Love Khemarat...ระหว างไทย-ลาว ๔. ภาพของเร...

5
๐5๐ อนุสาร อ.ส.ท. เมษายน ๒๕๖๐ อนุสาร อ.ส.ท. เมษายน ๒๕๖๐ ๐51 เขมราฐ เมืองเล็ก ๆ ที่ตั้งอยู่ริมฝั ่งโขงในเขตจังหวัดอุบลราชธานี ซึ่งถ้าหากมองย้อนกลับไป เมื่อไม่กี่ปีท่แล้ว น้อยคนนักที่จะรู ้จักอ�าเภอแห่งนี้ แม้แต่ในแผ่นพับประชาสัมพันธ์การท่องเที่ยวก็ยังไม่มี ชื่อของอ�าเภอเขมราฐบรรจุไว้ในรายชื่อของแหล่งท่องเที่ยวด้วยซ�้า แล้วเหตุใดในวันนี้ เขมราฐกลับถูกยกขึ้นมาพูดถึงในฐานะจุดหมายปลายทางของนักท่องเที่ยวผู ้รัก ความเรียบง่ายและเงียบสงบ จนบางคนถึงกับเปรียบเทียบว่าเขมราฐก็คือเชียงคานเมื่อครั้งที่ยังไม่เป็น ที่รู้จักของนักท่องเที่ยวในวงกว้างเหมือนในปัจจุบัน แม้แต่ผมเองก็ต้องยอมรับว่าในตอนแรกก็คิดเช่นนั้นเหมือนกัน แต่หลังจากที่ผมได้มาสัมผัสกับ เขมราฐอยู่ระยะหนึ่ง ความคิดเดิม ๆ เหล่านั้นก็เริ่มเปลี่ยนไป แต่จะเปลี่ยนไปเช่นไรนั้น ลองมาดูกัน ครับ ก่อนอื่นผมขอเล่าข้อมูลของอ�าเภอเขมราฐให้ทราบแบบพอสังเขปกันก่อน เขมราฐ หรือชื่อเดิมคือ เมืองเขมราษฎร์ธานี อันเป็นนามพระราชทานจากพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย รัชกาลที่ ๒ เมื่อครั้งโปรดเกล้าฯ ตั้งเมืองแห่งนี้ขึ้นในปี พ.ศ. ๒๓5๗ หรือกว่า ๒๐๐ ปีท่แล้ว ซึ่งชื่อเขมราษฎร์ธานีนั้น หมายถึงดินแดนแห่งความเกษมสุข เมืองเขมราษฎร์ธานีในสมัยนั้นถือเป็นเมืองที่มีบทบาทความส�าคัญ เคียงคู่กับเมืองอุบลราชธานีศรีวนาไลประเทษราช หรืออุบลราชธานีในปัจจุบันเลยทีเดียว ปัจจุบันเขมราฐมีฐานะเป็นอ�าเภอหนึ่งในจ�านวน ๒5 อ�าเภอของจังหวัดอุบลราชธานี ซึ่งแม้จะถูก ลดบทบาททางการปกครองลงไป แต่เรื่องราวของอ�าเภอเขมราฐกลับไม่ได้ถูกลดบทบาทลงไปด้วย ด้วยส�านึกรักบ้านเกิดและเห็นความส�าคัญของมรดกทางวัฒนธรรมที่มีอยูชาวเขมราฐหลายคนต่างช่วยกันฟื้นฟูต�านานที่เคยสาบสูญไปของเขมราฐ ให้กลับมามีชีวิตชีวาดังเช่นอดีตที่ผ่านมา บรรยากาศยามเช้าอันเงียบสงบริมฝ่งโขงที่อ�เภอเขมราฐ Love Khemarat Teerapat Bupphapibul...Story Thanadis Sriyanong...Photographs Sutthinee Pisanwatanasin...Painting ธีรพัฒน์ บุปผาพิบูลย์...เรื่อง ธนดิษ ศรียานงค์...ภาพ สุทธินี พิศาลวัฒนาสินธุ...ภาพวาด Khemarat district is a small area beside the Mekong River, which is full of charm to discover; such as, the cultural art that is unique and been passed onto future generations like Thai fabric with the small naga pattern. The simple life beside the Mekong to the people of Khemarat is like a blood vessel that has treated them for more than 1,000 years. The writer recommends readers to visit Hat Sai Sung and the old town walking street. ชุมชนท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม

Transcript of Love Khemarat...ระหว างไทย-ลาว ๔. ภาพของเร...

Page 1: Love Khemarat...ระหว างไทย-ลาว ๔. ภาพของเร อประมงพ นบ านออกหาปลาในยามเช า ค อส

๐5๐ อนสาร อ.ส.ท. เมษายน ๒๕๖๐อนสาร อ.ส.ท. เมษายน ๒๕๖๐ ๐51

เขมราฐ เมองเลก ๆ ทตงอยรมฝงโขงในเขตจงหวดอบลราชธาน ซงถาหากมองยอนกลบไป เมอไมกปทแลว นอยคนนกทจะรจกอ�าเภอแหงน แมแตในแผนพบประชาสมพนธการทองเทยวกยงไมมชอของอ�าเภอเขมราฐบรรจไวในรายชอของแหลงทองเทยวดวยซ�า แลวเหตใดในวนน เขมราฐกลบถกยกขนมาพดถงในฐานะจดหมายปลายทางของนกทองเทยวผรก ความเรยบงายและเงยบสงบ จนบางคนถงกบเปรยบเทยบวาเขมราฐกคอเชยงคานเมอครงทยงไมเปน ทรจกของนกทองเทยวในวงกวางเหมอนในปจจบน แมแตผมเองกตองยอมรบวาในตอนแรกกคดเชนนนเหมอนกน แตหลงจากทผมไดมาสมผสกบเขมราฐอยระยะหนง ความคดเดม ๆ เหลานนกเรมเปลยนไป แตจะเปลยนไปเชนไรนน ลองมาดกนครบ กอนอนผมขอเลาขอมลของอ�าเภอเขมราฐใหทราบแบบพอสงเขปกนกอน เขมราฐ หรอชอเดมคอ เมองเขมราษฎรธาน อนเปนนามพระราชทานจากพระบาทสมเดจพระพทธเลศหลานภาลย รชกาลท ๒ เมอครงโปรดเกลาฯ ตงเมองแหงนขนในป พ.ศ. ๒๓5๗ หรอกวา ๒๐๐ ปทแลว ซงชอเขมราษฎรธานนนหมายถงดนแดนแหงความเกษมสข เมองเขมราษฎรธานในสมยนนถอเปนเมองทมบทบาทความส�าคญ เคยงคกบเมองอบลราชธานศรวนาไลประเทษราช หรออบลราชธานในปจจบนเลยทเดยว ปจจบนเขมราฐมฐานะเปนอ�าเภอหนงในจ�านวน ๒5 อ�าเภอของจงหวดอบลราชธาน ซงแมจะถก ลดบทบาททางการปกครองลงไป แตเรองราวของอ�าเภอเขมราฐกลบไมไดถกลดบทบาทลงไปดวย ดวยส�านกรกบานเกดและเหนความส�าคญของมรดกทางวฒนธรรมทมอย ชาวเขมราฐหลายคนตางชวยกนฟนฟต�านานทเคยสาบสญไปของเขมราฐใหกลบมามชวตชวาดงเชนอดตทผานมา

บรรยากาศยามเชาอนเงยบสงบรมฝงโขงทอ�เภอเขมราฐ

Love KhemaratTeerapat Bupphapibul...StoryThanadis Sriyanong...PhotographsSutthinee Pisanwatanasin...Painting

ธรพฒน บปผาพบลย...เรองธนดษ ศรยานงค...ภาพ

สทธน พศาลวฒนาสนธ...ภาพวาด

Khemarat district is a small area beside the Mekong River, which is full of charm to discover; such as, the cultural art that is unique and been passed onto future generations like Thai fabric with the small naga pattern. The simple life beside the Mekong to the people of Khemarat is like a blood vessel that has treated them for more than 1,000 years. The writer recommends readers to visit Hat Sai Sung and the old town walking street.

ชมชนทองเทยวเชงวฒนธรรม

Page 2: Love Khemarat...ระหว างไทย-ลาว ๔. ภาพของเร อประมงพ นบ านออกหาปลาในยามเช า ค อส

๐5๒ อนสาร อ.ส.ท. เมษายน ๒๕๖๐อนสาร อ.ส.ท. เมษายน ๒๕๖๐ ๐5๓

๑. ในยามน�าลดชวงฤดแลง ชาวบานจะใชพนทรมตลงแมน�าโขงมาปลกผกนานาชนดไวบรโภค๒. ลวดลายของผาทอมดหมเขมราฐมกจะสะทอนมาจากวถชวตและวฒนธรรมของชาวเขมราฐเอง ท�ใหลวดลายของผาทอทนมความเปนเอกลกษณตางจากทอน ๆ๓. ทาเรอประเพณ จดขนสงสนคาขามแมน�าโขงระหวางไทย-ลาว๔. ภาพของเรอประมงพนบานออกหาปลาในยามเชา คอสงทสามารถพบเหนไดทก ๆ วน

ดอกจาน หรอดอกทองกวาว คอดอกไมประจ�าอ�าเภอเขมราฐ

แมน�าโขงเปรยบเสมอนอขาวอน�าอนอดมสมบรณทหลอเลยงชาวเขมราฐมายาวนาน

วนแรกทเดนทางมาถงอ�าเภอเขมราฐ ผมไดรบค�าแนะน�าจากคนทองถนถงขอมลแหลงทองเทยวทนาสนใจและควรไปเยอน สถานทแรกทไดรบค�าแนะน�าวาหากตองการทจะเขาถงความเปนเขมราฐ เมองนารกรมฝงโขงแหงน ผมจะตองไปทกลมฝายแททอมอ แหลงรวบรวมต�านานและเรองเลาของเขมราฐผานลายผาทอทเปนเอกลกษณ ทนผมไดพบกบปาตว ธนษฐา วงศปดสา ประธานกลมฝายแททอมอ กลมคนทรวมกนฟนฟและสบสานศลปะผาทอมดหมเขมราฐทเคยสญหายไปแลวใหกลบฟนขนมาอกครงหนง โดยอาศยบนทกทบรรพบรษของปาตวไดเขยนเลาเรองราวรวมถงวธการท�าผาทอแตละลายเอาไวอยางละเอยด ปาตวเลาใหผมฟงวาผาแตละผนนนมเรองเลาขานและต�านานเปนของตวเอง ซงสะทอนผานออกมาเปนลวดลายของผนผาทงดงาม ไมวาจะเปนเรองราวของความรกของหนมสาว ความสามคคของชมชน การบชาครบาอาจารย หรอต�านานของลายผาทเกยวของกบสายน�าโขงและความเชอเรองพญานาคของคนรมโขง อยางผาทอลายนาคนอย ซงถอไดวาเปนลายผาทอของอ�าเภอเขมราฐ ปาตวบอกเลาต�านานของผาทอลายนาคนอยใหผมไดฟงเอาไวอยางนาสนใจ “สาวสองนางมายมฟมชาวบาน ขอบนทกไวเปนต�านานใหลกหลานไดอานลอกนไปทกบานเผนงามล�ากวาผใดเผนมาอวยพรใหเมองเขมราฐจงมชยความเจรญสเฮองฮง เหนบงไฟผดขนเหนอน�าใหอยเยนเปนประเพณไวบญบงไฟยามใดใหไทบานไดสวมใสหมนาคนอยเผนมดไวชาวบานใหอยเยนใหเยนกายเยนในเนอเยนในคงบอฮอนแฮงเสยงเพลงพณจงบรรเลงสขสบายทกบานโบราณไดบนทกกลอน” สรปไดวาต�านานกลาวถงลกหลานพญานาค ๒ ตน แปลงกายเปนหญงสาวผเลอโฉมมายมฟมหรออปกรณส�าหรบทอผาของชาวบานเพอไปทอผามดหมลายนาคนอย หลงจากนนเพยงไมกวน หญงสาวทง ๒ คนไดปรากฏกายอกครงพรอมกบน�าผาทอลายนาคนอยมาใหชาวบานด พรอมกบกลาวค�าอวยพรวาหากไดเหนบงไฟผดขนมาจากแมน�าโขง นนคอพญานาคทานมาอวยพร ใหชาวบานใสผาทอลายนาคนอยนแลวจะอยเยนเปนสข อายมนขวญยน จากนนหญงสาวทง ๒ คนกเดนหายลงไปในแมน�าโขง สรางความอศจรรยใจใหแกชาวบานอยางมาก จงมการน�าลายผาทได

เหนมาแกะลายจนกลายเปนผาทออนเปนเอกลกษณและสะทอนถงความผกพนของชาวเขมราฐกบแมน�าโขงไดเปนอยางด ผาทอลายนาคนอยน ชาวบานนยมใสในงานบญเดอนหก หรอบญบงไฟ เพอเปนการบชาพญานาคนนเอง แคต�านานผาทอลายเดยวกท�าใหผมนงฟงอยางเพลดเพลน นยงไมรวมเรองเลาทนาสนใจของผาอกหลายผน อยางผาทอลายดาวเคยงเดอน ซงสะทอนมาจากต�านานความรกอนยงใหญของหนมสาวทไมมวนสมหวง เรยกไดวาโลกตะวนตกนนมต�านานรกของโรมโอกบจเลยต เขมราฐกมต�านานความรกทท�าใหน�าตาคลอไดไมแพกน แถมฟงแลวอนจนอยากกลบมาสรางภาพยนตรหรอเขยนนยายกนเลย ใครอยากรตองไปใหปาตวเลาใหฟงครบ วกกลบมาทความเกยวโยงของแมน�าโขงกบวถชวตของผคนชาวเขมราฐกนอกครง นอกจากศลปะพนบานอยางผาทอลายนาคนอยแลว แมน�าโขงยงมอทธพลตอผคนทงในดานของการเปนแหลงอาหารชนเยยม สงเกตไดจากเมนอาหารทท�ามาจากปลาแมน�าโขงทมใหเลอกจนตาลาย เปนเสนเลอดใหญหลอเลยงเกษตรกรทใชตลงรมฝงโขงยามน�าลดมาเพาะปลกพชผกเพอเลยงชพ เปนเสนทางการคาทเชอมโยงสโลกภายนอกมาชานาน ซงอกสงหนงทสะทอนถงอทธพลทมมาอยางยาวนานของสายน�าโขงสายนกคอพระพทธรปเกาแกคบานคเมองของชาวเขมราฐ อยางพระเจาใหญองคแสนแหงวดโพธ กยงไดรบการประดษฐานใหหนหนาเขาสแมน�าโขง แทนทจะเปนทศตะวนออกตามประเพณนยมทวไปในยคนน

Page 3: Love Khemarat...ระหว างไทย-ลาว ๔. ภาพของเร อประมงพ นบ านออกหาปลาในยามเช า ค อส

๐54 อนสาร อ.ส.ท. เมษายน ๒๕๖๐อนสาร อ.ส.ท. เมษายน ๒๕๖๐ ๐55

อยางทผมกลาวไปขางตนวา แมน�าโขงนนมความส�าคญกบผคนทอาศยอยในดนแดนแถบนมาเปนเวลานาน สถานทตอไปทผมจะพาทกทานไปเยอนจะชวยตอกย�าใหทกทานไดเหนภาพชดเจนยงขนไปอก นอกจากจะมรองรอยของอารยธรรมโบราณทมอายเกาแกนบพนปแลว ยงเปนแหลงทองเทยวททกคนทมาเยอนเขมราฐไมควรพลาดมาสนกกนอกดวย เรามงหนาออกจากตวอ�าเภอเขมราฐมาทหาดทรายสง บานนาแวง ต�าบลนาแวง สถานททผมเอยถง หลายคนคงแปลกใจวาเขมราฐซงตงอยหางจากทะเลนบรอย ๆ กโลเมตรจะมหาดทรายไดอยางไร ! มครบ ม หาดทรายจรง ๆ และนาจะเรยกไดวาเปนทะเลทรายยอม ๆ เลยกวาได เพราะหาดทรายรมแมน�าโขงแหงนมทรายกองรวมกนสงหลายสบเมตร ทเดยว หาดทรายสงนเกดขนมาจากพลงของสายน�าโขงในยามน�าหลาก ทพดพาตะกอนทรายมาสะสมกนอยในบรเวณเวงแมน�าตรงน เมอถงฤด

๑. หาดทรายสง เนนทรายขนาดใหญหลงแมน�าโขงลด ทหลายคนขนานนามใหเปนทะเลทรายรมโขง๒. บรรยากาศยามเยนทหาดพะละกาย๓. หาดชมดาว ประตมากรรมแกงอนงดงามจากธรรมชาต๔.-๕. ภาพแกะสลกหนโบราณอายกวา ๑,๐๐๐ ป และภาพแกะสลกอกษรจนทแกงคนแยง๖. เครองประดบทท�มาจากแกวซงมอายประมาณ ๑,๕๐๐-๒,๓๐๐ ป ทขดคนพบในพนทต�บลเจยด๗. แกงคนแยง แกงหนขนาดใหญอยตดบรเวณหาดทรายสง

น�าแลง ระดบน�าในแมน�าลดลงถงจดหนง หาดทรายสงกจะปรากฏตวใหเหนเดนชดขนมา มมมถายรปสวย ๆ เก ๆ ใหโพสทาประหนงเปนนกผจญภยกลางทะเลทราย ซงฤด ทองเทยวหาดทรายสงจะอยในชวงเดอนพฤศจกายนถงพฤษภาคมเทานนครบ ถดออกมาจากหาดทรายสงในระยะทสามารถเดนถงคอแกงคนแยง แกงหนขนาดใหญรมแมน�าโขง ทมองดแลวกคลายกบแหลงทองเทยวชอดงของจงหวดอบลราชธานอยางสามพนโบกอยไมนอย แตสงทท�าใหแกงคนแยงมความพเศษกวาแกงหนอน ๆ ในบรเวณนกคอภาพแกะสลกหนโบราณอายกวา 1,๐๐๐ ป ทกระจายอยหลายจดทวแกงคนแยง ทงภาพวถชวตของผคนในยคโบราณ ภาพสตวชนดตาง ๆ หรอเทพยดาในนยาย ซงเปนหลกฐานทแสดงใหเหนวาสถานทบรเวณนมผคนอาศยอยมาตงแตยคโบราณกาลนบพนปแลว ทงยงเชอมโยงกบแหลงขดคนทางโบราณคดดอนไรทตงอยไมไกลจากแกงคนแยงมากนก หากใครเดนทางมาเทยวชมหาดทรายสงและแกงคนแยงทบานนาแวงแลว สถานททองเทยวใกล ๆ ทนาสนใจยงมหาดพะละกาย หาดทรายรมแมน�าโขงอกแหงทมลกษณะตางจากหาดทรายสง คอเปนหาดทรายทมความราบเรยบและทอดยาวเปนบรเวณกวาง และหากมเวลามากพอ ผมแนะน�าใหเลยไปทหาดชมดาวทอยในเขตอ�าเภอนาตาล ซงเปนแกงหนและหาดทรายขนาดใหญทหลายคนทเคยไปสมผสตางยกยองวามความสวยงามกวาสามพนโบกเสยอก อยางทผมไดกลาวไปวาภาพแกะสลกโบราณทแกงคนแยงนน สามารถเชอมโยง ความเกยวของกบแหลงขดคนทางโบราณคดดอนไร ซงตงอยทบานนาหนองเชอก ต�าบลเจยด รองรอยของชมชนโบราณแหงนสามารถสบยอนกลบไปไดถงกวา 1,5๐๐-๒,๓๐๐ ปทแลว มการขดคนพบหลกฐานความเจรญรงเรองทางวฒนธรรมในสมยนน ทงพธกรรมฝงศพในภาชนะดนเผา รองรอยของเมลดขาว อปกรณทอผา รวมไปถงเครองมอเหลก ส�ารด และเครองประดบจ�าพวกลกปดหนแกะสลก โดยเชอวาทงเครองมอเครองประดบทท�ามาจากส�ารดและหนแกะสลกนน เปนการน�าเขามาจากแหลงผลตภายนอก ซงสนนษฐานวามาจากอาหรบและจน เปนอกหลกฐานทแสดงใหเหนความส�าคญของพนทในแถบเขมราฐทเปนแหลงความเจรญ มการตดตอคาขายกบโลกภายนอกมานบพน ๆ ป ทผมรสกทงมาก ๆ กคอสรอยคอและก�าไลทท�าจากลกปดหนและแกวนดทนสมยจนแทบจะเอามาสวมใสในปจจบนไดลงตว

Page 4: Love Khemarat...ระหว างไทย-ลาว ๔. ภาพของเร อประมงพ นบ านออกหาปลาในยามเช า ค อส

๐56 อนสาร อ.ส.ท. เมษายน ๒๕๖๐อนสาร อ.ส.ท. เมษายน ๒๕๖๐ ๐5๗

แมวาเขมราฐในวนนจะไมไดเปนศนยกลางการคาการปกครองเหมอนเชนในครงอดต แตรองรอยความเจรญและเรองราวทถกเกบรกษาไวเปนอยางด ท�าใหลกหลานชาวเขมราฐในปจจบนเกดความคดทจะฟนฟเขมราฐใหกลบมามสสนเหมอนเมอครงอดต ดวยส�านกรกบานเกดและความรวมไมรวมมอกนท�าใหเขมราฐเรมเปนทรจกในหมนกทองเทยวจากภายนอกมากขนเรอย ๆ กอนทจะเดนทางกลบ ผมไดพบกบพวชรนทร ผดผอง ประธานกลมฮกนะเขมราฐ กลมอาสาสมครกลมแรกในเขมราฐทรวมตวกนขนมา โดยม เปาหมายรวมกนทจะท�าใหเขมราฐกลายมาเปนอกหนงในจดหมายปลายทางของนกทองเทยว อกทงยงเปนหนงในก�าลงส�าคญทผลกดนใหเกดกจกรรมถนนคนเดนเขมราฐจนเปนทรจกในปจจบน พวชรนทรเลาเรองเกยวกบทมาของถนนคนเดนเขมราฐใหฟงวา กจกรรมนเพงจะเกดขนมาเมอประมาณ 4 ปทแลว โดยทางกลมฯ ตองการสรางกจกรรมทใหชาวบานในชมชนเขามามสวนรวม เรมแรกนนมรานรวง ไมมากเทาทกวนนและจดขนไมบ อยนก แตกได คนในชมชนทช วยกนคนละเลกคนละนอยจนท�าใหถนนคนเดนเขมราฐพฒนามาอยางทกวนน ทสามารถจดขนไดทกเยนวนเสาร อยางชมรมรองเลนเตนร�าอ�าเภอเขมราฐ กล มคนทรวมตวกนขนมาเพอสบสานศลปะการร�าพนเมองของเขมราฐอยางร�าตงหวาย กมาชวยกนจดแสดงร�าตงหวายและบาสโลปบนถนนคนเดน เปนการสรางสสนและเสนหในแบบฉบบของเขมราฐใหกบถนนคนเดน ซงกไดรบความสนใจจากนกทองเทยวไมนอย บางกขอเขาไปรวมวาดลวดลายกบนางร�าดวยเลย เปนภาพทมแตความสขสมกบชอเมอง เขมราษฎรธานอยางแทจรง ทงหมดนคอเขมราฐในยคใหมทก�าลงเดนไปสเปาหมายของการเปน ปลายทางส�าคญทนกทองเทยวตองมาเยอนสกครงหนง และดวยการขบเคลอนของชาวเขมราฐทตองการจะพฒนาใหชมชนเจรญเตบโตไปในแนวทางทพวกเขา ตองการอยางแทจรง โดยยงไมทงรากเหงาทางวฒนธรรมทบรรพบรษไดเกบรกษาและมอบไวใหผานกาลเวลามาหลายชวอายคน ท�าใหเขมราฐในวนนสามารถกาวเดนไปตามกระแสของการทองเทยวยคใหมได โดยทยงรกษาตวตนของเขมราฐเมอครงอดตเอาไวได และดเหมอนวาเมองทมอายกวา ๒๐๐ ปแหงน จะสามารถยอนวยกลบไปเปนเมองทมความเปนวยรนทเตมไปดวยสสนและความสนกสนานมากขนไปอก มคนเคยกลาวไววา “เขมราฐเปนเมองชก ๆ” ผมวานคงเปนนยามท เหมาะสมทสดของเขมราฐในยคนแลวละครบ

โรงแรมแหงแรกของอ�าเภอเขมราฐคอโรงแรมสขสงวน เปดใหบรการตงแต ป พ.ศ. ๒5๐๗ ตงอยในบรเวณถนนคนเดนเขมราฐ

“ตลอดเวลาทผมเดนทางมาเขยนสารคดทอ�าเภอเขมราฐ เมองเลกๆ รมฝงโขงทนารกแหงน นอกจากสถานททองเทยว ทสวยงามไมแพทไหนแลว สงหนงทผมสามารถสมผสไดอยางชดเจนกคอความ นารกของผคนในชมชน ความรวมมอกนเพอทจะพฒนาเขมราฐใหเปนไปในทศทางทชมชนตองการ และท�าดวยความเปนเขมราฐอยางแทจรง โดยรวมแลวเขมราฐคอเมองทมเสนห เหลอเกน”

ธรพฒน บปผาพบลยนกเขยนอนสาร อ.ส.ท. การทองเทยวแหงประเทศไทย (ททท.)

บรรยากาศทเตมไปดวยความคกคกของงานถนนคนเดนเขมราฐ ทจดขนทกเยนวนเสาร

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .ขอขอบคณกรมสงเสรมวฒนธรรม กระทรวงวฒนธรรมส�านกงานวฒนธรรมจงหวดอบลราชธานการทองเทยวแหงประเทศไทย (ททท.) ส�านกงานอบลราชธานคณนศร วชยศร ผประสานงานชมชนทองเทยวเชงวฒนธรรมเขมราฐ นาแวง เจยดพวชรนทร ประธานกลมฮกนะเขมราฐปาตว ประธานกลมฝายแททอมอ

Page 5: Love Khemarat...ระหว างไทย-ลาว ๔. ภาพของเร อประมงพ นบ านออกหาปลาในยามเช า ค อส

๐58 อนสาร อ.ส.ท. เมษายน ๒๕๖๐อนสาร อ.ส.ท. เมษายน ๒๕๖๐ ๐59

“ ไ ม อ ย า ก ใ ห ต� า น า น แ ล ะ เรองราวของผาทอเขมราฐสญหายไปในกาลเวลา จงตดสนใจทจะน�าบนทกเรองราวของผาทอเขมราฐทบรรพบรษมอบไวเปนมรดกของครอบครวมาฟ นฟใหศลปะแขนงนกลบมามชวตอกครง โดยคนหาผ อาวโสในชมชนทมองคความร ดานการทอผาพนเมอง และรวมตวกนเปนกลมฝายแททอมอขนมา เพอสบสานใหผาทอเขมราฐ มรดกทางวฒนธรรมทส�าคญของชมชนยงคงอยสบตอไป“ นางธนษฐา วงศปดสา ประธานกล มฝ ายแททอมอ ผรเรมการฟนฟศลปะผาทอเขมราฐ ใหกลบมามชวตอกครง

๑. นมสการพระเจาใหญองคแสน วดโพธ พระพทธรปเกาแกคบาน คเมองเขมราฐ เปนทเคารพศรทธาของผคนสองฝงโขง ขนชอในเรองความศกดสทธและอภนหาร ๒. ผจญภยกลางทะเลทรายทหาดทรายสง บานนาแวง ความมหศจรรยทางธรรมชาตทหลายคนขนานนามใหเปนทะเลทรายรมโขงทเกดจากกระแสน�าในแมน�าโขงพดพาตะกอนทรายมาสะสมไวในฤดน�าหลาก เมอเขาสฤดแลงและระดบน�าในแมน�าโขงลดลงจงปรากฏเปนหาดทรายธรรมชาตความสงหลายสบเมตร ทไมวาจะมองมมไหนกเหมอนทะเลทรายไมผดเพยน ๓. สนกสนานไปกบสสนบนถนนคนเดนเขมราฐ ทก ๆ เยนวนเสาร บนถนนวศษฐศร ในยานเมองเกาเขมราฐทเงยบสงบ จะถกเปลยนใหกลายมาเปนถนนคนเดนทเตมไปดวยชวตชวา มทงของกนของฝากมากมาย รวมทงมกจกรรมการแสดงพนเมองทชาวเขมราฐตงใจแสดงใหนกทองเทยวชมและรวมสนกกน เรยกไดวาถนนคนเดนเขมราฐคอสถานทตองหาม...พลาดเมอทานมาเยอนอ�าเภอแหงนเลยทเดยว๔. ชมภาพแกะสลกโบราณทแกงคนแยง บานนาแวง แกงหนขนาดใหญทอยตดกบหาดทรายสง สามารถเดนถงกนได แกงคนแยงขนชอในเรองความสวยงามทเรยกไดวาไมแพสามพนโบกกวาได นอกจากหนรปรางตาง ๆ ทแปลกตาแลว ทนยงมภาพแกะสลกโบราณอายนบพนป ทงภาพผคนและสตวชนดตาง ๆ อกดวย๕. เกบตะวนยามเชารมฝงโขง หากใครมโอกาสมาทองเทยวและพก คางคนทอ�าเภอเขมราฐ การตนแตเชาเพอมาชมบรรยากาศพระอาทตยขนรมฝงโขง ทเคยงคกบวถชวตอนเรยบงายของชาวเขมราฐอยางการหาปลาและปลกผกรมโขง กถอเปนการเรมวนใหมทสมบรณแบบทเดยว๖. วดชยภมการาม หรอทรจกกนในชอวดกลาง สรางขนโดยพระเทพวงศา (ทาวก�า) เจาเมองเขมราฐคนแรก เมอป พ.ศ. ๒๓5๗๗. อารยธรรมพนปทแหลงโบราณคดดอนไร บานนาหนองเชอก ไมนาเชอวาเครองประดบทท�ามาจากลกปดหนทหลายคนสวมใสอยในปจจบนน กสามารถพบไดในหลมขดคนโบราณคดดอนไรทต�าบลเจยด ทประมาณอายยอนกลบไปไดถง ๒,๓๐๐-1,5๐๐ ป เหมอนจนเรยกไดวาหากน�าเครองประดบลกปดหนในยคปจจบนมาวางเทยบแลว คนสวนใหญนาจะแยกไมออกเลยทเดยว๘. กลมทอผาพนเมองเขมราฐ สถานทแหงนนาจะเปนทโปรดปรานของสภาพสตรมากท เดยว เพราะเป นท รวบรวมผ าฝ ายทอมอ ลวดลายเอกลกษณดงเดมของเขมราฐเอาไวมากมาย ทส�าคญ หากได ฟงต�านานเรองเลาของผาทอแตละลวดลายจะเพลดเพลนจนไมอยากลกไปไหนเลย๙. วดบงขเหลก บานนาแวง นมสการพระพทธรปสขาวจ�านวนมาก ทตงอยบนลานภายในวดบงขเหลก อยากใหลองไปนบดกนวามทงหมดกองค๑๐. ขนบนได ๘๐ ขนสพระบรมธาตเจดยภเขาเงน ทวดภเขาเงน นอกจากสถาปตยกรรมทผสมผสานระหวางพระธาตพนมและพระธาต อฮงซองใน สปป.ลาวทงดงามแลว ววทวทศนจากมมสงบนยอดเนนกนบวา สวยงามไมแพกน ถอเปนอกหนงแหลงทองเทยวทสวยงามของอ�าเภอเขมราฐ

๑๐ สงไมควรพลาดเมอมาเยอนเขมราฐ

ทพก ทพกในตวอ�าเภอเขมราฐนน นารก มคณภาพ และราคาไมแพงอยางทคด ทพกรมโขงววสวยอยางแลโขง รเวอร รสอรต หรอบานกงพะเนยงเปนทพกยอดฮตตดลมบนของทน หรอจะเลอกนอนเกสตเฮาสชล ๆ กมตวเลอกอกไมนอย

ทกน มาถงถนแมโขงทงท เมนปลาแมน�าโขงถอเปนสงทพลาดไมได รานอาหารรมแมน�าบรรยากาศด อยางบานกงพะเนยงและแลโขงมสารพดเมนอรอยไวตอนรบนกชมอยางพรอมสรรพ

การเดนทาง จากกรงเทพฯ บรษทเขมราฐรงเรองทวรมรถโดยสารประจ�าทาง ปรบอากาศใหบรการตรงสอ�าเภอเขมราฐทกวน หากใครทมเวลานอยสามารถใชบรการเครองบนตรงจากกรงเทพฯ สทาอากาศยานอบลราชธาน และใชบรการรถรถเชาทมใหเลอกหลากหลายเจา สวนรถตโดยสาร อบลราชธาน-อ�านาจเจรญ-เขมราฐ กมใหบรการทกวนเชนกน

คมอนกเดนทางอ�เภอเขมราฐตงอยหางจากตวจงหวดอบลราชธาน ประมาณ ๑๐๕ กโลเมตร ใชเวลาเดนทางประมาณ ๑ ชวโมงครง

“เรมตนจากความตองการทจะสบสานวฒนธรรมของทองถน คอการร�าตงหวาย โดยใหชาวบานในชมชนเขามามสวนรวม ซงนอกจากจะเปนการอนรกษศลปวฒนธรรมแลวยงเป นการส งเสรมความรก ความสามคค และความรวมไมรวมมอ กนของคนในชมชนอกดวย” นางลดดา เจตฎาพาณชย นายกเทศมนตรต�าบลเขมราฐ และสมาชกชมรมรองเลนเตนร�า อ� า เภอเขมราฐ ท ร วมสบสานวฒนธรรมการร�าตงหวายโดยเปดการแสดงบนถนนคนเดนเขมราฐ

“จดเรมต นของกล ม ฮกนะเขมราฐคอความตองการรวมกลมของชาวเขมราฐเพอทจะพฒนาเรองการทองเทยวใหกบชมชน โดยทไดอ�าเภอเชยงคานและอ�าเภอปายเปนตวจดประกาย แตทางกลมฯ จะท�าดวยความเปนเขมราฐอยางแทจรง” นายวชรนทร ผดผอง ประธานกลมฮกนะเขมราฐ กลมคนผ รเรมการพฒนาการทองเทยว ในชมชนและกจกรรมถนนคนเดนเขมราฐ