บทที่ 4 พฤติกรรมผู้บริโภค · 2019-08-27 ·...

บทท 4 พฤตกรรมผบรโภคBy Pattapong Promchai

พฤตกรรมผบรโภค

ในทางเศรษฐศาสตร มทฤษฎทสามารถอธบายพฤตกรรมของผบรโภคไดโดยมขอสมมตฐานทมเหตผลเปนทยอมรบ

1. ผบรโภคตดสนใจซอสนคาใดกตาม สนคานนจะตองใหความพอใจแกผบรโภคสงสด

2. รายไดของผบรโภคมจ ากด เขาจงจ าเปนตองเลอกสนคาทเขาไดรบความพอใจมากทสด

3. ผบรโภคสามารถแบงรายไดในการใชจายเปนหนวยยอยได

ทฤษฎทใชวเคราะหพฤตกรรมของผบรโภค

1. ทฤษฎอรรถประโยชน

(Utility Theory)

2. การวเคราะหเสนความพอใจเทากน

(Indifference Curve Analysis)

1. ทฤษฎอรรถประโยชน (Utility Theory)

อรรถประโยชน หมายถง“ความพอใจทบคคลไดรบจากการบรโภคสนคาชนดใดชนดหนงความพอใจทไดรบนนจะมากหรอนอยเพยงใด มหนวยเปน ยทล (Util) มาตราวดความพอใจม 2 แบบคอ

2. การวดเปนล าดบมากนอย (Ordinal Utility)

1. การวดเปนตวเลขทแนนอน (Cardinal Utility)

>> อรรถประโยชนรวม (Total Utility)

เรยกยอ ๆ วา “TU”หมายถง จ านวนความพอใจทงหมดทผบรโภคไดรบจากการบรโภคสนคาในปรมาณหนงๆ ซงหาจากการน าอรรถประโยชนทไดรบจากสนคาทกหนวยทบรโภคมารวมกน

>> อรรถประโยชนเพม (Marginal Utility)

อรรถประโยชนเพมหรอเรยกยอวา MU หมายถง อรรถประโยชนหรอความพอใจทผบรโภคไดรบเพมขน เมอไดสนคาหรอบรการเพมขนหนงหนวย

ตารางท 1 อรรถประโยชนสวนเพม อรรถประโยชนรวม และกฎการลดนอยถอยลงของอรรถประโยชนสวนเพม

จ านวน อรรถประโยชนรวม(TU)

อรรถประโยชนเพม(MU)

0 0 -1 19 192 29 103 36 74 40 45 41 16 41 07 39 -2

กฎการลดนอยถอยลงของอรรถประโยชนสวนเพม

-5

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

1 2 3 4 5 6 7 8

กราฟแสดง อรรถประโยชน (ยทล)

อรรถประโยชนรวม (TU) อรรถประโยชนเพม (MU)

กฎการลดนอยถอยลงของอรรถประโยชนสวนเพม(The Laws of Diminishing Marginal Utility)

กฎนอธบายวา “เมอผบรโภคไดรบสนคาและบรการชนดหนงมาบ าบดความตองการเพมขนเรอยๆ อรรถประโยชนเพม(MU) จะเพมขนในระยะแรกแลวจะลดลงในทสด เมอไดบรโภคสงนนเกนระดบหนงแลว อรรถประโยชนสวนเพมจะเทากบศนยและลดลงต ากวาศนยได”

ดลยภาพผบรโภค

ดลยภาพผบรโภค คอ สถานการณทผบรโภคจะไมเปลยนแปลงปรมาณการซอสนคาแลว แบงออกเปน 2 ประเภทดงน

1. กรณผบรโภคมรายไดไมจ ากด

2. กรณผบรโภคมรายไดจ ากด2.1 ราคาเดยวกน

2.2 ราคาไมเทากน


ผบรโภคจะบรโภคสนคาตอไปเรอยๆจนกวาจะไดรบอรรถประโยชนรวมจากสนคาสงสด (TU สงสด) ซงจะท าใหอรรถประโยชนหนวยสดทายเทากบศนย (MU=0)

MUA = MUB = MUC = MU… = 0

1. กรณผบรโภคมรายไดไมจ ากด ราคาเดยวกน

อรรถประโยชนสดทายทไดรบจากสนคา 3 ชนดหนวยท MU สนคา A MU สนคา B MU สนคา C

1 50 15 20

2 45 5 17

3 30 0 12

4 15 -6 8

5 5 -13 6

6 0 -20 3

7 -10 -30 0

8 -20 -35 -5


สรป ลกคาจะซอสนคาทงหมดดงน

สนคา A ซอทงหมด 6 หนวยสนคา B ซอทงหมด 3 หนวยสนคา C ซอทงหมด 7 หนวย


สรป ลกคาจะไดรบอรรถประโยชนรวมทงหมดดงนสนคา A ซอทงหมด 6 หนวย

อรรถประโยชนรวม ( 50+45+30+15+5 = 145 ยทล)สนคา B ซอทงหมด 3 หนวย

อรรถประโยชนรวม (15+5 = 20 ยทล)สนคา C ซอทงหมด 7 หนวย

อรรถประโยชนรวม ( 20+17+12+8+6+3 = 66 ยทล)

เพราะฉนน รวมอรรถประโยชนจากการซอสนคา 3 ชนดคอ145+ 20 + 66 = 231 ยทล


ดตวอยางหนา 90.................

ผบรโภคมรายไดจ ากดและตองการซอสนคาหลายชนดแตมราคาเทากน(มรายได 12 บาท ซอสนคาAและ Bหนวยละ 1 บาท)

ปรมาณสนคาทซอ MUA MUB

1 40 302 36 293 32 284 28 275 24 266 20 257 16 248 12 20

02.1. ดลยภาพผบรโภค (กรณผบรโภคมรายไดจ ากด ราคาเดยว)

MUA = MUB

2.1. ดลยภาพผบรโภค (กรณผบรโภคมรายไดจ ากด ราคาเดยว)

สรป ลกคาจะไดรบอรรถประโยชนรวมทงหมดดงนสนคา A ซอทงหมด 5 หนวยอรรถประโยชนรวม ( 40+36+32+28+24 = 160 ยทล)สนคา B ซอทงหมด 7 หนวยอรรถประโยชนรวม (30+29+28+27+26+25+24 = 189 ยทล)

เพราะฉนน รวมอรรถประโยชนจากการซอสนคา 2 ชนดคอ160+ 189 = 349 ยทล

2.2. ดลยภาพผบรโภค (กรณผบรโภคมรายไดจ ากด หลายราคา)

ผบรโภคมรายไดจ ากด และตองการซอสนคาหลายชนดแตมราคาแตกตางกน(ถามรายได29บาท ซอAหนวยละ1บาท Bหนวยละ 2บาท Cหนวยละ 3บาท)

MUA = MUB = MUC = ……. MUN = KPA PB PC PN

ปรมาณสนคาทซอ MUA MUA/PA MUB MUB/PB MUC MUC/PC

1 50 60 1062 45 54 953 39 40 884 32 35 805 20 22 726 11 10 607 5 8 50

ปรมาณสนคาทซอ

MUA MUA/PA MUB MUB/PB MUC MUC/PC

1 50 50 60 30 106 35.3

2 45 45 54 27 95 31.7

3 39 39 40 20 88 29.3

4 32 32 35 17.5 80 26.7

5 20 20 22 11 72 24

6 11 11 10 5 60 20

7 5 5 8 4 50 16.7

2.2. ดลยภาพผบรโภค (กรณผบรโภคมรายไดจ ากด หลายราคา)

แบบฝกหด1สรยทธตองการบรโภคอาหาร 2 ชนดคอ หมปง(สนคาชนดท 1) และ ลกชน

ทอด(สนคาชนดท 2) โดยทหมปงราคาไมละ 3 บาท ( P1 = 3) ลกชนทอดไมละ 4

บาท ( P2 = 4) อยากทราบวา ถาสรยทธมเงน 26 บาท เขาจะบรโภคหมปงและลกชนทอดเปนจ านวนเทาไร จงจะท าใหเขาไดรบความพอใจมากทสด

Q TU1 TU2

1 9 4

2 21 12

3 35 22

4 50 36

5 69 52

แบบฝกหด2ดวงดาวตองการบรโภคผลไม 4 ชนดคอ มะมวงราคา 50 บาท เมลอนราคา

200 บาท ทเรยน ราคา80 บาท กลวย20 บาท ถาดวงดาว มเงน 1250 บาท เขาจะบรโภคมะมวง เมลอน ทเรยน และกลวยเปนจ านวนเทาไรจงจะท าใหเขาไดรบความพอใจมากทสด

หนวย TUA TUB TUC TUD

1 100 280 150 102 170 520 275 253 230 770 415 494 270 950 570 705 305 1110 745 886 340 1245 890 1037 370 1365 1010 1138 400 1470 1106 1189 425 1570 1196 113

10 440 1660 1236 103

แบบฝกหด2ดวงดาวตองการบรโภคผลไม 4 ชนดคอ มะมวงราคา 50 บาท เมลอนราคา

200 บาท ทเรยน ราคา80 บาท กลวย20 บาท ถาดวงดาว มเงน 1250 บาท เขาจะบรโภคมะมวง เมลอน ทเรยน และกลวยเปนจ านวนเทาไรจงจะท าใหเขาไดรบความพอใจมากทสด

หนวย TUA TUB TUC TUD MUA MUB MUC MUDMUA/

PA

MUB/PB

MUC/PC

MUD/PD

1 100 280 150 10 100 280 150 102 170 520 275 25 70 240 125 153 230 770 415 49 60 250 140 244 270 950 570 70 40 180 155 215 305 1110 745 88 35 160 175 186 340 1245 890 103 35 135 145 157 370 1365 1010 113 30 120 120 108 400 1470 1106 118 30 105 96 59 425 1570 1196 113 25 100 90 -5

10 440 1660 1236 103 15 90 40 -10

แบบฝกหด2ดวงดาวตองการบรโภคผลไม 4 ชนดคอ มะมวงราคา 50 บาท เมลอนราคา 200

บาท ทเรยน ราคา80 บาท กลวย20 บาท ถาดวงดาว มเงน 1250 บาท เขาจะบรโภคมะมวง เมลอน ทเรยน และกลวยเปนจ านวนเทาไรจงจะท าใหเขาไดรบความพอใจมากทสดหนวย TUA TUB TUC TUD MUA MUB MUC MUD

MUA/PA

MUB/PB

MUC/PC

MUD/PD

1 100 280 150 10 100 280 150 10 2.00 1.40 1.88 0.502 170 520 275 25 70 240 125 15 1.40 1.20 1.56 0.753 230 770 415 49 60 250 140 24 1.20 1.25 1.75 1.204 270 950 570 70 40 180 155 21 0.80 0.90 1.94 1.055 305 1110 745 88 35 160 175 18 0.70 0.80 2.19 0.906 340 1245 890 103 35 135 145 15 0.70 0.68 1.81 0.757 370 1365 1010 113 30 120 120 10 0.60 0.60 1.50 0.508 400 1470 1106 118 30 105 96 5 0.60 0.53 1.20 0.259 425 1570 1196 113 25 100 90 -5 0.50 0.50 1.13 -0.25

10 440 1660 1236 103 15 90 40 -10 0.30 0.45 0.50 -0.50

แบบฝกหด2

ลกคามเงนอย 1250 บาท

เพราะฉะนน MUA/PA = MUB/PB = MUC/PC = MUD/PD = 1.2

ซอ มะมวง ราคา 50 บาท 3 หนวย ราคา 150บาทซอ เมลอน ราคา 200 บาท 2 หนวย ราคา 400 บาทซอ ทเรยนราคา 80 บาท 8 หนวย ราคา 640 บาทซอ กลวยราคา 20 บาท 3 หนวย ราคา 60 บาทรวมเปนเงน 1250 บาท

ทฤษฎทใชวเคราะหพฤตกรรมของผบรโภค

1. ทฤษฎอรรถประโยชน

(Utility Theory)

2. ทฤษฎเสนความพอใจเทากน

(Indifference Curve Analysis)

เสนความพอใจเทากน(Indifference Curve) IC

เปนเสนทแสดงถงการตดสนของผบรโภคตดสนใจซอสนคาชนดหนงเพมขน เขาจะตองตดสนในลดปรมาณสนคาอกชนดหนงใหลดลง โดยไมวาจะเพมขนหรอลดลงของปรมาณสนคา 2ชนดนน กจะกอใหเกดความพงพอใจของผบรโภคทเหมอนเดม

การวเคราะหเสนความพอใจเทากน(Indifference Curve Analysis)

เปนการวเคราะห การเปรยบเทยบระหวางสนคา 2 ชนด คอถาผบรโภคเพมการบรโภคสนคาสงหนง(X) จะท าใหปรมาณการบรโภคสนคาอกชนดลดลง (Y) โดยทความพงพอใจยงเทาเดม

แผนการซอ อาหาร เสอผาA 0 20B 1 15C 2 11D 3 8E 4 6F 5 0

เสนความพอใจเทากน (Indifference Cure : IC)

เปนเสนทแสดงจ านวนตาง ๆ ของสนคา 2 ชนด ซงจะท าใหผบรโภคไดรบความพอใจเทากน

2115129630

สนคา Y

รปท 4 เสนความพอใจเทากน

1 2 3 4 5 6สนคา X

เสนความพอใจเทากน

A

BC

DE

F

ลกษณะของเสน IC

O

ปรมาณสนคา Y

ปรมาณสนคา XIC

สนคา 2 ชนดสามารถทดแทนกนไดอยางสมบรณ เชน มามา vs ไวไว หรอ อชตน vs โออช เปนตน


O


ปรมาณสนคา XIC

สนคา 2 ชนดสามารถทดแทนกนไดแตไมสมบรณ สวนใหญเสน IC จะเปนลกษณะนเกอบทงหมด


O


ปรมาณสนคา XIC1

สนคา 2 ชนดใชงานรวมกนเชน แปรงสฟน , ยาสฟน


O

IC3


ปรมาณสนคา X

รปท 5 แผนภาพเสนความพอใจเทากน

IC2

IC1

อตราหนวยสดทายของการทดแทนกนระหวางสนคา 2 ชนด (MRS)

“ถาเพมสนคา 1 หนวยจะตองลดสนคาอกชนดลงในอตราทลดลง”

MRSX Y = - YX

Y คอ คาทมอตราการลดลงX คอ คาทมอตราสวนทเพมขน

MRSYX = - XY

X คอ คาทมอตราการลดลงY คอ คาทมอตราสวนทเพมขน

แผนการซอ สนคา X X สนคา Y Y

A 0 20

B 1 15

C 2 11

D 3 8

E 4 6

F 5 0



MRSX for Y = - YX

แผน A ไปหาแผน B

MRSX for Y = -5/1

แผน B ไปหาแผน C

MRSX for Y = -4/1

เสนงบประมาณหรอเสนราคา (อ านาจซอของผบรโภค)(Budget Line หรอ Price Line)

เสนทแสดงใหเหนถงจ านวนตางๆ ของสนคา 2 ชนด ซงทกๆ สวนประกอบสนคา 2 ชนด ใชเงนงบประมาณจ านวนเทากน เชน ก าหนดใหผบรโภคมงบประมาณ 1,000 บาท ส าหรบซอสนคา X และสนคา Y โดยก าหนดใหสนคา X ราคาหนวยละ 20 บาท สนคา Y ราคาหนวยละ 50 บาท

แผนการซอ งบประมาณ สนคา X (หนวยละ 20 บาท)

สนคา Y (หนวยละ 50 บาท)

A 1000 50 0B 1000 20 12C 1000 15 14D 1000 10 16E 1000 5 18F 1000 0 20

เปนเสนทแสดงจ านวนตาง ๆ ของสนคา 2 ชนด ซงจะท าใหผบรโภคไดรบความพอใจเทากน35

25

15

50

สนคา Y

10 20 30 40 50 60สนคา X

เสนงบประมาณ

A

CMF

N

รปท 7 เสนงบประมาณ

ผบรโภคใชเงนเกนงบ

ผบรโภคใชเงนนอยกวางบ

เปนเสนทแสดงจ านวนตาง ๆ ของสนคา 2 ชนด ซงจะท าใหผบรโภคไดรบความพอใจเทากน35

25

15

50

สนคา Y

10 20 30 40 50 60สนคา X

เสนงบประมาณ

A

CMF

N

รปท 7 เสนงบประมาณ

IC2

IC3

IC1


O

IC3

สนคา Y

สนคา X

รปท 8 ดลยภาพของผบรโภค

IC2

IC1

Y1

X1

F

E

HG

I

การเปลยนแปลงเสนงบประมาณ

1. รายไดเปลยน , ราคาสนคา x และ y คงท

2. รายไดคงท , ราคาเปลยน

2.1 รายไดคงท , ราคาสนคา x เปลยน , ราคา y คงท

2.2 รายไดคงท , ราคาสนคา y เปลยน , ราคา x คงท

y

y y

0

0 0

x

x x

บทที่ 4 พฤติกรรมผู้บริโภค · 2019-08-27 ·...

Documents

Transcript of บทที่ 4 พฤติกรรมผู้บริโภค · 2019-08-27 ·...