9.Sınıf

Meslek Esasları ve Tekniği

7.Ünite Yaşam Bulguları7.Ünite Yaşam Bulguları

SOLUNUMSOLUNUM

20.Hafta ( 10-14 / 02 / 2014 )20.Hafta ( 10-14 / 02 / 2014 )

○ Solunum fizyolojik bir olay olup,bireyin yaşamı için gereklidir.İnsan yaşamının devam edebilmesi, OKSİJEN’in vücut hücrelerine ulaşmasına ve KARBONDİOKSİT’in de hücrelerden uzaklaştırılmasına bağlıdır.

2

3

○ SOLUNUM: SOLUNUM: Organizma ve çevresi ile oksijen ve karbondioksit gazlarının değişimidir.Bu işlem,akciğerlerdeki alveolleralveoller de yapılmaktadır.

○ Solunumla ilgili görevleri yerine getiren organlar bütününe Solunum Sistemi denir.

4

○ Solunum Sistemi Organları:○ 1.)Üst Solunum Yolu Organları ( burun

ve farenks )○ 2.) Alt Solunum Yolu Organları

( larenks,trachea ve akciğerler )○ Den oluşur.

5

○ AKCİĞERLER;AKCİĞERLER;○ .)Bronşlar,○ .)Bronşioller,○ .)Alveoller○ olarak bölümlere ayrılır.

6

7

○ Akciğerler, göğüs boşluğunda, sağda ve solda birer adet olarak yer alır.

○ İki akciğer arasında bulunan boşluğa ‘’mediastinum ‘’denir.

○ Mediastinum içinde kalp ve damarlar bulunur.

○ Sağ akciğer, 3 lobdan○ Sol akciğer, 2 lobdan oluşur.

8

9

○ Solunum Çeşitleri :○ 1.) İÇ SOLUNUM○ 2.) DIŞ SOLUNUM

10

○ 1.)İç Solunum ;.)İç Solunum ;Doku solunumu da denir.Hücreler ve kan arasındaki gaz alış-verişidir.

○ 2.)Dış Solunum ;Dış Solunum ; Atmosfer ve akciğerler arasında oluşur.Dış solunumda,solunum ve dolaşım sistemi aracılığıyla,oksijen kana verilir,karbondioksit ise vücuttan atılır.

11

○ Ventilasyon Süreci :○ Havanın;○ Atmosferden akciğerlere,○ Akciğerlerden atmosfere○ hareket etmesine VENTİLASYON VENTİLASYON

( havalanma ) ( havalanma ) denir.○ Havanın hareketi,akciğerler ile atmosfer

arasındaki hava basıncı farkına bağlıdır.

12

○ Ventilasyon Süreci :○ A.) İnspirasyon ( soluk alma )○ B.) Ekspirasyon ( soluk verme )○ olmak üzere 2 aşamada gerçekleşir.

13

○ İNSPİRASYON:İNSPİRASYON: havanın akciğerlere çekilmesidir. İnspirasyon sırasında diyafragma kasılarak açılır ve göğüs boşluğunun dikey boyutunu hacim olarak arttırır. Aynı anda kostaların yukarı ve dışa doğru hareketi ile göğüs boşluğunun hacmi genişler.

14

○ Akciğer hacminin artması akciğer hava basıncını azaltır

○ Ve○ Atmosfer havası akciğerlere ilerler.

15

16

○ EKSPİRASYON : EKSPİRASYON : İnspirasyon ile kasılan diyafragma,gevşeyerek yükselir ve göğüs boşluğunun dikey hacmi azalır.Kostalar aşağı ve içe doğru hareket ederek,göğüs boşluğu hacminde azalma olur.Akciğer hacmindeki azalma,akciğerlerdeki hava basıncını arttırır ve hava akciğerlerden atmosfere verilir.

17

18

○ SOLUNUM HIZI ve DERİNLİĞİ :SOLUNUM HIZI ve DERİNLİĞİ :○ Solunum Merkezi; beyin sapında

bulunan ‘’Medulla Oblangata ‘’dadır.○ Solunum hızı ve derinliği, bu merkez

tarafından kontrol edilir.

19

○ Solunum hızı bireyin ;○ .)yapısına,○ .)yaşına,○ .)o anda yapmış olduğu işe○ bağlı olarak değişir.○ Normal solunum,düzenli ve

sessizdir,kendiliğinden gerçekleşir.

20

○ YAŞA GÖRE SOLUNUM SAYISI:○ Erişkinde : 12-20 / dakika○ Çocukta : 20-25 / dakika○ Yenidoğanda : 30-50 / dakika○ Solunum hızı ve nabız hızı arasında bir

ilişki vardır.○ 4 kalp atımı = 1 solunum

21

22

○ TİDAL VOLÜM ( solunum havası ) :TİDAL VOLÜM ( solunum havası ) :○ Her soluk almada akciğerlere giren

○ yada○ Her soluk vermede akciğerlerden

çıkan hava miktarına ‘’tidal volüm ‘’ denir.Bu hava miktarı ortalama 500 cc.dir.

23

○ SOLUNUMU ETKİLEYEN FAKTÖRLER SOLUNUMU ETKİLEYEN FAKTÖRLER ○ 1.)Bireyin Pozisyonu :Birey otururken

yada ayakta dururken,göğüs kafesi serbesttir ve rahatça yükselip alçalır.

○ Birey yattığında yada yere eğildiğinde,akciğerler tam genişleyemez ve solunum hareketleri bozulur.

24

○ 2.) Fiziksel Egzersiz :Egzersiz sırasında yada sonrasında,hücrelerin oksijen ihtiyacı artar.Oksijen ihtiyacını karşılamak için,dakikadaki solunum hızı da artar.

25

○ 3.) Vücut Sıcaklığı :Vücut sıcaklığının 0.6 santigrad derece artması,solunum hızında dakikada 4 sayılık artışa neden olur.

○ Metabolizmanın oksijen ve karbondioksit miktarını da arttırır.

26

○ 4.) Ağrı ve Bazı Psikolojik Sorunlar :○ Sempatik sinir sisteminin uyarılmasına

bağlı olarak, solunum hızı ve derinliği artar.

27

○ 5.) Bazı Hastalıklar :○ .)Anemi○ .)Pnömotoraks○ .)Amfizem○ .)Kas Hastalıkları○ .)Beyin Travması gibi durumlarda;○ Solunum hızı ve derinliği değişir.

28

29

○ PNÖMOTORAKS :○ Plevra boşlukları arasına hava girmesi

ile,alveollerin yada akciğerin bir kısmının büzüşmesi.

30

○ Amfizem : ○ Göğüs duvarının genişleyerek,fıçı

göğüs halini almasıdır.

31

32

○ 6.)Madde Kullanımı :Sigara ve alkol gibi maddeler,plevra zarında genişlemeye neden olur ve oksijenin alveoller ile eritrositler arasındaki hareketleri bozulur ve solunum hızı artar.

33

○ 7.)Bazı İlaçlar :○ Narkotik analjezikler ( morfin,diazem

vb.) solunum merkezini deprese ederek, solunum hızı ve derinliğini etkiler.

34

○ SOLUNUM TİPLERİ :○ 1.)Takipne ( taşipne ):Solunum hızının

normalin üzerinde olmasıdır.Solunum hızlı ve yüzeyseldir fakat düzenlidir.

35

○ 2.) Bradipne :Solunum hızının normalin altına inmesidir.Solunumun derinliği normal ve düzenlidir.Bazı ilaçların ve hastalıkların yan etkisi olarak ortaya çıkar.

36

○ 3.)Apne :Solunumun geçici bir süre durmasıdır.

○ Solunumun kalıcı olarak durmasına ‘’solunum arresti ‘’ denir.

37

○ 4.) Dispne :Soluk alıp – verme sırasındaki solunum güçlüğüdür.Hasta solunum sırasında zorluk çeker.Kanın oksijenlenmesi bozulmuştur.

38

39

40

41

○ Solunum sırasında çok çaba harcandığından,burun kanatları solunuma katılır ve yüz kızarır.

42

43

○ 5.) Hiperventilasyon :Solunumun hızı ve derinliğinin artmasıdır.Sadece solunum derinliğinin artmasına ‘’ HİPERPNE’’ denir.

○ Hiperventilasyon,aşırı fiziksel güç sonucu oluşur.

44

○ 6.) Cheyne-stokes Solunum :Solunum hızı ve derinliğinin bozulması sonucu meydana gelir.

○ .)Solunum hızı ve derinliği önce artar,○ .)sonra düşer,○ .)ve hasta apne nöbetine girer.

45

○ -)Ağır Kalp Yetmezliği,○ -)Üremi,○ -)Koma○ gibi durumlarda görülür.

46

○ 7.)Kusmaul Solunum :Solunumun derinliği,normalden çok fazla artar.Bu arada hız da artar.

○ .)metabolik asidoz,○ .)diyabet koması’nda görülür.

47

○ 8.)Biot Solunum : Hastada 2-3 takipne solunumu,,sonra apne görülür.Takipne ve apne periyotları düzenli devam eder.

48

○ SOLUNUM SAYMA TEKNİĞİ :

.)Solunum saymada,en uygun pozisyon OTURUR POZİSYON dur.

Oturmasında sakınca varsa,uygun pozisyon verilir.

49

○ .)Hastanın üzeri örtülü ise,açılır.○ .)Hemşirenin pozisyonu da,hastanın

göğüs hareketlerini görebilecek şekilde olmalıdır.

○ .)Solunumu saymak için,saniyeli saat gerekir

○ .)Her soluk alıp-verme 1 solunum olarak sayılır

50

○ .)Solunum düzenli ise,30 saniye sayıp,iki ile çarpılarak,dakikadaki sayı bulunur.

○ .)Yenidoğanlarda,çocuklarda ve anormal durumlarda,solunum sayısı 1 dakika sayılır.

○ .)Solunum hızı sayıldıktan sonra,solunum derinliği de gözlenmelidir.

51

52

○ SOLUNUM SAYISININ KAYDEDİLMESİ:○ .)Sayılan solunum sayısı,vital bulgular

formuna işlenir○ .)Bir sorun yoksa,rutin olarak,günde 4

kez sayılır○ .)Bir sorun varsa,duruma uygun

sıklıkta,doktor order’ına göre sayılıp,kaydedilir.

53

○ .)Hemşire,ölçüm saatini,ölçüm değerini yazar ve parafını atar

○ .)Sonucu hastanın hekimine bildirir.

54

○ TEŞEKKÜR EDERİM○ HAZIRLAYAN :HARİKA ATA

55