สานสัมพันธ์มิตรภาพไทย ลาว ครั้งที่...

สานสมพนธมตรภาพไทย - ลาว ครงท 10

1

ค าน า

โครงการสานสมพนธมตรภาพไทย-ลาว เปนอกกจกรรมหนงทมประวตศาสตรยาวนาน สบสานกนมาจากอดตจวบจนปจจบน โดยมงหวงใหนสต นกศกษาไดมสวนรวมในการอนรกษ และเผยแพรศลปวฒนธรรมไทย ในแตละภมภาคและประเทศเพอนบาน ตลอดจนไดซาบซงและซมซบศลปวฒนธรรมของภมภาคตางๆ และประเทศเพอนบานในรปแบบการน าศลปวฒนธรรมทองถน ไปเผยแพรเพอแลกเปลยน ประสบการณในดานศลปวฒนธรรมซงกนและกน อนเปนวฒนธรรมทองถนทงดงาม เปนสงทบงบอกถงความเจรญทางจตใจ สนทรยภาพทางอารมณและความคดทไดรบการสบทอดจากรนสรน จนเปนวฒนธรรมอนดงามทจะตองชวยกนดแลและรกษาสบไป

อนงในโครงการสานสมพนธมตรภาพไทย-ลาว ครงท 10 มหาวทยาลยมหาสารคาม ไดรบมอบหมายใหเปนเจาภาพด าเนนการขบเคลอนกระบวนการแลกเปลยนเรยนรรวมกบมหาวทยาลยในเครอขาย ทงทเปนมหาวทยาลยในประเทศไทยและมหาวทยาลยจากสาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว โดยยงคงกรอบแนวคดวตถประสงคหลกไวเชนการจดในแตละครง หากแตครงนไดก าหนดแนวคดเชงรกเปนเรอง “จตส านกสาธารณะ เพอการเทดพระเกยรตในหลวง” ดวยการใหนสตนกศกษาแตละสถาบนสะทอนแนวคดเกยวกบเรองดงกลาวผานการแสดง นทรรศการ ตลอดจนการบรณาการสการเรยนรวถภมปญญาดงเดมอนเปนมรดกทางสงคม เชน การทอเสอกก การเลยงไหม ดนตรอสานและวถการบรโภคของคนอสาน รวมถงการทศน-ศกษาในเรองประวตศาสตร อารยธรรมทเกยวกบชาตพนธและวถวฒนธรรมของชมชนตนแบบ กระบวนการทงปวงนน ไมเพยงเปนกระบวนการแลกเปลยนเรยนรรวมกนในระบบเครอขาย โยงใยถงการเรยนรในบรบทของชมชนนอกมหาวทยาลยเทานน แตยงเปนกระบวนการอนส าคญของมหาวทยาลยทเกยวกบการสรางเครอขายและการท านบ ารงศลปวฒนธรรมดวยเชนกน

คณะกรรมการด าเนนงาน โครงการสานสมพนธมตรภาพไทย-ลาว ครงท 10

มหาวทยาลยมหาสารคาม


2

สารบญ

หนา

สวนท 1 : ขอมลทวไป

โครงการสานสมพนธมตรภาพไทย-ลาว ครงท 10 4 สรปงบประมาณเฉพาะสนบสนนทง 7 มหาวทยาลย 7 ขอมลการจดกจกรรมแลกเปลยนนกศกษาระหวางลาว-ไทย 9 สถาบนทเขารวมโครงการ 11 ก าหนดการโครงการสานสมพนธมตรภาพไทย-ลาว ครงท 10 12

สวนท 2 : กระบวนการเรยนร

กรอบแนวคดหลกในการจดกจกรรม 15 กจกรรมตนไมแหงความคาดหวง 17 กจกรรมฐานความร ทง 5 ฐาน 19 กรอบแนวนโยบายและทศทางการจดโครงการสานสมพนธมตรภาพไทย-ลาว ทบทวนยกรางขอก าหนดการเขารวมโครงกาสานสมพนธมตรภาพไทย-ลาว 28 กจกรรมการแสดงของแตละสถาบน 29 กจกรรมทศนศกษาแหลงอารยธรรมอสาน 37

สวนท 3 การประเมนผลโครงการ

กจกรรมดอกผลของตนไมแหงความคาดหวง 45 ผลประเมลแบบสอบถามโครงการสานสมพนธมตรภาพไทย-ลาว ครงท 10 48

สวนท 4 Website ทเกยวของ 52


3

สวนท 1

ขอมลทวไป


4

ชอโครงการ โครงการสานสมพนธมตรภาพไทย-ลาว ครงท 10 หนวยงานทรบผดชอบ กองกจการนสต มหาวทยาลยมหาสารคาม ทปรกษาโครงการ

1.ผชวยศาสตราจารย ดร.สจน บตรดสวรรณ 2.ผชวยศาสตราจารย ดร.ลดดา แสนสหา 3.นายวรรณศกดพจตร บญเสรม 4.นายมงคล คารน 5.อาจารย อดศกด ภผา 6.อาจารยเฉลมพล โลหะมาตย 7.นายเกอกล ดวงจนทรทพย

8.นายพนส ปรวาสนา ผรบผดชอบโครงการ 1.นางเยาวภา ปรวาสนา 2.นายณฐภมนทร ภครองผา 3.นายรงโรจน แฉลมไธสง 4.นายสมปอง มลมณ 5.นายสรยะ สอนสระ 6.นางสาวจนเพญ ศรดาว 7.นายอตรจ อคมล หลกการและเหตผล โครงการสานสมพนธมตรภาพไทย-ลาว เปนอกกจกรรมหนงทมประวตศาสตรยาวนาน สบสานกนมาจากอดตจวบจนปจจบน โดยมงหวงใหนสต นกศกษาไดมสวนรวมในการอนรกษ และเผยแพรศลปวฒนธรรมไทย ในแตละภมภาคและประเทศเพอนบาน ตลอดจนไดซาบซงและซมซบศลปวฒนธรรม ของภมภาคตางๆ และประเทศเพอนบานในรปแบบการน าศลปวฒนธรรมทองถน ไปเผยแพรเพอแลกเปลยน ประสบการณในดานศลปวฒนธรรมซงกนและกน อนเปนวฒนธรรมทองถนทงดงาม เปนสงทบงบอกถง ความเจรญทางจตใจ สนทรยภาพทางอารมณและความคดทไดรบการสบทอดจากรนสรน จนเปนวฒนธรรมอนดงามทจะตองชวยกนดแลและรกษาสบไป

อนงในโครงการสานสมพนธมตรภาพไทย-ลาว ครงท 10 มหาวทยาลยมหาสารคาม ไดรบมอบหมายใหเปนเจาภาพด าเนนการขบเคลอนกระบวนการแลกเปลยนเรยนรรวมกบมหาวทยาลยในเครอขาย ทงท เปนมหาวทยาลยในประเทศไทยและมหาวทยาลยจากสาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว โดยยงคงกรอบแนวคดวตถประสงคหลกไวเชนการจดในแตละครง หากแตครงนไดก าหนดแนวคดเชงรกเปนเรอง “จตส านกสาธารณะ เพอการเทดพระเกยรตในหลวง” ดวยการใหนสตนกศกษาแตละสถาบนสะทอนแนวคดเกยวกบเรองดงกลาวผานการแสดง นทรรศการ ตลอดจนการบรณาการสการเรยนรวถภมปญญาดงเดมอนเปนมรดกทางสงคม เชน การทอเสอกก การเลยงไหม ดนตรอสานและวถการบรโภคของคนอสาน รวมถงการทศน-ศกษาในเรองประวตศาสตร อารยธรรมทเกยวกบชาตพนธและวถวฒนธรรมของชมชนตนแบบ กระบวนการทงปวงนน ไมเพยงเปนกระบวนการแลกเปลยนเรยนรรวมกนในระบบเครอขาย โยงใยถงการเรยนรในบรบทของชมชนนอกมหาวทยาลยเทานน แตยงเปนกระบวนการอนส าคญของมหาวทยาลยทเกยวกบการสราง


5

วตถประสงค

1.เพอเสรมสรางกระบวนการแลกเปลยนเรยนรรวมกนในหมนสต คณาจารยดานการพฒนานสต ในเรองศลปวฒนธรรม

2.เพอเสรมสรางกระบวนการเครอขายการพฒนานสตนกศกษาทงในประเทศและตางประเทศ 3.เพอปลกฝงจตส านกอนดงามของนสตนกศกษาและคณาจารยในเรองการอนรกษและสบสาน

มรดกวฒนธรรมของตนเอง 4.เพอเสรมสรางกระบวนการเรยนรชวตผานทนทางสงคมอนดงาม เชน ประวตศาสตร สงคม

เศรษฐกจ สงแวดลอม การศกษา 5.เพอเสรมสรางกระบวนการใหนสตไดใชเวลาวางใหเกดประโยชนตอตนเองและสงคม

จ านวนผเขารวมโครงการ จ านวน ทงสน 500 คน 1.นสต/นกศกษา จ านวน 400 คน 2.บคลากร จ านวน 100 คน เปาหมาย เปาหมายเชงปรมาณ นสตนกศกษาและบคลากรจ านวน 500 คน เปาหมายเชงคณภาพ/กระบวนการ

1.เกดกระบวนการแลกเปลยนเรยนรรวมกนในหมนสต คณาจารยดานการพฒนานสต ในเรองศลปวฒนธรรม

2.เกดกระบวนการเครอขายการพฒนานสตนกศกษาทงในประเทศและตางประเทศ 3.นสตนกศกษาและคณาจารยตระหนกในเรองการอนรกษและสบสานมรดกวฒนธรรม

ของตนเอง 4.เกดกระบวนการเรยนรชวตผานทนทางสงคมอนดงาม เชน ประวตศาสตร สงคม เศรษฐกจ

สงแวดลอม การศกษา 5.เกดกระบวนการกระตนใหนสตนกศกษาไดใชเวลาวางใหเกดประโยชนตอตนเองและสงคม ลกษณะการด าเนนงาน

1.ขนเตรยมการ 1.1 แตงตงคณะกรรมการด าเนนงาน 1.2 ประชมคณะกรรมการด าเนนงาน ก าหนดกรอบแนวคดทเกยวกบการจดกจกรรม เชน รวบรวมขอมลการจดกจกรรมในรอบป 54 ตดตอสมภาษณผเกยวของจากสถาบน การศกษาตางๆ เพอใหมองเหนภาพผลสมฤทธ หรอชดความรของการด าเนนการในครงทผานมา 1.3 สรปบทเรยนเปนชดความรในรปของนวตกรรม หรองานสรางสรรค เชน เวบไซด นทรรศการ บทความ เรองเลา ภาพถาย วดทศน โปสเตอร

2.ขนด าเนนการ 2.1 ตดตอประสานงานผแทนสถาบนเขารวมการแลกเปลยนเรยนร 2.2 ตดตอประสานงานวทยากรจดกระบวนการเรยนร

2


6

2.3 จดกระบวนการแลกเปลยนเรยนร เนนการมสวนรวมผานกลไกแนวคดส าคญๆ เชน

การถอดบทเรยนกจกรรมผานฐานความร 2.4 กจกรรมแลกเปลยนเรยนรตามฐาน เชน ฐานเรยนรท 1 การเตนบดสลบ และร าวง/ มหาวทยาลยแหงชาตลาว ฐานเรยนรท 2 เสอกกสานสมพนธ (เรยนรเกยวกบการทอเสอกก) ฐานเรยนรท 3 เสนสายลายไหม (เรยนรเกยวกบการผลตเสนไหม) ฐานเรยนรท 4 ดนตรและนาฏศลปพนบานอสาน ฐานเรยนรท 5 ฮตคองและปากทองอสาน

3.ขนสรปผล ประเมนผลผานเอกสารแบบสอบถาม และการประเมนเชงคณภาพ ผานการสงเกตการณและการแลกเปลยนเรยนรและแปลงขอมลสการเปนนวตกรรม หรองานสรางสรรคในมตตางๆ ระยะเวลาการด าเนนงาน : ระหวางวนท 4-7 ธนวาคม 2554 สถานท : มหาวทยาลยมหาสารคาม งบประมาณ จ านวนเงนทงสน 742,100 บาท (เจดแสนสหมนสองพนหนงรอยบาทถวน) ดงน

1. งบมหาวทยาลยมหาสารคาม เปนเงน 500,000 บาท 2. งบสนบสนน 7 มหาวทยาลย ๆ ละ 30,000 บาท เปนเงน 210,000 บาท 3. งบประมาณสนบสนนทเหลอจากมหาวทยาลยแมโจเปนเจาภาพ เปนเงน 32,100 บาท

สรปงบประมาณเฉพาะสนบสนนทง 7 มหาวทยาลย

1.คาอาหารอาจารย/นกศกษามหาวทยาลยแหงชาตลาว วนเดนทางในวนท 5 ธนวาคม 2554 เปนเงน 12,000 บาท 2.คาน ามนเชอเพลงในการเดนทางในวนท 5 ธนวาคม 2554 เปนเงน 10,000 บาท 3.คาอาหารเยนนกศกษามหาวทยาลยแหงชาตลาว ในวนท 5 ธนวาคม 2554 เปนเงน 3,000 บาท 4.คาอาหารเลยงรบตอนรบอาจารยมหาวทยาลยแหงชาตลาวในวนท 5 ธนวาคม 2554 เปนเงน 6,250 บาท 5.คาอาหารเชา วนท 6 ธนวาคม 2554 ส าหรบอาจารย/นกศกษา เปนเงน 3,450 บาท 6.คาทพกอาจารย/นกศกษามหาวทยาลยแหงชาตลาว เปนเงน 25,000 บาท


7

7.คาอาหารอาจารยมหาวทยาลยแหงชาตลาว ในวนท 6 ธนวาคม 2554 (เทยง-เยน) เปนเงน 12,500 บาท 8.คาอาหารนสตมหาวทยาลยแหงชาตลาว ในวนท 6 ธนวาคม ๒๕๕๔ (เทยง-เยน) เปนเงน 6,000 บาท 9.คาอาหารวางอาจารยมหาวทยาลยแหงชาตลาว ในวนท 6 ธนวาคม 2554 เปนเงน 2,500 บาท 10.อาหารวางนสตมหาวทยาลยแหงชาตลาว ในวนท 6 ธนวาคม 2554 เปนเงน 1,250 บาท 11.คาอาหารเชาอาจารย/นกศกษาหาวทยาลยแหงชาตลาววนท 7 ธนวาคม 2554 (สโมสรบคลากร) เปนเงน 3,250 บาท 12.คาอาหารอาจารย/นกศกษามหาวทยาลยแหงชาตลาว ในวนท 7 ธนวาคม 2554 (ทศนศกษา) เปนเงน 7,000 บาท 13.คาอาหารอาจารย/นกศกษามหาวทยาลยแหงชาตลาว ในวนท 7 ธนวาคม 2554 (เยน) เปนเงน 12,500 บาท 14.คาอาหารเชาอาจารย นกศกษามหาวทยาลยแหงชาตลาวในวนท 8 ธนวาคม 2554 (สโมสรบคลากร) เปนเงน 2,800 บาท 15.คาอาหารเทยงอาจารย/นกศกษามหาวทยาลยแหงชาตลาวในวนท 8 ธนวาคม 2554 เปนเงน 6,700 บาท 16.คาน ามนในการเดนทางในวนท 8 ธนวาคม 2554 เปนเงน 10,000 บาท 17.ของทระลกส าหรบอาจารย/นกศกษา เปนเงน 3,500 บาท 18.ของทระลกส าหรบสถาบน(มหาวทยาลยแหงชาตลาว เปนเงน 1,500 บาท 19.คาเอกสารในการด าเนนงาน เปนเงน 2,000 บาท 20.คารถรางส าหรบอ านวยความสะดวกในการเดนทางภายในมหาวทยาลยตลอด โครงการและอ านวยความสะดวกในการท ากจกรรมดานทศนศกษาทอ าเภอนาดน ในวนท 7 ธนวาคม 2554 เปนเงน 3,500 บาท 21.คาอาหาร/อาหารวางระหวางการเยยมชมงานวนสถาปนามหาวทยาลย มหาสารคามของนสตมหาวทยาลยแหงชาตลาว เปนเงน 1,500 บาท 22.คาตอบแทนฐานความรสมทบงบ มมส ฐานละๆ 5,000 จ านวน 5 ฐาน เปนเงน 25,000 บาท 23. สมทบงบประมาณการการจดนทรรศการ มมส เปนเงน 20,000 บาท 24. สมทบคาบ ารงสถานท(ทศนศกษา) ๒ แหง ๆ 5,000 บาท เปนเงน 10,000 บาท

5


8

25. คาผานทางไป-กลบ (ดานจงหวดหนองคาย) เปนเงน 1,000 บาท 26. คาตอบแทนวทยากรภาคสนาม (ทศนศกษา) เปนเงน 15,000 บาท

รวมเปนเงนทงสน 207,200 บาท (สองแสนเจดพนสองรอยบาทถวน) ยอดเงนคงเหลอทงสน 34,900 บาท (สามหมนสพนเการอยบาทถวน)

ผลทคาดวาจะไดรบ 1.เกดกระบวนการแลกเปลยนเรยนรรวมกนในหมนสต คณาจารยดานการพฒนานสต

ในเรองศลปวฒนธรรม 2.เกดกระบวนการเครอขายการพฒนานสตนกศกษาทงในประเทศและตางประเทศ 3.นสตนกศกษาและคณาจารยตระหนกในเรองการอนรกษและสบสานมรดกวฒนธรรม

ของตนเอง 4.เกดกระบวนการเรยนรชวตผานทนทางสงคมอนดงาม เชน ประวตศาสตร สงคม เศรษฐกจ

สงแวดลอม การศกษา 5.เกดกระบวนการกระตนใหนสตนกศกษาไดใชเวลาวางใหเกดประโยชนตอตนเองและสงคม

การประเมนผล 1. แบบสอบถาม 2. ภาพถาย/วดทศน 3. การสงเกตการณ 4. เอกสารเชงวชาการและการถอดบทเรยนผานเรองเลา


9

ขอมลการจดกจกรรมแลกเปลยนนกศกษาระหวางลาว-ไทย โครงการสานสมพนธมตรภาพลาว-ไทย

จากการร เรมของผบรหารมหาวทยาลยขอนแกนและมหาวทยาลยแห งชาต สปป.ลาว ไดคดและรวมกนจดกจกรรมระหวางคณาจารยและนกศกษา เพอกระชบความสมพนธอนดระหวางมหาวทยาลยและระหวางประเทศ สรปขอมลการจดงาน พอสงเขป ไดดงน

ครงท 1 พ.ศ. 2545 (คศ. 2002) (21-22 พฤศจกายน พ.ศ. 2545) ใชชอโครงการ “สานสมพนธมตรภาพมหาวทยาลยขอนแกน มหาวทยาลยแหงชาต สปป.ลาว” โดยมหาวทยาลยขอนแกนเปนเจาภาพในการจดกจกรรมและงบประมาณ และมหาวทยาลยแหงชาต สปป.ลาว เปนเจาภาพสถานท จดกจกรรม ณ คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยแหงชาต สปป.ลาว

ครงท 2 พ.ศ. 2546 (คศ.2003) (21-22 พฤศจกายน พ.ศ. 2546) จดขนในชอโครงการเดม แตไดเพมกจกรรมนทรรศการวชาการและกจกรรมนกศกษาเขาไป ซงมหาวทยาลยขอนแกนเปนเจาภาพในการจดกจกรรมและงบประมาณ และมหาวทยาลยแหงชาต สปป.ลาว เปนเจาภาพสถานทจดกจกรรม ณ มหาวทยาลยแหงชาต สปป.ลาว

ครงท 3 พ.ศ.2547 (คศ.2004) (20-22 พฤศจกายน พ.ศ. 2547) มหาวทยาลยขอนแกนเปนเจาภาพในการจดกจกรรมและงบประมาณ โดยมมหาวทยาลยสภานวงศเขารวมกจกรรมเปนคร งแรก และเปลยนแปลงชอโครงการเปน “โครงการสานสมพนธมตรภาพ มหาวทยาลยขอนแกน มหาวทยาลยแหงชาต และมหาวทยาลยสภานวงศ ครงท 3”

ครงท 4 พ.ศ. 2548 (คศ.2005) มหาวทยาลยสภานวงศ รบเปนเจาภาพ ณ แขวง หลวงพระบาง สปป .ลาว โดย เ พมกจกรรมอาสาพฒนา จดท าร ว โ รง เร ยนปองค า (มหาวทยาลยขอนแกน ออกคาใชจายทงหมด) กจกรรมกฬาฮาเฮ และการแลกเปลยนกจกรรม ศลปวฒนธรรม และมผบรหารมหาวทยาลยเชยงใหมเขารวมสงเกตการณ เดมก าหนดจดในชวง ตนเดอนธนวาคม 2548 แตเนองจากชวงนนเปนชวงของงานเฉลมฉลองวนชาต สปป.ลาว จงเลอนก าหนดจดระหวางวนท 4-9 มกราคม 2549 (คศ.2006)

ครงท 5 พ.ศ. 2549 (คศ. 2006) (17-19 พฤศจกายน 2549) มหาวทยาลยแหงชาต สปป.ลาว เปนเจาภาพ “โครงการสานสมพนธมตรภาพมหาวทยาลยขอนแกน มหาวทยาลยแหงชาต มหาวทยาลยสภานวงศ และมหาวทยาลยเชยงใหม ครงท 5”

ครงท 6 พ.ศ. 2550 (คศ.2007) (23-25 พฤศจกายน 2550) มหาวทยาลยขอนแกน เปนเจาภาพ “โครงการสานสมพนธมตรภาพมหาวทยาลยขอนแกน มหาวทยาลยแหงชาต มหาวทยาลยสภานวงศ และมหาวทยาลยเชยงใหม ครงท 6”


10

ครงท 7 พ.ศ. 2551 (คศ.2008) (28-30 พฤศจกายน 2551) มหาวทยาลยเชยงใหม

เปนเจาภาพ “โครงการสานสมพนธมตรภาพมหาวทยาลยขอนแกน มหาวทยาลยแหงชาต มหาวทยาลยสภานวงศ และมหาวทยาลยเชยงใหม ครงท 7” และม มหาวทยาลยแมโจ มหาวทยาลยนเรศวร มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม รวมสงเกตการณ

ครงท 8 พ.ศ. 2552 (คศ.2009) (28-30 พฤศจกายน 2552) มหาวทยาลยสภานวงศ สปป. ลาวเปนเจาภาพ มสถาบนทเขารวมประกอบดวย มหาวทยาลยสภานวงศ สปป.ลาว มหาวทยาลยขอนแกน มหาวทยาลยเชยงใหม มหาวทยาลยแมโจ มหาวทยาลยแมฟาหลวง มหาวทยาลยนเรศวร มหาวทยาลยมหาสารคาม และมหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม

ครงท 9 พ.ศ. 2553 (คศ.2010) (17-19 ตลาคม 2553) มหาวทยาลยแมโจ เปนเจาภาพ มสถาบนเขารวม 9 สถาบน ประกอบดวย มหาวทยาลยแหงชาต สปป.ลาว มหาวทยาลยสภานวงศ มหาวทยาลยขอนแกน มหาวทยาลยมหาสารคาม มหาวทยาลยเชยงใหม มหาวทยาลยแมฟาหลวง มหาวทยาลยนเรศวร มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม และมหาวทยาลยแมโจ

ครงท 10 พ.ศ. 2554 (คศ.2011) (5-7 ธนวาคม 2554) ณ มหาวทยาลยมหาสารคาม จงหวดมหาสารคาม จ านวน 13 สถาบน


11

สถาบนทเขารวม โครงการสานสมพนธมตรภาพไทย-ลาว ครงท 10

สถาบนสมาชก

1. มหาวทยาลยแหงชาตลาว จ านวนผเขารวมทงสน 50 คน 2. มหาวทยาลยสภานวงศ จ านวนผเขารวมทงสน - คน 3. มหาวทยาลยเชยงใหม จ านวนผเขารวมทงสน 43 คน 4. มหาวทยาลยแมโจ จ านวนผเขารวมทงสน 35 คน 5. มหาวทยาลยขอนแกน จ านวนผเขารวมทงสน 36 คน 6. มหาวทยาลยแมฟาหลวง จ านวนผเขารวมทงสน 24 คน 7. มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม จ านวนผเขารวมทงสน 36 คน 8. มหาวทยาลยนเรศวร จ านวนผเขารวมทงสน 14 คน 9. มหาวทยาลยมหาสารคาม จ านวนผเขารวมทงสน 150 คน

สถาบนรวมสงเกตการณ

1. มหาวทยาลยพายพ จ านวนผเขารวมทงสน - ทาน 2. มหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม จ านวนผเขารวมทงสน 5 ทาน 3. มหาวทยาลยพะเยา จ านวนผเขารวมทงสน 1 ทาน


12

ก าหนดการโครงการสานสมพนธมตรภาพไทย-ลาว ครงท ๑๐ ในระหวางวนท ๔-๗ ธนวาคม ๒๕๕๔ ณ มหาวทยาลยมหาสารคาม

-------------------------------

วน/เวลา กจกรรม หมายเหต

วนจนทรท ๕ ธนวาคม ๒๕๕๔

๑๘.๐๐-๒๑.๐๐ น. เลยงรบรองผบรหาร และคณาจารย ๑๑ มหาวทยาลย

ณ สโมสรบคลากร มหาวทยาลยมหาสารคาม

รบประทานอาหาร ดนตรและการขบรอง การพบปะและแนะน าผบรหาร/บคลากร

๒๑.๐๐-๒๔.๐๐ น. เยยมชมงานวนสถาปนามหาวทยาลย

วนองคารท ๖ ธนวาคม ๒๕๕๔

๐๗.๐๐-๐๘.๓๐ น. รบประทานอาหารเชา ณ โรงอาหารกลาง และอาคารบรการกลาง

กจกรรมนนทนาการเพอการละลายพฤตกรรมสการเรยนร

ปลกตนไมประจ าสถาบน

๐๘.๓๐-๐๙.๓๐ น. ประเมนความคาดหวง Before Action Review (BAR : ตนไมแหงการเรยนร)

ผบรหารแตละสถาบนพบปะทกทายกบนสตนกศกษา

สะทอนความคาดหวงจากตนไมแหงการเรยนร

กจกรรมแลกเปลยนเรยนรตามฐาน

๐๙.๓๐-๑๒.๐๐ น. ฐานเรยนรท ๑ การเตนบดสลบ และร าวง/


13

(กระบวนการจดกลมนสตนกศกษา เขาสฐานการเรยนร)

มหาวทยาลยแหงชาตลาว

ฐานเรยนรท ๒ เสอกกสานสมพนธ (เรยนรเกยวกบการทอเสอกก)

ฐานเรยนรท ๓ เสนสายลายไหม (เรยนรเกยวกบการผลตเสนไหม)

ฐานเรยนรท ๔ ดนตรและนาฏศลปพนบานอสาน

ฐานเรยนรท ๕ ฮตคองและปากทองอสาน

กลมผบรหารประชมเสวนาแลกเปลยนเรยนร

กรอบแนวคด นโยบายและทศทางการจดโครงการสานสมพนธมตรภาพไทย-ลาว

๑๒.๐๐-๑๓.๓๐ น. รบประทานอาหารกลางวน

๑๓.๓๐-๑๔.๐๐ น. ประเมนผลการเรยนร “After Action Review” (AAR : ดอกและผลของตนไมแหงการเรยนร ชดท ๑)

กจกรรมละลายพฤตกรรม การสะทอนผลการเรยนร

๑๔.๐๐-๑๘.๐๐ น. นสตและคณาจารยพกผอนตามอธยาศย และเตรยมความพรอมเรองการแสดงของแตละสถาบน

๑๘.๐๐-๑๙.๐๐ น. งานเลยงอาหารค า (นสต นกศกษา ผบรหาร คณาจารยและบคลากร)

การแสดงดนตร โดย ชมรมนาฏศลปและดนตรพนเมอง

๑๙.๐๐-๒๓.๐๐ น. พธเปด โครงการสานสมพนธมตรภาพ ไทย-ลาว ครงท ๑๐

การแสดงพธเปดโดยสถาบนเจาภาพ

เจาภาพมอบของทระลกใหแกคณะผแทนจากสถาบนทเขารวมโครงการ


14

สถาบนทเขารวมโครงการมอบของทระลกแกกนและกน

เรมการแสดงของแตละสถาบน โดยล าดบจาก “ตนน าอนเปนสายธารประวตศาสตรการกอเกดโครงการสานสมพนธมตรภาพไทย-ลาว”

มหาวทยาลยขอนแกน มหาวทยาลยแหงชาตลาว มหาวทยาลยเชยงใหม มหาวทยาลยแมโจ มหาวทยาลยสภานวงศ มหาวทยาลยนเรศวร มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม มหาวทยาลยมหาสารคาม มหาวทยาลยแมฟาหลวง มหาวทยาลยมหาสารคาม

มอบธงใหกบสถาบนทรบเปนเจาภาพโครงการสานสมพนธมตรภาพลาว-ไทย ครงท ๑๒

วนพธท ๗ ธนวาคม ๒๕๕๔

๐๗.๐๐-๐๘.๐๐ น. เจาภาพจดเตรยมอาหารเชาส าหรบสถาบนทเขารวมโครงการ ฯ

๐๘.๐๐- ๑๗.๐๐ น. น าคณะผแทนจากมหาวทยาลยทเขารวมโครงการทศนศกษา

เสนทางสายพทธมณฑลอสาน อ.นาดน จ.มหาสารคาม

เสนทางพพธภณฑไดโนเสาร อ.สหสขนธ จ.กาฬสนธ

๑๘.๐๐-๒๔.๐๐ เรยนเชญเยยมชมงานวนสถาปนามหาวทยาลย ครงท ๔๔

หมายเหต ก าหนดการอาจเปลยนแปลงไดตามความเหมาะสม


15

สวนท 2

กระบวนการเรยนร


16

กรอบแนวคดการจดกจกรรม โครงการสานสมพนธมตรภาพไทย-ลาว ครงท 10

กรอบแนวคดหลกของการจดกจกรรม

มงเสรมสรางกระบวนการแลกเปลยนเรยนรรวมกนในหมนสต คณาจารยดานการพฒนานสตในเรองศลปวฒนธรรมและ การอนรกษและสบสานมรดกวฒนธรรมของตนเองและสงคมอนดงาม ตลอดจนสรางกระบวนการสงเสรมใหนสตนกศกษาเกดกระบวนทศนในการใชเวลาวางใหเกดประโยชน

เครองมอหลกของการจดกจกรรม

การจดโครงการ “แลกเปลยนเรยนรกจกรรมฐานความร ปการศกษา 2554” ม งเนนการ “แลกเปลยนเรยนร” รวมกนเปนหวใจหลก ยดเอา “นสตนกศกษา” เปนศนยกลางของการเรยนร โดยใชเครองมอหลกในการขบเคลอนการเรยนรรวมกน ดงน

เรยนรจากเพอน Peer Assist : PA

เรยนรจากตวอยางทด Best Practice : BP

เรยนรจากถอดบทเรยน (lesson learned)

เรยนรจากการฟงแบบฝงลก (Deep Listening)

เรยนรจากสอและงานสรางสรรค เชน ภาพถาย นทรรศการ วดทศน

เรยนรจากการสนทนา/โสเหล (Dialogue)

เรยนรจากการประเมนความคาดหวง (Before Action Review)

เรยนรจากการประเมนผลการด าเนนงาน (AAR : After Action Review)


17

กจกรรมตนไมแหงความคาดหวง BAR (Before Action Review)

กรอบแนวคด

ตนไมแหงความคาดหวง เปนกจกรรมเตรยมความพรอมกอนการเขารวมกจกรรม เสมอนการถามทกตอผเขารวมกระบวนการ (กลมเปาหมาย) วา “มความคาดหวงใด” หรอ “อยากไดอะไรจากการเรยนรในครงนบาง” ผน ากระบวนการ จะเปนผด าเนนการในระยะตนกอนเขาสกระบวนการทกกระบวนการ เพอใหรถงประเดนทกลมเปาหมายมความตองการ หรอมความคาดหวงทจะไดรบจากการเขารวมกจกรรม อนเปนกลไกหนงในกระบวนการทเรยกวา BAR (Before Action Review) ดวยเหตนกจกรรมตนไมแหงความคาดหวง จงมสวนส าคญในการท าหนาทกระตนใหกลมผเขารวมกระบวนการไดตงค าถามกบตนเอง หรอทบทวนเกยวกบ “เปาหมายการเรยนร” หรอ “หมดหมาย” ของตวเองอยางแนนหนก เปนการย าเตอนใหผเขารวมกจกรรมตระหนกและมสมาธกบการเรยนรในเวทและกระบวนการทก าลงจะเกดขนวา “ตนเองตองการอะไร จะท าอะไร เพออะไร” ส าหรบประเดนความคาดหวงทสะทอนมานน ยอมชวยใหวทยากรกระบวนการไดรบรและเขาใจเรองความคาดหวงของกลมผทจะเรยนร เพอน าไปสการปรบเปลยนรปแบบ วธการ หรอกระบวนยทธตางๆ ใหสอดรบกบความคาดหวงของผเขารวมกระบวนการไปในตว

1. ขนตอนการจดกจกรรมตนไมแหงความคาดหวง ประกอบดวยขนตอนทส าคญๆ ดงน ขนตอนท 1 แจกปากกาเคมและกระดาษสทตดเปนรปใบไมใหแกผเขารวมกระบวนการ ขนตอนท 2 ใหผเขารวมกระบวนการเขยนความรสกอนเปนความคาดหวงทมตอกจกรรม หรอสงทอยากไดรบจากการเขารวมกจกรรม ขนตอนท 3 ใหผเขารวมกระบวนการน าใบไมของตนเองมาตด หรอแขวนไวกบตนไมจ าลอง ทไดจดท าขน ขนตอนท 4 เมอผเขารวมกระบวนการน าใบไมมาตดหรอแขวนไวเปนทเรยบรอยแลว วทยากรกระบวนการด าเนนการจบประเดนและประมวลผลความคาดหวงเปนหมวดหม เพอสะทอน ใหผเขารวมกระบวนการไดรบฟงรวมกน

ขนตอนท 5 วทยากรกระบวนการสะทอนประเดนความคาดหวงใหผเขารวมกระบวนการไดรบฟงรวมกนเปนประเดนๆ โดยเนนบรรยากาศของการสะทอนกลบอยางเปนกนเอง เนนการสอสารทเรยบงายแตมพลง พรอมทงปลกเราใหเกดความเชอมนรวมกนวาความคาดหวงทงปวงนน สามารถเกดขนไดจรง


18

แตตองอาศยกลไกการเรยนรทขบเคลอนดวยการ “เปดใจ” และ “ผนกพลงปญญา” รวมกนของผน ากระบวนการและผเขารวมกระบวนการ

2.ภาพสะทอนของความคาดหวง จากกจกรรมดงกลาว สะทอนใหเหนความคาดหวงของผเขารวมกระบวนการทหลากหลาย แตจดหมวดหมเปนประเดนส าคญ ไดดงน 2.1 การเรยนรศลปวฒนธรรม

คาดวาจะไดศกษาเรยนรศลปะและวฒนธรรมแตละภมภาค คาดวาจะไดแลกเปลยนศลปะการแสดง คาดวาจะไดเรยนรวถชวตของแตละภมภาค คาดวาจะไดรจกวฒนธรรมการทอผา / ทอเสอกก คาดวาจะไดพฒนาทกษะดานการแสดง คาดวาจะไดรจกความเปนภาคอสานมากขน เชน การกน การพด คาดวาจะไดเรยนรการฟอนแบบอสาน คาดวาจะขนตอนการท าเสนไหม คาดวาจะไดรบรวฒนธรรมตางชาต / ประเทศเพอนบาน

2.2 การเรยนรเรองมตรภาพ ความรก และประสบการณชวต

คาดวาจะไดมตรภาพและความรก คาดวาจะรจกการเรยนรทจะอยรวมกบผอน คาดวาจะไดความสามคค คาดวาจะไดรบประสบการณใหมๆ

2.3 การเรยนรเพอใหไดความร

คาดวาจะไดความรจากฐานตางๆ ทง 5 ฐาน คาดวาจะไดความรใหมๆ ทยงไมเคยไดสมผส คาดวาจะไดความรเกยวกบการท างานทเปนทม

2.4 อนๆ

คาดวาจะไดรบความสนกสนาน ความบนเทง คาดวาจะไดรบประทานอาหารอรอยๆ คาดวาจะไดดสาวสวยๆ คาดวาจะไดกก (ฮกนะสารคาม)


19

กจกรรมแลกเปลยนเรยนรตามฐาน

ฐานเรยนรท ๑ การเตนบดสลบ หรอร าวง/ มหาวทยาลยแหงชาตลาว

การเตนบดสลบ คอการเตนร าหมของประเทศลาว วธเตนเตนเปนแถวหลายๆคนทงชายทงหญง สวนมากจะเตนกนในงานมงคล หรองานรนเรง กจกรรมฐานเรยนรการเตนบสลดไมเพยงแตท าใหนสตนกศกษาไดรบความสนกสนาน แตยงเปนกจกรรมทเสรมสรางทกษะการเรยนรตางๆ ไดเปนอยางด เชน การสอสารผานทาทาง เสรมสรางทกษะการฟง การสงเกต การจดจ า และการฝกสมาธ

ขนตอนกจกรรมฐานเรยนรการเตนบดสลบ

ขนตอนท 1 นสตมหาวทยาลยแหงชาตลาวเปนผน าขบวนการในการสอนเตนบสลบ โดยจะเตนใหดสองรอบ และใหเตนตาม ขนตอนท 2 ฟงเพลงและใหขยบเทาตามจงหวะพรอมดตนแบบในการเตนบดสลบ ขนตอนท 3 ตนแบบและผเขาฐานตนพรอมกนหลาย ๆ รอบพรอมดตนแบบ ขนตอนท 4 ใหผเขฐานเรยนรเตนโยไมมตนแบบ


20

ฐานเรยนรท 2 เสอกกสานสมพนธ (เรยนรเกยวกบการทอเสอกก)

การทอเสอกก เปนการสรางสรรค ดวยภมปญญาของคนในทองถนทมพชชนดนขนอย ซงสามารถพบเหนไดทวไปทกภมภาค จนยากทจะระบไดวาเสอผนแรกของโลกถกทอขนเมอไร หรอชนชาตไหนเปนชาตแรกททอเสอขนใช อยางไรกตามในปจจบนการทอเสอกกไดกลายเปนภมปญญาของทองถนตางๆ ในประเทศไทย และไดกลายเปนผลตภณฑทมการออกแบบแปรรป ใหมลกษณะ

ตางๆ และใชนอกเหนอไปจากการปนงหรอนอน เชน ในอดตทผานมา

กจกรรม “เสอกกสานสมพนธ” เปน

กจกรรมหนงทใหนสตไดเรยนรวาสงของเครองใชทอยใกลตวเราสามารถท าขนใชเองในครวเรอน และยงสามารถท าเปนอาชพเพอเลยงครอบครว และตงเปนกลมท าเปน

อาชพจนถงปจจบนและยงเพมรายไดใหกบครอบครวอกทางหนงดวย อกทงยงเปนกจกรรมทใหนสตนกศกษาไดเรยนรและสบทอดศลปวฒนธรรมของคนไทยตอไป

ขนตอนเสอกกสานสมพนธ ขนตอนท 1 วทยากรไดอธบายขนตอนในการท าเสอกกพรอมกบปฏบตใหดขนตอนแรกในการสอดเชอกเขาฟม

ขนตอนท 2 วทยากรอธบายกรรมวธการซอยและการตาก และยอม

โดยการซอยกกท าได 2 แบบ คอ การซอยสดๆหรอผงแดดใหพอหมาดๆ (1 แดด) จงน ามาซอย 1 ตน แลวแตขนาดของตนกก และลกษณะทน ามาใชแลวน าไปตากแดด ใหแขงประมาณ 2-3 แดดโดยกก จะเปลยนเปนสเขยวหรอสขาว จากนนเราจะเขาสขนตอนการยอม กอนยอมกกตองน าเสนกกไปแชน า ใหเสนกกอมน าประมาณ 1 ชวโมง น ากกผงแดดใหพอหมาดๆ น าเสนกกลงในหมอยอมสทเตรยมไว จนเสนกก อมสหรอประมาณ 20 นาท แลวจงน าขนผงแดด ประมาณ 2 แดด น ากกเขาเกบเพอรอการทอตอไป


21

หลงจากนนกใหนสตนกศกษาไดทดลองซอยกก ซงจะมกรรมวธท าไดสองแบบดงค าอธบายขางตน นสตไดแบงกนท าจนเปนทเรยบรอยหลงจากนนกเขามาขนตอนท 3 คอ ขนตอนท 3 กางโฮงทท าส าเรจรปแลวมากาง (โฮงทใชขนาดทอคนเดยว) น าเชอกในลอนส าหรบทอเสอมาโยงใสฟมจนเสรจ แลวฟมทใชตองมขนาดเทากบเสนกกและฟมแตละฟมกอาจจะใช

ทอลายไมเหมอนกน และน าเสนกกทยอมสตามจนแหงแลวน า ม าทอ เ ส อ ล า ยข ด ต า มตองการซงมหลายลายดวยน าเสนกกทสอยและยอมสแลวเลอกวาจะใชสใดบางทจะทอเสอเลอกลายแลวเรมทอจนเปนแผนพอเสรจกตดแลวหลงจากนนกน าไปตากแดดเพอใหสไมออก หลงจากนนกน ามาเกบในทรม

ฐานเรยนรท ๓ เสนสายลายไหม (เรยนรเกยวกบการผลตเสนไหม)

ขนตอนท 1 การเลยงไหม วงจรชวตของไหม หรอหนอนไหมใชเวลาประมาณ 45 – 52 วน หนอนไหมจะกนใบหมอนหลงจากฟกออกจากไขประมาณวนท 10 จากนนจะหยดกนอาหารและลอกคราบ ระยะนเรยกวา “ ไหมนอน ” ตอจากนนจะกนนอนและลอกคราบประมาณ 4 ครงเรยกวา“ ไหมตน ” ล าตวจะมสขาวเหลองใสหดสน และหยดกนอาหาร ระยะนเรยกวา “ หนอนสก” ชวงนผเลยงไหมตองรบแยกหนอนไหมสกออกจากกองใบหมอน และเตรยม “ จอ ” คออปกรณทจะใหตวไหมเกาะเพอชกใยหอหมตวหนอนจะเรมพนใยไดประมาณ 6-7 วน กจะสามารถเกบรงไหมออกจากจอได เสนใยของหนอน เกดจากการขบของเหลวชนดหนง มสารโปรงแสงเปนองคประกอบ ใยไหมทเหนแตละเสนจะประกอบดวยเสนใยเลกๆ สองเสนรวมกน สามารถฉกแยกออกจากกนได ทงน รงไหมแตละรงจะใหสายไหมทมขนาดแตกตางกน ชนนอกสดของรงจะมความละเอยดพอสมควร ชนกลางจะเปนเสนหยาบ และชนในสดจะเปนเสนไหมทละเอยดทสด ซงหนอนไหมแตละตวจะชก ใยยาวไมเทากน อาจสาวไดยาวตงแต 350 - 1,200 หนอนไหมจะเจาะรงออกมาเปนผเสอเมออยในรงครบ 10 วน ซงผเลยงจะคดไหมท สมบรณไวท าพนธ สวนทเหลอน าไปสาวไหมกอนทผเสอจะเจาะรงออกมา ซงเสนจะขาดและท าเสนไหม

ขนตอนท 2 การสาวไหม เมอไดรบไหมสดจะตองน าไปอบใหแหง จากนนน าไหมทอบแหงไปตมในน าทสะอาดทมคณสมบตเปนกลาง รงไหมจะเรมพองตวออก ใชปลายไมเกยวเสนใยออกมา


22

รวมกนหลายๆ เสน การสาวตองเรมตนจากขยรอบนอกและเสนใยภายในรวมกน เรยกวา “ไหมสาว” หรอ “ ไหมเปลอก ” ครนสาวถงเสนใยภายในแลวเอารงไหมทมเสนภายในแยกไปสาวตางหากเรยกวา “ เสนไหมนอย ”หรอ “ ไหมหนง ” ผสาวไหมตองมความช านาญและทกษะจงจะไดเสนไหมทมคณภาพด เมอเตมรงไหมลงไปอก รงไหมใหมสามารถรวมเสนกบรงไหมเกาได โดยไมท าใหเสนไหมขาด

ขนตอนท 3 การตเกลยวการ ตเกลยวไหมจะชวยท าใหผาทจะทอมความหนาหลงจาก เอาไหมสองไหมสามออก ใชไมคบลกษณะคลายไมพาย มรองกลางส าหรบคบ เกลยรงไหมกดใหเสนไหมตเกลยวแนนดเลก ตองระมดระวงและตองอาศยความช านาญ และมเทคนคในการท าใหรงทตม

เกาะกนเปนเสนตามขนาดทตองการ ท าใหเสนไหมพนหรอไขวกนหลายๆ รอบแลวพกไวในกระบง ตอ จากนนจะน ามากรอเขา “กง ” แลวน าไปหมนเขา “อก” เพอตรวจหาปมปม หรอตดแตงเสนไหม ทไมเทากนออก จงเอาเขาเครองปนเพอใหเสนไหมแนนขน กอนทจะหมนเขากงอกครง เพอรวมเปนไจ ซงหนงไจจะตองหมนกง 80 รอบ เรยกวา “ ไหมดบ ” เสนไหมดบทไดจะตองท าการชบ ใหออนตว โดยน าไปชบน าสบออนๆ ประมาณ 15-20 นาท แลวน าไปสลดและผงลมใหแหง โดยหมนกระตกใหเสนไหมแยกตวเพอน าไปเขาระวงได

จากนนกกรอเสนไหมเขาหลอดๆ ละเสน แลวดงปลายไหมแตละหลอดเขาไปรวมกน มวนเขาหลอดควบตามขนาด ทตองการ ตอมาน าไปตเกลยวประมาณ 330 รอบ ตอความยาว 1 เมตร เสรจจากนนใหน าไหมไปนงหรอลวก เพอปองกนม ให เกลยวเสนไหมหมนกลบ

หลงจากนนกจะชบน าเยนแลวกรอเขา ระวง เรยกวา “ ท าเขด ” ซงจะท าใหเกลยวอยตว

ขนตอนท 4 การยอมส การ ยอม สไหมจะตองน าไหมดบมาฟอกเพอไมใหมไขมนเกาะ โดยจะใชดางจากขเถาไปฟอกไหม เรยกวา “การดองไหม” จะท าใหเสนไหมขาวนวลขน แลวจงน าไปยอม ใน สมยกอนนยมใชสจากธรรมชาต เชน สแดง จากครง , ผลและใบค าแสด , รากยอปา , มะไฟปา หรอรากของตนเขม สเหลองจากแกนของตนเข สจ าปาหรอสสมจากดอกค าแสดหรอดอก


23

กรรณการ สน าเงนจากตนคราม สเขยวจากเปลอกไมมะหด สเขยวมะกอกจากแกนไมขนน เปลอกนนทรและเปลอกตนตะแบก สไพลจากใบสปปะรดออนกบน ามะนาว สน าตาลจะตนหมาก สมวงจาก ตนหวา สด าจาก มะเกลอ, รากตนชะพลและสมอ แตปจจบนการยอมดวยสธรรมชาตเรมหายไปเนองจากมสวทยาศาสตร เขามาแทนท ทหาซองายตามรานขายเสนไหมหรอผาไหมเมอละลายน า จะแตกตวยอมงาย สสดใส ราคาคอนขางถก ยอมดวย สธรรมชาตมขอด คอ สไมฉดฉาด สออนเยนตากวา สสงเคราะหจงท าใหสของผางดงามสมพนธกบรปแบบของผาพนเมอง สธรรมชาตจะตดสไดดในเสนไหมและฝาย วธยอมคอ การน าคนเอาน าจากพชทใหสนนๆ ตมใหเดอด จากนนน าไหมชบน าใหเปยกบดพอหมาด กระตกใหเสนไหมเรยงเสนจงแชในน ายอมส น าไปผงใหแหง จะไดไหมสตามตองการ

ขนตอนท 5 การทอผา ขน ตอนสดทายกอนทจะออกมาเปนผาผนงาม การทอผาไหมจะประกอบไปดวยเสนดาย 2 ชด คอ “เสนดายยน” จะขงไปตามความยาวผาอยตดใน เครองทอ หรอแกนมวนดานยนอกชนดหนงคอ “เสนดายพง” จะถกกรอเขากระสวย เพอใหกระสวยเปนตวน าเสนดายพงสอดขดเสนดายยนเปนมมฉาก ทอสลบกนไปตลอดความยาว ของผนผา การสอดดายพงแตละเสนตองสอดใหสดถงรมแตละดาน แลวจงวกกลบมา จะท าใหเกดรมผาเปนเสนตรงทงสองดาน สวนลวดลาย ของผานนขนอยกบการวางลายผาของแตละทองถน


24

ฐานเรยนรท ๔ ดนตรและนาฏศลปพนบานอสาน

ดนตร เปนสงสรางสรรคจรรโลงโลก เปนมรดกของชนชาตนน ๆ ทกชนชาต ทก ภาษายอมมดนตรเปนเอกลกษณประจ าชาต ในเอกลกษณเฉพาะตวของมนเอง บางกเอาไว ขบกลอม เอาไวผอนคลายความตงเครยด ไวเปนสอเปนตวแทนในสงตาง ๆ เปนหนาเปนตา ของเมองนนๆ และใชในการตอนรบแขกบานแขกเมองดวย ซงดนตรมววฒนาการและสะสม ภมปญญาของชาวบาน ไมวาจะเปนดนตรพนบาน ดนตรคลาสสก ดนตรแจส ดนตรบอบแมกระทงดนตรตางๆ ในโลกนกตาม ลวนมาจากพนฐานทางดนตรดวยกนทงสน ดนตรจงเปนภาษาสากล ทสามารถท าใหมนษยเราทกชนชาตเขาใจกนและกนได ผทสามารถเขาใจดนตรไดเปนอยางด และลกซง ยอมไดเปรยบบคคลอน ทงในดานการคบหาสมาคมกบผอนและดานสตปญญา เพราะวชาดนตรสามารถกลอมเกลาจตใจคนได เปนอยางด ไมว าจะเปนดนตรของชนชาต ใดๆ ในโลกนลวนแลวแตมคณประโยชนดวยกนทงสน

ด น ต ร พ น บ า น จ ะ มเ อกล กษณ โ ดด เ ด นเฉพาะตวโดยเกดจากภมปญญาของชนชาวอสาน โดยลกษณะของเคร อ งดนตร จะ เก ดขนกบแตละทองถนไมเหมอนกนและไดมการน ามารวมวงกนเกดขน ซงเปนขอบเขตทชลงไ ป อ ก ว า ส ภ า พ ภ มประเทศภมอากาศแหงแลงหรออดมสมบรณ

โดยจะสงเกตเหนไดจากการก าเนดของเครองดนตรแตละประเภท ตวอยางเชน โหวด ก าเนดขนทจงหวดรอยเอด ชใหเหนถงความแหงแลง เพราะเสยงของโหวดเมอไดฟงแลวจะรสกถงความรนทด หดหใจ และสอดคลองกบสภาพของดนฟาอากาศทจงหวดรอยเอด ซงฝนไมตกตองตามฤดกาล สภาพดนแตกระแหง แหงแลง อากาศมความรอนสง ยากแกการเพาะปลก เปนเหตทท าใหเครองดนตรมเชนน คอ การเขาไปหาอาหารในปา หรอ การลาสตวจงน าเอาไมไผชนดบางๆ มาตดมความสนยาวทแตกตางกน ท าใหเกดเสยงสงเสยงต า และน ามาเลนในยามทวางจากงาน หรอยามทไมไดเกบเกยวอะไรดนตรพนบานอสาน ซงประกอบดวย เครองดด ส ต เปา ซงสามารถจ าแนกได ดงนเครองดด ไดแก พณ ไหซอง เครองส ไดแก ซออสาน เครองต ไดแก โปงลาง กลองหางเครองเปา แก แคน โหวด


25

ฐานเรยนรท ๕ ฮตคองและปากทองอสาน

อาหารหลกของชาวอสาน คอ ขาวเหนยว เชนเดยวกบชาวเหนอ สงของเครองใชเกยวกบการท าและเกบ อาหารจงเหมอนกน สวนอาหารจานหลกเกยวกบขาวเหนยว คอ ปลารา ซงเปนปลาทน ามาหมกกบเกลอ และร าหรอขาวคว น ามาปรงเปนอาหารประเภทตางๆ เชน น าพรกปลารา หรอน าปลารามาเปนเครองปรงรสแทนน า ปลาในอาหารชนดตางๆ เชน ลาบ กอย หมก ตม คว แกง ออม และอาหารเกอบทกมอตองมแจวทใสน าปลาราเปนเครองปรง

ความเคยชนในการรบประทานอาหารของชาว อสาน คอ ชอบรบประทานอาหารดบๆ ดวยความเชอวาจะ ท าใหรางกายแขงแรง แตอาหารแบบนมพยาธใบไมในตบ ท าใหชาวอสานสวนใหญเปนโรคพยาธ และสขภาพไมคอยด ทางการจงรณรงคและสงเสรมใหชาวอสานมความร เรองโภชนาการ เพอเปลยนคานยมในการรบประทานใหถกสขลกษณะ วฒนธรรมเรองอาหารการกนของชาวอสาน ปจจบนแพรหลายไปทวประเทศและตางประเทศทมชาวอสานท างานอย เหนไดจากการน าปลารามาแปรรปเปนปลาราผง ปลาราตากแหง เพอสงออกไปขายยงตาง ประเทศ โดยเฉพาะประเทศทมแรงงานชาวอสานและชาวลาว อยมาก ปลาราจงเปนสนคาทท ารายได เขา ประเทศอกชนดหนง

ขาวเหนยวนง


26

สมต า

น าพรกปลารา


27

เสนมะละกอ


28

กรอบแนวความคดนโยบายและทศทางการจดโครงการสานสมพนธมตรภาพไทย- ลาว รางขอก าหนดการเขารวมโครงกาสานสมพนธมตรภาพไทย-ลาว

ประเดนท 1 ชอโครงการ

1.1 ใหใชชอวา “งานสานสมพนธมตรภาพ มหาวทยาลย ลาว – ไทย ครงท.......” 1.2 โดยใหสลบชอประเทศตามสถาบนทเปนเจาภาพ

ประเดนท 2 การเปนสมาชก

2.1 การจะเขารวมโครงการหากเปนสถาบนในประเทศไทย ใหเสนอผานมหาวทยาลยขอนแกน หากเปนสถาบนในประเทศลาวใหเสนอผาน ม.แหงชาตเพอขอความเหนชอบ จากสถาบนทเปนสมาชก 2.2 โดยกอนทจะเขาเปนสมาชกไดนนตองเขารวมสงเกตการณ การจดโครงการน 1 ครง เพอเปนการท าความเขาใจ 2.3 สมาชกตองรวมลงนาม MOU พหภาค เฉพาะโครงการน 2.4 ทงน ใหสถาบนสมาชกทเขารวม เปนผรบผดชอบคาใชจายดานทพก เดนทาง และอาหาร

ประเดนท 3 การเปนเจาภาพ

3.1 การเปนเจาภาพ ใหสลบกนระหวาง 2 ประเทศ เชน 3.2 โดยเรยงล าดบดงน ไทยเหนอ ไทยอสาน ประเทศลาว

ประเดนท 4 กจกรรมทจะบรรจ

4.1 ดานศลปวฒนธรรม (ศลปะ วรรณคด) การแสดง 4.2 ดานวชาการ และ กจการนกศกษา 4.3 กจกรรมแลกเปลยนเรยนรวถชมชน 4.4 และอนๆ ตามทสถาบนเจาภาพจะเสนอ 4.5 ประชมสรปงานของคณะกรรมการและการสรรหาเจาภาพในครงตอไป

ประเดนท 5 คาใชจาย

5.1 คณะกรรมการมความเหนควรใหมการลงขน เปนเงนกองกลางส าหรบการจดกจกรรม โดยจะมการประชมในครงตอไป


29

กจกรรมการแสดงศลปวฒนธรรมของแตละสถาบน โดยล าดบจาก “ตนน าอนเปนสายธารประวตศาสตร

การกอเกดโครงการสานสมพนธมตรภาพไทย-ลาว ครงท 10 ”

1. มหาวทยาลยขอนแกน รายละเอยดการแสดงการแสดง/ชอชดการแสดง ฟอนผกเสยว เวลาทใชในการแสดง 10-15 นาท ผแสดงจ านวนทงสน 12 คน นกแสดงจ านวน 12 คน หญง 12 คน ประเภทการแสดงใหระบ ฟอนร า จงหวะในการแสดงใหระบ ( / ) เรว รายละเอยดทางดานดนตร ( / ) วซด

ประวตการแสดง ฟอนผกเสยวเปนการน าเอา พธกรรมของชาวจงหวดขอนแกนซงเปนเอกลกษณประจ า จงหวด ขอนแกนมาท าเปนชดการแสดง ทแสดงถงความส าคญ ของการผกเสยว คนท จะเปนเสยวกน หรอทจะท าพธผกเสยวกนนน ตอง เปนบคคลทมลกษณะ คลายคลง กน หรอ เปนเพอนกน มาตงแตเดก เปนเพอนรวมสาบานกนนนเอง เรองราวของการแสดง มทาร าทบงบอกถงการ ผกเสยว มพานบายศร มฝายผกแขนสขาว ผฝกซอม/ควบคมการแสดง นายภาสกร เตอประโคน นางสาวสรฉาย ไชยวฒ


30

2. มหาวทยาลยแหงชาตลาว ชอชดการแสดง เชญทองเทยวบญประเพณลาว เวลาทใชในการแสดง.....15....นาท จ านวนผแสดงรวมจ านวนทงสน.....25.....คน จ านวนผแสดง จ านวน......25.....คน เปนชาย.......10......คน เปนหญง.....15.....คน รายละเอยดทางดานดนตร ( / ) วซด

ประวตการแสดง ประชาชนลาวมความขยนหมนเพยร ความมงมานะในการในการประกอบอาชพ ประเพณตางๆ เกดขนจากผลส าเรจของอาชพตนเอง เรองราวของการแสดง สาธารณะรฐประชาธปไตยประชาชนลาว มฮตคองประเพณมาชานาน ไมวาจะ เปน บญ ขาวจ บญปใหมลาว(ประเพณสงกรานต) บญบงไฟ ประเพณ แขงเรอ และ ประเพณอนๆอกมากมายฮตคองประเพณดงกลาวได เกดขนตามชวงฤดกาลตางๆได แสดงใหเหนวาสาธารณะรฐประชาธปไตยประชาชนลาวมความหลากหลายทาง วฒนธรรม ผฝกซอม/ควบคมการแสดง ทาน สนทะน หลวงไซซะนะ


31

3.มหาวทยาลยแมโจ

รายละเอยดการแสดง ชอชดการแสดง นาฏยยนด สระหรลานนา เวลาทใชในการแสดง........12...นาท ประเภทการแสดง ฟอนร า การตอส ฯ. ขบวนแห ศลปวฒนธรรม. รายละเอยดทางดานดนตร ( / ) วซด ( / ) ดวด รายละเอยดทางเทคนค ( / ) ใชไฟ Follow ( / ) ใชเทคนคแสงส ประกอบการแสดง ( / ) ใชไมโครโฟนชนดไรสาย จ านวน.......2.......ตว ประวตการแสดง การฟอนขบวนแห เปนรอยเรยงเรองราวของภาคเหนอ ถอเครองสกการะ และเรอง เกยวกบการศลปะการฟอน ในภาคเหนอจะมดนตรพนบานประกอบ หรอเปนเพลงทม การขบรองประกอบการฟอน ของภาคเหนอ การฟอนไดววฒนาการไปตามยค การราย ร า ทออนชอย ซงมกจะมดนตรและมฟอนเปนนาฏศลปพนเมองของชาวเหนอ ทใช ประกอบคอ บรรเลงท านองเพลง วงสะลอ-ซง ประกอบ

เรองราวของการแสดง การแสดงภาคเหนอ ซงประกอบไปดวยเครองสกการะ เสลยง เครองสง และศลปะการ ฟอนแบบลานนาทประดษฐขน

ผฝกซอม/ควบคมการแสดง นางกณณกา ขามส หวหนางานอนรกษสบสานศลปวฒนธรรม ศนยศลปวฒนธรรม มหาวทยาลยแมโจ


32

4. มหาวทยาลยราชภฎเชยงใหม รายละเอยดการแสดง ชอชดการแสดง..........นาฏลลาลานนาเทดบชาองคพระภมนทร.. เวลาทใชในการแสดง.....8...นาท ผแสดงจ านวนทงสน......18........คน นกแสดง จ านวน...18.....คน เปนชาย.....10....คน เปนหญง...8...คน ประเภทการแสดง.............ฟอนร า จงหวะในการแสดง ( / ) ชา รายละเอยดทางดานดนตร ( / ) วซด เรองราวของการแสดง .การแสดงชดนแสดงใหเหนถงความจงรกภกดของพสกนกรชาวไทย ทมตอ พระบาทสมเดจพระเจาอยหวฯ ดวยสายพระเนตรแหงพระมหากรณาธคณท ทรงหวงใยทกขสขของประชาชน ทงประเทศ ทงความเปนอย การด ารงชวต ดวยทรงแนะแนวทางตามโครงการพระราชด ารตางๆ เปรยบไดดงโคมทองแหง แผนดนทสงสวางน าพาชวต และความสงบสขมาตลอดเปนเวลากวา 65 ป..... รายชอผฝกซอม/ควบคมการแสดง อาจารยสรายทธ......อองแสงคณ


33

5. มหาวทยาลยเชยงใหม รายละเอยดการแสดง การแสดง/ชอชดการแสดง........เชงชาย ลายหญง นาฏดรยศลปถนไทลอ.... เวลาทใชในการแสดง...........15...........นาท ผแสดงจ านวนทงสน........50.....คน นกดนตร จ านวน.......10.....คน นกแสดง จ านวน......30....คน เปนชาย......30....คน เปนหญง...10....คน . จงหวะในการแสดง ( / ) เรว รายละเอยดทางดานดนตร ( / ) ดนตรสด รายละเอยดทางเทคนค ( / ) ใชไฟ Follow ( / ) ใชเทคนคแสงส ประกอบการแสดง ( / ) ใช Dry Ice( / ) จดใหมแสงสลว ๆ ในการแสดง ( / ) ใชไมโครโฟนชนดไรสาย จ านวน......5........ตว ประวตการแสดง - เรองราวของการแสดง มพธกรบรรยายเอง รายชอผฝกซอม/ควบคมการแสดง -


34

5. มหาวทยาลยแมฟาหลวง รายละเอยดการแสดง

การแสดง/ชอชดการแสดง........ฟอนสาวไหมเชยงราย เวลาทใชในการแสดง...........10...........นาท ผแสดงจ านวนทงสน........13.....คน นกดนตร จ านวน.......8.....คน นกแสดง จ านวน......13....คน เปนชาย.....9....คน เปนหญง...4....คน ประเภทของการแสดง ฟอนร า จงหวะในการแสดง ( / ) เรว รายละเอยดทางดานดนตร ( / ) ดนตรสด รายละเอยดทางเทคนค (/)เครองฉาย LCD projecter ( / ) ใชไฟ Follow ( / ) ใชไมโครโฟนชนดไรสาย จ านวน......5........ตว

ประวตการแสดง ฟอนสาวไหมเชยงราย เปนฟอนทแสดงถงความเปนอตลกษณแสดงถง กระบวนการทอผาฝายของชาวลานนาและแฝงดวยกระบวนการฟอนเชงของ ผชายประดษฐทาร าโดย พอครกยสภาวสทธถายทอดโดยแมครบวเรยวรตนมณ ภรณ

เรองราวของการแสดง ฟอนสาวไหมเชยงราย เปนฟอนทอธบายถงกระบวนการทอผาฝายของชาว ลานนาตงแตการเกบดอกฝาย ตากฝาย ดงใหเปนเสน จนกระทงทอใหเปนผน ผาเพอเตรยมน าไปตดเปนเครองนงหม โดยดดแปลงมาจากการฟอนเชงของชาว ลานนา

รายชอผฝกซอม/ควบคมการแสดง ผควบคมการแสดง อาจารยวระชย เจรญจตตชย หวหนาสวนพฒนานกศกษา ผฝกสอนการแสดง นายวฒชย สนธ เจาหนาทบรหาร นายรตนะ ตาแปง เจาหนาทบรหาร


35

6. มหาวทยาลยมหาสารคาม รายละเอยดการแสดง

1. การแสดง/ชอชดการแสดง ฟอนศรโรจนากร เวลาทใชในการแสดง 10 -15 นาท ผแสดงจ านวนทงสน หญง 12 คน นกแสดง รวมทงสน 12 คน ประเภทการแสดง ฟอน ประกอบดนตรพนบานอสานจงหวะในการแสดง ( / ) เรว รายละเอยดทางดนตร (/ ) ดนตร ประวตการแสดง การแสดงชดนบงบอกถงความเปนมา ภมทศน ความเจรญงอกงาม และอตลกษณมหาวทยาลยมหาสารคาม ทเจรญรงเรองมาแลวกวา 44 ป เรองราวของการแสดง การแสดงทบงความเปนมหาวทยาแหงภาคอสาน และเปนมหาวทยาลยในการอนรกษศลปวฒนธรรมอสาน 2. การแสดง/ชอชดการแสดง ฟอนเซงแคน เวลาทใชในการแสดง 10 -15 นาท ผแสดงจ านวนทงสน หญง 7 คน / ชาย 7 คน นกแสดง รวมทงสน 14 คน ประเภทการแสดง ฟอนประกอบดนตรพนบานอสาน จงหวะในการแสดง ( / ) เรว รายละเอยดทางดนตร ( /) ดนตรสด ประวตการแสดง

เซงแคน เปนชดการแสดงทไดตนแบบมาจากชดการแสดงจากสาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาวคอ “เซงเสยงแคน” เปนการฟอนประกอบการเปาแคน แสดงถงการเกยวพาราสของหนมสาวชาวอสานโดยใชแคนเปนสอกลางเซงแคนเปนการแสดงฟอนร าทมความสนกสนานดวยทวงท านองและจงหวะลลาของผฟอนและการเปาแคน ทางมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒมหาสารคาม (ปจจบนคอมหาวทยาลยมหาสารคาม) โ ด ย อ.ชชวาลย วงษประเสรฐเหนควรวานาจะมการน าเอาทาฟอนตางๆ รวมทงทาเซงมาผสมเขา


36

อยในชดเดยวกน โดยเนนถงความสมพนธของชาว อสานกบอาณาจกรลานชาง(ลาว)และอาณาจกรลานนา จงเกดเปนชดการแสดงชอ “เซงแคน” โดยใชลายดนตรทนยมเลนกนแพรหลายทงสามแหลงวฒนธรรม คอลายเซงบงไฟ ลายลาวดวงเดอน และลายออกซม ลาวแพนในปจจบนชมรมนาฏศลปและดนตรพนเมอง(วงแคน) มหาวทยาลยมหาสารคาม ไดสบทอดชดการแสดงเซงแคน และยกเอาชดการแสดงนเปนชดการแสดงหลกของชมรม ซงถอไดวาเปนหวใจหลกของการออกไปแสดงเผยแพรศลปวฒนธรรมอสาน เ ร อ ง ร า วของกา รแสดง ทาทแสดงถงความสนกสนาม ตามแบบฉบบคนอสาน โดยใชแคนเปนสญลกษณประกอบการแสดง

รายชอผฝกซอม/ควบคมการแสดง นายณฐภมนทร ภครองผา ผฝกซอม นางเยาวภา ปรวาสนา ผควบคม

7. มหาวทยาลยนเรศวร รายละเอยดการแสดง ชอชดการแสดง พพฒนทศนา นาฏยลลา สองแคว เวลาทใชในการแสดง 10 นาท ผแสดงจ านวนทงสน......14........คน ประเภทการแสดง.............contempory Dance. จงหวะในการแสดง ( / ) ชา ( / ) เรว รายละเอยดทางดานดนตร ( / ) วซด

เรองราวของการแสดง- ผฝกซอม /ผควบคม นายศวดล มาตราช วาทรอยตร เกอเกศ ชนประภาพ


37

กจกรรมทศนศกษา

เสนทางท 1 เสนทางสายพทธมณฑลอสาน อ.นาดน จ.มหาสารคาม

พทธมณฑลแหงอสาน ตงอยทบานนาดน เขตอ าเภอนาดน เปนเขตทมการขดพบหลกฐานทางประวตศาสตร โบราณคดทแสดงถงความเจรญรงเรองใน อดต เพราะบรเวณนได เคยเปนทตงของนครจ าปาศรมากอน โบราณวตถตางๆ ทคนพบไดน าไปแสดงไวท พพธภณฑสถานแหงชาตจงหวดขอนแกนและทส าคญยงกคอ การขดพบสถปบรรจพระบรมสารรกธาตบรรจในตลบทองค า เงน และส ารด ซงสนนษฐานวามอายอยในพทธศตวรรษท 13-15 สมยทวาราวด รฐบาลจงอนมตให ด าเนนการกอสรางพระธาตนาดน ขนในเนอท 902 ไร โดยบรเวณรอบๆ จะมพพธภณฑทางศาสนาและวฒนธรรม สวนรกขชาต สวนสมนไพร ซงตกแตงใหเปนสถานทส าคญทางพทธศาสนา การเดนทางจากตวเมองมหาสารคาม โดยใชเสนทาง หมายเลข 2040 ผานอ าเภอแกด า อ าเภอวาปปทม แลวเลยวขวาเขาทางหลวง หมายเลข 2045 ถ ง อ า เ ภ อ นาดน ทางลาดยางตลอด หางจากตวเมองประมาณ 65 กโลเมตร

http://www.tongteawthai.com/ทองเทยวจงหวดมหาสารคาม/


38

ความเปนมาของพระธาตนาดน อ าเภอนาดน เปนแหลงอารยธรรมโบราณแหงหนงทมประวตอนยาวนาน โดยบรเวณ ทตง

ของของอ าเภอนาดนคอ เมองจมปาศรทเจรญรงเรอนในสมยทวารวด เมอประมาณพทธศตวรรษท 13-15 ซงมหลกฐานทางประวตศาสตรและโบราณคดทคนพบมากมาย สรปความ ดงน ถนฐานอารยธรรมจมปาศรในอดตกาล สนนษฐานไดวามความเจรญรงเรองมา 2 ยค คอ 1. ยคทวารวด ระหวาง พ.ศ. 1000-1200 2. ยคลพบร ระหวาง พ.ศ. 1600-1800 ในราวพทธศตวรรษท 13-16 ภายในตวเมองและนอกเมองมเจดยสมยทวารวดอย 25 องค (ขณะนไดขดคนพบแลว 10 องค) เจาผครองเมองนครจ าปาศร นบตงแต พระเจายศวรราช ไดสรางสถานทสกการะบชาในพธทางศาสนาพราหมณและพทธ เชน เทวาลย ปรางคก เปนตน ซงถอวาไดเจรญรงเรอง ทงในดานศาสนา วฒนธรรม และการปกครอง จนถงขดสดแลวไดเสอมถอยลงจนถงยคอวสานในสมยพระเจาฟางมแหลงหลาธรณคนพบและการกอสรางพระธาตนาดน เมอวนท 8 มถนายน 2522 ไดขดคนพบสถปบรรจพระบรมสารรกธาต สถปท าดวยทองส ารด แยกเปน 2 สวน คอ 1.ตวสถปหรอองคระฆง แบงออกเปน 2 ตอน คอ ตวสถป เปนสวนทบรรจ พระองคาร (ขเถา) เทยนดอกไม ตอนคอสถปเปนสวนทบรรจผอบพระบรมสารรกธาตโดยผอบจะบรรจพรอมกน 3 ชน คอ ผอบทองค า จะซอนอยในผอบเงน ผอบเงนจะซอนอยในผอบทองส ารดทกผอบมฝาปดมดชด ภายในผอบทองค ามพระบรมสารรกธาตบรรจ 1 องค มลกษณะเปนเกลดสขาวขนขนาดเทาเมลดขาวสารหกครง หลอเลยงไวดวยน ามนจนทนเมอเปดออกมาจะมกลนหอมมาก

2. สวนยอดท าดวยทองส ารดกลมตน ท าเปนปลองไฉนลกแกวและปลยอด ตอนตนท าเปนเกลยวสามารถปดประกอบกบสวนตวองคสถปไดพอด


39

พระธาตนาดน จ าลองแบบสถปทองส ารดทบรรจพระบรมสารรกธาต ซงเปนศลปะทวารวด กอสรางเสรจ เมอวนท 24 มกราคม 2530 โดยสมเดจพระบรมโ อ ร ส า ธ ร า ช ส ย า มมกฏราชกมาร เสดจพระราชด า เ น น แ ท น พ ร ะ อ ง ค มาประกอบพธอญเชญพระบรมสารรกธาต ขนประดษฐานไวในองคพระธาตนาดน เมอวนท 12 พฤศจกายน 2530

เสนทางท 2 เสนทางพพธภณฑไดโนเสาร อ.สหสขนธ จ.กาฬสนธ

ซากไดโนเสารทภกมขาว ต.โนนบร อ.สหสขนธ จ.กาฬสนธ ถกคนพบเมอป พ.ศ. 2537 โดยพระครวจตรสหสคณ (พระญาณวศาลเถร รองเจาคณะจงหวดในปจจบน) ตอมาคณะส ารวจจากฝายชววทยา กองธรณวทยา (สวนวจยซากดกด าบรรพและพพธภณฑธรณวทยา ซงเปนส านกธรณวทยาในปจจบน) ไดมาขดส ารวจจนถงเดอนตลาคม 2538 พบกระดกไดโนเสารกนพชมากกวา 6 ตว มกระดกมากกวา 630 ชน ภายในเวลาเพยง 3เดอน ซงซากไดโนเสารนนมขนาดใหญมน าหนกและมจ านวนมาก ทางฝายโบราณชววทยา จงไดจดตงโครงการพฒนาพพธภณฑสถานแหงชาตภกมขาวขนในป พ.ศ. 2538 ตอมาในป พ.ศ. 2544-2548 กรมทรพยากรธรณไดจดสรางอาคารพพธภณฑขน เปนสถานทจดแสดงนทรรศการถาวร เพอบรการและเผยแพรความรใหกบประชาชน และเปนสถานทใชศกษา คนควาของนกวชาการจากทวโลกทมาแลกเปลยนความรซงกนและกน ตอมาสมเดจพระเทพ-รตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร ทรงพระราชทานพระราชานญาตใหใชชอพพธภณฑนวา “พพธภณฑสรนธร” เมอวนท 12 ตลาคม 2549 ปจจบนกรมทรพยากรธรณไดขดคนซากไดโนเสารพบกระดกมากกวา 700 ชน เปนกลมของกระดกสวนขา สะโพก ซโครง คอ และหางของไดโนเสารกนพชและกนเนออกอยางละ 2 ชนด จากลกษณะของกระดกพบวา เปนไดโนเสารกนพชสกลภเวยง (Phuwiangosaurus Sirindhonae) 1 ชนด และเปนไดโนเสารกนพชชนดใหมอก 1 ชนด คาดวาอาจเปนไดโนเสารสกล และชนดใหมของโลก


40

นสตเขาชมพพธภณฑสรนธร

นสต/นกศกษาเขาชมซากไดโนเสาร


41

พระนอนตะแคงซาย

พระนอน ทแปลกทสดนาจะอยท "วดพทธนมต" (ภคาว) ตงอย บานนาสนวล ต.สหสขนธ อ.สหสขนธ จ.กาฬสนธ หางจากตวอ าเภอประมาณ 7 กโลเมตร ตงอยบนภเขาขนาดยอมโดยเปนปชนยวตถโบราณแหงแรกของ จ.กาฬสนธ ทกรมศลปากรรบจดขนทะเบยน หลงจากท "สมเดจพระมหาวรวงษ" (อวน ตสสมหาเถร) อดตปฐมสงฆนายกแหงคณะสงฆไทย วดบวรนเวศราชวรวหาร กรงเทพฯ ไดมากราบ พระไสยาสนองคน เมอ พ.ศ.2484 มบญชาใหอธบดกรมศลปากร จดทะเบยนไวโดยองคพระไสยาสน มความยาว 2 เมตร กวาง 50 เซนตเมตร ต าแหนงทประทบอยหนาปากถ ากวางประมาณ 5 เมตร สงจากพนระดบเพดานถ าประมาณ 3 เมตร ลานดานหนาองคพระกวางประมาณ 10 เมตร และทแปลกอยางทกลาวไวคอ พระไสยาสนองคนตะแคงซายผรไดสนนษฐานวา เปนสญลกษณของ "พระมหาโมคคลลานะเถรเจา" พระอครสาวกเบองซายขององคพระสมมาสมพทธเจาดวยศรทธาของพทธศาสนกชนในชวงประเพณสงกรานตจะแหแหนไปสรงน าขอพรเพอความเปนสรมงคลเนองเพราะพระพทธไสยาสนองคนมความศกดสทธเปนต านาน เลาขาน


42

อาจารยและนสตนกศกษาสกการะบชาพระไสยาสนตะแคงซาย" วดพทธนมต (ภคาว)

ต านานเลาขานวา ครงเมอพระเจาศรโคตรบรณหรอพระยาขอม ประมาณป พ.ศ.8 มพระมหากสสปเถรเจาเปนองคประธาน พรงพรอมดวยพระอรหนตขณาสพ 500 องค ไดอญเชญพระอรงคธาต (กระดกหนาอก) ขององคพระพทธเจา เสดจมาโดยทางญาณวถนภากาศ (เหาะมาทางอากาศ) ลงส "ภก าพรา" วดพระธาตพนม อ.ธาตพนม จ.นครพนม ไดพรอมใจกน สรางอโมงค โดยเอาดนดบมากอ เรยงกนขนเปนรปเตาสเหลยม เสรจแลวเอาไฟเผาใหสก มประตปดเปดไดทง 4 ดาน สงประมาณ 5 เมตร เมอเสรจและกระท าพธฐาปนา (บรรจ) พระอรงคธาต ไวในอโมงคนน และใหชอวา "พระธาตพนม" จากนนพระมหากสสปเถรเจา พรอมดวยหมพระอรหนตขณาสพ 500 องค กเสดจกลบสกรงราชคฤห ในชมพทวปพระเจาศรโคตรบรณจงไดจดให มการสมโภชองคพระธาตพนมอยางยงใหญ จงไดมสารบอกไป ทางหวเมองขอมดานเขมรต าทเปน เมองขนวาใหรวบรวมทรพยสมบตอนมคา ขนมาท าการสมโภชพระธาตพนมดวยกน ซงทางเขมร ต ากไดรบค าท าตามสารบอกนน โดยไดแตงตงผมความสามารถคนหนงชอ "นายสา" เปนหวหนาคณะ ท าหนาทควบคมพรรคพวกและทรพยสมบต เดนทางขนมาทางเมองรอยเอดการเดนทางของคณะนายสา ไดรอนแรมมาตามระยะทางทแสนล าบาก ดวยจดมงหมายทจะมงสองคพระธาต พนมใหจงได ครนเดนทางมาถงบอน าซบค ามวง (บอค ามวง) ทอยทางดานทศตะวนออกเฉยงเหนอของภคาวไมไกล ขณะทพกแรมอยนเอง กไดทราบขาววาการสมโภชองคพระธาตพนมไดเสรจสนลงแลว เมอเปนเชนนนายสากบพรรคพวก จงไดปรกษากนวา บรรดาทรพยสมบตทขนกนมานจะท าประการใด ถาจะขนกลบไปกดจะไมสมควร


43

ทงการเดนทางกสดแสนล าบากยากยงและแสนไกล ในทสดกไดลงความเหนกนวา นาจะฝงทรพยสมบตเหลาน ไว จงไดลงมอแกะสลกรปองคพระอรหนตขณาสพพระมหาโมคคลลานเถรเจา อครสาวกเบองซายขององค พระสมมาสมพทธเจา โดยใหมลกษณะในอรยาบถไสยาสนตะแคงซาย หนเศยรไปทางดานทพระธาตพนมตงอย คอดานทศตะวนออกเฉยงเหนอ และถอเปนนมตมงคลวา พระธาตพนมนน เปนองคแทนพระพทธเจา ทเสดจประทบอยดานทศทเศยรพระไสยาสนหนไป พรอมไดฝากค าปรศนา ใหผคนรนตอมาเขาใจวาเปนลายแทงแหลงสมบตทวา "พระหลงหมอยภถ าบก แสงตาตกมเงน 7 แสน ค า 7 แสน ไผหาไดกนทานหาแหน เหลอจากนนกนเลยงบหลอ" เพราะเชอวาบรเวณทพระไสยาสนประทบอยจะมทรพยสมบตมากมายฝงอย ค าบอกเลาระบวามคนเขาไปขดคนหาจ านวนมากแตสดทายกลมคนผนนกจะมอนเปนไปทกราย จนท าชาวบานทงใกลและไกล ตางมความเลอมใสศรทธามาสกการะอธษฐาน ขอความเปนสรมงคลมไดขาด แรงศรทธาทหลงไหลมาไมขาดสายน น ามาซงการพฒนาวดพทธนมต (ภคาว) จนมความเจรญรงเรองตามล าดบ ไดรบการยกยอง ชนชมจากสาธชนทวไปวา เปนวดทมทศนยภาพสวยงามยง วตถธรรมและเสนาสนะสงปลกสรางตางๆ ลวนวจตรอลงการ ประหนงเปนพทธสถานแหงการทองเทยวทงทางโลก-ทางธรรม และคงความศกดสทธอยในทนอกเหนอจากพระไสยาสนอนศกดสทธแลว ความสวยงามของทศนยภาพของภคาว ความงดงามของพระอโบสถไมแบบเปด แกะสลกลวดลายงดงาม ตามประต หนาตาง เพดาน เปนภาพพทธประวต ทศชาตชาดก และยงมวหารสงฆนมตร ซงเปนทเกบพระพทธรป และพระเครองรนตางๆ ทหายากจ านวนมาก "วดพทธ-นมต" และ "พระไสยาสน" จงควรไปกราบสกการะยง

42


44

สวนท 3

การประเมนผล


45

กจกรรมดอกผลของตนไมแหงความคาดหวง AAR (After Action Review)

กรอบแนวคด

กจกรรมดอกผลของตนไมแหงความคาดหวง (AAR : After Action Review) เปนกระบวนการหนงในการประเมนผลการเรยนรเมอกจกรรมไดยต หรอเสรจสนลง ถอเปนเครองมอหรอกลไกทส าคญของการจดการความร เพราะสามารถน าไปสการ “คนพบความส าเรจและความลมเหลว” ในวงจรของการปฏบตงานไดเปนอยางด โดยมงมนและจรงใจกบเปนกระบวนการของการ “แลกเปลยนเรยนร” (ลปรร.) รวมกนมากกวาการ “กลาวโทษ” (เพงโทษ) กบผเกยวของ

ดวยเหตนกระบวนการ AAR ทดจงกอใหเกดชดความรผานการแลกเปลยนประสบการณรวมของ “นกปฏบตการ” (คนหนางาน:ปญญาปฏบต) ทพรอมส าหรบการน าไปประยกตใชในเวทอนๆ ตอไป โดยกระบวนการดงกลาวจะมความสมพนธยดโยงกบกระบวนการ BAR (Before Action Review) หรอ “ตนไมแหงความคาดหวง” เพราะเปนเสมอนการกลบไปถามทกถง “ความคาดหวง” ในชวงตนกอนการลงมอปฏบต ดงนนเพอกอใหเกดความสดใหมของขอมลทจะยกระดบสการเปนชดความร จงควรตองรบขบเคลอน AAR ในภาวะทกจกรรมไดเสรจสนลงใหมๆ เหมอนการ “ตเหลกทก าลงรอน” เพราะหากทงชวงเวลาไปนาน ความรสกและความทรงจ าในเรองราวและขอเทจจรงทเกยวของอาจล าบากตอการน ากลบมาปะตดปะตอเพอแลกเปลยนเรยนรรวมกน

1.ขนตอนการประเมนผลกจกรรมดอกผลของตนไมแหงความคาดหวง

ขนตอนท 1 แจกกระดาษทตดเปนรปดอกไม หรอผลไมใหแกผเขารวมกระบวนการ เพอเขยนความรสก หรอทศนคตทมตอการเรยนรในเวทครงน ผานค าถามทเรยบงาย เชน “ไดอะไรบางจากการเรยนรในครงน”

ขนตอนท 2 เมอเขยนเสรจใหแตละคนน าดอกไมหรอผลไมอนเปนดอกผลแหงการเรยนรไปตด หรอแขวนไวกบตนไมจ าลองทจดท าไว เพอสะทอนใหเหนความผลบาน และการเตบโตจนเปนดอกเปนผลของการเรยนรในครงนรวมกน

ขนตอนท 3 ผน ากระบวนการท าการประมวลผลการเรยนรกลบคนสผเขารวมกระบวนการเปนประเดน หรอเปนหมวดหมในเชงวาทกรรม และเปดเวท “โสเหล” หรอ “แลกเปลยนเรยนร” รวมกนในประเดนตางๆ เชน

สาเหต หรอปจจยของการบรรลเปาหมายการเรยนร


46

สาเหต หรอปจจยของการไมบรรลเปาหมายของการเรยนร จะน าความรทเกดขนในเวทครงนไปประยกตใชใหเกดผลจรงกบชวตและการท างานได

อยางไร ครงตอไปหากจดกระบวนการเรยนร มค าแนะน าใดทจะชวยใหกระบวนการเรยนรไดบรรล

เปาหมายทตงไวใหครบถวน หรอเกดกระบวนการพฒนาในทางทดมากกวาเดม

2.ภาพสะทอนของกจกรรมดอกผลของตนไมแหงความคาดหวง

ในเวทดงกลาว ผเขารวมกระบวนการไดสะทอนแนวคดสกระบวนการของการเรยนรรวมกนเปนประเดนส าคญๆ ดงน

2.1 ผลทไดรบหลงจากการเขารวมโครงการ

1. ไดมตรภาพ 2. ไดรบประสบการณใหมๆ 3. ไดแลกเปลยนวฒนธรรม 4. ไดรบความสนกสนาน ความบนเทง 5. ไดเรยนรวถชวตของแตละภมภาค 6. ไดความสามคค 7. ไดศกษาวฒนธรรมแตละภมภาค 8. ไดแลกเปลยนวฒนธรรม 9. จะน าความรทไดไปพฒนาดานการแสดง 10. รจกการเรยนรทจะอยรวมกบผอน 11. ไดความรก 12. ไดรบประทานอาหารอรอยๆ

13. ไดเรยนรศลปวฒนธรรมจากภมภาคตางๆ และวฒนธรรมของประเทศเพอนบาน 14. ไดรบมตรภาพและความรใหมๆ 15. ไดรจกเพอนใหม / วฒนธรรมตางชาต / รจกภาคอสานมากขน 16. ไดความรใหม 17. ไดความรจากฐานท 5 18. ไดเรยนรการท างานเพมขน 19. ไดรจกวฒนธรรมการทอผา / ทอเสอกก 20. ไดเรยนรหลายอยาง มความภาคภมใจทไดรวมกจกรรมกบ ม.สารคาม 21. ไดรจกเพอนหลายมหาลย ไดรจกวฒนธรรมของเพอน 22. เรยนรวฒนธรรมไทย 23. ไดเรยนรวฒนธรรมอสานไมวาจะเปนอาหารการกน ไดเพอนไดมตรภาพ 24. ไดรจกความแตกตางระหวางลาว – ไทย 25. ไดความสนกสนาน ไดท ากจกรรมทไมเคยท า ไดเรยนรวถชวตของชาวไทย 26. ไดเรยนรวฒนธรรมทไมเคยเหน


47

27. ไดเรยนรการฟอนแบบอสาน 28. ขนตอนการท าเสนไหม 29. ความพนธทดของเพอตางสถาบน 30. ไดเรยนรความเปนอยและศลปวฒนธรรม 31. ไดความสามคค 32. ไดเรยนรวฒนธรรมจากภาคอน ๆ และของประเทศเพอนบาน 33. ไดรจดเพอนใหม/จากตางสถาบน 34. ไดรบมตรภาพจากเพอนใหม 35. คาดวาจะไดแลกเปลยนเรยนรเกยวกบวฒนธรรม 36. คาดวาจะไดรบความรจากฐานความรเพอไปปรบใชในชวตประจ าวน


48

สรปแบบประเมนผลโครงการสานสมพนธมตรภาพไทย-ลาว ครงท 10 ระหวางวนท 5 – 7 ธนวาคม 2554 ณ มหาวทยาลยมหาสารคาม

**********************************

ผเขารวมโครงการสวนใหญ ทง บคลากร นสต – นกศกษา รอยละ 73.40 เขารวมกจกรรมนเปนครงแรก และมรอยละ 26.6 เคยเขารวมกจกรรม มากกวา 1 ครง

สรปผลความพงพอใจและวตถประสงคโครงการ

ประเดน คะแนนเฉลย ระดบความพอใจ

1. วตถประสงคโครงการ 1.1 เกดกระบวนการแลกเปลยนเรยนรรวมกนในหมนสต คณาจารย ดานการพฒนานสตในเรองศลปวฒนธรรม

3.98 มาก

1.2 เกดกระบวนการเครอขายการพฒนานสต นกศกษาทงในประเทศและตางประเทศ

3.99 มาก

1.3 เกดจตส านกอนดงามของนสต นกศกษาและคณาจารยในเรองการอนรกษและสบสานมรดกวฒนธรรมของตนเอง

4.28 มาก

1.4 เกดกระบวนการเรยนรชวตผานทนทางสงคมอนดงาม เชน ประวตศาสตร สงคม เศรษฐกจ สงแวดลอม การศกษา

4.07 มาก

1.5 เกดกระบวนการใหนสตใชเวลาวางใหเกดประโยชนตอตนเองและสงคม 4.27 มาก 2. ฐานการเรยนร 2.1 ฐานเรยนรท 1 เตนบดสลบ/ร าวง 4.27 มาก 2.2 ฐานเรยนรท 2 เสอกกสานสมพนธ 3.84 มาก 2.3 ฐานเรยนรท 3 เสนสายลายไหม 4.06 มาก 2.4 ฐานเรยนรท 4 ดนตรและนาฏศลปพนบานอสน 4.05 มาก 2.5 ฐานเรยนรท 5 ฮตคองและปากทองอสาน 4.19 มาก 2.6 ฐานเรยนรท 6 นทรรศการ 1 ทศวรรษสานสมพนธไทย-ลาว และกจกรรมจตอาสา

4.11 มาก

2.7 ความพงพอใจในภาพรวมเกยวกบการเรยนรในฐานการเรยนร 4.20 มาก 3. กจกรรมการแสดงบนเวทกลาง 3.1 ความพงพอใจตอการแสดงในพธเปด 4.17 มาก 3.2 ความพงพอใจตอระบบแสง ส เสยงบนเวท ทเออตอการแสดง 4.09 มาก 3.3 ความพงพอใจตอระบบแสง ส เสยงบนเวท 4.26 มาก 3.4 ความพงพอใจตอภาพรวมของการแสดงบนเวทกลาง 4.28 มาก 4. ทศนศกษา "ประวตศาสตร อารยธรรม และวถวฒนธรรม"


49

4.1 กจกรรมนนทนาการระหวางการเดนทาง 3.69 มาก 4.2 กจกรรมการบรรยายใหความร 3.78 มาก 4.3 ความรทไดจากการเรยนรผานการทศนศกษา 3.93 มาก 4.4 ความพงพอใจในภาพรวมเกยวกบการทศนศกษา 4.00 มาก

สรปผลความพงพอใจและวตถประสงคโครงการ (ตอ)

ประเดน คะแนนเฉลย ระดบความพอใจ

5. การบรหารจดการ 5.1 ความพงพอใจตออาหาร อาหารวางและเครองดม 3.77 มาก 5.2 ความพงพอใจตอกระบวนการของการประสานงานจากบคลากร/นสตสถาบนเจาภาพ

4.13 มาก

5.3 ความพงพอใจตอเอกสารประกอบการเรยนร เชน สจบตร บอรดนทรรศการประจ าฐานการเรยนร

3.81 มาก

5.4 ความพงพอใจตอสถานทจดงาน 4.15 มาก 6. อน ๆ 6.1 ไดประสบการณเรยนรทแปลกใหมทเปนประโยชนตอการเรยนและการใชชวต

4.22 มาก

6.2 ไดมตรภาพจากเพอน ๆ ตางสถาบน 4.21 มาก 6.3 ตระหนกในกระบวนการอยรวมกนและเรยนรรวมกนกบคนอน 4.22 มาก 6.4 ความพงพอใจตอกระบวนการในภาพรวมทงหมดของการด าเนนงาน 4.24 มาก

ภาพรวมโครงการ 4.08 มาก


50

อปสรรค ปญหา และขอเสนอแนะ

1. วนและเวลาท ากจกรรมตาง ๆ ยงไมเปนระเบยบ เพราะมการเตรยมตวนอย 2. มความสขและเพลดเพลนด 3. อยากใหจดกจกรรมหลาย ๆ วน 4. ดใจทไดเขารวมกจกรรม 5. ทกกลมควรมนสต-นกศกษาทกสถาบนขณะท ากจกรรม 6. อยากมเวลาในการแลกเปลยนเรยนรระหวางสถาบนมากกวาน 7. อยากใหจดกจกรรมนตอไปเรอย ๆ 8. จดงานไดดและประสานงานไดด (มช.สปป.ลาว) 9. ขอบคณมหาวทยาลยมหาสารคามทดแลเปนอยางด (มช.สปป.ลาว)

10. ขอบคณมตรภาพทมให (มช.สปป.ลาว) 11. ควรมกจกรรมทสรางปฏสมพนธระหวางนสต-นกศกษา มากกวาน 12. สถานท อาหาร การประสานงาน นนทนาการ ฐานความร จดไดดแลว ประทบใจมาก 13. staff กระตอรอรน ท างานด และเปนกนเอง 14. จดงานไดดมาก 15. อยากใหมอาหารหลากหลายกวาน 16. อยากใหมกจกรรมด ๆ อยางนตลอดไป 17. ควรจดกจกรรมในแบบคายพกแรม 18. ควรจดการเรองเวลาใหดกวาน 19. เวทกลางไมเหมาะสมเทาทควร 20. ควรดแลเรองความสะอาดของสถานท


51

สวนท 4

Website ทเกยวของ


52

Website ทเกยวของ Website : http://www.sa.msu.ac.th/thailao10/ Facebook : แลกเปลยนเรยนรโครงการสานสมพนธมตรภาพไทย-ลาว ครงท 10 http://www.facebook.com/#!/groups/thailaos.2554/?fref=ts Gotoknow.org http://www.gotoknow.org/profiles/users/pandin

http://www.sa.msu.ac.th/thailao10/

http://www.facebook.com/#!/groups/thailaos.2554/?fref=ts


53

สานสัมพันธ์มิตรภาพไทย ลาว ครั้งที่...

Documents

Transcript of สานสัมพันธ์มิตรภาพไทย ลาว ครั้งที่...