29

แผนบรหารการสอนประจ าบทท 3 หวขอเนอหา 3.1 ความน า 3.2 ความหมายและลกษณะของการเขยนแบบรป 3.3 การเขยนแบบภาพไอโซเมตรก 3.3.1 เสนแกนของภาพไอโซเมตรก 3.3.2 การวางต าแหนงภาพของภาพไอโซเมตรก 3.3.3 การสรางภาพไอโซเมตรก 3.3.4 การสรางรปวงรบนภาพไอโซเมตรก 3.3.5 การสรางรปทรงกระบอกบนภาพไอโซเมตรก 3.4 การเขยนแบบภาพออบลค 3.4.1 เสนแกนของภาพออบลค 3.4.2 การวางต าแหนงภาพของภาพออบลค 3.4.3 การสรางภาพออบลค 3.4.4 การสรางรปวงรบนภาพออบลค 3.5 การเขยนแบบภาพเพอรสเพกทฟ 3.5.1 การเขยนแบบภาพเพอรสเพกทฟ ชนดจดรวมสายตาจดเดยว 3.5.2 การเขยนแบบภาพเพอรสเพกทฟ ชนดจดรวมสายตา 2 จด 3.5.3 การเขยนแบบภาพเพอรสเพกทฟ ชนดจดรวมสายตา 3 จด 3.6 บทสรป 3.7 แบบฝกหดทายบท เอกสารอางอง วตถประสงคเชงพฤตกรรม เมอผเรยนเรยนจบบทนแลว ผเรยนสามารถ 1. อธบายความหมายและลกษณะของการเขยนแบบรปไดอยางถกตอง 3. สามารถเขยนแบบภาพไอโซเมตรกไดอยางถกตอง 3. สามารถเขยนแบบภาพออบลคไดอยางถกตอง 4. สามารถเขยนแบบภาพเพอรสเพกทฟไดอยางถกตอง

30

วธสอนและกจกรรมการเรยนการสอน 1. บรรยายประกอบเอกสารการสอน 3. บรรยายโดยใชแผนใสประกอบ 3. ท าแบบฝกหดทายบท 4. มอบหมายแบบฝกหดเปนการบาน สอการเรยนการสอน 1. เอกสารประกอบการสอน 3. แผนใสประกอบค าบรรยาย การวดผลและประเมนผล 1. จากการซกถามและตอบค าถามของผเรยน 3. จากการตรวจผลงานแบบฝกหด

31

บทท 3 การเขยนแบบรป (Pictorials Drawing)

3.1 ความน า

การเขยนแบบรปหรอการเขยนแบบภาพสามมต เปนการเขยนแบบทแสดงรปรางตาง ๆของงานบางอยางทไมสามารถจะบอกกลาวหรออธบายใหเขาใจดวยค าพดได จงจ าเปนตองใชการเขยนรปเปนสออธบาย การเขยนรปทนยมใชในงานเขยนแบบทว ๆ ไปมอย 3 ลกษณะ คอการเขยนแบบภาพไอโซเมตรก (isometric projection) การเขยนแบบภาพออบลค (oblique projection) และการเขยนแบบภาพเพอรสเพกทฟ (perspective projection) การเขยนแบบภาพไอโซเมตรกเปนการเขยนแบบภาพสามมตทมองเหนภาพทง 3 ดาน โดยเกดจากการยกแกนภาพของวตถใหเปนมมเทาๆ กนทง 3 มม การเขยนแบบภาพออบลคเปนการเขยนแบบภาพสามมตทมลกษณะไมเหมอนชนงานจรง เพราะมเสนแกนของภาพเอยงดานเดยว แบงไดเปน 2 ชนดคอ แบบคาวาเลย (cavalier) กบแบบคาบเนต (cabinet) การเขยนแบบภาพเพอรสเพกทฟ หรอภาพทศนยภาพเปนภาพสามมตทเปนภาพคลายของจรงในลกษณะของการมองไกล ภาพเพอรสเพกทฟแบงออกไดเปน 3 ชนด คอ แบบจดรวมสายตาจดเดยว แบบจดรวมสายตา 2 จด และแบบจดรวมสายตา 3 จด

3.2 ความหมายและลกษณะของการเขยนแบบรป

การเขยนแบบรปหรอการเขยนแบบภาพสามมต เปนการเขยนแบบทแสดงลกษณะของงานไดเหมอนกบชนงานจรง ดวยการเขยนภาพทสามารถแสดงใหเหนดานของวตถมากกวาหนงดาน ซงประกอบไปดวยแกนของภาพ 3 แกน คอ ความกวาง ความยาว และความสง ท ามมซงกนและกน อยางไรกตามรายละเอยดตาง ๆ ของแบบไมสามารถเขยนลงในภาพสามมตไดครบถวน ยงตองใชภาพฉายชวยใหรายละเอยดทครบถวนอกครงหนง ในทางปฏบตไมนยมน าภาพสามมตมาเปนแบบท างาน จะใชส าหรบดรปรางของชนงาน การเขยนแบบรปทนยมใชในงานเขยนแบบทว ๆ ไปมอย 3 ลกษณะ คอ 3.3.1 การเขยนแบบภาพไอโซเมตรก (Isometric Projection) เปนภาพสามมตทนยมใชกบงานเขยนแบบมากทสด สามารถเขยนไดงายเพราะจะเปนภาพทมแกน 3 แกนยาวเทากน และมมทง 3 กเทากนดวย

32

3.2.2 การเขยนแบบภาพออบลค (Oblique Projection) เปนภาพสามมตทมลกษณะไมเหมอนชนงานจรง สามารถเขยนไดงาย เพราะมดานเอยงดานเดยว ภาพชนดนมองแลวความยาวของแบบจะมลกษณะยาวกวาขนาดของชนงานจรงยงแบงไดเปน 2 ชนดคอ 3.2.3.1 แบบคาวาเลย (cavalier) 3.2.3.2 แบบคาบเนต (cabinet) 3.3.3 การเขยนแบบภาพเพอรสเพกทฟ (Perspective Projection) หรอภาพทศนยภาพ เปนภาพทเหมอนจรงตามสายตาทมองเหน ชนงานทอยไกลจะมองเหนภาพมขนาดเลกลงเรอย ๆ เรยกวาเปนสวนลกของภาพ ภาพเพอรสเพกทฟแบงออกไดเปน 3 ชนด คอ 3.3.3.1 แบบจดรวมสายตาจดเดยว หรอมแกนเดยว 3.3.3.2 แบบจดรวมสายตา 2 จด หรอมแกนเอยง 2 แกน 3.3.3.3 แบบจดรวมสายตา 3 จด หรอมแกนเอยง 3 แกน

3.3 การเขยนแบบภาพไอโซเมตรก การเขยนแบบภาพไอโซเมตรกนน เปนการเขยนภาพสามมตทมองเหนภาพทง 3 ดาน โดยเกดจากการยกแกนภาพของวตถใหเปนมมเทา ๆ กน ทง 3 มม ภาพไอโซเมตรกเปนลกษณะหนงในสามลกษณะของภาพชนดแอกโซโนเมตรก (axonometric projection) หรอภาพสามมตทเกดจากการยกแกนภาพเปนการเขยนภาพทเสนฉาย (projection line) ขนานและตงฉากกบฉากรบภาพทตองการเขยน วตถนน ๆ มลกษณะการมอง 3 ลกษณะดวยกน คอ ภาพไอโซเมตรก จะเปนภาพทมแกน 3 แกนยาวเทากน และมมทง 3 เทากนดวย ภาพไดเมตรก (diametric projection) จะมแกน 2 แกนยาวเทากน แตอกแกนหนงยาวกวา มมเทากน 2 มม และอกมมหนงไมเทา ภาพไตรเมตรก (trimetric) แกนทง 3 และมมทง 3 ไมเทากน ดงรปท 3.1

33

ไอโซเมตรก ไดเมตรก ไตรเมตรก รปท 3.1 ภาพแอกโซโนเมตรก ทมา (technical drawing, 1980, P.499) 3.3.1 เสนแกนของภาพไอโซเมตรก (Isometric Axis) ภาพไอโซเมตรกมขนาดของแกนยาวเทากน และมมของแกนเทากนดวย ดงนนมมของภาพไอโซเมตรกจงเทากบมมในจดศนยกลางของวงกลมทแบงออกเปน 3 สวน ซงมคามมเทากบ 120 องศา และจะตองมแกนหนงอยในแนวดง อก 2 มมจะท ามม 30 องศากบแนวระดบ ดงรปท 3.2 ส าหรบเสนสรางหรอเสนของภาพทเกดขนจะเปนเสนขนานกบแกนของภาพไอโซเมตรก และหากมมมเอยงของภาพ เราจะเรยกเสนนนวา เสนนอกแกนไอโซเมตรกหรอเสนไมขนานกบแกนไอโซเมตรก ดงรปท 3.3

รปท 3.2 เสนแกนของภาพไอโซเมตรก ทมา (เขยนแบบเทคนค 1, 2542, หนา 301)

34

รปท 3.3 เสนแกนไอโซเมตรก เสนขนานกบแกนไอโซเมตรก เสนไมขนานกบแกนไอโซเมตรก ทมา (เขยนแบบเทคนค 1, 2542, หนา 302) 3.3.2 การวางต าแหนงภาพของภาพไอโซเมตรก ในการวางต าแหนงภาพของภาพ ไอโซเมตรก มการวางอย 4 ลกษณะ โดยแตละลกษณะจะเนนสวนหนงสวนใดของวตถใหชดเจนขน เพอใหอานแบบไดงาย ดงนนควรเลอกวางภาพใหเหมาะสมกบลกษณะของงานทตองการ ดงรปท 3.4

เนนภาพดานบน วางแนวราบ

เนนภาพดานลาง ยกมมหนาซาย

เนนภาพดานบน ยกมมหลงซาย

เนนภาพดานบน ยกมมหลงขวา

รปท 3.4 การวางต าแหนงภาพของภาพไอโซเมตรก ทมา (technical drawing, 1980, P.502) 3.3.3 การสรางภาพไอโซเมตรก ในการเขยนแบบภาพไอโซเมตรกนน จะเปนการเขยนภาพจากแบบภาพฉายหรอภาพ 2 มต มาเปนภาพ 3 มต การเขยนแบบภาพไอโซเมตรกจงตองอานภาพฉายใหถกตอง แลวจงจนตนาการทเปนจรงของภาพทเปนจรงของภาพสามมตกอนจงจะลงมอเขยนแบบรางดวยมอเปลา ล าดบขนตอนการเขยนเมอไดรปแบบภาพฉายทก าหนดแลว ดงรปท 3.5

35

รปท 3.5 ภาพฉาย 3 ดานของวตถทก าหนด ทมา (เขยนแบบเทคนค 1, 2542, หนา 303)

รปท 3.6 การสรางภาพไอโซเมตรก ทมา (เขยนแบบเทคนค 1, 2542, หนา 304)

36

สงทควรค านงถงกคอ ต าแหนงของแกนภาพทตองวางใหเหมาะสมและสวยงามกบหนากระดาษ และการวางแบบ จากนนจงเรมสรางภาพไอโซเมตรกตามล าดบดงนคอ 3.3.3.1 จากรป ก สรางแกนไอโซเมตรกทง 3 แกน 3.3.3.2 จากรป ข สรางรปกลองสเหลยม ขนาดกวาง 20 มลลเมตร ยาว 40 มลลเมตร และสง 20 มลลเมตร เทากบดานของวตถทก าหนด 3.3.3.3 จากรป ค จากภาพฉายในดานหนา น าเสนและรายละเอยดของ ภาพเขยนลงในภาพดานหนาของรปกลอง โดยวดความสงจากจด A สง 10 มลลเมตร และยาวจากจด A 20 มลลเมตร และขนาดยาว 10 มลลเมตร กวาง 10 มลลเมตร อกระยะหนงทจด P, Q 3.3.3.4 จากรป ง จากภาพดานบนวดระยะของภาพดานบนซงทบกบจด A มระยะ 20 มลลเมตร และลากเสนในแนวดง ซงจะตดกบเสนในภาพดานหนาทจด X 3.3.3.5 จากรป จ ลากเสนขนานตามเสนแกนไอโซเมตรก ในภาพดานหนาและภาพดานขางทจด ซงเขยนไวแลวมาตดกนทจด Y ลากเสนตงฉากทจด Y ไปตดกบเสน 20 มลลเมตรทภาพดานบน จะเหนเปนรปชนงาน จากนนลากเสนขนานกบแกน ผานทจด P และ Q ทงสองเสนตดกนท R และ S 3.3.3.6 จากรป ฉ ลากเสนเตมหนก ตามแนวรปชนงานจรงจะไดภาพไอโซเมตรก 3.3.4 การสรางรปวงรบนภาพไอโซเมตรก ในชนงานทมรปทรงกลม รหรอสวนโคง เมอน ามาเขยนเปนภาพไอโซเมตรกแลวจะเปนวงร มวธการสรางรป ดงรปท 3.7

ก ข ค รปท 3.7 การสรางรปวงรบนภาพไอโซเมตรก ทมา (เขยนแบบเทคนคเบองตน, 2547, หนา 243)

37

จากรป ก เมอมองระดบสายตาจะเปนวงกลม จากรป ข จากจด D ลากเสน DA และ DB ท ามม 30 องศา กบระนาบ สรางรปสเหลยมขนมเปยกป DBCA ลากเสนแบงครงสเหลยมขนมเปยกปนออกเปนสสวนดวยเสนผาศนยกลาง ลากเสนจากจด D ไปหาจดตดทอยตรงขามจด D 2 เสน ลากเสนจากจด C ไปหาจดตดทอยตรงขามจด C 2 เสน จะไดจดตด 1, 2 เพอเขยนสวนโคงเลก จากรป ค ทจด C และ D เขยนสวนโคงใหญจะไดรปวงรตามตองการ 3.3.5 การสรางรปทรงกระบอกบนภาพไอโซเมตรก การสรางรปทรงกระบอกบนภาพไอโซเมตรก มขนตอนการสรางรปดงรปท 3.8

รปท 3.8 การสรางรปทรงกระบอกบนภาพไอโซเมตรก ทมา (เขยนแบบเทคนคเบองตน, 2547, หนา 245)

ก ข

ค ง

38

จากรป ก ก าหนดจดศนยกลาง ABC และเสนผาศนยกลางทง 3 จด โดยระยะหางตามแบบ จากรป ข สรางกรอบสเหลยมตามขนาดของวงกลม และรางเสนตามแนวดง จากรป ค สรางวงรจากดานบนสดลงมาทละวง ถาวงกลมใดมขนาดเทากอาศยวธการถายจด จากรป ง ลงเสนหนกทบเสนราง

3.4 การเขยนแบบภาพออบลค

การเขยนแบบภาพออบลค เปนการเขยนแบบภาพสามมตทมองจากภาพฉาย เชนเดยวกบภาพไอโซเมตรก แตลกษณะการเกดภาพออบลคเปรยบเสมอนการผลกหรอเยแกนของภาพใหเอยงไปดานใดดานหนง แลวยกดานทายใหสงขน ดงรปท 3.9 การเกดภาพออบลคน แกนของภาพทถกผลกออกไปใหเหนในดานท 2 นน ยาวกวาปกต ซงกเปนเพยงภาพลวงตาเทานน เราเรยกภาพออบลค ลกษณะนวา คาวาเลย ดงรปท 3.9 ก ในการปรบลกษณะภาพทจะมองแลวเหนเปนภาพคลายของจรงมากขน ท าใหลดขนาดความยาวของดานทถกผลกลงครงหนงจากความยาวจรง เราเรยกภาพออบลค ลกษณะนวา คาบเนต ดงรปท 3.9 ข

รปท 3.9 ก. การเขยนภาพออบลคแบบคาวาเลย ข. การเขยนภาพออบลคแบบคาบเนต ทมา (technical drawing, 1980, P.534) 3.4.1 เสนแกนของภาพออบลค (Oblique Axis) เสนแกนของภาพออบลคนอาจจะมแกนของภาพเอยงตงแตนอยไปหามาก หากแกนของมมเอยงนอยภาพออกมาจะเอยงนอย หากมมเอยงหรอเยมาก ภาพออกมาจะเอยงมาก แกนของภาพออบลคอาจมแกนภาพ 2 แกน ตงฉากกน สวนอกแกนหนงจะไมตงฉาก มมเอยงของภาพออบลคทนยมใชไดแก 30 องศา 45 องศา และ 60 องศา ทงนเพราะมเครองมอชวยใหเขยนไดงายขน และงายตอการอานแบบ ดงรปท 3.10

39

รปท 3.10 ลกษณะแกนของมมภาพออบลค ก. วางเอยงมม 45 องศา ข. วางเอยงมม 30 องศา ทมา (technical drawing, 1980, P.534)

3.4.2 การวางต าแหนงภาพของภาพออบลค การวางต าแหนงภาพของภาพออบลค มการวางไดหลายต าแหนง แตสวนใหญจะใชอย 4 ต าแหนง คอ วางเอยงไปทางดานขวา วางมมแหงนเอยงขวา วางเอยงไปทางดานซายและวางมมแหงนเอยงซาย ดงรปท 3.11

รปท 3.11 ลกษณะการวางต าแหนงภาพของภาพออบลค ก. เอยงขวา ข. มมแหงนเอยงขวา ค. เอยงซาย ง. มมแหงนเอยงซาย ทมา (technical drawing, 1980, P.534)

40

3.4.3 การสรางภาพออบลค การเขยนภาพออบลคนนมวธการเขยนเชนเดยวกนกบภาพไอโซเมตรก จะแตกตางกนทแกนภาพ ภาพออบลคมแกนเอยงเพยงแกนเดยว โดยเรมตนการเขยนจากภาพดานหนา ซงจะชดเจนกวาและเรมจากโครงรางของกลองเปนพนฐาน โดยเฉพาะรปทรงเหลยม ล าดบขนตอนการเขยนเมอไดรปแบบภาพฉายทก าหนดให ดงรปท 3.12

รปท 3.12 ภาพฉาย 3 ดาน ของวตถทก าหนด ทมา (เขยนแบบเทคนค 1, 2542, หนา 308) ขนตอนการสรางภาพออบลค ดงรปท 3.13

รปท 3.13 วธการสรางภาพออบลค ทมา (เขยนแบบเทคนค 1, 2542, หนา 308)

41

3.4.3.1 จากรป ก สรางแกนออบลคทง 3 แกน 3.4.3.2 จากรป ข สรางรปกลองสเหลยมขนาดกวาง 20 มลลเมตร ยาว 40 มลลเมตร และสง 20 มลลเมตร บนแกนทงสาม 3.4.3.3 จากรป ค จากภาพฉายในดานหนา น าเสนและรายละเอยดของ ภาพเขยนลงในภาพดานหนาของรปกลอง โดยวดความสง 10 มลลเมตร และความยาว 20 มลลเมตร ความกวาง 10 มลลเมตร 3.4.3.4 จากรป ง จากภาพดานบนวดระยะของภาพดานบน และลากเสนในแนวดงซงจะตดกบเสนในภาพดานหนาทจด X 3.4.3.5 จากรป จ ลากเสนขนานตามเสนแกนออบลคในภาพ ดานหนาและภาพดานขาง ทจดซงเขยนไวแลวมาตดกนทจด Y ลากเสนตงฉากทจด Y ไปตดกบเสน 20 มลลเมตรทภาพดานบนจะเหนเปนรปรางของชนงาน และลากเสนขนานกบแกนผานทจด P และ Q ทง 2 เสนตดกนท R และ S 3.4.3.6 จากรป ฉ ลากเสนเตมหนกตามรปชนงานจรง จะไดภาพออบลค 3.4.4 การสรางรปวงรบนภาพออบลค การสรางวงรบนภาพออบลคมขนตอนการสราง ดงรปท 3.14

รปท 3.14 การสรางวงรบนภาพออบลค ทมา (เขยนแบบเทคนคเบองตน, 2547, หนา 247)

ก ข

ค

42

จากรป ก ก าหนดให O เปนจดศนยกลาง เขยนเสนผาศนยกลางตามแนวนอนและแนวเอยง โดยก าหนดขนาด OA, OB, OC และ OD ลงบนเสนศนยกลางเทากบรศมของวงกลม จากรป ข ทจด A, B, C และ D ลากเสนขนานจะไดกรอบสเหลยม จากนนลากเสนตงฉากกบดานทงสของกรอบสเหลยม จะไดจด G, H, E และ R ใชจด E และ R เปนจดศนยกลางของรศม EA และ RB เขยนสวนโคง AE และ BR จะไดสวนโคงเลก จากรป ค ใชจด E และ H เปนจดศนยกลาง รศม EA และ HC เขยนสวนโคงใหญตอกบสวนโคงเลก จากนนลงเสนหนกทบจะไดวงรตามตองการ

3.5 การเขยนแบบภาพเพอรสเพกทฟ การเขยนแบบภาพเพอรสเพกทฟ หรอภาพทศนยภาพ เปนภาพสามมตทเปนภาพคลายของจรงในลกษณะของการมองไกลเปนวธการเขยนแบบดงเดมทใชสอความหมายระหวางนกออกแบบกบผผลตผลตภณฑ แทจรงแลวการเขยนแบบนนเปนสอส าหรบการตดสนใจของนกลงทนและการตลาด โดยปกตคนทว ๆ ไปไมสามารถทจะอานการเขยนแบบทางวศวกรรมได แตการเขยนแบบภาพเพอรสเพกทฟสามารถแสดงใหคนทว ๆ ไปเขาใจในผลตภณฑส าเรจรปไดด เพราะวาภาพชนดนสามารถมองเหนวตถไดเหมอนภาพความเปนจรง การเขยนแบบภาพเพอรสเพกทฟมค าศพททควรรดงน เสนแนวนอน (horizon) เปนเสนแบงพนดนหรอพนน าออกจากทองฟา เสนแนวนอนนจะอยในระดบสายตาทมองภาพ ดงรปท 3.15 จดสายตา (vanishing points, VP) เปนจดบนเสนแนวนอนทเสนของวตถจะเบนเขาหากน ดงรปท 3.15 จดมอง (station point, SP) เปนต าแหนงของตาผมองภาพเมอดภาพ วตถทศนยภาพทไดจะมลกษณะตางกน ถาจดมองอยสงกวาวตถจะเหนภาพดานบนของวตถนนชดเจน แตถาจดมองอยต ากวาวตถจะเหนสวนลางของวตถนน ถาเลอนไปทางซายหรอขวากจะเหนดานซายหรอขวาของวตถนน ดงรปท 3.16 เกณฑทวไปส าหรบวตถขนาดเลกและขนาดกลางจดมองจะอยสงกวาเสนแนวนอนเลกนอย แตถาเปนวตถขนาดใหญเสนแนวนอนจะอยสงกวาเสนพนดน (GL) ประมาณ 5 ฟต เพอใหไดภาพทสมบรณแบบ จดมอง (SP) ควรจะอยในต าแหนงทเปนรปกรวยของเสนรศมรอบขอบวตถท ามมไมเกน 30 องศา ถามมมขนาดใหญกวาหรอนอยกวานจะท าใหภาพทไดบดเบยวมาก ดงรปท 3.17

43

เสนรศม (visual rays) เสนหรอรศมทเหนซงเบนเขาหากนจากวตถไปยงสายตาทเหนภาพ ดงรปท 3.15 เสนพนดน (ground line, GL) เปนเสนทเกดจากระนาบภาพตดกบระนาบพนดน ดงรปท 3.15

รปท 3.15 ภาพเพอรสเพกทฟ ทมา (technical drawing, 1980, P.548)

44

รปท 3.16 ลกษณะของภาพเพอรสเพกทฟทเปลยนไปตามจดมอง ทมา (เขยนแบบเทคนค, 2532, หนา 184)

45

รปท 3.17 ก. ต าแหนงของจดมอง อยในรปกรวยของเสนรศมรอบขอบวตถท ามม 30 องศา ข. ต าแหนงของจดมอง อยในรปกรวยของเสนรศมรอบขอบวตถท ามมมากกวา 30 องศา ค. ต าแหนงของจดมอง อยในรปกรวยของเสนรศมรอบขอบวตถท ามมนอยกวา 30 องศา ทมา (เขยนแบบเทคนค, 2532, หนา 185)

46

ระนาบภาพ (picture plane, PP) หรอต าแหนงของระนาบรบภาพ ถาต าแหนงของระนาบภาพอยระหวางวตถกบต าแหนงทมอง ภาพทไดจะมขนาดเลกกวาขนาดของวตถ ยงถาระนาบภาพเลอนหางออกจากวตถมากเทาไร ภาพทไดจะมขนาดเลกลงเทานน ดงรปท 3.18 ถาจะใหภาพมขนาดใหญกวาขนาดของวตถจะตองวางวตถระหวางจดมองกบระนาบภาพ ดงรปท 3.18 โดยมากการเขยนแบบภาพเพอรสเพกทฟ ระนาบภาพจะอยระหวางวตถกบจดมอง

รปท 3.18 การวางต าแหนงของระนาบภาพ ทมา (technical drawing, 1980, P.552) การเขยนแบบภาพเพอรสเพกทฟ แบงออกเปน 3 ชนด คอ 3.5.1 การเขยนแบบภาพเพอรสเพกทฟชนดจดรวมสายตาจดเดยวหรอแบบขนาน (one point perspective, parallel perspective) การเขยนแบบชนดนภาพทไดจะมลกษณะคลายกบภาพทไดจากการฉายภาพเสมอนแบบออบลค โดยมขอแตกตางกนคอ การวางภาพดานบนจะวางใหระนาบดานหนาของวตถขนานกบระนาบภาพ (PP) และการเลอกจดสายตา (VP) บนเสนแนวนอนมเพยงจดเดยว ดงรปท 3.19

47

รปท 3.19 เพอรสเพกทฟชนดจดรวมสายตาจดเดยวหรอแบบขนาน ทมา (technical drawing, 1980, P.554) ขนตอนการเขยนแบบภาพเพอรสเพกทฟชนดจดรวมสายตาจดเดยวหรอแบบขนาน ดงรปท 3.20

48

รปท 3.20 ขนตอนการเขยนแบบภาพเพอรสเพกทฟชนดจดรวมสายตาจดเดยวหรอแบบขนาน ทมา (การเขยนแบบเทคนค 1 และ 2, 2531, หนา 189) จากรป ก ลากเสนแนวนอน ก าหนดจดสายตา บนเสนแนวนอน 1 จด พรอมทงเขยนภาพดานหนาของวตถใหขนานกบเสนแนวนอน จากรป ข ลากเสนรศมจากภาพดานหนาของวตถไปยงจดสายตา จากรป ค ลากเสนดงและเสนขนานกบเสนแนวนอนตามขนาดของวตถ จากรป ง จะไดภาพเพอรสเพกทฟชนดจดรวมสายตาจดเดยวหรอแบบขนาน 3.5.2 การเขยนแบบภาพเพอรสเพกทฟชนดจดรวมสายตา 2 จด หรอแบบเชงมม (two point perspective, angular perspective) การเขยนภาพแบบนจ าเปนตองใชภาพทไดจากการฉายภาพในทศทตงฉากกบวตถโดยการวางรปใหมมหนงวางอยในระนาบภาพ ทมทศทางตงฉากกบกระดาษ และระนาบดานหนาวางท ามม 30 องศา กบระนาบภาพ การเขยนแบบภาพเพอรสเพกทฟชนดนมจดสายตา 2 จดบนเสนแนวนอน ดงรปท 3.21

49

รปท 3.21 เพอรสเพกทฟชนดจดรวมสายตา 2 จดหรอแบบเชงมม ทมา (technical drawing, 1980, P.138) ขนตอนการเขยนแบบภาพเพอรสเพกทฟชนดจดรวมสายตา 2 จดหรอแบบเชงมม ดงรปท 3.22

50

รปท 3.22 ขนตอนการเขยนแบบภาพเพอรสเพกทฟชนดจดรวมสายตา 2 จดหรอแบบเชงมม ทมา (การเขยนแบบเทคนค 1 และ 2, 2531, หนา 190) จากรป ก ลากเสนแนวนอน ก าหนดจดสายตาบนเสนแนวนอน 2 จด แลวลากเสนดานหนาของวตถใหตงฉากกบเสนแนวนอน ขนาดตามตองการ จากรป ข ลากเสนรศมจากเสนวตถไปยงจดสายตา ทงสองจด จากรป ค ก าหนดจดขนาดของวตถบนเสนรศมใหมขนาดตามทตองการ จากรป ง ลากเสนรศมจากวตถไปยงจดสายตา ทง 2 จด จากรป จ ลากเสนดงและเสนขนานกบเสนแนวนอนตามขนาดของวตถ จากรป ฉ จะไดภาพเพอรสเพกทฟชนดจดรวมสายตา 2 จด ตามตองการ 3.5.3 การเขยนแบบภาพเพอรสเพกทฟชนดจดรวมสายตา 3 จด (three point perspective) เปนการเขยนแบบภาพเพอรสเพกทฟทมจดสายตา 3 จด มแกนหลกทงสามเอยงท ามมใด ๆ กบระนาบภาพ หรอเรยกวาทศนยภาพแบบออบลค ดงรปท 3.23

51

รปท 3.23 เพอรสเพกทฟชนดจดรวมสายตา 3 จด ทมา (technical drawing, 1980, P.557)

52

รปท 3.24 ขนตอนการเขยนแบบภาพเพอรสเพกทฟชนดจดรวมสายตา 3 จด ทมา (เขยนแบบเทคนค, 2532, หนา 187) จากรป ก สรางรปสามเหลยมดานเทาเพอใหมมทงสามของสามเหลยมเปนจดสายตา ทง 3 จด คอ LVP, RVP, VVP ลากเสนแบงครงมมทงสามเสนใหตดกนทจดมอง จากรป ข, ค ลากเสน ML ขนานกบเสน LVP – RVP และลากเสน M1L1 ขนานกบเสน RVP-VVP วดระยะจาก SP ไปทางซายตามแนว ML ใหเปนความยาวของวตถ แลววดระยะจาก SP ไปทางขวาใหเปนความกวาง และวดจาก SP ตามแนว M1L1 เปนความสงของวตถ จากรป ง ลากเสนรศมจากจดทวดไวตามแนว ML และ M1L1 ไปยงจด VP โยงเสนตรงระหวางจดตดกนกจะไดภาพวตถแบบภาพเพอรสเพกทฟชนดจดรวมสายตา 3 จด ตามตองการ

53

3.6 บทสรป การเขยนแบบรปหรอการเขยนแบบภาพสามมต เปนการเขยนแบบทเขยนไดงายและสะดวก ท าใหเกดความเขาใจในแบบงานและรายละเอยดมากขน จงนยมน ามาใชในการเขยนแบบมากพอ ๆ กบการเขยนภาพฉาย การเขยนแบบภาพไอโซเมตรกและการเขยนแบบภาพออบลคนน จะมวธการสรางภาพทเหมอนกน แตกตางกนเลกนอยทมมเทานน การเขยนแบบภาพเพอรส-เพกทฟหรอการเขยนแบบภาพทศนยภาพ เปนการเขยนภาพสามมตทมองเหนวตถไดเหมอนภาพความเปนจรงในลกษณะการมองไกล

54

3.7 แบบฝกหดทายบท 1. จงอธบายความหมายของขอความตอไปน 1) การเขยนแบบรป 2) การเขยนแบบภาพไอโซเมตรก 3) การเขยนแบบภาพออบลค 4) การเขยนแบบภาพเพอรสเพกทฟ 3. จงเขยนเสนแกนของภาพไอโซเมตรก พรอมแสดงขนาดมมของแกนนนดวย 3. จงแสดงการวางต าแหนงภาพของภาพไอโซเมตรก ทง 4 ลกษณะ พรอมค าอธบาย 4. จงเขยนเสนแกนของภาพออบลค ทง 2 ลกษณะ 5. จงแสดงการวางต าแหนงภาพของภาพออบลค โดยก าหนดใหวางเอยงไปทางดานขวา 6. จงสรางภาพออบลคตามขนตอนพรอมทงค าอธบายประกอบ 7. จงอธบายความหมายของค าตอไปน 1) เสนแนวนอน 2) จดสายตา 3) จดมอง 4) เสนรศม 5) เสนพนดน 6) ระนาบภาพ 8. การเขยนแบบภาพเพอรสเพกทฟ แบงออกไดกชนด อะไรบาง 9. การเขยนแบบภาพเพอรสเพกทฟทเรยกวาทศนยภาพแบบออบลคนน เปนการเขยนแบบภาพเพอรสเพกทฟชนดใด และมแกนหลกทงสามเปนเชนไร จงอธบาย 10. การเขยนแบบภาพเพอรสเพกทฟชนดใด ทไดภาพลกษณะคลายกบภาพทไดจากการฉายภาพเสมอนแบบออบลค แลวอธบายขอแตกตางระหวางภาพทง 2 แบบนนดวย

55

เอกสารอางอง จ ารญ ตนตพศกลกล. (2551). เขยนแบบวศวกรรม 1 (พมพครงท 5). กรงเทพฯ : สามลดา. ดเรก ชางเรยน, ศรพร อกนษฐกล, ทนงศกด แสงวฒนะชย และกววงศ ปวดาภา. (2529). เทคนคการเขยนแบบวศวกรรม. กรงเทพฯ : ยไนเตดทบคส. ธระชย เจาสกล. (2542). เขยนแบบเทคนค 1. กรงเทพฯ : ดวงกมลสมย. ฝายวชาการ, บรษท. (2547). เขยนแบบเทคนคเบองตน. กรงเทพฯ : สกายบกส. ราชบณฑตยสถาน, ส านกงาน. (2546). ศพทวทยาศาสตร (พมพครงท 5). กรงเทพฯ : อรณการพมพ. . (2530). พจนานกรม (พมพครงท 3). กรงเทพฯ : อกษรเจรญทศน. สาคร ธนธโชต. (2531). เขยนแบบเทคนค 1 และ 3. กรงเทพฯ : โอเดยนสโตร. อ านวย อดมศร. (2540). เขยนแบบวศวกรรม (พมพครงท 2). กรงเทพฯ : สกายบกส. Giachino, J.W., Beukema, H.J., สรศกด พนชยนาวาสกล, และพงษธร จรญญากรณ (แปลและเรยบเรยง). (2532). เขยนแบบเทคนค. กรงเทพฯ : ซเอดยเคชน. Ivan Leroy Hill and John Thomas Dygdon. (1980). Technical drawing (7th ed.). New York : Macmillan Publishing.