17.18.19. Hafta ( 6-24 / 01 / 2014 )

9.Sınıf

Meslek Esasları ve Tekniği

7.Ünite Yaşam Bulguları

NABIZ

2

• NABIZ

3

• Kalbin sol ventrikülünün

kasılmasıyla aorta gönderilen kanın

neden olduğu basınç artıĢına karĢı,

arter duvarının geniĢlemesi ve

kasılması sonucu duyulan ritmik

atımlara NABIZ denir.

• Nabız bütün arterlerden alınır.

4

• NABZIN ÖZELLĠKLERĠ

• Nabız,kalbin sol ventrikülünün sistolü(kasılma) ile aorta atılan kanın damar duvarına yaptığı basıncın deri üzerinde palpasyonla hissedilmesidir.

• Nabız,kalp hızının ve ritminin göstergesidir.

• Nabız hızı,1 dakikadaki kalp vuruĢ sayısıdır.

5

• Kalbin her sistolü ile sol ventriküldeki kan aorta atılır.Her atımda atılan kan miktarı ortalama olarak 60-70 mlt.kadardır.Buna ‘’stroke volüm’’ denir.

• Kalbin 1 dakikada damarlara attığı kan miktarına kardiyak output denir.

• Kardiyak output,stroke volümün 1 dakikadaki toplamıdır.

6

• NABZIN ÇEġĠTLERĠ

• Nabız değerlendirilirken;

• 1.)Nabız Hızına,

• 2.)Nabız Ritmine,

• 3.)Nabız Hacmine

• bakılır.

7

• 1.) NABIZ HIZI

• Kalbin 1 dakikadaki atım sayısıdır.

• Nabız sayısı yaĢ ilerledikçe azalır.Bu

nedenle nabız değerlendirilirken,kiĢinin

yaĢına göre normal olan nabız sayısı

bilinmelidir.

8

• Normal Nabız Hızları( yaĢlara göre )

• a) Yeni Doğan: 120-160(ort.140)

• b) Bebek : 100-140(0rt.120)

• c) Çocuk : 80-120 (ort.100)

• d) YetiĢkin : 60-100 (ort.80)

9

• TaĢikardi: 100 / dakika’nın üzerinde

nabız hızı(yetiĢkinlerde)

• Bradikardi: 60 / dakikanın altında nabız

hızı( yetiĢkinlerde)

10

• NABZI ETKĠLEYEN FAKTÖRLER

• 1.)Ekzersiz ( nabız hızı artar)

• 2.)Hipertermi ( nabız hızı artar)

• 3.)Hipotermi ( nabız hızı azalır)

• 4.)Akut ağrı ve anksiyete (nabız hızı artar)

• 5.)Kronik ağrı (nabız hızı azalır)

• 6.)Ġlaçlar (bazı ilaçlar nabız hızını

azaltır,bazıları arttırır)

11

• 7.) YaĢ ilerledikçe,nabız hızı azalır.

• 8.)Metabolizma Hipertiroidizmde nabız hızı artar,,hipotiroidide nabız hızı azalır.)

• 9.)Kanama( nabız hızı artar )

• 10.)Postür değiĢikliği ( ayakta durma ve oturma sırasında,nabız hızı artarken,uzun süre yatma sırasında nabız hızı azalır)

12

• 2.) NABIZ RİTMİ

• Kalp atımları normalde birbirinin ardı sıra ve düzenli aralıklarla oluĢur.Hissedilen kalp atımları arasındaki süre düzenli ve birbirine eĢittir.Bu düzenli nabız dır.Atımlar arsı sürenin kısa yada uzun olması veya bazı atımların hissedilmemesine de aritmi(ritm bozukluğu) denir.

13

• 3.) NABIZ HACMİ (dolgunluğu ):

• Sol venrtikülün her sistolünde perifere

gönderilen kan miktarı, nabzın

dolgunluğunu belirler.Nabzın dolgunluk

derecesi sol ventrikülün sistol gücünü

ifade eder.Normalde nabız dolgundur

ve kolay palpe edilir.Bazı durumlarda

nabzın dolgunluğu değiĢir.

14

• Kan volümü artıp,kanın arter duvarına yaptığı basınç artınca, nabız daha dolgun hissedilir.Bu duruma ‘’dolgun nabız’’ denir.

• Bazı durumlarda nabız çok hızlanır ve zor palpe edilir.Bu nabız türüne ‘’filiform (ipliksi) nabız’’ denir.Nabız sayısı 130 ‘un üzerindedir. Örn;kalp yetmezliği,Ģok,kanama da görülür.

15

• NABIZ ALINAN ARTERLER

• Nabız palpasyonla alınır,ayrıca

steteskop ile kalbin apeksinden nabız

alınır.

16

• NABIZ ALINAN ARTERLER

17

18

19

• NABIZ ALINAN ARTERLER

• 1.)Temporal arter

• 2.)Karotis arter

• 3.)Brakial arter

• 4.)Radial arter

• 5.)Femoral arter

• 6.)Popliteal arter

• 7.)Posterior tibial arter

20

• 8.)Dorsalis pedis arter

• NOT!Karotis arter, kardiak arrest,Ģok ve

diğer bölgelerden nabız alınamadığı

durumlarda ,nabız almak için kullanılır.

21

• NABIZ SAYMA TEKNĠĞĠ

Nabız saymada AMAÇ;

..Kalbin çalıĢması hakkında bilgi

edinmek,

..Nabız hızını,ritmini,dolgunluğunu

belirlemek,

..ateĢ ve solunum hızı –nabız arasındaki

iliĢkiyi değerlendirmektir.

○ Periferik Arterden Nabız Sayma:

○ Nabız sayımı için, en çok kullanılan

arter, RADİAL ARTER ‘dir. Çünkü radial

arter daha kolay lokalize edilir ve

hissedilir.

○ Bebeklerin nabzını

değerlendirmede;öncelikle brakial arter

kullanılır.

22

23

Diğer Arterlerden Nabız Sayma

Karotis,temporal,brakial,femoral,dorsalis

pedis,popliteal ve posterior tibial

arterlerden nabız alınabilir.

24

26

27

○ NABIZ ALIRKEN DİKKAT EDİLMESİ

GEREKEN KURALLAR:

○ ..Nabzın hızı,ritmi ve dolgunluğuna

dikkat edilir,

○ ..Nabız saymadan önce,nabız hızını

etkileyen etmenler kontrol edilir(

yaĢ,yorgunluk,eksersiz,yemek yeme

gibi)

28

○ ..TaĢikardi, bradikardi,filiform

nabız,aritmi gibi

durumlarda,yenidoğanda ve ilk kez

sayılıyorsa,NABIZ DAİMA 1 DAKİKA

SAYILIR.

○ ..Çocuklarda nabız alma iĢlemi,vücut

sıcaklığı ölçümünden önce yapılır(

çocuk ağlar ise,nabız sayısı değiĢeceği

için)

29

○ ..Arterio-venöz fistül(cerrahi yöntemle

bir ven ve bir arterin birleĢtirilmesi)

yapılmıĢ arter üzerinden NABIZ

ALINMAZ!

○ ..Nabız alınacak bölgeye göre hastaya

pozisyon verilir. Hasta ayakta iken

NABIZ ALINMAZ!

30

○ ..Nabız alınan arterin kalp seviyesinde

olmasına dikkat edilir,

○ ..Karotis arterden nabız alınırken,hasta

solunum sıkıntısına

girebileceğinden,arter üzerine fazla

bastırılmaz ve kesinlikle ÇİFT TARAFLI

ALINMAZ!

31

○ ..Bebeklerde karotis arterden nabız

alınması önerilmez( karotis arter zor

bulunur) ve solunumu zorlayabilir.

32

○ Kalbin Apeksinden Nabız Sayma:

○ Bebeklerde ve çocuklarda sıklıkla

kullanılır.

○ Kalbe etki eden ilaçları vermeden önce

ve sonra,aritmide ve 2-3 yaĢ altı

çocuklarda mutlaka KALBİN

APEKSİNDEN NABIZ ALINMALIDIR!

33

○ Nabzın kalbin apeksinden

alınması,özellikle düzensizliklerin

hissedilmesinde,çok önemlidir.

○ Kalbin apeksinden nabız oskültasyonla(

steteskopla dinlenmesi) ile alınır!!!

34

35

36

○ Apikal ve Radial Nabzın Birlikte

Sayılması:

○ Kardiyovasküler sistemle ilgili

hastalıklarda ,radial nabızda

düzensizlik olduğu durumlarda,apikal

ve radial nabız birlikte

alınıp,değerlendirilmelidir.

37

○ Normalde,apikal ve radial nabız aynı

değerdedir,ANCAK; kalbin yaptığı çok

zayıf atımlar perifere yansımadığında,

○ Arter duvarının yapısındaki problemler

nedeniyle atım dalgaları damar

boyunca yayılamadığında,apikal nabız

hızı,radial nabız hızından daha fazla

olur.

38

○ Bu durumda apikal ve radial nabız aynı

anda sayılır.

○ Apikal ve radial nabız arasındaki

farka’’defisit’’ denir.

39

40

○ NABZIN KAYDEDİLMESİ:

○ Nabız değeri, ‘’VİTAL BULGULAR

FORMU’’ na kaydedilir.

○ .Saat

○ .Nabız değeri

○ .HemĢire Parafı

○ Kaydedilir.Form 24 saatlik zamanı içerir.

41

○TEŞEKKÜR EDERİM

○HAZIRLAYAN

○HARİKA ATA

42

43

44

45

Sunum Hazırlama Kılavuzu

○ Düz yazılarda Font ölçüsü olarak 24-28 arası

kullanmanız tavsiye edilir

○ Arial, Tahoma yada Verdana gibi temel font

tiplerinden birini kullanmanız tavsiye edilir

○ Font ölçüsünü düşürmeyiniz. Gerekirse yeni bir

slayt açarak konuya orda devam ediniz

45