เอกสำรและงำนวิจัยที่เกี่ยวข้องird.stou.ac.th/dbresearch/uploads/125/บทที่...

8
๑๒ บทที่ ๒ เอกสำรและงำนวิจัยที่เกี่ยวข้อง เอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวกับกับการศึกษาวรรณคดีสมัยอยุธยานั้นมีเป็นจานวนมาก ผู้วิจัย คัดเลือกเฉพาะเอกสารและงานวิจัยที่สาคัญมากล่าวถึง และได้จาแนกเอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง กับการศึกษาวรรณคดีสมัยอยุธยาออกเป็น ๒ กลุ่ม จัดเรียงตามลาดับปีท่พิมพ์เผยแพร่ ดังนี๑. เอกสำรและงำนวิจัยที่เกี่ยวข้องกับกำรศึกษำวรรณคดีสมัยอยุธยำ มารศรี ศุภวิไล (๒๕๒๘) ได้ศึกษาเชิงวิเคราะห์คาประพันธ์ประเภทฉันท์สมัยอยุธยา โดยวิเคราะห์ที่มา ลักษณะและพัฒนาการของคาฉันท์ที่ปรากฏในวรรณคดีสมัยอยุธยา ผลการวิจัย สรุปว่าสังคมไทยน่าจะได้รับอิทธิพลการประพันธ์คาฉันท์มาจากอินเดียผ่านการค้าขายตั้งแต่สมัย สุโขทัยแล้ว โดยที่คาประพันธ์ประเภทคาฉันท์นั้นปรากฏพบครั้งแรกในวรรณคดีเรื่องมหาชาติคาหลวง กัณฑ์มหาพน ซึ่งประพันธ์ในรัชกาลสมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ ต่อมาได้มีการนาคาฉันท์มาประพันธ์ วรรณคดีเป็นเรื่องขนาดยาว เช่น เสือโคคาฉันท์ สมุทรโฆษคาฉันท์ และอนิรุทธคาฉันท์ เป็นต้น อันแสดงให้เห็นถึงพัฒนาการของคาฉันท์ในสมัยอยุธยาได้อย่างชัดเจน วัฒนา เอื้อศิลามงคล (๒๕๒๘) ได้ศึกษาวิเคราะห์เกี่ยวกับเสาวรจนีในวรรณคดีนิทานสมัย อยุธยา โดยศึกษาวิเคราะห์การบรรยายความประเภทเสาวรจนีที่ปรากฏในวรรณคดีประเภทนิทานใน สมัยอยุธยา โดยจาแนกลักษณะการพรรณนาชมความงามออกเป็น ๔ กลุ่ม คือ การพรรณนาชมความ งดงามของบ้านเมือง การพรรณนาชมความงามของตัวละคร การพรรณนาชมความงามของกระบวน ทัพ และการพรรณนาชมความงามธรรมชาติ ผลการวิจัยพบว่าลักษณะการพรรณนาชมความงามนั้น มีลักษณะที่ไม่แตกต่างกันมากนัก เพราะปรากฏลักษณะของการพรรณนาตามสภาพความเป็นจริง การพรรณนาโดยใช้ความเปรียบ และการพรรณนาโดยการเล่นคา ทาให้เนื้อหาของเรื่องมีทั้งความ สมเหตุสมผลและความไพเราะของถ้อยคา พวงแก้ว โอฬารสมบัติ (๒๕๓๐) ได้ศึกษาความเชื่อเรื่องกรรมในวรรณคดีไทยสมัยอยุธยา โดยจาแนกวรรณคดีที่ใช้ในการศึกษาออกเป็น ๓ กลุ่ม คือ วรรณคดีพระพุทธศาสนา วรรณคดี ประเภทบันเทิง และวรรณคดีประเพณีพิธีกรรม ผลการวิจัยพบว่า ในวรรณคดีพระพุทธศาสนานั้น สะท้อนความเชื่อเรื่องกรรมมากที่สุดโดยปรากฏความเชื่ออื่น ๆ ประกอบด้วย และแสดงให้เห็นว่า กรรมนั้นส่งผลทั้งในปัจจุบันชาติและอนาคตชาติ ส่วนวรรณคดีประเภทบันเทิงนั้น สะท้อนความเชื่อเรื่อง กรรมผ่านเหตุการณ์ต่าง ๆ ในเรื่อง เช่น การพลัดพราก การสูญเสียคนรัก เป็นต้น ขณะที่ในวรรณคดี ประเพณีพิธีกรรม ไม่ปรากฏความเชื่อเรื่องกรรมมากนัก เพราะปรากฏความเชื่อเรื่องภูตผีและเทพเจ้าใน ศาสนาพราหมณ์มากกว่า

Transcript of เอกสำรและงำนวิจัยที่เกี่ยวข้องird.stou.ac.th/dbresearch/uploads/125/บทที่...

Page 1: เอกสำรและงำนวิจัยที่เกี่ยวข้องird.stou.ac.th/dbresearch/uploads/125/บทที่ 2.pdfสรุปว `าสังคมไทยนาจะไดรับอิทธิพลการประพันธ์ค

๑๒

บทท ๒

เอกสำรและงำนวจยทเกยวของ

เอกสารและงานวจยทเกยวกบกบการศกษาวรรณคดสมยอยธยานนมเปนจ านวนมาก ผวจยคดเลอกเฉพาะเอกสารและงานวจยทส าคญมากลาวถง และไดจ าแนกเอกสารและงานวจยทเกยวของกบการศกษาวรรณคดสมยอยธยาออกเปน ๒ กลม จดเรยงตามล าดบปทพมพเผยแพร ดงน

๑. เอกสำรและงำนวจยทเกยวของกบกำรศกษำวรรณคดสมยอยธยำ

มารศร ศภวไล (๒๕๒๘) ไดศกษาเชงวเคราะหค าประพนธประเภทฉนทสมยอยธยา โดยวเคราะหทมา ลกษณะและพฒนาการของค าฉนททปรากฏในวรรณคดสมยอยธยา ผลการวจยสรปวาสงคมไทยนาจะไดรบอทธพลการประพนธค าฉนทมาจากอนเดยผานการคาขายตงแต สมยสโขทยแลว โดยทค าประพนธประเภทค าฉนทนนปรากฏพบครงแรกในวรรณคดเรองมหาชาตค าหลวง กณฑมหาพน ซงประพนธในรชกาลสมเดจพระบรมไตรโลกนาถ ตอมาไดมการน าค าฉนทมาประพนธวรรณคดเปนเรองขนาดยาว เชน เสอโคค าฉนท สมทรโฆษค าฉนท และอนรทธค าฉนท เปนตน อนแสดงใหเหนถงพฒนาการของค าฉนทในสมยอยธยาไดอยางชดเจน

วฒนา เออศลามงคล (๒๕๒๘) ไดศกษาวเคราะหเกยวกบเสาวรจนในวรรณคดนทานสมยอยธยา โดยศกษาวเคราะหการบรรยายความประเภทเสาวรจนทปรากฏในวรรณคดประเภทนทานในสมยอยธยา โดยจ าแนกลกษณะการพรรณนาชมความงามออกเปน ๔ กลม คอ การพรรณนาชมความงดงามของบานเมอง การพรรณนาชมความงามของตวละคร การพรรณนาชมความงามของกระบวนทพ และการพรรณนาชมความงามธรรมชาต ผลการวจยพบวาลกษณะการพรรณนาชมความงามนน มลกษณะทไมแตกตางกนมากนก เพราะปรากฏลกษณะของการพรรณนาตามสภาพความเปนจรง การพรรณนาโดยใชความเปรยบ และการพรรณนาโดยการเลนค า ท าใหเนอหาของเรองมทงความสมเหตสมผลและความไพเราะของถอยค า

พวงแกว โอฬารสมบต (๒๕๓๐) ไดศกษาความเชอเรองกรรมในวรรณคดไทยสมยอยธยา โดยจ าแนกวรรณคดทใชในการศกษาออกเปน ๓ กลม คอ วรรณคดพระพทธศาสนา วรรณคดประเภทบนเทง และวรรณคดประเพณพธกรรม ผลการวจยพบวา ในวรรณคดพระพทธศาสนานนสะทอนความเชอเรองกรรมมากทสดโดยปรากฏความเชออน ๆ ประกอบดวย และแสดงใหเหนวากรรมนนสงผลทงในปจจบนชาตและอนาคตชาต สวนวรรณคดประเภทบนเทงนน สะทอนความเชอเรองกรรมผานเหตการณตาง ๆ ในเรอง เชน การพลดพราก การสญเสยคนรก เปนตน ขณะทในวรรณคดประเพณพธกรรม ไมปรากฏความเชอเรองกรรมมากนก เพราะปรากฏความเชอเรองภตผและเทพเจาในศาสนาพราหมณมากกวา

Page 2: เอกสำรและงำนวิจัยที่เกี่ยวข้องird.stou.ac.th/dbresearch/uploads/125/บทที่ 2.pdfสรุปว `าสังคมไทยนาจะไดรับอิทธิพลการประพันธ์ค

๑๓

ปทมา ฑฆประเสรฐกล (๒๕๔๗) ไดศกษาภาพลกษณพระมหากษตรยไทยในวรรณคดสมยอยธยา โดยจ าแนกศกษาผานวรรณคด ๔ กลม ไดแก วรรณคดยอพระเกยรต วรรณคดพธกรรมและประเพณ วรรณคดค าสอน และวรรณคดนทาน ผลการศกษาพบวากวไดสรางภาพใหพระมหากษตรยในวรรณคดสมยอยธยานนมภาวะสงสงกวาประชาชนทวไป ทงการมชาตก าเนดทสงสง การเปนผมบญ การเปนผมรปรางและบคลกลกษณะทด การเปนผรอบร การมพระราชทรพยจ านวนมาก การมพระราชอ านาจ และพระฤทธานภาพ และการมเกยรตยศ ซงเปนการน าลกษณะแนวคดเร องธรรมราชาทางพระพทธศาสนาและเทวราชาของศาสนาพราหมณมาเลอกใชในการสรางภาพลกษณใหแกพระมหากษตรยในวรรณคดสมยอยธยาไดอยางสมพระเกยรตและเปยมดวยคณคาแหงความงามทางวรรณศลป

ศรญญา ขวญทอง (๒๕๔๗) ไดศกษาวเคราะหบทพรรณนาธรรมชาตในวรรณคดไทยสมยอยธยา โดยศกษาวเคราะหบทพรรณนาชมความงามของธรรมชาตทางดานลกษณะ กลวธการประพนธ และบทบาทของบทพรรณนาชมธรรมชาต ผลการวจยพบวา กวไทยไดพรรณนาชมความงามธรรมชาตเปน ๒ ลกษณะ คอ การพรรณนาชมความงามตามความเปนจรง และการพรรณนาชมความงามแบบเหนอจรง สวนทางดานกลวธการประพนธนนพบวา กวไทยไดเนนเรองของความไพเราะดานเสยง ค า และความเปนหลก นอกจากนบทพรรณนาชมธรรมชาตนนมบทบาทอยางยงตอการสรางอารมณสะเทอนใจใหแกผอาน การเชอมโยงเหตการณของเรอง การแสดงทรรศนะของกว และการแสดงใหเหนถงอจฉรยภาพของกวเปนส าคญ

ปรยา หรญประดษฐ (๒๕๔๙) ไดศกษาวรรณคดสมยอยธยาดานประวตและพฒนาการของวรรณคด สภาพการเมอง เศรษฐกจ และสงคมในสมยอยธยากบบรรยากาศในยคทองของวรรณคด จากนนกไดอธบายวรรณคดอยธยาสมยตาง ๆ ในเชงประวตวรรณคด และแสดงความสมพนธระหวางวรรณคดกบสงคมไทยในวรรณคดประเภทตาง ๆ ทงวรรณคดนทาน วรรณคดพระพทธศาสนา วรรณคดสดด วรรณคดพธกรรม และวรรณคดพรรณนาอารมณ

จะเหนไดวา งานศกษาทเกยวของกบวรรณคดสมยอยธยาทแสดงมาขางตนน สวนมากแลวจะเปนการศกษาเกยวกบเนอหาและแนวคดของวรรณคด ตลอดจนคณคาเชงการประพนธของวรรณคดสมยอยธยาโดยรวม ซงสามารถแสดงใหเหนถงลกษณะโดยรวมของวรรณคดสมยอยธยาไดอยางชดเจน

Page 3: เอกสำรและงำนวิจัยที่เกี่ยวข้องird.stou.ac.th/dbresearch/uploads/125/บทที่ 2.pdfสรุปว `าสังคมไทยนาจะไดรับอิทธิพลการประพันธ์ค

๑๔

๒. เอกสำรและงำนวจยทเกยวของกบกำรศกษำวรรณคดสมยอยธยำตอนตนทมไดเกยวเนองกบกำรศกษำวรรณคดเชงประวต

ดวงมน ปรปณณะ (๒๕๑๖) ไดศกษาความงามในเรองทวาทศมาส โดยศกษาทวาทศมาสในเชงวเคราะห และเปรยบเทยบลกษณะพองและลกษณะแตกตางระหวางทวาทศมาสกบวรรณคดประเภทนราศ การสรางจนตนาการ การน าเสนอแกนเรองยอย ผลการวจยพบวาโคลงทวาทศมาสมลกษณะโดดเดนแตกตางจากนราศรวมสมยเรองอน ๆ โดยความผกพนทมนษยมตอธรรมชาตซงสบเนองมาจาก จตไรส านกสวนรวมของมนษยชาต มทวงทาการแสดงออกซงอาศยแนวคดแบบอดมคตนยมวามลกษณะสวนใหญเทยบไดกบอมเพรสชนนสม เอกสเพรสชนนสม และเซอรเรยลลสมของศลปะตะวนตก

สนนท อญชลนกล (๒๕๒๐) ไดศกษาวธการสรางค าและการใชค าไทยในมหาชาตค าหลวง ผลการวจยพบวาในมหาชาตค าหลวงมการสรางค า ๔ ลกษณะ คอ การสรางค าแผลง การสรางค าซ า การสรางค าซอน และการสรางค าราชาศพท ซงยงไมมรปแบบทแนนอนตายตว สวนการใชค าไทยนนมการใชเหมาะสมกบฐานะทางสงคมและวฒนธรรม นอกจากนผวจยยงไดรวบรวมค าและตความหมายของค าศพททไมพบการใชในปจจบนแลวอกดวย

สภาพรรณ จารเทวนทร (๒๕๒๐) ไดศกษาเชงวเคราะหลลตพระลอทางภาษาโดยมงเนนศกษาวรรณคดเรองลลตพระลอทางดานภาษา ผลการวจยพบวาลลตพระลอมวธการใชภาษาทม ชนเชง มส านวนโวหารและภาษตอนคมคาย มการใชภาพพจนเพอสรางจนตนาการอนชกน าใหผอานสามารถเขาใจเรองราวไดเปนอยางด นอกจากนยงพบการใชภาษาถนตาง ๆ ในเรอง ทงภาษาถนเหนอ ถนอสาน และถนใตอกดวย

ฉนทส ทองชวย (๒๕๒๑) ไดศกษาวเคราะหและเปรยบเทยบนทานชาดกเรองสมทรโฆษ และเสนอแนะแนววเคราะหเปรยบเทยบวรรณคดและวรรณกรรมทองถน โดยพจารณาเปรยบเทยบสมทรโฆษค าฉนทฉบบหลวงกบสมทรโฆษฉบบราษฎร ผลการวจยพบวา สมทรโฆษค าฉนทฉบบหลวงมเนอความทละเอยดและไพเราะกวาฉบบราษฎร และมเนอหาบางตอนทไมตรงกน กระนนกสามารถแสดงใหเหนอทธพลของสมทรโฆษชาดกทมตอการสรางสรรควรรณคดไทย

วราภรณ บ ารงกล (๒๕๒๒) ไดศกษาวเคราะหเรองพระลอ เงาะปาและมทนะพาธาตามทฤษฎโศกนาฎกรรมของอรสโตเตล โดยศกษารายละเอยดของวรรณคดทง ๓ เรองดวยทฤษฎละครโศกนาฏกรรมของอรสโตเตล ผลการวจยพบวาวรรณคดทง ๓ เรองนนมรปแบบ โครงเรอง การด าเนนเรอง ตวละคร บทสนทนา ฉาก และแนวคดของเรองตรงตามทฤษฎของอรสโตเตล ซงเปนการแสดงถงความเปนสากลของวรรณคดไดอยางชดเจน

Page 4: เอกสำรและงำนวิจัยที่เกี่ยวข้องird.stou.ac.th/dbresearch/uploads/125/บทที่ 2.pdfสรุปว `าสังคมไทยนาจะไดรับอิทธิพลการประพันธ์ค

๑๕

ลลลนา ศรเจรญ (๒๕๒๕) ไดศกษาอลงการในมหาชาตค าหลวง โดยศกษาวรรณคดเรองมหาชาตค าหลวงโดยใชทฤษฎอลงการและรส ซงเปนทฤษฎวรรณคดวจารณทางสนสกฤต ผลการวจยพบวามหาชาตค าหลวงปรากฏลกษณะอลงการทางเสยง (ศพทาลงการ) ๓ ลกษณะ คอ อนปราส ยมก และปนรกตวทาภาส ปรากฏลกษณะอลงการทางความหมาย (อรรถาลงการ) ๑๔ ลกษณะ คอ อปมา รปกะ ชาต สงศยะ อตศยะ ประตวสตปมา สงกร อตเปรกษา อากเษป เหต ทปกม อวสระ ปรวฤตต และปรศโนตตรม และเมอวเคราะหมหาชาตค าหลวงดวยทฤษฎรสแลว มหาชาตปรากฏรสวรรณคดครบถวนทกรส ซงลวนแลวแตแสดงใหเหนวามหาชาตค าหลวงไดถกรจนาขนอยางยงใหญและเปยมไปดวยความไพเราะเชงวรรณศลป

ดวงมน จตรจ านงค (๒๕๒๘) ไดศกษาวเคราะหลลตพระลอในเชงวรรณคดวจารณ เพอเสนอใหผอานประจกษเหนถงคณคาของลลตพระลอ ซงเปนวรรณคดทนกวจารณวรรณคดแนวเพอชวตโจมตวาเปนวรรณคดย วยกามารมณและน าเสนอภาพผน าในระบอบศกดนาทมวเมาในกามคณ ผวจยไดกลาววากวเพยงตองการใหผอานตระหนกรวาตวละครอยางพระลอ แมจะเปนถงกษตรยแตกยงคงเปนปถชนคนหนงซงมรทนสภาววสยแหงโลก ยดมนในความไมมแกนสาร ทะยานอยากในกเลสตณหา ซงเปนธรรมชาตของมนษยทกคน

วฒชย โกศลกาญจน (๒๕๓๑) ไดช าระวรรณกรรมเรองโองการแชงน า โดยไดน าวรรณกรรมเรองโองการแชงน าฉบบตาง ๆ ทงทเปนตวเขยนและตวพมพมาพจารณารปแบบค าประพนธ ผลการวจยพบวาในสวนทเปนโคลงนนมวธการเขยนไดถง ๓ ลกษณะ คอ การเขยนเรยงตอเนองกนตงแตตนจนจบ การเขยนบรรทดละ ๒ บาทแบะการเขยนเปนโคลงสกลบทววพนหลก หรอโคลงสแบบกลบทเกบบาท

บญยน สวรรณศร (๒๕๓๒) ไดศกษาวเคราะหภาพของพระลอทปรากฏในบทละคร โดยศกษาการน าเสนอภาพของพระลอผานบทละครเรองพระลอฉบบตาง ๆ จ านวน ๘ ส านวน ผลการวจยพบวาภาพของพระลอในบทละครส านวนตาง ๆ มความแตกตางไปจากพระลอในลลตพระลอตนฉบบ ทงนขนอยกบการตความตวละครของผประพนธบทละคร นอกจากนผวจยยงน าเสนอวาสถานภาพของผแตงกมผลตอการก าหนดภาพของพระลอในบทละครส านวนตาง ๆ อกดวย

อทยวรรณ นยมม (๒๕๓๔) ไดศกษาค ายมภาษาบาลและสนสกฤตในมหาชาตค าหลวงกณฑทศพร ผลการวจยพบวาค ายมภาษาบาลและสนสกฤตทปรากฏในมหาชาตค าหลวงกณฑทศพรนนมลกษณะการเปลยนแปลง ๒ ประเภท คอ การเปลยนแปลงทางเสยง และการเปลยนแปลงความหมาย โดยการเปลยนแปลงทางเสยงนนพบทงลกษณะการตดเสยง การเตมเสยง และการเปลยนเสยง สวนการเปลยนแปลงทางความหมายนนพบลกษณะการเปลยนแปลง ๔ ลกษณะ คอ ความหมายคงเดม ความหมายแคบเขา ความหมายกวางออก และความหมายยายท

Page 5: เอกสำรและงำนวิจัยที่เกี่ยวข้องird.stou.ac.th/dbresearch/uploads/125/บทที่ 2.pdfสรุปว `าสังคมไทยนาจะไดรับอิทธิพลการประพันธ์ค

๑๖

ชลดา เรองรกษลขต (๒๕๓๕) ศกษาวเคราะหวรรณคดไทยเรองอนรทธ โดยศกษาทมาและความสมพนธของวรรณคดไทยเรองอนรทธฉบบตาง ๆ ศกษาคณคา ความส าคญ และลกษณะเดนของวรรณคดไทยเรองอนรทธ ผลการวจยพบวาอนรทธเปนนทานในวรรณคดสนสกฤต ซงมปรากฏทงในคมภรปราณะและในภาคผนวกของคมภรมหาภารตะ เรองอนรทธของไทยไดน าเนอหาจากฉบบตาง ๆ มาประสมประสานกน มหลายฉบบและหลายส านวนปรากฏทงในภาคเหนอ ภาคกลาง ภาคอสาน และภาคใต และมเรยกชอตาง ๆ กนไป ส านวนทมเนอหาคลายคลงกบเรองเดมในวรรณคดสนสกฤตมากทสด ไดแก อนรทธค าฉนท อนรทธของภาคใตคลายคลงกบอนรทธของภาคกลาง อนรทธของภาคอสานคลายคลงกบอนรทธของภาคเหนอ เรองอนรทธของไทยสวนใหญจะจบดวยความสข ยกเ วนฉบบของภาคอสานบางส านวน

นตยา แกวคลณา (๒๕๓๙) ไดศกษาวเคราะหการใชภาพพจนในวรรณคดรอยกรองสมยอยธยาตอนตน โดยศกษาวเคราะหการใชภาพพจนและอทธพลของวรรณคดบาลและสนสกฤตทมผลตอการรงสรรควรรณคดรอยกรองในสมยอยธยาตอนตน ผลการวจยพบวา กวโดยสวนใหญใชภาพพจนในบทพรรณนาธรรมชาต การกลาวถงวฒนธรรม ศาสนา และความเชอ โดยค าประพนธบางบทไดรบอทธพลจากวรรณคดบาลและสนสกฤต เชน การแสดงความเปรยบกบเรองราวของศาสนาพทธ และเทพเจาในศาสนาพราหมณ เปนตน

ประทป ชมพล (๒๕๔๒) ไดศกษาเรองยวนพายโคลงดนดานทมาของเรอง ตนฉบบ อกขรวธ และรปแบบการน าเสนอ นอกจากนยงน าเสนอเอกสารทเกยวของและวธการศกษา ตความเมองทเปนปญหาในยวนพายโคลงดน และท าดชนคนค าในเรองเพอประโยชนตอการศกษา

ชลดา เรองรกษลขต (๒๕๔๔) ไดศกษาวรรณคดเรองลลตพระลอ ดานเนอหา ภมหลงของวรรณคด การวเคราะหความหมายสญลกษณในเรอง การแสดงความสมพนธระหวางชอเรองกบเนอหาและกลวธการน าเสนอเนอหาตอนตนเรอง ลกษณะเดนทางฉนทลกษณ การใชภาษาและส านวนโวหาร รวมทงความคดความเชอทปรากฏในเรอง พรอมทงใหบทอานและถอดค าประพนธเพอประโยชนตอการศกษา

ชลดา เรองรกษลขต (๒๕๔๔) ไดศกษาลกษณะรวมและอทธพลของวรรณคดสมยอยธยาตอนตนในแงมมตาง ๆ ทงทางดานฉนทลกษณ ภาษาและส านวนโวหาร กลวธการประพนธ และความคดความเชอทปรากฏรวมกนในวรรณคดสมยอยธยาตอนตน รองรอยของวรรณคดสโขทยทปรากฏในวรรณคด สมยอยธยาตอนตน และอทธพลของวรรณคดสมยอยธยาตอนตนทมตอวรรณคดสมยหลง ทงทางดานฉนทลกษณ ภาษาและส านวนโวหาร กลวธการประพนธ และเนอหา

Page 6: เอกสำรและงำนวิจัยที่เกี่ยวข้องird.stou.ac.th/dbresearch/uploads/125/บทที่ 2.pdfสรุปว `าสังคมไทยนาจะไดรับอิทธิพลการประพันธ์ค

๑๗

พมพาภรณ บญประเสรฐ (๒๕๔๔) ไดศกษาโลกทศนจากวรรณคดสมยอยธยาตอนตน โดยศกษาโลกทศนของคนไทยผานวรรณคดสมยอยธยาตอนตนจ านวน ๑๐ เรอง ผลการวจยพบวาวรรณคดสมยอยธยาตอนตนไดแสดงใหเหนโลกทศนของคนไทยทส าคญ ๓ ประเดน คอ ๑) โลกทศนเกยวกบมนษย กวเชอวามนษยมชาตก าเนดทด โดยเฉพาะอยางยงองคพระมหากษตรยทรงเปนเทพทจตลงมาจากฟาเพอดแลทกขสขใหแกราษฎร สถาบนพระมหากษตรยจงเปนสถาบนหลกอนศกดสทธและประชาชนตองใหความเคารพย าเกรง ทงนพระมหากษตรยทดกควรกอปรดวยทศพธราชธรรม ๒) โลกทศนเกยวกบธรรมชาตและสงเหนอธรรมชาต กวแสดงใหเหนวาธรรมชาตใหความรนรมยแกชวตมนษย ในขณะเดยวกนธรรมชาตกแฝงไปดวยความลลบซงอาจบนดาลใหทงคณและโทษแกมนษย นอกจากน ยงเชอวาการท าบญจะชวยใหเกดผลบญเกอหนนชวตใหสามารถผานพนอปสรรคนานาไปได และ ๓) โลกทศนเกยวกบสงคมและวฒนธรรม กวแสดงใหเหนวาคนไทยตางยดมนในคตค าสอนทางพระพทธศาสนา ซงสามารถสะทอนใหเหนโลกทศนของกวทมตอกรงศรอยธยาวาเปนราชธานแหงความรงเรองทงทางดานดานการเมองการปกครอง เศรษฐกจ ศาสนาและวฒนธรรม อกทงกวยงมองวาคนในสงคมตางมชวตความเปนอยทด มความบนเทงเรงรมยอยอยางไมขาดสาย และบานเมองมความปกตสขรมเยน

จะเหนไดวา งานศกษาทเกยวกบวรรณคดสมยอยธยาตอนตนทแสดงมาขางตนน ลวนศกษาวรรณคดอยางละเอยดเพอแสดงใหเหนถงความโดดเดนของวรรณคดสมยอยธยาตอนตน ทงน มการศกษาทงเรองของเนอหา แนวคดของวรรณคด การใชภาษาในวรรณคด ลกษณะรวมของวรรณคด ตลอดจนศลปะการประพนธวรรณคด ซงสามารถท าใหผอานมความเขาใจเกยวกบวรรณคดสมยอยธยาตอนตนละเอยดลกซงยงขน

๓. เอกสำรและงำนวจยทเกยวของกบกำรศกษำวรรณคดเชงประวตสมยอยธยำตอนตน

สมาล วระวงศ (๒๕๓๗) ไดปรทรรศนหลกฐานและแนวคดทใชสรางประวตวรรณคดอยธยา โดยกลาววาหลกฐานทใชในการก าหนดเวลาประพนธวรรณคดและนามของกวนนอาจแยกไดเปน ๓ ประเภท คอ หลกฐานในพงศาวดาร หลกฐานในตวบท และหลกฐานจากต านานหรอประวตบอกเลา

หลกฐานในพงศาวดาร ทไดรบการยอมรบในการศกษาวรรณคดเชงประวตมเพยงชนเดยว คอ พระราชพงศาวดารฉบบหลวงประเสรฐอกษรนตทระบถงปทท าการประพนธมหาชาตค าหลวงจบบรบรณในพ.ศ.๒๐๒๕ ซงเปนหลกหมดส าคญในการศกษาเชงวรรณคดเรองอน ๆ ตอไป

หลกฐานในตวบท แมจะมการระบไววรรณคดแตละเรอง แตกมความชดเจนคอนขางนอย และยงตองอาศยหลกการตความกบหลกฐานอน ๆ เชน พงศาวดาร ต านาน และประวตบอกเลา ตาง ๆ ซงท าใหเกดปญหาในการตความ เพราะผศกษามกเลอกใชหลกฐานประกอบการแสดงทรรศนะทตางกนออกไป อยางไรกตาม หลกฐานเชงประวตในตวบท อาจจ าแนกไดเปน ๒ ประเภท คอ ๑) หลกฐานทางตรง ซงไดแก ขอความในตวบททระบสมยทประพนธวรรณคดหรอบอกนามของกวไว

Page 7: เอกสำรและงำนวิจัยที่เกี่ยวข้องird.stou.ac.th/dbresearch/uploads/125/บทที่ 2.pdfสรุปว `าสังคมไทยนาจะไดรับอิทธิพลการประพันธ์ค

๑๘

และ ๒) หลกฐานทางออม ซงไดแก เหตการณทเลาไวในเรองทอาจเทยบไดวาตรงกบเหตการณจรงในสมยใด

วรรณคดสมยอยธยาทมการระบไวในตวบทวากวผประพนธเปนใครหรอประพนธขนในสมยใดนนมจ านวนไมมากนก เชน ทวาทศมาสทระบวาพระเยาวราชทรงพระนพนธ ลลตพระลอทระบมหาราช และเยาวราชทรงพระนพนธ จนดามณทระบวาพระโหราธบดนพนธ กาพยหอโคลงนราศ ธารโศก กาพยหอโคลงนราศธารทองแดง และนนโทปนทสตรค าหลวงทระบวาเจาฟาธรรมธเบศ ทรงพระนพนธ และปณโณวาทค าฉนททระบวาพระมหานาคนพนธ สวนวรรณคดทระบเวลาทประพนธอยางชดเจน เชน มหาชาตค าหลวงทระบวาประพนธขนในพ.ศ.๒๐๒๕ และนราศหรภญไชยทระบวาประพนธขนใน พ.ศ.๒๐๖๐ สวนวรรณคดอยธยาอกจ านวนมากไมไดระบรายเอยดเชงประวตตาง ๆ ไว ทงนอาจเกดจากการช ารดเสยหายของตนฉบบ หรอกวผประพนธมไดระบไวดวยตนเอง นอกจากน ยงมวรรณคดอกกลมหนงทกลาวถงเหตการณทเกดขนในประวตศาสตร จงสามารถเทยบเคยงกบเหตการณทระบไวในพระราชพงศาวดารได เชน โคลงยวนพาย นราศนครสวรรค และโคลงชะลอพทธไสยาสน เปนตน ในขณะเดยวกนวรรณคดทไมไดมเนอหาเกยวกบประวตศาสตร การศกษาเชงประวตจ าตองอาศยการวเคราะหภาษาส านวนโวหารกบต านานเทานน

หลกฐานจากต านานหรอประวตบอกเลา หลกฐานประเภทนทไดรบความนยมมากทสด คอ ต านานศรปราชญ ของพระยาปรยตธรรมธาดา (แพ ตาละลกษณ) ซงเรยบเรยงขนจากค าใหกา รชาวกรงเกา ค าใหการขนหลวงหาวด และเพลงยาวเฉลมพระเกยรตพระบาทสมเดจพระนงเกลาเจาอยหวของ คณพม

สมาล วระวงศ ยงกลาวตอไปอกวาในการศกษาวรรณคดเชงประวตในสมยแรก ผศกษานยมใชหลกฐานจากต านานหรอประวตบอกเลาเปนหลก ท าใหเชอกนวาในสมยสมเดจพระนารายณมหาราชเปนยคทองของวรรณคด ท าใหมการจดวรรณคดหลายเรองใหเปนวรรณคดในรชกาลดงกลาว แตตอมาผศกษาวรรณคดกเรมตงขอสงเกตเกยวกบต านานศรปราชญ โดยการใชการศกษาวเคราะหส านวนภาษาในวรรณคด ท าใหพบวา ลลตพระลอ ซงเคยเชอกนวาเปนวรรณคดสมยสมเดจพระนารายณมหาราชนนกลบมาส านวนภาษาเทยบเคยงไดกบโคลงยวนพาย ซงเปนวรรณคดสมยอยธยาตอนตน จากนนกไดมการศกษาวรรณคดเชงประวตกนอยางแพรหลายและไดมการสรางประวตวรรณคดขนใหม โดยยกโคลงก าสรวลและทวาทศมาสขนไปเปนวรรณคดสมยอยธยาตอนตนดวยเหตผลทางดานการใชภาษาและแนวคดของเรอง นอกจากน ยงมการยกสมทรโฆษค าฉนทใหเปนวรรณคดสมยอยธยาตอนตนเชนกนเพราะในจนดามณทประพนธขนในรชกาลสมเดจพระนารายณมหาราชนนมการเรยกสมทรโฆษค าฉนทวาเปน “ค าบราณ”

Page 8: เอกสำรและงำนวิจัยที่เกี่ยวข้องird.stou.ac.th/dbresearch/uploads/125/บทที่ 2.pdfสรุปว `าสังคมไทยนาจะไดรับอิทธิพลการประพันธ์ค

๑๙

อยางไรกตาม สมาล วระวงศ มองวาปญหาของการศกษาวรรณคดเชงประวตทส าคญอยตรงทการตกรอบความคดของตนเองไวอยางยดมนถอมน ท าใหเกดการเลอกและตความหลกฐานใหเขากบกรอบความคดของตน เชน ในกรณของฉนทชย กระแสสนธและศภกจ นมมานนรเทพทตางตความ “มหาราช” ทปรากฏในสมทรโฆษค าฉนทแตกตางกนไปตามการเลอกและตความหลกฐานใหเขากบกรอบความคดของตน หรอการตความวากวผประพนธลลตพระลอและโคลงยวนพายเปนสตรของวภา กงกะนนทนกเปนการใหเหตผลและหาขอสนบสนนตามทผศกษาตงใจใหเปนอยแลว สงเหลานลวนเปนปญหาของการศกษาวรรณคดเชงประวตทควรไดรบการแกไข

สดทาย สมาล วระวงศ ไดกลาวโดยสรปวา การศกษาประวตวรรณคดเปนงานทตองอาศยการพสจนหลกฐานและเหตผล ผศกษาวรรณคดเชงประวตทโดยมากกเปนผทมพนฐานเปนนกอกษรศาสตรอยแลวควรระมดระวง ไมปลอยตนใหลอยเลอนไปตามกระแสจนตนาการจนเกนขอบเขตทหลกฐานและเหตผลจะรบไวอย

จากเอกสารและงานวจยทเกยวของทไดน ามาแสดงทงหมดในขางตนนน ท าใหเหนไดวายงไมเคยมผใดเคยรวบรวมและศกษาแนวทางการศกษาวรรณคดเชงประวตในสมยอยธยาตอนตนเลย ผวจยจงเหนวาการวจยดงกลาวนจะเปนประโยชนตอการศกษาวรรณคดเชงประวตตอไป