องคความร

ป 2560 – 2562

ค าน า

แผนพฒนาสหกรณ ของสหกรณการเกษตรดอนขนหวย จ ากด จดท าขนจากการประชมรวมกบส านกงานสหกรณจงหวดเพชรบร เพอรวมกนหาแนวทางแกไขพฒนาสหกรณใหผานเกณฑมาตรฐานของกรมสงเสรมสหกรณ ในป 2560 และพฒนาสหกรณใหเขมแขงอยางยงยนตอไป

สหกรณการเกษตรดอนขนหวย จ ากด ธนวาคม 2559

บทท 1

ความเปนมาและกระบวนการจดท าแผนพฒนาสหกรณ

ความเปนมา การจดท าแผนพฒนาสหกรณการเกษตรดอนขนหวย จ ากด มจดมงหมายเพอก าหนดกรอบทศทาง

ในการด าเนนงานใหผานเกณฑมาตรฐานสหกรณ ของกรมสงเสรมสหกรณ และ ตลอดจนใหน าไปใชในการบรหารและการจดการเชงรก เพอใหสหกรณเขมแขง มการบรหารจดการทมประสทธภาพ ตอไป เปนการระดมความคดเหนจากผทเกยวของกบสหกรณ ไดแก คณะกรรมการด าเนนการ ผตรวจสอบกจการ ฝายจดการและ คณะท างานของส านกงานสหกรณจงหวดเพชรบร

กระบวนการจดท าแผนพฒนาสหกรณ

- การวเคราะหผลการด าเนนงานในระยะเวลา 2 ปทผานมา (Camels Analysis)

- ท าการวเคราะหจากผลการประเมนมาตรฐานสหกรณในป 2559

- วเคราะหจากขอเสนอแนะของผตรวจบญชสหกรณ

เครองมอทใชในการวเคราะหและก าหนดแผนพฒนาสหกรณ 1. การวเคราะหสภาพขององคกรโดยใช วธการประเมน ความเสยงในมมมอง 6 มต (Camels Analysis)

การวเคราะหงบการเงน Camels Analysis คอ เครองมอวเคราะหทางการเงน ทไดรบการพฒนาขนมาเพอเปนแนวทางในการตรวจสอบความมนคงทางการเงนของผก ากบดแลสถาบนการเงน และเปนเครองมอในการเตอนภยลวงหนา (Early warning system) เพอวดระดบความเขมแขงขององคกร

ท าไมถงตองใช Camels เพราะในอกษร C A M E L S สามารถถายทอดความหมายทางการเงนไดอยางตรงประเดน

1. กระตนใหเกดการวเคราะหครอบคลมการเปลยนแปลงในอนาคต 2. ขาใจและงายตอการใช 3. สามารถเปนสญญาณเตอนภยทางการเงนลวงหนา 4. สามารถชใหเหนถงความออนไหวตอการตานทาน

5. ผลกระทบทมมาสการด าเนนงานของสหกรณ ประโยชนของ Camels

1. ใชเปนแนวทางตรวจสอบความเขมแขง/มนคงขององคกร 2. เตอนภยทางการเงนลวงหนา 3. วเคราะหปจจบนสะทอนถงอนาคตได 4. เปนเครองมอชวยในการก ากบ ดแล 5. เปนเครองมอส าหรบการวางแผนธรกจสหกรณ 6. ชวยในการตดสนใจอยางมประสทธภาพ

วตถประสงคการวเคราะหงบการเงน 1. ชสถานการณความเสยงทส าคญและจ าเปนตองเตอนภย ทางการเงนใหแกสหกรณ

ภายในเวลาทเหมาะสม 2. เปนเครองมอในการเตอนภยลวงหนา (Early warning system) เพอสงสญญาณให

ผบรหารสหกรณไดทราบภาวะเศรษฐกจของสหกรณ สามารถวางแผนงานรบสถานการณ ไดทนเวลา

3. ประเมนประสทธภาพทางการเงน 4. เปนเครองชวดทางการเงนทเปนมาตรฐานอยางมรปธรรมส าหรบสหกรณ

มตท 1 C : Capital strength ประเดนทวเคราะหในเรองทน ในบรษทและสถาบนการเงนเอกชนทวไป ความส าคญของเงนทนเปนเกาะปองกนการผนผวนของ

การด าเนนงานได และยงเปนทมาของเงนทนทมตนทนต า แตในระบบสหกรณ ทนเรอนหนยงสามารถไถถอนได นอกจากนน มการจายเงนปนสงเปนประเพณปฏบตโดยอาศยการกยมเงนภายนอก

ประเดนทควรวเคราะห คอ ความเพยงพอของเงนทนตอความเสยงและความเขมแขงของทนและการกอหน

มตท 2 A : Asset quality วเคราะหคณภาพสนทรพย คอ การวเคราะหถงคณภาพของสนทรพยตางๆ โดยมงไปทสนทรพยทไมกอใหเกดรายไดและผลกระทบตอฐานะการเงนของสหกรณ ความเพยงพอของส ารองตอการดอยคณภาพของสนทรพยเพอปองกนผลกระทบทตอฐานะการเงนของสหกรณ และแหลงทมาของเงนทนเพอมาลงทนในสนทรพยเหลาน

มตท 3 M : Management ability ความสามารถในการบรหารจดการสหกรณ การวเคราะหความสามารถของฝายบรหาร คณะกรรมการด าเนนการ การแบงหนาทและความรบผดชอบของฝายจดการ การก าหนดระเบยบขนถอใชเหมาะสม การปฏบตตามระเบยบ ขอบงคบ กฎหมาย การควบคมภายใน การตรวจสอบกจการ การแกไขขอสงเกต/ขอเสนอแนะ

มตท 4 E : Earning sufficiency วเคราะหความสามรถในการท าก าไร คอ การวเคราะหความยงยนขององคกรทจะสามารถแขงขน ระดมเงนทนได ปรบตวตามภาวะทเปลยนแปลงไป และไมไดรบผลกระทบจากภาวะเศรษฐกจทเลวราย

มตท 5 L : Liquidity การวเคราะหสภาพคลองทางการเงน คอ การพจารณาวา องคกรจะมแหลงทมาของกระแสเงนสดเพยงพอกบภาระผกพนทางการเงน (financial obligation) ทจะถงก าหนดหรอไม

มตท 6 S : Sensitivity การวเคราะหผลกระทบจากปจจยภายนอก เปนการวเคราะหปจจยภายนอก ภาวะเศรษฐกจ อตราดอกเบย ความเสยง ธรรมชาตและสงแวดลอม สงคม ชมชน มผลกระทบกบสหกรณอยางไร

2. ท าการวเคราะหจากผลการประเมนมาตรฐานสหกรณในป 2559

โดยดจากขอมลในแบบประเมนมาตรฐานสหกรณในป 2559 เพอประกอบการวเคราะหทจะน าขอทไมสามารถท าใหผานมาตรฐานสหกรณ ในป 2559 มาก าหนดเปนแผนพฒนาในป 2560

3. วเคราะหจากขอเสนอแนะของผตรวจบญชสหกรณ

โดยดขอมลทายงบการเงนของสหกรณ ซงผสอบบญชสหกรณไดแนะน าใหสหกรณแกไข

บทท 2

วเคราะหผลการด าเนนงานของสหกรณ

วตถประสงคในการวเคราะห

1. เพอรายงานและใหขอเสนอแนะในการปรบปรงพฒนาการบรหารใหประสบผลส าเรจ สรางการด าเนนงานทเขมแขงและมเสถยรภาพทางการเงนมนคง ผานเกณฑมาตรฐานสหกรณของกรมสงเสรมสหกรณ

2. เพอสนบสนนขอมลทางวชาการ/แนวทางการพฒนาสหกรณ 1. การวเคราะหสภาพขององคกรโดยใช วธการประเมน ความเสยงในมมมอง 6 มต (CAMELS Analysis)

จากงบการเงน ณ วนท 31 กรกฎาคม 2559 สหกรณการเกษตรดอนขนหวย จ ากด ณ วนท 31 กรกฎาคม 2559

CAMELS ANALYSIS วเคราะหภาวะเศรษฐกจทางการเงน

สตรอตราสวนทางการเงน

สตรการค านวณ

มต(มมมอง)

อตราสวนทางการเงน

มต 1 1.1 อตราสวนหนสนตอทน (เทา)

ความเพยงพอ

ของเงนทนตอ

หนสนทงสน

2,245,460.98

2.76 เทา

ความเสยง

ทนของสหกรณ

813,818.26

(Capital Strength)

1.2 อตราสวนทนส ารองตอสนทรพย (เทา)

ทนส ารอง

195,454.61 0.06 เทา

สนทรพยทงสน

3,059,279.24

1.3 อตราการเตบโตทนของสหกรณ %

ทนของสหกรณปปจจบน - ทนของสหกรณปกอน

135,235.58

x

100 19.93 %

การวเคราะห

ทนของสหกรณปกอน

678,582.68

1.4 อตราการเตบโตของหน %

หนสนทงสนปปจจบน - หนสนทงสนปกอน X

100

184,542.07

x 100 8.95 %

หนสนทงสนปกอน

2,060,918.91

1.5 อตราผลตอบแทนตอสวนของทน %

ก าไรสทธ X 100

105,655.58

x 100 14.16 %

ทนของสหกรณถวเฉลย 746,200.47

มต(มมมอง)

อตราสวนทางการเงน

สตรการค านวณ

มต 2 2.1 อตราการคางช าระของลกหน %

คณภาพสนทรพย

หนทไมสามารถช าระไดตามก าหนด X 100

158,034.00

x 100 100 %

(Asset Quality) หนทถงก าหนดช าระ 158,034.00

2.2 อตราการหมนสนทรพย (รอบ)

ขาย/บรการ(รายไดธรกจหลก) X 100

3,414,408.44

1.18 รอบ

สนทรพยทงสนถวเฉลย 2,899,390.42

2.3 อตราผลตอบแทนตอสนทรพย %

ก าไรจากการด าเนนงาน X 100

105,655.58

x 100 3.64 %

สนทรพยทงสนถวเฉลย 2,899,390.42

2.4 อตราการเตบโตของสนทรพย %

สนทรพยทงสนปปจจบน - สนทรพยทงสนปกอน

319,777.65

x 100 11.67 %

สนทรพยทงสนปกอน

2,739,501.59

มต(มมมอง)

อตราสวนทางการเงน

สตรการค านวณ

มต 3 3.1 อตราการเตบโตของธรกจ %

ความสามารถในการบรหาร

มลคาธรกจปปจจบน - มลคาธรกจปกอน X 100

- 505,338.50

x 100 -12.89 %

(Asset Quality) มลคาธรกจปกอน

3,919,746.94

มต(มมมอง) อตราสวนทางการเงน

สตรการค านวณ

มต 4 4.1 ก าไรตอสมาชก (บาท) การท าก าไร

ก าไรสทธ

105,655.58

377.34 บาท

(Earning Sufficiency)

จ านวนสมาชก

280

4.2 เงนออมตอสมาชก (บาท)

(เงนฝากสมาชก + ทนเรอนหน)

543,153.95

36,384.23 บาท

จ านวนสมาชก

280

4.3 หนสนตอสมาชก (บาท)

ลกหนเงนก+ลกหนการคา+ลกหนคาบรการ

158,034.00

564.41

บาท

จ านวนสมาชก 280

4.4 อตราคาใชจายด าเนนงานตอก าไร %

(กอนหกคาใชจายด าเนนงาน)

คาใชจายด าเนนงาน

327,523.44

x 100 75.61 %

ก าไร(กอนหกคาใชจายด าเนนงาน)

433,179.02

4.5 อตราการเจรญเตบโตของทนส ารอง %

ทนส ารองปปจจบน - ทนส ารองปกอน X 100

33,200.00

x 100 20.46 %

ทนส ารองปกอน 162,254.61

4.6 อตราการเตบโตของทนสะสมอน %

ทนสะสมอนปปจจบน - ทนสะสมอนปกอน X

100 - 8,150.00

x 100 -2.40 %

ทนสะสมอนปกอน 339,728.07

4.7 อตราการเตบโตของก าไรสทธ %

ก าไรสทธปปจจบน - ก าไรสทธปกอน X 100

117,555.78

x 100 10.12 %

ก าไรสทธปกอน - 11,900.20

4.8 อตราก าไรสทธ %

ก าไรสทธ X

100

105,655.58

x

100 3.09 %

ขาย/บรการ/รายไดธรกจ

หลก 3,414,408.44

มต(มมมอง)

อตราสวนทางการเงน

สตรการค านวณ

มต 5 5.1 อตราสวนทนหมนเวยน(เทา)

สภาพคลอง

สนทรพยหมนเวยน

1,290,275.56

0.95 เทา

(Liquidity)

หนสนหมนเวยน 1,351,407.27

5.2 อตราการหมนของสนคา (ครง)

(เฉพาะธรกจจดสนคามาจ าหนาย)

ตนทนสนคาขาย

2,894,440.46

8.63 ครง

สนคาคงเหลอถวเฉลย 335,315.83

5.3 อตราผลตอบแทนตอสนทรพย วน

365 วน

365.00

42.29 วน

อตราหมนของสนคา

8.63

5.4 อตราลกหนระยะสนทช าระไดตามก าหนด %

ลกหนระยะสนทช าระไดตามก าหนด X

100

-

x 100 0.00 %

ลกหนระยะสนทถงก าหนดช าระ -

2. ท าการวเคราะหจากผลการประเมนมาตรฐานสหกรณในป 2559

สหกรณการเกษตรดอนขนหวย จ ากด ขอควรปรบปรงตามแบบประเมนมาตรฐาน ป 2559

1. ในรอบสองปบญชสดทาย มผลการด าเนนงานขาดทน 2.สหกรณไมมก าไร ไมมการจดสรรก าไร ไมมการตงกองทน และไมมการจาย

3. สมาชกควรรวมท าธรกจกบสหกรณ รอยละ 80 ขนไป

3. วเคราะหจากขอเสนอแนะของผตรวจบญชสหกรณ

ขอสงเกตผสอบบญช 1. สหกรณไมมการท าสญญาจางพนกงาน 2. สหกรณจดท างบประมาณรายจายไมครอบคลมรายจายทเกดขนจรงในบางรายการ 3. มลกหนการคา จ านวน 7 ราย เปนเงน 158,034 บาท เปนลกหนการคาคางนานเกน 2ป ทงจ านวน 4. มการรบฝากเงนจากบคคลภายนอก 73 บญช เปนเงน 262,178.91 บาท

บทท 4 ก าหนดแผนพฒนาสหกรณ

กรอบทศทางการพฒนา สหกรณไดก าหนดทศทางการพฒนาสหกรณ (ป 2560 – 2562) โดยคณะท างานเพอจดมาตรฐานสหกรณ/กลมเกษตรกรของกรมสงเสรมสหกรณระดบจงหวด ไดน าเสนอผลการวเคราะหใหทประชมเหนผลการวเคราะห และใหสหกรณ ก าหนดแผนพฒนาสหกรณ เพอใหผานเกณฑมาตรฐานและมการด าเนนงานทมประสทธภาพตอไป

แผนงาน/โครงการ

ยทธศาสตรท ………1 อบรมใหความรกบบคลากรในสหกรณ………………………………………………………………………………………………. เปาประสงค ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. กลยทธ ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. แผนงาน/โครงการ ………การศกษาอบรมใหความรเรองกฎหมาย……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

แผนงาน/โครงการ เปาหมาย ระยะเวลา งบประมาณ

(บาท) ตวชวด (KPI) ผรบผดชอบ

2560 2561 2562 1.คณะกรรมการจดประชม/อบรมเรองกฎหมาย โดยเชญวทยากรทมความรเรองกฎหมาย เชน กฎหมายการทวงหน การฟองรอง การยดทรพย และกฎหมายทเกยวของ มาใหความรกบคณะกรรมการ ผตรวจสอบก จการ และ เ จ าหน าท สหกรณ ในว นประช มคณะกรรมการ

2.ด าเนนการประชม/อบรม

คณะกรรมการ ผตรวจสอบกจการ และเจาหนาทสหกรณ

500 บาท

ผเขารบการอบรมมความร ความเขาใจในเรองกฏหมายเพมขน

ค ณ ะ ก ร ร ม ก า รด าเนนการ

แผนงาน/โครงการ

ยทธศาสตรท ……2……สรางการมสวนรวมของสมาชก……………………………………………………………………………………………………………………. เปาประสงค ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. กลยทธ ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. แผนงาน/โครงการ ……………กระตนการมสวนรวมของสมาชกและทบทวนสถานะของสมาชก…………………………………………………………………………………………………………………….

แผนงาน/โครงการ เปาหมาย ระยะเวลา งบประมาณ

(บาท) ตวชวด (KPI) ผรบผดชอบ

2560 2561 2562 1. เจาหนาทตรวจสอบสถานะของสมาชก เพราะมขอมลสมาชกทเสยชวต และยงไมมทายาทมาสมครแทน 2. คณะกรรมการพจารณา มอบหมายผรบผดชอบ ใหแจงทายาทมาสมครแทน 3. ใหประธานกลมแจงขาวสารใหสมาชกในกลมทราบ และมารวมท าธรกจกบสหกรณ

สมาชกทงหมด

1,000 บาท -ทายาทมาสมครแทนสมาชกทเสยชวตทงหมด -สมาชกมสวนรวมในการท าธรกจกบสหกรณมากขน

ค ณ ะ ก ร ร ม ก า รด าเนนการ

แผนงาน/โครงการ

ยทธศาสตรท …3…………การสงเสรมธรกจการขายน าดม………………………………………………………………………………. เปาประสงค ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. กลยทธ …………………………………………………………………………………………. แผนงาน/โครงการ …………แผนการสงเสรมธรกจการขาย น าดม

แผนงาน/โครงการ เปาหมาย ระยะเวลา งบประมาณ

(บาท) ตวชวด (KPI) ผรบผดชอบ

2560 2561 2562 1. ประธานกรรมการ ด าเนนการสงหนงสอจากสหกรณถงหนวยงานราชการ สหกรณหรอหนวยงานอนๆ เพอประชาสมพนธน าดมของสหกรณ 2. คณะกรรมการ ประธานกลมและเจาหนาทแจงขาวสารใหสมาชกและประชาชนทราบเรองการจ าหนายน าดมของสหกรณ 3. มบรการสงเสรมน าดม กรณสงจ านวนมาก

50 หนวยงาน 500 คน

500 บาท

มการประชาสมพนธไปยงหนวยงานและประชาชน

คณะกรรมการ

แผนงาน/โครงการ

ยทธศาสตรท ……4.……การจดท าองคความรเรองกระบวนการผลตน าดม…………………………………………………………. เปาประสงค ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..……………… กลยทธ ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. แผนงาน/โครงการ ……จดท าองคความรเรองกระบวนการผลตน าดม……………………….

แผนงาน/โครงการ เปาหมาย ระยะเวลา งบประมาณ

(บาท) ตวชวด (KPI) ผรบผดชอบ

2560 2561 2562 1. ก าหนดวนประชมเชงปฏบตการ เพอจดท าองคความร เรองกระบวนการผลตน าดมของสหกรณ เพอใหสามารถผลตน าดมแทนกนไดกรณพนกงานลาออก หรอไมสามารถผลตน าดมทน 2. จดท ารปเลม แผนปาย เพอใหผศกษาสามารถท าได

คณะกรรมการ เจาหนาท

1,000 บาท มองคความรเรองการผลตน าดม

คณะกรรมการ

ภาพกจกรรมในการจดท าแผนพฒนาสหกรณ