magjistratura

8/14/2019 magjistratura

http://slidepdf.com/reader/full/magjistratura 1/33

UNIVERSITETI I PRISHTINËSFAKULTETI I MJEKËSISËKATEDRA E FARMACISË

NDIKIMI I ANTITUBERKULOTIKËVE NËPARAMETRAT BIOKIMIKË – KLINIK DHE

HEMATOLOGJIKË - punim magjistrature -

mr.ph. Arijeta N. Stanovci

shatator, 2006PRISHTINË



HYRJEYRJE

Përcaktimi dhe vlerësimi i saktë iPërcaktimi dhe vlerësimi i saktë irezultateve laboratorike është pjesërezultateve laboratorike është pjesëpërbërëse me rëndësi e diagnozës dhe,përbërëse me rëndësi e diagnozës dhe,njëkohësisht është një informacion menjëkohësisht është një informacion me

shumë vlerë për përcjelljen e efektit tëshumë vlerë për përcjelljen e efektit tëterapisë dhe të efekteve anësore.terapisë dhe të efekteve anësore.



HYRJEYRJE

Rezultatet e fituara nga testimetRezultatet e fituara nga testimet

laboratorike janë të prekshme nga shumëlaboratorike janë të prekshme nga shumëfaktorë, si: sëmundjet, ushqimi, pozita efaktorë, si: sëmundjet, ushqimi, pozita epacientit (shtrirë, ulur), pasaktësia epacientit (shtrirë, ulur), pasaktësia e

marrjes së kampioneve për analizë,marrjes së kampioneve për analizë,shfrytëzimi i gabueshëm i reagjentëve,shfrytëzimi i gabueshëm i reagjentëve,gabimet teknike gjatë punës, etj.gabimet teknike gjatë punës, etj.



HYR JEYRJE

FFaktoraktorii shtesë që mund të ndikojë nështesë që mund të ndikojë në

rezultatet laboratorike është FAKTORI Irezultatet laboratorike është FAKTORI IMARRJES SË BARNAVEMARRJES SË BARNAVE,, (faktori(faktori“terapia”).“terapia”). [Štraus, B.][Štraus, B.] qoftë në drejtimqoftë në drejtim

të përmirësimit të tyre (si rezultat i trajtimittë përmirësimit të tyre (si rezultat i trajtimitterapeutik), apo edhe duke dhënë rezultateterapeutik), apo edhe duke dhënë rezultatetë rrejshme pozitive apo negative.të rrejshme pozitive apo negative.



HYR JEYR JE

SShumë barnahumë barna (sidomos kur përdoren për kohë të(sidomos kur përdoren për kohë tëgjatë)gjatë) japin efektet e tyre anësore, të cilat japin efektet e tyre anësore, të cilatpërpikërisht mund të vërtetohen në bazë tëpërpikërisht mund të vërtetohen në bazë të

hulumtimeve laboratorike, apo efektet e tyrehulumtimeve laboratorike, apo efektet e tyreanësore pasqyrohen në parametrat laboratorikë.anësore pasqyrohen në parametrat laboratorikë.Në rreth 80 për qind nga 16000 barna tëNë rreth 80 për qind nga 16000 barna tëpërshkruara është konstatuar ndikimi i tyre inpërshkruara është konstatuar ndikimi i tyre invivo në rezultatet laboratorike.[vivo në rezultatet laboratorike.[ Yong, D.S Yong, D.S. et al.. et al.

1975].1975]. Sot rreth 1Sot rreth 1%% e pacientëve hospitalizohen përe pacientëve hospitalizohen për

shkak të efekteve anësore, kurse te 20shkak të efekteve anësore, kurse te 20%% eepacientëve gjatë kohës së hospitalizimit paraqitetpacientëve gjatë kohës së hospitalizimit paraqitet

ndonjë efekt anësor.ndonjë efekt anësor.



HYR JEYRJE

Ndikimi i barnave në parametrat biokimik Ndikimi i barnave në parametrat biokimik ëë

dhe hematologjik dhe hematologjik ëë shpeshherë ështëshpeshherë ështëesenciale në vlerësimin e veprimit tëesenciale në vlerësimin e veprimit tëbarnave në sëmundjen bazë, në drejtim tëbarnave në sëmundjen bazë, në drejtim të

përmirësimit ose të keqësimit të saj, porpërmirësimit ose të keqësimit të saj, pornjëkohësisht edhe për vlerësimin e efektevenjëkohësisht edhe për vlerësimin e efektevetë mundshme anësoretë mundshme anësore..



Veprimet e barnave në këto parametra, dhe siVeprimet e barnave në këto parametra, dhe si

pasojë në vlerësimin e tyre paraqesin sfidë sipasojë në vlerësimin e tyre paraqesin sfidë si

për personelin që i përcakton këto parametrapër personelin që i përcakton këto parametraashtu edhe për mjekun që i shfrytëzon tëashtu edhe për mjekun që i shfrytëzon tëdhënat e këtyre parametrave gjatë përcaktimitdhënat e këtyre parametrave gjatë përcaktimit

të terapisë dhe përcjelljes së efektit nga ajotë terapisë dhe përcjelljes së efektit nga ajoterapi.terapi.Për përcaktimin e një parametriPër përcaktimin e një parametri laboratorik ekzistojnë disa metodalaboratorik ekzistojnë disa metoda,,

ndërsandërsa përdoret metoda analitike që nuk përdoret metoda analitike që nuk ndikohet nga bari i përdorur me çrastndikohet nga bari i përdorur me çrastedhe eliminohen interferimet eedhe eliminohen interferimet emundshme me barin.mundshme me barin.



Prandaj, një bashkëpunim reciprok më i ngushtëPrandaj, një bashkëpunim reciprok më i ngushtëndërmjet klinicistit dhe biokimistit kontribonndërmjet klinicistit dhe biokimistit kontribon

mjaft në përcaktim të diagnozës, interpretim tëmjaft në përcaktim të diagnozës, interpretim tësaktë të rezultateve laboratorike dhe përcjelljen esaktë të rezultateve laboratorike dhe përcjelljen eefekteve të terapisë me barna.efekteve të terapisë me barna.

Tuberkulozi – është një sëmundje eTuberkulozi – është një sëmundje enjohur që në lashtësi dhe ka qenënjohur që në lashtësi dhe ka qenëshkaktarë i shpeshtë i vdekjeve tek shkaktarë i shpeshtë i vdekjeve tek njerëzit nënjerëzit në të kaluarëntë kaluarën

Duke u bazuar në faktin se barnat (apo metabolitët e tyre)veprojnë në proceset fiziologjike apo metodat analitike

(hyjnë në reaksione biokimike) të përcaktimit të testevelaboratorike duke ndikuar në vlerat e këtyre parametravedhe dhënë rezultate fallso +/-, kemi parë të arsyëshmehulumtimin e ndikimit të antituberkulotikëve ne disaparametra rutinore biokomike dhe hematologjike.



HYRJEYRJE

Shumë vjet pas përdorimitShumë vjet pas përdorimit tëtë kimioterapikëvekimioterapikëve antituberkularë, infeksioniantituberkularë, infeksioni

nganga M M . . tuberculosistuberculosis vazhdon të jetë njëvazhdon të jetë njëproblem i madh shëndetësor dhe njëproblem i madh shëndetësor dhe njëkërcënim serioz për jetën.kërcënim serioz për jetën.

AAntituberkulotikëntituberkulotikëtt vazhdojnë të jenëvazhdojnë të jenëmedikamentet më të efektshme kundër këtijmedikamentet më të efektshme kundër këtijinfeksioni.infeksioni.[1][1]



HYRJEYRJE

Bazuar në efektin e veprimit antituberkular,Bazuar në efektin e veprimit antituberkular,

ekzistojnë dy grupe tëekzistojnë dy grupe të antituberkulotikëve:antituberkulotikëve:

të radhës së parë:të radhës së parë: izoniazidi (INH),izoniazidi (INH),etambutoli, rifampicina,etambutoli, rifampicina,pirazinamidipirazinamidi dhedhe

streptomicina.streptomicina. të radhës së dytë:të radhës së dytë: PAS (acidi p-PAS (acidi p-

amino salicilik), etionamidiamino salicilik), etionamidi,,

cikloserina, kapreomicinacikloserina, kapreomicina dhedhe



HYRJEYRJE

Kohëve të fundit, zbatohen regjime terapeutikeme efikasitet të lartë klinik, duke përdorur skemame kombinime të ndryshme të antituberkulotikëve.Strategjia më efikase për kontrollin e epidemisë sëTBC-së është DOTS-strategjia iniciuar nga IUATLD-idhe rekomanduar nga (WHO). Kjo strategji përfshinnjë regjim standard të mjekimit, që vëzhgohet drejtëp

gjatë gjithë kohës së trajtimitnga personeli shëndetësor,pastaj sigurimin adekuat e në mënyrë permanente tëbarnave antituberkulare dhe evidentimin e mbajtjen eshënimeve (sistemi i raportimit).



Terapia standarde me antituberkulotik përTerapia standarde me antituberkulotik për TBC pulmonar është 6 - 8 muaj, ku në 2TBC pulmonar është 6 - 8 muaj, ku në 2

muajt e parë përdoretmuajt e parë përdoret rifampicinarifampicina meme izoniazid, pirazinamidizoniazid, pirazinamid d hed he

etambutoletambutol (mundet edhe(mundet edhe

streptomicinastreptomicina),, ndërsa në 4 - 6 muajt endërsa në 4 - 6 muajt etjerë përdorettjerë përdoret rifampicinarifampicina meme INHINH.

Recidivët (terapia e dështuar, rimjekimi)Recidivët (terapia e dështuar, rimjekimi)

zgjat 8 muajzgjat 8 muaj..



QËLLIM I I P UNIMITËLLIM I I P UNIMIT

Qëllimi kryesor i këtij punimi është vlerësimi iQëllimi kryesor i këtij punimi është vlerësimi i ndikimit tëndikimit të barnavebarnave antituberkulare në parametratantituberkulare në parametrat biokimikë dhebiokimikë dhe hematologjikë.hematologjikë. të analizohen ndikimet eventuale negative tëtë analizohen ndikimet eventuale negative të

antituberkulotikëve në organizëm, të vlerësuara në bazë tëantituberkulotikëve në organizëm, të vlerësuara në bazë tëparametrave biokimikë – klinik dhe hematologjikë – parametrave biokimikë – klinik dhe hematologjikë – laboratorik;laboratorik;

të analizohen ndryshimet e këtyre parametrave te tëtë analizohen ndryshimet e këtyre parametrave te tësëmurët që marrin antituberkulotikë në periudha tësëmurët që marrin antituberkulotikë në periudha tëndryshme dhe në kohëzgjatje të ndryshme;ndryshme dhe në kohëzgjatje të ndryshme;

të analizohet ndikimi i këtyre barnave në gjendjettë analizohet ndikimi i këtyre barnave në gjendjet(proceset)(proceset) fiziologjike fiziologjike bazuar në variacionet e rezultateve tëbazuar në variacionet e rezultateve tëparametrave laboratorikë;parametrave laboratorikë;--ndikimi biologjik in vivondikimi biologjik in vivo (farmakologjik, toksikologjik)(farmakologjik, toksikologjik)



të analizohet ndikimi i këtyre barnave në metodattë analizohet ndikimi i këtyre barnave në metodat(proceset) analitike që përdoren për përcaktimin e(proceset) analitike që përdoren për përcaktimin ekëtyre parametrave;-këtyre parametrave;-ndikimi in vitro mendikimi in vitro me

interferimin në metodat analitike.interferimin në metodat analitike. mundësisht të analizohen interferimet e këtyremundësisht të analizohen interferimet e këtyre

barnave me reagjentët që përdoren përbarnave me reagjentët që përdoren përpërcaktimin e parametrave të analizuar ose mepërcaktimin e parametrave të analizuar ose me

përbërësit biokimik që përcaktohen;përbërësit biokimik që përcaktohen; të arrihet synimi për interpretim sa më real (tëtë arrihet synimi për interpretim sa më real (të

saktë) të rezultateve laboratorike duke eliminuarsaktë) të rezultateve laboratorike duke eliminuargabimet që ndodhin gjatë interpretimit të tyre;gabimet që ndodhin gjatë interpretimit të tyre;

të kontribuojë në bashkëpunimin më të ngushtëtë kontribuojë në bashkëpunimin më të ngushtëndërmjet mjekut dhe biokimistit klinik në fushën endërmjet mjekut dhe biokimistit klinik në fushën einterpretimit të rezultateve laboratorike.interpretimit të rezultateve laboratorike.



ME TOD OLOG JIA E P UNËSE TOD OLOG JIA E P UNËS

Në këtë punim janë analizuar vlerat eNë këtë punim janë analizuar vlerat eparametrave biokimikë në serumin e pacientëveparametrave biokimikë në serumin e pacientëveme tuberkuloz pulmome tuberkuloz pulmonarnar të trajtuar metë trajtuar meantituberkulotikë në Klinikën e Sëmundjeve tëantituberkulotikë në Klinikën e Sëmundjeve tëMushkërive të Fakultetit të Mjekësisë dhe tëMushkërive të Fakultetit të Mjekësisë dhe tëpacientëve të kontrolluar në laboratorin e Klinikëspacientëve të kontrolluar në laboratorin e KlinikësRadiologjike me Onkologji “Rezonanca” -Radiologjike me Onkologji “Rezonanca” -Prishtinë.Prishtinë.

Gjithashtu janë analizuar edhe vlerat eGjithashtu janë analizuar edhe vlerat eparametrave hematologjikëparametrave hematologjikë në gjakun e personavenë gjakun e personavetë shëndoshë dhe të pacientëvetë shëndoshë dhe të pacientëve ..



MET ODOL OGJI A E PUNËSET ODOL OGJI A E PU NËS

HulumtimiHulumtimi ishteishte manipulativo- klinik, imanipulativo- klinik, i

kontrolluar, ku janë krahasuar vlerat ekontrolluar, ku janë krahasuar vlerat eparametrave biokimik- klinikë dhe hematologjikëparametrave biokimik- klinikë dhe hematologjikëmes të sëmurëve me terapi dhe grupit të kontrollitmes të sëmurëve me terapi dhe grupit të kontrollitme persona të shëndoshë, të cilët ishin dhuruesme persona të shëndoshë, të cilët ishin dhuruesvullnetarë të gjakut në Entin Kombëtar tëvullnetarë të gjakut në Entin Kombëtar tëTransfuzionit të Gjakut të Fakultetit të MjekësisëTransfuzionit të Gjakut të Fakultetit të Mjekësisënë Prishtinë.në Prishtinë.



Numri i të hulumtuarëve ka qenë 56, me moshëNumri i të hulumtuarëve ka qenë 56, me moshë

prej 29 – 57 vjeçar. Prej tyre, 30 kanë qenëprej 29 – 57 vjeçar. Prej tyre, 30 kanë qenëpacientë me tuberkuloz pulmonar të trajtuar mepacientë me tuberkuloz pulmonar të trajtuar meantituberkulotikë gjashtë muaj, 11 pacientë meantituberkulotikë gjashtë muaj, 11 pacientë metuberkuloz pulmonar të trajtuar në kohëzgjatjetuberkuloz pulmonar të trajtuar në kohëzgjatje

prej tetë muajsh dhe 15 persona klinikisht tëprej tetë muajsh dhe 15 persona klinikisht tëshëndoshë dhurues vullnetarë të gjakut, si grupshëndoshë dhurues vullnetarë të gjakut, si grupkontrolli-GK (grup krahasues).kontrolli-GK (grup krahasues).



Për çdo grup të hulumtuar është llogariturPër çdo grup të hulumtuar është llogariturmesatarja aritmetikore, devijimi standard, indeksimesatarja aritmetikore, devijimi standard, indeksii strukturës.i strukturës.

Diferencat e përqendrimit ndërmjet grupeve janëDiferencat e përqendrimit ndërmjet grupeve janë

testuar me t-testin e studentit, ndërsa sinjifikancatestuar me t-testin e studentit, ndërsa sinjifikancastatistikore është konsideruar në nivelin e p<0.05.statistikore është konsideruar në nivelin e p<0.05.



metodol og jia p unëset odol og jia p unës

Parametrat e hulumtuara biokimikë janë:Parametrat e hulumtuara biokimikë janë: proteinatproteinat (proteinat totale(proteinat totale dhedhe

albuminat),albuminat), karbohidratetkarbohidratet (glukoza),(glukoza), lipidetlipidet (kolesteroli(kolesteroli dhedhe

trigliceridet),trigliceridet), bashkëdyzimetbashkëdyzimet

azotikeazotike joproteinike joproteinike (bilirubina, acidi urik dhe(bilirubina, acidi urik dhekreatinina)kreatinina) dhedhe enzimatenzimat ((α--

amilaza, AsAT, AlAT, GGT, ALP).amilaza, AsAT, AlAT, GGT, ALP).



MET ODOL OG JIA E PUN ËSET ODOL OG JIA E PUN ËS PRO TEIN ATRO TEIN AT TOTALEOTALE

--t t estiesti fotometrik kolorimetrik fotometrik kolorimetrik

((metodametoda Biuret Biuret ) )

AL BUMI NATL BUMI NAT- - testi fotometrik-testi fotometrik-

-metoda bromocresol-green-metoda bromocresol-green

BCG1,2- BCG1,2-

GLUKOZALUKOZAmetoda me heksokinazë metoda me heksokinazë

p përcaktimiërcaktimi pa deproteinizim pa deproteinizimKOLES TERO LIOLES TERO LItesti enzimatik testi enzimatik kolorimetrik mekolorimetrik me

faktorë lipidqartësues faktorë lipidqartësuesTRIG LIC ERID ETRIG LIC ERID ET--testi enzimatik testi enzimatik kolorimetrik kolorimetrik

mefaktorëlipidqartësues(LCF)-mefaktorëlipidqartësues(LCF)-



BIL IRU BIN AIL IRU BIN A

T + D testi fotometrik për T + D testi fotometrik për bilirubinën totale dhebilirubinën totale dhedirektedirekte ( ( metoda emetoda emodifikuar modifikuar Jendrassik/Grof Jendrassik/Grof ) )

ACIDI URIKCIDI URIK

metodaPAP-metodaPAP-(4aminofenazon)(4aminofenazon)

testi enzimatik fotometritesti enzimatik fotometrik me faktorë lipidqartësuesme faktorë lipidqartësues

KREAT IN INAREAT IN INAreaksioni Jaffereaksioni Jaffe

testi kolorimetrik, fotometritesti kolorimetrik, fotometrik me matje kinetikeme matje kinetike

AL FA AMIL AZ AL FA AMIL AZ A testi kolorimetrik testi kolorimetrik

alfa1,4-glukan-4-glukanohidrol alfa1,4-glukan-4-glukanohidrol az az AsATs AT , AlATlA T , GGTGT ,, ALPLP mmetodaetoda të akorduaratë akorduara meme

rekomandiminrekomandimin e IFCC e IFCC

(International Federation of (International Federation of Clinical Chemistry)Clinical Chemistry)

Rezultatet biokimike janRezultatet biokimike janpërcaktuar nëpërcaktuar në SFMSFM UV-VIUV-VI

autoanalizator biokimik autoanalizator biokimik “Beckman” dhe në aparati“Beckman” dhe në aparatipër elektroforezëpër elektroforezë “Cemetron“Cemetron””



ME TODOL OGJIA E PU NËSE TODOL OGJIA E PU NËS Përcaktimi i numrit tëPërcaktimi i numrit të

EritrociteveEritrociteve me metodënme metodën

turbidimetriketurbidimetrike Përcaktimi i hemoglobinësPërcaktimi i hemoglobinës

me metodënme metodëncianmethemoglobinëcianmethemoglobinë

Përcaktimi i numrit tëPërcaktimi i numrit tëleukociteve është kryer nëleukociteve është kryer nëkamerën Neubauer nëkamerën Neubauer nëtretjen e turkuttretjen e turkut

Parametrat hematologjikëParametrat hematologjikë janë caktuar n janë caktuar n

autoanalizatorautoanalizatorhematologjik “hematologjik “CoulterCoulterCounter”.Counter”.



REZULTATET E PU NI MITEZULTATET E PU NI MIT

Rezultatet e këtij punimi janë shfaqur në mënyrëRezultatet e këtij punimi janë shfaqur në mënyrë

tabelare dhe grafike për çdo parametër tëtabelare dhe grafike për çdo parametër tëpërcaktuar biokimikë dhe hematologjikë.përcaktuar biokimikë dhe hematologjikë.

l i i



Rezultatet e punimitRezultatet e punimit

Të dhënat e fituara (vlerat mesatare tëTë dhënat e fituara (vlerat mesatare tëpërqendrimit apo numrit) tëpërqendrimit apo numrit) të çdoçdo

parametri janë shfaqur në tabela dheparametri janë shfaqur në tabela dhegrafikone duke krahasuar :grafikone duke krahasuar :vlerat mesatare tëvlerat mesatare të GK GK me vlerat eme vlerat egrupit tgrupit tëë pacientëve të trajtuar gjashtëpacientëve të trajtuar gjashtëmuaj,muaj, vlerat mesatare tëvlerat mesatare të GK GK me vlerat eme vlerat egrupit të pacientëve të trajtuar tetëgrupit të pacientëve të trajtuar tetë

muaj me antituberkulotikë, si dhemuaj me antituberkulotikë, si dhe vlerat mesatare të pacientëve tëvlerat mesatare të pacientëve tëtrajtuartrajtuar 66 muaj me vlerat e pacientëve tëmuaj me vlerat e pacientëve tëtrajtuartrajtuar 88 muaj me këto barnamuaj me këto barna



Ndikimi i barnave antituberkulare nëNdikimi i barnave antituberkulare nëproceset fiziologjike dhe metoda analitikeproceset fiziologjike dhe metoda analitike

që shkakton ndryshime në vlerat eqë shkakton ndryshime në vlerat eparametrave laboratorikë është konstatuarparametrave laboratorikë është konstatuarnga shumë autorë [50-100].nga shumë autorë [50-100].Variacionet e parametrave biokimikë dheVariacionet e parametrave biokimikë dhehematologjikë mund të jenë si rezultat ihematologjikë mund të jenë si rezultat ipërdorimit të metodave me ndjeshmëri tëpërdorimit të metodave me ndjeshmëri tëndryshme dhe ndikimit të faktorëvendryshme dhe ndikimit të faktorëve

gjeografikë dhe socio-ekonomikë tegjeografikë dhe socio-ekonomikë tepacientët e ndryshëm (ndikimi fiziologjik pacientët e ndryshëm (ndikimi fiziologjik dhe analitik i barnave).dhe analitik i barnave).



Në shumicën e parametrave laboratorikë qëNë shumicën e parametrave laboratorikë që

përcaktuam u konstatuan ndryshime mepërcaktuam u konstatuan ndryshime mesinjifikancë statistikoresinjifikancë statistikoreNdryshime më të mëdha u konstatuan teNdryshime më të mëdha u konstatuan tepacientët me trajtim tetë muaj me barnapacientët me trajtim tetë muaj me barna

antituberkulare.antituberkulare.

Barnat, në parametrat laboratorik mund kenëndikim:

biologjik, in vivo (farmakologjik, toksikologjik, metabolik)in vitro, interferime në metodat analitike.



PËRFU NDI MËRFU NDI METTDuke i analizuar rezultatet e fituaraDuke i analizuar rezultatet e fituarabiokimike klinike dhe hematologjike tëbiokimike klinike dhe hematologjike të

parametrave laboratorikë pasparametrave laboratorikë paspërdorimit të antituberkulotikëve dhepërdorimit të antituberkulotikëve dheduke ditur burimet kryesore të këtyreduke ditur burimet kryesore të këtyreparametrave, arritëm në këtoparametrave, arritëm në këtopërfundime:përfundime:



Barnat kanë ndikim në numrin dhe nëBarnat kanë ndikim në numrin dhe nëpërqendrimin e vlerave të parametravepërqendrimin e vlerave të parametrave

laboratorikë, duke i ndryshuar (rritur, ulur) këtolaboratorikë, duke i ndryshuar (rritur, ulur) këtovlera duke dhënë rezultate me variacione të voglavlera duke dhënë rezultate me variacione të voglanga vlerat referente, sidomos nëse përdoren njënga vlerat referente, sidomos nëse përdoren njëkohë më të gjatë apo merren me doza më të lartakohë më të gjatë apo merren me doza më të larta

Barnat e ndryshme kanë edhe ndikime tëBarnat e ndryshme kanë edhe ndikime tëndryshme në proceset fiziologjike të organizmitndryshme në proceset fiziologjike të organizmitduke ndikuar në funksionimin normal të tijduke ndikuar në funksionimin normal të tij

(efektet anësore) që konstatohet në vlerat e(efektet anësore) që konstatohet në vlerat eparametrave biokimikë klinikë dhe hematologjikë;parametrave biokimikë klinikë dhe hematologjikë;(ndikim fiziologjik)(ndikim fiziologjik)



Barnat gjithashtu kanë edhe ndikime në metodatBarnat gjithashtu kanë edhe ndikime në metodatanalitike të përcaktimit të parametrave biokimikëanalitike të përcaktimit të parametrave biokimikë

klinikë dhe hematologjikë, varësisht ngaklinikë dhe hematologjikë, varësisht ngandjeshmëria e metodave që përdoren; apo ngandjeshmëria e metodave që përdoren; apo ngainterferimi i barit (metabolitit) me këto metodainterferimi i barit (metabolitit) me këto metodagjë që rezulton me rezulatate të rrejshme pozitivegjë që rezulton me rezulatate të rrejshme pozitiveose negative.ose negative.(ndikim analitik)(ndikim analitik)

Ndikimi i barnave antituberkulare në parametratNdikimi i barnave antituberkulare në parametratbiokimikë klinikë dhe hematologjikë te pacientët ebiokimikë klinikë dhe hematologjikë te pacientët e

marrë në këtë studim është konstatuar te 75 përmarrë në këtë studim është konstatuar te 75 përqind të rasteve, kurse te 25 për qind të rasteve nuk qind të rasteve, kurse te 25 për qind të rasteve nuk është konstatuar ndonjë ndryshim me rëndësiështë konstatuar ndonjë ndryshim me rëndësistatistikore krahasuar me grupin e kontrollit;statistikore krahasuar me grupin e kontrollit;



Ulja e vlerave nga këto barna është konstatuar teUlja e vlerave nga këto barna është konstatuar tehemograma, proteinat totale dhe lipidet;hemograma, proteinat totale dhe lipidet;

Rritja e vlerave është konstatuar te karbohidratet,Rritja e vlerave është konstatuar te karbohidratet,bashkëdyzimet azotike joproteinike dhe enzimat;bashkëdyzimet azotike joproteinike dhe enzimat;

Këto ndryshime (variacione) të parametraveKëto ndryshime (variacione) të parametravebiokimikë klinikë dhe hematologjikë ishin nëbiokimikë klinikë dhe hematologjikë ishin në

përgjithësi më të shprehura te pacientët mepërgjithësi më të shprehura te pacientët metrajtim tetë muaj me barna antituberkulare;trajtim tetë muaj me barna antituberkulare;



Hulumtimi ynë në vazhdim do të fokusohetHulumtimi ynë në vazhdim do të fokusohetnë vlerësimin e ndikimit të këtyre barnavenë vlerësimin e ndikimit të këtyre barnave(antituberkulare), veçmas ose të(antituberkulare), veçmas ose të

kombinuara, në parametrat laboratorikë,kombinuara, në parametrat laboratorikë,për të konstatuar ndikimin eventualpër të konstatuar ndikimin eventualantagonist apo sinergjist në rezultatetantagonist apo sinergjist në rezultatet

laboratorike.laboratorike.

magjistratura

Documents

Transcript of magjistratura