Mindanao

Vol. I No. 37 Cagayan de Oro City Miyerkoles, Hunyo 29, 2011 P8.00

NOW OPENMarket City, Agora

ANG PANAHON KARONAng Mindanao makasinati og madag-umon nga adunay pag-ulan ulan ug pagkidlat panahon sa kahaponon.

SinYaLES UG

KaPaLaRan

P7

Sinulat ni jOe PANtOjA

Sinulat ni ARjAy felICIldA

P2

Inadlaw’ng kasayuran ug kalingawan

Balita

2,240 himan sa giyera gikawat

P2 Hai maayong ad-law Kuya Son. I’m jefrey, 23 years old, third year college and a resident of Baloy, Cagayan de Oro City.text2x

eyeball2x P6

basallajesCOCO LUMBER & STICK DEALERJ.R. Borja, Cagayan de Oro Citytel. no.: 856-1671

Owner : MR. RENIE BASALLAJES

Balita Miyerkoles, Hunyo 29, 20112 Mindanao

Balita

For your VEGETABLES Needscontact:

b-b saNCHeZFARM PRODUCTS DEALER

GUSA EAST BOUND PUBLIC MARKETGUSA, CAGAYAN DE ORO CITY

Cell. #: 0908-1067819 0917-3047221

Sinulat ni JHO PANTOJA

Sinulat ni ARJAY FELICILDASinulat ni SAMMY TE

NONOY LECHON SERVICESOFFERED OUT OF TOWN ORDER

Wedding • Anniversary • Birthday • PartyLocated at 31-22 Brgy. Nazareth, CDO & Westfield Subdivi-

sion, Brgy. Iponan, Entrance Brgy. Balulangfor more details, contact tel. No.: 309-5276

Manager: HeRMIlINO VIllAlON“ORDER NA OG LECHON”

MPM PORK & BEEF RETAILER

Dealer of fresh pork & beef anD balbacua

Located at:Ground floor Cogon Market, Capt. Vicente

Roa-jR Borja, CdOMr. & Mrs.

Mando/Perlita Maghinay - owner

Pantoja...gikan sa pahina 4

gitugotan sa balaod sa pagkuha o pagdala sa ma-ong mga mehoras nga ioy-ang natanom o natukod, o nadugang sa giabangan nga yuta o pinuy-anan kun ang pagkuha niini dili makadaot sa yuta o balay

KINI karon ang gikagob-tan sa mga tawo dinhi sa atong nasud, ang TUKO kun GECKO o GEKKONIDAE nga matud pa adunay “buyer” nga gikan sa laing nasud sa mahal nga presyo kay lagi matud pa tambal sa CANCER ug AIDS.

Mikuyanap sa tibuok nasud ang kamahal sa presyo ni ini nga kung moabot kuno sa 5 grams ngadto na sa usa ka kilo ang tuko 9 milyon ka pesos na ang kantidad niini, ug ang 500 grams nga adunay gitas-on nga 17 ka pulgada matud pa paliton ug 100 thousand pesos ngadto sa 300 thousand pesos.

Sa kasamtangan wala pay “medical study” sa tuko nga makatambal sa sakit sama sa Cancer og AIDS. Nagsugod matud pa pagkagubot ang mga katawhan sa dihang miga-

PROSPERIDAD, Agusan del Sur––Daw armoriya-militar ang nasudlan sa mga kawatan.

Kini sulod sa balay sa usa ka retiradong sundalo sa Brgy. Lucena sakop ning lungsod sa Prosperidad kaniadtong gabii sa Sabado, Hunyo 25.

Ang biktima mao ang 46 anyos nga si Mr. Je-rome Rondija Dagatan, retiradong sakop sa Phil-ippine Army. Siya misum-bong sa kapulisan nga gilimas sa mga kawatan ang iyahang mga gamit-militar, sama sa 2,000 ka

nga giabangan diin kini nagbarog o gikabit. Matod sa Korte Suprema kun tugotan ang nag-abang nga magbaton sa maong nga bayaran ang mga me-horas nga iyang nahimo o natukod sa yuta diha lang sa yanong pagtanom, ug pagtukod sa daghan ug mahal nga pagpauswag

sa yuta , pinuy-anan ug sa pagbarog ingon man pagdumili sa paghawa bisan natapos na ang ilang kontrata, kay wala pa siya mabayare sa kantidad sa maong mehoras. Ang pag puyo og pagpabilin sa luna o pinuy-anan nga giabangan in-gon man sa paggamit o

pag-okupar niini hangtod matapos ang termino sa kontrata usa ka dili malalis nga katungod sa mga nag-abang sa mga yuta poluy-anan, o mga balay paabangan o apartment. Hinuon gawas kun gi-kasabotan , ang maong katungod wala maglakip sa katungod nga maningil

sa gasto sa mga mehoras nga napundar sulod sa maong luna o pinuy-anan sa nag-abang.

Busa angayan lang nga maneguro ug klaro-hon una ang sabot tali sa tag-iya og nagpaabang sa dili pa kita mogasto aron butangan og mga mehoras.

Mga investor gipalayas sa mga opisyal sa Iligan: RoviraGIPALAYAS sa mga opisy-ales sa dakbayan sa Iligan ang ubang mga investor nga buot mopalit sa Iligan Diesel Power Plant 1 & 2.

Kini maoy giluwatan nga pamahayag ni Atty. Voltaire Rovira, kanhi kon-sehal sa Iligan, kalabot sa gipanday nga terms of reference sa swiss challenge nga paagi sa pagbaligya sa inimbargo nga planta sa gahom dagitabnon.

Si Rovira, kinsa maoy kanhi Chairman sa Task Force Tax collection sa Iligan, maoy nanglimba-

sog niadtong tuig 2007 aron masubasta sa Iligan ang IDPP gumikan sa wala mabayring buhis nga mikabat sa kapin P511 milyones ka pesos.

Gibutyag ni Rovira nga tataw kaayo nga giabog sa mga opisyales sa dakbayan sa Iligan ang ubang mga negosyante sa pagpalit sa IDPP gu-mikan sa gipanday nga terms of reference nga magpabor unya sa Conal nga nagtanyag lamang og P300 milyones aron paliton ang maong planta.

Matud sa kanhi kon-

sehal nga bisan og dili itug-an sa mga opisyales sa Iligan nga gipaboran ang Conal apan tataw kini gumikan kay wala man ibaligya sa syudad ang planta ngadto sa laing grupo nga nagtanyag og P500 milyones nga mas taas og P200 milyones nga tanyag sa Conal.

Gawas pa niini, gi-palutaw usab sa mga opisyal sa I l igan nga problemado ang luna nga nahimutangan sa planta sanglit wala man kini malakip sa pagsubasta sa syudad busa kinahanglan pa nga isang-at ngadto sa korte ang expropriation

proceedings sa yuta aron nga magamit ang planta.

Sumala pa sa gilu-watan nga pamahayag ni Konsehal Atty. Moises Dalisay Jr. , Chairman sa Ad Hoc Committee sa pag-baligya sa IDPP dili pa iya sa syudad ang luna nga nahimutangan sa planta sanglit wala man kini malalip sa pagsubasta gumikan kay gibayran man sa National Power Corporation (NPC) ang buhis alang sa yuta.

Matud ni Dalisay nga duha na ka mga special sessions ang gipahigayon sa konseho sa Iligan aron unta ipasar ang Terms of

reference sa pagbaligya sa IDPP apan wala pa gihapon mapasar ang maong TOR.

Sa unang special ses-sion, wala una aprobahi ang Terms of Reference aron matud hatagan og panahon ang mga sakop sa konseho sa paghuna-huna sa mahinungdanong mga punto nga ibuatang sa TOR.

Ang tulo ka mga punto naglangkob niining mo-sunod; una, Kapila ba kahigayon ipahigayon ang Bidding; ikaduha, Himuon bang rekisitos sa mosalmot sa bidding ang kasinati-an sa pag-

operate og mga planta sa gahom dagitab?; ug ikatulo, kinahanglan ba nga i-expropriate daan sa syudad ang luna nga nahimutangan sa planta sa dili pa ibaligya o ang mopalit na lamang maoy mosang-at sa expropria-tion proceedings ngadto sa korte.

Sa ikaduhang special session wala gihapon mapasar ang TOR gu-mikan kay absent ang ubang mga konsehal nga gilangkuban nila ni Konse-hal Dr. Chonilo Ruiz, Atty. Marlene Young, Pastor Bayani Areola ug Roy Openiano.

2,240 himan sa giyera gikawatbala sa m16 rifle, 40 ka bala sa 45 pistola, 140 ka bala sa m14 rifle, tulo ka rifle grenades, tulo ka MK2 hand grenade, 32 ka bala sa M203 ug usa ka m79 tube.

Matud ni Police Se-nior Inspector Joel Men-dez, hepe sa Prosperidad Police Station, ang mga kawatan nakasulod sa balay ni Mr. Dagatan pinaagi sa pag-estrongka sa man door knob sa pultahan.

Nadala sab sa mga kawatan ang P310 mil cash, tulo ka mga sings-ing ug tulo ka ariyos

nga nagkantidad sa P60 mil, tulo ka paresan sa black fatigue uniforms nga mga SCOUT Ranger patches, upat ka paresan sa BDA uniforms ug duha ka paresan sa US uni-forms. Ang maong mga uniform pulos dunay nameplates.

Nakawat usab ang tulo ka jungle back packs, tulo ka paresan combat shoes, duha ka laundry bags, duha ka military hammocks, pito ka magazines sa m16 rifle ug usa ka Ninja Samurai.

Wala pa masayri kung asa karon nagluklok ang mga kawatan.

DUNA BAY MOPALIT UG TUKO?was sa INTERNET ang tuko pinaagi sa mga Intsik og Koreano nga maoy tinubdan sa kasayuran.

Ang mga ahente niini nagsugod sa ilang pag-pangita sa mga tuko didto sa kabukiran ug kabay-bayonan apil na sa mga langub apan

ang gidak-on niini, mal-isod makaabot sa 5 grams kay sagad ang timbang niini 2 grams ra hangtud 2 1/2 grams ug matud pa nga kung kini hikapon sa atong kamot mopagwas siya og likido ( liquid ) isip SELF DEFENSE MECHA-NISM niya hinungdan nga kini mogamay ug moubos ang timbang hinungdan sa iyang pagka STRESS.

Ang DENR mihatag og pahimangno sa publiko

nga kung si kinsa ang masakpan nga magbaligya, manakop ug magbiyahe niini, siya

pagasilotan sa pagka bilanggo gikan 2-4 ka tuig og multa nga 30 thousand pesos ngadto sa 300 thou-sand pesos ( CRETICALLY SPECIES) 1-2 ka tuig og 20 thousand pesos ngadto 200 thousand pesos (EN-DANGERED SPECIES) 6 months – 1 year 10 thou-sand pesos-100

thousand pesos (VUL-NERABLE) ug 1 month- 6 months 5 thousand pe-sos 50 thousand pesos (TREATED). Kinahanglan matud pa nga makuha og panugot sa DENR ang magbaligya og magpalit sa tuko didto sa PROTECTED AREAS & WILDLIFE BUREAU alayon sa (R.A. 9147) kun WILD LIFE ACT.

KasikasMiyerkoles, Hunyo 29, 2011 3Mindanao

Balita

GINGOOG City––Patay na pag-abot sa Misamis Orien-tal Provincial Hospital ning dakbayan si PO3 Eugene D. Bungalon, 35 anyos, may asawa ug miembro sa 1st Manuever Platoon, Provincial Safety Manage-ment Company ilawom ni

DENR celebrations tapuson karon

Si Kongresman Rufus Rodriguez (ika-lima gikan sa wala) mipakuha og hulagway uban sa mga opisyales sa Barangay Camaman-an human sa groundbreaking sa Health Center nga nagkantidad og P1.5 milyones ka pesos diin gipondohan sa Department of Health (DOH). Uban ni Kongresman Rodriguez sa hulagway mao sila Dr. Jose Llacuna sa DOH, Dr. Edna Eugenio, Dr. Raychel Delia, Barangay Kapitan Domitello Acenas Jr. ug mga miyembro sa barangay council.

CAGAYAN de Oro City––Environmen-tal Quiz Show karong adlawa sa SM City, pasiugdahan sa Envi-ronmental Manage-ment Bureau.

Kini ang katapu-sang bahin sa Region 10 version sa 24th DENR anniversary ug Env ironment Month.

Matud ni officer in-charge Regional Executive Director Corazon B. Galinato ang DENR namugna kaniadtong Hunyo 10, 1987 pinaagi sa Executive Order No. 192.

Dungan niini ang Environment Month sigon sa Presidential Proclamation 237. Sa Region 10, ang mga

Sinulat ni FIL DEO

Sinulat ni WILLIE D. RAMOS

kalihokan naglakip sa motorcade, family day ug booth/photo exhibit.

Karong tu iga , napiling Ms. DENR Sportsfest 2011 si Ai-Let Regalado sa MGB, kinsa mao sab ang Best in Sports Attire.

Ang ubang win-ners mao si la s i Vanessa Kate Per-petua sa LMS, Best in Kalikasan Attire; ug Ivy Flores sa Of-fice of the Regional Executive Director (ORED), Best in Pro-duction Number.

Napahigayon usab atol sa Environment Month ang Poster Making Contest sa MGB ug Environ-ment Quiz Bowl sa

ERDS.Ang DENR gi-

langkob sa Land Management Services (LMS), Environment Management Bureau (EMB), Mines and Geophysical Bureau (MGB), Ecosystems Research and De-velopment Services (ERDS) ug Protected Areas Wildlife and Coastal Zone Man-agement Services (PACWZMS).

Pulis Patay sa aksidente sa Gingoog CityPlatoon Leader, Ilt. Cecile Orcullo, nga nakabasi sa Purok-7, Barangay 25 ning dakbayan.

Sa gihimong imbisti-gasyon ni traffic invistigator, PO3 Eugenio Bachinicha, sakay si Bungalon sa usa ka motorsiklo, adunay plakang

MP-7591 gikan sa Barangay Samay ning dakbayan.

Pag-abot niini Sitio Limcomonan, Barangay Binakalan, kalit lamang nawad-an ug kontrol ang gimanehong motorsiklo sa pulis. Mirampa kini sa “Shouldering” ug adto ni-dagpak ang ulo sa bato.

Gideklarar ni Dr. Jerome

Magan nga patay na si Bungalon pagdangat niini sa naasoy ng hospital alas 6:00 sa gabii tungod sa “intracranial hemorrage”.

Nawala sa poder ni Bungalon ang iyang cel-lular phone samtang ang iyang 45 service firearm narekober sa mga kau-banang otoridad.

HAPPY 55TH FOUNDATION DAY CELEBRATIONMARAMAG, BUKIDNON

JULY 1, 2011

From:

MARAMAG SB OffICIAlS

Opinyon Miyerkoles, Hunyo 29, 20114 Mindanao

Balita

Layo pa gani ang pili-ay namahonpahon na

Tag-iya sa balay, apartment, lote makabayadba kun ang nag-abang niini ang nagpa-improb?

HALOS tanan nga mga dagko haligi’ng politiko bisan asang suok sa atung nasud nga layo pa gani ang pili-ay ang nanumtanom nang daan pinaagi sa pag-gamit sa mga barangay officials. Dinhi sa dakbayan sa Cagayan de Oro dili ikalimod nga adunay poli-tiko nga dili taga syudad sa Cagayan de Oro ang nagsugod na sa pag-or-ganisar sa pipila ka mga barangay officials aron lamang makasugod na sa pamahonpahon mentras wala pa moabot ang usa ka pili-ay. Kini dili gayud matago gumikan kay nabani-og na sa atung dapit nga sila nangandam na alang sa ilang preparasyon sa umaalabot pili-ay. Ang maong pundok ginganlan og Wednesday Group. Nganong ginganlan kana sila sa maong adlaw tungod kay magkita o mag-abot sila sa matag ad lawng mey i rku les lamang. Asa sila mag-kita? Diha sa kapitolyo probinsyal. Unsa ilang tumong? Mao ang pag-

palapad sa ilang grupo. Nganong ipalapad man? Aron makasukol a tol unya sa piliay. Nganong gusto man mosukol? Aron makuha ang posisyon sa pagka-mayor sa da-kbayan. Nganong ilugan man ang maong pwesto? Tungod kay gamhanan ang maong katungdanan. Kung mailog kana nga posisyon unsay mahitabo? Maka-plano na dayon sila sa ilang tumong ug tinguha. Unsa kana nga tumong ug tinguha? Pag-alad sa katawhan. Unsa nga matang sa pag-alagad? Pwede posibo pwede dili. Gawas sa pag-alagad, anaa pa ba’y lain? Sila ra ang nasayod niana.

Usahay ang katawhan maglibog kung si kinsa ba gayud ang angayan nga mahimong leader sa dak-bayan sa sunod termino. Usahay mangindahay sila nga kanang leader gayud nga motuman sa tinuod nga serbisyo publiko. Kung kamo ang pang-utan-on maayo ba pagka-dumala ang dakbayan sa Cagayan de Oro karon? Aduna tingale motubag nga “maayo man”. Pero kung ang maong Wednes-day Group maoy motubag niana, tingale sila moingon nga “kami ang mas maayo nga magdumala diha sa city hall”. Kung ang kinabag-ang katawhan sa dakbayan sa Cagagayan de Oro ang pangutan-on kalabot ni-ini sigurado’ng motubag nga “maayo kaayo ang pagkadumala niini”. Apan kung taga Misamis Oriental maoy pangutan-on ilabi na kung mosingit pa gayud pagtubag ang wednesday group tingale moingon nga “walay nada ang pagka-dumala sa kasamtangan nga namunoan sa syudad karon”.

Angay tingali kung asa sila namunoan nga probin-sya karon, magpabilin na lang unta sila sa ilang dapit og dili na mobalhin pa sa Cagayan de Oro kay an-gayan man kaha sila sa usa ka probinsya…diha nalang kamo, ayaw na pagbalhin pa. Kay ang gipangita sa taga Cagayan de Oro mao ang leader nga nakasugod nang daan, dili kay ayha pa mo-eksibisyon. Kung ang mosulod sa dakbayan nga mamahi-mong leader sa umalabot nga panahon diin iyang sundon ang usa ka pro-bisyon sa atung batakang balaod, unya iyang ipakita sa katawhan nga mabuhat kini niya hayan moha-lok tingale kaniya ang Cagayanons ubos niin-ing Aticle 2, Section 1 sa Philippine Constitution nga nagkanayon “Public office is a public trust. Public officers and employees must at all times be ac-countable to the people, serve them with utmost responsibility, integrity, loyalty, and efficiency, act with patriotism and justice, and lead modest lives”.

ADUNAY katungod ba ang nag-abang sa usa ka balay o lote nga magbayad ang tag-iya niini sa iyang gasto sa pagtukod o sa pagpa-uswag ug pagpalambo sa maong balay. Pangutana kini sa daghan kaayong mga tawong kinsa nag-abang sa mga balay ug apartment ug nakagasto sa pagpa-uswag o pag-palambo sa maong pinuy-anan nga ilang giabangan, nga nagpadala og sulat sa atong buhatan sa Mind-anao Daily Balita nga ani-a nahimutang sa Door 3, Geleng Bldg., Lapasan highway, Cagayan de Oro City. Ang iyang pangutana mao kini, “May tulubagon ba ang tag-iya nga mo-bayad sa ilang nagasto sa pagpa-uswag kun im-provements sa apartment nga ilang giplitihan o gi-abangan?”ato kining tukion aron matin-awan ug magiyahan ang tanan nga anaa sa susamang

kahimtang o mahimutang sa susamang kahimtang sa umalabot aron ma-likayan ang kahasol ug panagbangi nga sagad masinati sa mga tag-iya ug tig-abang sa mga pinuy-anan o apartment kalabot niini. Sa daghang mga kaso nga gihukman sa korte suprema, lakip niini ang kasong giulohan ug Gemi-niano vs. Court of Appels, Racaza vs. Susana Realty, ug uban pang kauban nga kaso, kini mideklarar nga gawas kun adunay klarong

kasabotan tali sa tag-iya ug tig-abang nga bayaran ang mga mehoras o im-provements nga natukod o nadugang sa yuta o pinuy-anan sa nag-abang, ang tig-abang o lesse sa usa ka lote o pinuy-anan. Walay katungod nga man-ingil o bayaran sa tag-iya sa kantidad sa mga me-horas nga iyang gitanom, gitukod o gidungang sa usa ka lote o pinuy-anan. Kini tungod kay sumala pa sa korte suprema sa ilang pagpuyo sa maong luna o pinuy-anan, ang nag abang nasayod na man daan nga ang iyang pagpuyo sa maong luna o pinuy-anan mohangtod lang sa ilang termino sa ilang sabot sa pag-abang niini o lease contract. Tungod niini matod sa Korte Suprema, ang nag-abang nga mitanom, mi-tukod o midugang ug mga tanom, building o bisan unsang mehoras sa lote

o pinuy-anan nga iyang gi-abangan, dili matawag ug possessor o builder in good faith base sa balaod. Tungod niini, bisan unsa man ka maayo o ka-mapuslanon ang mehoras nga natanom, natukod ug nadugang sa nag-abang sa luna o balay nga gi-abangan, dili mapugos ang tag-iya sa pagbayad sa gasto niya sa pagtukod niini. Hinuon base sa Ar-ticle 1678 kun ang tag-iya mohukom sa paggamit sa iyang kabubut-on sa maong mga mehoras o improvements, nan di-hang puntoha aduna nay katungod nga maningil sa bayad ang nag-bang. Apan kun ang tag-iya walay tumong o kabubut-on sa paggamit sa maong mga mehoras, dili usab maka-pugos ang nag-abang nga mitukod o mitanom sa maong mehoras nga bayaran siya. Sa maong

The Mindanao Daily Balita is published daily at Door 3 Geleng Bldg., Lapasan Highway, Cagayan de Oro City. It is registered with the Department of Trade and Industry (DTI), Region 10 with Certififcate No. 01349532, and with Business Permit No. 2011-1516, TIN No. 946-396-807-001

Telefax Nos: (088) 856-3344, (08822) 72-33-44, (088) 857-1390, 74-53-80, cell no.: 0923-432-0687

Website: www//businessweekmindanao.comE-mail: mindanaodailynews@gmail.com

ATTY. MARIO T. JUNIatty. roberto a. cantago jr.

Legal Counsels

DANTE M. SUDARIAPublisher

ROSE MARY D. SUDARIAManager

NELSON V. CONSTANTINOURIEL C. QUILINgUINg Editorial Consultants

RIZA O. ARESLIEZL A. DELOSOJOE PALABAO

RENE MIChAEL BAÑOSMarketing Consultants

JOE PANTOJASONNY DAVIDNews Editors

ROLANDO SUDARIAgERRY L. gORIT

Photo Journalists

RUEL V. PELONEeditor-in-Chief

gUILLERMO ADE, Jr. Production

JONAThANCATALANAdvertising

FELIX SANTILLAN Layout Artist

MARLON DOMINgOCirCulation

for subscriptions and advertise-ments please contact our bureaus and agents in your areas.

Cebu City- RAUL CARDONA - 0927-2251300Davao City - JESSIE PALABAO - 0910-6681733Butuan City - ARJAY FELICILDA - 0949-328-4099Butuan City - OBET SAMONTE - 0905-7495220Bukidnon - MARY ANN NOBLE - 0923-616-5083Valencia City, Buk.- ED BAUL - 0920-9019294

Ozamis City - ATTY. ROBERTO CANTAGOOroquieta - MARISA MANLAPIg - 0928-9538828

Gingoog City - WILLIE RAMOS - 0926-1691016West Mis. Or. - JUN FELICILDA - 0906-7389130East Mis. Or. - JESSIE DAhAY - 0935-9058038

ARMM Region - SONY SUDARIA - 0917-3247258Iligan City/cdo - JOE PANTOJA - 0906-7469233

Iligan City - RIC CLET - 0926-9036503Marawi City - ASA MADALE - 0916-1590131

Lanao del Sur - SAhRIA MARUhOMBacolod, LDN - NONO TARIO-0916-2310903

Maranding - ELEANOR TAPITAN - 0926-1888871 Zambo City - CAMCER I. ORDOÑEZ - 0908-7804348

Pagadian City - ROMY FRANCISCO - 0906-7258021Ipil, Zamboanga Sibugay - ALBERTO ALCORIZA

Puerto,CDO -LUCRESIA JERUSALEMCagayan de Oro - SONNY DAVID - 0935-9727899Cagayan de Oro - JOE PALABAO - 0905-1569709Puerto, CDO - VICTOR ALCOVER - 0926-9778513

Claveria - DAVID SUDARIA - 0926-1096831Manolo Fortich, Buk. - OSCAR LEDESMA

Mangagoy, Bislig City - DIONESIO DATWIN

Mindanao

Balita

M I N D A N A OBusinessWeek

Your local online business paper

Call us now! Tel nos:856-33-44, 74-53-80Geleng Bldg., lapasan Hi-way

Cagayan de Oro Cityadvertising BusinessWeek makes your advertisements read worldwide!!!

www.businessweekmindanao.com

Gusto ka ba nga mabasa sa mga businessman ug mga manager ang imong advertisements?

Isyo Dokyumentado

Ni SONNY DAVID

Ni JHO PANTOJA

HukomDemokrasya

>> PAHINA 2

KasikasMiyerkoles, Hunyo 29, 2011 5Mindanao

Balita

HAPPY 55TH FOUNDATION DAYCELEBRATION

MARAMAG, BUKIDNONJULY 1, 2011

From:

LOCAL ECONOMIC ENTERPRISE OFFICE

FLORITA B. EBORA - LEEO MANAGER DESIGNATENICZON DELORIA - MARKET INSPECTOR IIMARIO SILLAR - ASSISTANT TRAFFIC OPERATION OFFICERROMEO CENA - UTILITY FOREMANVILMA GARAY - SLAUGHTER MASTER DESIGNATELYDIA R. LAGAHIT - REVENUE COLLECTION CLERK IIRANDY ARELLANO - TEAM LEADER ENFORCERROLANDO GUITIEREZ - PLUMBERJEREMIAS TABIGNE - BUILDING MAINTENANCEIORANI CIPRIANO - PROCESS SERVERROSALYN BORJA - CLERK-IIMIRAFLOR PAQUERA - CLERK-IILERMA BANASIHAN - REVENUE COLLECTION CLERK 1EUFEMIA BALANSAG - REVENUE COLLECTION CLERK 1ALBERTO MOLINA - ADMINISTRATIVE AID 2MILAGROS GERNALE - REVENUE COLLECTOR CLERK 1RICARDO IGNALIG - UTILITY WORKER 2MARIVIC DUDAS - ADMINISTRATIVE AID 2ACALA, M. - CASH CLERKMERLITA VALDEZ - ADMINISTRATIVE AID 2PEPITO P. VENOZA - ADMINISTRATIVE AID 2ALIPIO ABAD - MEAT INSPECTOR

HAPPY 55TH FOUNDATION DAYCELEBRATION

MARAMAG, BUKIDNONJULY 1, 2011

From:

MUNICIPAL ASSESSORS OFFICEMARAMAG, BUKIDNON

• EVELYN A LANTONG MUNICIPAL ASSESSOR • ALEJANDRO M. NAVARRO LOCAL ASSESSMENT OPERATIONS OFFICER-1 • EDESIA P. JIPOS • OTHELIA P. DURANGO • GENAIDA P. DURAN • SHEILA JOY MEDRANO • ADRIANO PEREZ, JR. • ABRAHAM SEPULVEDA • JASKER KIETH CIPRIANO • CARY JIMS BARBOSA • FRANCIS PACLAR • NIÑO AMOR LABIO • LESTER MAGLUNSOD • AIZA MELIZ • JEPONE PALMES • VICTORIANO MARAVILLA

Strictly Nonsense

RUEL PELONE

Bukotbukot nga newspaper ang weekly, mao ba Mario Parba?HILAS kaayo pami-nawon ang gisulti sa akong kumpare ku-nohay nga ang Busi-nessWeek Mindanao usa ka bukotbukot nga newspaper.

Kini si Mario Par-ba ako man untang kumpare kay iya man kuno ko gikuha nga maninoy sa iyang anak.

S iye mpre , iy a gyud ko kuhaon nga maninoy kay dako man gyud ang akong natabang niya sa di-hang gidakop siya sa National Bureau of Investigation (NBI) tungod sa matod pa “extortion.”

Ako ug ang akong kumpare nga si Ber-nard Padigos grabe

gyud og paningka-mot aron makagawas ka nang Mario Parba gikan sa bugnaw nga prisohan sa NBI.

Halos na gud ibangga ni Bernard Padigos ang multicab sa Mindanao Gold Star Daily aron lang among masapnan ang huwes kay lagi gusto namo nga makagawas na intawon si Mario Parba.

Gi-away pa gyud ko sa taga-NBI kay li-belous daw ang akong mga news nga gihimo in defense kang Ma-rio Parba.

Dili pa gyud ni nako malimtan nga conversation namo sa usa ka NBI agent.

NBI agent: “Alam mo libelous itong si-nulat mo bata.”

R u e l P e l o n e : “Bakit pare?”

NBI agent: “Bakit mo ako tatawaging pare, kailan ba tayo naging kumpare?”

M a o n a M a -rio Parba, tungod sa akong paglaban nimo gibiay-biay ko sa agent sa NBI kaniadtong panahon sa imong kaso batok

sa NBI.Maayo kay na-

dismiss ang kaso.Di ba naa ko, nag-

uban ta sa dihang nagdesisyon ang korte sa pag “provi-sionary dismissal” sa imong kaso.

Suko-suko pa gani ka kay bisan og naa ka pa sa prisohan unya kay manganakay na imong asawa unya akong gipasulod sa “Polymedic Hospi-tal” kay pwede ra mautang ug unya maatiman pa gyud pag ayo ang imong asawa, diba suko ka?

Karon kay naa ka sa Mindanao Gold Star Daily unya ako nia na sa weekly newspaper, bukot-

bukot na ang imong pagtan-aw nako.

Kahibalo ka nga dili nako forte ang mangaway og kau-ban sa buhat apan kanang imong gibu-hat nga nakamenos ka na nako ug sa mga kauban nako dinhi sa BusinessWeek Mind-anao dili maayo nga pasagdan.

Wala g yud ko magto-o nga imo ka nang mabuhat nako.

Pero mismo ang ang imong giingnan nga prospective ad-vertiser kunohay nimo ang nagsulti namo nga grabe ra kaayo ang imong pagbiay-biay sa Busi-nessWeek Mindanao.

Akong tambag

nimo nga sa sunod ayaw na pag biay-biay ni bisan kinsa sa mga media outlets.

Ngano ba diay kung weekly? Ngano ba diay kung once a month nga newspa-per, ang importante nga natuman ang tahas nga magsabwat sa maayong impor-masyon ug maka-hatag sa kalingawan.

Ayaw pagsal ig nga daily ang imong newspaper busa imo na lang kaming biay biayon nga anaa sa weekly newspaper.

Ku n g t a n - a w nimo nga maayong laki na ka, nan pakita nga maayong laki, ka ayaw dauta ang uban aron ka lang mabuhi.

Pagka-ugma mibalik si mama sa galingan kuya, adunay gihatod ngadto kang Roger nga kwarta, bayad kadto sa among silingan nga nagpagaling og mais. Pag-abot ni mama, nag-kiss ug naggakos dayon silang duha ni Roger. Ang akong reaction sa akong nakita kuya daw nangigi ug gibati ako’g kalain sa akong buot niadtong tungora. Sa dihang milakaw na akong inahan, akong giduolan si Roger ug adunay mga butang akong gibundak duol niya. Medyo naku-ratan siya og nagkanayon “NAUNSA KA CORA? HAG-AS MAN KA GISAPOT DIHA”? Dayon ako siyang gitubag “SA SUNOD HA, AYAW KO PASAKITI”. Mora’g nakabot si Roger kuya kung unsay akong buot ipasabot niadto. Nianang pagkahapon, nakabalik si Gerald sa galingan, kadtong naghatod ba nako kuya og snacks. Ug miingon si Gerald nga iyang akong imbitaron sa disco sa sulod sa ilang panimalay apan mibalibad ako kaniya kay lagi wala man akoy hilig niana. Paglakaw niya, mitindog si Roger sa iyang gilingkoran ug miingon “MAAYO KAY MIBALIBAD KA COR KAY MAGLAIN AKONG BUOT KUNG MAGDISCO KA TUNGOD KAY SIGURADO NGA MAHIWIRAN IMONG HAWAK SA LAIN”. Midugang pa siya sa pag-ingon “DILI KO GUSTO NGA MAGDUOLDUOL PA KADTONG TAWHANA NIMO KAY MAGDUGO AKONG DUGHAN”. Wala ako makatingog kuya sa iyang gipasabot kanako. Mora man og lain iyang gipasabot kuya oi, samtang ako sab magsilos naman hinuon ako kung maggakos sila ni mama. Ambot wala ko makasabot sa akong gibati samtang si Roger sa iyang bahin tataw man usab nga magsilos siya kang Gerald. Usahay makaingon ako sa akong kaugalingon nga “ GUGMA BA KAHA KINI” kung pagbati kini pananglitan unsa ba kaha kini nga klase sa gugma. (May sumpay pa ugma, atangi kay kulbahinam na kaayo)

Kasinatian Miyerkoles, Hunyo 29, 20116 Mindanao

Balita

Gugma’ng gi-atay! 7

TEXT2x, EyEbaLL2x Hai maayong adlaw Kuya Son. I’m Jefrey, 23 years old, third year college and a resident of Baloy, Cagayan de Oro City. Aduna akoy ka text2x nga usa ka wapa nga chick anak og adunahan and she is 19 years old and presently studying at one of the prestigious university here. Siya si Carla. Miabot og three weeks ang among sigi og text2x kuya hangtod nga nagka-uyab mi. Tungod kay uyab naman kami, siya ang ga load sa ako permi just because kwartahan man iyang pamilya, adunay dako nga business sila, sa ato pa dako gyud siya og allowance kada adlaw. But iyang kabubot-on ra nga siya magload kanako. Wala man nako sakyi ang ilang pagkasapi-an. Gani, siya ang kanunay mag-call sa ako tungod kay pre-paid phone man ang iyaha so walay problema sa load. Almost everday siya manawag sa ako. After five weeks sa among relasyon so nagkasabot mi nga mag eyeball2x diha sa may Limketkai. Mao nag-ilis ko og pinakakusgan nga attire dayon pinakahumot nga perfume. While humana ko’g ilis, biyobiyo una ko sa salamin kung wapo naba gyud ko. Pagkita namo sa ketkai, dako kaayong among pahiyom kuya kay at last nagka-eyeball ra gyud mi. Dayon, iya akung giingnan nga siya ang bahala sa gasto sa among snacks. Mao nga nanulod dayon mi sa usa ka snack center niini ug didto gipadayon ang among pag-estoryahanay. Until this time, kanunay pa gihapon kami og text2x. Salamat Kuya Son. (Jefrey)

MENSAHI NI KUYA SONNY DAVID: Ang inyong Kaagi sa Gugma, Text2x Eyeball2x ug Tambag Suliran mahimo kana ninyo e-text. Imong buhaton, bahinbahinon ug sumpaysumpayon ang messages sa imong sugilanon dayon e-send ka-lima o kaha labaw pa niana dependi kung asa taman kataas. Matag send ayaw palabihi og taas para dili ma “some texts missing”.

Sa inyong entry, ayaw kabalaka kung dili ako maka-reply kaninyo tungod kana sa akong ka busy sa sinulatay. Kanang inyong gi-text ma-mantala ugma o sa sunod adlaw gikan pagkadawat niini…first come first serve basis.

Ang akong suliran Kuya mao ang kabahin sa akong uyab nga 17 years old pa, gusto na unta kami magminyo apan ingon man gud nila nga dili pa pwede kami makasal kay under age pa ang akong pangasaw-unon. Tinuod ba kana? Kung magpakasal diay kami sa huwes pwede ba kuya? Palihug tambagi ako niini. (Crispin)

TUBAG MENSAHI: Crispin, ubos sa balaod sa atung pangagamhanan ug sa simbahan nga ang pagakaslon kadtong nagpanuigon og 18 anyos pataas. Ang ubos pa niana, dili gayud pwede. Sunod tuig nalang kamo magpakasal inig abot niya sa maong panuigon. Kabahin sa kasal sa huwes kon civil marriage, mas labaw pa hinuon susama gihapon nga proseso. Salamat.

ALANG SA IMONG KAAGI SA GUGMA, TAMBAG SULIRAN, GREETINGS, WANTED TExTMATE UG HUBAD SA IMONG DAMGO. ISULAT, ExTExT O E-MAIL.tM/GlOBe: 09359727899 uG tNt/SMARt: 09462202141 l e-mail: sonnydavid2011@gmail.com

MABASA SA INTERNET - http://www.businessweekmindanao.com

TAMBAG SULIRAN(Bisan unsa)

Ang among Barangay Consolacion ning syudad sa Cagayan de Oro, dili makita ang mga barangay kagawad niini kung anaa man maihap lang sa tudlo apan panalagsa ra usab. Mas daghan kanila ang dili gayud makita. Motunga lang kung anaay session. Palihug Kuya ayaw e-mantala akong cell number. (Jun)

TUBAG MENSAHI: Jun maayong adlaw kanimo. Ubos sa Local Government Code nga ang barangay officials sila gayud ang “BASIC POLITICAL UNIT OF THE GOVERNMENT” nalatid sa Section 384. Unsaon nalang nila ang pagtuman sa maong balaod diha sa pag-atiman sama niining mosunod: plano; implementasyon; polisiya; programa; proyekto ug pang akbidades nga sila mismo dili man gani moanha sa barangay hall. Angay mahigmata na ang katawhan nga mopili gayud sila sa opisyales kinsa responsabli. Salamat.

E-TEXT IMONG OPINYON UG PROBLEMA SA BARANGAY

Partisipasyon sa katawhan

worldwide ni!

KapalaranMiyerkoles, Hunyo 29, 2011 7Mindanao

Balita

DAMGO: Kuya Son, sa akong damgo nagtan-aw ako og PASUNDAYAG SA IRO kon DOG-SHOW. (Philip)

KAHULOGAN: Imong maangkon ang daghan nga mga pabor kanimo para sa kaugmaon.

***DAMGO: Unsay buot ipasabot sa akong damgo

nga nag-inom ko og SOFTDRINK. Thaks Kuya Sonny. (Maricar)

KAHULOGAN: Kay babaye man ikaw, kung dalaga ka pa gihapon karon, ang hubad niana nga magsakit-sakit ka’g ginagmay apan mamenyo ka og adunahan. Sa mga lalaki, menyo man o ulitawo, buot ipasabot nga nagkaproblema ka apan mahulipan kini sa kalipay ug panalapi.

***DAMGO: Sir gud am. Nagdamgo ko NGA-

LAN sa TAWO ug KWARTA. Unsa man pasabot ani. (09488136034)

KAHULOGAN: Nagpasabot nga magp-alipayon ka ug makatigom ka og salapi. Kay uban sa imong damgo ang kwarta nagpasabot nga aduna kay kabalaka apan mas daghan ang kalipay.

***DAMGO: Nagdamgo ko og NUMBER kuya.

Unsay buot ipasabot niana. (Elvie C.)

KAHULOGAN: Adunay imong kabilinggan nga wala masulbad diin maoy makahatag kanimo og bug-at nga panglihoklihok ug kakulang sa kalipay.

KaHULOGaN Sa DaMGO

12,000 ka mga damgo ang mahubadTM/GLObE: 09359727899 UG TNT/SMarT: 09462202141

GREETINGSWANTED TEXTMATE

Gdnn kuya I jaz wnt 2 greet my sister belated happy birthday 2 her. Hi also 2 ol metal hordes I Dumaguete, Iloilo, Bohol, Cebu and Bacolod. \m/ horns up guys. Id lyk also 2 greet my frnds namely Ecel, Darlene, Mariecris, Marjie Eva, Lovejoy, Ann Toliao and my brod arkahging junior. Tnx Kuya Son. Frm Bastimetal, God bless.

000 Gud eve kya son gr8t lng q sa tanan nakng ka work ug mga amo sa Kat nd Lex Foodhouse. Frm RJ/09485139201.

000 Gud day kuya gr8 lng q sa tanan na-maligya sa Carmen Market spexaly 2 Ms. farrah Amora (Frm, 09108833249).

000 Hanap po aq ng txtm8 na girl. My numbers, 09265907799 and 09086079392

000 Hi kuya pwede ngayu txm8 na girl 28-35 years old kanang tga Dipolog lng. Mao ni akong number 09217297308/Dipolog City.

000 GUD AM kuya, hanap po ako ka txtm8 na Girl kanang taga cdo lang. Kanang makipag m8 og gwapahon. I’m Mack of Balingasag, Misamis Oriental. My # 09263321469.

000 Hi kuya, gr8 k xa Madula Family sa Iligan. Ngau daun ko txm8 knang girl 18 to 25 years old, mao ni ako number 09057546861/Iligan City.

Gi-research ni Sonny David

AQUARIUS (Enero 20-Pebrero 18) Mopakita ka og maayong gilas karon tungod sa imong katakos. Swerteng plano, mag-apas sa oras.

PISCES (Pebrero 19-Marso 20) Ayaw paningil sa dili tukmang paagi aron dali ra sila mobayad. Swerteng plano, todo kayod.

ARIES (Marso 21-Abril 19) Karong adlawa mahimut-anon ka. Swerteng plano, maningil.

TAURUS (Abril 20-Mayo 20) Dali ra kaayo moabot kanimo ang grasya. Swerteng plano, managat.

GEMINI (Mayo 21-Hunyo 20) Daghan motuo nimo tungod sa imong abilidad karon. Swerteng plano, mag-kanbas.

CANCER (Hunyo 21- Hulyo 22) Kugihan ka ug malipayon. Swerteng plano,

Inadlaw'ng Horoscope

tM/GlOBe: 09359727899tNt/SMARt: 09462202141

PART 2 NI KUYA: GIDUGOKAN SA MGA TEXTERS SINyaLES UG KaPaLaraNSa Pagkahimugso

tM/GlOBe 093597227899tNt/SMARt 09462202141

E-text ang imong birthday {bulan, pitsa ug tuig}. Unsa imong gender {lalaki ka o babaye}. Asa ka gipanganak {balay ba o sa hospital}. Asa ikaw

karon nagpuyo {lungsod ba o sa syudad}

PANGUTANA: Kuya Son, ang akong birthday April 28,1991. Usa ako ka babaye. Gipanganak ko sa balay. Nagpuyo ko karon sa syudad. Ayaw lang e-print akong cell number. (Mae)

SINYALES UG KAPALARAN: Panahon nga adu-nay imong kwarta dali ra ikaw kasinahan, Madali ra kanimo ang pag-uswag sa imong kinabuhi. Dili ka maging-ulawon apan adunay panahon nga ulawon ikaw. Maluloy-an ka. Moabot kanimo ang maayong lakaw sa kahimtang.

ooooPANGUTANA: Kuya Son akong birthday May 30,1984. Babaye ko. Sa balay ko gipanganak. Nia ko nagpuyo karon sa syudad. Ayaw lang e-publish akong ngalan ug number.

SINYALES UG KAPALARAN: Maangkon nimo sa umalabot nga mga adlaw ang haruhay nga pagpuyo. Dili ka ulawon ug dili usab ka hambu-gira. Kugihan ka. Napakyas ka karon sa imong kaminyuon kay igo lang ikaw gipaanakan sa lalaki, apan sa umalabot nga mga adlaw maminyo ka og tarong nga pamanhunon.

ooooPANGUTANA: Kuya akong birthday May 8,2004, lalaki. Sa balay ko gipanganak. Nia ko sa syudad nagpuyo. Ayaw lang e-mantala akong ngalan ug cell number.

SINYALES UG KAPALARAN: Adunay poruhan nga makatapos ka sa pag-eskwela basta manikamot lang ka. Maayo ikaw manulti inig abot sa imong insaktong edad.

ooooPANGUTANA: kuya Sonny akong birthday Augost 7, 1981, usa ako ka girl. Gipanganak sa hospital. Ania ako nagpuyo sa syudad.(09265292783)

SINYALES UG KAPALARAN: Kung adunay manghilabot kanimo usahay imong pasagdan, usahay usab imong sukmatan. Imong plano nga mabulahan ka kay dili ka gusto nga mapareha ka sa imong mga paryente kinsa kasagaran nila mga kabus. Mopaingon ikaw sa pag-asenso. Dili ka ulawon dili sab hambugira.

ooooPANGUTANA: Kuya Son, akong birthday MaY 21, 1982, usa ako ka babaye. Gipanganako ko sa balay. Ania ako nagpuyo sa syudad. (Marilou D.)

SINYALES UG KAPALARAN: Dali ra ikaw malukmay. Ang imong kahimtang mosaka naman mokanaug naman apan kini mausab ra gihapon kung maningkamot ka lang. Sa imong paningkamot maoy makahatag kanimo ug kausaban sa kinabuhi. Medyo ulawon ka makig-atubang sa katawhan.

manuroy sa mall.LEO (Hulyo 23-Agusto 22) Pag-antus lang

una para makab-ot nimo. Swerteng plano, moadto sa opisina.

VIRGO (Agusto 23-Septiyembre 22) Adu-nay buot motabang kanimo. Swerteng plano, abroad.

LIBRA (Septiyembre 23-Oktobre 22) Grabi imong kalipay karon. Swerteng plano, magtext.

SCORPIO (Oktobre 23-Nobiyembre 21) Kung sila nasilo kanimo pasagdi lang kay makaamgo ra sila. Swerteng plano, mosuroy sa mall.

SAGITTARIUS (Nobiyembre 22- Adunay mobisita kanimo nga higala. Swerteng plano, trabahuan.

CAPRICORN (Disyembre 22-Enero 19) Karon, malipayon ka tungod sa imong gibuhat sulod sa panimalay. Swerteng plano, magbasa.

Ang inyong mga texts mamantala pagka-ugma o tulo ka adlaw gikan pag-send ninyo tungod sa kadaghan nga mga texters, ayaw kabalaka bisan dili kamo mareplayan kay sigurado ma-apil gayud.

Kasayoran Miyerkoles, Hunyo 29, 20118 Mindanao

Balita

Dad : Anak, paliti ko’g softdrinks!Anak : Coke o Pepsi?Dad: CokeAnak: Diet o regular?Dad: RegularAnak: Bote o can?Dad: BoteAnak: 8 oz o litro?Dad: Pastilan... tubig na lang!

Anak: Natural o mineral?Dad: MineralAnak: Bugnaw o dili?Dad: Lambusan ta man ka aning silhig ron, Anaka ka!.Anak : Lanot o tukog?Dad: Animal man tingali ka!Anak: Baka o baboy?BDad: LAYAS!!!!Anak: Karon o ugma?Dad: Karon na!!!Anak: Alas 11 o alas 12?Dad: Sus, maayo pag ito nimo!

Anak : Bisaya o hi-breed?Dad: Letche!!Anak: Liquid o powder?Dad: Kanang powder ilambos sa imong dagway!Anak: Sa agtang o aping?

Dad : Pusilon ta man ka!Anak : 45 o armalite?Dad : Ahhhhh!Anak : E-I-O-U!!!

Nasayod ka ba?NASAyOd KA BA nga sa Kapatagan, Lanao del Norte anaa ang gitawag og Cathedral Falls? (reference : pia 10)

Amo ug impleyado, magpadayon ta

Text message : Mr. Fil Deo, sak2 jud imo ingon nga sa workplace ang tao gikinahanglan kaayo, pero kada tawo dili importante. Daghan pa naglinya u gang ilang linya d jud maupos. Wa pa gani siguro nga sila expert pa kay mga nasa pwesto karon. (R.Wong, Upper Balulang, Cagayan de Oro City)

---DINHI sa kalibutan walay tawong nagsolo sa kabatid, kahanas ug kahibalo. Sa iningles pa, “THERE’S NO SUCH THING AS MONOPOLY OF KNOWLEDGE.”

---ANG uban nga batid, hanas ug dunay kahibalo tingali’g nataha lang kay nahadlok initan sa uban. Mamatikdan na lang nato ang ilang abilidad pinaagi sa ilang lihok ug agi sa trabaho.

--- DUNAY mga amo nga dili gusto’g malabwan sa ilang trabahante, in terms of intelligence. Kung dunay mo-apply nga hulga sa ilahang abilidad, modayon og ingon “kay overqualified ka o underqualified ka. Insecurity!

---MO-ingon dayon sa hilom : “Ayay masmaayo pa man ni nako! Ibasket ko ning iyahang aplikasyon!”

---DILI gustong ‘marunong’ sama kaniya ang trabahante. Ang akong kulbaan kung puhon, siya na lay mbiling bright diha sa iyahang kompaniya. Ang ubang bright, atoa na sa iyahang mga kaatbang.

--- SA kalibotan, lawas ray atong puhonan…. puhonan nga adunay utlanan. Miyentras sayo pa, pangandam na! Pangandami ang paghuyang sa imong kaugatan , kabukogan ug kaunoran!

--- AYAW ihangol ang imohang mga kabatid ug kahanas. Ipaambit kana sa uban aron imo silang matabangan sa pagpalambo sa ilang kinabuhi. Ayaw soloha ang tanang buluhaton, Igsoon. “No man is an island, no man stands alone.”

--- MGA trabahante, kung unsa nga kaayohan ug kalambo-an ang inyohang nakutlo sa inyo karon nga trabaho-an, gamita… pahimusli og maayo. Apan ipaambit lamang kana ngadto sa mga taga-laing planeta, kung ikaw wala na diha niana nga kompaniya.

--- AYAW awata ang uban nga human og pupo sa tam-is kaayong bunga dinhing kahoya, molupad, molukso lang dayon ug motugdon sa laing sanga. Ingrato... walay ikabalos nga tawo.

--- Ang ubang mga kompaniya nakakat-on na. Kung duna silay bansayon o ipabansay nga employado, pagam-on og reentry plan. Papirmahon siya og kasabotan aron sulod sa gitagal nga panahon, dili sila tugtan pagbiya sa maong trabahoan.

--- Kung mamugos gayod siya pagbiya samtang wala pa na-upos ang kasabotan, nan pabayran kaniya ang tanang galastohan sa pagbansaybansay nga iyang gitambongan.

--- igsoon, kung duna kay tampo, i-text sa MDB-PUNTO <space> MENSAHE <space> NGALAN UG ADDRESS ug ipadala sa +639997990008.

Puntoni Fil Deo

Unsay kala-inan?

KatawatsiNi KHRIStHA RIVA ARfeNe

Tsunami ug Tidal Wave(Una sa duha ka bahin)

Gi-research in jANjAN S. felICIldA

SA paghapak sa katalagman sa Japan, nagkalandrakas ang terminologies nga gigamit sa media mahitungod sa hitabo. Naglibog ang kadaghanan kung unsa kadtong miigo, tsunami o tidal wave? Sa atong pagpaniksik, ang tidal wave gamay ra kung ikomparar sa tsunami, ilabi na kung hisgotan ang kadaut o destruction ug sa maabtan. Maskusog o mas-powerful ang tsunami ug masmak-adaut. Sa unsang paagiha sila mamugna? Ang tidal wave direktang ibuga sa hangin. Ang magkatakdong factors tali sa adlaw, bulan ug kalibutan mo-isturbo sa dagat ug dayon maporma ang ginagmay’ng balod o ‘shallow water waves’. Ang shallow water waves nagpasabot nga ang pagka-mugna sa tidal wave masdool sa baybayon o shoreline. Hinoon, tungod sa kalawomon nga may kalabotan sa iyang gigikanan, posibleng nga ang tidal wave mawagtang sa dili pa kini makaabot sa yuta. Maslawom ang gigikanan sa tsunami. Kini resulta sa lawom nga disturbance diha sa ilawom sa dagat o ocean floor. Kini nga disturbance kasagarang magsumikad sa underwater earthquake, o kaha underwater landslide. Ang lawom mga gigikanan sa tsunami magmugna og pinabundak nga balod o emphatic wave nga mohaguros dayon ngadto sa gatosan o gani libo-an ka milyas sa dagat sa dili pa kini mohapak sa kayutaan. Ato kining ipadayon ugma. (Gi-research in Janjan S. Felicilda gikan sa www.differencebetween.net)

Unsay buot ipasabot?Comprehensive Industrial Development

Plan (CIDP)

Balaanong Pulong : “Nagatanyag ang DIOS nga haw-ason ang katawhan gikan sa kasal-anan, apan ginabalibaran SIYA sa kadaghanan.”

(Palihog basaha ang numeros 14:1-18)

IzraWalMirajKarong adlawa, Hunyo 29, mao ang Is-raWalMiraj (Ascension of Prophet Mu-hammad). Usa sa ka holiday sa Filipino Muslims.

oOoMao kini ang kasaulogan sa pagpanaw ni Prophet Muhammad gikan sa Mecca ngadto sa Jerusalem, o ang iyang pagsaka ngadto sa gitawag og Seventh Heavens ug pagbalik sa Mecca sulod usa lamang ka gabii.

oOoSubay sa Artikulo 169 sa Presidential Decree 1083 (Code of Muslim Personal Laws of the Philippines) nga gilagdaan kaniadtong Pebrero 4, 1977, ug subay Artikulo 170 sa maong PD nga nag-ingon :

oOo “Ang Muslim Holidays opisyal nga sau-logon sa mga lalawigan sa Basilan, Lanao del Norte, Lanao del Sur, Maguindanao, North Cotabato, Sultan Kudarat, Sulu, Tawi-tawi, Zamboanga del Norte, Zam-boanga del Sur, ug mga dakbayan sa Cotabato, Iligan, Marawi, Pagadian ug Zamboanga; ug sa ubang Muslim nga mga probinsiya ug mga syudad nga matukod pa, ug kung iproklamar sa Presidente sa Pilipinas, ang Muslim Holidays opisyal nga obserbahan sa ubang mga probinsiya ug mga dakbayan.”

oOoDugang pa niana, ang Artikulo 172 nag-boot nga ang tanang Muslim government officials ug mga kawani sa wala natala nga mga dapit ubos sa Artikulo 170 i-excuse usab gikan sa trabahoan aron sila maka-obserbar sa Muslim Holidays.

oOoAng Civil Service Commission mi-issue og Resolution No. 81-1277 kaniadtong Nobyembre 13, 1981 nga naga-ila sa na-sangpit nga Muslim Holiday. (gihubad sa binisaya ni fil deo, base sa talaan sa pia 10)

KUKANG(Kinsa Unsa Kanus-a Asa Ngano Gi-unsa)

KalamboanMiyerkoles, Hunyo 29, 2011 9Mindanao

Balita

WANTED PERSONBUTUAN City – Ang 30 anyos nga si Mr. Johnny Capinig Galendez nga taga-Port Poyohon, Butuan City gisikop sa kapulisan kay nakasupak sa PD 1602 nga nagdili sa video karera. Si Judge Judge James Go nga maoy mi-mando sa pagsikop kang Mr. Galendez, mirekomendar sa kantidad nga P2,000 nga piyansa alang sa maong kaso. Ang pagsikop kaniya napahigayon kaniadtong buntag sa petsa-23 ning bulana diha sa naasoy nga barangay. Si Mr. Galendez gipriso sa Police Station 2.

GIBUNALANROSARIO, Agusan del Sur – Gibunalan og kahoy ang 40 anyos nga mag-uuma nga si Mr. Edgar Calaay Otic nga taga-Bayugan 3, Rosario, Agusan del Sur. Suspect ang 39 anyos nga laborer nga si Mr. Salvador Ansin Lumindas, taga-San Jose, Bislig City, Surigao del Sur. Kini nahitabo niadtong gabii sa Hunyo 22, 2011 ning tuiga diha sa Bayugan 3, Rosario. Sumala sa kapulisan nga samtang nag-inom ang duha, napungot ang suspect kay nagpunay og bagutbot ang biktima. Mipunit og kahoy ang suspect ug gibunalan ang dughan ug apapangig sa biktima, kinsa dihadiha kaka-undang pagbagutbot.

STABBINGPROSPERIDAD, Agusan del Sur – Nadunggaban ang 26 nga si Jerry Baldos Mangadlao, taga-Sitio Tiposo-an, Brgy Las Navas, Prosperidad, Agusan del Sur. Suspects ang 23 anyos nga si Ryan la Fuente Bustaliño nga taga-Brgy Mapaga, Prosperidad ug ang gipag-Dodong. Una pa niana, nag-inom ang biktima ug mga suspects, dayon nag-away. Nasamdan sa walang abaga ang biktima, Si Mr. Bustaliño misurrender sa Prosperidad Police Station samtang si alias Dodong gipangita pa.

(ang dateLine caraga gisuportahan sa opisina nim p/supt. martin mercado gamba, regional

information officer sa caraga pnp)

SMS PIA CARAGARegional Director Abner M. Caga, PIA 13

Dateline Caraga Hinipos nga ARjAy S. felICIldA, Caraga Bureau Chief

ARON mapadali ang mga proyekto diha sa Siargao ug Bucas Grade Islands, ang DP-WH-Second Engineer-ing District sa Surigao del Norte higpit karon nga naga-monitor sa illegal constructions daplin sa national high-way sa maong dapit.

oOoMAYOR Leo Navarro sa Marihatag, Surigao del Sur nagkanayon nga ang ilang lungsod ug

ang 29th Infantry Bat-talion, Philippine Army nagtinabangay karon paghatag sa labing gikinahanglang mga serbisyo sa katawhan. Tumong niini nga mol-ambo pagdugang ang ilahang dapit. Matud niya, nagpadayon karon ang livelihood projects, sama sa organic farm-ing ug cooking training sa mga mag-uuma ug ubang mga lumulopyo sa Marihatag.

PDEa gisudlan mga simbahanBUTUAN City – Gipala-pdan pa sa Philippine Drug Enforcement Agency (PDEA) ang kampanya batok sa gidiling druga, pinaagi sa pagsulod ug pagpalihok sa kasimbahan sa Caraga Region. Nagtoo si PDEA Re-gional Director Joel Plaza

nga ang pulpito usa sa mga maayong agi-anan sa im-pormasyon mahitungod sa kangil-ad sa illegal drugs. Karong bag-o, gibansay sa PDEA ang mga tawong-simbahan mahitungod ni-ini nga hisgotanan aron sila mamahimong partners sa gubat batok sa dautang

epekto sa giling mga druga. Gisugyot ni Director Plaza nga ang isyu masal-ot sa misa, kasal, bunyag, katigoman, bible studies, values formation seminars ug ubang kalihokan sa sim-bahan. (arjay s. felicilda, caraga bureau chief, uban sa report sa pia 13)

Accessibility law tumanon sa ButuanSinulat ni: ARjAy S. felICIldA Caraga Bureau Chief

abot nga subay sa balaod, ang mga buta, bakol ug ubang dili normal ang pangalawas makalihok nga sama sa ubang mga tawo. Ang city hal l usa ka dapit nga iyaha sa gobyerno mao nga angay kining mapahimuslan sa tanang katawhan... may bikil man o normal ang panglawas, matud ni Ms. Lebanon. Sa iyang bahin, si City Architect II John Velasco mipasalig nga kompleto na ang tanan alang niini nga ramp project uban sa gahin nga P65 milyo-nes. (uban sa report sa mayor’s patroller, butuan city pio/pia caraga)

BUTUAN City – Gobyer-no ning dakbayan miga-hin og P64 milyones alang sa katukoran sa disabled access ramp diha sa city hall. Kini nga proyekto nga gitakdang sugdan karong semanaha, isip pagtuman sa Batas Pambansa 34 o Accessibilty Law. Karong bag-o, nasusi-han sa National Coun-cil on Disability Affairs (NCDA) nga ang Butuan City Hall nagkinahang-lan og dugang kahiman-an alang sa katawhang dunay bikil-pesikal, ilabi na sa main entrance niini. Si NCDA Coordinator Flerida Lebanon mipas-

‘Adults’ sa LaSurnag-LIPADMARAWI City - Ang edukasyon walay utla-nan alang sa 62,500 ka ‘adults sa Autonomous Region of Muslim Min-danao (ARMM). Sa pagkakaron, sila nagatambong sa tulo ka tuig nga adult lit-eracy program ubos sa Literacy for Peace and Development (LIPAD). Matud ni LIPAD Director Pilar Bautista, kini nga programa tigu-mong sa pagdugang sa gitawag og basic and functional l iteracy level sa hingkod nga katawhan sa ARMM. Ang LIPAD nga ipahigayon sa mga kalungsoran sa lima ka mga probinsiya sa ARMM, maglakip sa out-of-school youths ug adult learners nga anaa ubos kaayo ang mga kahibalo. Kini nga programa gipundohan sa United Stated Agency for Inter-national Development (USAID) ug giimple-mentar sa Magbassa Kita Foundation, Inc. (MKFI). (fil deo uban sa report ni apipa bagumbaran, pia-10)

oOoCOL. Romeo Gan, brigade commander sa Philippine Army sa Surigao del Sur nag-kanayon nga magpa-dayon ang ilang pro-grama uban sa local government units sa naasoy’ng probinsiya. Gusto nilang ipa-ila nga ang militar dili kay mga sundalo lamang, kundili mga peace advocate usab sa nasod.

oOoBUTUAN City Mayor Ferdinand Amante Jr. midayig sa Association

of Catering Services – Butuan (ACE-bxu) tungod sa ilang pag-promote sa catering industry sa dakbay-an. Atol sa 1st Annu-al Caterers Night sa ACE-bxu), gipasabot ni Mayor Amante ang kamahinungdanon sa maayong kalidad sa pagka-on ug maay-ong gawi sa kahin-dik. Gihagit usab sa mayor ang ACE-bxu sa pag-master sa mga potaheng Butuanon nga angay ipromote sa ubang mga dapit.

Kalingawan Miyerkoles, Hunyo 29, 201110 Mindanao

Balita

SUDOKU

CROSSWORD puzzle

CIRCLE A WORDaliBRisalltheweBamazOnBROadCastCOOkingdisCOveRyeBay

ehOwespnfedstatshOt JOBslOOksmaRtmapquestmOnsteR

netvetquiCkenseniORnetspORtslinethestReeyahOO

ACROSS 1. Fist sport 6. Beget 10. Musical tone 11. Midday 13. Under (prefix) 14. Of itself 16. Savage 18. Preposition 19. Hoax 21. Superficial 23. Cripple 25. Dull in color 27. All (comb, form) 28. Conversation 29. Metallic element 30. Ninoy’s brother 32. Granular snow 34. Scream 36. ___ and behold 38. Upset 40. In no way 41. Condition of decline 43. Vivacity 45. ___Colores 46. Public disorder

47. Rubber expungerdOWN

1. Complete happiness 2. Swear word 3. Preposition 4. Strong ale 5. Canyon 7. Linking verb 8. Groove 9. Hard wood 12. Nothing 15. Food fish 17. Powerful 20. Habitual conduct 22. Made of brass 24. Musical tone 26. Preposition 27. Conjunction 28. Copper symbol 29. Loafer 30. Attractive woman 31. Change 33. Compete 35. Ore deposit 37. Japanese sash 39. Attention 42. ___ Derek 44. Sodium symbol

How to play the game?Fill in completely every rows, columns and diagonals of each puzzle without repitition of the same digit. Ang

miagi

Ang tubag sa miagi

HEarING FOr 3 DayS

2 0 82 1 82 1 72 3 82 8 4

CHeSS PuZZleChess puzzle No. 16

The best mate in six! Am offering a gift certificate worth P200 from Mang Inasal for the first to solve this puzzle. (email: mindanaodailynews@gmail.com)

Solution to puzzle No. 15I like Puzzle No. 15 very much. Not only that it’s quite difficult, it also illustrates the creativity of the composer. You’ll ask why? The key moves itself are a thing of beauty. It allows the white king to be a decoy and be exposed to lots of checks! This is rare. But the marching white king makes the way to black’s checkmate!the key moves: 1. Ke2!! A brilliant move out of nowhere. This is unthinkable. A king going out of its comfort zone. But look at how effective is this move. If, 1. …f1=Q+, a double check with black’s rook at h2. But check out how the white king maneuvers;

Kumpisalan!

Tulume: Bindisyoni ako padre kay ako makakasala.Pari: Unsa man nang imong sala?Tulume: Nanga-wat ko ug lima ka hiniktang igtataring manok padre.Pari: Ah...mag-ampo ka ug lima ka Ama-han NamoTu l ume: Padre. waloon na lang nako ka Amahan NamoPari: Ngano man iho?Tulume: Tua pa man guy tulo sweater-hatch ra ba to pang derby ako balikan unyang gabii......

2. Ke3!! Another brilliant bold move by white. What ever black will do to check white’s king, the two discover checks by white will nail the coffin for black’s king.

WIn & help: supporT GoVernMenT’s charITY proJecTs, supporT pcso

MaGIC aNGLE

MGA PANGINDAHAY NI MR. SUPERTRES

lamang ang even sa iskor nga 6-3 busa take 2 ta karon sa odd digits nga 1-3-5-7-9.Kusog ang 7-9-5 pero ayaw kalimti ang 9 nga maoy iilis sa 5 para sa atong mga numero karon.

Mr. Supertres

Pasakay: 5-4

yESTErDay’S MaGIC aNGLE

PCSO DRAW RESULTS (JUNE 28, 2011)

18-22-44-53-29-13Jackpot Prize:Php59,638,629.60

18-32-40-37-11-36Jackpot Prize:Php32,486,036.40

04-20-29-17-33-22Jackpot Prize:Php3,000,000.00

36-32-16-01-20-39Jackpot Prize:Php6,746,607.00

11 a.m. - 6-2-74 p.m. - 9-0-29 p.m. - 2-8-3

11a.m. - 30-294p.m. - 15-029p.m. - 23-01

DRAW DATE: JUNE 28, 2011

6 14 35 5

June21 - 427 - 288 - 990June22- 289 - 820 - 321June23- 457 - 670 - 635June24 - 453 - 674 - 913June25- 422 - 561 - 111June26- 507 - 399 - 171June27 - 537 - 336 - 796

DATE 11 am 4 pm 9 pmSUErTrES rESULTS

4-D - 5-5-5-3

Pa SWERTE

SURE BaSTa RaMBLE

542 551543 525405 535514

168

4

9

570

2-3

168

4

9

570

PlAyINGNuMBeRS

2-3

284

1

0

284

16 6

0

KalipayanMiyerkoles, Hunyo 29, 2011 11Mindanao

Balita

dako ang kalipay ni jerry sa 4 nga naa sa iyang likod, apan si turtle misiga ang mata sa 7 ug 8 apan ang 5 naa sa daplin kuyaw kaayo. butangi ang 471, 475, 485, 481.... congrats sa nakadaog kagahapon..

415 525 553