ÇOCUKLARDA ÜRİNER ÇOCUKLARDA ÜRİNER SİSTEM TAŞ HASTALIĞISİSTEM TAŞ HASTALIĞI

Dr. Elif BahatDr. Elif BahatKaradeniz Teknik ÜniversitesiKaradeniz Teknik Üniversitesi

Çocuk Nefrolojisi Bilim Dalı, TrabzonÇocuk Nefrolojisi Bilim Dalı, Trabzon

AmaçlarAmaçlar

1- Çocuklarda üriner sistem taş hastalığının önemli risk 1- Çocuklarda üriner sistem taş hastalığının önemli risk faktörlerini tartışmakfaktörlerini tartışmak

2- 2- Üriner sistem taşı şüphelenilen/saptanan çocuğu Üriner sistem taşı şüphelenilen/saptanan çocuğu araştırmak ve değerlendirmekaraştırmak ve değerlendirmek

3- Üriner sistem taşı olan çocuğa uygun beslenme 3- Üriner sistem taşı olan çocuğa uygun beslenme değişikliği önerilerinde bulunmakdeğişikliği önerilerinde bulunmak

4- 4- Üriner sistem taş hastalığının tedavisinde potasyum Üriner sistem taş hastalığının tedavisinde potasyum sitrat veya tiazid diüretiklerini uygun şekilde sitrat veya tiazid diüretiklerini uygun şekilde reçetelemekreçetelemek

5- Sistinüri, primer hiperokzalüri, struvit taşları gibi 5- Sistinüri, primer hiperokzalüri, struvit taşları gibi özel durumların tanınması ve tedavisiözel durumların tanınması ve tedavisi

Tanımlar

• ÜrolitiyazisÜrolitiyazis: Üriner : Üriner sistemde herhangi bir sistemde herhangi bir lokalizasyonda taşlokalizasyonda taş

• NefrolitiyazisNefrolitiyazis: Böbrekte : Böbrekte taştaş

• SistolitiyazisSistolitiyazis: Mesanede : Mesanede taştaş

• NefrokalsinozisNefrokalsinozis:: Renal Renal parankimde kalsiyum parankimde kalsiyum tuzlarının depozisyonutuzlarının depozisyonu

Çocuklarda önemli mi?Çocuklarda önemli mi?

• Türk çocuklarında kronik böbrek yetmezliği etyolojisindeki rolü % 8Türk çocuklarında kronik böbrek yetmezliği etyolojisindeki rolü % 8Etiology of chronic renal failure in Turkish Children

Ped.Nephrol. 1996;10:811

• Güneydoğu Anadolu’da akut böbrek yetmezliklerinin %20’si, kronik Güneydoğu Anadolu’da akut böbrek yetmezliklerinin %20’si, kronik

böbrek yetmezliklerinin %22’si ürolitiyazise sekonderdir.böbrek yetmezliklerinin %22’si ürolitiyazise sekonderdir.

The etiology of renal failure in South-East Anatolia - Pediatr. Nephrol (2000) 14:87-88

• Ülkemizde çocukluk çağında insidansı %0.8Ülkemizde çocukluk çağında insidansı %0.8A study on the urolithiasis incidence in Turkish school-age children

J.Urol. 1980; 4:608

• Dünyada ve ülkemizde çocukluk çağında görülme sıklığı hızla Dünyada ve ülkemizde çocukluk çağında görülme sıklığı hızla artmaktadır. artmaktadır.

Urolithiasis in pediatric patients: a single center study of incidence, clinical presentation, and outcomeJ Urol. 2007;177:2300

Çocuklarda Ürolitiyazis: Antalya yöresinde 10 yıllık deneyim Ç Sağ ve Hst. 2004;47:254

Klinik BaşvuruKlinik Başvuru

• AĞRIAĞRI• HEMATÜRİHEMATÜRİ• Steril piyüriSteril piyüri• Dizüri-pollaküriDizüri-pollaküri• İnkontinansİnkontinans• EnfeksiyonEnfeksiyon• ObstrüksiyonObstrüksiyon• Büyüme-gelişme Büyüme-gelişme

geriliğigeriliği• HipertansiyonHipertansiyon• AsemptomatikAsemptomatik

PatogenezPatogenez

• SüpersatürasyonSüpersatürasyon

• Kristalizasyon Kristalizasyon

• Taş oluşumunu Kolaylaştırıcı ve Taş oluşumunu Kolaylaştırıcı ve

Güçleştirici FaktörlerGüçleştirici Faktörler

Taş oluşumunu kolaylaştırıcı Taş oluşumunu kolaylaştırıcı faktörlerfaktörler

• Metabolik bozukluklar Metabolik bozukluklar • Anormal renal morfolojiAnormal renal morfoloji• İdrar akım bozukluğu (obstrüksiyon, reflü vb)İdrar akım bozukluğu (obstrüksiyon, reflü vb)• Üriner sistem infeksiyonuÜriner sistem infeksiyonu

• Genetik faktörlerGenetik faktörler• ?? Nanobacteria ?? Nanobacteria

Promotorlar, kristal üretiminde/atılımında artmaya, Promotorlar, kristal üretiminde/atılımında artmaya, kristal agregasyonuna ve retansiyonuna neden kristal agregasyonuna ve retansiyonuna neden olurlar.olurlar.

Taş oluşmasını güçleştiren faktörlerTaş oluşmasını güçleştiren faktörler

• SitratSitrat

• MagnezyumMagnezyum

• Pirofosfat, sülfat, flor, çinko, kalayPirofosfat, sülfat, flor, çinko, kalay

• GlikozaminoglikanlarGlikozaminoglikanlar

• Nefrokalsin, tamm-horsfall proteini, ß2 Nefrokalsin, tamm-horsfall proteini, ß2 mikroglobulin, üropontin …mikroglobulin, üropontin …

Kalsiyum okzalat taşlarının oluşumu

• Süpersatürasyon Süpersatürasyon

• Aktivite ürünü: İyonize kalsiyum ve okzalatAktivite ürünü: İyonize kalsiyum ve okzalat

– Fosfat, sitrat, magnezyum, hidrojen (pH)Fosfat, sitrat, magnezyum, hidrojen (pH)

• Ürik asid: kalsiyum okzalat kristallerinin Ürik asid: kalsiyum okzalat kristallerinin oluşumu için gerekli olan “Kalsiyum okzalat oluşumu için gerekli olan “Kalsiyum okzalat aktivite ürünü” sınırını düşürür.aktivite ürünü” sınırını düşürür.

• İdrarda ürik asid atılımının artışı kalsiyum İdrarda ürik asid atılımının artışı kalsiyum okzalat taşı oluşumunu arttırır. okzalat taşı oluşumunu arttırır.

Çocuklarda Üriner Taşların İçeriğiÇocuklarda Üriner Taşların İçeriği

• Kalsiyum okzalatKalsiyum okzalat• Kalsiyum fosfatKalsiyum fosfat• StruvitStruvit• SistinSistin• Ürik asidÜrik asid• Karışık, diğerKarışık, diğer

: : % 45 – 65% 45 – 65

: % 14 – 30: % 14 – 30

: : % 13% 13

: % 1-5: % 1-5

: : % 4-9% 4-9

: % 4 : % 4

Metabolik NedenlerMetabolik Nedenler

• HİPERKALSİÜRİHİPERKALSİÜRİ

• HiperokzalüriHiperokzalüri

• HipositratüriHipositratüri

• HiperürikozüriHiperürikozüri

• SistinüriSistinüri

• İdyopatik, kalıtsal ve İdyopatik, kalıtsal ve sporadiksporadik

• Hiperkalsemi: Vitamin D Hiperkalsemi: Vitamin D intoksikasyonu, intoksikasyonu, hiperparatiroidihiperparatiroidi

• Metabolik asidozMetabolik asidoz• Loop diüretikleriLoop diüretikleri• İmmobilizasyonİmmobilizasyon• Tubuler hastalıklar: RTA, Tubuler hastalıklar: RTA,

Dent hastalığıDent hastalığı• Sodyum fazlalığı, volüm Sodyum fazlalığı, volüm

yüklenmesiyüklenmesi• Meduller sünger böbrekMeduller sünger böbrek• Ketojenik diyetKetojenik diyet

HiperkalsiüriHiperkalsiüri

• Taş hastalarındaki en sık metabolik Taş hastalarındaki en sık metabolik bozukluk (% 30-50)bozukluk (% 30-50)

• İzole veya diğer yatkınlık yapan İzole veya diğer yatkınlık yapan durumlarla birlikte olabilirdurumlarla birlikte olabilir

• dRTAdRTA– HiperkalsiüriHiperkalsiüri– HipositratüriHipositratüri– Yüksek üriner pHYüksek üriner pH

İdyopatik Hiperkalsiüriİdyopatik Hiperkalsiüri

• % 52 aile öyküsü mevcut% 52 aile öyküsü mevcut

• Otozomal dominant/codominatOtozomal dominant/codominat

• ErişkinlerdeErişkinlerde– Artmış intestinal absorbsiyonArtmış intestinal absorbsiyon– Artmış renal kayıpArtmış renal kayıp– Artmış kemik rezorbsiyonuArtmış kemik rezorbsiyonu

İdyopatik Hiperkalsiüriİdyopatik Hiperkalsiüri

• Artmış sodyum alımı önemlidir.Artmış sodyum alımı önemlidir.

• Besinlerle alınan kalsiyum idrar Besinlerle alınan kalsiyum idrar kalsiyum atılımını değiştirmez.kalsiyum atılımını değiştirmez.

• Düşük kalsiyum diyetler Düşük kalsiyum diyetler önerilmemelidir.önerilmemelidir.

Primer HiperokzalüriPrimer Hiperokzalüri

• Otozomal resesifOtozomal resesif

• Gliokzalat metabolizmasıGliokzalat metabolizması

– Gliokzalat/okzalat metabolizması bozukluğuGliokzalat/okzalat metabolizması bozukluğu

> 100 mg/gün okzalat atılımı> 100 mg/gün okzalat atılımı

• Kalsiyum okzalat taşı oluşumuKalsiyum okzalat taşı oluşumu

• NefrokalsinozisNefrokalsinozis

• Böbrek yetmezliğiBöbrek yetmezliği

• Okzalatın sistemik yığılması = OkzalozisOkzalatın sistemik yığılması = Okzalozis

Enterik (Absorbtif) Enterik (Absorbtif) HiperokzalüriHiperokzalüri

• Kronik ishal ile giden durumlarKronik ishal ile giden durumlar– Yağ malabsorbsiyonuYağ malabsorbsiyonu– İnflamatuvar bağırsak hastalıklarıİnflamatuvar bağırsak hastalıkları– Çölyak hastalığıÇölyak hastalığı– Kistik fibrozisKistik fibrozis

Enterik (Absorbtif) Enterik (Absorbtif) HiperokzalüriHiperokzalüri

• Lümendeki serbest yağ asidleri Lümendeki serbest yağ asidleri intestinal lümendeki kalsiyumu bağlar.intestinal lümendeki kalsiyumu bağlar.

• Serbest kalan okzalat absorbe olur.Serbest kalan okzalat absorbe olur.

• Serbest yağ asidleri ve safra asidleri Serbest yağ asidleri ve safra asidleri GIS’in okzalat geçirgenliğini arttırır.GIS’in okzalat geçirgenliğini arttırır.

• Dehidratasyon, idrar volümünün Dehidratasyon, idrar volümünün azalmasıazalması

• Asidoz, üriner sitrat atılımının azalmasıAsidoz, üriner sitrat atılımının azalması

HipositratüriHipositratüri

• Sitrat; kalsiyum okzalat ve kalsiyum Sitrat; kalsiyum okzalat ve kalsiyum fosfat kristallerinin oluşmasını ve fosfat kristallerinin oluşmasını ve kümeleşmesini engeller.kümeleşmesini engeller.

• EtyolojiEtyoloji– Distal Renal Tubuler AsidozDistal Renal Tubuler Asidoz– Sistemik asidozSistemik asidoz– Düşük potasyum, yüksek protein içeren Düşük potasyum, yüksek protein içeren

beslenmebeslenme– İdyopatikİdyopatik

HiperürikozüriHiperürikozüri> 815 mg/1.73 m2/gün> 815 mg/1.73 m2/gün

• Aşırı pürin yükü, yüksek proteinli Aşırı pürin yükü, yüksek proteinli beslenmebeslenme– Ürik asid yükünü arttırırÜrik asid yükünü arttırır– Düşük idrar pH’ıDüşük idrar pH’ı

• Metabolik sendromMetabolik sendrom– ObeziteObezite– İnsülin rezistansıİnsülin rezistansı– Hiperürisemi, hiperürikozüriHiperürisemi, hiperürikozüri

SistinüriSistinüri

• Pediatrik Pediatrik Ürolitiyazis’te % 2-7Ürolitiyazis’te % 2-7– Sistin: çözünürlük Sistin: çözünürlük

240 mg/L240 mg/L– Dibazik Dibazik

aminoasidler; aminoasidler; Ornitin, Arginin, LizinOrnitin, Arginin, Lizin

Struvit taşlarıStruvit taşları

• Üreaz üreten bakterilerÜreaz üreten bakteriler– PROTEUSPROTEUS– Pseudomonas AeruginosaPseudomonas Aeruginosa– Klebsiella pneumoniaKlebsiella pneumonia– Serratia marcescensSerratia marcescens– CitrobacterCitrobacter– MorganellaMorganella– Providencia, enterokok, stafilokokProvidencia, enterokok, stafilokok

Üre Üre → → NH3 + H2O NH3 + H2O →→ NH4 NH4++ + OH + OH--

• Çok alkali idrar, pH>8Çok alkali idrar, pH>8

DeğerlendirmeDeğerlendirme

• Tanıyı koymakTanıyı koymak

• Altta yatan nedeni belirlemekAltta yatan nedeni belirlemek

• TedaviTedavi

ÖyküÖykü

• Ağrı, Ağrılı idrar, Sık idrar, Kanlı idrar, Taş Ağrı, Ağrılı idrar, Sık idrar, Kanlı idrar, Taş düşürmedüşürme

• Prematürite, Renal hastalık veya Prematürite, Renal hastalık veya malformasyon, metabolik veya malformasyon, metabolik veya gastrointestinal hastalık, ilaç kullanımı, gastrointestinal hastalık, ilaç kullanımı, malignensi, immobilizasyonmalignensi, immobilizasyon

• BESLENME; 3 günlük beslenme kaydıBESLENME; 3 günlük beslenme kaydı– Sıvı, Kalsiyum, sodyum, okzalat, protein içeriğiSıvı, Kalsiyum, sodyum, okzalat, protein içeriği

• Aile öyküsü % 20-50; taş, hematüri, KBY, Aile öyküsü % 20-50; taş, hematüri, KBY, osteoporozosteoporoz

Fizik İncelemeFizik İnceleme

• Büyümenin değerlendirilmesiBüyümenin değerlendirilmesi

• ObeziteObezite

• Kan basıncıKan basıncı

• Kosto-vertebral açı hassasiyetiKosto-vertebral açı hassasiyeti

• Karın muayenesiKarın muayenesi

• Rikets bulguları (RTA, Dent)Rikets bulguları (RTA, Dent)

• Spina bifida-spinal disrafizm Spina bifida-spinal disrafizm

İdrar Tetkiki

• İdrar tetkiki– Yüksek dansite; düşük

idrar volümü

– pH • < 6 Ürik asid• > 7

Kalsiyum fosfat• > 8 Struvite

– Hematüri

– Bakteri, lökosit

– Sistin kristalleri

– İlaç kristalleri; İndenavir

Kalsiyum okzalatKalsiyum fosfat

Sistin Ürik asit

Laboratuvar ÇalışmalarLaboratuvar Çalışmalar

• İdrar siyanid-nitroprussid testiİdrar siyanid-nitroprussid testi

• İdrar kültürüİdrar kültürü

• Temel kan biyokimyası; Elektrolitler, Temel kan biyokimyası; Elektrolitler, BUN ve Cre, Ca, P, Ürik asidBUN ve Cre, Ca, P, Ürik asid

Kan gazı, PTHKan gazı, PTH

• Spot idrar kalsiyum/kreatinin oranıSpot idrar kalsiyum/kreatinin oranı

• 24 saatlik idrar analizi24 saatlik idrar analizi

24 saatlik idrar analizi24 saatlik idrar analizi

• Hasta rutin beslenmesine devam Hasta rutin beslenmesine devam etmelidir.etmelidir.

• Veriler kg, m2 ve kreatinin atılımı gibi Veriler kg, m2 ve kreatinin atılımı gibi parametrelere göre düzenlenmelidirparametrelere göre düzenlenmelidir..

• pHpH

• VolümVolüm

• Kreatinin atılımı: 15-25 mg/kgKreatinin atılımı: 15-25 mg/kg

Metabolitlerin Günlük Üriner AtılımıMetabolitlerin Günlük Üriner Atılımı

KalsiyumKalsiyum <4 mg/kg<4 mg/kg

FosforFosfor <15 mg/kg<15 mg/kg

MagnezyumMagnezyum >4.4 mg/kg>4.4 mg/kg

OksalatOksalat <45 mg/1.73m<45 mg/1.73m22

<0.5 mmol/1.73m<0.5 mmol/1.73m22

Ürik asitÜrik asit <10.7 mg/kg<10.7 mg/kg

<815 mg/1.73m<815 mg/1.73m22

SitratSitrat >2.0 mg/kg>2.0 mg/kg

>0.8 mmol/1.73m>0.8 mmol/1.73m22

>140 mg/1.73m>140 mg/1.73m22

Sistin heterozigotSistin heterozigot

homozigothomozigot

1.4-2.8mg/kg1.4-2.8mg/kg

>5.7mg/kg (60 mg/1.73m>5.7mg/kg (60 mg/1.73m22))

VolümVolüm > 20 mg/kg> 20 mg/kg

Spot İdrar Metabolit/Kreatinin OranlarıMetabolitMetabolit YaşYaş Oran mg/mg kreatininOran mg/mg kreatinin

KalsiyumKalsiyum 0-6 ay0-6 ay

7-12 ay7-12 ay

> 2 yaş> 2 yaş

< 0.8 < 0.8

< 0.6 < 0.6

< 0.2< 0.2

OkzalatOkzalat 0-6 ay0-6 ay

7-12 ay7-12 ay

2-5 yaş2-5 yaş

5-15 yaş5-15 yaş

> 16 yaş> 16 yaş

< 0.26< 0.26

< 0.11< 0.11

< 0.08< 0.08

< 0.06< 0.06

< 0.32< 0.32

SistinSistin > 6 ay> 6 ay < 0.075< 0.075

Ürik AsidÜrik Asid > 3 yaş> 3 yaş < 0.56 mg/dl GFR< 0.56 mg/dl GFR

SitratSitrat 0-5 yaş0-5 yaş

> 5 yaş> 5 yaş

> 0.2-0.42> 0.2-0.42

> 0.14-0.25> 0.14-0.25

MagnezyumMagnezyum > 2 yaş> 2 yaş > 0.12 > 0.12

Taş analizi

• X-Ray diffractionX-Ray diffraction• İnfrared spektroskopiİnfrared spektroskopi• Kimyasal analiz önerilmez.Kimyasal analiz önerilmez.• Küçük taşların eldesi için idrarın Küçük taşların eldesi için idrarın

süzülmesisüzülmesiKalsiyum okzalat: Çok sayıda etken varKalsiyum okzalat: Çok sayıda etken varKalsiyum fosfat: RTAKalsiyum fosfat: RTASistinSistinStruvitStruvit

Görüntüleme YöntemleriGörüntüleme Yöntemleri

• TanıTanı• Akut atakların değerlendirilmesiAkut atakların değerlendirilmesi• Tedavinin monitorizasyonu Tedavinin monitorizasyonu

• Ultrasonografi, Kontrassız Spiral TomografiUltrasonografi, Kontrassız Spiral Tomografi• Direk grafi, İntravenöz piyelogramDirek grafi, İntravenöz piyelogram

Kalsiyum okzalat/kalsiyum fosfat: densKalsiyum okzalat/kalsiyum fosfat: densStruvit/sistin: hipodensStruvit/sistin: hipodensÜrik asid: RadyolüsenÜrik asid: Radyolüsen

UltrasonografiUltrasonografi

• Tüm hastalarda Tüm hastalarda görülmeligörülmeli

• İyonize radyasyon yokİyonize radyasyon yok• Hiperekoik, arkasında Hiperekoik, arkasında

akustik gölgelenmeakustik gölgelenme• Büyük taşlarıBüyük taşları• Obstrüksiyonu Obstrüksiyonu • Radyolüsen taşları Radyolüsen taşları

gösterir. gösterir. • Duyarlılık % 77Duyarlılık % 77

Spiral Bilgisayarlı TomografiSpiral Bilgisayarlı Tomografi

• Kontrassız çekilmelidir.Kontrassız çekilmelidir.• Küçük taşları, üreter Küçük taşları, üreter

taşlarını taşlarını görüntüleyebilir.görüntüleyebilir.

• Hounsfield ünitesi Hounsfield ünitesi olarak, taşın dansitesini olarak, taşın dansitesini (içeriğini) gösterebilir.(içeriğini) gösterebilir.

• Ciddi radyasyon verir.Ciddi radyasyon verir.• Duyarlılık % 98-100Duyarlılık % 98-100

TedaviTedavi

• Taşın büyümesini Taşın büyümesini engellemekengellemek

• Taşın eliminasyonunu Taşın eliminasyonunu sağlamaksağlamak

• Yeni taş oluşumunu Yeni taş oluşumunu önlemek önlemek

• Enfeksiyonu önleyerek Enfeksiyonu önleyerek renal doku hasarını renal doku hasarını önlemekönlemek

• Cerrahi gereksinimi Cerrahi gereksinimi azaltmakazaltmak

• Beslenme ve sıvı alımıBeslenme ve sıvı alımı

• İlaç tedavisiİlaç tedavisi

• Cerrahi TedaviCerrahi Tedavi

Beslenme ve Sıvı Alımı

• SIVI

• Sodyum• Potasyum• Sitrat

• Okzalat • Protein• C vitamini

İdrar volümü /günİdrar volümü /gün< 1 yaş, < 1 yaş, > 750 ml> 750 ml2-5 yaş, 2-5 yaş, > 1000 ml> 1000 ml5-10 yaş,5-10 yaş, > 1500 ml> 1500 ml> 10 yaş, > 10 yaş, > 2000 ml> 2000 ml

Gece idrar atılımı Gece idrar atılımı desteklenmelidir.desteklenmelidir.

Beslenme ve Sıvı Alımı

• Sıvı

• SODYUM• POTASYUM• SİTRAT

• Okzalat • Protein• C vitamini

NaCl; metabolik NaCl; metabolik asidoz, kemik asidoz, kemik rezorbsiyonu ve rezorbsiyonu ve taşa neden olur.taşa neden olur.

Natriürez = KalsiürezNatriürez = Kalsiürez

Meyve (LİMON), sebze Meyve (LİMON), sebze ve süt ürünleri ve süt ürünleri tüketimi desteklenir.tüketimi desteklenir.

Beslenme ve Sıvı Alımı

• Sıvı

• Sodyum• Potasyum• Sitrat

• OKZALAT • PROTEİN• C VİTAMİNİ

Yüksek okzalatlı Yüksek okzalatlı gıdalardan kaçınılmalı,gıdalardan kaçınılmalı,

Kalsiyumlu gıdalarla eş Kalsiyumlu gıdalarla eş zamanlı tüketilmelizamanlı tüketilmeli

Hayvansal proteinlerin Hayvansal proteinlerin tüketimi aşırı olmamalıtüketimi aşırı olmamalı

C vitamini preparatları C vitamini preparatları kullanılmamalıkullanılmamalı

Hiperkalsiüri TedavisiHiperkalsiüri Tedavisi

• Bol sıvıBol sıvı

• Kısıtlı SodyumKısıtlı Sodyum

• Yeterli KalsiyumYeterli Kalsiyum

• Orta-kısıtlı ProteinOrta-kısıtlı Protein

• Hidroklorotiazid Hidroklorotiazid 1-2 mg/kg1-2 mg/kg

• AmiloridAmilorid

0.6 mg/kg0.6 mg/kg

5- 10 mg/gün5- 10 mg/gün

• Potasyum sitratPotasyum sitrat

2-3 mEq/kg2-3 mEq/kg

30-80 mEq/gün30-80 mEq/gün

Hiperokzalüri TedavisiHiperokzalüri Tedavisi

• İdrar volümü İdrar volümü > 3L/1.73m> 3L/1.73m22/gün/gün

• Okzalat kısıtlamasıOkzalat kısıtlaması

• Yağ kısıtlamasıYağ kısıtlaması

• Yeterli kalsiyumYeterli kalsiyum

• PiridoksinPiridoksin5 mg/kg5 mg/kg

• Potasyum sitratPotasyum sitrat2-3 mEq/kg2-3 mEq/kg30-80 mEq/gün30-80 mEq/gün

• MagnezyumMagnezyum• Nötral fosfatNötral fosfat

• KC- Böbrek kombine KC- Böbrek kombine transplantasyonutransplantasyonu

Hiperürikozüri TedavisiHiperürikozüri Tedavisi

• Bol sıvıBol sıvı

• Orta-kısıtlı protein Orta-kısıtlı protein

• Potasyum sitratPotasyum sitrat

2-3 mEq/kg2-3 mEq/kg

30-80 mEq/gün30-80 mEq/gün

• AllopurinolAllopurinol

200-300 mg/m2200-300 mg/m2

Sistinüri TedavisiSistinüri Tedavisi

• İdrar volümü İdrar volümü

> 3L/1.73m> 3L/1.73m22/gün/gün

• Sodyum kısıtlamasıSodyum kısıtlaması

• Potasyum sitratPotasyum sitrat

İdrar pH: 7İdrar pH: 7

• Merkaptopropiyonil-Merkaptopropiyonil-glisin (tiopronin)?glisin (tiopronin)?

100 mg BID100 mg BID

Struvit Taşlarının TedavisiStruvit Taşlarının Tedavisi

FarmakolojikFarmakolojik• Uygun antibiyotik Uygun antibiyotik

tedavisitedavisi• Tekrarlayan Tekrarlayan

enfeksiyonların enfeksiyonların önlenmesiönlenmesi

• İdrarın İdrarın asidifikasyonu?asidifikasyonu?

• Üreaz inhibitörleri??Üreaz inhibitörleri??

CerrahiCerrahi

• Taşın tam Taşın tam çıkarılması çıkarılması gereklidirgereklidir

Cerrahi TedaviCerrahi Tedavi

• < 5 mm taşlar kendiliğinden düşer.< 5 mm taşlar kendiliğinden düşer.

• Klasik açık litotomi terk edilmektedir.Klasik açık litotomi terk edilmektedir.

• Perkutanöz nefrolitotomiPerkutanöz nefrolitotomi

• ESWLESWL

• Retrograd endoskopik litotripsiRetrograd endoskopik litotripsi

(holmium:yttriumaluminyumperovskite lazer)(holmium:yttriumaluminyumperovskite lazer)

ÖzetÖzet

1- Pediatrik ürolitiyazis insidansı artmaktadır1- Pediatrik ürolitiyazis insidansı artmaktadır

2- 2- En sık semptomlar makroskobik veya En sık semptomlar makroskobik veya mikroskobik hematüri, ağrı ve streil piyüridir.mikroskobik hematüri, ağrı ve streil piyüridir.

Adölesanlar erişkine benzer tipik kolik Adölesanlar erişkine benzer tipik kolik yakınmasıyla gelirler. Daha küçük çocuklarda yakınmasıyla gelirler. Daha küçük çocuklarda ağrı nonspesifik olabilir. Renal taşlar yıllarca ağrı nonspesifik olabilir. Renal taşlar yıllarca asemptomatik kalabilir.asemptomatik kalabilir.

Özet/EtyolojiÖzet/Etyoloji

3- Taşlar en sık Kalsiyum okzalat, Kalsiyum fosfat, Ürik 3- Taşlar en sık Kalsiyum okzalat, Kalsiyum fosfat, Ürik asid, sistin veya struvit içerirler.asid, sistin veya struvit içerirler.

Ürolitiyazise neden olan en sık metabolik bozukluk Ürolitiyazise neden olan en sık metabolik bozukluk “idyopatik hiperkalsiüri”dir.“idyopatik hiperkalsiüri”dir.

Hiperokzalüri, hipositratüri, hiperürikozüri ve Hiperokzalüri, hipositratüri, hiperürikozüri ve sistinüri diğer önemli metabolik bozukluklardır. sistinüri diğer önemli metabolik bozukluklardır.

Taş oluşumunu etkileyen en önemli faktörler, idrar Taş oluşumunu etkileyen en önemli faktörler, idrar volümü, idrar pH’ı, idrardaki taş oluşumunu arttıran volümü, idrar pH’ı, idrardaki taş oluşumunu arttıran (kalsiyum, ürik asid) ve azaltan (sitrat, magnezyum) (kalsiyum, ürik asid) ve azaltan (sitrat, magnezyum) maddelerin konsantrasyonlarıdır.maddelerin konsantrasyonlarıdır.

Özet/TanıÖzet/Tanı

4- Beslenmeyi de sorgulayan ayrıntılı 4- Beslenmeyi de sorgulayan ayrıntılı öykü, fizik inceleme, idrar tetkiki, temel öykü, fizik inceleme, idrar tetkiki, temel kan biyokimyası, idrar Ca/Cre oranı ve kan biyokimyası, idrar Ca/Cre oranı ve metabolik değerlendirme ile tanı konur. metabolik değerlendirme ile tanı konur.

Taş analizi ve 24 saatlik idrar analizi Taş analizi ve 24 saatlik idrar analizi önemli bilgiler verir.önemli bilgiler verir.

Ultrasonografi ve kontrassız spiral BT Ultrasonografi ve kontrassız spiral BT en değerli görüntüleme araçlarıdır.en değerli görüntüleme araçlarıdır.

Özet/TedaviÖzet/Tedavi

5- İdrar volümünü / sıvı alımını arttırmakla 5- İdrar volümünü / sıvı alımını arttırmakla başlar.başlar.

Sodyum kısıtlaması ve tiazid diüretikleri Sodyum kısıtlaması ve tiazid diüretikleri idyopatik hiperkalsiüri tedavisinde önemlidir.idyopatik hiperkalsiüri tedavisinde önemlidir.

Spesifik diğer durumlarda özel ajanlar Spesifik diğer durumlarda özel ajanlar tedaviye eklenir.tedaviye eklenir.

6- 6- Çocuklarda çoğu taşlar kendiliğinden düşer.Çocuklarda çoğu taşlar kendiliğinden düşer. Endoskobik cerrahi tedavi veya ESWL/lazer Endoskobik cerrahi tedavi veya ESWL/lazer yoluyla litotripsi’nin gerekli olduğu durumlar yoluyla litotripsi’nin gerekli olduğu durumlar da vardır.da vardır.

Yaptıkları işin doğru olduğuna Yaptıkları işin doğru olduğuna inanan insanlar çalışmalarının inanan insanlar çalışmalarının denetlenmesinden, karşı denetlenmesinden, karşı fikirler ortaya atılmasından ve fikirler ortaya atılmasından ve tercihler üzerine münakaşa tercihler üzerine münakaşa etmekten zevk alırlar.etmekten zevk alırlar.

M. Kemal ATATÜRK