OKUL TEMELL İ MESLEKİ GELİŞİM...

© Millî Eğitim Bakanlõğõ Okul Temelli Mesleki Gelişim Kõlavuzu (Bakõnõz http://oyegm.meb.gov.tr/yet ) i

MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI

ÖĞRETMEN YETİŞTİRME VE EĞİTİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

OKUL TEMELLİ MESLEKİ GELİŞİM

KILAVUZU

Ankara, 2007

© Millî Eğitim Bakanlõğõ Okul Temelli Mesleki Gelişim Kõlavuzu (Bakõnõz http://oyegm.meb.gov.tr/yet ) ii

OKUL TEMELLİ MESLEKİ GELİŞİM KILAVUZU

©Copyright 2007, MEB

Bu yayõn Temel Eğitime Destek Programõnõn Öğretmen Eğitimi Bileşeni kapsamõnda 2006-2007 tarihleri arasõnda 6 pilot ilde yer alan 311 okulda pilotlanmak üzere ÖĞRETMEN YETİŞTİRME VE EĞİTİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ tarafõndan hazõrlamõş olup basõm, yayõm haklarõ Millî Eğitim Bakanlõğõ, Öğretmen Yetiştirme ve Eğitimi Genel Müdürlüğü�ne aittir. Anõlan kurumun izni alõnmadan kitabõn tümü ya da bölümleri kapak tasarõmõ mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik, kayõt ya da başka yöntemlerle çoğaltõlamaz, basõlamaz, dağõtõlamaz, satõlamaz.

Baskõ Anõl Matbaacõlõk (0312) 229 37 41

© Millî Eğitim Bakanlõğõ Okul Temelli Mesleki Gelişim Kõlavuzu (Bakõnõz http://oyegm.meb.gov.tr/yet ) iii

ÖNSÖZ

Bilim ve teknoloji alanlarõndaki gelişmeler, eğitime ilişkin anlayõş, yaklaşõm ve uygulamalar başta olmak üzere hayatõn her alanõnõ etkilemektedir. Günümüzde idrak edilen hõzlõ gelişim ve değişimin Türk Millî Eğitim Sisteminin, genel amaç ve temel ilkeleri doğrultusunda anlamlandõrõlmasõ ve eğitim anlayõşõna, yaklaşõmõna ve uygulamalarõna bütüncül bir strateji kapsamõnda yansõtõlmasõ gerekmektedir.

Son yõllarda, Millî Eğitim Bakanlõğõ tarafõndan yürütülen, öğretim programlarõnõn ve öğretmen yeterliklerinin geliştirilmesi gibi projelerde değişim ve gelişimin yansõmalarõ görülmektedir.

Öğretmen Yetiştirme ve Eğitimi Genel Müdürlüğü tarafõndan, birçok millî ve milletlerarasõ uzman ve öğretmenler başta olmak üzere eğitim sürecinin diğer paydaşlarõnõn katõlõmõyla hazõrlanan öğretmen yeterlikleri, Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterlikleri ve Özel Alan Yeterlikleri olmak üzere iki başlõk altõnda çalõşõlmõştõr. Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterlikleri, paydaş görüşleri ve mevcut durum araştõrmalarõ ile alanda test edilerek yürürlüğe girmiştir. Temel eğitim kademesinde 17 branşõ içeren özel alan yeterlikleri ile ilgili çalõşmalar ise devam etmektedir.

Yeterlikler; öğretmen yetiştirme politikalarõnõn belirlenmesi, öğretmen yetiştiren yüksek öğretim kurumlarõnõn öğretim programlarõnõn geliştirilmesi, öğretmenlerin seçimi, hizmet içi eğitimi, performanslarõnõn değerlendirilip yönetilmesi, kariyer gelişimi ve okul temelli mesleki gelişim süreçlerinde kullanõlacaktõr. Aynõ zamanda bu alanlarda gerçekleştirilecek dönüşümlerin bütüncül bir yaklaşõmla uygulanmasõnda ilgili tüm birimler arasõnda geliştirilecek işbirliğinde temel alõnacak bir belgedir.

Yeterliklerle, öğretim programlarõnõ amacõna göre uygulayabilen, öğretme-öğrenme sürecinde yeni yaklaşõm ve kuramlara yer veren, yansõtõcõ bir yaklaşõmla yöntem ve materyallerini öğrenen, ihtiyacõ doğrultusunda çeşitlendirebilen, öğrencileriyle etkin iletişim kurma ve meslektaşlarõyla işbirliği yapma becerilerine sahip öğretmen modeli tanõmlanmaktadõr.

Öğretmenlerin, öğrenci ihtiyaçlarõ doğrultusunda mesleki yeterliklerini geliştirmek amacõyla kendi gelişim modelini kendisinin oluşturmasõna imkan sağlayan, mesleki gelişim anlayõşõ ve bu anlayõş kapsamõnda kullanõlacak araç, yöntem ve süreci içeren Okul Temelli Mesleki Gelişim Kõlavuzu hazõrlanmõştõr.

Kõlavuz, altõ pilot ildeki yetmiş dört okulda uygulanmõştõr. Uygulama sürecinde ve yapõlan çalõştaylarda bu okullardaki müdür ve öğretmenlerin, il çalõşma ekiplerinin, millî ve milletlerarasõ uzmanlarõn görüş ve önerileri alõnarak kõlavuz güncellenmiştir.

Okul Temelli Mesleki Gelişim Kõlavuzu, öğretmenlerin kendilerinin, öğrencilerinin ve okulun gelişiminden sorumlu olacaklarõ yeni bir öğrenme kültürü oluşturmalarõnõ desteklemektedir. Bu kõlavuzun hazõrlanmasõnda emeği geçen herkese teşekkür eder, öğretmenlerimize ve öğrencilerimize yararlõ olmasõnõ dilerim.

© Millî Eğitim Bakanlõğõ Okul Temelli Mesleki Gelişim Kõlavuzu (Bakõnõz http://oyegm.meb.gov.tr/yet ) iv

SUNU

Değişimi ve gelişimi etkin biçimde yönetmek ve yönlendirmek, en başta yaşam boyu öğrenme ilkesini benimsemiş, kendi gelişimi başta olmak üzere öğrencilerinin, meslektaşlarõnõn, okulunun ve dolaylõ olarak içinde yaşadõğõ toplumun gelişiminden kendini sorumlu hisseden öğretmenlerce gerçekleştirilecektir.

Millî Eğitim Bakanlõğõ�nõn sürdürmekte olduğu eğitim reformu kapsamõnda Öğretmen Yetiştirme ve Eğitimi Genel

Müdürlüğü, bu reformu destekleyici çalõşmalar yürütmektedir. Bu çalõşmalarõn en başõnda, Bakan Onayõ ile yürürlüğe giren ve 2590 sayõlõ Tebliğler Dergisi�nde yayõmlanan Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterlikleri yer almaktadõr. Ayrõca Özel Alan Yeterlikleriyle ilgili çalõşmalar devam etmektedir.

Öğretmenlerin yeterliklerini geliştirmek için hazõrlanan Okul Temelli Mesleki Gelişim Kõlavuzu �OTMG�, problem çözmede eleştirel bakõş açõsõna sahip, ekip çalõşmasõ yapabilen bireylerin yetiştirilmesine katkõ sağlayacaktõr. Kõlavuz, öğretmenlerin mesleki yeterliklerini sorgulama, gelişime açõk yönlerini belirleme, öğrenen ihtiyacõnõ karşõlamaya yönelik mesleki gelişimlerini planlama, uygulama ve çalõşmalarõnõ okul müdürü ve meslektaşlarõyla birlikte izleme süreçlerinde öğretmenlere en temel desteği sunacaktõr.

Öğretmenin mesleki yeterlikleri kapsamõnda �Şu an neredeyim?�, �Neleri bilmem gerekiyor?� ve �Gelişimim için neler yapabilirim?� sorularõna cevap bulmasõnda kaynak niteliği taşõyan ve öğrenen öğretmen modelini yansõtan OTMG Kõlavuzu, dört bölümden oluşmaktadõr. Bu bölümlerde Kõlavuzun genel çerçevesi, önemi, bireysel mesleki gelişim planlama aşamalarõ, örnek etkinlikler ve formlar yer almaktadõr.

OTMG Kõlavuzunun, öğretmenlerin genel yeterlik alanlarõnda tanõmlanan bilgi, beceri ve tutumlarõnõ bilimsel araştõrma yöntem ve tekniklerini işe koşarak geliştirmesi sürecine destek vermesinin yanõ sõra; araştõrmacõ yönüyle öğrencilerine model olan, deneyimlerini paylaşarak güvenli, demokratik ve kararlõ bir okul ortamõnõn oluşumunda liderlik edecek öğretmenlere rehberlik etmesi beklenmektedir.

OTMG Kõlavuzu, altõ pilot ildeki yetmiş dört okulda uygulanmõştõr. Uygulama sürecinde yapõlan izleme çalõşmalarõndan yola çõkarak, bu okullardaki müdür ve öğretmenlerin, il çalõşma ekiplerinin, ulusal ve uluslararasõ uzmanlarõn görüş ve önerileri alõnarak kõlavuz yeniden güncellenmiştir. Uygulamaya katõlan 1470 öğretmenin deneyim ve görüşlerini yansõtan kõlavuz, eğitim öğretim uygulamalarõnda öğretmenlerimize farklõ bakõş açõlarõ sunmasõ bakõmõndan önemli bir çalõşmadõr.

Kõlavuzun hazõrlanmasõ ve güncellenmesi süreçlerine yoğun ve titiz çalõşmalarõyla katkõ sağlayan tüm meslektaşlarõma teşekkür eder, mesleki gelişimine zaman ve kaynak ayõrõp, materyal geliştirerek kendisinin, öğrencisinin ve okulunun gelişiminden sorumlu olma bilincini gösteren tüm öğretmenlerimize başarõlar dilerim.

© Millî Eğitim Bakanlõğõ Okul Temelli Mesleki Gelişim Kõlavuzu (Bakõnõz http://oyegm.meb.gov.tr/yet ) v

İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ..................................................................................................................................... iii SUNU ........................................................................................................................................ iv İÇİNDEKİLER ........................................................................................................................ v I.BÖLÜM .................................................................................................................................. 1 Kõlavuzun Amacõ ....................................................................................................................... 2 OTMG Kõlavuzunu Nasõl Kullanmalõyõz? ................................................................................. 2 II. BÖLÜM ............................................................................................................................... 3 Okul Temelli Mesleki Gelişim (OTMG) Nedir? ....................................................................... 4 Yeni Öğretim Programõ ve OTMG ............................................................................................ 6

a) Yapõlandõrmacõ Öğrenme Kuramõ...................................................................................... 6 b) Öğrenci Merkezli Öğrenme ............................................................................................... 6

Öğretmen Yeterlikleri ................................................................................................................ 7 OTMG�nin Çerçevesi................................................................................................................. 8 OTMG Okul İçin Neden Önemlidir? ......................................................................................... 9 OTMG Okul Gelişimini Nasõl Destekler? ................................................................................. 9 OTMG Öğretmenler İçin Neden Önemlidir?........................................................................... 11 OTMG Öğretmen Uygulamalarõnõ Nasõl Destekler? ............................................................... 11 OTMG Öğrenciler İçin Neden Önemlidir? .............................................................................. 12 OTMG Öğrencileri Nasõl Destekler? ....................................................................................... 13 OTMG Veliler için Neden Önemlidir? .................................................................................... 14 III.BÖLÜM ............................................................................................................................. 15 Okul Temelli Mesleki Gelişimi Planlama Süreci..................................................................... 17

a) OTMG Sürecinde Okul Müdürünün Sorumluluklarõ ....................................................... 18 b) OTMG Sürecinde Öğretmenlerin Sorumluluklarõ ........................................................... 19 c) OTMG Koordinatörünün Sorumluluklarõ ........................................................................ 19 d) Zümre Başkanlarõnõn Sorumluluklarõ .............................................................................. 20

Bireysel Mesleki Gelişimi Planlama Süreci............................................................................. 21 1. Aşama: İhtiyaçlarõ Belirleme ........................................................................................... 22 2. Aşama: Öncelikleri Belirleme.......................................................................................... 26 3. Aşama: Ulaşõlacak Hedefin Belirlenmesi ........................................................................ 28 4. Aşama: Hedefe Ulaşmada İzlenecek Yolun Belirlenmesi (Mesleki Gelişimde Strateji Geliştirme)............................................................................................................................ 30

Bireysel Mesleki Gelişim Planõnõn Hazõrlanmasõ ............................................................ 36 Mesleki Gelişim için Gerekli Etkinlikler ve Kodlama Sistemi........................................ 40

5. Aşama: İzleme ve Değerlendirme .................................................................................... 43 Okul Temelli Mesleki Gelişim Planõnõn Hazõrlanmasõ .................................................... 50 Birleştirilmiş Sõnõf Öğretmenleri İçin Uygulama ve İzleme ............................................ 52

IV.BÖLÜM ............................................................................................................................. 53 A. Kişisel ve Mesleki Değerler-Mesleki Gelişim .................................................................... 56

Etkinlik 1: Çantamdan Ne Çõktõ? ......................................................................................... 58 Etkinlik 2: Dinleme Takõmlarõ ............................................................................................. 59

B. Öğrenciyi Tanõma................................................................................................................ 63 Etkinlik 1: Konuşan Çember ................................................................................................ 65 Etkinlik 2: Tren Gelir Hoş Gelir .......................................................................................... 67

C. Öğretme ve Öğrenme Süreci ............................................................................................... 71 Etkinlik 1: Etkili öğretme-öğrenme süreci ........................................................................... 73

© Millî Eğitim Bakanlõğõ Okul Temelli Mesleki Gelişim Kõlavuzu (Bakõnõz http://oyegm.meb.gov.tr/yet ) vi

Etkinlik 2: Sõnõf Anayasasõ................................................................................................... 75 Etkinlik 3: Bir Günde Devri Alem ....................................................................................... 77

D. Öğrenmeyi, Gelişimi İzleme ve Değerlendirme ................................................................. 81 Etkinlik 1: Matematik ve �................................................................................................. 83 Etkinlik 2: Ben de Varõm ..................................................................................................... 85 Etkinlik 3: Proje çalõşmasõ- Hayvanlar Alemi...................................................................... 87

E. Okul, Aile ve Toplum İlişkileri ........................................................................................... 92 Etkinlik 1: Gökkuşağõ.......................................................................................................... 94 Etkinlik 2: Limit-Sizsiniz ..................................................................................................... 95 Etkinlik 3: Uzak ve Yakõn.................................................................................................... 96

F. Program ve İçerik Bilgisi ................................................................................................... 100 Etkinlik 1: Nereden Başlamalõyõm? ................................................................................... 102 Etkinlik 2: Biz Geleceğimizi Böyle Kazandõk!.................................................................. 106

EKLER.................................................................................................................................. 109 Çalõşma Kağõtlarõ................................................................................................................ 110 Görüşme Formlarõ .............................................................................................................. 117 Öz Değerlendirme Formu.................................................................................................. 120 Öğrenci Anketleri ............................................................................................................... 132 Alternatif Araçlar ............................................................................................................... 135 Veri Toplama Araçlarõ ....................................................................................................... 138

© Millî Eğitim Bakanlõğõ Okul Temelli Mesleki Gelişim Kõlavuzu (Bakõnõz http://oyegm.meb.gov.tr/yet ) 1

! Kõlavuzun Amacõ ! Kõlavuzu Nasõl

Kullanmalõyõz?

I.BÖLÜM


Kõlavuzun Amacõ Bu kõlavuz, okullarõnda eğitim ve öğretimin kalitesini Okul Temelli Mesleki Gelişim

(OTMG) uygulamasõ ile artõrmayõ amaçlayan öğretmenlerin gelişimine yönelik öğrenme fõrsatlarõ sunmaktadõr. Bu çalõşmalar, mesleki açõdan ihtiyaç duyulan alanlarda gelişimin sağlanmasõnda yol gösterici olurken, öğrencilerin öğretim sürecinde daha etkin ve katõlõmcõ olmasõnõ ve okul-öğretmen-veli işbirliğinin etkili olarak kurulmasõnõ sağlayacaktõr.

Kõlavuzda, öğrencilerin öğrenme ihtiyaçlarõnõ karşõlamak, öğretmenlerin mesleki yeterliklerini geliştirmek ve öğretmenlerin mesleki gelişimini okul ortamõnda yakõn çevre olanaklarõ ile sağlamak için bir yol haritasõ sunulmaktadõr. Buna göre, öğretmene gelişim hedeflerini önceliklendirme, bireysel mesleki gelişim planõ hazõrlama ve başarõ göstergelerini belirleyerek gelişimi düzenli olarak izlemede yardõmcõ olunmaktadõr.

Kõlavuz, tüm öğretmenlerin okuyup, önerilen etkinlikleri kendi mesleki gelişim ihtiyaçlarõna göre seçerek yapabilecekleri şekilde hazõrlanmõştõr. Bu kõlavuz sadece öğretmen gelişimi için değil, okullarõn gelişim çalõşmalarõ ile öğretmenlerin bireysel mesleki gelişimlerinin bütünleştirilmesine de yardõmcõ bir araçtõr.

OTMG Kõlavuzunu Nasõl Kullanmalõyõz?

Kõlavuz dört bölümden oluşmaktadõr.

Bölüm 1 � Okul Temelli Meslek Gelişim Kõlavuzu�nun genel çerçevesini anlamak için bu bölümü okuyunuz.

Bölüm 2 � OTMG�nin ne anlama geldiğini, okul, öğretmen, öğrenci ve veli açõsõndan önemini anlamak için bu bölümü okuyunuz. Bu bölümün sonunda, mesleki gelişim ihtiyaçlarõnõz ile öğretmen yeterlikleri arasõnda bir ilişki kurabileceksiniz (2590 sayõlõ Tebliğler Dergisi�nde yayõmlanan Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterlikleri veya Ek 3�te verilen MEB Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterlikleri Öz Değerlendirme Formu�na bakõnõz).

Bölüm 3 � Öğrenme ihtiyacõna göre belirlenen mesleki gelişimi planlama basamaklarõnõ, araçlarõnõ ve uygulama örneklerini görmek için bu bölümü okuyunuz. Bu bölümün sonunda bireysel mesleki gelişim planõnõzõ hazõrlayarak, belirlediğiniz etkinlikleri nasõl, ne zaman ve nerede (sõnõfõnõzda, okulunuzda ve çevrenizde) kullanacağõnõza karar verebileceksiniz.

Bölüm 4 � Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterlikleri kapsamõnda kendi etkinliklerinizi geliştirmede yararlanmanõz için önerilen etkinlikleri ve formlarõ bu bölümde inceleyebilirsiniz.

Kõlavuz, OTMG çalõşmalarõ sonucu elde edilecek veriler ve deneyimler õşõğõnda sürekli olarak güncellenecektir.

OTMG ile ilgili daha fazla bilgi ve kaynağa Öğretmen Yetiştirme ve Eğitimi Genel Müdürlüğünün web sayfasõndan (http://oyegm.meb.gov.tr) ulaşabilirsiniz.


! Okul Temelli Mesleki Gelişim Nedir? ! Yeni Öğretim Programõ

ve OTMG ! Öğretmen Yeterlikleri ! OTMG�nin Çerçevesi ! OTMG Okul İçin Neden

Önemlidir? ! OTMG Okul Gelişimini

Nasõl Destekler? ! OTMG Öğretmenler İçin

Neden Önemlidir? ! OTMG Öğretmen

Uygulamalarõnõ Nasõl Destekler? ! OTMG Öğrenciler İçin

Neden Önemlidir? ! OTMG Öğrencileri Nasõl

Destekler? ! OTMG Veliler İçin

Neden Önemlidir?

II. BÖLÜM


Okul-Temelli Mesleki Gelişim (OTMG) Nedir?

Mesleki gelişim, okul içinde ve dõşõnda öğretmenlerin mesleki bilgilerinin, becerilerinin,

değerlerinin ve tutumlarõnõn gelişimini destekleyen, etkili öğrenme ve öğretme ortamlarõ

oluşturmada öğretmene destek sağlayan süreçleri içerir. Okul Temelli Mesleki Gelişim ile;

• Öğrencinin öğrenme ihtiyaçlarõ temelinde ve okul gelişim hedefleri doğrultusunda

öğretmenin mesleki gelişimini planlamasõ,

• Öğretmenlerin okuldaki çalõşmalarõ ile mesleki gelişimlerinin bağlantõlõ hale

getirilmesi,

• Okuldaki insan ve materyal kaynaklarõnõn etkili kullanõmõnõn sağlanmasõ için daha

fazla olanak yaratõlmasõ bağlamõnda öğretmenlerin mesleki gelişim ihtiyaçlarõnõn

okul ortamõnda karşõlanmasõ,

• Öğrenciler için öğretim ve öğrenim kalitesinin artõrõlmasõ,

• Öğretmenlerin kendi gelişimleri için daha fazla sorumluluk almalarõ ve öz

değerlendirmelerini yaparak eksik gördükleri yönleri ya da geliştirmek istedikleri

yeterlik alanlarõ ile ilgili bireysel veya grup çalõşmasõ halinde bireysel mesleki

gelişim planõ hazõrlamasõ ve uygulamasõ,

• Öğretmenlerin deneyimlerini paylaşmalarõ ve daha az deneyimli meslektaşlarõnõ

desteklemeye özendirilmesi,

• Öğretmenlerin öğretme-öğrenme stratejileri ile ilgili yeni yaklaşõm ve bilgiler

konusunda daha bilinçli duruma gelmeleri, meslektaşlarõnõn yardõm ve desteği ile

bu yaklaşõm ve stratejileri kendi uygulamalarõna yansõtmalarõ,

• Okullarõn gelişim planlarõ doğrultusunda öğretmenlerin deneyim ve uzmanlõğõndan

anõnda yararlanmalarõ,

• Okul çalõşma kültürü ve değerler sisteminin gelişimine bağlõ olarak okulun çevre

ile bütünleşmesi ve çevre olanaklarõnõn okul sorunlarõnõn çözümünde daha fazla işe

koşulmasõ

amaçlarõnõn gerçekleştirilmesi beklenmektedir.


Okul Temelli Mesleki Gelişim uygulamalarõ, aşağõdaki konularla yakõndan ilişkilidir:

• Öğretmenlerin mesleki yaşamlarõnõn tüm aşamalarõna yansõyan öğretmen yeterlikleri,

• Okul Gelişim Planõnda tanõmlanmõş okulun öncelikleri,

• Öğretmenin iş başõnda hizmet içi eğitimi

Bunun yanõ sõra, okulda farklõ etkinliklerle bireysel mesleki eylem planlarõ yapan öğretmenlerin;

• Mesleki bilgi ve anlayõşa,

• Mesleki beceri ve yetkinliklere,

• Mesleki değer ve kişisel sorumluluklara

sahip olmalarõ beklenir.

Etkin öğretmen özellikleri, genel yeterlikler doğrultusunda öğretmenin kendisini geliştirmesine bağlõ olarak ortaya çõkar. Okulda gerçekleştirilen etkili mesleki öğrenme ve mesleki gelişim çalõşmalarõ, öğretmen yeterliklerinde tanõmlanan ilkelere dayalõ ve okulun gelişim yönetiminin önemli bir parçasõ olduğunda tam olarak amacõna ulaşõr.

OTMG çalõşmalarõnda yapõlan uygulamalar, öğrencilerin öğrenmelerini geliştirme ile doğrudan ilişkili olmalõ ve uygulamanõn odağõnda alan bilgisi, öğretim bilgi ve becerisi ile öğrenciler hakkõnda bilgiler yer almalõdõr. Mesleki gelişim, öğretmenin okul düzeyinde öğrenme ihtiyaçlarõnõ karşõladõğõ, teorinin kendi geliştirdiği modelle uygulamaya dönüştürüldüğü bir alandõr. Bu nedenle, öğrendiği mesleki bilgileri okuldaki uygulamalarõna yansõtmalarõ için öğretmenlere yeterince fõrsat tanõnmalõdõr. OTMG ile öğretmenlere aşağõda belirtilen konularõ gerçekleştirebilmeleri için fõrsat verilmektedir.

• Öz-değerlendirme yapabilmeleri ve öğrenmeyi

yapõlandõrabilmeleri için zaman ayõrma • Mesleki gelişim planõ yapmasõ ve öğrenmenin

değerlendirilmesi gibi uygulamalarla öğrenme fõrsatlarõ oluşturma

• Kendisinin ve meslektaşlarõnõn öğrenme ve gelişim ihtiyaçlarõnõ tespit edebilme becerisini geliştirme

• Bireysel öğrenme ve gelişim planõ geliştirme • Öz-değerlendirme, gözlem ve meslektaş değerlendirme

becerileri geliştirme • Rehberlik becerileri ile mesleki tartõşma ve geri dönüt

verebilme becerilerini geliştirme • Uzun dönemli kariyer gelişim hedefleri planlama


Okul Temelli Mesleki Gelişim çalõşmalarõ sürecine öğrenci başarõsõnõn iyileşmesinde rol

oynayan tüm paydaşlarõn (okul yöneticileri, öğretmenler ve veliler) dâhil edilmesi yararlõ

olacaktõr. İyi bir mesleki gelişim aynõ zamanda okullarõmõzda mesleki öğrenme

topluluklarõnõn oluşmasõna da yol açacaktõr.

Yeni Öğretim Programõ ve Okul Temelli Mesleki Gelişim

Yeni öğretim programõ; öğrencinin ne bilmesi gerektiğinden çok nasõl öğrendiği ile

ilgilenen yapõlandõrmacõ öğrenme kuramõnõ temel alan, dolayõsõyla yol gösterici, rehber, ortam

hazõrlayõcõ, düzenleyici ve güdüleyici nitelikteki öğretmeni ve öğrenciyi merkeze alan ve

etkin (aktif) öğrenme odaklõ bir programdõr.

a) Yapõlandõrmacõ Öğrenme Kuramõ

Yapõlandõrmacõ yaklaşõma göre, öğrenciler önceki bilgileriyle yeni bilgileri arasõnda

bağlantõ kurarak etkin yapõlandõrma ile öğrenirler. Öğrencilerin öğrendiği bilgiler, birbirinden

bağõmsõz değildir. Bilgi, diğer bilgilerle bağlantõ halinde olan karmaşõk bir ağ şeklindedir.

Yapõlandõrmacõ yaklaşõm temelinde geliştirilen öğretim programõnõn bir gereği olarak

öğretmen ve öğrenci rolleri de değişmiştir. Yeni programdan önceki uygulamalarda

çoğunlukla öğretmenin ve/veya ders kitabõnõn sunduğu bilgileri öğrencinin pasif olarak almasõ

söz konusuyken yeni programõn felsefesi doğrultusunda öğrencilerin etkin katõlõmõyla bilgiye

ulaşmasõ ve bilgiyi yapõlandõrmasõ hedeflenmektedir.

Eğitimle, öğrencilerin etrafõndaki dünyayõ anlamalarõ hedefleniyorsa, onlara öğrenme

sürecinde anlamlarõ nasõl yapõlandõracaklarõ konusunda rehberlik yapõlmalõdõr. Bunu

yapabilmek için, öğretmen tarafõndan öğrencinin etkin (aktif) olarak öğrenebileceği öğrenme

ortamlarõ sağlanmalõ ve çeşitli öğretim ve öğrenme yöntemlerine yer verilmelidir.

b) Öğrenci Merkezli Öğrenme

Yeni öğretim programõ, öğrencilerin nasõl öğrendiğini temel alan bir bakõş açõsõna sahiptir. Bu yaklaşõma göre öğrenme, sadece bilgi alõmõ değil, zihinsel sürecin aktif olduğu, öğrenci merkezli bir süreci içermektedir.

Yeni öğretim programõ öğrencilerin ilgi, ihtiyaçlarõnõ ve beklentilerini ortaya çõkararak her öğrencinin öğrenim ihtiyacõnõ karşõlamayõ hedeflemektedir. OTMG�nin amaçlarõndan biri de öğretmenlerde her öğrencinin başarabileceğine ilişkin bir anlayõş oluşturmalarõnõ ve bireysel öğrenme ihtiyaçlarõna odaklõ öğrenme ortamlarõ ve stratejileri geliştirmelerini desteklemektir. OTMG etkinliklerini etkili bir biçimde uygulayarak bu amaçlarõ gerçekleştirebilirsiniz.


c) Etkin (Aktif) Öğrenme

Aktif öğrenme sürecinde öğretmen öğrenme ortamlarõnõn yöneticisi, öğrenme için

yardõmcõsõ ve düzenleyicisidir. Öğrencilerin öğrenme sürecine etkin olarak katõlmasõnõ

sağlamak için eleştirel düşünme, problem çözme, yaratõcõlõk, analiz, sentez ve değerlendirme,

yeni durumlara uyum sağlama, bilgilerden çõkarõmlarda bulunma vb. gibi üst düzey düşünme

becerilerini kazandõrmaya yönelik etkinlikler planlanmalõdõr.

Mevcut araştõrmalar, farklõ öğrenme biçimlerine sahip öğrencilerin sadece öğretmen

merkezli geleneksel yöntemler yerine, aktif öğrenmeyi destekleyen stratejileri

benimsediklerini ve doğrudan anlatõm ya da aktarõmdan ziyade yeni öğretim teknikleri ile

yapõlandõrõlmõş öğretme-öğrenme ortamlarõnda daha iyi öğrendiklerini göstermektedir. Bu

nedenle aktif öğrenmeyi destekleyen pek çok yöntem, teknik ve strateji hakkõnda

öğretmenlerin daha fazla bilgi ve beceri sahibi olmasõ bir zorunluluktur.

Öğretmen Yeterlikleri

Öğretmen yeterlikleri, her öğretmenin sahip olmasõ gereken bilgi, beceri ve tutumlarõ

tanõmlar. Yeterlikler, öğretimin, öğrenme çõktõlarõnõn ve liderliğin kalitesini artõrmada eğitim

reformunun bir parçasõdõr. Bu yeterlikler, öğrencilerin kaliteli eğitim almasõ ve okullarõn

kaliteli yönetilmesini sağlama isteğini yansõtmaktadõr.

Öğretmen yeterliklerini; öğretmenlik mesleği genel yeterlikleri ve öğretmenlik mesleği

özel alan yeterlikleri oluşturmaktadõr. Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterlikleri, Kasõm 2006

tarih ve 2590 sayõlõ Tebliğler Dergisi�nde yayõnlanmõştõr. Öğretmenlik Mesleği Özel Alan

Yeterlikleri ile ilgili çalõşmalar ise devam etmektedir.

Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterlikleri el kitabõnda, okuldaki tüm öğretmenlerin

işlerini daha iyi yapabilmeleri için sahip olmalarõ gereken önemli bilgi, beceri ve tutumlarõ

içeren performans göstergeleri sunulmaktadõr. OTMG, bu yeterlikler doğrultusunda okulun ve

öğretmenin gelişim beklentilerinin açõk ve net olmasõnõ sağlar.

Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterlikleri, yeni öğretim programõnõn felsefesi ile de

örtüşmektedir. Öğretmen yeterlikleri ile;

Öğretmenlerimizin yeterli alan bilgisine sahip olmasõ, bu bilgiyi öğrencilerine yeni program anlayõşõ doğrultusunda, yapõlandõrmacõ bir yaklaşõmla aktarabilmeleri, yönetme ve organize etme yanõnda öğrencileriyle iletişim ve meslektaşlarõ ile işbirliği yapabilme becerilerine sahip olmalarõ, aileler başta olmak üzere ilgili tüm paydaşlarla etkin görüş alõş verişinde bulunabilmeleri beklenmektedir.


Mesleki gelişim hedefi/hedefleri, ihtiyaç analizi sonucunda ortaya çõkan öğrenme

ihtiyaçlarõnõ karşõlayacak öğretmen yeterlikleri esas alõnarak oluşturulabilir. Bu durum,

öğretmenlerin kişisel mesleki gelişim ihtiyaçlarõnõn oluşturulmasõnda ve okul gelişim

planõndaki önceliklerin tanõmlanmasõnda yardõmcõ olacaktõr.

Okul Temelli Mesleki Gelişimin Çerçevesi

OTMG�nin çerçevesini öğretmenlik mesleği genel yeterlikleri oluşturmaktadõr.

Aşağõda yeterlik alanlarõnõn birbirleriyle ve mesleki gelişimle olan bağlantõlarõnõ

gösteren çerçeve verilmiştir.

F-Program ve İçerik Bilgisi

E-Okul-Aile ve Toplum İlişkileri

D-Öğrenmeyi, Gelişimi İzleme

ve Değerlendirme

C-Öğretme ve Öğrenme Süreci

B-Öğrenciyi

Tanõma

A-Kişisel ve Mesleki

Gelişim-Mesleki Değerler

ÖĞRENEN ÖĞRETMEN

Şekil 2.1 Okul Temelli Mesleki Gelişimin Çerçevesi


Okul Temelli Mesleki Gelişim çerçevesine öğretmenlik mesleği genel yeterliklerinin yerleştirilmesinin amacõ, bu yeterliklerin her birinin öğretmenin gelişiminde birbirine bağlõ olduğunu ve birinin diğerinden bağõmsõz olmadõğõnõ gösterebilmektir. Bu çerçevede, yalnõzca genel yeterliklerle değil, F. Program ve İçerik Bilgisi yeterliği incelendiğinde özel alan yeterlikleri ile de bağlantõ kurulmaktadõr. Bu durumda öğretmenin, gelişim hedeflerini belirlerken genel yeterlikler ile beraber özel alan yeterliklerini de dikkate almasõ gerekecektir.

Okul Temelli Mesleki Gelişim (OTMG) Okul İçin Neden Önemlidir? İyi planlanmõş bir OTMG, öğretmenlerin eğitim ve gelişim olanaklarõndan düzenli

olarak belli bir düzeyde yararlanmalarõnõ güvence altõna almasõ nedeniyle son derece önemlidir. Okul gelişim yaklaşõmlarõnõn özünde OTMG yer almaktadõr. OTMG�yi etkili bir biçimde uygulayan okullarda daha az sorunla karşõlaşõlacağõ beklenilmektedir. Bu okullardaki öğretmenler okullarõnda değişim ve gelişimin yöneticisi ve bir parçasõ olurlar.

OTMG, öğretmenlere okulun iyileştirilmesi ve başarõlõ uygulamalarõn geliştirilmesi sürecinde sürükleyici bir rol alma fõrsatõ sağlar. Öğretmenlerin iş birliği yaparak çalõşmalarõ ve mesleki bilgi paylaşõmõ kültürünün oluşmasõ, okul standartlarõnõn yükselmesini ve gelişimini destekler.

OTMG, hem okulun hem de öğretmenlerin mesleki sorumluluğu içinde yer

almaktadõr. Bu süreçte öğretmenler gelişimlerini farklõ yöntemlerle sağlayabilirler. Örneğin;

öğretmenlerin bireysel araştõrmalarõ, ihtiyacõ doğrultusunda katõldõklarõ kurslar, okuldaki

mevcut bilgi paylaşõmlarõ veya dõşarõdan bir uzmanõn (bu uzman üniversiteden, MEB

birimlerinden ya da başka bir okuldan gelebilir) çağrõlmasõyla alõnan eğitim vb. çalõşmalar,

OTMG kapsamõndadõr. OTMG uygulayan bazõ ülkelerdeki araştõrma sonuçlarõ, öğretmenlerin

iş birlikli araştõrma yöntemini kullanmalarõnõ sağlayan ve okulun öğrenen topluluk olarak

gelişmesine yardõmcõ olan OTMG modelinin en etkili yöntem olduğunu göstermektedir. Bu

araştõrmalarla birlikte ülkemizde de OTMG kapsamõnda gerçekleştirilen uygulama sonuçlarõ,

daha geniş bir öğrenen ağõnõn parçasõ olmanõn ve okulda yürütülmekte olan OTMG sürecinde

iş birliği yapanlar arasõnda yer almanõn öğretmenler üzerinde olumlu etkiler yarattõğõnõ

göstermektedir.

Okul Temelli Mesleki Gelişim (OTMG) Okul Gelişimini Nasõl Destekler?

Mesleki öğrenme, öğretmenlere yeni öğretim programõyla ortaya çõkan ihtiyaçlarõ

karşõlayacak uygulamalar geliştirmede ve okulu iyileştirmede belirleyici bir rol alma fõrsatõ

sağlar. Bunun sürekliliği de ancak okul gelişimini ve yükselen standartlarõ destekleyen

öğretmenlerin iş birliği içinde çalõşmalarõ ve mesleki bilgi paylaşõmõ kültürünün oluşturulmasõ

yoluyla sağlanabilir.


Şekil 2.2�de OTMG�nin okul gelişimine katkõsõ gösterilmektedir.

Şekil 2.2 OTMG�nin Okul Gelişimine Katkõsõ

Şekil 2.2�de görüldüğü gibi, öğretmenlerin bireysel mesleki gelişim planlarõ ve okulun

kurumsal gelişim planõ okul gelişimini desteklemektedir.

Okul gelişim planõ içerisinde okulun ilkeleri, değerleri, yargõlarõ, vizyonu ve misyonu,

dikkate alõnõr. Bütün okullar aynõ sistemin birer parçasõ olsalar bile içinde bulunduğu çevre

koşullarõndaki farklõlõklar ve değişen öğrenci ihtiyaçlarõ nedeniyle her okulun mesleki

öğrenme ihtiyacõ ve gelişim planlarõ birbirinden farklõ olacaktõr.

Okul gelişim süreci, okulun fiziki ve insan kaynaklarõnõ geliştirerek eğitimin niteliğini

ve öğrenci başarõsõnõ artõrmayõ, eğitimde planlõ ve sürekli gelişimi amaçlayan sistematik bir

süreçtir. OTMG, okulun insan kaynaklarõnõ geliştirme boyutunda öğretmenin mesleki

gelişimine katkõ sağlamaktadõr. OTMG ile öğrenen öğrenci, öğrenen öğretmen ve öğrenen

okul anlayõşõ temelinde sürekli gelişim hedeflenmektedir.

OKUL GELİŞİMİ

Kurumsal Gelişim

OKUL

Vizyon Misyon Değerler Okul kültürü

Bireysel Mesleki Gelişim

OTMG

OKUL TEMELLİ GELİŞİM


OKUL

ÖĞRENCİ

MESLEKTAŞ

VELİ

Şekil 2.3�de OTMG�nin insan kaynaklarõ gelişimi ile okul, öğrenci ve meslektaşa katkõsõ

gösterilmektedir.

Şekil 2.3 OTMG Sürecinde Öğretmenin Mesleki Gelişimi ile Okul, Öğrenci, Meslektaş ve Veli İlişkisi

Okul Temelli Mesleki Gelişim (OTMG) Öğretmenler İçin Neden Önemlidir?

OTMG, öğretmenlerin kendilerinin ve okulun gelişiminden sorumlu olmalarõnõ, bu

gelişim için zaman ve kaynak ayõrmalarõnõ, materyal geliştirmelerini, deneyimlerini

meslektaşlarõ ile paylaşmalarõnõ ve ihtiyaç duyduklarõ alanlarda yakõn çevre olanaklarõnõn işe

koşulmasõnõ destekleyerek okul çevre bütünleşmesini sağlar.

Öğretmenlerin iş birliği yapmalarõ, birlikte öğrenmeyi esas almalarõ, fikirlerini

paylaşmalarõ ve başarõlõ uygulamalarõ örnek almalarõ, mesleki gelişimlerine önemli ölçüde

katkõ sağlamaktadõr. Böylece öğretmenlerin öz güven ve öz saygõlarõnõn artmasõ, kendilerini

çalõşmalarõnda ve gelişimlerinde daha değerli ve desteklenmiş hissetmeleri beklenmektedir.

OTMG, öğretmenlerin mesleki yeterliklerini zenginleştirip geliştirerek okulun birikim,

deneyim, uzmanlõk ve demokratik bir tarzõ içeren okul kültürünü de desteklemektedir.

Okul Temelli Mesleki Gelişim (OTMG) Öğretmen Uygulamalarõnõ Nasõl

Destekler?

Okul gelişiminin ve dönüşümünün özünde OTMG uygulamalarõ ile öğrenen öğretmen

vardõr. Öğretmenlerin kendi öğrenmelerini geliştirmeye duyduklarõ sorumluluğa dayalõ

öğrenme kültürü, okul ve öğrenci performansõnõn düzeyini doğrudan etkilemektedir.

OTMG ÖĞRETMEN


OTMG uygulamasõ öğretmenin:

• Mesleki gelişim için istekli olmasõnõ,

• Özgüveninin gelişmesini,

• Yeterliğinin artmasõnõ,

• Yeni öğretim programõna uygun etkin öğrenmeye rehberlik etmesini destekler.

Katõlõmcõ bir anlayõşla planlanmõş ve yapõlandõrõlmõş bir OTMG, mesleki öğrenme

fõrsatlarõna yönlendirilmiş öğretmenlere aşağõdaki konularda destek sağlayacaktõr.

Okul Temelli Mesleki Gelişim (OTMG) Öğrenciler İçin Neden Önemlidir?

Eğitim bilimlerinde öğretme-öğrenme anlayõşõndaki gelişmelerle öğretmenin ve

öğrencinin rolünde değişiklik olmuştur. Yapõlandõrmacõ yaklaşõmõ temel alan yeni öğretim

programõ �öğretmek�ten çok �öğrenme�yi merkeze alan bir anlayõşõ esas alõr. Öğrencinin neyi

öğrendiği değil, nasõl öğrendiği önemlidir. Bunu yapabilmek için öğretmen tarafõndan

öğrencinin aktif olarak öğrenebilmesi için uygun öğrenme ortamlarõ sağlanmalõ, çeşitli

öğretim ve öğrenme yöntemlerine yer verilmelidir.

Öğrenen Öğretmen-Etkili ( OTMG )

• Öğretim programõna uygun planlama ve değerlendirme yapma • Yaratõcõ düşünme ve uygulamalarõ zenginleştirme • Öğrencilerin öğrenme ihtiyaçlarõnõ belirleme • Öğrencilerin yaratõcõlõklarõnõ geliştirme ve uygulamalarõnda

kanõtlarõ kullanma, kanõtlarla çalõşma • Öğrenme ve öğretmede etkili yeni yaklaşõmlarõ araştõrma,

değerlendirme ve içselleştirme • Diğer öğretmenlerden öğrenmek için tüm fõrsatlarõ yönetme • Sõnõf ve öğrenci verilerini toplama, yorumlama ve yönetme • Ekip çalõşmalarõ geliştirme • Davranõş yönetimi stratejileri geliştirme • Kaynaştõrma eğitimini teşvik etme • Kendi uygulamalarõndaki gelişimin farkõnda olma • Kariyer gelişimi


ÖĞRENEN ÖĞRETMEN

ÖĞRENEN ÖĞRENCİ

OTMG

PISA (Programme for International Student Assessment- Uluslararasõ Öğrenci Başarõsõnõ Belirleme Programõ), TIMMS (Trends in International Mathematics and Science Study-Uluslararasõ Matematik ve Fen Araştõrmasõ), PIRLS (Progress in International Reading Literacy Study � Uluslararasõ Okuma Becerilerinde Gelişim Projesi) vb. araştõrma sonuçlarõ öğrenci başarõsõ ve eğitim kalitesinin dünya ülkeleri ile kõyaslandõğõnda ülkemizde oldukça düşük olduğunu ortaya koymaktadõr.

Öğrenci başarõsõnõn artõrõlmasõnda en önemli unsuru öğretmenler oluşturmaktadõr. Öğretmen yeterliklerinin belirlenmesi ve bu yeterliklerin öğretmenlere kazandõrõlmasõ için OTMG uygulamalarõnõn gerçekleştirilmesi yukarõda değinilen uluslararasõ sõnavlardaki öğrenci başarõsõnõ doğrudan destekleyici olacaktõr.

Okul Temelli Mesleki Gelişim (OTMG) Öğrencileri Nasõl Destekler? OTMG, yeni öğretim programlarõ kapsamõnda öğretim ve öğrenimin kalitesini artõrmada

eğitim reformunun en önemli unsurlarõndan birini oluşturmaktadõr. Öğrenim ve öğretimin kalitesi ve öğrenci başarõsõ, öğretmenlerin niteliğine önemli ölçüde bağlõdõr. Öğrencilerin nitelikli öğrenim görmeleri için öğretmenlere öğretim yõlõ boyunca becerilerini geliştirmek ve yenilemek için olanaklar tanõnmalõdõr. Bu olanaklar, öğretmenlerin OTMG anlayõşõ doğrultusunda kendilerinin oluşturduklarõ gelişim modeli ile geniş kapsamlõ bir şekilde becerilerini, bilgilerini ve anlayõşlarõnõ artõrarak mesleklerinde ilerlemeler kaydetmesini sağlayacaktõr. Gerçekleştirilen mesleki gelişim uygulamalarõ sonucu öğrencinin derse aktif katõlmasõ, özgüveninin artmasõ, öğrenme durumunun daha iyi değerlendirilmesi desteklenecektir.

Şekil 2.4 OTMG�nin Öğrenci Gelişimini Destekleme Süreci


Okul Temelli Mesleki Gelişim (OTMG) Veliler İçin Neden Önemlidir?

Okulun ve öğrencinin etkin gelişimi aileler göz ardõ edilerek gerçekleştirilemez. Velinin

eğitim sürecine katõlõmõ olumlu bir okul kültürünün oluşmasõ ve yapõlan çalõşmalarõn kalõcõlõğõ

açõsõndan önemlidir. Bu katõlõmõn ne düzeyde ve nasõl olacağõ önceden yapõlacak planlamalar

ile gerçekleştirilir. Okul müdürünün, öğretmenin ve velilerin öğrencilerin öğrenme

gelişimlerini sağlamak için oluşturduklarõ bu destekleyici bağlar, başarõlõ bir okul-aile iş

birliği ile gerçekleşir. OTMG çalõşmalarõ, velilerin okulda öğrenme ve öğretme süreçlerinin

geliştirilmesi için gösterilen çabalar konusunda farkõndalõklarõnõn oluşmasõnda ve bu konuda

ihtiyaç duyulan katkõlarõ getirmelerinde yönlendirici olacaktõr.


! Okul Temelli Mesleki Gelişimi Planlama Süreci ! Bireysel Mesleki

Gelişimi Planlama Süreci

III.BÖLÜM


III. Bölüm, öğrencinin öğrenme ihtiyacõ ve öğretmenin mesleki gelişim ihtiyaçlarõ

belirlendikten sonra bireysel ve mesleki gelişimini sağlamak isteyen bir öğretmene, gelişimini

destekleyecek bireysel mesleki gelişim planõ hazõrlamasõ ve bu planõ uygulamasõ aşamalarõnda

izleyeceği yolda ona rehberlik etmesi amacõyla hazõrlanmõştõr. Bu konuda yapõlacak

çalõşmalar öncesinde Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterliklerinin öğretmen tarafõndan

incelenmesi ve içselleştirilmesi yapõlacak çalõşmalarõn verimliliğini arttõracaktõr.

Bu bölümde, bilimsel araştõrma yöntemleri esas alõnarak ölçme değerlendirme

araçlarõnõn kullanõldõğõ, mevcut mesleki yeterlik düzeyinin belirlenmesine ilişkin kendi içinde

tutarlõ bir sistematik yer almaktadõr. Gelişimin hedeflendiği bu süreçte, bireysel mesleki

gelişim planõ hazõrlama ve uygulama süreci beş aşamadan oluşmaktadõr. Aşamalar,

yararlanõlacak araçlarla birlikte sõrasõyla verilmektedir. Her bir aşamanõn amacõ ve süreçteki

araçlarõn nasõl kullanõlacağõ bölüm içerisinde açõklanmõştõr.

Öğretmenlerin hazõrladõğõ bireysel mesleki gelişim planlarõ, Okul Müdürü/OTMG

koordinatörü tarafõndan bir araya getirilerek Okul Temelli Mesleki Gelişim Planõ hazõrlanõr ve

bu plan Okul Gelişim Planõ ile ilişkilendirilir.


4. OTMG�nin

değerlendirilmesi

2. Okul temelli mesleki gelişim

planõnõn hazõrlanmasõ

1. Öğretmenlerin bireysel gelişim

planlarõnõn hazõrlanmasõ

3. Mesleki Gelişim Planlarõnõn uygulanmasõ

ve izlenmesi

Okul Temelli Mesleki Gelişimi (OTMG) Planlama Süreci

OTMG sürecini bir sistem olarak düşündüğümüzde, bu sürecin öğelerini, mesleki

gelişimin planlanmasõ, uygulanmasõ, izlenmesi ve değerlendirilmesi şeklinde sõralayabiliriz.

OTMG döngüsü, kapsamlõ ve tutarlõ bir yaklaşõmla yapõlandõrõlmõştõr. Bu yaklaşõmda,

OTMG çalõşmalarõnõn okul gelişimi ve okul kültürü üzerinde olumlu etkilerinin olmasõ

hedeflenmektedir.

Aşağõda Şekil 3.1�de OTMG sürecinin döngüsü verilmiştir.

Şekil 3.1 OTMG Sürecinin Döngüsü

Şekil 3.1�e göre, OTMG süreci döngüsünün birinci basamağõnda öğretmenlerin

bireysel mesleki gelişim planlarõnõn hazõrlanmasõ yer almaktadõr. İkinci basamakta

öğretmenlerin mesleki gelişim planlarõ doğrultusunda okul temelli mesleki gelişim planõ

hazõrlanmaktadõr. Gelişim planlarõnõn uygulanmasõ ve izlenmesi süreci ise üçüncü basamakta


yer almaktadõr. Son basamakta da öğretmenlerin öğrenmelerinin ve mesleki gelişimlerinin

sistematik değerlendirilmesi ve uygulamalarõn gözden geçirilmesi yer almaktadõr.

Değerlendirme çalõşmasõ, mesleki gelişimi destekleyecek daha sonraki öğrenme ihtiyaçlarõnõn

belirlenmesinde katkõ sağlayacaktõr.

a) OTMG Sürecinde Okul Müdürünün Sorumluluklarõ

Okul Müdürü, okulda OTMG�yi planlama, uygulama ve gelişimin izlenmesinden

sorumlu olacaktõr. Bu doğrultuda;

• Pilot uygulama çalõşmalarõnõ, belirlenen Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterlikleri

ve bu yeterlikleri geliştirmeye yönelik hazõrlanan Okul Temelli Mesleki Gelişim

Kõlavuzundaki anlayõşõ içselleştirerek yürütülmesinden,

• Yaşam boyu öğrenme ilkesinin okul kültürüne kazandõrõlmasõndan,

• Karşõlõklõ güvene ve özdenetime dayalõ, demokratik bir okul kültürünün

oluşturulmasõndan,

• Sorunlarõn giderilmesinde, yakõn çevre olanaklarõnõn tespit edilmesi ve işe

koşulmasõndan,

• Okul Temelli Mesleki Gelişim uygulama çalõşmalarõnõ izlerken, eğitimin lideri

olma sorumluluğu içerisinde öğretmenin bireysel mesleki gelişim planõnõn

incelenmesi, öğretmenin uygulama sürecinde ihtiyaç duyduğu desteğin

sağlanmasõ, öğretmene rehberlik edilmesi, uygulama sonuçlarõnõn

değerlendirilmesinden,

• Öğretmenin mesleki gelişim planõnõn, okul gelişimine katkõsõ yönünde görüş ve

önerilerin, eşit ilişki düzeyinde, destekleyici ve yapõcõ bir biçimde sunulmasõndan,

• Öğretmenin bireysel gelişim dosyasõnõn, öğretmenin kanõtlarõ çerçevesinde

incelenmesinden,

• Okul Temelli Mesleki Gelişim uygulamalarõnõn okul, ilçe ve il genelinde

yaygõnlaştõrõlmasõnda deneyimlerin aktarõlmasõ ve rehberlik edilmesinden

sorumludur.


b) OTMG Sürecinde Öğretmenlerin Sorumluluklarõ

Okuldaki öğretmenlerin;

• Genel yeterlikleri ve bu yeterlikleri geliştirmeye yönelik hazõrlanan Okul Temelli

Mesleki Gelişim Kõlavuzundaki anlayõşõ içselleştirerek yürütmeleri,

• Yaşam boyu öğrenme ilkesi çerçevesinde kendi kişisel mesleki gelişimi için

sorumluluk almalarõ,

• Kendi mesleki gelişiminin yanõ sõra, meslektaşlarõnõn, okulunun ve yakõn

çevresinin gelişiminden sorumlu olmalarõ,

• OTMG sürecinde fõrsatlar oluşturmalarõ,

• Öğrencilerin en iyi ve en uygun eğitimi aldõklarõndan emin olmalarõ,

• Yansõtõcõ bir yaklaşõmla uygulamalarõnõ sürekli gözden geçirmeleri bilgi ve

becerilerini geliştirmeleri,

• Yeni buluşlarõ, fikirleri, yaklaşõmlarõ ve teknolojileri dikkate alarak öğretim

yöntem ve tekniklerini geliştirebilmeleri,

• Meslektaşlarõnõ, mesleki standartlarõ en üst düzeyde kazanmalarõ konusunda

desteklemeleri,

• Kendi bakõş açõlarõnõ ve tecrübelerini meslektaşlarõyla paylaşmalarõ,

• Kariyer gelişimlerinin, kişisel uygulamalarõnõn ve başarõlarõnõn kayõtlarõnõ içeren

güncel bir OTMG ürün dosyasõ tutmalarõ

beklenmektedir.

c) OTMG Koordinatörünün Sorumluluklarõ

OTMG koordinatörü, öğretmenler kurulunca önerilen en az iki öğretmen arasõndan okul

müdürünce belirlenir. Öğretmenler kurulu oluşturulamayan ya da en az iki öğretmen

önerilemeyen okullarda koordinatör öğretmenlik görevi doğrudan okul müdürünce veya

belirleyeceği bir öğretmenle yerine getirilecektir.

OTMG koordinatörü, okulda OTMG çalõşmalarõnõn etkin bir biçimde yürütülmesini,

bireysel mesleki gelişim planlarõnõn toplanõp bir araya getirilerek OTMG planõna ve Okul

Gelişim Planõna yansõtõlmasõnda okul müdürüne yardõm eder.


OTMG koordinatörü�nün başlõca sorumluklarõ aşağõda verilmiştir; • Yakõn çevre ve okul olanaklarõnõn kullanõlmasõnda öğretmenlere destek olmak

• OTMG ile ilgili her türlü form ve kayõtlarõn veri tabanõnõn oluşturulmasõnda okul

müdürüne yardõmcõ olmak.

• OTMG ile ilgili okulda yürütülmekte olan her türlü etkinliğin kayõt altõna

alõnmasõnõ sağlamak.

• Her bir branşõn zümre başkanlarõ ile yürütülmekte olan sürecin izlenmesini

koordine etmek.

• Okuldaki gelişim ile ilgili yõllõk gözden geçirmeleri yapmak ve bir sonraki yõlõn

OTMG planlamalarõ hakkõnda öğretmenleri haberdar etmek.

• Öğrenme ihtiyacõ ve mesleki gelişim ihtiyacõ ile ilgili zümre başkanlarõnõn

görüşlerinin alõnmasõnõ sağlamak.

• OTMG uygulamalarõndan elde edilen çõktõlarõ okul müdürüne raporlamak.

d) Zümre Başkanlarõnõn Sorumluluklarõ

Okulda OTMG çalõşmalarõnõn yürütülmesinde branş zümre başkanlarõnõn

sorumluluklarõ şunlardõr:

• Okulda OTMG çalõşmalarõnda öğretmenleri desteklemek ve önerilerde bulunmak.

• Öğretmenlere rehberlik ederek onlarõn gelişimini desteklemek.

• Zümresindeki öğretmenlerin bireysel veya grup olarak gerçekleştirdikleri OTMG

etkinlikleri sonucunda kõsa ve uzun dönemli oluşan etkileri izlemek.

• Öğrenci öğrenmesindeki kõsa ve uzun dönemli etkileri izlemek.

• Zümre öğretmenlerinin gelişim ihtiyaçlarõnõ gözden geçirmek.


Bireysel Mesleki Gelişimi Planlama Süreci

Mesleki gelişimi planlama süreci aşamalarõ, sahip olduğunuz ve geliştirmeye ihtiyaç

duyduğunuz ana yeterlikleri, alt yeterlikleri ve performans göstergelerini belirleyerek okul

temelli mesleki gelişiminizi destekleyen planlamalar yapmanõza rehberlik edecektir. Bu

çalõşma okullarda bireysel ya da grup çalõşmasõ olarak gerçekleştirilebilir.

Kõlavuzun üçüncü bölümü beş aşamadan oluşmaktadõr.

• Öğrenme İhtiyaçlarõnõ Belirleme

• Öğrenme İhtiyaçlarõnõ Önceliklendirme

• Ulaşõlacak Hedefin Belirlenmesi

• Hedefe Ulaşmada İzlenecek Yolun Belirlenmesi (Bireysel Mesleki Gelişim Planõ

Hazõrlõğõ)

• Bireysel Mesleki Gelişim Planõn Uygulamalarõnõn İzlenmesi ve Değerlendirilmesi

Şekil 3.2 Bireysel Mesleki Gelişimi Planlama Süreci

Öğrenen (öğrenci/öğretmen)

ihtiyacõnõn karşõlanmasõ

İhtiyaç Belirleme

Öncelikleri Belirleme

Hedef Belirleme

İzlenecek

Yolun Belirlenmesi

İzleme ve Değerlendirme


Okul Temelli Mesleki Gelişim Planlama Sürecinin Aşamalarõnda Kullanõlacak Araçlar

AŞAMALAR KULLANILACAK ARAÇLAR*

Öğrenme İhtiyaçlarõnõ Belirleme Öz değerlendirme, gözlem, görüşme, kayõtlõ

verilerin incelenmesi, KEFE

Öğrenme İhtiyaçlarõnõ Önceliklendirme Önceliklendirme matrisi

Elmas Oyunu (tercihli)

Ulaşõlacak Hedefin Belirlenmesi Odak Çarklarõ (tercihli)

Hedefe Ulaşmada İzlenecek Yolun

Belirlenmesi

Anahtar Sorular

Bireysel Mesleki Gelişim Planõ

Güç Alanõ Analizi

* Aşamalara ilişkin araçlarõ ihtiyacõnõza göre seçip kullanabilirsiniz.

Aşağõda bütün aşamalarõn amaçlarõ ve her aşamada yararlanõlacak araçlarõn kullanõmõna

ilişkin açõklamalar ve araç örnekleri verilmiştir. Araçlardan bazõlarõnõn kullanõmõ tercihe

bõrakõlmõştõr. İhtiyaçlarõnõz ile çevre koşul ve olanaklarõnõzõ dikkate alarak tercihli araçlardan

da yararlanabilirsiniz. Kullanõmõ tercihe bõrakõlmõş alternatif araç ve açõklamalarõ ise Ek 5�de

verilmiştir.

1. Aşama: İhtiyaçlarõ Belirleme

İhtiyaç Analizi Nedir?

İhtiyaç Analizi, öğrencilerin öğrenme ihtiyaçlarõnõn neler olduğunu, hangi ölçüde

karşõlandõğõnõ ve öğrenmeyi etkileyen faktörleri belirlemeye yarar. Mevcut durum ile

ulaşõlmak istenilen durum arasõndaki farkõ ortaya koymaya yarayan bir süreçtir.

Bu süreç, önceliklerin belirlenmesi ve kaynaklarõn yerinde kullanõlmasõ için akõlcõ bir

yaklaşõm sağlayacaktõr.


Amacõ Nedir?

Öğretmenin mesleki gelişim ihtiyacõnõ öğrencinin öğrenim gereksinimini dikkate alarak

belirlemesini amaçlar.

Öğretmenlerin mesleki gelişimlerini planlarken öğrenen ihtiyacõnõn ortaya çõkarõlmasõ,

öğretmenin mesleki gelişimini öğrenme odaklõ belirlemesini, öğrenci ve velilerin okulla ilgili

memnuniyetinin artmasõnõ sağlayacaktõr.

Nasõl Yapõlõr?

═

═

İhtiyaç belirleme çalõşmasõ, öğrencinin öğrenme gereksinimi ve öğretmenin mesleki

gelişim ihtiyacõ olmak üzere iki amaç için yapõlõr.

Her bir öğretmen, öğrencilerinin öğrenim hedefleri ve mevcut öğrenme performansõ arasõndaki farkõ belirleyerek öğrencinin öğrenme gereksinimini belirler. Böylece öğretmen, öğrencinin öğrenme gereksinimini karşõlayacak mesleki gelişim ihtiyacõnõ da ortaya çõkarõr.

İhtiyaçlarõ belirleme;

! gözlem,

! görüş alma,

! öz değerlendirme,

! kayõtlõ verileri inceleme,

gibi veri toplama yöntemlerinden bir veya birkaçõ kullanõlarak yapõlabilir.

Görüşler; öğrenci, veli, meslektaş ve idarecilerden alõnabilir. Görüş alma için Ek 4 ve IV. Bölümdeki formlardan, öz değerlendirme için de Ek 3 Formdan yararlanõlabilir.

Kayõtlõ veriler için öğrenci başarõ değerlendirme sonuçlarõ, tutanaklar, öğrenci dosyalarõ, arşiv vb dokümanlara başvurulabilir.

Her öğretmen, öğrencilerinin öğrenme gereksinimlerini belirledikten sonra mesleki gelişim ihtiyacõna yönelik olarak KEFE analizi yapar. �Kefe Analizini bireysel ya da grup halinde yapabilirsiniz. Oluşturulacak gruplarõn dört kişiyi geçmemesi önerilir.�

Öğrencinin Öğrenim Hedefleri

Öğrencinin Mevcut Performansõ

Öğrencinin Öğrenim Gereksinimi

Öğrencinin öğrenme ihtiyacõnõ karşõlayacak öğretmen yeterlikleri

Öğretmenin Mevcut Performansõ

Öğretmenin Mesleki Gelişim İhtiyacõ


KEFE (SWOT) Analizi

KEFE Analizi Nedir?

KEFE (Kuvvetli � Eksik (zayõf); Fõrsat � Endişe) Analizi, öğretmenlerin meslek

yaşantõsõ ile ilgili güçlü yönlerini ve eksikliklerini bir bütün halinde görmesine, ayrõca eksik

yönlerini geliştirmesine yarayan fõrsatlarõ ve karşõlaşabileceği güçlükleri saptamasõna

yardõmcõ olan bir tablodur (Çalõşma Kağõdõ 1.1).

Amacõ Nedir?

KEFE Analizi tablosunda;

�Kuvvetli Yönler�, öğretmenin mesleki gelişiminde yardõmcõ olacak nitelikleri bütün

olarak görmesine,

�Eksik Yönler�, geliştirilmek istenen alanlarõ belirlemesine,

�Fõrsatlar�, başarõ şansõnõ artõracak dõşsal etkenleri saptamasõna,

�Endişeler (zorluklar)�, ise bireysel gelişim sürecinde karşõlaşõlabilecek çevresel riskleri

belirlemesine yardõmcõ olur.

KEFE Analizinde, Kuvvetli ve Eksik yönler içsel, Fõrsatlar ve Endişeler ise dõşsal

faktörleri içermektedir.

KEFE Analizi Tablosu Nasõl Kullanõlõr?

Öğretmen/öğretmenler ihtiyaç analizi sonucu belirlediği sorunlar ve/veya öğrenme

ihtiyaçlarõnõ KEFE analizinin eksik yönler bölümüne yazar.

Zayõf yönlerin geliştirilmesinde destekleyici faktörler, kuvvetli yönler ve fõrsatlar

bölümüne, engelleyici olabilecek faktörler ise endişeler bölümüne beyin fõrtõnasõ tekniği ile

yazõlõr.


KEFE ANALİZİ

+ -

Mevcut Durum

İçsel

Kuvvetli Yönler

EksikYönler

Gelecek

Dõşsal

Fõrsatlar (Olanaklar) Endişeler (Tehditler)

Aşağõda ihtiyaç analizini gerçekleştirmiş bir grup öğretmenin öğrenme öğretme süreci

ile ilgili KEFE analizi örneği verilmiştir.

*KUVVETLİ YÖNLER

• Davranõş yönetimi konusunda deneyimliyim.

• Araştõrma yapmayõ seviyorum. • Zamanõ etkili kullanabiliyorum. • Öğrencilerimle rahat iletişim kurabiliyorum.

* Bu alana yazacağõnõz kuvvetli yönleriniz, zayõf

yönlerinizi geliştirmede size yardõmcõ olacaktõr.

*EKSİK YÖNLER

(Geliştirilmek İstenen Yönler)

• Devamsõzlõk yapan öğrencilerim var. • Öğrencilerim matematik dersini sevmiyor. • Etkinliklerden istediğim sonucu

alamõyorum. • Öğrencilerim yorum yapamõyorlar. • Teknolojik araçlarõ kullanmakta yetersizim. • Bireysel farklõlõklara uygun plan

yapamõyorum. * Sõnõf içinde yaşadõğõnõz sorunlarõ ve kendinizle

ilgili geliştirmeye ihtiyaç duyduğunuz alanlarla ilgili

mevcut durumu içerir.

*FIRSATLAR

• Üniversitelerle iletişim kurabilirim. • Okulumda internet bağlantõsõ var. • Deneyimli öğretmen arkadaşlarõm var.

* Eksik yönlerinizi geliştirirken

yararlanabileceğiniz dõşsal olanaklardõr.

*ENDİŞELER

• Alternatif değerlendirme yöntemi olarak uygulanabilecek proje çalõşmalarõnõn pahalõya mal olmasõ.

• Velilerin ilgisiz olmasõ

* Eksik yönlerinizi geliştirirken karşõlaşabi-

leceğiniz dõşsal tehditlerdir.


Tablo yatay olarak ortadan ayrõldõğõnda üst taraf mevcut duruma yönelik içsel faktörleri alt taraf ise gelecekte yararlanõlabilecek ya da karşõlaşõlabilecek dõşsal faktörleri; dikey olarak ortadan ayrõldõğõnda ise sol taraf olumlu, sağ taraf ise olumsuz olan yönleri bir bütün olarak görmemizi sağlar.

2. Aşama: Öncelikleri Belirleme

Önceliklendirme Matrisi Nedir?

KEFE Analizi�nde belirlenen eksik yönlerin önemlilik ve zorluk derecesine göre sõralanmasõnõ sağlayan bir tablodur.

Amacõ Nedir?

Önceliklendirme çalõşmasõ, öncelikli (daha kolay ulaşõlabilir) öğrenme ihtiyacõna odaklanõlmasõnõ sağlayarak zamanõn ve emeğin işlevsel kullanõlmasõnõ sağlar.

Önceliklendirme Çalõşmasõ Nasõl Yapõlõr?

KEFE Analizi tablosunda öğretmen/ öğretmenlerin belirledikleri eksik yönler, önemlilik ve zorluk derecesine göre sõralanõr.

! Önceliklerinizi belirlemek için aşağõda verilen önceliklendirme matrisi veya Ek 5.1�de

verilen elmas oyunu çalõşmasõnõ kullanabilirsiniz.

Önceliklendirme Matrisi

Çok önemli ve aşõlmasõ kolay olan

yönler

Çok önemli ve aşõlmasõ zor olan

Yönler

Daha az önemli ve aşõlmasõ kolay

olan yönler

Daha az önemli ancak aşõlmasõ

zor olan yönler

Çok önemli

Az önemli

ÖN

EM D

EREC

ESİ

ZORLUK DERECESİ Kolay Zor

Orta derecede önemli olan yönler


Tablonun sol üst bölümünde yer alan ifadeler öğretmenin öncelikli olarak çalõşacağõ

öğrenme ihtiyaçlarõnõ gösterir. Eksik yönlerinizi çözmeye, en önemli fakat yapõlmasõ kolay

olandan başlamanõz tavsiye edilir.

Aşağõda öğretmen/öğretmenler tarafõndan yapõlan önceliklendirme çalõşmasõ örneği

görülmektedir.

Önceliklendirme çalõşmasõ yaparken ifadelerinizi yapõşkanlõ, küçük not kağõtlarõ üzerine

yazabilirsiniz. Bu size önemlilik ve zorluk derecesine karar verirken çizelge üzerinde yer

değiştirme kolaylõğõ sağlayacaktõr.

! Önceliklendirme, grup çalõşmasõna katõlan her öğretmen için farklõ olabilir. Sizin

önceliğiniz grubun önceliğinden farklõysa kendi belirlediğiniz sorun ile ilgili olarak

hedef belirleyebilirsiniz. Önceliğiniz grubun diğer bireyleri ile ortaksa, gelişim

hedefinizi grup olarak belirleyebilirsiniz.

Çok önemli

Az önemli

ÖN

EM D

EREC

ESİ


Etkinliklerden istediğim sonucu alamõyorum

Teknolojik araçlarõ kullanmakta yetersizim

Öğrencilerim yorum yapamõyorlar

Devamsõzlõk yapan öğrencilerim var.


3. Aşama: Ulaşõlacak Hedefin Belirlenmesi

Hedef belirleme nedir?

Öğrencinin öğrenme ihtiyacõnõ karşõlamaya yönelik öğretmenin mesleki gelişim

hedef/hedeflerini belirlemesidir.

Amacõ nedir?

Hedef belirlemek, öğrenme ihtiyacõnõ karşõlamaya yönelik izlenecek yolun

belirlenmesinde en etkili yolun bulunmasõnõ sağlar.

Nasõl yapõlõr?

Hedef belirleme, önceliklendirme çalõşmasõ sonucu belirlenen öğrenme ihtiyacõ ile ilgili

nerede olmak istediğinizin ifade edilmesidir. Sorunun nedenlerini ve çözüm yollarõnõ analiz

etmek, hedefinizi daha analitik bir bakõş açõsõyla belirlemenizde yardõmcõ olacaktõr. Bunun

için Ek 5.2�de verilen odak çarklarõnõ kullanmanõz önerilir.

Hedef belirleme çalõşmasõ için öğretmenlik mesleği genel yeterliklerini incelemeniz,

çözmek istediğiniz sorunun hangi yeterlik ile ilişkili olduğunu belirlemeniz gerekmektedir.

Bu aşamada öğretmen, belirlediği öğrenme ihtiyacõnõn çözümü ile ulaşacağõ durumu,

gelişim ve değişimi resim, simge, yazõ veya sloganlarla ifade eder. Ulaşõlmak istenen hedef

belirlenirken öğretmen hayallerini de işe koşar.

! Eğer grup olarak çalõşõyorsanõz, grubun güdülenmesini artõrmak için hedefinizi

görselleştirmeniz önerilir. Aşağõda örnek bir görselleştirme çalõşmasõ yer almaktadõr.


Belirlediğiniz öğrenme ihtiyacõ öğretmen yeterliklerinin hangi alanõ ile ilişkili olabilir?

Bakõnõz,

• Okul Temelli Mesleki Gelişim Klavuzu Ek-3 Sayfa 126 � 137.

• Kasõm 2006 tarih ve 2590 sayõlõ Tebliğler Dergisi. Öğretmenlik Mesleği Genel

Yeterlikleri


4. Aşama: Hedefe Ulaşmada İzlenecek Yolun Belirlenmesi (Mesleki Gelişimde

Strateji Geliştirme)

Alice: �Lütfen söyler misin, hangi yoldan gitmeliyim?

Kedi: �Bu büyük ölçüde nereye ulaşmak istediğine bağlõ�

Alice: �Nereye gideceğim çok da fark etmez�

Kedi: �O zaman hangi yolu takip edeceğin de fark etmez�

Alice: �... bir yere ulaştõğõm sürece...� diye açõklar...

Kedi: �Şüphe yok ki bunu yapabilirsin... Çok yürümeyi göze aldõğõn

sürece...�

(Alice Harikalar Diyarõnda)

Strateji geliştirme nedir?

Strateji geliştirme, veri toplama, analiz etme gibi bilimsel süreçlerle geliştirilmek istenen alana ilişkin fikirler üretmeye, seçenekler geliştirmeye yönelik yol haritasõnõn çizilmesidir. Hedefe ulaşmada izlenecek yolun belirlenmesi, mesleki gelişimi planlamada önemli bir aşamadõr. Bu süreçte yapõlacak her çalõşmanõn bilimsel dayanaklõ ve doğru biçimde belirlenmesi, mesleki gelişim planõnõn başarõyla gerçekleştirilmesinde önemli bir role sahiptir.

Amacõ nedir?

Strateji geliştirme, yeterliğin geliştirilmesine yönelik mesleki gelişim planõ hazõrlama sürecinde belirlenen sorunun sistematik olarak çözülmesine yardõm eder. Bu süreçte öğretmen, III. aşamada, çözümünü hedeflediği soruna yönelik olarak mevcut durumunu tespit eder, mesleki gelişime yönelik araştõrmalar yapar, araştõrma sonuçlarõna göre gelişim faaliyetlerini belirler. Bu süreç mesleki gelişime yönelik bireysel mesleki gelişim planõndan önce bir ön hazõrlõk niteliğindedir.

Nasõl yapõlõr?

Strateji geliştirme sürecinde aşağõdaki anahtar sorulara cevap aranõr. Bu sorular mesleki gelişimi planlama sürecine yönelik temel basamaklarõ oluştururlar.

! Şu an neredeyim?

! Neleri bilmeliyim?

! Neler yapabilirim?


Anahtar sorulara vereceğiniz yanõtlar, çözüme yönelik stratejiler geliştirmenizde size

yardõmcõ olacaktõr.

1. Şu an neredeyim?

1. Şu an neredeyim? ( Belirlenen sorunla ilgili mevcut durum tespiti)

Birinci basamakta öğretmen, soruna/mesleki yeterliklerine ilişkin olarak mevcut

uygulamalarõnõ değerlendirir. Bu bölümde �Şu an neredeyim?� sorusuna yanõt aranõr. Bunu

yaparken öğretmenin yaptõğõ çalõşmalara ilişkin bilgilere, veri toplayarak ve bu verileri analiz

ederek ulaşmasõ beklenir. Veri toplama araçlarõ için kõlavuzun 4. bölümünde veya Ek�lerde

yer alan araçlardan yararlanabilir ya da bu araçlarõ okul ve sõnõf ortamõnõza göre uyarlayabilir

veya geliştirebilirsiniz. Öğretmenlerin ihtiyaç duyduklarõ verileri toplayabilmeleri için bu

aşamaya yeterli süre ayõrmalarõ gereklidir (Çalõşma Kağõdõ 1.3).

ANAHTAR SORULAR

2. Neleri bilmeliyim? 3. Neler yapabilirim?


1. Şu an neredeyim? (Mevcut durum tespiti)

(Gelişmeyi hedeflediğiniz alanla ilgili daha önce neler yaptõğõnõzõ, hangi bilgi, beceri ve

tutumlara sahip olduğunuzu sorgulayõn. Bu bölümün doldurulmasõnda şu ana kadar

gerçekleştirdiğiniz mesleki çalõşmalardan yararlanabileceğiniz gibi, belirlediğiniz alana ilişkin

mevcut durumunuzu belirlemeye yönelik öğrenci, veli ve meslektaşlarõnõzõn görüşlerinden de

yararlanabilirsiniz.)

I. Anahtar soru Veri Kaynaklarõ Veri Toplama

Yöntemi ve Zamanõ

Toplanan Verilerin

Değerlendirme

Sonuçlarõ

Belirlenen sorunla ilgili olarak mevcut durum sorusu yazõlõr. (�� hakkõnda şu an neredeyim?)

Mevcut durumu belirlemeye yönelik görüşü alõnacak, veri toplanacak kişiler, dokümanlar�belirtilir.

Hangi veri toplama araçlarõnõn (görüşme, anket vb.) kullanõlacağõ ve araçlarõ uygulama zamanõ yazõlõr.

Veri toplama araçlarõndan elde edilen sonuçlar ve mevcut duruma yönelik yaptõğõ uygulamalar yazõlõr.

Örneğin, aşağõdaki tabloda görüldüğü gibi bir öğretmen farklõ ihtiyaçlara göre öğrenme

etkinlikleri düzenlemekte zorlandõğõnõ belirtmektedir. Buna göre öğretmen �Farklõ ihtiyaçlarõ

dikkate alarak öğrenme etkinlikleri düzenleme konusunda neler yapõyorum? sorusunu

cevaplamaya yönelik mevcut durum araştõrmasõ yapar.

I. Anahtar Soru Veri Kaynaklarõ Veri Toplama

Yöntemi ve Zamanõ

Toplanan Verilerin

Değerlendirme Sonuçlarõ

Farklõ ihtiyaçlarõ dikkate alarak öğrenme etkinlikleri düzenleme konusunda neler yapõyorum? (Mevcut Durum Tespiti)

• Öğrenci görüşleri • Veli görüşleri • Meslektaş görüşleri • Zümre tutanaklarõ • Sosyal kulüp

çalõşmalarõ • Yõllõk çalõşma

programlarõ

• Kayõtlõ veriler�.tarihe kadar incelenecek

• Veli, öğrenci görüşleri�tari-hine kadar anket ve görüşme ile belirlenecektir.

• Yapõlan anket ve görüşmeler sonucu farklõ öğrenme etkinlikleri düzenleme konusunda sõnõrlõ kalõndõğõ,

• Özellikle teknolojik araçlarõn sõnõfta yeteri kadar kullanõlmadõğõ,

• Ders dõşõ etkinliklerin yetersiz olduğu,

• Öğrencilerin aktif olabilecekleri etkinlikler istedikleri belirlenmiştir.


2. Neleri bilmeliyim?

Bu süreçte; geliştirilmek istenilen alana yönelik öğretmenin sahip olmasõ gereken

bilgilerin araştõrõldõğõ bir bölümdür. Bu bölümde �Neleri bilmeliyim?� sorusunun yanõtõ

aranõr. Bu sorunun yanõtõnõ bulmak için kaynak taramasõ yapõlarak ilgili kaynaklar incelenir,

ihtiyaç duyulan veri toplama araçlarõ kullanõlõr ve ortaya çõkan verilerin analizi yapõlõr.

Örneğin bir konu hakkõnda bilgi toplamak amacõyla yakõn çevrede bulunan kütüphaneye

gidilebilir, okulda var olan kaynaklar incelenebilir, meslektaşlarla görüşme yapõlabilir,

üniversite ya da ilgili bir kurumdan bir uzmanla görüşme yapõlabilir.

Bu aşamada araştõrmalarõn titizlikle yapõlmasõ ve anket, görüşme, gözlem vb.

çalõşmalarõn kayõt altõna alõnmasõ önemlidir. Çalõşmalarõn sağlõklõ sonuç verebilmesi için bu

bölüme yeterli sürenin ayrõlmasõ gereklidir (Çalõşma Kağõdõ 1.4).

2. Neleri bilmeliyim?

(Gelişmeyi hedeflediğiniz alanla ilgili gerekli bilgileri toplamak için yapõlacak çalõşmalarõ

belirleyiniz. )

II. Anahtar soru Veri Kaynaklarõ Veri Toplama Yöntemi ve Zamanõ

Toplanan Verilerin Değerlendirme Sonuçlarõ

Soruna yönelik hedef sorusu yazõlõr. (�� hakkõnda neler bilmeliyim?)

Sorunu çözmeye yönelik görüşü alõnacak, veri toplanacak kişiler, araştõrma yapõlacak yerler ve dokümanlar vb. belirtilir.

Hangi veri toplama araçlarõnõn (görüşme, anket vb.) kullanõlacağõ ve araçlarõ uygulama zamanõ yazõlõr.

Veri toplama araçlarõndan elde edilen sonuçlar ve sorunla veya yeterlik ile ilgili bilgi ihtiyaçlarõ konu başlõklarõ ile yazõlõr.


Örneğin, aşağõdaki tabloda bir öğretmen, farklõ ihtiyaçlarõ dikkate alarak öğrenme

etkinlikleri düzenleme konusu ile ilgili neler yapabileceğine ilişkin araştõrma yapar.

Verilerden elde ettiği sonuçlarõ tablodaki ilgili bölüme yazar.

3. Neler yapabilirim?(Karar verme)

III. basamakta, I. ve II. basamaklarõn sonunda elde edilen bilgiler, görüşler vb. veri

sonuçlarõndan olanaklar dahilinde hangilerinin kullanõlacağõna, buna bağlõ olarak hangi

faaliyetlerin planlanacağõna karar verilir. Önceki basamaklarda elde ettiğiniz bilgilerin

tamamõnõ uygulamada kullanmanõz gerekmeyebilir. Paydaşlarõnõzõn (meslektaş, okul müdürü,

müfettiş vb�) görüş ve önerilerini almanõz aynõ zamanda okuldaki ihtiyaçlara da uygun

çalõşmalar yapmanõzõ sağlayacaktõr.

Bu aşamada �Neleri yapabilirim?� sorusuna yanõt bulunarak bireysel mesleki gelişim

planõnda yer alacak görevler belirlenir (Çalõşma Kağõdõ 1.5). Ayrõca gelişim doğrultusunda

ihtiyaç duyulan herhangi bir eğitim etkinliği (hizmet içi eğitim, kurs vb.) görev olarak

belirlenebilir. Bu etkinliklerin kanõta dönüşebilecek nitelikte olmasõ, gözlenebilir ve

ölçülebilir olmasõ izleme ve değerlendirme açõsõndan kolaylõk sağlayacaktõr.

II. Anahtar soru Veri Kaynaklarõ Veri Toplama Yöntemi ve

Zamanõ

Toplanan Verilerin


Farklõ ihtiyaçlarõ dikkate alarak öğrenme etkinlikleri düzenlemek için neleri bilmeliyim?

• Program • İnternet • Kaynak kitaplar ve

dergiler • Meslektaşlar

• Program�.tarihine kadar incelenecek. • Kaynak kitaplar ve ilgili

web sayfalarõ �..tarihine kadar incelenecek. • Meslektaşlarõn görüşleri

��.tarihine kadar alõnacak.

• Programda ��. Etkinlikler var. • Kaynak kitaplar ve

web sayfalarõnda, ��.etkinlikler öneriliyor. • Meslektaşlar�. şeklinde görüşler bildirmektedir.


Aşağõda farklõ ihtiyaçlarõ dikkate alarak öğrenme etkinlikleri düzenleme konusunda

neler yapabileceğini araştõran öğretmen, öğretim sürecinde kullanacağõ görevleri belirlemiştir.

III. Anahtar soru Görevler

Sorunla ilgili gelişim

hedefi sorusu yazõlõr.

(��. ile ilgili neler

yapabilirim?)

Bireysel mesleki gelişim planõnda yer alacak gelişim hedefi ile

ilgili görevler yazõlõr.

Mesleki gelişim hedeflerinizle ilgili etkinlikler sõnõflandõrõlarak kodlanmõştõr.

(Bkz. syf 40 Mesleki Gelişim için Gerekli Etkinlikler ve Kodlama Sistemi)


Farklõ ihtiyaçlarõ dikkate alarak hangi öğrenme etkinliklerini düzenleyebilirim?

• Aktif öğrenme konulu kaynak inceleme. • Öğrencilerin öğrenme stillerini belirleme. • Yaratõcõ Drama seminerine katõlma. • Yaratõcõ drama çalõşmalarõ. (Her tema için) • Görsel ve işitsel sunu hazõrlama. (Her tema için)


Bireysel Mesleki Gelişim Planõnõn Hazõrlanmasõ

Bireysel mesleki gelişim planõ, belirlenen alanda ihtiyaç duyulan iyileştirmeyi

gerçekleştirmeye yönelik belli bir zaman dilimi içerisinde uygulanacak faaliyetleri kapsayan

mesleki gelişim planõdõr. Bireysel mesleki gelişim planõ varõlmak istenen hedefe giderken

öğretmenlerin yol haritasõ olacaktõr. (Çalõşma Kağõdõ 1.6)

Bireysel Mesleki Gelişim Planõ

Okul adõ: Bireysel mesleki gelişim planõ hazõrlayan öğretmenin çalõştõğõ okulun adõnõ

belirtir.

Sorumlu Öğretmen/Öğretmenler: Planda etkinlikleri gerçekleştirecek öğretmen veya

öğretmenlerdir.

Gelişim için belirlenen Ana Yeterlik Alanõ: III. Aşama sonunda, öğrenme sürecinde

yaşanan sorunla ilgili geliştirilmek istenen ana yeterlik alanõdõr.

Gelişim için belirlenen Alt Yeterlik: Gelişim hedefinize yönelik belirlenen ana

yeterliliğe ait alt yeterliktir.

Gerekçe: İhtiyaç analizinde ortaya çõkan öğrenme ihtiyacõdõr.

Hedef: Mesleki gelişim ihtiyacõnõ karşõlamaya yönelik ulaşõlmak istenen yeri ifade eder.

Görevler: Ulaşõlmak istenen hedefe varmak için Strateji Geliştirme aşamasõnõn III.

basamağõ olan karar verme (Neleri yapabilirim?) sürecinde, gerçekleştirilmesi planlanan

faaliyetlerdir. Okul Müdürü ile yapõlan I. görüşmede, belirlenen görevler son şeklini alõr.

Başlama/Bitiş Tarihleri: Öğretmenin bireysel mesleki gelişim planõnõ uygulamaya

başlayacağõ ve bitireceği tarihtir.

Kaynaklar/Kaynak Kişiler: Bireysel mesleki gelişim planõnõn uygulanmasõ sürecinde

öğretmene yardõmcõ olacak kişiler, yazõlõ, görsel ve teknolojik her türlü materyali ifade eder.

İhtiyaç-Tutar: Öğretmenin gelişimini sağlama amaçlõ araştõrma ve uygulamalarõ ile

ilgili ihtiyaçlarõnõ ve her bir ihtiyacõn tutarõnõ kapsar.

İşlem-Zaman Çizelgesi: Bireysel mesleki gelişim planõnda belirlenen görevlerin hangi

zaman diliminde yapõlacağõnõn belirlenmesidir. Görevlerinizi belirlerken Mesleki Gelişim için

Gerekli Etkinlikler ve Kodlama Sisteminde verilen etkinlik türleri ve kodlarõndan

yararlanabilirsiniz.


Başarõ Göstergeleri: Objektif bir değerlendirme yapabilmek için ulaşõlmak istenen

başarõ göstergelerinin belirlenmesi gereklidir. �Tam olarak hangi değişiklikleri görmeyi

istiyorsunuz? Hedeflere ulaştõğõnõzõ nasõl bileceksiniz? Bireysel mesleki gelişim planõ

sonunda gelişmeyi hedeflediğiniz yeterlik alanõ ile ilgili kazandõğõnõz, bilgi, beceri ve

tutumlar neler olacak?� sorularõna yanõt olabilecek performans göstergelerinin veya

ekleyebileceğiniz diğer göstergelerin yazõlmasõdõr.

Başarõ kriterleri için bir ölçüt gereklidir. Gözlenebilir ya da sayõsal verilerle

ölçülebilecek ölçütler kullanõlmalõdõr. Mevcut duruma gore ne kadar ilerleme gösterirse

başarõlõ sayõlacağõ burada belirtilmelidir.

Bireysel mesleki gelişim planõ öncesinde belirlenen ölçüte göre, uygulama sonrasõ elde

edilen ölçütün karşõlaştõrõlmasõ sonucu hedefe ne kadar ulaşõlõp ulaşõlmadõğõ gözlenebilir.

Örneğin;

! Başarõnõn %60 dan %80 e çõkmasõ.

! Okul bahçesinden yararlanan öğrenci sayõsõnõn ��dan �..a çõkmasõ.

! Derse aktif olarak katõlan öğrenci sayõsõnda %20 artõş olmasõ.

! Toplantõlara katõlan veli sayõsõnõn ��.. artmasõ gibi.

İzleme: Planõn ilerleyişinin düzenli aralõklarla izlenmesi gerekmektedir. Bunun için

görevlerle ilgili izleme sorularõ belirlenerek bu bölüme yazõlõr. Sürecin izlenmesinde işlem

zaman çizelgesinden faydalanõlabilir.

Değerlendirme: Değerlendirme, mevcut durum ile gelişim planõ uygulandõktan sonra

ulaşõlan durum arasõnda yapõlan karşõlaştõrma sürecidir. Bireysel mesleki gelişim planõ

sonunda gelinen noktada, öğretmenin uygulamasõ ile ilgili olumlu ve olumsuz çõktõlar

değerlendirilir. Yapõlan çalõşmalarõn, öğretmene, öğrenciye, meslektaşa, okula ve çevreye

katkõsõ sorgulanmalõdõr.

Değerlendirme çalõşmalarõ bireysel olarak ya da farklõ veri kaynaklarõ (öğrenciler,

veliler, meslektaşlar ve/veya yöneticiler) kullanõlarak yapõlabilir.


BİREYSEL MESLEKİ GELİŞİM PLANI

Okul Adõ

Sorumlu

öğretmen/öğretmenler

Gelişim için belirlenen Ana

Yeterlik Alanõ

Gelişim için belirlenen Alt

Yeterlik

Gerekçe

Hedef

Görevler

(Gelişime yönelik görevler)

Başlama/Bitiş Tarihleri

Kaynaklar/Kaynak kişiler

İhtiyaçlar-Tutar

İşlem-Zaman Çizelgesi AYLAR

KOD GÖREVLER EYLÜL EKİM KASIM ��.

Başarõ Göstergeleri

İzleme

Değerlendirme


Güç Alanõ Analizi

Nedir?

Bireysel mesleki gelişim planõndaki görevleri gerçekleştirmeden önce yapõlan bir

öngörüdür. Uygulamaya geçerken karşõlaşõlabilecek olasõ engellerin ve başarõyõ artõracak

güçlerin belirlenmesidir.

Amacõ nedir?

Engellerin belirlenmesini ve beklenmeyen gecikme ve sorunlarõn dikkate alõnmasõnõ

sağlar. Olumlu çõktõlar almayõ kolaylaştõracak yönlendirici güçler, öğretmene başarõya

ulaşmada zaman ve enerji sağlayacaktõr.

Öğretmen/Öğretmenler bireysel mesleki gelişim planlarõnda belirledikleri görevleri

gerçekleştirmede faydalanabileceği güçleri belirler. Destekleyici/ilerleten güçleri artõrõp,

gerileten/engelleyici güçlerin etkilerini azaltarak ilerlemeyi rahatlatma stratejisinin

belirlenmesine veya önemli olan gücün görülmesine olanak sağlar.

Nasõl yapõlõr?

İki sütunlu tablonun sol sütunu negatif (engelleyici güçler), sağ sütunu pozitif (ilerletici

güçler) olarak belirlenir. Öğretmen/Öğretmenler bireysel mesleki gelişim planlarõnda

belirledikleri görevlerin gerçekleştirilmesini engelleme potansiyeli taşõyan güçleri gelişim

planlarõnõ uygulamaya geçmeden önce tespit eder. Tespitlerini tablonun engelleyici güçler

sütununun sağ kenarõna yapõşkanlõ küçük not kağõtlarõ üzerine yazarak yerleştirir.

Yönlendirme ve destekleme potansiyeli taşõyan güçleri, tablonun ilerletici güçler sütununun

sol kenarõna yerleştirir. Engelleyici her bir güç için kuvvetin etkisini yansõtacak uzunlukta bir

ok işareti sola doğru uzatõlõr. Yönlendirici (ilerletici) her bir güç için aynõ işlem sağa doğru

yapõlõr. Okun uzunluğu etkinliğin kuvvetini belirler.

GÜÇ ALANI ANALİZİ

Engelleyici Güçler İlerletici Güçler


Mesleki Gelişim İçin Gerekli Etkinlikler ve Kodlama Sistemi

Mesleki gelişimi destekleyen öğrenme etkinlikleri farklõ yöntemler kullanõlarak

öğretmenin bireysel mesleki gelişim planõnda yer alõr. Ayrõca öğretmenin öğrenim-öğretim

uygulamalarõna yansõtacağõ mesleki öğrenme daha etkili ve kalõcõ olacaktõr.

Aşağõda gruplandõrõlmõş örnek etkinlik türleri ve kodlamalarõ verilmiştir. Bu etkinlikleri

ve kodlamalarõ gelişim hedeflerinize göre çeşitlendirebilirsiniz.

Etkinlikler ve kodlamalar, okulun OTMG Planõnõn oluşturulmasõnda yardõmcõ olacaktõr.

Aşağõda mesleki gelişim etkinlikleri üç grupta toplanmõştõr:

• Bilgi Edinme ve Anlama Yöntemleri.

• Gözlem ve İşbirliği Etkinlikleri.

• Uygulamayi İzleme ve Değerlendirmedir.

BİLGİ EDİNME VE ANLAMA YÖNTEMLERİ

KOD ETKİNLİK TÜRÜ KANIT/KAYIT Kİ (Kaynak İnceleme)

Okuma, Araştõrma, İnceleme

Rapor,Tutanak, Pano Hazõrlama, Özet�

ÖA Öğrenme Ağõ

Okulda öğrenme gruplarõ oluşturma, • Mesleki Öğrenme Gruplarõ. • Ağ Tabanlõ Öğrenme. • E-Öğrenme.

Fotoğraf, Rapor, Tutanak, Video kaydõ, Web sitesi oluşturma�

DA Destek Alma

Kamu ve özel kurumlardan uzman/danõşman, deneyimli öğretmen, öğretim görevlisi vb. ile görüşme, davet etme, iş birliği yapma. Seminer vb. etkinlikler düzenleme.

Rapor, Tutanak, Fotoğraflar, Video kaydõ �

KİE Kurum İçi Eğitim

Okul Temelli Eğitim, Okulda hizmetiçi eğitim. Öğretmen toplantõlarõ, Öğrenme-öğretme gruplarõ. Mesleki öğrenmenin diğer meslektaşlarla paylaşõmõ (yaygõnlaştõrma), Sunu, seminer, broşür, bildiri vb. Hazõrlama,

Rapor, Tutanak, Fotoğraflar, Video kaydõ, Pano hazõrlama, Sunum örneği, Broşür ve bildiri örnekleri �

KDE Kurum Dõşõ Eğitim

Okul dõşõnda hizmetiçi eğitim etkinlikleri, konferans, seminer, paylaşõm toplantõlarõ Ulusal konferans ve ekinlikler

Resmi yazõlar, Seminer raporu, Seminere katõlõm belgesi, ...


GÖZLEM VE İŞBİRLİĞİ ETKİNLİKLERİ

KOD ETKİNLİK TÜRÜ KANIT/KAYIT MG Meslektaş Gözlemi

Kendi okulundan meslektaşlarõn gözlemi, Meslektaşlarõn öğrenci gözlemi, Öğretmen/sõnõf değişimi

Veri toplama araçlarõ (Gözlem, görüşme, anket vb.)�

OZ Okul Ziyaretleri

Başka okullardaki okul ortamõ/ders gözlemi, Başka okullarla öğretmen değişimi, Deneyimlerin paylaşõlmasõ, Kurumsal gözlem, kendi okulundan veya başka, okullardan yöneticilerin, deneyimli öğretmenlerin gözlemleri. Rol değiştirme, çalõşma gözlemi, ders dõşõ yeni etkinlikler, sosyal çalõşmalar gibi başka etkinliklerle ilgili deneyimlerin paylaşõlmasõ.

Gözlem formlarõ, Gözlem değerlendirme raporlarõ, Etkinlik planlarõ, Etkinlikler ve sosyal çalõşmalar için alõnan resmi onaylar �

ATİ Aile ve Toplum İş Birliği

Kurumlarla ve yerel yönetimlerle vb. iş birliği Velilerle işbirliği, ev ziyaretleri Bilgilendirme etkinlikleri

Görüşme raporlarõ, Tutanaklar, �

Mİ Meslektaş İş Birliği

Meslektaşlarla kuvvetli yönlerin paylaşõmõ İş birlikli çalõşma; ortak etkinlikler planlama ve düzenleme ( kitap, gazete, dergi vb. hazõrlama)

Paylaşõm notlarõ, Raporlar, Dergi, broşür örnekleri, �

UYGULAMAYI İZLEME VE DEĞERLENDİRME

KOD ETKİNLİK TÜRÜ KANIT/KAYIT KSY Kendi Sõnõfõna Yansõtma

Günlük tutma. Öğrenme kayõtlarõ tutma Uygulamanõn değerlendirilmesi Öğrenci görüşü Daha sonra gelişimin etkisini değerlendirmeye yönelik kanõtlar oluşturmak için kendi sõnõfõndan video kaydõ ve meslektaş gözlemi, Öğrencilerden geribildirim alma stratejileri

Günlük Öğrenme kayõtlarõ Değerlendirme raporu Veri toplama araçlarõ (Gözlem, görüşme, anket vb.) ��.

ÇP Çõktõlarõn Paylaşõmõ

Bireysel mesleki gelişim planõ uygulamalarõndan elde edilen kazanõmlarõn, çõktõlarõn öğrenci, veli, meslektaşlar vb. ile paylaşõlmasõ

Fotoğraf, Rapor, ��..


Hazõrlamõş olduğunuz bireysel mesleki gelişim planõnõn kullanõşlõlõğõnõ, aşağõda verilen

kontrol listesini kullanarak ölçebilirsiniz. Bu çalõşma, bireysel mesleki gelişim planõnõzõn

başarõyla sonuçlanmasõnõ destekleyecek ve uygulama sõrasõnda karşõlaşabileceğiniz zorluklarõ

en aza indirecektir.

Sõra No


ÖLÇÜTLERİ

EVET

HAYIR

1 Bireysel mesleki gelişim planõ anlaşõlõrdõr.

2 Bireysel mesleki gelişim planõ gözlenebilirdir.

3 Bireysel mesleki gelişim planõ ölçülebilirdir.

4 Bireysel mesleki gelişim planõ gerçekçidir.

5 Bireysel mesleki gelişim planõ gerekçelendirilmiştir.

6 Bireysel mesleki gelişim planõ ekonomiktir.

7 Bireysel mesleki gelişim planõndaki işlem zaman çizelgesi işlevseldir.

8 Bireysel mesleki gelişim planõ, okul içinde var olan fõrsatlar dikkate alõnarak hazõrlanmõştõr.

9 Bireysel mesleki gelişim planõ, yakõn çevre ile ilgili fõrsatlar dikkate alõnarak hazõrlanmõştõr.

10 Bireysel mesleki gelişim planõ, öğretmenin mesleki gelişimini destekleyecek niteliktedir.

11 Bireysel mesleki gelişim planõnda özgün çalõşmalar yer almaktadõr.

12 Bireysel mesleki gelişim planõ, okul gelişimini destekleyecek niteliktedir.

13 Bireysel mesleki gelişim planõ hazõrlanõrken diğer öğretmenlerin görüş ve önerileri alõnmõştõr.

14 Bireysel mesleki gelişim planõ, yeni öğretim programõna uygundur.

15 Bireysel mesleki gelişim planõ, yeni öğretim programõn uygulanmasõnõ kolaylaştõrõcõ niteliktedir.


5. Aşama: İzleme ve Değerlendirme

İzleme

Öğretmenler, okul müdürü ve OTMG koordinatörü ile birlikte yõl boyunca okulda

yürütülen bireysel mesleki gelişim çalõşmalarõnõ ve kaydedilen ilerlemeleri izler. Bunu

yapabilmek için, sõnõf içi gözlem, görüşme gibi yöntemler ve diğer etkinlik kayõtlarõnõ

kullanabilirler. Öğretmenler, okul müdürü ve koordinatör öğretmenle yaptõğõ görüşmelerde

ele alõnan ara değerlendirme sonuçlarõna göre bireysel mesleki gelişim planõnda gerekli

değişiklikleri yapar. Çalõşmalarõnda ihtiyaçlarõ olan desteği kimden nasõl alabileceklerini

belirler.

Bu süreç;

! OTMG çalõşmalarõnda asõl amacõn sorun çözmek değil, sorunun ortaya çõkmasõnõ

önlemek olduğu anlayõşõnõn gelişmesini,

! Başarõ kanõtlarõnõn ortaya konmasõnõ,

! OTMG�nin Okul Gelişimine, öğretmen, öğrenci, meslektaş işbirliği ve veli

gelişimine katkõsõnõn izlenmesini

sağlar.

İzleme sürecinde aşağõda verilen yöntemler kullanõlabilir:

! Planlamalarõn gözden geçirilmesi

! Öğretmenlerin öz-değerlendirmeleri

! Çalõşma örneklerine bakõlmasõ

! Veri analizlerinin incelenmesi

! Öğrenci gözlemleri

! Öğrenci görüşmeleri

! İzleme sürecinin tüm okulu ilgilendiren boyutlarõnõn (dersler arasõ ilişkilendirme, öğrenci davranõşõ yönetimi vb.) ilgili öğretmenlerle görüşülmesi

! Vaka incelemeleri

! Değerlendirme formlarõ

! Görüşmeler (grup ve bireysel)

! Anketler


İZLEME Göstergeleri

OTMG çalõşmalarõyla bir takõm gözlenebilir çõktõlarõn elde edilmesi beklenmektedir.

İzleme sürecinde aşağõda verilen göstergelerden yararlanõlabilir.

Öğretmen boyutunda:

! Öğretmen-öğrenci ilişkileri

! Meslektaş İşbirliği

! Güdülenmişlik

! Öğrenme isteği, daha tarafsõz öz-değerlendirme yapma

! Daha geniş çaplõ ve çeşitli öğrenme etkinliklerinin planlanmasõ ve kullanõlmasõ

! Daha iyi alan bilgisi

! Sürekli ve kalõcõ değişim

Öğrenci boyutunda:

! Öğrenmekten zevk alma

! Okula devamlõlõk

! Derslere karşõ olumlu tutum

! Okul/Sõnõf etkinliklerine katõlõm

! Soru-cevaplara daha iyi tepki verme

! Öğrenme etkinliklerine daha etkin katõlõm

İzleme Görüşmeleri

Bireysel mesleki gelişim planõnõn uygulanmasõ sürecinde öğretmen, okul müdürü ile üç

ayrõ görüşme yapar. Öğretmen isterse, görüşmelere bireysel mesleki gelişim planõ uygulama

sürecinde kendisinin bilgi ve deneyimlerinden yararlanabileceğini düşündüğü bir meslektaşõnõ

da davet edebilir.


Bu görüşmelerde,

! Bireysel mesleki gelişim planõ taslağõ üzerinde okul müdürü ile öğretmenin

görüş birliğine varmasõ, gelişim planõnõn birlikte tasarlanmasõ,

! Bireysel mesleki gelişim planõnõn uygulanmasõ sürecinde yapõlan/yapõlamayan

çalõşmalarõn paylaşõlmasõ ve sürecin izlenmesi, ihtiyaç duyulan desteğin yakõn

çevre kaynaklarõ doğrultusunda sağlanmasõ,

! Bireysel mesleki gelişim planõnõn uygulanmasõ sonunda tüm çalõşmalara ilişkin

son değerlendirme yapõlmasõ

amaçlanmaktadõr.

Böylece sürekli öğrenmeye, gelişime, paylaşõma, kararlõlõğa ve karşõlõklõ güvene dayalõ

okul kültürü hedeflenmektedir.

Görüşme aşağõdaki gündem maddeleri doğrultusunda gerçekleştirilir.

! Öğretmenin, öğrencileri ve sõnõfõ hakkõndaki bilgilerini okul müdürü ile

paylaşmasõ ( Öğrencilerin bireysel farklõlõklarõ, öğrenme ve özel eğitime ihtiyacõ

olan öğrenciler ve Bireysel Öğretim Planlarõ (BÖP), veli özellikleri vb.)

! Çalõşõlan yeterlik alanõ doğrultusunda hazõrlanan bireysel mesleki gelişim

planõndaki görevler, zaman çizelgesi ve hazõrlanacak kanõtlar konusunda

görüşülmesi

! Öğretmenin bireysel mesleki gelişim planõna ilişkin beklentilerini açõklamasõ

! Okul müdürünün bireysel mesleki gelişim planõna ilişkin beklentilerini okul

gelişim planõ doğrultusunda açõklamasõ ve öneri getirmesi.

! Bir sonraki görüşme tarihinin belirlenmesi ve ikinci görüşmenin içeriği hakkõnda

öğretmenle görüşülmesi

! I. Görüşme formunun doldurulmasõ ve okul müdürü ve öğretmen tarafõndan

imzalanmasõ (Ek 2.1)

! I. Görüşmeye taslak halinde hazõrladõğõnõz bireysel mesleki gelişim planõ ile

katõlmanõz beklenmektedir.


II. Görüşme aşağõdaki gündem maddeleri doğrultusunda gerçekleştirilir.

! Bireysel mesleki gelişim planõ hazõrlayan öğretmen tarafõndan yapõlan çalõşmalarõn

ve elde edilen göstergelerin paylaşõlmasõ.

! Bundan sonra yapõlacak çalõşmalarõn görüşülmesi.

! Öğretmenin gerçekleştiremediği çalõşmalarõ ve gerekçelerini açõklamasõ.

! Okul müdürü ve öğretmenin çözüm önerileri hakkõnda görüşmesi.

! Bir sonraki görüşme tarihinin belirlenmesi ve III. toplantõnõn içeriği hakkõnda

öğretmenle görüşülmesi.

! II. Görüşme formunun doldurularak, okul müdürü ve öğretmen tarafõndan

imzalanmasõ. (Ek 2.2)

! II. Görüşme esnasõnda okul müdürü ile birlikte yapõlan ve yapõlamayan

çalõşmalara ilişkin ara değerlendirme yapmanõz beklenmektedir.

III. Görüşme aşağõdaki gündem maddeleri doğrultusunda gerçekleştirilir.

! Öğretmenin gerçekleştirdiği çalõşmalarõ ve çalõşmalara ilişkin kanõtlarõ sunmasõ.

! Gerçekleştiremediği çalõşmalar var ise nedenleri ile açõklama getirmesi.

! Öğretmenin sürece ilişkin öz değerlendirmesini okula, öğrenciye, kişisel gelişimine ve çevreye katkõsõ dahilinde yapmasõ.

! Okul müdürünün çalõşmaya ilişkin görüş ve önerilerini belirtmesi.

! Bir sonraki bireysel mesleki gelişim planõna ilişkin öğretmen ve okul müdürünün görüşmesi.

! III. Görüşme formunun doldurulmasõ ve imzalanmasõ. (Ek 2.3)

İzleme sürecinde bireysel mesleki gelişim planõ hazõrlayan öğretmenin ve okul müdürünün görevleri

Öğretmen;

• Çalõşmalarõn, çalõşma takvimi doğrultusunda yürütülmesinden,

• Bireysel mesleki gelişim planõnda yer alan çalõşmalara ilişkin her türlü kanõtõn bireysel ve mesleki gelişim dosyasõnda kayõt altõna alõnmasõndan,


• Okul müdürüyle planlanan görüşmelerin gerçekleştirilmesinden,

• Görüşmelerle ilgili tutanaklarõn eksiksiz olarak doldurulmasõ ve

imzalanmasõndan,

• Görüşmelere ait tutanaklarõn bireysel ve mesleki gelişim dosyasõnda

bulundurulmasõndan,

• Tüm izleme görüşmelerine kişisel mesleki gelişim dosyasõ ile katõlmaktan

sorumludur.

Okul Müdürü,

• OTMG uygulamalarõnda, sõralõ sicil amirlerine karşõ sorumludur.

• Pilot uygulamanõn sağlõklõ olarak sonuçlanmasõ için bireysel mesleki gelişim planõ

hazõrlayan öğretmenlere gerekli desteği verir.

• Uygulama sürecinde bireysel mesleki gelişim planõ hazõrlayan öğretmenlerle I.,

II., ve III. görüşmeleri yapar.

Bireysel mesleki gelişim planõnõzõ uygulama sürecinde,

• Belirlenen hedefe ulaşmada elde ettiğiniz gelişimi kayõt altõna aldõğõnõzdan,

• Mesleki gelişim dosyanõzda olmasõ gerekenleri eklediğinizden, • Katõlmõş olduğunuz eğitimlerin listesini güncellediğinizden, • Almõş olduğunuz eğitim çõktõlarõnõn, sõnõf içi uygulamalarõnõza etkisini

gözlemlediğinizden ve sonuçlarõ kayõt altõna aldõğõnõzdan, • Planladõğõnõz izleme etkinliklerini (sõnõf içi akran gözlemi vb.)

gerçekleştirdiğinizden ve sonuçlarõ kayõt altõna aldõğõnõzdan, • Görüşmeler sõrasõnda gündeme getirilen konularõ kayõt altõna

aldõğõnõzdan emin olmanõz çalõşmalarõnõzõn başarõyla sonuçlanmasõnõ ve elde edilen deneyimin sağlõklõ bir biçimde paylaşõlmasõnõ sağlayacaktõr.


Görüşmelerle ilgili olarak okul müdüründen;

! I. Görüşme öncesinde öğretmenin taslak halinde hazõrladõğõ planõ, bireysel

mesleki gelişim planõ kriterlerine göre incelemesi,

! I. Görüşme esnasõnda okul ve çevre imkanlarõnõ göz önünde bulundurarak

öğretmenin bireysel mesleki gelişim planõ uygulama sürecinde ihtiyaç

duyacağõ desteği vermesi,

! İlgili mevzuata göre Okul Gelişim Planõ, Stratejik Plan hazõrlõğõ

doğrultusunda öğretmenin bireysel mesleki gelişim planõna öneriler

getirmesi,

! I. Görüşmeler sonunda OTMG koordinatörü ile birlikte öğretmenlerin

bireysel mesleki gelişim planlarõndaki görevlerle ilgili OTMG planõnõ

hazõrlayarak Okul Gelişim Planõ ile ilişkilendirmesi (Bkz. Örnek Tablo 3.1

ve Tablo 3.2),

! II. ve III. Görüşme öncesinde öğretmenin bireysel mesleki gelişim planõnõn

ve önceki görüşme formlarõnõn incelemesi,

! II. Görüşme esnasõnda bireysel mesleki gelişim planõ üzerinde öğretmenle

birlikte ara değerlendirmenin yapõlmasõ, çalõşmalara ilişkin destek ve

kanõtlar hakkõnda görüşmeler yapmasõ,

! III. Görüşme esnasõnda öğretmenle birlikte kanõtlarõ ve bireysel gelişim

dosyasõnõ inceleyerek son değerlendirmeyi yapmasõ ve bir sonraki bireysel

mesleki gelişim planõna ilişkin öneriler getirmesi

beklenir.

• Görüşmelere ait tutanaklarõn eksiksiz olarak doldurulmasõnõ ve imzalanmasõnõ,

öğretmenin gelişim dosyasõnda bulundurulmasõnõ sağlar.

• Meslektaşlar arasõ bilgi paylaşõmõnõn sağlanmasõ amacõyla, öğretmenlerin eylem

planlarõnõn ve görüşme tutanaklarõnõn arşivlenmesini sağlar.


Değerlendirme

Değerlendirme, başlangõç ve etki değerlendirmesi olmak üzere iki türlü yapõlõr.

• Başlangõç değerlendirmesi hemen etkinlik sonrasõ yapõlõr ve şu sorulara cevap

aranõr:

! Etkinlik amaçlarõ karşõlõyor mu?

! Bireyin belirlenen öğrenme ihtiyaçlarõnõ karşõladõ mõ?

! Öğrenmenin kalitesi nasõldõ?

• Etki değerlendirmesi ise bir kaç hafta, bir dönem veya bir yõl gibi belirli zaman

sürecinden sonra yapõlõr. Bu süreçte;

! Öğretmenin öğrenme ve uygulamasõ üzerindeki etkisi,

! Öğrencinin öğrenmesi üzerindeki etkisi,

! Personel/meslektaş/tüm okul gelişimi üzerindeki etkisi,

! Etkinlik için yapõlan harcamanõn fayda-maliyet ve değeri ile ilgili

değerlendirme yapõlõr.


Okul Temelli Mesleki Gelişim (OTMG) Planõnõn Hazõrlanmasõ

Okul gelişiminin önemli bir bölümünü mesleki gelişim uygulamalarõ oluşturmaktadõr.

Okul müdürü/koordinatör öğretmen, bireysel mesleki gelişim planlarõ doğrultusunda OTMG

planõnõ, etkinlik kodlarõnõ kullanarak hazõrlar. Etkinlik kodlarõ öğretmenlerin eylem

planlarõnõn tamamõnõ görmenizde ve görevlere göre gruplandõrmalar yapmanõzda size kolaylõk

sağlayacaktõr. Aşağõda etkinlik kodlarõ kullanõlarak hazõrlanmõş öğretmenlerin eylem

planlarõna ilişkin işlem-zaman çizelgesi örneği verilmiştir.

TABLO 3.1 ÖĞRETMENLERİN İŞLEM-ZAMAN ÇİZELGESİ

YETERLİK ALANI

Öğretmenin Adõ-Soyadõ Eylül Ekim Kasõm Aralõk Ocak Şubat Mart Nisan Mayõs

Ziya Aslan Kİ DA KIE KSY A Ayşe Aydõn Kİ OA KIE Mehmet Çakõr ATI OZ ÇP B İclal Yõlmaz MG ATI MI ÇP

C Özer Başar Kİ Mİ KDE ÇP Melike Hepşen Mİ DA OZ KSY D Ulgen Şahin Kİ DA KSY KIE

Murat Gönül KI ATI ÇP

E Bahar Çeliktan KI KDE ATI DA ÇP

F Asrõn Eser KI DA ÇP

Okul Müdürü ve koordinatör öğretmen, işlem-zaman çizelgesinde yer alan

etkinliklerden öncelikle ortak olanlarõ okul gelişim hedefleri doğrultusunda seçerek OTMG

planõnõ hazõrlar. Etkinliklerin seçiminde öğretmenlerin en çok ihtiyaç duyduğu gelişim

alanlarõ, okulun ihtiyaç analizi doğrultusunda belirlenen öğrenci öğrenme ihtiyaçlarõ, okul

vizyonu ve gelişim hedefleri vb. unsurlarõ dikkate alõnõr. Eğer öğretmenlerin görevleri

arasõnda ortak görevler yoksa okul müdürü/koordinator öğretmen aynõ yeterlik alanõnda

çalõşan öğretmenlerle görüşerek okul gelişim hedefleri doğrultusunda yeni bir görevi teklif

edebilir.


TABLO 3.2 OKUL TEMELLİ MESLEKİ GELİŞİM PLANI GELİŞİM ALANLARI Eylül Ekim Kasõm Aralõk Ocak Şubat Mart Nisan Mayõs MESLEKİ GELİŞİM

C. ÖĞRETME-ÖĞRENME SÜRECİ

1. �Öğrenme Stilleri� konulu seminer verilmesi

2. Teknoloji kaynaklarõnõn etkili kullanõmõna yönelik kurslar açõlmasõ

D.GELİŞİM İZLEME �

DEĞERLENDİRME

1. Geribildirim verme

2. Ölçme Değerlendirme Birimi kurma

��.

Okul Müdürü, koordinatör öğretmenle birlikte OTMG planõnõ okul gelişim planõna

yansõtõr. Öğretmenlerin mesleki gelişimleri, okul gelişim planõna yansõtõlmadõğõnda okul

gelişiminin önemli bir boyutu eksik kalacaktõr. Okulun, OTMG Planõ ile okul gelişim planõ

doğrultusunda öğretmenlerin deneyim ve uzmanlõğõndan anõnda yararlanõlmasõ

beklenmektedir. Okulun insan ve materyal kaynaklarõnõn etkili kullanõmõ ile öğretmenlerin

mesleki gelişim ihtiyaçlarõnõn okul ortamõnda karşõlanmasõ sağlanacaktõr.

Öğretmenlerin okuldaki çalõşmalarõ ile mesleki gelişimlerinin bağlantõlõ hale getirilmesi

ve böylece öğrenciler için öğretim ve öğrenim kalitesinin artõrõlmasõ, okul çalõşma kültürü ve

değerler sisteminin gelişimine bağlõ olarak okulun çevre ile bütünleşmesi ve çevre

imkanlarõnõn okul sorunlarõnõn çözümünde daha fazla işe koşulmasõ amaçlarõnõn

gerçekleştirilmesi mümkün olacaktõr.


Birleştirilmiş Sõnõf Öğretmenleri İçin Uygulama ve İzleme

OTMG kõlavuzunun pilotlama süreci boyunca, birleştirilmiş sõnõf bulunan okullarda; birden fazla öğretmenin olmasõ durumunda Mesleki Gelişim Planlama süreci ve uygulamalarõnõn izlenmesi müdür yetkili öğretmen tarafõndan yürütülür.

Tek öğretmenin olduğu okullarda yürütülecek izleme çalõşmalarõ ise OTMG İl Çalõşma Planõnda belirlenen bir pilot okulda yürütülür. Görevlendirilen Okul Müdürünün, birleştirilmiş sõnõf öğretmeninin mesleki gelişim çalõşmalarõnõ izleme, destek verme ve gerekli toplantõlara katõlma sorumluluğu vardõr.

Öğretmenin bireysel ve mesleki gelişim dosyasõnda olmasõ gerekenler

• Mesleki vizyon

• Mesleki özgeçmiş

• Mesleki eğitim kayõtlarõ

• Bireysel Mesleki Gelişim Planõ Dosyasõ

! Bireysel Mesleki Gelişim Planõ

! I-II-III. Görüşme Formlarõ

! Bireysel Mesleki Gelişim Planõndaki etkinliklerle ilgili kanõtlar (Mesleki gelişim etkinlikleri ile ilgili yazõlõ, görsel ve dijital (fotoğraf, CD vb.) kayõtlar)

! Bireysel Mesleki Gelişim Planõ sürecinde kullanõlan ölçekler (formlar, anketler vb.)

! Bireysel Mesleki Gelişim Planõ ile ilgili değerlendirme raporu

! Bireysel Mesleki Gelişim Planõ uygulama sürecinde kaydedilen anekdotlar

Okul müdürünün okul temelli mesleki gelişim dosyasõnda bulunmasõ gerekenler*

• Öğretmenlerin Bireysel Mesleki Gelişim Planlarõ

• I-II-III. Görüşmeler için randevu çizelgeleri

• Öğretmenlerin bireysel mesleki gelişim planlarõndaki görevlerin yer aldõğõ işlem-zaman çizelgesi

• Okul Temelli Mesleki Gelişim (OTMG) Planõ

* Okul müdürünün mesleki gelişim kayõtlarõnõ dijital ortamda saklamasõ önerilir.


! Etkinlikler ve Örnek Formlar

IV.BÖLÜM


Helezonik Yansõtma

Sorun

Deneyim/Yansõtma

Sonuçlarõ Değerlendirme

Gözden geçirme/Etkinlik oluşturma

1. YANSITMA ÇEMBERİ

1

2

3

Sorunu Gözden Geçirme

Uygulama

Alternatif Çözümler Üretme

Bu bölüm, öğretmenlik mesleği genel yeterliklerinin uygulama sürecinde daha iyi anlaşõlmasõ amacõyla hazõrlanmõştõr. Her bir yeterlik alanõnõn tanõmõ ve kapsamõnõn yanõ sõra o yeterlik alanõna ilişkin anahtar kavramlar verilmiştir. Sõnõf içi uygulamalarõnõzda bu anahtar kavramlarõ göz ardõ etmeniz durumunda karşõlaşabileceğiniz sorunlar ve bu sorunlarõn çözümünde kullanabileceğiniz bazõ etkinlik örnekleri sunulmuştur. Yansõtõcõ bir yaklaşõmla, uygulamõş olduğunuz etkinliklerin sorunun çözümüne ne ölçüde katkõ sağladõğõ ve sonraki süreçte bu uygulamalarõ nasõl zenginleştirebileceğinize ilişkin bir dizi soru verilmiştir.

Yansõtõcõ öğrenmede, öğrenmenin sürekliliği esastõr. Bu süreçte öğretmen deneyimlerini gözden geçirir, olasõ farklõ uygulamalar üzerinde düşünür, mümkün olan en iyi seçeneğe karar verir. �Neyi? Niçin? Nasõl?� sorularõnõ sorar.

! Deneyimini, sonraki uygulamalarõnõ zenginleştirmede nasõl kullanabileceğine ilişkin düşünür.

! Kullanacağõ yönteme karar verir.

! Yöntemi uygulamalarõna yansõtõr.

Bu işleyiş sorun ortadan kalkõncaya ya da öğrenme istenilen düzeyde gerçekleşinceye kadar sürekli olarak devam eder.

Şekil 4.1 Yansõtma Çemberleri


Bu süreç, genellikle yansõtõcõ öğrenme döngüsü olarak tanõmlanõr. Çünkü bu, sonu

olmayan, sürekli devam eden bir süreçtir. Yansõtõcõ öğrenme becerilerini geliştirmenin sadece

bir yolu yoktur; yansõtma yoluyla ve sorgulama yöntemiyle öğrenme devam eder. Bütünsel

bir yaklaşõmla deneyime dayalõ bir öğrenme döngüsü, sürekli gelişimi destekler. Deneyime

dayalõ öğrenme döngüsünün sürekli kullanõmõ, performans geliştirme ve yüksek kalite

çõktõlarõnõn elde edilmesinde öğretmene sürekli rehberlik eder. Öğretmenlerin bireysel mesleki

gelişim planlarõnda belirledikleri etkinliklerin her biri öğrenme deneyimi ve yansõtma

döngüsüdür. Bu döngülerden oluşan helozonik yansõtma, sürekli mesleki gelişimi sağlayan ve

OTMG�yi destekleyen bir süreçtir.

Yeterlik alanlarõ ile ilgili verilen her bir etkinliklerin sonunda, yansõtma sorularõnõ

sormanõz etkinlik sonunda elde ettiğiniz kazanõmlarõ ve önemini fark etmenizde, etkinlik ile

ilgili farklõ bir bakõş açõsõ kazanmanõzda, elde ettiğiniz deneyimi sonraki uygulamalarõnõza

yansõtmanõzda ve yeni etkinlikler geliştirmenizde yardõmcõ olacaktõr.

Etkinliklerin sonunda verilen bazõ formlar, uygulamalarõnõz sõrasõnda size yardõmcõ

olacaktõr. Ayrõca, bölüm sonunda, öğrenme alanlarõyla ilgili daha geniş bilgiye ulaşmanõza

yardõmcõ olacak bir kaynak listesi sunulmuştur.

! Bu bölümden yararlanõrken her bir etkinliğin ya da örnek formun amaca uygun olup

olmadõğõna dikkat edilmelidir. Özellikle doldurulacak formlarõn ve anketlerin ne

amaçla kullanõlacağõ ve öğrencinin gelişimine nasõl katkõ sağlayacağõ iyi

düşünülmeli; kullanõlacak aracõn amaca uygunluğundan emin olunmalõdõr.


A. Kişisel ve Mesleki Değerler-Mesleki Gelişim �Bildiğimizi zannetmemiz,

öğrenmemizin en büyük düşmanõ olmuştur.�

Mark TWAIN

Kişisel ve mesleki değerler-mesleki gelişim yeterlik alanõ öğretmenlik mesleği genel

yeterliklerinin ilk ve en kapsamlõ yeterlik alanlarõndan biridir. Bu yeterlik alanõ sekiz alt

yeterlikten oluşmaktadõr.

Kişisel ve mesleki değerler-mesleki gelişim yeterlik alanõnõn temel amacõ, hõzla gelişen

dünyada bilim, teknoloji ve iletişim alanlarõ başta olmak üzere her alanda, öğretmenlerin

gelişmelerden uzak kalmamasõ ve gelişmeleri eğitim ortamlarõna aktarabilmesidir.

Öğretmenlerin güçlü ve zayõf yönlerini, mesleki anlamda kendilerini geliştirmek

istedikleri alanlarõ, gerçekçi olarak belirleyebilmeleri bunu gerçekleştirebilmeleri için öz

değerlendirme yapmalarõ oldukça önemlidir. Öğretmenlerin yaşamboyu öğrenen bireyler

olmalarõ, yeni bilgi ve fikirlere açõk olmalarõ, hem kendilerinin hem çalõştõklarõ kurumlarõn

gelişmesinde etkin rol oynar. Ayrõca, mesleği ile ilgili mevzuatõ (yasa, yönetmelik, genelge,

vb.) izleme, gereksinimlere cevap veremeyen durumlarõn geliştirilmesine yönelik önerilerde

bulunma mesleki katõlõm için gerekli olan çalõşmalardõr. Diğer taraftan öğretmenlerin

paydaşlarõnõn (meslektaş, yönetici, alan uzmanõ vb.) başarõlõ deneyimlerinden yararlanmasõ ve

gelişimlerini eğitim ortamõna yansõtmasõ bu yeterlik alanõnda vurgulanmak istenen temel

fikirlerdir.

Ulusal ve evrensel değerleri göze alarak öğrenme yaşantõlarõ düzenlemek ve uluslararasõ

anlayõşla iş birliği, dostluk, barõş kavramlarõ çerçevesinde öğretmenlerin mesleki gelişimini

gerçekleştirmek, bu yeterlik alanõnda hedeflenen diğer önemli noktalarõ oluşturmaktadõr.

Kişisel ve mesleki değerler-mesleki gelişim yeterlik alanõna ilişkin beklenen düzeyde

olmayan bir öğretmenin aşağõda belirtilen problemleri yaşamasõ söz konusu olabilir.

ANAHTAR KAVRAMLAR

• Öz değerlendirme

• Yaşam boyu öğrenme (değişim ve gelişim)

• Katõlõm ve işbirliği

• Ulusal ve evrensel değerler

• Özgüven


• Öğretmen, karşõlaştõğõ sorunlarõ çözmek için öz değerlendirme yapmazsa sahip

olduğu olanaklarõn farkõna varamaz, yeterliklerini kullanamaz, eksik olan yönlerini

belirleyemez.

• Öğretmen, ulusal ve evrensel değerlere sahip değilse öğrencilerin arkadaşlarõnõ

tanõmalarõnõ ve bireysel farklõlõklarõna saygõ duymalarõnõ sağlayamaz. Barõş,

kardeşlik, dostluk, insan haklarõna ve bireysel farklõlõklara saygõ gibi değerleri

içselleştirmemiş öğrenciler yetiştirir.

• Öğretmenin özgüvene sahip olmamasõ durumunda öğrencilerin kendilerini ifade

etmeleri ve bildiklerini yansõtmalarõ için demokratik bir ortam sağlanamayabilir.

• Öğretmen etkinlikler öncesinde ve eğitim sürecinde katõlõm ve işbirliğine önem

vermezse öğrencilerin yaşantõlarõnda bu katõlõmlarla sağlanacak zenginlikleri

oluşturamaz; eğitime destek verecek diğer unsurlardan yeterince yararlanmamõş

olur, katõlõmõ sağlanacak ve işbirliğine gidilecek kişi ve kuruluşlarõn bu konudaki

desteğini sõnõrlandõrõr.

Aşağõdaki etkinliklerde, kişisel ve mesleki değerler-mesleki gelişim yeterlik alanõyla

ilgili eğitim sürecinde yaşanabilecek bazõ sorunlar ve bu sorunlarõn çözümüne ilişkin örnek

etkinlik durumlarõ verilmiştir. Bu etkinlik durumlarõndan faydalanarak eğitim ortamõnda

yaşanabilecek benzer sorunlarõ belirleyebilir ve yapacağõnõz planlama ve uygulamalar

sonunda bu sorunla başa çõkabilirsiniz.


Etkinlik 1: Çantamdan Ne Çõktõ?

�Çocuklar öğütlere kulaklarõnõ kapatõr,

ama örneklere gözlerini açarlar.�

Peter BURWASH

SORUN:

Engin Öğretmenin sõnõfõndaki bir grup öğrenci, bazõ arkadaşlarõnõn

beden eğitimi dersinde kendileriyle futbol maçõ yapmadõklarõnõ söylerler. Diğer

grup ise arkadaşlarõnõn teneffüste kendileri ile şarkõ söylemediklerini

kõzgõnlõkla ifade ederler. Bir öğrenci de konuşmasõndaki farklõlõk nedeni ile

sõnõftaki herkesin kendisiyle alay ettiğini ağlamaklõ bir şekilde dile getirir.

Herkes birbirini suçlar. Engin Öğretmen, bu sorunlarõ gidermek amacõyla

çözüm yollarõ aramayõ planlar.

ETKİNLİK:

Engin Öğretmen ertesi gün sõnõfa girdiğinde çantasõndan kendisine ait ve kişiliğini yansõtan

nesneler çõkartmaya başlar. Dinlediği müzik türüne örnek bir CD ve kaset, okuduğu bir kitap, ailesini

ve doğduğu şehri tanõtan resimler� Bütün bunlarõn kendisini tanõtan birer sembol olduğunu belirtir.

Bir sonraki gün öğrencilerinden de kendilerini tanõtmalarõ için hazõrlõklõ gelmelerini ister.

Çantamdam Ne Çõktõ Etkinliğinde, her öğrenci kendisini

tanõtacak yöntemi kendisi belirleyecek, bunu yaparken kendisiyle

ilgili düşünmesi de sağlanacaktõr. Öğrencilerin ilgileri, zevkleri,

önemsedikleri değerler ortaya çõkacak ve bunlarõn ne kadar

farklõlõk gösterdiği belirlenecektir. Ayrõca bu etkinlik, öğrencilerin

öğrenme biçimleri hakkõnda da öğretmene bilgi verecektir. Aynõ

zamanda, farklõ kişilik özelliklerine sahip öğrencilerin birbirlerini

tanõmalarõ ve anlamalarõ sonucunda, sevgi, saygõ ve işbirliğine

dayalõ, uyumlu öğrenme sürecini yaşayabileceklerine bir gösterge

olacaktõr.

Verilen etkinlik,

öğretmenin ulusal

ve evrensel

değerleri sõnõf

içinde nasõl ele

aldõğõ ile ilgili bir

örnek uygulamadõr.

Uygulamalarõnõzla İlgili Ek Sorular ! Sõnõfõnõzda bireysel

(farklõlõklar konusunda farkõndalõk oluşumuna yönelik ne gibi etkinlikler düzenliyorsunuz?

! Öğrencilerinize, kendilerini ve biribirlerini tanõmalarõnõ sağlayacak ne gibi etkinlikler düzenliyorsunuz?

Yansõtma sorularõ • Bu etkinlik problem durumunu çözmek için yeterli midir? • Etkinliği uygulama sonucunda kazanõmlarõnõz neler oldu? • Bu etkinliği bir daha uygulayacak olursanõz ne tür değişiklikler

yaparsõnõz? • Bu problemi çözmeye yönelik farklõ ne tür çalõşmalar yapõlabilir?


Uygulamalarõnõzla İlgili Ek Sorular:

! Sõnõfta sõnõf başkanõnõ, sõnõf temsilcisini ve sosyal kulüplere öğrenci dağõlõmõnõ yaparken demokratik ilkeleri göz önünde bulunduruyor musunuz?

! Öğrencilerinize, sõnõf ve okul içindeki bu etkinliklerinizin ulusal ve uluslar arasõ anlayõş ve ilişkiler için küçük bir model oluşturduğunu hissettiriyor musunuz?

Etkinlik 2: Dinleme Takõmlarõ

�İnsan soyunun böylesine güç ve

karmaşõk problemlerle yeryüzüne geldiği

günümüzde, geniş ve güçlü düşünmenin gelişmesine

çok ciddi bir biçimde gereksinim vardõr.�

Carl SAGAN

SORUN:

Duygu Öğretmen, gerek grup gerekse bireysel çalõşmalarda öğrencilerinin

sürece etkin katõlmadõğõnõ, katõlanlar arasõnda da yeterince işbirliği

olmadõğõnõ gözlemlemiştir.

ETKİNLİK:

Duygu Öğretmen, derse başlamadan önce sõnõfõnõ öğrencilerin isteği doğrultusunda dört gruba

ayõrõr.

! Birinci gruptan anlatõlan konuya ilişkin hangi noktalarda hem fikir olduklarõnõ ve

nedenlerini belirtmelerini,

! İkinci gruptan konuya ilişkin hangi noktalarda zõt görüşe sahip olduklarõnõ ve nedenlerini

belirtmelerini,

! Üçüncü gruptan anlatõm bittikten sonra iki soru hazõrlamalarõnõ,

! Dördüncü gruptan da derste verilen örnekleri veya uygulama çalõşmalarõnõ tekrar

anlatmalarõnõ ister.

Ders anlatõldõktan sonra takõmlara biraz zaman tanõr. Sõrayla sorular sorar, fikir paylaşõmlarõnda

bulunur, zõt ve benzer görüşleri alõr, örnekler yapar veya uygulamalar gerçekleştirir. Son olarak

gruplarõn kendi aralarõndan seçecekleri sözcülerle verilen eşit sürede değerlendirme yapmalarõnõ

sağlar.

Duygu Öğretmen, konu ile ilgili öğrencilerin farkõndalõk

ve bilinç düzeylerini arttõrõrken uyguladõğõ etkinlikle demokratik,

kararlõ ve güvenli bir ortamõn yapõsõnõ da kavratõr.

Grup çalõşmalarõnõ bu değerler doğrultusunda yürüten bir

öğretmen, sosyal ve kültürel farklõlõklarõ birleştiren bir görev

üstlenir ve öğrencilerine model olur.

Unutmamalõyõz ki; �Öğrencilere sadece sözlerimizle değil,

davranõşlarõmõzla da örnek olmalõyõz. Söylenen ve yapõlan aynõ

olmazsa güven kaybolur.�

Öğretmenin, derse katõlõmõ, işbirliğini ve demokratik ortam geliştirmeyi amaçladõğõ bir etkinlik örneği sunulmuştur.


ÖRNEK FORMLAR

Meslektaş Gözlem Formu

Öğretmen;

Her

zam

an

Çoğ

unlu

kla

Baz

en

Hiç

bir

zam

an

1.Öğrencilerine karşõ gerekli saygõ ve dikkati gösterir.

2. Öğrencilerin bireysel farklõlõklarõnõ dikkate alarak bilgi iletişimini sağlar.

3. Uygun bir öğrenme çevresi oluşturarak risk almayõ, sorgulamayõ ve deneysel çalõşmayõ destekler.

4. Alanõ ile ilgili uzmanlõğõnõ ve becerilerini ortaya koyar.

5. Diğer öğretmenlerle bilgi paylaşõmõnda bulunur.

6. Diğer öğretmenlerle materyal alõşverişinde bulunur.

6. Öğrenme hedeflerine uygun, farklõ değerlendirme stratejileri kullanõr.

7. Derste kullanõlan strateji, yöntem ve tekniklerle öğrenci merkezli etkinliklere yer verir.

8. Ders planlarõ ve uzun süreli planlar arasõnda etkili ilişkiler kurar.

9. Öğretim zamanõnõ amaca uygun biçimde kullanõr.

10. Öğrenme sürecinde sõnõfõn durumuna ve seviyesine uygun bir dil, ses tonu, jest ve mimikleri etkin olarak kullanõr.

11. Ailelerle iletişim kurar.

12. Öğrenci gelişimini tespit etmek için uygun teknikler kullanõr.

13. Öğrenme sürecinde bilgi ve iletişim teknolojilerini kullanõr.

14. Programlarõ inceler ve planlarõna yansõtõr.

15. Okul içerisinde meslektaşlarõ ile etkileşim, iş birliği ve ekip çalõşmasõ içerisindedir.

16. Güncel düşünceleri, fikirleri, eğitimdeki gelişmeleri ve uygulamalarõ izler.

17. Öğrenci, sõnõf ve okuldaki problemleri çözmek için paydaşlarla birlikte çalõşõr.

18. Teknolojinin etkin kullanõmõ, değerlendirme stratejileri ve sõnõf yönetimiyle ilgili bilgi ve deneyimlerini diğer öğretmenlerle paylaşõr.

19. Sõnõf kurallarõnõ öğrencilerle belirler ve yazõlõ olarak öğrencilere sunar


20. Zümre öğretmenleriyle iş birliği yapar.

21. Diğer öğretmenlerin çabalarõnõ ve başarõlarõnõ takdir eder.

22. Öğrencilere ve ailelerine yardõmcõ olmak için gerekli kurumlarla ve kişilerle iletişime geçer.

23. Başarõsõz öğrencilerin sorunlarõnõn çözümünde, deneyimli öğretmenlerin görüşlerinden yararlanõr.

24. Öğretim uygulamalarõnõ iyileştirmek için edindiği bilgiyi etkili olarak kullanõr.

25. Diğer öğretmenleri gözlemleyerek en iyi uygulamalarõ belirler ve bunlarla birlikte yeni bilgi teknolojilerini kullanõr.

26. Eğitime ilişkin yayõnlarõ, kitaplarõ ve Internet sitelerini izler.

27. Değerlendirmeyi, öğrenmeyi ve öğrendiklerini uygulamayõ �bitmeyen bir süreç� olarak kabul eder.

28. Mesleki açõdan kendini değerlendirir ve bilgi düzeyini geliştirme konusunda sürekli çaba gösterir.

29. Kişisel ve mesleki yaşamõnda ve öğrenme sürecinde iyi bir örnektir.

30. Mesleki kuruluşlarla iş birliği yapar.


Planlama ile İlgili Olarak Öz değerlendirme

Aşağõda yer alan nedenlere bağlõ olarak iyi bir planlama yapabiliyorum. .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................��. Yaptõğõm planlamanõn aşağõda yer alan alanlarda iyileştirilmeye ihtiyacõ var. .......................................................................................................................................................................��. .......................................................................................................................................................................��. Öğrencilerle İlgili Öz Değerlendirme

Öğrencilerle aşağõdaki yollarla daha iyi ilişkiler kurduğuma inanõyorum. .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... Öğrenciler ile ilişkilerimi aşağõda yer alan konulara ilişkin olarak gözden geçirmem gerekiyor. .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... * Bu bölümde kullanõlan formlar EARGED tarafõndan hazõrlanan Okulda Performans Yönetimi Modeli çalõşmasõndan alõnmõştõr. Anket ve gözlem örnekleri için bu kaynağõ inceleyiniz.

Öğretmen olarak ben; H

er z

aman

Çoğ

unlu

kla

Baz

en

Hiç

bir

zam

an

1. Dersleri günlük olarak planlarõm. 2. Öğrencilerin bireysel farklõlõklarõnõ, gereksinimlerini gözeterek

plan yaparõm. 3. Araçlarõ, gereçleri, imkânlarõ ve kaynaklarõ etkin olarak kullanõrõm. 4. Öğrencinin öğrenmesini değerlendirmeyi düzenli olarak planlarõm.

Öğretmen olarak ben; H

er z

aman

Çoğ

unlu

kla

Baz

en

Hiç

bir

zam

an

1. Öğrencilerimi öz disiplin geliştirmeleri konusunda desteklerim. 2. Öğrencinin yaratõcõlõğõnõ, keşfetme gücünü ve bireyselliğini desteklerim.

3. Gösterilen çabayõ ve iyi yapõlan çalõşmalarõ takdir ederim. 4. Öğrencilerin duygusal gelişimi ile ilgilenirim. 5. Öğrencilere eşit ve saygõlõ davranõrõm.


B. Öğrenciyi Tanõma

� Eşit olmayan insanlara, eşit davranmaktan

daha büyük eşitsizlik olamaz�

Thomas JEFFERSON

Öğrenci, doğuştan sahip olduğu özellikler, aileden ve çevreden edindiği bilgi ve

deneyimlerle okula gelir. Bu açõdan her birey farklõdõr ve kendine özgü gelişim özellikleri

göstermektedir.

Bu durumda öğretmenin tek bir yaklaşõm ve sõnõrlõ yöntemlerle süreci düzenlemesi

yalnõzca bazõ öğrencilerin dikkatini çekeceğinden öğrenci performansõnõ ve sõnõf başarõsõnõ

düşürebilir. Planlama, öğrenci özellikleri dikkate alõnarak öğrencilerin katõlõmõyla

yapõlmalõdõr.

Öğrencinin sahip olduğu bilişsel, duyuşsal, psiko-motor (devinsel) ve sosyo- kültürel

özellikler hakkõnda bilgi edinmek, eğitim yaşantõlarõnõn düzenlenmesinde ve öğrenme

biçimleriyle öğrencinin güçlü ve zayõf yönlerinin ortaya çõkarõlmasõnda yardõmcõ olacaktõr.

Öğretmen, öğrencinin � �Ben�i anlamazsan �Sen� i anlayamam.� sloganõna cevap

verebilmek ve öğrenciyi tanõyabilmek için çeşitli etkinlikler düzenlemelidir.

Öğretmenin, öğrenciyi tanõma yeterlik alanõ ile ilgili beklenen yeterlik düzeyine sahip

olmamasõ durumunda yaşanabilecek sorunlar ve sonuçlar aşağõda sunulmuştur:

Öğrencilerin bireysel farklõlõklarõna dikkat etmeyen öğretmen;

! Eğitim-öğretim etkinliklerini, öğrencilerin farklõ ilgi, ihtiyaç ve öğrenme

biçimlerine uygun düzenleyemez,

! Öğrencileri motive etmede güçlük çekebilir,

! Öğrencilerin derse etkin katõlõmõnõ sağlamada güçlük çekebilir ,

! Öğretimin öğrenci merkezli olmasõnda sorunlar yaşayabilir,

ANAHTAR KAVRAMLAR

• Bireysel Farklõlõklar

• Gelişim Alanlarõ

• Öğrenme Biçimleri

• Aile ve Uzmanlarla İş Birliği


! Sõnõfõna özel eğitim gerektiren öğrenciler gelebileceğinin farkõnda

olmayabilir,

! Özel eğitim gerektiren öğrencilere ilişkin almasõ gereken tedbirlere ve

yapmasõ gereken düzenlemelere ilişkin sorunlar yaşayabilir.

Öğrencilerin bilişsel, duyuşsal, psiko-motor ve sosyo-kültürel özellikleri hakkõnda

bilgi sahibi olmayan öğretmen;

! Gelişim özelliklerine uygun eğitim yaşantõlarõ düzenlemede sorunlar

yaşayabilir,

! Öğrencilerin güçlü ve zayõf yönlerini ortaya çõkarõp güçlü yönlerini

kullanarak zayõf yönlerini geliştirmelerini sağlamada güçlük çekebilir,

! Akranlarõndan daha üst seviyede gelişim özellikleri gösteren öğrencilerin öne

çõkmasõna veya daha alt düzeyde gelişim özellikleri gösteren öğrencilerin

sõkõlmasõna neden olabilir,

! Öğrencilere uygun etkinlik ve ortam düzenlemede sõkõntõlar yaşayabilir,

onlarõn sosyal gelişimlerini olumsuz yönde etkileyebilir.

Öğrencilerin öğrenme becerileri ve nasõl öğrendikleri hakkõnda bilgi sahibi

olmayan öğretmen;

! Öğrencilerin yeteneklerini keşfetmelerine olanak sağlayan etkinlikler

düzenlemeyebilir,

! Eğitim-öğretim etkinlikleri sõrasõnda kullandõğõ öğretim yöntemlerinin tüm

öğrencilerin öğrenme biçimine uygun olup olmadõğõnõ fark edemeyebilir,

! Öğrenci performansõnõn ve sõnõf başarõsõnõn yükselmesini sağlamada sorunlar

yaşayabilir.

Aile ve uzmanlarla işbirliği yapmayan öğretmen;

! Eğitimin sürekliliğini sağlamada sorunlar yaşayabilir,

! Öğrencilerin bilgi, beceri, tutum ve değer kazanõmlarõnõ sosyal çevre ile

ilişkilendirmesi ve genellemesi için uygun düzenlemeler yapamayabilir,

! Öğrencilerin mevcut potansiyellerini kullanabilmeleri ve geliştirebilmeleri

konusunda gerekli tedbirleri alamayabilir,


Öğrencilerin ilgilerini,

zevklerini, önemsedikleri

değerleri, farklõ kişilik

özelliklerini ortaya

koymak ve bu

farklõlõklara rağmen

sevgi, saygõ ve güvene

dayalõ bir eğitim sürecini

başlatmak için yapõlmõş

bir uygulama örneği

! Öğrencilerle ilgili problem, durum ve davranõşlarla baş etmede güçlük

yaşayabilir,

! Özel eğitim gerektiren öğrencilerin eğitim ve öğretimden daha etkin

yararlanmalarõ için uygun tedbirler alamayabilir.

Aşağõdaki etkinliklerde, Öğrenciyi Tanõma yeterlik alanõyla ilgili eğitim sürecinde

yaşanabilecek bazõ sorunlar ve bu sorunlarõn çözümüne ilişkin örnek etkinlik durumlarõ

verilmiştir.

Etkinlik 1: Konuşan Çember

SORUN:

Ayşe Öğretmen, sõnõfõnda yaptõğõ gözlemler sonucunda bazõ

öğrencilerin derste aktif olamadõklarõnõ, sõkõldõklarõnõ fark

etmiştir. Ayşe Öğretmen, karşõlaştõğõ bu sorunlara çözüm

bulabilmek için kendine �Öğrencilerin ilgilerini, zevklerini,

önemsedikleri değerleri, farklõ kişilik özelliklerini ortaya koymak

ve bu farklõlõklara rağmen sevgi, saygõ ve güvene dayalõ bir

eğitim sürecini başlatmak için nasõl bir çalõşma yapabilirim?�

sorusunu sorar ve bir etkinlik düzenlemeye karar verir.

ETKİNLİK:

Öğretmen, derse giriş etkinliği olmak üzere, öğrencilerin kendilerine ve arkadaşlarõna

ait özelliklerin farkõna varmalarõnõ aynõ zamanda öğretmenin de öğrencileri hakkõnda genel

bir görüş edinebilmesini sağlamak amacõyla bir etkinlik düzenler.

Sõnõftaki öğrenciler yedi ya da dokuz kişilik gruplara ayrõlarak iç içe iki çember

oluştururlar. Birinci grup birbirlerine sõrtlarõnõ dönerek daire oluşturur. İkinci grup birinci

grubun karşõsõnda durur. Karşõlõklõ yüz yüze gelen öğrenciler birbirlerine �En çok sevdiğin

ders hangisi?�, �En çok ne yapmaktan hoşlanõrsõn?�, �En beğendiğin özelliğin nedir?� vb.

sorular sorarlar. Karşõlõklõ soru-cevap işlemi bitince iki çember birleşir ve öğrenciler büyük

bir çember oluştururlar. Daha sonra herkes karşõsõna gelen kişinin özelliklerini tekrarlar.

Öğretmen de kendisini tanõtõr. Böylece öğrencilerin birbirlerini ve öğretmenlerini tanõmasõ


için bir ortam oluşturulmuş olur. Öğretmen, etkinlik sõrasõnda öğrencileri gözlemleyerek

gerekli notlarõ alõr.

Bu içten ve sõcak ilişkiler, onlarõn zayõf ve güçlü yanlarõnõ tanõmalarõna, benliklerini

güçlendirmelerine yardõmcõ olacaktõr. Bu tür etkinlikler, sõnõfõ gergin ve kaygõ yaratan

durumlardan uzak, karşõlõklõ saygõ ve sevgiden destek alan; anlayõş, hoşgörü ve paylaşmaya

dayanan bir öğretim ortamõ durumuna getirmeye yardõmcõ olur.

Konuşan Çember etkinliği ile öğrencileri

hakkõnda genel bir görüş edinen Ayşe Öğretmen, bütün

öğrencilerin derse aktif katõlõmõnõ sağlamak amacõyla

öncelikle öğrencilerinin öğrenme biçim ve becerilerinin

neler olduğunu bilmesi gerektiğini düşünerek bireysel

farklõlõklar ve öğrenme biçimlerini saptamaya yönelik

farklõ bir etkinlik hazõrlamaya karar verir.


! Eğitim ortamlarõnda belirlenen hedefler doğrultusunda oyunlar planlayõp, bunlarõ eğitim etkinliklerinize yansõtõyor musunuz?




Öğretmenin

öğrencilerinin bireysel

farklõlõklarõnõ dikkate

alarak, öğrenme biçim

ve becerilerinin neler

olduğunun belirleyip

öğretim faaliyetlerini

planlamasõna yönelik

bir etkinlik örneğidir.

Etkinlik 2: Tren Gelir Hoş Gelir

SORUN:

Ayşe Öğretmen, öğrencilerinin bireysel farklõlõklarõ belirlemeye ve

öğrenme biçimlerine uygun öğrenme ortamlarõ düzenlemeye ilişkin

zorluk yaşadõğõnõ fark eder.

ETKİNLİK:

Öğrencilerin öğrenme ihtiyaçlarõ doğrultusunda öğretim

faaliyetlerini planlayabilmek için çalõşmanõn yapõlacağõ yerde altõ

istasyon kurar. Öğretmen, öğrencilere istasyonda ne yapacaklarõnõ

açõklar. Öğrencilere bütün istasyonlara uğramalarõ gerektiğini bildirir. Bu çalõşmada Ayşe

Öğretmen �Anne ve Baba� kavramlarõnõ ele almõştõr. Değişik dönemlerde aynõ etkinlik farklõ

kavramlarla tekrarlanarak çocuğun gelişimi ve öğrenme biçimi gözlenmeye devam edilir.

Öğretmen, her bir istasyonda yapõlmasõ istenilen görevleri şu şekilde açõklar:

• Anne ya da babayla ilgili bildiğiniz fõkra, hikâye veya bir anõ anlatõnõz.

• Anneniz ya da babanõzla beraber oynamaktan hoşlandõğõnõz bir oyunun nasõl

oynandõğõnõ açõklayõnõz.

• Evcilik oyunu oynasaydõnõz nasõl bir anne ya da baba olurdunuz?

• Dizi film, çizgi film ya da masallardan en beğendiğiniz anne ya da baba

karakterini canlandõrõnõz.

• Anne ya da baba ile ilgili bildiğiniz bir şiir ya da şarkõ söyleyiniz.

• Anne ya da baba denilince aklõnõza gelenleri bir

kağõda çiziniz.

Ayşe Öğretmen öğrencileri her istasyonda izler ve

gözlemlerini not eder. İstasyonlarda nasõl çalõştõklarõnõ, hangi

çocuklarõn görevlerini kolay veya zor bulduklarõnõ, hangi

çocuklarõn görevlerini tek başõna tamamlamayõ tercih

ettiklerini, hangilerinin tek başõna iken kendini rahatsõz

hissettiklerini not eder. Öğretmen, gözlemleri sonucunda


! Aileyi ve öğrenciyi tanõma,bireysel farklõlõklarõ dikkate alarak öğretimi çeşitlendirme konusunda başka ne gibi etkinlikler yapõlabilir?

! Yedinci bir istasyon kurulsõydõ bu istasyonun etkinliği ne olabilirdi?


öğrencilerin bildiklerini aynõ biçimde gösteremediğini fark ederek bu öğrencilere farklõ

şekillerde ulaşmaya ve öğretim faaliyetlerini de bu farklõlõklar doğrultusunda hazõrlamaya

karar verir.

Öğretmen, elde ettiği gözlem sonuçlarõnõ ve öğrenciler tarafõndan ortaya çõkarõlan

ürünleri bireysel ve grup olarak değerlendirir, öğrencilerin birbirlerini değerlendirmelerine

olanak sağlar. Yapõlan araştõrmalar olumlu öğretmen-veli ilişkilerinin çocuğu eğitim

etkinliklerine güdülediğini ve akademik başarõ düzeyini yükselttiğini göstermektedir.

Öğretmen veli arasõndaki ölçülü ve uygar ilişkilerin çocuklarõn yetişkin modelini algõlama ve

bunlarõ yansõtma biçimlerini olumlu yönde etkilediği saptanmõştõr. Bu nedenle öğretmen, elde

ettiği değerlendirme sonuçlarõnõ aileyle ve gerekli durumlarda uzmanlarla paylaşõr.




ÖRNEK FORMLAR

Öğrenme Biçimi Belirleme Testi

Sevgili öğrenciler, lütfen aşağõdaki ifadeleri okuyup size en uygun yanõtlarõ veriniz. Yanlõş ya

da doğru cevap yoktur.

1. Herkes aynõ yolla öğrenmez. Aşağõdaki ifadelerin hangileri sizin öğrenme tarzõnõzõ en iyi biçimde

açõklamaktadõr?

�Uygulamalõ bir etkinlik yapmak, öğrendiğimi hatõrlamam konusunda bana yardõmcõ olur�

�Yeni bilgileri bana açõklayacak birileri olmasõnõ tercih ederim�

�Bir şeyleri yazõlõ olarak görme ihtiyacõ hissediyorum.

�Eğer bilgiyi bir biçimde kullanabileceğimi hissedersem onu daha kolay hatõrlayabilirim�

�Duyduğum ya da öğrendiğim şeyler hakkõnda düşünmek için bir miktar zamanõm olmasõ hoşuma gider�

�Çeşitli çizimler, kavram haritalarõ ve resimler öğrenmeme yardõmcõ olur�

2. Bir öğrenen olarak kendinizi değerlendiriniz.

............................................................................. olduğunda yavaş öğreniyorum.

............................................................................. olduğunda hõzlõ öğreniyorum.

............................................................................. olduğunda öğrenmeyi kolay buluyorum.

............................................................................. olduğunda öğrenmeyi zor buluyorum.

............................................................................. öğrenmeyi tercih ederim.

Kitaplardan öğrenmeyi ....................................... buluyorum.

............................................................................. olduğunda en iyi öğreniyorum.

............................................................................. iken öğrenmekten zevk alõyorum.

3. Sõnõfõnõzdaki öğrencilerin her biri hakkõnda düşünün. Hangi öğrenme yollarõnõ tercih ederler? Sağ sütunda

aşağõdakilerden birini tercih eden öğrencilerin adlarõnõ listeleyiniz.

Yaparak Öğrenme

Okuyarak Öğrenme

Görerek Öğrenme

Dinleyerek Öğrenme

Yazarak Öğrenme


Başarõsõzlõk Nedenleri Anketi

Öğrencinin; Adõ ve Soyadõ : Sõnõf Öğretmeni: Sõnõfõ : Numarasõ : Uygulama Tarihi: / /

Sevgili Öğrenciler, Bu anket derslerinizdeki başarõsõzlõk nedenlerini öğrenmek için hazõrlanmõştõr. Niçin

çalõşamõyor, neden başarõlõ olamõyorsunuz? Bu sorularõn cevabõ olabilecek nedenlerden bazõlarõ aşağõda sõralanmõştõr. Önemli bulduklarõnõzõ ( X ) işareti ile belirtiniz. Sizce başka nedenler varsa kõsaca açõklayõnõz. Ankete vereceğiniz cevaplar gizli tutulacaktõr. Bu nedenle içtenlikle cevaplamaktan çekinmeyiniz. A- Başarõsõz olduğunuz veya çalõştõğõnõz halde başaramadõğõnõz derslerinizin adlarõnõ yazõnõz. - ..................... - ..................... - ..................... - ..................... B- 1. ( ) Ailemden ayrõ oluşum nedeniyle 2. ( ) Ailemdeki huzursuzluk nedeniyle 3. ( ) Ailemdeki hastalõklar nedeniyle 4. ( ) Kardeşlerimin beni rahatsõz etmesi nedeniyle 5. ( ) Ailemin sürekli ders çalõş demesinden bõktõğõmdan 6. ( ) Sağlõğõmõn bozuk olmasõndan 7. ( ) Kimseye açamadõğõm problemlerim nedeniyle 8. ( ) İyi ders çalõşma yöntemlerini bilemediğimden 9. ( ) Bazõ derslere karşõ yeteneğim olmadõğõndan 10. ( ) Çalõşmalarõmõn takdir edilmeyişinden 11. ( ) Başaramayacağõm derslere çalõşmak istemeyişimden 12. ( ) Sõnõfõmõzõn çok kalabalõk olmasõndan 13. ( ) Dikkatsiz olduğumdan 14. ( ) Çalõştõğõm halde yapamõyorum 15. ( ) Uzun süre öğretmensiz kaldõğõmõzdan 16. ( ) Öğretmenlerimizin dersleri monoton bir şekilde anlatmasõndan 17. ( ) Aynõ gün ikiden fazla sõnavõn yapõlmasõndan 18. ( ) Ders programõnda zor derslerin üst üste gelmesinden 19. ( ) Ön bilgi yetersizliğinden 20. ( ) Sõnavlarda zor soru sorulduğundan 21. ( ) Çoğu defa beklediğim notlarõn gelmemesinden 22. ( ) Bu okulu sevmeyişimden 23. ( ) Ders dõşõ ilgilerim nedeniyle 24. ( ) Kõşõn evimizin yakõt sorunu olduğundan 25. ( ) Anlayamadõğõm konularda öğretmenlerime soru sormaktan çekindiğimden 26. ( ) Yeterince beslenemediğimden 27. ( ) Dõşarõda başka işte çalõştõğõmdan 28. ( ) Bana ait çalõşma odamõn olmayõşõndan 29. ( ) Bazõ derslerde alõştõrma, tekrar yetersizliğinden 30. ( ) Sõnavlarda çok heyecanlandõğõmdan 31. ( ) Eve sürekli misafir gelmesinden 32. ( ) Evimizin okula uzak olmasõndan Bunlarõn dõşõnda sizce başka nedenler varsa aşağõya yazõnõz


C. Öğretme ve Öğrenme Süreci

�Öğretme öğrenmeden zordur.

Gerçek öğretmen öğrenmeyi öğretmeden başka bir şey öğretmez.�

M. HEİDEGGER

Öğretme-Öğrenme Süreci yeterlik alanõ, öğretmenlik mesleğinin uygulama sürecini kapsamasõ nedeniyle oldukça önemlidir. Bu alan; ders planlama, materyal hazõrlama, öğrenme ortamõnõn ve ders dõşõ etkinliklerin düzenlenmesi, bireysel farklõlõklarõn dikkate alõnarak öğretimin çeşitlendirilmesi, zaman ve davranõş yönetimi alt yeterliklerini içermektedir.

Bu yeterlik alanõnõn temel amacõ; öğretme-öğrenme sürecinin öğrenen merkezli olarak planlanmasõ, uygulanmasõ ve yönetilmesi için öğretmenlerin sahip olmasõ gereken yeterliklerin genel çerçevesini sunmaktõr.

Öğretme ve öğrenme süreci ile ilgili yeterliklere yeterli düzeyde sahip olunmadõğõnda aşağõda çeşitli boyutlarda sõralanan problemlerin yaşanmasõ söz konusu olabilir.

Etkili bir öğretme-öğrenme süreci yönetiminin gerçekleştirilememesi;

• Öğretme-öğrenme süreçlerinin öğrenci merkezli planlanmasõnda,

• Etkin bir zaman yönetiminin gerçekleştirilmesinde,

• Öğrencilerin bireysel özelliklerine göre öğretimin çeşitlendirilmesinde,

• Aktif öğrenmenin gerçekleşmesinde,

• Öğrencilerin öğrenme yaşantõlarõna katõlmasõnda,

• Öğrencilerin ders süreci içinde yeterince güdülenmesinde,

• Öğrencilerin nasõl ve ne kadar öğrendiğinin anlaşõlmasõnda,

• Özel gereksinimi olan öğrencilerin gereksinimlerine uygun araçlarõn temininde ve düzenlemelerin yapõlmasõnda

sorunlara neden olabilir.

ANAHTAR KAVRAMLAR

• Etkili öğretme � öğrenme süreci yönetimi

• Uygun öğrenme ortamõ sağlama

• Davranõş yönetimi


Uygun bir öğrenme ortamõnõn hazõrlanamamasõ;

• Öğrenme ortamõnõn bireysel farklõlõklara ve ön yaşantõlarõna göre düzenlenerek dersin

tüm öğrenciler için ilgi çekici hale getirilmesinde,

• Öğretim yöntem ve tekniklerinin etkili bir şekilde kullanõlmasõnda,

• Öğrencilerin sürece aktif olarak katõlõmlarõnõn sağlanmasõnda,

• Öğrencilerin materyal hazõrlama ve geliştirme sürecine ortak edilerek öğrencilerde

yaratõcõlõk ve estetik anlayõşõn da geliştirilmesinde,

• Öğrenmeleri farklõ olan öğrencilerin öğrenme gereksinimlerinin karşõlanmasõnda

sorunlara neden olabilir.

Öğretmen, etkili bir davranõş yönetimi gerçekleştiremez ise,

• Öğrencilerin birbirleri, öğretmenleri, okul yöneticileri ve çevre ile ilişkilerinin

kalitesinin arttõrõlmasõnda,

• Öğrencide empati duygusunun geliştirilmesine destek vermede,

• Öğrencide özdenetimin gelişmesine rehberlik etmede,

• Öğretmen ve öğrencilerin karşõlõklõ olarak davranõşlarõna ilişkin beklentilerinin

belirlenmesi ve yükseltilmesinde, olumlu ve etkin bir iletişim ortamõ sağlanmasõnda,

• Öğrenci davranõşlarõnõn temelindeki nedenlerin tahmin edilmesinde,

• Öğrenciye doğru zamanda doğru geribildirim verilmesinde,

• Sõnõfta davranõş problemlerinin çözümünde,

• Öğretme � öğrenme süresinin etkin kullanõmõnda,

• Öğrenci � öğrenci ve öğretmen öğrenci ilişkilerinde,

sorunlar yaşayabilir.

Aşağõdaki etkinliklerden, öğretme-öğrenme sürecinin

planlanmasõ, uygulanmasõ ve yönetilmesinde yaşanabilecek bazõ

sorunlara ilişkin örnek etkinlik durumlarõ verilmiştir. Buna benzer

durumlarla karşõ karşõya kaldõğõnõzda neler yapabileceğiniz

konusunda görüş geliştirmenize katkõda bulanabileceği

düşünülmektedir.


! Öğrenme öğretme süreci ile ilgili belirtilen sorunlardan en çok hangileri ile karşõlaştõğõnõzõ düşünüyorsunuz?

! Bu sorunlarõn çözümünde kimlerden nasõl yardõm aldõnõz?


Etkinlik 1: Etkili öğretme-öğrenme süreci

SORUN:

Serkan Öğretmen, sõnõfõndaki bazõ öğrencilerin arkadaşlarõyla

sõk sõk tartõştõğõnõ, dersin işleniş sürecinin bozulduğunu, bazõ

öğrencilerin de çok sessiz olduğunu, eğitim öğretim sürecine

katõlmaktan çekindiklerini ve çevresindeki diğer öğrencilerle pek

fazla arkadaşlõk edemediklerini fark eder.

Bu durum karşõsõnda Serkan Öğretmen kendine şu sorularõ sorar:

! Öğrencilerin birbirleriyle olan ilişkilerindeki uyumu nasõl arttõrabilirim?

! Öğrencilerin ilgi alanlarõnõ, beklentilerini, güçlü ve zayõf yönlerini nasõl tespit

edebilirim?

! Öğrencilerin öğrenme biçimlerini nasõl belirlerim?

! Bütün öğrencilerin öğretim sürecine aktif katõlõmlarõnõ sağlamak için öğrenme

ortamõnõ nasõl düzenlerim?

! Öğrencilerin bireysel farklõlõklarõna göre öğretimi nasõl çeşitlendirebilirim?

! Öğrencilerin bireysel veya grup olarak öğretme-öğrenme sürecine katõlõmlarõnõ

nasõl desteklerim?

! Öğrencilerin kendilerinin ve arkadaşlarõnõn öğrenmelerini değerlendirmelerini ve

sonuçlarõnõ paylaşmalarõnõ nasõl desteklerim?

ETKİNLİK :

Serkan Öğretmen, karşõlaştõğõ bu problem karşõsõnda değişik çözüm yollarõ arar ve

sonunda öncelikle öğrencilerin bireysel özelliklerini tanõmasõnõn gerekli olduğunu düşünür.

Bunun için öğrencilerin geçmiş deneyimlerine ilişkin bilgileri belirleme yoluna giderek

öğrencilere �Ne biliyorum? Neyi bilmek istiyorum?� sorularõnõ yöneltir.

Serkan Öğretmen öğrencilere çeşitli sorular sorarak onlarõn ön öğrenmelerini ve

deneyimlerini belirlerken sadece onlarõn içeriğe ilişkin bilgi düzeylerine değil, aynõ zamanda

onlarõn aile yaşantõsõ ve kültürünü de öğrenmeye çalõşõr. (Örn. Ailede kaç kişi var? Anne ve

babanõn mesleği? Kardeş sayõsõ ? Ailesiyle beraber yaptõğõ etkinlikler? vb.)

Öğretmenin öğrencilerin bireysel farklõlõklarõnõ belirleme ve öğrenme sürecini bu özelliklere göre planlama ve uygulama örneği.


Benzer olarak öğretmen ve öğrencilerin birbirlerini tanõmalarõna fõrsat vermek için

onlarõn ilgi alanlarõnõn, beklentilerinin, zayõf ve güçlü yönlerinin belirlenmesini sağlar. Bunun

için çeşitli sorularla öğrenciler okul içi ve dõşõnda yapmaktan en çok hoşlandõklarõ ve

hoşlanmadõklarõ işler, görevler vb. durumlarõn neler olduğu hakkõnda birbirleriyle röportaj

yapar ve sõnõfa sunarlar. (Örnek: 1. En sevdiğin ders, 2. En sevdiğin oyun, 3. En sevdiğin

kitap, 4. Yapmaktan hoşlandõğõn iş, 5. Hoşlanmadõğõn davranõşõn vb.)

Öğretmen öğrencilerin öğrenme biçimlerini ve zeka alanlarõnõ belirlemeye yönelik

gözlemler yapar ve anketler uygular.

Öğretmen elde ettiği bu bilgiler doğrultusunda eğitim-öğretim sürecini planlamaya ve

öğrenme ortamõnõ düzenlemeye özen gösterir. Öğretmen ve öğrencilerle birlikte, öğrencilerin

ilgi ve yeteneği doğrultusunda, mevcut durumu geliştirmelerini sağlayacak etkinlikler ve bu

etkinliklere uygun materyal seçimi yaparlar. Bunu yaparken de etkinliklerin öğrencilerin

öğrenme biçimlerine uygun; materyalin ise ekonomik ve kullanõşlõ olmasõna dikkat ederler.

Örneğin, hem güncel hem ekonomik hem de dönüşümü olan plastik maddeleri (röntgen

filmleri, pet şişeler, köpükler, boncuk ve düğmeler, plastik borular vb.) yapacağõ iş

doğrultusunda seçerler.

Öğrenme-öğretme süreci, öğrencilerin bireysel

özelliklerine, hazõr bulunuşluk düzeylerine ve öğrenme

biçimlerine göre gerçekleştirilir.

Serkan Öğretmen problemi çözmeye yönelik olarak yaptõğõ

bu çalõşmalarõn yeterli olup olmadõğõ, başka yapõlabilecek

çalõşmalarõn ve etkinliklerin neler olduğu sorusunu, kendine

eğitim öğretim süreci boyunca sormaya devam eder. Aldõğõ

yanõtlarõ uygulamalarõna yansõtõr.


! Öğrencilerinize öğrenme konusunda sizinle iş birliği yapmalarõ için yeterince fõrsat verdiğinizi düşünüyor musunuz?

! Eğer cevabõnõz hayõr ise hangi iyileştirmeleri yapabilirsiniz?




Etkinlik 2: Sõnõf Anayasasõ

SORUN:

Canan Öğretmen sõnõfta ders akõşõnõn bozulmasõna yol açan

öğrenci davranõşlarõndan şikayetçi olmakta, öğrencilerin birbirlerine ve

öğretmenlerine yönelik davranõş niteliğini arttõrma ihtiyacõ

hissetmektedir. Bu duruma yol açan nedenler üzerinde düşünen Canan Öğretmen kendisine şu

sorularõ sorar:

! Öğrenciler hem kendilerinin hem de diğer insanlarõn hak ve sorumluluklarõnõn

farkõnda değiller mi? Bunu nasõl fark ettirebilirim?

! Öğrencilerin birbirlerinden ve öğretmenden davranõş beklentileri nelerdir? Bu

beklentileri nasõl yükseltebilirim?

! Sõnõf yönetiminde öğrencilerin bireysel farklõlarõnõ dikkate alõyor muyum?

! Doğru zamanda doğru geribildirim veriyor muyum?

! Öğrencilere kendilerini güdüleme konusunda nasõl rehberlik yapabilirim?

! Öğrenciler duygu ve düşüncelerini yönetemiyorlar mõ? Onlara bu konuda nasõl

rehberlik yaparõm?

! Öğrencilere özdenetim kazanmalarõnda nasõl destek verebilirim?

ETKİNLİK:

Bu sorunun çözümüne yönelik olarak Canan Öğretmen, sõnõfta kurallarõn öğrencilerle

beraber belirleneceği bir �Sõnõf Anayasasõ� oluşturma etkinliği gerçekleştirir. Bu etkinlikte

öğrencilerin kendi davranõş kurallarõnõ belirlemesine yönelik öğrencilerin tespit ve önerileri

bağlamõnda oluşturduklarõ seçenekler üzerinde bir oylama gerçekleştirir.

Canan Öğretmen önce sõnõfta küçük bir gönüllü grubu oluşturur. Bu grup, arkadaşlarõyla

görüşmeler yapar ve onlara �Sõnõfta beğendiğiniz ve beğenmediğiniz davranõşlar nelerdir?

Arkadaşlarõnõzdan beklediğiniz davranõşlar nelerdir?� gibi sorular sorar. Canan Öğretmen,

öğrencileri yönlendirmek için bazõ örnekler verir. Bu görüşmeler için verdiği süre sona erince

görüşmeci öğrencilerden bulgularõnõ tahtaya listelemelerini ister.

Daha sonra bu listeyi ve kurallara uyulmamasõ durumunda belirledikleri yaptõrõmlarõ

sõnõfa oylatõr. Kabul gören Sõnõf Anayasasõ�nõ gönüllü bir öğrenciye kartona yazdõrõr. Her

öğrenci sõrayla elini boyayarak arkadaşlarõnõn önüne çõkar ve �kurallara uyacağõma söz

Öğretmenin sõnõfta davranõş yönetimine yönelik bir uygulama örneği.


veriyorum� der. Kartona el baskõsõnõ yapar ve imzalar. Böylece her öğrenci tek tek kurallara

uyacağõna söz verir. Daha sonra Anayasa sõnõfõn görünür bir

yerine asõlõr.

Kurallara uyan öğrenciler, süreç boyunca öğretmen ve

arkadaşlarõ tarafõndan sõk sõk motive edilir. Öğrenci kuralõ ihlâl

ettiğinde ise kuralõ üç kez sözlü olarak tekrar eder, kurala

uymamaya devam ederse üç kez yazar ve arkadaşlarõndan özür

diler. Kendilerinin belirledikleri kurallara uyma konusunda

öğrencilerin daha istekli bir çaba içerisinde olduklarõ görülür.


! Siz olsaydõnõz öğrenci davranõşlarõnõn niteliğini arttõrmak için nasõl bir etkinlik yapardõnõz?

! Sizce de bu etkinlik problemi çözer mi? Bunun için başka neler yapõlabilir?




Etkinlik 3: Bir Günde Devri Alem

SORUN:

Derya Öğretmen, öğrencilerini grup etkinliklerine ve etkin

öğrenme sürecine dahil etmede zorlandõğõnõ fark eder. Öğrencilerin

harita kullanõm becerilerini daha etkili hale getirmek için bir

etkinlik düzenlemeye karar verir.

ETKİNLİK:

Öğrencilere �Nasõl bir harita yapalõm?� sorusunu sorar. Bir öğrenci �Kocaman bir harita

yapalõm� der. Diğer öğrenciler de bu fikri destekler.

Alõnan fikirler doğrultusunda hareket edilerek büyük bir branda üzerine dünya haritasõ

yapmaya karar verirler. İlk önce yapõlacak haritanõn taslağõ kâğõt üzerine çizilir.

Öğretmenin rehberliğinde çizimle ilgili gruplar oluşturulur. Gruplar işbirliği yaparak

haritayõ çizmeye başlarlar. Haritanõn yapõmõna başlanmasõndan bitimine kadar öğretmen;

- Sõnõrlar taslaktaki örneğe benzemiş.

- Kõtalarõn görünümü çok güzel olmuş.

- Acaba okyanuslarõn rengini daha farklõ düşünebilir miyiz?

gibi ifadelerle öğrencilerin katõlõmõna destek olur.

Harita oluşturulduktan sonra gruplar, kõtalar arasõ

geziler düzenleyerek kõtada bulunan arkadaşlarõndan yazõlõ ve

görsel bilgi alõrlar.

En son olarak gruplar harita ile ilgili oyun planlayõp

oynarlar. Örneğin; �Tülay, ekvator çizgisinin üzerinde

yürü!�, �Ahmet, Büyük Okyanus�tan yüzerek kutuplara git!�

vb.

Öğrenciler yaptõklarõ haritanõn herkes tarafõndan görülmesini sağlamak amacõyla belli bir süre

okulun görünen bir yerine haritayõ asarlar.

Öğretmenin öğrencileri ile birlikte oluşturduğu grup çalõşmasõ örneği


! Öğrenme sürecinde grup çalõşmasõnõn öğrenci başarõsõnõ nasõl etkilediğini düşünüyorsunuz?

! Öğrenme sürecinde başka ne tür grup çalõşmalarõ yapõlabilir?


ÖRNEK FORMLAR Öğretim Yöntemlerini Belirleme

Aşağõda öğretme-öğrenme sürecinde kullandõğõnõz öğretim yöntem ve tekniklerini hangi

derslerde/konularda ne sõklõkta kullandõğõnõzõ belirlemek amacõyla örnek bir form verilmiştir. Sõnõf

içinde kullandõğõnõz yöntemler ve teknikler, öğrencilerin öğrenme ihtiyaçlarõnõ karşõlamada yetersiz

kalabilir. Bu nedenle, kullandõğõnõz yöntem ve tekniklerini belirlemek ve bu doğrultuda öğretme-

öğrenme sürecinde yöntem çeşitliğine yer vermek oldukça önemlidir.

Öğrenme-Öğretme Sürecinde Kullanõlan Yöntem ve Teknikler

Bu yöntem ve tekniklerin her birini ne sõklõkla kullanõyorsunuz?

Yöntemler/Teknikler Her zaman

Sõklõkla Nadiren Hiç Bunlarõ en çok hangi derslerde/konularda kullanõyorsunuz?

Anlatõm

İş birlikli öğrenme

Problem çözme

Keşfederek öğrenme

Proje tabanlõ öğrenme

Örnek olay inceleme

Okulunuz dõşõnda kaynak kişilerin yaptõğõ konuşmalar

Gösteri ve deneyler

Tartõşma

Rol oynama

Oyunlar ve bulmacalar

Drama

Hikaye anlatma

Alõştõrmalar

Tekerleme ve şarkõlar

Soru ve Cevap / Kõsa Sõnavlar

Proje çalõşmasõ

Alan gezileri (Başka kullandõğõnõz farklõ yöntem ve teknikler varsa ekleyiniz)

Cevaplarõnõzõ kontrol ediniz ve hangi öğretim yöntem ve tekniklerini hangi derslerde daha sõklõkta

kullandõğõnõzõ belirleyiniz. Öğretme öğrenme sürecini daha etkili ve çeşitli hale getirebilmek için daha farklõ

hangi yöntem ve teknikleri kullanabilirsiniz?


Öğretme-Öğrenme Sürecine İlişkin Genel Gözlem Formu

Aşağõda öğretme-öğrenme sürecine ilişkin faaliyetlerinizi değerlendirmeye yönelik

gözlem formu verilmiştir. Bu çalõşmayõ yaparken bir meslektaşõnõzõ sõnõfõnõza davet ediniz ve formu doldurmasõnõ isteyiniz.

Sõnõf/ Yõl��..Konu/ Faaliyet ��

Gözlemleme tarihi ��Gözlemcinin Adõ��

Gözlemin Amacõ ��Gözlemin zamanõ

Hazõr bulunan öğrenci sayõsõ ��.

1. Planlama ve hazõrlõk ( Bunun için ders planõ, hedeflerin uygunluğu, etkinlikler ve kazanõmlarõna dikkat

edilmelidir.)

2. Sõnõf Yönetimi: Sõnõf kültürü ve iklimi, bireyler arasõ ilişkiler, disiplin; etkinliklerin yönetimi, dersin

zamanlamasõ

3. Öğretme ve öğrenme stratejileri: dersin işlenişi, önceki öğrenilenlerle ilişki kurma, yönergelerin netliği,

sorularõn çeşitliliği ve öğrencilerin faaliyetlere katõlõm düzeyi, sürecin izlenmesi, öğrenme çõktõlarõnõn kalitesi

4. Öğretme/ Öğrenme Ortamõ: çalõşmanõn sergilenmesi, kaynak kullanõmõ

5. Diğer yorumlar: örneğin öğretim yöntem ve tekniklerinin, ölçme ve değerlendirme yöntemlerinin güçlü ve

zayõf yönleri


Grup Çalõşmalarõ Etkinliği

Aşağõdaki tabloda öğretme-öğrenme sürecinde oluşturduğunuz gruplarõn etkinliğini

belirlemek amacõyla oluşturulmuş anket örneği verilmiştir. Grup çalõşmalarõ, öğrenme

sürecinde kullanõlacak araçlarõn ve materyallerin sadece küçük bir grup için yeterli olduğu

durumlarda, öğretmenin özel bir grupla daha çok ilgilenmesi gerektiğinde, öğrencilerin

yaptõklarõ görevlere ilişkin farklõ seçenekleri görmelerinin sağlamasõnda ve öğrencilere iş

birliği becerilerinin kazandõrõlmasõnda kullanõlõr.

Grup çalõşmasõnda amaca göre gruplar; farklõ düzey gruplarõ, yeterlik gruplarõ, cinsiyet gruplarõ,

arkadaşlõk gruplarõ, davranõşsal özellik gruplarõ şeklinde oluşturulabilir. Etkin grup çalõşmasõ için çok

dikkatli bir planlama yapõlmalõdõr. Bu süreçte her gruba farklõ görevler verilmeli, gruplarõn kaç

kişiden oluşacağõna ve öğrencileri hangi ölçüte göre gruplandõracağõnõza karar verirken geliştirilmek

istenen kazanõmlar ve belirlediğiniz amaçlar temel alõnmalõdõr. Buna göre bazõ çalõşmalarõ eşli, bazõ

çalõşmalarõ da dört-beş kişiden oluşan gruplarla gerçekleştirmek daha anlamlõ olacaktõr.

Etkinlik

1. İki haftalõk süre boyunca gruplarõnõzõ nasõl organize ettiğinizin kaydõnõ tutunuz. Daha sonra aşağõdaki anketi doldurunuz. Gün/Ders Gruplama Biçimi ve Büyüklüğü

2. Gruplarõnõzõn etkili çalõşõp çalõşmadõğõnõ belirlemek için bu anketi kullanabilirsiniz.

Evet

Hayõr

Kullandõğõm gruplandõrma yöntemi her zaman eğitsel amaca hizmet eder.

Gruplarõm öğrencilerimin öğrenim ihtiyaçlarõyla ilişkilidir.

Sõnõfõmdaki gruplarõn yapõlanmasõnõ sõklõkla değiştiririm.

Öğrencilerimin çok sayõda farklõ grupta çalõşma imkanõ oluyor.

Öğrencilerim gerçekten de bir grup gibi çalõşõyorlar-sadece bir grubun içinde oturmuyorlar bireysel olarak da çalõşõyorlar.

Öğrencilerimin takip edebilecekleri bir grup çalõşmasõ düzeni oturttum .

Grup içi tartõşma için yeterli imkanõ sağlõyorum.

Grup çalõşmasõ faaliyetleri bağõmsõz okuyucularõ geliştiriyor.

Tüm sõnõfõn öğrenmesi ve grup çalõşmasõ arasõnda doğru bir denge kurdum.

Öğretmenin yönettiği grup çalõşmasõ ve öğrencinin seçimi arasõnda doğru bir denge kurdum.

3 �Hayõr� cevabõ verdiğiniz konulardaki becerilerinizi geliştirecek bir program yapõnõz. (2. bölümdeki bireysel mesleki gelişim planõnõ kullanarak )


D. Öğrenmeyi, Gelişimi İzleme ve Değerlendirme

Kişinin kendi kendini motive etmesi �Bunu neden yapmalõyõm?�

sorusunu sormasõna bağlõdõr.

Dan CLARK

Öğrenme-öğretme sürecinde, öğrencinin kendisine kazandõrõlmak istenen bilgi, beceri,

tutum ve değerleri kazanõp kazanmadõğõnõn belirlenmesi öğrencide öğrenmenin gerçekleşip

gerçekleşmediğinin saptanmasõnõn yanõ sõra süreçle ilgili öğretmene geri bildirim vermesi

nedeniyle de önemlidir. Bu nedenle değerlendirme öğrenmenin ayrõlmaz bir parçasõdõr.

Uygulanmakta olan öğretim programlarõnõn temel felsefesine göre sadece öğrenme ürününü

değil, öğrenme sürecini de değerlendirmek gereklidir. Sõnav ve testler amaç değil bir araçtõr.

Amaç, her ders için belirlenmiş olan kazanõmlarõn ne derece edinildiği, öğrenmenin ne

kadarõnõn gerçekleştirildiğini saptayabilmektir. Öğretmenler, değerlendirme etkinliklerini

çeşitlendirerek farklõ öğrenme biçimlerine sahip öğrencilerin ne bildiği ve ne yapmalarõ

gerektiği konusunda onlara yardõmcõ olabilir.

Ayrõca, değerlendirme çalõşmalarõ ile süreçte karşõlaşõlan engel ve sorunlarõn

belirlenmesi ve çözüm yollarõnõ saptanmasõ hedeflenmektedir. Bu gerekliliği karşõlayan bütün

stratejiler, teknikler, araçlar ve yaklaşõmlar ölçme-değerlendirme süreci içinde yer alõr.

Ölçme ve değerlendirme sistemi, okulun tüm fonksiyonlarõnõ izleyecek ve okulun

gelişimini hedefleyecek şekilde düzenlenmelidir. Öğrenci başarõsõnõn öğretmen başarõsõnõn bir

göstergesi olduğu, her ikisinin başarõsõnõn ise okul başarõsõnõ getirdiği unutulmamalõdõr. Bu

nedenle ölçme ve değerlendirme çalõşmalarõnõn planlõ ve sistemli çalõşmalarla

gerçekleştirilmesi gereklidir.

Öğretmenler, Öğrenmeyi, Gelişimi İzleme ve Değerlendirme alanõyla ilgili yeterliklere

sahip değillerse aşağõdaki problemlerle yüz yüze gelebilirler.

ANAHTAR KAVRAMLAR

• Süreç değerlendirme

• Alternatif değerlendirme yöntem ve teknikleri

• Ölçme temel kavramlarõ


Sadece ürünün değerlendirilmesi, sürecin değerlendirilmemesi durumunda;

! Öğrencilerin öğrenme ve öğretme sürecinde karşõlaştõğõ güçlükler

belirlenemez.

! Süreçte kullanõlan araç gereçlerin, yöntemlerin, tekniklerin ve stratejilerin

uygunluğu anlaşõlamaz.

! Süreçte karşõlaşõlabilecek sorunlar tespit edilemez.

! Bireysel farklõlõklar göz önünde bulundurulamayacağõndan öğrencilerin

öğrenmeye etkin katõlõmlarõnõ sağlamaya yönelik yöntemler geliştirilemez.

Öğretmen, klasik ölçme ve değerlendirme yöntemleri yanõnda, alternatif ölçme ve

değerlendirme yöntemlerine başvurmadõğõ takdirde;

! Öğrencilere kazandõrõlmaya çalõşõlan bilgi, beceri ve tutumlarõn ne ölçüde

kalõcõ ve öğrenciyi tamamlayõcõ olduğundan emin olmayabilir.

! Değerlendirme sonucunun, ölçme tekniğinden mi yoksa gerçekten öğrenme

sürecinden mi kaynaklandõğõnõ tespit edemeyebilir.

! Belirli bir öğrenci grubuna uygulanan tekniğin farklõ gruplar için uygun olup

olmadõğõndan emin olmayabilir.

! Öğrencilerde öğrenmenin oluşmamasõnõn nedenleri hakkõnda gerçek bilgilere

ulaşamayabilir.

Ölçme-değerlendirme süreci içinde öğretmen bu alandaki temel kavramlara

yeterince hakim değilse;

! Programõ amacõna uygun olarak uygulamada güçlükler yaşayabilir.

! Öğrenme - öğretme sürecinin değerlendirilmesine ilişkin yeterli bilgiye

ulaşamayabilir.

! Öğrencinin öğrenmelerindeki ilerlemelerini fark etmeyebilir.

Aşağõdaki etkinlikler, Öğrenmeyi, Gelişimi, İzleme ve Değerlendirme yeterlik alanõ ile

ilgili eğitim ortamlarõnda karşõlaşõlmasõ olasõ sorunlarõ ve çözüm için gerçekleştirilen

etkinlikleri içeren örnek etkinlik çalõşmalarõ sunulmuştur. Bu etkinlikler sorunlarõn saptanmasõ

ve çözümün sağlanmasõnda sizler için yol gösterici olabilir.


Etkinlik 1: Matematik ve �

SORUN:

Põnar Öğretmen matematik dersinde öğrencilerin dikkatini

çekmek ve onlarõn ders ile ilgili güdülenmelerini sağlamak istiyordu.

Bunun için matematiğin yaşamla bağlantõsõnõn kurulmasõ gerektiğini

de biliyordu.

ETKİNLİK:

Öğrencilerinin bu konuda etkin katõlõmõnõ ve yaratõcõlõklarõnõ ortaya koymalarõnõ

sağlayacak bir etkinlik düzenlemeye karar verdi. Böylece öğrencilerini süreç içinde

değerlendirme fõrsatõ da olacaktõ. Tahtaya �matematik ve �� yazdõ. Öğrencilerine

matematiğin günlük yaşantõmõzda kullandõğõmõz bir araç olduğunu ve bunu keşfederek

öğreneceklerini söyledi. Öğrencilerinden �� yerine günlük hayatta kullandõklarõ bir

nesneyi koyarak çevrelerinde gözlemler yapmalarõnõ istedi. Öğrendikleri kavramlarla bu

nesneyi ilişkilendirerek bir proje hazõrlamalarõnõ ve bu projeyi sõnõfta sunacaklarõnõ söyledi.

Bu sunumlardan sonra, belirledikleri değerlendirme ölçütlerini kullanarak hem kendilerini

hem de arkadaşlarõnõ değerlendireceklerini belirtti. Süreç sonunda �matematik-kapõ,

matematik-pasta vb.� gibi örneklerin geldiğini, öğrencilerin matematikle ilgili öğrendiklerini

(açõ, kesirler, geometrik şekiller, v.b ) bu proje çalõşmasõ ile ortaya çõkardõklarõnõ ve eğlenerek

öğrendiklerini gördü. Öğrenciler bu çalõşmalarõnõn ürün seçki dosyalarõnda yer alabileceğine

karar verdiler.

Her öğrenci başarma potansiyeline sahiptir. Her öğrenciden aynõ düzeyde akademik

başarõ beklemek ne kadar hatalõysa onlarõ aynõ yöntemlerle

değerlendirmek de bir o kadar yanlõştõr. Bireysel farklõlõklarõ

göz önüne alan ve süreç içinde değerlendirilen öğrenciler

başarõlõ öğrenciler olarak karşõmõza çõkacaktõr.

Ölçme ve değerlendirme öğretmen ve öğrencinin

paylaştõğõ, sürekli gelişimin yaşandõğõ bir süreçtir. Bu süreçte

öğrencilerin zekâ, öğrenme türleri gibi bireysel özellikleri

dikkate alõnarak bunlarõ eyleme dönüştürmelerini destekleyici

durum ve ödevler sunulmalõdõr.

Bu bölümde, bir

örnek ders üzerinden

ölçme-değerlendirme

sürecinin çeşitli

aşamalarõnõ ve çok

yönlü niteliğini somut

olarak görebiliriz.


! Öğrenci ürün dosyalarõnõn süreç değerlendirmesindeki yeri hakkõnda ne düşünüyorsunuz?

! Öğrencilerimizin birbirini değerlendirmesi ile ilgili uygulamalarõnõz nasõl sonuç veriyor?


Yansõtma sorularõ • Bu etkinlik problem durumunu çözmek için yeterli mi? • Etkinliği uygulama sonucunda kazanõmlarõnõz neler oldu? • Bu etkinliği bir daha uygulayacak olursanõz ne tür değişiklikler

yaparsõnõz? • Bu problemi çözmeye yönelik farklõ ne tür çalõşmalar

yapabilirsiniz?

Bu etkinlikte öz değerlendirme, akran değerlendirme, ürün seçki dosyasõ, özgün

değerlendirme (öğrenilen bilgilerin günlük yaşamda uygulanabilirliği), gözlem, ölçme-

değerlendirme araç ve yöntemleri kullanõlmõştõr.

Ürün seçki dosyalarõ; öğrencinin öz disiplin ve sorumluluk bilincini geliştirmek, kendi

kendini değerlendirme becerisini kazandõrmak ve öğrencinin gelişimini kanõtlarla

izleyebilmek amaçlarõyla hazõrlanmõştõr. Hep birlikte hazõrlanan dosya içeriği, ödevler,

araştõrmalar, resimler, fotoğraflar, CD�ler, projeler vb. gibi çalõşmalardan oluşabilir.



! Ön değerlendirme çalõşmasõnõ gerekli buluyor musunuz?

! Uygun ölçme ve değerlendirme yöntem ve tekniklerini kullanmazsak neleri gözden kaçõrabileceğinizi düşünüyorsunuz?

! Sizce de ölçme ve değerlendirmeye yönelik plan yapmak uygulamada ne gibi yararlar sağlõyor?

Etkinlik 2: Ben de Varõm

SORUN:

Ali Öğretmen, öğretim durumlarõnõ planlamada başarõlõ

olduğunu düşünmesine rağmen öğrencilerin ilgilerini yeterince

çekemediğini, öğrenmenin her birinde tam olarak gerçekleşmediğini

fark eder. Ön öğrenme ve hazõr bulunuşluk düzeylerini dikkate alarak

öğrenme ortamõnõ düzenlemeye karar verir.

ETKİNLİK:

Hayat Bilgisi dersinde Ali Öğretmen, yeni konuya geçerken

öğrencilerin o konu hakkõndaki ön öğrenmelerini belirlemeye ve

ders işleniş planõnõ öğrencilerin hazõr bulunuşluk düzeylerini

dikkate alarak düzenlemeye karar verir. Bu amaçla öğrencilerinin,

o konuyla ilgili güçlü ve zayõf noktalarõnõ ortaya çõkaracak bir

ölçek hazõrlar ve uygular. Öğrencilerine iki aşamadan oluşan

formlarõ dağõtõr ve ilk aşamayõ uygulamalarõnõ ister. İlk aşama ;�

Ne biliyorum?� , �Neyi merak ediyorum?� bölümlerini, İkinci

aşama �Ne öğrendim?�, �Eksikliklerim neler?� bölümlerini

içermektedir.

I. Aşama

Ne Biliyorum? Neyi Merak Ediyorum?

II.Aşama

Ne Öğrendim? Eksikliklerim Neler?

Öğrencilerin hazõr bulunuşluk düzeyini belirlemeye ve planlamayõ bu doğrultuda yapmaya yönelik bir etkinlik örneği sunulmuştur.


Ali Öğretmen, yaptõğõ ön değerlendirme sonucuna göre öğrencilerin hazõr bulunuşluk

düzeyindeki farklõlõklarõ göz önünde bulundurarak bir öğretim planõ hazõrlar ve uygular.

Konunun sonunda yazõlõ sõnav yapar. Bu sõnavla ön değerlendirme sonuçlarõnõ karşõlaştõrarak

öğrencilerdeki gelişimi analiz eder. Değerlendirme sonuçlarõnõ öğrencilerle paylaşõr. Formlarõ

tekrar dağõtarak �Ne öğrendim?�, �Eksikliklerim neler?� bölümlerini doldurmalarõnõ ister.

Böylece hem öğrenciler öz değerlendirmelerini yapmõş olur hem de öğretmen öğretim

planõnõn uygunluğunu gözden geçirir. Öğretmen, öğrencilerinin kendilerini eksik hissettiği

noktalarõ giderecek şekilde ödevlendirir.




Öğrencileri aktif olarak

sürece katma, araştõrmaya

yönlendirme,

değerlendirme sürecine

katõlmaya ilişkin etkinlik

örneği sunulmuştur.

Etkinlik 3: Proje Çalõşmasõ- Hayvanlar Alemi

SORUN:

Öğrencilerin gelişim düzeyine ve hazõr bulunuşluk düzeyine

uygun öğrenme ortamlarõnõn düzenlenmemesi, öğrenci

performansõnõ izlemeye ve değerlendirmeye yeterince olanak

tanõmamaktadõr. Bu durumun farkõna varan Serpil Öğretmen, bir

etkinlik planlar.

ETKİNLİK

Serpil Öğretmen, öğrencilerine hayvanlarõn yaşam şartlarõnõ içeren bir belgesel izletir.

Daha sonra belgesel hakkõnda öğrencilerine sorular yöneltir. Öğrencilerinden hayvanlarõn

yaşam özellikleri hakkõnda alt başlõklarõnõn neler olabileceğini belirlemelerini ister.

Öğrencilerle birlikte belirlenen alt başlõklarõ (vahşi hayvanlar, evcil hayvanlar, sürüngenler,

hayvanlarõn beslenmeleri, hayvanlarõn barõnaklarõ, çiftlik hayvanlarõ v.b ) kartlara yazarak

tahtaya asar ve öğrencilerinden ilgi duyduklarõ konuyu seçmelerini ister. Seçtikleri konularda

araştõrma yapmalarõnõ, belirlenen tarihlerde sunum yapacaklarõnõ söyler. Sunum yöntemlerine

kendilerinin karar verebileceklerini, sunumlarõ için istedikleri görsel ve işitsel materyali

kullanabileceklerini belirtir. Araştõrma süreci sonucunda öğrenciler ile birlikte değerlendirme

ölçütleri belirlenir ve oluşturulan değerlendirme formlarõ sunumlardan önce öğrencilere

dağõtõlõr. Yapõlan sunumlarõ hem arkadaşlarõ hem de Serpil Öğretmen değerlendirir. Süreç

sonunda Serpil Öğretmen, değerlendirme sonuçlarõnõ öğrencileri ile paylaşõr. Öğrencilerinin

olumlu davranõşlarõnõ ödüllendirir. Ders işleniş yöntemi ve değerlendirme sonuçlarõ hakkõnda

fikirlerini alõr. Böylece öğrenciler, aktif olarak sürece katõlmõş, araştõrmaya yönlendirilmiş,

farklõ konularõ, farklõ sunum ve materyal çeşitliliği ile

öğrenmiş olurlar.

Serpil Öğretmen, bu proje çalõşmasõ ile ilgili çektiği

görüntüleri daha sonra velilerle ve öğretmen arkadaşlarõyla

paylaşõr.

Öğrenci başarõsõnõ belirlemek amacõyla hazõrlanan

ölçme araçlarõnda; sadece bilginin ölçüldüğü sorularõn

değil, gerçek yaşama dönük problemleri içeren, öğrencileri

düşünmeye ve ön öğrenmelerini kullanmaya yöneltecek,


! Öğrencilerin performans ve gelişim düzeylerini ölçmek amacõyla yaptõğõnõz proje çalõşmalarõ hakkõnda ne düşünüyorsunuz?

! Ölçme ve değerlendirme sonuçlarõnõn öğrencilerle paylaşõlmasõ ve öğrenci tepkilerine önem verilmesi, öğrencilerin kendilerini değerli hissetmelerini sağlayacağõnõ düşünüyor musunuz?


üst düzey düşünme becerilerini geliştirecek nitelikte hazõrlanmõş sorularõn da bulunmasõ

gerekmektedir. Ayrõca, öğrencinin çeşitli derslerde öğrendiği bilgilerini bütünleştireceği proje

ve grup çalõşmalarõna yönelik ölçme ve değerlendirme etkinlikleri planlanmalõ ve

uygulanmalõdõr.




ÖRNEK FORMLAR Aşağõda sõnõf ortamõnda kullanabileceğiniz alternatif ölçme araçlarõ örnekleri yer almaktadõr.

Öğrenci gözlem formlarõ, ürün seçki dosyasõ, akran değerlendirme, grup çalõşmalarõnõ değerlendirme, proje ve performans ödevleri gibi yeni araçlar öğretim programlarõnda yer almaktadõr. Geliştirilen programlarda, bu araçlarla ilgili ayrõntõlõ açõklamalar ve form örnekleri her ders için ayrõ ayrõ sunulmuştur.

İlköğretim 4. Sõnõf Matematik Dersine İlişkin Akran Değerlendirme Formu

Aşağõda yer alan formda değerlendirmelerinizi 1 (yapamõyor) ile 5 (mükemmel yapõyor) arasõnda bulunan değerleri dikkate alarak yapõnõz.

Grup Üyelerinin Soyadlarõnõ Buraya Yazõn

Tam sayõyõ rasyonel sayõ olarak yazabilir.

Rasyonel sayõlarõ sayõ doğrusu üzerinde gösterebilir.

Rasyonel sayõlarõn tam sayõ kuvvetlerini hesaplayabilir.

Rasyonel sayõlarõ ondalõk açõlõmla yazabilir.

Bir sayõnõn karekökünü alabilir.

Ondalõk kesrin karekökünü alabilir.

Kesir sayõlarõnõn karekökünü alabilir


İlk Okuma-Yazma Öğretim Sürecini Değerlendirme Formu

Aşağõda yer alan formda değerlendirmelerinizi 1 (yapamõyor), ile 5 (mükemmel

yapõyor) arasõnda bulunan değerleri dikkate alarak yapõnõz.

Adõ Soyadõ:

Eyl

ül

Eki

m

Kasõm

Ara

lõk

Oca

k

Şuba

t

Mar

t

Nis

an

Mayõs

Haz

iran

Duyduğu sesi ayõrt etme

Görsellerle sesi eşleştirme

Sesi okuma

Sesi yazma

Seslerden hece oluşturma

Heceleri okuma

Heceleri yazma

Hecelerden kelimeler oluşturma

Kelimeleri okuma

Kelimeleri yazma

Kelimeleri görsellerle eşleştirme

Cümleler oluşturma

Cümleleri okuma

Cümleler yazma

Cümleleri görsellerle ifade etme

Metin oluşturma

Metin okuma

Kendini yazõlõ ifade etme


Ölçme Değerlendirme ile İlgili Öz Değerlendirme

SINIF: ŞUBE:

1. Aşağõdaki ölçme ve değerlendirme yöntemlerini kullanõyorum.

Çoğu zaman

Ara sõra

Hiç bir zaman

a. Laboratuvar, atölye ve diğer çalõşmalar için yapõlandõrõlmõş gözlem formu

b. Proje değerlendirme c. Sözlü sunum d. Görsel çalõşmalar (posterler, grafikler) e. Drama f. Sözlü sõnavlar g. Yazõlõ sõnavlar h. Yapõlandõrõlmõş grid õ. Performans ödevi j. Portfolyo (ürün seçki dosyasõ) k. Grup ve akran değerlendirmesi l. Öğrenci özdeğerlendirmesi m. Kavram haritalarõ n. Tutum ölçeği o. Gözlem formu p. Kontrol listesi

2. Grup çalõşmalarõnda not verirken;

a.Tüm grup üyelerine aynõ notu veriyorum. b. Her grup üyesine ayrõ ayrõ not veriyorum.

3. Hem süreç hem de ürünler /sonuçlar için not veriyorum 4. Değerlendirme sonuçlarõmõ aşağõda belirtilen şekilde kullanmaktayõm:

a. Öğretim yöntemimi değiştirmek için b.Yeni materyaller geliştirmek için c. Bazõ konularõ yeniden öğretmek için d. Yavaş öğrenenlerle başka çalõşmalar yapabilmek için e. Daha hõzlõ öğrenen öğrencilerle ek çalõşmalar yapabilmek

için


E. Okul, Aile ve Toplum İlişkileri

Öğretmenler, daha nitelikli bir eğitim anlayõşõ için eğitim sürecinde okul, aile ve toplum

ilişkilerini öneminin farkõndadõr. Meslek yaşamlarõ boyunca çözülmesi gereken pek çok

sorunla karşõlaşan öğretmenler bunlarõn önemli bir bölümünü iletişim, işbirliği ve yaratõcõlõk

becerilerini etkin bir şekilde kullanarak çözebilirler. Bu kapsamda öğretmenler; dinleme,

empati kurma, kendini ifade etme, kabul ve karşõlõklõ olarak kazanmayõ sağlayan çözümlere

odaklanma konusunda zaman ve çaba harcarlar. Bu çaba, aynõ zamanda öğretmenlerin

mesleki doyumlarõnõ ve güdülenmelerini artõrõr.

Okullar; bireylere, bilginin yanõ sõra toplumsal değerleri, kültür, sanat ve yaşam

becerilerini içselleştirmelerinde yardõmcõ olacak organizasyonlardõr.

Aile, bireylerin ilk eğitimlerini almaya başladõklarõ en yakõn çevreleridir.

Çevre ve Toplumsal kaynaklar; sadece okulda çocuğu olan aileler değil, eğitimin

kalitesini etkileyecek herkes ve her şeydir. Eğitim ortamõnõn gelişimi bu unsurlarõn etkin

kullanõlmasõ ile mümkündür.

Eğitime ailenin katõlmasõnõn, çocuğun başarõsõnõ artõrdõğõ bir çok araştõrma tarafõndan

ortaya konmuştur. Eğitim kalitesinin ve öğrenci başarõsõnõn geliştirilmesi için okullar,

öğretmenler, veliler birlikte birçok çalõşmayõ gerçekleştirebilirler. Bu çalõşmalar öğrenci

gelişimi okul gelişimi ve toplumsal gelişim anlamõnda oldukça değerli olacaktõr.

Öğretmenler �Okul, Aile ve Toplum İlişkileri� mesleki gelişim alanõyla ilgili

yeterliklere sahip değillerse aşağõdaki problemlerle karşõlaşabilirler.

Öğretmen okulu öğrenme ve kültür merkezi haline getiremezse;

! Öğrenme çevresi sõnõrlõ kalabilir,

! Öğrenme esnek, yaratõcõ, bireysel ve zevkli olmayabilir,

! Mesleki gelişimini sõnõrlandõrabilir.

ANAHTAR KAVRAMLAR

• Öğrenme ve kültür merkezi olarak okul

• Değişen rol ve sorumluluklarõyla aile

• Öğrenme desteği olarak çevre ve

toplumsal kaynaklar


Öğretmen ailelerin değişen rol ve sorumluluğunu eğitim ortamõna katamazsa;

! Aileyi tanõyamayabilir,

! Ailelerin güvenini kazanamayabilir,

! Ailenin öğrencinin eğitim, öğretim ve gelişim sürecini izlemesini

sağlayamayabilir,

! Ailenin okula ilişkin olumlu tutum geliştirmesini gerçekleştiremeyebilir,

! Öğrenmenin sürekliliğini sağlayamayabilir,

! Öğretme ve öğrenmeye ilişkin güdülenmeyi sağlayamayabilir,

! Ev ve okul ortamõndaki tutarsõzlõk sebebiyle öğrencinin olumlu davranõşlar

edinememesine neden olabilir.

Öğretmen çevre ve toplumsal kaynaklardan öğrenme desteği olarak yararlanamazsa;

! Öğrenme yaşantõlarõnõ zenginleştiremeyebilir,

! Öğrenmenin anlamlõ ve kalõcõ olmasõnõ sağlayamayabilir,

! Öğrenmenin günlük yaşama transfer edilmesini sağlayamayabilir,

! Öğrenci gelişimini yeterince destekleyemeyebilir,

! Öğrencinin ve ailenin güdülenmesini sağlayamayabilir,

! Eğitim ortamõnõ bireysel gereksinimlere uygun olarak düzenleyemeyebilir.

Aşağõdaki etkinlikler Okul Aile ve Toplum İlişkileri yeterlilik alanõ ile ilgili

ortamlarõnda karşõlaşõlmasõ olasõ sorunlarõ ve çözüm için gerçekletirilen etkinlikleri içeren

etkinlikler sunulmuştur. Bu etkinliklerin sorunlarõn saptanmasõ ve çözümünün sağlanmasõnda

yararlanõlabilir.


Etkinlik 1: Gökkuşağõ

SORUN:

Nihan Öğretmen, Türkçe dersinde öğrencilerin kompozisyon yazmakta zorlandõğõnõ, kullandõğõ yöntemlerle bu sorunu çözemediğini fark eder. Farklõ yöntem arayõşlarõna yönelerek, eksikliği bulmak için çalõşõrken, öğrencilerin kitap okuma

alõşkanlõğõna sahip olmadõğõnõ görür. Öğrencilerle ve ailelerle yaptõğõ görüşmeler sonucunda ailelerin çoğunluğunun da okuma alõşkanlõğõna sahip olmadõğõna karar verir.

ETKİNLİK:

Okulda, ailelere yönelik olarak �Okuma Günleri Projesi� oluşturmayõ hedefler. Bu projeyi yaygõnlaştõrarak, bölgenin insanlarõna model olacak bir eğitim etkinliği gerçekleştirmeğe karar verir. Ancak yerel yönetimlere ulaşmak ve duyuruda bulunmakta zorlandõğõ için ailelerin katõlõmõ az olur. Nihan Öğretmen okulun kültür merkezi haline dönüştürülmesine yarayacak bu çalõşmaya ilişkin neler yapabileceğini araştõrmaktadõr.

* Siz hiç böyle bir problemle karşõlaştõnõz mõ?

Öğretmen, okulun öğrenme kaynağõ olarak geniş bir bakõş açõsõna sahip olmasõnõ sağlamak ve sürece katõlõmõ artõrabilmek adõna, aileleri ve yakõn çevreyi okul yaşantõsõna katarak okulun kültür merkezi olmasõnõ sağlayacak bir girişimde bulunmaya karar verir.

! Okul içinde benzer hedefleri olan öğretmen, öğrenci ve ailelerden oluşan bir çalõşma grubunun kurulmasõ ve bu çalõşmanõn okul gelişim planõna alõnmasõ sağlanõr .

! Çalõşma grubu, öğrenci ve ailelerle işbirliğine giderek ailelerin ve yakõn çevrenin kültürel ihtiyaçlarõnõ konu başlõklarõ halinde belirler.

! Belirlenen konularla ilgili olarak ulaşõlabilecek kaynaklar, aile desteği, çevrenin kültürel olanaklarõ incelenerek çalõşma takvimi hazõrlanõr.

! Planlanan çalõşmalar ve çalõşmanõn yürütüleceği günler, okul idaresi ve gerekli resmi kurumlar aracõlõğõyla duyurulur.

! Okulda okuma günleri düzenlenir.

! Yapõlan çalõşmanõn öğretmen, öğrenci, aileler ve diğer katõlõmcõlar tarafõndan değerlendirilmesi istenir.

! Elde edilen verilerin öğrenim sürecine geri dönüşü sağlanõr.

Bu bölümde okulu bir kültür merkezi haline getirebilmek için tasarlanmõş bir etkinlik örneği yer almaktadõr.


! Okulu, öğrenme ve kültür merkezi haline getiremezseniz başka ne tür problemlerle karşõlaşabilirsiniz?

! Bu gibi durumlarda neler yapõlabilirsiniz?



! Ailelerin değişen rol ve sorumluluklarõnõ eğitim ortamõna yansõtamamak durumunda eğitim faaliyetlerinde hangi sõkõntõlarõn yaşanabileceğini düşünüyorsunuz?

! Bu gibi durumlarõn yaşanmamasõ için neler yapõlabilir?

Etkinlik 2: Limit-Sizsiniz

SORUN:

Okulun ilk günlerinde Selda Öğretmen, öğrencinin her türlü sorununun okul tarafõndan çözülmesi anlayõşõna sahip ve katõlõmcõlõktan uzak bir aileyle karşõlaşõr. Öğrencilerin eğitim ve öğretiminde ailenin okulun ve sõnõfõn bir parçasõ olduğunu ve

eğitim sürecinin evde de süreklilik gerektirdiğinin ailelere anlatõlmasõ gerektiğine karar verir. Yaptõğõ görüşmelerde ailelerin değişen rol ve sorumluluklarõnõn farkõnda olmadõklarõnõ görür. Ailenin eğitimin önemli bir parçasõ olduğunu nasõl anlatabileceği problemiyle karşõ karşõya kalõr.

* Siz hiç böyle bir problemle karşõlaştõnõz mõ?

Öğretmen; öğretim programlarõnda bulunan kazanõmlar doğrultusunda derslerle bağlantõlõ da olabilecek şekilde, öğrencilerinden basit bir proje üretmelerini ister. Projenin ailelerin etkin katõlõmõyla oluşturulmasõ gerektiğini belirtir. Öğretmen, aileleri proje hakkõnda bilgilendirmek üzere okula davet eder. Proje geliştirme süreçlerini açõklar.

! Proje konusu, aile ve öğrenci tarafõndan belirlenir.

! Proje takvimi aile, öğrenci ve öğretmen ortaklõğõyla hazõrlanõr.

! Proje evde iş bölümü yapõlarak gerçekleştirilir.

! Özel eğitim gerektiren öğrencilerin projelendirme sürecine mutlaka katõlõmõ sağlanõr.

! Evde yaşanõlan süreç aile üyeleri ve öğrenci tarafõndan sözlü/yazõlõ olarak değerlendirilerek sõnõf ortamõna taşõnõr.

! Proje, aileden birinin katõlõmõyla sõnõf ortamõnda sunulur, tartõşõlõr, gözden geçirilir.

! Proje, okulda sergilenerek, ailelerin, çocuklarõnõn öğrenme sürecine katkõlarõnõ görmeleri sağlanõr.

Bu örnekte okulda gerçekleştirilecek faaliyetlerde ailelerin desteği ile çevre olanaklarõnõ kullanmada örnek olabilecek bir etkinlik yer almaktadõr.

Yansõtma sorularõ • Bu etkinlik problem durumunu çözmek için yeterli midir? • Etkinliği uygulama sonucunda kazanõmlarõnõz neler oldu? • Bu etkinliği bir daha uygulayacak olursanõz ne tür

değişiklikler yaparsõnõz? • Bu problemi çözmeye yönelik farklõ ne tür çalõşmalar

yapõlabilir?


Etkinlik 3: Uzak ve Yakõn

SORUN:

Olcay Öğretmen, öğrencilerin isteği doğrultusunda sõnõflar

arasõ bir futbol turnuvasõ düzenlemeye karar verir. Bunu

gerçekleştirebilmesi için çevre olanaklarõndan ve desteğinden

yararlanmasõ gerektiğini düşünür. Bu nedenle Olcay Öğretmen, çevre olanaklarõndan yeterli

biçimde yararlanabilmek ve bu problemi çözmek için neler yapõlabileceğini araştõrmaktadõr.

ETKİNLİK:

Öğretmen, karşõlaştõğõ bu problemi çözmek amacõyla öğrenci ve aileleri ile birlikte ilgi

ve istekler doğrultusunda çevre olanaklarõnõ kullanarak bir etkinlik gerçekleştirmeye karar

verir.

! Öğretmen, öğrenci ve aile katõlõmõyla bir toplantõ düzenler.

! Ailelerle birlikte çevresel olanaklar incelenir, belirlenen ihtiyaçlar ile

olanaklar arasõnda bağlantõ kurulur.

! Aileler arasõnda iş bölümü yapõlõr, olanaklar

doğrultusunda aileler, kurum, kuruluş veya şahõslarla

iletişime geçer.

! Kurulan iletişim sonucu elde edilen olanaklar

öğrenme sürecine katõlõr.

! Yapõlan çalõşmanõn öğrenme sürecine katkõsõnõ

değerlendirmek için öğrenci, öğretmen ve aile

katõlõmõnõn sağlandõğõ bir toplantõ düzenlenir.

Çevresel olanaklarõn öğrenmeyi ne ölçüde

zenginleştirdiğine ilişkin geri bildirimler alõnõr.

Çevresel olanaklarõn eğitimi ne ölçüde zenginleştirdiğine ilişkin örnek bir etkinlik olarak verilmiştir.


! Benzer bir problemle karşõlaştõnõz mõ? Sizin çözümünüz ne oldu?

! Toplumsal kaynaklardan öğrenme desteği olarak yararlanmanõz işinizi ne ölçüde kolaylaştõrõr?

Yansõtma sorularõ • Bu etkinlik problem durumunu çözmek için yeterli midir? • Etkinliği uygulama sonucunda kazanõmlarõnõz neler oldu? • Bu etkinliği bir daha uygulayacak olursanõz ne tür değişiklikler yaparsõnõz? • Bu problemi çözmeye yönelik farklõ ne tür çalõşmalar yapõlabilir?


ÖRNEK FORMLAR

Aile Anketi

I. ÖĞRENCİ

• Adõ Soyadõ :

• Doğum Yeri ve Yõlõ :

• Boyu ve Kilosu :

• Sõnõfõ / No su :

• Bugüne kadar sõnõf tekrarõ yaptõ mõ?

• Şimdiye kadar gittiği okullar?

II. AİLE A) ANNENİN B) BABANIN

Adõ Soyadõ : Adõ Soyadõ :

Yaşõ : Yaşõ :

Sağ ...........veya ölü .......... Sağ .... veya ölü....

Öz mü? , Üvey mi? Öz mü?, Üvey mi?

Öğrenim Düzeyi : Öğrenim Düzeyi:

Mesleği : Mesleği :

İş ve Ev Telefonlarõ : İş ve Ev Telefonlarõ:

C) AİLE

• Ev kendinizin mi?��..

• Eviniz kaç odalõ?��

• Çocuğunuzun çalõşma odasõ var mõ?��..

• Evde, anne- baba kardeşlerden başka kim oturuyor?��.

• Anne- baba boşandõ ise çocuk kiminle oturuyor?��.

• Öğrencinin eğitimi ile kim ilgileniyor?��

• Kardeşlerin Cinsiyeti Yaşõ Okuduklarõ Okul

��. ��. ��

��.. ��. ��.

• Öğrencinin evde en iyi iletişim kurduğu kişi kimdir?��

• Anne ile olan ilişkisi nasõldõr?��


• Baba ile olan ilişkisi nasõldõr? ��..��.

• Çocuğun eğitimi ve disiplini konusunda nasõl bir yol izliyorsunuz? Tutumunuzda ceza mõ,

ödül mü ağõr basõyor?��.

• Anne- baba çocuğun eğitimi ve disiplini konusunda aynõ görüşü paylaşõyor mu?��

• Öğrenciye evde sorumluluk verir misiniz, ne tür?��.

• Çocuğun başarõlõ olduğu dersler hangileri?��

• Çocuğun başarõsõz olduğu dersler hangileri?��.

• Sizce başarõsõzlõğõnõn nedeni nedir?��..

• Ödevlerini kontrol ediyor musunuz?��.

• Çocuğunuzda gördüğünüz özel ilgi ve yetenekler nelerdir?��.

• Yetenekleri ile ilgili faaliyetlere yönlendirdiniz mi?��.

III. DAVRANIŞ ÖZELLİKLERİ • Çocuğunuzun istem dõşõ alõşkanlõklarõ var mõ? Varsa yazõnõz (tõrnak yeme, parmak emme,

tik vb.)��.��.

• Aşağõdaki davranõşlardan gördüklerinizi işaretleyiniz?

Anneye aşõrõ bağõmlõlõk ( )

Babaya aşõrõ bağõmlõlõk ( )

Kekeleme ( )

Alt õslatma ( )

Yalan söyleme ( )

Başkalarõnõn eşyalarõnõ alma ( )

Öfke nöbetleri ( )

Saldõrganlõk ( )

Utangaçlõk ( )

Kõskançlõk ( )

Uykusuzluk ( )

Akranlarõ ile ilişkide zorluk çekme ( )

IV. OKUL İLE İLGİLİ

• Bu okulu tercih nedenleriniz nelerdir?

• Okulumuzla ilgili önerileriniz nelerdir?

• Okulun rehberlik servisinden beklentileriniz nelerdir?

• Ankette bulunmayan ve sizin eklemek istedikleriniz varsa yazõnõz.


Veli Anketi

Sayõn Veliler; Hepinizin bildiği gibi sizin çocuklarõnõz, bizim öğrencilerimiz ülkemizin geleceğidir. Hep birlikte, el birliği ile çocuklarõmõzõn eğitim ve öğrenim yaşamlarõnõ daha iyi bir seviyeye taşõmak, onlarõn sorunlarõnõ çözmek şüphesiz hepimizin en önemli görevidir. Öğrencilerimizi geleceğe hazõrlamak için kuşkusuz sizlerin de çocuklarõmõzõn okul durumlarõnõ takip etmeniz, okul ve öğretmenle işbirliği halinde olmanõz gerekmektedir.

Bu vesile ile düzenlenen veli toplantõlarõna katõlmanõz için gerekli çalõşmalarõ yapmak ve sizlerle olan işbirliğini daha sağlam temellere oturtmak adõna bu anket düzenlenmektedir. Bu ankette öncelikle veli toplantõlarõna neden katõlmadõğõnõz anlaşõlmaya ve öğrenilmeye çalõşõlmaktadõr. Bunun sonucunda gerekli çalõşma ve bu sorunun çözümü düşünülmektedir.

Bu çalõşmanõn amacõna ulaşabilmesi için, anketteki sorularõ dikkatlice okuyarak içtenlikle ve gerektiği gibi cevaplandõrmanõz gerekmektedir. Sizlerden on iki maddeden oluşan bu anketimizi dikkatlice okumanõzõ ve sizinle ilgili ankette verilen yargõlardan gerçekten katõldõğõnõz maddeleri belirleyerek söz konusu maddenin önündeki boşluğa (x) şeklinde işaretleyerek katõldõğõnõz maddeleri belirtmenizi istiyoruz. Teşekkür ederiz.

1. ( ) Veli toplantõlarõnda sürekli para toplandõğõ için gelmiyorum.

2. ( ) Veli toplantõlarõnda sürekli çocuğumun başarõsõzlõğõndan bahsedildiği için gelmiyorum. 3. ( ) Veli toplantõlarõnda öğretmenler tarafõndan olumsuz davranõşlar gösterildiği için

gelmiyorum. 4. ( ) Veli toplantõlarõna, çocuğumun okula olan ilgisizliğinden dolayõ gelmiyorum.

5. ( ) Veli toplantõlarõnõn eğitim-öğretime katkõ sağladõğõna inanmadõğõmdan gelmiyorum. 6. ( ) Veli toplantõlarõna, çocuğum okula gelmemi istemediği için katõlmõyorum. 7. ( ) Çocuğumun okulla ilgili sorunlarõnõ okulun ve çocuğumun çözmesini beklediğim için veli

toplantõlarõna gelmiyorum. 8. ( ) Çocuğumun eğitimi ile ilgilenmediğim için veli toplantõlarõna katõlmõyorum. 9. ( ) Okul yönetiminin ve öğretmenlerin yeterli ilgiyi göstermedikleri için veli toplantõlarõna

gelmiyorum.

10. ( ) Veli toplantõlarõna niçin katõldõğõnõ bilmediğim için gelmiyorum. 11. ( ) Okulun bulunduğu yere ulaşõmõn zor olmasõ veli toplantõlarõna katõlmamõ engelliyor. 12. ( ) Çocuğuma, okuldan aldõğõ eğitim- öğretimin okul bitiminde bir işe yaradõğõna inanmadõğõm

için veli toplantõlarõna gelmiyorum.

Veli Anketi Çizelgesi

Okul Adõ: Veli Sayõsõ:

Anket Maddeleri 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Toplam

İşaretlenen maddelerin toplamõ ikinci satõra (toplam) yazõlacaktõr. Örneğin; 1. maddeyi işaretleyenlerin toplamõ 80 ise TOPLAM satõrõna 80 yazõlacaktõr. Diğer maddelerde bu şekilde doldurulacaktõr.

Okul Aile ve Toplum İlişkileri Yeterlik alanõna yönelik uygulanabilecek anket formlarõ ya da diğer veri toplama araçlarõ, okulunuzun rehberlik uzmanõ desteği ile sağlanabilir.


F. Program ve İçerik Bilgisi

�Nereye gideceğini bilmeyen

gemiye hiçbir rüzgar yardõm edemez...�

MONTAİGNE

Öğretmen, hangi eğitim kademesinde ve okulda görev yaparsa yapsõn, Millî Eğitimin

amaç ve ilkelerini bilir, eğitim-öğretim etkinliklerini planlama, uygulama ve değerlendirme

aşamalarõnda, Millî Eğitimin dayandõğõ amaç ve ilkeleri dikkate alõr. Bunun yanõnda

öğretmenin öğretim alanõ ile ilgili programõn yaklaşõm ve ilkelerini de bilmesi, öğretme-

öğrenme ortamlarõnõ, yöntem ve tekniklerini, ders araç gereçlerini buna göre seçmesi,

düzenlemesi ve kullanabilmesi beklenmektedir.

Ülkemizde, son dönemde uygulanmakta olan öğretim programlarõ �yapõlandõrmacõ

anlayõşa� dayanmaktadõr. Yapõlandõrmacõlõk bireyin gözlem, deneyim veya etkinlikleri

sonucunda çevresine ait veriler toplamasõ ve o verilere kendi zihninde bir anlam yüklemesi

süreciyle öğrenmeyi gerçekleştirmesidir. Bilginin birey tarafõndan yapõlandõrõlmasõ kişiye

özgüdür.

Öğretmenin tüm mesleki yeterliklerini, kendi öğretim programõnõ uygularken işe

koşmasõ, öğretim programõnda yapõlan değişiklikleri izleyebilmesi gereklidir. Öğretmenler,

programõ öğrenci ihtiyaçlarõna ve gelişim düzeylerine uygunluk açõsõndan değerlendirerek

hem öğrenci gelişimine hem de program geliştirme sürecine katkõda bulunabilmelidir.

�Bir kişi bilmediği şeyi öğretemez.� Bu ifade içerik bilgisinin öğretimde niçin önemli

olduğunu anlatmaktadõr. Öğretmenin öğrencinin öğrenmesine rehberlik etmesi için bu

yeterliğe sahip olmasõ ön koşuldur. Öğretmenler, farklõ alanlar arasõndaki bağlantõlarõn

bilincinde olmalõdõr.

�İçerik� terimi, bilgiden çok daha fazla anlam ifade eder. Bir konunun tüm yönlerini

kapsar. Kavramlar, ilkeler, ilişkiler, değerler, beceriler ve konular içeriği oluşturur. Güçlü bir

alan bilgisine ve mesleki formasyona sahip olan öğretmenler hangi soru ve etkinliklerin

ANAHTAR KAVRAMLAR

• Program içeriğinin sõralanõşõ ve ilerlemesi

• Programõn dayandõğõ temel ilke ve değerler

• Öğretim programlarõ arasõnda bağlantõ kurma


öğrencilerin ilgisini daha çok çekeceğini, farklõ düzeylerdeki öğrencilere hangi etkinliklerin

uygulanmasõnõn daha doğru olacağõnõ, öğrencilerin nasõl daha iyi öğreneceklerini, onlarõn

öğrenme güçlüklerini ve olasõ yanõlgõlarõnõ daha doğru bir şekilde belirleyebilir. Aynõ

zamanda öğrenme konusunda karşõlaşõlan sorunlara karşõ nasõl bir yaklaşõm geliştireceği

konusunda deneyimlidir.

Öğretmen, öğrencilerine öğrenme sürecinde rehberlik yaparken öğrencilerinin bilgiyi

anlamlandõrmalarõnõ, diğer bilgileriyle ve deneyimleriyle bağlantõ kurmalarõnõ sağlamalõdõr.

Ayrõca, öğrencinin bağõmsõz olarak öğrenmeye devam etme, toplumda üretici ve sorumlu bir

vatandaş olma yeterliklerini arttõrmayõ amaçlamalõdõr.

Öğretmen �Program ve İçerik Bilgisi� mesleki gelişim alanõyla ilgili yeterliklere sahip

değilse aşağõdaki problemlerle karşõlaşabilir.

! Program ve içerik sõralamasõ dikkate alõnmazsa yeni bilgiler geçmiş bilgilerle

desteklenemeyeceği için öğrenciler öğrenilenleri anlamlandõrmada sorunlar

yaşayabilir. Dolayõsõyla öğrenme tam olarak gerçekleşmez ve gelişim

sağlanamaz.

! Programõn dayandõğõ temel ilke ve değerler öğretme-öğrenme sürecinde

dikkate alõnmazsa, millî kimliğini kazanmõş, ulusal ve evrensel değerlere

sahip, programõn dayandõğõ temel felsefeye uygun bireyler yetiştirme

hedefinden uzaklaşõlabilir.

! Öğretmen öğrenme sürecinde özel alan programlarõ arasõnda bağlantõ

kurmazsa ve öğretimi farklõ yaklaşõmlarla zenginleştirmezse bilgiler günlük

hayatta etkili olarak kullanõlamaz.

Aşağõdaki etkinlikler Program ve İçerik Bilgisi yeterlik alanõ ile ilgili eğitim ortamlarõnda

karşõlaşõlmasõ olasõ sorunlarõ ve çözüm için gerçekleştirilen etkinlikleri içeren örnek

etkinlikler sunulmuştur. Bu etkinlikler sorunlarõn saptanmasõ ve çözümün sağlanmasõnda

sizler için yol gösterici olabilir.


Ön öğrenmeler, yeni öğrenmelerin gerçekleşmesinde ön koşuldur. Verilen örnekte ön öğrenmelerin dikkate alõnarak sürecin düzenlenmesine dikkat çekilmektedir.

Etkinlik 1: Nereden Başlamalõyõm?

�Ne aradõğõnõ bilmeyen, bulduğunu anlayamaz�

KONFÜÇYÜS

SORUN:

Çiğdem Öğretmen, 5. sõnõf öğretmenidir. Öğrencileriyle

birlikte Sosyal Bilgiler dersinin �Haklarõmõ Öğreniyorum�

ünitesinin kazanõmlarõna yönelik fikir paylaşõmõnda bulunur.

Çalõşmalar sõrasõnda öğrencilerde beklenen öğrenmelerin

yeterince gerçekleşmediğini fark eder.

ETKİNLİK:

Çiğdem Öğretmen, öğrencileriyle ve zümre öğretmenleriyle sorunun nedenlerini

belirlemeye yönelik fikir paylaşõmõnda bulunur. Üniteye ilişkin etkin öğrenmenin

gerçekleşememesinin nedenlerini balõk kõlçõğõ tekniğiyle sõnõflar. Sorunu incelediğinde

öğrencilerinin bir önceki sõnõfta �Kendimi Tanõyorum� ünitesinde kazanõlmasõ gereken

bilgileri ve becerileri kazanmadõklarõnõ görür.

Çiğdem Öğretmenin sõnõfõnda, bazõ öğrencilerin nakil yoluyla gelmeleri, bazõ

öğrencilerin de bir önceki yõl işlenen konularõ unutmalarõ nedeniyle bu öğrenme alanõnõn

işlenilmesinde sorunlar yaşanmõştõr. Dolayõsõyla öğrencileriyle birlikte yaptõğõ değerlendirme

çalõşmalarõnda, bu ünite alanõna ilişkin etkin öğrenmenin gerçekleşmediği sonucuna ulaşõr.


Çiğdem Öğretmen, balõk kõlçõğõ tekniği ile belirlediği sorunlarõn çözümü için etkinlik

analizi tekniğini kullanõr. Ana soruna ilişkin olarak belirlenen faktörleri, �zaman, sorunun

çözümüne etkisi, ekonomiklik ve uygulanabilirlik� ölçütlerine göre değerlendirir. Her bir

faktörü 0 ile 3 puan arasõnda değerlendirir.

Programõn içerik bilgisine sahip olmamasõ

Öğretmenden kaynaklõ sorunlar

Öğrencileri yeterince tanõmamasõ

Üniteye ön hazõrlõğõn yeterli olmamasõ

Öğretim yöntemlerini çeşitlendirememe

İletişim ve motivasyon eksikliği

Uygun materyal geliştirilememesi

Öğrencilerden kaynaklanan

sorunlar Sõnõfa yeni öğrencilerin gelmesi

Okullarõn yeni açõlmasõ

Öğrencilerinin ön bilgilerinin eksik olmasõ

Öğrencilerin hazõr bulunuşluluklarõnõn farklõ olmasõ

Sõnõfõn kalabalõk olmasõ

Materyal eksikliği

Üni

teni

n öğ

renc

iler

tara

fõnda

n is

teni

len

düze

yde

öğre

nilm

emes

i

Programõn yerel koşullara uygun olmamasõ Ünite kazanõmlarõnõn

gereğinden çok verilmesi

Ünite süresinin azlõğõ

Programdan kaynaklõ sorunlar

Okul ve sõnõftan kaynaklõ nedenler


Etkinlik Analizi

Etkin Öğrenmenin Gerçekleşememesinde Öğretmenden ve Öğrenciden, Okuldan ve

Sõnõftan Kaynaklanan Sorunlarõn Çözümü

Zaman Sorunun

Çözüme Etkisi

Ekonomiklik Uygulanabilirlik Toplam Puan

Öğrencilere önceki bilgileri

hatõrlatma 3 3 3 3 12

Öğrencilerin uyum sorunu

(oryantasyon) 2 2 2 2 8

Öğretmenin programõn

içerik bilgisini öğrenmesi 1 3 2 2 8

Programõn yerel koşullara

uyarlanmasõ 1 2 2 2 7

Programda yer alan üniteler

ile ilgili öğrencilere bilgi

verilmesi

3 3 3 3 12

Ünite işlenişi için ön

hazõrlõğõn yapõlmasõ 2 2 2 2 8

Öğretmenini öğretim

materyallerini

zenginleştirmesi

1 1 2 1 5

Öğretmenin öğretim

yöntemlerini

çeşitlendirmesi

2 2 2 2 8

Öğretmenin öğrencileri

tanõmasõ 0 1 2 0 3

Öğretmenin etkin iletişim

kurmasõ 3 3 3 3 12

Öğretmenin öğrencileri

motive etmesi 2 3 3 2 10

Sõnõflardaki öğrenci

sayõsõnõn azaltõlmasõ 0 3 0 0 3


Çiğdem Öğretmen öğrenme engellerini puanlayarak önceliklerini sõralar. İyileştirme

çalõşmalarõna en yüksek puan alan faktörlerden başlar. Ancak bu diğer faktörlere yönelik

çözüm önerilerini eş zamanlõ olarak yürütmesine de engel

değildir.

Bu sorunu çözmek için programda ilgili ünite

kazanõmlarõnõ, üzerinde çalõştõğõ yeni ünitenin kazanõmlarõyla

ilişkilendirerek öğrenme etkinliklerini yineler. Öğrencilerin

ön bilgileriyle yeni öğrenilenler arasõnda bağlantõ kurar.

Öğrencilerin beklenen öğrenmeyi gerçekleştirdiklerini görür.


! Öğrencilerinizin hazõr bulunuşluk düzeyini belirlemek için hangi çalõşmalarõ yapõyorsunuz?

! Ön öğrenmelerin farklõlõk göstermesi durumunda nasõl bir planlama yapmayõ düşünürsünüz?




Etkinlik 2: Biz Geleceğimizi Böyle Kazandõk!

SORUN:

Selma Öğretmen, 18 Mart Çanakkale Şehitlerini anma günü

için yapõlan törene öğrencilerin istekli katõlmadõklarõnõ, tören

süresince yapõlan konuşmalarõ ve şiirleri dinlemediklerini fark eder.

Selma öğretmen, bu duruma çok üzülür. Çünkü o, öğrencilerinin

önemli tarihi olaylar konusunda millî bilince sahip duyarlõ bireyler olmalarõnõ

hedeflemektedir. Selma Öğretmen, kendisine şu sorularõ yöneltir:

! Öğrenciler tören sõrasõnda neden duyarsõz davranõyorlar?

! Öğrenciler millî bayramlarõn ve anma törenlerinin öneminin neden farkõnda

değiller?

! Öğrencilerimin millî duygularõnõn gelişimine nasõl destek verebilirim?

Öğretmen ulusal ve evrensel değerleri benimsemiş bireyler yetiştirmek amacõyla Türk

Millî Eğitim sisteminin dayandõğõ temel değer ve ilkeler ile amaçlarõnõn neler olduğunu

bilmeli ve bunlarõ uygulamalarõna yansõtmalõdõr.

ETKİNLİK:

Selma Öğretmen, sorunun çözümüne yönelik olarak dersini çeşitlendirmeyi hedefler.

Bunun için öğrencilerinden Çanakkale savaşõyla ilgili film, belgesel içerikli CD.ler veya

kasetler, şiirler, resimler, afişler, haritalar, gazete haberleri vb. getirmelerini ister. Toplanan

materyaller, sõnõf ortamõnda sergilenerek öğrencilerin dikkatleri çekilir. Öğrencilerden ilgi ve

beceri alanlarõna göre kendi istekleri doğrultusunda iki gruba ayrõlmalarõ istenir. Birinci

gruptan �Çanakkale Savaşõnõ dramatize eden bir oyun� sergilemelerini, ikinci gruptan �savaşa

katõlan bir asker mektubu� yazmalarõnõ ister. Gruplarõn oluşumundan sonra her grubun

faaliyetini hangi zaman dilimi içerisinde gerçekleştireceklerine

sõnõfça karar verilir. Gruplar kendi tespit ettikleri sõra dahilinde

etkinliklerini gerçekleştirirler.

Etkinliklerin ardõndan öğrenciler konuyla ilgili resimler, fotoğraflar göstererek savaşla ilgili çarpõcõ ve etkileyici anekdotlar anlatõrlar. Sõnõf ortamõnda �resimlerin ortak yönü nedir?�, �Bizler o dönemde yaşasaydõk neler hissederdik?�, �Bugün o değerleri korumak için neler yapabiliriz ?� şeklindeki sorularõn cevaplarõ aranõr.

Sunulan etkinlikte öğrencilerde görülmesi beklenen ulusal ve evrensel değerlerin nasõl kazandõrõlabileceğine ilişkin örnek bir durum görülmektedir.


! Öğrencilerde millî değerlere saygõyõ geliştirmek için yaptõğõnõz farklõ etkinlikleri düşününüz. Zümre öğretmenlerin katõlõmõ ile farklõ hangi etkinlikleri uygulayabilirsiniz?


Etkinlik sonunda öğrencilerle birlikte, Çanakkale Savaşõnõ anlatan roman ve öykü

kitaplarõ listesi oluşturulabilir ve öğrencilere önerilebilir. Bu etkinliklerden farklõ olarak

Çanakkale�ye gezi düzenlenebilir. Konunun işlendiği günde Çanakkale�ye gezi düzenleme

imkanõ yoksa müze ve tarihi eserlerin bulunduğu yerlere geziler düzenlenebilir.




ÖRNEK FORMLAR

Öğrenci Merkezli Eğitim

Aşağõdaki tabloda öğrenci katõlõmõnõn sõnõrlõ ve aktif olduğu dersleri ya da konularõ belirlemek

amacõyla hazõrlanmõş örnek bir form görülmektedir.

Öğrenci katõlõmõnõ artõrmak

Aşağõdaki tabloyu kullanarak bir hafta boyunca derslerinizin kayõtlarõnõ tutunuz. Örneğin;

matematik dersinde işlenen bir matematik konusunun pasif bir öğrenci katõlõmõyla işlendiğini düşünüyorsanõz ders ve konu

adlarõnõ yazarak ilgili ifade karşõsõna gelen kutuyu işaretlemelisiniz.

Dersler Konular

Öğrenci katõlõmõ

Matematik Türkçe Fen ve

Tek. Sos. B.

İki

basamaklõ

çarpma

Soru

ekleri

Kuvvet

ve

çeşitleri

Ege

bölgesi

Pasif (Öğretmen dersi kontrol

eder, öğrenci pasiftir,

dinleyicidir ve not alõr. Dersin

amacõ anlaşõlmaz.)

X X

Göreceli olarak

bilgilendirilmemiş cevaplar

(Öğretmen dersi kontrol eder,

öğrenci talimat verildiğinde

katõlõr, soru sormaya ve

cevaplamaya teşvik edilmez.

Dersin amacõ öğrenciler

tarafõndan anlaşõlõr.)

X X

Bilgilendirilmiş katõlõm

(Öğrenciler öğretmen

rehberliğinde derse etkin

katõlõr. Dersin amacõ

öğrenciler tarafõndan

anlaşõlõr.)

X X

Bilgilendirilmiş işbirliği

(Dersin yönetiminde

öğrencilerle öğretmen iş birliği

içindedir. Öğrenci sorularõ ve

cevaplarõ değerlendirme

düzeyindedir. Dersin amacõ

anlaşõlõr.)

X X

Kaynak: Adey, P., Fairbrother, R., Wiliam, D., Johnson, B. & Jones, C., (1999)�dan uyarlanmõştõr.


Ek 1: Çalõşma Kağõtlarõ Ek 2: Görüşme Formlarõ Ek 3: Öz Değerlendirme Formlarõ Ek 4: Öğrenci Anketleri Ek 5: Alternatif Araçlar Ek 6: Veri Toplama Araçlarõ

EKLER


EK-1

Çalõşma Kağõtlarõ

Çalõşma kağõdõ 1.1: Kefe Analizi Tablosu

KUVVETLİ YÖNLER

EKSİK YÖNLER

FIRSATLAR ENDİŞELER


Çalõşma Kağõdõ 1.2: Önceliklendirme Matrisi Çalõşmasõ

Çok önemli

Az önemli

ÖN

EM D

EREC

ESİ



Çalõşma Kağõdõ 1.3: Anahtar Soru 1 1. Şu an neredeyim? I. Anahtar Soru Veri Kaynaklarõ Veri Toplama

Yöntemi ve Zamanõ

Toplanan Verilerin



Çalõşma Kağõdõ 1.4: Anahtar Soru 2

2.Neleri bilmeliyim?

( Gelişmeyi hedeflediğiniz alanla ilgili gerekli bilgileri toplamak için yapõlacak çalõşmalarõ

belirleyin .)

II. Anahtar Soru Veri Kaynaklarõ Veri Toplama

Yöntemi ve Zamanõ

Toplanan Verilerin

Değerlendirme

Sonuçlarõ


Çalõşma Kağõdõ 1.5: Anahtar Soru 3

3. Neleri Yapabilirim?



Çalõşma Kağõdõ 1.6.


Okul Adõ

Sorumlu

öğretmen/öğretmenler

Gelişim için belirlenen Ana

Yeterlik Alanõ

Gelişim için belirlenen Alt

Yeterlik

Gerekçe

Hedef

Görevler

(Gelişime yönelik görevler)

Başlama/Bitiş Tarihleri

Kaynaklar/Kaynak kişiler

İhtiyaçlar-Tutar

İşlem-Zaman Çizelgesi AYLAR KOD GÖREVLER EYLÜL EKİM KASIM ��.

Başarõ Göstergeleri

İzleme

Değerlendirme


Çalõşma Kağõdõ 1.7

ENGELLEYİCİ VE İLERLETİCİ GÜÇLER / GÜÇ ALANI ANALİZİ

Engelleyici güçler İlerletici Güçler


EK 2 Görüşme Formlarõ

Ek 2.1: Okul Temelli Mesleki Gelişim I. Görüşme Formu

Tarih: �/�/20.. Görüşme öncesi öğretmen tarafõndan doldurulacak İL/İLÇE:

OKUL ADI:

ÖĞRTMENİN ADI SOYADI:

ÖĞRETMENİN HİZMET YILI:

ÖĞRETMENİN EĞİTİM DÜZEYİ ( ) Önlisans ( ) Lisans ( ) Lisans Üstü

ÖĞRETMENİN BRANŞI:

Sõnõf/Sõnõflar: (Bireysel gelişim planõndaki etkinliklere dahil edilen)

Şube/Şubeler:

Toplam Öğrenci Sayõsõ: (Bireysel gelişim planõndaki etkinliklere dahil edilen öğrenciler)

Kõz Öğrenci Sayõsõ: Erkek Öğrenci Sayõsõ:

Yeterlik Alanõ:

Öğrenciler ve Sõnõf Hakkõnda Bilgi (Öğrencilerin bireysel farklõlõklarõ, özel eğitim gereksinimi olan öğrenciler, Bireyselleştirilmiş Eğitim Programõ, Bireysel Öğretim Planõ�vb)

GÖRÜŞME GÜNDEMİ (Toplantõ sõrasõnda birlikte doldurulacaktõr.) I.Öğretmenin Beklentileri (Planõn ugulanmasõ sonucunda elde edilecek kazanõmlara ve okul müdürünün verebileceği desteğe ilişkin beklentiler)

II.Okul Müdürünün Önerileri ve Beklenti (Plandaki görevlere ilişkin önerileri ve okul gelişimine yönelik beklentileri)

III.Yapõlacak İş ve İşlemler ( detaylandõrõlmõş işlem zaman çizelgesi) IV. Bir Sonraki Görüşme Tarihi ve Saati:

Öğretmen İmza

Müdür İmza

*EK�1 Bireysel Mesleki Gelişim PlanõTaslağõ *Görüşmeye İÇE Üyesi gözlemci olarak katõlõr *İsteğe bağlõ olarak öğretmen görüşmeye bir meslektaşõnõ davet edebilir


Ek 2.2 : Okul Temelli Mesleki Gelişim II. Görüşme Formu Tarih: �/�/20..

Görüşme öncesi öğretmen tarafõndan doldurulacak İL/İLÇE:

OKUL ADI:



Yeterlik Alanõ

GÖRÜŞME GÜNDEMİ (Toplantõ sõrasõnda birlikte doldurulacaktõr.) I-a. Gerçekleştirilen Çalõşmalarõn Özeti

I-b. Gerçekleştirilen Çalõşmalara Ait Kanõtlar (Yazõlõ, Görsel ve Diğer Materyaller)

II. Gerçekleştirilemeyen Çalõşmalar Varsa Bunlarõn Gerekçeleri III. Ortak Çözüm Önerileri

IV. Bir Sonraki Görüşme Tarihi ve Saati:

Öğretmen İmza

Müdür İmza

*EK�1 Öğretmen bireysel gelişim dosyasõ *EK�2 Yapõlan çalõşmalarõn kanõtlarõ *Görüşmeye İÇE üyesi gözlemci olarak katõlõr *İsteğe bağlõ olarak öğretmen görüşmeye bir meslektaşõnõ davet edebilir


Ek 2.3 : Okul Temelli Mesleki Gelişim III. Görüşme Formu

Tarih: �/�/20..

Görüşme öncesi öğretmen tarafõndan doldurulacak İL/İLÇE:

OKUL ADI:



Yeterlik Alanõ

GÖRÜŞME GÜNDEMİ (Toplantõ sõrasõnda birlikte doldurulacaktõr.) I-a. Gerçekleştirilen Çalõşmalarõn Özeti

I-b. Gerçekleştirilen Çalõşmalara Ait Kanõtlar (Yazõlõ, Görsel ve Diğer Materyaller)

II. Gerçekleştirilemeyen Çalõşmalar Varsa Bunlarõn Gerekçeleri III. Öğretmenin Süreci Değerlendirmesi (Öğretmenin kişisel gelişimine, öğrenciye, okula ve çevreye katkõsõ)

IV. Okul Müdürünün Görüş ve Önerileri

(1.2.3. görüşme gündem maddeleri dikkate alõnarak)

Öğretmen İmza Müdür İmza

*EK�1 Öğretmen bireysel gelişim dosyasõ *EK�2 Yapõlan çalõşmalarõn kanõtlarõ *Görüşmeye İÇE üyesi gözlemci olarak katõlõr *İsteğe bağlõ olarak öğretmen görüşmeye bir meslektaşõnõ davet edebilir


EK 3

Öz Değerlendirme Formu

Ek 3.1 Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterlikleri Öz Değerlendirme Formu

Açõklama: Bu bölümde, bir öğretmenin sahip olmasõ gereken genel yeterlikler ile bu yeterliklere ait alt yeterlikler yer almaktadõr. Lütfen kendinizi her bir alt yeterlikte 1 (düşük düzeyde yeterlik) ile 6 (yüksek düzeyde yeterlik) arasõnda bir rakamõ işaretleyerek değerlendiriniz. A-KİŞİSEL ve MESLEKİ DEĞERLER � MESLEKİ GELİŞİM A1. Öğrencilere Değer Verme Anlama ve Saygõ Gösterme 1 2 3 4 5 6

A2. Öğrencilerin, Öğrenebileceğine ve Başaracağõna İnanma 1 2 3 4 5 6

A3.Ulusal ve Evrensel Değerlere Önem Verme 1 2 3 4 5 6

A4.Öz Değerlendirme Yapma 1 2 3 4 5 6

A5. Kişisel Gelişimi Sağlama 1 2 3 4 5 6

A6. MESLEKİ Gelişmeleri İzleme ve Katkõ Sağlama 1 2 3 4 5 6

A7. Okulun İyileştirilmesine ve Geliştirilmesine Katkõ Sağlama 1 2 3 4 5 6 A8. MESLEKİ Yasalarõ İzleme, Görev ve Sorumluluklarõ Yerine Getirme 1 2 3 4 5 6 B.ÖĞRENCİYİ TANIMA B1. Gelişim Özelliklerini Tanõma 1 2 3 4 5 6

B2. İlgi ve İhtiyaçlarõ Dikkate Alma 1 2 3 4 5 6

B3. Öğrenciye Değer Verme 1 2 3 4 5 6

B4. Öğrenciye Rehberlik Etme 1 2 3 4 5 6 C. ÖĞRETME ve ÖĞRENME SÜRECİ C1. Dersi Plânlama 1 2 3 4 5 6

C2. Materyal Hazõrlama 1 2 3 4 5 6

C3. Öğrenme Ortamlarõnõ Düzenleme 1 2 3 4 5 6

C4. Ders Dõşõ Etkinlikler Düzenleme 1 2 3 4 5 6

C5. Bireysel Farklõlõklarõ Dikkate Alarak Öğretimi Çeşitlendirme 1 2 3 4 5 6

C6. Zaman Yönetimi 1 2 3 4 5 6

C7. Davranõş Yönetimi 1 2 3 4 5 6

D. ÖĞRENMEYİ, GELİŞİMİ İZLEME ve DEĞERLENDİRME

D1. Ölçme ve Değerlendirme Yöntem ve Tekniklerini Belirleme 1 2 3 4 5 6

D2. Değişik Ölçme Tekniklerini Kullanarak Öğrencinin Öğrenmelerini Ölçme 1 2 3 4 5 6

D3. Verileri Analiz Ederek Yorumlama, Öğrencinin Gelişimi ve Öğrenmesi Hakkõnda Geri Bildirim Sağlama 1 2 3 4 5 6

D.4 Sonuçlara Göre Öğretme-Öğrenme Sürecini Gözden Geçirme 1 2 3 4 5 6 E. OKUL, AİLE ve TOPLUM İLİŞKİLERİ E1. Çevreyi Tanõma 1 2 3 4 5 6

E2. Çevre Olanaklarõndan Yararlanma 1 2 3 4 5 6

E3. Okulu Kültür Merkezi Durumuna Getirme 1 2 3 4 5 6

E4. Aileyi Tanõma ve Ailelerle İlişkilerde Tarafsõzlõk 1 2 3 4 5 6

E5. Aile Katõlõmõ ve İşbirliği Sağlama 1 2 3 4 5 6


F. PROGRAM ve İÇERİK BİLGİSİ F1.Türk Mîlli Eğitiminin Amaçlarõ ve İlkeleri 1 2 3 4 5 6

F2.Özel Alan Öğretim Programõ Bilgisi ve Uygulama Becerisi 1 2 3 4 5 6

F3. Özel Alan Öğretim Programõnõ İzleme-değerlendirme ve geliştirme 1 2 3 4 5 6

ORTALAMA TOPLAM PUAN


Ek 3.2 A-Kişisel ve Mesleki Değerler � Mesleki Gelişim Öz Değerlendirme

Formu

Bu bölümde, okulunuzda değerlendirmeye alõnmõş olan yeterlik alanõna ait alt yeterlikler ve performans göstergeleri yer almaktadõr. Lütfen kendinizi her bir performans göstergesi için 1 (düşük düzeyde yeterlik) ile 6 (yüksek düzeyde yeterlik) arasõnda bir rakamõ işaretleyerek değerlendiriniz. A1.Öğrencilere Değer Verme, Anlama ve Saygõ Gösterme

A1.1.Plânõnda ve uygulamalarõnda öğrencilerin gereksinimlerine yanõt verecek farklõ etkinlikler sunar. (C1.1; C1.2;C5.1;C5.5;D4.5) 1 2 3 4 5 6

A1.2.Oturma düzenini öğrenci özelliklerine ve onlarõn öğrenmelerini kolaylaştõrabilecek biçimde düzenler. (C3.2 ;C3.3) 1 2 3 4 5 6

A1.3.Öğrenmeyi kolaylaştõrmak için uygun �nce�ial, kaynak ve etkinlik seçme ve bunlarõ geliştirmede öğrencilerin özelliklerini dikkate alõr. (C2.2) 1 2 3 4 5 6

A1.4.Öğrencilerin farklõ etkinlikler önermesine ve bunlara katõlmasõna olanak sağlar. 1 2 3 4 5 6

A1.5.Öğrencilerini etkin biçimde dinler. 1 2 3 4 5 6

A1.6.Öğrencilerin fikirlerine ve ürettiklerine değer verir. (B3.5) 1 2 3 4 5 6

A1.7. Öğrenciler sorulara farklõ yanõtlar verdiğinde olumlu tepki gösterir. 1 2 3 4 5 6

A1.8.Sözel tepkilerinde ve davranõşlarõnda saygõ öğelerine yer verir. 1 2 3 4 5 6

A1.9.Sõnõf içi ve dõşõ etkinliklerde öğrencilerin sosyal ve kültürel özelliklerine uygun olarak çeşitliliğe yer verir. (B1.4) 1 2 3 4 5 6

A1.10.Öğrencilerin sevgi ve saygõya dayalõ ilişkiler geliştirmelerine ortam oluşturur. 1 2 3 4 5 6

A1.11.Öğrencilere ödev verirken ve sõnõf dõşõ çalõşmalar yaptõrõrken hem onlarõn hem de çevrenin gereksinim ve olanaklarõnõ dikkate alõr. (B1.3;C4.3) 1 2 3 4 5 6

A1.12.Farklõ özel eğitim gereksinimi olan öğrenciler için öğrenme amaçlarõ belirleyerek uygun ortamlar hazõrlar. 1 2 3 4 5 6

A1.13.Öğrencinin geçmişine ve sosyo � ekonomik durumuna �nce ön yargõsõz davranõr. 1 2 3 4 5 6


A2. Öğrencilerin, Öğrenebileceğine ve Başaracağõna İnanma

A2.1.Öğrencilerde öğrenmeye ilişkin olumlu tutum geliştirmeyi amaçlar. 1 2 3 4 5 6

A2.2.Öğrencilerin farklõ öğrenme özelliklerine sahip olduklarõnõn farkõndadõr. 1 2 3 4 5 6

A2.3.Çalõşmalarõnõ planlar ve uygularken, öğrencilerin her birini var olan kazanõm düzeylerinden daha ileriye götürmeyi amaçlar 1 2 3 4 5 6

A2.4.Öğrenmeyi engelleyen etmenleri analiz ederek öğrencilerin ihtiyaçlarõna yönelik düzenlemeler yapar. (D4.1-D4.5) 1 2 3 4 5 6

A2.5.Öğrenme ve başarmanõn çeşitli yollarõ olduğu konusunda öğrencileri bilgilendirir.(D3.4) 1 2 3 4 5 6

A2.6.Öğrencilerin düzeylerine uygun ve ulaşõlabilecek amaçlar belirler. 1 2 3 4 5 6

A2.7.Farklõ düzeydeki öğrencilerin öğrenme çabalarõnõ cesaretlendirir. 1 2 3 4 5 6


A3. Ulusal ve Evrensel Değerlere Önem Verme

A3.1. Sõnõf içi ve dõşõnda çocuk haklarõnõn korunmasõ ve uygulanmasõnda etkin rol alõr. 1 2 3 4 5 6

A3.2. İnsan haklarõna uygun biçimde davranõr. 1 2 3 4 5 6

A3.3. Uluslara, bireylere ve inançlara karşõ ayrõmcõlõk yapmaz. 1 2 3 4 5 6

A3.4. Sõnõf içi ve dõşõ etkinliklerde demokratik davranõr. 1 2 3 4 5 6

A3.5. Öğrencilerde ulusal ve evrensel değerlerin gelişmesini destekler ve model olur. 1 2 3 4 5 6


A3.6. Öğrencilerine bireysel ve kültürel farklõlõklarõ olabileceğine ilişkin anlayõş kazandõrmaya yönelik çalõşmalara yer verir. 1 2 3 4 5 6

A3.7. Sõnõf içi ve dõşõ çalõşmalarõnda, toplumsal ve MESLEKİ etik değerleri benimser ve bunlara uygun davranõr. 1 2 3 4 5 6

A3.8 .Bilgi ve iletişim teknolojileri ile ilgili yasal ve ahlâki sorumluluklarõ bilir ve bunlarõ öğrencilere kazandõrõr. 1 2 3 4 5 6


A4.Öz Değerlendirme Yapma

A4.1.Sõnõf içi ve dõşõ çalõşmalarõnõ eleştirel bir yaklaşõmla analiz ederek öz değerlendirme yapar. 1 2 3 4 5 6

A4.2.Öz değerlendirmeden elde ettiği verileri kendini ve öğretme-öğrenme sürecini geliştirmek için kullanõr. 1 2 3 4 5 6

A4.3.Kendi performansõnõ değerlendirirken öğrenci, veli, öğretmen ve yönetici görüşlerinden yararlanõr. 1 2 3 4 5 6

A4.4.Farklõ görüşlere ve eleştirilere açõktõr. 1 2 3 4 5 6

A4.5.Öğretme-öğrenme sürecinde öğrencilerde ortaya çõkan davranõş ve öğrenme sorunlarõnõn nedenlerini �nce kendisinde arar. 1 2 3 4 5 6


A5.Kişisel Gelişimi Sağlama

A5.1.Bireysel gücünün ve yetkinliğinin farkõndadõr. 1 2 3 4 5 6

A5.2 Kişisel bakõmõna ve sağlõğõna özen gösterir. 1 2 3 4 5 6

A5.3.Davranõşlarõnda tutarlõ ve dürüsttür. 1 2 3 4 5 6

A5.4.Zorluklarla mücadele eder. 1 2 3 4 5 6

A5.5.Stresle başa çõkma yollarõnõ bilir ve kullanõr. 1 2 3 4 5 6

A5.6.Özgüvene sahiptir. 1 2 3 4 5 6

A5.7.Üst düzey düşünme becerilerine sahiptir ve bunlarõ kullanõr. 1 2 3 4 5 6

A5.8.Zaman yönetimiyle ilgili stratejileri bilir ve kullanõr. 1 2 3 4 5 6

A5.9.Yeni fikirlere ve değişime uyum sağlar. 1 2 3 4 5 6

A5.10.Türkçe�yi kurallarõna uygun ve anlaşõlabilir bir biçimde kullanõr. 1 2 3 4 5 6

A5.11. Mesleğini severek ve isteyerek yapar. 1 2 3 4 5 6

A5.12.Teknoloji okur-yazarõdõr (teknoloji ile ilgili kavram ve uygulamalarõn bilgi ve becerisine sahiptir). 1 2 3 4 5 6

A5.13.Bilgi ve iletişim teknolojilerindeki gelişmeleri izler. 1 2 3 4 5 6

A.5.14. Kişisel ve mesleki duyarlõlõklarõnõ artõrmak için kültür ve sanat etkinliklerine katõlõr. 1 2 3 4 5 6

A .5.15. Bilimsel araştõrma yapmaya isteklidir. 1 2 3 4 5 6


A6. MESLEKİ Gelişmeleri İzleme ve Katkõ Sağlama

A6.1.MESLEKİ gereksinimlerinin farkõndadõr. 1 2 3 4 5 6

A6.2.MESLEKİ gelişimini desteklemek ve verimliliğini artõrmak için bilgi ve iletişim teknolojilerinden yararlanõr. 1 2 3 4 5 6

A6.3.MESLEKİ bilgi, beceri ve yeterliklerini geliştirmek amacõyla, hizmet içi eğitim, toplantõ ve seminerlere katõlõr. 1 2 3 4 5 6

A6.4.MESLEKİ gelişimine yönelik yayõnlarõ izler. 1 2 3 4 5 6

A6,5. Öğrenme-öğretme sürecini iyileştirmek için eylem araştõrmalarõ yapar. 1 2 3 4 5 6

A6.6.Öğretmen örgütleriyle iş birliği yaparak karar verme sürecine katõlõr. (E2.4) 1 2 3 4 5 6

A6.7. MESLEKİ gelişim plânõ hazõrlar ve kendini bu doğrultuda geliştirmek için sürekli çaba harcar. 1 2 3 4 5 6

A6.8. Kendi gelişim plânõ ile ilgili olarak MESLEKİ kurallar kapsamõnda gerektiğinde üyesi olduğu meslek 1 2 3 4 5 6


örgütüyle iş birliği yapar. (E2.4)

A6.9. Bilgi ve iletişim teknolojilerinden (on-line dergi, paket yazõlõmlar, e-posta, v.b) bilgiyi paylaşma amacõyla yararlanõr.


A7. Okulun İyileştirilmesine ve Geliştirilmesine Katkõ Sağlama

A7.1.Okulun iyileştirilmesi ve geliştirilmesinin önemli olduğunun bilincindedir. 1 2 3 4 5 6

A7.2.Okulun gelişimine katkõ sağlamak ve okulda yaşanan sorunlarõ çözmek için eylem araştõrmalarõ planlar ve yürütür. 1 2 3 4 5 6

A7.3.Okulu geliştirme çalõşmalarõnda öğrencileriyle birlikte etkin rol alõr. 1 2 3 4 5 6

A7.4.Diğer eğitimciler, sivil toplum örgütleri, yerel yönetimler ve meslek örgütleriyle iş birliği yapar. 1 2 3 4 5 6

A7.5.Okuldaki sosyal, kültürel ve MESLEKİ çalõşmalara etkin biçimde katõlõr ve gerektiğinde liderlik yapar. 1 2 3 4 5 6

A7.6.Öğrenen okul çalõşmalarõnõ destekler ve bu çalõşmalara katõlõr. 1 2 3 4 5 6

A7.7.Okulun iyileştirilmesinde ve geliştirilmesinde çevre olanaklarõnõ kullanõr. 1 2 3 4 5 6

A7.8. Okulun geliştirilmesine ve iyileştirilmesine katkõ sağlamak için hedeflenen amaçlara ulaşõp ulaşõlmadõğõnõ analiz eder ve gerekli önlemlerin alõnmasõnda katkõda bulunur.


A8. MESLEKİ Yasalarõ İzleme, Görev ve Sorumluluklarõ Yerine Getirme

A8.1.Öğretmen görev hak ve sorumluluklarõ ile ilgili mevzuatõ bilir ve buna uygun davranõr. 1 2 3 4 5 6

A8.2.Görev hak ve sorumluluklarõ ile ilgili mevzuattaki değişiklikleri ve yenilikleri takip eder ve öneri getirir. 1 2 3 4 5 6

A8.3.Engellilerin eğitim ve öğretimden yararlanmasõna hizmet eden yasa ve yönetmelikleri bilir ve uygun davranõr. 1 2 3 4 5 6

A8.4.Engelli öğrenciler için var olan yasa ve yönetmeliklerdeki önlemlerin alõnmasõ için çaba harcar. 1 2 3 4 5 6

1 2 3 4 5 6


GENEL ORTALAMA PUANI ( A1+A2+A3+A4+A5+A6+A7+A8) : 8 =


Ek 3.3 B-Öğrenciyi Tanõma Öz Değerlendirme Formu

Bu bölümde, okulunuzda değerlendirmeye alõnmõş olan yeterlik alanõna ait alt yeterlikler ve performans göstergeleri yer almaktadõr. Lütfen kendinizi her bir performans göstergesi için 1 (düşük düzeyde yeterlik) ile 6 (yüksek düzeyde yeterlik) arasõnda bir rakamõ işaretleyerek değerlendiriniz. B1. Gelişim Özelliklerini Tanõma

B1.1. Gelişim ilkeleri ile gelişim alanlarõnõn özelliklerini bilir ve uygulamalarõna yansõtõr. 1 2 3 4 5 6

B1.2.Öğrencinin gelişim düzeylerini ve bireysel farklõlõklarõnõ gözlem, görüşme, bireysel ve grup projeleri, ölçekler vb teknikler kulanarak belirler. (C5.4) 1 2 3 4 5 6

B1.3.Öğrencinin gelişim düzeyi, öğrenme biçimi, ilgi ve gereksinimlerine uygun ödev ve sorumluluklar verir. ( A1.11; C1.8; D2.4 ) 1 2 3 4 5 6

B1.4.Öğrenciye ait bilgileri sõnõf içi ve dõşõ çalõşmalarõ çeşitlendirmekte kullanõr. (A1.9) 1 2 3 4 5 6

B1.5.Öğrenciye ait bilgileri öğrenme ve öğretme sürecini planlama, uygulama ve değerlendirmede kullanõr. (C1.2; C3.1) 1 2 3 4 5 6

B1.6.Öğrenciye ait kişisel gelişim dosyalarõnõ inceler. 1 2 3 4 5 6

B1.7. Öğrencinin kişisel gelişim dosyasõna gerekli bilgileri ekler. 1 2 3 4 5 6

ORTALAMA TOPLAM PUAN B2.İlgi ve İhtiyaçlarõ Dikkate Alma B2.1.Öğretme-öğrenme sürecini bireysel farklõlõklara göre planlar. (C1.2) 1 2 3 4 5 6

B2.2. Öğretme-öğrenme sürecinde öğrencinin ilgi ve ihtiyaçlarõ doğrultusunda değişiklikler yapar. (C5.4) 1 2 3 4 5 6

B2.3.Bilgi ve iletişim teknolojilerini de kullanarak, farklõ deneyimlere, özelliklere ve yeteneklere sahip öğrencilere uygun öğrenme ortamlarõ hazõrlar. 1 2 3 4 5 6

B2.4. Öğrencinin ilgi ve ihtiyaçlarõ doğrultusunda değerlendirme yöntemlerini çeşitlendirir. (D1.3; C.5.7; D2.5;) 1 2 3 4 5 6


B3. Öğrenciye Değer Verme B3.1.Öğrenciye ismiyle hitap eder. (C7.2) 1 2 3 4 5 6

B3.2.Öğrencilerle ilgili kayõtlarda gizlilik ilkesine uyar. (E4.8) 1 2 3 4 5 6

B3.3.Öğrencilere uygun tartõşma ortamõ yaratõr. 1 2 3 4 5 6

B3.4.Öğrencinin kendini ifade edebileceği fõrsatlar sunar. 1 2 3 4 5 6

B3.5.Öğrencinin fikirlerine ve ürettiklerine değer verir. (A1.6) 1 2 3 4 5 6

B3.6.Öğrencilere, diğerlerinin fikirlerine ve ürettiklerine değer vermeleri için model olur. 1 2 3 4 5 6

B3.7. Öğrencilerin sahip olduğu değerlere saygõ gösterir. (E4.6) 1 2 3 4 5 6

B3.8. Öğrencilerin sahip olduğu kültürel değerleri dikkate alõr. (E4.2;E4.3) 1 2 3 4 5 6

ORTALAMA TOPLAM PUAN B4. Öğrenciye Rehberlik Etmek B4.1.Öğrencinin gelişim özellikleri ile ilgili elde ettiği bulgularõ onlarla paylaşõr. (D3.4) 1 2 3 4 5 6

B4.2.Öğrencinin güçlü ve zayõf yanlarõnõ fark etmesini ve geliştirmesini sağlayacak ortamlar oluşturur. 1 2 3 4 5 6

B4.3.Öğrencinin ilgi ve ihtiyaçlarõ doğrultusunda ilgili uzmanlarla işbirliği yapar. 1 2 3 4 5 6

B4.4.Öğrenciyi ilgi ve ihtiyaçlarõ doğrultusunda ilgili uzmanlara yönlendirir. 1 2 3 4 5 6

B4.5. Öğrencinin kişisel gelişimini ailesi ile paylaşõr. (E5.2;D3.8) 1 2 3 4 5 6


GENEL ORTALAMA PUANI ( B1+B2+B3+B4 ) : 4 =


Ek 3.4 C- Öğretme ve Öğrenme Süreci Öz Değerlendirme Formu

Bu bölümde, okulunuzda değerlendirmeye alõnmõş olan yeterlik alanõna ait alt yeterlikler ve performans göstergeleri yer almaktadõr. Lütfen kendinizi her bir performans göstergesi için 1 (düşük düzeyde yeterlik) ile 6 (yüksek düzeyde yeterlik) arasõnda bir rakamõ işaretleyerek değerlendiriniz. C1. Dersi Plânlama C1.1. Ders plânõnõ öğrenciyi merkeze alarak hazõrlar.(A1.1;D4.5) 1 2 3 4 5 6

C1.2.Ders plânõnda bireysel farklõlõklarõ dikkate alõr. (A1.1; B1.5; B2.1; D4.5;) 1 2 3 4 5 6

C1.3. Ders plânõnda amaç ve kazanõmlarõn neler olacağõnõ belirtir. 1 2 3 4 5 6

C1.4.Dersi planlarken diğer dersler ve ara disiplinlerle ilişkilendirir, bu konuda diğer öğretmenlerle işbirliği yapar. 1 2 3 4 5 6

C1.5. Ders plânõnda amaca uygun etkinlikleri belirtir. 1 2 3 4 5 6

C1.6. Ders plânõnda amaca uygun yöntem ve teknikleri belirtir. 1 2 3 4 5 6

C1.7. Ders plânõnda kullanacağõ kaynak ve materyalleri belirtir. 1 2 3 4 5 6

C1.8.Ders plânõnda ne tür ödev vereceğini belirtir.(B1.3) 1 2 3 4 5 6

C1.9.Ders plânõnda bilgi ve iletişim teknolojilerinin nasõl kullanõlacağõna yer verir. 1 2 3 4 5 6

C1.10.Ders plânõnda izleme ve değerlendirme etkinliklerini belirtir. (D1.2;D1.4)

ORTALAMA TOPLAM PUAN C2. Materyal Hazõrlama C2.1. Çalõşma yapraklarõ hazõrlar. 1 2 3 4 5 6

C2.2. Materyalleri hazõrlarken ve seçerken bireysel farklõlõklarõ dikkate alõr.(A1.3) 1 2 3 4 5 6

C2.3. Materyal hazõrlamada bilgisayar ve diğer teknolojik araçlardan yararlanõr. 1 2 3 4 5 6

C2.4. Öğretme-öğrenme sürecinde materyaller hazõrlarken öğrenci görüşlerini de dikkate alõr. 1 2 3 4 5 6

C2.5. Materyal hazõrlarken kullanõşlõ ve ekonomik olmasõna dikkat eder. 1 2 3 4 5 6

C2.6. Hazõrlanan materyalin öğrenilecek içeriğe uygun olmasõna dikkat eder. 1 2 3 4 5 6

C2.7. Materyal hazõrlarken çevre olanaklarõndan yararlanõr. (E2.5;E2.2;E1.3) 1 2 3 4 5 6

C2.8. Hazõrlanan materyalin içeriğin sunumunu kolaylaştõrõcõ olmasõna dikkat eder. 1 2 3 4 5 6

C2.9. Teknolojik ortamlardaki (veri tabanlarõ, çevrimiçi kaynaklar vb.) öğretme � öğrenme ile ilgili kaynaklara ulaşõr, bunlarõ doğruluk ve uygunluklarõ açõsõndan değerlendirir. 1 2 3 4 5 6

C2.10. Öğrencilerin materyal hazõrlama ve geliştirmelerine fõrsatlar vererek onlarda yaratõcõlõğõn ve estetik anlayõşõn gelişmesine katkõda bulunur

ORTALAMA TOPLAM PUAN C3. Öğrenme Ortamlarõnõ Düzenleme C3.1.Öğrenme ortamlarõnõ düzenlerken öğrencilerin farklõ ön yaşantõlarõnõ dikkate alõr.(B1.5) 1 2 3 4 5 6

C3.2.Öğrenme ortamlarõnõ etkinlik türüne göre (bireysel, işbirlikli vb.)düzenler.(A1.2) 1 2 3 4 5 6

C3.3.Öğrenme ortamõnõn fiziksel koşullarõnõ (õsõ, õşõk, ses durumu vb.) öğrenmeyi destekleyecek biçimde düzenler. (A1.2) 1 2 3 4 5 6

C3.4.Öğrenme ortamõnõ düzenlerken araç ve gereçlerin kullanõm ilkelerini dikkate alõr. 1 2 3 4 5 6

C3.5.Araç ve gereçlerin güvenli biçimde kullanõmõ için önlemler alõr. 1 2 3 4 5 6

C3.6.Ders araç-gereçlerinin bakõmõnõ sağlar, kullanõma hazõr halde tutar. 1 2 3 4 5 6

C3.7.Öğretim ortamõnõn temizliği ve havalandõrõlmasõ için gerekli önlemleri alõr. 1 2 3 4 5 6

C3.8.Teknoloji kaynaklarõnõn etkili kullanõmõna model olur ve bunlarõ öğretir. 1 2 3 4 5 6

C3.9.Öğrenme ortamini öğrencilerin estetik duyarliliğini olumlu yönde etkileyecek biçimde düzenler.



C4. Ders Dõşõ Etkinlikler Düzenleme C4.1.Ders dõşõ etkinlikler için plân hazõrlar. (E1.4;E1.5) 1 2 3 4 5 6

C4.2.Ders dõşõ etkinliklerin dersin amaçlarõna uygun olmasõna dikkat eder. (E1.4;E1.5) 1 2 3 4 5 6

C4.3.Ders dõşõ etkinlikleri öğrenci özelliklerini dikkate alarak düzenler. (A1.11;E1.4;E1.5) 1 2 3 4 5 6

C4.4.Ders dõşõ etkinlikler için gerekli yazõşma ve görüşmeleri yapar. (E1.4;E1.5) 1 2 3 4 5 6

C4.5.Ders dõşõ etkinlikler için gereken araçlarõ temin eder. (E1.4;E1.5) 1 2 3 4 5 6

C4.6.Ders dõşõ etkinliklerin güvenle gerçekleşmesi için gerekli önlemleri alõr. (E1.4;E1.5) 1 2 3 4 5 6


C5.Bireysel Farklõlõklarõ Dikkate Alarak Öğretimi Çeşitlendirme

C5.1.Farklõ ihtiyaçlarõ dikkate alarak öğrenme etkinlikleri düzenler. (A1.1;D4.5) 1 2 3 4 5 6

C5.2.Öğrencilerin ilerlemelerini izlemek amacõyla kayõtlar tutar. 1 2 3 4 5 6

C5.3.Öğretimi çeşitlendirirken gerektiğinde uzman yardõmõna başvurur. (E2.1) 1 2 3 4 5 6

C5.4.Yöntemlerini belirlerken bireysel farklõlõklarõ dikkate alõr. (B1.2; B2.2;D4.5) 1 2 3 4 5 6

C5.5.Özel sorunlarõ olanlarla ilgili yasal dayanaklarõ bilir. (A1.1; B1.2;B2.2;D4.5;) 1 2 3 4 5 6

C5.6.Bireysel öğrenme planlarõ yapar. 1 2 3 4 5 6

C5.7. Bireysel farklõlõklarõ dikkate alarak ölçme ve değerlendirme yaklaşõmlarõnõ çeşitlendirir. (D1.3;B2.4) 1 2 3 4 5 6C5.8.Öğrencilerin farklõ ihtiyaçlarõnõ dikkate alarak öğrenci merkezli stratejileri destekleyen teknolojiler kullanõr. 1 2 3 4 5 6


C6. Zaman Yönetimi

C6.1.Zamanõ etkin kullanacak şekilde dersi plânlar. 1 2 3 4 5 6

C6.2.Öğretme - öğrenme sürecinde zamanõ etkin kullanõr. 1 2 3 4 5 6

C6.3.Öğrencilerin ders içi ve ders dõşõ zamanlarõnõ etkili kullanmalarõ için yönlendirmeler yapar. 1 2 3 4 5 6

ORTALAMA TOPLAM PUAN C7.Davranõş Yönetimi C7.1.Öğrencilerine yapõcõ, açõklayõcõ ve geliştirici geri bildirimler verir. (D3.4;D3.7) 1 2 3 4 5 6

C7.2.Öğrencilere isimleriyle hitap eder.(B3.1) 1 2 3 4 5 6

C7.3.Öğrencilerin başarõlõ yönlerini öne çõkarõr. 1 2 3 4 5 6

C7.4.Davranõş yönetiminde bireysel farklõlõklarõ dikkate alõr. 1 2 3 4 5 6

C7.5. Öğrencilerin kendilerini güven içinde hissetmelerini sağlayacak ortam oluşturur. 1 2 3 4 5 6

C7.6.Sõnõf kurallarõnõ öğrencilerle birlikte belirler. C7.7. Öğrencilerin duygu ve düşüncelerini yönetebilmelerinde rehberlik eder. 1 2 3 4 5 6

C7.8. Öğrencilerin kendilerini güdülemeyi ögrenmeleri için olanak sağlar. 1 2 3 4 5 6

C7.9. Öğrencilerin öz denetim becerilerini geliştirmesine rehberlik eder. 1 2 3 4 5 6

C7.10. Araç-gereç ve teknolojnin kullanõldõğõ öğrenme ortamlarõnda sağlõk ve güvenliğe öncelik veren önlemleri uygular.

C.7.11. Kişiler arasõ problem cözme becerilerine sahiptir ve öğrencilerde de bu becerilerin gelişmesi için rehberlik eder.


GENEL ORTALAMA TOPLAM PUANI ( C1+C2+C3+C4+C5+C6+C7 ) : 7 =


Ek 3.5 D-Öğrenmeyi, Gelişimi İzleme ve Değerlendirme Öz Değerlendirme

Formu

Bu bölümde, okulunuzda değerlendirmeye alõnmõş olan yeterlik alanõna ait alt yeterlikler ve performans göstergeleri yer almaktadõr. Lütfen kendinizi her bir performans göstergesi için 1 (düşük düzeyde yeterlik) ile 6 (yüksek düzeyde yeterlik) arasõnda bir rakamõ işaretleyerek değerlendiriniz. D1. Ölçme ve Değerlendirme Yöntem ve Tekniklerini Belirleme

D1.1.Hangi amaçla ölçme ve değerlendirme yapacağõna karar verir. 1 2 3 4 5 6

D1.2. Amaca uygun ölçme araçlarõnõ belirler.(C1.10) 1 2 3 4 5 6

D1.3. Ölçme araçlarõnõ çeşitlendirir(B2.4;C5.7) 1 2 3 4 5 6D1.4. Çok yönlü değerlendirme için alternatif ölçme araçlarnõ belirler. . (Portfolyo, kavram haritalarõ,gezi, gözlem, görüşme vb.) 1 2 3 4 5 6

D1.5.Ölçme ve değerlendirmeye yönelik plan yapar.(C1.9) ORTALAMA TOPLAM PUAN D2. Değişik Ölçme Tekniklerini Kullanarak Öğrencinin Öğrenmelerini Ölçme D2.1.Ölçme aracõnõ geliştirir. 1 2 3 4 5 6

D2.2.Ölçme aracõnõn geçerlilik ve güvenirliliğini test eder. 1 2 3 4 5 6

D2.3.Ölçme aracõnõ uygular. 1 2 3 4 5 6

D2.4.Öğrencinin çalõşmalarõnõ kontrol eder (proje, ödev, vb.).(B1.3) 1 2 3 4 5 6

D2.5.Bireysel ölçme ve değerlendirme etkinlikleri düzenler ve bu etkinliklere öğrencileri dahil edecek stratejiler kullanõr.(B2.4) 1 2 3 4 5 6

D2.6.Öğrenenlerin performans ve gelişim düzeylerini düzenli olarak ölçer. 1 2 3 4 5 6


D3. Verileri Analiz Ederek Yorumlama, Öğrencinin Gelişimi ve Öğrenmesi Hakkõnda Geri Bildirim Sağlama

D3.1.Veri analizinde uygun istatistik tekniği seçer ve uygular. 1 2 3 4 5 6

D3.2.Bilgi ve iletişim teknolojilerini kullanarak verileri analiz eder. 1 2 3 4 5 6

D3.3.Ölçme sonuçlarõnõ tablo, grafik türü görsel biçimlere dönüştürür. 1 2 3 4 5 6

D3.4.Ölçme sonuçlarõnõ yorumlar ve öğrenciye geri bildirim sağlar.(A2.5;B4.1;C7.1) 1 2 3 4 5 6

D3.5.Ölçme sonuçlarõ hakkõndaki öğrenci tepkilerine önem verir. 1 2 3 4 5 6

D3.6. Öğrenci başarõlarõnõ ve olumlu davranõşlarõnõ ödüllendirir. (A2.9) 1 2 3 4 5 6

D3.7.Olumsuz davranõşlar için yapõcõ yönlendirmeler yapar.(C7.1) 1 2 3 4 5 6

D3.8.Bilgi ve iletişim teknolojilerini de kullanarak değerlendirme sonuçlarõnõ veliler, okul yönetimi ve diğer eğitimcilerle paylaşõr. (B4.5;E5.2) 1 2 3 4 5 6


D4.Sonuçlara Göre Öğretme-Öğrenme Sürecini Gözden Geçirme

D4.1.Hedefleri yeniden gözden geçirir.(A2.4) 1 2 3 4 5 6

D4.2.Öğrenme ortamõnõ yeniden gözden geçirir. 1 2 3 4 5 6

D4.3.Ölçme araçlarõnõ yeniden gözden geçirir. 1 2 3 4 5 6

D4.4.Öğretim stratejilerini, yaklaşõm, yöntem ve tekniklerini yeniden gözden geçirir. 1 2 3 4 5 6

D4.5.Gerektiğinde alternatif materyal, strateji ve etkinlikler geliştirir.(A1.1; A2.4;C1.1;C1.2;C5.1;C5.4;) 1 2 3 4 5 6


GENEL ORTALAMA TOPLAM PUANI ( D1+D2+D3+D4 ) : 4 =


Ek 3.6 E - Okul, Aile ve Toplum İlişkileri Öz Değerlendirme Formu

Bu bölümde, okulunuzda değerlendirmeye alõnmõş olan yeterlik alanõna ait alt yeterlikler ve performans göstergeleri yer almaktadõr. Lütfen kendinizi her bir performans göstergesi için 1 (düşük düzeyde yeterlik) ile 6 (yüksek düzeyde yeterlik) arasõnda bir rakamõ işaretleyerek değerlendiriniz. E1. Çevreyi Tanõma E1.1.Bulunduğu çevreyi tanõr. 1 2 3 4 5 6

E1.2.Bulunduğu çevrenin özelliklerini ve gereksinimlerini inceler ve kaydeder. 1 2 3 4 5 6

E1.3.Ders plânõna çevrenin özelliklerini yansõtõr.(C2.7) 1 2 3 4 5 6

E1.4.Çevre gezileri plânlar (müze, fabrika, doğal güzellikler vb.).(A2.8;C4.1;C4.2;C4.3;C4.4;C4.5;C4.6) 1 2 3 4 5 6

E1.5.Çevre gezilerini gerçekleştirir.(A2.8;C4.1;C4.2; C4.3;C4.4;C4.5;C4.6) 1 2 3 4 5 6

E1.6.Bulunduğu çevrenin özelliklerine göre özel alan öğretim programõna farklõ üniteler ya da konular ekler. 1 2 3 4 5 6

E1.7.Bulunduğu çevrenin sorunlarõna karşõ duyarlõdõr.

ORTALAMA TOPLAM PUAN E2. Çevre Olanaklarõndan Yararlanma E2.1.Öğretmen, çevrede bulunan sanayi, ticaret, tarõm v.b. meslek alanlarõnõn yetkililerini ilgili olduklarõ derslere davet eder.(C5.3) 1 2 3 4 5 6

E2.2.Çevrede bulunan kurum, kuruluş ve doğal ortamlarõ eğitim amaçlõ kullanõr.(C2.7) 1 2 3 4 5 6

E2.3. Okul yönetimi ile işbirliği yaparak mezunlarõn okula katkõ sağlamalarõ için çaba harcar. 1 2 3 4 5 6

E2.4.Sivil toplum kuruluşlarõ, toplum liderleri, eğitim liderleri vb. ile işbirliği yapar.(A6.6;A6.8) 1 2 3 4 5 6

E2.5.Bulunduğu çevreye özgü materyalleri kullanarak öğretim sürecini zenginleştirir.(C2.7) 1 2 3 4 5 6E2.6.Okul gelişim - yönetim ekiplerinin kurulmasõnda ve çalõşmalarõnda görev alõr. 1 2 3 4 5 6

ORTALAMA TOPLAM PUAN E3.Okulu Kültür Merkezi Durumuna Getirme E3.1.Aile ve öğrencilerin ilgi ve gereksinimleri doğrultusunda toplantõ ya da seminerler düzenler. 1 2 3 4 5 6

E3.2.Kültürel ve sportif etkinliklerin düzenlenmesinde öncülük yapar. 1 2 3 4 5 6

E3.3.Bulunduğu çevrenin önemli kişi ve olaylarõnõ anmak üzere programlar düzenler. 1 2 3 4 5 6

E3.4.Öğretmen, okul ve çevresinin gelişimine yönelik çalõşmalara destek olur. 1 2 3 4 5 6

ORTALAMA TOPLAM PUAN E4.Aileyi Tanõma ve Ailelerle İlişkilerde Tarafsõzlõk

E4.1.Aileleri tanõmak için bireysel ya da gruplarla veli görüşmeleri düzenler. 1 2 3 4 5 6

E4.2.Ailelerin sosyo-ekonomik ve kültürel özelliklerini tanõyabilmek, öğrencinin çalõşma ortamõnõ gözlemleyebilmek için MMEESSLLEEKKİİ sõnõrlar içinde ev ziyaretleri yapar.(B3.8) 1 2 3 4 5 6

E4.3.Ailelerin sosyo-ekonomik ve kültürel özellikleri hakkõnda bilgi toplar ve kaydeder.(B3.8) 1 2 3 4 5 6

E4.4.Sosyo- kültürel değerlerin yaşatõlmasõ için etkinlikler düzenler. 1 2 3 4 5 6

E4.5.Ailelerle ilişkilerinde doğru, açõk ve anlaşõlõr paylaşõmlarda bulunur. 1 2 3 4 5 6

E4.6.Ailelerin farklõ değer ve inançlarõna saygõ duyar.(B3.7) 1 2 3 4 5 6

E4.7.Farklõ sosyo-ekonomik ve kültürel özellikler gösteren ailelere eşit davranõr. 1 2 3 4 5 6

E4.8.Aile ve öğrenci ile ilgili özel bilgileri gizli tutar.(B3.2) 1 2 3 4 5 6

E4.9.Ailelerle yaşanabilecek olumsuzluklarõ öğretme ve öğrenme sürecine yansõtmaz. 1 2 3 4 5 6

ORTALAMA TOPLAM PUAN E5. Aile Katõlõmõ ve İşbirliği Sağlama


E5.1.Aileleri okul ve sõnõf etkinliklerine katar. 1 2 3 4 5 6

E5.2.Öğrencinin gelişimi ile ilgili olarak ailelerle sürekli bilgi alõşverişinde bulunmak üzere yazõlõ/sözlü iletişim kurar.(B4.5;D3.8) 1 2 3 4 5 6

E5.3.Ailelerle görüşerek karşõlõklõ beklentilerin neler olduğunu belirler. 1 2 3 4 5 6

E5.4.Ailelerle belirlenen karşõlõklõ beklentileri uygulamalarõna yansõtõr. 1 2 3 4 5 6

E5.5.Ailelerin yaşadõklarõ sorunlara karşõ duyarlõ davranõr. 1 2 3 4 5 6

E5.6.Ailelere, öğrencilerin öğrenim sürecinde yaşadõklarõ sorunlarõn çözümünde bilgi ve yönlendirme kapsamõnda rehberlik yapar. 1 2 3 4 5 6

E5.7.Aileleri eğitimle ilgili yasal hak ve sorumluluklarõ konusunda bilgilendirir ve gelişmelerden haberdar eder. 1 2 3 4 5 6

E5.8.Okul içi ve dõşõ ortamlardaki eğitsel fõrsatlarõ değerlendirerek aile ve öğrencilerle birlikte olur. 1 2 3 4 5 6


GENEL ORTALAMA TOPLAM PUANI ( E1+E2+E3+E4+E5 ) : 5 =


Ek 3.7 F-Program Bilgisi ve İçerik Bilgisi Öz Değerlendirme Formu

Bu bölümde, okulunuzda değerlendirmeye alõnmõş olan yeterlik alanõna ait alt yeterlikler ve performans göstergeleri yer almaktadõr. Lütfen kendinizi her bir performans göstergesi için 1 (düşük düzeyde yeterlik) ile 6 (yüksek düzeyde yeterlik) arasõnda bir rakamõ işaretleyerek değerlendiriniz. F1.Türk Millî Eğitiminin Amaçlarõ ve İlkeleri F1.1. Türk Millî Eğitim sisteminin dayandõğõ temel değer ve ilkeleri bilir 1 2 3 4 5 6

F.1.2 Eğitim programlarõnõn hazõrlanõp uygulanmasõnda ve her türlü eğitim faaliyetlerinde Atatürk inkõlâp ve ilkelerini ve Anayasada ifadesini bulmuş olan Atatürk milliyetçiliğini temel olarak alõr. 1 2 3 4 5 6

F1.3. Eğitim-öğretim faliyetlerinin Türk Mîlli Eğitiminin amaç ve ilkeleri doğrultusunda yürütülmesinin gereği ve önemine inanõr.

F1.4.Türk Millî Eğitiminin amaç ve ilkelerini plân ve uygulamalarõna yansõtõr.

F1.5.Öğretme � öğrenme sürecini, Türk Millî Eğitiminin amaç ve ilkeleri doğrultusunda yürütür.


F2. Özel Alan Öğretim Programõ Bilgisi ve Uygulama Becerisi

F2.1.Özel alan öğretim programõnõn amaç, ilke ve yaklaşõmõnõ plânõna yansõtõr. 1 2 3 4 5 6

F2.2.Özel alan öğretim programõnõn ilke ve yaklaşõmlarõnõ uygular . 1 2 3 4 5 6

F2.3.Özel alanda gerekli olan öğrenme yollarõnõ öğrencilere kazandõrõr. 1 2 3 4 5 6

F2.4. İçeriği konularõn özelliklerine göre aşamalõ bir şekilde sõralar. 1 2 3 4 5 6

F2.5.Özel alan bilgisinin sõnõf ve kademelere göre dağõlõmõnõ dikkate alarak öğretim sürecini düzenler ve uygular. 1 2 3 4 5 6

F2.6.Özel alan öğretim programõnõn gerektirdiği farklõ bilgi ve becerileri kazanma yolunda çaba harcar. 1 2 3 4 5 6


F3. Özel Alan Öğretim Programõnõ İzleme-Değerlendirme ve Geliştirme

F3.1. Özel alan öğretim programõndaki değişimleri izler. 1 2 3 4 5 6

F3.2.Özel alan öğretim programõnõn geliştirilmesi sürecine, belirlediği ihtiyaç ve önerilerle katkõda bulunur. 1 2 3 4 5 6

F3.3.Öğrenilenlerin özel alan programõ içindeki önemini belirler ve açõklar. 1 2 3 4 5 6

F3.4.Özel alan programõ kapsamõnda öğrenilenlerin diğer programlarla bağlantõsõnõ kurar. 1 2 3 4 5 6

F3.5.Özel alan programõ kapsamõnda öğrenilenlerin öğrencilerin öğrenmelerine ve gelişimlerine olan katkõsõnõ açõklar. 1 2 3 4 5 6

F3.6.Özel alan programõ kapsamõnda öğrenilenleri öğrenci ihtiyaçlarõna uygunluğu bakõmõndan gerekçelendirir. 1 2 3 4 5 6

F3.7.Özel alan programõ kapsamõnda öğrencilerin öğrenmekte güçlük çektikleri konularõ belirler. 1 2 3 4 5 6

F3.8. Özel alan programõ kapsamõnda hazõrlanan öğretim materyallerini (ders kitabõ, çalõşma kitabõ ve öğretmen kõlavuzu, ansiklopedi, dergi v.b.) içerik düzenleme ilkeleri bakõmõndan değerlendirir. 1 2 3 4 5 6

F3.9. Özel alan programõ kapsamõnda hazõrlanan öğretim materyallerinde (ders kitabõ, çalõşma kitabõ ve öğretmen kõlavuzu, ansiklopedi, dergi v.b.) yer alan içeriği alandaki gelişmeler ve yenilikler doğrultusunda değerlendirir.

1 2 3 4 5 6

F3.10.Özel alan programõ kapsamõnda hazõrlanan öğretim materyallerinde (ders kitabõ, çalõşma kitabõ ve öğretmen kõlavuzu, ansiklopedi, dergi v.b.) yer alan içeriği bilimsel doğruluk bakõmõndan değerlendirir. 1 2 3 4 5 6


GENEL ORTALAMA TOPLAM PUAN ( F1+F2+F3 ) : 3 =


EK 4

Öğrenci Anketleri

Ek 4.1: 2. Sõnõf Öğrenci Anketi Yönerge: Öğretmeniniz ifadeleri okurken düşündüğünüz şekilde olan yüzü boyayõnõz. Öğretmen: Öğretim Yõlõ:

1. Öğretmenim beni dinler. ☺ #

%

2. Öğretmenim yardõma ihtiyacõm olduğunda bana yardõm eder.

☺ #

%

3. Öğretmenim yeni şeyleri nasõl yapacağõmõ gösterir.

☺ #

%

4. Sõnõfta ne yapmam gerektiğini biliyorum. ☺ #

%

5. Yapmam gerekenleri (Çalõşmalarõmõ) sõnõfta yapabiliyorum.

☺ #

%

6. Sõnõfõmda yeni şeyler öğreniyorum. ☺ #

%

7. Sõnõfõmda kendimi güvende hissediyorum. ☺ #

%


YORUMLAR:

Ek 4.2: 3-5. Sõnõf Öğrenci Anketi

Yönerge: Öğretmeniniz ifadeleri okurken takip ediniz. İfade hakkõnda hissettiklerinizi en iyi tanõmlayan cevabõ işaretleyiniz. Öğretmen: Öğretim Yõlõ:

EVET BAZEN HAYIR

1. Öğretmenim beni dinler. □ □ □

2. İhtiyaç duyduğumda öğretmenim bana yardõmcõ olur.

□ □ □

3. Çalõşmalarõmõ sõnõfõmda yapabiliyorum. (Sõnõfõmda çalõşabiliyorum)

□ □ □

4. Bu sõnõfta kendimi güvende hissediyorum. □ □ □

5. Öğretmenim öğretmek için bir çok (çeşitli) yöntem kullanõr. □ □ □

6. Öğretmenim öğrendiklerimi okul dõşõnda nasõl kullanacağõmõ açõklar □ □ □

7. Öğretmenim çalõşmamda yanlõş giden şeyleri bana açõklar.

□ □ □

8. Öğretmenim çalõşmamda yanlõş giden şeyleri bana açõklar. □ □ □

YORUMLAR:


Ek 4.3: 6-8. Sõnõf Öğrenci Anketi

Bu anketin amacõ sõnõfõnõzõn nasõl geliştirilebileceği hakkõnda öğretmeninize fikir vermenizi sağlamaktõr. Yönergeler: ANKETE İSMİNİZİ YAZMAYINIZ. Öğretmeninizin adõnõ, öğretim yõlõnõ ve sõnõfõnõzõ yazõnõz. Her bir ifadeye ne kadar katõldõğõnõzõ belirtiniz. Eğer katõlmõyorsanõz 1. nolu seçeneği yuvarlak içine alõnõz. Kararsõzsanõz 2 nolu seçeneği, aynõ fikirdeyseniz yani ifade katõlõyorsanõz 3 nolu seçeneği yuvarlak içine alõnõz. Yorum yapmak istiyorsanõz, yorumunuzu anketin sonuna yazõnõz. Öğretmen: Öğretim Yõlõ: Sõnõf:

Bu sõnõfta öğretmenim��.. Katõlmõy

orum

Kar

arsõ

zõm

Katõlõ

yoru

m

1. açõk ve net bilgiler verir. 1 2 3

2. herkese dürüst davranõr 1 2 3

3. ders dõşõ zamanlarda da yardõmcõ olur. 1 2 3

4. dersin kazanõmlarõnõ açõk bir şekilde açõklar. 1 2 3

5. çalõşmalarõmõ uygun bir zaman içerisinde notlandõrõr. Çalõşmalarõmõzõ değerlendirirken kõsa sürede bizi çok bekletmeden not verir. 1 2 3

6. dersi diğer derslerle veya gerçek dünya ile ilişkilendirir. 1 2 3

7. farklõ düşüncelere izin verir ve saygõ gösterir. 1 2 3

8. tüm öğrencileri öğrenmeye teşvik eder 1 2 3

9. farklõ etkinlikler kullanõr. 1 2 3

10. anlayabileceğim şekilde benimle iletişim kurar. 1 2 3

11. sõnõfõ iyi yönetir, ders akõşõ bozulmaz 1 2 3

12. tüm öğrencilere saygõ gösterir 1 2 3

13. öğrenme için yeterli zaman ayõrõr. 1 2 3

14. açõk bir şekilde dönem ödevlerini (proje gibi) tanõmlar 1 2 3

15. bizden yüksek beklentileri vardõr. 1 2 3

16. benden beklediği yüksek beklentilere ulaşmamda yardõmcõ olur 1 2 3

17. benimle dürüst ve samimi iletişim kurar. 1 2 3

YORUMLAR:


EK 5 Alternatif Araçlar

Ek 5.1 Elmas Oyunu

Elmas Oyunu Nedir?

Elmas Oyunu; sorunlarõn önem sõrasõna göre dizilmesi olan bir önceliklendirme

çalõşmasõdõr.

Amacõ Nedir?

Öğrenme ortamõnda yaşanan sorunlar doğrultusunda, ihtiyaç duyduğunuz gelişim

alanlarõnõn belirlenmesini ve bu alanlarõn önem sõrasõna göre dizilmesini sağlar.

KEFE analizinde yer alan eksik yönlerin önem sõrasõna göre dizilmesini sağlar. Elmas

Oyunu KEFE analizinde geliştirmeyi düşündüğünüz yönlerinize ilişkin seçim yapmada size

yardõmcõ olacaktõr.

Elmas Oyunu Nasõl Uygulanõr? Eğitim öğretim ortamõnda yaşanan on bir sorun belirlenir. Bunu belirlerken KEFE

analizindeki eksik yönlerden ya da incelediğiniz yeterliklerden yararlanabilirsiniz. Bu

on bir ifadeden en az önemli bulunan iki tanesi çõkarõlõr. En öncelikli görülen ifade en üstte

yer alacak şekilde gruptaki her katõlõmcõ tarafõndan 9 ifade bireysel olarak önem derecesine

göre sõralanõr. Aşamayõ eğlenceli hale getirmek ve görsel zenginlik kazandõrmak amacõyla

elmas şekli verilir. Gruptaki her öğretmenin önceliklerinin farklõ olmasõ, gelişim için

yapõlacak planlamanõn süreç içinde bireyselleşebileceğinin göstergesidir.

Not: I. aşama sonunda öğretmen, altõ genel yeterlik alanõ içinden geliştirmek istediği yeterlik alanõnõ belirlemiş olmalõdõr.

X

X X

X X X

X X

X


Ek 5.2: Odak Çarklarõ

Odak Çarklarõ Nedir?

Odak çarklarõ öncelikli soruna ilişkin nedenleri ve sorunu ortadan kaldõrmaya yönelik

çözüm yollarõnõ bulmaya yarayan iki aşamalõ bir araçtõr.

Amacõ Nedir?

Bir sorunun nedenlerini incelemeye; soruna odaklanmayõ ve beyin fõrtõnasõ yoluyla

soruna analitik açõdan bakmayõ sağlar..

Odak Çarklarõ Nasõl Kullanõlõr?

Birinci adõmda, çözümünü düşündüğünüz sorunlardan kolay, en ulaşõlabilir ya da

çözümünde öncelik olduğunu düşündüğünüz ifade çarkõn merkezine alõnõr Sorunu

belirledikten sonra, sorunu oluşturan nedenleri merkezin etrafõna yazõnõz. Nedenlerin sayõsõ,

soruna göre artabilir ya da azalabilir. Şekilde, dört olasõ nedenin var olduğu düşüncesi ile

çarkõn dõş bölümü dörde ayrõlmõştõr.

NEDEN

NEDEN

SORUN

NEDEN

NEDEN


İkinci adõmda, I. odak çarkõnõn çevresinde belirlenen nedenlerden bir tanesi seçilir ve II. odak çarkõnõn merkezine yazõlõr. Nedeni seçerken; sorunun çözümünde en etkili olabilecek, sorunu ortadan kaldõrmaya yardõmcõ olacak, diğer nedenlerin de çözümünü kolaylaştõracak olmasõna dikkat edilir.

Birinci çarkta nedenleri saptanan soruna yönelik beyin fõrtõnasõ yaparak mümkün olduğunca fazla çözüm önerileri getirilmesine yardõmcõ olur. Merkeze, sorunun ortadan kaldõrõlmasõnõ sağlayacak en yakõn neden alõnõr. Bu nedene ilişkin çözüm önerileri merkezin etrafõna yazõlõr. Çözümlerin sayõsõ, nedenlerin sayõsõna göre artabilir ya da azalabilir.

Getirilen çözüm önerileri, hedefe ulaşmada stratejiler belirlerken size yol gösterici olacaktõr. Çözmek için seçmiş olduğunuz neden, diğer nedenlerin ve dolayõsõyla sorunun ortadan kalkmasõnõ sağlayabilir. Bireysel mesleki gelişim planõnõzõ uygulamanõz sonucunda sorunun tamamõnõn ortadan kalkmamasõ durumunda, diğer nedenler için yeni gelişim planlarõ yapmanõz önerilir.

Odak çarklarõnõn süreçteki işlevlerinden biri de, her öğretmenin yaşanan sorunlara ilişkin

oluşturduğu çözüm çarklarõnõn birbiriyle iç içe geçerek okuldaki eğitim öğretim döngüsünü

sağlõklõ bir biçimde devam etmesini sağlamasõdõr.

ÇÖZÜM

ÇÖZÜM

ÇÖZÜM

ÇÖZÜM

NEDEN


EK 6

Veri Toplama Araçlarõ

Sadece izlenimlere dayalõ olarak elde edilen veriler, güvenli ve geçerli olmayabilir. Veri toplama araçlarõnõn etkin kullanõmõ sistematik uygulamalarla mümkündür. Bu bölümde belirtilmiş olan her metot; veri toplamaya ilişkin becerilerinizi geliştirmenize yardõmcõ olacak şekilde tasarlanmõştõr. Okulunuzda mevcut olan bilgi kaynaklarõndan mümkün olduğunca fazla yararlanõnõz.

Etkinlik: Okulunuzdaki bilgi kaynaklarõ Okulunuzda aşağõdaki bilgi kaynaklarõndan kaç tanesi mevcuttur? Uygun olanlarõn yanõna bir işaret koyunuz. Erişebileceğiniz herhangi bir ek bilgi kaynağõnõ ekleyiniz.

1. Yazõlõ ya da kayõtlõ belgeler Kayõtlar (Öğrenci kütük defterleri, not defterleri, öğrenci gözlem dosyalarõ, vb.) Toplantõlarõn ve görüşmelerin kayõtlarõ Resmî yazõlar Öğrencilerin çalõşmalarõ (Portfolyo, proje raporlarõ�vb.) Sõnav sonuçlarõ Öğretmen yõllõk / günlük planlarõ�

2. Gözlem Öğrenciler Öğretmenler Sõnõf Ders Ders dõşõ faaliyetler �

3. Görsel veriler Çizimler Fotoğraflar Okul çevresi Çekimler

4. Görüş alõnacak kişiler Öğrenciler Okul personeli Aileler Ziyaretçiler

Bilgi toplamak için mevcut anketleri, kontrol listelerini ya da gözlem/görüşme araçlarõnõ kullanabilirsiniz veya yenilerini geliştirebilirsiniz.

6.1 Anketler

Anket; belirli bir konu hakkõnda görüş almak, algõ belirlemek ya da bir durum ortaya koymak amacõyla oluşturulmuş sorulardan oluşan bir veri toplama aracõdõr. Etkinlik (i) Karşõlaştõğõnõz sorunun kaynağõnõ belirlemek amacõyla yararlõ veriler sağlayabilecek anket geliştiriniz. ��................................................................................................... (ii) Geliştirdiğiniz anketi uygulayõnõz. ��


Anketlerin basit, anlaşõlabilir ve uygulanabilir olmasõ işinizi kolaylaştõracaktõr.

Aşağõda ölçme değerlendirme konusunda sõkõntõ yaşayan bir öğretmen tarafõndan

sorunun çözümüne ilişkin verileri toplamak amacõyla geliştirilmiş bir anket örneği

sunulmuştur.

Ünite Sonu Değerlendirme Sõnav Formu Tasarõmõ için analiz örneği

Evet Hayõr

Ünite sonu değerlendirme sõnav formu;

1- Ünite boyunca öğrenilen tüm kazanõmlarõ kapsõyor mu?

2- Farklõ soru tiplerini içeriyor mu?

3- Açõk bir biçimde ifade edilmiş mi?

4- Çeşitli sõnav tekniklerini kapsõyor mu?

5- Çoktan seçmeli sorularõ içeriyor mu?

6- Doğru/ yanlõş sorularõnõ içeriyor mu?

7- Kõsa cevaplõ sorularõ içeriyor mu?

8- Açõk uçlu sorularõ içeriyor mu? 9- Bireysel farklõlõklarõ göz önüne alõyor mu?

Anketlerin basit, anlaşõlabilir ve uygulanabilir olmasõ için;

• İncelemek istediğiniz konuyu sõnõrlandõrõn. • Mevcut duruma yönelik verileri belirlemek için, �Evet/Hayõr� gibi net yanõtlar

alabileceğiniz sorular kullanõn. • Eğer kişilerin yorum ve görüşlerini de öğrenmek istiyorsanõz, açõk uçlu sorular

kullanõn. • Net ifadeler kullanõn; uzun cümleler ve yönlendirici sorulardan kaçõnõn. • Bir madde içerisinde iki farklõ soru ifadesi kullanmayõn. • Sorularõn duygusal etkilerini göz önünde bulundurun.

Dikkat Edilecek Hususlar

• Uygulamaya katõlanlar isimleri kâğõtlarõn üzerinde yer alacaksa yanõt vermek istemeyebilirler

• Anketi ne zaman ve nasõl uygulayacağõnõza karar verin. • Anket sorularõnõn nasõl yanõtlanacağõnõ kõsaca açõklayõnõz. • Anketi değerlendirme biçiminizi belirleyin. • Sonuçlarõ ilgililerle paylaşõn.

6.2 Kontrol Listeleri Kontrol listelerinde ankette olduğu gibi sorular yöneltilmektedir. Ancak yanõtlar belli bir

ifadenin onaylanma ya da onaylanmama derecesini belirlemektedir. Aşağõda öğretme ve öğrenme sürecindeki mevcut kaynaklarõn kullanõmõna ilişkin bir kontrol listesi örneği bulunmaktadõr:


1 � Kesinlikle katõlmõyorum; 2 - Katõlmõyorum; 3� Kararsõzõm; 4- Katõlõyorum; 5� Kesinlikle katõlõyorum; Okulumuzda: 1 2 3 4 5 1. Öğrenciler mevcut olan tüm kaynaklarõn farkõndadõrlar. x

2. Çevreyle olumlu bir ilişki vardõr. x

3. Okul çevresindeki farklõ kaynaklardan faydalanõlmaktadõr. x

4. Öğrencilerimiz aktif öğrenme için çeşitli kaynaklardan faydalanmaktadõr.

x

5. Öğrenci çalõşmalarõ sergilenmektedir. x Etkinlik Okulunuzda ailelerin; çocuklarõn öğrenme ve okul faaliyetlerine katõlõmlarõna ilişkin görüşlerini almaya yönelik bir kontrol listesi hazõrlayõn.

6.3 Görüşmeler Bazõ durumlarda ve koşullarda gerekli bilgileri elde etmek için görüşme yöntemini

kullanmak gerekebilir. Meslektaşlarõnõzla, öğrencilerinizle veya ailelerle daha detaylõ bilgiler edinmek için görüşmek isteyebilirsiniz. Kayõt cihazõ veya çeşitli kayõt çizelgeleri kullanmanõz işinizi kolaylaştõracaktõr.

Dikkat Edilecek Hususlar

1. Görüşme yapõlacak kişiye görüşmenin zamanõ, yeri ve içeriğe ilişkin bilgi verin.

2. Görüşmenin amacõnõ açõklayõn ve mantõksal sõralamada bir dizi soru hazõrlayõn. Böylece görüşme yapõlan kişi konular hakkõnda net bilgi sahibi olabilir.

3. Söylenenlerin bir kaydõnõ tutunuz. Görüşme yaptõğõnõz kişiye ana noktalarõ okuyun. Böylece söz konusu kişi notlarõnõzõ onaylama ya da onaylamama olasõlõğõna sahip olsun.

4. Görüşme sonuçlarõnõ amaç dõşõ kullanmayõn ve görüşme yapõlan kişiye bunu açõklayõn.

5. Çelişkili olmayan, herkesin bir fikir üretebileceği sorularla başlayõn.

Olasõ sorunlar: • Görüşme yapõlacak olan kişi, müdür, öğretmenler ve diğer öğrenciler tarafõndan

dõşlanma olasõlõğõna karşõ görüşme için isteksiz olabilir. • Öğretmenler, öğrencinin ya da ailelerin fikirlerinin kendi otoriteleri karşõsõnda bir

tehdit oluşturduğunu hissedebilirler. • Aileler �okul sorunlarõyla� ilgilenmek istemeyebilirler.


Etkinlik 1. Sõnõfõnõzda olumlu ve olumsuz davranõş gösteren birkaç öğrencinizle görüşme yapõn. Öğrencilere aşağõda sõralanmõş olan sorularõ sorun.

� Hangi konunun zor olduğunu düşünüyorsunuz? Neden?

� Hangi etkinlikleri daha çok seviyorsunuz? Neden?

� Hangi etkinlikleri daha zor buluyorsunuz? Neden?

� Bireysel veya grup çalõşmasõndan hangisini tercih ediyorsunuz? Neden?

� Okul dõşõnda dersleriniz için ne kadar zaman ayõrõyorsunuz?

2. Bulgular

� Öğrencilerinizden aldõğõnõz yanõtlarõ karşõlaştõrõnõz.

3. Hangi sonuçlara ulaştõnõz?

1.Bu sonuçlarõ, örneğin öğrenciyi güdülemek ve tekniklerinizi farklõlaştõrmak için nasõl kullanabilirsiniz?

6.4 Gözlem

Öğretmenlerin çoğu sõnõflarõnda olup bitenler ile ilgili sürekli olarak gözlem yapmaktadõr.

Gözlem, bir sorunu çözmeye yardõmcõ olabilecek bilgileri toplamak, karşõlaştõrma yapmak ya

da yeni bir öğrenme metodunun başarõsõnõ değerlendirmek için kullanõlabilir. Örneğin,

öğretmen meslektaşõnõn öğretim yöntemlerini ya da öğrenme sürecini değerlendirme yöntem

ve tekniklerini nasõl uyguladõğõnõ sõnõf içinde gözlemleyebilir. Bunun yanõ sõra öğrencileri

sõnõf faaliyetlerine katõlõmlarõna ya da ürettikleri çalõşmalarõn kalitesine bakarak

değerlendirebilirsiniz.

6.5 Bulgularõn Analizi ve Yorumlanmasõ

Bireysel Mesleki Gelişim Planõ oluştururken veri toplama süreci boyunca elde edilen

bilgilerin bir araya getirip ve analiz edilmesi size çalõşmanõzda sitematik bir yaklaşõm

kazandõracaktõr. Bu çalõşma, karmaşõk analiz yöntemlerini içermemelidir.

Etkinlik

Öğretmenlerin aşağõdakileri daha iyi anlamasõna yardõmcõ olacak bir gözlem sürecini

yapõlandõrõnõz.

(a) Öğrencilerin sõnõfta olumsuz davranõşlar gösterme nedenleri,

(b) Öğrencilerin gruplar halinde çalõşmasõnõn yollarõ.


Ünite Sonu Değerlendirme Sõnav Formu Tasarõmõ için analiz örneği Ünite sonu değerlendirme sõnav formu; Evet Hayõr

1-Ünite boyunca öğrenilen tüm kazanõmlarõ kapsõyor mu? X

2-Öğrencilerin ne öğrendiklerini göstermelerine olanak sağlayacak farklõ soru tiplerini içeriyor mu?

X

3-Açõk bir biçimde ifade edilmiş mi? X

4-Çeşitli sõnav tekniklerini kapsõyor mu? X

5-Çoktan seçmeli sorularõ içeriyor mu? X

6-Doğru/ yanlõş sorularõnõ içeriyor mu? X

7-Kõsa cevaplõ sorularõ içeriyor mu? X

8-Açõk uçlu sorularõ içeriyor mu? X

9-Bireysel farklõlõklarõ göz önüne alõyor mu? X

Etkinlik

Bu bulgularõ nasõl yorumluyorsunuz?

• Verilen yanõtlarda hangi soru tiplerini görebiliyorsunuz?

• Hangi test teknikleri kullanõlmamõştõr?

• Ölçme tekniklerinin geliştirilmesi için bu anket sonucunda elde edilecek bilgilerden yararlanarak

neler yapõlmasõ gerektiğini düşünüyorsunuz?

OKUL TEMELL İ MESLEKİ GELİŞİM...

Documents

Transcript of OKUL TEMELL İ MESLEKİ GELİŞİM...