huiake

คานา

รายงานวางแผนการใชทดนลมนาสาขาหวยเอก จดทาขนเพอ เปนกรอบแนวทาง ในการจดทาแผนปฏบตการเกยวกบทรพยากรธรรมชาตในพนทลมนาสาขา โดยคานงถงการใชใหเกดประโยชนสงสดอยางยงยน รายงานฉบบนสาเรจไดดวยดเนองจากไดรบความรวมมอจากหนวยงานตางๆ ไดแก กรมอทยานแหงชาต สตวปาและพนธพช กรมอตนยมวทยา สานกงานชลประทานจงหวด สานกงานประมงจงหวด สานกงานพาณชยจงหวด สานกงานสงแวดลอมจงหวด สานกงานสถตจงหวด สานกงานสาธารณสขจงหวด สานกงานอตสาหกรรมจงหวด สานกงานเกษตรจงหวด สานกงานพฒนาทดนเขต 3 และ 5 สถานพฒนาทดนจงหวดนครราชสมา ขอนแกนและหนวยงานอนๆ ทใหความอนเคราะหขอมลเพอใชประกอบการพจารณาจดทาแผนการใชทดน

คณะผดาเนนงานขอขอบคณผอานวยการสานกสารวจดนและวางแผนการใชทดนทใหเกยรตเปนทปรกษาโครงการและใหขอคดเหนทเปนประโยชนในการดาเนนงาน การจดทาแผนการใชทดนลมนาสาขาหวยเอกสาเรจลลวงดวยด เนองจากไดรบความรวมมอเปนอยางดจากพนกงานราชการ ลกจางประจาและลกจางเหมาจายของสวนวางแผนทรพยากรนาเพอการพฒนาทดน

สดทายนคณะผดาเนนงานหวงเปนอยางยงวา หนวยงานทเกยวของจะสามารถนารายงานฉบบนไปใชใหเกดประโยชนสงสดแกเกษตรกร ซงจะทาใหภาคการผลตทางการเกษตรไดรบการแกไขตงแตระดบฐานรากจนสามารถยกระดบรายไดและสภาพความเปนอยของเกษตรกรใหดขนสมดงเจตนารมณของคณะผดาเนนงาน

สวนวางแผนทรพยากรนาเพอการพฒนาทดน (สวนวางแผนการใชทดนท 3) 2553

สารบญ หนา สารบญ I สารบญตาราง IV สารบญรป V บทท 1 บทนา 1-1 1.1 หลกการและเหตผล 1-1 1.2 วตถประสงค 1-2 1.3 ขอบเขตการดาเนนงาน 1-2

1.4 ขนตอนและวธการดาเนนงาน 1-2 1.5 ผลการดาเนนงาน 1-3 1.6 ผดาเนนงาน 1-4

บทท 2 สภาพทวไปของพนท 2-1 2.1 ทตงและอาณาเขต 2-1 2.2 สภาพภมประเทศ 2-1

2.3 สภาพภมอากาศ 2-3 2.4 การคมนาคม 2-4 บทท 3 สถานภาพทรพยากร 3-1 3.1 ทรพยากรทดนและการใชทดน 3-1 3.1.1 สถานภาพของทรพยากรทดนในปจจบน 3-1 3.1.2 การพฒนาทดน 3-1

3.1.3 ทรพยากรทดน 3-2 3.1.4 สภาพการใชทดนในปจจบน 3-19 3.1.5 การประเมนอตราการชะลางพงทลายของดนในพนทลมนาสาขา 3-23

3.2 ทรพยากรนา 3-33 3.2.1 ลกษณะทางกายภาพของพนทลมนาสาขา 3-33

II

สารบญ (ตอ) หนา 3.2.2 ปรมาณนาทาและคณภาพนาผวดน 3-33

1) การประเมนปรมาณนาทาในพนทลมนาสาขา 3-33 2) คณภาพนาผวดน 3-34 3) การประเมนตะกอนในพนทลมนาสาขา 3-35

3.2.3 นาใตดน 3-36

1) แหลงนาใตดน 3-36

2) คณภาพนาใตดน 3-37

3) ศกยภาพการพฒนานาใตดน 3-42

3.2.4 โครงการพฒนาแหลงนา 3-42

1) โครงการพฒนาแหลงนาผวดน 3-42

2) โครงการพฒนาแหลงนาใตดน 3-42

3.2.5 การประเมนความตองการใชนาเพอกจกรรมตางๆ 3-44

3.3 ทรพยากรปาไม 3-49

บทท 4 สถานภาพดานเศรษฐกจและสงคม 4-1 4.1 ดานสงคม 4-1

4.1.1 ประชากรและโครงสรางประชากร 4-1

4.1.2 การศกษาและสถานบรการสาธารณสข 4-4

4.2 ดานเศรษฐกจ 4-7

4.2.1 ขนาดการถอครองทดนและการใชทดนเพอการเกษตร 4-7

4.2.2 สภาพการผลตทางการเกษตรทสาคญ 4-10

4.2.3 การอตสาหกรรม 4-19

4.2.4 ปญหาและความตองการของเกษตรเกยวกบการใชทดน 4-22

บทท 5 การประเมนคณภาพทดน 5-1 5.1 การประเมนคณภาพทดนดานกายภาพ 5-1

5.1.1 ประเภทการใชประโยชนทดน 5-1

5.1.2 การจาแนกชนความเหมาะสมของทดน 5-4

III

สารบญ (ตอ) หนา 5.2 การประเมนคณภาพทดนดานเศรษฐกจ 5-17

5.2.1 การประเมนตนทนและรายไดจากการผลตพช 5-17

5.2.2 การพจารณาทางเลอกการใชประโยชนทดน 5-20

บทท 6 นโยบายขอกฎหมายและองคกรทเกยวของกบการจดการทรพยากรในพนทลมนา 6-1 6.1 นโยบายทเกยวของกบการจดการทรพยากรในพนทลมนา 6-1

6.1.1 การกาหนดชนคณภาพลมนามล 6-1

6.1.2 การจาแนกเขตการใชประโยชนทรพยากรและทดนปาไม ในเขตปาสงวนแหงชาต

6-1

6.1.3 ปาไมถาวร 6-1

6.1.4 การแกไขปญหาทดนในพนทปาไม 6-2 6.2 กฎหมายและพระราชบญญตดานการจดการทรพยากรธรรมชาต 6-3 6.2.1 พระราชบญญตปาสงวนแหงชาต พทธศกราช 2507 6-3

6.2.2 พระราชบญญตพฒนาทดน พทธศกราช 2551 6-3 6.2.3 พระราชบญญตสงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอม พทธศกราช 2535 6-4 6.2.4 พระราชบญญตนาบาดาล พทธศกราช 2520 6-4

บทท 7 สรปสภาพและประเดนปญหา 7-1 7.1 ปญหาทรพยากรดน 7-1 7.2 ปญหาทรพยากรนา 7-2

7.3 ปญหาทรพยากรปาไม 7-2 7.4 ปญหาเศรษฐกจและสงคม 7-2 บทท 8 เขตการใชทดน 8-1 8.1 การกาหนดเขตการใชทดน 8-1 8.1.1 เขตปาไม 8-1 8.1.2 เขตการเกษตร 8-3

8.1.3 เขตชมชนและสงปลกสราง 8-7 8.1.4 เขตแหลงนา 8-8 8.1.5 พนทอนๆ 8-8

IV

สารบญ (ตอ) หนา 8.2 แผนการพฒนาทดนเพอเพมศกยภาพการผลตดานการเกษตร 8-11 8.3 ขอเสนอแนะการนาแผนการใชทดนไปสการจดทาแผนปฏบตการพฒนาทดน 8-12

เอกสารอางอง อ-1 ภาคผนวก ภาคผนวก 1 แนวทางการจดการดนเพอปลกพช ผ 1-1 ภาคผนวก 2 การประเมนความเหมาะสมของทดนดานเศรษฐกจ ผ 2-1

V

สารบญตาราง หนา ตารางท 2-1 ลกษณะภมประเทศลมนาสาขาหวยเอก 2-3 ตารางท 2-2 สถตภมอากาศ ณ สถานตรวจวดอากาศอาเภอโกสมพสย จงหวดมหาสารคาม

ป พ.ศ. 2513-2548

2-5 ตารางท 3-1 คณภาพดนลมนาสาขาหวยเอก 3-11 ตารางท 3-2 สภาพการใชประโยชนทดนลมนาสาขาหวยเอก 3-20 ตารางท 3-3 คาปจจยรวม LS-factor ของชนความลาดชนตามแผนทกลมชดดน 3-27 ตารางท 3-4 คาปจจยสมรรถนะการชะลางพงทลายของดนตามหนวยทดนตางๆ

ลมนาสาขาหวยเอก

3-29 ตารางท 3-5 คาปจจยการจดการพชและพชพรรณทปกคลมดน และปจจย

การอนรกษดนและนาตามสภาพการใชทดนลมนาสาขาหวยเอก

3-30 ตารางท 3-6 การจาแนกระดบการสญเสยดน 3-31 ตารางท 3-7 ระดบอตราการชะลางพงทลายของดนลมนาสาขาหวยเอก 3-31 ตารางท 3-8 การเปรยบเทยบปรมาณนาฝนและปรมาณนาทารายเดอนเฉลย

ของลมนาสาขาหวยเอก

3-34 ตารางท 3-9 ปรมาณตะกอนแขวนลอยในพนทลมนาสาขาหวยเอก 3-35 ตารางท 3-10 คณภาพนาใตดนลมนาสาขาหวยเอก 3-37 ตารางท 3-11 คณภาพนาบอบาดาลมปรมาณ Fe Cl และความกระดางอยในเกณฑกาหนด

ตามมาตรฐานคณภาพนาประเทศไทยและมาตรฐานนาดมกรมอนามยโลก

ทเหมาะสมของลมนาสาขาหวยเอก

3-38 ตารางท 3-12 คณภาพนาบอบาดาลมปรมาณ Fe Cl และความกระดางอยในเกณฑกาหนด

ตามมาตรฐานคณภาพนาประเทศไทยและมาตรฐานนาดมกรมอนามยโลก

ทอนโลมไดของลมนาสาขาหวยเอก

3-40 ตารางท 3-13 โครงการชลประทานขนาดเลกในพนทลมนาสาขาหวยเอก 3-43 ตารางท 3-14 ปรมาณความตองการนาของพชชนดตางๆ ในพนทลมนาสาขาหวยเอก 3-46 ตารางท 3-15 ความตองการนาชลประทานในพนทลมนาสาขาหวยเอก 3-49 ตารางท 4-1 จานวนประชากร จานวนบาน และความหนาแนนของประชากร

ลมนาสาขาหวยเอก พ.ศ. 2547-2551

4-2 ตารางท 4-2 สถานภาพแรงงานในพนทลมนาสาขาหวยเอก พ.ศ. 2551 4-3

VI

สารบญตาราง (ตอ) หนา ตารางท 4-3 จานวนสถานศกษา คร และนกเรยนในพนทลมนาสาขาหวยเอก

ปการศกษา 2552

4-5 ตารางท 4-4 จานวนโรงพยาบาลและสถานพยาบาลในพนทลมนาสาขาหวยเอก พ.ศ. 2550 4-6 ตารางท 4-5 บคลากรสาธารณสข และอตราสวนตอประชากรในพนทลมนาสาขาหวยเอก

พ.ศ. 2550

4-6 ตารางท 4-6 ครวเรอนเกษตร ประชากรเกษตร แรงงานเกษตรและพนททาการเกษตร

ในพนทลมนาสาขาหวยเอก พ.ศ. 2551

4-8 ตารางท 4-7 จาแนกการใชทดนดานการเกษตรตอครวเรอนเกษตรกรในพนทลมนาสาขา

หวยเอก พ.ศ. 2551

4-9 ตารางท 4-8 พนทปลก พนทเกบเกยว และผลผลตเฉลยขาวเจานาปในพนท

ลมนาสาขาหวยเอก ปการผลต 2550/51

4-11 ตารางท 4-9 พนทปลก และผลผลตเฉลยมนสาปะหลง และออยโรงงานในพนท


4-14 ตารางท 4-10 ปรมาณสตวเลยงทสาคญในพนทลมนาสาขาหวยเอก พ.ศ. 2551 4-16 ตารางท 4-11 การเพาะเลยงสตวนาจดในพนทลมนาสาขาหวยเอก ปการผลต 2550 4-18 ตารางท 4-12 จานวนโรงงานอตสาหกรรม จาแนกตามประเภทอตสาหกรรม

ในพนทลมนาสาขาหวยเอก พ.ศ.2551

4-20 ตารางท 4-13 ปญหาในการประกอบอาชพการเกษตรของครวเรอนเกษตรกร

ในพนทลมนาสาขาหวยเอก ปการผลต 2551/52

4-23 ตารางท 4-14 ปญหาดานการครองชพ ดานสงคมและความปลอดภยของครวเรอนเกษตรกร


4-24 ตารางท 4-15 ความตองการความชวยเหลอจากทางราชการของครวเรอนเกษตรกร


4-26 ตารางท 4-16 ทศนคตของเกษตรกรดานการใชทดนในพนทลมนาสาขาหวยเอก

ปการผลต 2551/52

4-27 ตารางท 5-1 ประเภทการใชประโยชนทดนของลมนาสาขาหวยเอก 5-4 ตารางท 5-2 ชนความเหมาะสมของทดนลมนาสาขาหวยเอก 5-7

VII

สารบญตาราง (ตอ) หนา ตารางท 5-3 การประเมนตนทนและรายไดจากการใชประโยชนทดน

เพอการผลตพชลมนาสาขาหวยเอก ปการผลต 2551/52

5-23 ตารางท 5-4 ชนความเหมาะสมดานเศรษฐกจของหนวยทดนสาหรบประเภทการใชประโยชน

ทดนเพอการปลกพชลมนาสาขาหวยเอก ปการผลต 2551/52

5-24 ตารางท 5-5 ระดบผลผลตคมทนและระดบราคาคมทนของการใชประโยชนทดน

เพอการผลตพชลมนาสาขาหวยเอก ปการผลต 2551/52

5-25 ตารางท 8-1 เขตการใชทดนลมนาสาขาหวยเอก 8-10 ตารางท 8-2 พนทเปาหมายในการดาเนนการพฒนาทดนเพอเพมศกยภาพการผลต

ของลมนาสาขาหวยเอก

8-11

VIII

สารบญรป หนา รปท 2-1 แผนทขอบเขตลมนาสาขาหวยเอก 2-2 รปท 2-2 สมดลของนาเพอการเกษตรอาเภอโกสมพสย จงหวดมหาสารคาม

พ.ศ. 2513-2548 2-5

รปท 3-1 แผนทกลมชดดนลมนาสาขาหวยเอก 3-18 รปท 3-2 แผนทสภาพการใชทดนลมนาสาขาหวยเอก 3-22 รปท 3-3 แผนทระดบการชะลางพงทลายของดนลมนาสาขาหวยเอก 3-28 รปท 4-1 วถการตลาดขาวเปลอก ขาวสาร 4-10 รปท 4-2 วถการตลาดมนสาปะหลง 4-12 รปท 4-3 วถการตลาดออยโรงงาน 4-13 รปท 8-1 แผนทการใชทดนลมนาสาขาหวยเอก 8-13

บทท 1 บทนา

1.1 หลกการและเหตผล

การพฒนาประเทศในอดตทผานมาจะเนนความเจรญเตบโตทางเศรษฐกจเปนหลก จะเหนไดจากแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคม ฉบบท 1-6 ไดมการพฒนาโครงสรางทางเศรษฐกจตางๆ ผลจากการพฒนาทาใหเศรษฐกจมการขยายตวอยางรวดเรว แตผลทไดรบทาใหตองสญเสยทรพยากรธรรมชาตทมอยไปเปนจานวนมากสงผลใหเกดการเสยความสมดลของธรรมชาตไป ทาใหเกดปญหาการเสอมโทรมของทรพยากรและสงแวดลอม ทงดานทดน ปาไม แหลงนา จะเหนวาในชวงหลงๆ รฐบาลไดตระหนกถงปญหาน ซงมแนวโนมทจะทวความรนแรงตามการเพมขนของจานวนประชากร แหลงนาดบเพอการบรโภคและเพอการผลตอยในสภาพทขาดแคลน ทรพยากรดน ปาไม ตลอดจนพนธพชและสตวจานวนมากถกทาลายไป ทาใหความหลากหลายทางชวภาพลดลงและระบบนเวศโดยรวมเสยสมดล สงผลใหเกดความแปรปรวนของธรรมชาตและไดยอนกลบมาสรางความเสยหายทางเศรษฐกจ บนทอนคณภาพชวตมนษยจากการเกดภยธรรมชาตบอยครงขน ทงภาวะนาทวม ภยแลง เปนตน ซงเปนขอจากดของการผลตและการดารงชวตของประชากรและนาไปสความไมยงยนของการพฒนาในอนาคต แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคม ฉบบท 7 และ 8 ไดเนนใหมการใชประโยชนและดแลรกษาทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมใหมความสมบรณ โดยการกาหนดแนวทางและมาตรการการจดการทชดเจนมากขน แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคม ฉบบท 9 (พ.ศ. 2545-2549) ไดอญเชญ “ปรชญาของเศรษฐกจ

พอเพยง” มาเปนปรชญานาทางในการพฒนาและบรหารประเทศ ควบคไปกบกระบวนทรรศนการพฒนา

แบบบรณาการเปนองครวมทม “คนเปนศนยกลางการพฒนา” โดยใหความสาคญกบการแกปญหาจากวกฤตเศรษฐกจใหลลวง และสรางฐานเศรษฐกจภายในประเทศใหเขมแขงและมภมคมกนตอกระแสการเปลยนแปลงจากภายนอก ขณะทแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมฉบบท 10 เปนการเตรยมความพรอมสาหรบการเปลยนแปลงในอนาคตเพอปรบตวและแสวงหาประโยชนอยางรเทาทนโลกาภวฒนและสรางภมคมกนใหกบทกภาคตาม “ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง” ลมนาสาขาหวยเอกเปนลมนาสาขาของลมนาหลกแมนามล มเนอท 2,069,150 ไร หรอรอยละ 4.66 ของลมนาหลกแมนามล ปญหาทสาคญ ไดแก การใชทดนไมเหมาะสม ทรพยากรทดนเสอมโทรม การขาดแคลนนาผวดนและใตดน พนทปาไมเสอมโทรมและพนทปาไมลดลง เนองจากขาดการบรหารและการจดการทมประสทธภาพทาใหทรพยากรตางๆ ถกทาลายโดยเฉพาะปาไมในบรเวณพนทแหลงตนนา ซงมความลาดชนสงมสภาพเสอมโทรม ทาใหงายตอการชะลางพงทลายและสญเสยหนาดน

1-2

เปนการทาลายแหลงตนนาลาธารกอใหเกดการทบถมของตะกอนทาใหแหลงนาตนเขน ในชวงทฝนตกหนกนามปรมาณมากระบายไมทน มกเกดอทกภยจากนาปาไหลหลากดวยทวมบานเรอนราษฎรและพนทเกษตรกรรมไดรบความเสยหาย ปญหาเหลานไดสงผลกระทบตอพนทของลมนาสาขาดงกลาว ปญหาความเสอมโทรมทรพยากรตางๆ บรเวณพนทลมนานบวนจะรนแรงขนตามจานวนประชากรทเพมมากขนในอนาคตและการขยายตวของการพฒนาในสาขาตางๆ ทมความตองการใชทรพยากรมากขน โดยขาดมาตรการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอยางมประสทธภาพ ซงจาเปนตองมการแกไขดวยการดาเนนการจดการทรพยากรธรรมชาตในลมนาใหเกดประโยชนในลกษณะผสมผสานระหวางทรพยากรธรรมชาตตางๆ ทงในดานการอนรกษและการพฒนาอยางมประสทธภาพ

ดงนน สานกสารวจดนและวางแผนการใชทดน กรมพฒนาทดน จงไดจดทาโครงการวางแผนการใชทดนลมน าสาขาหวยเอกขน โดยกาหนดรปแบบการใชประโยชนทดนเพอการพฒนาดานการเกษตร ใหเหมาะสมกบทรพยากรธรรมชาตทมอย พรอมทงเสนอแนวทางการจดการทรพยากรทดนในลมนาสาขา ซงจะนาไปสการใชประโยชนจากทรพยากรธรรมชาตอยางยงยนตอไป

1.2 วตถประสงค 1.2.1 ศกษาวเคราะหสถานภาพดานทรพยากรธรรมชาตและดานเศรษฐกจสงคม

1.2.2 ประเมนคณภาพทดนดานศกยภาพและดานเศรษฐกจ

1.2.3 กาหนดแผนการใชทดนตามศกยภาพของทรพยากรธรรมชาต รวมทงเสนอมาตรการ

ดานการบรหารจดการทรพยากรทดนและการพฒนาการเกษตรใหสอดคลองกบนโยบายการใชทดนของรฐ

1.3 ขอบเขตการดาเนนงาน

โครงการวางแผนการใชทดนลมนาสาขาหวยเอก เรมดาเนนการเมอเดอนตลาคม 2551 ถงเดอนกนยายน 2552

สถานทดาเนนการอยในเขตลมนาสาขาหวยเอก (0512) มเนอท 735,000 ไร มพนทครอบคลม 2 จงหวด ไดแก พนทบางสวนของอาเภอโนนศลา อาเภอบานไผ อาเภอเปอยนอย อาเภอพล อาเภอแวงนอย อาเภอหนองสองหองของจงหวดขอนแกน พนทบางสวนของอาเภอบวลาย อาเภอสดา อาเภอประทาย ของจงหวดนครราชสมา

1.4 ขนตอนและวธการดาเนนงาน 1.4.1 ประเดนปญหาทเกดกบทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมในพนทลมนา ซงเปนผลจากกระบวนการพฒนาในอดตทผานมา

1-3

1.4.2 รวบรวมขอมล ไดแก ขอมลทางดานทรพยากรตางๆ คอ ดน ภมอากาศ ภมประเทศ นา พชพรรณ ทงดานสถานภาพและการใชประโยชน ขอมลสภาพเศรษฐกจและสงคม ทงในภาพรวมและเฉพาะดาน นโยบายของรฐทเกยวของในดานการบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ซงจะมทงขอมลทตยภม โดยรวบรวมจากหนวยงาน เอกสารผลการวจยตางๆ และขอมลปฐมภม ซงจะจดหาขนมาเองตามวตถประสงคทตองการ 1.4.3 วเคราะหขอมล 1) ขอมลทวไปเปนการวเคราะหในดานขอเทจจรง ปญหาและการแกไขตลอดจนสถานการณในปจจบนของขอมลแตละดานบรเวณพนทลมนาดงทไดกลาวมาแลว เพอเปนขอมลเบองตนทจะนามาใชประกอบการพจารณากาหนดทศทางการใชประโยชนทดน เพอการพฒนาดานการเกษตรไดอยางถกตองและเหมาะสมในอนาคต 2) ขอมลเฉพาะดาน ทาการวเคราะหในดานตางๆ คอ - การวเคราะหระดบความรนแรงของปญหาทดนจากการใชประโยชนทดน เพอหาแนวทางในดานการอนรกษดนและนา - การวเคราะหหาคา ETo เพอประเมนชวงระยะเวลาในการเพาะปลกพชทเหมาะสมกบสภาพภมอากาศ - การวเคราะหความตองการนาของพช - การวเคราะหความสมพนธระหวางดน-นา-การใชประโยชนทดน วเคราะหผลตอบแทนจากการใชทดนเพอการอธบายรปแบบการใชทดนทสมบรณ - การวเคราะหประเมนคณภาพทดนดานกายภาพและดานเศรษฐกจ เพอประเมนชนความเหมาะสมของศกยภาพการใชทดนและความเหมาะสมของการลงทนใชทดน - การวเคราะหนโยบายทเกยวของทงทางดานการอนรกษ การพฒนาทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

1.5 ผลการดาเนนงาน

1.5.1 การนาเสนอผล 1) เขตการใชทดนทเฉพาะเจาะจงตามเปาหมายและวตถประสงคทไดกาหนดเอาไว โดยใหเกดการพฒนาอยางยงยน 2) ขอเสนอแนะแนวทางการใชทดน พรอมทงทางเลอกและนโยบายการใชทดนตลอดจนแนวทางทจะนาไปสการจดการทรพยากรลมนาใหสมฤทธผล

1-4

3) นาผลการวเคราะหขอมลดานตางๆ มาทาการกาหนดแผนการใชทดน โดยใชโปรแกรมสารสนเทศภมศาสตร เชน โปรแกรม Arc GIS 1.5.2 จดทารายงานพรอมแผนท แผนการใชทดนลมนาสาขาหวยเอก

1.6 ผดาเนนงาน 1. นายศรพงษ อนทรมงคล ทปรกษา 2. นายธระยทธ จตตจานงค ทปรกษา 3. นายเอกชย ศกดาเยยงยงค นกสารวจดนชานาญการพเศษ 4. นางผกาฟา ศรจรสสวรรณ เศรษฐกรชานาญการ 5. นางสรพรรณ ผองแผว นกสารวจดนปฏบตการ

บทท 2 สภาพทวไปของพนท

2.1 ทตงและอาณาเขต ทตง

ลมนาสาขาหวยเอก (0512) มเนอท 1,176 ตารางกโลเมตร หรอ 735,000 ไร ตงอยระหวางละตจด 15 องศา 30 ลปดา 42 ฟลปดา ถง 15 องศา 56 ลปดา 37 ฟลปดา เหนอ และลองจจด 102 องศา 27 ลปดา 45 ฟลปดา ถง 102 องศา 51 ลปดา 16 ฟลปดา ตะวนออก ลมนาสาขาหวยเอก มพนทครอบคลม 2 จงหวด ไดแก พนทบางสวนของอาเภอโนนศลา อาเภอบานไผ อาเภอเปอยนอย อาเภอพล อาเภอแวงนอย อาเภอหนองสองหอง จงหวดขอนแกน พนทบางสวนของอาเภอบวลาย อาเภอสดา อาเภอประทาย จงหวดนครราชสมา มอาณาเขตตดตอดงน (รปท 2-1) อาณาเขต

ทศเหนอ ตดตอกบ ลมนาสาขาลานาชสวนท 3 (0522) ทศใต ตดตอกบ ลมนาสาขาลาสะแทด (0513) ทศตะวนออก ตดตอกบ ลมนาสาขาลาพงช (0514) และลมนาสาขาลาสะแทด (0513) ทศตะวนตก ตดตอกบ ลมนาสาขาลานาชสวนท 2 (0511) ลมนาสาขาลาสะแทด (0513)

2.2 สภาพภมประเทศ สภาพภมประเทศสวนใหญเปนทราบ และเปนลกคลนลอนลาดเลกนอย มเนอทประมาณรอยละ 91.97 ของพนทลมนาสาขา พชพรรณสวนใหญเปนนาขาวและพชไร สภาพพนทลกคลนลอนลาด มเนอทประมาณรอยละ 0.66 ของพนทลมนาสาขา อยบรเวณดานตะวนตกเฉยงเหนอของพนท พชพรรณสวนใหญเปนพชไร พนทสวนทเหลอจากทกลาวแลว ไดแก บอลกรง ทดนดดแปลง พนทชมชนและสงปลกสราง และแหลงนา ประมาณรอยละ 7.37 ของพนทลมนาสาขา พนททงหมดมความสงจากระดบทะเลปานกลางประมาณ 141-231 เมตร โดยมลานาหวยเอกไหลผานพนทจากทศตะวนตกลงไปทางทศตะวนออกไหลลงลาสะแทดบรเวณบานสมปอย ตาบลหนองเยอง อาเภอบานใหมไชยพจน จงหวดบรรมย (รายละเอยดตารางท 2-1)

2-3

ตารางท 2-1 ลกษณะภมประเทศลมนาสาขาหวยเอก

เนอท ลกษณะสภาพพนท

ความลาดชน (รอยละ)

ความสงของพนท จากระดบนาทะเล ปานกลาง (เมตร)

ชนดพชพรรณ สวนใหญ ไร รอยละ

ราบหรอคอนขางราบ 0-2 141-200 นาขาวและพชไร 395,402 53.79 ลกคลนลอนลาดเลกนอย 2-5 141-200 พชไรและนาขาว 280,590 38.18 ลกคลนลอนลาด 5-12 200-231 พชไร 4,849 0.66 พนทอนๆ เชน พนทชมชนและสงปลกสราง แหลงนา 54,159 7.37

รวม 735,000 100.00 ทมา : สวนสารวจดนและจาแนกดนท 1 และสวนสารวจดนและจาแนกดนท 2 สานกสารวจดนและวางแผนการใชทดน,2549

2.3 สภาพภมอากาศ ลมนาสาขาหวยเอก มสภาพภมอากาศแบบมรสมเขตรอน ม 3 ฤดกาล คอ ฤดรอนเรมตงแตเดอนมนาคมถงเดอนเมษายน ฤดฝนเรมตงแตเดอนพฤษภาคมถงเดอนตลาคม ฤดหนาว เรมตงแตเดอนพฤศจกายนถงเดอนกมภาพนธ จากสถตภมอากาศของสถานตรวจอากาศอาเภอโกสมพสย จงหวดมหาสารคาม (ป พ.ศ. 2513-2548) ไดนามาใชพจารณาเปนตวแทนลกษณะภมอากาศในพนทลมนาสาขาหวยเอก สรปไดดงน (ตารางท 2-1 และรปท 2-2) - อณหภม มอณหภมเฉลยตลอดป 27.1 องศาเซลเซยส โดยมอณหภมสงสดในเดอนเมษายน เทากบ 36.6 องศาเซลเซยส และตาสดในเดอนธนวาคม เทากบ 16.5 องศาเซลเซยส - ปรมาณนาฝน มปรมาณนาฝนรวมตลอดป 1,222.9 มลลเมตร โดยมปรมาณนาฝนสงสดในเดอนกนยายน เทากบ 230.2 มลลเมตร ตาสดในเดอนธนวาคม เทากบ 4.1 มลลเมตร - ความชนสมพทธ มความชนสมพทธตลอดป 73 เปอรเซนต สงสดในเดอนกนยายน เทากบ 82 เปอรเซนต และตาสดในเดอนมนาคม เทากบ 63 เปอรเซนต - การวเคราะหชวงฤดเพาะปลกพชในการวเคราะหขอมลเพอหาชวงเวลาทเหมาะสมในการปลกพช โดยใชขอมลเกยวกบปรมาณนาฝนรายเดอนเฉลย และคาศกยภาพการคายระเหยนาของพชรายเดอนเฉลย (Evapotranspiration:ETo) ซงคานวณโดยใชโปรแกรม Cropwat for Windows Version 4.3 มากาหนดจดกราฟลงบนกระดาษ โดยพจารณาจากระยะเวลาชวงทเสนนาฝนอยเหนอเสน 0.5 ETo เปนหลก เพอหาชวงระยะเวลาทเหมาะสมในการปลกพชของลมนาสาขาหวยเอกสามารถสรปไดดงน

2-4

1) ชวงระยะเวลาทเหมาะสมในการเพาะปลก จะอยในชวงตงแตกลางเดอนเมษายนถงตนเดอนพฤศจกายน ซงในชวงตนเดอนพฤศจกายนนน เปนชวงทมปรมาณนาฝนเพยงเลกนอย แตเนองจากมปรมาณนาสารองไวในดน จงมความชนในดนเพยงพอสาหรบปลกพชอายสนได แตควรมการวางแผนจดการระบบการเพาะปลกใหเหมาะสมสาหรบพนทเพาะปลกแตละแหง เนองจากอาจตองอาศยนาจากแหลงนาในไรนาหรอนาชลประทานชวยในการเพาะปลกบาง 2) ชวงเวลาทไมเหมาะสมตอการเพาะปลก อยในชวงกลางเดอนพฤศจกายนถงตนเดอนเมษายนของทกป เนองจากมปรมาณนาฝนและการกระจายของฝนนอยหรอไมเพยงพอตอการเจรญเตบโตของพช ซงในชวงเวลาดงกลาวถาพนทเพาะปลกแหงใดมการจดการระบบชลประทานทดกสามารถปลกพชฤดแลงได 2.4 การคมนาคม การคมนาคมในลมนาสาขาหวยเอก เนองจากลกษณะภมประเทศของลมนานสวนใหญ คอ พนทราบหรอเปนทตงของกลมชมชนนนๆ โดยใชพาหนะรถยนตและทางรถไฟเปนหลก การพฒนาเสนทางคมนาคมในพนท ไดแก ทางหลวงประเภทตางๆ ทเช อมตอระหวางชมชนภายในลมนา กลาวคอ การเขาถงชมชนเมองอาเภอพล จงหวดขอนแกน ซงเปนชมชนทมขนาดใหญในลมนาสาขา สามารถเขาถงได 3 เสนทาง คอ 1) จากอาเภอหนองสองหอง จงหวดขอนแกน ใชทางหลวงหมายเลข 207 ซงเชอมตอกบทางหลวงหมายเลข 2 และทางหลวงหมายเลข 2233 มงเขาสอาเภอพล จงหวดขอนแกน 2) จากอาเภอโนนสดา จงหวดขอนแกน และอาเภอบวลาย จงหวดนครราชสมา ใชทางหลวงหมายเลข 2 มงเขาสอาเภอพล จงหวดขอนแกน 3) จากอาเภอแวงใหญ จงหวดขอนแกน ใชทางหลวงหมายเลข 2233 ซงเชอมตอกบทางหลวงหมายเลข 2 และทางหลวงหมายเลข 207 มงเขาสอาเภอพล จงหวดขอนแกน การเขาถงชมชนหมบานตางๆ ภายในลมนามเสนทางหลวงชนบทประเภทตางๆ สามารถเขาถงไดโดยสะดวกเพราะบรเวณเปนทคอนขางราบ ทางรถไฟเปนเสนทางคมนาคมทสาคญ โดยเฉพาะการขนสงสนคา

2-5

ตารางท 2-2 สถตภมอากาศ ณ สถานตรวจวดอากาศ อาเภอโกสมพสย จงหวดมหาสารคาม ป พ.ศ.2513-2548ปรมาณ นาฝนทใช จานวนวน อณหภม อณหภม อณหภม ความชน ศกยภาพการคาย

นาฝน (มม.) ประโยชน (มม.)* ทฝนตก สงสด ( ๐ซ) ตาสด ( ๐ซ) เฉลย ( ๐ซ) สมพทธ (%) ระเหยนา (มม.)*

ม.ค. 2.4 2.4 0.8 31.0 16.5 23.7 69 119.4

ก.พ. 14.5 14.2 2.2 33.3 19.4 25.5 66 113.1

ม.ค. 46.2 42.8 4.0 35.5 22.4 28.4 63 131.8

เม.ย. 85.4 73.7 7.4 36.6 24.7 30.1 66 132.3

พ.ค. 160.1 119.1 13.0 35.0 24.9 29.3 74 125.2

ม.ย. 189.8 132.2 14.2 33.8 24.9 28.9 76 103.2

ก.ค. 150.5 114.3 14.3 33.2 24.5 28.4 77 104.5

ส.ค. 218.3 142.1 16.8 32.5 24.3 28.0 79 103.5

ก.ย. 230.2 145.4 17.3 32.1 23.8 27.6 82 108.9

ต.ค. 107.5 89.0 9.1 31.8 22.6 26.9 79 127.1

พ.ย. 14.0 13.7 2.1 31.0 19.6 25.2 73 115.8

ธ.ค. 4.1 4.1 0.7 30.0 16.5 23.2 70 111.6

รวม 1,222.9 893.0 101.9 - - - - 1,396.4

เฉลย - - - 33.0 22.0 27.1 73.0 -

หมายเหต : * จากการคานวณ

ทมา : กรมอตนยมวทยา, 2549

รปท 2-2 สมดลของนาเพอการเกษตร อาเภอโกสมพสย จงหวดมหาสารคาม พ.ศ. 2513 -2548

เดอน

0.0

50.0

100.0

150.0

200.0

250.0

300.0

ม.ค. ก.พ. ม.ค. เม.ย. พ.ค. ม.ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย. ต.ค. พ.ย. ธ.ค.

มม.

เดอน

ปรมาณน าฝนศกยภาพการคายระเหยน า0.5 ศกยภาพการคายระเหยน า

ชวงนามากเกนพอ

ชวงเพาะปลกน าทสารองไว ในดน

ชวงขาดนา ชวงขาดนา

บทท 3 สถานภาพทรพยากร

3.1 ทรพยากรทดนและการใชทดน

3.1.1 สถานภาพของทรพยากรทดนในปจจบน สถานภาพทรพยากรทดนของลมนาสาขาหวยเอก มเนอททงหมด 735,000 ไร เปนทลมมศกยภาพในการทานา 373,940 ไร หรอรอยละ 50.876 ของพนทลมนาสาขา เปนทดอนมศกยภาพในการปลกพชไร ไมผล ไมยนตน หรอทงหญาเลยงสตว 306,901 ไร หรอรอยละ 41.755 ของพนทลมนาสาขา เปนพนทอนๆ นอกการเพาะปลก เชน ลานมน บอลกรง แหลงนา และชมชน ฯลฯ รวมกนอกประมาณ 54,159 ไร หรอรอยละ 7.369 ของพนทลมนาสาขา ในสภาพปจจบน (ป พ.ศ.2550) สวนใหญพนทถกใชในการทานา 544,192 ไร หรอรอยละ 74.039 ของพนทลมนาสาขา ปลกพชอนๆ เชน พชไร ไมผล ไมยนตน ทงหญาเลยงสตวและสถานทเพาะเลยงสตว มเนอท 97,302 ไร หรอรอยละ 13.238 ของพนทลมนาสาขา เปนพนททงหญาและไมเมาะ พนทลม บอดน 16,108 ไร หรอรอยละ 2.205 ของพนทลมนาสาขา เปนพนทปาไม 23,237 ไร หรอรอยละ 3.162 ของพนทลมนาสาขา เปนพนทใชประโยชนดานอนๆ นอกการเพาะปลก ไดแก ชมชน สงปลกสราง และแหลงนา มเนอท 37,193 ไร หรอรอยละ 5.060 ของพนทลมนาสาขา เมอนาพนทลมทมศกยภาพเหมาะสมในการทานาเปรยบเทยบกบพนททานาจรงพบวา พนททานาจรงมมากกวาพนทมศกยภาพทานา 170,252 ไร แสดงวามการทานาบนพนทดอนประมาณ 170,252 ไร หรอรอยละ 23.163 ของพนทลมนาสาขา จากสภาพการใชทดนทเปนอย กอใหเกดการชะลางพงทลายของดนในระดบนอย และปานกลาง มเนอทรอยละ 98.685 1.315 ของพนทลมนาสาขา ตามลาดบ

3.1.2 การพฒนาทดน

การพฒนาทดนโดยกรมพฒนาทดนในพนทลมนาสาขาหวยเอก มแผนงานตางๆ ในป พ.ศ. 2552 ถง พ.ศ. 2553 ดงตอไปนคอ

- แผนงานพฒนาแหลงนาและเพมประสทธภาพระบบชลประทาน กจกรรมหลกท 1 การกอสรางแหลงนาในไรนานอกเขตชลประทาน 55 แหง

- แผนงานสรางสมดลของการใชประโยชนและการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและความหลากหลายทางชวภาพ กจกรรมหลกท 1 การพฒนาหมอดนอาสาและยวหมอดน

3-2

- อบรมหมอดนอาสาประจาหมบาน 131 ราย - อบรมหมอดนอาสาประจาตาบล 12 ราย - อบรมหมอดนอาสาประจาอาเภอ 1 ราย กจกรรมหลกท 2 สงเสรมการใชสารอนทรยทดแทนสารเคมทางการเกษตร/เกษตรอนทรย กจกรรมยอย : 2.1 โครงการสงเสรมการผลตและการใชสารอนทรยทดแทนสารเคมทางการเกษตร - จดตงกลมเกษตรกรใชสารอนทรยทดแทนสารเคมทางการเกษตร 11 กลม จาแนกตามชนดพชทปลกสวนใหญเปนขาว พนทดาเนนการ 1,000 ไร กจกรรมยอย : 2.2 สนบสนนการใชพชปยสดปรบปรงบารงดน - สงเสรมการปลกพชปยสดปรบปรงบารงดน ชนดเมลดพนธทปลก ไดแก ปอเทอง พนทเปาหมายรวม 720 ไร

3.1.3 ทรพยากรทดน จากการสารวจดนในระดบคอนขางละเอยด ทระดบมาตราสวน 1:25,000 สรปพอสงเขปไดดงตอไปน (รายละเอยดลกษณะและสมบตดน ตารางท 3-1 และรปท 3-1) ดนในทลมการระบายนาคอนขางเลวถงเลวมความเหมาะสมในการทานาประกอบดวย 1) กลมชดดนท 4 กลมชดดนทเปนดนเหนยวหรอกลมดนเหนยวจดลกมากสเทาทเกดจากวตถตนกาเนดดนพวกตะกอนลานา พบในบรเวณทราบตะกอนนาพา มสภาพพนทเปนทราบลมหรอราบเรยบ มนาแชขงในชวงฤดฝน มการระบายนาเลวหรอคอนขางเลว ความอดมสมบรณตามธรรมชาตปานกลาง บางพนทพบในพนทลมตา มนาไหลบาทวมขงสงในฤดฝน การใชประโยชนทดนในปจจบนสวนใหญใชทานา ในฤดแลงพนททมระบบชลประทานสามารถปลกพชผก หรอไมผล หนวยทดนน มเนอท 4,558 ไร หรอรอยละ 0.620 ของพนทลมนาสาขา 2) กลมชดดนท 6hi กลมชดดนทเปนดนเหนยวลกมากสเทาทเกดจากวตถตนกาเนดดนพวกตะกอนลานา พบในบรเวณพนทราบตะกอนนาพา มสภาพพนทเปนทลมราบเรยบถงคอนขางราบเรยบ มนาแชขงในชวงฤดฝน การระบายนาคอนขางเลว ความอดมสมบรณตามธรรมชาตตา บางพนทพบในพนทลมตา มนาไหลบาทวมขงสงในฤดฝน พบในพนทดอนคอนขางดอน ทาใหเสยงตอการขาดแคลนนา การใชประโยชนทดนในปจจบนสวนใหญใชทานา หนวยทดนน มเนอท 1,353 ไร หรอรอยละ 0.184 ของพนทลมนาสาขา 3) กลมชดดนท 6hiB กลมชดดนทเปนดนเหนยวลกมากสเทาทเกดจากวตถตนกาเนดดนพวกตะกอนลานา พบในบรเวณพนทราบตะกอนนาพา มสภาพพนทเปนลกคลนลอนลาดเลกนอย มนาแชขงในชวงฤดฝน การระบายนาคอนขางเลว ความอดมสมบรณตามธรรมชาตตา บางพนท

3-3

พบในพนทลมตา มนาไหลบาทวมขงสงในฤดฝน พบในพนทดอนคอนขางดอน ทาใหเสยงตอการขาดแคลนนา การใชประโยชนทดนในปจจบนสวนใหญใชทานา หนวยทดนน มเนอท 2,950 ไร หรอรอยละ 0.401 ของพนทลมนาสาขา 4) กลมชดดนท 7 กลมชดดนทเปนดนเหนยวลกปานกลางหรอลกมากทเกดจากวตถตนกาเนดดนพวกตะกอนลานา หรอเกดจากการสลายตวของหนพพงอยกบท พบในบรเวณทดอนทมการทาคนนา มสภาพพนทราบ มนาแชขงในชวงฤดฝน การระบายนาดปานกลางถงคอนขางเลว ความอดมสมบรณตามธรรมชาตปานกลาง พบในพนทดอน ทาใหเสยงตอการขาดแคลนนา การใชประโยชนทดนในปจจบนใชทานา แบงเปนหนวยทดนตางๆ คอ (4.1) 7 สภาพพนทคอนขางราบเรยบ มเนอท 1,814 ไร หรอรอยละ 0.247 ของพนทลมนาสาขา (4.2) 7hi สภาพพนทคอนขางดอนและเสยงตอการขาดนา มเนอท 32,862 ไร หรอรอยละ 4.471 ของพนทลมนาสาขา

5) กลมชดดนท 15B กลมชดดนทเปนดนทรายแปงลกมากสเทาทเกดจากวตถตนกาเนดดนพวกตะกอนลานา พบบรเวณทเปนลกคลนลอนลาดเลกนอย มสภาพพนทเปนทราบ มนาแชขงในชวงฤดฝน การระบายนาคอนขางเลวหรอเลว ความอดมสมบรณตามธรรมชาตตา บางพนทพบในพนทลมตา มนาไหลบาทวมขงสงในฤดฝน พบในพนทคอนขางดอน ทาใหเสยงตอการขาดแคลนนา การใชประโยชนทดนในปจจบน ใชทานา หนวยทดนน มเนอท 7,341 ไร หรอรอยละ 0.999 ของพนทลมนาสาขา 6) กลมชดดนท 17 กลมชดดนทเปนดนรวนละเอยดลกมากสเทาทเกดจากวตถตนกาเนดดนพวกตะกอนลานา หรอจากการสลายตวผพงอยกบทหรอเคลอนยายมาทบถมจากวสดเนอหยาบ พบในบรเวณทลมราบเรยบ มนาแชขงในชวงฤดฝน อาจพบลกรงของเหลกและแมงกานสหรอชนดนเหนยวในดนชนลาง การระบายนาคอนขางเลว ความอดมสมบรณตามธรรมชาตตา พบในพนท คอนขางดอน ทาใหเส ยงตอการขาดแคลนนา การใชประโยชนท ดนในปจจบนใชทานา หนวยทดนน มเนอท 1,742 ไร หรอรอยละ 0.237 ของพนทลมนาสาขา 7) กลมชดดนท 18 กลมชดดนทเปนดนรวนละเอยดลกมากสเทาทเกดจากวตถตนกาเนดดนพวกตะกอนลานา หรอจากการสลายตวผพงอยกบทหรอเคลอนยายมาทบถมจากวสดเนอหยาบ พบในบรเวณทลมราบเรยบ มนาแชขงในชวงฤดฝน อาจพบลกรงของเหลกและแมงกานสหรอชนดนเหนยวในดนชนลาง การระบายนาคอนขางเลวถงเลว ความอดมสมบรณตามธรรมชาตตา บางพนทพบในพนทลมตา มนาไหลบาทวมขงสงในฤดฝน พบในพนทคอนขางดอน ทาใหเสยงตอการขาดแคลนนา การใชประโยชนทดนในปจจบนใชทานา แบงเปนหนวยทดนตางๆ คอ

3-4

(7.1) 18 สภาพพนทคอนขางราบเรยบ มเนอท 97,573 ไร หรอรอยละ 13.275 ของพนทลมนาสาขา (7.2) 18hi สภาพพนทคอนขางดอนและเสยงตอการขาดนา มเนอท 19,820 ไร หรอรอยละ 2.697 ของพนทลมนาสาขา

8) กลมชดดนท 18B กลมชดดนทเปนดนรวนละเอยดลกมากสเทาทเกดจากวตถตนกาเนดดนพวกตะกอนลานา หรอจากการสลายตวผพงอยกบทหรอเคลอนยายมาทบถมจากวสดเนอหยาบ พบในบรเวณทเปนลกคลนลอนลาดเลกนอย มนาแชขงในชวงฤดฝน อาจพบลกรงของเหลกและแมงกานสหรอชนดนเหนยวในดนชนลาง การระบายนาคอนขางเลวถงเลว ความอดมสมบรณตามธรรมชาตตา บางพนทพบในพนทลมตา มนาไหลบาทวมขงสงในฤดฝน พบในพนทคอนขางดอน ทาใหเสยงตอการขาดแคลนนา การใชประโยชนทดนในปจจบนใชทานา หนวยทดนน มเนอท 4,252 ไร หรอรอยละ 0.578 ของพนทลมนาสาขา 9) กลมชดดนท 19 กลมชดดนทเปนดนทรายหรอดนรวนปนทรายทเกดจากวตถตนกาเนดดนพวกตะกอนลานา หรอจากการสลายตวผพงของวสดเนอหยาบ พบในบรเวณพนทลมราบเรยบ มนาแชขงในชวงฤดฝน มการระบายนาคอนขางเลว ความอดมสมบรณตามธรรมชาตตา บางพนทรองรบดวยชนหนพนผ การใชประโยชนทดนในปจจบนเปนพนททงราง หรอเปนปาละเมาะเลกๆ บางพนทใชทานาแตมกใหผลผลตตา หนวยทดนน มเนอท 14,341 ไร หรอรอยละ 1.951 ของพนทลมนาสาขา 10) กลมชดดนท 20 กลมชดดนทเปนดนรวนละเอยดเคมลกมากสเทาทเกดจากวตถตนกาเนดดนพวกตะกอนลานา หรอจากการสลายตวผพงอยกบทหรอเคลอนยายมาทบถมของวสดเน อหยาบ พบในบรเวณพ นท ล มราบเรยบ มนาแชขงในชวงฤดฝน การระบายนาคอนขางเลว ความอดมสมบรณตามธรรมชาตตา บางพนทเปนดนรวนหยาบหรอดนเหนยวเคม หรอพบในพนทคอนขางดอน ทาใหเสยงตอการขาดแคลนนา การใชประโยชนทดนในปจจบนใชทานา ปญหาการใชประโยชนทดนเปนดนเคม เมอพชขาดนาจะเหยวเฉาและตายอยางรวดเรว และขาดแคลนแหลงนาจด หนวยทดนน มเนอท 122,307 ไร หรอรอยละ 16.640 ของพนทลมนาสาขา 11) กลมชดดนท 22 กลมชดดนทเปนดนรวนหยาบลกมากสเทาทเกดจากวตถตนกาเนดดนพวกตะกอนลานา หรอเคลอนยายมาทบถมของวสดเนอหยาบ พบในบรเวณพนทลมราบเรยบหรอคอนขางราบเรยบหรอพนทลมระหวางเนน มนาแชขงในชวงฤดฝน การระบายนาคอนขางเลว ความอดมสมบรณตามธรรมชาตตา บางพนทพบในพนทลมตา มนาไหลบาทวมขงสงในฤดฝน พบในพนทคอนขางดอน ทาใหเสยงตอการขาดแคลนนา การใชประโยชนทดนในปจจบน ใชทานา

3-5

บางแหงยงคงสภาพเปนปา ปญหาในการเพาะปลก ความอดมสมบรณตา เนอดนคอนขางเปนทราย มความสามารถในการอมนาตา มกพบปญหาการขาดแคลนนาในฤดเพาะปลก แบงเปนหนวยทดนตาง ๆคอ (11.1) 22 สภาพพนทคอนขางราบเรยบ มเนอท 27,148 ไร หรอรอยละ 3.693 ของพนทลมนาสาขา (11.2) 22hi สภาพพนทคอนขางดอนและเสยงตอการขาดนา มเนอท 40,038 ไร หรอรอยละ 5.447 ของพนทลมนาสาขา

12) กลมชดดนท 24 กลมชดดนทเปนดนทรายลกมากสเทาทเกดจากวตถตนกาเนดดนพวกตะกอนลานา หรอเคลอนยายมาทบถมของวสดเนอหยาบ พบในบรเวณทลมราบเรยบ มนาแชขงในชวงฤดฝน การระบายนาคอนขางเลวถงดปานกลาง ความอดสมบรณตามธรรมชาตตา บางพนทมชนทรายหนา 50-100 เซนตเมตรจากผวดน การใชประโยชนทดนในปจจบนใชทานา ปญหาการใชประโยชนทดน ความอดมสมบรณตามธรรมชาตตา เนอดนเปนดนทราย ความสามารถในการอมนาตา พชมกแสดงอาการขาดนาในระยะทฝนทงชวงนาน หนวยทดนน มเนอท 11,048 ไร หรอรอยละ 1.503 ของพนทลมนาสาขา 13) กลมชดดนท 24B กลมชดดนทเปนดนทรายลกมากสเทาทเกดจากวตถตนกาเนดดนพวกตะกอนลานา หรอเคลอนยายมาทบถมของวสดเนอหยาบ พบในบรเวณทเปนลกคลนลอนลาดเลกนอย มนาแชขงในชวงฤดฝน การระบายนาคอนขางเลวถงดปานกลาง ความอดสมบรณตามธรรมชาตตา บางพนทมชนทรายหนา 50-100 เซนตเมตรจากผวดน การใชประโยชนทดนในปจจบนใชทานา ปญหาการใชประโยชนทดน ความอดมสมบรณตามธรรมชาตตา เนอดนเปนดนทราย ความสามารถในการอมนาตา พชมกแสดงอาการขาดนาในระยะทฝนทงชวงนาน หนวยทดนน มเนอท 370 ไร หรอรอยละ 0.051 ของพนทลมนาสาขา

ดนในทดอนทมความเหมาะสมในการปลกพชไร ไมผล ไมยนตน หรอทงหญาเลยงสตวประกอบดวย 14) กลมชดดนท 35 กลมชดดนทเปนดนรวนละเอยดลกมากทเกดจากวตถตนกาเนดดนพวกตะกอนลานา หรอการสลายตวผพงอยกบท หรอการสลายตวผพงแลวถกเคลอนยายมาทบถมของวสดเนอหยาบทสวนใหญมาจากหนตะกอน มสภาพพนทคอนขางราบเรยบจนถงเนนเขา มการระบายนาดถงดปานกลาง ความอดมสมบรณตามธรรมชาตตา อาจพบลกรงในชวงความลก 100-150 เซนตเมตรจากผวดน การใชประโยชนทดนในปจจบน บรเวณดงกลาวใชปลกพชไรตางๆ เชน มนสาปะหลง ขาวโพด ออย และถว บางแหงใชปลกไมผลและไมยนตน แบงเปนหนวยทดนตางๆ คอ

3-6

(14.1) 35 สภาพพนทคอนขางราบเรยบ มเนอท 491 ไร หรอรอยละ 0.067 ของพนทลมนาสาขา (14.2) 35b สภาพพนทคอนขางราบเรยบ มการทาคนนาเพอปลกขาว มเนอท 3,947 ไร หรอรอยละ 0.537 ของพนทลมนาสาขา (14.3) 35B สภาพพนทเปนลกคลนลอนลาดเลกนอย มเนอท 2,365 ไร หรอรอยละ 0.322 ของพนทลมนาสาขา (14.4) 35Bb สภาพพนทเปนลกคลนลอนลาดเลกนอย มการทาคนนาเพอปลกขาว มเนอท 1,102 ไร หรอรอยละ 0.150 ของพนทลมนาสาขา

15) กลมชดดนท 36 กลมชดดนทเปนดนรวนละเอยดลกมากทเกดจากวตถตนกาเนดดนพวกตะกอนลานา หรอการสลายตวผพงอยกบท หรอการสลายตวผพงแลวถกเคลอนยายมาทบถมของวสดเนอหยาบ มสภาพพนทคอนขางราบเรยบจนถงลกคลนลอนชน มการระบายนาด ความอดมสมบรณตามธรรมชาตตา บางพนทอาจพบลกรงในดนลางชวงความลก 100-150 เซนตเมตรจากผวดน การใชประโยชนทดนในปจจบนใชปลกพชไรตางๆ เชน ออย ขาวโพด ถวและไมผลบางชนด แบงเปนหนวยทดนตางๆ คอ (15.1) 36 สภาพพนทคอนขางราบเรยบ มเนอท 268 ไร หรอรอยละ 0.036 ของพนทลมนาสาขา (15.2) 36b สภาพพนทคอนขางราบเรยบ มการทาคนนาเพอปลกขาว มเนอท 1,415 ไร หรอรอยละ 0.193 ของพนทลมนาสาขา (15.3) 36B สภาพพนทเปนลกคลนลอนลาดเลกนอย มเนอท 5,064 ไร หรอรอยละ 0.689 ของพนทลมนาสาขา (15.4) 36Bb สภาพพนทเปนลกคลนลอนลาดเลกนอย มการทาคนนาเพอปลกขาว มเนอท 9,864 ไร หรอรอยละ 1.342 ของพนทลมนาสาขา

16) กลมชดดนท 37 กลมชดดนทมเนอดนเปนทรายหนาปานกลางทเกดจากวตถตนกาเนดดนพวกตะกอนลานา หรอการสลายตวผพงอยกบท หรอเคลอนยายมาทบถมของวสดเนอหยาบ มสภาพพนทคอนขางราบเรยบจนถงลกคลนลอนชน มการระบายนาดถงดปานกลาง ความอดมสมบรณตามธรรมชาตตา มลกรงมากหรอมชนหนพนในชวงความลก 50-100 เซนตเมตรจากผวดน การใชประโยชนทดนในปจจบนเปนปาเตงรง ปาละเมาะไมพมและพชไร ไดแก ปอ ขาวโพด ถวเขยว และแตงโม แบงเปนหนวยทดนตางๆ คอ

3-7

(16.1) 37 สภาพพนทคอนขางราบเรยบ มเน อท 1,676 ไร หรอรอยละ 0.228 ของพนทลมนาสาขา (16.2) 37b สภาพพนทคอนขางราบเรยบ มการทาคนนาเพอปลกขาว มเนอท 7,560 ไร หรอรอยละ 1.029 ของพนทลมนาสาขา (16.3) 37B สภาพพนทเปนลกคลนลอนลาดเลกนอย มเนอท 4,948 ไร หรอรอยละ 0.673 ของพนทลมนาสาขา (16.4) 37Bb สภาพพนทเปนลกคลนลอนลาดเลกนอย มการทาคนนาเพอปลกขาว มเนอท 29,325 ไร หรอรอยละ 3.990 ของพนทลมนาสาขา

17) กลมชดดนท 38 กลมชดดนทมเนอเปนดนรวนหยาบลกมากทเกดจากการทบถมของตะกอนลานาพบบนสนดนรมนาหรอทราบตะกอนนาพา มลกษณะการทบถมเปนชนๆ ของตะกอนลานาในแตละชวงเวลา มสภาพพนทคอนขางราบเรยบจนถงลกคลนลอนชน เปนดนลกมาก มการระบายนาดถงดปานกลาง ความอดมสมบรณตามธรรมชาตปานกลาง บางพนทพบในพนทตา มนาทวมขงจากการไหลบาของนาในฤดฝน การใชประโยชนทดนในปจจบนเปนทตงบานเรอนอยอาศย ปลกผกและสวนไมผล แบงเปนหนวยทดนตางๆ คอ (17.1) 38 สภาพพนทคอนขางราบเรยบ มเนอท 844 ไร หรอรอยละ 0.115 ของพนทลมนาสาขา (17.2) 38b สภาพพนทมการทาคนนาเพอปลกขาว มเนอท 4,528 ไร หรอรอยละ 0.617 ของพนทลมนาสาขา (17.3) 38Bb สภาพพนทเปนลกคลนลอนลาดเลกนอย มการทาคนนาเพอปลกขาว มเนอท 57 ไร หรอรอยละ 0.008 ของพนทลมนาสาขา

18) กลมชดดนท 40B กลมชดดนทเปนดนรวนหยาบลกมากทเกดจากการทบถมของตะกอนลานา หรอจากการสลายตวผพงอยกบทหรอเคลอนยายมาทบถมของพวกวสดเนอหยาบ มสภาพพนทเปนลกคลนลอนลาดเลกนอย เปนดนลกมาก มการระบายนาดถงดปานกลาง ความอดมสมบรณตามธรรมชาตตา บางพนทอาจพบลกรงมากในชวงความลก 100-150 เซนตเมตรจากผวดน การใชประโยชนทดนในปจจบนปลกพชไรตางๆ เชน มนสาปะหลง ออย ขาวโพดและถว บางแหงมสภาพเปนปาละเมาะหรอทงหญาธรรมชาต ปญหาในการเพาะปลก เนอดนคอนขางเปนทราย ขาดแคลนนา ความอดมสมบรณตามธรรมชาตตา ในพนททมความชนหนาดนงายตอการถกชะลางพงทลายสญเสยหนาดน หนวยทดนน มเนอท 54,688 ไร หรอรอยละ 7.439 ของพนทลมนาสาขา แบงเปน 2 กลม คอ

3-8

(18.1) 40B สภาพพนทเปนลกคลนลอนลาดเลกนอย มเนอท 19,723 ไร หรอรอยละ 2.682 ของพนทลมนาสาขา (18.2) 40Bb สภาพพนทเปนลกคลนลอนลาดเลกนอย มการทาคนนาเพอปลกขาว มเนอท 34,965 ไร หรอรอยละ 4.757 ของพนทลมนาสาขา

19) กลมชดดนท 41 กลมชดดนทเปนดนทรายหนาปานกลางทเกดจากการสลายตวผพงอยกบทหรอเคลอนยายมาทบถมของพวกวสดเนอหยาบ มสภาพพนทเปนลกคลนลอนลาดเลกนอยจนถงเปนเนนเขา มการระบายนาดถงดปานกลาง ความอดมสมบรณตามธรรมชาตตา การใชประโยชนทดนในปจจบนปลกพชไรตางๆ เชน มนสาปะหลง ออย ขาวโพดและถว บางแหงเปนปาเตงรง ปญหาในการเพาะปลก ความอดมสมบรณตามธรรมชาตตา เนอดนเปนดนทรายหนาปานกลาง ขาดแคลนนา แตถามฝนตกมากดนชนบนจะแฉะและอาจเปนอนตรายตอพช แบงเปนหนวยทดนตางๆ คอ (19.1) 41B สภาพพนทเปนลกคลนลอนลาดเลกนอย มเนอท 50,359 ไร หรอรอยละ 6.851 ของพนทลมนาสาขา (19.2) 41Bb สภาพพนทเปนลกคลนลอนลาดเลกนอย มการทาคนนาเพอปลกขาว มเนอท 46,803 ไร หรอรอยละ 6.323 ของพนทลมนาสาขา (19.3) 41C สภาพพนทเปนลกคลนลอนลาด มเนอท 623 ไร หรอรอยละ 0.085 ของพนทลมนาสาขา

20) กลมชดดนท 44 กลมชดดนทเปนดนทรายลกมากทเกดจากการจากการสลายตวผพงอยกบท หรอเคลอนยายมาทบถมของพวกวสดเนอหยาบ มสภาพพนทเปนลกคลนลอนลาดเลกนอยจนถงเปนลกคลนลอนลาด มการระบายนาคอนขางมากเกนไป ความอดมสมบรณตามธรรมชาตตา การใชประโยชนทดนในปจจบนปลกพชไรตางๆ เชน มนสาปะหลงและออย บางแหงเปนปาเตงรงหรอทงหญาธรรมชาต จดเปนดนทมปญหามากในการเพาะปลกเนองจากเปนดนทรายหนา ความอดมสมบรณตามธรรมชาตตา ขาดแคลนนา พนททมความลาดชนเกดการชะลางพงทลายสญเสยหนาดนงายมาก เกดเปนรองลกและกวาง แบงเปนหนวยทดนตางๆ คอ (20.1) 44B สภาพพนทเปนลกคลนลอนลาดเลกนอย มเนอท 30,875 ไร หรอรอยละ 4.202 ของพนทลมนาสาขา (20.2) 44Bb สภาพพนทเปนลกคลนลอนลาดเลกนอย มการทาคนนาเพอปลกขาว มเนอท 26,967 ไร หรอรอยละ 3.669 ของพนทลมนาสาขา (20.3) 44C สภาพพนทเปนลกคลนลอนลาด มเนอท 4,226 ไร หรอรอยละ 0.574 ของพนทลมนาสาขา

3-9

21) กลมชดดนท 49B กลมชดดนทเปนดนเหนยวตนถงชนลกรงทเกดจากวตถตนกาเนดดนพวกตะกอนลานา หรอจากการสลายตวผพงอยกบทหรอเคลอนยายมาทบถมในระยะทางไมไกลนกของวตถตนกาเนดดนทมาจากวสดเนอละเอยดหรอเนอคอนขางหยาบ วางทบอยบนชนดนเหนยวภายในความลก 50 เซนตเมตรจากผวดน สภาพพนทเปนลกคลนลอนลาดเลกนอย มการระบายนาดปานกลาง ความอดมสมบรณตามธรรมชาตของดนตา บางพนทมการทาคนดน การใชประโยชนทดนในปจจบนเปนทงหญาธรรมชาต ทรกรางวางเปลา ปาเตงรง บางพนทใชปลกพชไร หรอใชปลกไมโตเรว ปญหาในการเพาะปลก ไดแก ดนตน ความอดมสมบรณตามธรรมชาตตา บางพนทมชนเชอมแขงของเหลกบางแหงมกอนศลาแลงโผลกระจดกระจายอยท วไปเปนอปสรรคตอการเขตกรรม หนวยทดนน มเนอท 3,691 ไร หรอรอยละ 0.502 ของพนทลมนาสาขา แบงเปน 2 กลม คอ (21.1) 49B สภาพพนทเปนลกคลนลอนลาดเลกนอย มเนอท 419 ไร หรอรอยละ 0.057 ของพนทลมนาสาขา (21.2) 49Bb สภาพพนทเปนลกคลนลอนลาดเลกนอย มการทาคนนาเพอปลกขาว มเนอท 3,272 ไร หรอรอยละ 0.445 ของพนทลมนาสาขา

22) หนวยทดน BP ( Borrow Pit ) มเนอท 100 ไร หรอรอยละ 0.014 ของพนทลมนาสาขา 23) หนวยทดน ML ( Made Land ) มเนอท 73 ไร หรอรอยละ 0.010 ของพนทลมนาสาขา ไดแก ลานมน เปนตน 24) หนวยทดน U ( Urban ) มเนอท 36,445 ไร หรอรอยละ 4.958 ของพนทลมนาสาขา 25) หนวยทดน Road มเนอท 749 ไร หรอรอยละ 0.102 ของพนทลมนาสาขา 26) หนวยทดน W ( Water Body ) มเนอท 16,792 ไร หรอรอยละ 2.285 ของพนทลมนาสาขา

ดนมปญหาหรอดนมขอจากดมากในการเพาะปลกพช ลมนาสาขาหวยเอก ประกอบดวย

1) ดนทรายจด ดนทรายจด (ไดแก กลมชดดนท 24 41 44) จะมความสามารถในการอมนาและดดซบธาตอาหารของดนตาถงตามาก ธาตอาหารทเปนประโยชนตอพชสญเสยไปในดนชนลางหรอออกไปนอกพนทไดงาย เมอมการใหนาหรอมฝนตก เมอฝนทงชวงพชจะแสดงอาการขาดนา เชน เหยวเฉา หรออาจตายได แนวทางแกไข การใชประโยชนของพชบรเวณน ควรเลอกชนดพชทมศกยภาพเหมาะสมมาปลก มการปรบปรงบารงดนรวมกบมระบบการอนรกษดนและนา เชน ปยหมก อตรา 1-4 ตนตอไร ปยคอก 1-2 ตนตอไร หรอปยพชสด อตราเมลดพนธ 5-10 กโลกรมตอไร รวมกบปยเคม และใชวสดคลมดน ทาคนดนปลกหญาแฝกหรอปลกพชเปนแถบสลบ พฒนาแหลงนาไวใชในชวงทพชขาดนา การใชปยเคมควรใชทละนอยแตบอยครง เพอลดการสญเสยธาตอาหารลงไปในชนดนลางกอนทพช

3-10

จะนาไปใชได เมอมการใหนาหรอมฝนตก สาหรบในพนทลมนอกจากการใชปยอนทรยรวมกบปยเคมและมการพฒนาแหลงนาไวใชแลว ควรมการตและไถกลบตอซงขาวดวยจะเปนการชวยเพมปยอนทรยใหกบดนอกทางหนง

2) ดนตน ดนตนถงชนลกรง เศษหน กอนหนปะปนอยในเนอดนตงแตรอยละ 35 หรอมากกวา (ไดแก กลมชดดนท 49) โดยปรมาตรภายในความลก 50 เซนตเมตรจากผวดน หรอมชนหนพนตนกวา 50 เซนตเมตรจากผวดน ดนตนจะเปนอปสรรคตอการชอนไชของรากพชลงไปหาอาหาร นอกจากนยงมสวนทเปนดนนอย ทาใหมความสามารถในการดดซบธาตอาหารและอมนาตามาก พชจะขาดนาทาใหเหยวเฉาไวกวาพนทอน แนวทางแกไข เลอกพนททมหนาดนหนาและไมมเศษหนหรอกอนหนอยบรเวณหนาดนมาก ทาเกษตรกรรมแบบวนเกษตรหรอแบบผสมผสาน ไมทาลายไมพนลาง ขดหลมปลก พรอมปรบปรงดนดวยปยหมกอตรา 25-50 กโลกรมตอหลม หรอปยคอกอตรา 10-20 กโลกรมตอหลม รวมกบปยเคมตามชนดพชทปลก มระบบอนรกษดนและนา เชน ใชวสดคลมดนหรอปลกหญาแฝก เพอรกษาความชนและลดการกรอนของดน พฒนาแหลงนาไวใชในระยะทฝนทงชวงนานหรอพชขาดนา สาหรบในพนททมหนกระจดกระจายอยบนดนมาก ไมเหมาะสมตอการเกษตร ควรปลอยไวใหเปนปาธรรมชาตเพอเปนแหลงตนนาลาธาร

3) ดนเคม ดนเคม (ไดแก กลมชดดนท 20) เปนดนทมเกลออยในดนสงจนเปนอนตรายตอพชทปลก ความเคมของดนจะทาใหพชขาดนา เหยวเฉาและตายในทสด พนทดนเคมสงเกตไดจากคราบเกลอ ทปรากฏอยทผวดน โดยทวไปมชนดานแขงเปนทสะสมเกลออยสงภายในความลก 50 เซนตเมตรจากผวดน แนวทางการแกไข การใชประโยชนพนทบรเวณน ควรเลอกพนธพชททนเคมมาปลก ลดอนตรายจากความเคมโดยการพฒนาแหลงนาและควบคมไมใหนาทเคมแพรกระจายไปยงพนทอน ใชนาลางเกลอหรอปพนดวยแกลบแลวไถกลบ เพอลดการนาเกลอจากดนชนลางขนอยทผวดน และมวสดคลมดน พรอมปรบปรงดนอนทรยวตถ เชน ปยหมก ปยคอกหรอปยพชสดรวมกบปยเคม ในพนททมคราบเกลอมากหรอเปนดนเคมจดและไมมแหลงนา ไมเหมาะสมตอการเกษตรกรรม ควรใชปลกไมใชสอยโตเรวททนเคม

3-11

ตารางท 3-1 คณภาพดนลมนาสาขาหวยเอก เนอดน ความ CEC BS ความลก ความลาดชน pH เนอท

กลมชดดน ชดดน บน ลาง

การระบายนา อดมสมบรณ (%) (%) (ซม.) (%) บน ลาง ไร รอยละ

Cs-cA (ชดดนชมแสง) c sic เลว ปานกลาง <10 <35 >150 0-2 5.0-5.5 5.0-5.5

Ka-siclA (ชดดนกนทรวชย) sicl sic เลว ปานกลาง 10-20 >35 >150 0-2 6.0-6.5 6.5-7.0 4

Pm-sicA (ชดดนพมาย) sic sic เลว ปานกลาง 10-20 >35 >150 0-2 5.0-6.0 6.0-6.5

2,620 0.357

6hi Cni-lb-f-clA (ชดดนชาน) cl sicl คอนขางเลว-ดปานกลาง ปานกลาง <10 <35 >150 0-2 5.0-6.0 6.0-6.5 1,353 0.184

6hiB Cni-lb-f-clB (ชดดนชาน) cl sicl คอนขางเลว-ดปานกลาง ปานกลาง <10 <35 >150 2-5 5.0-6.0 6.0-6.5 2,950 0.401

7 Cpa-silA (ชดดนชมพวง) sil sic เลว ปานกลาง 10-20 <35 >150 0-2 5.0-5.5 6.0-6.5 1,814 0.247

7hi Cni-f-clA (ชดดนชาน) cl sic คอนขางเลว-ดปานกลาง ปานกลาง <10 <35 >150 0-2 5.5-6.0 6.0-6.5 32,862 4.471

15B Cni-f-clB (ชดดนชาน) cl sicl คอนขางเลว ปานกลาง <10 <35 >150 2-5 5.0-6.0 5.5-7.0 7,341 0.999

17 Rn-slA (ชดดนเรณ) sl scl คอนขางเลว ตา <10 <35 >150 0-2 5.0-5.5 4.5-5.0 1,742 0.237

Kts-slA (ชดดนขามทะเลสอ) sl sl คอนขางเลว ตา 10-20 <35 >150 0-2 5.0-5.5 5.5-6.5

Kts-slA/csub (ชดดนขามทะเลสอ) sl scl คอนขางเลว ตา <10 <35 >150 0-2 5.0-6.0 5.5-7.0

Nbn-slA (ชดดนหนองบนนาก) sl scl คอนขางเลว ตา 10-20 <35 >150 0-2 5.0-5.5 5.5-6.5 18

Nbn-slA-Kts-slA (ชดดนหนองบนนาก-ชดดนขามทะเลสอ) sl scl คอนขางเลว ตา 10-20 <35 >150 0-2 5.0-5.5 5.5-6.5

96,856 13.178

Bli-slA (ชดดนบวลาย) sl scl คอนขางเลว-ดปานกลาง ตา <10 <35 >150 0-2 5.5-6.0 5.5-6.5 18hi

Bli-slA-Kts-slA (ชดดนบวลาย-ชดดนขามทะเลสอ) sl scl คอนขางเลว-ดปานกลาง ตา <10 <35 >150 0-2 5.5-6.0 5.5-6.5 19,820 2.697

18B Bli-slBb (ชดดนบวลาย) sl scl คอนขางเลว ตา <10 <35 >150 2-5 5.5-6.0 5.5-6.5 4,252 0.578

19 Pho-slA (ชดดนพล) sl scl/c คอนขางเลว ตา <10 <35 >150 0-2 5.0-6.0 5.5-7.0 13,376 1.820

3-12

ตารางท 3-1 (ตอ) เนอดน ความ CEC BS ความลก ความลาดชน pH เนอท



Ki-f-sclA (ชดดนกลารองไห) scl scl คอนขางเลว ตา 10-20 >35 >150 0-2 6.0-7.0 7.0-8.0

Ki-slA (ชดดนกลารองไห) sl scl คอนขางเลว ตา 10-20 >35 >150 0-2 6.0-7.0 7.0-8.0

Ki-slA-Ki-f-sclA (ชดดนกลารองไห) sl/scl scl คอนขางเลว ตา 10-20 >35 >150 0-2 6.0-7.0 7.0-8.0

Ki-slA-Pt-sclA (ชดดนกลารองไห-ชดดนประทาย) sl/scl scl คอนขางเลว ตา 10-20 >35 >150 0-2 6.0-7.0 7.0-8.0

Pt-sclA (ชดดนประทาย) scl sic คอนขางเลว ตา 10-20 >35 >150 0-2 6.0-7.0 7.0-8.0

20

Ud-slA (ชดดนอบล) sl sl คอนขางเลว ตา 10-20 >35 >150 0-2 5.0-6.0 5.5-7.0

122,307 16.640

Kkn-slA (ชดดนขอนแกน) sl sl คอนขางเลว ตา <10 >35 >150 0-2 5.0-5.5 5.5-6.5

Sda-slA (ชดดนสดา) sl sl คอนขางเลว ตา <10 >35 >150 0-2 5.0-5.5 5.5-6.5 22

St-slA (ชดดนสทน) sl sl คอนขางเลว ตา <10 >35 >150 0-2 6.0-6.5 6.5-7.0

25,369 3.451

Ltc-slA (ชดดนลาทะเมนชย) sl sl คอนขางเลว-ดปานกลาง ตา <10 <35 >150 0-2 5.0-5.5 4.5-5.0 22hi

Ndg-slA (ชดดนโนนแดง) sl sl คอนขางเลว-ดปานกลาง ตา <10 <35 >150 0-2 5.0-5.5 5.5-6.5 38,259 5.205

22hi-22 Ndg-slA-Sda-slA (ชดดนโนนแดง-ชดดนสดา) sl sil/sicl คอนขางเลว-ดปานกลาง ปานกลาง <10 <35 >150 0-2 5.0-6.0 5.5-7.0 3,558 0.484

24 Ub-lsA (ชดดนอบล) ls sl คอนขางเลว ตา <10 <35 >150 0-2 5.0-5.5 5.5-5.5 11,048 1.503

Ub-lsB (ชดดนอบล) ls ls คอนขางเลว ตา <10 <35 >150 2-5 5.0-6.0 5.5-7.0 24B

Ub-tks-lsB (ชดดนอบล) ls ls คอนขางเลว ตา <10 <35 >150 2-5 5.0-6.0 5.5-7.0 370 0.051

35 By-slA (ชดดนบวใหญ) sl scl ดปานกลาง ตา <10 <35 >150 0-2 5.0-5.5 4.5-5.0 491 0.067

35b By-slA (ชดดนบวใหญ) sl scl ดปานกลาง-คอนขางเลว ตา <10 <35 >150 0-2 5.0-5.5 4.5-5.0 3,947 0.537

3-13




Kt-slB (ชดดนโคราช) sl scl ดปานกลาง ตา <10 <35 >150 2-5 5.0-5.5 4.5-5.0

Suk-slB (ชดดนสตก) sl sl ด ตา <10 <35 >150 2-5 5.0-5.5 4.5-5.0 35B

Wn-slB (ชดดนวารน) sl sl ด ตา <10 <35 >150 2-5 5.0-5.5 4.5-5.0

2,365 0.322

35Bb Ds-slB (ชดดนดานซาย) sl scl ดปานกลาง-คอนขางเลว ตา <10 <35 >150 2-5 5.0-5.5 4.5-5.0 1,102 0.150

36-18 Ksk-slA-Bli-slA (ชดดนเขาสวนกวาง-ชดดนบวลาย) sl scl ด/คอนขางเลว ปานกลาง/ตา <10 <35 >150 0-2 5.0-6.0 5.5-7.0 371 0.050

36-19 Kng-slA-Pho-slA (ชดดนคง-ชดดนพล) sl sl ด/คอนขางเลว ปานกลาง/ตา <10 <35 >150 0-2 5.0-6.0 5.5-7.0 166 0.023

36b-18 Ksk-slA-Bli-slA (ชดดนเขาสวนกวาง-ชดดนบวลาย) sl scl ดปานกลาง-คอนขางเลว ปานกลาง/ตา <10 <35 >150 0-2 5.0-6.0 5.5-7.0 1,066 0.145

36b-19 Kng-slA-Pho-slA (ชดดนคง-ชดดนพล) sl sl ดปานกลาง-คอนขางเลว ปานกลาง/ตา <10 <35 >150 0-2 5.0-6.0 5.5-7.0 1,764 0.240

Kng-slB (ชดดนคง) sl scl ด ตา <10 <35 >150 2-5 5.0-5.5 5.5-6.5

Kng-slB/csub (ชดดนคง) sl c ด ปานกลาง <10 <35 >150 2-5 5.0-6.0 5.5-7.0

Ksk-slB (ชดดนเขาสวนกวาง) sl sl ด ตา <10 <35 >150 2-5 5.0-5.5 5.5-6.5 36B

Ksk-slB/csub (ชดดนเขาสวนกวาง) sl scl ด ปานกลาง <10 <35 >150 2-5 5.0-6.0 5.5-7.0

5,064 0.689

Kng-slB (ชดดนคง) sl scl ดปานกลาง-คอนขางเลว ปานกลาง <10 <35 >150 2-5 5.0-5.5 5.5-6.5

Kng-slB/csub (ชดดนคง) sl c ดปานกลาง-คอนขางเลว ปานกลาง <10 <35 >150 2-5 5.0-6.0 5.5-7.0

Ksk-slB (ชดดนเขาสวนกวาง) sl scl ดปานกลาง-คอนขางเลว ปานกลาง <10 <35 >150 2-5 5.0-5.5 5.5-6.5 36Bb

Ksk-slB/csub (ชดดนเขาสวนกวาง) sl scl ดปานกลาง-คอนขางเลว ปานกลาง <10 <35 >150 2-5 5.0-6.0 5.5-7.0

9,864 1.342

37 Kng-pic-slA/csub (ชดดนคง) sl c ดปานกลาง ตา <10 <35 >150 0-2 5.0-5.5 5.5-6.5 1,676 0.228

37b Kng-pic-slA/csub (ชดดนคง) sl c ดปานกลาง-คอนขางเลว ปานกลาง <10 <35 >150 0-2 5.0-5.5 5.5-6.5 7,560 1.029

3-14




Cpr-slB/d3c (ชดดนจอมพระ) sl sl ด ปานกลาง <10 <35 >150 2-5 5.0-6.0 5.5-7.0

Kmr-slB (ชดดนเขมราฐ) sl scl ด ปานกลาง <10 <35 >150 2-5 5.0-6.0 5.5-7.0

Msk-lsB/csub (ชดดนมหาสารคาม) ls c ด ตา <10 >35 >150 2-5 5.5-6.0 6.0-7.0 37B

Pho-slB (ชดดนพล) sl sil/sicl ด ปานกลาง <10 <35 >150 2-5 5.0-6.0 5.5-7.0

4,948 0.673

Kmr-slB (ชดดนเขมราฐ) sl scl คอนขางเลว ปานกลาง <10 <35 >150 2-5 5.0-6.0 5.5-7.0 37Bb

Pho-slB (ชดดนพล) sl sil/sicl คอนขางเลว ปานกลาง <10 <35 >150 2-5 5.0-6.0 5.5-7.0 29,325 3.990

38 Chp-slA (ชดดนชมพลบร) sl scl ด ปานกลาง <10 >35 >150 0-2 5.5-6.0 6.0-6.5 547 0.074

Chp-silA-Ka-sicA (ชดดนชมพลบร-ชดดนกนทรวชย) sil/sic sicl/sic ดปานกลาง/เลว ปานกลาง <10 >35 >150 0-2 5.5-6.0 6.0-6.5 38-4

Chp-slA-Ka-sicA (ชดดนชมพลบร-ชดดนกนทรวชย) sl/sic scl/sic ดปานกลาง/เลว ปานกลาง <10 >35 >150 0-2 5.5-6.0 6.0-6.5 594 0.081

38b Chp-slA (ชดดนชมพลบร) sl scl ดปานกลาง-คอนขางเลว ปานกลาง <10 >35 >150 0-2 5.5-6.0 6.0-6.5 2,887 0.3933

Chp-silA-Ka-sicA (ชดดนชมพลบร-ชดดนกนทรวชย) sil/sic sicl/sic ดปานกลาง-คอนขางเลว ปานกลาง <10 >35 >150 0-2 5.5-6.0 6.0-6.5 38b-4

Chp-slA-Ka-sicA (ชดดนชมพลบร-ชดดนกนทรวชย) sl/sic scl/sic ดปานกลาง-คอนขางเลว ปานกลาง <10 >35 >150 0-2 5.5-6.0 6.0-6.5 3,282 0.447

38Bb Chp-silB (ชดดนชมพลบร) sil sil/sicl ดปานกลาง-คอนขางเลว ปานกลาง <10 <35 >150 2-5 5.0-6.0 5.5-7.0 57 0.008

Ckr-slB (ชดดนจกราช) sl sl ด ตา <10 <35 >150 2-5 5.0-5.5 4.5-5.0

Ht-slB (ชดดนหวยแถลง) sl sl ด ตา <10 <35 >150 2-5 5.0-5.5 4.5-5.0

Knu-slB (ชดดนกระนวน) sl sl ด ตา <10 <35 >150 2-5 5.0-5.5 5.5-6.5

Ksn-slB (ชดดนแกงสนามนาง) sl sl ด ตา <10 <35 >150 2-5 5.0-5.5 5.5-6.5

Ksn-slB-Ptk-slB (ชดดนแกงสนามนาง-ชดดนพรทองคา) sl sl ด ตา <10 <35 >150 2-5 5.0-5.5 5.5-6.5

40B

Ndg-slB (ชดดนโนนแดง) sl sl ด ตา <10 <35 >150 2-5 5.0-5.5 5.5-6.5

19,723 2.682

3-15




40B Ptk-slB (ชดดนพระทองคา) sl sl ด ตา <10 <35 >150 2-5 5.0-5.5 5.5-6.5 19,723 2.682

Ckr-slB (ชดดนจกราช) sl sl ดปานกลาง-คอนขางเลว ตา <10 <35 >150 2-5 5.0-5.5 4.5-5.0

Ht-slB (ชดดนหวยแถลง) sl sl ดปานกลาง-คอนขางเลว ตา <10 <35 >150 2-5 5.0-5.5 4.5-5.0

Knu-slB (ชดดนกระนวน) sl sl ดปานกลาง-คอนขางเลว ตา <10 <35 >150 2-5 5.0-5.5 5.5-6.5

Ksn-slB (ชดดนแกงสนามนาง) sl sl ดปานกลาง-คอนขางเลว ตา <10 <35 >150 2-5 5.0-5.5 5.5-6.5

Ksn-slB-Ptk-slB (ชดดนแกงสนามนาง-ชดดนพรทองคา) sl sl ดปานกลาง-คอนขางเลว ตา <10 <35 >150 2-5 5.0-5.5 5.5-6.5

Ndg-slB (ชดดนโนนแดง) sl sl ดปานกลาง-คอนขางเลว ตา <10 <35 >150 2-5 5.0-5.5 5.5-6.5

40Bb

Ptk-slB (ชดดนพระทองคา) sl sl ดปานกลาง-คอนขางเลว ตา <10 <35 >150 2-5 5.0-5.5 5.5-6.5

34,965 4.757

Bpi-lsB (ชดดนบานไผ) ls scl ด ตา <10 <35 >150 2-5 5.5-6.0 5.5-6.5 41B

Msk-lsB (ชดดนมหาสารคาม) ls sl ด ตา <10 >35 >150 2-5 5.5-6.0 6.0-7.0 33,417 4.546

Bpi-lsB-Ng-lsB (ชดดนบานไผ-ชดดนนาพอง) ls sl ด/ดเกนไป ตา <10 <35 >150 2-5 5.5-6.0 5.5-6.5 41B-44B

Msk-lsB-Ng-lsB (ชดดนมหาสารคาม-ชดดนนาพอง) ls sl ด/ดเกนไป ตา <10 <35 >150 2-5 5.0-5.5 4.5-5.0 33,884 4.610

Bpi-lsB (ชดดนบานไผ) ls ls ดปานกลาง-คอนขางเลว ตา <10 <35 >150 2-5 5.5-6.0 5.5-6.5 41Bb

Msk-lsB (ชดดนมหาสารคาม) ls sl ดปานกลาง-คอนขางเลว ตา <10 >35 >150 2-5 5.5-6.0 6.0-7.0 35,155 4.738

Bpi-lsB-Ng-lsB (ชดดนบานไผ-ชดดนนาพอง) ls sl ดปานกลาง-คอนขางเลว ตา <10 <35 >150 2-5 5.5-6.0 5.5-6.5 41Bb-44Bb

Msk-lsB-Ng-lsB (ชดดนมหาสารคาม-ชดดนนาพอง) ls sl ดปานกลาง-คอนขางเลว ตา <10 <35 >150 2-5 5.0-5.5 4.5-5.0 23,295 3.170

41C-44C Bpi-lsC-Ng-lsC (ชดดนบานไผ-ชดดนนาพอง) ls sl/ls ด/ดเกนไป ตา <10 <35 >150 5-12 5.5-6.0 5.5-6.5 1,245 0.169

3-16




Dk-lsB (ชดดนดานขนทด) ls ls ด ตา <10 <35 >150 2-5 5.0-5.5 4.5-5.0

Dk-lsB/csub (ชดดนดานขนทด) ls ls คอนขางเลว ตา <10 <35 >150 2-5 5.0-6.0 5.5-7.0

Dk-lsB/d3g (ชดดนดานขนทด) ls ls คอนขางเลว ตา <10 <35 >150 2-5 5.0-6.0 5.5-7.0 44B

Ng-lsB (ชดดนนาพอง) ls ls ด ตา <10 >35 >150 2-5 6.0-6.5 6.5-7.0

13,933 1.897

Dk-lsB (ชดดนดานขนทด) ls ls ดปานกลาง-คอนขางเลว ตา <10 <35 >150 2-5 5.0-5.5 4.5-5.0

Dk-lsB/csub (ชดดนดานขนทด) ls ls ดปานกลาง-คอนขางเลว ตา <10 <35 >150 2-5 5.0-6.0 5.5-7.0

Dk-lsB/d3g (ชดดนดานขนทด) ls ls ดปานกลาง-คอนขางเลว ตา <10 <35 >150 2-5 5.0-6.0 5.5-7.0 44Bb

Ng-lsB (ชดดนนาพอง) ls ls ดปานกลาง-คอนขางเลว ตา <10 >35 >150 2-5 6.0-6.5 6.5-7.0

15,320 2.084

44C Ds-lsC-Dk-lsC/csub (ชดดนดานซาย-ชดดนดานขนทด) ls ls ดเกนไป ตา <10 <35 >150 5-12 5.0-6.0 5.5-7.0 3,604 0.490

49B Mss-hb-slB (ชดดนมวงสามสบ) sl sil/sicl คอนขางเลว ตา <10 <35 <50 2-5 5.0-6.0 5.5-7.0 419 0.057

49Bb Mss-hb-slB (ชดดนมวงสามสบ) sl sil/sicl คอนขางเลว ปานกลาง <10 <35 <50 2-5 5.0-6.0 5.5-7.0 3,272 0.445

ML Man made land (ทดนดดแปลง) 73 0.010

U U (พนทชมชนและสงปลกสราง) 36,445 4.958

Road Road (ถนน) 749 0.102

3-17




W W (แหลงนา) 16,792 2.285

ผลรวมลมนา 735,000 100.000

หมายเหต : อกษรยอ l = ดนรวน ls = ดนทรายปนดนรวน sl = ดนรวนปนทราย c = ดนเหนยว sil = ดนรวนปนทรายแปง cl = ดนรวนปนดนเหนยว scl = ดนรวนเหนยวปนทราย sic = ดนเหนยวปนทรายแปง sicl = ดนรวนเหนยวปนทรายแปง gc = ดนเหนยวปนกรวด gcl = ดนรวนเหนยวปนกรวด vgcl = ดนรวนเหนยวปนกรวดมาก A,B,C = เปนชนของความลาดชน b = สภาพพนทมการทาคนนาเพอปลกขาว hi = สภาพพนทคอนขางดอนและเสยงตอการขาดนา กลมชดดนมปญหาในการเพาะปลก กลมชดดน 20 มสภาพพนทเปนดนเคม กลมชดดน 24*มสภาพพนทเปนทลมดนทรายจด กลมชดดน 41,44 มสภาพพนทเปนทดอนดนทรายจด กลมชดดน 49 มสภาพพนทเปนทดอนดนตนถงชนลกรง : ความหมาย 41C-44C = มกลมชดดนหรอชดดน 41C มเนอท 50 % และกลมชดดน 44C มเนอท 50 %

ทมา : สวนสารวจจาแนกดนท 2 สานกสารวจดนและวางแผนการใชทดน , 2549

3-19

3.1.4 สภาพการใชทดนในปจจบน สภาพการใชทดนลมนาสาขาหวยเอกประกอบดวย ประเภทการใชทดนตางๆ ดงตอไปน คอ (รายละเอยด ตารางท 3-2 และรปท 3-2) 1) พนทชมชนและสงปลกสราง มเนอท 37,193 ไร หรอรอยละ 5.060 ของพนทลมนาสาขา ประกอบดวย หมบาน ตวเมองและยานการคา สถานทราชการและสถาบนตางๆ โรงงานอตสาหกรรม ถนน สสาน ปาชาและหมบานจดสรรราง 2) พนทเกษตรกรรม มเนอท 641,578 ไร หรอรอยละ 87.288 ของพนทลมนาสาขา ประกอบดวย การใชประโยชนทดนดานเกษตรกรรมตางๆ ดงตอไปน คอ (2.1) เกษตรผสมผสาน/ไรนาสวนผสม มเนอท 83 ไร หรอรอยละ 0.011 ของพนทลมนาสาขา (2.2) นาขาว มเนอท 544,192 ไร หรอรอยละ 74.039 ของพนทลมนาสาขา (2.3) พชไร มเนอท 80,664 ไร หรอรอยละ 10.975 ของพนทลมนาสาขา พชไรทพบ ไดแก มนสาปะหลง พชไรผสม ออยและไรราง โดยพชไรผสมจะเปนพชไรตงแตสองชนดขนไป มพนทปลกขนาดเลกกวา 10 ไร สลบกนไมสามารถแยกขอบเขตได (2.4) ไมยนตน มเนอท 10,226 ไร หรอรอยละ 1.391 ของพนทลมนาสาขา ไมยนตนทพบ ไดแก ยคาลปตส ยางพาราและสนประดพทธ (2.5) ไมผล มเนอท 783 ไร หรอรอยละ 0.106 ของพนทลมนาสาขา ไมผลทพบ ไดแก มะมวง ไมผลผสมและมะขาม (2.6) พชสวน มเนอท 63 ไร หรอรอยละ 0.008 ของพนทลมนาสาขา ไดแก พชผกและนาหญา (2.7) ทงหญาเลยงสตว และโรงเรอนเลยงสตว มเนอท 4,834 ไร หรอรอยละ 0.658 ของพนทลมนาสาขา ไดแก ทงหญาเลยงสตวและโรงเรอนเลยงสตวปก (2.8) สถานทเพาะเลยงสตวนา มเนอท 732 ไร หรอรอยละ 0.100 ของพนทลมนาสาขา ไดแก สถานทเพาะเลยงปลาและสถานทเพาะเลยงสตวนาราง 3) พ นท ป าไม มเน อท 23,237 ไร หรอร อยละ 3 .162 ของพ นท ล มน าสาขา ประกอบดวย ปาผลดใบสมบรณและปาผลดใบรอสภาพฟนฟ 4) พนทแหลงนา มเนอท 16,792 ไร หรอรอยละ 2.285 ของพนทลมนาสาขา ไดแก ทะเลสาบบง อางเกบนา แมนาลาคลอง คลองชลประทานและบอนาในไรนา 5) พนทเบดเตลด มเนอท 16,200 ไร หรอรอยละ 2.205 ของพนทลมนาสาขา ไดแก ไมละเมาะ ทงหญา พนทลมและบอดน

3-20

ตารางท 3-2 สภาพการใชประโยชนทดนลมนาสาขาหวยเอก

เนอท ประเภทการใชทดน

ไร รอยละ

1. พนทชมชนและสงปลกสราง 37,193 5.060

- ตวเมองและยานการคา (U1) 5,384 0.732 - หมบานจดสรรราง (U200) 72 0.010 - หมบาน (U201) 27,154 3.694 - สถานทราชการและสถาบนตางๆ (U3) 2,657 0.362 - ถนน (U405) 749 0.102 - โรงงานอตสาหกรรม (U502) 1,094 0.149 - สสาน ปาชา (U603) 84 0.011

2. พนทเกษตรกรรม 641,578 87.288 2.1 เกษตรผสมผสาน/ไรนาสวนผสม (A0) 83 0.011 2.2 นา 544,192 74.039

- นาราง (A100) 2,891 0.393 - นาขาว (A101) 541,301 73.646 2.3 พชไร 80,664 10.975

- ไรราง (A200) 232 0.031 - พชไรผสม (A201) 31,713 4.315 - ออย (A203) 14,737 2.005 - มนสาปะหลง (A204) 33,983 4.624 2.4 ไมยนตน 10,226 1.391

- ยางพารา (A302) 79 0.011 - ยคาลปตส (A304) 10,114 1.376 - สนประดพทธ (A307) 33 0.004 2.5 ไมผล 783 0.106

- ไมผลผสม (A401) 377 0.051 - มะมวง (A407) 384 0.052 - มะขาม (A412) 22 0.003

3-21

ตารางท 3-2 (ตอ)

ทมา: สวนวเคราะหสภาพการใชทดน สานกสารวจดนและวางแผนการใชทดน , 2549

เนอท ประเภทการใชทดน


2.6 พชสวน 63 0.008

- พชผก (A502) 45 0.006 - นาหญา (A510) 18 0.002 2.7 ทงหญาเลยงสตว และโรงเรอนเลยงสตวปก 4,834 0.658 - ทงหญาเลยงสตว (A701) 4,496 0.612 - โรงเรอนเลยงสตวปก (A703) 339 0.046 2.8 สถานทเพาะเลยงสตวนา 732 0.100 - สถานทเพาะเลยงสตวนาราง (A900) 33 0.005 - สถานทเพาะเลยงปลา (A902) 699 0.095

3. พนทปาไม 23,237 3.162

- ปาผลดใบรอสภาพฟนฟ (F200) 9,699 1.320 - ปาผลดใบสมบรณ (F201) 13,538 1.842

4. พนทนา 16,792 2.285

- แมนาลาคลอง (W101) 3,429 0.467 - ทะเลสาบ บง (W102) 7,828 1.065 - อางเกบนา (W201) 4,358 0.593 - บอนาในไรนา (W202) 541 0.074 - คลองชลประทาน (W203) 635 0.086

5. พนทเบดเตลด 16,200 2.205

- ทงหญา (M101) 2,388 0.325 - ไมละเมาะ (M102) 11,458 1.559 - พนทลม (M2) 2,262 0.308 - บอดน (M304) 92 0.013

รวม 735,000 100.00

3-23

3.1.5 การประเมนอตราการชะลางพงทลายของดนในพนทลมนาสาขา การประเมนอตราการชะลางพงทลายของดน เปนวธการศกษาและวเคราะหการสญเสยหนาดนในแตละป การสญเสยหนาดนสวนใหญเกดจากการไหลบาของนาผวดนและพดพาดนไปตามกระแสนา การชะลางพงทลายของดนกอใหเกดปญหาตางๆ เชน ความอดมสมบรณของดนลดลง ปญหาการตนเขนของแหลงนา ถาเกดการชะลางพงทลายทรนแรงจะเปนอนตรายตอคน และสตวเลยง รวมทงสรางความเสยหายแกบานเรอนและพชพรรณทเพาะปลก ปจจยทมผลตอการชะลางพงทลายของดนจะมากหรอนอยขนอยกบสภาพลมฟาอากาศ สภาพภมประเทศ ลกษณะดน ลกษณะพชพรรณหรอสงปกคลมดน และลกษณะการใชประโยชนทดน ปจจยตางๆ ทกลาวมาแลวสวนใหญจะเปน ไปตามสภาพธรรมชาตไมสามารถควบคมได แตลกษณะการใชประโยชนทดนทเกดจากการกระทาของมนษย สามารถควบคมไมใหเกดการชะลางพงทลายทเสยหายได ถามการจดการดานการอนรกษดนและนาทเหมาะสม ในพนทลมนาสาขาหวยเอก ไดประเมนอตราการชะลางพงทลายของดนโดยใชสมการการสญเสยดนสากล (Universal Loss Equation) ตามวธการของ Wischmeier และ Smith (1978) โดยมรปสมการดงน A = R K L S C P ซงมรายละเอยดตวแปรแตละตวดงน คอ A เปนคาการสญเสยดนตอหนวยของพนท ซงไดจากการคานวณโดยการคณคาปจจยตางๆ 6 ปจจย คานเปนการประเมนคาเฉลยรายปของการชะลางพงทลายของชองวางระหวางรองรว (Inter rill) กบรองรว (rill) จากพายฝน (rain storms) สาหรบพนทดอน (fieldsized upland areas) คานโดยทวไปไมรวมการชะลางพงทลายจากรองลก (gully) รมฝงนา (stream bank) หรอการพงทลายจากลม แตคา A น จะรวมตะกอนดนทถกพดพามากอนทจะถงตอนลางของลานา (downslope stream) หรออางเกบนา (reservoir) R เปนคาทรวมทงปจจยของนาฝนและการไหลบา (rainfall and runoff erosivity factor) ซงเปนคาเฉพาะแหง ตามปกตคา R น จะเปนคาแสดงความหมายถงคาเฉลยรายปตอหนวยดชนการชะลางพงทลาย (erosion index unit) K เปนคาปจจยความคงทนตอการถกชะลางพงทลายของดน (soil erodibility factor) เปนคาเฉพาะแตละชนของดน (soil horizon) L เปนคาปจจยความยาวของความลาดชน (slope length factor) S เปนปจจยความชนของการลาดเท (slope steepness factor)

3-24

C เปนคาปจจยการจดการพช (crop management factor) เปนคาทไมมขนาดหรอหนวยคา C เปนคาทแสดงความหมายถงอตราสวนของการสญเสยดน ระหวางพนททมการปลกพชชนดใดชนดหนงปกคลมอยกบพนททถกไถพรวนปราศจากพชคลมดน ซงใชในการหาคาความคงทนตอการถกชะลางพงทลายของดน P เปนคาปจจยการปฏบตเพอปองกนการชะลางพงทลาย (conservation practice) เปนคาทไมมขนาดหรอหนวยคา P เปนคาทแสดงความหมายถงอตราสวนระหวางการสญเสยดนจากพนททมการอนรกษแบบตางๆ เชน ทาแนวคนดน (contouring) การปลกพชเปนแถบ (strip cropping) หรอการทาขนบนได (terracing) กบการไถพรวนเพาะปลกขนลงตามความลาดเท

การประเมนคาปจจยตางๆ ทเกยวของในสมการการสญเสยดนสากล มดงตอไปน

L = (λ / 22.13)m

L คอ คาปจจยความยาวของความลาดเท ในสมการการสญเสยดนสากล

λ คอ ระยะทางตามแนวราบของพนทลาดชน นบจากจดเรมมนาไหลเออผวดนถงจดทความลาดชนเปลยนลดลงจนเกดการทบถมของตะกอน หรอจดทมการรวมตวของนาเปนรอง มหนวยเปนเมตร ซงควรมระยะทางไมเกน 400 ฟต (ประมาณ 120 เมตร) หรอถาพนทนนใชรถไถพรวนเปนรองยาว คานอาจยาวไดถง 1,000 ฟต (ประมาณ 300 เมตร) 22.13 คอ ความยาวของแปลงทดลองมาตรฐาน หนวยเปนเมตร m คอ ตวเลขยกกาลงซงผนแปรตามความลาดชน มความสมพนธกบสดสวนระหวางการชะลางพงทลายแบบรองรว (rill erosion) ซงเกดจากการกระทาของนาไหลบากบการชะลางพงทลายระหวางรองรว (interrill erosion) ซงเกดจากการกระทาของเมดฝนบนพนทลาดชนสง คา m จะเพมขน เนองจากการชะลางพงทลายแบบรองรวมมากกวาการชะลางพงทลายระหวางรองรว ในทางกลบกนพนทลาดชนนอยคา m จะลดลง เนองจากการชะลางพงทลายแบบรองรว มนอยกวาการชะลางพงทลายระหวางรองรวมมากกวาการชะลางพงทลายระหวางรองรว ในทางกลบกนพนทลาดชนนอยคา m จะลดลง เนองจากการชะลางพงทลายแบบรองรว มนอยกวาการชะลางพงทลายระหวางรองรว การคานวณคา L สาหรบพนทลาดชน 0-5 เปอรเซนต กาหนดใชคา m ทแนะนาโดย Wischmeier et al. (1997) พนทลาดชน 5-21 เปอรเซนต ใชคาแนะนาโดย McCool et al. (USDA, 1997) และพนทลาดชนมากกวา 21 เปอรเซนต ใชคาแนะนาโดย Toxopeus (ITC, 1997) คอ

L = (λ / 22.13)0.2 สาหรบพนทลาดชน 0-1.0 เปอรเซนต

L = (λ / 22.13)0.3 สาหรบพนทลาดชน 1.1-3.0 เปอรเซนต

3-25



L = (λ / 22.13)0.7 สาหรบพนทลาดชนมากกวา 21.0 เปอรเซนต

วธวดคาความหมายของความลาดเท (λ)

การคานวณคาความหมายของความลาดเท หรอ คา λ เพอใชในสมการคานวณคาปจจยความยาวของความลาดเท (L) ขางตน มการนาขอมลจากแหลงตางๆ มาใช และศกษาเปรยบเทยบคาความยาวของความลาดเททคานวณได เพอเลอกแหลงขอมลทมความถกตองเหมาะสมสาหรบคานวณคาการสญเสยดนมากทสด การคานวณคาความยาวของความลาดเทจากแผนทเสนชนความสง ดวยระบบสารสนเทศภมศาสตร ในขนตนมการวเคราะหขอมลดจตอลแบบ DEM (Digital Elevation Model) ซงสรางไฟลเกบบนทกขอมลความสงของพนทเปนตวเลข กาหนดขนาดของพนทขอมล (pixel) เปน 5x5 เมตร (หมายถง มการวเคราะหและคานวณคาความสงทกระยะ 5x5 เมตรของพนท) จากนนจงคานวณคาเปอรเซนตความชน (slope steepness) ทศทางความลาดชน (slope aspect) รปรางของความชน (slope form) จาก DEM และคานวณคาความยาวของความลาดเทในแนวราบ โดยเรมตงแตตาแหนงทเปอรเซนตความชนเปลยน นบคาสะสมของ pixel ทมเปอรเซนตความชนและทศทางความลาดชนอยในกลมเดยวกนจนกระทงถง pixel สดทายกอนตาแหนงทมเปอรเซนตความชนเปลยน หรอความลาดชนมรปรางโคงเวา (concave) ซงแสดงวาเปนพนทมการทบถมตะกอน การคานวณคาความยาวของความลาดเทจากรปถายทางอากาศ ใชวธเลอกพนทตวอยางจากแผนทกลมชดดน มาตราสวน 1:50,000 ซงจาแนกความลาดชนออกเปน 6 ชน คอ 0-2 2-5 5-12 12-20 20-35 และตงแต 35 เปอรเซนตขนไป ศกษาสภาพพนทบนรปถายทางอากาศในพนทตวอยางของความลาดชนแตละชนดวยกลองมองภาพ 3 มต กาหนดจดวดความยาวของความลาดเทโดยพจารณาความชน การใชทดน และรปรางของแปลง วดความยาวของความลาดเทดวยไมบรรทด นามาคานวณระยะทางจรง และหาคาเฉลยเพอใชเปนคาตวแทนของความลาดชนแตละชน

ความชน (Slope gradient) McCool et al. (USDA), 1997) อธบายวา ความชนของพนทสามารถตรวจวดไดในสนามดวยเครองมอวดความลาดเอยง เชน เครอง Abney ขอมลแผนทเสนชนความสง ทมเสนความสงหางชนละ 2 ฟต สามารถใชคานวณคาความชนไดหากกระทาอยางรอบคอบ การศกษาความสมพนธระหวางความชนกบการสญเสยดนในแปลงทดลอง ชวยใหพฒนาสมการคณตศาสตรเพอคานวณคาปจจยความชน หรอ S-factor สาหรบใชในสมการการสญเสยดนสากลได คาปจจยความชน คอ ตวเลข

3-26

แสดงสดสวนของการสญเสยดนตอหนวยความชน เปนความสมพนธระหวางความชนตอการชะลางพงทลายแบบแผน (sheet erosion) และการชะลางพงทลายแบบรองรว (rill erosion) สมการคานวณคา S-factor ใชสมการ Wischmeier และ Smith (1978) สาหรบพนทลาดชน 0-9 เปอรเซนต คอ S = (0.43 + 0.30 s + 0.043 s2) / 6.613 หรอเขยนไดอกอยางหนง คอ S = 0.065 + 0.045 s + 0.0065 s2 ใชสมการแนะนาโดย Meijerink (Huizing, 1992) สาหรบพนทลาดชนมากกวา 9 เปอรเซนต คอ S = sin0.75(slope degree) x cos (slope degree) หรอเขยนไดอกอยางหนง คอ S = 6.4 (sin{atan (s/100)}0.75) (cos{atan (s/100)}) เมอ S คอ คาปจจยความชน s คอ เปอรเซนตความชน การคานวณคาเปอรเซนตความชน (s) การคานวณเปอรเซนตความชน หรอ คา s เพอใชในสมการคานวณคาปจจย S-factor ขางตน มการนาขอมลจากแหลงตางๆ มาใช และศกษาเปรยบเทยบคาความชนทคานวณได เพอพจารณาเลอกแหลงขอมลทมความถกตองเหมาะสมสาหรบการจดทาแผนทการสญเสยดนมากทสด แหลงขอมลทนามาใชมดงน 1) แผนทสภาพภมประเทศ กรมแผนททหาร มาตราสวน 1:50,000 มเสนชนความสง หางกนชนละ 100 และ 20 เมตรตามลาดบ 2) แผนทกลมชดดน มาตราสวน 1:25,000 สวนสารวจและจาแนกดนท 1-3 กรมพฒนาทดน การคานวณเปอรเซนตความชนจากขอมลดจตอลของแผนทเสนชนความสง มาตราสวน 1:50,000 ใชวธเลอกพนทตวอยาง มการวเคราะหขอมลแบบ Digital Elevation Model (DEM) ทขนาดความละเอยดของขอมล (pixel size) เทากบ 5 x 5 เมตร และนาคาเปอรเซนตความชนทคานวณไดจากขอมลดจตอลมาเปรยบเทยบกบคาจากแผนทกลมชดดน ซงมการวดคาเปอรเซนตความชนดวยแผนวด (template) และจาแนกชนความลาดชนของพนทดวยสายตา ผลการคานวณคาปจจย LS–factor ของกลมชดดน การคานวณคาปจจยความลาดเทของพนท คานวณจากสมการ

L = (λ / 22.13)m

โดยใชแผนทกลมชดดนเปนฐานในการคานวณคาปจจย LS-factor คาปจจยรวมของ LS-factor ของชนความลาดชนตามแผนทกลมชดดน แสดงไดดงตารางท 3-3

3-27

1) คาปจจยเกยวกบฝน (R) การประเมนคาปจจยการชะลางพงทลายของฝนใชเสนชนนาฝน รายปเฉลย (มลลเมตร) ของกรมอตนยมวทยามาคานวณหาคา R จากสตร R = 0.4996X – 12.1415 จากสตรคา R ทไดจะมหนวยเปนตนตอเฮกแตรตอป ทาการแปลงเปนหนวยตนตอไรตอป โดยนาคาตวเลข 6.25 ไปหาร 2) คาปจจยความคงทนของดนตอการชะลางพงทลาย (K) ใชชนดของเนอดนบน และหนวยธรณวทยา (กรมพฒนาทดน, 2545) 3) คาปจจยเกยวกบภมประเทศ ไดแก ความยาว (L) และระดบความลาดชน (S) ใชคาเฉลยสวนใหญของกลมชดดน

ตารางท 3-3 คาปจจยรวม LS-factor ของชนความลาดชนตามแผนทกลมชดดน

ชนความลาดชน ตามแผนทกลมชดดน

เปอรเซนตความลาดชน (คา s)

คาความยาวของความลาดเท

(คา λ หนวยเปนเมตร)

คาปจจยรวม LS - factor

A 1.2 150 0.226 B 2.0 150 0.323 C 5.0 100 0.567 D 12.0 50 1.927 E 20.0 50 2.753

F (กลมดน 62) 35.0 50 4.571

4) คาปจจยเกยวกบพช (C) ใชคาตวเลขจากหนงสอแนวทางการประเมนอตราชะลาง

พงทลายของดนในพนทลมนาประเทศไทย (กรมพฒนาทดน, 2545) 5) ปจจยเกยวกบการอนรกษดนและนา (P) ไมมมาตรการอนรกษใหมคาเทากบ 1 ยกเวนพนททานาขาวใหมคาเทากบ 0.100 ในการหาคาอตราการชะลางพงทลายของดนและการทาแผนทระดบการสญเสยดนใชวธซอนทบแผนท กลมชดดน สภาพการใชทดน และเสนระดบปรมาณนาฝนรายปเฉลย ซงจะทราบวาคาปจจยการสญเสยดนในแตละพนท เพอคานวณหาคาอตราการชะลางพงทลายของดน และทาแผนทระดบการสญเสย ซงในการหาคาอตราการชะลางพงทลายของดนและการทาแผนทใชโปรแกรมคอมพวเตอร Arc GIS ชวยในการจดทาโดยมแผนทภมประเทศ มาตราสวน 1:25,000 เปนฐานในการจดทาแผนทตางๆ เชน แผนทสภาพการใชทดน กลมชดดน และระดบการสญเสยดน

3-29

ตารางท 3-4 คาปจจยสมรรถนะการชะลางพงทลายของดนตามหนวยทดนตางๆ ลมนาสาขาหวยเอก

ลาดบ หนวยทดน คาปจจยสมรรถนะการชะลางพงทลายของดน (K) 1 1 1I 4 4I 0.150 2 7 7I 7hi 0.360 3 18 18I 18hi 18hiI 20 20I 0.260 4 22 22I 22hi 0.050 5 28B 28Bb 0.130 6 29B 29Bb 29C 29D 31B 31B/55B 0.250 31Bb 31Bb/55Bb 31C 31C/55C 52B 52Bb 52C 55B 55Bb 55C 55D 7 33 33b 0.370 8 35B 35B/56B 35Bb 35Bb/56Bb 35C 0.240 35C/56C 35b 36B 36Bb 37 37b 38 38b 40B 40Bb 40C 48B 48B/56B 48Bb 48Bb/56Bb 48C 48C/56C 48D 48E 56B 56B/40B 56B/48B 56Bb 56Bb/40Bb 56Bb/48Bb 56C 56C/48C 56D 9 41B 41B/40B 41B/44B 41Bb 0.040 41Bb/40Bb 41C//44C 44B 44Bb 44C

10 47B 47Bb 47C 47D 47D/55D 47E 0.290 11 Jpk Jpw Jsk Kpp 0.290 12 P1_2 P2_3 PTRv 0.130 13 TRgr 0.240 14 BP 0.000 15 ES 0.000 16 MA 0.000 17 ML 0.000 18 RL 0.000 19 U 0.000 20 U405 0.000 21 W 0.000

ทมา : สรปจากตารางคา K ประเมนตามหนวยธรณวทยาและภมภาคทพบ (กรมพฒนาทดน, 2545)

3-30

ตารางท 3-5 คาปจจยการจดการพชและพชพรรณทปกคลมดน และปจจยการอนรกษดนและนา ตามสภาพการใชทดนลมนาสาขาหวยเอก

ลาดบ สภาพการใชทดน C P CP 1 A0 เกษตรผสมผสาน/ไรนาสวนผสม 0.225 1.000 0.225 2 A100 นาราง 0.100 0.100 0.010 3 A101 นา 0.280 0.100 0.028 4 A200 ไรราง 0.020 1.000 0.020 5 A201 พชไรผสม 0.340 1.000 0.340 6 A203 ออย 0.400 1.000 0.400 7 A204 มนสาปะหลง 0.600 1.000 0.600 8 A302 ยางพารา 0.150 1.000 0.150 9 A304 ยคาลปตส 0.150 1.000 0.150 10 A307 สนประดพทธ 0.150 1.000 0.150 11 A401 ไมผลผสม 0.150 1.000 0.150 12 A407 มะมวง 0.150 1.000 0.150 13 A412 มะขาม 0.150 1.000 0.150 14 A502 พชผก 0.600 1.000 0.600 15 A510 นาหญา 0.100 1.000 0.100 16 A701 ทงหญาเลยงสตว 0.100 1.000 0.100 17 A703 โรงเรอนเลยงสตวปก 0.000 0.000 0.000 18 A900 สถานทเพาะเลยงสตวนาราง 0.000 0.000 0.000 19 A902 สถานทเพาะเลยงปลา 0.000 0.000 0.000 20 F200 ปาผลดใบรอสภาพฟนฟ 0.250 1.000 0.250 21 F201 ปาผลดใบสมบรณ 0.020 1.000 0.020 22 M101 ทงหญา 0.015 1.000 0.015 23 M102 ไมละเมาะ 0.048 1.000 0.048 24 M2 พนทลม 0.000 0.000 0.000 25 M304 บอดน 0.000 0.000 0.000 26 U1 ตวเมองและยานการคา 0.000 0.000 0.000 27 U200 หมบานจดสรรราง 0.000 0.000 0.000 28 U201 หมบานบนพนทราบ 0.000 0.000 0.000 29 U3 สถานทราชการและสถาบนตางๆ 0.000 0.000 0.000

3-31


ลาดบ สภาพการใชทดน C P CP 30 U405 ถนน 0.000 0.000 0.000 31 U502 โรงงานอตสาหกรรม 0.000 0.000 0.000 32 U603 สสาน ปาชา 0.000 0.000 0.000 33 W101 แมนาลาคลอง 0.000 0.000 0.000 34 W102 ทะเลสาบ บง 0.000 0.000 0.000 35 W201 อางเกบนา 0.000 0.000 0.000 36 W202 บอนาในไรนา 0.000 0.000 0.000 37 W203 คลองชลประทาน 0.000 0.000 0.000

ทมา : จากการคานวณ ตารางท 3-6 การจาแนกระดบการสญเสยดน

ระดบการสญเสยดน การสญเสยดน

(ตน/ไร/ป) 1. นอย 2. ปานกลาง 3. รนแรง 4. รนแรงมาก 5. รนแรงมากทสด

0-2 2-5 5-15 15-20

มากกวา 20 ทมา : กรมพฒนาทดน, 2545 ผลจากการหาคาอตราการชะลางพงทลายของดนลมนาสาขาหวยเอก แสดงดงตารางท 3-7 ตารางท 3-7 ระดบอตราการชะลางพงทลายของดนลมนาสาขาหวยเอก

เนอท ระดบการชะลางพงทลายของดน

อตราการสญเสยดน (ตน/ไร/ป) ไร รอยละ

1. นอย 2. ปานกลาง 3. รนแรง 4. รนแรงมาก 5. รนแรงมากทสด

0-2 2-5 5-15

15-20 มากกวา 20

725,333 9,667

- - -

98.69 1.31

- - -

รวม 735,000 100.00

ทมา : จากการวเคราะห

3-32

1) ระดบการสญเสยดนนอย มเนอท 725,333 ไร หรอรอยละ 98.69 ของพนทลมนาสาขา จะมการสญเสยดน 0-2 ตนตอไรตอป 2) ระดบการสญเสยดนปานกลาง มเนอท 9,667 ไร หรอรอยละ 1.31 ของพนท ลมนาสาขา จะมการสญเสยดน 2-5 ตนตอไรตอป

แนวทางในการจดการฟนฟลมนา แนวทางในการจดการฟนฟลมนา ไดพจารณาผลของการชะลางพงทลายของดนเปนดานหลก เพอการใชประโยชนทดนดานเกษตรกรรมจะเปนไปไดอยางยงยน ไมเกดผลกระทบตอสงแวดลอมในดานตางๆ พรอมทงใหผลผลตไดอยางเหมาะสมและยาวนาน นอกจากนตองใหความสาคญดานอนพรอมกนไปดวย เชน การปรบปรงบารงดน การฟนฟสภาพปาไม การใชพนทรกรางวางเปลาใหเกดประโยชนสงสด ลาดบความสาคญในการฟนฟลมนา มดงตอไปน คอ 1) การจดการดานอนรกษดนและนา ซงมความสาคญในการใชประโยชนทดนใหเปนไปอยางยงยน ตองใหความสาคญกบพนทมระดบการสญเสยดนจากปานกลาง และนอย ซงมเนอท 9,667 ไร และ 725,333 ไร หรอรอยละ 1.31 และ 98.69 ของพนทลมนาสาขาทงหมดตามลาดบ 2) การปรบปรงบารงดน จะเหนไดวาระดบความอดมสมบรณของดนตามธรรมชาตตาหรอคอนขางตา เกอบทกกลมชดดน ประกอบกบบางกลมชดดนมความจในการอมนาของดนตา การปรบปรงบารงดนเพอเกษตรกรรม ตองใหความสาคญกบกลมชดดนกลมแรก คอ กลมชดดน ท 49 ทกความลาดชน กลมทสอง คอ 24 41 44 ทกความลาดชน จะเหนวากลมทดนแรกเปนดนตน ความจในการอมนาของดนตาถงปานกลาง พชขาดนาไดงายถาฝนทงชวงในบรเวณทมความลาดชนสง ถาใชประโยชนทดนไมเหมาะสมจะงายตอการเกดการชะลางพงทลายของดน ซงถามการสญเสยหนาดนมาก จะฟนฟใหเปนพนทเกษตรกรรมไดยาก กลมชดดนกลมทสองเปนดนทรายจดความอดมสมบรณของดนตา หรอตามาก ความจในการอมนาของดนตา ถงปานกลาง พชขาดนาไดงาย ถาฝนทงชวงโดยเฉพาะพชไรตางๆ กลมชดดนทเหลออนๆ กตองมการปรบปรงบารงดนดวยเหมอนกนแตเปนลาดบทรองลงมา โดยธรรมดาแลวพนทเกษตรกรรมทงหมด ตองมการปรบปรงบารงดนอยเสมอ เพอใหดนมความอดมสมบรณมากยงขน เนองจากธาตอาหารพชในดนจะลดลงตลอด จากการเกดการชะลางพงทลายของดน และการเกบเกยวผลผลตพชออกจากพนท 3) พนทจากสภาพการใชประโยชนทดน ทเปนไมพมและทงหญาตามธรรมชาต มเนอท 2,356 ไร ถาเปนทสาธารณประโยชน ควรปรบปรงใหเปนทงหญาเลยงสตว เพอเกษตรกรไดใชประโยชนรวมกน ถาเปนทปาสงวนแหงชาต ควรดาเนนการตามความเหมาะสม เชน ปลกปาทดแทน หรอจดเปนพนทปฏรปทดนเพอเกษตรกรรม พนทปาเสอมโทรม มเนอท 9,654 ไร ควรเรงฟนฟสภาพปาใหสมบรณเหมอนเดม

3-33

ลาดบความสาคญในการฟนฟลมนา ถาเขาดาเนนการฟนฟเปนรายลมนายอยในลมนาสาขาหวยเอก จะพจารณาจากผลกระทบทประชากรในพนทลมนายอยนน จะไดรบเปนหลกวาโอกาสจะไดรบความเสยหายจากการเกดการชะลางพงทลายของดนมากนอยเพยงไร ประกอบกบคณภาพของทดนดหรอไม มทรกรางวางเปลามากนอยเพยงไร พนทลมนายอยทมโอกาสเกดการชะลางพงทลายของดนสง คณภาพของดนไมด และมทรกรางวางเปลาทยงไมไดใชประโยชนจานวนมาก พนทลมนาทมลกษณะดงกลาว จะเปนลมนาลาดบตนๆ ทควรเขาไปดาเนนการฟนฟกอน

3.2 ทรพยากรนา

3.2.1 ลกษณะทางกายภาพของพนทลมนาสาขา ลมนาสาขาหวยเอกมคา Form Factor (FF) เทากบ 0.43 และมคา Compactness coefficient (Kc) เทากบ 1.52 โดยทจดสงสดของพนทลมนาสาขาหวยเอกอยทตาบลปาปอ อาเภอบานไผ จงหวดขอนแกน สง 237 เมตรจากระดบทะเลปานกลาง จดตาสดของพนทอยทตาบลหนองเยอง อาเภอบานใหมไชยพจน จงหวดบรรมย สง 141 เมตรจากทะเลปานกลาง

3.2.2 ปรมาณนาทาและคณภาพนาผวดน จากรายงานโครงการจดทาแผนการรวมการบรหารจดการทรพยากรนาในพนทลมนามลดานอทกวทยาลมนาสาขาหวยเอกของกรมทรพยากรนา กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สรปลกษณะทางอทกวทยาไดดงตอไปน 1) การประเมนปรมาณนาทาในพนทลมนาสาขา ปรมาณนาทาเฉลยรวมตลอดปเทากบ 144.84 ลานลกบาศกเมตร (ตารางท 3-8) ลกษณะการกระจายของนาทาสอดคลองกบลกษณะการกระจายนาฝน กลาวคอ ปรมาณนาทามมากในชวงเดอนกนยายนถงเดอนพฤศจกายน

3-34

ตารางท 3-8 การเปรยบเทยบปรมาณนาฝนและปรมาณนาทารายเดอนเฉลยของลมนาสาขาหวยเอก

ปรมาณนาฝนเฉลย ปรมาณนาทาเฉลย เดอน

(มม.) มม. ลาน ลบ.ม.

เมษายน 2.40 2.06 2.40 พฤษภาคม 14.50 4.88 5.70 มถนายน 46.20 8.65 10.10 กรกฎาคม 85.40 9.77 11.40 สงหาคม 160.10 9.51 11.10 กนยายน 189.80 32.9 38.40 ตลาคม 150.50 57.41 67.00 พฤศจกายน 218.30 34.28 40.00 ธนวาคม 230.20 10.97 12.80 มกราคม 107.50 5.57 6.50 กมภาพนธ 14.00 3.6 4.20 มนาคม 4.10 2.57 3.00

รวม 1,222.90 182.17 212.60

ทมา : โครงการจดทาแผนการรวมการบรหารจดการทรพยากรนาในพนทลมนามล กรมทรพยากรนา กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม, 2545

2) คณภาพนาผวดน เนองจากลมนาสาขาหวยเอกเปนแมนาสายเลกๆ จงไมมสถานทาการเฝาระวง เพอสารวจคณภาพนา จงใชคาจากสถานทใกลเคยง โดยไดจากรายงาน ผลการตดตามตรวจสอบคณภาพนา แหลงนาผวดนครงท 1 ประจาปงบประมาณ 2552 ไดทาการตรวจสอบคณภาพนา แหลงนาผวดน บรเวณสะพานลาสะแทด อาเภอประทาย ตาบลโคกกลาง อาเภอประทาย จงหวดนครราชสมา ซงทาการวดคา 2 ครงในเดอนพฤศจกายน 2551 และเดอนกมภาพนธ 2552 พบวา มคา pH เทากบ 7.45 และคาปรมาณออกซเจนทละลายในนา (DO) เทากบ 4.50 แสดงวา คณภาพผวดนของลมนาสาขาหวยเอกอยในเกณฑด สตวนาสามารถเจรญเตบโตในลานาไดด เนองจากในลมนาสาขาหวยเอก มปรมาณโรงงานอตสาหกรรมนอยการปลอยของเสยและสารปนเปอนลงในลานามนอย ปรมาณออกซเจนทละลายในนามคาคอนขางสง การใชนาผวดน สวนมากจะใชเพอการเกษตรเปนหลก

3-35

3) การประเมนตะกอนในพนทลมนาสาขา การประเมนปรมาณตะกอนแขวนลอยจากพนทลมนาสาขาหวยเอก ใชวธหาความสมพนธระหวางปรมาณนาทากบตะกอนแขวนลอยมาประเมนปรมาณตะกอนแขวนลอยในพนทลมนาสาขาหวยเอก โดยใชคาปรมาณตะกอนแขวนลอยจากสมการมดงน Sm = -25,363.6845+5,538.5194 Q (r = 0.8421**,r2 = 0.7176) เมอ Sm = ปรมาณตะกอนแขวนลอยรายเดอน (ตน) Q = ปรมาณนาทารายเดอน (ลาน ลบ.ม.) r = สมประสทธสหสมพนธ จากการประเมนคดเปนปรมาณตะกอนแขวนลอยทถกพดมาเทากบ 0.71 ตนตอไรตอป โดยจากตารางท 3-9 พบวา ปรมาณตะกอนแขวนลอยในชวงเดอนกรกฎาคมถงเดอนตลาคมตะกอนแขวนลอยมปรมาณทสง เนองจากอยในชวงฤดฝน จงทาใหตะกอนทถกชะลางจากบรเวณเขาจะถกพดพามาสะสมเปนตะกอนแขวนลอยในลมนา ตารางท 3-9 ปรมาณตะกอนแขวนลอยในพนทลมนาสาขาหวยเอก

เดอน ปรมาณนาทา (ลาน ลบ.ม.) ปรมาณตะกอนแขวนลอย (ตน) เมษายน 2.40 0.00 พฤษภาคม 5.70 6,205.88 มถนายน 10.10 30,575.36 กรกฎาคม 11.40 37,775.44 สงหาคม 11.10 36,113.88 กนยายน 38.40 187,315.46 ตลาคม 67.00 345,717.12 พฤศจกายน 40.00 196,177.09 ธนวาคม 12.80 45,529.36 มกราคม 6.50 10,636.69 กมภาพนธ 4.20 0.00 มนาคม 3.00 0.00

รวม 212.60 896,046.28

ทมา : กรมทรพยากรนา, 2545

3-36

3.2.3 นาใตดน

1) แหลงนาใตดน จากแผนรายงานของกรมทรพยากรนาบาดาล ชนนาบาดาลหรอหนอมนาทจะพบในชนนาบาดาลของลมนาสาขาหวยเอก ดงน ชนนาบาดาลในหนแขง คอ ชนนาบาดาลโคราชตอนบน (Upper Khorat Aquifers) ไดแก

- หมวดหนโคกกรวด (Kk) มเนอทประมาณ 361 ไร ประกอบดวยหนทรายแปง หนทรายมขนาดเมดทรายละเอยดถงปานกลาง สนาตาลแดง เทาปนแดง หรอปนเขยว ลกษณะเดน คอ มสารละลายแคลเซยมเปนตวประสานของเมดแรทประกอบในหน มกพบไดทวไปตามขอบภายในแองสกลนครและแองโคราช มอายประมาณยคครเทเชยสตอนตน (Lower Cretaceous) นาบาดาลในหมวดหนโคกกรวด ซงตามขอบแองดานในของแองโคราช บรเวณทขอบเขตตดกบชนนาบาดาลหนโคราชตอนกลางมกจะเปนหมวดหนโคกกรวดและมอาณาเขตกวางพอสมควร โดยเฉพาะอยางยงตอนใตของแองโคราช โดยธรรมชาตของหนดงกลาวเปนหนทราย หนทรายแปง ทมการจบตวของเมดทรายคอนขางดและผานการเปลยนแปลงของเปลอกโลกยงนอยอย ทาใหรอยแตก รอยแยกมนอยและมปรมาณนาในเกณฑตา กลาวคอ นอยกวา 3 ลกบาศกเมตรตอชวโมง แมวาลกษณะภมประเทศจะเปนทราบ เมอเปรยบเทยบกบหนหมวดอนๆ จงจดเปนททแลงจด หรอแลงซาซาก หมบานตางๆ ทตงรกรากอยบนหนหมวดน จงมกจะขาดแคลนนาอยเปนประจา โดยเฉพาะอยางยงพนทในเขตอาเภอกระนวน อาเภอเขาสวนกวาง จงหวดขอนแกน อยางไรกตามในบรเวณตอนใตของแองโคราชเรมตงแต เขตอาเภอโชคชย จงหวดนครราชสมา อาเภอนางรอง จงหวดบรรมย อาเภอปราสาท จงหวดสรนทร ยงพอทจะพฒนานาบาดาลไดใน 3-6 ลกบาศกเมตรตอชวโมง

- หมวดหนมหาสารคาม (Ms) มเนอทประมาณ 734,639 ไร ประกอบดวยชนเกลอหน (rock salt) เปนลกษณะเดนแทรกสลบดวยหนทราย หนทรายแปง หนดนดาน สนาตาลแดง มวงแดง รวมถงชนยบซม และแอนไฮไดรต มกพบทวไปภายในแองโคราช และแองสกลนคร มอายประมาณยคครเทเชยส ตอนปลาย (Upper Cretaceous) ความหมายของหมวดหนมหาสารคาม คอ ชนเกลอหนทงหมด ซงมอย 3 ชนใหญๆ แทรกสลบดวยหนดนดาน หนทรายแปง และหนทราย บางพนทอาจมสภาพเปนดนเหนยวสแดงรวมถงแรยปซม และแรโปแตส ซงในแตละพนทจะมจานวนชนเกลอหนแตกตางกนไป กลาวคอ บางพนทกมครบถงสามชนบางพนทกมเพยงสองชน หรอชนเดยว ทงนทงนนคณสมบตของเกลอหนเองมความหนด (viscosity) ซงสามารถเคลอนตวได ดงนน ในบางแหงทมตะกอนหนชนดานขางกดทบมากกจะปดขนมาเปนโดมเกลอ อาจจะอยลกบาง ตนบางแลวแตการรกษา

3-37

ความสมดลในตวของมนเอง ในบรเวณทโดมเกลออยตนมากและนาบาดาลไดละลายออกไป บางพนทแถบนนกอาจจะทรดตาลง ในทสดกจะกลายเปนหนองนาหรอบง ดงจะเหนไดจากในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ จะพบหนองและบงเปนจานวนมาก เชนเดยวกนกบบรเวณขอบแองโดยเฉพาะดานตดกบเทอกเขาภพาน การยกตวของเขาภพานในอดตกาลกจะเปนตวนาเอาชนเกลอหนยกขนมาใกลกบผวดน เมอมการกดเซาะและละลายเกลอออกไปกจะไดภมประเทศเปน หนองและบงใหญ ดงเชน หนองหาน ในเขตอาเภอกมภวาป ดงนน นาบาดาลจงเปนนาเคม หนทรองรบในบรเวณนนจะเปนหมวดหนมหาสารคาม โดยทวไปปรมาณนาอยในเกณฑ 2-10 ลกบาศกเมตรตอชวโมงแตในบางพนทจะมปรมาณนามากกวา 20 ลกบาศกเมตรตอชวโมง

2) คณภาพนาใตดน จากขอมลบอบาดาลทดาเนนการขดเจาะโดยกองพฒนาบอบาดาล กรมโยธาธการ ป 2542 ในลมนาสาขาหวยเอก เมอนามาเปรยบเทยบดชนคณภาพนาทตรวจวดไดกบคามาตรฐานนาบาดาลทใชบรโภคตารางท 3-10 พบวา ปรมาณเหลกและปรมาณคลอไรด ในลมนาสาขาสวนใหญมคาเกนเกณฑกาหนดทเหมาะสมแตไมเกนเกณฑอนโลมสงสด ความกระดางของนาในลมนาสาขาสวนมากมปรมาณทคอนขางสง บางแหงเกนเกณฑมาตรฐานนาบรโภคได สรปไดวาคณภาพของนาใตดนในลมนาโดยรวมสามารถใชบรโภคได

ตารางท 3-10 คณภาพนาใตดนลมนาสาขาหวยเอก

คามาตรฐานนาบรโภค ดชนคณภาพนา

เกณฑกาหนดทเหมาะสม เกณฑอนโลมสงสด เหลก (mg/l) < 0.5 1.0 คลอไรด (mg/l) < 200 600 ความกระดาง (mg/l) < 300 500

หมายเหต : จากคามาตรฐานคณภาพนาบาดาลทใชบรโภค ในมาตรฐานคณภาพนาประเทศไทย และมาตรฐานนาดมการอนามยโลก ทมา : กองพฒนาบอบาดาล กรมโยธาธการ, 2542

จากการวเคราะหคณภาพนาพบวา บอบาดาลทงหมดในลมนาสาขาหวยเอก มปรมาณ Fe Cl และความกระดางอยในเกณฑกาหนดตามมาตรฐานคณภาพนาประเทศไทยและมาตรฐานนาดมกรมอนามยโลกทเหมาะสม 45 แหง และอยในเกณฑทอนโลมได 60 แหง ดงตารางท 3-11 และตารางท 3-12

3-38

ตารางท 3-11 คณภาพนาบอบาดาลมปรมาณ Fe Cl และความกระดางอยในเกณฑกาหนดตามมาตรฐานคณภาพนา ประเทศไทยและมาตรฐานนาดมกรมอนามยโลกทเหมาะสมของลมนาสาขาหวยเอก

ทอยบอ ตาบล อาเภอ จงหวด 1. บานบะแหบ กานเหลอง แวงนอย ขอนแกน 2. บานคมชาด คมชาด หนองสองหอง ขอนแกน 3. บานหนองกง คมชาด หนองสองหอง ขอนแกน 4. บานหนองแวงตอตง คมชาด หนองสองหอง ขอนแกน 5. บานหนองบะยาว ดงเคง หนองสองหอง ขอนแกน 6. บานหวละเลง ดงเคง หนองสองหอง ขอนแกน 7. บานหนองแวงนอย ดอนดง หนองสองหอง ขอนแกน 8. บานโนนทอน ดอนดง หนองสองหอง ขอนแกน 9. บานปาปอ ปาปอ บานไผ ขอนแกน 10. บานทงแค ลอมคอม พล ขอนแกน 11. บานศรกระตนพล ลอมคอม พล ขอนแกน 12. บานหนองโจด ลอมคอม พล ขอนแกน 13. บานหวทง ลอมคอม พล ขอนแกน 14. บานโสกนาค วงมวง เปอยนอย ขอนแกน 15. บานวงหน วงหน หนองสองหอง ขอนแกน 16. บานหนองคลองนอย วงหน หนองสองหอง ขอนแกน 17. บานคมหญานาง วงไมแดง ประทาย นครราชสมา 18. บานโคกพระ วงไมแดง ประทาย นครราชสมา 19. บานสาโรง สาโรง หนองสองหอง ขอนแกน 20. บานหนองคลองใหญ สาโรง หนองสองหอง ขอนแกน 21. บานโคกลาม หนองสองหอง หนองสองหอง ขอนแกน 22. บานโนนกราด หนองสองหอง หนองสองหอง ขอนแกน 23. บานไทยสามคค หนองสองหอง หนองสองหอง ขอนแกน 24. สถานตารวจอาเภอหนองสองหอง หนองสองหอง หนองสองหอง ขอนแกน 25. วดปาธรรม(คมมะอ) หนองหวา บวลาย นครราชสมา 26. บานวงคณ หนองเมก หนองสองหอง ขอนแกน 27. บานโนนตาเภร หนองเมก หนองสองหอง ขอนแกน 28. บานดฤาษ หนองเยอง บานใหมไชยพจน บรรมย 29. บานนาจาน หนองแวงนางเบา พล ขอนแกน 30. บานนานคม หนองแวงนางเบา พล ขอนแกน

31. บานหนองนาด หนองแวงนางเบา พล ขอนแกน

3-39


ทอยบอ ตาบล อาเภอ จงหวด

32. บานหวยคอย หนองแวงนางเบา พล ขอนแกน

33. บานฮองหอย หนองแวงนางเบา พล ขอนแกน

34. บานขามปอม หนโจด หนองสองหอง ขอนแกน

35. บานหนโจด หนโจด หนองสองหอง ขอนแกน

36. บานหนองสะแบง หวทง พล ขอนแกน

37. บานโนนสะอาด เกางว พล ขอนแกน

38. วดบานโนนสะอาด เกางว พล ขอนแกน

39. บานเมองพล เมองพล พล ขอนแกน

40. เมองพล เมองพล พล ขอนแกน

41. บานโนนพรก โคกสงา พล ขอนแกน

42. บานวงขอนพาน โจดหนองแก พล ขอนแกน

43. บานเตาเหลก โจดหนองแก พล ขอนแกน

44. บานโนนแดงใหญ โนนธาต หนองสองหอง ขอนแกน

45. บานเพกนอย โสกนกเตน พล ขอนแกน

ทมา : กรมทรพยากรนาบาดาล, 2552

3-40

ตารางท 3-12 คณภาพนาบอบาดาลมปรมาณ Fe Cl และความกระดางอยในเกณฑกาหนดตามมาตรฐานคณภาพนา ประเทศไทยและมาตรฐานนาดมกรมอนามยโลกทอนโลมไดของลมนาสาขาหวยเอก

ทอยบอ ตาบล อาเภอ จงหวด 1. บานบะแหบ กานเหลอง แวงนอย ขอนแกน 2. บานคมชาด คมชาด หนองสองหอง ขอนแกน 3. บานศรสมบรณ คมชาด หนองสองหอง ขอนแกน 4. บานหนองกง คมชาด หนองสองหอง ขอนแกน 5. บานหนองแวงตอตง คมชาด หนองสองหอง ขอนแกน 6. บานหนองบะยาว ดงเคง หนองสองหอง ขอนแกน 7. บานหวละเลง ดงเคง หนองสองหอง ขอนแกน 8. บานหนองแวงนอย ดอนดง หนองสองหอง ขอนแกน 9. บานโนนทอน ดอนดง หนองสองหอง ขอนแกน 10. บานขาลน ปาปอ บานไผ ขอนแกน 11. บานปาปอ ปาปอ บานไผ ขอนแกน 12. บานทงแค ลอมคอม พล ขอนแกน 13. บานศรกระตนพล ลอมคอม พล ขอนแกน 14. บานหนองโจด ลอมคอม พล ขอนแกน 15. บานหวทง ลอมคอม พล ขอนแกน 16. บานหวยโปง วงมวง เปอยนอย ขอนแกน 17. บานโสกนาค วงมวง เปอยนอย ขอนแกน 18. บานวงหน วงหน หนองสองหอง ขอนแกน 19. บานหนองคลองนอย วงหน หนองสองหอง ขอนแกน 20. บานหนองศาลา วงหน หนองสองหอง ขอนแกน 21. บานคมหญานาง วงไมแดง ประทาย นครราชสมา 22. บานโคกพระ วงไมแดง ประทาย นครราชสมา 23. บานสาโรง สาโรง หนองสองหอง ขอนแกน 24. บานหนองคลองใหญ สาโรง หนองสองหอง ขอนแกน 25. วดบานหนองคม หนองพลวง ประทาย นครราชสมา 26. บานหนองซองแมง หนองมะเขอ พล ขอนแกน 27. บานเมย หนองสองหอง หนองสองหอง ขอนแกน 28. บานโคกลาม หนองสองหอง หนองสองหอง ขอนแกน 29. บานโนนกราด หนองสองหอง หนองสองหอง ขอนแกน 30. บานไทยสามคค หนองสองหอง หนองสองหอง ขอนแกน 31. สถานตารวจอาเภอหนองสองหอง หนองสองหอง หนองสองหอง ขอนแกน

3-41


ทอยบอ ตาบล อาเภอ จงหวด 32. วดปาธรรม (คมมะอ) หนองหวา บวลาย นครราชสมา 33. บานวงคณ หนองเมก หนองสองหอง ขอนแกน 34. บานหนองหวา หนองเมก หนองสองหอง ขอนแกน 35. บานหนองเมก หนองเมก หนองสองหอง ขอนแกน 36. บานโนนตาเภร หนองเมก หนองสองหอง ขอนแกน 37. บานดฤาษ หนองเยอง บานใหมไชยพจน บรรมย 38. บานมวง หนองเยอง บานใหมไชยพจน บรรมย 39. บานนาจาน หนองแวงนางเบา พล ขอนแกน 40. บานนานคม หนองแวงนางเบา พล ขอนแกน 41. บานหนองนาเบา หนองแวงนางเบา พล ขอนแกน 42. บานหนองตานา หนองแวงนางเบา พล ขอนแกน 43. บานหนองนาด หนองแวงนางเบา พล ขอนแกน 44. บานหวยคอย หนองแวงนางเบา พล ขอนแกน 45. บานฮองหอย หนองแวงนางเบา พล ขอนแกน 46. บานโนนสะอาด หนองไผลอม หนองสองหอง ขอนแกน 47. สถานตารวจตาบลบานหวยทราย หนหวยทราย ประทาย นครราชสมา 48. บานขามปอม หนโจด หนองสองหอง ขอนแกน 49. บานหนโจด หนโจด หนองสองหอง ขอนแกน 50. บานหนองสะแบง หวทง พล ขอนแกน 51. วดบานหนองฉนเพล หวทง พล ขอนแกน 52. บานโนนสะอาด เกางว พล ขอนแกน 53. วดบานโนนสะอาด เกางว พล ขอนแกน 54. บานเมองพล เมองพล พล ขอนแกน 55. เมองพล เมองพล พล ขอนแกน 56. บานโนนพรก โคกสงา พล ขอนแกน 57. บานวงขอนพาน โจดหนองแก พล ขอนแกน 58. บานเตาเหลก โจดหนองแก พล ขอนแกน 59. บานโนนแดงใหญ โนนธาต หนองสองหอง ขอนแกน 60. บานเพกนอย โสกนกเตน พล ขอนแกน

ทมา : กรมทรพยากรนาบาดาล, 2552

3-42

3) ศกยภาพการพฒนานาใตดน ลมนาสาขาหวยเอกพบนาบาดาลในหนแขงทมศกยภาพตา ซงสามารถพฒนาแหลงนาบาดาลใหมปรมาณนา 6.73 ลานลกบาศกเมตร และพบชนนาบาดาลในหนแขงทมการใชประโยชนของนาใตดนสวนใหญเพอการเกษตรเปนหลก

3.2.4 โครงการพฒนาแหลงนา ลมนาสาขาหวยเอก มโครงการพฒนาแหลงนา ดงน 1) โครงการพฒนาแหลงนาผวดน ทรพยากรนาในพนทลมนาสาขาหวยเอก มโครงการพฒนาแหลงนาผวดน ทเปนโครงการของกรมชลประทานแบงเปนโครงการชลประทานขนาดกลาง และโครงการชลประทานขนาดเลก ดงน 1. โครงการชลประทานขนาดกลาง ในเขตพนท ลมน าสาขาหวยเอก มโครงการชลประทานขนาดกลาง มวตถประสงคเพอใชประโยชนในการอปโภค บรโภค รวมทงเพอการเกษตร เชน ใชในการปลกพชฤดแลง หรอใชเสรมในชวงทฝนทงชวง ประกอบดวยโครงการตางๆ ดงตอไปน - โครงการชลประทานระบบทอบานละเลงหวาย อยในพนทตาบลโนนขา ตาบลเมองพล และตาบลหนองแวงโสกพระ อาเภอพล จงหวดขอนแกน - อางเกบนาบงกระโตน อยในพนทตาบลตลาดไทร ตาบลประทาย และตาบลหนองคาย อาเภอประทาย จงหวดนครราชสมา

2. โครงการชลประทานขนาดเลก ในเขตพนท ล มน าสาขาหวย เอก มโครงการชลประทานขนาดเลก มวตถประสงคเพอบรรเทาความเดอดรอนจากภยแลง เนองจากฝนทงชวง ฝนตกนอย และภาวะขาดแคลนนา อปโภคบรโภค ประกอบดวยโครงการตางๆ ดงตารางท 3-13

2) โครงการพฒนาแหลงนาใตดน ลมนาสาขาหวยเอก มโครงการพฒนาแหลงนาใตดน โดยการขดเจาะบอบาดาลจากหนวยงานราชการ ไดแก กรมทรพยากรธรณ กรมโยธาธการ ซงไดขดเจาะบอบาดาลรวมทงสน 172 บอ

3-43

ตารางท 3-13 โครงการชลประทานขนาดเลกในพนทลมนาสาขาหวยเอก

โครงการชลประทานขนาดเลก ตาบล อาเภอ จงหวด

อางเกบนาระเลงเบน หนองแวงโสกพระ พล ขอนแกน ฝายลาแอก ดงเคง หนองสองหอง ขอนแกน ทานบหวยลกบานโนนงว หนองหวา บวลาย นครราชสมา อางเกบนาหวยตว หนองหวา บวลาย นครราชสมา ฝายบานตลาดไทร ตลาดไทร ประทาย นครราชสมา ฝายบานหวยหวสะพาน เมองโดน ประทาย นครราชสมา อางเกบนาคมหญานาง วงไมแดง ประทาย นครราชสมา อางเกบนาวงไมแดง วงไมแดง ประทาย นครราชสมา อางเกบนาหนองพลวง หนองพลวง ประทาย นครราชสมา อางเกบนาโศกผง หนองพลวง ประทาย นครราชสมา ฝายหนหวยทราย หนหวยทราย ประทาย นครราชสมา ฝายลาแอก ตลาดไทร ประทาย นครราชสมา ฝายบานกอก-ดอนพะยอม ทองหลาง บานใหมไชยพจน บรรมย ฝายบานสะแก ทองหลาง บานใหมไชยพจน บรรมย ฝายบานกฤาษ หนองเยอง บานใหมไชยพจน บรรมย ฝายหวยเหย หนองเยอง บานใหมไชยพจน บรรมย อางเกบนาบานเขวา หนองเยอง บานใหมไชยพจน บรรมย อางเกบนาหนองเอยง หนองเยอง บานใหมไชยพจน บรรมย อางเกบนาหนองบวโคก หนองแวง บานใหมไชยพจน บรรมย

ทมา : กรมชลประทาน, 2552

3-44

3.2.5 การประเมนความตองการใชนาเพอกจกรรมตางๆ 1) ความตองการนาของพช “ความตองการนาของพช” คอ ปรมาณนาทพชตองการใชในการเจรญเตบโต รวมทงปรมาณนาทสญเสยไปเนองจากการซมลงไปในดน และนาทไหลออกจากแปลงเพาะปลกไปตามผวดนในลมนาสาขาหวยเอกเกษตรกรนยมปลกขาว ขาวโพด ออย และมนสาปะหลง เปนสวนใหญ การประเมนความตองการนาของพชใชโปรแกรม Cropwat for Windows Version 4.3 คานวณจากสมการ ET = Kc x ETo ET = ปรมาณการใชนาของพช (มลลเมตร) Kc = สมประสทธการใชนาของพช ETo = คาการคายระเหยนาของพชจากตารางท 3-14 (มลลเมตรตอวน) ปรมาณความตองการนาของพชในลมนาสาขาหวยเอก (ตารางท 3-14) พบวา ในลมนาสาขาทตองการนามากทสด ไดแก ไมผล ไมยนตน มะมวง ออยโรงงาน และขาว

ความตองการใชนาของพช (Crop water requirement) “ปรมาณความตองการใชนาของพช” (Consumption Use or Evapotranspiration)

หมายถง ปรมาณนาทพชตองการใชจรงๆ รวมกบปรมาณนาทตองสญเสยไปโดยการระเหยจากผวดนหรอผวนาในแปลงเพาะปลกนนดวย

ปรมาณนาทพชตองการใชจรงๆ ไดแก ปรมาณนาทพชใชสาหรบการหลอเลยงลาตนและโครงสรางตางๆ การนาอาหารขนไปบารงสวนตางๆ ของพชแลวคายนาออกทางใบ กรรมวธตอเนองทพชดดนาขนมาแลวคายออกทางใบน มชอเรยกทางพฤกษศาสตรวา “การคายนา” (Transpiration)

การระเหยของนา (Evaporation) จากผวดนหรอผวนาในการเพาะปลกนนเปนสงทหลกเลยงไมได เพราะพชตองปลกบนดนและใชนา ฉะนน การทพชตองการใชนาเทาใดจงนยมคดรวมกน ทงทพชใชจรงและทระเหยไปดวย รวมเรยกวา Evapotranspiration Evapotranspiration = Evaporation + Transpiration

ปรมาณนาทพชตองการ (Water Requirement) เปนปรมาณนาทพชตองการใชจรงๆ รวมกบปรมาณนาทตองสญเสยไป เนองจากการระเหยจากผวดนหรอผวนา (Evaporation) แลวยงตองรวมปรมาณนาสวนหนงทสญเสยไป เนองจากการซมลกลงไปในดน (Percolation) ดวย โดยเฉพาะอยางยงสาหรบการปลกขาว

3-45

คาการซมลก (Percolation) การซมลงไปในดน ซงในกรณทปลกขาวนน ตองพจารณาทงการรวซมทงแนวราบ

และแนวดง จะมปรมาณมากนอยเพยงใดขนอยกบสภาพของดน ชนดของดน สภาพความลกของชนดนทไดเตรยมแปลงกอนไดรบนาและระดบนาใตดน เชน ดนเหนยว และมระดบนาใตดนอยตน จะมการสญเสยประมาณวนละ 1-2 มลลเมตร แตถาเปนสภาพดนทรายและมระดบนาใตดนอยลก อาจจะมการสญเสยของนามากถงวนละ 7-10 มลลเมตร นาทซมลงไปในดนเกนกวาระยะหยงรากลกของพช (Root Zone) จะซมลงไปรวมกบแหลงนาใตดน ตามปกตคา P ทเราใชอยทวไปมคาประมาณ 1 มลลเมตรตอวน แตถาดนมลกษณะเปนดนทมเนอดนเปนดนรวนปนทราย ดนทรายและดนทรายจด คา P จะมคาสงขน สาหรบบรเวณทปลกขาวไดคงใช P = 1 มลลเมตรตอวน

Effective Rainfall (ER)

ฝนใชการได (Effective Rainfall) หมายถง สวนของฝนทตกลงบนพนทซงสามารถนาไปใชประโยชนได หรอเปนสวนของนาฝนททดแทนปรมาณนาชลประทานทจะตองสงใหแกพช ทงนเพราะนาฝนทตกลงในแปลงเพาะปลกบางคราวกไมอาจเปนประโยชนแกพชไดทงหมด เชน ถามฝนตกลงมาเกนกวาความตองการใชนาของพชแลว สวนทเหลอจากการไหลซมลงดนกจะไหลลนออกจากแปลงเพาะปลกสญเสยไป นาฝนทตกระหวางฤดกาลเพาะปลกจะเปนประโยชนตอพช กตอเมอยงเปนความชมชนอยในเนอดน ในลกษณะทพชจะดดไปใชไดเทานน

3-46

ตารางท 3-14 ปรมาณความตองการนาของพชชนดตางๆ ในพนทลมนาสาขาหวยเอก

ม.ค. ก.พ. ม.ค. เม.ย. พ.ค. ม.ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย. ต.ค. พ.ย. ธ.ค. มม./ฤดกาล ลบ.ม./ไร

1. ขาว กข 15 110 - - - - - - - 143.79 178.95 201.56 104.64 - 628.941/ 1,006

2. ขาวขาวดอกมะล 105 120 - - - - - - - 121.02 180.04 221.90 138.22 - 661.18 1/

1,058

3. ขาวโพดหวาน (ตนฤดฝน) 75-77 - - - - 83.88 101.14 64.79 - - - - - 249.81 400

4. ขาวโพดหวาน (ปลายฤดฝน) 75-77 - - - - - - 70.02 101.43 67.52 - - - 238.97 382

5. ขาวโพดหวาน (หลงนา) 75-77 80.00 110.84 81.72 - - - - - - - - 272.56 436

6. ขาวโพดหวาน (กอนนา) 75-77 - - - - 83.88 101.14 64.79 - - - - - 249.81 400

7. ขาวโพดเลยงสตว (หลงนา) 110-120 78.80 143.64 159.48 89.96 - - - - - - - - 471.88 755

8. ขาวโพดเลยงสตว (ตนฝน) 110-120 - - - - 82.63 131.06 126.45 70.38 - - - - 410.52 657

9. ขาวโพดเลยงสตว (ปลายฝน) 110-120 - - - - - - 68.97 131.45 131.77 86.43 - - 418.62 670

10. ออยขามแลง 10-12 เดอน 300-365 75.22 93.87 131.80 149.50 147.74 121.78 118.09 106.61 92.57 82.62 - - 1,119.80 1,792

11. ออยตอ 12 เดอน 365 75.22 93.87 131.80 149.50 147.74 121.78 118.09 106.61 92.57 82.62 61.37 55.80 1,236.97 1,979

12. มะเขอเทศ > 80-90 - - 92.26 133.62 136.47 86.69 - - - - - - 449.04 718

13. ถวเหลอง (หลงนา) 90-95 84.77 136.85 119.94 83.35 - - - - - - - - 424.91 680

14. ถวลสง (หลงนา) 95-110 114.62 76.91 112.03 63.50 - - - - - - - - 367.06 587

15. คะนา 30-45 - - 73.81 88.64 - - - - - - - - 162.45 260

16. กะหลาดอก2/ 50-60 - - - - - - - - - - - 108.25

121.79 - - - - - - - - - - - 230.04 369

ชนดพช อาย (วน)ปรมาณการใชนาของพช (มม.) รวม

3-47


ม.ค. ก.พ. ม.ค. เม.ย. พ.ค. ม.ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย. ต.ค. พ.ย. ธ.ค. มม./ฤดกาล ลบ.ม./ไร

17. หอมแดง (หลงนา) 70-80 - - 94.90 125.69 83.88 - - - - - - - 304.47 487

18. ยาสบ (หลงนา) > 60-70 72.83 147.03 135.75 - - - - - - - - - 355.61 569

19. แตงโม 40-60 125.37 157.21 76.44 - - - - - - - - - 359.02 574

20. มะมวง > 365 171.94 145.90 137.07 140.24 130.21 189.89 215.27 241.16 225.42 269.45 265.18 171.86 2,303.59 3,686

รวมชนดพช อาย (วน)

ปรมาณการใชนาของพช (มม.)

หมายเหต : คานวณคา ETo ดวยโปรแกรม Cropwat for Windows Version 4.3 1/ ปรมาณการใชนาของขาวมการบวกคาซมลก (percolation) 1.5 มลลเมตร/วน ไวแลว (กรมพฒนาทดน, 2540 ; กรมชลประทาน, มปป.)

2/ กะหลาดอกปลกเดอนธนวาคม เกบเกยว เดอนมกราคมปถดไป

3-48

2) ความตองการใชนาเพอการอปโภค-บรโภค ลมนาสาขาลาหวยเอก มประชากรอาศยอยประมาณ 183,837 คน โดยนาเปนปจจยสาคญในการดาเนนชวตประจาวนของประชากร กรมทรพยากรนา (2548) จงไดทาการประเมนคาความตองการใชนาเพอการอปโภค-บรโภค ในลมนาสาขาหวยเอกพบวา มขอมลดงตอไปน - เขตเทศบาลนคร/เทศบาลเมอง มอตราการใชนาเฉลยเทากบ 240 ลตรตอคนตอวน - เขตเทศบาลตาบล มอตราการใชนาเฉลยเทากบ 150 ลตรตอคนตอวน - เขตชนบททไมมประปา มอตราการใชนาเฉลยเทากบ 50 ลตรตอคนตอวน ผลจากการประเมนคาอตราความตองการใชนาเพอการอปโภค-บรโภคในลมนาสาขาหวยเอกพบวา มคาเทากบ 5.5 ลานลกบาศกเมตรตอป

3) ความตองการใชนาเพอการอตสาหกรรม พนทลมนาสาขาหวยเอก มจานวนโรงงานอตสาหกรรมทงสน 444 โรงงาน ซงจากการประเมนความตองการใชนาเพอการอตสาหกรรมในพนทลมนาสาขาหวยเอกพบวา มคาประมาณ 0.9 ลานลกบาศกเมตรตอป (กรมทรพยากรนา, 2548)

3.3 ทรพยากรปาไม พนทปาไม 1) เขตปาสงวนแหงชาต

พนทลมนาสาขาลาพงช ไดมการจาแนกเขตการใชประโยชนทรพยากรและทดน

ปาไมในพนทปาสงวนแหงชาตออกเปน 1 เขต ไดแก

เขตพนทปาเพอเศรษฐกจ (โซน E) มเนอทประมาณ 83,435 ไร หรอรอยละ 11.352

ของพนทลมนาสาขา และไดมการยกพนทใหประกาศเขตปฏรปทดนเพอการเกษตร (ส.ป.ก.) ทงหมด

2) พนทปาไมถาวร พนทปาไมถาวรตามมตคณะรฐมนตร 12 พฤศจกายน 2506 พนทดงกลาวมการซอนทบกบเขตปาสงวนแหงชาต อทยานแหงชาต พนทปาเพอการอนรกษในพนทชนคณภาพลมนาท 1 และ 2 และพนทบางสวนมการปฏรปทดนเพอการเกษตรไปแลว จงเหลอพนทปาไมถาวรประมาณ 143 ไร หรอรอยละ 0.019 ของพนทลมนาสาขา

บทท 4 สถานภาพดานเศรษฐกจและสงคม

4.1 ดานสงคม 4.1.1 ประชากรและโครงสรางประชากร 1) ประชากร จากหลกฐานทะเบยนราษฎรของกรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย ณ วนท 31 ธนวาคม 2551 พบวาประชากรทอาศยอยบรเวณพนทลมนาสาขาหวยเอกมประชากรรวม 183,837 คน เปนเพศชาย 91,737 คน หรอรอยละ 49.90 ของประชากรทงหมด และเพศหญง 92,100 คน หรอรอยละ 50.10 ของประชากรทงหมด จานวนบาน 43,133 หลงคาเรอน จานวนประชากรเฉลย 4 คนตอหลงคาเรอน ความหนาแนนประมาณ 156 คนตอตารางกโลเมตร จานวนบาน 37 หลงคาเรอนตอตารางกโลเมตร คาดประมาณไดวาในป พ.ศ.2556 และป พ.ศ. 2560 ประชากรในลมนาสาขาจะมจานวน 184,662 คน และ 185,332 คน ตามลาดบ เมอพจารณาจาแนกตามจงหวดทอยในขอบเขตพนทลมนาสาขาจะมรายละเอยดดงน (ตารางท 4-1) จงหวดขอนแกน ซงครอบคลมพนทของอาเภอตางๆเปนบางสวนจานวน 6 อาเภอ มประชากรรวม 137,913 คน หรอรอยละ 75.02 ของประชากรลมนาสาขาทงหมด เปนเพศหญงประมาณรอยละ 51 และทเหลอเปนเพศชาย จานวนบาน 32,391 หลงคารอน จานวนประชากรเฉลย 4 คนตอหลงคาเรอน อตราความหนาแนนของประชากรและจานวนบานประมาณ 164 คน และ 39 หลงคาเรอนตอพนท 1 ตารางกโลเมตร ตามลาดบ อตราการเปลยนแปลงของประชากรมแนวโนมเพมขนไมมากนก จานวนหลงคาเรอนมแนวโนมเพมขนจากป พ.ศ.2547 สาหรบความหนาแนนของประชากรมการเปลยนแปลงนอยมาก (ตารางท 4-1) จงหวดนครราชสมา ซงครอบคลมพนทของอาเภอตางๆบางสวนจานวน 3 อาเภอ มประชากร จานวน 36,771 คน หรอรอยละ 20.00 ของประชากรลมนาสาขาทงหมด สดสวนเพศชายและเพศหญงพอๆกน จานวนบาน 8,505 หลงคาเรอน จานวนประชากรเฉลย 4 คนตอหลงคาเรอน อตราความหนาแนนของประชากรและจานวนบานประมาณ 136 คน และ 31 หลงคาเรอนตอพนท 1 ตารางกโลเมตร ตามลาดบ อตราการเปลยนแปลงของประชากรมแนวโนมลดลง สาหรบความหนาแนนของประชากรมแนวโนมมการเปลยนแปลงนอยมาก (ตารางท 4-1) จงหวดบรรมย ครอบคลมพนทบางสวนของอาเภอบานใหมไชยพจน มประชากร จานวน 9,153 คน หรอรอยละ 4.99 ของประชาการลมนาสาขาทงหมด เปนเพศหญงประมาณรอยละ 51 และทเหลอเปนเพศชาย จานวนบาน 2,237 หลงคาเรอน จานวนประชากร เฉลย 4 คนตอหลงคาเรอน

4-2

อตราความหนาแนนของประชากรและจานวนบานประมาณ 141 คน และ 35 หลงคาเรอนตอพนท 1 ตารางกโลเมตร ตามลาดบ อตราการเปลยนแปลงของจานวนประชากรมแนวโนมลดลง แตจานวนหลงคาเรอนมแนวโนมเพมขนจากป พ.ศ.2547 สาหรบความหนาแนนของประชากรมการเปลยนแปลงนอยมาก (ตารางท 4-1) ตารางท 4 - 1 จานวนประชากร จานวนบาน และความหนาแนนของประชากรลมนาสาขาหวยเอก พ.ศ. 2547 - 2551

จานวนประชากร (คน) อตราการ จานวนบาน จานวนคน จานวนบาน ความหนาแนน4/

เปลยนแปลง1/ (หลงคาเรอน) ตอครวเรอน 2/ ตอเนอท 3/(คน / ตร.กม.)

(%) (คน / หลงคาเรอน) (หลงคาเรอน / ตร.กม.)

ขอนแกน 2547 68,286 68,618 136,904 - 30,474 4.49 36.23 162.75

2548 68,669 68,848 137,517 0.45 31,013 4.43 36.87 163.48

2549 68,764 68,829 137,593 0.06 31,458 4.37 37.40 163.57

2550 68,641 68,851 137,492 -0.07 31,910 4.31 37.93 163.45

2551 68,806 69,107 137,913 0.31 32,391 4.26 38.51 163.95

นครราชสมา 2547 18,525 18,520 37,045 - 8,022 4.62 29.70 137.17

2548 18,542 18,507 37,049 0.01 8,162 4.54 30.22 137.19

2549 18,452 18,436 36,888 -0.43 8,277 4.46 30.65 136.59

2550 18,416 18,407 36,823 -0.18 8,397 4.39 31.09 136.35

2551 18,407 18,364 36,771 -0.14 8,505 4.32 31.49 136.16

บรรมย 2547 4,551 4,677 9,228 - 2,186 4.22 33.77 142.56

2548 4,563 4,688 9,251 0.25 2,204 4.20 34.05 142.92

2549 4,583 4,678 9,261 0.11 2,222 4.17 34.33 143.07

2550 4,531 4,632 9,163 -1.06 2,222 4.12 34.33 141.56

2551 4,524 4,629 9,153 -0.11 2,237 4.09 34.56 141.40

รวมทงลมนาฯ 2547 91,362 91,815 183,177 - 40,682 4.50 34.59 155.76

2548 91,774 92,043 183,817 0.35 41,379 4.44 35.19 156.31

2549 91,799 91,943 183,742 -0.04 41,957 4.38 35.68 156.24

2550 91,588 91,890 183,478 -0.14 42,529 4.31 36.16 156.02

2551 91,737 92,100 183,837 0.20 43,133 4.26 36.68 156.32

อตราการเปลยนแปลงเฉลย(%) 0.09

ประชากรป 2556 5/ 184,662

ประชากรป 2560 6/ 185,322

หมายเหต : 1. เนอทลมนาสาขาหวยเอกเทากบ 1,176.00 ตารางกโลเมตร

หมายเหต : 2. 1/ 2/ 3/ 4/ 5/ 6/ จากการคานวณ

ทมา : คานวณจากขอมลของกรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย, 2547 - 2551

รวมจงหวด ป พ.ศ.

ชาย หญง

4-3

2) โครงสรางประชากร จากจานวนประชากรทอาศยอยในพนทลมนาฯทงหมด มจานวนประชากร 183,837 คน จาแนกเปนผทอาย 15 ปขนไป จานวน 143,320.15 คน หรอรอยละ 77.96 และผทอายตากวา 15 ป จานวน 40,516.85 คน หรอรอยละ 22.04 ผทอาย 15 ปขนไป ประกอบดวยผทอยในกาลงแรงงานรวม จานวน 100,551.18 คน หรอรอยละ 54.70 และไมอยในกาลงแรงงาน จานวน 42,768.96 คน หรอรอยละ 23.26 ผทอยในกาลงแรงงานรวมประกอบดวยผทอยในกาลงแรงงานปจจบน จานวน 99,720.94 คน หรอรอยละ 54.24 (โดยแบงเปนผมงานทา จานวน 98,580.20 คน หรอรอยละ 53.62 และผไมมงานทา จานวน 1,140.74 คน หรอรอยละ 0.62) และมกาลงแรงงานทรอฤดกาล จานวน 830.24 หรอรอยละ 0.45 สาหรบผทไมอยในกาลงแรงงานนนแบงเปนผทางานบาน จานวน 12,571.29 คน หรอรอยละ 6.84 ผเรยนหนงสอ จานวน 13,612.98 คน หรอรอยละ 7.40 และอนๆ จานวน 16,584.69 คน หรอรอยละ 9.02 (ตารางท 4-2)

ตารางท 4 - 2 สถานภาพแรงงานในพนทลมนาสาขาหวยเอก พ.ศ. 2551

สถานภาพแรงงาน จานวน (คน) รอยละ

ประชากรรวม 183,837.00 100.00

ผมอาย 15 ปขนไป 143,320.15 77.96

1. ผอยในกาลงแรงงานรวม 100,551.18 54.70

1.1 กาลงแรงงานปจจบน 99,720.94 54.24

1.1.1 ผมงานทา 98,580.20 53.62

1.1.2 ผไมมงานทา 1,140.74 0.62

1.2 กาลงแรงงานทรอฤดกาล 830.24 0.45

2. ไมอยในกาลงแรงงาน 42,768.96 23.26

1. ทางานบาน 12,571.29 6.84

2. เรยนหนงสอ 13,612.98 7.40

3. อนๆ 16,584.69 9.02

3. ผทอายตาากวา 15 ป 40,516.85 22.04

ทมา : จากการประมาณคาโดยใชสดสวนการคานวณจากสานกงานสถต จงหวดขอนแกน

จงหวดนครราชสมา และจงหวดบรรมย, 2551

4-4

4.1.2 การศกษาและสถานบรการสาธารณสข การพฒนาพนทไมวาจะเปนพนทใด สงทใหความสาคญ คอ การพฒนามนษยในทกๆดาน

ทงดานรางกาย จตใจ สตปญญาและสงคม เพอใหมคณภาพชวตทดหากคนในพนทมการศกษาทด มสขภาพอนามยทสมบรณ มงานทา มรายไดและอยในสงแวดลอมทด การพฒนากจะประสบความสาเรจ ดงนนจงไดศกษาการบรการทางดานการศกษาและการสาธารณสขในพนทลมนาสาขา เพอใหทราบสถานการณทงสองดาน 1) การศกษา

จากขอมลสานกงานคณะกรรมการศกษาขนพนฐาน (2552) ในพนทลมนาปการศกษา 2552 มสถานศกษาตงอยในพนทลมนา โดยเปนสถานศกษาสงกดสานกงานคณะกรรมการศกษาขนพนฐาน จานวน 218 แหง จาแนกเปน 4 ระดบ ไดแก กอนประถมศกษานกเรยนจานวน 3,453 คน ประถมศกษานกเรยนจานวน 10,307 คน มธยมศกษาตอนตนนกเรยนจานวน 4,600 คน และมธยมศกษาตอนปลายนกเรยนจานวน 2,213 คน สดสวนจานวนคร 1 คน ตอนกเรยนของจงหวดขอนแกน จงหวดนครราชสมา และจงหวดบรรมย พบวามสงกวาเกณฑของกระทรวงศกษาธการทกาหนดใหมครจานวน 1 คนตอนกเรยนระดบกอนประถมศกษา และประถมศกษา 25 คน มธยมศกษาตอนตน และมธยมศกษาตอนปลาย 40 คน (ตารางท 4-3) นอกจากนยงมสถานศกษาทสงกดหนวยงานอนๆ เชน สงกดองคกรปกครองทองถน และสงกดคณะกรรมการอาชวศกษา เปนตน

2) สถานบรการสาธารณสข สถานบรการสาธารณสขในพนทลมนาสาขาหวยเอกจานวน 77 แหง แยกออกเปน

โรงพยาบาลของรฐ 7 แหง สถานอนามย 70 แหง ในดานของสดสวนของบคลากรสาธารณสขตอประชากรทอาศยอยในพนทลมนา พบวา สดสวนของแพทย 1 คนตอประชากร 9,824 คน สดสวนของทนตแพทย 1 คนตอประชากร 26,386 คน สดสวนของเภสชกร 1 คนตอประชากร 21,222 คน และสดสวนของพยาบาลวชาชพ 1 คนตอประชากร 1,603 คน เมอพจารณาจานวนบคลากรสาธารณสขตอจานวนประชากร พบวาทนตแพทยและเภสชกร รบผดชอบประชากรในสดสวนทตากวาเกณฑกาหนดไว โดยเฉพาะทนตแพทย 1 คน รบผดชอบประชากรเปนสดสวนมากกวา 1 เทาของเกณฑกาหนดไว ซงอาจทาใหสขภาพฟนและชองปากของประชากรไมดเทาทควร ดงนนควรมการเพมจานวนบคลากรในสาขาทขาดแคลนมากยงขน สาหรบแพทยและพยาบาลวชาชพมบคลากรเพยงพอตอการดแลประชากร (ตารางท 4-4 และตารางท 4-5)

4-5

ตารางท

4 - 3

จานวน

สถานศก

ษา คร และน

กเรยน

ในพน

ทลมน

าสาขาหวยเอก

ปการศ

กษา 2

552

จง

หวด

จานว

นนกเร

ยน (ค

น)

อาเภ

อ

กอน

ประถมศ

กษา

ประถ

มศกษ

ามธ

ยมศก

ษา

ตอนต

น

มธยม

ศกษา

ตอนป

ลาย

รวม

จงหว

ดขอน

แกน

อาเภ

อบาน

ไผ

752

159

549

108

-81

61:1

6

อาเภ

อเปอยนอ

ย5

4517

244

115

9-

772

1:17

อาเภ

อพล

5912

437

61,0

1329

5-

1,684

1:14

อาเภ

อแวงนอ

ย15

157

362

1,025

1,028

508

2,923

1:19

อาเภ

อหนอ

งสองหอ

ง73

568

1,721

5,227

2,156

1,294

10,39

81:1

8

จงหว

ดนคร

ราชส

มา

กงอาเภ

อบวล

าย4

2573

293

--

366

1:15

อาเภ

อประทาย

3941

123

407

16-

546

1:13

จงหว

ดบรรมย

อาเภ

อบานให

มไชย

พจน

1617

446

71,3

5283

841

13,0

681:1

8

รวม

218

1,186

3,453

10,30

74,6

002,2

1320

,573

1:17

ทมา

: สาน

กนโยบายและ

แผนก

ารศก

ษาขน

พนฐาน

สาน

กงานคณ

ะกรรมก

ารการศกษ

าขนพ

นฐาน

กระทร

วงศก

ษาธก

าร, 2

552

จานว

นสถานศ

กษา

(แหง

)จานว

นคร(คน

)อต

ราสว

นระห

วาง

คร : น

กเรยน

4-6

ตารางท 4-4 จานวนโรงพยาบาลและสถานพยาบาล ในพนทลมนาสาขาหวยเอก พ.ศ. 2550 หนวย:แหง

จงหวด อาเภอ

โรงพยาบาล สถานอนามย รวม

จงหวดขอนแกน

อาเภอบานไผ 1 13 14

อาเภอเปอยนอย 1 3 4

อาเภอพล 1 13 14

อาเภอแวงนอย 1 5 6

อาเภอหนองสองหอง 1 13 14

จงหวดนครราชสมา

อาเภอบวลาย - 5 5

อาเภอประทาย 1 13 14

จงหวดบรรมย

อาเภอบานใหมไชยพจน 1 5 6

รวม 7 70 77

หมายเหต : เปนขอมลระดบอาเภอ ทมา : สานกงานสาธารณสขจงหวดขอนแกน จงหวดนครราชสมา และจงหวดบรรมย, 2550

ตารางท 4-5 บคลากรสาธารณสขและอตราสวนตอประชากรในพนทลมนาสาขาหวยเอก พ.ศ. 2550

บคลากรสาธารณสข : ประชากรตามเกณฑ อตราสวนบคลากรสาธารณสข: ประชากร

ของกระทรวงสาธารณสข ของพนทลมนาสาขา

แพทย 1 : 10,000 1 : 9,824

ทนตแพทย 1 : 12,500 1 : 26,286

เภสชกร 1 : 15,000 1 : 21,222

พยาบาลวชาชพ 1 : 5,000 1 : 1,603

หมายเหต : เปนขอมลระดบอาเภอ

ทมา : จากการประมาณคาโดยใชสดสวนการคานวณจากสานกงานสาธารณสข จงหวดขอนแกนทมา : จงหวดนครราชสมา และจงหวดบรรมย, 2550

บคลากร

4-7

4.2 ดานเศรษฐกจ 4.2.1 ขนาดการถอครองทดนและการใชทดนเพอการเกษตร

จากรายงานพนททาการเกษตร กรมสงเสรมการเกษตร ซงเปนขอมลจากการวเคราะหเบองตนในป พ.ศ.2551 เมอพจารณารวมพนทลมนาสาขาหวยเอก มจานวนครวเรอนเกษตร 31,939 ครวเรอน สมาชกครวเรอนเกษตรเฉลย 4.52 คนตอครวเรอน มขนาดพนทถอครองเพอทาการเกษตรเฉลย 18.12 ไรตอครวเรอน ในจานวนนเปนพนทนา 14.72 ไร ทไร 2.38 ไร ทสวน 0.37 ไร และทอนๆ 0.64 ไร(ตารางท 4-6 และตารางท 4-7)

จงหวดขอนแกน มจานวนครวเรอนเกษตร 23,010 ครวเรอน สมาชกของครวเรอนเกษตร เฉลย 4.61 คนตอครวเรอน มขนาดพนทถอครองเพอทาการเกษตรเฉลย 17.83 ไรตอครวเรอน ในจานวนนเปนทนา 13.67 ไร ทไร 3.31 ไร ทสวน 0.41 ไร และอนๆ 0.44 ไร (ตารางท 4-6 และตารางท 4-7)

จงหวดนครราชสมา มจานวนครวเรอนเกษตร 7,183 ครวเรอน สมาชกของครวเรอนเกษตร เฉลย 4.42 คนตอครวเรอน มขนาดพนทถอครองเพอทาการเกษตรเฉลย 19.10 ไรตอครวเรอน ในจานวนนเปนทนา 17.02 ไร ทไร 0.50 ไร ทสวน 0.29 ไร และอนๆ 1.28 ไร (ตารางท 4-6 และตารางท 4-7)

จงหวดบรรมย มจานวนครวเรอนเกษตร 1,746 ครวเรอน สมาชกของครวเรอนเกษตรเฉลย 3.78 คนตอครวเรอน มขนาดพนทถอครองเพอทาการเกษตรเฉลย 17.91 ไรตอครวเรอน ในจานวนนเปนทนา 17.38 ไร ทไร 0.05 ไร ทสวน 0.34 ไร และอนๆ 0.14 ไร (ตารางท 4-6 และตารางท 4-7)

4-8

ตารางท 4-6 ครวเรอนเกษตร ประชากรเกษตร แรงงานเกษตรและพนททาการเกษตรในพนทลมนาสาขา

ตารางท 4-6 หวยเอก พ.ศ. 2551

จงหวด ครวเรอน พนท พนททาการเกษตร

เกษตร จานวน เฉลย ทาการเกษตร เฉลยตอครวเรอน

อาเภอ (คน) (คน/ครวเรอน) (ไร) (ไร/ครวเรอน)

จงหวดขอนแกน

อาเภอบานไผ 814 4,420 5.43 15,354 18.86

อาเภอเปอยนอย 276 1,546 5.60 10,209 36.99

อาเภอพล 11,551 52,997 4.59 193,839 16.78

อาเภอแวงนอย 474 2,173 4.58 10,859 22.91

อาเภอหนองสองหอง 9,895 44,892 4.54 179,928 18.18

รวม / เฉลย 23,010 106,027 4.61 410,189 17.83

จงหวดนครราชสมา

อาเภอบวลาย 500 1,945 3.89 13,262 26.52

อาเภอประทาย 6,683 29,773 4.46 123,903 18.54

รวม / เฉลย 7,183 31,718 4.42 137,165 19.10

จงหวดบรรมย

อาเภอบานใหมไชยพจน 1,746 6,599 3.78 31,264 17.91

รวม / เฉลย 1,746 6,599 3.78 31,264 17.91

รวม/เฉลย 31,939 144,344 4.52 578,618 18.12

ทมา : คานวณจากขอมลรายงานผลระบบจดเกบขอมลพนฐาน กรมสงเสรมการเกษตร

กระทรวงเกษตรและสหกรณ, 2551

ประชากรเกษตร

หมายเหต : อาเภอโนนศลา จงหวดขอนแกน และอาเภอสดา จงหวดนครราชสมา

หมายเหต : เนองจากไมมขอมลจงไมนามาคานวณ

4-9

ตารางท 4-7 จาแนกการใชทดนดานการเกษตรตอครวเรอนเกษตรกรในพนทลมนาสาขา

ตารางท 4-7 หวยเอก พ.ศ. 2551

หนวย : ไร

จงหวด

อาเภอจงหวดขอนแกน

อาเภอบานไผ 11.30 6.96 0.34 0.27 18.86 อาเภอเปอยนอย 22.33 13.94 0.62 0.10 36.99

อาเภอพล 14.34 1.49 0.43 0.51 16.78

อาเภอแวงนอย 19.45 1.56 0.58 1.32 22.91 อาเภอหนองสองหอง 15.74 1.69 0.48 0.28 18.18

รวม / เฉลย 13.67 3.31 0.41 0.44 17.83จงหวดนครราชสมา

อาเภอบวลาย 22.75 2.88 0.51 0.38 26.52 อาเภอประทาย 16.67 0.13 0.27 1.47 18.54

รวม / เฉลย 17.02 0.50 0.29 1.28 19.10

จงหวดบรรมย อาเภอบานใหมไชยพจน 17.38 0.05 0.34 0.14 17.91

รวม / เฉลย 17.38 0.05 0.34 0.14 17.91รวม/เฉลย 14.72 2.38 0.37 0.64 18.12

ทมา : คานวณจากขอมลรายงานผลระบบจดเกบขอมลพนฐาน กรมสงเสรมการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ, 2551

หมายเหต : อาเภอโนนศลา จงหวดขอนแกน และอาเภอสดา จงหวดนครราชสมา

หมายเหต : เนองจากไมมขอมลจงไมนามาคานวณ

ทสวน ทอน ๆ รวมทนา ทไร

4-10

4.2.2 สภาพการผลตทางการเกษตรทสาคญ 1) ดานพช การผลตพชเศรษฐกจทสาคญๆ ในพนทลมนาสาขาหวยเอก ไดแก ขาว

มนสาปะหลง และออยโรงงาน มสภาพการผลต ดงน ขาวเจานาป ปการผลต 2550/51 พนทลมนามการปลกขาวเจานาปรวม 510,669 ไร

ปรมาณผลผลตเฉลย 445 กโลกรมตอไร เมอจาแนกตามพนทการผลตปรากฏวาจงหวดขอนแกน พบปลกมากในบรเวณอาเภอหนองสองหอง 86,191 ไร อาเภอพล 64,748 ไร อาเภอแวงนอย 40,319 ไร เปนตน และนอยทสดอาเภอเปอยนอย 10,157 ไร ผลผลตคอนขางสงพบทอาเภอเปอยนอย 600 กโลกรมตอไร รองลงมา ไดแก อาเภอแวงนอย 518 กโลกรมตอไร อาเภอพล 401 กโลกรมตอไร และนอยทสดทอาเภอหนองสองหอง 368 กโลกรมตอไร จงหวดนครราชสมาพบปลกมากในบรเวณอาเภอประทาย 187,229 ไร รองลงมาไดแก อาเภอบวลาย 56,483 ไร ผลผลตคอนขางสงพบทอาเภอบวลาย 431 กโลกรมตอไร รองลงมา ไดแก อาเภอประทาย 428 กโลกรมตอไร จงหวดบรรมย มพนทปลกทอาเภอบานใหมไชยพจน 45,842 ไร ผลผลตเฉลย 420 กโลกรมตอไร (ตารางท 4-8) วถการตลาดขาว เมอเกษตรกรเกบเกยวผลผลตขาวเปลอกแลว สวนหนงจะเกบไวเพอบรโภคและทาพนธผลผลตทเหลอจะจานากบธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณ (ธ.ก.ส.) และโรงสเพอสขาวเพอจาหนายใหกบผบรโภคภายในจงหวด จงหวดอนๆ และรวมทงสงขายตางประเทศ (ตามรปท 4-1) ระดบไรนา ระดบทองถน ระดบภมภาค

รปท 4 - 1 วถการตลาดขาวเปลอก ขาวสาร ทมา : สานกงานพาณชยจงหวดนครราชสมา, 2549

ยงฉาง เกบไวเพอบรโภค และทาพนธ

ผลผลตการเกษตร

จานากบ ธ.ก.ส. โรงส จงหวดอน

ผบรโภคภายในจงหวด ผบรโภคภายในจงหวด

ตางประเทศ

4-11

จงหว

ดพน

ทปลก

พนทเกบ

เกยว

อาเภ

อ(ไร

)(ไร

)(กก./ไร)

จงหว

ดขอน

แกน

อาเภ

อบาน

ไผ

19,70

018

,450

395

อาเภ


ย10

,157

10,15

760

0 อ

าเภอพ

ล64

,748

64,49

640

1 อ

าเภอแ

วงนอ

ย40

,319

38,34

351

8 อ

าเภอห

นองส

องหอ

ง86

,191

85,48

236

8จงหว

ดนครราชส

มา อ

าเภอบ

วลาย

56,48

355

,537

431

อาเภ

อประทาย

187,2

2916

4,991

428

จงหว

ดบรรมย

อ

าเภอบ

านให

มไชย

พจน

45,84

239

,271

420

รวม/เฉลย

510,6

6947

6,727

445

หมายเหต

: เปน

ขอมล

ระดบ

อาเภอ

ทมา

: สานกงานเกษ

ตรจงหว

ดขอน

แกน จงหว


มา แล

ะจงห

วดบร

รมย,

2551

ผลผล

ตเฉล

ย

ตารางท

4 - 8

พนท

ปลกพ

นทเกบ

เกยว แ

ละผล

ผลตเฉล

ยขาวเจา

นาป ในพน

ทลมน

าสาขาห

วยเอก

ปการผ

ลต 25

50/51

4-12

มนสาปะหลง ปการผลต 2550/51 มพนทปลกในอาเภอตางๆ ในพนทลมนา 36,066 ไร ปรมาณผลผลตเฉลย 3,137 กโลกรมตอไร (ตารางท 4-9) ชวงเวลาททาการเพาะปลกมนสาปะหลง คอตนฤดฝนควรปลกในเดอนมนาคม-พฤษภาคม และปลายฤดฝนควรปลกในเดอนตลาคม-พฤศจกายน

วถการตลาดมนสาปะหลง เมอเกษตรกรเกบผลผลตมนสาปะหลงแลว จะขายใหกบลานมนสาปะหลงเพอทามนเสน และมนอดเมดหรอขายใหแกโรงงานผลตแปงมนสาปะหลง โดยมนเสนและมนอดเมดจะขายตอใหกบผสงออกเพอขายตลาดตางประเทศ สาหรบแปงมนสาปะหลงสวนหนงจะขายใหกบพอคาขายสงและตลาดกรงเทพฯ อกสวนหนงสงขายตลาดตางประเทศ (ดงรป 4-2)

รปท 4 – 2 วถการตลาดมนสาปะหลง ทมา: สานกงานพาณชยจงหวดนครราชสมา, 2549

ลานมน

เกษตรกร

โรงงานมนเสนมนอดเมด

ผสงออก

โรงงานผลต แปงมนสาปะหลง

ตลาดกรงเทพฯ

สงออกตางประเทศ

พอคาขายสงขายปลก

ผบรโภค

4-13

ออยโรงงาน ปการผลต 2550/51 มพนทปลกในอาเภอตางๆ โดยมพนทปลก 56,605 ไร ปรมาณผลผลตเฉลย 8,448 กโลกรมตอไร (ตารางท 4-9) ทาการเพาะปลก 2 ชวงตอป ชวงแรกปลกประมาณเดอนพฤศจกายน-มกราคม เรยกวา ออยขามแลง จะตดสงโรงงานเดอนพฤศจกายน-มกราคม ของปถดไป ออยทปลกในชวงนจะใหความหวานสงจงนยมปลกกนมาก ชวงทสอง ปลกประมาณเดอนพฤษภาคม-มถนายน ตดสงโรงงานประมาณเดอนกมภาพนธ-เมษายน ของปถดไป ภาวะการคาและการตลาด กอนทาการเพาะปลกชาวไรออยตองไปจดทะเบยนการปลกออยกบทางโรงงานนาตาล เพอจะไดมโควตาในการสงออยเขาโรงงาน ถาเปนเกษตรกรรายยอย (เพาะปลกประมาณ 5-10 ไร) จะเขารวมโควตากบรายใหญลกษณะเปนลกโซ ซงเจาของโควตาอาจจะเปนผออกคาใชจาย เชน คาจางตดออย คาขนสงใหกอนแลวแตขอตกลงเมอออยเขาโรงงานจงหกคาใชจายไว ระยะเวลาการเปดหบของโรงงานอยระหวางเดอนพฤศจกายน-เมษายน

วถการตลาดออยโรงงาน เมอเกษตรกรผปลกออยซงเปนสมาชกของโรงงานนาตาลตดออยสงใหกบโรงงานนาตาล โดยโรงงานนาตาลจะแปรรปออยเปนนาตาลทรายแลวขายใหกบพอคาขายสง พอคาขายปลกและผบรโภคตอไป อกสวนหนงจะสงไปขายยงตางประเทศ (ดงรป 4-3) ระดบไรนา ระดบทองถน ระดบภมภาค

รปท 4–3 วถการตลาดออยโรงงาน

ทมา: สานกงานพาณชยจงหวดนครราชสมา, 2549

เกษตรกร

พอคาขายสงขายปลก

สงออกตางประเทศ โรงงานนาตาล

ผบรโภค

4-14

จงหว

ดพน

ทปลก

มนสาปะ

หลง

ผลผล

ตเฉล

ยพน

ทปลก

ออยโรงงาน

ผลผล

ตเฉล

ย

อาเภอ

(ไร)

(กก./ไร)

(ไร)

(กก./ไร)

จงหว

ดขอน

แกน

อาเภ

อบานไผ

16,71

62,8

7314

,924

8,101

อาเภ


ย6,4

373,5

006,5

5010

,000

อาเภ

อพล

4,577

3,438

9,313

9,638

อาเภ

อแวงนอ

ย67

52,7

626,0

926,9

95 อ

าเภอห

นองส

องหอ

ง7,6

613,1

1118

,865

8,928

จงหว

ดนคร

ราชส

มา อ

าเภอบ

วลาย

- -

861

7,025

รวม /เฉลย

36,06

63,1

3756

,605

8,448


: เปน

ขอมล

ระดบ

อาเภอ

ทมา

: สานกงานเกษต

รจงห

วดขอ

นแกน

และจงห

วดนค

รราชสม

า, 25

51

ตารางท

4 - 9

พนท

ปลก แ

ละผล

ผลตเฉล

ยมนส

าปะห

ลง แล

ะออยโรงงาน

ในพน

ทลมน

าสาขาห

วยเอก

ปการผ

ลต 25

50/51

4-15

2) ดานปศสตว ในพนทลมนาสาขาหวยเอก พ.ศ.2551 มจานวนโคเนอ ทงสน 82,464 ตว เกษตรกรผเลยง 15,755 ราย กระบอ 8,512 ตว เกษตรกรผเลยง 1,994 ราย สกร 8,006 ตว เกษตรกรผเลยง 615 ราย ไก 678,503 ตว เกษตรกรผเลยง 18,015 ราย เปด 59,454 ตว เกษตรกรผเลยง 1,527 ราย แพะ 59 ตว เกษตรกรผเลยง 4 ราย แกะ 122 ตว เกษตรกรผเลยง 5 ราย

จงหวดขอนแกน มการเลยงโคเนอมากทสดในบรเวณอาเภอพล 29,288 ตว เกษตรกรผเลยง 6,024 ราย รองลงมา ไดแก อาเภอหนองสองหอง และอาเภอแวงนอย กระบอมการเลยงมากทสดในบรเวณอาเภอหนองสองหอง 2,631 ตว เกษตรกรผเลยง 667 ราย รองลงมา ไดแก อาเภอพล สกรมการเลยงมากทสดในบรเวณอาเภอพล 2,618 ตว เกษตรกรผเลยง 232 ราย รองลงมา อาเภอบานไผ ไก มการเลยงมากทสดในบรเวณอาเภอพล 393,595 ตว เกษตรกรผเลยง 7,013 ราย รองลงมา ไดแก อาเภอหนองสองหอง และอาเภอแวงนอย เปดมการเลยงมากทสดในบรเวณอาเภอพล 37,731 ตว เกษตรกรผเลยง 531 ราย รองลงมา ไดแก อาเภอหนองสองหอง แพะมการเลยงมากทสดในบรเวณอาเภอพล 35 ตว เกษตรกรผเลยง 1 ราย รองลงมา อาเภอหนองสองหอง แกะพบเลยงทอาเภอหนองสองหอง 80 ตว เกษตรกรผเลยง 3 ราย รองลงมา อาเภอพล (ตารางท 4-10) เมอพจารณาเกษตรกรผเลยงสตว พบวา เกษตรกรเลยงสตวเพอการบรโภคหรอใชงาน

จงหวดนครราชสมา เกษตรกรผเลยงสตวของอาเภอประทายมการเลยงสตวมากกวาอาเภอบวลาย ไดแก เลยงโคเนอมากทสดในบรเวณประทาย 20,537 ตว เกษตรกรผเลยง 3,185 ราย เลยงกระบอ 2,932 ตว เกษตรกรผเลยง 531 ราย เลยงสกร 1,572 ตว เกษตรกรผเลยง 177 ราย เลยงไก 78,254 ตว เกษตรกรผเลยง 3,864 ราย สาหรบการเลยงเปดมการเลยงมากในบรเวณอาเภอบวลาย 10,222 ตว เกษตรกรผเลยง 23 ราย และแพะพบเลยงเฉพาะทอาเภอบวลาย 1 ตว เกษตรกรผเลยง 1 ราย (ตารางท 4-10) เมอพจารณาเกษตรกรผเลยงสตว พบวา เกษตรกรเลยงสตวเพอการบรโภคหรอใชงาน

จงหวดบรรมย มการเลยงโคเนอในบรเวณอาเภอบานใหมไชยพจน 3,200 ตว เกษตรกรผเลยง 798 ราย กระบอ 838 ตว เกษตรกรผเลยง 238 ราย สกร 543 ตว เกษตรกรผเลยง 46ราย ไก 24,063 ตว เกษตรกรผเลยง 741 ราย เปด 730 ตว เกษตรกรผเลยง 57 ราย (ตารางท 4-10) เมอพจารณาเกษตรกรผเลยงสตวพบวา เกษตรกรเลยงสตวเพอการบรโภคหรอใชงาน

4-16

ตารางท

4 - 1

0 ปร

มาณส

ตวเลยงทส

าคญใ

นพนท

ลมนาสาขาหว

ยเอก พ.ศ.

2551

จงหว

ดโคเนอ

กระบ

อสก

รไก

เปด

แพะ

แกะ

อาเภอ

จานว

น

(ตว)

เกษตร

กร

(ราย

)

จานว

น

(ตว)

เกษตร

กร

(ราย

)

จานว

น

(ตว)

เกษตร

กร

(ราย

)

จานว

น

(ตว)

เกษตร

กร

(ราย

)

จานว

น

(ตว)

เกษตร

กร

(ราย

)

จานว

น

(ตว)

เกษตร

กร

(ราย

)

จานว

น

( ตว)

เกษตร

กร

(ราย

)

จงหว

ดขอน

แกน

อาเภอบ

านไผ

2,345

494

267

1,478

114

,855

808

292

12-

--

-

อาเภอเป

อยนอ

ย1,8

2628

446

949

424

5,480

268

9112

--

--

อาเภอพ

ล29

,288

6,024

1,747

474

2,618

232

393,5

957,0

1337

,731

531

351

422

อาเภอแ

วงนอ

ย3,3

0664

966

2524

316

57,27

679

376

769

31

--

อาเภอห

นองส

องหอ

ง18

,437

3,784

2,631

667

962

113

70,97

74,0

965,1

0246

720

180

3

รวม

55,20

211

,235

4,516

1,182

5,795

386

542,1

8312

,978

43,98

31,0

9158

312

25

จงหว

ดนคร

ราชส

มา

อาเภอบ

วลาย

3,525

537

226

4396

634

,003

432

10,22

223

11

--

อาเภอป

ระทาย

20,53

73,1

852,9

3253

11,5

7217

778

,254

3,864

4,519

356

--

--

รวม

24,06

23,7

223,1

5857

41,6

6818

311

2,257

4,296

14,74

137

91

1-

-

จงหว

ดบรรมย

อาเภอบ

านให

มไชย

พจน

3,200

798

838

238

543

4624

,063

741

730

57-

--

-

รวม

3,200

798

838

238

543

4624

,063

741

730

57-

--

-

รวมท

งลมน

าฯ82

,464

15,75

58,5

121,9

948,0

0661

567

8,503

18,01

559

,454

1,527

594

122

5


: เปนข

อมลระด

บตาบล

ทมา :

กรมป

ศสตว

กระทร

วงเกษ

ตรแล

ะสหก

รณ, 2

551

38:1

39:1

15:1

24:1

จานว

นสตว

เลยง:เกษ

ตรกร

(ตว/ร

าย)

5:14:1

13:1

4-17

3) ดานประมง การเพาะเลยงสตวนาจด ปการผลต 2550 ในพนทลมนาสาขาหวยเอกมพนทเพาะเลยงสตวนาจด รวม 22,006 ไร ปรมาณทจบได 6,798,112 กโลกรม มลคา 258,168,382 บาท (ตารางท 4-11) ชนดสตวนาทสาคญ ไดแก ปลาชอน ปลาดก ปลาตะเพยน ปลานล ปลาใน ปลาสลด ปลาสวาย ปลานวลจนทร เปนตน

จงหวดขอนแกน มเนอทเพาะเลยงสตวนาจดมากทอาเภอหนองสองหอง 16,281 ไร ปรมาณทจบได 4,829,618 กโลกรม มลคา 180,620,969 บาท จานวนเนอทเพาะเลยงรองลงมา พบทอาเภอแวงนอย 2,891 ไร ปรมาณทจบได 1,063,271 กโลกรม มลคา 44,897,740 บาท อาเภอพล 908 ไร ปรมาณทจบได 316,207 กโลกรม มลคา 14,026,067 บาท เมอพจารณาการเพาะเลยงสตวนาพบวา เกษตรกรสวนใหญของอาเภอพล และอาเภอแวงนอย เลยงปลาเพอเพมรายได และมการดแลอยางด เนองจากปรมาณสตวนาทจบไดตอไร มปรมาณสงกวาอาเภอหนองสองหอง

จงหวดนครราชสมา มเนอทเพาะเลยงสตวนาจดมากทอาเภอประทาย 1,175 ไร ปรมาณทจบได 272,556 กโลกรม มลคา 10,255,040 บาท จานวนเนอทเพาะเลยงรองลงมา พบทอาเภอบวลาย 642 ไร ปรมาณทจบได 269,893 กโลกรม มลคา 6,376,077 บาท เมอพจารณาการเพาะเลยงสตวนา พบวา เกษตรกรสวนใหญของอาเภอบวลาย เลยงปลาเพอเพมรายไดและมการดแลอยางด เนองจากปรมาณสตวนาทจบไดตอไรมปรมาณสงกวาอาเภอประทาย

จงหวดบรรมย มเนอทเพาะเลยงสตวนาจดทอาเภอบานใหมไชยพจน 108.98 ไร ปรมาณทจบได 46,567 กโลกรม มลคา 1,992,489 บาท เมอพจารณาการเพาะเลยงสตวนาพบวา เกษตรกรสวนใหญเลยงปลาเพอเพมรายไดและมการดแลอยางด เนองจากปรมาณสตวนาทจบไดตอไรมปรมาณสง

4-18

ตารางท

4 - 1

1 การเพ

าะเลยงสต

วนาจดในพ

นทลม

นาสาขาหว

ยเอก ป

การผ

ลต 2

550

จงหว

ด

ปรมาณส

ตวนาจด

ทจบได

ปรมาณส

ตวนา

/เนอท

มลคาเฉลย

อาเภอ

(กโลกรม)

(กโลกรม /ไร)

(บาท

/ไร)

จงหว

ดขอน

แกน

อาเภอพ

ล2,0

2890

831

6,207

348

14,02

6,067

15,44

7

อาเภอแ

วงนอ

ย1,2

852,8

911,0

63,27

136

844

,897,7

4015

,530

อาเภอห

นองส

องหอ

ง7,2

3716

,281

4,829

,618

297

180,6

20,96

911

,094

จงหว

ดนคร

ราชส

มา

อาเภอบ

วลาย

*64

226

9,893

420

6,376

,077

9,932

อาเภอป

ระทาย

*1,1

7527

2,556

232

10,25

5,040

8,728

จงหว

ดบรรมย

อาเภอบ

านให

มไชย

พจน

189

108.9

846

,567

427

1,992

,489

18,28

3

รวมท

งลมน

า10

,739

22,00

66,7

98,11

230

925

8,168

,382

11,73

2


: เปนข

อมลรวม

ทงอาเภอ


: * ไม

มขอม

ล

ทมา :

สาน

กงานปร

ะมงจงห

วดขอ

นแกน

นครราชส

มา แล

ะจงห

วดบร

รมย,

2550

เนอท

(ไร)

มลคา

(บาท

)จานว

นราย

การเพ

าะเลยงสต

วนาจด

4-19

4.2.3 การอตสาหกรรม พ.ศ.2551 ในพนทลมนาสาขาหวยเอก มจานวนโรงงานอตสาหกรรม รวม 444 โรงงาน

เงนทน รวม 4,875,506,270 บาท แรงงาน 3,170 คน กาลงเครองจกร 16,105.21 แรงมา สดสวนเงนลงทน 10,980,870 บาทตอโรง แรงงาน 7 คนตอโรง กาลงเครองจกร 36.27 แรงมาตอโรง ประกอบดวย โรงงานจาพวกท 1 จานวน 368 โรง หรอรอยละ 82.88 ของจานวนโรงงานทงหมด จานวนเงนลงทน 4,169,273,200 บาท หรอรอยละ 85.51 ของจานวนเงนลงทนทงหมด แรงงาน 529 คน หรอรอยละ 16.69 ของจานวนแรงงานทงหมด สดสวนเงนลงทน 11,329,547 บาทตอโรง แรงงาน 1 คนตอโรง และกาลงเครองจกร 10.73 แรงมาตอโรง โรงงานจาพวกท 2 จานวน 33 โรง หรอรอยละ 7.43 จานวนเงนลงทน 22,592,000 บาท หรอรอยละ 0.46 แรงงาน 110 คน หรอรอยละ 3.47 กาลงเครองจกร 836.52 แรงมา หรอรอยละ 5.19 ของจานวนแรงงานทงหมด สดสวนเงนลงทน 684,606 บาทตอโรง แรงงาน 3 คนตอโรง กาลงเครองจกร 25.35 แรงมาตอโรง โรงงานจาพวกท 3 จานวน 43 โรง หรอรอยละ 9.68 จานวนเงนลงทน 683,641,070 บาท หรอรอยละ 14.02 แรงงาน 2,531 คน หรอรอยละ 79.84 กาลงเครองจกร 11,321.36 แรงมา หรอรอยละ 70.30 สดสวนเงนลงทน 15,898,630 บาทตอโรง แรงงาน 59 คนตอโรง กาลงเครองจกร 263.29 แรงมาตอโรง เมอพจารณาตามประเภทอตสาหกรรม พบวา อตสาหกรรมการเกษตร มจานวนโรงงานมากทสดถง 367 โรง หรอรอยละ 82.66 ของจานวนโรงงานทงลมนา (เปนโรงงานจาพวกท 1 จานวนมากทสดถง 358 โรง หรอรอยละ 81 ของจานวนโรงงานทงลมนา จาแนกเปนโรงสขาว และมนเสน โรงงานจาพวกท 2 มเพยง 1 โรง คอโรงงานทามนเมด โรงงานจาพวกท 3 มจานวน 8 โรง เปนโรงสขาวทงหมด) อตสาหกรรมอาหารและเครองดม (โรงงานจาพวกท 1 ทาไอศกรมแทง โรงงานจาพวกท 3 เปนโรงงานทาอาหารสตวและนาแขงกอน ทงหมด) อตสาหกรรมสงทอ-เครองนงหม อตสาหกรรมแปรรปไม อตสาหกรรมการกอสราง อตสาหกรรมเคมและพลาสตก อตสาหกรรมโลหะและอโลหะ อตสาหกรรมบรการ และอตสาหกรรมอนๆ (ตารางท 4-12)

4-20

(โรง)

รอยล

ะ(บาท

)รอยล

ะ(คน)

รอยล

ะ(แรงมา

)รอยล

ะโรงงานจาพว

กท 1

อตสาหก

รรมก

ารเกษ

ตร35

880

.634,1

67,47

3,200

85.48

507

15.99

3,814

.2523

.68

อตสาหก

รรมอ

าหารแล

ะเครองดม

10.2

335

,000

0.00

10.0

39.4

90.0

6

อตสาหก

รรมบ

รการ

71.5

81,7

65,00

00.0

412

0.38

106.1

90.6

6

อตสาหก

รรมอ

นๆ2

0.45

- -

90.2

817

.400.1

1

รวม

368

82.88

4,169

,273,2

0085

.5152

916

.693,9

47.33

24.51

คาเฉลย

:โรงงาน

11,32

9,547

110

.73โรงงานจาพว

กท 2

อตสาหก

รรมก

ารเกษ

ตร1

0.23

2,000

,000

0.04

120.3

825

.000.1

6

อตสาหก

รรมก

ารกอ

สราง

122.7

07,1

95,00

00.1

554

1.70

196.4

41.2

2

อตสาหก

รรมโ

ลหะและ

อโลห

ะ7

1.58

8,760

,000

0.18

150.4

724

6.76

1.53

อตสาหก

รรมบ

รการ

132.9

34,6

37,00

00.1

029

0.91

368.3

22.2

9

รวม

337.4

322

,592,0

000.4

611

03.4

783

6.52

5.19

คาเฉลย

:โรงงาน

684,6

063

25.35

โรงงานจาพว

กท 3

อตสาหก

รรมก

ารเกษ

ตร8

1.80

253,8

80,00

05.2

196

3.03

5,110

.5831

.73

อตสาหก

รรมก

ารกอ

สราง

51.1

367

,147,2

501.3

817

05.3

671

4.70

4.44

ตารางท

4 - 1

2 จานว

นโรงงานอ

ตสาหกรรม

จาแน

กตามปร

ะเภทอ

ตสาหกรรม

ในพน

ทลมน


ป พ

.ศ. 2

551

ประเภ

ทอตส

าหกรรม

จานว

นโรงงาน

เงนลงทน

แรงงาน

กาลงเครองจกร

4-21

(โรง)

รอยล

ะ(บาท

)รอยล

ะ(คน)

รอยล

ะ(แรงมา

)รอยล

ะอต

สาหก

รรมอ

าหารแล

ะเครองดม

40.9

072

,420,0

001.4

947

1.48

1,522

.909.4

6อต

สาหก

รรมแ

ปรรป

ไม

71.5

87,7

35,00

00.1

699

3.12

134.8

80.8

4

อตสาหก

รรมส

งทอ-เคร

องนง

หม3

0.68

127,2

03,60

02.6

11,8

4258

.1155

2.03

3.43

อตสาหก

รรมเคม

และพ

ลาสต

ก3

0.68

4,400

,000

0.09

421.3

262

6.12

3.89

อตสาหก

รรมโ

ลหะและ

อโลห

ะ1

0.23

12,00

0,000

0.25

401.2

695

6.58

5.94

อตสาหก

รรมบ

รการ

102.2

586

,855,2

201.7

879

2.49

411.4

32.5

5

อตสาหก

รรมอ

นๆ2

0.45

52,00

0,000

1.07

116

3.66

1,292

.148.0

2รวม

439.6

868

3,641

,070

14.02

2,531

79.84

11,32

1.36

70.30

คาเฉลย

:โรงงาน

15,89

8,630

5926

3.29

รวมท

งลมน

าฯ44

410

0.00

4,875

,506,2

7010

0.00

3,170

100.0

016

,105.2

110

0.00

คาเฉลย

:โรงงานทง

หมด

10,98

0,870

736

.27


: เปนข

อมลระด

บตาบล


: โรงงาน

ประเภ

ทท 1 ได

แกโรงงานปร

ะเภท ชน

ด แล

ะขนาดท

สามารถปร

ะกอบ

กจการโรงงานไ

ดทนท

ตามค

วามป

ระสง

คของผป

ระกอ

บกจการโรงงาน


: โรงงาน

ประเภ

ทท 2 ได

แกโรงงานปร

ะเภท ชน

ด แล

ะขนาดท

เมอจ

ะประกอ

บกจก

ารโรงงาน

ตองแจงให

ผอนญ

าตทร

าบกอ

น


: โรงานป

ระเภทท

3 ไดแก

โรงงานปร

ะเภท ชน

ด แล

ะขนาดท

การต

งจะต

องได

รบใบ

อนญา

ตกอน

จงจะดาเนนก

าร

ทมา

: อตส

าหกรรม

จงหว


มา จง

หวดข

อนแก

น แล

ะจงห

วดบร

รมย,

2551

ตารางท

4 - 1

2 (ตอ)

ประเภ

ทอตส

าหกรรม

จานว

นโรงงาน

เงนลงทน

แรงงาน

กาลงเครองจกร

4-22

4.2.4 ปญหาและความตองการของเกษตรกรเกยวกบการใชทดน 1) ปญหาในการประกอบอาชพการเกษตร

จากการสารวจขอมลเกษตรกรของสวนเศรษฐกจทดน สานกสารวจดนและวางแผน การใชทดน กรมพฒนาทดน, 2552 พบวา เกษตรกรในบรเวณพนทลมนาสาขาหวยเอก ประสบปญหาในการประกอบอาชพการเกษตร ดงน (ตารางท 4-13)

เกษตรกรทเพาะปลกขาว ประสบปญหาในการประกอบอาชพการเกษตร รอยละ 80.65 ของเกษตรกรทสารวจการปลกขาวทงหมด โดยปญหาสาคญทเกษตรกรประสบเปนอนดบหนง ไดแก ปจจยการผลตมราคาสง และฝนแลงและฝนทงชวง หรอรอยละ 76.00 เทากน ของเกษตรทประสบปญหาในการปลกขาว รองลงมา ไดแก ราคาผลผลตตกตา ขาดแคลนแหลงนาเพอการเกษตร และศตรพชรบกวน รอยละ 60.00 24.00 และ 20.00 ตามลาดบ

เกษตรกรทเพาะปลกมนสาปะหลง ประสบปญหารอยละ 16.13 ของเกษตรกร ทสารวจการปลกมนสาปะหลงทงหมด โดยปญหาสาคญทเกษตรกรทงหมดประสบเปนอนดบหนง ไดแก ราคาผลผลตตกตา รองลงมา ไดแก ปจจยการผลตมราคาสง ขาดแคลนแหลงนาเพอการเกษตร ขาดแคลนนาเพอการเกษตร และวชพชรบกวน หรอรอยละ 80.00 20.00 20.00 และ 20.00 ตามลาดบ

เกษตรทเพาะปลกออยโรงงาน ประสบปญหา รอยละ 12.90 ของเกษตรกรทสารวจการปลกออยโรงงาน โดยปญหาสาคญทเกษตรกรประสบเปนอนดบหนง หรอรอยละ 50.00 ไดแก ปจจยการผลตมราคาสง รองลงมา รอยละ 25 เทากนทงหมด ไดแก ราคาผลผลตตกตา โรคระบาด ฝนแลงฝนทงชวง และทดนทากนไมเพยงพอ

4-23

ตารางท 4 - 13 ปญหาในการประกอบอาชพการเกษตรของครวเรอนเกษตรกร ตารางท 4 - 13 ในพนทลมนาสาขาหวยเอก ปการผลต 2551/52

หนวย:รอยละ

ชนดพชขาว มนสาปะหลง ออยโรงงาน

•ปญหาในการประกอบอาชพการเกษตร

ไมม 19.35 83.87 87.10

ม 80.65 16.13 12.90

ถามปญหาดานการประกอบอาชพ ไดแก

ปจจยการผลตมราคาสง 76.00 80.00 100.00

ฝนแลง ฝนทงชวง 76.00 - 25.00

ราคาผลผลตตกตา 60.00 100.00 50.00

ขาดแคลนแหลงนาเพอการเกษตร 24.00 - -

ศตรพชรบกวน 20.00 - -

ขาดแคลนนาเพอการเกษตร 16.00 20.00 -

โรคระบาด 12.00 20.00 25.00

นาทวม 12.00 20.00 -

ขาดแคลนเงนลงทน 8.00 20.00 -

ขาดแคลนแรงงาน 8.00 - -

ปรมาณผลผลตตา 8.00 20.00 -

วชพชรบกวน 4.00 20.00 -

คณภาพผลผลตตา 4.00 - -

ดนเสอมโทรม - 20.00 -

ทดนทากนไมเพยงพอ - - 25.00

ทมา : สวนเศรษฐกจทดน สานกสารวจดนและวางแผนการใชทดน กรมพฒนาทดน, 2552

รายการ

4-24

2) ปญหาดานการครองชพ ดานสงคมและความปลอดภยของครวเรอนเกษตร

จากการสารวจขอมลเกษตรกรของสวนเศรษฐกจทดน สานกสารวจดนและวางแผน การใชทดน กรมพฒนาทดน พบวา ปญหาดานการครองชพมเกษตรกรทประสบปญหา รอยละ 6.25 ของเกษตรกรทสารวจ โดยปญหาสาคญทเกษตรกรประสบเปนอนดบหนง ไดแก รายไดไมเพยงพอกบรายจาย และการคมนาคมไมสะดวก หรอรอยละ 50.00 เทากน ของเกษตรกรทประสบปญหาดานการครองชพทงหมด สวนปญหาทางดานสงคมและความปลอดภย พบวามเกษตรกรประสบปญหา รอยละ 18.75 ของเกษตรกร ทสารวจ โดยปญหาสาคญทเกษตรกรทงหมดประสบ คอ โจรกรรม การลกเลกขโมยนอย รองลงมา เปนปญหาเรองยาเสพตด และปญหาทางดานครอบครว รอยละ 50.00 และ 16.67 ของเกษตรกรทมปญหาดานสงคมและความปลอดภยทงหมด ตามลาดบ (ตารางท 4-14)

ตารางท 4 - 14 ปญหาดานการครองชพ ดานสงคมและความปลอดภยของครวเรอนเกษตรกรตารางท 4 - 13 ในพนทลมนาสาขาหวยเอก ปการผลต 2551/52

รายการ รอยละ

•ปญหาดานการครองชพ

ไมม 93.75

ม 6.25

ถามปญหาดานการครองชพ ไดแก

รายไดไมเพยงพอกบรายจาย 50.00

การคมนาคมไมสะดวก 50.00•ครวเรอนทมปญหาดานสงคมและความปลอดภย

ไมม 81.25

ม 18.75

ถามปญหาดานสงคมและความปลอดภย ไดแก

ปญหาโจรกรรม การลกเลกขโมยนอย 100.00

ปญหายาเสพตด 50.00

ปญหาครอบครว 16.67


4-25

3) ความตองการความชวยเหลอจากทางราชการ

จากการสารวจขอมลเกษตรกรของสวนเศรษฐกจทดน สานกสารวจดนและวางแผน การใชทดน กรมพฒนาทดน พบวา เกษตรกรทงหมดตองการความชวยเหลอจากทางราชการดานการเกษตร ซงความตองการความชวยเหลอดานการเกษตร ไดแก ประกนราคาพชผลเกษตร รอยละ 78.19 ของเกษตรกรทตองการความชวยเหลอดานการเกษตร รองลงมา ไดแก จดสรางแหลงนาเพอการเกษตร สงเสรมและแนะนาการทาการเกษตรแบบเกษตรอนทรย ตองการใหราคาปจจยการผลตลดลง รอยละ 46.88 31.25 และ 28.13 ตามลาดบ สวนความตองการความชวยเหลอดานการครองชพ มเกษตรกรทตองการความชวยเหลอเพยง รอยละ 6.25 ของเกษตรกรทสารวจ ซงความตองการความชวยเหลอดานการครองชพ ไดแก จดหาแหลงนาเพอการบรโภค และจดสรางและซอมแซมถนน รอยละ 50.00 เทากน ของเกษตรกรทตองการความชวยเหลอดานการครองชพ (ตารางท 4-15)

4) ทศนคตของเกษตรกรดานการใชทดน จากการสารวจขอมลเกษตรกรของสวนเศรษฐกจทดน สานกสารวจดนและวางแผน

การใชทดน กรมพฒนาทดน พบวาเกษตรกรทสารวจ รอยละ 96.88 ไมคดทจะเปลยนแปลงการปลกพชทปลกอยในปจจบน และอกรอยละ 3.13 ของเกษตรกรทสารวจตองการเปลยนแปลงพชทปลกอยในปจจบน สวนแนวคดในการเพมผลผลตทางการเกษตร พบวาเกษตรกรมแนวคดในการเพมผลผลตทางการเกษตรเปนอนดบหนง ไดแก เพมปรมาณปยเคม รอยละ71.88 ของเกษตรกรทสารวจ แนวคดในการเพมผลผลตทางการเกษตร รองลงมา ไดแก เพมปรมาณปยอนทรย (ปยคอก ปยหมกหรอปยชวภาพ) ลงทนจดหาแหลงนา และปรบปรงบารงดนหรอรอยละ 53.13 25.00 และ 9.38 ตามลาดบ เกยวกบการวางแผนเปลยนอาชพเกษตรไปสนอกภาคการเกษตรพบวาเกษตรกรทสารวจทงหมดไมคดจะเปลยนอาชพการเกษตรไปสนอกภาคการเกษตร โดยใหเหตผลเปนอบดบหนง ไดแก เปนอาชพหลกของครวเรอน รอยละ 90.63 ของเกษตรกรทสารวจการวางแผนเปลยนอาชพการเกษตรไปสนอกภาคการเกษตร รองลงมาไดแก มพนทดนอยแลว ชราภาพ และสภาพพนทไมเหมาะสมกบการปลกพช รอยละ 34.38 28.13 และ 25.00 ตามลาดบ (ตารางท 4-16)

4-26

ตารางท 4 - 15 ความตองการความชวยเหลอจากทางราชการของครวเรอนเกษตรกรตารางท 4 - 13 ในพนทลมนาสาขาหวยเอก ปการผลต 2551/52


•ความชวยเหลอจากทางราชการดานการเกษตร

ตองการ 100.00

ถาตองการความชวยเหลอดานการเกษตร ไดแก

ประกนราคาพชผลเกษตร 78.13

จดสรางแหลงนาเพอการเกษตร 46.88

สงเสรมและแนะนาการทาการเกษตรแบบเกษตรอนทรย 31.25

ราคาปจจยการผลตลดลง 28.13

สงเสรมและแนะนาการปรบปรงบารงดน 15.63

สงเสรมและแนะนาการทาปย สารปองกนและกาจดศตรพชใชเอง 12.50

สงเสรมและแนะนาเกยวกบการอนรกษดนและนา 9.38

จดหาแหลงเงนกทอตราดอกเบยตา 9.38

จดหาตลาดรบซอผลผลตใหแกเกษตรกร 9.38

จดสรรทดนทากน 6.25

ปรบปรงหรอซอมแซมถนนใหอยในสภาพใชงานได 3.13

แนะนาการปองกนโรคพช 3.13•ความชวยเหลอจากทางราชการดานการครองชพ

ไมตองการ 93.75

ตองการ 6.25

ถาตองการความชวยเหลอดานการครองชพ ไดแก

จดหาแหลงนาเพอการบรโภค 50.00

จดสรางและซอมแซมถนน 50.00


4-27

ตารางท 4 - 16 ทศนคตของเกษตรกรดานการใชทดน ในพนทลมนาสาขาหวยเอก ตารางท 4 - 13 ปการผลต 2551/52


•แนวคดทจะเปลยนแปลงการปลกพชทปลกอยในปจจบน

ไมเปลยน 96.88

เปลยน 3.13

ถาคดจะเปลยนพชทปลกปจจบน ไดแก

มนสาปะหลง 100.00

เปลยนโดยเลกปลก 100.00

ปลกพชผกเพราะราคาดกวา 100.00•แนวคดในการเพมผลผลตทางการเกษตร

เพมปรมาณปยเคม 71.88

เพมปรมาณปยอนทรย (ปยคอก ปยหมกหรอปยชวภาพ) 53.13

ลงทนสรางแหลงนา 25.00

ปรบปรงบารงดน 9.38

แหลงนา 6.25

ใชฮอรโมนเพม 3.13•การวางแผนเปลยนอาชพการเกษตรไปสนอกภาคการเกษตร

ไมเปลยน 100.00

ถาไมเปลยนอาชพ เนองจาก

เปนอาชพหลกของครวเรอน 90.63

มพนทดนอยแลว 34.38

ชรา 28.13

สภาพพนทไมเหมาะสมกบการปลกพช 25.00

ไมมความรในอาชพอน 9.38

ผลผลตของพชนดอยแลว 3.13


บทท 5 การประเมนคณภาพทดน

การประเมนคณภาพทดน เปนการประเมนความเหมาะสมของทดนทไดจาแนกไวในแตละหนวยทดนกบประเภทการใชประโยชนทดน โดยพจารณาจากสมบตของดนดานกายภาพและเคม สภาพเศรษฐกจและสงคม สภาพแวดลอมทมผลตอการเจรญเตบโตของพช รวมทงความยากงาย ในการใชประโยชนทดนในการปลกพช เพอกาหนดระดบหรอชนความเหมาะสมของทดน สาหรบการปลกพช หรอประเภทการใชประโยชนทดน

5.1 การประเมนคณภาพทดนดานกายภาพ

5.1.1 ประเภทการใชประโยชนทดน หมายถง ชนดหรอระบบของการใชทดนทกลาวถงชนดของพช ลกษณะการดาเนนงาน และสภาพการผลตในการใชทดนทงทางดานกายภาพและสภาพเศรษฐกจและสงคมซงไดแก รปแบบการผลต การเขตกรรม การจดการ เงนทน และขนาดของกจการ เปนตน โดยใชขอมลเหลานมาวเคราะหเพอคดเลอกประเภทการใชประโยชนทดนทเหมาะสมกบทองถนนน จากขอมลสภาพการใชประโยชนทดนบรเวณลมนาสาขาหวยเอก ป 2550 ทดาเนนการโดยสวนวเคราะหการใชทดนท 2 สานกสารวจดนและวางแผนการใชทดน ประกอบกบการสารวจภาคสนาม ป 2552 สามารถจาแนกประเภทการใชประโยชนทดนในบรเวณลมนาหวยเอก ในแตละชดดนหรอกลมชดดน และสามารถคดเลอกประเภทการใชประโยชนทดนเพอนามาประเมนความเหมาะสมของทดนไดดงน (ตารางท 5-1) 1) ประเภทการใชประโยชนท ด นทอาศยนาฝน สามารถคดเลอกประเภทการใชประโยชนทดนไดดงน 1.1) ขาวนาป เกษตรกรนยมปลกพนธสงเสรม ไดแก ขาวดอกมะล 105 กข 15 และเหลองปะทว การเตรยมดนเกษตรกรนยมปลกแบบนาดา โดยใชเมลดพนธประมาณ 8-10 กโลกรมตอไร เกษตรกรบางรายจะปลกแบบนาหวาน สาหรบนาหวานใชเมลดพนธประมาณ 15-20 กโลกรมตอไร นยมใชเครองจกรในการเตรยมดน โดยนาหวานมวธการไถดะ 1 ครง และไถแปร 1 ครง ซงแตกตางจากนาดามวธการไถดะ1 ครง แลวคราด 1 ครง เพอเตรยมปกดาหลงจากนนนาตนกลาอายประมาณ 1 เดอน มาปกดายงแปลงนาทเตรยมไว การดแลรกษามการใสปย 2 ครง ครงท 1 เปนการใสปยรองพนดวยปยเคม สตร 16-20-0 อตรา 20-50 กโลกรมตอไร หรอปยยเรย อตรา 10 กโลกรมตอไร ครงท 2 เมอขาวออกรวงใสปยเคมสตร 15-15-15 อตรา 25 กโลกรมตอไร การปองกนแมลงศตรพชใชสารเคมปองกน

5-2

กาจดศตรพช แมลงศตรพชและโรคพช การเกบเกยวเกษตรกรจะเรมเกบเกยวผลผลตประมาณเดอนพฤศจกายนถงเดอนธนวาคม สวนใหญเกษตรกรนยมใชเครองจกรและแรงงานคนเปนหลก ผลผลตทไดประมาณ 350-400 กโลกรมตอไร 1.2) ออยโรงงาน เกษตรกรนยมปลกพนธทโรงงานแนะนาและสงเสรม ไดแก พนธ K 88-92 K 95-84 K 84-200 และมารกอส ปลก 1 ครง จะเกบเกยวไดประมาณ 3 ป การเตรยมดนเกษตรกรจะทาการไถเตรยมดน 3 ครง ไถดะ 2 ครง และไถแปร 1 ครง แลวยกรองระยะระหวางรอง 1.0-1.5 เมตร ใชทอนพนธ เฉลย 1,200-1,300 ทอนตอไร นยมใชเครองจกรในการเตรยมดน การดแลรกษามการใสปยตามทโรงงานแนะนาโดยใสปย 2 ครง ครงท 1 รองพนดวยปยเคมสตร 15-15-15 หรอ 16-8-8 อตรา 100 กโลกรมตอไร ครงท 2 เปนการใสปยแตงหนา เมอออยมอาย 2 เดอนครงถง 3 เดอน ใสปยเคมสตร 21-0-0 อตรา 50 กโลกรมตอไร การปองกนแมลงศตรพชใชสารเคมปองกนกาจดแมลงศตรพชและโรคพช เรมเกบเกยวตงแตเดอนธนวาคมถงเดอนเมษายน การใชแรงงานสวนใหญนยมใชแรงงานคนและเครองจกรรวมดวย ผลผลตเฉลยออยโรงงานปท 1 มผลผลตเฉลย 10 ตนตอไร ออยโรงงานปท 2 มผลผลตเฉลย 8 ตนตอไร 1.3) มนสาปะหลง เกษตรกรนยมปลกพนธเกษตรศาสตร 50 CMR ระยอง 72 ระยอง 81 และหวยบง 60 เกษตรกรจะทาการไถ 2 ครง และไถดะ 1 ครง แลวยกรองปลกใชทอนพนธเฉลย 1,500-1,600 ทอนตอไร นยมใชเครองจกรในการเตรยมดน การดแลรกษามการมใสปย 2 ครง ครงท 1 รองพนดวยปยเคมสตร 15-15-15 ปยชวภาพอนทรยชนดเมด อตรา 25-50 กโลกรมตอไร หรอปยยเรย อตรา 20-35 กโลกรมตอไร ครงท 2 หลงปลกได 3 เดอน ใสปยอนทรยชวภาพมเกษตรกรบางรายทนยมใสปยในชวงทมนสาปะหลงอายได 6 เดอน เพอเรงหวใสปยเคมสตร 15-15-15 หรอปยสตร 0-0-60 หรอปยสตร 13-8-35 อตรา 50 กโลกรมตอไร การปองกนแมลงศตรพชใชสารเคมปองกนกาจดวชพชและโรคพช วธการเกบเกยวเกษตรกรเรมเกบเกยวเดอนกมภาพนธถงเดอนมนาคม การใชแรงงานสวนใหญนยมใชแรงงานคนและเครองจกร โดยมผลผลตเฉลย 3-4 ตนตอไร 1.4) ขาวโพดเลยงสตว เกษตรกรนยมปลกขาวโพดเลยงสตวพนธสงเสรม ไดแก พนธซพดเค 888 แปซฟค 999 คารกลล 919 และไพโอเนยร เกษตรกรจะทาการไถเตรยมดน 3 ครง ไถดะ 2 ครง แลวไถแปร 1 ครง แลวยกรองปลกจากนนจะใชเครองหยอดเมลดพนธ อตราเฉลย 3 กโลกรมตอไร นยมใชเครองจกรในการเตรยมดน การดแลรกษามการใสปย 2 ครง ครงท 1 รองพนดวยปยเคมสตร 15-15-15 อตรา 25-50 กโลกรมตอไร หรอปยยเรย อตรา 20-35 กโลกรมตอไร ครงท 2 ใสปยยเรย อตรา 20-35 กโลกรม ในชวงทพรวนดนกาจดวชพช การปองกนแมลงศตรพชนยมใชสารเคมปองกนกาจดวชพชและโรคพช การใชแรงงานสวนใหญนยมใชแรงงานคนเปนสวนมาก ผลผลตเฉลย 500-600 กโลกรมตอไร

5-3

2) ประเภทการใชประโยชนทดนทอาศยนาชลประทานและนาสบ สามารถคดเลอกประเภทการใชประโยชนทดนได 2 ประเภท ดงน 2.1) ขาวนาป เกษตรกรมพนททาการเกษตรในเขตชลประทานและนาสบ ปลกพนธสงเสรม ไดแก ขาวดอกมะล 105 กข 15 และเหลองปะทว การเตรยมดนเกษตรกรนยมปลกแบบนาดา เกษตรกรบางรายจะปลกแบบนาหวาน โดยใชเมลดพนธประมาณ 8-10 กโลกรมตอไร และนาหวานใชเมลดพนธประมาณ 15-20 กโลกรมตอไร นยมใชเครองจกรในการเตรยมดน โดยนาหวานมวธการไถดะ 1 ครง และไถแปร 1 ครง ซงแตกตางจากนาดามวธการไถดะ 1 ครง แลวคราด 1 ครง เพอเตรยมปกดาหลงจากนนนาตนกลาอายประมาณ 1 เดอน มาปกดายงแปลงนาทเตรยมไว การดแลรกษามการใสปย 2 ครง ครงท 1 เปนการใสปยรองพนดวยปยเคม สตร 16-20-0 อตรา 20-50 กโลกรมตอไร หรอปยยเรย อตรา 10 กโลกรมตอไร ครงท 2 เม อขาวออกรวงโดยใสป ยเคมสตร 15-15-15 อตรา 25 กโลกรมตอไร การปองกนแมลงศตรพชใชสารเคมปองกนกาจดศตรพช แมลงศตรพช และโรคพช การเกบเกยวเกษตรกรจะเรมเกบเกยวผลผลตประมาณเดอนพฤศจกายนถงเดอนธนวาคม สวนใหญเกษตรกรนยมใชเครองจกรและแรงงานคนเปนหลก ผลผลตทไดประมาณ 400-500 กโลกรมตอไร 2.1) ขาวนาป-ขาวนาปรง ในชวงฤดฝนจะปลกขาวนาป หลงเกบเกยวขาวแลวจะปลกขาวนาปรงเปนพชครงท 2 โดยใชพนธชยนาท 1 ปทมธาน 1 และสพรรณบร 60 มบางบางรายทใชพนธพษณโลก 2 นาหวานใชเมลดพนธประมาณ 15-20 กโลกรมตอไร นยมใชเครองจกรในการเตรยมดน โดยนาหวานมวธการไถดะ 1 ครง และไถแปร 1 ครง ปลกในชวงเดอนมกราคมและเกบเกยวเดอนเมษายน การดแลรกษาใสปย 2 ครง ครงแรกชวงขาวเรมแตกกอใสปยยเรย อตรา 10 กโลกรมตอไร หรอปยเคมสตร 16-20-0 อตรา 20-25 กโลกรมตอไร หรอปยชวภาพอดเมด อตรา 40-50 กโลกรมตอไร ครงท 2 กอนขาวออกรวงจะใสปยเคมสตร 16-20-0 อตรา 25 กโลกรมตอไร หรอปยสตร 15-15-15 อตรา 25 กโลกรมตอไร ใชสารเคมกาจดวชพช และแมลงศตรพช สวนใหญจะใชแรงงานคนและเครองจกร ผลผลตทไดประมาณ 400-500 กโลกรมตอไร 2.2) พชผก เกษตรกรทมพนททาการเกษตรในเขตชลประทานและนาสบ หากพนทบางแหงนาชลประทานสงไปไมถงกจะนยมขดบอนา สระนา หรอเจาะนาบาดาลจะปลกผกไวบรโภคภายในครวเรอน และขายบางเปนบางสวนซงผกทนยมปลก ไดแก ผกช หอมแบง คะนา กะเพรา เปนตน โดยจะปลกไดหลายครงตามชวงอายของพชนนๆ การดแลรกษาเกษตรกรจะปรบปรงดนโดยใชปยหมก ปยคอก และมการใสปยเคมสตร 15-15-15 อตรา 20-30 กโลกรมตอไร และปยยเรย อตรา 15-30 กโลกรมตอไร การปองกนแมลงศตรพชมการใชสารเคมปองกนกาจดวชพช แมลงศตรพชและโรคพช การใชแรงงานนยมใชแรงงานคนเปนหลก

5-4

ตารางท 5-1 ประเภทการใชประโยชนทดนของลมนาสาขาหวยเอก

ชนดพช พนธ ชวงเพาะปลก วตถประสงค ของการผลต

ผลผลตเฉลย (กก./ไร)

ขาว ขาวดอกมะล 105 กข.6

ฤดฝน จาหนาย - บรโภค 515 670

มนสาปะหลง เกษตรศาสตร 50 ระยอง 90

ตน- ปลายฤดฝน จาหนาย 2,500 - 3,580

ออย เค 84 –200 อทอง 3

ตน- ปลายฤดฝน จาหนาย 8,000 - 15,000

ทมา : สานกงานเกษตรจงหวด, 2550

5.1.2 การจาแนกความเหมาะสมของทดน

ในการจาแนกความเหมาะสมของทดน ตามหลกเกณฑของ FAO Framework เปนการประเมนศกยภาพของทดนสาหรบการปลกพชหรอประเภทการใชประโยชนทดน โดยการพจารณาเปรยบเทยบความสมพนธระหวางคณภาพทดนกบความตองการปจจยตางๆ ทมผลตอการเจรญเตบโตของพชหรอประเภทการใชประโยชนทดนวามความเหมาะสมอยในระดบใด และมขอจากดใดบาง โดยไดจาแนกความเหมาะสมออกเปน 4 ชน คอ

S1 : ชนทมความเหมาะสมสง S2 : ชนทมความเหมาะสมปานกลาง S3 : ชนทมความเหมาะสมเลกนอย N : ชนทไมมความเหมาะสม

นอกจากนชนความเหมาะสมแตละชน จะแบงเปนชนยอยตามขอจากดคณภาพดน ซงมอทธพลตอการเจรญเตบโตของพช โดยคณภาพของทดนท นามาประเมนสาหรบการปลกพช ในระบบ FAO Framework ไดกาหนดไวทงหมด 25 ชนด แตทนามาพจารณาเพอประเมนความเหมาะสมของทดนในแตละประเภทการใชประโยชนทดน ประกอบดวย 1. ระบอบอณหภม (Temperature regime : t) คณลกษณะทดนทใชเปนปจจยชวด ไดแก คาอณหภมเฉลยในฤดปลก เพราะอณหภมมอทธพลตอการงอกของเมลด การออกดอกของพชบางชนด และมสวนสมพนธกบขบวนการสงเคราะหแสง ซงจะสงผลกระทบตอการเจรญเตบโตของพช

5-5

2. ความชมชนทเปนประโยชนตอพช (Moisture availability : m) คณลกษณะทดนทใชเปนปจจยชวด ไดแก ระยะเวลาการทวมขงของนาในฤดฝน ปรมาณนาฝนเฉลยในรอบปหรอความตองการของนาในชวงการเจรญเตบโตของพช 3. ความเปนประโยชนของออกซเจนตอรากพช (Oxygen availability : o) คณลกษณะทดนทใชเปนปจจยชวด ไดแก สภาพการระบายนาของดน ทงนเพราะรากพชโดยทวๆ ไป ตองการออกซเจนในขบวนการหายใจ 4. ความเปนประโยชนของธาตอาหาร (Nutrient availability : s) คณลกษณะทดนทใชเปนปจจยชวด ไดแก ปรมาณธาตอาหารพชในดน 5. สภาวะการหยงลกของราก (Rooting conditions : r) คณลกษณะทดนทใชเปนปจจยชวด ไดแก ความลกของดน ความลกของระดบนาใตดน และชนการหยงลกของราก โดยความยากงายตอการหยงลก ของรากในดนมปจจยทเกยวของ ไดแก ลกษณะเนอดน โครงสรางของดน การเกาะตวของดน และปรมาณกรวดหรอเศษหนทพบในหนาตดดน 6. ความเสยหายจากนาทวม (Flood hazard : f) คณลกษณะทดนทใชเปนปจจยชวด ไดแก จานวนครงทนาทวมในชวงรอบปทกาหนดไว 7. การมเกลอมากเกนไป (Excess of salts : x) คณลกษณะทดนทใชเปนปจจยชวด ไดแก ปรมาณเกลออสระทสะสมมากเกนพอ จนเปนอนตรายตอการเจรญเตบโตของพช 8. ศกยภาพการใชเครองจกร (Potential for mechanization : w) คณลกษณะทดนทใชเปนปจจยชวด ไดแก ความลาดชนของพนท ปรมาณหนโผล ปรมาณกอนหน และการมเนอดนเหนยวจด ซงปจจยทงสน อาจเปนอปสรรคตอการไถพรวนโดยเครองจกร 9. ความเสยหายจากการกดกรอน (Erosion hazard : e) คณลกษณะทดนทใชเปนปจจยชวด ไดแก ความลาดชนของพนท นอกจากการจาแนกความเหมาะสมทางกายภาพของทดนกบประเภทการใชประโยชนทดนตางๆ แลว เพอเปนทางเลอกในการวางแผนการใชทดน จงมการจาแนกความเหมาะสมทางกายภาพของหนวยทดนกบพชชนดตางๆ ดงน คอ ยางพารา ยคาลปตส และมะมวง

จากการประเมนสามารถจาแนกชนความเหมาะสมของทดนในเขตเกษตรพฒนา เขตเกษตรกาวหนา และเขตเรงรดพฒนาการเกษตร ลมนาสาขาหวยเอกไดดงน

ขาวนาป เหมาะสมมาก ไดแก หนวยทดน 7 เหมาะสมปานกลาง ไดแก หนวยทดน 4, 15B, 17, 18, 18B, 18hiI, 18I, 19, 20, 20I, 22, 24, 24B, 38b และ 38Bb

5-6

เหมาะสมเลกนอย ไดแก หนวยทดน 6hi, 6hiB, 7hi, 18hi, 22hi, 35Bb, 36b, 36Bb, 37b, 37Bb, 40Bb, 41Bb, 44Bb และ 49Bb

ขาวนาปรง เหมาะสมปานกลาง ไดแก หนวยทดน 18hiI, 18I และ 20I ขาวโพดเลยงสตว เหมาะสมมาก ไดแก หนวยทดน 36, 36B, 38 และ 38B

เหมาะสมปานกลาง ไดแก หนวยทดน 35, 35B, 36B, 37, 38, 40B, 41B, 41C, 44B และ 44C

เหมาะสมเลกนอย ไดแก หนวยทดน 6hiB, 7hi, 18hi, 18hiI, 22hi และ 44B มนสาปะหลง เหมาะสมมาก ไดแก หนวยทดน 36, 36B และ 38

เหมาะสมปานกลาง ไดแก หนวยทดน 35, 35B, 36B, 37, 38, 40B, 41B, 41C, 44B และ 44C

เหมาะสมเลกนอย ไดแก หนวยทดน 35B และ 38B ออยโรงงาน เหมาะสมปานกลาง ไดแก หนวยทดน 6hi, 6hiB, 7hi, 15B, 17, 18, 18B,

18hi, 18hiI, 18I, 19, 20, 20I, 22, 22hi, 24, 24B, 35, 35B, 36, 36B, 37, 38, 38B, 40B, 41B, 41C, 44B และ 44C

เหมาะสมเลกนอย ไดแก หนวยทดน 7 ยางพารา เหมาะสมปานกลาง ไดแก หนวยทดน 35, 35B, 36, 36B, 37, 38, 38B, 40B,

41B, 41C, 44B และ 44C เหมาะสมเลกนอย ไดแก หนวยทดน 6hi, 6hiB, 7hi, 18hi, 18hiI, 22hi และ 44B ยคาลปตส เหมาะสมปานกลาง ไดแก หนวยทดน 6hi, 6hiB, 7hi, 18, 18hi, 18hiI, 19,

35, 35B, 36, 36B, 38, 38B, 41B, 41C, 44B และ 44C ไมผล เหมาะสมปานกลาง ไดแก หนวยทดน 35, 35B, 36, 36B, 37, 38, 38B, 40B,

41B, 41C, 44B และ 44C เหมาะสมเลกนอย ไดแก หนวยทดน 6hi, 6hiB, 7hi, 18hi, 18hiI, 22hi และ 44B พชผกฤดแลงในเขตชลประทาน เหมาะสมปานกลาง ไดแก หนวยทดน 18hiI, 18I และ 20I

5-7

ตารางท

5-2 ชน

ความเหมาะส

มของทด

นลมน


หนวยทด

น ชด

ดน

ขาวนาป

ขาวนาปรง1/

ขาวโพดเลยงสตว

มนสาปะหลง


ยางพารา

ยคาลปตส

ไมผล

พชผกฤดแลงใน

เขตชลประทาน1/

4 Cs

-cA ( ช

ดดนช

มแสง

) S2

f -

N N

N N

N N

-

4 Ka

-siclA

( ชดด

นกนท

รวชย

) S2

f -

N N

N N

N N

-

4 Pm

-sicA

( ชดด

นพมาย )

S2

f -

N N

N N

N N

-

7 Cp

a-silA

( ชดด

นชมพ

วง )

S1

- N

N S3

o N

N N

-

6hi

Cni-l

b-f-cl

A ( ช

ดดนช

าน )

S3m

- S3

o N

S2mo

s S3

o S2

mo

S3o

-

6hiB

Cn

i-lb-f

-clB

( ชดด

นชาน )

S3m

- S3

o N

S2mo

s S3

o S2

mo

S3o

-

7hi

Cni-f

-clA

( ชดด

นชาน

) S3

m -

S3o

N S2

mos

S3o

S2mo

S3

o -

15B

Cni-f

-clB

( ชดด

นชาน )

S2m

- N

N S2

mos

N N

N -

15B

Cni-f

-clB

(ชดด

นชาน

) S2

m -

N N

S2mo

s N

N N

-

17

Rn-sl

A ( ช

ดดนเรณ

) S2

ms

- N

N S2

mos

N N

N -

18

Kts-s

lA ( ช

ดดนข

ามทะ

เลสอ

) S2

ms

- N

N S2

mos

N N

N -

18

Kts-s

lA/cs

ub ( ช

ดดนข

ามทะ

เลสอ

) S2

ms

- N

N S2

mos

N N

N -

18

Nbn-s

lA ( ช

ดดนห

นองบ

นนาก

) S2

ms

- N

N S2

mos

N N

N -

5-8

ตารางท

5-2 (ตอ

)

หนวยทด

น ชด

ดน

ขาวนาป







ไมผล



18

Nbn-s

lA-K

ts-slA

(ชดด

นหนอ

งบนน

าก-

ชดดน

ขามท

ะเลสอ

) S2

ms

- N

N S2

mos

N N

N -

18B

Bli-s

lB ( ช

ดดนบ

วลาย

) S2

ms

- N

N S2

mos

N N

N -

18hi

Bli-s

lA ( ช

ดดนบ

วลาย

) S3

m -

S3o

N S2

mos

S3mo

S2

mo

S3o

-

18hi

Bli-s

lA-K

ts-slA

(ชดด

นบวลาย

-ชดด

นขามทะ

เลสอ)

S3

m -

S3o

N S2

mos

S3mo

S2

mo

S3o

-

18hiI

Bl

i-slA

( ชดด

นบวล

าย )

S2s

S2s

S3o

N S2

os

S3o

S2o

S3o

S2s

18hiI

Bl

i-slA

-Kts-

slA

(ชดด

นบวลาย

-ชดด

นขามทะ

เลสอ)

S2

s S2

s S3

o N

S2os

S3

o S2

o S3

o S2

s

18I

Kts-s

lA/cs

ub ( ช

ดดนข

ามทะ

เลสอ

) S2

s S2

s N

N S2

os

N N

N S2

s

19

Pho-s

lA ( ช

ดดนพ

ล )

S2ms

-

N N

S2mo

s N

N N

-

20

Ki-f-

sclA

( ชดด

นกลารองไห

) S2

xms

- N

N S2

mxos

N

N N

-

20

Ki-sl

A ( ช

ดดนก

ลารองไห

) S2

xms

- N

N S2

mxos

N

N N

-

20

Ki-sl

A-Ki

-f-scl

A ( ช

ดดนก


) S2

xms

- N

N S2

mxos

N

N N

-

5-9

ตารางท

5-2 (ตอ

)

หนวยทด

น ชด

ดน

ขาวนาป







ไมผล



20

Ki-sl

A-Pt-

sclA

(ชดด

นกลารองไห-ชด

ดนปร

ะทาย

) S2

xms

- N

N S2

mxos

N

N N

-

20

Pt-scl

A ( ช

ดดนป

ระทาย )

S2

xms

- N

N S2

mxos

N

N N

-

20

Ud-sl

A (ชดด

นอดร

) S2

xms

- N

N S2

mxos

N

N N

-

20I

Ki-sl

A ( ช

ดดนก


) S2

xs

S2xs

N

N S2

xos

N N

N S2

xs

20I

Ki-sl

A-Ki

-f-scl

A ( ช

ดดนก


) S2

xs

S2xs

N

N S2

xos

N N

N S2

xs

22

Kkn-s

lA ( ช

ดดนข

อนแก

น )

S2ms

-

N N

S2mo

s N

N N

-

22

Sda-s

lA ( ช

ดดนส

ดา )

S2ms

-

N N

S2mo

s N

N N

-

22

St-slA

( ชดด

นสทน

) S2

ms

- N

N S2

mos

N N

N -

22hi

Ltc-s

lA ( ช

ดดนล

าทะเม

นชย )

S3

m -

S3o

N S2

mos

S3o

S2mo

S3

o -

22hi

Ndg-s

lA ( ช

ดดนโ

นนแด

ง )

S3m

- S3

o N

S2mo

s S3

o S2

mo

S3o

-

22hi/

22

Ndg-s

lA-S

da-sl

A (ชดด

นโนน

แดง-ช

ดดนส

ดา)

S3m/

S2ms

-

S3o/N

N/

N S2

mos/

S2mo

s S3

o/N

S2mo

/ N

S3o/N

-

5-10

ตารางท

5-2 (ตอ

)

หนวยทด

น ชด

ดน

ขาวนาป







ไมผล



24

Ub-ls

A ( ช

ดดนอ

บล )

S2ms

-

N N

S2mo

s N

N N

-

24B

Ub-ls

B ( ช

ดดนอ

บล )

S2ms

-

N N

S2mo

s N

N N

-

24B

Ub-ls

B (ชดด

นอบล

) S2

ms

- N

N S2

mos

N N

N -

24B

Ub-tk

s-lsB

( ชดด

นอบล

) S2

ms

- N

N S2

mos

N N

N -

24B

Ub-tk

s-lsB

(ชดด

นอบล

) S2

ms

- N

N S2

mos

N N

N -

35

By-sl

A ( ช

ดดนบ

วใหญ

) N

- S2

os

S2os

S2

mos

S2mo

s S2

m S2

s -

35B

By-sl

A ( ช

ดดนบ

วใหญ

) N

- S2

os

S3o

S2mo

s S2

mos

S2m

S2os

-

35B

Kt-sl

B ( ช

ดดนโ

คราช

) N

- S2

os

S2os

S2

mos

S2mo

s S2

m S2

s -

35B

Suk-s

lB ( ช

ดดนส

ตก )

N -

S2s

S2s

S2ms

S2

ms

S2m

S2s

-

35B

Wn-s

lB ( ช

ดดนว

ารน

) N

- S2

s S2

s S2

ms

S2ms

S2

m S2

s -

35Bb

Ds

-slB

( ชดด

นดานซาย )

S3

m -

N N

N N

N N

-

36/18

Ks

k-slA

-Bli-

slA (ช

ดดนเขาสว

นกวาง-

ชดดน

บวลาย)

N/S2

ms

- S1

/S3o

S1/N

S2

ms/

S2mo

s S2

m/N

S2m/

S2mo

S2

s/S3o

-

5-11

ตารางท

5-2 (ตอ

)

หนวยทด

น ชด

ดน

ขาวนาป







ไมผล



36/19

Kn

g-slA

-Pho

-slA

( ช

ดดนค

ง-ชดด

นพล )

N/

S2ms

-

S1/S3

o S1

/N

S2ms

/ S2

mos

S2m/

N S2

m/

S2mo

S2

s/S3o

-

36b/1

8 Ks

k-slA

-Bli-

slA

(ชดด

นเขาสว

นกวาง-ช

ดดนบ

วลาย

) S3

m/S2

ms

- N

N N

N/N

N N

-

36b/1

9 Kn

g-slA

-Pho

-slA

( ช

ดดนค

ง-ชดด

นพล )

S3

m/S2

ms

- N

N N

N/N

N N

-

36B

Kng-s

lB ( ช

ดดนค

ง )

N -

S2s

S2s

S2ms

S2

ms

S2m

S2s

-

36B

Kng-s

lB/cs

ub ( ช

ดดนค

ง )

N -

S1

S1

S2ms

S2

m S2

m S2

s -

36B

Ksk-s

lB ( ช


นกวาง )

N

- S2

s S2

s S2

ms

S2ms

S2

m S2

s -

36B

Ksk-s

lB/cs

ub (ช


นกวาง)

N -

S1

S1

S2ms

S2

m S2

m S2

s -

36Bb

Kn

g-slB

(ชดด

นคง)

S3m

- N

N N

N N

N -

36Bb

Kn

g-slB

/csub

( ชดด

นคง )

S3

m -

N N

N N

N N

-

36Bb

Kn

g-slB

b/csu

b ( ชด

ดนคง

) S3

m -

N N

N N

N N

-

36Bb

Ks

k-slB

( ชดด

นเขาสว

นกวาง )

S3

m -

N N

N N

N N

-

5-12

ตารางท

5-2 (ตอ

)

หนวยทด

น ชด

ดน

ขาวนาป







ไมผล



36Bb

Ks

k-slB

/csub

(ชดด

นเขาสว

นกวาง)

S3m

- N

N N

N N

N -

37

Kng-p

ic-slA

/csub

( ชดด

นคง )

N

- S2

os

S2os

S2

mos

S2mo

s S2

m S2

s -

37b

Kng-p

ic-slA

/csub

( ชดด

นคง )

S3

m -

N N

N N

N N

-

37Bb

Cp

r-slB

/d3c (

ชดด

นจอม

พระ )

S3

m -

N N

N N

N N

-

37Bb

Km

r-slB

(ชดด

นเขม

ราฐ)

S3

m -

N N

N N

N N

-

37Bb

M

sk-ls

B/csu

b ( ชด

ดนมห

าสารคาม

) S3

m -

N N

N N

N N

-

37Bb

Ph

o-slB

( ชดด

นพล )

S3

m -

N N

N N

N N

-

38

Chp-s

lA ( ช

ดดนช

มพลบ

ร )

N -

S1

S1

S2ms

S2

m S2

m S2

s -

38/4

Chp-s

ilA-K

a-sicA

( ชดด

นชมพ

ลบร-

ชดดน

กนทร

วชย )

N/

S2f

- S2

o/N

S2o/N

S2

mo/S3

o S2

mo/N

S2

m/S3

o S2

s/N

-

38/4

Chp-s

lA-K

a-sicA

( ชดด

นชมพ

ลบร-

ชดดน

กนทร

วชย )

N/

S2f

- S2

o/N

S2o/N

S2

mo/S3

o S2

mo/N

S2

m/S3

o S2

s/N

-

38b/4

Ch

p-silA

-Ka-s

icA ( ช

ดดนช

มพลบ

ร-ชด

ดนกน

ทรวช

ย )

S2m/

S2f

- N

N N

N/N

N N

-

5-13

ตารางท

5-2 (ตอ

)

หนวยทด

น ชด

ดน

ขาวนาป







ไมผล



38b/4

Ch

p-slA

-Ka-s

icA ( ช

ดดนช

มพลบ

ร-ชด

ดนกน

ทรวช

ย )

S2m/

S2f

- N

N N

N/N

N N

-

38B

Chp-s

lA ( ช

ดดนช

มพลบ

ร )

N -

S1

S3o

S2mo

s S2

mo

S2m

S2os

-

38Bb

Ch

p-silB

(ชดด

นชมพ

ลบร)

S2m

- N

N N

N N

N -

40B

Ckr-s

lB (ช

ดดนจ

กราช

) N

- S2

s S2

s S2

ms

S2ms

S2

m S2

s -

40B

Ht-sl

B ( ช

ดดนห

วยแถ

ลง )

N -

S2s

S2s

S2ms

S2

ms

S2m

S2s

-

40B

Knu-s

lB ( ช

ดดนก

ระนว

น )

N -

S2s

S2s

S2ms

S2

ms

S2m

S2s

-

40B

Ksn-s

lB ( ช

ดดนแ

กงสน

ามนาง )

N

- S2

s S2

s S2

ms

S2ms

S2

m S2

s -

40B

Ksn-s

lB-P

tk-slB

(ชดด

นแกงสน

ามนา

ง-ชดด

นพระทอ

งคา)

N -

S2s

S2s

S2ms

S2

ms

S2m

S2s

-

40B

Ndg-s

lB ( ช

ดดนโ

นนแด

ง )

N -

S2s

S2s

S2ms

S2

ms

S2m

S2s

-

40B

Ptk-sl

B ( ช

ดดนพ

ระทอ

งคา )

N

- S2

s S2

s S2

ms

S2ms

S2

m S2

s -

40Bb

Ck

r-slB

(ชดด

นจกราช

) S3

m -

N N

N N

N N

-

5-14

ตารางท

5-2 (ตอ

)

หนวยทด

น ชด

ดน

ขาวนาป







ไมผล



40Bb

Ht

-slB

(ชดด

นหวยแถ

ลง)

S3m

- N

N N

N N

N -

40Bb

Kn

u-slB

(ชดด

นกระนว

น)

S3m

- N

N N

N N

N -

40Bb

Ks

n-slB

(ชดด

นแกงสน

ามนาง)

S3m

- N

N N

N N

N -

40Bb

Ks

n-slB

-Ptk-

slB (ช

ดดนแ

กงสน

ามนาง-

ชดดน

พระท

องคา

) S3

m -

N N

N N

N N

-

40Bb

Nd

g-slB

(ชดด

นโนน

แดง)

S3m

- N

N N

N N

N -

40Bb

Ptk

-slB

(ชดด

นพระทอ

งคา)

S3m

- N

N N

N N

N -

41B

Bpi-l

sB (ช

ดดนบ

านไผ)

N -

S2s

S2s

S2ms

S2

ms

S2m

S2s

-

41B

Msk

-lsB

(ชดด

นมหา

สารคาม

) N

- S2

s S2

s S2

ms

S2ms

S2

m S2

s -

41B/

44B

Bpi-l

sB-N

g-lsB

(ชดด

นบานไผ-ชดด

นนาพ

อง)

N -

S2s/S

2s

S2s/S

2s

S2ms

S2

m/S2

s S2

m/S2

m S2

s/S2s

-

41B/

44B

Msk

-lsB-

Ng-ls

B

(ชดด

นมหา

สารคาม

-ชดด

นนาพ

อง)

N -

S2s/S

2s

S2s/S

2s

S2ms

S2

m/S2

s S2

m/S2

m S2

s/S2s

-

41Bb

Bp

i-lsB

(ชดด

นบานไผ )

S3m

- N

N N

N N

N -

41Bb

M

sk-ls

B ( ช

ดดนม

หาสารคาม

) S3

m -

N N

N N

N N

-

5-15

ตารางท

5-2 (ตอ

)

หนวยทด

น ชด

ดน

ขาวนาป







ไมผล



41Bb

/44Bb

Bp

i-lsB

-Ng-l

sB

(ชดด

นบานไผ-ชดด

นนาพ

อง)

S3m

- N

N N

N/N

N N

-

41Bb

/44Bb

M

sk-ls

B-Ng

-lsB

(ชดด

นมหา

สารคาม

-ชดด

นนาพ

อง)

S3m

- N

N N

N/N

N N

-

41C/

44C

Bpi-l

sC-N

g-lsC

( ช

ดดนบ

านไผ-ชดด

นนาพอง

) N

- S2

es/S2

es S2

es/S2

es S2

mes/

S2me

s S2

m/S2

s S2

m/S2

m S2

s/S2s

-

44B

Dk-ls

B ( ช

ดดนด

านขน

ทด )

N -

S2s

S2s

S2ms

S2

ms

S2m

S2s

-

44B

Dk-ls

B/csu

b ( ชด

ดนดานข

นทด

) N

- S3

o N

S2mo

s S3

o S2

mo

S3o

-

44B

Dk-ls

B/d3

g ( ชดด

นดานขน

ทด )

N -

S3o

N S2

mos

S3o

S2mo

S3

o -

44B

Ng-ls

B ( ช

ดดนน

าพอง

) N

- S2

s S2

s S2

ms

S2ms

S2

m S2

s -

44Bb

Dk

-lsB

(ชดด

นดานขน

ทด)

S3m

- N

N N

N N

N -

44Bb

Dk

-lsB/

csub (

ชดดน

ดานข

นทด

) S3

m -

N N

N N

N N

-

44Bb

Dk

-lsB/

d3g (

ชดด

นดานขน

ทด )

S3m

- N

N N

N N

N -

44Bb

Ng

-lsB

(ชดด

นนาพ

อง)

S3m

- N

N N

N N

N -

5-16

ตารางท

5-2 (ตอ

)

หนวยทด

น ชด

ดน

ขาวนาป







ไมผล



44C

Ds-ls

C-Dk

-lsC/

csub (ชด

ดนดานซ

าย-

ชดดน

ดานข

นทด)

N

- S2

es S2

es S2

mes

S2ms

S2

m S2

s -

49Bb

M

ss-hb

-slB

(ชดด

นมวงสามส

บ)

S3m

- N

N N

N N

N -


1/ จดช

นความเหม

าะสม

ของท

ดนเฉพา

ะพนท

ในเขตช

ลประทาน

5-17

5.2 การประเมนคณภาพทดนดานเศรษฐกจ

การประเมนคณภาพทดนดานเศรษฐกจ เปนการวเคราะหสภาพการผลตพชแตละหนวยทดนโดยพจารณาจากการจดการทดน ปรมาณการลงทนของเกษตรกรและรายไดเหนอตนทนผนแปรในการใชประโยชนทดน ขอมลทใชวเคราะหเปนขอมลดบทไดจากการสารวจสภาวะเศรษฐกจและสงคมของเกษตรกรบรเวณพนทดาเนนการ ปการผลต 2551/52 โดยสวนเศรษฐกจทดน สานกสารวจดนและวางแผนการใชทดน กรมพฒนาทดน ผลการประเมนคณภาพทดนดานเศรษฐกจนาไปพจารณารวมกบองคประกอบอนๆ เชน ขอมลของหนวยราชการทเกยวของตลอดจนผลการประเมนคณภาพทดนดานกายภาพ เพอกาหนดทางเลอกทเหมาะสมของประเภทการใชประโยชนทดนในแตละหนวยทดน แลวนาผลลพธทไดมาพจารณาประกอบการวางแผนการใชทดน ผลการวเคราะหจาแนกตามประเภทการใชประโยชนทดนในพนทลมนาสาขาหวยเอก ดงน

5.2.1 การประเมนตนทนและรายไดจากการผลตพช

ขาว สารวจจานวน 8 หนวยทดน คอ หนวยทดนท 4 7 7hi 18 18hi 20 22 และ 24 ดงน

ขาวเจานาป ในหนวยทดนท 22 และ 24 ปลกขาวเจานาปนาดาพนธขาวดอกมะล 105 รายได 4,120 และ 4,460 บาทตอไร ซงมลคาของรายไดจดเปนรายไดระดบปานกลางเชนเดยวกน ตนทนผนแปร 3,310 และ 2,820 บาทตอไร เปนตนทนผนแปรอยในระดบปานกลางและตาตามลาดบ รายไดเหนอตนทนผนแปร 810 และ 1,640 บาทตอไร ซงจดอยในระดบปานกลางเชนเดยวกน อตราสวนของผลไดตอตนทนผนแปรซงมคาเทากบ 1.25 และ 1.58 จดอยในระดบตาและปานกลาง ตามลาดบ จงสงผลใหระดบความเหมาะสมทางเศรษฐกจของการใชประโยชนทดนเพอปลกขาวเจานาปนาดาพนธขาวดอกมะล 105 อยในระดบปานกลาง(S2) ทง 2 หนวยทดน ในหนวยทดนท 4 และ 20 ปลกขาวเจานาปนาหวานพนธขาวดอกมะล 105 รายได 5,140 และ 5,430 บาทตอไร ตนทนผนแปร 2,850 และ 2,890 บาทตอไร รายไดเหนอตนทนผนแปร 2,250 และ 2,570 บาทตอไร ซงมลคาของรายไดและรายไดเหนอตนทนผนแปรจดเปนระดบสง ขณะทตนทนผนแปรอยในระดบตา อตราสวนของผลไดตอตนทนผนแปร 1.78 และ 1.90 ซงจดอยในระดบปานกลางเชนเดยวกน จงสงผลใหระดบความเหมาะสมทางเศรษฐกจของการใชประโยชนทดนเพอปลกขาวเจานาปนาหวานพนธขาวดอกมะล 105 ทง 2 หนวยทดนอยในระดบสง (S1) ในหนวยทดนท 7 และ 7hi เกษตรกรปลกขาวเจานาปนาหวานพนธขาวดอกมะล 105 รายได 4,350 และ4,370 บาทตอไร ซงมลคาของรายไดจดเปนรายไดระดบปานกลาง ตนทนผนแปร 2,420 และ 2,650 บาทตอไร จดเปนตนทนผนแปรในระดบตา รายไดเหนอตนทนผนแปร 1,700 และ 1,960 บาทตอไร ซงจดอยในระดบสง อตราสวนของผลไดตอตนทนผนแปร 1.64 และ

5-18

1.81 ตามลาดบ ซงจดอยในระดบปานกลางทง 2 หนวยทดน จงสงผลใหระดบความเหมาะสมทางเศรษฐกจของการใชประโยชนทดนปลกขาวเจานาปนาหวานพนธขาวดอกมะล 105 ในหนวยทดนท 7 และ 7hi อยในระดบปานกลาง (S2) ในหนวยทดนท 18 และ 18hi ปลกขาวเจานาปนาหวานพนธขาวดอกมะล 105 รายได 5,150 และ 8,140 บาทตอไร ซงมลคาของรายไดจดเปนรายไดระดบสงและสงมาก ตามลาดบ ตนทนผนแปร 3,130 และ 3,090 บาทตอไร เปนตนทนผนแปรจดอยในระดบปานกลางเชนเดยวกน รายไดเหนอตนทนผนแปร 2,020 และ 5,060 บาทตอไร ซงจดอยในระดบสงถงสงมาก ตามลาดบ อตราสวนของผลไดตอตนทนผนแปร 1.64 และ 2.64 ซงจดอยในระดบปานกลางและสง ตามลาดบ จงสงผลใหระดบความเหมาะสมทางเศรษฐกจของการใชประโยชนทดนปลกขาวเจานาปนาหวานพนธขาวดอกมะล 105 ในหนวยทดนท 18 จดอยในระดบปานกลาง(S2) สวนหนวยทดนท 18hi จดอยในระดบสง (S1)

ผลการประเมนความเหมาะสมทางเศรษฐกจของการใชประโยชนทดนเพอปลกขาวเจานาปพนธ ขาวดอกมะล 105 ใหผลแตกตางจากการประเมนความเหมาะสมทางกายภาพในบางหนวยทดน ไดแก หนวยทดนท 4 7hi 18hi และ 20 ปลกขาวเจานาปนาหวานพนธขาวดอกมะล 105 มผลการประเมนทางเศรษฐกจอยในระดบทสงกวาผลการประเมนทางทางกายภาพ โดยเฉพาะหนวยทดนท 18 hi ซงผลการประเมนทางเศรษฐกจอยในระดบเหมาะสมสง(S1) แตผลการประเมนทางกายภาพอยในระดบเหมาะสมเลกนอย สาหรบหนวยทดนท 7 มผลการประเมนทางเศรษฐกจอยในระดบเหมาะสมปานกลาง(S2) แตผลการประเมนทางกายภาพอยในระดบเหมาะสมสง(S1) ขาวเจานาปนาดาพนธขาวดอกมะล 105 ปลกในหนวยทดนท 22 และ 24 มผลการประเมนทางกายภาพและทางเศรษฐกจอยในระดบเดยวกนคอ เหมาะสมปานกลาง (S2)

ขาวเหนยวนาป ในหนวยทดนท 7hi และ 18 ปลกขาวเหนยวนาปนาดาพนธ กข 6 รายได 4,720 และ 4,350 บาทตอไร ซงมลคาของรายไดจดเปนรายไดระดบปานกลาง ตนทนผนแปร 2,490 บาทตอไรเทากน จดเปนตนทนผนแปรในระดบตา รายไดเหนอตนทนผนแปร 2,230 และ 1,854 บาทตอไร ซงจดอยในระดบสง อตราสวนของผลไดตอตนทนผนแปร 1.89 และ 1.74 ตามลาดบ ซงจดอยในระดบปานกลาง สงผลใหระดบความเหมาะสมทางเศรษฐกจของการใชประโยชนทดนอยในระดบปานกลาง(S2) ทงสองหนวยทดน ในหนวยทดนท 20 ปลกขาวเหนยวนาปนาดา พนธ กข 6 รายได 1,990 บาทตอไร ตนทนผนแปร 1,840 บาทตอไร ซงมลคาของรายไดและตนทนผนแปรจดอยในระดบตา รายไดเหนอตนทนผนแปร 140 บาทตอไร จดอยในระดบปานกลาง อตราสวนของผลไดตอตนทนผนแปร 1.08 ซงจดอยในระดบตา จงสงผลใหระดบความเหมาะสมทางเศรษฐกจของการใชประโยชนทดนสาหรบการปลกขาวเหนยวนาปนาดาพนธ กข6 อยในระดบปานกลาง(S2) ในหนวยทดนท 7hi ปลกขาวเหนยวนาปนาหวานพนธ กข 6 รายได 4,080 บาทตอไร ตนทนผนแปร 3,090 บาทตอไร

5-19

รายไดเหนอตนทนผนแปร 1,000 บาทตอไร ซงมลคาของรายได ตนทนผนแปร และรายไดเหนอตนทนผนแปร จดอยในระดบปานกลางเชนเดยวกน อตราสวนของผลไดตอตนทนผนแปรเทากบ 1.32 ซงจดอยในระดบตา จงสงผลใหระดบความเหมาะสมทางเศรษฐกจของการใชประโยชนทดนเพอปลกขาวเหนยวนาปนาหวานพนธ กข6 อยในระดบปานกลาง(S2) ในหนวยทดนท 18hi และ 18 ปลกขาวเหนยวนาปนาหวานพนธ กข 6 รายได 2,160 และ 2,680 บาทตอไร ตนทนผนแปร 1,900 และ 2,200 บาทตอไร ซงมลคาของรายไดและตนทนผนแปรจดอย ในระดบต าเชนเดยวกน รายได เหนอตนทนผนแปร 260 และ 480 บาทตอไรตามลาดบ ซงจดอยในระดบปานกลาง อตราสวนของผลไดตอตนทนผนแปรมคาเทากบ 1.14 และ 1.22 จงจดอยในระดบตา ซงสงผลใหระดบความเหมาะสมทางเศรษฐกจของการใชประโยชนทดนเพอปลกขาวเหนยวนาปนาหวานพนธ กข6 ทง 2 หนวยทดน อยในระดบปานกลาง (S2)

ผลการประเมนความเหมาะสมทางเศรษฐกจของการใชประโยชนทดนเพ อปลกขาวนาปพนธกข 6 ใหผลแตกตางจากการประเมนความเหมาะสมทางกายภาพในบางหนวยทดน ไดแก หนวยทดนท 7hi ปลกขาวเหนยวนาปทงโดยวธการหวานและดา และหนวยทดนท 18hi ปลกขาวเหนยวนาปนาหวาน ลวนมผลการประเมนทางกายภาพอยในระดบเหมาะสมเลกนอย(S3) ขณะทผลการประเมนทางเศรษฐกจอยในระดบเหมาะสมปานกลาง(S2) ทงสองหนวยทดน

มนสาปะหลง สารวจจานวน 2 หนวยทดน คอ หนวยทดนท 41B และ 44B มนสาปะหลง พนธทปลกสวนใหญจะเปนพนธเกษตรศาสตร และ หวยบง 60 ในหนวยทดนท 41B ปลกมนสาปะหลง รายได 4,620 บาทตอไร ตนทนผนแปร 3,140 บาทตอไร รายไดเหนอตนทนผนแปร 1,480 บาทตอไร ซงมลคาของรายได ตนทนผนแปรและรายไดเหนอตนทนผนแปรอยในระดบปานกลางเชนเดยวกน อตราสวนของผลไดตอตนทนผนแปร 1.47 ซงจดอยในระดบตา จงสงผลใหระดบความเหมาะสมทางเศรษฐกจของการใชประโยชนทดนเพอปลกมนสาปะหลงในหนวยทดนท 41B อยในระดบปานกลาง (S2) ในหนวยทดนท 44B ปลกมนสาปะหลง รายได 4,040 บาทตอไร ตนทนผนแปร 3,610 บาทตอไร รายไดเหนอตนทนผนแปร 430 บาทตอไร ซงจดเปนรายได ตนทนผนแปร และรายไดเหนอตนทนผนแปร อยในระดบปานกลางเชนเดยวกน อตราสวนของผลไดตอตนทนผนแปร 1.12 ซงจดอยในระดบตา จงสงผลใหระดบความเหมาะสมทางเศรษฐกจของการใชประโยชนทดนเพอปลกมนสาปะหลงในหนวยทดนท 44B อยในระดบเหมาะสมปานกลาง (S2) ซงตรงกบผลการประเมนความเหมาะสมทางกายภาพของการปลกมนสาปะหลงซงมระดบความเหมาะสมปานกลาง (S2) ทง 2 หนวยทดน

5-20

ออยโรงงาน สารวจจานวน 2 หนวยทดน คอ หนวยทดนท 40B และ 41B ออยโรงงาน พนธทปลกสวนใหญเปนพนธ เค 88-92 เค 95-84 และ เค 84-200 เกษตรกรปลกออยโรงงานมรายได 7,920และ 8,130 บาทตอไร ตนทนผนแปร 6,410 และ 6,220 บาทตอไร ซงมลคาของรายไดและตนทนผนแปรอยในระดบสงมากเชนเดยวกน ในหนวยทดนท 40B มรายไดเหนอตนทนผนแปร 1,510 บาทตอไร ซงจดอยในระดบปานกลาง สวนหนวยทดนท 41B รายไดเหนอตนทนผนแปร 1,910 บาทตอไร ซงจดอยในระดบสง อตราสวนของผลไดตอตนทนผนแปร 1.24 และ 1.31 ตามลาดบ ซงจดอยในระดบตา จงสงผลใหระดบความเหมาะสมทางเศรษฐกจของการใชประโยชนทดนเพอปลกออยโรงงานทง 2 หนวยทดนอยในระดบปานกลาง(S2) เชนเดยวกนกบผลการประเมนทางกายภาพ

รายละเอยดผลการวเคราะหเพอประเมนความเหมาะสมของประเภทการใชประโยชนทดนดานเศรษฐกจของการผลตพชบรเวณลมนาสาขาหวยเอกแสดงในตารางท 5-3 ถงตารางท 5-5 และตารางภาคผนวกท 2-2

5.2.2 การพจารณาทางเลอกการใชประโยชนทดน

สาหรบทางเลอกการใชประโยชนทดนบรเวณบรเวณลมนาสาขาหวยเอกนน เนองจากบางหนวยทดนเกษตรกรสามารถเลอกใชประโยชนทดนเพอผลตพชไดหลายชนด ดงนน เมอวเคราะหตวชวด 4 ตวแปร ไดแก รายได ตนทนผนแปรทงหมด รายไดเหนอตนทนผนแปรทงหมด และอตราสวนผลไดตอตนทนผนแปรทงหมด และนาผลวเคราะหตวแปรดงกลาวไปจดระดบความเหมาะสมทางเศรษฐกจของประเภทการใชประโยชนทดน และอาจพจารณาทางเลอกจากระดบคมทนการผลตไดอกดวย สรปดงน

5.2.2.1 การใชประโยชนทดนประเภทเดยวกนในหนวยทดนตางกน

ขาวเจานาปนาดาพนธขาวดอกมะล 105 ปลกในหนวยทดนท 22 และ 24 มระดบความเหมาะสมทางเศรษฐกจปานกลาง (S2) ทาใหเกษตรกรสามารถเลอกปลกขาวเจานาดาพนธขาวดอกมะล 105 ไดทง 2 หนวยทดน แตมแนวโนมวาหนวยทดนท 24 จะใหผลตอบแทนทดกวา เนองจากม ต นท นผ นแปรอย ในระด บต า แตมรายไดและรายไดเหนอตนทนผนแปร อยในระดบปานกลางเชนเดยวกน สงผลใหอตราสวนผลไดตอตนทนผนแปรอยในระดบทสงกวา หนวยทดนท 22

ขาวเจานาปนาหวาน พนธขาวดอกมะล 105 ปลกในหนวยทดนท 4 7 7hi 18hi และ 20 พบวาควรปลกขาวเจานาปนาหวานพนธขาวดอกมะล 105 ในหนวยทดนท 4 18hi และ20 เพราะมระดบความเหมาะสมทางเศรษฐกจสง (S1) ขณะทหนวยทดนทเหลอมระดบความเหมาะสม

5-21

ทางเศรษฐกจปานกลาง(S2) โดยเฉพาะหนวยทดนท 18hi นนมมลคาของรายไดสงกวาหนวยทดนอนๆ ทปลกขาวเจานาปนาหวานพนธขาวดอกมะล 105

ขาวเหนยวนาปนาดาพนธ กข6 ปลกในหนวยทดนท 7hi 18 และ 20 ลวนมระดบความเหมาะสมทางเศรษฐกจปานกลาง (S2) ทาใหเกษตรกรสามารถเลอกปลกขาวเหนยวนาปนาดาพนธ กข 6 ไดทง 3 หนวยทดน แตมแนวโนมวาหนวยทดนท7hi และ 18 ใหผลตอบแทนทดกวา เนองจากมลคาของรายไดทสงกวาหนวยทดนท 20 ดงนนควรแนะนาใหเกษตรกรปลกขาวเหนยวนาปนาดาพนธ กข 6 ในหนวยทดนท7hi และ 18

ขาวเหนยวนาปนาหวานพนธ กข 6 ปลกในหนวยทดนท 7hi 18hi และ 18 ลวนมระดบความเหมาะสมทางเศรษฐกจปานกลาง (S2) ทาใหเกษตรกรสามารถเลอกปลกขาวเหนยวนาปนาหวาน พนธ กข 6 ไดทง 3 หนวยทดน

มนสาปะหลง ปลกในหนวยทดนท 41B และ 44B มระดบความเหมาะสมทางเเศรษฐกจอยในระดบปานกลาง (S2) เชนเดยวกน ทาใหเกษตรกรสามารถเลอกปลกมนสาปะหลง ไดทง 2 หนวยทดน

ออยโรงงาน ปลกในหนวยทดนท 40B และ 41B ซงมระดบความเหมาะสมทางเศรษฐกจอยในระดบปานกลาง (S2) เชนเดยวกน เกษตรจงสามารถเลอกปลกออยโรงงานไดทง 2 หนวยทดน แตควรแนะนาใหเกษตรกรปลกออยโรงงานในหนวยทดนท 41B เพราะมแนวโนมวา จะใหรายไดเหนอตนทนผนแปรในระดบทสงกวา

5.2.2.2 การใชประโยชนทดนประเภทตางกนในหนวยทดนเดยวกน

หนวยทดนท 7hi ปลกไดทงขาวเจานาปนาหวานพนธขาวดอกมะล 105 และขาวเหนยวนาปทงนาดาและนาหวานพนธ กข6 พบวามระดบความเหมาะสมทางเศรษฐกจระดบปานกลาง (S2) เชนเดยวกน ดงนนเกษตรกรสามารถเลอกปลกขาวนาปไดทง 2 พนธ แตการปลกขาวเหนยวนาปพนธกข 6 ทปลกโดยการหวานมแนวโนมวาจะไดรบมลคาของรายไดและรายไดเหนอตนทนผนแปรนอยกวาการปลกโดยวธการดา ดงนนควรแนะนาใหเกษตรกรเลอกปลกขาวทง 2 พนธโดยวธการหวาน

หนวยทดนท 18 ปลกไดทงขาวเจานาปนาหวานพนธขาวดอกมะล 105 และขาวเหนยวนาปทงนาดาและนาหวานพนธ กข6 ลวนมระดบความเหมาะสมทางเศรษฐกจปานกลาง (S2) เชนเดยวกน อยางไรกดมแนวโนมวาขาวเจานาปนาหวาน พนธขาวดอกมะล 105 จะใหระดบรายไดสงกวา แตถาเปนขาวเหนยวนาปพนธกข 6 ทปลกโดยวธหวานมแนวโนมวาจะไดรบมลคาของรายไดและรายไดเหนอตนทนผนแปรนอยกวาการปลกโดยวธการดา ดงนนควรแนะนาให

5-22

เกษตรกรเลอกปลกขาวเจานาปนาหวาน พนธขาวดอกมะล 105 หรอปลกขาวเหนยวนาปนาหวานพนธ กข 6

หนวยทดนท 18hi เกษตรกรปลกขาวเจานาปนาหวานพนธขาวดอกมะล 105 มระดบความเหมาะสมทางเศรษฐกจสง(S1) และขาวเหนยวนาปนาหวานพนธ กข6 มระดบความเหมาะสมทางเศรษฐกจปานกลาง(S2) ทาใหมแนวโนมวา การปลกขาวเจานาปนาหวานพนธขาวดอกมะล 105 จะใหระดบรายได รายไดเหนอตนทนผนแปร และอตราสวนผลไดตอตนทนผนแปรสงกวา การปลกขาวเหนยวนาปนาหวานพนธ กข6 ดงนนควรแนะนาใหเกษตรกรทตองการทานาดวยวธการหวานควรเลอกปลกขาวเจาพนธขาวดอกมะล 105 แทนการปลกขาวเหนยวพนธ กข 6

หนวยทดนท 20 เกษตรกรปลกขาวเจานาปนาหวานพนธขาวดอกมะล 105 ซงมความเหมาะสมทางเศรษฐกจอยในระดบสง(S1) และขาวเหนยวนาปนาดาพนธ กข6 มความเหมาะสมทางเศรษฐกจอยในระดบปานกลาง (S2) ดงนนจงควรแนะนาใหเกษตรกรเลอกปลกขาวเจานาปนาหวาน พนธขาวดอกมะล 105 เนองจากใหระดบรายได รายไดเหนอตนทนผนแปร และอตราสวนผลไดตอตนทนผนแปรสงกวา

หนวยทดนท 41B เกษตรกรปลกมนสาปะหลงและออยโรงงาน พบวามระดบความเหมาะสมทางเศรษฐกจระดบปานกลาง (S2) ทง 2 พช แตมแนวโนมวา การปลกออยโรงงานใหระดบรายไดสงกวา ขณะทมนสาปะหลงมระดบรายไดปานกลาง ดงนนควรแนะนาใหเกษตรกรปลกออยโรงงานแมวาจะมระดบตนทนสงมาก แตจากการทมระดบรายไดสงมากดวย ทาใหมรายไดเหนอตนทนผนแปรอยในระดบสง ขณะทมนสาปะหลงมรายไดเหนอตนทนผนแปรเพยงระดบปานกลาง

5.2.2.3 ราคาคมทนและปรมาณผลผลตคมทน

จากการวเคราะหขอมลรายได ตนทนผนแปร และรายไดเหนอตนทนผนแปร พบวา ทกหนวยทดนทสารวจ มความคมทนทงดานปรมาณผลผลตและราคาผลผลต เนองจาก เกษตรกรในทกหนวยทดนทสารวจ และทกประเภทการใชประโยชนทดน ไดรบปรมาณผลผลตและราคาจาหนายผลผลตสงกวาระดบคมทน จงสามารถแนะนาใหเกษตรกรดาเนนการใชประโยชนทดนไดดงเดม แตในบางหนวยทดนทมตนทนผนแปรจดอยในระดบสง และรายไดอยในระดบตานน หนวยงานทเกยวของควรเขาไปชวยเหลอใหเกษตรลดคาใชจาย เชนการใสปยอนทรย หรอปยพชสด แทนการใชปยเคมบางสวน ซงจะชวยลดตนทนใหตาลงได ขณะเดยวกนกสงเสรมใหเพมประสทธภาพการผลตดานการเพมปรมาณผลผลตตอไร ทงนเพอใหมรายไดเพม โดยไมจาเปนตองเพมเนอทเพาะปลก

5-23

ตารางท 5-3 การประเมนตนทนและรายไดจากการใชประโยชนทดนเพอการผลตพช ลมนาสาขาหวยเอก ปการผลต 2551/52

ตนทน รายได ตนทนผนแปร อตราสวน

ประเภท หนวยทดน รายได ผนแปร เหนอตนทน ตอหนวย ของผลไดตอ

การใชประโยชนทดน ท (บาท/ไร/ป) ทงหมด ผนแปร ของผลผลต ตนทนผนแปร

(บาท/ไร/ป) (บาท/ไร/ป) (บาท/กก.) ทงหมด

ขาวเจานาปนาดา พนธขาวดอกมะล105 22 4,123.53 3,310.53 813.00 9.41 1.25

ขาวเจานาปนาดา พนธขาวดอกมะล105 24 4,462.04 2,817.63 1,644.41 7.40 1.58

ขาวเจานาปนาหวาน พนธขาวดอกมะล105 4 5,425.89 2,852.70 2,573.19 6.16 1.90


ขาวเจานาปนาหวาน พนธขาวดอกมะล105 7hi 4,371.33 2,415.98 1,955.35 6.48 1.81


ขาวเจานาปนาหวาน พนธขาวดอกมะล105 18hi 8,143.64 3,086.97 5,056.67 4.44 2.64


ขาวเหนยวนาปนาดา พนธ กข 6 7hi 4,723.03 2,493.83 2,229.20 4.10 1.89

ขาวเหนยวนาปนาดา พนธ กข 6 18 4,348.32 2,493.50 1,854.82 4.45 1.74

ขาวเหนยวนาปนาดา พนธ กข 6 20 1,985.40 1,840.46 144.94 7.19 1.08

ขาวเหนยวนาปนาหวาน พนธ กข 6 7hi 4,082.15 3,085.42 996.73 5.87 1.32

ขาวเหนยวนาปนาหวาน พนธ กข 6 18hi 2,159.61 1,899.24 260.37 6.82 1.14

ขาวเหนยวนาปนาหวาน พนธ กข 6 18 2,675.42 2,198.62 476.80 6.38 1.22

มนสาปะหลง 41B 4,618.11 3,141.09 1,477.02 1.13 1.47

มนสาปะหลง 44B 4,044.30 3,614.71 429.59 1.47 1.12

ออยโรงงาน (ป 1 - 2) 40B 7,920.69 6,411.62 1,509.07 0.69 1.24

ออยโรงงาน (ป 1 - 2) 41B 8,128.13 6,219.39 1,908.74 0.65 1.31

ทมา : คานวณจากขอมลของสวนเศรษฐกจทดน สานกสารวจดนและวางแผนการใชทดน กรมพฒนาทดน, 2552

5-24

ตารางท

5-4

ระดบ

ความเหมาะส

มของการใชป

ระโยชน

ทดนเพอ

การป

ลกพช

ลมน

าสาขาห

วยเอก

ปการผ

ลต 2

551/5

2

หนวยทด

น

ประเภ

ทการใชปร

ะโยช

นทดน ขาว

ขาวเจ

านาปนาดา

พนธ

ขาวด

อกมะ

ล105

S2S2

ขาวเจ

านาปนาหว

าน พนธ

ขาวด

อกมะ

ล105

S1S2

S2S2

S1S1

ขาวเห

นยวน

าปนาดา

พนธ

กข

6S2

S2S2

ขาวเห

นยวน

าปนาหว

าน พนธ

กข

6S2

S2S2

มนสาปะ

หลง

มนสาปะ

หลง

S2S3


อ อยโรงงาน

(ป 1

- 2)

S2S2

ทมา

: คานวณ

จากข

อมลต

ารางท

5-3 โดยส

วนวางแผน

ทรพย

ากรน

าเพอก

ารพฒ

นาทด

น สานกส

ารวจดน

และวางแผ

นการใชทด

น กรมพ

ฒนาทดน

, 255

244B

7hi

1818

hi20

2224

47

40B

41B

5-25

ตารางท 5-5 ระดบผลผลตคมทนและระดบราคาคมทนของการใชประโยชนทดนเพอการผลตพช

หนวยทดน ผลผลต ผลผลต ราคาขาย ราคาผลผลต ท (กก./ไร) ณ ระดบคมทน ผลผลต ณ ระดบคมทน

(กก./ไร) (บาท/กก.) (บาท/กก.)

ขาวเจานาปนาดา พนธขาวดอกมะล105 22 351.85 282.48 11.72 9.41

ขาวเจานาปนาดา พนธขาวดอกมะล105 24 380.72 240.41 11.72 7.40

ขาวเจานาปนาหวาน พนธขาวดอกมะล105 4 462.96 243.40 11.72 6.16


ขาวเจานาปนาหวาน พนธขาวดอกมะล105 7hi 372.98 206.14 11.72 6.48


ขาวเจานาปนาหวาน พนธขาวดอกมะล105 18hi 694.85 263.39 11.72 4.44


ขาวเหนยวนาปนาดา พนธ กข 6 7hi 608.67 321.39 7.76 4.10

ขาวเหนยวนาปนาดา พนธ กข 6 18 560.35 321.33 7.76 4.45

ขาวเหนยวนาปนาดา พนธ กข 6 20 255.85 237.17 7.76 7.19

ขาวเหนยวนาปนาหวาน พนธ กข 6 7hi 526.05 397.61 7.76 5.87

ขาวเหนยวนาปนาหวาน พนธ กข 6 18hi 278.30 244.75 7.76 6.82

ขาวเหนยวนาปนาหวาน พนธ กข 6 18 344.77 283.33 7.76 6.38

มนสาปะหลง 41B 2,791.95 1,899.00 1.65 1.13

มนสาปะหลง 44B 2,451.09 2,190.73 1.65 1.47

ออยโรงงาน (ป 1 - 2) 40B 9,271.43 7,505.02 0.85 0.69

ออยโรงงาน (ป 1 - 2) 41B 9,562.50 7,316.93 0.85 0.65

ทมา : คานวณจากขอมลของสวนเศรษฐกจทดน สานกสารวจดนและวางแผนการใชทดน กรมพฒนาทดน, 2552


ประเภทการใชประโยชนทดน

บทท 6 นโยบายขอกฎหมายและองคกรทเกยวของกบการจดการทรพยากรในพนทลมนา

6.1 นโยบายทเกยวของกบการจดการทรพยากรในพนทลมนา

6.1.1 การกาหนดชนคณภาพลมนามล ตามมตคณะรฐมนตร เรองการกาหนดชนคณภาพลมนาและขอเสนอแนะมาตรการ การใชทดนในเขตลมนามลและช เมอวนท 12 กรกฎาคม 2531 ไดเหนชอบตามมตของคณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาต เรองการกาหนดชนคณภาพลมนาและขอเสนอแนะมาตรการการใชทดน ในเขตลมนามลและช เมอวนท 13 พฤษภาคม 2531 โดยจาแนกชนคณภาพลมนาออกเปน ชน 1 เอ ชน 1 บ ชน 2 ชน 3 ชน 4 และชน 5 จากการศกษาลมนาสาขาหวยเอก ซงเปนสวนหนงของลมนามล สามารถจาแนก ชนคณภาพลมนา ตามมตคณะรฐมนตรดงกลาวไดดงน

ชนคณภาพลมนา 4 มเนอท 89,265 ไร หรอรอยละ 12.445 ของพนทลมนาสาขา ชนคณภาพลมนา 5 มเนอท 590,114 ไร หรอรอยละ 80.288 ของพนทลมนาสาขา

6.1.2 การจาแนกเขตการใชประโยชนทรพยากรและทดนปาไมในเขตปาสงวนแหงชาต ตามมตคณะรฐมนตร วนท 10 และ 17 มนาคม 2535 ไดใหความเหนชอบตามมตของคณะกรรมการนโยบายปาไมแหงชาตและกระทรวงเกษตรและสหกรณ เรองการจาแนกการใชประโยชนทรพยากรและทดนปาไมในเขตปาสงวนแหงชาต ซงไดจาแนกเขตปาสงวนแหงชาต ออกเปน 3 เขต ดงน เขตพนทปาเพอการอนรกษ (โซน C) เขตพนทปาเพอเศรษฐกจ (โซน E) และเขตพนทปาทเหมาะสมตอการเกษตร (โซน A) จากการสารวจไดทาการจาแนกเขตการใชประโยชนทรพยากรและทดนปาไมในเขตปาสงวนแหงชาตทอยในพนทลมนาสาขาหวยเอกไมพบเขตพนทปาสงวนแหงชาตทอยในพนทลมนาสาขาหวยเอก

6.1.3 ปาไมถาวร ตามมตคณะรฐมนตร เมอป พ.ศ. 2506 ไดมการกาหนดปาไมถาวรทวประเทศ โดยในบรเวณพนทลมนาสาขาหวยเอกไดมการกาหนดเขตปาไมถาวร รวม 1 ปา คอ ปาหนองขา แตจนถงปจจบน ซงทางกรมปาไมไดดาเนนการประกาศเขตปาสงวนแหงชาตครอบคลมบางสวนภายในเขตลมนาสาขาหวยเอก เมอพจารณาเฉพาะบรเวณเขตปาไมถาวรตามมตคณะรฐมนตรทอยนอกเขตปาสงวนแหงชาตและเขตอทยานแหงชาตจะพบวา มเนอทประมาณ 34 ไร หรอ รอยละ 0.005 ของพนทลมนาสาขา

6-2

6.1.4 การแกไขปญหาทดนในพนทปาไม ตามมตคณะรฐมนตร เมอวนท 30 มถนายน 2541 เหนชอบตามมตของคณะกรรมการนโยบายปาไมแหงชาต เรอง การแกไขปญหาทดนในพนทปาไม ซงเปนการพจารณาปรบมตคณะรฐมนตร เมอวนท 10 มถนายน 2541 ใหมความเหมาะสมยงขน โดยสรปของมาตรการและแนวทางการแกไขปญหาทดนในพนทปาไม สรปไดดงน 1) ดานการจดการทรพยากรทดนและปาไม ไดกาหนดมาตรการในการแกปญหาการใชทดนในพนทปาประเภทตางๆ คอ (1) ปาสงวนแหงชาต ใหสานกงานปฏรปทดนเพอการเกษตรกรรมดาเนนการปฏรปทดนในบรเวณพนทปาไมทเหมาะสมตอการเกษตร สวนพนททเหมาะสมตอการปฏรป ใหกรมปาไมดาเนนการในสวนทเกยวของ โดยเปดโอกาสใหประชาชนเขามามสวนรวมในการจดการทรพยากรปาไม (2) ปาอนรกษตามกฎหมาย เชน อทยานแหงชาต เขตรกษาพนธสตวปา คณะรฐมนตร ยนยนนโยบายของรฐไมนาพนทปาอนรกษตามกฎหมายไปปฏรปทดนเพอเกษตรกรรม ทงนใหกรมปาไมขนทะเบยนผครอบครองพนทดงกลาวใหชดเจนและใหใชแผนททางอากาศของกรมแผนททหารเปนเครองมอในการตรวจสอบพสจนการครอบครอง โดยมเงอนไข คอ - กรณราษฎรเขาอยอาศยและทากนกอนวนสงวนหวงหามเปนพนทปาไมตามกฎหมาย ใหกรมปาไมจดทาขอบเขตบรเวณทอยอาศยและททากนใหชดเจน หามขยายพนทเพมเตม และรบรองสทธทดนตามกฎหมาย แตถาพนทดงกลาวลอแหลมตอการคกคามระบบนเวศ ตองชวยเหลอใหราษฎรมทอยอาศยและททากนแหงใหม หรอยายออกไปอยในบรเวณทเหมาะสม โดยรฐจะสนบสนนดานสาธารณปโภคและการฝกอาชพ - กรณราษฎรอาศยอยหลงวนสงวนหวงหาม ใหกรมปาไมเคลอนยายราษฎรออกจากพนทปาอนรกษไปอาศยอยในพนทรองรบทจดไว โดยมการสนบสนนดานสาธารณปโภค การพฒนาคณภาพชวต รวมทงการรบรองสทธในทดนตามกฎหมาย หากยงไมสามารถเคลอนยายไดทนทใหควบคมมใหมการขยายพนทเพมเตม โดยจะตองจดระเบยบทอยอาศยและททากนใหเพยงพอตอการดารงชพ 2) ดานการปองกนพนทปาไมและอนๆ ไดกาหนดมาตรการโดยถามการกระทาอนเปนการบกรกพนทปาใหมและหรอขยายพนทเพมเตมใหดาเนนการตามกฎหมายโดยเครงครด ทงนใหองคการบรหารสวนตาบล และชมชนเขามามสวนรวมในการดแลรกษาปามากขน

6-3

6.2 กฎหมายและพระราชบญญตดานการจดการทรพยากรธรรมชาต

6.2.1 พระราชบญญตปาสงวนแหงชาต พทธศกราช 2507 ในมาตรา 3 ของพระราชบญญตฉบบนไดยกเลกพระราชบญญตคมครองและสงวนปา พทธศกราช 2481 2496 และ 2497 ซงไดใชในการสงวนพนทปาไมมาแตเดม เนองจากปาไมเปนทรพยากรธรรมชาตทสาคญอยางยงและรฐบาลกไดมเปาหมายไวในนโยบายของแผนพฒนาการเศรษฐกจแหงชาตวา จะทาการสงวนปาไวเปนเนอทประมาณรอยละ 50 ของเนอทประเทศ คอ ประมาณ 156 ลานไร แตในความเปนจรงปรากฏวา ปาไม ททาการสงวนเอาไวตามกฎหมายฉบบเดมและทยงไมไดทาการสงวนไดถกบกรกทาลายลงไปเปนจานวนมาก แมกระทงในพนทตนนาลาธาร ซงจะเปนสาเหตใหเกดการพงทลายของดน ลานาตนเขน หรอเกดอทกภย อนเปนผลเสยหายตอการเกษตรและเศรษฐกจของประเทศอยางรายแรง กฎหมายฉบบเกาทบงคบใชอยมวธการสงวนทไมรดกม เหมาะสม ใชเวลาในการดาเนนการประกาศเขตปาสงวนเปนเวลานาน ทาใหเกดการฉวยโอกาสบกรกทาลายปาไมไดมากยงขน บทลงโทษสาหรบผฝาฝน กไมรนแรง เปนชองทางใหมการบกรกทาลายปามากขน รฐจงไดปรบปรงกฎหมายฉบบนเสยใหม เพอใหสามารถดาเนนการคมครองปองกน เพอรกษาไวซงทรพยากรธรรมชาตอนมคาและเพอมใหอาชพการเกษตรกรรมของประชาชนสวนใหญและเศรษฐกจของประเทศถกกระทบกระเทอนจากผลของการทาลายปา กฎหมายฉบบนไดแกไขเพมเตมเปนฉบบท 2 และ 3 ในป พ.ศ. 2522 และ 2528ตามลาดบ การดาเนนการในทางปฏบตตามพระราชบญญตปาสงวนแหงชาต พ.ศ. 2507 ใชกฎกระทรวงเปนเครองมอในการดาเนนงานทงการประกาศเขตปาสงวน การเปลยนแปลงหรอการเพกถอนเขตปาสงวนสวนการดาเนนงานในดานการควบคมและรกษาปาและการลงโทษผฝาฝนจะใชประกาศกระทรวงเกษตรและสหกรณ และระเบยบกรมปาไม เปนเครองมอในการปฏบต

6.2.2 พระราชบญญตพฒนาทดน พทธศกราช 2551 เพอเพมประสทธภาพและคณภาพทดน การปรบปรงดนหรอทดน การอนรกษดนและนาเพอรกษาดลธรรมชาต ดวยการดาเนนการเกยวกบการสารวจจาแนกและทาสามโนทดน เพอใหทราบถงความอดมสมบรณตามธรรมชาต และความเหมาะสมในการใชประโยชนทดนเพอเกษตรกรรม การวางแผนการใชทดน การกาหนดบรเวณการใชทดน การกาหนดมาตรการเพอการอนรกษดนและนา การกาหนดวธการในการนาผลงานทางวชาการดานพฒนาทดนและมาตรการเพอการอนรกษดนและนา ไปใชในการปฏบตใหเปนประโยชนตอการเกษตรของประเทศอยางเหมาะสมและมประสทธภาพยงขน

6-4

6.2.3 พระราชบญญตสงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอม พทธศกราช 2535 มความเกยวของกบทรพยากรธรรมชาตในทกๆ ดาน เพอใหมการใชทรพยากรตางๆ เปนไปอยางถกตอง และเกดสมดล แกไขความเสอมโทรมของทรพยากรอนเนองมาจากการพฒนาเศรษฐกจของชาตทเตบโตอยางรวดเรว ซงตองพงพาทรพยากรธรรมชาตทมจากด พระราชบญญตฉบบนไดกาหนดใหมคณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาตขน เพอกาหนดมาตรฐานคณภาพสงแวดลอม และกากบดแลใหมการออกพระราชกฤษฎกา กฎกระทรวง ขอบงคบ ขอบญญตทองถน ประกาศ ระเบยบและคาสงทจาเปนเพอใหกฎหมายมความเปนระบบโดยสมบรณ พระราชบญญตฉบบนยงกาหนดมาตรฐานคณภาพสงแวดลอม เชน มาตรฐานคณภาพ แมนา ลาคลอง มาตรฐานนาบาดาล มาตรฐานคณภาพอากาศ เสยง และสงแวดลอมในเรองอนๆ กาหนดหลกเกณฑในการทารายงานวเคราะหผลกระทบสงแวดลอมสาหรบโครงการ หรอกจการทตองจดทารายงานการวเคราะหผลกระทบสงแวดลอมทงของสวนราชการและเอกชน กาหนดเขตควบคมมลพษ เพอใหดาเนนการควบคม ลดและขจดมลพษ นอกจากนยงมมาตรการสงเสรมจากหนวยราชการสาหรบการใหความรวมมอในการจดตงระบบกาจดของเสย ในดานอปกรณ เครองมอ เครองใชและวสดทจาเปน โดยการชวยเหลอดานอากรขาเขาสาหรบอปกรณเหลาน สาหรบโทษของการฝาฝนพระราชบญญตฉบบนมโทษทงทางแพงและทางอาญา

6.2.4 พระราชบญญตนาบาดาล พทธศกราช 2520 เปนกฎหมายเพอควบคมการเจาะการใชนาบาดาล หรอนาใตดนใหเปนไปตามหลกวชาการ ไมใหเกดความเสยหายแกแหลงนาบาดาล เนองจากมการเจาะใชนาบาดาลเพอการอตสาหกรรมกนเปนจานวนมาก จงตองมกฎหมายควบคม แตกฎหมายนไมบงคบใชกบสวนราชการของรฐทมหนาทเกยวกบการจดหานาเพอการอปโภค บรโภค หรอเพอการเกษตรและตอมาเกดปญหาแผนดนทรดในเขตกรงเทพมหานคร เนองจากการขดและใชนาบาดาลมากเกนไป จงมการแกไขพระราชบญญตนาบาดาล (ฉบบท 3) พ.ศ. 2546 เพอกาหนดเขตหามสบนาบาดาลและกาหนดอตราคาใชนาบาดาลใหสงขนในบรเวณทมบรการนาประปาแลว

บทท 7 สรปสภาพและประเดนปญหา

ปจจบนความตองการใชทดนในกจกรรมตางๆ เพมมากขน เนองจากจานวนประชากรมแนวโนมเพมขนทกปอยางตอเนอง นอกจากน ความตองการนาสบเนองจากอตราการเพมของประชากรทเพมขนอยางรวดเรวสงผลตอปรมาณการใชนาเพอกจกรรมตางๆ เพมขน ไดแก การใชนาเพอการเกษตร อปโภค บรโภค และกจกรรมอนๆ ดงนน ปรมาณนาตนทนทมอยในปจจบนอาจไมเพยงพอตอการใชประโยชน นอกจากนยงมปญหาตางๆ ความเสอมโทรมของทรพยากร ดน นา และปาไม เปนตน จงจาเปนตองจดหาแหลงนาใหมเพอสนองความตองการอยางเพยงพอ จากการศกษาและวเคราะหขอมลดานทรพยากรธรรมชาต และสภาพทางเศรษฐกจและสงคมภายในลมนาสาขาหวยเอก สามารถสรปปญหาทพบได ดงน

7.1 ปญหาทรพยากรดน

7.1.1 การชะลางพงทลายของดน จากการศกษาการชะลางพงทลายของดน โดยใชสมการ การสญเสยดนสากลรวมกบโปรแกรมสารสนเทศภมศาสตรเพอวเคราะหบรเวณพนททมการสญเสยดนในระดบตางๆ พบวา ไมมพนททมการสญเสยดนเกนกวาคาวกฤตพบเพยงระดบการสญเสยดนปานกลาง ซงมการสญเสยดน 2-5 ตนตอไรตอป มเนอท 9,667 ไร หรอรอยละ 1.31 ของพนทลมนาสาขา และระดบการสญเสยดนนอย ซงมการสญเสยดน 0-2 ตนตอไรตอป มเนอท 725,333 ไร หรอรอยละ 98.69 ของพนทลมนาสาขา

7.1.2 ดนทรายจด มเนอทประมาณ 171,271 ไร หรอรอยละ 23.258 ของพนทลมนาสาขา ประกอบดวยดนทรายจดในพนทดอนประมาณ 159,853 ไร หรอรอยละ 21.704 ของพนทลมนาสาขา และดนทรายจดในพนทลม ประมาณ 11,418 ไร หรอรอยละ 1.554 ของพนทลมนาสาขา ดนทรายจด (ไดแก กลมชดดนท 24 41 44) จะมความสามารถในการอมนาและดดซบธาตอาหารของดนตาถงตามาก ธาตอาหารทเปนประโยชนตอพชสญเสยไปในดนชนลางหรอออกไปนอกพนทไดงาย เมอมการใหนาหรอมฝนตก เมอฝนทงชวงพชจะแสดงอาการขาดนา เชน เหยวเฉา หรออาจตายได

7.1.3 ดนตน มเนอทประมาณ 3,691 ไร หรอรอยละ 0.502 ของพนทลมนาสาขา ดนตนเปนดนถงชนลกรง เศษหน กอนหนปะปนอยในเนอดนตงแตรอยละ 35 หรอมากกวา (ไดแก กลมชดดนท 25 47 48 49) โดยปรมาตรภายในความลก 50 เซนตเมตรจากผวดน หรอมชนหนพนตนกวา 50 เซนตเมตรจากผวดน ดนตนจะเปนอปสรรคปญหาตอการชอนไชของรากพชลงไปหาอาหาร นอกจากนยงม

7-2

สวนทเปนดนนอย ทาใหมความสามารถในการดดซบธาตอาหารและอมนาตามาก พชจะขาดนาทาใหเหยวเฉาไวกวาพนทอน

7.1.4 ดนนานาทวม มเนอทประมาณ 4,558 ไร หรอรอยละ 0.620 ของพนทลมนาสาขา เปนดนทอยในบรเวณพนทตาสภาพพนทราบเรยบ หรออยใกลลานาธรรมชาตและเสยงตอการเกดอทกภย

7.2 ปญหาทรพยากรนา

7.2.1 ปญหาการขาดแคลนนา จะพบปญหารนแรงอยบรเวณทมสถานภาพดนเปนทรายจดของทกหนวยงานในพนทลมนาสาขาแลวนามาจดทาแผนทเสนชนนาฝนตามวธของ Isohyetal Method จะพบวาทวทงพนทของลมนาจะมปรมาณนาฝนประมาณ 1,100 ถง 1,200 มลลเมตรตอป ตลอดจนในบรเวณตอนกลางของลมนามปรมาณนาใตดนคอนขางตา และมระบบการชลประทานอยนอย

7.2.2 ปญหานาทวม จะพบมากในฤดนาหลากพบบรเวณปาบง ปาทาม บรเวณทเปนพนทลมปญหาดงกลาวจะไดรบการแกไขใหบรรเทาลง เมอมการสรางคนกนนา เพอปองกนนาทวม โดยเฉพาะมโอกาสเออลนทวมบรเวณพนทลม

7.3 ปญหาทรพยากรปาไม

ปญหาการบกรกพนทปาไมเพอนามาใชประโยชนทางดานอนๆ นบวามผลกระทบรนแรงตอระบบนเวศวทยาของลมนาอยางมาก นบตงแตการทฝนไมตกตองตามฤดกาล ปญหาภยแลง ปญหานาหลากในฤดฝน ตลอดจนปญหาการชะลางพงทลายของดนจากขอมลของกรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช ประกอบกบขอมลของสวนวเคราะหสภาพการใชทดนพบวา พนทปาไมในพนทลมนาสาขาหวยเอก ไมมปญหาการบกรกพนทปาไมแตอยางใด

7.4 ปญหาเศรษฐกจและสงคม

7.4.1 ปญหาดานการเกษตร ทสาคญ เชน ดนเสอมโทรมเนองจากขาดการปรบปรงบารงดน แหลงนาทางการเกษตรตนเขน ศตรพชทาลายพชผลทางการเกษตร ปจจยการผลตมราคาสง รวมทงขาดการใชเทคโนโลยใหมๆ เพอเพมผลผลต

7.4.2 ปญหาดานการตลาด ราคาผลผลตไมมเสถยรภาพ เกษตรกรสวนใหญขาดความรในการแปรรปเพอเพมมลคาผลผลต เกษตรกรนยมปลกพชเชงเดยวในสดสวนทสง เชน ขาว ออยและมนสาปะหลง ทาใหมความเสยงดานราคา และการคมนาคมขนสงผลผลตสตลาดไมสะดวก

7-3

7.4.3 ปญหาดานสงคม เกษตรกรมการรวมกลมสงเสรมอาชพและกลมชมชนยงไมเขมแขง เกษตรกรสวนใหญยงขาดความรในการพฒนาตวเอง รวมทงยงขาดความเชอมโยงการพฒนาดานการเกษตรกบองคกรของรฐอยางตอเนอง เกษตรกรมฐานะยากจนและมหนสน

บทท 8 เขตการใชทดน

8.1 การกาหนดเขตการใชทดน

การกาหนดเขตการใชทดนในบรเวณลมนาสาขาหวยเอก มเนอท 735,000 ไร โดยเขตการใชทดนทกาหนดขนเปนผลทไดจากการศกษาและวเคราะหสถานภาพของทรพยากรธรรมชาต เชน ทรพยากรดน ทรพยากรนา และทรพยากรปาไม รวมกบการพจารณาลกษณะการใชประโยชนทดน ขอกฎหมายทเกยวของกบพนทในเขตปาไมตามกฎหมาย เชน เขตรกษาพนธสตวปา เขตอทยานแหงชาต เขตปาสงวนแหงชาต และนโยบายของรฐทเกยวของกบพนททมมตคณะรฐมนตรเกยวกบการใชทดน เชน มตคณะรฐมนตร เรองการจาแนกการใชประโยชนทดนในพนทปาไมในเขตปาสงวนแหงชาต และมตคณะรฐมนตร เรองการแกไขปญหาทดนในพนทปาไม ประกอบกบการพจารณาจากทศทางตามกรอบนโยบายทเกยวของ กบการกาหนดเขตการใชทดนภายในพนทลมนาสาขาหวยเอกน ไดแก แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ยทธศาสตรของจงหวด รวมกบความตองการของทองถน สามารถกาหนดแนวทางการใชทดนตามศกยภาพ ของทรพยากรในบรเวณลมนาสาขาหวยเอก โดยคานงถงความสมพนธระหวางปรมาณนาในลมนากบภาคการผลต รายสาขาใหเปนไปอยางเกอกลและพงพาอาศยซงกนและกนในลกษณะเชอมโยงทกดานภายในระบบนเวศเดยวกน ทงนเพอใหแผนการใชทดนระดบลมนาสามารถใชเปนแผนชนาในการจดทาแผนปฏบตการพฒนาการเกษตร และกาหนดเขตการใชทดนเพอการผลตรายสาขาเปนไปอยางมประสทธภาพเพอการรกษาดลยภาพของลกษณะ ทางนเวศวทยาและการอนรกษธรรมชาต โดยคานงถงสภาพทางเศรษฐกจและสงคมของชมชนในพนท สามารถกาหนดเขตการใชทดนของลมนาสาขาหวยเอกนได 5 เขต ไดแก เขตปาไม เขตการเกษตร เขตชมชนและสงปลกสราง เขตแหลงนา และเขตพนทอนๆ ดงตารางท 8-1 และรปท 8-1 โดยมรายละเอยดดงน

8.1.1 เขตปาไม มเนอท 13,533 ไร หรอรอยละ 1.84 ของพนทลมนาสาขาหวยเอก พนทเขตนเปนบรเวณทมการประกาศเปนเขตปาไมตามกฎหมาย ไดแก เขตอทยานแหงชาต เขตปาสงวนแหงชาต พนทเตรยมประกาศเปนเขตอทยานแหงชาต และบรเวณทมมตคณะรฐมนตรเกยวกบการใชทรพยากรทดนเขตพนทปาไมนเมอพจารณาตามวตถประสงคหลกของการประกาศเขตและมาตรการของการใชทดนตามมตคณะรฐมนตรตางๆ ดงกลาว สามารถกาหนดเขตการใชทดนออกเปน 1 เขตยอย คอ เขตปาอนรกษ เขตปาเศรษฐกจ นอกจากนยงมปาไมนอกเขตปาตามกฎหมายอก 1 เขต คอ เขตคงสภาพปาไมนอกเขตปา ตามกฎหมาย โดยมรายละเอยดดงน

8-2

8.1.1.1 เขตปาเศรษฐกจ มเนอท 1,408 ไร หรอรอยละ 0.19 ของพนทลมนาสาขาหวยเอก พนทเขตนกาหนดไวเพอเปนแหลงผลตไมและของปา โดยจดทาในรปแบบของปาชมชนเพอใหราษฎรมสวนรวม ในการจดการทรพยากรปาไมและของปา หรอใหหนวยงานของรฐดาเนนการปลกปาทมคณคาทางเศรษฐกจหรอใหภาคเอกชนทาการปลกปาในบรเวณปาเสอมโทรม โดยทพนทในเขตนเปนบรเวณเขตปาสงวนแหงชาตเฉพาะบรเวณเขตพนททเปนปาเศรษฐกจตามมตคณะรฐมนตรเรองการจาแนกเขตการใชทรพยากรและทดนปาไมในเขตปาสงวนแหงชาตและบรเวณเขตชนคณภาพลมนาชนท 3 4 5 ตามมตคณะรฐมนตรเรองการกาหนด ชนคณภาพลมนาโดยจาแนกพนททเปนเขตปฏรปทดนออกแลว เขตพนทปาเศรษฐกจน เมอพจารณาจากขอมลผลการสารวจสภาพการใชประโยชนทดน สามารถจาแนกออกเปนบรเวณทมสภาพปาไมสมบรณ โดยเมอพจารณารวมกบขอมลสภาพพนท และลกษณะทางกายภาพของดนบรเวณทเกษตรกรบกรกพนทปาไม สามารถกาหนดเขตการใชทดนไดเปน 1 เขต โดยมรายละเอยดดงน

1) เขตบารงรกษาสภาพปา (หนวยแผนท 121) มเนอท 1,408 ไร หรอรอยละ 0.19 ของพนทลมนาสาขาหวยเอก พนทในเขตนมสภาพเปนปาไมสมบรณ ซงอยภายใตขอกาหนดทตองสงวนพนทเพอการอนรกษปาไมในเขตพนท ปาไมเพอการใชประโยชนดานเศรษฐกจ ขอเสนอแนะในการใชพนท 1. ควบคมมใหมการเปลยนแปลงธรรมชาตไปใชประโยชนในรปแบบอนๆ 2. ควรมการบารงรกษาสภาพปาธรรมชาตตามหลกวชาการ 3. ดาเนนการปองกนและปราบปรามการลกลอบตดไมทาลายปาใหมประสทธภาพและมผลการปฏบตอยางตอเนอง โดยดาเนนการกบผกระทาผดอยางเดดขาด 4. ถาบรเวณนมการบกรกพนทในภายหลง เจาหนาทผ รบผดชอบในพนท ควรรบดาเนนการปลกปาทดแทนโดยเรว เพอปองกนการขยายพนทของการบกรกตอไป 5. ควรสงเสรมใหราษฎรในพนทและพนทขางเคยงเหนคณคาของทรพยากรปาไมและมสวนรวมในการดแลรกษาปาไมในพนท เพอเปนการรกษาสภาพปาไมใหสมบรณและใหทรพยากรปาไมมผลผลตสมาเสมอตลอดไป ในขณะเดยวกนควรกาหนดมาตรการในการใชประโยชนจากปาไมและการหาของปารวมกนระหวางองคกรของราษฎรในพนทรวมกบเจาหนาทของรฐฯทรบผดชอบและเสรมความรใหกบราษฎร ในพนทใหเหนความสาคญของปาไม

8-3

8.1.1.2 เขตคงสภาพปาไมนอกเขตปาตามกฎหมาย (หนวยแผนท 13) มเนอทประมาณ 12,125 ไร หรอรอยละ 1.65 ของพนทลมนาสาขาหวยเอก เขตนอยภายใตขอกาหนด เปนบรเวณทอยนอกเขตปาตามกฎหมาย แตมสภาพการใชทดนเปนปาสมบรณ หรอปาเสอมโทรม และพบวาบางพนทมการอนรกษไวเปนปาชมชน และอาศยปาดงกลาวในการหาของปาเพอมาบรโภคภายในครวเรอนหรอจาหนาย ขอเสนอแนะในการใชพนท ชมชนควรมมาตรการในการปองกนรกษาสภาพปาไมทสมบรณใหคงสภาพดงกลาวไว เพอใหเกดความหลากหลายทางชวภาพ และการใชประโยชนรวมกนของพนท ในขณะเดยวกนหนวยงาน ของรฐบาลทมหนาทรบผดชอบควรเรงดาเนนการสารวจและวางมาตรการปองกนและรกษาสภาพปาใหสมบรณ

8.1.2 เขตการเกษตร มเนอท 665,308 ไร หรอรอยละ 90.53 ของพนทลมนาสาขาหวยเอก พนทเขตการเกษตรน เปนบรเวณทอยนอกเขตทมการประกาศเปนเขตปาไมตามกฎหมาย เขตนเกษตรกรมการใชพนทเพอทาการเกษตร เชน นาขาว พชไร ไมผล พชผก หรอไมยนตน แตเมอพจารณาถงความเหมาะสมของทดนสาหรบการเกษตร และทศทางการพฒนาพนทน สามารถแบงพนทเขตการเกษตรเปน 3 เขต คอ เขตเกษตรพฒนา เขตเกษตรกาวหนา และเขตเรงรดพฒนาการเกษตร โดยมรายละเอยดดงน

8.1.2.1 เขตเกษตรพฒนา มเนอท 5,043 ไร หรอรอยละ 0.69 ของพนทลมนาสาขาหวยเอก พนทเขตน ถกกาหนดใหเปนเขตการเกษตร เปนพนททมการพฒนาระบบนาชลประทานเพอการเพาะปลก พนทในเขตนมสภาพพนทราบเรยบถงคอนขางราบเรยบ ซงลกษณะดนสวนใหญพบในทลม ดนทพบเปนดนลกมาก มการระบายนาคอนขางเลว ดนมความอดมสมบรณตามธรรมชาตตา ในชวงฤดแลงหลงจากการเกบเกยวขาวนาป ในพนททมปรมาณนาเพยงพอ เกษตรกรสามารถปลกพชครงทสองโดยเฉพาะขาวนาปรง หรอพชหลงนาชนดอนๆ พนทเขตเกษตรพฒนาสามารถแบงเขตการใชทดนเพอการผลตไดเปน 1 เขต ตามศกยภาพ และความเหมาะสมของทดน ไดดงน

1) เขตทานา (หนวยแผนท 211) มเนอท 5,043 ไร หรอรอยละ 0.69 ของพนทลมนาสาขาหวยเอก มสภาพพนทราบเรยบถงคอนขางราบเรยบ ดนทพบเปนดนลกมาก มการระบายนาคอนขางเลว ดนมความอดมสมบรณ ตามธรรมชาตระดบตา พนทเขตนกาหนดใหเปนเขตเกษตรกรรมเพอการปลกขาวในเขตชลประทาน

8-4

ขอเสนอแนะในการใชพนท 1. ควรปรบปรงบารงดนโดยการเพมอนทรยวตถ เชน ปยหมก ปยคอก หรอปยพชสด เพอชวยปรบปรงโครงสรางของดนเพมการอมนาของดนและเพมธาตอาหารทเปนประโยชนสาหรบพช รวมกบการใสปยวทยาศาสตรในอตราสวนทเหมาะสม 2. ควรมการปรบสภาพพนทในแปลงนาขาว เพอควบคมระดบการแชขงของนาในระหวางการเพาะปลกใหเหมาะสม 3. ควรมการขดลอกคลองและเพมทอลอดตามถนนสายหลกทสรางขวางทางเดนนา เพอการระบายนาในพนทปลกขาวเปนไปอยางรวดเรว ไมใหเกดนาแชขงเปนเวลานานจนตนขาวเสยหาย

8.1.2.2 เขตเกษตรกาวหนา มเนอท 267,236 ไร หรอรอยละ 36.35 ของพนทลมนาสาขาหวยเอก พนทเขตน ถกกาหนดใหเปนเขตการเกษตร ซงลกษณะดนทพบในทลมสวนใหญเปนดนลกมาก มการระบายนาเลว ถงคอนขางเลว สภาพพนทมลกษณะราบเรยบถงคอนขางราบเรยบ มการใชประโยชนทดนสาหรบการทานา และทงหญาเลยงสตว สวนบรเวณทเปนทดอนมสภาพพนทตงแตราบเรยบถงลกคลนลอนลาดเลกนอย ลกษณะดนทพบสวนใหญเปนดนลกมาก มการระบายนาดปานกลางถงด การใชประโยชนทดนบรเวณดงกลาวนสวนใหญมการปลกพชไร ไดแก มนสาปะหลง ออยโรงงาน และพชไรผสม เปนตน บางพนทมแหลงนา ทสมบรณเพยงพอ เกษตรกรจะใชพนทเพอทานา ปลกพชผก และปลกไมผล เชน มะมวง และไมผลผสม เปนตน นอกจากนนยงมการปลกไมยนตน เชน ยคาลปตส ยางพารา เปนตน ผลการประเมนความเหมาะสมของดน ทางกายภาพในเขตนพบวา อยในระดบความเหมาะสมปานกลางถงสงตอการปลกพช ซงอาจมขอจากด บางประการในการใชทดน พนทเขตเกษตรกาวหนาสามารถแบงเขตการใชทดนเพอการผลตไดเปน 2 เขต ตามศกยภาพและความเหมาะสมของทดน ไดดงน

1) เขตทานา (หนวยแผนท 221) มเนอท 241,579 ไร หรอรอยละ 32.86 ของพนทลมนาสาขาหวยเอก มสภาพพนทราบเรยบถงคอนขางราบเรยบ ดนทพบเปนดนลกมาก มการระบายนาเลวถงคอนขางเลว ดนมความอดมสมบรณตามธรรมชาตระดบปานกลางถงตา พนทเขตนกาหนดใหเปนเขตเกษตรกรรมเพอการปลกขาวโดยอาศยนาฝน เปนหลก ดงนนในชวงฤดฝน ถามฝนทงชวงกจะมผลกระทบตอขาวทปลกได ขอเสนอแนะในการใชพนท 1. ควรปรบปรงบารงดนโดยการเพมอนทรยวตถ เชน ปยหมก ปยคอก หรอปยพชสด เพอชวยปรบปรงโครงสรางของดนเพมการอมนาของดนและเพมธาตอาหารทเปนประโยชนสาหรบพช รวมกบการใสปยวทยาศาสตรในอตราสวนทเหมาะสม

8-5

2. ควรมการปรบสภาพพนทในแปลงนาขาว เพอควบคมระดบการแชขงของนาในระหวางการเพาะปลกใหเหมาะสม 3. พจารณาดาเนนการพฒนาแหลงนาขนาดเลกในพนท รวมทงการปรบปรงประสทธภาพแหลงนาตามธรรมชาตใหมการกกเกบนาไดดขน 4. ควรมการขดลอกคลองและเพมทอลอดตามถนนสายหลกทสรางขวางทางเดนนา เพอการระบายนาในพนทปลกขาวเปนไปอยางรวดเรว ไมใหเกดนาแชขงเปนเวลานานจนตนขาวเสยหาย 2) เขตปลกพชไร/ไมยนตน (หนวยแผนท 222) มเนอท 25,657 ไร หรอรอยละ 3.49 ของพนทลมนาสาขาหวยเอก สภาพพนท ในเขตนมลกษณะราบเรยบถงลกคลนลอนลาดเลกนอย ดนทพบเปนดนลกมาก มการระบายนาดถงดปานกลาง ดนมความอดมสมบรณตามธรรมชาตระดบปานกลางถงตา พนทเขตนกาหนดใหเปนเขตเกษตรกรรมเพอการปลกพชไร/ไมยนตนทอาศยนาฝนเปนหลก แตบางบรเวณอาจมแหลงนาขนาดเลกหรอใกลแหลงนาธรรมชาต โดยประกอบดวยประเภทการใชประโยชนทดนประเภทตางๆ ไดแก พนทปลกมนสาปะหลง ยคาลปตส ยางพารา ออยโรงงาน พชไรผสม มะมวง และไมผลผสม เปนตน ขอเสนอแนะในการใชพนท 1. ควรเรงรดพฒนาระบบชลประทานเพอปรบรปแบบการใชประโยชนทดนจากการปลกพชลมลก มาเปนการปลกไมผลหรอพชผก 2. ดาเนนการจดทาระบบอนรกษดนและนาในพนทเขตน โดยเฉพาะบรเวณ ทมการใชทดนเพอการปลกพชไรเพราะลกษณะการใชทดนเพอเกษตรกรรม โดยมการไถพรวนเตรยมพนททกป มแนวโนมของการเกดการชะลางผวหนาดนไดสงในชวงตนฤดฝนซงไมมพชปกคลมผวหนาดน ระบบอนรกษดนและนาสามารถเลอกปฏบตไดทงการใชระบบพช เชน การปลกพชขวางแนวความลาดชน การปลกพชสลบแถวและการปลกหญาแฝกขวางแนวความลาดชน แตบรเวณทมความลาดชนสงอาจตองใชมาตรการอนรกษดนและนาเชงกลโดยจดทาคนดนขวางแนวความลาดชน การทาทางระบายนาออกจากพนทและสามารถ ทารวมกบการอนรกษดนโดยใชระบบพชดวย 3. ปรบปรงคณภาพของดนใหมความอดมสมบรณและลกษณะทางกายภาพของดนทเหมาะสมสาหรบการปลกพช โดยการใชปยอนทรยตางๆ เชน ปยพชสด ปยคอก ซงจะเปนการปรบปรงโครงสรางของดนใหดขนทาใหดนรวนซย เพมการอมนาของดนใหดขน 4. ดาเนนการพฒนาแหลงนาขนาดเลกในพนทเขตน รวมทงการปรบปรงประสทธภาพแหลงนาตามธรรมชาต เชน เหมอง ฝาย ลาคลองสาธารณะ ใหมการกกเกบนาไดดขน

8-6

8.1.2.3 เขตเรงรดพฒนาการเกษตร มเนอท 393,029 ไร หรอรอยละ 53.49 ของพนทลมนาสาขาหวยเอก พนทเขตนถกกาหนดใหเปนเขตการเกษตร ทตองมการดาเนนการแกไขปญหาท เปนขอจากดของการใชทดน เพอเกษตรกรรมตาง ๆเชน ดนเปนทรายจดหรอดนคอนขางเปนดนทรายซงมผลตอความสามารถในการอมนา ทเปนประโยชนตอพชตา รวมทงปรมาณธาตอาหารพชในดนมปรมาณตา โดยผลการประเมนความเหมาะสมของทดนเขตนสาหรบการปลกขาวและพชไรอยในระดบเหมาะสมเลกนอย จากขอจากดการใชทดนดงกลาวขางตนจงจาเปนอยางยงในการพฒนาปรบปรงและมมาตรการเฉพาะเพอเพมผลผลตการเกษตรกรรมในพนทใหสงขนรวมถงการปองกนระบบนเวศมใหเสอมโทรมจากการใชพนทในเขตน ดงนนหนวยงานของรฐ ทเกยวของ จงจาเปนตองใหความชวยเหลอเกษตรกรในพนทเขตนเปนพเศษ โดยเขตเรงรดพฒนาการเกษตรนสามารถแบงเขตการใชทดนออกเปน 2 เขต ตามศกยภาพและความเหมาะสมของทดนไดดงน

1) เขตทานา (หนวยแผนท 231) มเนอท 309,016 ไร หรอรอยละ 42.06 ของพนทลมนาสาขาหวยเอก มสภาพพนท มลกษณะราบเรยบถงคอนขางราบเรยบสลบกบลกคลนลอนลาดเลกนอย ดนทพบสวนใหญมการระบายนาคอนขางเลวถงดปานกลาง มปญหาความอดมสมบรณตามธรรมชาตระดบตา เนอดนเปนทรายจดหรอคอนขางเปนทราย เปนดนตน เปนดนเคม และบางบรเวณมการทวมขงของนา พนทในเขตนดนมความเหมาะสมสาหรบการปลกขาวเลกนอย สภาพการใชประโยชนทดนในปจจบนเกษตรกรมการใชทดนเพอการปลกขาวโดยอาศยนาฝนเปนหลก สามารถแบงเขตการใชทดนออกเปน 4 เขต ตามศกยภาพและปญหาของดนไดดงน

(1) เขตทานาในพนทดนทราย (หนวยแผนท 2311) มเนอท 185,845 ไร หรอรอยละ 25.29 ของพนทลมนาสาขาหวยเอก

(2) เขตทานาในพนทดนตน (หนวยแผนท 2312) มเนอท 3,273 ไร หรอรอยละ 0.45 ของพนทลมนาสาขาหวยเอก

(3) เขตทานาในพนทดนเคม (หนวยแผนท 2313) มเนอท 117,272 ไร หรอรอยละ 15.96 ของพนทลมนาสาขาหวยเอก

(4) เขตทานาในพนทนาทวมขง (หนวยแผนท 2315) มเนอท 2,626 ไร หรอรอยละ 0.36 ของพนทลมนาสาขาหวยเอก ขอเสนอแนะในการใชพนท 1. ควรเปนพนทเปาหมายในการเรงรดพฒนาแกปญหา ดนเปนทรายจดหรอดนคอนขางเปนดนทราย ดนตน พนทดนเคม และพนทนาทวมขง พรอมทงปรบปรงบารงดน อนรกษดนและนา ตามแนวทางของกรมพฒนาทดน

8-7

2. พฒนาแหลงนาขนาดเลกในไรนาและปรบเปลยนขาวพนธดใหเหมาะสมกบสภาพพนท โดยยดแนวทางการใชทดนแบบเศรษฐกจพอเพยง ทาเกษตรแบบผสมผสานตามแนวทางทฤษฎใหม 3. สงเสรมอาชพเสรมเพอเพมรายไดใหกบครวเรอนเกษตรกรในเขตน

2) เขตปลกพชไร/ไมยนตน (หนวยแผนท 232) มเนอท 84,013 ไร หรอรอยละ 11.43 ของพนทลมนาสาขาหวยเอก สภาพพนท

ในเขตนมลกษณะราบเรยบถงลกคลนลอนลาดเลกนอยสลบกบลกคลนลอนลาด ดนทพบสวนใหญ มการระบายนาดปานกลางถงมากเกนไป ดนมปญหาความอดมสมบรณตามธรรมชาตตา ดนเปนทรายจด และดนตน พนทในเขตนดนมความเหมาะสมสาหรบการปลกพชไรเลกนอยสามารถแบงเขตการใชทดนออกเปน 2 เขต ตามศกยภาพและปญหาของดนไดดงน

(1) เขตปลกพชไร/ไมยนตนในพนทดนทราย (หนวยแผนท 2321) มเนอท 83,593 ไร หรอรอยละ 11.37 ของพนทลมนาสาขาหวยเอก

(2) เขตปลกพชไร/ไมยนตนในพนทดนตน (หนวยแผนท 2322) มเนอท 420 ไร หรอรอยละ 0.06 ของพนทลมนาสาขาหวยเอก ขอเสนอแนะในการใชพนท 1. ควรเปนพนทเปาหมายในการเรงรดพฒนาแกปญหาดนเปนทรายจด และดนตน พรอมทงปรบปรงบารงดนอนรกษดนและนา ตามแนวทางของกรมพฒนาทดน 2. พฒนาแหลงนาขนาดเลกในไรนา จดทาเกษตรแบบผสมผสานตามแนวทางทฤษฎใหมโดยเนนการปลกพชใหหลากหลายชนด ทงไมผล ไมยนตน พชไร พชผก 3. บรเวณทมความลาดชนสง สนบสนนการปลกสวนปาและไมโตเรวควบคกบการอนรกษดนและนา

4. สงเสรมอาชพเสรมเพอเพมรายไดใหกบครวเรอนเกษตรกรในเขตน 5. ถายทอดความรใหแกเกษตรกรในเรองการดแลรกษาพช เทคโนโลยการเกบเกยว และการรกษาคณภาพหลงการเกบเกยว ตลอดจนการบรรจหบหอ 6. จดอบรมวธการผลต การบรหารจดการธรกจ และสนบสนนดานเงนทน

8.1.3 เขตชมชนและสงปลกสราง (หนวยแผนท 3) มเนอท 37,193 ไร หรอรอยละ 5.06 ของพนทลมนาสาขาหวยเอก พนทของเขตนเปนบรเวณทตงของหมบานและสถานทราชการมเนอท 35,266 ไร เขตโรงงานอตสาหกรรมมเนอท 1,094 ไร ถนนมเนอท 749 ไร และสงปลกสรางอนๆ ไดแก สสาน ปาชา อกประมาณ 84 ไร

8-8

ขอเสนอแนะในการใชพนท หนวยงานท เกยวของในพนทลมนาสาขาหวยเอกควรเรงศกษาปญหาและความตองการ ของทองถน ตลอดจนจดลาดบความสาคญของปญหาเพอนามากาหนดแนวทางในการพฒนาไดอยางถกตอง ตามความตองการของชมชน ในประเดนปญหาบางเรองทเกนขดความสามารถของทองถน ทางหนวยงาน ทเกยวของในพนทลมนาสาขาหวยเอกควรทาเรองถงสวนราชการทเกยวของโดยตรงเพอขอรบการสนบสนน ในการศกษาปญหา แนวทาง การแกไข จดทาโครงการและงบประมาณเพอการดาเนนการตอไป

8.1.4 เขตแหลงนา (หนวยแผนท 4) มเนอท 16,792 ไร หรอรอยละ 2.28 ของพนทลมนาสาขาหวยเอก พนทของเขตนเปนบรเวณแหลงนาตามธรรมชาต และแหลงนาผวดนทสรางขน ขอเสนอแนะในการใชพนท 1. ควรเรงดาเนนการศกษาหาแนวทางในการพฒนาแหลงนาผวดนเพมเตม แตตองคานงถงผลกระทบตอสงแวดลอมโดยทวไปประกอบการพจารณาดงกลาว 2. ควรมการบารงรกษาและขดลอกแหลงนาตามธรรมชาตทมอยเพอเพมประสทธภาพของการเกบกกนา 3. หนวยงานทเกยวของในพนทลมนาสาขาหวยเอกควรเรงจดทาโครงการเพอจดหาแหลงนาขนาดเลกในไรนาของเกษตรกรและประสานงานกบกรมพฒนาทดน ซงเปนหนวยงานทไดรบมอบหมาย จากกระทรวงเกษตรและสหกรณใหเปนหนวยงานทรบผดชอบการพฒนาแหลงนาขนาดเลก โดยจดทากรอบแผนการดาเนนการตามลาดบความสาคญ 4. บรเวณพนทลมในแตละพนท ซงเปนทสาธารณประโยชน หนวยงานของรฐทมหนาทเกยวของควรมการตรวจสอบ ปองกนและดาเนนการแกไขปญหาการบกรกยดครองพนทในเขตน เพราะเปนทสาธารณประโยชน สภาพพนทเปนทลมตาไมเหมาะสาหรบการนาทดนมาใชดานเกษตรกรรม ควรคงสภาพไวเพอการรกษาสมดลของระบบนเวศตอไป

8.1.5 เขตพนทอน ๆ (หนวยแผนท 5) มเนอท 2,174 ไร หรอรอยละ 0.29 ของพนทลมนาสาขาหวยเอก แบงออกเปน

8.1.5.1 พนทชมนา (ปาบง ปาทาม) (หนวยแผนท 51) มเนอท 916 ไร หรอรอยละ 0.12 ของพนทลมนาสาขาหวยเอก พนทเขตนเปนบรเวณพนทลม พนทลมชนแฉะ มนาทวมขง ซงเปนพนทปาบงปาทามของชาวบานทสามารถใชประโยชนไดตลอดป โดยกาหนดใหเปนเขตอนรกษเพอความหลากหลายทางชวภาพ เปนแหลงเพาะพนธสตวนา เปนพนทรองรบนาในชวงฤดนาหลาก

8-9

ขอเสนอแนะในการใชพนท 1. หนวยงานทเกยวของทอยในพนทลมนาสาขาหวยเอก ควรเรงรดศกษาสภาพพนทดงกลาวและพจารณากาหนดแนวทางในการพฒนาพนทชมนา (ปาบง ปาทาม) พรอมทงกาหนดมาตรการ ในการปองกนและรกษาพนทใหคงสภาพ เพออนรกษความหลากหลายทางชวภาพตลอดไป 2. บรเวณพนท ซงเปนทสาธารณประโยชน หนวยงานของรฐทมหนาทเกยวของควรมการตรวจสอบ ปองกนและดาเนนการแกไขปญหาการบกรกยดครองพนทในเขตน เพราะเปนทสาธารณประโยชน สภาพพนทเปนทลมตาไมเหมาะสาหรบการนาทดนมาใชดานเกษตรกรรม ควรคงสภาพไวเพอการรกษาสมดลทางนเวศตอไป

8.1.5.2 พนทเบดเตลด (หนวยแผนท 52) มเนอทประมาณ 1,258 ไร หรอรอยละ 0.17 ของพนทลมนาสาขาหวยเอก ไดแก โรงเรอนเลยงสตวปก สถานทเพาะเลยงปลา สถานทเพาะเลยงสตวนาราง และบอดน เปนตน

8-10

1 13,533 1.8412 1,408 0.19121 เขตบารงรกษาสภาพปา 1,408 0.1913 12,125 1.652 665,308 90.53

21 5,043 0.69211 เขตทานา 5,043 0.6922 267,236 36.35221 เขตทานา 241,579 32.86222 เขตปลกพชไร/ไมยนตน 25,657 3.4923 393,029 53.49231 เขตทานา 309,016 42.062311 เขตทานาในพนทดนทราย 185,845 25.292312 เขตทานาในพนทดนตน 3,273 0.452313 เขตทานาในพนทดนเคม 117,272 15.962315 เขตทานาทมปญหานาทวมขง 2,626 0.36232 เขตปลกพชไร/ไมยนตน 84,013 11.432321 เขตปลกพชไร/ไมยนตนในพนทดนทราย 83,593 11.372322 เขตปลกพชไร/ไมยนตนในพนทดนตน 420 0.06

3 37,193 5.0631 หมบานและสถานทราชการ 35,266 4.8032 เขตโรงงานอตสาหกรรม 1,094 0.1534 ถนน 749 0.1036 สงปลกสรางอนๆ 84 0.014 16,792 2.285 2,174 0.2951 916 0.1252 1,258 0.17

735,000 100.00

เนอท


ตารางท 8-1 เขตการใชทดนลมนาสาขาหวยเอก

เขตปาไม

เขตปาเศรษฐกจ

เขตคงสภาพปาไมนอกเขตปาตามกฎหมาย

หนวยแผนท เขตการใชทดน

เขตการเกษตร

เขตเกษตรพฒนา

เขตเกษตรกาวหนา

เขตเรงรดพฒนาการเกษตร

พนทเบดเตลด

รวม

เขตชมชนและสงปลกสราง

เขตแหลงนา

เขตพนทอนๆ

พนทชมนา (ปาบง ปาทาม)

8.2 แผนการพฒนาทดนเพอเพมศกยภาพการผลตดานการเกษตร

เพอใหกาหนดเขตการใชทดนระดบลมนา ในพนทลมนาสาขาหวยเอก บรรลเปาหมาย จาเปน ตองมแนวทางการบรหาร การจดการทรพยากรตางๆ ทงดานการพฒนาการเกษตรและทรพยากรธรรมชาตสงแวดลอมอยางมประสทธภาพ สาหรบการพฒนาดานการเกษตรเปนการพฒนาดานการผลต มจดมงหมายเพอเพมผลผลตทางการเกษตร ซงไดจดทาแผนพฒนาทดนตามเขตการใชทดนทไดจดทาไวโดยคดเลอกเฉพาะพนทในเขตการเกษตร เพอกาหนดเปนพนทเปาหมายและเสนอแนะแนวทางการบรหารจดการทรพยากรดน เพอเพมศกยภาพการผลตในเขตปลกพชเศรษฐกจตางๆ ของลมนาสาขาหวยเอก เพอเปนแนวทางในการจดทาแผนปฏบตการพฒนาทดนในลมนาสาขาน จากแผนการใชทดนระดบลมนาสาขา ในพนทลมนาสาขาหวยเอก โดยทวไปไดกาหนดเขตการใชทดนดานการเกษตรออกเปน 3 เขตใหญ ไดแก เขตเกษตรพฒนา เขตเกษตรกาวหนา และเขตเรงรดพฒนาการเกษตร ซงเขตทตองเรงดาเนนการแกไขปญหาอนดบแรก ไดแก เขตเรงรดพฒนาการเกษตร ตามดวยเขตเกษตรกาวหนา และเขตเกษตรพฒนา ตามลาดบ จากเขตใหญทง 3 เขตน ไดทาการแยกยอยออกไปเพอกาหนดเขตการใชทดนตามกลมพชเศรษฐกจทสาคญ เชน เขตทานา เขตปลกไมผล/พชผก/พชไร เขตปลกพชไร/ไมยนตน เปนตน จากการศกษาวเคราะหศกยภาพทรพยากรพนฐานในภาพรวมของลมนาสาขาหวยเอกพบวาเขตการใชทดนตางๆ มปญหาหรอเปนจดออนในการพฒนาการผลตทจาเปนตองดาเนนการแกไขปญหาและพฒนาทดนตามประเภทปญหาของดนทพบ ตลอดจนการเสนอแนะแนวทางการจดการปญหาตางๆ ดงตารางท 8-2 โดยมรปแบบการพฒนาทดนเปนรายพชตามภาคผนวกท 2

ตารางท 8-2 พนทเปาหมายในการดาเนนการพฒนาทดนเพอเพมศกยภาพการผลตของลมนาสาขาหวยเอก

พนทเปาหมาย เขตการใชทดน สภาพปญหา


เขตเรงรดพฒนาการเกษตร 393,029 53.49

เขตทานา ดนทรายจดหรอดนคอนขางเปนทราย 185,845 25.29

ดนตน 3,273 0.45

ดนเคม 117,272 15.96

ดนทมปญหานาทวมขง 2,626 0.36

เขตปลกพชไร/ไมยนตน ดนทรายจด 83,593 11.37

ดนตนหรอมหนโผล 420 0.06

8-12

8.3 ขอเสนอแนะการนาแผนการใชทดนไปสการจดทาแผนปฏบตการพฒนาทดน

จากตารางพนทเปาหมายในการดาเนนการพฒนาทดนเพอเพมศกยภาพการผลตของลมนาสาขาหวยเอกตามเขตการใชทดนดงกลาว หนวยปฏบตทมหนาทรบผดชอบสามารถนาไปตรวจสอบและขยายผลจดทาแผนปฏบตการพฒนาการเกษตรหรอแผนปฏบตการพฒนาทดนในระดบตางๆ ตอไป โดยทาการสอบถามความคดเหน จดทาประชาพจารณ ทาความเขาใจกบชมชน หรอเกษตรกร ทเกยวของถงปญหาและแนวทางในการจดการเพอนาไปใชแกปญหารวมกน เพอใหทราบถงความเปนไปได ความพรอมของเกษตรกรในการแกไขปญหาตาง ๆในพนทดงกลาว แตเนองจากพนทเปาหมายแตละปญหา มมาก จงควรมการเลอกพนทนารองในการพฒนาทดนเพอแกปญหาแตละปญหา แลวขยายผลความสาเรจของงานในการพฒนาทดนไปสพนทใกลเคยงทมปญหาในลกษณะเดยวกนเพอใหการพฒนาทดน เพมผลผลตทางการเกษตรครอบคลมพนทพชเศรษฐกจทงลมนาสาขาไดรวดเรวยงขน

เอกสารอางอง

กรมการปกครอง. 2549. แผนทขอบเขตการปกครอง. กระทรวงมหาดไทย. กรมการปกครอง. 2551. ขอมลจานวนประชากรและบาน (ณ เดอนธนวาคม พ.ศ. 2551). สบคน

เมอวนท 15 มถนายน 2552, จาก http://www.dopa.go.th/ กรมชลประทาน. 2552. ขอมลโครงการชลประทาน. กระทรวงเกษตรและสหกรณ. กรมทรพยากรนา. 2548. โครงการจดทาแผนรวมการบรหารจดการทรพยากรนาในพนทลมนามล.

กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม. กรมปศสตว. 2551. ขอมลสถตการปศสตวภาคตะวนออกเฉยงเหนอ. กระทรวงเกษตรและสหกรณ. กรมพฒนาทดน. 2540. การจดการเรองนาในไรนา. วารสารอนรกษดนและนา. 13(2) : 11-42. กรมพฒนาทดน. 2545. การประเมนการสญเสยดนในประเทศไทย. กระทรวงเกษตรและสหกรณ. กรมสงเสรมการเกษตร. 2551. รายงานผลระบบจดเกบขอมลพนฐาน. สบคนเมอวนท 3 กรกฏาคม 2552,

จาก http://agtech.doae.go.th/ กรมอตนยมวทยา. 2550. สถตภมอากาศ พ.ศ. 2513 - 2548. กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร. กรมอทยานแหงชาตสตวปาและพนธพช. 2548. ขอมลปาไมตามกฎหมาย. กระทรวงทรพยากรธรรมชาต และสงแวดลอม. กลมงานวจยการใชนาชลประทาน. มปป. คาสมประสทธพช (Kc) ของพช 40 ชนด. สวนการใชนา

ชลประทาน สานกอทกวทยาและบรหารนา กรมชลประทาน กระทรวงเกษตรและสหกรณ. กองวางแผนการใชทดน. 2543. แผนการใชทดนลมนาสาขาแมนาปาสกตอนลาง. กรมพฒนาทดน กระทรวงเกษตรและสหกรณ. กองวางแผนการใชทดน. 2545. แผนการใชทดนลมนาสาขาลาสนธ. กรมพฒนาทดน กระทรวงเกษตร และสหกรณ. บณฑต ตนศร และคารณ ไทรฟก. 2542. คมอการประเมนคณภาพทดน สาหรบพชเศรษฐกจ. เอกสารวชาการ ฉบบท 2/2535 : ฉบบพมพครงท 3/2542. กองวางแผนการใชทดน กรมพฒนาทดน

กระทรวงเกษตรและสหกรณ. พทยากร ลมทอง. 2535. การปรบปรงดนดวยปยหมกและปยพชสด. กองอนรกษดนและนา กรมพฒนาทดน กระทรวงเกษตรและสหกรณ. สมนก ศรทองฉม เสร จาตรงคกล และวรตน ตนภบาล. 2535. การปรบปรงดนเสอมโทรม. กองอนรกษดนและนา กรมพฒนาทดน กระทรวงเกษตรและสหกรณ.

อ-2

สมศร อรณนท. 2535. การปรบปรงดนเคมและดนโซดก. กองอนรกษดนและนา กรมพฒนาทดน กระทรวงเกษตรและสหกรณ.

สรชย หมนสงข เจรญ เจรญจารสชพ และจมพล ยวะนยม. 2535. การปรบปรงดนเปรยวจด และดนกรด. กองอนรกษดนและนา กรมพฒนาทดน กระทรวงเกษตรและสหกรณ. สานกงานเกษตรจงหวดขอนแกน. 2551. ขอมลการเกษตร. กรมสงเสรมการเกษตร กระทรวงเกษตร

และสหกรณ. สานกงานเกษตรจงหวดนครราชสมา. 2551. ขอมลการเกษตร. กรมสงเสรมการเกษตร กระทรวงเกษตร

และสหกรณ. สานกงานเกษตรจงหวดบรรมย. 2551. ขอมลการเกษตร. กรมสงเสรมการเกษตร กระทรวงเกษตร

และสหกรณ. สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. 2552. ขอมลพนฐานการศกษา. สบคนเมอวนท

7 สงหาคม 2552, จาก http://www.obec.go.th/ สานกงานจงหวดขอนแกน. 2552. ยทธศาสตรจงหวดขอนแกน 2552. กระทรวงมหาดไทย. สานกงานจงหวดนครราชสมา. 2552. แผนปฏบตงานจงหวดนครราชสมา ประจาป พ.ศ.2552.

กระทรวงมหาดไทย. สานกงานจงหวดบรรมย. 2552. แผนพฒนาจงหวดบรรมย 4 ป (ป 2553-2556). กระทรวงมหาดไทย. สานกงานประมงจงหวดขอนแกน. 2551. ขอมลสถตประมง จงหวดขอนแกน. กรมประมง กระทรวง

เกษตรและสหกรณ. สานกงานประมงจงหวดนครราชสมา. 2551. ขอมลสถตประมง จงหวดนครราชสมา. กรมประมง

กระทรวงเกษตรและสหกรณ. สานกงานประมงจงหวดบรรมย. 2551. ขอมลสถตประมง จงหวดบรรมย. กรมประมง กระทรวง

เกษตรและสหกรณ. สานกงานพาณชยจงหวดขอนแกน. 2548. ขอมลการตลาดจงหวดขอนแกน ประจาป 2548.

กระทรวงพาณชย. สานกงานพาณชยจงหวดนครราชสมา. 2549. ขอมลการตลาดจงหวดนครราชสมา ประจาป 2549.

กระทรวงพาณชย. สานกงานพาณชยจงหวดบรรมย. 2547. ขอมลการตลาดจงหวดบรรมย ประจาป 2547. สบคน

เมอวนท 13 ตลาคม 2552, จาก http://pcoc.moc.go.th/pcocsys/pcoc_menu/default_pp.aspx

อ-3

สานกงานสงแวดลอม ภาคท 11. 2552. รายงานผลการตดตามตรวจสอบคณภาพนา แหลงผวดน ครงท 1 ประจาปงบประมาณ 2552. สานกงานปลดกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม.

สานกงานสถตจงหวดขอนแกน. 2551. รายงานสถตจงหวดขอนแกน. สานกงานสถตแหงชาต. สานกงานสถตจงหวดนครราชสมา. 2551. รายงานสถตจงหวดนครราชสมา. สานกงานสถตแหงชาต. สานกงานสถตจงหวดบรรมย. 2551. รายงานสถตจงหวดบรรมย. สานกงานสถตแหงชาต. สานกงานสาธารณสขจงหวดขอนแกน. 2551. รายงานประจาป 2551. กระทรวงสาธารณสข. สานกงานสาธารณสขจงหวดนครราชสมา. 2551. รายงานประจาป 2551. กระทรวงสาธารณสข. สานกงานสาธารณสขจงหวดบรรมย. 2551. รายงานประจาป 2551. กระทรวงสาธารณสข. สานกงานอตสาหกรรมจงหวดขอนแกน. 2551. ทาเนยบโรงงานอตสาหกรรม จงหวดขอนแกน.

สานกงานปลดกระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงอตสาหกรรม. สานกงานอตสาหกรรมจงหวดนครราชสมา. 2551. ทาเนยบโรงงานอตสาหกรรม จงหวดนครราชสมา.

สานกงานปลดกระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงอตสาหกรรม. สานกงานอตสาหกรรมจงหวดบรรมย. 2551. ทาเนยบโรงงานอตสาหกรรม จงหวดบรรมย.

สานกงานปลดกระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงอตสาหกรรม. สานกสารวจดนและวางแผนการใชทดน. 2548. มหศจรรยพนธดน กลมชดดนสาหรบการปลก พชเศรษฐกจประเทศไทย. กรมพฒนาทดน กระทรวงเกษตรและสหกรณ. FAO. 1992. Cropwat : A computer program for Irrigation Planning and Management Irrigation and

Drainage. Paper 46. Rome Italy. FAO 1993. FESLM : An international framework for evaluating sustainable land management. World Soil Resource Report 73. Huizing, H. and K. Bronsveld. 1992. The use of geo-information systems and remote sensing for evaluating the sustainability of land use systems. Proc. International workshop on evaluation of sustainable land management in the developing world, Chinag Rai, Thailand (September 1991), IBSRAM. Bangkok. International Institute for Aerospace Survey & Earth Sciences. 1997. ILWIS 2.1 for Windows : Application Guide. Enschede, The Netherlands. Renard, K.G. G.R. Foster, G.A. Weesies, McCool, and D.C. Yoder, Coordinators. 1997. Predicting soil erosion by water : A guide to conservation planning with the Revised Universal Soil Loss Equation.

อ-4

Srikhajon, M., A. Somrang, P. Pramojanee, S. Pradubvith, and C. Anecksamphant. 1984. Application of the Universal Soil Loss Equation for Thailand. Fifth Asean Conference, Bangkok, Thailand, 10-23 June 1984. Takagi Azuma. 1994. Report on Soil Erosion Analysis Methods. Japan International Cooperative Agency in Cooperation with Department of Land Development, LWCC. U.S. Department of Agriculture. 1978. Predicting rainfall erosion losses : A guide to conservation planning. Agriculture handbook No. 537. U.S. Department of Agriculture. 1981. Erosion and Sediment Control : Guide for Hawaii. U.S. Department of Agriculture. 1993. Soil Survey Manual. Agriculture handbook No.18. U.S. Department of Agriculture, Agricultural research service. 1997. Predicting soil erosion by water : A guide to conservation planning with the Revised Universal Soil Loss Equation (RUSLE). Agricultural handbook No.703. Wischmeier, W.H., C.B. Johnson and B.V. Cress. 1971. A Soil Erodibility for farmland and construction sites. Soil and Water Conservation. Wischmeier, W.H., and D.D. Smith 1978. Predicting rainfall crosion losses - a guide to conservation planning. USDA Agric. Handbook No. 537.

ภาคผนวก 1 แนวทางการจดการดนเพอปลกพช

ทรพยากรดนของลมนาสาขาหวยเอก ไดแก หนวยทดน 1 4 6hi 6hiB 7 7hi 15B 17 18 18B 18hi 18hil 18l 19 20 20l 22 22hi 22hi/22 24 24B 35 35B 35Bb 36/18 36/19 36B 36b/18 36b/19 36Bb 37 37b 37Bb 38 38/4 38B 38B/4 38Bb 40B 40Bb 41B 41B/44B 41Bb 41Bb/44Bb 41C/44C 44B 44Bb 44C 49b และ 49Bb ซงมแนวทางในการจดการดนเพอปลกพชชนดตางๆ ดงน

หนวยทดนท 1 การจดการดนสาหรบปลกขาว ไถพรวนเมอดนมความชนเหมาะสม ไถกลบตอซง ปลอยทงไว

3-4 สปดาห หรอไถกลบพชปยสด (หวานโสนอฟรกน หรอโสนอนเดย 4-6 กโลกรมตอไร ไถกลบเมออาย 50-70 วน ปลอยทงไว 1-2 สปดาห) รวมกบการใชปยอนทรยนาหรอปยเคมสตร 16-20-0 ใสปยแตงหนาหลงปกดา 35-40 วน พฒนาแหลงนาไวใชในชวงทขาวขาดนาหรอทานาครงท 2 หรอใชปลกพชไรหรอพชผกหลงเกบเกยวขาว ไถกลบตอซงและทารองแบบเตย ปรบปรงดนดวยปยหมกหรอปยคอก 2-3 ตนตอไร รวมกบปยเคมหรอปยอนทรยนา

การจดการดนสาหรบปลกพชผกหรอไมผล ยกรองกวาง 6-8 เมตร คนากวาง 1.0-1.5 เมตร ลก 0.5-1.0 เมตร มคนดนอดแนนลอมรอบ ปรบปรงดนดวยปยหมกหรอปยคอก 2-3 ตนตอไร รวมกบปยเคมหรอปยอนทรยนา หรอขดหลมปลกขนาด 50x50x50 เซนตเมตร พรอมปรบปรงหลมปลกดวยปยหมกหรอปยคอก 20-35 กโลกรมตอหลม ในชวงเจรญเตบโต กอนเกบผลผลตและภายหลงเกบผลผลต ใชปยหมกหรอปยคอกรวมกบปยเคมหรอปยอนทรยนาตามชนดพชทปลก พฒนาแหลงนาและจดระบบการใหนาในแปลงปลก

หนวยทดนท 4 การจดการดนสาหรบการปลกขาว ไถพรวนขณะทดนมความชนทเหมาะสม ไถกลบตอซง

ปลอยทงไว 3-4 สปดาห หรอไถกลบพชปยสด (หวานโสนอฟรกน หรอโสนอนเดย 4-6 กโลกรมตอไร ไถกลบเมออาย 50-70 วน ปลอยทงไว 1-2 สปดาห) รวมกบการใชปยอนทรยนาหรอปยเคมสตร 16-20-0 ใสปยแตงหนาหลงปกดา 35-40 วน พฒนาแหลงนาไวใชในชวงทขาวขาดนาหรอทานาครงท 2 หรอใชปลกพชไรหรอพชผกหลงเกบเกยวขาว โดยทารองแบบเตย ปรบปรงดนดวยปยหมกหรอปยคอก 1-2 ตนตอไร รวมกบปยเคมหรอปยอนทรยนา

การจดการดนสาหรบการปลกพชผกหรอไมผล ยกรองกวาง 6-8 เมตร คนากวาง 1.0-1.5 เมตร ลก 0.5-1.0 เมตร รองแปลงปลกอยสงจากระดบนาทเคยทวม ปรบปรงดนดวยปยหมกหรอปยคอก 1-2 ตนตอไร รวมกบปยเคมหรอปยอนทรยนา หรอขดหลมปลกขนาด 50x50x50 เซนตเมตร ปรบปรง

ผ 1-2

หลมปลกดวยปยหมกหรอปยคอก 15-25 กโลกรมตอหลม ในชวงเจรญเตบโต กอนเกบผลผลตและภายหลงเกบผลผลต ใชปยหมกหรอปยคอกรวมกบปยเคมหรอปยอนทรยนาตามชนดพชทปลก พฒนาแหลงนาและจดระบบการใหนาในแปลงปลก

หนวยทดนท 6 การจดการดนสาหรบการปลกขาว ไถพรวนขณะทดนมความชนทเหมาะสม ไถกลบตอซง

ปลอยทงไว 3-4 สปดาห หรอไถกลบพชปยสด (หวานโสนอฟรกน หรอโสนอนเดย 4-6 กโลกรมตอไร ไถกลบเมออาย 50-70 วน ปลอยทงไว 1-2 สปดาห) รวมกบการใชปยอนทรยนาหรอปยเคมสตร 16-20-0 ใสปยแตงหนาหลงปกดา 35-40 วน ในพนททเปนกรดจดมาก ใชวสดปน 200-300 กโลกรมตอไร เพอเพมความเปนประโยชนของธาตอาหารในดน พฒนาแหลงนาไวใชในชวงทขาวขาดนาหรอทานาครงท 2 หรอใชปลกพชไรหรอพชผกหลงเกบเกยวขาว โดยทารองแบบเตย ปรบปรงดนดวยปยหมกหรอปยคอก 1-2 ตนตอไร รวมกบปยเคมหรอปยอนทรยนา

การจดการดนสาหรบปลกพชผกหรอไมผล ยกรองกวาง 6-8 เมตร คนากวาง 1.0-1.5 เมตร ลก 0.5-1.0 เมตร รองแปลงปลกอยสงจากระดบนาทเคยทวม ปรบปรงดนดวยปยหมกหรอปยคอก 1-2 ตนตอไร รวมกบปยเคมหรอปยอนทรยนา หรอขดหลมปลกขนาด 50x50x50 เซนตเมตร ปรบปรงหลมปลกดวยปยหมกหรอปยคอก 15-25 กโลกรมตอหลม ในชวงเจรญเตบโต กอนเกบผลผลตและภายหลงเกบผลผลต ใชปยหมกหรอปยคอกรวมกบปยเคมหรอปยอนทรยนาตามชนดพชทปลกในพนททดนเปนกรดจดมาก ใชวสดปน 200-300 กโลกรมตอไร หรอ 0.5-1.0 กโลกรมตอหลม เพอเพมความเปนประโยชนของธาตอาหารในดน พฒนาแหลงนาและจดระบบการใหนาในแปลงปลก

หนวยทดนท 7 การจดการดนสาหรบปลกขาว ไถพรวนขณะทดนมความชนทเหมาะสม ไถกลบตอซง

ปลอยทงไว 3-4 สปดาห หรอไถกลบพชปยสด (หวานโสนอฟรกน หรอโสนอนเดย 4-6 กโลกรมตอไร ไถกลบเมออาย 50-70 วน ปลอยทงไว 1-2 สปดาห) รวมกบการใชปยอนทรยนาหรอปยเคมสตร 16-20-0 ใสปยแตงหนาหลงปกดา 35-40 วน พฒนาแหลงนาไวใชในชวงทขาวขาดนาหรอทานาครงท 2 หรอใชปลกพชไรหรอพชผกหลงเกบเกยวขาว โดยทารองแบบเตย ปรบปรงดนดวยปยหมกหรอปยคอก 1-2 ตนตอไร รวมกบปยเคมหรอปยอนทรยนา

การจดการดนสาหรบปลกพชผกหรอไมผล ยกรองกวาง 6-8 เมตร คนากวาง 1.0-1.5 เมตร ลก 0.5-1.0 เมตร รองแปลงปลกอยสงจากระดบนาทเคยทวม ปรบปรงดนดวยปยหมกหรอปยคอก 1-2 ตนตอไร รวมกบปยเคมหรอปยอนทรยนา หรอขดหลมปลกขนาด 50x50x50 เซนตเมตร ปรบปรงหลมปลกดวยปยหมกหรอปยคอก 15-25 กโลกรมตอหลม ในชวงเจรญเตบโต กอนเกบผลผลตและ

ผ 1-3

ภายหลงเกบผลผลต ใชปยหมกหรอปยคอกรวมกบปยเคมหรอปยอนทรยนาตามชนดพชทปลก พฒนาแหลงนาและจดระบบการใหนาในแปลงปลก

หนวยทดนท 15 การจดการดนสาหรบปลกขาว ไถกลบตอซง ปลอยทงไว 3-4 สปดาห หรอไถกลบพชปยสด

(หวานโสนอฟรกน หรอโสนอนเดย 6-8 ตนตอไร ไถกลบกอนออกดอก 1-2 สปดาห) รวมกบการใชปยอนทรยนาหรอปยเคมสตร 15-15-15 ใสปยแตงหนาหลงปกดา 35-45 วน การปกดาขาวควรเพมจานวนตนตอกอใหมากขน พฒนาแหลงนาและจดระบบการใหนาในชวงทขาวขาดนาหรอใชทานาครงท 2 หรอปลกพชไร พชผกหรอพชตระกลถวหลงเกบเกยวขาว โดยทารองแบบเตย ปรบปรงดนดวยปยหมกหรอปยคอก 2-3 ตนตอไร รวมกบปยเคมหรอปยอนทรยนา

การจดการดนสาหรบปลกพชผกหรอไมผล ยกรองกวาง 6-8 เมตร คนากวาง 1.0-1.5 เมตร ลก 0.5-1.0 เมตร มคนดนอดแนนลอมรอบ ปรบปรงดนดวยปยหมกหรอปยคอก 2-3 ตนตอไร รวมกบปยเคมหรอปยอนทรยนา หรอขดหลมปลกขนาด 50x50x50 เซนตเมตร พรอมปรบปรงหลมปลกดวยอนทรยวตถ ปยหมกหรอปยคอก 25-50 กโลกรมตอหลม ในชวงเจรญเตบโต กอนเกบผลผลตและภายหลงเกบผลผลต ใชปยหมกหรอปยคอกรวมกบปยเคม หรอปยอนทรยนาตามชนดพชทปลก พฒนาแหลงนาและจดระบบการใหนาในแปลงปลก

หนวยทดนท 17 การจดการดนสาหรบปลกขาว ในพนททเปนกรดจดมาก หวานวสดปน 200-300 กโลกรมตอไร

เพอเพมความเปนประโยชนของธาตอาหารในดน ไถกลบตอซง ปลอยทงไว 3-4 สปดาห หรอไถกลบพชปยสด (หวานโสนอฟรกน หรอโสนอนเดย 4-6 กโลกรมตอไร ไถกลบเมออาย 50-70 วน ปลอยทงไว 1-2 สปดาห) รวมกบการใชปยอนทรยนาหรอปยเคมสตร 16-16-8 ใสปยแตงหนาหลงปกดา 35-45 วน พฒนาแหลงนาไวใชในชวงทขาวขาดนาหรอใชทานาครงท 2 หรอปลกพชไร พชผกหรอพชตระกลถวหลงเกบเกยวขาว โดยทารองแบบเตย ปรบปรงดนดวยปยหมกหรอปยคอก 2-3 ตนตอไร รวมกบปยเคมหรอปยอนทรยนา

การจดการดนสาหรบปลกพชผกหรอไมผล ยกรองกวาง 6-8 เมตร คนากวาง 1.0-1.5 เมตร ลก 0.5-1.0 เมตร และมคนดนอดแนนลอมรอบ ปรบปรงดนดวยปยหมกหรอปยคอก 2-3 ตนตอไร รวมกบปยเคมหรอปยอนทรยนา หรอขดหลมปลกขนาด 50x50x50 เซนตเมตร ปรบปรงหลมปลกดวยปยหมกหรอปยคอก 20-35 กโลกรมตอหลม ในชวงเจรญเตบโต กอนเกบผลผลตและภายหลงเกบผลผลต มการใชปยหมกหรอปยคอกรวมกบปยเคมหรอปยอนทรยนา เพอเพมความเปนประโยชนของธาตอาหารในดน ควรมการใชวสดปน 200-300 กโลกรมตอไร พฒนาแหลงนาและจดระบบการใหนาในแปลงปลก

ผ 1-4


(หวานโสนอฟรกน หรอโสนอนเดย 4-6 กโลกรมตอไร ไถกลบเมออาย 50-70 วน ปลอยทงไว 1-2 สปดาห) รวมกบการใชปยอนทรยนาหรอปยเคมสตร 16-16-8 ใสปยแตงหนาหลงปกดา 35-45 วน พฒนาแหลงนาไวใชในชวงทขาวขาดนาหรอทานาครงท 2 หรอใชปลกพชไร พชผก หรอพชตระกลถวหลงเกบเกยวขาว โดยทารองแบบเตย ปรบปรงดนดวยปยหมกหรอปยคอก 2-3 ตนตอไร รวมกบปยเคมหรอปยอนทรยนา

การจดการดนสาหรบปลกพชผกหรอไมผล ยกรองกวาง 6-8 เมตร คนากวาง 1.0-1.5 เมตร ลก 0.5-1.0 เมตร และมคนดนอดแนนลอมรอบ เพอปองกนนาทวมขง ปรบปรงดนดวยปยหมกหรอปยคอก 2-3 ตนตอไร รวมกบปยเคมหรอปยอนทรยนา หรอขดหลมปลกขนาด 50x50x50 เซนตเมตร ปรบปรงหลมปลกดวยปยหมกหรอปยคอก 20-35 กโลกรมตอหลม ในชวงเจรญเตบโต กอนเกบผลผลตและภายหลงเกบผลผลต มการใชปยหมกหรอปยคอกรวมกบปยเคมหรอปยอนทรยนา พฒนาแหลงนาและจดระบบการใหนาในแปลงปลก


(หวานโสนอฟรกน หรอโสนอนเดย 4-6 กโลกรมตอไร ไถกลบเมออาย 50-70 วน ปลอยทงไว 1-2 สปดาห) รวมกบการใชปยอนทรยนาหรอปยเคมสตร 16-16-8 ใสปยแตงหนาหลงปกดา 35-45 วน พฒนาแหลงนาไวใชในชวงทขาวขาดนาหรอใชทานาครงท 2 หรอปลกพชไร พชผกหรอพชตระกลถวหลงเกบเกยวขาว ทารองแบบเตย ปรบปรงดนดวยปยหมกหรอปยคอก 2-3 ตนตอไร รวมกบปยเคมหรอปยอนทรยนา

การจดการดนสาหรบปลกพชผกหรอไมผล ยกรองกวาง 6-8 เมตร คนากวาง 1.0-1.5 เมตร ลก 0.5-1.0 เมตรหรอถงชนดานแขง และมคนดนอดแนนลอมรอบ ปรบปรงดนดวยปยหมกหรอปยคอก 2-3 ตนตอไร รวมกบปยเคมหรอปยอนทรยนา หรอขดหลมปลกขนาด 50x50x50 เซนตเมตร ปรบปรงหลมปลกดวยปยหมกหรอปยคอก 20-35 กโลกรมตอหลม ในชวงเจรญเตบโต กอนเกบผลผลตและภายหลงเกบผลผลต ใชปยหมกหรอปยคอกรวมกบปยเคมหรอปยอนทรยนา ตามชนดพชทปลก พฒนาแหลงนาและจดระบบการใหนาในแปลงปลก

หนวยทดนท 20 การจดการดนสาหรบการปลกขาว เลอกพนธขาวทนเคมมาใชปลก ปลอยใหมนาขงและลางเกลอ

ออกไปจากดน ไถกลบตอซง ปลอยทงไว 3-4 สปดาห หรอไถกลบพชปยสด (หวานโสนอฟรกน หรอโสนอนเดย 6-8 กโลกรมตอไร ไถกลบเมออาย 50-70 วน ปลอยทงไว 1-2 สปดาห) รวมกบการใชปยอนทรยนาหรอปยเคมสตร 15-15-15 ใชขาวกลาทมอาย 30-35 วน จานวน 5-8 ตน/จบ ระยะปกดา

ผ 1-5

20x20 เซนตเมตร ใสปยแตงหนาหลงปกดา 35-45 วน พฒนาแหลงนาและจดระบบการใหนาในแปลงปลก

การจดการดนสาหรบปลกพชผกหรอไมผล ควรเลอกพนททคราบเกลอไมมากนกและมแหลงนาชลประทาน เลอกพชททนเคมมาปลก ยกรองกวาง 6-8 เมตร คนากวาง 1.0-1.5 เมตร ลก 0.5-1.0 เมตร ทาคนดนอดแนนลอมรอบ ปรบปรงดนดวยปยหมกหรอปยคอก 3-4 ตนตอไร รวมกบปยเคมหรอปยอนทรยนา หรอขดหลมปลกขนาด 50x50x50 เซนตเมตร ปรบปรงหลมปลกดวยปยหมกหรอปยคอก 25-50 กโลกรมตอหลม ใชสารยปซมคลกเคลากบดนและใชนาลาง มวสดคลมดนเพอปองกนไมใหเกลอขนมาอยทผวดน ในชวงเจรญเตบโต กอนเกบผลผลตและภายหลงเกบผลผลต ใชปยหมกหรอปยคอกรวมกบปยเคมหรอปยอนทรยนาตามชนดพชทปลก พฒนาแหลงนาและจดระบบการใหนาในแปลงปลก


(หวานโสนอฟรกน หรอโสนอนเดย 4-6 กโลกรมตอไร ไถกลบเมออาย 50-70 วน ปลอยทงไว 1-2 สปดาห) รวมกบการใชปยอนทรยนาหรอปยเคมสตร 16-16-8 ใสปยแตงหนาหลงปกดา 35-45 วน พฒนาแหลงนาไวใชในชวงทขาวขาดนาหรอใชทานาครงท 2 หรอปลกพชไร พชผกหรอพชตระกลถวหลงเกบเกยวขาว โดยทารองแบบเตย ปรบปรงดนดวยปยหมกหรอปยคอก 2-3 ตนตอไร รวมกบปยเคมหรอปยอนทรยนา

การจดการดนสาหรบปลกพชผกหรอไมผล ยกรองกวาง 6-8 เมตร คนากวาง 1.0-1.5 เมตร ลก 0.5-1.0 เมตร และมคนดนอดแนนลอมรอบ ปรบปรงดนดวยปยหมกหรอปยคอก 2-3 ตนตอไร รวมกบปยเคมหรอปยอนทรยนา หรอขดหลมปลกขนาด 50x50x50 เซนตเมตร ปรบปรงหลมปลกดวยปยหมกหรอปยคอก 20-35 กโลกรมตอหลม ในชวงเจรญเตบโต กอนเกบผลผลตและภายหลงเกบผลผลต ใชปยหมกหรอปยคอกรวมกบปยเคมหรอปยอนทรยนาตามชนดพชทปลก พฒนาแหลงนาชลประทานและจดระบบการใหนาในแปลงปลก


รวมกบการใชปยอนทรยนาหรอปยเคมสตร 16-16-8 (หวานโสนอฟรกน หรอโสนอนเดย 6-8 ตนตอไร ไถกลบเมออาย 50-70 วน ปลอยทงไว 1-2 สปดาห) พฒนาแหลงนาชลประทานไวใชในชวงทขาวขาดนา หรอใชปลกพชไร พชผกหรอพชตระกลถวหลงเกบเกยวขาว โดยทารองแบบเตย ปรบปรงดนดวยปยหมกหรอปยคอก 3-4 ตนตอไร รวมกบปยเคมหรอปยอนทรยนา

การจดการดนสาหรบปลกพชผกหรอไมผล ยกรองกวาง 6-8 เมตร คนากวาง 1.0-1.5 เมตร ลก 0.5-1.0 เมตร ทาคนดนอดแนนลอมรอบ เพอปองกนนาทวมขง ปรบปรงดนดวยปยหมกหรอปยคอก

ผ 1-6

3-4 ตนตอไร รวมกบปยเคมหรอปยอนทรยนา หรอขดหลมปลกขนาด 75x75x75 เซนตเมตร พรอมปรบปรงหลมปลกดวยอนทรยวตถ ปยหมกหรอปยคอก 25-50 กโลกรมตอหลม ในชวงเจรญเตบโต กอนเกบผลผลตและภายหลงเกบผลผลต ใชปยหมกหรอปยคอกรวมกบปยเคมหรอปยอนทรยนาตามชนดพชทปลก พฒนาแหลงนาและจดระบบการใหนาในแปลงปลก

หนวยทดนท 35 การจดการดนสาหรบพชไรหรอพชผก เลอกพนทคอนขางราบเรยบ ปรบปรงดนดวยปยหมก

หรอปยคอก 2-3 ตนตอไร หรอไถกลบพชปยสด (หวานเมลดถวพรา 8-10 กโลกรมตอไร เมลดถวพม 6-8 กโลกรมตอไร หรอปอเทอง 4-6 กโลกรมตอไร ไถกลบระยะออกดอก ปลอยทงไว 1-2 สปดาห) รวมกบปยเคมหรอปยอนทรยนา มวสดคลมดน ปลกพชหมนเวยน หรอปลกพชสลบเปนแถบ พฒนาแหลงนาและระบบการใหนาในแปลงปลก พนททเปนกรดจดมาก ควรใชวสดปน 200-300 กโลกรมตอไร

การจดการดนสาหรบปลกไมผล ขดหลมปลกขนาด 50x50x50 เซนตเมตร ปรบปรงหลมปลกดวยปยหมกหรอปยคอก 20-35 กโลกรมตอหลม รวมกบปยเคมหรอปยอนทรยนา มระบบอนรกษดนและนา เชน ทาขนบนได หรอการสรางคนดน ปลกพชคลมดน ปลกพชแซม วสดคลมดน ทาแนวรวหรอทาฐานหญาแฝกเฉพาะตน ในชวงเจรญเตบโต กอนเกบผลผลตและภายหลงเกบผลผลต ใชปยหมกหรอปยคอกรวมกบปยเคมหรอปยอนทรยนา ตามชนดพชทปลก พฒนาแหลงนาและจดระบบการใหนาในแปลงปลก พนททเปนกรดจดมาก ควรใชวสดปนอตรา 0.5-1.0 กโลกรมตอหลม

หนวยทดนท 36 การจดการดนสาหรบปลกพชไรหรอพชผก เลอกพนทคอนขางราบเรยบ ปรบปรงดนดวย

ปยหมกหรอปยคอก 2-3 ตนตอไร หรอไถกลบพชปยสด (หวานเมลดถวพรา 8-10 กโลกรมตอไร เมลดถวพม 6-8 กโลกรมตอไร หรอปอเทอง 4-6 กโลกรมตอไร ไถกลบระยะออกดอก ปลอยทงไว 1-2 สปดาห) รวมกบปยเคมหรอปยอนทรยนา มวสดคลมดน ปลกพชหมนเวยน หรอปลกพชสลบเปนแถบ พฒนาแหลงนาและระบบการใหนาในแปลงปลก

การจดการดนสาหรบปลกไมผล ขดหลมปลก ขนาด 50x50x50 เซนตเมตร ปรบปรงหลมปลกดวยปยหมกหรอปยคอก 20-35 กโลกรมตอหลม รวมกบปยเคมหรอปยอนทรยนา มระบบอนรกษดนและนา เชน ทาขนบนได หรอการสรางคนดน ปลกพชคลมดน ปลกพชแซม วสดคลมดน ทาแนวรวหรอทาฐานหญาแฝกเฉพาะตน ในชวงเจรญเตบโต กอนเกบผลผลตและภายหลงเกบผลผลต ใชปยหมกหรอปยคอกรวมกบปยเคมหรอปยอนทรยนา ตามชนดพชทปลก พฒนาแหลงนาและจดระบบการใหนาในแปลงปลก พนททเปนกรดจดมาก ควรใชวสดปนอตรา 0.5-1.0 กโลกรมตอหลม

ผ 1-7

หนวยทดนท 37 การจดการดนสาหรบปลกพชไรหรอพชผก เลอกพนทคอนขางราบเรยบ ปรบปรงดนดวย

ปยหมก หรอปยคอก 2-3 ตนตอไร หรอไถกลบพชปยสด (หวานเมลดถวพรา 8-10 กโลกรมตอไร เมลดถวพม 6-8 กโลกรมตอไร หรอปอเทอง 4-6 กโลกรมตอไร ไถกลบระยะออกดอก ปลอยทงไว 1-2 สปดาห) รวมกบปยเคมหรอปยอนทรยนา มวสดคลมดน ปลกพชหมนเวยน หรอปลกพชสลบเปนแถบ พฒนาแหลงนาและระบบการใหนาในแปลงปลก

การจดการดนสาหรบปลกไมผล ขดหลมปลก ขนาด 50x50x50 เซนตเมตร ปรบปรงหลมปลกดวยปยหมกหรอปยคอก 20-35 กโลกรมตอหลม รวมกบปยเคมหรอปยอนทรยนา มระบบอนรกษดนและนา เชน ทาขนบนได คนดน ปลกพชคลมดน ปลกพชแซม วสดคลมดน ทาแนวรวหรอทาฐานหญาแฝกเฉพาะตน ในชวงเจรญเตบโต กอนเกบผลผลตและภายหลงเกบผลผลต ใชปยหมกหรอปยคอกรวมกบปยเคมหรอปยอนทรยนา ตามชนดพชทปลก พฒนาแหลงนาและจดระบบการใหนาในแปลงปลก

หนวยทดนท 38 การจดการดนสาหรบปลกพชไรหรอพชผก จดระบบการปลกพชหมนเวยนใหมการปลกพช

บารงดนอยดวย ปรบปรงดนดวยปยหมกหรอปยคอก 2-3 ตนตอไร หรอไถกลบพชปยสด (หวานเมลดถวพรา 8-10 กโลกรมตอไร เมลดถวพม 6-8 กโลกรมตอไร หรอปอเทอง 4-6 กโลกรมตอไร ไถกลบระยะออกดอก ปลอยทงไว 1-2 สปดาห) รวมกบปยเคมหรอปยอนทรยนา มวสดคลมดน ทาแนวรวหรอทาฐานหญาแฝกเฉพาะตน มการใชปยเคมตามชนดพชทปลก เพอรกษาความสามารถในการผลตของดนไวไมใหเสอมโทรมลง จดระบบการใหนาในแปลงปลก

การจดการดนสาหรบปลกไมผล เลอกพนททไมเสยงตอการทวมขงของนา ขดหลมปลกขนาด 50x50x50 เซนตเมตร ปรบปรงหลมปลกดวยปยหมกหรอปยคอก 20-35 กโลกรมตอหลม มวสดคลมดน ปลกพชคลมดน ปลกพชแซม ทาแนวรวหรอทาฐานหญาแฝกเฉพาะตน ในชวงเจรญเตบโต กอนเกบผลผลตและภายหลงเกบผลผลต ใชปยหมกหรอปยคอกรวมกบปยเคมหรอปยอนทรยนา ตามชนดพชทปลก จดระบบการใหนาในแปลงปลก

หนวยทดนท 40 การจดการดนสาหรบปลกพชไรหรอพชผก เลอกพนทคอนขางราบเรยบ ปรบปรงดนดวยปยหมก

หรอปยคอก 2-3 ตนตอไร หรอไถกลบพชปยสด (หวานเมลดถวพรา 8-10 กโลกรมตอไร เมลดถวพม 6-8 กโลกรมตอไร หรอปอเทอง 4-6 กโลกรมตอไร ไถกลบระยะออกดอก ปลอยทงไว 1-2 สปดาห) รวมกบปยเคมหรอปยอนทรยนา มวสดคลมดน ปลกพชหมนเวยน หรอปลกพชสลบเปนแถบ พฒนาแหลงนาและระบบการใหนาในแปลงปลก

ผ 1-8

การจดการดนสาหรบปลกไมผล ขดหลมปลกขนาด 50x50x50 เซนตเมตร ปรบปรงหลมปลกดวยปยหมกหรอปยคอก 20-35 กโลกรมตอหลม รวมกบปยเคมหรอปยอนทรยนา มระบบอนรกษดนและนา เชน ทาขนบนได คนดน ปลกพชคลมดน ปลกพชแซม วสดคลมดน ทาแนวรวหรอทาฐานหญาแฝกเฉพาะตน ในชวงเจรญเตบโต กอนเกบผลผลตและภายหลงเกบผลผลต ใชปยหมกหรอปยคอกรวมกบปยเคมหรอปยอนทรยนา ตามชนดพชทปลก พฒนาแหลงนาและจดระบบการใหนาในแปลงปลก

หนวยทดนท 41 การจดการดนสาหรบปลกพชไรหรอพชผก จดระบบการปลกพชหมนเวยนตลอดทงป

ปรบปรงดนดวยปยหมกหรอปยคอก 3-4 ตนตอไร หรอไถกลบพชปยสด (หวานเมลดถวพรา 10-12 กโลกรมตอไร เมลดถวพม 8-10 กโลกรมตอไร หรอปอเทอง 6-8 กโลกรมตอไร ไถกลบระยะออกดอก ปลอยทงไว 1-2 สปดาห) รวมกบการใชปยเคมหรอปยอนทรยนา มวสดคลมดนหรอปลกพชสลบเปนแถบ พฒนาแหลงนาและจดระบบการใหนาในแปลงปลก ในพนทตาควรทารองหรอทางระบายนา เพอปองกนนาขงบรเวณรากพช

การจดการดนสาหรบปลกไมผล ขดหลมปลก ขนาด 75x75x75 เซนตเมตร ปรบปรงหลมปลกดวยปยหมกหรอปยคอก อตรา 25-50 กโลกรมตอหลม ทารองระบายนาระหวางแถวปลก เพอปองกนนาขงบรเวณรากพช ปลกพชคลมดน วสดคลมดน หรอปลกพชแซม ทาแนวรวหรอทาฐานหญาแฝกเฉพาะตน พฒนาแหลงนาและจดระบบการใหนาในแปลงปลก ในชวงเจรญเตบโต กอนเกบผลผลตและภายหลงเกบผลผลต ใชปยหมกหรอปยคอกรวมกบปยเคมหรอปยอนทรยนา ตามชนดพชทปลก พฒนาแหลงนาและจดระบบการใหนาในแปลงปลก

หนวยทดนท 44 การจดการดนสาหรบปลกพชไรหรอพชผก จดระบบการปลกพชหมนเวยนตลอดทงป ปรบปรงดน

ดวยปยหมกหรอปยคอก 3-4 ตนตอไร หรอไถกลบพชปยสด (หวานเมลดถวพรา 10-12 กโลกรมตอไร เมลดถวพม 8-10 กโลกรมตอไร หรอปอเทอง 6-8 กโลกรมตอไร ไถกลบระยะออกดอก ปลอยทงไว 1-2 สปดาห) รวมกบการใชปยเคมหรอปยอนทรยนา มวสดคลมดนหรอปลกพชสลบเปนแถบ พฒนาแหลงนาและจดระบบการใหนาในแปลงปลก

การจดการดนสาหรบปลกไมผล ขดหลมปลกขนาด 75x75x75 เซนตเมตร ปรบปรงหลมปลกดวยปยหมกหรอปยคอก 25-50 กโลกรมตอหลม ปลกพชคลมดน วสดคลมดน ปลกพชแซม ทาแนวรวหรอทาฐานหญาแฝกเฉพาะตน ในชวงเจรญเตบโต กอนเกบผลผลตและภายหลงเกบผลผลต มการใชปยเคมรวมกบการใชปยหมกหรอปยคอก ตามชนดพชทปลก พฒนาแหลงนาและจดระบบการใหนาในแปลงปลก

ผ 1-9

หนวยทดนท 49 พนทดนตนมากหรอมลกรงกระจดกระจายบรเวณหนาดนมาก ไมควรนามาใชประโยชน ปลอยไวใหเปนปา พนทเลยงสตวหรอปลกไมใชสอยโตเรว

การจดการดนสาหรบปลกพชไรหรอพชผก เลอกพนททมหนาดนหนาและมสภาพพนทคอนขางราบเรยบ จดระบบการปลกพชหมนเวยนตลอดทงป และปลกพชบารงดนรวมอยดวย ปรบปรงดนดวยปยหมกหรอปยคอก 3-4 ตนตอไร หรอไถกลบพชปยสด (หวาน 6-8 กโลกรมตอไร ไถกลบระยะออกดอก ปลอยทงไว 1-2 สปดาห) รวมกบการใชปยเคมหรอปยอนทรยนา การไถพรวนและปลกพชตามแนวระดบ มวสดคลมดนหรอทาแนวรวหญาแฝก พฒนาแหลงนาและจดระบบการใหนาในแปลงปลก

การจดการดนสาหรบปลกไมผล ขดหลมปลกขนาด 75x75x75 เซนตเมตร ปรบปรงหลมปลกดวยหนาดนรวมกบปยหมกหรอปยคอก 25-50 กโลกรมตอหลม มระบบอนรกษดนและนา เชน การสรางคนดน ทาขนบนได ปลกพชคลมดน ทาแนวรวหรอทาฐานหญาแฝกเฉพาะตน ในชวงเจรญเตบโต กอนเกบผลผลตและภายหลงเกบผลผลต ใชปยหมกหรอปยคอกรวมกบปยเคมหรอปยอนทรยนา ตามชนดพชทปลก พฒนาแหลงนาและจดระบบการใหนาในแปลงปลก

ภาคผนวก 2

การประเมนความเหมาะสมของทดนดานเศรษฐกจ

ขนตอนการประเมนคณภาพทดนดานเศรษฐกจ

1. การวเคราะหและประเมนรายไดเหนอตนทนผนแปร เปนการวเคราะหรายไดเบองตนจากการผลตวาเกษตรกรจะไดกาไร หรอขาดทนขนตนเทาไร โดยนามลคาผลผลตหรอรายไดทงหมด (ปรมาณผลผลต * ราคาผลผลต) หกดวยตนทนผนแปร ซงเปนคาใชจายตางๆ ในการนาปจจยการผลตมาใช ทงทเปนคาใชจายเงนสดและไมเปนเงนสดทเกดขนเมอดาเนนกจกรรมการผลต ตนทนผนแปร เปนตนทนทมความสมพนธโดยตรงกบผลผลตในชวงระยะเวลาหนง และคาใชจายสวนนจะไมมถายงไมไดลงมอกระทากจกรรมการผลต ตนทนผนแปร ดงกลาว ไดแก คาวสด คาแรงงาน เปนตน ซงรายไดขนตนเปนสงแสดงความพอใจทเกษตรกร จะไดรบเมอเลอกผลตพชชนดใดชนดหนง

2. การวเคราะหและประเมนคาความเหมาะสมดานเศรษฐกจ สาหรบประเภทการใชประโยชนทดน เปนการวเคราะหและประเมนโดยการจดชนความเหมาะสมรวมดานเศรษฐกจ S1 S2 S3 และ N สาหรบประเภทการใชประโยชนทดน (S1) หมายถง ความเหมาะสมสง (S2) หมายถง ความเหมาะสมปานกลาง (S3) หมายถง ความเหมาะสมเลกนอย และ N หมายถง ไมมความเหมาะสมจากคาของตวแปรตาง ๆอาท รายได ตนทนผนแปร รายไดเหนอตนทนผนแปร และอตราสวนรายไดตอตนทนผนแปรทงหมด นามาจดชนความเหมาะสมของแตละตวแปร แลวหาคาความเหมาะสมรวมของทกตวแปร เพอทราบถงการใชประโยชนทดนประเภทไหน ในหนวยทดนใด มความเหมาะสมทจะทาการผลตมากนอยเทาไร โดยวธการ 2.1 หาคาสงสด (Maximum หรอ Max) และคาตาสด (Minimum หรอ Min) ของตนทนผนแปร รายได รายไดเหนอตนทนผนแปรและอตราสวนรายไดตอการลงทนเฉลยตอไร 2.2 หาคา IR (Interval Range) ของตนทนผนแปร รายได รายไดเหนอตนทนผนแปร และอตราสวนรายไดตอการลงทนเฉลยตอไร 2.3 กาหนดชนความเหมาะสมของตวแปรทง 4 ชนด VC I RVC และ BC จากคา Max Min และ IR (ตารางภาคผนวกท 2-1)

ผ 2-2

ตารางภาคผนวกท 2 -1 ผลการคานวณคาตวแปรเพอจดระบบความเหมาะสมของทดนดานเศรษฐกจ ในพนทเขตเกษตรนาฝน

คาทางสถต ตนทนผนแปร

ทงหมด (บาทตอไร)

รายได (บาทตอไร)

รายไดเหนอตนทน ผนแปรทงหมด

(บาทตอไร)

อตราสวนผลไดตอ ตนทนผนแปร

ทงหมด คาสงสด (Max) คาตาสด (Min) อนตรภาคชน (IR)

6,411.62 1,840.46 1,142.79

8,143.64 1,985.40 1,539.56

5,056.67 144.94

1,685.56

2.64 1.08 0.55

สตร IR Max – Min 4

Max - Min 4

Max – 0 3

Max - 1.00 3

1) ตนทนผนแปรทงหมดเฉลยตอไร (VC) กาหนดระดบ ดงน VC1 = ตนทนตา = ≤ Min + IR = ≤ 2,983.25

VC2 = ตนทนปานกลาง = > Min + IR Min+2IR = > 2,983.25 = 4,126.04

VC3 = ตนทนสง = > Min + 2IR Min+3IR = > 4,126.04 = 5,268.83

VC4 = ตนทนสงมาก = > Min + 3IR = > 5,268.83

2) รายได Income (I) = ราคาผลผลตเฉลย x ปรมาณผลผลต กาหนดระดบ ดงน

I1 = รายไดสงมาก = > Min + 3IR = > 6,604.08

I2 = รายไดสง = > Min + 2IR Min+3IR = > 5,064.52 = 6,604.08

I3 = รายไดปานกลาง = > Min + IR Min+2IR = > 3,524.96 = 5,064.52 I4 = รายไดตา = ≤ Min + IR = ≤ 3,524.96

3) รายไดเหนอตนทนผนแปรทงหมด (RVC) = รายได – ตนทนผนแปรทงหมด กาหนดระดบ ดงน

RVC1 = รายไดเหนอตนทนผนแปรสงมาก = > 2IR = > 3,371.11

RVC2 = รายไดเหนอตนทนผนแปรสง = > IR 2IR = > 1,685.56 = 3,371.11 RVC3 = รายไดเหนอตนทนผนแปรปานกลาง = 0 IR = 0 = 1,685.56

RVC4 = รายไดเหนอตนทนผนแปรตา = < 0 = คาตดลบทงหมด

ผ 2-3

4) อตราสวนผลไดตอตนทนผนแปรทงหมด (BC) กาหนดระดบ ดงน

BC1 = อตราผลตอบแทนสง = > 1.00 + 2IR = > 2.09

BC2 = อตราผลตอบแทนปานกลาง = > 1.00 + IR 1.00 + 2IR = > 1.55 = 2.09 BC3 = อตราผลตอบแทนตา = ≥ 1.00 1.00 + IR = ≥ 1.00 = 1.55

BC4 = อตราผลตอบแทนตามาก = < 1.00 = < 1.00

จากคาตวแปรทง 4 ชนด ทกาหนดระดบดงกลาวมาแลวนามาใหคะแนนในแตละระดบหางกนระดบละ 1 คะแนน ดงน

ระดบ VC1 I1 RVC1 BC1 ใหคะแนน 4 คะแนนตอ 1 ตวแปร ระดบ VC2 I2 RVC2 BC2 ใหคะแนน 3 คะแนนตอ 1 ตวแปร ระดบ VC3 I3 RVC3 BC3 ใหคะแนน 2 คะแนนตอ 1 ตวแปร ระดบ VC4 I4 RVC4 BC4 ใหคะแนน 1 คะแนนตอ 1 ตวแปร

เม อคานวณคะแนนในแตละตวแปรแลว นาคะแนนทไดมาพจารณาเพอจดระดบความเหมาะสมดานเศรษฐกจของประเภทการใชประโยชนทดน โดยแบงระดบคะแนนออกเปน 4 ชวง (ชวงระดบความเหมาะสม 16/4 = 4 คะแนน ตอหนงชวงระดบ) ดงนนจงกาหนดระดบความเหมาะสมดานเศรษฐกจไดดงน

S1 = เหมาะสมสง = 13 – 16 คะแนน S2 = เหมาะสมปานกลาง = 9 – 12 คะแนน

S3 = เหมาะสมเลกนอย = 5 – 8 คะแนน N = ไมเหมาะสม = 1 – 4 คะแนน

ตารางภาคผนวกท 2-2 ระดบความเหมาะสมดานเศรษฐกจของการใชประโยชนทดนเพอการปลกพช ลมนาสาขาหวยเอก ปการผลต 2551/52

หนวยทดน รายได ระดบ ตนทนผนแปร ระดบ อตราสวนผลได ระดบอตราสวนผลได รายได ระดบ ระดบคะแนน ระดบ ระดบ

ท ประเภทการใชประโยชนทดน (บาท/ไร/ป) รายได ทงหมด ตนทน ตอตนทนผนแปร ตอตนทนผนแปร เหนอตนทนผนแปร รายไดเหนอ คาดชน คาดชน ความเหมาะสม(บาท/ไร/ป) ผนแปร ทงหมด ทงหมด (บาท/ไร/ป) ตนทนผนแปร I VC BC RVC รวม ดานเศรษฐกจ

22 ขาวเจานาปนาดา พนธขาวดอกมะล105 4,123.53 I3 3,310.53 VC2 1.25 BC3 813.00 RVC3 2 3 2 2 9 S2

24 ขาวเจานาปนาดา พนธขาวดอกมะล105 4,462.04 I3 2,817.63 VC1 1.58 BC2 1,644.41 RVC3 2 4 3 2 11 S2

4 ขาวเจานาปนาหวาน พนธขาวดอกมะล105 5,425.89 I2 2,852.70 VC1 1.90 BC2 2,573.19 RVC2 3 4 3 3 13 S1


7hi ขาวเจานาปนาหวาน พนธขาวดอกมะล105 4,371.33 I3 2,415.98 VC1 1.81 BC2 1,955.35 RVC2 2 4 3 3 12 S2


18hi ขาวเจานาปนาหวาน พนธขาวดอกมะล105 8,143.64 I1 3,086.97 VC2 2.64 BC1 5,056.67 RVC1 4 3 4 4 15 S1


7hi ขาวเหนยวนาปนาดา พนธ กข 6 4,723.03 I3 2,493.83 VC1 1.89 BC2 2,229.20 RVC2 2 4 3 3 12 S2

18 ขาวเหนยวนาปนาดา พนธ กข 6 4,348.32 I3 2,493.50 VC1 1.74 BC2 1,854.82 RVC2 2 4 3 3 12 S2

20 ขาวเหนยวนาปนาดา พนธ กข 6 1,985.40 I4 1,840.46 VC1 1.08 BC3 144.94 RVC3 1 4 2 2 9 S2

7hi ขาวเหนยวนาปนาหวาน พนธ กข 6 4,082.15 I3 3,085.42 VC2 1.32 BC3 996.73 RVC3 2 3 2 2 9 S2

18hi ขาวเหนยวนาปนาหวาน พนธ กข 6 2,159.61 I4 1,899.24 VC1 1.14 BC3 260.37 RVC3 1 4 2 2 9 S2

18 ขาวเหนยวนาปนาหวาน พนธ กข 6 2,675.42 I4 2,198.62 VC1 1.22 BC3 476.80 RVC3 1 4 2 2 9 S2

41B มนสาปะหลง 4,618.11 I3 3,141.09 VC2 1.47 BC3 1,477.02 RVC3 2 3 2 2 9 S2

44B มนสาปะหลง 4,044.30 I3 3,614.71 VC2 1.12 BC3 429.59 RVC3 2 3 2 2 6 S2

40B ออยโรงงาน (ป 1 - 2) 7,920.69 I1 6,411.62 VC4 1.24 BC3 1,509.07 RVC3 4 1 2 2 9 S2

41B ออยโรงงาน (ป 1 - 2) 8,128.13 I1 6,219.39 VC4 1.31 BC3 1,908.74 RVC2 4 1 2 3 10 S2

ทมา : คานวณจากขอมลของสวนเศรษฐกจทดน สานกสารวจดนและวางแผนการใชทดน, 2552

ผ2-4

huiake

Documents

Transcript of huiake