การศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างการเข้าถึงข้อมูล...

26
73 Journal of Management Science Chiangrai Rajabhat University Vol.8 No. 1 (January - June 2013) * ผู้วิจัยใคร่ขอขอบคุณส�านักงานคณะกรรมการการอุดมศึกษา (สกอ.) ที่มอบทุนสนับสนุนการวิจัยในครั ้งนี รวมทั ้งผู ้ทรงคุณวุฒิของ สกอ. ที่ให้ข้อเสนอแนะที่มีคุณค่ายิ่ง ขอขอบคุณคณบดี คณะโลจิสติกส์ มหาวิทยาลัย บูรพาที่สนับสนุนเรื่องสถานที่วิจัยและทีมงานของศูนย์วิจัยโลจิสติกส์และการจัดการทุกท่าน ** DBA in Business Administration, University of South Australia (2004) ปัจจุบันเป็นอาจารย์ประจ�า คณะโลจิสติกส์ มหาวิทยาลัยบูรพา การศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างการเข้าถึงข้อมูล แรงจูงใจ และพฤติกรรมการป้ องกันการติดเชื ้อ HIV/AIDS ของคนประจ�าเรือไทย* The IMB Model and a Study of Behavior and Attitude on Prevention HIV/AIDS Infection in Thai Seafarers ทวีศักดิ ์ เทพพิทักษ ์ ** บทคัดย่อ ในปัจจุบันนี ้ ขณะที่ประเทศไทยประสบปัญหาการขาดแคลนคนประจ�าเรือ อย่างรุนแรง อีกทั ้งยังประสบปัญหาที่ส�าคัญอีกประการหนึ ่งคือการติดเชื ้อ HIV/AIDS ในกลุ่มแรงงานคนประจ�าเรือไทยซึ ่งนับวันจะทวีความรุนแรงเพิ่มมากขึ ้น โดย คนประจ�าเรือเหล่านี ้มีความเสี่ยงสูงที่จะติดเชื ้อ HIV และอาจจะกลายเป็ นพาหะชั ้นดีในการ แพร่กระจายเชื ้อไปสู ่ครอบครัว ญาติมิตรและเพื่อนร ่วมงาน ขณะที่วัตถุประสงค์ของ การศึกษาครั ้งนี ้คือการตรวจสอบว่าแบบจ�าลอง IMB มีความเหมาะสมกับพฤติกรรม การปฏิบัติงานและการด�าเนินชีวิตบนเรือสินค้าของคนประจ�าเรือไทยหรือไม่ และมีปัจจัย อะไรที่มีอิทธิพลต่อพฤติกรรมและแรงจูงใจของคนประจ�าเรือในการป้องกันการติดเชื ้อ HIV ในคนประจ�าเรือ รวมทั ้งศึกษาก�าหนดแนวทางการป ้ องกันการติดเชื ้อ HIV ในกลุ่ม เป้าหมายโดยเน้นกระตุ้น ส่งเสริมหรือปรับเปลี่ยนพฤติกรรมของคนประจ�าเรือ ทั ้งนี ้เพื่อให้บรรลุวัตถุประสงค์ดังกล่าว การศึกษาครั ้งนี ้ได้ทบทวนวรรณกรรม เกี่ยวกับแบบจ�าลองต่างๆที่น�ามาใช้ศึกษาพฤติกรรมของมนุษย์ในการกระตุ้น ปรับปรุงและ เปลี่ยนแปลงพฤติกรรม โดยเฉพาะแบบจ�าลอง IMB นอกจากนี ้ยังมีการเก็บข ้อมูลปฐมภูมิ โดยแจกแบบสอบถามกับคนประจ�าเรือไทย 500 คนได้รับตอบกลับมา 350 คนคิดเป็ นอัตรา การตอบกลับคิดเป็นร้อยละ 70 ผลการศึกษาพบว่าตัวแปรในแบบจ�าลอง IMB มี

Transcript of การศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างการเข้าถึงข้อมูล...

Page 1: การศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างการเข้าถึงข้อมูล แรงจ ูงใจ และ ...jms.crru.ac.th/datas/MJ_23_1_2556_37_ExJournal.pdf ·

73Journal of Management Science Chiangrai Rajabhat UniversityVol.8 No. 1 (January - June 2013)

*ผวจยใครขอขอบคณส�านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา(สกอ.)ทมอบทนสนบสนนการวจยในครงน

รวมทงผทรงคณวฒของสกอ.ทใหขอเสนอแนะทมคณคายงขอขอบคณคณบดคณะโลจสตกสมหาวทยาลย

บรพาทสนบสนนเรองสถานทวจยและทมงานของศนยวจยโลจสตกสและการจดการทกทาน

**DBA inBusinessAdministration,University of SouthAustralia (2004) ปจจบนเปนอาจารยประจ�า

คณะโลจสตกสมหาวทยาลยบรพา

การศกษาความสมพนธระหวางการเขาถงขอมล แรงจงใจ

และพฤตกรรมการปองกนการตดเชอ HIV/AIDS

ของคนประจ�าเรอไทย*

The IMB Model and a Study of Behavior and

Attitude on Prevention HIV/AIDS Infection in Thai Seafarers

ทวศกด เทพพทกษ **

บทคดยอ

ในปจจบนน ขณะทประเทศไทยประสบปญหาการขาดแคลนคนประจ�าเรอ

อยางรนแรง อกทงยงประสบปญหาทส�าคญอกประการหนงคอการตดเชอHIV/AIDS

ในกลมแรงงานคนประจ�าเรอไทยซงนบวนจะทวความรนแรงเพมมากขน โดย

คนประจ�าเรอเหลานมความเสยงสงทจะตดเชอHIVและอาจจะกลายเปนพาหะชนดในการ

แพรกระจายเชอไปสครอบครวญาตมตรและเพอนรวมงานขณะทวตถประสงคของ

การศกษาครงนคอการตรวจสอบวาแบบจ�าลอง IMB มความเหมาะสมกบพฤตกรรม

การปฏบตงานและการด�าเนนชวตบนเรอสนคาของคนประจ�าเรอไทยหรอไมและมปจจย

อะไรทมอทธพลตอพฤตกรรมและแรงจงใจของคนประจ�าเรอในการปองกนการตดเชอ

HIVในคนประจ�าเรอรวมทงศกษาก�าหนดแนวทางการปองกนการตดเชอHIVในกลม

เปาหมายโดยเนนกระตนสงเสรมหรอปรบเปลยนพฤตกรรมของคนประจ�าเรอ

ทงนเพอใหบรรลวตถประสงคดงกลาวการศกษาครงนไดทบทวนวรรณกรรม

เกยวกบแบบจ�าลองตางๆทน�ามาใชศกษาพฤตกรรมของมนษยในการกระตนปรบปรงและ

เปลยนแปลงพฤตกรรมโดยเฉพาะแบบจ�าลองIMBนอกจากนยงมการเกบขอมลปฐมภม

โดยแจกแบบสอบถามกบคนประจ�าเรอไทย500คนไดรบตอบกลบมา350คนคดเปนอตรา

การตอบกลบคดเปนรอยละ 70 ผลการศกษาพบวาตวแปรในแบบจ�าลอง IMB ม

Page 2: การศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างการเข้าถึงข้อมูล แรงจ ูงใจ และ ...jms.crru.ac.th/datas/MJ_23_1_2556_37_ExJournal.pdf ·

74 วารสารวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฎเชยงรายปท 8 ฉบบท 1 (มกราคม - มถนายน 2556)

ความสมพนธกนอยางมนยส�าคญและแบบจ�าลองนสามารถน�ามาใชอธบายพฤตกรรมและ

ประยกตใชกบคนประจ�าเรอไทยไดอยางมประสทธผลโดยสะทอนใหเหนวาคนประจ�าเรอ

สวนใหญไมไดรบขอมลเกยวกบHIV/AIDSอยางเพยงพอ รวมทงขาดความสามารถ

ในการเขาถงขอมล โดยจะมอทธพลตอแรงจงใจและพฤตกรรมการระวงและปองกน

การตดเชอHIV/AIDSโดยแบบจ�าลองIMBแสดงใหเหนวาแทนทจะไปบงคบหรอควบคม

พฤตกรรมของคนประจ�าเรอซงกระท�าไดยากส�าหรบผทท�าอาชพนแตควรเขาไปปรบแก

พฤตกรรมทตนทางคอการใหหรอจดขอมลHIV/AIDSและสรางกลไกและกระบวนการ

กระตนและสงเสรมพฤตกรรมในลกษณะควบคมตนเองการวจยครงตอไปควรน�าเอา

แบบจ�าลองอนมาศกษาเปรยบเทยบกบแบบจ�าลอง IMBรวมทงท�าการวจยกงทดลองโดย

น�าเอาแนวทางจากการศกษาครงนไปประยกตใชจรงกบกลมคนประจ�าเรอไทย

ค�าส�าคญ :คนประจ�าเรอไทยเฮดไอวเอดสแบบจ�าลองIMBพฤตกรรมประเทศไทย

Abstract

Recentyearsago,Thaiseamanshortageisseriouslyproblematicsituationin

Thailand.One of serious problems is thatThai seamen are infectedHIV/AIDS and

transmittedtheinfectiontotheirwives.Therefore,theobjectiveofthisstudyistoexamine

howtheIMBmodelfitstopatternofworkingbehaviorofThaiseamenformodifying

andchangingtheirbehaviors.Itsynthesizessecondarydatarelatedtoseaman’sbehavior

andHIV/AIDS.Italsocollectsprimarydatathroughquestionnaireandinterviewmethods.

Thequestionnairewasdistributedto500seamenand350questionnaireswerereturned

withrateofreturnwas70percent.

TheresultfoundthatvariablesinIMBmodelhavestatisticallyrelationships.

ItalsopointsoutthatthemodelfitswithThaiseamen’sbehavioralstudy.Thefinding

pointsoutthattheseamenlackofHIV/AIDSinformationandaccessibility.Astheresult,

it influences to their attitude and behavior for preventingHIV infection. It also

recommendsanapproachandactionplantoencourage,supportformodifyingorchanging

seamen’s behavior in pattern of self-controlling.The study concludes that the IMB

modelisanappropriatemodeltomakeunderstandingtoThaiseamen.Accordingtothe

Page 3: การศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างการเข้าถึงข้อมูล แรงจ ูงใจ และ ...jms.crru.ac.th/datas/MJ_23_1_2556_37_ExJournal.pdf ·

75Journal of Management Science Chiangrai Rajabhat UniversityVol.8 No. 1 (January - June 2013)

model,stakeholderswouldformulateapproachorstrategytopreventHIVinfection,by

focusingtoprovidingHIV/AIDSinformation,insteadofbehavioralchangingdirectly.

FurtherresearchwouldapplyothermodelstobenchmarkwiththeIMBmodel,including

usingtheresulttoconducttheinterventiontotargetedgroup.

Keywords:Seaman,HIV,IMB,Behavior,Thailand

บทน�า ตลอดระยะเวลาหลายปทผานมาการคาระหวางประเทศของไทยมการเตบโต

อยางตอเนองโดยสวนใหญรอยละ95 ใชการขนสงสนคาทางทะเลเปนหลก ซงสะทอน

ใหเหนวาธรกจพาณชยนาวไดเขามามบทบาทอยางยงตอการพฒนาระบบเศรษฐกจของ

ประเทศขณะทรฐบาลไทยไดตระหนกถงความส�าคญและบทบาทของกจการพาณชยนาว

เปนอยางยง ทงนหนงในองคประกอบหลกทส�าคญของการขนสงทางทะเลคอการใช

คนประจ�าเรอทมความรทกษะเฉพาะดานความอดทนและมประสบการณสง ปจจบน

สถาบนทผลตคนประจ�าเรอโดยเฉพาะหลกสตรนายประจ�าเรอพาณชยมเพยง3สถาบนคอ

ศนยฝกพาณชยนาวคณะโลจสตกสมหาวทยาลยบรพาและวทยาลยพาณชยนาวนานาชาต

มหาวทยาลยเกษตรศาสตรโดยมยอดการผลตทงสามสถาบนในแตละปประมาณ300คน

เทานนและมตนทนการผลตนายประจ�าเรอเหลานคอนขางสงทงตนทนในแงของเวลา

การฝกซงตองใชถง5ปจงจะผลตได1คนหรอแมแตตนทนทเปนตวเงนทใชในการผลต

ประมาณ150,000บาทตอปตอคน

ขณะทความตองการคนประจ�าเรอจดวาขาดแคลนเมอเทยบกบตลาดแรงงาน

ในตางประเทศซงคนเรอของจนและฟลปปนสจะมความไดเปรยบในการเขาสตลาด

แรงงานเนองจากความไดเปรยบดานภาษา ผลการศกษา (ทวศกด เทพพทกษและคณะ

2546)พบวาคนประจ�าเรอเหลานมวงชวตในการปฏบตงานบนเรอสนคาสนระหวาง

5-7 ปเทานน เนองจากขอจ�ากดเกยวกบการอยไกลบานไมอดทนตอภาวะคลนลมทะเล

เปนตน ดงนนจะพบไดวาการพฒนาคนประจ�าเรอไทยมตนทนคอนขางสง ระยะเวลา

การปฏบตงานของคนเหลานไมนานเมอเปรยบเทยบกบประเทศเพอนบานท�าใหเกดการ

ไมสมดลระหวางอปสงคและอปทานของตลาดแรงงานในอตสาหกรรมน

ขณะทสถานการณการตดเชอและการแพรกระจายของเชอHIV/AIDSทเกดกบ

คนประจ�าเรอซงนบวนจะทวความรนแรงเพมมากขน(UNDP,2547)เนองจากการปฏบต

Page 4: การศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างการเข้าถึงข้อมูล แรงจ ูงใจ และ ...jms.crru.ac.th/datas/MJ_23_1_2556_37_ExJournal.pdf ·

76 วารสารวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฎเชยงรายปท 8 ฉบบท 1 (มกราคม - มถนายน 2556)

งานทตองเดนทางไปรอบโลกท�าใหคนประจ�าเรอกลายเปนพาหะน�าโรคชนดทเคลอนท

ไปในทกเมองหรอประเทศทเรอไปถง เมอเรอถงยงเมองทา การขนบกไปเทยวผบบาร

กลายเปนจดเสยงตอการตดเชอHIVซงสามารถแพรกระจายไปสเพอนรวมงานครอบครว

หรอคนใกลชดได ทงน ตวเลขคนประจ�าเรอทตดเชอHIV/AIDSทวโลกมประมาณ

9แสนคนในป2545และเพมเปน1.8ลานคนในป2547จนถง2550และมแนวโนมทจะ

เพมจ�านวนมากขนเรอยๆ(UNDP,2550)

นอกจากนขอมลส�านกระบาดวทยา กรมควบคมโรค กระทรวงสาธารณสข

มรายงานสถานการณผปวยเอดสและผตดเชอทมอาการในประเทศไทยลาสด (30

พฤศจกายน2549)ส�านกระบาดวทยารายงานวามจ�านวนผปวยเอดสเสยชวตแลวทงสน

จ�านวน307,114 รายแมวาหนวยงานทเกยวของจะพยายามท�าทกวถทางเพอใหปญหา

โรคเอดสหมดไปจากประเทศไทยโดยเรว แตจนถงขณะนปรากฏวาปญหาโรคเอดส

ยงคงเปนปญหาใหญทคราชวตคนไทยไปเปนจ�านวนมาก โดยจ�านวนนมสดสวนของ

คนประจ�าเรอไทยประมาณ15,000คน(UNDP,2550)

จากสถานการณปญหาการแพรกระจายและการตดเชอ HIV ในกลมคน

ประจ�าเรอไทยซงเปนบคลากรทมคณคาตออตสาหกรรมพาณชยนาวและระบบเศรษฐกจ

ของไทยขณะเดยวกนกลมคนประจ�าเรอเหลานกจดไดวาเปนกลมเสยงตอการตดเชอและ

การแพรกระจายเชอHIVไปยงครอบครวญาตมตรและบคคลอนๆดงนนวตถประสงค

ของการศกษาครงนคอเพอศกษารปแบบของพฤตกรรมในการปฏบตงานและการใชชวต

ของคนประจ�าเรอไทยโดยไดประยกตใชแบบจ�าลองInformation-Motivation-Behavior;

IMBเขามาประยกตใชเพอท�าความเขาใจพฤตกรรมของคนประจ�าเรอรวมทงศกษาปจจย

ทมอทธพลตอการน�าเอาโปรแกรมการปองกนการตดเชอ HIV มาประยกตใชกบ

คนประจ�าเรอโดยผลการศกษาทไดรบครงนจะน�าไปใชในการก�าหนดแนวทางและกลยทธ

ในการปองกนการตดเชอ HIV ในคนประจ�าเรอไทยโดยมงเนนการมสวนรวมจาก

ทกภาคสวน

การทบทวนวรรณกรรม การศกษาในบทนจะท�าการทบทวนทเกยวของกบพฤตกรรมคนประจ�าเรอของ

ตางประเทศและการน�าเอาแบบจ�าลองพฤตกรรมมาประยกตใชเพอท�าความเขาใจเกยวกบ

รปแบบของพฤตกรรมการปฏบตงานและการใชชวตในอาชพเฉพาะ ขณะทการศกษา

แบบจ�าลองหลายแบบอาทแบบจ�าลองKAP(Benora,S.K.,Khelendra,R.K.,Choudhury,

Page 5: การศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างการเข้าถึงข้อมูล แรงจ ูงใจ และ ...jms.crru.ac.th/datas/MJ_23_1_2556_37_ExJournal.pdf ·

77Journal of Management Science Chiangrai Rajabhat UniversityVol.8 No. 1 (January - June 2013)

B.N.,etal.1992;Lagarde,E.,Pison,G.andEnel,C.,1996)แบบจ�าลองIMB(Singh,

I.N. andMalaviya, A.N., 1994) และแบบจ�าลองพฤตกรรมทางมนษยศาสตรและ

สงคมศาสตร(Dehne,K.L.etal.,1999;Ku,L.,Sonenstein,F.L.andPleck,J.H.1992)

เปนตนพบวามแบบจ�าลองIMBซงเปนแบบจ�าลองทไดรบการยอมรบและมการน�ามาใช

ในการอธบายพฤตกรรมคนประจ�าเรอเกยวกบคนประจ�าเรอและแรงงานในธรกจขนสง

ในอนเดยและโครเอเทย(Cornejo,M.,Jerez,R.andCasanova,D.1989)ดงนนการศกษา

ครงนจะไดสรปผลการทบทวนวรรณกรรมเกยวกบแบบจ�าลองIMB

Information-Motivation-Behavioral SkillsModelหรอ (IMBModel) ไดถก

น�าเสนอโดยFisherJ.D.และFisherW.A.ในป1992โดยทแบบจ�าลองIMBประกอบดวย

องคประกอบส�าคญ3องคประกอบไดแกInformationไดแกความรและขอมลเกยวกบ

การตดตอของเชอHIVและการหลกเลยงการตดเชอHIVขณะทMotivation ไดแก

ความคาดหวงและแรงจงใจตอการมพฤตกรรมการปองกนการตดเชอHIVการรบรคานยม

ของกลมและการรบรวา ตนมโอกาสตดเชอHIVได และBehaviorไดแกพฤตกรรม

การปองกนตนเองจากเชอ HIV เชนการตอรองเพอการมเพศสมพนธทปลอดภย

และความเชอสมรรถนะแหงตน(self-efficacy)ตอการมพฤตกรรมปองกน

BenotschE.G.และคณะ(2007)แนะน�าวาการน�าแบบจ�าลองIMBไปใชในการ

จดโปรแกรมปองการการตดเชอHIVควรใช เรมจากการใช Information Strategies

โดยการเพมขอมลทถกตองเกยวกบการแพรกระจายของเชอAIDSแตอยางไรกตามขอมล

ทถกตองกยงไมเพยงพอทจะท�าใหบคคลปองกนการตดเชอเอดสไดจงจ�าเปนตองเนนทง

3องคประกอบในIMBModelซงไดแกInformation,MotivationและBehavioral

งานวจยทใชแบบจ�าลอง IMBและไดผลลพธในทางบวกไดแกงานวจยของ

Branson,BM,et al. (1998) ซงไดท �าวจยกงทดลองเปรยบเทยบในกลมผทมาตรวจเลอด

ทคลนกโดยการใหค �าปรกษาเปนเวลา20นาท2ครงโดยการประยกตแนวคดของIMB

ในการใหค �าปรกษาผลการทดลองพบวากลมทดลองมการใชถงยางอนามยเพมขนและ

มจ�านวนคนอนลดลง ตอมาBazargan,M.และคณะ (ป 2000)ไดใชแบบจ�าลอง IMB

เปนกรอบในการศกษาความสมพนธของพฤตกรรมปองกนการตดเชอAIDSผลการศกษา

ความสมพนธพบวา การใชถงยางอนามยมความสมพนธกบความรเกยวกบการตดเชอ

AIDSทศนคตตอการใชถงยางอนามยและการมทกษะในการตอรองเพอการมเพศสมพนธ

ทปลอดภย ขอเสนอแนะจากการวจยนคอ การฝกอบรมกลมเปาหมายใหมความร

ความตระหนกและมทกษะทเหมาะสมตอการปองกนโรคAIDSจะชวยใหกลมเปาหมาย

มพฤตกรรมการปองกนโรคAIDSเพมขน

Page 6: การศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างการเข้าถึงข้อมูล แรงจ ูงใจ และ ...jms.crru.ac.th/datas/MJ_23_1_2556_37_ExJournal.pdf ·

78 วารสารวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฎเชยงรายปท 8 ฉบบท 1 (มกราคม - มถนายน 2556)

ในป2003SinghS.ไดท �าการศกษาทดลองโดยใชแบบจ�าลองIMBเพอสงเสรม

การมพฤตกรรมปองกนการตดเชอAIDSเชนเดยวกนโดยด�าเนนการวจยในกลมนกศกษา

ในมหาวทยาลยในอนเดยจ�านวน200คนการประเมนกอนทดลองพบวานกศกษามความร

ไมเพยงพอในดานการแพรและการตดตอของโรคAIDSและไมมแรงจงใจในการปองกน

โรคภายหลงใหกจกรรมตามแนวทางของแบบจ�าลองIMBพบวากลมทดลองมแรงจงใจ

มขอมลและมพฤตกรรมการปองกนเพมขนอยางมนยส�าคญทางสถต

ป2005ในสหรฐอเมรกาKalichmanและคณะ(2005)ไดทดลองใชแบบจ�าลอง

IMBในการจดโปรแกรมเพอลดพฤตกรรมเสยงตอการตดเชอHIVในกลมผมารบบรการ

ทคลนกโรคตดตอทางเพศสมพนธกลมทดลองไดรบการใหค �าปรกษาโดยใชแบบจ�าลอง

IMB เปนแนวคดหลก จากการตดตามในระยะ 12 เดอนพบวา พฤตกรรมเสยงของ

กลมตวอยางลดลง

ในประเทศอนเดยในป2007CornmanD.H.และคณะไดท�าการทดลองใชแบบ

จ�าลองIMBกบกลมคนขบรถบรรทกซงพบวาเปนกลมทมการตดเชอHIVสงโดยทดลอง

ใหกจกรรมตามรปแบบของแบบจ�าลอง IMBและตดตามเปนเวลา 10 เดอน กจกรรม

การทดลองประกอบดวยกจกรรมกลมและการฝกปฏบตในเรองทเกยวกบการปองกน

การตดเชอเอดสผลการทดลองไดผลดโดยทกลมทดลองมการใชถงยางอนามยเพมขน

ทงกลมทแตงงานแลวและกลมทยงไมแตงงานผลการวจยสนบสนนวาแบบจ�าลอง IMB

เปนรปแบบทสามารถน�าไปใชไดกบกลมทหลากหลายอยางไรกตามส�าหรบประเทศไทย

ยงไมพบรายงานการทดลองทใชรปแบบของแบบจ�าลองIMBอยางชดเจน

การทบทวนวรรณกรรมน�ามาสขอสรปทวาในประเทศไทยยงไมเคยมการน�าเอา

แบบจ�าลอง IMBมาเปนกรอบแนวคดในการศกษากบแรงงานภาคขนสง โดยเฉพาะ

การขนสงทางทะเลและคนประจ�าเรอไทยขณะทการทบทวนวรรณกรรมแสดงใหเหนวา

แบบจ�าลองIMBจดวาเปนกรอบแนวคดทดทจะชวยใหเขาใจพฤตกรรมของกลมเปาหมาย

โดยเฉพาะกลมทมพฤตกรรมเสยง เชนคนประจ�าเรอและคนขบรถบรรทก เปนตน

ผลการศกษายงพบอกวาแบบจ�าลองดงกลาวสามารถน�ามาใชเปนแนวทางในการปองกน

การตดเชอHIV/AIDSและการจดโปรแกรมปองการตดเชอHIV ดงนนงานวจยครงน

จงจะประยกตใชแบบจ�าลองIMBเพอเปนกรอบแนวคดในการจดท�าโปรแกรมเพอปองกน

การตดเชอHIV ในกลมคนเดนเรอไทยตอไปเพอใหเปนไปตามแผนปองกนและแกไข

ปญหาเอดสแหงชาตพ.ศ.2550-2554

Page 7: การศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างการเข้าถึงข้อมูล แรงจ ูงใจ และ ...jms.crru.ac.th/datas/MJ_23_1_2556_37_ExJournal.pdf ·

79Journal of Management Science Chiangrai Rajabhat UniversityVol.8 No. 1 (January - June 2013)

ระเบยบวธวจย การศกษาซงการศกษาครงนไดประยกตใชแบบจ�าลองIMBเพอศกษาพฤตกรรม

และแรงจงใจของคนประจ�าเรอไทยทมตอการระวงและการปองกนการตดเชอHIV/AIDS

รวมทงใชแบบจ�าลองดงกลาวในการก�าหนดแนวทางการปองกนการตดเชอHIVในคน

ประจ�าเรอ ดงในรปท 1 ซงแสดงใหเหนวาการทคนประจ�าเรอไทยมพฤตกรรมทเสยง

ตอการตดเชอHIVหรอไมนนจะขนอยแรงจงใจและความคาดหวงทเกยวกบการระวงและ

การปองกนการตดเชอHIVโดยแรงจงใจดงกลาวจะขนอยกบแหลงขอมลและการเขาถง

ขอมลเกยวกบความรและความเขาใจเกยวกบการปองกนและการปฏบตตวเมอมการตดเชอ

HIV/AIDSอยางตอเนองและอยางสม�าเสมอ

ขอมล/

การเขาถงขอมล(1)

แรงจงใจ/

ความคาดหวง(M)

พฤตกรรม/

การแสดงออก

รปท 1ความสมพนธระหวางขอมลแรงจงใจและพฤตกรรมของคนประจ�าเรอของแบบ

จ�าลองIMB

ท งนจากแบบจ�าลองดงกลาวสะทอนใหเหนวาการก�าหนดนโยบายหรอ

แผนการปองกนหรอการระวงการตดเชอและการแพรกระจายเชอ HIV/AIDS ทม

ประสทธภาพและประสทธผลนนจ�าเปนทจะตองรและเขาใจรปแบบของพฤตกรรมของคน

ประจ�าเรอรวมทงตรวจสอบดวาคนประจ�าเรอเหลานไดรบขอมลหรอเขาถงขอมลเกยวกบ

HIV/AIDSหรอไม เนองจากการรบรและเขาใจขอมลเกยวกบHIV/AIDSจะมอทธพล

ตอแรงจงใจและพฤตกรรมการระวงและการปองกนการตดเชอHIVของคนประจ�าเรอ

ไดอยางเหมาะสมสอดคลองกบการปฏบตงานบนเรอ

ประเดนส�าคญอยทประสทธภาพและประสทธผลของการระวงและปองกน

การตดเชอและการแพรกระจายเชอHIV/AIDSของคนประจ�าเรอจะเกดขนไดนนภาค

ผเกยวของตางๆ (ไมวาจะเปนหนวยงานของรฐสถาบนการศกษาและองคกรเอกชน)

จะตองเขามามสวนรวมในการก�าหนดนโยบายหรอวางแผนรวมกนเพอใหคน

ประจ�าเรอไทยเหลานมการระวงและการปองกนการตดเชอและการแพรกระจายเชอHIV/

AIDSไดอยางสมฤทธผลใหสอดคลองกบพฤตกรรมการปฏบตงานและการด�ารงชวตของ

คนประจ�าเรอไทยโดยเฉพาะแนวทางในการใหความรความเขาใจเกยวกบการตดเชอและ

Page 8: การศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างการเข้าถึงข้อมูล แรงจ ูงใจ และ ...jms.crru.ac.th/datas/MJ_23_1_2556_37_ExJournal.pdf ·

80 วารสารวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฎเชยงรายปท 8 ฉบบท 1 (มกราคม - มถนายน 2556)

การแพรกระจายเชอHIV/AIDSนอกจากนภาคตางๆควรพจารณาแนวทางหรอกลยทธ

ในการเขาถงแหลงขอมลของคนประจ�าเรอรวมทงอธบายแนวทางการปฏบตตวในกรณท

ไดรบเชอHIV/AIDSและเมอตองปฏบตหนาทบนเรอสนคารวมกบคนประจ�าเรอทตดเชอ

HIVและการแสวงหาการมสวนรวมของภาครฐบรษทเจาของเรอหนวยงานสาธารณสข

สถาบนการศกษาอยางตอเนองและจรงจงในการทจะลดหรอหยดการแพรกระจายของเชอ

HIV/AIDS

กลมประชากรทใชในการวจยคอคนประจ�าเรอไทยทงระดบลกเรอและระดบ

นายประจ�าเรอ ในฝายเดนเรอและฝายชางกลเรอจ�านวน 170,997คน (กรมการขนสง

ทางน� าและพาณชยนาว 2554)ทงนเพอใหมระดบความนาเชอถอของขอมลทจดเกบได

และภายใตงบประมาณการศกษาครงนไดก�าหนดกลมตวอยางคอคนประจ�าเรอไทยทง

ระดบลกเรอและระดบนายประจ�าเรอทงสองฝายโดยสมมาจ�านวน350คน (Zikmund

2541; Sekaran 2543) โดยใชคนประจ�าเรอระดบนายประจ�าเรอจ�านวน 190 คนและ

คนประจ�าเรอระดบลกเรอจ�านวน160คน เหตผลทมการเกบตวอยางจากนายประจ�าเรอ

มากกวาลกเรอเนองจากนายประจ�าเรอสวนใหญเปนคนไทยซงจะท�าใหสะดวกตอ

การด�าเนนกจกรรมและท�าแบบทดสอบภาษาไทยทก�าหนดไวไดขณะทลกเรอสวนใหญ

เปนตางดาว อกทงในการฝกอบรมหรอประชาสมพนธ ผวจยจะตองใหนายประจ�าเรอ

เปนตวแทนด�าเนนการเมอเรอสนคาออกจากทาเรอหรออยกลางทะเลรวมทงใหสงจดหมาย

รายงานความกาวหนาของการวจยในแตละเดอนทงน แหลงทจะเกบขอมลไดมาจาก

คนประจ�าเรอทมาฝกอบรมทศนยฝกพาณชยนาว ตามทาเรอหรอบรษทสายการเดนเรอ

เปนตน

การศกษาครงนไดก�าหนดค�าถามส�าหรบการวจยดงนคอ 1. รปแบบของ

พฤตกรรมการปฏบตงานและการด�าเนนชวตขณะอยบนเรอสนคาของคนประจ�าเรอ

เปนอยางไรและมความความเสยงตอการตดเชอHIV/AIDSหรอไม 2.สามารถเขาใจ

พฤตกรรมคนประจ�าเรอไทยโดยใชแบบจ�าลองIMBไดหรอไม3.แนวทางความรวมมอ

ของผทมสวนเกยวของในการปองกนการตดเชอHIV/AIDSในกลมคนงานประจ�าเรอไทย

ควรมลกษณะอยางไรและ 4. จากความรความเขาใจพฤตกรรมผานแบบจ�าลอง IMB

สามารถน�าแบบจ�าลองดงกลาวมาใชในการก�าหนดแนวทางการปองกนการตดเชอHIV/

AIDSในกลมประจ�าเรอไดหรอไม

โดยการศกษาครงนไดก�าหนดสมมตฐานโดยพจารณาความสมพนธระหวาง

3ตวแปรคอการไดรบและการเขาถงขอมล(I)เกยวกบHIV/AIDSแรงจงใจ(M)ในการ

Page 9: การศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างการเข้าถึงข้อมูล แรงจ ูงใจ และ ...jms.crru.ac.th/datas/MJ_23_1_2556_37_ExJournal.pdf ·

81Journal of Management Science Chiangrai Rajabhat UniversityVol.8 No. 1 (January - June 2013)

ปองกนการตดเชอHIVและพฤตกรรมการปองกนการตดเชอHIVของคนประจ�าเรอดงน

คอ

ขอมล/

การเขาถงขอมล(1)

แรงจงใจ/

ความคาดหวง(M)

พฤตกรรม/

การแสดงออก

รปท2ความสมพนธระหวางขอมลแรงจงใจและพฤตกรรมของคนประจ�าเรอ

H1=การไดรบและการไดรบขอมลและการเขาถงขอมล(I)แรงจงใจ(M)และ

พฤตกรรมการปองกนการตดเชอHIVมความสมพนธกบพฤตกรรมการปองกนการตดเชอ

HIVของคนประจ�าเรอไทย

การศกษาครงนจะท�าการเกบขอมลทงจากแหลงขอมลทตยภมโดยผวจยจะท�าการ

ทบทวนวรรณกรรมศกษาและศกษาขอมลจากการรวบรวมสถตขอมลตางๆ ทเกยวของ

ในเชงปรมาณและเชงคณภาพโดยสบคนงานวจยตางๆทงของประเทศไทยและตางประเทศ

และแหลงขอมลปฐมภม โดยเกบขอมลปฐมภมโดยใชแบบสอบถามและค�าถามทจะใช

ในการสมภาษณจากบคคลหนวยงานหรอสถาบนตางๆทเกยวของกบประเดนทก�าลง

ท�าการศกษาเพอใชเปนขอมลประกอบการวเคราะหผลการศกษา การส�ารวจและแจก

แบบสอบถามใหกบคนประจ�าเรอไทยกลมเปาหมายตามเรอสนคาทเขาเทยบทาหรอ

จอดผกทนอยกลางน�าไมวาจะเปนททาเรอกรงเทพทาเรอแหลมฉบงหรอทาเรอมาบตาพด

เปนตนเครองมอวจยเชนแบบสอบถามและแบบสมภาษณไดรบการตรวจสอบในเรองของ

ความเทยงตรงและความนาเชอถอโดยผเชยวชาญโดยมคาAlphaท0.87อกทงการศกษา

ครงนไดผานการพจารณาและไดรบการเหนชอบจากคณะกรรมการจรยธรรมและการวจย

ในสตวและมนษยมหาวทยาลยบรพาแลว

ขอมลทเกบรวบรวมไดจะถกน�ามาตรวจสอบความเรยบรอยและความสมบรณ

กอนทจะน�าเขาสกระบวนการประมวลผล โดยขอมลทไดรบจากการส�ารวจโดย

แบบสอบถามจะถกน�ามาประมวลผลโดยใชโปรแกรมประมวลผลดวยวธทางสถต(SPSS

forWindowversion10.0.5)และมการใชการวเคราะหทางสถตตางๆเชนสถตเชงพรรณนา

และการวดสหสมพนธโดยวธเพยรสนไครสแควรเปนตน

Page 10: การศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างการเข้าถึงข้อมูล แรงจ ูงใจ และ ...jms.crru.ac.th/datas/MJ_23_1_2556_37_ExJournal.pdf ·

82 วารสารวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฎเชยงรายปท 8 ฉบบท 1 (มกราคม - มถนายน 2556)

ผลการศกษา เพอใหการศกษาครงบรรลตามวตถประสงคทตงไว การศกษาครงนไดแจก

แบบสอบถามส�ารวจ

ทศนคตและความคดเหนของกลมตวอยางโดยครอบคลม 4 ประเดนดงน

1)การเขาถงขอมลHIVของคนประจ�าเรอไทย2)แรงจงใจตอการปองกนการตดเชอHIV

3)การปฏบตตวของคนประจ�าเรอเพอปองกนการตดเชอHIVและสดทายคอพฤตกรรม

ทแสดงออกมาเกยวกบการระวงและการปองกนการตดเชอHIV/AIDSโดยไดแจกกบกลม

ตามบรษทสายการเดนเรอศนยฝกพาณชยนาวและตามทาเรอตางๆระหวางเดอนกนยายน-

ตลาคม 2551 จ�านวน 500 ชดและไดรบการตอบกลบจ�านวน 350 ชดคดเปนอตรา

การตอบกลบเทากบ0.70โดยผลการศกษาสามารถสรปไดดงตอไปน

ผลการส�ารวจพบวากลมตวอยางสวนใหญหรอรอยละ 52 มอายอยระหวาง

19-28 ป รองลงมาเปนกลมตวอยางรอยละ 22.4 มอายอยระหวาง 29-38 ป ตามล�าดบ

ผลการศกษาดงกลาวแสดงใหเหนวาคนประจ�าเรอไทยสวนใหญหรอรอยละ89.6จะมอาย

อยในวยท�างานหรอระหวางอาย 19 -48 ปนอกจากนยงพบวาคนประจ�าเรอมภมล �าเนา

กระจายอยในจงหวดตางๆทวประเทศ เมอพจารณาถงจงหวดทมคนประจ�าเรอมากทสด

พบวา กรงเทพมหานครเปนจงหวดทมคนประจ�าเรอมากทสดหรอคดเปนรอยละ

24.4รองลงมาไดแกจงหวดสมทรปราการและจงหวดสมทรสาครหรอคดเปนรอยละ12.8

และ6.4ตามล�าดบ

เมอพจารณาต�าแหนงของกลมตวอยางพบวาคนประจ�าเรอสวนใหญหรอรอยละ

51.6เปนระดบนายประจ�าเรอสวนอกรอยละ38.2เปนระดบลกเรอและสดทายหรอรอยละ

10.2มต�าแหนงเปนพอครวพนกงานเสรฟเปนตนและพบวาคนประจ�าเรอสวนใหญหรอ

รอยละ 54.3 ปฏบตงานอยในฝายเดนเรอ สวนอกรอยละ 42.3 ปฏบตหนาทในฝาย

ชางกลเรอและสดทายอก 3.2อยในฝายพอครวผชวยพอครวหรอพนกงานเสรฟโดย

คนประจ�าเรอสวนใหญหรอรอยละ48.0 มระยะเวลาในการปฏบตงานบนเรออยระหวาง

6-9 เดอนรองลงมาหรอรอยละ43.6 มระยะเวลาอยระหวาง 9-12 เดอนโดยผลส�ารวจ

ดงกลาวแสดงใหเหนวาระยะเวลาในการปฏบตงานของคนประจ�าเรอสวนใหญหรอรอยละ

91.6อยระหวาง6-12เดอน

ผลการศกษาเรองการนบถอศาสนาของคนประจ�าเรอกลมตวอยางพบวา

คนประจ�าเรอสวนใหญหรอรอยละ96.8นบถอศาสนาพทธรองลงมารอยละ2.0นบถอ

ศาสนาอสลามและอกรอยละ1.2นบถอศาสนาครสตตามล�าดบและคนประจ�าเรอสวนใหญ

Page 11: การศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างการเข้าถึงข้อมูล แรงจ ูงใจ และ ...jms.crru.ac.th/datas/MJ_23_1_2556_37_ExJournal.pdf ·

83Journal of Management Science Chiangrai Rajabhat UniversityVol.8 No. 1 (January - June 2013)

หรอรอยละ61.2มสถานภาพโสดรองลงมาหรอรอยละ35.2มสถานภาพสมรสขณะท

อกรอยละ2.4หยารางและรอยละ1.2เปนหมายนอกจากนผลส�ารวจพบวาคนประจ�าเรอ

สวนใหญหรอรอยละ 34.8 มการศกษาในระดบปรญญาตร รองลงมารอยละ 30.0

มการศกษาในระดบมธยมศกษาตอนปลาย และอกรอยละ 19.6 มการศกษาในระดบ

อนปรญญา

เมอพจารณารายไดเฉลยตอเดอนของคนประจ�าเรอพบวาคนประจ�าเรอจะม

การกระจายรายไดแตกตางกนโดยคนประจ�าเรอสวนใหญหรอรอยละ29.6มรายไดเฉลย

ตอเดอนมากกวา30,000บาทรองลงมารอยละ27.2มรายไดประมาณ10,001-20,000บาท

และรอยละ23.6มรายไดเฉลยตอเดอนประมาณ20,001–30,000บาทการส�ารวจพบวา

อาชพคนประจ�าเรอเปนอาชพทมรายไดคอนขางสงเนองจากขอจ�ากดหลายประการ เชน

ตองไกลบาน หางครอบครว ท�างานกลางคลนลมทะเลทแปรปรวน เปนตน ดงนน

แตละบรษทสายการเดนเรอจงตองการดงดดใหคนประจ�าเรอทมอยไมมากนกเขามาท�างาน

กบบรษทของตนดงนนอตราคาจางจงคอนขางสงเมอเทยบกบหลายอาชพบนบก

ตารางท1ความสมพนธระหวางตวแปรในแบบจ�าลองIMB

ตวแปร จ�านวนตวอยาง Pearson

Chi-Square

df Asymp.

Sig. (2-sided)

M*I 250 31.502a 12 0.002

M*B 250 34.903a 16 0.004

I*M 250 29.676a 12 0.003

ตารางท1แสดงการทดสอบสมมตฐานระหวางตวแปรตางๆในแบบจ�าลองIMB

โดยผลการทดสอบพบวาตวแปรMและ I มคาAsymp.Sig.ของPearsonChi-Square

เทากบ0.002โดยมคาChi-Squareเทากบ31.502ทองศาอสระ12ไดคาP(Chi-Square12

> 31.502 = 0.002) ซงนอยกวา 0.05 จงสรปไดวาปฏเสธH0และยอมรบH1นนคอ

แรงจงใจในการปองกนการตดเชอHIVและการไดรบขอมลและการเขาถงแหลงขอมล

เกยวกบการระวงและการปองกนHIVของคนประจ�าเรอไทยไมเปนอสระตอกนหรอ

กลาวไดวาตวแปรทงสองมความสมพนธกนอยางมนยส�าคญ

Page 12: การศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างการเข้าถึงข้อมูล แรงจ ูงใจ และ ...jms.crru.ac.th/datas/MJ_23_1_2556_37_ExJournal.pdf ·

84 วารสารวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฎเชยงรายปท 8 ฉบบท 1 (มกราคม - มถนายน 2556)

นอกจากนพบวาตวแปรMและBมคาAsymp.Sig.ของPearsonChi-Square

เทากบ0.004ซงนอยกวา0.05จงสรปไดวาปฏเสธH0และยอมรบH1นนคอแรงจงใจ

ในการระวงและการปองกนการตดเชอHIVและพฤตกรรมการปองกนการตดเชอHIV

ของคนประจ�าเรอไมเปนอสระตอกนหรอกลาวไดวาตวแปรทงสองมความสมพนธกน

อยางมนยส�าคญขณะทการทดสอบตวแปรIและMพบวาคาAsymp.Sig.ของPearson

Chi-Square เทากบ0.003โดยมคาChi-Square เทากบ29.676 ทองศาอสระ12ไดคาP

(Chi-Square12>29.676=0.003)ซงนอยกวา0.05จงสรปไดวาปฏเสธH0และยอมรบ

H1นนคอการเขาถงแหลงขอมลเกยวกบการระวงและการปองกนHIVและพฤตกรรม

การปองกนการตดเชอHIVของคนประจ�าเรอไมเปนอสระตอกนหรอกลาวไดวาตวแปร

ทงสองมความสมพนธกนอยางมนยส�าคญ

ตารางท2การรบรขอมลและความรเกยวกบเชอHIV/AIDSของกลมตวอยาง

การรบขอมลและความรเกยวกบเชอ HIV/AIDSรอยละ

ใช ไมใช ไมแนใจ

1 เมอทานไปเทยวทใดกตามทานทราบขอมลเกยวกบการระบาดของHIVในพนทนน

49.2 22.4 28.4

2. คนทมสขภาพแขงแรงผวพรรณดมกไมมเชอHIV 15.2 60.8 24.0

3. การมเพศสมพนธระหวางชายกบชายเสยงตอการตดเชอHIVมากกวาเพศสมพนธระหวางชายกบหญง

36.1 32.5 31.3

4. การใชถงยางอนามยสามารถปองกนการตดเอดสได 70.0 13.2 16.8

5. ยงเปนพาหะของเชอเอดส 6.8 76.8 16.4

6. การกนอาหารรวมกนตดเชอเอดสได 18.0 70.8 11.2

7. การตดเชอ HIV จากการมเพศสมพนธปองกนไดดวยการใชถงยาง

75.1 12.4 12.4

8. คนทมสขภาพแขงแรงดอาจเปนผตดเชอเอดสได 69.2 10.8 20.0

9. เอชไอวและเอดสคอสงเดยวกน 12.4 74.4 13.2

10. บคคลสามารถไดรบเชอ HIVจากการสมผสน� าลายน�าตาเหงอปสสาวะของบคคลทมเชอHIV

24.4 52.4 22.32

Page 13: การศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างการเข้าถึงข้อมูล แรงจ ูงใจ และ ...jms.crru.ac.th/datas/MJ_23_1_2556_37_ExJournal.pdf ·

85Journal of Management Science Chiangrai Rajabhat UniversityVol.8 No. 1 (January - June 2013)

ตารางท 2 แสดงการรบรขอมลและความรเกยวกบเชอ HIV/AIDS ของ

กลมตวอยางโดยผลการศกษาพบวาคนประจ�าเรอสวนใหญหรอรอยละ49.2ทราบขอมล

เกยวกบการระบาดของเชอHIV/AIDSในพนททตนเองก�าลงไปเทยวขณะทกลมตวอยาง

อกรอยละ28.4 ไมแนใจขอมลเกยวกบการระบาดของเชอHIV/AIDSและกลมสดทาย

หรอรอยละ 22.4 ไมรขอมลใดๆเลยเกยวกบการระบาดของเชอHIV/AIDS ผลส�ารวจ

พบวาปจจยทมความเสยงมากอาจจะมาจากการทคนประจ�าเรอสวนใหญหรอรอยละ50.8

ไมสามารถเขาถงขอมลเกยวกบการตดเชอและการแพรกระจายของเชอ HIV/AIDS

ในพนทซงตนเองเดนทางไปเทยว

ผลส�ารวจพบอกวาคนประจ�าเรอกลมตวอยางบางสวนยงขาดความรความเขาใจ

เกยวกบเชอHIVและการแพรกระจายของเชอHIVโดยคนประจ�าเรอรอยละ84.8เขาใจ

ผดคดวาคนทมสขภาพแขงแรงผวพรรณดจะไมมการตดเชอHIVโดยในจ�านวนนจ�าแนก

ออกเปนรอยละ60.8 ทคดวาคนทมสขภาพแขงแรงผวพรรณดจะไมมการตดเชอHIV

แมวากลมตวอยางสวนใหญมความรความเขาใจเกยวกบการใชถงยางอนามยเพอปองกน

การตดเชอHIV/AIDSแตกมคนประจ�าเรอกลมตวอยางจ�านวนไมนอยหรอรอยละ30.0

จ�าแนกเปนรอยละ13.2ทคดวาการใชถงยางอนามยไมสามารถปองกนการตดเชอHIVได

กลาวโดยสรปไดวาคนประจ�าเรอสวนใหญยงขาดความรและความเขาใจเกยวกบเชอHIV/

AIDSและการแพรกระจายของเชอHIV/AIDSผลการศกษาดงกลาวขางตนสะทอนใหเหน

ไมวาจะเปนเรองการเขาถงแหลงขอมลเกยวกบ HIV/AIDS ยงนอยและมจ�ากด

คนประจ�าเรอเองกมทศนคตทไมดในการปฏบตตวใชชวตรวมกบผทตดเชอHIV/AIDS

รวมทงคนประจ�าเรอเหลานยงมความเขาใจผดเรองของการใชถงยางอนามยและการม

เพศสมพนธระหวางชายกบชายหรอชายกบหญงเปนตน

Page 14: การศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างการเข้าถึงข้อมูล แรงจ ูงใจ และ ...jms.crru.ac.th/datas/MJ_23_1_2556_37_ExJournal.pdf ·

86 วารสารวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฎเชยงรายปท 8 ฉบบท 1 (มกราคม - มถนายน 2556)

ตารางท3แรงจงใจในการระวงและการปองกนการตดเชอHIV/AIDS

พฤตกรรมทมผลตอแรงจงใจ

ในการปองกนการตดเชอ

HIV/AIDS

คาเฉลย SD

รอยละ

เหน

ดวย

อยาง

ยง

คอน

ขาง

เหน

ดวย

ปกต ไม

เหน

ดวย

ไม

เหน

ดวย

อยาง

ยง

1. คณตงใจทจะมเพศสมพนธ

หรอหาความสขทางเพศเมอ

เดนทางไปปฏบตงานในเรอ

2.63 1.2 9.2 9.6 41.2 14.8 25.2

2. คณตงใจทจะใชถงยางอนามย

ทกครงทมเพศสมพนธเมอ

เดนทางไปปฏบตงานในเรอ

4.46 1.05 73.2 10.0 10.4 2.0 4.4

3.ก า ร ห ล ก เ ล ย ง ก า ร ม

เพศสมพนธเมอตองเดนทาง

ไกลบานเปนสงทท�าไดยาก

3.14 1.41 23.6 15.6 32.0 8.8 20.0

4. การใชถงยางอนามยเมอม

เพศสมพนธเปนสงทไมนา

พงพอใจ

2.55 1.53 15.6 16.4 16.8 10.0 41.2

ตารางท 3 แสดงแรงจงใจในการระวงและการปองกนการตดเชอHIV/AIDS

โดยพบวาคนประจ�าเรอรอยละ18.8มความตงใจทจะมเพศสมพนธเมอปฏบตงานบนเรอ

โดยจ�าแนกออกเปนกลมคนทมความตงใจอยางยงและมความตงใจทจะมเพศสมพนธ

คดเปนรอยละ9.2และรอยละ9.6ตามล�าดบขณะทคนประจ�าเรอสวนใหญหรอรอยละ

39.2 ระบวาการหลกเลยงการมเพศสมพนธเมอตองเดนทางไกลบานเปนสงทกระท�าได

ยากแตกมคนประจ�าเรออกกลมหนงหรอรอยละ28.8ระบวาการมเพศสมพนธเมอตอง

เดนทางไกลบานเปนสงทกระท�าไดไมยากแตจะตองไมหมกมนหรอตองพยายามหกเห

ความสนใจหรอสงเราจากเรองเพศไปท�ากจกรรมดานอนๆ

Page 15: การศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างการเข้าถึงข้อมูล แรงจ ูงใจ และ ...jms.crru.ac.th/datas/MJ_23_1_2556_37_ExJournal.pdf ·

87Journal of Management Science Chiangrai Rajabhat UniversityVol.8 No. 1 (January - June 2013)

เมอพจารณาถงทศนคตทดกบการทจะใชถงยางอนามยเมอมเพศสมพนธระหวาง

การปฏบตงานในเรอสนคาพบวาขณะทคนประจ�าเรอสวนใหญรอยละ 51.2 เหนดวย

กบการใชถงยางอนามยเมอมเพศสมพนธแตกมคนประจ�าเรออกรอยละ32.0 มทศนคต

ทเปนลบกบการใชถงยางอนามยนอกจากนเมอพจารณาถงความตงใจทจะใชถงยางอนามย

เมอตองมเพศสมพนธพบวาคนประจ�าเรอสวนใหญรอยละ 83.2 เหนดวยกบการใช

ถงยางอนามยแตมคนประจ�าเรอบางกลมรอยละ10.4 รสกเฉยๆกบการใชถงยางอนามย

เพอปองกนการตดเชอHIVและอกกลมหนงหรอรอยละ6.4ไมไดมความตงใจทจะใช

ถงยางอนามย

ตารางท4การปฏบตตวเพอการปองกนการตดเชอHIV/AIDSของคนประจ�าเรอเมอปฏบต

งานบนเรอสนคา

พฤตกรรมเกยวกบการระวงและการปองกนรอยละ

ไมมเพศสมพนธ มเพศสมพนธ

การมเพศสมพนธเมอเดนทางไปปฏบตงานในเรอ 27.8 72.2

ตารางท5แสดงพฤตกรรมการระวงและการปองกนการตดเชอHIV/AIDSของ

คนประจ�าเรอพบวาคนประจ�าเรอสวนใหญรอยละ72.2ระบวาเคยมเพศสมพนธกบผหญง

อนๆทมใชภรรยาของตนขณะเดนทางไปปฏบตงานบนเรอสนคาขณะทกลมตวอยาง

สวนทเหลอหรอรอยละ27.8ระบวาไมไดเคยมเพศสมพนธขณะปฏบตหนาทบนเรอสนคา

ผลส�ารวจดงกลาวสะทอนถงพฤตกรรมเสยงตอการตดเชอHIV/AIDSของคนประจ�าเรอ

ตารางท6การสอบถามขอมลเกยวกบHIV/AIDSจากคนอนกอนมเพศสมพนธ

ประเภทคนอนรอยละ

ไมเคยใช ใชทกครง ใชบางครง

1. ผทมอาชพขายบรการทางเพศ

การใชถงยางอนามย

ถามคนอนถงการตดเชอHIV/AIDS

9.1

49.2

80.6

29.2

10.2

21.6

2. บคคลทวไปทอาจพบโดยบงเอญ

การใชถงยางอนามย

ถามคนอนถงการตดเชอHIV/AIDS

11.4

48.9

65.7

24.1

22.3

24.1

Page 16: การศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างการเข้าถึงข้อมูล แรงจ ูงใจ และ ...jms.crru.ac.th/datas/MJ_23_1_2556_37_ExJournal.pdf ·

88 วารสารวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฎเชยงรายปท 8 ฉบบท 1 (มกราคม - มถนายน 2556)

ประเภทคนอนรอยละ

ไมเคยใช ใชทกครง ใชบางครง

3. คนอนประจ�า

การใชถงยางอนามย

ถามคนอนถงการตดเชอHIV/AIDS

38.9

62.4

37.2

18.2

23.9

19.3

ตารางท6แสดงผลการสอบถามคนอนเกยวกบขอมลHIV/AIDSจากคนอนของ

กลมตวอยาง โดยพบวากลมตวอยางสวนใหญรอยละ 72.2 เคยมเพศสมพนธระหวาง

การท�างานบนเรอสนคาประเดนตอมาคอคนประจ�าเรอเหลานเคยมเพศสมพนธกบใครบาง

โดยพบวากลมคนประจ�าเรอเคยมเพศสมพนธกบผทมอาชพขายบรการทางเพศทงผหญง

และผชาย เมอพจารณาพฤตกรรมการปองกนตนเองเมอมเพศสมพนธกบผทมอาชพ

ขายบรการทางเพศพบวาคนประจ�าเรอรอยละ 10.2 ระบวาใชถงยางอนามยเปนบางครง

และรอยละ9.1ไมเคยใชเลย สงส�าคญคอกลมตวอยางดงกลาวสวนใหญไมเคยสอบถาม

คนอนของตนเกยวกบการตดเชอHIV/AIDSเมอพจารณากลมตวอยางทเคยมเพศสมพนธ

กบคนอนขาประจ�าวามพฤตกรรมการระวงและการปองกนตวเองจากการตดเชอHIV/

AIDSอยางไรพบวากลมตวอยางรอยละ38.9ระบวาไมเคยใชถงยางอนามยเลยขณะท

คนประจ�าเรอบางสวนรอยละ23.9ระบวาใชเปนบางครงสงส�าคญคอกลมตวอยางดงกลาว

สวนใหญหรอรอยละ62.4ไมเคยสอบถามคนอนของตนเกยวกบการตดเชอHIV/AIDSเลย

ตารางท7พฤตกรรมเสยงของกลมตวอยางระหวางเดนทางไปปฏบตงานบนเรอสนคา

พฤตกรรมเกยวกบการระวงและการปองกน รอยละ

ใช ไมใช

1.ขณะเดนทางไปปฏบตงานในเรอมการดมเครองดมทมแอลกอฮอล

กอนการมเพศสมพนธ

46.8 53.2

2. เคยมการใชยาเสพตดชนดฉดเขาเสน 10.0 90.0

3.การใชมดโกนหรออปกรณสวนตวรวมกบผอน 12.4 87.6

4. เคยไดรบการตรวจรกษากามโรคหรอโรคตดตอทางเพศสมพนธใน

ชวง1ปทผานมา

47.8 51.8

5. เคยมเพศสมพนธกบผชายทางทวารหนก 11.6 87.6

Page 17: การศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างการเข้าถึงข้อมูล แรงจ ูงใจ และ ...jms.crru.ac.th/datas/MJ_23_1_2556_37_ExJournal.pdf ·

89Journal of Management Science Chiangrai Rajabhat UniversityVol.8 No. 1 (January - June 2013)

ตารางท7แสดงพฤตกรรมเสยงเกยวกบการปองกนการตดเชอHIV/AIDSของ

คนประจ�าเรอเนองจากตองใชเวลาอยบนเรอสนคาในระยะนานซงอาจจะ6เดอน9เดอน

หรอ11เดอนขนอยกบนโยบายการวาจางของแตละบรษทภายใตแรงกดดนจากการท�างาน

บนเรอสนคาคนประจ�าเรอเหลานนมกจะขนไปเทยวตามสถานเรงรมยตางๆผลการส�ารวจ

พบวาคนประจ�าเรอกลมตวอยางบางสวนหรอรอยละ 46.5 มการดมเครองดมทม

แอลกอฮอลกอนการมเพศสมพนธขณะทกลมตวอยางบางสวนหรอรอยละ10.0ไดเคยม

การใชยาเสพตดชนดฉดเขาเสนนอกจากนพบวาคนประจ�าเรอรอยละ12.4เคยใชมดโกน

หรออปกรณสวนตวรวมกบคนอนๆบนเรอและประเดนทนาสนใจคอคนประจ�าเรอรอยละ

51.8ไมเคยไดรบการตรวจกามโรคหรอโรคตดตอทางเพศสมพนธในชวงเวลา1ปทผาน

มารวมทงอกรอยละ11.6ยอมรบวาเคยมเพศสมพนธกบผชายทางทวารหนก

ตารางท8ความรทศนคตและการปฏบตตวเพอระวงและการปองกนการตดเชอHIV/AIDS

ทศนคตตอการตดเชอ HIV/AIDS คาเฉลย SDรอยละ

ใช ไมใช ไมแนใจ

1. ทานมนใจหรอไมวาถงยางอนามย

สามารถปองกนจากโรคตดตอทางเพศ

สมพนธ/HIV

2.48 3.65 49.6 13.6 36.8

2. การไดรบการตรวจรกษากามโรค

หรอโรคตดตอทางเพศสมพนธลด

ความเสยงตอการตดเชอHIV

2.92 3.12 57.6 22.8 19.6

3. การดมสราหรอเครองดมแอลกอฮอล

กอนการมเพศสมพนธเสยงตอการ

ตดเชอHIV

2.60 2.93 58.0 26.0 16.0

4. การซอสตยหรอไมนอกใจตอคสมรส

เปนการปองกนความเสยงตอการ

ตดเชอHIV/AIDS

2.21 1.96 80.0 13.2 6.8

5. การสมผสผทตดเชอเอชไอว/เอดสเปน

สงทนารงเกยจ

1.67 3.11 18.8 66.8 18.4

6. ผทตดเชอเอชไอวมสทธทจะใชชวต

เปนปกตเชนบคคลอนทวไป

2.40 2.15 80.8 10.4 8.8

Page 18: การศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างการเข้าถึงข้อมูล แรงจ ูงใจ และ ...jms.crru.ac.th/datas/MJ_23_1_2556_37_ExJournal.pdf ·

90 วารสารวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฎเชยงรายปท 8 ฉบบท 1 (มกราคม - มถนายน 2556)

ตารางท 8 แสดงความรทศนคตและการปฏบตตวเพอการปองกนการตดเชอ

HIV/AIDS ผลส�ารวจสะทอนใหเหนวาคนประจ�าเรอไทยสวนใหญยงขาดความร

ความเขาใจเกยวกบHIV/AIDSซงจะสงผลตอทศนคตและการปฏบตตวเมอตองระวงและ

ปองกนการตดเชอHIVพบวาคนประจ�าเรอสวนใหญสามารถตอบไดอยางถกตองแตกม

คนประจ�าเรอจ�านวนไมนอยทไมรหรอไมแนใจ สงเหลานแสดงใหเหนถงระดบของ

ความรในเรองHIV/AIDSของคนประจ�าเรอทมอยอยางจ�ากดและไมรจรง

เมอพจารณาประเดนเกยวกบทศนคตของคนประจ�าเรอทมตอการปองกน

การตดเชอHIV/AIDSชใหเหนวาคนประจ�าเรอบางสวนทมทศนคตทไมดตอการตดเชอ

HIV รวมทงการใชชวตอยรวมกนกบเพอนรวมงานทตดเชอ HIV/AIDS โดยพบวา

คนประจ�าเรอบางสวนคดวาการสมผสกบผตดเชอ HIVหรอเปนโรคเอดสเปนสงท

นารงเกยจ รวมทงคดวาผตดเชอHIV/AIDS ไมสามารถใชชวตเชนคนปกตทวไป ซง

ทศนคตดงกลาวเปนความเขาใจทผดพลาดหรอคลาดเคลอนจากความเปนจรง

ขณะทการปฏบตตวของคนประจ�าเรอเพอปองกนการตดเชอHIV/AIDSของ

คนประจ�าเรอนนผลการศกษาพบวาแมวาคนประจ�าเรอสวนใหญจะมการปองกนตนเอง

โดยใชถงยางอนามยและไมมการส�าสอนทางเพศกบผขายบรการทางเพศ แตกม

คนประจ�าเรอบางสวนทยงไมนยมใชถงยางอนามยและยงมพฤตกรรมเสยงในการใชชวต

บนเรอสนคา เชนใชเขมฉดยารวมกนกบผอนการเทยวผหญงโดยดมแอลกอฮอลกอนม

เพศสมพนธโดยไมใสถงยางอนามยเปนตน

การอภปรายผล ผลการศกษาพบวาคนประจ�าเรอสวนใหญหรอรอยละ90เปนกลมคนทมชวงอาย

25-35ปซงเปนกลมวยท�างานโดยสวนใหญหรอรอยละ80มสถานภาพโสดและสวนใหญ

หรอรอยละ83จบการศกษาระดบปรญญาตรสวนใหญหรอรอยละ45มรายไดระหวาง

20,000-30,000บาทนอกจากนยงพบวาคนประจ�าเรอสวนใหญหรอรอยละ86มระยะเวลา

การท�างานบนเรอนอยกวา 7 ป แมวาอาชพคนประจ�าเรอไทยจะมความไดเปรยบกวา

พนกงานของบรษทขนสงแบบอนๆในแงของรายไดและโอกาสเดนทางไปตางประเทศ

แตกพบวาอาชพคนประจ�าเรอกมขอเสยเปรยบดวยเชนกนอาทตองจากบานและครอบครว

การอดทนตอคลนลมในทะเลเปนตนอยางไรกตามเนองจากการปฏบตงานบนเรอสนคา

เปนระยะเวลายาวนานและมปจจยแวดลอมทอาจจะเปนสงเราหรอกระตนใหมพฤตกรรม

เบยงเบนจากพฤตกรรมการใชชวตตามปกตเมอเรอเทยบทาคนประจ�าเรอเหลานจะมการ

Page 19: การศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างการเข้าถึงข้อมูล แรงจ ูงใจ และ ...jms.crru.ac.th/datas/MJ_23_1_2556_37_ExJournal.pdf ·

91Journal of Management Science Chiangrai Rajabhat UniversityVol.8 No. 1 (January - June 2013)

ปลดปลอยโดยขนไปดมแอลกอฮอลหรอเทยวผหญงซงมความเสยงตอการตดเชอHIVได

ผลการทดสอบสมมตฐานภายใตแบบจ�าลอง IMBพบวาตวแปรทงสามตวไมเปนอสระ

ตอกนหรอกลาวไดวาตวแปรทงสามมความสมพนธกนอยางมนยส�าคญโดยผลการศกษา

สะทอนใหเหนวาคนประจ�าเรอทมพฤตกรรมเสยงตอการตดเชอHIV/AIDSมกจะขาด

แรงจงใจหรอขาดความใสใจในเรองของการปองกนตนเองจากการตดเชอHIVรวมทงใน

หลายโอกาสมกจะมการดมแอลกอฮอลกอนการมเพศสมพนธกบผหญงอนทไมใชภรยา

ของตนเอง เมอวเคราะหถงวาท�าไมคนประจ�าเรอกลมนจงขาดแรงจงใจหรอขาดทศนคต

ทดและถกตองในการระวงตวและการปองกนการตดเชอHIVพบวาคนกลมนไมไดรบ

ขอมลทเกยวของกบHIV/AIDSหรอขาดกลไกในการกระตนเตอนเกยวกบHIV/AIDS

อยางเหมาะสมจรงจงและตอเนองตลอดระยะเวลาทปฏบตงานบนเรอสนคา

ขณะทคนประจ�าเรอสวนใหญไมรหรอไมเคยทราบขอมลเกยวกบสถานการณ

การระบาดของเชอHIV/AIDSตามเมองทาหรอในพนททตนเองก�าลงไปเทยว ซงเปน

สถานการณทมความเสยงมากนอกจากนคนประจ�าเรอบางสวนกขาดความรความเขาใจ

เกยวกบเชอ HIV และการแพรกระจายของเชอ HIV โดยคนประจ�าเรอสวนใหญ

มความเขาใจผดคดวาคนทมสขภาพแขงแรงหรอการมผวพรรณดจะไมมการตดเชอHIV

ซงสะทอนใหเหนถงการทคนกลมนยงขาดความรความเขาใจทดเกยวกบการปองกนเชอ

HIV/AIDS

กลาวโดยสรปไดวาคนประจ�าเรอสวนใหญยงขาดการใหขอมลและความสามารถ

ในการเขาถงขอมลเกยวกบเชอHIV/AIDSและการแพรกระจายของเชอHIV/AIDS ซง

สะทอนใหเหนไมวาจะเปนเรองของการเขาถงแหลงขอมลเกยวกบHIV/AIDSยงนอยและ

มจ�ากดขณะทคนประจ�าเรอเองกมทศนคตทไมดในการตดตอและการปฏบตตวใชชวต

รวมกบผทตดเชอ HIV/AIDS รวมท งคนประจ�าเรอเหลานยงมความเขาใจผดหรอ

คลาดเคลอนเกยวกบการระวงตวหรอการปฏบตตวเพอปองกนการตดเชอHIV/AIDS

ไมวาจะเปนเรองของการใชถงยางอนามยและการมเพศสมพนธระหวางชายกบชายหรอ

ชายกบหญงเปนตน

ประเดนทตองพจารณาตอไปคอจะท�าใหคนประจ�าเรอไดรบขอมลเกยวกบHIV

รวมทงสามารถในการเขาถง (Accessibility) ขอมลเกยวกบHIV/AIDS ไดอยางไร

การศกษาพบวานายจางหรอบรษทสายการเดนเรอควรจดใหมนโยบายเกยวกบการปองกน

รกษาและการปฏบตตอผตดเชอHIVอยางเหมาะสมภายใตกรอบของการรกษาสทธ

มนษยชนและศกดศรความเปนมนษย เมอมนโยบายทชดเจนแลวกจะน�ามาสขนตอน

Page 20: การศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างการเข้าถึงข้อมูล แรงจ ูงใจ และ ...jms.crru.ac.th/datas/MJ_23_1_2556_37_ExJournal.pdf ·

92 วารสารวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฎเชยงรายปท 8 ฉบบท 1 (มกราคม - มถนายน 2556)

การก�าหนดกลยทธเพอปองกนการตดเชอHIVของบรษทโดยเฉพาะกระบวนการคดเลอก

การพฒนาและการฝกอบรม การสอดสองและประเมนผลในกลมคนประจ�าเรอ

อยางตอเนองและจรงจง

นอกจากนบรษทสายการเดนเรอควรมอบหมายฝายคนประจ�าเรอหรอฝายบคคล

เพอใหรบผดชอบดแลและสอดสองเกยวกบเรองนโดยจดบคลากรทมความรความเขาใจ

และมทศนคตทเปนบวกเกยวกบHIV/AIDSโดยเจาหนาทเหลานจะคอยสงขอมลแผนพบ

หรอเอกสารอนๆทเกยวของกบ HIV/AID รวมท งคอยเปนสอกลางระหวางบรษท

ครอบครวและคนเรอนอกจากนเจาหนาทจะตองคอยสงขาวสารเกยวกบHIV/AIDS

รวมทงสถานท/เมองทาทเสยงตอการตดเชอHIV

เมอพจารณาประเดนการสรางทศนคตหรอแรงจงใจทดตอการปองกนการตดเชอ

HIVพบวาเมอไมสามารถเขาถงแหลงขอมลหรอไดรบความรเกยวกบHIV/AIDSทถกตอง

ตอเนองและสม�าเสมอท�าใหคนประจ�าเรอสวนใหญมความเขาใจทผดหรอคลาดเคลอน

ซงสะทอนใหเหนถงทศนคตทคลาดเคลอนในกลมคนประจ�าเรอมาตรการทจ�าเปนตอง

ด�าเนนการเพอเสรมสรางทศนคตและแรงจงใจทเปนบวกเกยวกบHIV/AIDSนอกเหนอ

จากการสรางความสามารถในการเขาถงแหลงขอมลคอการมงเนนการมสวนรวมของผท

เกยวของอาทครอบครวของคนประจ�าเรอบรษทสายการเดนเรอสถาบนการศกษาหรอ

หนวยงานสาธารณสขเปนตนขณะทความเหมาะสมของชองทางในการสอสารและเนอหา

ของสอทตองการจะสอสารออกไปยงกลมเปาหมายปจจบนนยงไมไดมการจดระบบหรอ

การจดการประเดนดงกลาวขางตน

ผลการศกษาชประเดนทนาสนใจคอคนประจ�าเรอสวนใหญมความตงใจทจะม

เพศสมพนธหรอหาความสขทางเพศเมอเดนทางไปปฏบตงานบนเรอสนคา เมอพจารณา

ถงทศนคตเกยวกบการใชถงยางอนามยเมอมเพศสมพนธพบวาคนประจ�าเรอถงรอยละ

41.2ไมเหนดวยกบการใชและคดวาการใชถงยางอนามยเปนสงทไมนาพอใจเปนอยางยง

นอกจากนพบวาแรงจงใจของคนประจ�าเรอทจะใชถงยางอนามยเมอตองมเพศสมพนธ

ขณะปฏบตงานบนเรอสนคาพบวาคนประจ�าเรอบางสวนไมไดมความตงใจทจะใชถงยาง

อนามย

หลงจากทมการใหขอมลและกระตนใหคนเรอเขาถงขอมลHIV/AIDSแลว

ประเดนตอมาคอจะเสรมสรางทศนคตและพฒนาแรงจงใจตอการระวงและการปองกน

การตดเชอHIVของคนเรอไดอยางไรผลจากการวจยกงทดลองในคนประจ�าเรอ35คน

พบวาม4องคประกอบหลกคอนโยบายของบรษทนายประจ�าเรออาวโสวฒนธรรมบนเรอ

Page 21: การศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างการเข้าถึงข้อมูล แรงจ ูงใจ และ ...jms.crru.ac.th/datas/MJ_23_1_2556_37_ExJournal.pdf ·

93Journal of Management Science Chiangrai Rajabhat UniversityVol.8 No. 1 (January - June 2013)

และสถาบนครอบครวโดยนโยบายของบรษทเกยวกบHIV/AIDS ทชดเจนและจรงจง

จะเปนกลไกส�าคญทจะขบเคลอนกระบวนการเสรมสรางทศนคตและแรงจงใจในการ

ปองกนการตดเชอHIVของคนประจ�าเรอไดอยางดและมประสทธภาพ

ขณะทนายประจ�าเรออาวโสอาทนายเรอตนเรอและตนกลเรอ เปนตนควร

รวมตวเปนกลมแกนน�า เนองจากบนเรอสนคา แกนน�ากลมนจะอยใกลชดกบคนเรอ

มากทสดรวมทงคนกลมนยงมอทธพลตอการท�างานและพฤตกรรมของคนเรอท�าใหงาย

และสะดวกตอการน�าเอานโยบายหรอแผนงานในการสรางความระวงและการปองกน

การตดเชอHIVองคประกอบทสามคอวฒนธรรมบนเรอ ซงจะหลอหลอมจตใจและ

ใชเปนแนวทางพฤตกรรมของคนประจ�าเรอดงนนจ�าเปนตองมการสรางวฒนธรรมในการ

ระวงและการปองกนการตดเชอHIV ระหวางเพอนรวมงานบนเรอและองคประกอบ

สดทายคอสถาบนครอบครว ซงมสวนส�าคญในการกระตนไมใหคนเรอเทยวผหญง

รวมทงเปนก�าลงใจและเตอนใจคนเรอใหระวงเมอตองเทยวผหญงตามเมองทาตางๆขณะท

บางครอบครวกอนบนไปลงเรอยงมอบถงยางอนามยใหสามพกตดตวไวอกดวย

ขณะทการสรางและการพฒนาพฤตกรรมเกยวกบการระวงและการปองกน

การตดเชอHIV/AIDSในกลมคนประจ�าเรอจ�าเปนทจะตองใหเหมาะสมและสอดคลอง

กบสภาพการด�าเนนชวตและการปฏบตงานบนเรอสนคาของพวกเขา โดยหลงจากท

คนประจ�าเรอไดรบขอมลหรอเขาถงแหลงขอมลเกยวกบHIV/AIDSแลวควรจะมการ

พฒนากลไกในการกระตนใหเกดกระบวนการในการเรยนรอยางตอเนอง โดยอาจจะให

นายประจ�าเรอระดบหวหนางาน อาทนายเรอ ตนเรอ ตนกลหรอรองตนกล เปนตน

เปนแกนน�าในการกระตนและเสรมสรางการเรยนรเกยวกบHIV/AIDS

อยางไรกตามถามการเสรมแรงจงใจจากผเกยวของอาทก�าลงใจจากครอบครว

หรอจากหวหนางานและนโยบายทชดเจนของบรษทเปนตนซงจะท�าใหเกดทศนคตทเปน

บวกตอการสรางความระวงและการปองกนการตดเชอHIV/AIDS ซงจะเปนแรงจงใจ

ในการปองกนตนเองเมออยภายใตสถานการณเสยงเชนการมเพศสมพนธกบผหญงอนท

มใชภรรยาของตนหรอการใชเขมฉดยารวมกน เปนตนประเดนส�าคญคอจะสรางหรอ

หลอหลอมพฤตกรรมของคนประจ�าเรอไดอยางไรขณะทบนเรอสนคาควรจะมเครองมอ

หรออปกรณทจ�าเปนเพอใหการควบคมพฤตกรรมกระท�าไดอยางมประสทธผล เชน

ถงยางอนามยเปนตน

จากขอมลดงกลาวขางตนชใหเหนวาการจะก�าหนดแนวทางการปองกน

การตดเชอHIV/AIDSในกลมคนประจ�าเรอนนแบบจ�าลองIMBแสดงใหเหนวาแทนท

Page 22: การศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างการเข้าถึงข้อมูล แรงจ ูงใจ และ ...jms.crru.ac.th/datas/MJ_23_1_2556_37_ExJournal.pdf ·

94 วารสารวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฎเชยงรายปท 8 ฉบบท 1 (มกราคม - มถนายน 2556)

จะเขาไปหามปรามคนประจ�าเรอไมใหเทยวผหญงหรอมเพศสมพนธกบผหญงอนทไมใช

ภรรยาของตนเองซงกระท�าไดยากส�าหรบผทท�าอาชพนแตผทเกยวของควรเขาไปปรบแก

พฤตกรรมทตนทางคอการใหหรอการจดขอมลHIV/AIDSและสรางกระบวนการในการ

ใหคนประจ�าเรอไทยในการเขาถงขอมลหรอแหลงขอมลHIV/AIDSรวมทงจดใหมกลไก

ในการเสรมพฤตกรรมการรบรขอมลทเหมาะสมเชนการตดปายโปสเตอรเกยวกบHIV/

AIDSการจดกจกรรมหรอการแขงขนในการปองกนการตดเชอHIVอยางจรงจงและ

ตอเนองเปนตนผลของการใหขอมลเกยวกบHIV/AIDSรวมทงจดใหมการเขาถงขอมล

และแหลงขอมลเกยวกบHIV/AIDS อยางตอเนองและจรงจงจะท�าใหคนประจ�าเรอ

เกดทศนคตทเปนบวกตอการปองกนตนเองจากการตดเชอHIV ซงจะกระตนใหเกด

แรงจงใจในการปองกนการตดเชอHIVโดยเฉพาะถามกลไกในการเสรมแรงจงใจทดและ

เหมาะสม เชน ไดรบการกระตนจากครอบครวหรอแกนน�าบนเรอกจะยงท�าให

คนประจ�าเรอระวงตนเองจากสถานการณเสยงตอการตดเชอHIVหรอมการปฏบตตนเพอ

ปองกนตนเองจากการตดเชอHIV เชนการสวมถงยางอนามยหรอการไมดมแอลกอฮอล

กอนมเพศสมพนธมากยงขน

ขณะทการวเคราะหแบบจ�าลอง IMBแสดงใหเหนวาการก�าหนดแนวทางหรอ

มาตรการในการปรบแกพฤตกรรมหรอการปฏบตตวของคนประจ�าเรอในการปองกน

การตดเชอHIVทเหมาะสมและมประสทธภาพนนควรจะตองแกทตนเหตคอการใหขอมล

และสรางความรความเขาใจเกยวกบHIV/AIDSแกคนประจ�าเรออยางจรงจงและตอเนอง

ทงนรปแบบของการใหขอมลอาจอยในรปแบบตางๆอาทการศกษาการฝกอบรมในหอง

หรอผานระบบE-Learningหรอการท�าเวรกชอป เปนตน โดยปจจบนไดมการพฒนา

แผนซอรฟแวรทสามารถใชฝกอบรมไดอยางตอเนอง เนองจากถาคนประจ�าเรอมขอมล

และเขาถงขอมลกจะมความรความเขาใจเกยวกบHIV/AIDSซงจะหลอหลอมทศนคตทด

หรอเปนบวกกบการระวงและการปองกนตนเองจากการตดเชอ HIV ซงจะน�าไปส

การก�าหนดพฤตกรรมและการแสดงออกของพฤตกรรมในการปองกนการตดเชอHIV

ทถกตองและเหมาะสมอยางไรกตามความส�าเรจของการประยกตใชแบบจ�าลองนจะขน

กบองคประกอบอนๆอาท ปจจยเสรมจากครอบครวบรษทสายการเดนเรอหวหนางาน

และแกนน�าบนเรอเปนตน

ผลการศกษาสรปไดวาแบบจ�าลองIMBสามารถน�ามาประยกตใชกบพฤตกรรม

คนประจ�าเรอไทยได โดยก�าหนดแนวทางและแผนปฏบตการเพอกระตน สงเสรมหรอ

ปรบเปลยนพฤตกรรมของคนประจ�าเรอ โดยประยกตใชแบบจ�าลอง IMBทงนภายใต

Page 23: การศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างการเข้าถึงข้อมูล แรงจ ูงใจ และ ...jms.crru.ac.th/datas/MJ_23_1_2556_37_ExJournal.pdf ·

95Journal of Management Science Chiangrai Rajabhat UniversityVol.8 No. 1 (January - June 2013)

แบบจ�าลองนควรมงเนนในการกระตนสงเสรมและปรบเปลยนพฤตกรรมโดยเนนในเรอง

ของการจดขอมลความรความเขาใจเกยวกบการปฏบตตวเพอปองกนการตดเชอHIV/

AIDSของคนประจ�าเรอ(I)เพอใหคนประจ�าเรอมทศนคตและแรงจงใจเกยวกบการระวง

และการปองกนการตดเชอHIV(M)ซงผวจยเชอวาจะกระตนใหคนประจ�าเรอมพฤตกรรม

การระวงตวและมการปฏบตตวเพอปองกนการตดเชอHIV(B)เพมมากขน

แบบจ�าลองIMBแสดงใหเหนวาแทนทจะเขาไปหามปรามคนประจ�าเรอไมให

เทยวผหญงหรอมเพศสมพนธกบผหญงอนทไมใชภรรยาของตนเอง ซงกระท�าไดยาก

ส�าหรบผทท�าอาชพนแตผทเกยวของควรเขาไปปรบแกพฤตกรรมทตนทางคอการใหหรอ

การจดขอมลHIV/AIDSและสรางกระบวนการในการใหคนประจ�าเรอไทยในการเขาถง

ขอมลหรอแหลงขอมลHIV/AIDSรวมทงจดใหมกลไกในการเสรมพฤตกรรมการรบร

ขอมลทเหมาะสมการใหขอมลเกยวกบHIV/AIDSรวมทงจดใหมการเขาถงขอมลและ

แหลงขอมลเกยวกบHIV/AIDSอยางตอเนองและจรงจงจะท�าใหคนประจ�าเรอเกดทศนคต

ทเปนบวกตอการปองกนตนเองจากการตดเชอHIV ซงจะกระตนใหเกดแรงจงใจในการ

ปองกนการตดเชอHIVโดยเฉพาะถามกลไกในการเสรมแรงจงใจทดและเหมาะสมเชน

ไดรบการกระตนจากครอบครวหรอแกนน�าบนเรอ

แนวทางการปรบหรอดดแปลงพฤตกรรมของคนประจ�าเรอนนควรมการ

จดกจกรรมโดยเนนการมสวนรวมจากภาคผมสวนเกยวของอาท ครอบครวนายจาง

หวหนางานเปนตนเพอเขาไปกระตนและสงเสรมพฤตกรรมในแตละชวงอยางจรงจงและ

อยางตอเนอง โดยจะมงเนนการเสรมสรางพฤตกรรมของคนประจ�าเรออยางย งยนทงน

ควรพจารณาน�าเอาแนวทางการปองกนการตดเชอHIVในคนประจ�าเรอไปทดลองใชกบ

กลมทดลองและกลมควบคมวาเกดประสทธภาพและประสทธผลหรอไมอยางไร

กอนน�าไปใชในวงกวางโดยผลส�าเรจของแนวทางการปองกนในลกษณะนขนอยกบ

กจกรรมทด�าเนนการวาสามารถกระตนและมการจงใจใหคนประจ�าเรอมการควบคมตนเอง

(Self-Controlling)และเนนการมสวนรวมจากภาคทเกยวของไดมากนอยเพยงใด

บทสรป การศกษาครงนไดตอบค�าถามวาท�าไมพฤตกรรมการปฏบตงานและ

การด�าเนนชวตขณะอยบนเรอสนคาของคนประจ�าเรอจงมความเสยงตอการตดเชอHIV

และความเสยงเหลานจะยงเพมมากขนถาคนประจ�าเรอยงขาดความรความเขาใจและการ

เขาถงขอมลเกยวกบHIV/AIDSโดยผลการศกษาไดน�าเอาแบบจ�าลองIMBมาใชอธบาย

Page 24: การศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างการเข้าถึงข้อมูล แรงจ ูงใจ และ ...jms.crru.ac.th/datas/MJ_23_1_2556_37_ExJournal.pdf ·

96 วารสารวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฎเชยงรายปท 8 ฉบบท 1 (มกราคม - มถนายน 2556)

พฤตกรรมการใชชวตและการท�างานบนเรอสนคาของคนประจ�าเรอ โดยผลการ

ศกษาน�าไปสขอสรปทวาแบบจ�าลองIMBเปนแบบจ�าลองทเหมาะสมอยางยงในการทจะ

ใชอธบายพฤตกรรมของคนประจ�าเรอในการสรางความระวงและการปองกนการตดเชอ

HIVในกลมคนประจ�าเรอโดยผลลพธทไดรบจากการศกษาแบบจ�าลองดงกลาวสามารถ

น�ามาใชในการก�าหนดแนวนโยบายหรอแผนในการปองกนการตดเชอ HIV ใน

กลมเปาหมายไดอยางมประสทธภาพ เหมาะสมและสอดคลองกบสภาพการใชชวตและ

การท�างานของคนประจ�าเรอ

การศกษาสรปไดวาการประยกตใชแบบจ�าลอง IMBกบคนประจ�าเรอไทย

พบวาการรบและการเขาถงขอมลแรงจงใจและพฤตกรรมการระวงและการปองกนการ

ตดเชอ HIV/AIDS มความสมพนธกนอยางมนยส�าคญ โดยพบวาคนประจ�าเรอทม

พฤตกรรมเสยงตอการตดเชอHIV/AIDSมกจะไมไดรบขอมลหรอขาดความสามารถ

ในการเขาถงขอมลเกยวกบHIV/AIDSท�าใหขาดแรงจงใจหรอขาดทศนคตทดและถกตอง

ในการปองกนการตดเชอHIVรวมทงขาดกลไกในการกระตนเตอนเกยวกบHIV/AIDS

อยางเหมาะสม จรงจงและตอเนองตลอดระยะเวลาทปฏบตงานบนเรอสนคา ดงนน

หนวยงานทเกยวของควรจะหาแนวทางหรอมาตรการปองกนการตดเชอHIV ในกลม

คนเรอโดยด�าเนนการทตนเหตมใชปลายเหตหรอกลาวไดวาแทนทเราจะไปปรบแกไข

ทพฤตกรรมหรอการปฏบตตวของคนเรอการปองกนโดยใหขอมลเกยวกบHIV/AIDS

แกคนประจ�าเรอท�าใหบคคลเหลานสามารถเขาถงแหลงขอมลเกยวกบHIV/AIDSการวจย

ครงตอไปควรน�าเอาแบบจ�าลองอนมาศกษาเปรยบเทยบกบแบบจ�าลอง IMB รวมทง

ท�าการวจยกงทดลองโดยน�าเอาแนวทางจากการศกษาครงนไปประยกตใชจรงกบ

กลมคนประจ�าเรอไทย

Page 25: การศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างการเข้าถึงข้อมูล แรงจ ูงใจ และ ...jms.crru.ac.th/datas/MJ_23_1_2556_37_ExJournal.pdf ·

97Journal of Management Science Chiangrai Rajabhat UniversityVol.8 No. 1 (January - June 2013)

รายการอางอง

Benora, S.K.,Khelendra,R.K.,Choudhury,B.N., et al. (1992),AIDS. Survey of

knowledge, attitudeandbeliefsofundergraduatestudentsofDelhiUniversity,

IndianCommunityMed,17:155-159.

Cornejo,M.,Jerez,R.andCasanova,D.(1989)Merchantseamen:ariskpopulationfor

HIVinfection?InternationalConferenceonAIDS. Int Conf AIDS.Jun4-9;5:

1016

Dehne,K.L.etal.,(1999),TheHIV/AIDSepidemicinEasternEurope:recentpatterns

andtrendsandtheirimplicationsforpolicy-making, AIDS,13(7):741–749.

Fisher,J.D.,Kimble,D.L.,Misovich,S.J.andWeinstein,B.,(1998).DynamicsofHIV

riskbehaviorinHIV-infectedmenwhohavesexwithmen. AIDS and Behavior

2,pp.101–113.

Kelly,J.A.andAmirkhanian,Y.A.,(2003),Thenewestepidemic:areviewofHIV/AIDS

inCentral andEasternEurope, International Journal of STD and AIDS,

14(6):361–371.

Ku,L.,Sonenstein,F.L.andPleck, J.H. (1992),PatternsofHIVriskandpreventive

behaviorsamongteenagemen,Public Health Reports,107(2):131–138.

Kuruvila,M.Venugopalan,P.P.,Sridhar,K.S.andKumar,S.1997,KAPstudyonHIV

/AIDSamongfirstyearMBBSstudents.IndianJDermatolVenereolLeprol;

63:225-8

Lagarde,E.,Pison,G.andEnel,C.,(1996).Knowledge,attitudesandperceptionofAIDS

inruralSenegal:Relationshiptosexualbehaviorandbehaviorchange.AIDS

10,pp.327–334.

Sekaran,U.,(2000),“Research Methods for Business”,3edn.,JohnWiley&Sons,

Inc.USA.

Singh,I.N.andMalaviya,A.N.,(1994).LongdistancetruckdriversinIndia:HIVinfection

and their possible role in disseminatingHIV into rural areas. International

JournalofSTDandAIDS5,pp.137–138.

Page 26: การศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างการเข้าถึงข้อมูล แรงจ ูงใจ และ ...jms.crru.ac.th/datas/MJ_23_1_2556_37_ExJournal.pdf ·

98 วารสารวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฎเชยงรายปท 8 ฉบบท 1 (มกราคม - มถนายน 2556)

UNAIDS, (1998),UNAIDS JointUnitedNationsProgrammeonHIV/AIDS.AIDS

EpidemicUpdate.File:Decemberupdate.PDF,http://www.unaids.org.

UnitedNationsDevelopmentProgramme,(2006),HIV/AIDS in Eastern Europe and

the Commonwealth of Independent States. Reversing the Epidemic: Facts

and Policy Options,2004,,accessedJuly25.

Zikmund,W.G.(1997),BusinessResearchMethods,5thedn.,TheDrydenPress,USA.

ทวศกดเทพพทกษอารยพจตกลาเอยมจตสภคสนสขสบนชธตตงหมายธวชมลองลอย

2546 การวจยศกษาแนวโนมและทศทางเกยวกบสภาวะตลาดแรงงานและ

การประกอบอาชพคนประจ�าเรอวทยาลยการพาณชยนาวมหาวทยาลยบรพา