.เวชสถต 1

Page 12: Report trip 4รายงานดูงานภาคเหนือ(27 31 ธ.ค.2558)

12

11 จพ.ทนตสาธารณสข 0

12 ผช.แพทยแผนไทย 1

13 จนท.อนๆ 71

รวม 117

ปญหาอปสรรค

* การท างานในรปแบบ 1 อ าเภอ 2 เครอขาย

* ศกยภาพในการจดการสขภาพดวยตนเองของประชาชน

* การปรบเปลยน-โยกยาย ของบคลากร

* ขอจ ากดในดานศกยภาพบคลากร (สหวชาชพ+เฉพาะทาง) ดงานวนท 29 ม.ค.2559 จ.เชยงราย สายท 1 พนทชมน าบญเรอง ต าบลบญเรอง อ าเภอเชยงของ จ.เชยงราย

Page 13: Report trip 4รายงานดูงานภาคเหนือ(27 31 ธ.ค.2558)

13

โครงสรางปา ความหลากหลายทางชนดพนธของพช สตว และปรมาณการเกบกกคารบอน ปาชมน าบานบญเรอง หมท 2 ต าบลบญเรอง อ าเภอเชยงของ จงหวดเชยงราย

ปาบญเรอง หมท 2 เปนสวนหนงผนปาชมน าในต าบลบญเรอง โดยมเนอทประมาณ 1,000 ไร จากผนปา 3,021 ไรของทงต าบล ผนปาดงกลาวชมชนไดปกปองพนทปามาตงแตอดตจากการเขามาของนายทนโรงบมยาสบ ปจจบนปาชมน านยงมคณคา ความส าคญตอวถชวตของชมชนเนองจากเปนแหลงพชอาหาร ไมใชสอย สมนไพร และแหลงเพาะพนธสตวน าในชวงน าทวมหลาก ซงจะมสภาพเปนพนทปาชมน า (seasonal wetland) และแกมลงธรรมชาต ซงท าใหพนทมความเปนเอกลกษณทางนเวศวทยาทผสมผสานระหวางระบบนเวศปาไมและระบบนเวศแมน า

ผลจากการศกษาพบวาปาชมชนบญเรองมระบบนเวศยอยทหลากหลาย ทงสงคมพช หรอปาไมทสามารถแบงสงคมพชออกเปน 3 ประเภท กลาวคอ สงคมปาขอยชมแสงเดน (ปาชมน าทนน าทวม) สงคมปาชมน าปนเบญจพรรณมไผ และสงคมพชปาเบญจพรรณ โดยพบวาโครงสรางปามความสมบรณ มตนไมกระจายครบทกชนความโตมความหนาแนนอของตนไมเฉลย 122 ตนตอไร และมความหนาแนนมากกวาเกณฑภายใตนยามปาเสอมโทรม 8 เทา เปนแหลงเกบกกคารบอนทส าคญปจจบนเกบกกคารบอนเหนอดน 17,247 ตน หากปาผนนถกท าลายจะปลดปลอยกาซคารบอนไดออกไซดอยางนอย 79,536 ตน ส าหรบสภาพการทดแทนตามธรรมชาตพบวามการทดแทนลกไม และไมหนมในอตราทสงทอตรา 2,204 และ 835 ตนตอไรตามล าดบ เนองจากพนทปาดงกลาวเปนพนทชมน าเชอมตอกบแมน าจงพบระบบนเวศยอย 8 ประเภท ไดแก ฮอง หวย ดอน วง ญาน หาดทราย หนอง และบวก จากความหลากหลายของสงคมพชและระบบนเวศยอยท าใหพนทปาชมน าบญเรองพบความหลากหลายทางชนดพนธทงพช สตวปา และปลารวมอยางนอย 271 ชนด โดยจ าแนกออกตนไม 60 ชนด สตว 211 ชนด (การศกษาครงนไมรวมแมลง) โดยในกลมสตวทพบมากทสดคอจ านวกนกกวา 90 ชนด รองลงมาคอ ปลา 87 ชนด (ไมรวมปลาตางถน) สตวเลอยคลาน 13 ชนด สตวสะเทนน าสะเทนบก 13 ชนด และเปนสตวเลยงลกดวยนม 6 ชนดโดยพบวาชนดทมความส าคญคอ เสอปลาทอยในสถานภาพใกลสญพนธ นาก สถานภาพใกลถกคกคามตามสถานภาพของ IUCN

รายละเอยดดงตารางท 1 นอกจากนยงพบวาชมชนไดพงพงเกบหาพรรณพชอยางนอย 102 ชนด เปนพชอาหาร 49 ชนด พชสมนไพร 38 ชนด และพชทเปนทงอาหารสมนไพร 15 ชนด (รายละเอยดอยในรายงานฉบบเตม)

Page 14: Report trip 4รายงานดูงานภาคเหนือ(27 31 ธ.ค.2558)

14

ขอย ชมแสง มะเดอ ทองกวาวตนไมทส าคญในพนท

สรปภาพรวมโครงสราง...ปาชมน าบญเรอง...เสอมโทรม?

ชนดตนไม ความหนาแนนของตนไมใหญเฉลย อตราการทดแทนของไมหนม อตราการทดแทนของลกไม

อยางนอย 60 ชนด

122 ตนตอไร 835 ตนตอไร 2,204 ตนตอไร

เปรยบเทยบกบนยาม...ปาเสอมโสม

เกณฑ ความหนาแนนตามนยามปาเสอมโทรม ความหนาแนนของปาบญเรอง

ก 1. ไมหนมทมความสงเกน 2 เมตร

ไมเกน 20 ตนตอไร

63 ตนตอไร มากกวา 3 เทา

ก 2. ตนไมมความโตวดรอบระดบอก (GBH) 50-100 ซ.ม.

ไมเกน 8 ตนตอไร

44 ตนตอไร มากกวา 5.5 เทา

ก 3. ตนไมทมความโตวดรอบระดบอก(GBH)มากกวา 100 ซ.ม.ขนไป

ไมเกน 2 ตนตอไร

17 ตนตอไร มากกวา 8 เทา

รวมทง 3 เกณฑ ไมเกน 16 ตนตอไร 124 ตนตอไร มากกวา 8 เทา

Page 15: Report trip 4รายงานดูงานภาคเหนือ(27 31 ธ.ค.2558)

15

ปรมาณการเกบกกคารบอนเหนอดนของตนไมในปา

โซนท การเกบกกคารบอนตอไร (ตนคารบอน) พนทปา (ไร) คารบอนรวมในโซน (ตนคารบอน)

โซนท 1 ปาขอย วงปลาโอ 25.56 300 7,968

โซนท 2 ตาคาแฝก วงไผ 13.84 400 5,538

โซนท 3 วงออ 12.47 300 3,741

ปรมาณคารบอนเหนอดนในตนไมในพนท 1,000 ไร 17,247

ปรมาณคารบอนในรากจะมประมาณรอยละ 26 ของคารบอนเหนอดน ดงนนจะมคารบอนในราก คดเปน 4,484 ตนคารบอน...รวมคารบอนเหนอดนกบในรากเทากบ 21,731 ตนคารบอน การดดซบคารบอนไดออกไซต และปลอยออกซเจนของปาชมน า หมท 2 เนอท 1,000 ไร

ปรมาณคารบอน (ตนคารบอน) ปรมาณดดซบ CO 2 การปลอย O2

21, 731 79,536 ตน 57,804 ตน

หากปาบญเรองถกท าลายจะปลดปลอยกาซคารบอนไดออกไซตสชนบรรยากาศอยางนอย 79,536 ตน...ยงไมรวมคารบอนจากเศษซากไม ใบไม อนทรยวตถ เถาวลย และไผทมอยในพนท บรรยายสรป ”แนวทางการอนรกษทรพยากรธรรมชาตของเมองเชยงราย” โดยนายอ าเภอเชยงของ ณ หองประชมล าน าโขง โรงพยาบาลสมเดจพระยพราช อ.เชยงของ จ.เชยงราย

Page 16: Report trip 4รายงานดูงานภาคเหนือ(27 31 ธ.ค.2558)

16

ยทธศาสตรการพฒนาเชยงของ "หนงเมองสองแบบ" คอการรวมออกแบบชดภาพอนาคต โดยการทบทวนอดต เทาทนปจจบน ทท าใหทกคนเขาใจรวมกนวา การพฒนาบนพนฐานการเคารพธรรมชาตและศรทธาในความเทาเทยมกนของมนษยคออะไร ทามกลางสถานการณและบรบททางสงคม และวถชวตทเปลยนแปลงไปอยางซบซอน รวดเรว รนแรง มากยงขน ทงนทกคนในสงคมเชยงของตระหนกดวา ไมสามารถกระท าสงตางๆ ตอไปในอนาคตไดเพยงล าพงเพยงคนเดยวหรอองคกรเดยว กลมเดยว กระบวนการนจงเปนกระบวนการท างานรวมกนในระยะยาว ดวยความสรางสรรคอยางตอเนอง เพอกาวพนปญหา และกาวสฝนอนสงสดรวมกนได วสยทศน (Vision) "เชยงของหนงเมองสองแบบ (Green City) : คอเมองประวตศาสตรนเวศวฒนธรรม อนน าไปสการอยดกนดถวนทวตามแนวทางเศรษฐกจพอเพยงยงยน" เปาประสงค (Goal) ๑.การอยดกนดถวนทวอยางสมดลและยงยนคอ เมองสขภาวะดทงสงคม ๒.เศรษฐกจพฒนาเตบโตอยางยงยนและเปนธรรมคอ เมองเศรษฐกจยงยนหรอเศรษฐกจพอเพยง ๓.นเวศทรพยากรธรรมชาตและวฒนธรรมคงความอดมสมบรณ โดยการใชประโยชนอยางยงยนและเปนธรรม พนธกจ (Mission) ๑.รณรงคสงเสรมศกษาและพฒนาทรพยากรธรรมชาต วฒนธรรม การเกษตร สงคม สงแวดลอมและเศรษฐกจ การคา การลงทน อตสาหกรรม วทยาศาสตร เทคโนโลย วสาหกจชมชน สหกรณ กลมเกษตรกร องคกร ชมชนทองถนในอ าเภอเชยงของ บนพนฐานการผลตและการบรโภคทเปนมตรกบสงแวดลอมและสงคมวฒนธรรม ๒.รวมสรางความมนคงในทรพยากรมนษย คณภาพชวต ทรวมสรางใหชมชนทองถน ประชาสงคม องคกรชมชน กลมอาชพตางๆ ทงหมดในเมองเชยงของใหเขมแขง เพอรกษาทนทางสงคมและทนในการสงเสรมศกษาพฒนาใหเปนธรรมและยงยน ๓.รวมสรางความมนคงใหปลอดพนจากภยคกคามตามแนวชายแดนไปพรอมกบการรณรงคสงเสรมธรรมาภบาล การบรหารกจการบานเมองทดบนพนฐานหลกสทธมนษยชน ประเดนยทธศาสตรการพฒนา ประเดนท ๑ นเวศวฒนธรรมกบการทองเทยวอยางเปนธรรมและยงยน กลยทธทส าคญ ในประเดนนคอ การใช "แลนดมารค (Land Mark) หรอทนทางสงคมและวฒนธรรม ประเดนท ๒ นเวศวฒนธรรมเพอสขสวนรวมของหนาหมเพมพน กลยทธทส าคญ ในประเดนนคอ การประกาศเขตและสงเสรม "หนงชมชน หนงการอนรกษ"

Page 17: Report trip 4รายงานดูงานภาคเหนือ(27 31 ธ.ค.2558)

17

ประเดนท ๓ สขภาวะคนและสงคมทด กลยทธทส าคญ ในประเดนนคอ การสรางและบรหาร "ศนยเรยนรทมชวต“ ประเดนท ๔ นเวศเศรษฐการรวมสมย กลยทธทส าคญ ในประเดนนคอ "ผประกอบการธรกจและผประกอบการทางสงคม" พรอม "กองทนทองถน"

เราจะรวมกนผลกดนแผนยทธศาสตรเชยงของ หนงเมองสองแบบ ไปสการปฏบตจรงไดอยางไร? -เวทออกแบบแผนปฏบตการแบบมสวนรวม วนท 30 ม.ค.2559 จงหวดพะเยาและจงหวดล าปาง เวทแลกเปลยนเรยนร “การสรางพนทการสอสารสาธารณะ:พะเยาทวชมชน”

Page 18: Report trip 4รายงานดูงานภาคเหนือ(27 31 ธ.ค.2558)

18

ประวตศาสตรเมองพะเยา พะเยาเปนเมองเกาแกเมองหนงในการแถบลานนาไทยเดมมชอวา ภกามยาว หรอ พะยาว มอายกวา 900 ป โดยพอขนศรจอมธรรม กษตรยแหงราชวงศลวะจกรราชหรญนครเงนยางเมองเชยงสนและเจรญรงเรองสงสด ในสมยพอขนง าเมอง “เมองภกามยาว” หรอพะยาว เคยมเอกราชสมบรณมกษตรยปกครองสบราชสนตวงศมาปรากฎตามต านานเมองพะเยา พ.ศ.1602 พอขนเงน หรอลาวเงน กษตรยผครองนครเงนยางเชยงแสน มพระโอรส 2 พระองค คอขนชนและขนจอมธรรม ขนจอมธรรมมพระโอรส 2 พระองคคอ ขนเจองและขนจอง เมอขนจองธรรมสนพระชนม ขนเจอง โอรสขนครองราชยแทน พะเยามชยมงคล 3 ประการ คอ 1.มแมน าสายตาหรอแมน าอง อยทางใตของเมองและไหลไปทางทศตะวนออกเฉยงเหนอ 2.,มกวานพะเยาหรอหนองเอยงตงอยทางทศตะวนตกของเมอง 3.หวเวยงมดอยจอมทองทบรรจพระธาตจอมทอง เปนสงศกดสทธคบานคเมองพะเยา สมยกรงรตนโกสนทร พยาว เปลยนชอเปน พะเยา และรวมอยกบจงหวดเชยงรายจนในป พ.ศ.2520 จงไดรบการจดตงขนเปนจงหวดพะเยา เมอวนท 28 สงหาคม 2520 ความเปนมา จงหวดพะเยา มประวตศาสตรและวฒนธรรมยาวนานกวา 900ปปรากฏหลกฐานดาน โบราณคดและเอกสารบนทกมากมายโดยเฉพาะจากการศกษาคนควาและรวบรวมอยางตอ เนองของพระอบาลคณปมาจารย (ปวง ธมมปญโญ) วดศรโคมคาซงไดสะทอนใหเหนถงความ รงเรองทเปนอตลกษณทางวฒนธรรมของเมองพะเยาอยางชดแจงพระอบาลคณปมาจารย (ปวง ธมมปญโญ) วดศรโคมคาถอเปนปราชญทองถนตนแบบ ของเมองพะเยา ททางานดานการศกษาขอมลทองถนมผลงานเขยน บนทก รวบรวมหลกฐาน ไวอยางเปนระบบและมากทสด ดงจะเหนไดจากการจดพมพหนงสอเปนเลมและจดสรางหอ วฒนธรรมนทศน กอคณคาและยงประโยชนอเนกอนนตตอคนรนหลงไดเชอมตอรากเหงาทาง ประวตศาสตรและวฒนธรรมของตนเองอยางเขาใจและมจตสานกในการอนรกษและพฒนา ทองถนเปนอยางมาก อยางไรกตามการรวบรวมขอมลและองคความรทองถนของจงหวดพะเยายงมความ จาเปนทจะตองรวบรวมศกษาคนควาและวจย ใหมความตอเนองและสามารถนามาปรบใช กบการพฒนาทองถนตอไป ทผานมายงไมมบคคล สถาบนการศกษาหนวยงานหรอองคกรใด ท าหนาทในดานในอยางจรงจง นอกจากนยงคนพบวามงานวจย เอกสารความร ทองถน ขอมล ภาพถาย ภาพเคลอนไหว เสยงอกจานวนมากทผลตจากบคคลภายนอก แตยงไมมการเกบ รวบรวมไวเปนเปนระบบดวยเหตน ในป 2552 ตวแทนนกวชาการนกพฒนา นกธรกจสอมวลชน คณะสงฆ และศษยานศษยจงปรกษาหารอกนวาทาอยางไรจะสามารถตอยอดความคด และงานของพระ อบาลคณปมาจารย (ปวง ธมมปญโญ) วดศรโคมคา ในดานทเกยวกบการเกบรวบรวมขอมล การ ศกษาคนควาและวจยองคความรทองถนของจงหวดพะเยาใหเกดขนและมความตอเนอง พรอมทงเผยแพรองคความร และน าไปใชประโยชนดานการพฒนาทองถนตอไป ในโอกาสทพระอบาลคณปมาจารย (ปวง ธมมปญโญ) วดศรโคมคา ไดรบพระราชทาน สมณศกดเปนพระราชาคณะรองสมเดจพระราชาคณะชนหรญบฎ และดษฎบณฑตจากสถาบน การศกษาหลายแหง และเพอเปนการสบทอดแนวคดแนวทางในการสรางองคความรแกทองถน ทางคณะผกอตงเบองตน จงไดตง “สถาบนปวงผญาพยาว” ขน เปาหมาย การจดระบบองคความรและเครอขายพฒนาทองถนโดยการเกบรวบรวมขอมลศกษาคนควาและวจยองคความรทองถน

Page 19: Report trip 4รายงานดูงานภาคเหนือ(27 31 ธ.ค.2558)

19

เผยแพร สอสารองคความรทองถนสสาธารณะ และน าองค ความรน าไปใชประโยชนในการสรางการเรยนรและพฒนาทองถนเมองพะเยาและลมน าอง-โขงยทธศาสตรการท างาน ระดบพนทโดยการสรางการเรยนรการพฒนาศกยภาพการใหการศกษา การถอดองค ความรรวมกบชมชน และองคกรชมชนเพอใหชมชนเกดการเรยนรและน าองคความรทองถน มาใชการพฒนาทมความเหมาะสมและสอดคลองกบทองถน ระดบพนทสาธารณะโดยการสรางใหเกดเวทการแลกเปลยนรปแบบตางๆในประเดน ตางๆกบองคกรและเครอขายตางๆในจงหวดพะเยาและลมน าองโขงเพอใหสงคมเกดการ เรยนร และเขามามสวนรวมในการพฒนาตลอดจนผลกดนใหเกดการเปลยนแปลงในระดบ นโยบายทองถน และนโยบายสาธารณะ ระดบนโยบายโดยการรวบรวม ตดตาม และใหขอเสนอแนวทางการพฒนาทองถน พะเยา และลมนองโขงทมความสอดคลองกบความตองการและปญหาของทองถนอยางแทจรง แผนการด าเนนงาน•แผนงานดานศนยขอมลความรทองถน •แผนงานดานการวจยทองถน•แผนงานดานการมสวนรวมประเดนสาธารณะ•แผนงานดานสอสารสาธารณะ แนวทางการท างานสอสาร

1.ศนยขอมลทองถนรวบรวมงานวจย หนงสอ เอกสาร รปภาพ ภาพเคลอนไหว เสยมลตมเดยทเกยวของกบจงหวดพะเยา และลมน าอง-โขงจดท าใหเปนระบบทงเกาและใหมพรอมเปดใหบรการคนควาได

2.วจยและพฒนาองคความรทองถนทเกยวของกบจงหวดพะเยและลมน าอง-โขงเพอ น าไปสการก าหนด นโยบายและเปนทางออกส าหรบการแกปญหาในประเดนตางๆของทองถน

3.งานสอสารสาธารณะผลตสอ รณรงค เผยแพรองคความรทองถนใหงายตอการเขา ถงในกลมประชาชนและผสนใจตลอดจนเชอมตอเครอขายสอตางๆทงสอหนงสอพมพวทยโทรทศนเวบไซตและสอทางเลอกอนๆ เพอน าไปเผยแพรไดอยางงายและถกตอง

4.เวทสาธารณะ โดยการจดเสวนาทองถน นทรรศการองคความรเกยวกบทองถนเพอ ใหเกดการมสวนรวมในแลกเปลยนเรยนรชดประสบการณดานการพฒนาทองถนรวมกน

5.งานเชดชผญาพยาว (คนเดน) โดยการสนบสนนและสงเสรมบคคลองคกรเครอขาย ประชาชนนกวชาการทท างานวจยและคนควาองคความรในทองถนในรปแบบทเปนวชาการ และไมเปนวชาการกไดโดยใหการสนบสนนทงดานเงนทนจดพมพรปเลมหรออนๆตลอด จนมอบรางวล“ปวงพญาพยาว”อาทผญาเมอง (ขาราชการ/ผน าองคกรทองถน) ผญาบาน (ปราชญชาวบาน) ผญาละออน (เยาวชน/คนรนใหมทมผลงานดานวจย/เขยนหนงสอ)ผญาแก(ผสงอายทมคณคาในชมชน)ผญาแมญง(ผหญงทมบทบาทในงานพฒนา)เปนตน

6.งานประสานความรวมมอกบหนวยงาน องคกรทงภาครฐ เอกชน ภาคประชาสงคม เพอขบเคลอนการพฒนาทองถนพะเยา

7.งานจตอาสา/อาสาสมครโดยเปดโอกาสใหคนทกรนทกวยทมหวใจอาสามาพฒนา ทองถนพะเยารวมกบสถาบนฯในรปแบบตางๆ ตามความสนใจ โดยใชความสามารถทกษะของ ตนเองทมอยมาท าใหเกดประโยชนแกทองถนและประสานงานเครอขาย จงหวดพะเยา มประชากร 484,454 คน รายไดเฉลย 10.30 บาท/คน/ป ทว 136,274 เครอง 96% ครวเรอน และมเฉลยคารบชมเครองละ 36.69 บาท / ป

Page 20: Report trip 4รายงานดูงานภาคเหนือ(27 31 ธ.ค.2558)

20

ดงานการไฟฟาฝายผลตเหมองแมเมาะ อ.แมเมาะ จ.ล าปาง

ป 2535 ปญหาในอดตมการปลอยสารพษท าใหหมบานใกลๆ เคยงไดรผลกระทบจาก การไฟฟาฝายผลตแมเมาะ และผใหญไมยอมรบความผดพลาดจากการปลอยสารพษ ปจจบนตองรกษาสภาพแวดลอมไมใหเกดขนกบประชาชนบรเวณรอบและใกลเคยงกบโรงไฟฟาฝายผลดแมเมาะ ไดรบบทเรยนและแกไขปญหา การไฟฟาฝายผลตแมเมาะตองท าแผนพฒนา ปองกนแตแรกไมใชเกดปญหาจากมลพษแลวถงมาแกไขและจะตองใหประชาชนรอบๆรวมกนปองกน ตองใชศลปะมากกวาศาสตร หากมการชมนมประทวงจากผลกระทบ สวนใหญแกนน าจะไดรบผลประโยชนมากกวาประชาชนทไดรบความเสยหาย ดงน นการไฟฟาฝายลตแมเมาะตองประชาสมพนธและการพฒนาแกไขโดยค านงถงสาธารณะมากกวาผลประโยชนของการไฟฟาฝายผลต

Page 21: Report trip 4รายงานดูงานภาคเหนือ(27 31 ธ.ค.2558)

21

บรรณานกรม เอกสารแผนพบ

เอกสารแผนพบ,โครงการชาตพนธอาสาเพอการพฒนาชมชนและสงแวดลอม,มลนธพฒนาชมชนและเขตภเขา (พชภ.),จ านวน1,000 เลม,25 ม.ย.2557,วนดาการพมพ เชยงของ หนงเมองสองแบบ (กรยซต Green City) ,แผนยทธศาสตรการพฒนาเมองเชยงของอยางมดลภาพและย งยน,ฉบบท 1 :หนงเมองสองแบบ พ.ศ.2558-2562 รจกพนธปลา แมน าโขง พรมแดนไทย-ลาว ตอนบน,งานวจยจาวบาน เชยงของ-เวยงแกน,สถาบนองคความรทองถนโฮงเฮยนแมน าโขง,วนดาการพมพ พะเยา,กอบค าการพมพ