โค้งกฎการปฏิบัติงานอ่างเก็บน้ำ

15
โโโโโโโโโโโโโโโโโโโ โโโโโโโโโโโโ (Reservoir Operation Rule Curves)

description

โค้งกฎการปฏิบัติงานอ่างเก็บน้ำ. (Reservoir Operation Rule Curves). 1. บทนำ. - PowerPoint PPT Presentation

Transcript of โค้งกฎการปฏิบัติงานอ่างเก็บน้ำ

Page 1: โค้งกฎการปฏิบัติงานอ่างเก็บน้ำ

โค้�งกฎการปฏิ�บั ติ�งานอ่�างเก�บัน��า

(Reservoir Operation Rule Curves)

Page 2: โค้งกฎการปฏิบัติงานอ่างเก็บน้ำ

1.บัทน�า

ด้�วยค้วามท��ไม�แน�นอ่นขอ่งปร�มาณน��าในลำ�าน��าธรรมชาติ�ซึ่&�งจะผั นแปรติามเวลำา(Temporal)แลำะสถาน

ท��(Spatial) เป,นสาเหติ.หน&�งท��ท�าให�เก�ด้ค้วามไม�สอ่ด้ค้ลำ�อ่ง ก บัค้วามติ�อ่งการน��าขอ่งผั/�ใช�น��า โด้ยเฉพาะอ่ย�างย��งในฤด้/

ฝนจะม�ปร�มาณน��าในลำ�าน��ามากเก�นค้วามติ�อ่งการ แลำะในฤด้/แลำ�งจะมรปร�มาณน��าน�อ่ยกว�าค้วามติ�อ่งการจ&งท�าให�เก�ด้

การขาด้น��า ด้ งน �นมน.ษย5จ&งค้�ด้ท��จะแก�ป6ญหาน��ด้�วยการค้วบัค้.มปร�มาณน��าในลำ�าน��าธรรมชาติ�ให�เก�บัก กปร�มาณน��า

ส�วนท��เก�นค้วามติ�อ่งการในฤด้/ฝนส�าหร บัไว�ใช�ในฤด้/แลำ�งแลำะสามารถลำด้ขนาด้ขอ่งการเก�ด้น��าท�วมด้�วยการพ ฒนา

การสส�งน��าเป,นส�าค้ ญ

Page 3: โค้งกฎการปฏิบัติงานอ่างเก็บน้ำ

2.อ่�างเก�บัน��า อ่�างเก�บัน��า ค้9อ่ กลำไกท��มน.ษย5สร�างข&�นมาเพ9�อ่ท�า

หน�าท��ค้วบัค้.มปร�มาณน��าท��ไหลำติามลำ�าน��าธรรมชาติ� เพ9�อ่ว ติถ.ประสงค้5อ่ย�างใด้อ่ย�างหน&�ง(single purpose

reservoir) หร9อ่เพ9�อ่หลำายอ่ย�าง(multipurpose reservoir)

อ่�างเก�บัน��าประกอ่บัด้�วยส�วนส�าค้ ญ 3 ส�วนค้9อ่ (วราว.ธ,2539)

1. ติ วอ่�างเก�บัน��า(reservoir)2. ทางระบัายน��าลำ�น(spillway)

3. อ่าค้ารทางอ่อ่ก(outlet works)

Page 4: โค้งกฎการปฏิบัติงานอ่างเก็บน้ำ

ภาพท�� 1 การแบั�งปร�มาติรอ่�างเก�บัน��า

Page 5: โค้งกฎการปฏิบัติงานอ่างเก็บน้ำ

3.ประเภทขอ่งอ่�างเก�บัน��าติามว ติถ.ประสงค้5ขอ่งการใช�น��า

แบั�งเป,น 2 ประเภทค้9อ่3.1 อ่�างเก�บัน��าเอ่กประสงค้5(single purpose

reservoir)เป,นอ่�างเก�บัน��าเพ9�อ่ท�าหน�าท��เก�บัน��าไว�ใช�ส�าหร บั

ว ติถ.ประสงค้5อ่ย�างใด้อ่ย�างหน&�ง เช�น เพ9�อ่การเกษติร เพ9�อ่ การอ่.ปโภค้บัร�โภค้ หร9อ่เพ9�อ่การผัลำ�ติกระแสไฟฟ<า ซึ่&�งการ

บัร�หารจ ด้การน��าในอ่�างเก�บัน��าจะง�ายท��ส.ด้

3.2 อ่�างเก�บัน��าเอ่นกประสงค้5(multipurpose reservoir)

เป,นอ่�างเก�บัน��าท��ท�าหน�าท��เก�บัน��าไว�ใช�ส�าหร บั หลำายว ติถ.ประสงค้5พร�อ่มก นเช�น การเกษติร อ่.ปโภค้-

บัร�โภค้ การอ่.ติสาหกรรม การค้มนาค้ม ด้ งน �นการบัร�หารจ ด้การน��าย�อ่มม�ค้วามสลำ บัซึ่ บัซึ่�อ่นแลำะย.�งยากมากกว�าอ่�าง

เก�บัน��าเอ่กประสงค้5

Page 6: โค้งกฎการปฏิบัติงานอ่างเก็บน้ำ

4.กฎการปฏิ�บั ติ�งานอ่�างเก�บัน��า(reservoir operation rule)

4.1 กฎการปฏิ�บั ติ�งานอ่�างเก�บัน��า (reservoir operation rule) หมายถ&ง การเก�บัก กน��าในอ่�างเก�บัน��า

แลำะการส�งน��าจากอ่�างเก�บัน��าเพ9�อ่ว ติถ.ประสงค้5ติ�าง โด้ยม�การวางแผันลำ�วงหน�าว�าค้วรจะเก�บัก กแลำะส�งน��าจากอ่�าง

เก�บัน��าในแติ�ลำะช�วงเวลำาเป,นปร�มาณเท�าใด้ แลำะม�การปฏิ�บั ติ�การติามแผันท��วางไว�ติราบัเท�าท��สภาพในอ่นาค้ติเป,นไปติาม

ท��ค้าด้ค้ะเนไว�ในติอ่นวางแผัน การปฏิ�บั ติ�การปฏิ�บั ติ�การอ่าจติ�างจากแผันท��วางไว�เพ9�อ่ลำด้สภาวะการขาด้แค้ลำนน��า

หร9อ่น��าท��ไหลำลำ�นอ่�าง(วราว.ธ,2538)

Page 7: โค้งกฎการปฏิบัติงานอ่างเก็บน้ำ

4.2 กฎการปฏิ�บั ติ�งานอ่�างเก�บัน��า (reservoir operation rule) เป,นเค้ร9�อ่งม9อ่ท��เป,นประโยชน5ติ�อ่การ

ปฏิ�บั ติ�งานอ่�างเก�บัน��าซึ่&�งม�หลำายแบับั แติ�ลำะแบับัจะบัอ่กปร�มาณน��าท��ติ�อ่งปลำ�อ่ยจากอ่�างเก�บัน��าหร9อ่ไม�ก�บัอ่ก

ปร�มาณน��าท��ติ�อ่งการเก�บัก กในอ่�างเก�บัน��าในช�วงเวลำาติ�างๆขอ่งป>ซึ่&�งเร�ยกว�าโค้�งกฎการปฏิ�บั ติ�งาน(rule curve)(ว

ราว.ธ,2539)หน&�งในจ�านวนท��มากมายขอ่งเค้ร9�อ่งม9อ่ท��ม�ประโยชน5

ติ�อ่การปฏิ�บั ติ�งานอ่�างเก�บัน��าค้9อ่ โค้�งขอ่งกฎการปฏิ�บั ติ� การอ่�างเก�บัน��า (reservoir operation rule curve)

4.3 โค้�งขอ่งกฎการปฏิ�บั ติ�การอ่�างเก�บัน��า(reservoir operation rule curve) หร9อ่บัางค้ร �งเร�ยกว�าโค้�งแนวปฏิ�บั ติ�(guide curves)ซึ่&�งจะได้�จากการ

ว�เค้ราะห5ข�อ่ม/ลำทางอ่.ทกว�ทยาในอ่ด้�ติ(historical data) ซึ่&�งม�เง9�อ่นไขติ�างๆ ก นร�วมก บัค้วามติ�อ่งการน��า

Page 8: โค้งกฎการปฏิบัติงานอ่างเก็บน้ำ

5. หลำ กแลำะว�ธ�การพ ฒนาโค้�งขอ่งกฎการปฏิ�บั ติ�การอ่�างเก�บัน��า

5.1 หลำ กในการพ ฒนาโค้�งขอ่งกฎการปฏิ�บั ติ�การ อ่�างเก�บัน��า ค้9อ่ ในช�วงฤด้/ฝนจะพร�อ่งน��าจากอ่�างเก�บัน��าใน

แติ�ลำะช�วงเวลำาท��ก�าหนด้ในปร�มาณเท�าใด้ เพ9�อ่ให�ม�ปร�มาติรว�าส�าหร บัร บัปร�มาณน��าหลำากท��จะไหลำเข�าอ่�างเก�บัน��าโด้ยไม�เก�ด้การไหลำลำ�นอ่�างซึ่&�งจะก�อ่ให�เก�ด้อ่.ทกภ ยด้�าน

ท�ายอ่�างเก�บัน��า แลำะในขณะเด้�ยวก นติ�อ่งร กษาปร�มาณน��า ไว�ในอ่�างส�าหร บัใช�ในฤด้/แลำ�ง ซึ่&�งเส�นโค้�งขอ่งกฎการ

“ปฏิ�บั ติ�การอ่�างเก�บัน��า เส�นน��เร�ยกว�า Upper Rule Curve” (URC) แลำะในช�วงฤด้/แลำ�งจะร กษาปร�มาณน��าไว�

ในอ่�างเก�บัน��าในแติ�ลำะช�วงเวลำาท��ก�าหนด้ไว�เท�าใด้ จ&งจะลำด้ค้วามเส��ยงติ�อ่การเก�ด้น��าแห�งอ่�างเก�บัน��าซึ่&�งโค้�งขอ่งกฎการ

“ปฏิ�บั ติ�การอ่�างเก�บัน��า เส�นน��เร�ยกว�า Lower Rule Curve ” (LRC)

Page 9: โค้งกฎการปฏิบัติงานอ่างเก็บน้ำ

5.2 ว�ธ�การพ ฒนาโค้�งขอ่งกฎการปฏิ�บั ติ�การอ่�างเก�บัน��า

ว�ธ�การพ ฒนาโค้�งขอ่งกฎการปฏิ�บั ติ�การอ่�างเก�บัน��าสามารถหาได้�ด้�วยแบับัจ�าลำอ่งท��ใช�กระบัวนการขอ่งการ

จ�าลำอ่ง (simulation) แลำะแบับัจ�าลำอ่งท��ใช�กระบัวนการขอ่งการหาค้�าติอ่บัท��ด้�ท��ส.ด้(optimization)

Page 10: โค้งกฎการปฏิบัติงานอ่างเก็บน้ำ

5.2.1 Simulationเป,นกระบัวนการจ�าลำอ่งเพ9�อ่ศึ&กษาพฤติ�กรรมขอ่ง

ระบับั จากกฏิการจ ด้การแลำะค้วบัค้.ม ซึ่&�งในการพ ฒนาโค้�งขอ่งกฎการปฏิ�บั ติ�การอ่�างเก�บัน��าท��ใช�ว�ธ�น��ได้�แก�

1. การว�เค้ราะห5ระบับัอ่�างเก�บัน��าส�าหร บัการเก�บัก ก น��า (reservoir System Analysis for

Conservation) ซึ่&�งสามารถน�าผัลำการว�เค้ราะห5มาสร�าง โค้�งขอ่งกฎการปฏิ�บั ติ�การอ่�างเก�บัน��าได้� โด้ยท �วไปก�ค้9อ่

โปรแกรม HEC-3 2. Vacancy-Minimum Storage

Requirements Rule Curve จะอ่าศึ ยแนวค้�ด้ท��ว�าปร�มาณน��าในอ่�างเก�บัน��าจะเติ� มอ่�างพอ่ด้�เม9�อ่ส��นฤด้/ฝน ในขณะเด้�ยวก นเม9�อ่ส��นส.ด้ฤด้/แลำ�งปร�มาณน��าในอ่�างเก�บัน��าจะ

แห�งอ่�างเก�บัน��าพอ่ด้�

Page 11: โค้งกฎการปฏิบัติงานอ่างเก็บน้ำ

ภาพท�� 2 การพร�อ่งน��าในช�วงเร��มติ�นฤด้/ฝน

Page 12: โค้งกฎการปฏิบัติงานอ่างเก็บน้ำ

ภาพท�� 3 การส�ารอ่งน��าในช�วงฤด้/แลำ�ง

Page 13: โค้งกฎการปฏิบัติงานอ่างเก็บน้ำ

3. Standard Operation Policy เป,นเกณฑ์5ท�� ค้�อ่นข�างง�าย โด้ยจะปลำ�อ่ยน��าให�เป,นไปติามค้วามติ�อ่งการ

ท.กๆ ช�วงเวลำา ด้ งน �นหากปร�มาณน��าในอ่�างเก�บัน��าม�ไม�เพ�ยงพอ่ก บัค้วามติ�อ่งการระด้ บัน��าในอ่�างเก�บัน��าก�จะลำด้ลำง

เร9�อ่ยๆ ขณะเด้�ยวก นในช�วงฤด้/ฝนท��ม�น��ามากระด้ บัน��าในอ่�างเก�บัน��าก�จะเพ��มส/งข&�นจนกระท �งปลำ�อ่ยน��าให�ไหลำลำ�นอ่�าง

เก�บัน��าติ�อ่ไปเกณฑ์5การปฏิ�บั ติ�งานว�ธ�น��ม�ค้วามเหมาะสมในการลำด้

ปร�มาณการขาด้น��าท �งหมด้(Total Deficit)ในช�วงเวลำาพ�จารณา

Page 14: โค้งกฎการปฏิบัติงานอ่างเก็บน้ำ

4.Probability Based Rule Curve เป,นว�ธ�ท��อ่าศึ ยหลำ กการพ9�นฐานขอ่งค้วามน�าจะเป,นมาช�วยในการ

ว�เค้ราะห5

“Upper Rule Curve” (URC) ค้9อ่ระด้ บัน��าในอ่�างเก�บัน��ามากท��ส.ด้ท��ท�าให�ค้วามเส��ยงติ�อ่การท��อ่�างม�ปร�มาติรไม�

พอ่ท��จะร บัน��านอ่งอ่ย/�ในเกณฑ์5ท��ยอ่มร บัได้�

“Lower Rule Curve ” (LRC) ค้9อ่ระด้ บัน��าในอ่�างเก�บัน��าท��ค้วรร กษาไว�เพ9�อ่หลำ�กเลำ��ยงค้วามเส��ยงติ�อ่การเก�ด้น��า

แห�งขอ่งอ่�างเก�บัน��าหร9อ่เส��ยงติ�อ่การขาด้แค้ลำนน��าในอ่นาค้ติท��อ่ย/�ในเกณฑ์5ยอ่มร บัได้�

Page 15: โค้งกฎการปฏิบัติงานอ่างเก็บน้ำ

5.2.1 Optimization

Optimization เป,นกระบัวนการหาค้�าติอ่บัท��ด้�ท��ส.ด้จากการจ ด้การติามว ติถ.ประสงค้5(objectives)แลำะข�อ่จ�าก ด้(constraints)ซึ่&�งเป,นการจ�าลำอ่งท��เหมาะสม

ท��ส.ด้ ท �งน��เพราะสามารถหาค้�าติอ่บัท��ด้�ส.ด้ได้�ติาม ว ติถ.ประสงค้5แลำะข�อ่จ�าก ด้ติ�างๆ แติ�อ่ย�างไรก�ติามการใช�

ว�ธ�น��จ�าเป,นติ�อ่งจ�าลำอ่งระบับัเส�ยก�อ่นซึ่&�งในการพ ฒนาโค้�งขอ่งกฎการปฏิ�บั ติ�การอ่�างเก�บัน��าท��ใช�ว�ธ�น��ได้�แก�

1. Chance- Constrained Model with Linear Decision Rule เป,นการพ ฒนากฎการปฏิ�บั ติ�

งานอ่�างเก�บัน��าด้�วยแบับัจ�าลำอ่ง โอ่กาส- ข�อ่จ�าก ด้ ร�วมก บักฎการติ ด้ส�นใจเช�งเส�น