1STYAPI TP SEM METODOLOJS

st

yap

T

ipi

Se

im M

etodolo

jisi

st

yap

T

ipi

Se

im M

etodolo

jisi

st

yap

T

ipi

Se

im M

etodolo

jisi

2styap Tipi Seiminde Teknik ltler

Tek

nik

l

tl

er

Tek

nik

l

tl

er

Y

KLE

RN

TA

BA

N

ZE

MN

NE

LE

TLM

ES

3Y

KLE

RN

TA

BA

N

ZE

MN

NE

LE

TLM

ES

ES

NE

K

STY

APIL

AR

DA

Y

K D

A

ILIM

I

Rijit

st

yaplar

da

Y

k D

alm

RJ

T

STY

APIL

AR

DA

Y

K D

A

ILIM

I

4TR

AF

K

MA

LZ

EM

E

MA

LZ

EM

E

MA

LZ

EM

E

5MA

LZ

EM

E

MA

LZ

EM

E

K

L

M

TRA

F

N E

NG

ELLE

NM

ES

6ME

VC

UT

S

TYA

PI

DU

RU

MU

KO

NF

OR

VE

G

VE

NL

K

TEK

NK

L

TL

ER

Teknik Parametreler

styap TipiEsnek styap

(Kaplama tabakasasfalt betonu)

Rijit styap(Kaplama tabakasimento betonu)

Taban zemini tama deeri (CBR)20 > CBR > 6CBR

7Ekon

omik

l

tl

er

Ekon

omik

l

tl

er

Ekon

omik

l

tl

er

8Top

lam

E

kon

omik

Mal

iyet

lk

na

at M

aliy

eti

Mal

zem

eler

in M

ikta

r ve

K

ayn

akta

ki

Mal

iyet

leri

nin

Tes

pit

i

Mal

zem

eler

in M

ikta

r ve

K

ayn

akta

ki

Mal

iyet

leri

nin

Tes

pit

i

9Mal

zem

eler

in T

am

a M

aliy

eti

i

lik G

ider

leri

na

at M

akin

eler

i ile

ilgi

li M

asra

flar

Sab

it M

asra

flar

10

Bak

m M

aliy

eti

Bak

m M

aliy

eti

Bak

m M

aliy

eti

Bak

m M

aliy

eti

11

Bak

m M

aliy

eti

Bak

m M

aliy

eti

YO

LU

KU

LLA

NA

NLA

RIN

H

AR

CA

MA

LA

RI

12

FN

AN

SM

AN

KA

YN

AK

LA

RI

VE

A

KT

ALZ

AS

YO

NE

NE

RJ

T

KE

TM

13

EN

ER

J T

K

ETM

Ekonomik Parametre

styap TipiEsnek styap

(Kaplama tabakas asfalt betonu)

Rijit styap (Kaplama tabakas imento betonu)

Bitml malzeme azl +

Yksek kaliteli agrega eksiklii

+

Kullanlmayan hidrolik balayc (cruf, uucu kl v.b.) bulunmas

+

Snrl yatrm kayna +

Enerji azl +

STYAPI TP SEM METODOLOJS

14

KARAYOLLARIMIZDAK STYAPI YAPIM VE BAKIM POLTKASININ DEERLENDRLMES

KA

RA

YO

LLA

RIM

IZD

AK

STY

API

YA

PIM

VE

BA

KIM

PO

LT

KA

SI

KA

RA

YO

LLA

RIM

IZD

AK

STY

API

YA

PIM

VE

BA

KIM

PO

LT

KA

SI

KA

RA

YO

LLA

RIM

IZD

AK

STY

API

YA

PIM

VE

BA

KIM

PO

LT

KA

SI

15

KA

RA

YO

LLA

RIM

IZD

AK

STY

API

YA

PIM

VE

BA

KIM

PO

LT

KA

SI

KA

RA

YO

LLA

RIM

IZD

AK

STY

API

YA

PIM

VE

BA

KIM

PO

LT

KA

SI

KA

RA

YO

LLA

RIM

IZD

AK

STY

API

YA

PIM

VE

BA

KIM

PO

LT

KA

SI

KA

RA

YO

LLA

RIM

IZD

AK

STY

API

YA

PIM

VE

BA

KIM

PO

LT

KA

SI

16

KA

RA

YO

LLA

RIM

IZD

AK

STY

API

YA

PIM

VE

BA

KIM

PO

LT

KA

SI

KA

RA

YO

LLA

RIM

IZD

AK

STY

API

YA

PIM

VE

BA

KIM

PO

LT

KA

SI

SATIH CNSNE GRE YOL AI (KM)

01.01.2012 tarihi itibariyle

Asfalt Betonu

Sathi Kaplama

Parke Stabilize ToprakDier Yollar

TOPLAM

Otoyol 2 119 - - - - - 2 119

Devlet Yollar

9 869 21 032 74 114 47 236 31 372

l Yollar 1 692 26 880 138 963 674 1 211 31 558

TOPLAM 13 680 47 912 212 1 077 721 1 447 65 049

BLNM YOLLAR01.01.2012

Otoyollar 2 119Devlet Yolu 17 033l Yolu 1 121Toplam 20 273

Bu yol ann 61.592 km. lik ksm asfalt kaplamal (asfalt betonu+sathi kaplama), geri kalan dier tr kaplamal, toprak veya geit vermeyen yoldur.

KA

RA

YO

LLA

RIM

IZD

AK

STY

API

YA

PIM

VE

BA

KIM

PO

LT

KA

SI

KA

RA

YO

LLA

RIM

IZD

AK

STY

API

YA

PIM

VE

BA

KIM

PO

LT

KA

SI

17

KA

RA

YO

LLA

RIM

IZD

AK

STY

API

YA

PIM

VE

BA

KIM

PO

LT

KA

SI

KA

RA

YO

LLA

RIM

IZD

AK

STY

API

YA

PIM

VE

BA

KIM

PO

LT

KA

SI

KA

RA

YO

LLA

RIM

IZD

AK

STY

API

YA

PIM

VE

BA

KIM

PO

LT

KA

SI

GENEL DEERLENDRME

18

GE

NE

L D

E

ER

LE

ND

RM

E

GE

NE

L D

E

ER

LE

ND

RM

E

GE

NE

L D

E

ER

LE

ND

RM

E

19.03.2014

1

ASFALT BETONU VE KULLANILAN MALZEMELER

AGREGA VE BTML BALAYICI

Asfalt Betonu nedir?

agregabitm(asfalt imentosu)

ile kaplanmasve sktrlmas

bunlara ilaveten agregalar arasndaki hava boluklarndan oluan bir yapdr.

Asfalt Betonu Karmlar

Agrega

Bitm

Hava Boluu

Sktrlm bir karmda temel e mevcuttur

1. Agrega Particles2. Bitm (AC)3. Hava Boluu

Asfalt Betonu Karmlar

Arlka %95 agrega, %5 bitm

Hacimce %75 agrega,%20 bitm

deal olarak, %3-5 hava boluu

Skm bir asfalt betonu karm yaklak olarak;

19.03.2014

2

Pavement Section

Asfalt Betonu

Temel

Granular alttemel

Taban Zemini

Stabilite

Fleksibilite (Esneklik)

Dayankllk

Kaymaya Kar Diren

lenebilirlik

Geirimsizlik

asfalt kaplamalarn fizik ve mekanik zellikleri

Stabilite Stabilite, tatlardan gelen srekli dinamik ykler, uzun sreli statik

ykler ile hzlanan veya yavalayan tekerlek etkileri altnda oluan

basn, ekme, kesme kuvveti (makaslama) ve sklmeye kar

bitml kaplamann gsterdii direntir.

Stabilite yetersizlii yolda kme, ondlasyon ve akmalarn

olumasna yol aar.

styap projelendirilmesi asndan bitml karmn en nemli

zellii stabilite dir.

Yksek viskoziteli balayc (bitm)

Krlm agrega (isel kilitlenme)

Fleksibilite (Esneklik) Yolun alt tabakasndaki kmelerden, bitml kaplama tabakalarna

geecek genel deformasyona bitml tabakalarn atlamadan kar koyabilme yeteneidir. Fleksibilite yetersizlii yol yzeyinde atlamalara yol aar.

Mineral fillerin ve asfalt imentosunun oran, asfalt imentosunun kvam, dktilitesi ve scakla kar duyarll fleksibiliteye tesir etmektedir.

Kararl ve esnek bir bitml karm elde edebilmek iin yazn kvamn koruyabilen, kn ise krlgan hale gelmeyen ve yorulmaya kar dayankl bir balayc gereklidir.

Dk viskoziteli balayc (bitm) Yksek balayc oran

19.03.2014

3

Dayankllk (Durabilite) Bitml kaplamann dayankll trafik, su, hava ve scaklk

deiikliklerinin etkilerine kar gsterdii direntir.

Karmn anmaya kar direnci doal olarak agregann anma zelliine baldr. Anma tabakalarnda daha sert agrega kullanlarak daha yksek bir dayankllk salanabilir.

Dayanklla etkiyen dier nemli faktr nemdir. Mevcut nem halinde karmn soyulmaya kar direnci agregann asfalt absorbsiyonu ile ilgilidir.

imeye kar diren de agregann ime karakteristiklerine baldr.

Dayankllk

Asfaltn oksitlenmeye kar direncinde, asfaltn yalanma

karakteristikleri ve bitml karmdaki boluk oran nemli rol

oynar.

Oksitlenme ayn zamanda kaplamann krlmaya kar direncine de

etkir. nk oksitlenme srasnda penetrasyonun dmesi ile

kaplama daha krlgan hal alr.

Bu nedenle, krlmalarn artmasna sebep olan asfaltn

oksitlenmesini en alt dzeyde tutmak iin bitml karmn boluk

yzdesinin belirli snrlar iinde kalmas salanmaldr.

Kaymaya Kar Diren

Bitml kaplama yzeyinin srtnme ile vastalarn gvenli bir ekilde durmasn ve hareket etmesini salamas, kaplamann

kaymaya kar olan direncine baldr.

Bu zellik kaplamann yzey dokusu kadar beton asfalt karmdaki asfalt imentosu oran ve boluk oran ile ilgilidir.

Yumuak agregalar fazla andklar iin dz bir yzey olutururlar. Dier taraftan, karmdaki ar bitm miktar veya yetersiz boluk

oran trafiin oluturduu sktrma tesiriyle veya scak havalarda

agregalarn genlemeleri sonunda, asfalt yol yzeyine kar ve

kaygan bir yol yzeyi meydana gelir.

Kaymaya Kar Diren

Bu hale "kaplamann terlemesi" denir. Bu sakncann ortaya

kmamas iin beton asfalt karm homogen olmal, retim ve

kullanma srasnda segregasyona (ayrarak ayn cins ve boyuttaki

malzemenin bir araya gelmesi) uramamaldr.

Dier taraftan karmda gevrek agrega bulunmamaldr. nk

gevrek malzeme tekerlek etkisiyle cill hale gelir. Cilalanma da

kayma direnci bakmndan byk sorunlar ortaya karr.

19.03.2014

4

lenebilirlik

lenebilirlik, malzemeyi istenilen kvamda, istenilen

niformlukta, sktrma ile kolayca yerletirebilmektir.

Bu zellik, agrega granlometrisi, asfalt imentosu oran, en

byk dane boyutu, danelerin ekli ve agreganm yzey dokusu

ile ok yakndan ilgilidir.

10 nolu elek altndaki agregann ekli bitml karmn

zellikleri zerinde gzle grlr ekilde etkilidir.

lenebilirlik Keli danelere sahip veya krmata paralar ieren kumlar

stabiliteyi ykseltirken, yuvarlak daneli kumlar ilenebilirlii

arttrrlar.

Baz hallerde iyi derecelenmi karm ve yeterli silindirleme

olduu halde balayc azl sebebiyle istenilen younluk elde

edilememektedir. Bu durum asfalt imentosu orannn bitml

karmn ilenebilirliindeki roln ak olarak ortaya koyar.

Geirimsizlik

Bitml karmdan olumu kaplama tabakasnn alt

tabakalara su geirmeyecek derecede geirimsiz olmas

gerekir.

Esnek styaplarda Bozulmalar

19.03.2014

5

Bozulmaya Yol Aan Etkenler

Yol esnek styapsnda, eitli nedenlerle meydana gelen bozulmalarn etkenleri,

aada ana balklar altnda snflandrlp belirtilmitir.

Tasarm Hatalar

Yapm Hatalar

Bakm Hatalar

evre ve klim artlar

Trafik Etkileri

ESNEK YOL STYAPISINDA OLUAN BOZULMA TRLER

1. ekil Deitirmeler (Kalc deformasyon-Tekerlek zi

2. Yorulma atlaklar

3. Dk scaklk atlaklar

4. ukurlar

5. ok Ynl Bozulmalar

Asfalt Kaplama Bozulmalar

-40 -20 0 20 40 60

Rij

itlik

,

Scaklk, oC

Dk Scaklk atlaklar

Tekerlek zi

Yorulma atlaklar

Tekerlek izinde oturma (kalc deformasyon)

Asfalt karm tasarmclarn en ok ilgilendiren ana tekerlek izi tipi, asfalt tabakalar iinde

meydana gelen deformasyondur.

Tekerlek izi, asfalt karmlarn tekrarl ar yklere kar koyacak yeterli kayma mukavemetine sahip olmamas nedeniyle

oluur.

Tekerlek izi oluumu kalc deformasyonun enyaygn eklidir.

Tekerlek izi oluumunun, nem hasar, anma ve

19.03.2014

6

Birinci durumda, asfalt kaplama tabakas altndaki temele (veya alt temele veya tabii zemine) ok fazla tekrarl yklerin uygulanmas tekerlek izine sebep olur.

kincisi, asfalt tabakalar iinde meydana gelen deformasyondur. Tekerlek izi, asfalt karmlarn tekrarl ar yklere kar koyacak yeterli kayma mukavemetine sahip olmamas nedeniyle oluur.

Rutting

atlaklar:

I. Yorulma atlaklar

II. Termal (enine) atlaklar

III. Kenar atlaklar

IV. Boyuna atlaklar

V. Blok (harita) atlaklar

VI. Yansma atlaklar

Yorulma atlaklar

Yorulma atlamas, asfalt kaplamalara uygulanan yklerdendolay, atlak oluumuna sebebiyet verecek ekildekaplamann gerilme dayanmnn almas ile meydana gelir.

Yorulma atla oluumunun ilk iareti, trafik ynnde aralklolarak, boyuna tekerlek izi atlaklarnn meydana gelmesidir.

Yorulma atlamas, ilk atlaklarn birlemesi ve haliyle dahafazla atlan oluumuna sebep olmas nedeniyle tedricenartan bir bozulma trdr.

19.03.2014

7

Yorulma atlaklar

Yorulma atlamasnn bir ileri safhas, atlak blgesinin timsah derisine benzetilmesinden dolay, timsah srt atla diye adlandrlr.

Yorulma atlaklar

Alligator Cracking Termal (enine) atlaklar

Dk scaklk atlamas trafik yklerinin deil, kt evre koullarnn sebep olduu bir bozulma tipidir.

Bunlar, belirli aralklarla trafik ynne dik olarak meydana

gelen, enine atlaklardr.

19.03.2014

8

Termal (enine) atlaklar

Dk scaklk atlaklar, asfalt kaplama tabakasnn souk havada bzlmesi sonucu oluurlar.

Kaplama bzldnde kaplama iinde ekme gerilmeleri oluur. Kaplama boyunca baz noktalarda ekme gerilmesi ekme

dayanmn aar ve asfalt kaplama atlar.

Dk scaklk atlaklar tekil dk scaklktan meydana gelir ve dk scaklklarn tekrarlanmasyla artar.

Termal (enine) atlaklar

Boyuna atlaklar

Boyuna atlaklar iki erit arasnda ya da kaplama ile banket birleim yerlerinde, yol eksenine paralel olarak grlen bozulmalardr.

atlak genilikleri 6 - 19 mm, yksek iddetlere ulatnda 19 mm den fazla olabilir.

Bozulmann iddeti arttka malzeme ayrmalar balar, ayrmalar derinleir ve atlak saysnda art gzlenir.

Boyuna atlaklarn oluma nedenleri :

Dolgularda yetersiz sktrma nedeniyle oturmalar.

Yetersiz drenaj.

Dolgunun yanal hareketi.

evre ve iklim artlar (don etkisi, nem deiiklii vb.).

styapnn tama gcnn yetersiz oluu ve bunun trafik yk ilebirlemesi sonucu oluan oturmalar.

Boyuna ek yerlerinin uygun ina edilmeyii.

Boyuna atlaklar

19.03.2014

9

Boyuna atlaklar Longitudinal Cracking

Boyuna ve enine atlaklarn birbirleriyle birleerek haritaeklinde grld bozulma trdr.

Bunlar da 6 - 19 mm ya da 19 mm den daha fazla genilieulaabilirler.

atlak ekli birden fazla atlak veya atlak sistemiyleevrelenen bloun ayrlp kopmas eklindedir.

Bozulmann ileri aamalarnda blok atlaklar timsah srtdesenine dnmeye balamtr.

Blok (harita) atlaklar

Blok (harita) atlaklarnn oluma sebepleri:

ime ve bzlme etkisi.

Don etkisi.

Asfalt kaplamann yalanmasndan dolay sertlemesi ve krlmasdr .

Blok (harita) atlaklar

19.03.2014

10

Blok (harita) atlaklar Block Cracking & Edge Cracking

Yansma atlaklar

Asfalt takviye tabakas zerindeki atlaklar olup, altta kalm olan esas kaplamada daha nce bulunan atlaklarn takviye tabakasna

yansmasyla meydana gelen bozulma trdr.

Bu atlaklar boyuna, enine, diyagonal veya blok eklinde olabilirler.

Transverse Cracking

19.03.2014

11

Ayrma, sklme ve soyulma

Yol yzeyinde agrega eksiklii, baz lokal ukurlar ve kopmalar eklinde oluanbozulma eklidir.

Soyulma, ayrma ve sklmelerin oluum nedenleri:

Su ve trafik etkisi.

Bitml scak karm iinde kil topaklar veya kille kapl agrega taneciklerininbulunmas.

Zayf sktrma.

Yksek boluk yzdesi (zellikle souk hava koullarnda yaplan kaplamalardasu ve tuzlar tabakalar arasna szar, donma ve erime olaylar srasnda asfaltnbozulmasna neden olur).

Yetersiz bitm yzdesi.

Yalanma nedeniyle oluan asfalt sertlemesi.

Uygun olmayan yapm teknikleri ve ekipman kullanm.

Donma-zlme olaylarnn tekrarlamas ile absorbsiyonu vekrlganl yksek agregalarn kullanld karmlarda ayrma

meydana gelmesi.

Ayrma, sklme ve soyulma

Raveling in HMAC ukurlar

Yetersiz (kalitesiz) yapm, ar dingil ykleri, mevsimselhava koullar nedenlerine bal olarak yzey zerindederinlii 5 ile 10 cm arasnda ya da daha fazla, ap 10 ile 30cm arasnda ya da daha fazla boyutlu oluan oyuklardr.

Bu bozulmalar yine dier bozulma trlerinde olduu gibisr konforunu drmekte zellikle de sr gvenliiasndan tehlike arz etmektedir.

19.03.2014

12

ukurlarukurlarn muhtemel oluma nedenleri :

Dier bozulmalarn etkileri (soyulma, segregasyon, atlaklar vb.).

Yanl yapm teknikleri ve dk kalite kontrol.

Kaplamada dk kaliteli agrega kullanm

styap kalnlklarnn yetersiz oluu.

Pothole

Bitml balaycnn terlemesi (kusma)

Bitml balaycnn terlemesi (kusmas) kaplamazerinde, zellikle tekerlek izlerinde asfaltnkaplama yzeyine kmas olaydr.

Bu kesimlerde scak mevsimde yer yer tekerlekprofil izleri de grlmektedir.

Bitm terlemesinin oluma nedenleri:

Yapm srasnda ar dozda bitm kullanlmas.zellikle scak havalarda trafik etkisiyle bu fazla

bitmn agrega zerine kmas.

Terlemi yzey zerine herhangi bir tedbiralmadan yeniden yzeysel kaplama yapm

Bitml balaycnn terlemesi (kusma)

19.03.2014

13

Bleeding Failures

AGREGA

Aggregates in Composites

Agrega miktar:

Hacimce 60-70% (Beton kaplamalarda)

Hacimce 80-90% of Asfalt kaplamalarda)

19.03.2014

14

Aggregates in Pavement

Yzey Tabakalar (Anma, binder) Temel Alttemel

yi bir adezyon iin kuru ve temiz agregaya gereklidir (tozsuz, nemsiz)

Asfalt betonunun uzun dnemli zelliklerinin iyiletirilmesi iin nemli olan isel srtnme asn oluturacak kilitlenmeyi salayabilmelidir.

Keli agrega 50-80% orannda en az iki yz krlm

Asfalt Kaplamada Agregann nemi

Asfalt imentosu 60 oCzerindeki scaklklarda dayanmn kaybeder.

Scak havalarda kaplamann stabilitesiagregalar arasndaki isel srtnme asna baldr.

-40 -20 0 20 40 60

Mod

ulu

s, P

a

Temperature, C

Definitions

Agrega: Krlm ta, cruf, ist,

akl, kum gibi mineral bileime sahip granler mazemeler

Kaba Agrega: 4.75mm (#4) elek

zerinde kalan malzeme

nce Agrega: 4.75mm (#4) elekten geen

malzeme

Filler: 0.075mm (#200) elekten geen

malzeme

Temel Jeoloji Ana kaya

Volkanik (eriyen malzemelerin sertlemesi)

Tortul (tanan malzemelerin skmas)

Bakalam (kayalarn basn ve scaklk altnda deime uramas)

rt tabakalarAna kayay rten tabakalar

Anm kayalarakl, kum, silt, kil

19.03.2014

15

Silisli agrega yi bir dayanm ve

sertlik ist, kil ve siltli

malzemeden kanlmal

Kumta Deiken dayanm ve

durabilite (boluk, su emme)

Silisli ist Youn, dayankl agrega ou tipi alkali reaktivite

Kireta + Dolamit Silikat agregalardan daha

dk modll (yumuak)

Boluk ve su emme deiken

agrega kayna asndan zengin

Mineraller & AgregaAggregate retimi

Doal (mineral) Agrega

Krma Ta

akl

Dier Agrega Kaynaklar Geri-dnm beton agrega Cruf ve kalp kumu

Doal (mineral) Agrega

Krma Ta: Ta ocaklar

akl: Dere yataklar

Dier Aggregate Kaynaklar:

Geri-dnm beton agregas: Kaplama ve dier

kaynaklar

Cruf or Kalp kumu: Endstriyel atk alanlar

19.03.2014

16

Types of Aggregate Normal-arlkl(ASTM C33)

akl Krma ta Doal kum Hacim zgl arl = 2.40 - 2.90

Hafif Agregalar (ASTM C330)Ponzata Genlemi ist ve ya kil Kullanm: filler or dk modll uygulamalar

Agregate Tipleri Ar agregalar (ASTM C637)

elikhane Crufu Maden Cevherleri Hacim zgl arl = 3.5-5.2 Kullanm : balast & radyasyon duvarlar (kalkanlar)

Agrega lenmesi

karma ve Kaz lemi

Tama

Krma

birincil

ikincil

Eleme and Depolama

Gradasyon

Numune alma ve

Deneyler

karma ve Kaz

Sualt kaynaklar

- Nehir & Gller

- Ksmen daha temiz

Arazi kaynaklar

- Ta Ocaklar

- Koval ykleyiciler

19.03.2014

17

Tama Krma

Dere malzemesi (akl)

Ksmi krlmakl

Eleme & Depolama

- Segregasyon ve kirlilii nlemek

- yi bir yn- niform gradasyon

- Ksa d ykseklii- Hareketi minimize etmek- Ynlar ayrmak

Numune almak neden nemlidir?

Agrega kaynann potansiyel kalitesini doru belirlemek. (ocakta ta kalitesi deiebilir)

Yeni agrega kayna artnameyi karlyor mu?

Projede belirtilen artname limitlerine uygunluunun belirlenmesi

Mevcut agrega artnameyi karlyor mu?

Numune alma & Deneyler

19.03.2014

18

Numune alma

Yndan numune alma

Yryen banttan numune alma

ekil (Kelilik) Boyut (max. dane,

dalm)

Dokusu (przllk, boluk)

zgl Arlk Su emme

Salamlk Donma-znme

dayanm

Yabanc madde Birim arlk

Skm Gevek

Agrega zellikleriBSK

19.03.2014

19

Boluklar (isel, yzeysel, daneler aras)

Agrega Hacimsel zellikleriNem Koullar

Kuru Absorbsiyon (su emme), Su Muhtevas

Kuru Yzey Doygun Kuru Islak

Su muhtevas

Absorbsiyon (Su emme)

Absorbsiyon doygun yzey kuru durumdaki nem oran

Su muhrevas geirgen boluklarn su ile dolu olduu durum

Abs, % = (WSSD - WOD) / WOD x 100%

Su emme (Absorbsiyon)

Su Muhtevas (Moisture Content)

100.% od

odssd

W

WWAbs

100,% od

odmc

WWWMC

19.03.2014

20

zgl arlk, G Bir cismin ktle/hacim orannn ayn

scaklktaki suyun ktle/hacimine orandr.

Ktle kat

Hacim

Ktle Su

Hacim

Hacim zgl arlk, Kuru

Gsb =

Ktle, kuru agrega

Agrega hacmi + yzey bo.

Surface Voids

Hacim zgl arlk, Doygun Yzey Kuru

Gs, ssd =

Ktle, kuru agrega+ su ktlesi

Agrega hacmi + yzey bo.

Yzey Boluklar

Hacim zgl Arlk, Zahiri

Gsa =

Ktle, kuru agrega

Agrega hacmi

19.03.2014

21

Faz Diagram

Phase: a change in state (e.g. kat, sv, gaz)

Ktle (arlk)Hacim

V = (ktle) / (Gs gw)

SuGeirgen Boluklar

AgregaKat daneler

8) Agregann zglarl,o agregann birim hacimdeki arlnn,ayn

hacimde ve 25 0Cdeki suyunarlna orandr. Danenin,hacimtanmlamasna bal olarak, tane zgl arlk tr vardr.

Zahiri zgl Arlk(Gsa): Belirli bir scaklkta agregann geirimsiz boluklarn ieren birim hacminin havadaki arlnn,ayn scaklkta ve ayn hacimdeki havas alnm destile suyun arlna orandr.

zgl Arlk ve Absorbsiyon Deneyi

Hacim zgl Arl (Gsb):Belirli bir scaklkta agregann geirgen olan ve olmayan boluklarn ieren birim hacminin havadaki arlnn, ayn scaklk ve hacminin havadaki arlnn, ayn scaklkta ve ayn hacimdeki havasalnm destile suyun arlna orandr.

zgl Arlk ve Absorbsiyon Deneyi Specific Gravity Tests for Aggregates

Two tests are needed Coarse aggregate (retained on the 4.75 mm

sieve)

Fine aggregate (passing the 4.75 mm sieve) Filler (passing the 0.075 mm sieve)

19.03.2014

22

Coarse Aggregate Specific Gravity

ASTM C127

Dry aggregate Soak in water for 24 hours Decant water Use pre-dampened towel to get SSD condition Determine mass of SSD aggregate in bucket Determine mass under water Dry to constant mass Determine oven dry mass

Coarse Aggregate Specific Gravity

Coarse Aggregate Specific Gravity Coarse Aggregate Specific Gravity

Gsb = A / (B - C) A = mass oven dry B = mass SSD C = mass under water

Gs,SSD = B / (B - C) Gsa = A / (A - C) Water absorption capacity, %

Absorption % = [(B - A) / A] * 100

Calculations

19.03.2014

23

Fine Aggregate Specific Gravity

ASTM C128 Dry aggregate Soak in water for 24 hours Spread out and dry to SSD Add 500 g of SSD aggregate to pycnometer of known

volume

Pre-filled with some water Add more water and agitate until air bubble have been

removed

Fine Aggregate Specific Gravity

Fill to line and determine the mass of the pycnometer, aggregate and water

Empty aggregate into pan and dry to constant mass Determine oven dry mass

Fine Aggregate Specific Gravity Fine Aggregate Specific Gravity

19.03.2014

24

Fine Aggregate Specific Gravity

Calculations Gsb = A / (B + S - C) A = mass oven dry B = mass of pycnometer filled with water C = mass pycnometer, SSD aggregate and water S = mass SSD aggregate

Gs,SSD = S / (B + S - C) Gsa = A / (B + A - C) Water absorption capacity, %

Absorption % = [(S - A) / A] * 100

Fine Aggregate Specific Gravity

Particle Shape Percent Crushed Fragments in Gravels

Quarried materials always 100% crushed Min. values depended upon traffic level and layer Defined as % mass with one or more fractured faces

0% Crushed 100% with 2 or More Crushed Faces

19.03.2014

25

Coarse Aggregate Angularity CriteriaTraffic Depth from SurfaceMillions of ESALs < 100 mm > 100 mm

< 0.3< 1< 3< 10< 30< 100 100

55/--65/--75/--85/8095/90

100/100100/100

--/----/--50/--60/--80/7595/90

100/100

First number denotes % with one or more fractured facesSecond number denotes % with two or more fractured faces

Flat and Elongated Particles

ASTM D4791 Flat Elongated Total flat and elongated

Superpave Flat and Elongated Maximum to minimum dimension

5:1 3:1 2:1

MaximumMinimum

Flat and Elongated Particles

19.03.2014

26

MaximumMinimum

Flat and Elongated Particles Flat and Elongated Criteria

TrafficMillions of ESALs Maximum, Percent

< 0.3< 1< 3< 10< 30< 100

100

----1010101010

Fine Aggregate Angularity

(Uncompacted Void Content of Fine Aggregate)

* Fine aggregate at a specified gradation is allowed to flow freely into a 100 cm3 cylinder.

* The more angular the aggregate, the higher the void content

Fine Aggregate Angularity

Natural sands:

typically < 45

Manufactured sands:

typically > 42

19.03.2014

27

Clay Lumps and Friable Particles

Dries a given mass of agg., then soaks for 24 hr., and

each particle is rubbed. A washed sieve is then

performed over several screens, reported as the

aggregate dried, and the percent loss is

the % clay or friable particles.

ASTM C 142

Clay Content

* ASHTO T176, ASTM D2419

- Used to estimate the relative proportions

of fine agg. and clay-like or plastic fines

and dust.

Sand Reading

Clay Reading

Flocculating Solution

SuspendedClay

SedimentedAggregate

SE = Sand ReadingClay Reading

*100

(Sand Equivalent Test)

Clay Content Criteria

Traffic Sand EquivalentMillions of ESALs Minimum, Percent

< 0.3< 1< 3< 10< 30< 100

100

40404045455050

Dayankllk* Los Angeles Anma Deneyi (AASHTO T96, ASTM C131):

Bu deneyle dane boyutu 75 mmden kk olan iri agregalarnLos Angeles anma makinesi ile anmaya kar mukavemetibulunur.

Deneyde ii bo, iki ucu kapal bir silindir eklinde olan makineierisine agrega ile birlikte metal andrc kreler konularak, makine belirli bir hzla, belirli bir devirde altrlr.

Sonuta, metal krelerin zerine dmesi sonucu ananmalzemenin deney banda alnan malzemeye gre arlkayzdesi anma kayb olarak verilir.

19.03.2014

28

Los Angeles Abrasion Resistance

ASTM C131 Special gradation of

material is used

445g spheres added 500 revolutions Sieve and wash to

determine material greater than No. 12 sieve.

sample Original

after test sieve 12 No.

W

W Loss %

- Approx. 10% loss for extremely hard igneous rocks

- Approx. 60% loss for soft limestones and sandstones

L. A. Abrasion Resistance

Typical results of losses between 10 and 40%.

40% is the max. limit

Hava Tesirlerine Kar Dayanm Deneyi (Donma Deneyi)(AASHTO T104)

Bu deney, uzun zaman hava tesirleri altnda kalan agregalarndonma ve zlmeye kar mukavemetlerinin llmesindekullanlan abuklatrlm bir deneydir. Deneyde Na2SO4 veMgSO4 zeltileri kullanlabilir.

Deney 4.75 mm zerinde kalan agregaya, 5 donma-zlmeperyodu olarak uygulanr ve bu ilemler sonunda oluan kaypyzdesi hesaplanr. Agrega zerinde oluturulan etki, doadaolan yaklak 500 donma ve zlme olayna denktir.

Soundness Testing

Estimates resistance to weathering.

Simulates freeze/thaw action by successively

Na or Mg sulfate saturated solutions are used to test aggregate friability

5 cycles of saturation and drying

Sulfates hydrate and expand to fracture weak planes

ASTM C88 Specific gradations Loss is determined by

mass

12% max loss w/ Na 18% max loss w/ Mg

Precision is very poor

19.03.2014

29

Soundness Testing

Before After

Soundness Testing

19.03.2014

30

Deney, agregann dane boyutu dalmnn bulunmas amacyla yaplr. Deney

sonucu bulunan gradasyon snflandrmada, gradasyonun artnameyeuygunluunun kontrolunde ve agrega karm oranlarnn hesabnda kullanlr.

Deney numunesi, agregann maksimum dane boyutuna gre aada verilenmiktarlarda temsili olarak drtleme metodu yada blge ile alnr ve 110o5oClik

scaklktaki etvde yada havada kurutulur.

Elek Analizi Deneyi(ASTM C136) Elek Analizi Deneyi(ASTM C136)

* Considerations:

- Max. size < 1/2 AC lift thickness

- Larger max size

Increases strength Improves skid resistance

Increases volume and surface area of agg. which decreases required AC content

Improves rut resistance Increases problem with segregation of particles

- Smaller max size

Reduces segregation

Reduces road noise Decreases tire wear

Aggregate Gradation Definitions

* Coarse Aggregate

- Retained on 4.75 mm (No. 4) ASTM D692- Retained on 2.38 mm (No. 8) Asphalt Institute

- Retained on 2.00 mm (No. 10) HMA Book

* Fine Aggregate.

- Passing 4.75 mm (No. 4) ASTM D1073

- Passing 2.38 mm (No. 8) Asphalt Institute

* Mineral Filler

- At least 70% Pass. 0.075 mm ASTM D242

19.03.2014

31

Steps in Sieve Analysis

Part 1 - Washed sieve analysis Dry aggregate and determine mass Wash and decant water through 0.075 mm

sieve until water is clear

Dry aggregate to a constant mass

Washed Sieve

Part 2 - Mechanical sieve analysis- Place dry aggregate in standard stack of sieves Place sieve stack in mechanical shaker Determine mass of aggregate retained on each

sieve

Steps in Sieve Analysis Mechanical Sieve

Individual Sieve Stack of Sieves

19.03.2014

32

Stack in Mechanical

Shaker

Mechanical Sieve Gradations - Computation

Sieve Mass Cumulative Retained Mass Retained % Retained % Passing

9.54.752.361.180.600.300.150.075Pan

0.06.5

127.4103.472.864.260.083.022.4

% Retained =Cum. Wt RetainedOriginal Dry Wt.

* 100

% Passing =Cum. Wt RetainedOriginal Dry Wt. * 100[ 1 - ]

Sieve Mass Cumulative Retained Mass Retained % Retained % Passing

9.54.752.361.180.600.300.150.075Pan

0.06.5

127.4103.4

72.864.260.083.022.4

0.06.5

133.9237.3310.1374.3434.3517.3539.7

0.01.2

24.844.057.569.480.595.8

100.0

100.098.975.256.042.630.619.5

4.20.0

Gradations - Computation

0

20

40

60

80

100

0 1 2 3 4

Percent Passing

0.45 Power Grading Chart

19.03.2014

33

Aggregate Size Definitions

Nominal Maximum Aggregate Size one size larger than the first sieve to

retain more than 10%

Maximum Aggregate Size one size larger than nominal maximum

size

1001009072654836221594

100998972654836221594

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

110

0,01 0,1 1 10 100Y

zde

Ge

en(%

)Elek Boyutu(mm)

Anma Tip-1SMA 12.5SMA 9.5

19.03.2014

34

Blending Stockpiles

Basic formula for combining stockpiles to achieve a target gradation is:

p = Aa + Bb + Cc + .

where:p = percent of material passing given sieve sizeA, B, C, .. = percent passing given sieve for each agg.a, b, c, = decimal fraction of A, B, C, to be used

Elde mevcut olan 3/4" 3/8", 3/8" No. 10 ve No 4 0 boyutlarndaki 3 tip malzemenin elek analizleri yaplarak bu malzemelerden srasyla %10, %25 ve %65 orannda alnarak karm gradasyonu elde edilmitir.

Elek stnde Kalan (g) Yzde Geen (%) Agregann Harmanlanmas

Elek No1"

No. 4

3/4"

No. 10

No. 4

0

1"

No. 4

3/4"

No. 10

No. 4

0

1"

No. 4

3/4"

No. 10

No. 4

0Sonu

1 100 100 100 1000.10 +1000.25 +1000.65

=

100

3/4 298 94 100 100 940.10 +1000.25 +1000.65

=

99.4

1/2 2102 700 52 86 100 520.10 +860.25 +1000.65

=

91.7

3/8 2301 1137 6 77 100 60.10 +770.25 +1000.65

=

84.9

No.4 299 3770 2 100 00.10 +20.25 +1000.65

=

65.5

No.10 93 1033 79 00.10 +00.25 +790.65 51.4

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

110

0,01 0,1 1 10 100

Dane ap (mm)

Kullanlan EriAlt Snrst Snr

Y

zde

Ge

en (

%)

19.03.2014

35

* Uniformly graded- Few points of contact- Poor interlock (shape dependent)- High permeability

* Well graded- Good interlock- Low permeability

* Gap graded- Only limited sizes- Good interlock- Low permeability

Types of Gradations

19.03.2014

36