คำ�ศพททเกยวของกบหลกสตร วช� 219 730 แนวคดเกยวกบก�รพฒน�หลกสตร

น�งนตย� หล�ทส�ข�วช�หลกสตรและก�รเรยนก�รสอน ระดบปรญญ�เอก

โครงก�รพเศษ

ศพทบญญตก�รศกษ�ทเกยวกบหลกสตรCurriculum หลกสตรCurriculum and instruction หลกสตรและการสอนCurriculum, articulated หลกสตรตอเนองCurriculum-based assessment การประเมนผลโดยใชหลกสตรเปนฐานCurriculum,broad-fields 1.หลกสตรแบบกวาง

2.หลกสตรแบบรวมวชาCurriculum building การสรางหลกสตรCurriculum center ศนยหลกสตรCurriculum change การเปลยนแปลงหลกสตรCurriculum,community-centered หลกสตรทเนนชมชนเปนศนยกลางCurriculum, competency-baste หลกสตรแบบมตถยฐานCurriculum construction การสรางหลกสตรCurriculum,core หลกสตรแกนCurriculum, correlated หลกสตรสหสมพนธCurriculum design 1.การออกแบบหลกสตร

2.รปแบบหลกสตรCurriculum development การพฒนาหลกสตรCurriculum development center ศนยพฒนาหลกสตร

Curriculum, didactic หลกสตรการสอนทเนนกฎเกณฑCurriculum engineering การสรางหลกสตรCurriculum, enriched หลกสตรเสรม

1. Curriculum : หลกสตรหลกสตร เปนประสบการณทงหมดทเดกไดรบภายใตการแนะแนว

ของคร (Caswell and Campbell, 1935 อางถงใน ทศนย บญเตม, 2551)

หลกสตร เปนศาสตรแขนงหนง เปนขอกำาหนดเกยวกบการจดการศกษาทจดทำาขนอยางเปนทางการ และเปนระบบการทำางานทงหมดทเกยวของกบเรองของหลกสตร (Beauchamp, 1981 อางถงใน ทศนย บญเตม, 2551)

หลกสตร คอ ลำาดบขนตอนของประสบการณตาง ๆ ทเปนเปาหมายของโรงเรยน เพอมงสอนวธการคดและการปฏบตใหกบเดก (Smith, Stanley and Shores, 1957 อางถงใน ทศนย บญเตม, 2551)

หลกสตร คอ แผนการเรยนรซงประกอบดวยเปาหมายของการเรยนร และจดประสงคของการเรยนรทเฉพาะเจาะจง เปาหมายและจดประสงคเหลานจะเปนเครองชแนวในการเลอกและจดเนอหา และบงถงวธการจดการเรยนการสอน รวมถงการประเมนผลดวย (Taba, 1962 อางถงใน ทศนย บญเตม, 2551)

หลกสตร หมายถง ประสบการณทงหมดของผเรยนในความรบผดชอบของสถาบนหนง และ หลกสตรหมายถงแผนประสบการณทเกด

2

ขนกอนการสอนหรอกอนการปฏบตจรงในโครงการใดกตาม (เสรมศร ไชยศร, 2526)

สรปไดว� หลกสตร คอ เนอหาสาระ และมวลประสบการณทไดออกแบบ และจดทำาขนเพอใหผเรยนบรรลจดมงหมายตามทไดกำาหนดไว2. Curriculum development : ก�รพฒน�หลกสตร

หมายถง การสรางหลกสตร หรอ การราง หรอ การวางแผนหลกสตร หรอ การทำาหลกสตรขนมาใหมจากภาวะทไมเคยมหลกสตรนอยเลย หรอ การปรบปรงหลกสตร หรอ การทบทวนหลกสตรทมอยกอนแลวใหดขน3. Curriculum construction : ก�รสร�งหลกสตร4. Curriculum planning : ก�รร�งหรอก�รว�งแผนหลกสตร5. Curriculum making : ก�รทำ�หลกสตร

หมายถง การจดทำาเอกสารหลกสตร และกระบวนการตาง ๆ ทเกยวของกบการจดทำาเอกสารหลกสตร6. Curriculum improvement : ก�รปรบปรงหลกสตร

เปนการทำาหลกสตรทมอยแลวใหมคณภาพยงขน โดยไมเปลยนแปลงโครงสรางหลกสตร

7. Curriculum revision : ก�รทบทวนหลกสตรเปนการแกไขบางสวนของหลกสตร

8. Curriculum design : ก�รออกแบบหลกสตรหมายถง กระบวนการในการกำาหนดกรอบโครงสรางและการ

ดำาเนนงานทเกยวกบหลกสตรทงหมด หรอ การกำาหนดลกษณะจดเนนของการจดหลกสตร 9. Curriculum change : ก�รเปลยนแปลงหลกสตร

3

เปนการเปลยนแปลงหลกสตรทกสวน ทงระบบ ทงปรชญา จดหมาย จดประสงค หลกการ โครงสราง วธการจดการเรยนการสอน และการประเมนผล10. Curriculum implementation : ก�รใชหลกสตร

เปนกระบวนการนำาหลกสตรไปสการจดการเรยนการสอนในสถานศกษา11. Curriculum management : ก�รจดก�รหลกสตร

เปนกระบวนการบรหารจดการเพอใหการใชหลกสตรเกดประสทธผลอยางมประสทธภาพ12. Curriculum evaluation : ก�รประเมนหลกสตร

เปนการตรวจสอบ บงช เพอตดสนใจเกยวกบคณภาพของหลกสตร ไมวาจะเปนคณภาพของเอกสาร คณภาพของกระบวนการ คณภาพของระบบ คณภาพของการจดการ และอน ๆ อกมากมาย13. Curriculum system : ระบบหลกสตร

หมายถง การจดองคประกอบทงหมดของกระบวนการหลกสตร ทงการรางหลกสตร การใชหลกสตร และการประเมนหลกสตร ใหมความสมพนธเกยวเนองกนเพอใหบรรลเปาหมายทวางไว14. Curriculum objectives

คอ ความมงหมายของหลกสตรและการเรยนการสอน หลกสตรจะตองมความมงหมายเปนอนดบแรกและตองชดเจนทงความมงหมายทวไปและความมงหมายเฉพาะ15. Curriculum structure

คอ โครงสรางของหลกสตร เปนสวนทกลาวถงวาหลกสตรจะมการแบงระบบการศกษาอยางไร เชน แบงเปนภาคเรยน หรอจะใชเวลานานเทาไรจงจะจบหลกสตร จะใชการวดผลอยางไร อาจจะเปนแบบคะแนนรวมปลายป ระบบหนวยกต หรออน ๆ 16. Curriculum contents

4

คอ เนอหาของหลกสตร โดยตองกำาหนดวา ตองจดสอนเนอหาอยางไร มากนอยเทาไร ลำาดบกอนหลงอยางไรจงจะเหมาะสมตามวตถประสงค17. Curriculum materials

คอ วสดประกอบหลกสตร แบงเปน 2 กลมคอ กลมท 1 ไดแกแบบเรยน กลมท 2 ไดแกอปกรณการสอนตางๆ, หนงสออานประกอบ, วสดโสตทศนปกรณ เปนตน

18. Curriculum processคอ กระบวนการเรยนการสอนใหเปนไปตามหลกสตร เรมดวยวธ

สอน การจดชนเรยน เทคนคในการจดกจกรรมใหแกนกเรยน รวมทงการวดผลประเมนผลการเรยน 19. Curriculum guide : เอกส�รประกอบหลกสตร

เปนเอกสารทใหรายละเอยดเพอเสนอแนะแกคร ใหสามารถใชหลกสตรไดตรงกบเจตนารมณของคณะพฒนาหลกสตร20. Curriculum inquiry : ก�รสบคนท�งหลกสตร

เปนกระบวนการในการศกษาคนควาเพอสรางความเขาใจหรอคดคนตางๆ ทเกยวของกบศาสตรในสาขาหลกสตร21. Organization pattern : แบบของหลกสตร

หมายถง บคคลผทสวนรวมหรอเกยวของในการจดทำาหลกสตร22. Formal curriculum หลกสตรทเปนทางการ23. Informal curriculum หลกสตรทไมเปนทางการ24. Extra curriculum หลกสตรพเศษ นอกเหนอจากหลกสตรปกต25. Null curriculum หลกสตรทกำาหนดไวแตไมไดสอน26. Hidden curriculum หลกสตรแฝง 27. Subject matter curriculum : หลกสตรทเนนเนอห�วช�

5

เปนหลกสตรทเนนความสำาคญของเนอหาวชา ซงมลกษณะเปนรายวชาเดยว ๆ 28. Discrete – discipline curriculum : หลกสตรร�ยวช�

หมายถงหลกสตรทจดเนอหาวชาแยกเปนวชาเดยว ๆ โดดๆและการสอนกไมไดสอนใหเกยวโยงกบเนอหาวชาอน29. Correlated curriculum : หลกสตรสมพนธวช�

เปนการนำาเนอหารายวชาตงแต 2 รายวชามาเชอมโยงกน โดยทแตละวชากแยกเปนเอกเทศ เพยงแตนำาเนอหามาเชอมโยงกนเทานน 30. Fused curriculum : หลกสตรผสมผส�น

เปนการเอาเนอหาของรายวชาเดมหลาย ๆ รายวชาทมความคลายคลงกน แลวนำามาสรางใหเกดเปนรายวชาใหมขน31. Interdisciplinary curriculum : หลกสตรสหวทย�ก�ร

เปนหลกสตรทมการผสมผสานความร หรอเนอหาวชาจากสาขาวชาทตางกนโดยธรรมชาต แตมความสมพนธกนโดยความมงหมายของผเรยนหรอผสอนหรอของเนอหาวชาเฉพาะเรองเทานน

32. Broad fields curriculum : หลกสตรสหสมพนธหรอหลกสตรหมวดวช�

เปนการนำาเอาเนอหา รายวชาทมความใกลเคยงกน มาจดไวเปนหมวดหมเดยวกน33. Core curriculum : หลกสตรแกนวช�

เปนหลกสตรทนำาเอาเนอหาวชาตาง ๆ ทมความสมพนธกนมาผสมผสานโดยทอาจจะมวชาหนงวชาใดเปนหลก แลวนำาเอาวชาอน ๆ มาเสรม โดยตองกลมกลนกบประสบการณทจำาเปนสำาหรบผเรยน มสวนเกยวของกบความตองการของสงคม เพอใหผเรยนไดเขาใจและสามารถใชประโยชนจากความสมพนธของเนอหาวชาไดชดเจนยงขน

6

34. Individualized curriculum : หลกสตรแบบเอกตภ�พ

หลกสตรประเภทนขนอยกบความตองการของผเรยนแตละคน ผสอนเปนผวเคราะหวา จะจดเนอหาสาระอยางไรจงตรงกบความสนใจ ความตองการและความถนดของผเรยน35. Personalized curriculum : หลกสตรสวนบคคล

หลกสตรประเภทนผสอนและผเรยนมารวมกนวางแผนการเรยนรวมกน โดยยดความตองการความสนใจและความสามารถของผเรยนเปนหลก36. Learning activity/experience curriculum : หลกสตรกจกรรมหรอประสบก�รณ

เปนหลกสตรทจะบรรจประสบการณทใหผเรยนตองแกปญหา วางแผน และลงมอปฏบตดวยตนเอง37. Competency curriculum : หลกสตรแบบองสมรรถภ�พ

หลกสตรประเภทนมงเนนความสามารถดานการปฏบตงานเปนหลก38. หลกสตรบรณ�ก�ร

เปนหลกสตรทพยายามรวบรวมความรและประสบการณทจะใหผเรยนไดเรยนเขาเปนอนหนงอนเดยวกน โดยผออกแบบหลกสตรจะตองพยายามคดเลอกเนอหาสาระ ตลอดจนประสบการณจากรายวชาตาง ๆ เขามาจดกลมหรอเปนหมวดหม 39. Curriculum based on social process and life functions : หลกสตรทยดกระบวนก�รท�งสงคมและหน�ทของชวต

เปนหลกสตรทสรางความสมพนธทแนนอนระหวางเนอหาสาระในหลกสตรกบชวต การเนนหนาททางสงคม กระบวนการทางสงคม หรอปญหาทางสงคม

7

40. Social process and life function curriculum : หลกสตรเพอชวตและสงคม

เปนหลกสตรทไดยดเอาสงคมและชวตจรงของเดกเปนหลก เพอผเรยนจะไดนำาความรไปประยกตใชในชวตประจำาวนได

นย�มคำ�ศพทหลกสตรหลกสตรก�รศกษ�ขนพนฐ�น พทธศกร�ช 2544

ม�ตรฐ�นก�รเรยนรม�ตรฐ�นก�รเรยนรก�รศกษ�ขนพนฐ�น (Content standards / Academic standards / Learning standards)

หมายถง สงทนกเรยนพงรและปฏบตได เมอจบการศกษาขนพนฐาน ความร ความสามารถ ทกษะ และคณลกษณะทระบไวในมาตรฐานการเรยนรการศกษาขนพนฐานถอเปนสงจำาเปนสำาหรบผเรยนทกคน ดงนน หนวยงานทเกยวของทางการศกษาทงระดบชาต เขตพนทการศกษา และสถานศกษา มหนาทและความรบผดชอบในการจดการศกษา เพอพฒนาผเรยนใหบรรลคณภาพตามทมาตรฐานกำาหนด

โดยทวไปจะมการกำาหนดตวชวด (Benchmarks) เพอใชในการตรวจสอบผเรยนเปนระยะๆ ในการพฒนาไปสมาตรฐานการเรยนรการศกษาขนพนฐาน การกำาหนดตวชวด ดงกลาวนน ในระบบการศกษาบางแหงอาจกำาหนดไวเปนชวงๆ ทก ๓-๔ ป แตบางแหงอาจกำาหนดทกระดบชน (ตวชวดชนป) ทงนขนอยกบความเหมาะสมกบบรบทการศกษาแตละแหงม�ตรฐ�นก�รเรยนรชวงชน (ตวชวดชวงชน) (Interval benchmarks)

หมายถง สงทนกเรยนพงรและปฏบตไดในระดบชนสำาคญ (key stage) ไดแก ประถมศกษาปท ๓ ประถมศกษาปท ๖ มธยมศกษาปท ๓

8

และมธยมศกษาปท ๖ เปนตวชวดพฒนาการของผเรยนไปสมาตรฐานการเรยนรการศกษาขนพนฐาน จงมความสมพนธสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนรการศกษาขนพนฐาน แตมความเฉพาะเจาะจงมากกวา ใชสำาหรบเปนเปาหมายและกรอบทศทางในการจดทำาหลกสตร กำาหนดเนอหาการเรยนการสอนและการวดประเมนผลเพอตรวจสอบคณภาพผเรยนเมอเรยนจบแตละชวงชนม�ตรฐ�นก�รเรยนรชนป (ตวชวดชนป) (Grade-level indicators/Grade-level expectations)

หมายถง สงทนกเรยนพงรและปฏบตไดในแตละระดบชน ซงสอดคลองสมพนธกบมาตรฐานการเรยนร การศกษาขนพนฐาน ตวชวดชนปมความชดเจน มความเฉพาะเจาะจงและมความเปนรปธรรมสำาหรบการนำาไปใช ในการกำาหนดเนอหาการเรยนการสอน จดทำาหนวยการเรยนร และเปนเกณฑสำาคญสำาหรบการวดและประเมนผล เพอตรวจสอบคณภาพผเรยนในแตละระดบชน

หลกสตรก�รศกษ�ขนพนฐ�น (Basic education curriculum)

หลกสตรทใชในการจดการเรยนการสอนเพอพฒนาผเรยนในระดบการศกษาทตำากวาอดมศกษาโดยมงหวงใหผเรยนมความสมบรณทงดานรางกาย จตใจ และสตปญญา อกทงมความรและทกษะทจำาเปนสำาหรบการดำารงชวต และมคณภาพไดมาตรฐานสากล เพอการแขงขนในยคปจจบน หลกสตรการศกษาขนพนฐานประกอบดวยสวนทเปนแกนกลาง ซงกำาหนดโดยหนวยงานสวนกลาง สวนทเกยวของกบสภาพชมชนและทองถน ซงพฒนาโดยเขตพนทการศกษา และสวนเพมเตมทสถาน

9

ศกษาพฒนาขน เพอใหสอดคลองเหมาะสมกบความสนใจ ความตองการ และความถนดของผเรยน

หลกสตรแกนกล�ง (Core curriculum) หลกสตรแกนกลางเปนหลกสตรในสวนทสำานกงานคณะกรรมการ

ศกษาขนพนฐานกำาหนดเพอใชในการพฒนาผเรยนทกคนในระดบการศกษาขนพนฐาน หลกสตรแกนกลางประกอบดวยโครงสรางหลกสตร ซงระบการจดแบงกลมสาระการเรยนร กจกรรมตางๆ โครงสรางเวลาเรยน สาระการเรยนรแกนกลางทจำาเปนสำาหรบผเรยนทกคน และเกณฑกลางในการวดและประเมนผลการเรยนร หลกสตรแกนกลางเปนกรอบทศทางในการพฒนากรอบหลกสตรเขตพนทการศกษาและหลกสตรสถานศกษา เปนสวนจำาเปนสำาหรบการพฒนาเยาวชนไทยทกคนใหเปนพลเมองดของชาต และสามารถดำารงชวตอยไดอยากมความสข กาวทนตอการเปลยนแปลงทางเศรษฐกจ สงคม ความเจรญทางวทยาการในโลกยคปจจบนกรอบหลกสตรเขตพนทก�รศกษ� (Local curriculum framework)

กรอบหลกสตรทจดทำาขนในระดบเขตพนทการศกษา ซงครอบคลมสงทกำาหนดในหลกสตรแกนกลางและอาจมสวนทเขตพนทพฒนาหรอกำาหนดเพมเตมใหสอดคลองเหมาะสมกบสภาพทองถน ปญหาและความพรอมของแตละแหง ทงนสถานศกษาในเขตพนทนนๆ จะใชกรอบหลกสตรเขตพนทการศกษาเปนแนวทางในการจดทำาหลกสตรสถานศกษา เพอพฒนาผเรยนใหมคณภาพตามมาตรฐานการเรยนร และเปนสมาชกทดของสงคม มความรกและหวงแหนมรดกทางสงคมของบรรพบรษ มความรความเขาใจเกยวกบปญหา การแกไขปญหา การดำารงชวต และการประกอบอาชพในชมชนหลกสตรสถ�นศกษ� (School curriculum)

แผนหรอแนวทางในการจดประมวลความรและประสบการณ ซงจดทำาโดยบคคลหรอคณะบคคลในระดบสถานศกษา เพอใชในการพฒนาผ

10

เรยนใหมความรความสามารถตามมาตรฐานการเรยนรและสงเสรมใหผเรยนรจกตนเอง มชวตอยในโรงเรยน ชมชน และสงคมอยางมความสข การพฒนาหลกสตรสถานศกษา พจารณาจากหลกสตรแกนกลาง และกรอบหลกสตรเขตพนทการศกษา นอกจากนนสถานศกษาแตละแหง สามารถพฒนาเพมเตมขนในสวนทสอดคลองเหมาะสมกบสภาพสงคมและความตองการ ความถนด และความสามารถของผเรยนหลกสตรองม�ตรฐ�น (Standards-based curriculum)

รปแบบและกระบวนการพฒนาหลกสตรทมมาตรฐานเปนเปาหมายหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน พ.ศ. ๒๕๔๔ ยดรปแบบการพฒนาหลกสตรในลกษณะดงกลาว โดยคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานไดกำาหนดมาตรฐานการเรยนร ซงเปนคณภาพทคาดหวงใหเกดตวผเรยนขน ดงนน การพฒนาหลกสตรตลอดแนว ตงแตระดบชาต ระดบทองถน ระดบสถานศกษา ตลอดจนถงระดบชนเรยน จะมลกษณะเปนหลกสตรองมาตรฐาน คอ ยดมาตรฐานการเรยนร เปนเปาหมายและเปนกรอบทศทาง ในการกำาหนดโครงสราง เนอหา กจกรรมการเรยนการสอน ตลอดจนการวดและประเมผนการเรยนร กลาวโดยรวมกคอ การกำาหนดมาตรฐานการเรยนร นำาไปสการพฒนาหลกสตรองมาตรฐาน (standards-based curriculum) การเรยนการสอนองมาตรฐาน (standards-based instrcution) และการประเมนผลองมาตรฐาน (standards-based assessment)วสยทศน (Vision)

คำาอธบายเกยวกบความคาดหวงของหนวยงาน หรอ สถานศกษา เพอเปนทศทางในการวางแผนจดการศกษา ออกแบบหลกสตรการเรยนการสอน และการดำาเนนงานในการพฒนาคณภาพผเรยน ทสามารถนำาไปสการปฏบตได ตามเวลาทกำาหนดพนธกจ (Mission)

ภารกจ ความรบผดชอบในการดำาเนนงานจดการศกษาของหนวยงานหรอสถานศกษาเพอใหเกดมรรคผลตามทมงหวงไวในวสยทศนกลมส�ระก�รเรยนร (Subject areas)

11

กลมขององคความรและทกษะตามมาตรฐานการเรยนรทเกยวกบสมพนธกน ซงจดแบงตามศาสตรตางๆ เปน ๘ กลม ไดแก ภาษาไทย คณตศาสตร วทยาศาสตร สงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม สขศกษาและพลศกษา ศลปะ การงานอาชพและเทคโนโลย และภาษาตางประเทศส�ระ (Strands)

กลมยอยและองคความรและทกษะภายในกลมสาระการเรยนร เชน กลมสาระการเรยนรคณตศาสตร ประกอบดวย ๖ สาระ ไดแก จำานวนและการดำาเนนการ การวด เรขาคณต พชคณต การวเคราะหขอมลและความนาจะเปน และทกษะ/กระบวนการทางคณตศาสตรส�ระก�รเรยนร (Content)

องคความร ทกษะกระบวนการ และคณลกษณะสำาคญทระบไวในมาตรฐานการเรยนร ซงนกเรยนตองรและปฏบตได

ส�ระก�รเรยนรพนฐ�น (Core topics/ content) องคความร และทกษะทจำาเปนสำาหรบผเรยนทกคนในระดบการ

ศกษาขนพนฐานหนวยงานสวนกลาง มหนาทรบผดชอบในการกำาหนดสาระการเรยนรพนฐาน เพอใหโรงเรยนทกแหงใชจดการเรยนการสอน เพอพฒนาผเรยน

ส�ระก�รเรยนรเพมเตม (Additional/selective content)องคความร และทกษะทจดขนเพมเตมจากสาระการเรยนรพนฐาน

เพอใหผเรยนไดเลอกเรยนตามความถนดและความสนใจ หรอเพอการศกษาตอในระดบทสงขน หรอเปนพนฐานในการประกอบอาชพในอนาคต สถานศกษาแตละแหงสามารถกำาหนดสาระเพมเตมขนไดตามความเหมาะสม

ส�ระก�รเรยนรทองถน (Local-related content)

12

องคความรและทกษะทเขตพนทการศกษาพฒนาขน โดยพจารณาจากสภาพภมศาสตร ประวตความเปนมาสภาพปญหาชมชน วฒนธรรม เศรษฐกจ การงานอาชพ ภมปญญาทองถน เพอปลกฝงผเรยน ใหรจกเขาใจ มความรกและหวงแหนมรดกทางสงคมของบรรพบรษ มความเปนไทย เปนสมาชกทดของสงคม และสามารถดำารงชวต ประกอบอาชพ แกปญหาการดำาเนนชวต และพฒนาสงคม ชมชน

กจกรรมพฒน�ผเรยน (Activities)กจกรรมทสถานศกษาจดขนใหผเรยนไดพฒนาความสามารถของ

ตนเองตามศกยภาพ ผเรยนสามารถเลอกเขารวมตามความถนดและความสนใจเพอชวยพฒนาองครวมทงรางกาย และจตใจ กจกรรมพฒนาผเรยนแบงเปน 2 ลกษณะ คอ 1) กจกรรมแนะแนว 2) กจกรรมนกเรยน เชน ลกเสอ เนตรนาร ชมรม ชมนม วชาการ เปนตน

คณลกษณะอนพงประสงค (Desired characteristics)คณภาพของผเรยนดานคณธรรม จรยธรรม คานยมทสถาน

ศกษากำาหนดขนเพมเตมจากทกำาหนดไวในมาตรฐานการเรยนรของกลมสาระตาง ๆ โดยอาจพจารณาจากสภาพปญหาของชมชน สงคม และการเปลยนแปลงของโลกในยคปจจบน ซงทำาใหมความจำาเปนทโรงเรยนตองเนนและปลกฝงลกษณะดงกลาวใหเกดขนในตวผเรยนทกคน เพอชวยใหผเรยนเกดการพฒนาในองครวม ทงดานสตปญญาและคณธรรม อนจะนำาไปสความเจรญกาวหนาและความมนคงสงบสขในสงคมโดยรวม

ร�ยวช� (Course)

13

ประมวลความร ทกษะ และคณลกษณะทพงประสงค ทจดรวมขนอยางระบบแบบแผน เพอใชในการพฒนาผเรยนใหมคณภาพและมศกยภาพตามเปาหมายทกำาหนด มการวางแผน กำาหนดระยะเวลาสำาหรบจดการเรยนการสอน และการวดประเมนผลไวอยางชดเจน สถานศกษาสามารถวเคราะหองคความร ทกษะ และคณลกษณะตางๆ ทระบในมาตรฐานแตละกลมสาระ เพอนำาไปจดเปนรายวชาตางๆ ไดอยางหลากหลายตามความเหมาะสม ทงในสวนทเปนรายวชาพนฐานและรายวชาเพมเตม ใหผเรยนเลอกเรยนตามความสนใจ บางรายวชาอาจเปนการบรณาการหลายกลมสาระเขาดวยกนกได และเพอใหเกดความสะดวกและความชดเจนในการรายงานผล และการสอสารระหวางกน สถานศกษาจะตองกำาหนดรหสและชอสำาหรบเรยกแตละรายวชาขน ตามแนวปฏบตทสวนกลางกำาหนดไว

รหสวช� (Course code)ตวเลขหรอสญลกษณทสถานศกษากำาหนดขนกำากบแตละรายวชา

ตามหลกการทสวนกลางกำาหนดไว เพอใชประโยชนและอำานวยความสะดวกในการจำาแนก บนทก รายงานผล และการเทยบโอนผลการเรยนรายวชาตาง ๆ สญลกษณแตละตวของรหสวชาจะบงบอกถงคณสมบตและสถานภาพของรายวชา ซงชวยใหผทเกยวของสามารถสอสารใหเกดความเขาใจทชดเจนตรงกนเกยวกบวชานน ๆ

คำ�อธบ�ยร�ยวช� (Course description)ขอมลรายละเอยดของแตละรายวชา ประกอบดวยมาตรฐานการ

เรยนร เนอหาสาระ เวลาเรยน รหสวชา ชอวชา จำานวนหนวยกต ระดบชน เพอใชเปนกรอบทศทางทผสอนใชในการวางแผนและออกแบบการเรยนการสอน

หนวยก�รเรยนร (Unit plan)

14

แผนหรอแนวทางทครผสอนจดทำาขนเพอใชในการจดการเรยนการสอนในชนเรยน หนวยการเรยนรแตละหนวยมองคประกอบทสำาคญ ไดแก มาตรฐานการเรยนรทเปนเปาหมายของหนวยนน สาระซงเปนองคความร/ทกษะสำาคญ กจกรรมการเรยนการสอน ชนงานหรอภาระงานทใหผเรยนปฏบต และเกณฑการประเมนผล

หนวยก�รเรยนรแบบบรณ�ก�ร (Integrated unit)การจดการเรยนการสอนทผสมผสานเชอมโยงสาระการเรยนรตาง

ๆ กบหวขอเรองหรอประเดนทสอดคลองกบชวตจรง ผสอนสามารถเชอมโยงสาระและกระบวนการเรยนรตาง ๆ เชน การอาน เขยน คดคำานวณ เขาดวยกน เพอใหผเรยนเกดการพฒนาในองครวม เปนธรรมชาตโดยเชอมโยงสอดคลองกบสภาพ และปญหาทเกดในวถชวตจรง หนวยการเรยนรแบบบรณาการมองคประกอบของหนวยเชนเดยวกบหนวยการเรยนรทวไป รวมทงมการกำาหนดมาตรฐานการเรยนรและตวชวดเปนเปาหมายของหนวยดวย แตมาตรฐานการเรยนรในหนวยการเรยนรแบบบรณาการนมกจะเปนมาตรฐานทมาจากหลายกลมสาระการเรยนร

แผนก�รจดก�รเรยนร (Lesson plan)แผนหรอแนวทางการจดการเรยนการสอนซงเปนสวนหนงของ

หนวยการเรยนร เมอดำาเนนการเรยนการสอนครบทกแผนของแตละหนวยการเรยนร ผเรยนจะไดพฒนาคณภาพบรรลตามมาตรฐานทกำาหนดเปนเปาหมายของแตละหนวยการเรยนร

15

ก�รเรยนก�รสอนกระบวนก�รเรยนร (Learning process)

กระบวนการเรยนรทผเรยนใชในการแสวงหาความร สรางความเขาใจ สรางองคความร และพฒนาตนเอง ใหมความร และศกยภาพตามทมงหวงในหลกสตร

วธก�รเรยนร (Learning styles)รปแบบหรอวธการทผเรยนใชในการแสวงหาความร สรางความ

เขาใจหรอมปฏกรยาสนองตอบตอสงตาง ๆ ในสภาพแวดลอมหรอสถานการณของการเรยนร ผเรยนแตละคนอาจใชวธการแตกตางกนไปเพอชวยใหเกดการเรยนร ผเรยนแตละคนอาจใชวธการแตกตางกนไปเพอชวยใหเกดการเรยนรอยางมประสทธภาพ ทงนขนอยกบความชอบ ความถนด ภมหลงดานสงคม วฒนธรรม หรอพฒนาการของแตละบคคล

สอก�รเรยนร (Learning materials)สอทชวยกระตนใหผเรยนเกดความสนใจ มความเขาใจ เกดการ

เรยนรและชวยสงเสรมใหการเรยนรเปนไปอยางมประสทธภาพ สอการเรยนรมหลายรปแบบ เชน สอสงพมพ สอเทคโนโลย สอธรรมชาต การเลอกสอทใชในการเรยนการสอนควรคำานงถงความนาสนใจ ชวนคด ชวนตดตามเปนสอทเขาใจงาย กระตนใหผเรยนรจกวธแสวงหาความร และทสำาคญคอสอดคลองกบวตถประสงคของการเรยน วธการเรยนรของผเรยน และความแตกตางระหวางบคคล

แหลงก�รเรยนร (Learning resource)สถานท หรอแหลงขอมลทงในสถานศกษา และนอกสถานศกษา

ทผเรยนสามารถเขาไปศกษา แสวงหาประสบการณ ความร เพอชวยพฒนาใหเกดการเรยนรอยางกวางขวางลกซง

16

กจกรรมก�รเรยนร (Learning activities)กจกรรมตาง ๆ ทใชในการเรยนการสอน เพอชวยกระตนใหผ

เรยนสนใจ เขาใจ เกดการเรยนร และมพฒนาการการเปลยนแปลงตามเปาหมายของหลกสตร

ก�รเนนผเรยนเปนสำ�คญ (Child-centered)การจดกจกรรมการเรยนการสอนทผเรยนมสวนรวมและมบทบาท

สำาคญในกระบวนการเรยนร บทบาทของครจะเปลยนจากการเปนผชนำา หรอ ผถายทอดความร ไปเปนผชวยเหลออำานวยความสะดวก สงเสรมสนบสนนใหผเรยนในการแสวงหาความรและลงมอปฏบต และสรางสรรคความรโดยใชวธการตางๆ หลากหลายรปแบบ ทงนโดยคำานงความถนด ความสนใจ และแตกตางระหวางบคคล เพอใหผเรยนเกดการสรางสรรคความร และนำาความรไปใชไดอยางมประสทธภาพ

ก�รวดและประเมนผลก�รเรยนรก�รวดและประเมนผลก�รเรยนร (Assessment)

เปนกระบวนการเรยนรเกบรวบรวมขอมล รองรอย หลกฐานทแสดงใหเหนถงพฒนาการ ความกาวหนาและความสำาเรจทางการเรยนของผเรยนอยางเปนระบบ เพอเปนประโยชนตอการสงเสรมใหผเรยนเกดการพฒนา และเรยนรอยางเตมศกยภาพ การวดประเมนผลกาเรยนร สามารถจดใหมขนทงระดบชนเรยน ระดบสถานศกษา ระดบเขตพนทการศกษา และระดบชาต

ก�รประเมนก�รปฏบต (Performance assessment)การวดและประเมนผลการเรยนรทตองการใหผเรยนไดแสดงความ

ร ความสามารถดวยการปฏบตหรอผลตผลงาน รปแบบทใชในการประเมนการปฏบตมหลายรปแบบ เชน การอภปราย การออกแบบ การทดลอง การทำาโครงงาน การทำาชนงาน ภาระงาน การสาธต เปนตน

17

ก�รประเมนต�มสภ�พจรง (Authentic assessment)การวดและประเมนผลการเรยนรจากการทนกเรยนไดลงมอปฏบต

งาน ซงแสดงใหเหนถงการนำาความรและทกษะทเรยนไปใชในสภาพและสถานการณจรง หรอเชอมโยงใกลเคยงกบสถานการณจรงมากทสด การวดประเมนผลตามสภาพจรงมกมการกำาหนดชนงานหรอภาระงานใหผเรยนปฏบต และมการใชเครองมอการวดและประเมนผลทมเกณฑพรอมทงคำาอธบายคณภาพงานตามเกณฑไวอยางชดเจน

ก�รประเมนผลยอย (Formative assessment)เปนการประเมนผลระหวางการเรยน ชวยใหทราบวาพฒนาการ

ของผเรยนอยในขนใด มจดดหรอบกพรองใดทตองเสรมสรางใหดขน การประเมนผลลกษณะนควรกระทำาอยางตอเนอง สมำาเสมอ เพอนำาขอมลทไดมาพจารณาปรบปรงการเรยนการสอน ใหผเรยนเกดการเรยนรอยางเตมศกยภาพและพฒนาไปสคณภาพตามมาตรฐาน

ก�รประเมนผลรวม (Summative assessment)การประเมนผลการเรยนรเมอสนสดการเรยนการสอนในแตละ

หนวยใหญหรอแตละรายวชา เพอศกษาวานกเรยนมความรเพยงไร หรอมจดออนทใดจะตองปรบปรงแกไข โดยเทยบเคยงกบระดบคณภาพตามมาตรฐานกำาหนด

แนวก�รใหคะแนน (Scoring guide)เครองมอทใชในการประเมนชนงานหรอภาระงานทมอบหมายให

นกเรยนปฏบต แนวการใหคะแนนจะระบเกณฑ และคำาอธบายคณภาพงาน แนวการใหคะแนนทใชกนโดยมากมกเขยนในรปของรบรค

รบรค (Rubric)แนวการใหคะแนนซงสามารถแยกแยะระดบตาง ๆ ของความ

สำาเรจในการเรยน หรอการปฏบตงานของนกเรยนไดอยางชดเจน

18

ตงแตคณภาพทตองแกไขปรบปรง ถงระดบดมาก โดยประกอบดวยเกณฑ ซงมระดบคณภาพชดเจนในการใหคะแนน ชวยใหการประเมนผลมความเทยงตรงเชอมโยงสมพนธกบมาตรฐาน

ก�รวดและประเมนผลองม�ตรฐ�น (Standards-based assessment)

การวดประเมนผลการเรยนรทแสดงใหเหนถงพฒนาการ ความกาวหนา และความสำาเรจทางการเรยน โดยเทยบเคยงกบคณภาพทกำาหนดไวในมาตรฐานการเรยนร

หนวยกต (Credit)คานำาหนกทกำาหนดใหในการเรยนแตละรายวชา โดยคดจากระยะ

เวลาทใชในการเรยนการสอนเพอบรรลมาตรฐานหรอจดประสงคทตงไวสำาหรบรายวชานน โดยรายวชาทใชเวลาในการเรยนการสอน 40 ชวโมงตอภาคเรยน มคาเทากบ 1 หนวยกตก�รเทยบโอนผลก�รเรยน (Credit transfer)

การนำาความร ทกษะ และประสบการณทไดจากการศกษาในรปแบบตาง ๆ หรอจากการประกอบอาชพมาเทยบเปนผลการเรยนของหลกสตรใดหลกสตรหนง ทงนการเทยบโอนผลการเรยนสามารถทำาไดทงจากการศกษารปแบบเดยวกน หรอระหวางการศกษาตางรปแบบ ไมวาจะเปนผลการเรยนจากสถานศกษาเดยวกนหรอตางสถานศกษา รวมทงจากการเรยนรนอกระบบ ตามอธยาศย การฝกอาชพ หรอจากประสบการณการทำางานโดยดำาเนนการตามประกาศกระทรวงศกษาธการวาดวยแนวดำาเนนเทยบโอนผลการเรยนระดบตำากวาอดมศกษาก�รประเมนผลระดบชนเรยน (Classroom assessment)

เปนการวดและประเมนผลทควบคไปในกระบวนการเรยนการสอน ครผสอนเปนผมบทบาทสำาคญในการดำาเนนการ มจดมงหมายสำาคญในการหาคำาตอบวา ผเรยนมความกาวหนา ดานความร ทกษะ คณธรรม คานยม อนเปนผลสบเนองมาจาก กจกรรมการเรยนการสอนหรอไมเพยง

19

ใด ดงนน การวดและประเมนผลระดบชนเรยน ควรเนนการประเมนตามสภาพจรงโดยใชวธการทหลากหลาย สอดคลองกบมาตรฐานการเรยนร และมการประเมนอยางตอเนองก�รประเมนผลระดบเขตพนทก�รศกษ� (Local assessment)

การวดประเมนผลทดำาเนนการโดยเขตพนทการศกษา เพอตรวจสอบคณภาพผเรยนในโรงเรยนทอยในความรบผดชอบของเขตพนฐานทการศกษาแตละแหง โดยมการรายงานผลแกสถานศกษาและชมชนไดรบทราบ ทงนเพอใหทราบวาสถานศกษาแตละแหงสามารถจดการเรยนการสอน เพอพฒนาผเรยนไดบรรลตามมาตรฐานการเรยนรทกำาหนดหรอไม เพยงใด และมขอบกพรองใดทตองการดำาเนนการปรบปรงแกไขตอไปก�รประเมนคณภ�พระดบช�ต (National tests)

การวดและประเมนผลการเรยนรทดำาเนนการโดยสถาบนทดสอบทางการศกษาแหงชาต โดยประเมนผเรยนในระดบชนสำาคญ (key stage) ไดแก ประถมศกษาปท ๓ ประถมศกษาปท ๖ มธยมศกษาปท ๓ และมธยมศกษาปท ๖ ในกลมสาระการเรยนรทสำาคญ ไดแก ภาษาไทย คณตศาสตร วทยาศาสตร สงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม และภาษาตางประเทศ ขอมลทไดจากการประเมน จะนำาไปใชในการพฒนาคณภาพของผเรยน และคณภาพการจดการศกษาของสถานศกษาแตละแหงตอไป

20