การบริหารความเสี่ยงด้าน...

141Journal of Management Science Chiangrai Rajabhat UniversityVol.12 No.1 (January - June 2017)

การบรหารความเสยงดานเศรษฐกจของชมชนเศรษฐกจพอเพยง

บานดอกบว จงหวดพะเยา

The Economic Risk Management Factors of Sufficiency

Economy Community, Ban Dok-bua, Phayao Province

ประภำพรรณ ไชยำนนท*

วรณสร ใจมำ**

บทคดยอ

การวจยเรอง “การบรหารความเสยงดานเศรษฐกจของชมชนเศรษฐกจพอเพยง

บานดอกบวจงหวดพะเยา”นไดด�าเนนงานวจยโดยมวตถประสงค1)เพอศกษาโครงสราง

ทางเศรษฐกจและสงคมและความเสยงดานเศรษฐกจของชมชนเศรษฐกจพอเพยง

บานดอกบว จงหวดพะเยา และ 2) เพอหามาตรการและแผนงานควบคมความเสยง

ดานเศรษฐกจของชมชนเศรษฐกจพอเพยงบานดอกบวจงหวดพะเยา โดยเกบขอมล

ทงเชงปรมาณและเชงคณภาพจากสมาชกหมบานดอกบวจงหวดพะเยาจ�านวน208ครวเรอน

หวหนาองคกรชมชน10คมหวหนากลมกจกรรมการผลตทงหมด13กลมและเจาหนาท

ทเกยวของ มเครองมอในการวจย คอแบบสอบถามแบบสมภาษณและแบบบนทก

การสนทนากลม

ขอคนพบจากการศกษามรายละเอยดดงตอไปน

ผลการศกษาโครงสรางทางเศรษฐกจและสงคมและความเสยงดานเศรษฐกจของ

ชมชนเศรษฐกจพอเพยงบานดอกบวจงหวดพะเยาพบวา มความเสยงดานเศรษฐกจ

12ประเดนตามล�าดบความเสยงคอ1)ความเสยงดานการใชสารเคมในการเกษตรส�าหรบ

การปลกขาวและการควบคมวชพชในแปลงเกษตร2)ความเสยงดานระบบการจดการขาว

เกดจากการขาดองคความรในการบรหารจดการดานธรกจ 3)ความเสยงดานผสบทอด

*Ph.D. (Management)AdamsonUniversity (2003), ปจจบนเปนผชวยศาสตราจารยสงกดโปรแกรมวชา

บรหารธรกจ(เศรษฐศาสตรธรกจ)คณะวทยาการจดการมหาวทยาลยราชภฏเชยงราย

**DBA.University of SouthAustralia (2008), ปจจบนเปน ผชวยศาสตราจารย สงกดโปรแกรมวชา

บรหารธรกจ(เศรษฐศาสตรธรกจ)คณะวทยาการจดการมหาวทยาลยราชภฏเชยงราย

142 วารสารวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฎเชยงรายปท 12 ฉบบท 1 (มกราคม - มถนายน 2560)

เจตนารมณปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงลดนอยลงโดยมสาเหตมาจากบตรหลานไปศกษา

และประกอบอาชพนอกพนท และขาดความสนใจทจะสานตออาชพของบดามารดา

4)ความเสยงดานปรมาณน�าใชส�าหรบการเกษตรลดลงเนองจากพนทแหลงกกเกบน�าของ

ชมชนถกบกรกและเกดภยธรรมชาตท�าใหเกดการตนเขน5)ความเสยงดานองคความร

เกยวกบการเขาสประชาคมอาเซยนในป 2558 เชนภาษาตางประเทศวฒนธรรมและ

ประเพณ6)ความเสยงดานคาครองชพสงขนจากการทคนในชมชนมวถชวตทเปลยนไป

มการบรโภคสนคามากขน7)ความเสยงดานวตถดบส�าหรบการผลตหตถกรรมมจ�านวน

ลดลงและมราคาสงเนองจากสนคาหตถกรรมจากชมชนเปนทตองการมากขน8)ความเสยง

ดานรปแบบการบรหารจดการโฮมสเตยใหเปนระบบททนสมยและเปนมาตรฐาน

เพอรองรบนกทองเทยว9)ความเสยงดานการใชพลงงานทดแทนซงยงมนอยไมเพยงพอ

กบความตองการใชพลงงานทเพมสงขนอยางตอเนอง10)ความเสยงดานการจดการขยะ

ในชมชนทงจากคนในชมชนเองและนกทองเทยวทยงขาดความตระหนกในการจดการ

สงแวดลอม11)ความเสยงดานสขภาวะของผสงอายและจ�านวนผสงอายทเพมสงขนและ

12)ความเสยงดานยาเสพตดแพรระบาดในชมชน เนองจากการเปลยนแปลงของยค

โลกาภวตนเยาวชนสามารถเขาถงสอในรปแบบตางๆไดงายขน

ผลการหามาตรการและแผนงานควบคมความเสยงดานเศรษฐกจของชมชน

เศรษฐกจพอเพยงบานดอกบว จงหวดพะเยาพบวามาตรการและแผนงานควบคม

ความเสยงดานเศรษฐกจมทงหมด4ดานไดแกดานการจดท�าบญชครวเรอนดานรายรบ

ดานรายจายและดานการสรางจตส�านกและสบทอดองคความรโดยมาตรการและแผนงาน

ควบคมความเสยงดานเศรษฐกจทงหมดไดยดหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงเปนแนวทาง

ในการแกปญหา

ขอเสนอแนะจากการวจยตวชมชนเองควรพฒนาศกยภาพคนในชมชนใหความ

ส�าคญและด�าเนนชวตตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง มการจดการองคความรและ

ภมปญญาชาวบานทเปนเอกลกษณของชมชนตลอดจนสรางเครอขายทงในระดบหมบาน

ต�าบลอ�าเภอและระดบจงหวดเพอสงเสรมการแลกเปลยนเรยนรและการด�าเนนกจกรรม

รวมกน

ค�าส�าคญ: การบรหารความเสยงดานเศรษฐกจ, ชมชนเศรษฐกจพอเพยง,บานดอกบว

จงหวดพะเยา


Abstract

Thepurposesofthisresearchwere1)tostudythesocialandeconomicstructure

and the economic riskmanagement of sufficiency economy community inBan

Dok-Bua village, PhayaoProvince and 2) to findmeasures and plans to control

economic risksof sufficiency economycommunity inBanDok-Buavillage,Phayao

Province.Questionnaires,interviewformsandfocusgroupdiscussionformwereused

to collect both quantitative andqualitative data from208households in the village,

including10communityleaders,13chiefsofproductiongroupsandconcernedofficers.

Thefindingsofthisresearcharedescribedasfollows:

Withregardstosocialandeconomicstructureandtheeconomicriskmanagement,

twelveriskfactorswerefoundand listedas follows:1) theuseofchemicals risksused

inriceplantationsandweedcontrolinagriculturalplots2)riceproductionrisksduetolack

ofknowledgeonthemanagementsideofthebusiness3)declinationofsufficiencyeconomy

inheritorsriskscausedbychildrentostudyandworkoutsidethearea4)therisksofinadequate

waterforirrigationcausedbytheencroachmenttocatchmentareaofthecommunityand

naturaldisasters5) insufficientknowledgeofAECriskssuchas insufficientknowledge

offoreignlanguagesandculturaltraditions6)therisksofthehigherlivingexpensesbecause

ofthechangesincommunitylifestyleandincreasedgoodsconsumptions7)handicraft’sraw

materialsrisksduetoincreasedinpriceandavailabilitycoupledwiththeincreaseddemand

ingoodsproducedfromcommunities8)homestaymanagementrisksduetothetourism

demand.Thereisaneedtoupgradeitsmanagementstandardsandservicesystem.9)alternative

energyrisksduetotheincreaseddemandinenergyanditsinsufficiencytoprovideconstant

energywiththerisingdemand10)wastemanagementrisksbothfromthecommunityitself

andtouristswholackawarenessofenvironmentalmanagement11)elderly’shealthrisks

andtheincreaseinnumberofelderlypeopleand12)theepidemicofillegaldrugsrisksdue

tothedynamicsofglobalizationandeasieraccesstovariousmedia.

With regards tomeasures andplans tocontrol economic risksof sufficiency

economycommunityinBanDok-Buavillage,PhayaoProvince,itwasfoundthattherewere

4measuresandplanstocurbtheeconomicriskswhichare:1)thepreparationofhousehold


accounts2) themeasures to increase revenue3) theguidelines for reducinghousehold

expenditures and4) creatingconsciousness and inheritanceofknowledge.Theabove

measuresandplansusedthesufficiencyeconomyphilosophyasaguidetosolvingproblems.

Researchrecommendationswere:thecommunityshoulddevelopitspotentials,

focusonSufficiencyEconomy,andpreserve theknowledgesand folkwisdom.More

than that, networking isnecessary forknowledge exchange at sub-districts, districts,

villagesandprovinciallevelstopromotetheexchangesandimplementjointactivities.

Keywords:RiskManagement inEconomicFactors,SufficiencyEconomyCommunity,

Bandok-bua,PhayaoProvince

บทน�า สถานการณทางเศรษฐกจของประเทศไทยในปจจบนมการขยายตวอยางรวดเรว

โดยมงเนนการเพมขดความสามารถในการแขงขน มงเนนการผลตในเชงปรมาณท�าให

ขาดการพงตนเองทงผผลตและผบรโภคไมมภมคมกนตอการขยายตวอยางรวดเรวตงอย

บนความประมาททงในการด�าเนนธรกจและการใชชวต ทส�าคญละเลยการตระหนกถง

ผลกระทบตอสงแวดลอมทเกดจากการผลตและการบรโภค สงผลตอความเปนอยและ

การใชชวต ซงจะเหนไดจากการทบางชมชนหรอหมบานมงเนนการผลตในเชงปรมาณ

มากเกนไปมการใชสารเคมเพอการเกษตรซงเปนอาชพหลกสงผลถงปญหาดานสขภาพ

ในทสดสดทายแลวรายไดทหามาไดกตองเสยไปในรปของคาใชจายในการรกษาพยาบาล

โดยไมเหลอเงนเกบเปนหนเปนสนเปนวฏจกรอยางไมมทสนสดท�าใหเกดค�าถามขนมา

วาการขยายตวทางดานเศรษฐกจการแขงขนทเกดขนสงผลท�าใหชวตความเปนอยคน

ในชมชนดขนจรงหรอไมหากความเปนจรงแลวการพฒนาทางดานเศรษฐกจทตงอย

บนพนฐานความพอดพอประมาณและมภมคมกนในการด�ารงชวตการนอมน�าหลกปรชญา

ของเศรษฐกจพอเพยงมาใชควบคไปกบการขยายตวทางดานเศรษฐกจนาจะเปนทางเลอก

ทดในการอยรอดของชมชนและสงคมไทยและกลายเปนจดเรมตนของหลายชมชน

ในประเทศไทยทเหนวาทางเลอกนเปนทางออกทจะท�าใหเกดความพฒนาทย งยนได

รวมทงหมบานดอกบวชมชนเศรษฐกจพอเพยงจงหวดพะเยาดวย

บานดอกบว ชมชนเศรษฐกจพอเพยงจงหวดพะเยา เปนหมบานทชนะเลศ

ตามโครงการเชดชเกยรตผน�าเครอขายพฒนาชมชนดเดน เปนหมบานเศรษฐกจพอเพยง


“อยเยนเปนสข”และเปนหมบานพงตนเองระดบจงหวดพะเยาในป2551โดยมนายบาล

บญก�าเปนผใหญบานซงไดรบรางวลผใหญบานดเดนประจ�าป2551ดวยนอกจากนหมบาน

ดอกบวยงไดรบรางวลชนะเลศถวยพระราชทานพระบาทสมเดจพระเจาอยหวประเภท

ชมชนเศรษฐกจพอเพยง จากการประกวดผลงานตามปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

ครงท2อกดวยซงเปนหมบานทน�าหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงไปใชในการพฒนา

หมบานจนประสบความส�าเรจหมบานดอกบวเปนหมบานทประชากรสวนใหญม

อาชพหลกเปนเกษตรกรเชนท�านาท�าสวนปลกหญาเลยงสตวและอาชพหตถกรรมจกสาน

โดยมกลมอาชพจกสานเขงไมไผเปนอาชพทท�าใหประชาชนในหมบานมรายไดเพมขน

ผลตภณฑเดนของชมชนไดแกขาวหญาแพงโกลาผลตภณฑจากไมไผ(เขง)และผลตภณฑ

จากผกตบชวาหมบานนเปนหมบานทมความเขมแขงตามการศกษาของอ�าพนกตตอ�าพน

(2551)กลาววาการสรางชมชนใหเขมแขงตองมการเชอมโยงใหชมชนมแผนชมชนกอน

โดยทแผนชมชนตองมทมาจากปญหาของชมชนเองชมชนไดเรยนรปญหาดวยตนเองและ

เสนอแนะแนวทางการแกไขดวยตนเอง เชนเดยวกบหมบานดอกบวทไดน�าหลกปรชญา

ของเศรษฐกจพอเพยงมาใชเปนแนวทางในการแกปญหาทเกดในชมชนไมวาจะเปนการใช

สารเคมมากเกนไป สงผลไปถงสขภาพอนามยของคนในชมชนตลอดจนปญหาเรอง

ปากทองรายรบรายจายหนสนเปนตนและถงแมวาหมบานดอกบวเปนหมบานเศรษฐกจ

พอเพยงทไดรบรางวลหลายรางวลแตการขยายตวทางดานเศรษฐกจและปจจยภายนอก

หลายๆ ปจจยทเขามากระทบการด�าเนนงานของหมบานดอกบว ยอมสงผลใหเกด

ความเสยงทางดานตางๆโดยเฉพาะทางดานเศรษฐกจของชมชนเศรษฐกจพอเพยงแหงน

ไมมากกนอยท�าใหผวจยจงสนใจทจะศกษาถงการบรหารความเสยงดานเศรษฐกจ

ของชมชนเศรษฐกจพอเพยงบานดอกบวโดยความเสยงดานเศรษฐกจนมกรอบการศกษา

ตามการทบทวนเอกสารงานวจยทเกยวของตลอดจนเปนความเสยงทางเศรษฐกจตามกรอบ

การประเมนหมบานเศรษฐกจพอเพยงของกระทรวงมหาดไทยดวย ซงไดแกดานการจด

ท�าบญชครวเรอนดานการสรางรายไดดานการลดรายจายดานการรวมกลมพฒนาอาชพ

และดานการรวมกลมในรปแบบวสาหกจชมชน เปนตนและในการศกษาครงนผวจยได

น�าหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงมาทงเปนตวก�าหนดวตถประสงคของการบรหาร

ความเสยงและยงน�ามาใชในขนตอนสดทายของการบรหารความเสยงคอการหาแนวทาง

ในการจดการความเสยง เพอใหแนวทางดงกลาวเปนแนวทางทจะท�าใหหมบานดอกบว

เปนหมบานเศรษฐกจพอเพยงทย งยนตอไป


วตถประสงค

1. เพอศกษาโครงสรางทางเศรษฐกจและสงคมของชมชนและความเสยง

ดานเศรษฐกจของชมชนเศรษฐกจพอเพยงบานดอกบวจงหวดพะเยา

2. เพอหามาตรการและแผนงานควบคมความเสยงดานเศรษฐกจของชมชน

เศรษฐกจพอเพยงบานดอกบวจงหวดพะเยา

กรอบแนวคด

กรอบแนวคดการศกษาครงนประกอบดวย

1. แนวคดกระบวนการในการบรหารความเสยง (RiskManagementProcess)

ซงประกอบดวย7ขนตอนดงตอไปน

1.1การก�าหนดวตถประสงค

1.2 การระบความเสยง

1.3 การวเคราะหความเสยง

1.4 การประเมนความเสยง

1.5 การจดการความเสยง

1.6 การตดตามและการทบทวน

1.7 การสอสารและปรกษา

2. แนวปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงประกอบดวย 3 หวง คอ มเหตผล

พอประมาณมภมคมกนและ2เงอนไขคอเงอนไขความรและคณธรรมในการก�าหนด

วตถประสงคและการหาแนวทางการจดการความเสยงในกระบวนการบรหารความเสยง

ดวย


และรปแบบกรอบแนวคดของการศกษานสามารถเขยนเปนแผนภาพแสดง

ความสมพนธไดดงน

ภาพท 1กรอบแนวคดของการวจย

ประโยชนทคดวาจะไดรบ

1. แผนบรหารความเสยงดานเศรษฐกจชมชนเศรษฐกจพอเพยงบานดอกบว

จงหวดพะเยาตลอดจนรายงานระบบเตอนภยลวงหนาซงเปนประโยชนเมอมความเสยง

เกดขนในชมชน


2. ไดแนวทางในการพฒนาชมชนเศรษฐกจพอเพยงบานดอกบวใหด�ารงอย

ตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงอยางย งยน

3. ไดตนแบบการบรหารความเสยงดานเศรษฐกจของชมชนเศรษฐกจพอเพยง

ส�าหรบหมบานใกลเคยงทงในและนอกจงหวดพะเยา

ทฤษฎและงานวจยทเกยวของ

การวจยเรอง “การบรหารความเสยงดานเศรษฐกจของชมชนเศรษฐกจพอเพยง

บานดอกบวจงหวดพะเยา”นผวจยไดท �าการศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของแบงตาม

กรอบแนวคดในการศกษาโดยสามารถแบงหวขอไดดงตอไปน

1. แนวปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงกบการพฒนาเศรษฐกจของประเทศไทย

2. แนวคดการบรหารความเสยง

3. งานวจยทเกยวของ

1. แนวปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงกบการพฒนาเศรษฐกจของประเทศไทย

สงทส�าคญและน�าไปสการพฒนาประเทศคอ เศรษฐกจแบบฐานรากและ

การพฒนาเศรษฐกจแบบฐานรากตองเนนเรองกระบวนการเรยนรการบรหารจดการและ

การมสวนรวมตามวถเศรษฐกจพอเพยงซงมหลกการส�าคญคอการเพมรายไดลดรายจาย

และผลทตามมาคอเงนออมจรงแลวการเพมการออมสามารถท�าไดโดยการดแลรายจาย

ใหด และการเพมรายไดของชมชนนนตองเกดจากการผลตทมประสทธภาพ ถงแมวา

จะอยในสภาวะทมการแขงขนสงกตามจากแนวคดดงกลาวหากน�ามาสแนวปฏบตใหได

เหนผลควรถกน�าไปก�าหนดในแผนชมชนแผนชมชนนเองทเปนแผนทมาจากปญหา

ของชมชนทชมชนไดเรยนรปญหาดวยตนเองและเสนอแนะแนวทางการแกไขดวยตนเอง

เหมอนอยางชมชนเศรษฐกจพอเพยงบานดอกบวทเปนพนทศกษา

นอกจากนในการศกษาครงนไดยดกรอบแนวคดในการขบเคลอนแนวคดปรชญา

ของเศรษฐกจพอเพยงกรมพฒนาชมชนกระทรวงมหาดไทย ซงส�านกเสรมสราง

ความเขมแขงชมชนกรมพฒนาชมชนกระทรวงมหาดไทย(2554:21)มภารกจเกยวกบ

การสงเสรมความรและการมสวนรวมของประชาชนสงเสรมและพฒนาเศรษฐกจฐานราก

ใหมความมนคงและมเสถยรภาพโดยสนบสนนใหมการจดท�าและใชประโยชนจากขอมล

สารสนเทศศกษาวเคราะหวจยจดท�ายทธศาสตรชมชนตลอดจนการฝกอบรมและพฒนา

บคลากรทเกยวของในการพฒนาชมชนไดก�าหนดหนาทประการหนงในการพฒนาระบบ


และกลไกในการสงเสรมกระบวนการเรยนรการจดการความรการอาชพการออมและ

การบรหารจดการเงนทนของชมชนเพอเสรมสรางขดความสามารถของชมชนผน�าชมชน

องคการชมชนและเครอขายองคการชมชนบรหารจดการใหชมชนเขมแขงอยางย งยน

จากภารกจขางตนกระทรวงมหาดไทยจงไววางใจมอบหมายภารกจใหกรมการพฒนา

ชมชนเปนหนวยงานหลกในการขบเคลอนปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงท�าใหชมชน

พงตนเองบนความพอเพยง โดยขยายผลในกระบวนการท�างานโดยด�าเนนงานหมบาน

เศรษฐกจพอเพยงดวยเกณฑประเมน6ดานคอลดรายจาย(ท�าสวนครวปลอดอบายมข)

เพมรายได(มอาชพใชเทคโนโลยทเหมาะสม)ประหยด(มการออมมกลมออมทรพยฯ)

การเรยนร(สบทอดภมปญญามการรปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง)อนรกษสงแวดลอม

(ใชวตถดบในชมชนประกอบอาชพปลกตนไม)และไดขยายผลการท�างานสความยงยน

โดยท�าหมบานเศรษฐกจพอเพยงใหเปนตนแบบมศกยภาพ4ดาน23ตวชวดคอ

1) ดานจตใจและสงคมประกอบดวยตวชวดคอสามคคมขอตกลงขอมลหมบาน

มกองทนยดหลกประชาธปไตยมคณธรรม/จรยธรรมชมชนปลอดอบายมข

2) ดานเศรษฐกจประกอบดวยตวชวด คอ จดท�าบญชครวเรอนลดรายจาย

สรางรายไดรวมกลมพฒนาอาชพการออมมกลมในรปแบบวสาหกจชมชน

3) ดานการเรยนรประกอบดวยตวชวดคอมและใชขอมลชมชนและแผนชมชน

ใชภมปญญาทองถนสรางคณคา มศนยเรยนร ใชเทคโนโลยทเหมาะสมกบหมบาน

สรางเครอขายการพฒนา

4) ดานทรพยากรธรรมชาตสงแวดลอมประกอบดวยตวชวด คอ มจตส�านก

ในการอนรกษฯ มกลม/องคกรดานสงแวดลอม มการใชพลงงานทดแทนและการสราง

มลคาเพมจากทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมและแบงศกยภาพการพฒนาหมเปน

3ระดบคอ

- ระดบ“พออยพอกน” เปนตนแบบในการใชชวตพงตนเอง เนนการปฏบต

ท�ากนท�าใชในครวเรอนเพอลดรายจายเพมรายไดและมการออมและขนกาวหนา

- ระดบ “อยด กนด” เปนตนแบบในการบรหารจดการพฒนาในรปกลม

การพฒนารายไดดวยระบบกลมเพอเพมรายไดและขยายโอกาสคนในชมชน

- ระดบ “มงม ศรสข” เปนตนแบบการบรหารการพฒนาในรปแบบองคกร

เครอขายเพอใชศกยภาพในการด�าเนนการยกระดบคณภาพชวตของคนในชมชนเพอขยาย

โอกาสในการประกอบอาชพและสงเสรมการจดสวสดการใหกบคนในหมบานชมชน


2. แนวคดการบรหารความเสยง

การบรหารความเสยงของชมชนเศรษฐกจพอเพยงบานดอกบวจงหวดพะเยา

จะเนนความเสยงดานเศรษฐกจเพอใหสอดคลองกบแผนการวจยและเปนการศกษา

ในมมมองทางเศรษฐศาสตรและขอบเขตของการบรหารความเสยงประกอบดวย7ขนตอน

ไดแกการก�าหนดวตถประสงคการระบความเสยงการวเคราะหความเสยงการประเมน

ความเสยงการจดการความเสยงการตดตามและการทบทวนและการสอสารและทปรกษา

เพอใหไดแผนบรหารความเสยงทางดานเศรษฐกจของชมชนเศรษฐกจพอเพยงบานดอกบว


1) การก�าหนดวตถประสงคความเสยงหมายถงการก�าหนดวตถประสงค

ตองใหสอดคลองกบเปาหมายเชงกลยทธ และความเสยงทองคกรสามารถยอมรบได

ใหสอดคลองกบชมชนเศรษฐกจพอเพยงทยดหลกการ3องคประกอบคอความมเหตผล

ความพอประมาณและการมภมคมกนและ2เงอนไขคอความรและคณธรรม

2) การระบความเสยงหมายถงขนตอนการคนหาความเสยงวามความเสยงใด

เกดขนบางกบองคกร โดยเรมจากเหตการณหรอกจกรรมในกระบวนการปฏบตงาน

ทอาจเกดความผดพลาดเสยหายจนเปนเหตใหองคกรไมสามารถบรรลวตถประสงค

และเปาหมายทก�าหนดไวได

3) การวเคราะหความเสยงหมายถงขนตอนของการประเมนโอกาสในการเกด

ความเสยงและการประเมนระดบความรนแรงของผลกระทบทจะเกดขน

4) การประเมนความเสยงหมายถงขนตอนการน�าความเสยงทไดมาจดล�าดบ

ความส�าคญและเปรยบเทยบกบเกณฑความเสยงทตงไววาความเสยงนนๆสามารถยอมรบ

ไดหรอไมและหามาตรการในการจดการความเสยงนนๆ

5) การจดการความเสยงหมายถงแนวทางการจดการความเสยงในกรณท

ความเสยงนนไมสามารถยอมรบไดประกอบดวย5แนวทางไดแกการหลกเลยงความเสยง

การลดโอกาสเกดความเสยงการลดผลกระทบความเสยงการถายโอนความเสยงและ

การยอมรบความเสยง

6) การตดตามและการทบทวนหมายถงกระบวนการตดตามความเสยงเพอให

มนใจไดวาการจดการความเสยงมคณภาพและมความเหมาะสมและไดรบการรายงาน

ตอผบรหารทรบผดชอบ โดยรายงานความเสยงสามารถแสดงใหเหนเปนแผนภาพ

ความเสยงหรอตารางความเสยง


7) การสอสารและปรกษาหมายถงการสรางระบบการบรหารความเสยง

การประชาสมพนธใหกบทงภายในและภายนอกองคกรไดรบร

โดยประเภทของความเสยงนน เจรญ เจษฏาวลย (2546) ไดแบงประเภทของ

ความเสยงออกเปน 2ประเภท คอความเสยงทมความแนนอนและความเสยงทไมม

ความแนนอน

ความเสยงทมความแนนอน

1. ความผดพลาดบกพรองอนเกดจากการปฏบตงานของมนษย ซงจะเกดจาก

การขาดทกษะหรอการขาดความตงใจในการท�างานหรอการขาดสมาธในการท�างาน

2. ความผดพลาดบกพรองอนเกดจากการท�างานของเครองจกรไดแกการท�างาน

ผดจงหวะการหยดชะงกหมดอายการใชงานความเสอมสภาพการสกหรอหรอถงก�าหนดการ

เปลยนกลไกภายในเครองจกรยอมน�ามาซงการปฏบตงานผดพลาดได

3. ขดจ�ากดความสามารถของมนษย ซงเกดจากการด�าเนนกจกรรมทเผชญการ

เปลยนแปลงตางๆตามกาลเวลาหรอภายใตสภาพแวดลอมใหม

4. การเปลยนแปลงสภาพแวดลอมการด�าเนนงานไดแก การเปลยนแปลง

สภาพแวดลอมทางเศรษฐกจสงคมและการเมอง

ความเสยงทไมมความแนนอนหมายถงความเสยงทไมสามารถหยงรไดวา

จะเกดขนเมอใดไดแก

1. ภยธรรมชาตทรนแรงเชนแผนดนไหวอทกภย

2. ภยจากมนษยไดแกการปลนจการวางเพลงการทจรตจากบคคลภายนอก

หรอบคคลภายใน

ส�าหรบบรษทแอดวานซ อนโฟร เซอรวส จ�ากด (มหาชน)และส�านกงาน

ตรวจสอบภายในและฝายพฒนาบคลากร(2545)ไดจ �าแนกความเสยงออกเปน2ประเภท

โดยอาศยปจจยแหลงก�าเนดเปนเกณฑดงน

1) ความเสยงทเกดจากปจจยภายใน ไดแก ความเสยงทเกดจากขนตอน

และอปกรณในการปฏบตงานความเสยงทเกดจากตวบคลากรผปฏบตงานความเสยง

ทเกดจากความไมพรอมในเรองงบประมาณการเงนความเสยงทเกดจากกลยทธและ

นโยบายในการบรหาร

2) ความเสยงทเกดจากปจจยภายนอก ไดแก ความเสยงทเกดจากสภาวะ

การแขงขนบรษทคแขงความเสยงทเกดจากบรษทคคาและผสงมอบงานใหเราความเสยง

ทเกดจากกฎหมายกฎระเบยบราชการและความเสยงทเกดจากสภาวะเศรษฐกจและการเมอง


3. งานวจยทเกยวของ

สมชยวงษนายะและทวนทองเชาวกรตพงศ(2556)ไดศกษาการพฒนากลยทธ

การบรหารจดการหมบานในการด�าเนนชวตตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

ในจงหวดก�าแพงเพชรและจงหวดตาก ซงมวตถประสงคเพอพฒนากลยทธการบรหาร

จดการหมบานในการด�าเนนชวตตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงของหมบาน

ในจงหวดก�าแพงเพชรและจงหวดตากผลการศกษาพบวาผลการศกษาสภาพและปญหา

การด�าเนนชวตตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง และความตองการเกยวกบ

การสงเสรมการด�าเนนชวตตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงดานเศรษฐกจพบวา

ประชาชนไมไดจดท�าบญชรายรบรายจายของครวเรอนไมไดเลยงสตวหรอเลยงปลา

เพอลดรายจายของครอบครวการรวมกลมเพอพฒนาอาชพหลกยงไมเขมแขงการประกอบอาชพ

เสรมเพอเพมรายไดยงไมสามารถด�าเนนการไดดการด�าเนนงานเกยวกบกลมวสาหกจ

ชมชนยงไมเขมแขงเพยงพอในดานการเรยนรพบวาประชาชนมสวนรวมในการจดท�า

แผนชมชนนอยคนรนใหมไมคอยสนใจเกยวกบภมปญญาทองถนบางหมบานไมม

ศนยเรยนรชมชนขาดกจกรรมการถายทอดเทคโนโลยและวทยาการใหมๆโดยคนใน

หรอคนนอกชมชนประชาชนมสวนรวมในการคดแกปญหานอยดานทรพยากรธรรมชาต

และสงแวดลอมพบวากจกรรมทใหความรเพอจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

มนอยประชาชนสวนหนงไมเขารวมกลมเพออนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

ท�าใหด�าเนนการไมไดผลขาดกจกรรมทสงเสรมการใชพลงงานทดแทนขาดความร

และทกษะในการด�าเนนเกยวกบการใชประโยชนจากทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

เพอใหเกดรายไดกบคนในชมชนและดานจตใจและสงคมพบวา กจกรรมการสราง

ความสามคคและความรวมมอของคนในหมบานไมนาสนใจประชาชนสวนหนงยงไมเขาใจ

หลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

กลยทธการบรหารจดการหมบานในการด�าเนนชวตตามหลกปรชญาของเศรษฐกจ

พอเพยงของหมบานในจงหวดก�าแพงเพชรและจงหวดตากประกอบดวย11กลยทธไดแก

1)พฒนาศกยภาพของคณะกรรมการชดปฏบตการขบเคลอนปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

แกนน�าชมชนและผเกยวของใหมความสามารถในการคดและความสามารถในการวางแผน

2)พฒนาการจดระบบขอมลและฐานขอมลทเปนปจจบนใหถกตองและครอบคลมเพอใช

ในการวางแผน3)พฒนาการจดท�าแผนชมชนทมงสงเสรมการด�าเนนชวตตามหลกปรชญา

ของเศรษฐกจพอเพยงโดยการมสวนรวมของทกภาคสวน4)พฒนาการจดโครงสราง

การบรหารจดการหมบานใหเออตอการด�าเนนชวตตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง


5)พฒนาศกยภาพของผน�าของคณะกรรมการขบเคลอนเศรษฐกจพอเพยงและคณะกรรมการ

กลมตางๆใหมความสามารถในการด�าเนนงานอยางตอเนอง6)สงเสรมใหประชาชนให

ความส�าคญและด�าเนนชวตตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงดวยวธการทหลากหลาย

7)สงเสรมใหมการจดการความรในการด�าเนนชวตตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

8)พฒนาการบรหารจดการกลมตางๆใหเขมแขง9)สรางเครอขายระดบหมบานระดบต�าบล

ระดบอ�าเภอและจงหวดเพอสงเสรมการแลกเปลยนเรยนรและการด�าเนนกจกรรมรวมกน

10)พฒนาระบบการตดตามและประเมนผลการด�าเนนงานในทกระดบโดยเนนใหองคกร

ภาคประชาชนมสวนรวมและ 11) สงเสรมใหมการน�าผลการตดตามและประเมนผล

ไปใชในการพฒนาการบรหารจดการหมบานในการด�าเนนชวตตามหลกปรชญา

ของเศรษฐกจพอเพยง

อเนกชตเกษรและพรรณนชชยปนชนะ(2552)ศกษาโครงการวจยและพฒนา

หมบานเศรษฐกจพอเพยงใหเปนแหลงทองเทยว:กรณศกษาบานไรปาคาต�าบลทาตม

อ �าเภอปาซางจงหวดล�าพนโดยมวตถประสงคเพอศกษารปแบบการจดการการทองเทยว

บานไรปาคาใหเปนแหลงสรางรายไดเสรมแกชมชนและเพอเสรมสรางพฒนาบานไร

ปาคาใหเปนหมบานทองเทยวโดยการมสวนรวมกบชมชนผลการศกษาพบวาชมชน

ดงกลาวมองขามองคความรภมปญญาในเชงลก จงไมมการน�าเอาความรเหลานนเขาส

กระบวนการถายทอดตอเยาวชนคนรนหลงแททจรงองคความรในเชงลกเหลานเปนหวใจ

ของการทองเทยวทมความเปนเอกลกษณเชนองคความรทางดานเทคนคการเลยงโคขาว

ใหเปนโคขาวทมสขภาพดโดยใชภมปญญาพธกรรมตางๆทเกยวของซงเรองราวภมปญญา

เหลานไมถกบนทกในเอกสารทวไปและการทองเทยวเพอการศกษามความยงยนเนองจาก

วาจดเรมตนของการทองเทยวนนมาจากคนภายในชมชนเหนคณคาและมความภาคภมใจ

ในภมปญญาในภมปญญาเหลานนจะรวมกนอนรกษถายทอดใหกบคนรนหลงจากนน

จงขยายขอบเขตการทองเทยวโดยมงนกทองเทยวจากภายนอกพนท

ขอเสนอแนะดานการจดการการทองเทยวทมความยงยนนนพบวาคอการพยายาม

ถายทอดองคความรภมปญญาในเชงลก เขาสกระบวนการถายทอดตอเยาวชนคนรนหลง

แททจรงองคความรในเชงลกเหลานเปนหวใจของการทองเทยวทมความเปนเอกลกษณ

และเพอใหการทองเทยวเพอการศกษามความตอเนองควรสรางความตระหนกใหคนภายใน

ชมชนเหนคณคาและความภาคภมใจในภมปญญาของคนในชมชนกอน ซงจะน�าไปส

การทองเทยวทย งยน สวนขอเสนอแนะดานการตลาดของการทองเทยวเพอการศกษานน

จะตองท�าการก�าหนดกลมลกคาเปาหมายเฉพาะไดแกกลมเกษตรกรสถาบนการศกษา


และหนวยงานราชการ เพอใหการก�าหนดกลยทธทางการตลาดมประสทธภาพ ไดแก

กลยทธผลตภณฑตองใหขอมลเชงลกทนาเชอถอและมจดขายทมเอกลกษณของชมชน

กลยทธดานราคาจะตองตงราคาบนพนฐานของคาใชจายและตองไมสงจนเกนไปเนองจาก

การตงราคาทสงเกนไปนนจะมผลตอภาพลกษณในเชงลบแตการสรางรายไดนนอาจมา

จากการขายบรการหรอผลตภณฑอนๆ เชนผลตภณฑเกษตร เกษตรแปรรปผลตภณฑ

จกสานควบคไปกลยทธดานการสงเสรมการตลาดตองใชรปแบบทสอสารทเนนเขาถง

กลมเปาหมายเฉพาะกลม เชนแผนพบการสงจดหมายไปยงกลมเกษตรกรสถาบน

การศกษาและหนวยงานราชการนอกจากนนใชกลยทธการประชาสมพนธรวมกบ

หนวยงานราชการโดยการออกรานจดนทรรศการความรรวมกบสถาบนการศกษาและ

หนวยงานราชการแตอยางไรกตามเพอการประชาสมพนธการทองเทยวเพอการศกษา

ใหเปนทรจกในวงกวางและเปนการขยายฐานลกคาในอนาคตโดยการสรางเวบไซตแนะน�า

หมบาน เปนตนนอกจากนควรมการเชอมโยงเสนทางการทองเทยวไปยงหมบาน

หรอแหลงทองเทยวในพนทใกลเคยงเพอเพมความหลากหลายและสรางมลคาเพม

ในการทองเทยวอกทางหนงดวย

ธวชชย เพงพนจและคณะ (2554) ไดศกษาตวชวดความส�าเรจเกษตรพอเพยง

ของปราชญชาวบานและพหภาคภาคอสานโดยมวตถประสงคการศกษาเพอศกษาปญหา

ในการท�าการเกษตรกรรมและตวชวดความส�าเรจของเกษตรพอเพยงของปราชญชาวบาน

ผลการศกษาปญหาในการท�าการเกษตรกรรมของปราชญชาวบานและพหภาคภาคอสาน

สามารถแบงประเดนปญหาออกเปน4ดานประกอบดวย1)ปญหาภายในไดแกสขภาพ

ไมแขงแรงขาดแรงงานหรอผสบทอดงานขาดความรและประสบการณ ไมมเงนทน

หนสน รายรบรายจายไมสมดล และครอบครวแตกแยก 2) ปญหาภายนอก ไดแก

ราคาผลผลตตกต�าสารพษตกคางโรคระบาดขาดตลาดรองรบผลผลตขาดการสนบสนน

จากภายนอก คาครองชพสงและสตวเลยงท�าลายพชผล3) ปญหาจากธรรมชาต ไดแก

ภยแลงแมลงศตรพชน� าทวมและดนขาดความอดมสมบรณและ4) ปญหาดานปจจย

การผลตไดแกไมมแหลงน�าตนทนการผลตสงขาดพนธพชทหลากหลายขาดเครองมอ

ในการท�าเกษตรไมมทดนท�ากนและคาแรงงานแพง

และจากประเดนปญหาในงานวจยทไดทบทวนมานน�าไปสความเสยงดานเศรษฐกจ

ทอาจจะเกดขนในชมชนเศรษฐกจพอเพยงบานดอกบวจงหวดพะเยาและส�าหรบแผนงาน

และมาตรการในการจดการกบความเสยงนนๆทจะเกดขนไดมงานวจยทเสนอแนะแนว

ทางในการจดการกบความเสยงดงกลาวไดแกงานวจยของทวศกดชยปดถาและคณะ


(2555)ไดศกษาบานภชมชนเศรษฐกจพอเพยง: สการปฏบตโดยมวตถประสงคของการ

ศกษาเพอน�าหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงสการปฏบตของหมบานภอ�าเภอหนองสง

จงหวดมกดาหารผลการศกษาในการน�าหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงสการปฏบต

ของหมบานภพบวาไดด�าเนนการกจกรรมตางๆไดแก 1) กจกรรมดานการลดรายจาย

ไดแก การเลยงสตว และปลกพชเพอบรโภคในครวเรอนการผลตและใชปยอนทรย

และปยชวภาพเพอการเกษตรการใชพนธพชและสตวททางราชการสงเสรมการใชวตถดบ

ในชมชนเพอการผลตสนคา เชน ใชไมไผท�าเครองจกสาน รณรงคการใชพลงงาน

อยางประหยดใชจกรยานในการสญจรไปมาสงเสรมการมสวนรวมของชมชนในการอนรกษ

บ�ารงรกษาสาธารณสมบตทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมในชมชน2)กจกรรมดาน

เพมรายไดประกอบดวย2กจกรรมหลกคอการท�าอาชพเสรมของครวเรอนเชนทอผา

เลยงสตว เพาะเหดแกะสลกไมปลกยางพาราจกสานไมไผ เปนตนและท�าเกษตรตาม

แนวทฤษฎใหมและกจกรรมทสองคอจดกลมอาชพในหมบานไดแกกลมพฒนาอาชพ

ทอผาไหมบานภกลมทอผาฝายลายขดกลมขาวกลอง-ซกมองครนครเปนตนโครงสราง

การบรหารงานของกลมอาชพแตละกลมประกอบดวยกรรมการและสมาชกมการฝกอบรม

ศกษาดงานเพอพฒนาศกยภาพในการบรหารจดการและการผลตมแผนเพมรายไดลดรายจาย

เพมการผลตแผนพฒนาสนคาใหมมาตรฐานเปนทยอมรบของลกคา3)กจกรรมปองกน

ยาเสพตดไดแกโครงการชาวบานรวมใจสเมองไทยแขงแรงโครงการถกทอพลงเยาวชน

เพอแกไขปญหายาเสพตดโครงการใหความรเรองการลดละเลกบหรสราเปนตนและ

ยงมอาสาสมครพลงแผนดนเพอเฝาระวงการแพรระบาดของยาเสพตด โดยจดกจกรรม

อยเวรยามตามปอมยามของหมบานเปนประจ�า เพอเฝาระวงลกหลานไมใหยงเกยวกบ

ยาเสพตดสงเสรมกฬาเยาวชนตานยาเสพตดภายในต�าบลและระหวางต�าบล4)จดกจกรรม

สงเสรมสขภาพใหความส�าคญกบผสงอาย สงเสรมใหออกก�าลงกายเพอสขภาพและ

5) กจกรรมอนรกษธรรมชาตและสงแวดลอม ไดแก การรณรงคลดการใชสารเคม

ในการเกษตรโดยประชาสมพนธเสยงตามสายจากหมอดนลดการใชสารเคมก�าจดศตรพช

โดยใชสมนไพรแทนการสงเสรมใหทกครวเรอนก�าจดขยะมลฝอยและสงปฏกลอยาง

ถกวธและการดแลรกษาแหลงน�าโดยองคกรประชาชนทกภาคสวนเปนตน

อกหนงการศกษาทศกษาตวชวดสความส�าเรจโดยน�าหลกปรชญาของเศรษฐกจ

พอเพยงมาปรบใชไดแกการศกษาของธวชชยเพงพนจและคณะ(2554)ไดศกษาตวชวด

ความส�าเรจเกษตรพอเพยงของปราชญชาวบานและพหภาคภาคอสานและพบวาตวชวด

สความส�าเรจของเกษตรกรจากปราชญชาวบานและพหภาคภาคอสานตามคณลกษณะ


ความพอเพยงไดแก 1)ความพอประมาณประกอบดวยพอใจในสงทตนพอกนพออย

พอใชท�าจากนอยไปหามาก รจกตนเองท�าตามก�าลง ไมตามกระแสและไมเดอดรอน

หรอสบายเกนไป2)ความมเหตผลประกอบดวยไมเหนแกตวรบฟงความคดเหนคนอน

วางแผนการท�างานไวเนอเชอใจ เรยนรแลกเปลยนความคดเหนท�าตามก�าลง เปนผน�า

และผตามทดวเคราะหขอดขอเสยของงานเสยสละยดหลกธรรมไมใจรอนและท�าจาก

นอยไปหามาก3)การมภมคมกนในตวทดประกอบดวยปลกทกอยางทกนกนทกอยาง

ทปลกครอบครวอบอนลดรายจาย ไมตามกระแสปลกไมผลไมยนตนและสมนไพร

รางกายแขงแรงพอกนพอยพอใช มลกหลานสบทอดสามคคแลกเปลยนความคดเหน

ชมชนเขมแขงรวมกลมท�ากจกรรมรวมกนและมเงนออม4)เงอนไขความรประกอบดวย

ลดรายจาย เรยนร รวมกลมท�ากจกรรมรวมกนพอใจในสงทตนมท�าตามก�าลง ไมสราง

หนครอบครวอบอนปลกทกอยางทกนกนทกอยางทปลกและท�าบญชครวเรอนและ

5) เงอนไขคณธรรมประกอบดวยความซอสตย เอออาทร ชวยเหลอกน รจกตนเอง

เลกอบายมข รวมกลมท�ากจกรรมรวมกน รบฟงความคดเหนคนอน เหลอกนแจก

แลกเปลยนความคดเหนยดหลกธรรมสามคคและรกษาสบทอดประเพณ

ระเบยบวธวจย

ซงประกอบดวยประชากร เครองมอทใชในการวจย การเกบรวบรวมขอมล

การก�าหนดพนทและการจดท�ากบขอมลและวเคราะหขอมล

ประชากร

ในการศกษาครงนใชประชากรทงหมดในการศกษา

1.ประชากรในการศกษากระบวนการระบความเสยง(IdentifyRisks)กระบวนการ

จดการความเสยง (TreatRisks)และกระบวนการตดตามและทบทวน (Monitoring and

Review)ของการบรหารความเสยงดานเศรษฐกจไดแกหวหนาองคกรชมชนซงแบงเปน

10คมหวหนากลมกจกรรมการผลตทงหมด13กลมผใหญบานและเจาหนาททเกยวของ

2.ประชากรในการศกษากระบวนการวเคราะหความเสยง (AnalyzeRisks)

ของศกษาการบรหารความเสยงดานเศรษฐกจไดแกสมาชกหมบานดอกบวจงหวดพะเยา

จ�านวน208ครวเรอน

เครองมอทใชในการวจย

1.แบบสมภาษณแบบมโครงสราง(StructuredInterview)เพอใชในกระบวนการ

ระบความเสยงทางเศรษฐกจของชมชนเศรษฐกจพอเพยงบานดอกบวจงหวดพะเยา


จากการรวบรวมเอกสารทตยภม โดยมขอบเขตประกอบดวยความเสยงดานเศรษฐกจ

ไดแกการจดท�าบญชครวเรอนดานรายรบดานรายจายดานการรวมกลมเพอพฒนาอาชพ

หลกดานการออมและดานการด�าเนนการสรางรายไดในรปแบบวสาหกจชมชน

2. แบบสอบถาม(Questionnaire)เพอใชในกระบวนการวเคราะหความเสยงทาง

เศรษฐกจโดยพฒนาแบบสอบถามจากประเดนความเสยงทไดจากการสมภาษณโดยม

ขอบเขตของเนอหาในการสรางแบบสอบถามประกอบดวยความเสยงดานเศรษฐกจไดแก

การจดท�าบญชครวเรอนดานรายรบดานรายจายดานการรวมกลมเพอพฒนาอาชพหลก

ดานการออมและดานการด�าเนนการสรางรายไดในรปแบบวสาหกจชมชนโดยเปน

แบบสอบถามเพอหาคาระดบคะแนนของโอกาสในการเกดความเสยงและระดบความรนแรง

ของผลกระทบแบงออกเปน2สวนคอ

สวนท1ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม

สวนท 2การวเคราะหความเสยงทางเศรษฐกจของชมชนเศรษฐกจพอเพยง

บานดอกบวจงหวดพะเยา

การเกบรวบรวมขอมล

1. เกบรวบรวมขอมลโดยการส�ารวจจากสมภาษณในกระบวนการระบความเสยง

ทางดานเศรษฐกจจากหวหนาองคกรชมชนซงแบงเปน10 คมหวหนากลมกจกรรม

การผลต13กลมผใหญบานและเจาหนาททเกยวของจ�านวน25คน

2. เกบรวบรวมขอมลโดยการส�ารวจจากแบบสอบถามเพอการวเคราะหความเสยง

ทางเศรษฐกจจากประชากรจ�านวน208ชด

3. เกบรวบรวมขอมลโดยจดสนทนากลมยอยในกระบวนการจดการความเสยง

และหาดชนชวดความเสยง (KRI)จากหวหนาองคกรชมชนซงแบงเปน10 คมหวหนา

กลมกจกรรมการผลต13กลมผใหญบานและเจาหนาททเกยวของจ�านวน25คน

การก�าหนดพนท

การศกษาการบรหารความเสยงดานเศรษฐกจของชมชนเศรษฐกจพอเพยง

บานดอกบวจงหวดพะเยาน ไดก�าหนดพนทในการศกษาคอบานบว (ดอกบว)หมท 4

ต�าบลบานตนอ�าเภอเมองพะเยาจงหวดพะเยา ซงไดรบรางวลชนะเลศถวยพระราชทาน

พระบาทสมเดจพระเจาอยหวประเภทชมชนเศรษฐกจพอเพยงเหมาะสมทจะเปนตวอยาง

ใหแกชมชนตางๆไดเขามาศกษาเรยนรความส�าเรจของชมชนบานดอกบวอกทงชมชน

ดงกลาวเปนชมชนทมความเขมแขงทงในตวผน�า และสมาชกของชมชน มการรวมมอ

รวมใจในการพฒนาและนอมน�าปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใชซงเปนเหตผล

ททางผวจยจงไดท �าการศกษาโครงสรางทางเศรษฐกจของชมชนในพนทดงกลาว


การจดท�ากบขอมลและวเคราะหขอมล

ในการศกษาครงนแบงการวเคราะหขอมลดงน

1. การวเคราะหขอมลดานการระบความเสยงการประเมนความเสยงการจดการ

ความเสยงและการตดตามและทบทวนวเคราะหขอมลจากการสมภาษณและสนทนากลม

ผวจยไดท �าการวเคราะหขอมลและตรวจสอบขอมลไปพรอมๆกนโดยวธการตรวจสอบ

ขอมลแบบสามเสา(Triangulation)โดยผวจยน�าขอมลทไดจากการเกบรวบรวมมาวเคราะห

เปรยบเทยบกบกรอบความคดและวตถประสงคของการวจยจดหมวดหมของมโนทศน

ของขอมลเพอสรางความสมพนธเชอมโยงเชงเหตผลการวเคราะหขอมลตองค�านงถง

ความเทยงตรงและเชอถอไดของขอมล

2. การวเคราะหขอมลการวเคราะหความเสยงวเคราะหโดยใชสถตเชงพรรณนา

(DescriptiveStatistics)ประกอบดวยการแจกแจงความถรอยละคาเฉลยและคาสวนเบยงเบน

มาตรฐาน

ผลการศกษา

ผลการศกษาการบรหารความเสยงดานเศรษฐกจของชมชนเศรษฐกจพอเพยง

บานดอกบว จงหวดพะเยา จากการก�าหนดวตถประสงคความเสยงตามหลกปรชญา

ของเศรษฐกจพอเพยงซงประกอบดวยหลกการมเหตผลพอประมาณมภมคมกนรวมถง

เงอนไขความร และเงอนไขคณธรรมและจากการวเคราะหความเสยงดานเศรษฐกจ

ของชมชนเศรษฐกจพอเพยงบานดอกบวจงหวดพะเยาพบวาประกอบดวยความเสยง

หลกๆ4ดานไดแกดานการจดท�าบญชครวเรอนดานรายรบดานรายจายและดานการรวม

กลมเพอพฒนาอาชพหลกโดยสามารถแสดงไดดงแผนภาพตอไปน


ภาพท 2 การบรหารความเสยงดานเศรษฐกจของชมชนเศรษฐกจพอเพยงบานดอกบว


1.ผลการวเคราะหผลการศกษาโครงสรางทางเศรษฐกจและสงคมของชมชน

และความเสยงดานเศรษฐกจของชมชนเศรษฐกจพอเพยงบานดอกบว จงหวดพะเยา

ซงจ�าแนกตามอาชพและระดบการศกษาพบวาเมอจ�าแนกตามอาชพแลวอาชพประกอบ

ธรกจสวนตวมรายไดหลกสงทสดเทากบ100,001-200,000บาทตอปอาชพเกษตรกรรม

มรายจายทเปนตนทนการผลตสงทสดคอมากกวา 50,000บาทตอปอาชพทมหนสน

มากทสด คอ รบจางทวไปมหนสนเฉลยตอปสงถง 7,533.36บาทอาชพทมเงนออม

มากทสด คอ รบราชการ/พนกงานบรษท มเงนออมเฉลยตอปเทากบ 5,668.56บาท


ดานการถอครองทดนเพอทอยอาศยสวนใหญใกลเคยงกนและทมพนทถอครองเพอ

อยอาศยมากทสด คออาชพคาขาย สวนทดนเพอการเกษตรนนอาชพเกษตรกรรม

ถอครองทดนมากทสด โดยสวนใหญเปนเจาของทดนเอง และถาจ�าแนกตามระดบ

การศกษาพบวา ระดบปรญญาตรและสงกวาปรญญาตรมรายไดหลกสงทสดเทากบ

100,001 - 200,000บาทตอป สวนดานรายจายสวนใหญจะใกลเคยงกนโดยรายจาย

ในการอปโภคบรโภคจะมากกวา50,000บาทตอประดบการศกษาทมหนสนมากทสดคอ

ระดบปรญญาตรมหนสนเฉลยตอปสงถง 5,074.32บาทระดบการศกษาทเงนออม

มากทสด คอ ระดบมธยมศกษาตอนปลายมเงนออมเฉลยตอปเทากบ 6,709.08บาท

ดานการถอครองทดนเพอทอยอาศยสวนใหญใกลเคยงกนและทมพนทถอครองเพอ

อยอาศยมากทสด คอ ระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร สวนทดนเพอการเกษตรนน

ระดบการศกษาอนปรญญาถอครองทดนมากทสดโดยสวนใหญเปนเจาของทดนเอง

ส�าหรบผลการศกษากระบวนการบรหารความเสยงโดยสมาชกในชมชนเศรษฐกจ

พอเพยงบานดอกบวจงหวดพะเยาไดมสวนรวมในการก�าหนดวตถประสงคการระบ

ความเสยงการวเคราะหความเสยงและการประเมนความเสยงรวมกนพบวามความเสยง

เกดขนใน4ดานไดแกดานการจดท�าบญชครวเรอนดานรายรบดานรายจายและดาน

การรวมกลมเพอพฒนาอาชพหลก

1.1 ดานการจดท�าบญชครวเรอนไดแกความเสยงดานคาครองชพสงขน

โดยมปจจยเสยงหรอสาเหตมาจากคนในชมชนปรบเปลยนวถชวตในการอปโภค

บรโภคสนคามากขน

1.2 ดานรายรบไดแก1)ความเสยงดานการใชสารเคมในการเกษตรโดยม

ปจจยเสยงหรอสาเหตมาจากการใชสารเคมในการควบคมหญากอนจะปลกขาวและผลผลต

การเกษตรอนๆ ซงสมาชกในชมชนยงเหนวามความจ�าเปนอย 2)ความเสยงดานระบบ

การจดการขาว ทยงขาดการสรางมลคาเพมในตวผลตภณฑโดยมปจจยเสยงหรอสาเหต

มาจากขาดองคความรในการบรหารจดการดานธรกจ 3)ความเสยงดานปรมาณน� าใช

ส�าหรบการเกษตรลดลง เนองจากแหลงกกเกบน� าตนเขนโดยมปจจยเสยงหรอสาเหต

มาจากพนทแหลงกกเกบน�าของชมชนถกบกรกและเกดภยธรรมชาตบอยท�าใหเกดการ

ตนเขน 4) ความเสยงดานองคความรเกยวกบการเขาสประชาคมอาเซยนในป 2558

เชนภาษาตางประเทศวฒนธรรมประเพณโดยมปจจยเสยงหรอสาเหตมาจากการเปน

ชมชนเศรษฐกจพอเพยงทมผสนใจและนกทองเทยวเขามาเยยมชมและเขามาเรยนรเปน

จ�านวนมากแตสมาชกในชมชนไมสามารถสอสารกบผเขามาเยยมชมจากตางประเทศได


5)ความเสยงดานรปแบบการบรหารจดการโฮมสเตยโดยมปจจยเสยงหรอสาเหตมาจาก

การบรหารจดการยงไมมการปรบปรงระบบททนสมยและเปนมาตรฐานไมสามารถรองรบ

นกทองเทยวจ�านวนมากไดอยางทนทวงทและ6)ความเสยงดานการจดการขยะในชมชน

โดยมปจจยเสยงหรอสาเหตมาจากคนในชมชนรวมถงนกทองเทยวยงขาดความตระหนก

ในการจดการสงแวดลอมและการจดการขยะในชมชน

1.3 ดานรายจายไดแก1)ความเสยงดานคาครองชพสงขนโดยมปจจยเสยง

หรอสาเหตมาจากคนในชมชนปรบเปลยนวถชวตในการอปโภคบรโภคสนคามากขน

2)ความเสยงดานวตถดบส�าหรบการผลตหตถกรรมมจ�านวนลดลงและมราคาสงขนเชน

ไมไผ โดยมปจจยเสยงหรอสาเหตมาจากการน�าวตถดบภายในชมชนมาใชในการผลต

หตถกรรมมากท�าใหขาดแคลนวตถดบและสงผลใหราคาสงขน3)ความเสยงดานการ

ใชพลงงานทดแทนยงนอยโดยมปจจยเสยงหรอสาเหตมาจากสมาชกในชมชนใชพลงงาน

ในปรมาณมากและมแนวโนมทเพมขนท�าใหสงผลถงรายจายทเพมขน4)ความเสยง ดานสขภาวะของผสงอายโดยมปจจยเสยงหรอสาเหตมาจากผสงอายมจ�านวนสงขนและ

ยงมภาวะสารเคมในเลอดสงเนองจากขาดความรในการรกษาสขภาพและ5)ความเสยง

ดานยาเสพตดแพรระบาดในชมชนโดยมปจจยเสยงหรอสาเหตมาจาก เยาวชนในชมชน

อยในกระแสแหงโลกาภวตนท�าใหขาดความตระหนกในการตอตานยาเสพตดและ

เกดปญหาในครอบครวสงผลใหเกดการแพรระบาดของยาเสพตด

1.4 ดานการรวมกลมเพอพฒนาอาชพหลกไดแกความเสยงดานผสบทอด

เจตนารมณปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงลดนอยลงโดยมปจจยเสยงหรอสาเหตมาจาก

บตรหลานไปศกษานอกพนทและขาดความสนใจทจะสานตออาชพของ บดามารดา

และไมมการสบทอดองคความรในอาชพดงกลาว

2.ผลการวเคราะหผลการศกษาจากกระบวนการจดการความเสยงของชมชน

เศรษฐกจพอเพยงบานดอกบว จงหวดพะเยาพบวาไดมาตรการและแผนงานควบคม

ความเสยงดานเศรษฐกจดงน

2.1 ดานการจดท�าบญชครวเรอนความเสยงดานคาครองชพสงขนพบวา

ควรมมาตรการในการเพมรายไดและลดรายจายในครวเรอน เชนการก�าหนดกตกา เรอง

คาจางแรงงานในหมบานนอกจากนยงใชวถภมปญญาพนบานเพอลดคาใชจายในการผลต

2.2 ดานรายรบพบวามมาตรการดงน1)ควรมการพฒนานวตกรรมพนบาน

จากภมปญญาชาวบานในการก�าจดวชพชและรวมกบนกวชาการในการพฒนาสารปราบ

วชพชในนาขาวเพอควบคมความเสยงในการใชสารเคมของเกษตรกร2)ควรศกษาและ


ผลตขาวตามความตองการของตลาดลดตนทนการผลตโดยใชภมปญญาของชาวบานเชน

วธการลงแขกและการใชปยชวภาพแทนการใชปยเคม เพอควบคมความเสยงดานระบบ

การจดการขาว3)ควรใชระบบเหมองฝายในการบรหารจดการน�าและมการขดลอกขยาย

ซอมแซมแหลงน�าประจ�าหมบานอยางสม�าเสมอเพอควบคมความเสยงดานปรมาณน�าใช

ส�าหรบการเกษตรลดลง 4)ควรจดอบรมทกษะทางภาษาใหกบสมาชกในชมชนหรอ

จดท�าหลกสตรทองถนในโรงเรยนประถมประจ�าหมบานหรอจดตงศนยเรยนรเพอพฒนา

ศกยภาพชมชมเพอควบคมความเสยงดานองคความรเกยวกบการเขาสประชาคมอาเซยน

5)ควรศกษาความตองการของตลาดดานการทองเทยวอยางแทจรงศกษาดงานและพฒนา

องคความรวถวฒนธรรมตางประเทศเพอน�ามาปรบปรงการใหบรการดานการทองเทยว

เพอควบคมความเสยงดานรปแบบการบรหารจดการโฮมสเตยและ6)ควรก�าหนดกตกา

ระเบยบในการจดการขยะและสรางจตส�านกในการอนรกษธรรมชาตและสงแวดลอม

เพอควบคมความเสยงดานการจดการขยะในชมชน

2.3 ดานรายจายพบวามมาตรการดงน1)ควรมมาตรการในการเพมรายได

และลดรายจายในครวเรอนเชนการก�าหนดกตกาเรองคาจางแรงงานในหมบานนอกจาก

นยงใชวถภมปญญาพนบานเพอลดคาใชจายในการผลตเพอควบคมความเสยงดานคาครอง

ชพสงขน2)ควรมการรวมกลมในการสงซอวตถดบเพอสรางอ�านาจในการตอรองและ

ขยายพนทปลกไมไผเพอรองรบการผลตหตถกรรมเพอควบคมความเสยงดานวตถดบ

ส�าหรบการผลต3)สงเสรมการใชพลงงานในชมชนเชนเตาแกลบชวมวลและแกสชวภาพ

เพอควบคมความเสยงดานการใชพลงงานทดแทน4)สงเสรมการออกก�าลงกายเพอสราง

ภมคมกนและสงเสรมความรความเขาใจในการด�ารงชวต เพอควบคมความเสยงดานสข

ภาวะของผสงอาย และ5) สงเสรมการเลนกฬาตอตานยาเสพตดและมคณะกรรมการ

ของชมชนคอยสอดสองดแลเพอควบคมความเสยงดานยาเสพตดแพรระบาดในชมชน

2.4 ดานการรวมกลมเพอพฒนาอาชพหลกพบวาควรสรางจตส�านกและ

สบทอดองคความรใหกบลกหลานและสรางหลกสตรทองถนในโรงเรยนโดยใชปราชญ

ชาวบานเปนผสอนตลอดจนถอดองคความรภมปญญาชาวบานใหเปนลายลกษณอกษร

เพอควบคมความเสยงดานผสบทอดเจตนารมณลดลง


อภปรายผล

1. การบรหารความเสยงดานเศรษฐกจของชมชนเศรษฐกจพอเพยงบานดอกบว


1.1 ดานการจดท�าบญชครวเรอนนนสมาชกชมชนเหนวาการไมจดท�าบญช

ครวเรอนท�าใหเกดความเสยงในกรณทคาครองชพสงขนท�าใหไมทราบสถานะทางการเงน

ของตวเอง เปนผลเนองมาจากคนในชมชนมการปรบเปลยนวถของการอปโภคบรโภค

สนคาสอดคลองกบงานวจยของสมชยวงษนายะและทวนทอง เชาวกรตพงศ (2556)

ทไดศกษาการพฒนากลยทธการบรหารจดการหมบานในการด�าเนนชวตตามหลกปรชญา

ของเศรษฐกจพอเพยงในจงหวดก�าแพงเพชรและจงหวดตากพบวาประชาชนไมไดจดท�า

บญชรายรบรายจายของครวเรอนท�าใหไมทราบถงสถานภาพทางการเงนทแทจรง

ของตนเองสงผลใหไมมการลดรายจายทไมจ�าเปนอกทงยงไมพยายามหารายไดเสรมจาก

แหลงอนเพอเพมรายไดของครวเรอนอกดวย

1.2 ดานรายรบ มความเสยงทชมชนเหนวาจะสงผลกระทบตอรายรบของ

ชมชนไดแกความเสยงดานการใชสารเคมในการเกษตรความเสยงดานระบบการจดการ

การผลตขาวอนทรยและยงขาดการสรางมลคาเพมความเสยงดานปรมาณน�าใชส�าหรบ

การเกษตรลดลงความเสยงดานองคความรเกยวกบการเขาสประชาคมอาเซยนความเสยง

ดานรปแบบการบรหารจดการโฮมสเตย และความเสยงดานการจดการขยะในชมชน

สอดคลองกบงานวจยของสมชยวงษนายะและทวนทองเชาวกรตพงศ(2556)ทไดศกษา

การพฒนากลยทธการบรหารจดการหมบานในการด�าเนนชวตตามหลกปรชญาของเศรษฐกจ

พอเพยงในจงหวดก�าแพงเพชรและจงหวดตากพบวาประชาชนมสวนรวมในการจดท�า

แผนชมชนนอยคนรนใหมไมคอยสนใจเกยวกบภมปญญาทองถนบางหมบานไมม

ศนยเรยนรชมชนขาดกจกรรมการถายทอดเทคโนโลยและวทยาการใหมๆโดยคนใน

หรอคนนอกชมชนประชาชนมสวนรวมในการคดแกปญหานอยและในดานการบรหาร

จดการโฮมสเตยเพอเปนแหลงสรางรายไดจากการบรการทองเทยวในชมชนนน ชมชน

ยงขาดการบรหารจดการทดและเหมาะสมตลอดจนการสรางเอกลกษณทางการตลาด

เพอดงดดนกทองเทยวกลมเปาหมายใหชดเจนสอดคลองกบการศกษาของอเนกชตเกษร

และพรรณนชชยปนชนะ (2552) ทไดศกษาโครงการวจยและพฒนาหมบานเศรษฐกจ

พอเพยงใหเปนแหลงทองเทยว: กรณศกษาบานไรปาคาต�าบลทาตม อ �าเภอปาซาง

จงหวดล�าพนพบวาชมชนดงกลาวมองขามองคความรภมปญญาในเชงลก จงไมมการ

น�าเอาความรเหลานนเขาสกระบวนการถายทอดตอเยาวชนคนรนหลงแททจรงองคความร


ในเชงลกเหลานเปนหวใจของการทองเทยวทมความเปนเอกลกษณ เชนองคความรทาง

ดานเทคนคการเลยงโคขาวใหเปนโคขาวทมสขภาพดโดยใชภมปญญาพธกรรมตางๆ

ทเกยวของ ซงเรองราวภมปญญาเหลานไมถกบนทกในเอกสารทวไปและการทองเทยว

เพอการศกษามความยงยนเนองจากวาจดเรมตนของการทองเทยวนนมาจากคนภายใน

ชมชนเหนคณคาและมความภาคภมใจในภมปญญาเหลานนจะรวมกนอนรกษถายทอด

ใหกบคนรนหลงจากนนจงขยายขอบเขตการทองเทยวโดยมงนกทองเทยวจากภายนอก

พนทตอไป

1.3 ดานรายจายมความเสยงทชมชนตระหนกไดแกความเสยงเรองคาครองชพ

สงขนความเสยงดานวตถดบส�าหรบการผลตมจ�านวนลดลงความเสยงดานการขาดแคลน

พลงงานเนองจากมการใชพลงงานทดแทนนอยความเสยงดานสขภาวะของผสงอายและ

ความเสยงดานการแพรระบาดของยาเสพตดในชมชน ซงความเสยงเหลานถาเกดขน

ในอนาคตยอมสงผลใหรายจายของครวเรอนเพมสงขนอยางแนนอนสอดคลองกบ

การศกษาของธวชชย เพงพนจและคณะ (2554) ไดศกษาตวชวดความส�าเรจเกษตร

พอเพยงของปราชญชาวบานและพหภาคภาคอสานผลการศกษาปญหาในการท�า

การเกษตรกรรมของปราชญชาวบานและพหภาคภาคอสานสามารถแบงประเดนปญหา

ออกเปน4ดานประกอบดวย1) ปญหาภายในไดแก สขภาพไมแขงแรงขาดแรงงาน

หรอผสบทอดงานขาดความรและประสบการณ ไมมเงนทนหนสน รายรบรายจาย

ไมสมดลและครอบครวแตกแยก2) ปญหาภายนอกไดแก ราคาผลผลตตกต�าสารพษ

ตกคางโรคระบาดขาดตลาดรองรบผลผลตขาดการสนบสนนจากภายนอกคาครองชพ

สงและสตวเลยงท�าลายพชผล3)ปญหาจากธรรมชาตไดแกภยแลงแมลงศตรพชน�าทวม

และดนขาดความอดมสมบรณและ4)ปญหาดานปจจยการผลตไดแกไมมแหลงน�าตนทน

การผลตสงขาดพนธพชทหลากหลายขาดเครองมอในการท�าเกษตรไมมทดนท�ากน

และคาแรงงานแพง

1.4 ดานการรวมกลมเพอพฒนาอาชพหลกความเสยงทสมาชกในชมชน

เศรษฐกจพอเพยงบานดอกบวจงหวดพะเยาตระหนกคอความเสยงดานผสบทอดเจตนารมณ

ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงลดลงเนองจากในปจจบนยงมผน�าชมชนทเขมแขงมความ

สามารถและเปนทเคารพนบถอของคนในชมชนอกทงยงมปราชญชาวบานอกหลายทาน

ทสามารถพฒนาอาชพ เสรมรายไดใหกบสมาชกในชมชนไดและในปจจบนบตรหลาน

ของคนในชมชนออกไปศกษานอกพนทและขาดความสนใจในอาชพของบดามารดา

ไมมการสบทอดองคความรในการประกอบอาชพดงกลาว อกทงภมปญญาเหลาน


นบวนจะสญหายไปเรอยๆโดยไมมการบนทกไวเปนลายลกษณอกษรดงนนความเสยงน

ถอวาเปนความเสยงในล�าดบตนๆ ทคนในชมชนเศรษฐกจพอเพยงบานดอกบวตระหนก

ในขณะน

2. มาตรการและแผนงานควบคมความเสยงดานเศรษฐกจ

จากมาตรการและแผนงานควบคมความเสยงดานเศรษฐกจของชมชนเศรษฐกจ

พอเพยงบานดอกบวจงหวดพะเยา ทยดหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง 3หลกการ

คอความมเหตผลพอประมาณ มภมคมกนและ2 เงอนไข คอความรและคณธรรมนน

สอดคลองกบการศกษาของธวชชยเพงพนจและคณะ(2554)ไดศกษาตวชวดความส�าเรจ

เกษตรพอเพยงของปราชญชาวบานและพหภาคภาคอสานพบวาตวชวดสความส�าเรจ

ของเกษตรกรจากปราชญชาวบานและพหภาคภาคอสานตามคณลกษณะความพอเพยง

ไดแก1)ความพอประมาณประกอบดวยพอใจในสงทตนมอยพอกนพออยพอใชท�าจาก

นอยไปหามากรจกตนเองท�าตามก�าลงไมตามกระแสและไมเดอดรอนหรอสบายเกนไป

2)ความมเหตผลประกอบดวยไมเหนแกตวรบฟงความคดเหนคนอนวางแผนการท�างาน

ไวเนอเชอใจเรยนรแลกเปลยนความคดเหนท�าตามก�าลงเปนผน�าและผตามทดวเคราะห

ขอดขอเสยของงานเสยสละยดหลกธรรมไมใจรอนและท�าจากนอยไปหามาก3)การม

ภมคมกนในตวทดประกอบดวยปลกทกอยางทกนกนทกอยางทปลกครอบครวอบอน

ลดรายจาย ไมตามกระแสปลกไมผลไมยนตนและสมนไพร รางกายแขงแรงพอกน

พออยพอใชมลกหลานสบทอดสามคคแลกเปลยนความคดเหนชมชนเขมแขงรวมกลม

ท�ากจกรรมรวมกนและมเงนออม4) เงอนไขความรประกอบดวยลดรายจาย เรยนร

รวมกลมท�ากจกรรมรวมกนพอใจในสงทตนมท�าตามก�าลงไมสรางหนครอบครวอบอน

ปลกทกอยางทกนกนทกอยางทปลกและท�าบญชครวเรอนและ5) เงอนไขคณธรรม

ประกอบดวยความซอสตย เอออาทร ชวยเหลอกน รจกตนเอง เลกอบายมขรวมกลม

ท�ากจกรรมรวมกน รบฟงความคดเหนคนอน เหลอกนแจกแลกเปลยนความคดเหน

ยดหลกธรรมสามคคและรกษาสบทอดประเพณ

แผนงานหรอมาตรการในการควบคมความเสยงของชมชนเศรษฐกจพอเพยง

บานดอกบวจงหวดพะเยายงสอดคลองการศกษาของทวศกดชยปดถาและคณะ(2555)

ไดศกษาบานภชมชนเศรษฐกจพอเพยง: สการปฏบตพบวาไดด�าเนนการกจกรรมตางๆ

ไดแก1)กจกรรมดานการลดรายจายไดแกการเลยงสตวและปลกพชเพอบรโภคในครวเรอน

การผลตและใชปยอนทรย และปยชวภาพเพอการเกษตรการใชพนธพชและสตวท

ทางราชการสงเสรมการใชวตถดบในชมชนเพอการผลตสนคาเชนใชไมไผท �าเครองจกสาน


รณรงคการใชพลงงานอยางประหยด ใชจกรยานในการสญจรไปมา สงเสรมการม

สวนรวมของชมชนในการอนรกษบ�ารงรกษาสาธารณสมบตทรพยากรธรรมชาตและ

สงแวดลอมในชมชน2)กจกรรมดานเพมรายไดประกอบดวย2กจกรรมหลกคอการท�า

อาชพเสรมของครวเรอน เชนทอผา เลยงสตว เพาะเหดแกะสลกไมปลกยางพารา

จกสานไมไผ เปนตนและท�าเกษตรตามแนวทฤษฎใหมและกจกรรมทสองคอจดกลม

อาชพในหมบาน ไดแกกลมพฒนาอาชพทอผาไหมบานภ กลมทอผาฝายลายขด

กลมขาวกลอง-ซกมองครนคร เปนตนโครงสรางการบรหารงานของกลมอาชพแตละกลม

ประกอบดวยกรรมการและสมาชก มการฝกอบรมศกษาดงานเพอพฒนาศกยภาพ

ในการบรหารจดการและการผลตมแผนเพมรายไดลดรายจายเพมการผลตแผนพฒนา

สนคาใหมมาตรฐานเปนทยอมรบของลกคา3)กจกรรมปองกนยาเสพตดไดแกโครงการ

ชาวบานรวมใจสเมองไทยแขงแรงโครงการถกทอพลงเยาวชนเพอแกไขปญหายาเสพตด

โครงการใหความรเรองการลดละเลกบหรสราเปนตนและยงมอาสาสมครพลงแผนดน

เพอเฝาระวงการแพรระบาดของยาเสพตด โดยจดกจกรรมอยเวรยามตามปอมยาม

ของหมบานเปนประจ�า เพอเฝาระวงลกหลานไมใหยงเกยวกบยาเสพตด สงเสรมกฬา

เยาวชนตานยาเสพตดภายในต�าบลและระหวางต�าบล4) จดกจกรรมสงเสรมสขภาพ

ใหความส�าคญกบผสงอายสงเสรมใหออกก�าลงกายเพอสขภาพและ5)กจกรรมอนรกษ

ธรรมชาตและสงแวดลอมไดแกการรณรงคลดการใชสารเคมในการเกษตรโดยประชาสมพนธ

เสยงตามสายจากหมอดนลดการใชสารเคมก�าจดศตรพชโดยใชสมนไพรแทนการสงเสรม

ใหทกครวเรอนก�าจดขยะมลฝอยและสงปฏกลอยางถกวธ และการดแลรกษาแหลงน� า

โดยองคกรประชาชนทกภาคสวนเปนตน

ขอเสนอแนะ

ขอเสนอแนะในการน�าผลการวจยไปใช

1. พฒนาศกยภาพของคณะกรรมการชดปฏบตการขบเคลอนปรชญาของเศรษฐกจ

พอเพยงแกนน�า ชมชนและผเกยวของใหมความสามารถในการคดและความสามารถ

ในการวางแผนในการควบคมความเสยงทจะเกดขนไมวาจะเปนความรความเขาใจเกยวกบ

หลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงหรอองคความรเกยวกบการเขาสประชาคมอาเซยน

เปนตนนอกจากนยงควรมการพฒนาระบบการตดตามและประเมนผลการด�าเนนงาน

ดานการบรหารความเสยงในทกระดบโดยเนนใหองคกรภาคประชาชนมสวนรวม


2. พฒนาการจดระบบขอมลและฐานขอมลทเปนปจจบนใหถกตองและครอบคลม

เพอใชในการวางแผนไดแกนวตกรรมพนบานจากภมปญญาชาวบานขอมลดานการตลาด

และความตองการทางการตลาดของผลตภณฑของชมชนขอมลแหลงวตถดบทใชในการผลต

ในชมชนขอมลการตลาดดานการทองเทยวและโฮมสเตยขอมลเกยวกบแหลงพลงงาน

ทดแทนและขอมลระบบการจดการขยะในชมชนเปนตน

3. สงเสรมใหประชาชนใหความส�าคญและด�าเนนชวตตามหลกปรชญาของ

เศรษฐกจพอเพยงดวยวธการทหลากหลาย เชนการสรางหลกสตรทองถนในโรงเรยน

โดยใชปราชญชาวบานพระเปนผสอนเปนตน

4. สงเสรมใหมการจดการความรและภมปญญาชาวบานทเปนเอกลกษณ

ของชมชนโดยการถอดองคความรภมปญญาชาวบานใหเปนลายลกษณอกษรและถายทอด

ใหคนในรนลกหลานของชมชนตอไป เพอประโยชนในดานการผลตของชมชน เชน

ภมปญญาชาวบานในการก�าจดวชพชหรอแมลงภมปญญาชาวบานในการลดตนทน

การผลตโดยใชปยชวภาพภมปญญาชาวบานในการจดการระบบน�าหรอแมแตภมปญญา

ชาวบานในการสรางอาชพเสรมไดแกจกสาน เตาแกลบ เปนตนนอกจากนแลวชมชน

ยงสามารถใชภมปญญาทเปนเอกลกษณของชมชนเหลานมาเปนจดขายในดานการตลาด

ของการทองเทยวเพอการศกษาของชมชนอกดวยเนองจากกลมเปาหมายของการทองเทยว

เพอการศกษาเหลาน ไดแกหนวยงานราชการสถานศกษาและกลมเกษตรกรจากนอก

พนทนนเอง

5. สรางเครอขายระดบหมบานระดบต�าบลระดบอ�าเภอและจงหวดเพอสงเสรม

การแลกเปลยนเรยนรและการด�าเนนกจกรรมรวมกน


รายการอางอง

เจรญ เจษฎาวลย. (2546).การบรหารความเสยง. (พมพครงท 1). กรงเทพมหานคร:

บรษทพอดจ�ากด.

ทวศกด ชยปดถาและคณะ. (2555). บานภชมชนเศรษฐกจพอเพยง: สการปฏบต.

วารสารการบรหารและพฒนา,4(3),สบคนจากhttp://www.tci-thaijo.org.

ธวชชยเพงพนจและคณะ.(2554).ตวชวดความส�าเรจเกษตรพอเพยงของปราชญชาวบาน

และพหภาคภาคอสาน.วารสารวจยมสด.,9(1),สบคนจากhttp://www.tci-thaijo.org.

บรษทแอดวานซ อนโฟร เซอรวสจ�ากด (มหาชน)และส�านกตรวจสอบภายในและ

พฒนาบคลากร.(2545).Risk Management.กรงเทพมหานคร.

สมชยวงษนายะและทวนทองเชาวกรตพงศ.(2556).การพฒนากลยทธการบรหารจดการ

หมบานในการด�าเนนชวตตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงในจงหวด

ก�าแพงเพชรและจงหวดตาก.The golden Teak: Humanity and Social Science

Journal, 19(1),สบคนจากhttp://www.tci-thaijo.org.

ส�านกเสรมสรางความเขมแขงชมชนกรมการพฒนาชมชนกระทรวงมหาดไทย.(2554).

คมอการพฒนาหมบานเศรษฐกจพอเพยงตนแบบ.กรงเทพมหานคร.

อเนก ชตเกษรและพรรณนชชยปนชนะ. โครงการวจยและพฒนาหมบานเศรษฐกจ

พอเพยงใหเปนแหลงทองเทยว: กรณศกษา บานไรปาคา ต�าบลทาตม อ�าเภอปาซาง

จงหวดล�าพน.

อ�าพนกตตอ�าพน(2551).จากปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง..สการปฏบต.(พมพครงท1).

กรงเทพฯ:เพชรรงการพมพ.

การบริหารความเสี่ยงด้าน...

Documents

Transcript of การบริหารความเสี่ยงด้าน...