ภาวะมลพิษที่� เกิดจากิกิารผลตและใช้�ผลตภ�ณฑ์�จากิเช้��อเพิลง

ซากิด"กิด#าบรรพิ�

โดย นางสาววราภรณ์� ชำ�าน�งาน

1

การน�าเชำ��อเพลิ�งซากด�กด�าบรรพ�ขึ้��นมาใชำ� ทำ�าให้�เก�ดการขึ้ยายตั"วทำางด�านอ#ตัสาห้กรรมตั$างๆ เชำ$น การกลิ"&นน��าม"นการแยกแก(สธรรมชำาตั� การผลิ�ตัแลิะการน�าปิ-โตัรเคม/ภ"ณ์ฑ์�ไปิใชำ� การขึ้นส$ง การทำ��งกากขึ้องเส/ยแลิะขึ้ยะขึ้องสารทำ/&ใชำ�แลิ�วอ#ตัสาห้กรรมเห้ลิ$าน/�ลิ�วนม/ผลิโดยตัรงตั$อส�&งแวดลิ�อม ทำ�าให้�ค#ณ์ภาพขึ้องอากาศ น��า แลิะด�นเปิลิ/&ยนแปิลิงไปิ เก�ดอ"นตัรายทำ"�งทำางตัรงแลิะทำางอ�อมตั$อส�&งม/ชำ/ว�ตั ภาวะแวดลิ�อมทำ/&ก$อให้�เก�ดอ"นตัรายเร/ยกว$า  ภาวะมลิพ�ษ แลิะเร/ยกสารทำ/&ก$อให้�เก�ดภาวะมลิพ�ษว$า สารมลิพ�ษ   ภาวะมลิพ�ษด�านตั$างๆ ทำ/&ส�าค"ญได�แก$ ภาวะมลพิษที่างอากิาศ ที่างน้ำ#�าและที่างดน้ำ

2

    มลภาวะที่างอากิาศมลิพ�ษทำางอากาศม/สาเห้ตั#ส$วนให้ญ$มาจาก

การเผาไห้ม�เชำ��อเพลิ�งในโรงงานอ#ตัสาห้กรรมห้ร�อในเคร�&องยนตั�ขึ้องยานพาห้นะ การเผาถ่$านห้�นห้ร�อเชำ��อเพลิ�งทำ/&ม/ก�ามะถ่"นแลิะสารปิระกอบขึ้องก�ามะถ่"นเปิ8นองค�ปิระกอบ จะม/แก(สซ"ลิเฟอร�ไดออกไซด�เก�ดขึ้��น เม�&อปิะปินมาก"บน��าฝนทำ�าให้�เก�ดเปิ8นฝนกรด ซ�&งม/ผลิกระทำบตั$อการด�ารงชำ/ว�ตัขึ้องส"ตัว�น��า ทำ�าให้�ส/ใบไม�ซ/ดจางแลิะส"งเคราะห้�แสงไม$ได� ก"ดกร$อนโลิห้ะแลิะอาคารบ�านเร�อน ถ่�าร$างกายได�ร"บแก(สน/�จะทำ�าให้�เก�ดอาการปิวดเม�&อยเร��อร"ง โลิห้�ตัจาง แลิะเปิ8นอ"นตัรายตั$อระบบทำางเด�นห้ายใจแลิะปิอด

3

การเผาไห้ม�เชำ��อเพลิ�งปิ-โตัรเลิ/ยมอย$างไม$สมบ;รณ์�จะได�เขึ้ม$าแลิะออกไซด�ขึ้องคาร�บอนซ�&งได�แก$ CO2   แลิะ CO นอกจากน/�ย"งเก�ดแก(สอ�&นๆ อ/กห้ลิายชำน�ดเชำ$น    SO2 NO2 แลิะ H2S รวมทำ"�งเถ่�าถ่$านทำ/&ม/โลิห้ะปิร�มาณ์น�อยมากเปิ8นองค�ปิระกอบ   

4

 CO2  จะทำ�าห้น�าทำ/&คลิ�ายก"บผ�าห้$มทำ/&ห้$อห้#�มโลิกแลิะก"กเก<บความร�อนเอาไว� ทำ�าให้�อ#ณ์ห้ภ;ม�ขึ้องโลิกส;งขึ้��นทำ/&เร/ยกว$าเก�ดภาวะเร�อนกระจก ซ�&งส$งผลิกระทำบตั$อมน#ษย�แลิะส�&งแวดลิ�อมอย$างมาก CO2  ในบรรยากาศสามารถ่อย;$ได�นานเปิ8นส�บถ่�งร�อยปิ=โดยไม$ส;ญสลิาย ถ่�าการเผาไห้ม�เก�ดขึ้��นมาก    CO2  ก<จะไปิสะสมอย;$ในบรรยากาศมากขึ้��น 5

ในบร�เวณ์ทำ/&ม/ยวดยานส"ญจรไปิมาอย$างค"บค"&งห้ร�อการจราจรตั�ดขึ้"ดจะม/ปิร�มาณ์ขึ้องแก(ส  CO ส;ง แก(สชำน�ดน/�เปิ8นแก(สพ�ษทำ/&ไม$ม/ส/แลิะกลิ�&น จะฟ# >งกระจายปิะปินอย;$ในอากาศ เม�&อห้ายใจเอาแก(ส CO เขึ้�าไปิ จะรวมก"บฮี/โมโกลิบ�นในเลิ�อดเก�ดเปิ8นคาร�บอกซ/ฮี/โมโกลิบ�น ทำ�าให้�เม<ดเลิ�อดแดงไม$สามารถ่ร"บออกซ�เจนได�ตัามปิกตั� จะเก�ดอาการเว/ยนศ/รษะ ห้ายใจอ�ดอ"ด คลิ�&นไส�อาเจ/ยน ถ่�าร$างกายได�ร"บเขึ้�าไปิมากทำ"นทำ/อาจทำ�าให้�เส/ยชำ/ว�ตัได�

6

การเผาไห้ม�ขึ้องเชำ��อเพลิ�งในเคร�&องยนตั�ตั$างๆ ม/ไฮีโดรคาร�บอนทำ/&เผาไห้ม�ไม$ห้มดออกมาด�วย โดยเฉพาะไฮีโดรคาร�บอนทำ/&ม/โมเลิก#ลิม/พ"นธะค;$จะรวมตั"วก"บออกซ�เจนห้ร�อแก(สโอโซน เก�ดเปิ8นสารปิระกอบแอลิด/ไฮีด�ซ�&งม/กลิ�&นเห้ม<นทำ�าให้�เก�ดอาการระคายเค�องเม�&อส;ดดม นอกจากน/�ไฮีโดรคาร�บอนย"งอาจเก�ดปิฏิ�ก�ร�ยาก"บออกซ�เจนแลิะไนโตัรเจนไดออกไซด� เก�ดสารปิระกอบเปิอร�ออกซ/แอซ/ตั�ลิไนเตัรตั (PAN) ซ�&งเปิ8นพ�ษทำ�าให้�เก�ดการระคายเค�องตั$อดวงตัาแลิะระบบทำางเด�นห้ายใจ นอกจากน/�ย"งม/ผลิตั$อพ�ชำโดยทำ�าลิายเน��อเย�&อทำ/&ใบอ/กด�วย

7

มลภาวะที่างน้ำ#�าสาเห้ตั#ส�าค"ญทำ/&ก$อให้�เก�ดมลิพ�ษทำางน��าค�อ

การใชำ�ปิ-โตัรเคม/ภ"ณ์ฑ์� เชำ$น ปิ#Bยเคม/ สารปิราบศ"ตัร;พ�ชำแลิะผงซ"กฟอก แม�ว$าปิ#Bยเคม/แลิะผงซ"กฟอกจะไม$เปิ8นพ�ษโดยตัรงตั$อมน#ษย�แตั$ก<เปิ8นอาห้ารทำ/&ด/ขึ้องพ�ชำน��าบางชำน�ด จากการศ�กษาว�จ"ยน��าจากแห้ลิ$งชำ#มชำนพบว$าม/ปิร�มาณ์ฟอสเฟตัส;งมาก ทำ"�งน/�เปิ8นเพราะน��าทำ��งจากอาคารบ�านเร�อนม/ฟอสเฟตัในผงซ"กฟอกปินอย;$ด�วย สารด"งกลิ$าวจะกระตั#�นการเจร�ญงอกงามขึ้องพ�ชำน��าได�ด/แลิะรวดเร<ว เม�&อพ�ชำน��าตัาย จ#ลิ�นทำร/ย�ในน��าจะตั�องใชำ�ออกซ�เจนจ�านวนมากในการย$อยสลิายซากพ�ชำเห้ลิ$าน"�นเปิ8นเห้ตั#ให้�ปิร�มาณ์ออกซ�เจนในน��าลิดลิง จ�งทำ�าให้�เก�ดน��าเน$าเส/ย

8

สารเคม/แลิะว"ตัถ่#ด�บม/พ�ษทำ/&ใชำ�ในการเกษตัรเพ�&อเพ�&มผลิผลิ�ตัในการเพาะปิลิ;ก สารก�าจ"ดแมลิงแลิะก�าจ"ดว"ชำพ�ชำ เชำ$น สารปิระกอบไนไตัรตั�แลิะไนเตัรตั สารปิระกอบคลิอร�เนเตัดไฮีโดรคาร�บอน ออร�แกโนฟอสเฟตั คาร�บาเมตั เม�&อตักค�างอย;$ในอากาศห้ร�อด�นก<จะถ่;กน��าชำะลิ�างลิงส;$แห้ลิ$งน��า ทำ�าให้�แห้ลิ$งน��าในบร�เวณ์เกษตัรกรรม ห้ร�อสายน��าทำ/&ไห้ลิผ$านม/สารพ�ษสะสมห้ร�อปิะปินอย;$ การจ"บส"ตัว�น��าจากแห้ลิ$งน��าในบร�เวณ์น"�นมาบร�โภคก<จะม/โอกาสได�ร"บพ�ษจากสารด"งกลิ$าวด�วย 9

น��าม"นเปิ8นสารอ/กชำน�ดห้น�&งทำ/&ก$อให้�เก�ดมลิพ�ษทำางน��าเม�&อน��าม"นร"&วไห้ลิลิงส;$ทำะเลิห้ร�อแม$น��าลิ�าคลิองจะเก�ดคราบน��าม"นลิอยอย;$ทำ/&ผ�วน��า คราบน��าม"นจะเปิ8นแผ$นฟ-ลิ�มปิกคลิ#มผ�วน��าทำ�าให้�ออกซ�เจนในอากาศไม$สามารถ่ลิะลิายลิงไปิในน��าได� ทำ�าให้�น��าขึ้าดออกซ�เจน ส"ตัว�น��าทำ/&อย;$ในแห้ลิ$งน��าบร�เวณ์น"�นๆ อาจตัายได� ตัามปิกตั�น��าในธรรมชำาตั�จะม/ออกซ�เจนลิะลิายอย;$ปิระมาณ์ 5 - 7 ส$วนในลิ�านส$วน ปิร�มาณ์ออกซ�เจนในน��าห้ร�อ  DO  (Dissolved Oxygen)  จ�งม/ความส�าค"ญแลิะจ�าเปิ8นอย$างย�&งส�าห้ร"บการด�ารงชำ/ว�ตัขึ้องพ�ชำแลิะส"ตัว�น��าการบ$งชำ/�ค#ณ์ภาพน��าอาจทำ�าได� เชำ$น

10

หาปรมาณออกิซเจน้ำที่� จ*ลน้ำที่ร�ย์�ต�องใช้�ไปใน้ำกิารย์-อย์สลาย์สารอ�นทำร/ย�ในน��า เร/ยกว$า ค$า  BOD (Biochemical Oxygen Demand) ซ�&งจะบอกถ่�งปิร�มาณ์จ#ลิ�นทำร/ย�ทำ/&ตั�องใชำ�ออกซ�เจนในน��า

 หาปรมาณความต�องกิารออกิซเจน้ำของสารเคม�ที่� อย์1-ใน้ำน้ำ#�า เร/ยกว$า ค$า   CDO    (Chemical Oxygen Demand) ซ�&งจะบอกถ่�งปิร�มาณ์ขึ้องสารเคม/ทำ/&สามารถ่ทำ�าปิฏิ�ก�ร�ยาก"บออกซ�เจนในน��า 11

การก�าจ"ดสารพ�ษด�วยว�ธ/การฝCงด�นรวมทำ"�งการก�าจ"ดขึ้ยะม;ลิฝอยแลิะส�&งปิฏิ�ก;ลิตั$างๆ โดยการทำ��งบนด�น จะเปิ8นสาเห้ตั#ทำ�าให้�ด�นม/สภาพไม$เห้มาะสมส�าห้ร"บการเพาะปิลิ;ก แลิะก$อให้�เก�ดภาวะมลิพ�ษทำางด�น ปิ#Bยเคม/แลิะสารเคม/ทำ/&ใชำ�ปิราบศ"ตัร;พ�ชำก<เปิ8นอ/กสาเห้ตั#ห้น�&งทำ/&ทำ�าให้�เก�ดภาวะมลิพ�ษทำางด�นได� เคร�&องม�อเคร�&องใชำ�ในชำ/ว�ตัปิระจ�าว"น เชำ$น ยางรถ่ยนตั� พลิาสตั�ก บรรจ#ภ"ณ์ฑ์� ผลิ�ตัภ"ณ์ฑ์�เห้ลิ$าน/�สลิายตั"วยาก ม/ความทำนทำานตั$อน��าแสงแดด แลิะอากาศ จ�งตักค�างอย;$ในส�&งแวดลิ�อมทำ"�งในด�นแลิะน��า 12

มลภาวะที่างดน้ำ

ปิCจจ#บ"นม/ว�ธ/ก�าจ"ดพลิาสตั�กทำ/&ใชำ�แลิ�วห้ลิายว�ธ/ด"งน/�

1. ใช้�ปฏิกิรย์าช้�วเคม�   เน�&องจากพลิาสตั�กส$วนให้ญ$ม/ความทำนทำาน

ตั$อการย$อยสลิายขึ้องเอนไซม�จากจ#ลิ�นทำร/ย�น"กว�ทำยาศาสตัร�จ�งได�ค�ดค�นพลิาสตั�กทำ/&ม/โครงสร�างทำางเคม/ทำ/&สามารถ่ถ่;กทำ�าลิายได�ด�วยเอนไซม�ขึ้องจ#ลิ�นทำร/ย�พวกแบคทำ/เร/ยแลิะเชำ��อรา ตั"วอย$างเชำ$น เซลิลิ;โลิสซานเทำค แลิะเซลิลิ;โลิสแอซ/เตัตั ห้ร�อการผสมแปิ>งขึ้�าวโพดในพอลิ�เอทำ�ลิ/นแลิ�วน�ามาผลิ�ตัว"สด#บรรจ#ภ"ณ์ฑ์�

13

2. ใช้�สมบ�ตกิารละลาย์ใน้ำน้ำ#�า  พลิาสตั�กบางชำน�ด เชำ$น พอลิ�ไวน�ลิ

แอลิกอฮีอลิ�สามารถ่ลิะลิายในน��าได�เม�&ออย;$ในส�&งแวดลิ�อมทำ/&ม/ความชำ��นส;ง ห้ร�ออย;$ในน��าซ�&งเปิ8นตั"วทำ�าลิะลิายในธรรมชำาตั� เม�&ออ#ณ์ห้ภ;ม�ส;งขึ้��นพลิาสตั�กจะลิะลิายได�เพ�&มขึ้��น3. ใช้�แสงแดด  

น"กเคม/ชำาวแคนาดาพบว$าการเตั�มห้ม;$ฟCงก�ชำ"นทำ/&ไวตั$อแสงอ"ลิตัราไวโอเลิตัเขึ้�าไปิในโซ$พอลิ�เมอร� เม�&อพลิาสตั�กถ่;กแสงแดดจะเก�ดสารทำ/&ทำ�าปิฏิ�ก�ร�ยาก"บออกซ�เจนในอากาศทำ�าให้�พลิาสตั�กเส�&อมค#ณ์สมบ"ตั� เปิราะแตัก แลิะห้"กง$าย

14

• 4. ใช้�ความร�อน้ำ  พลิาสตั�กพวกทำ/&เปิ8นสารปิระกอบ

ไฮีโดรคาร�บอน เม�&อได�ร"บความร�อนถ่�งระด"บห้น�&งจะสลิายตั"วเปิ8นโมเลิก#ลิขึ้นาดเลิ<ก ในทำ/&ส#ดจะได�คาร�บอนไดออกไซด�ก"บน��าห้ร�อสารอ�&นซ�&งเปิ8นพ�ษปินออกมาด�วย ทำ"�งน/�ขึ้��นอย;$ก"บชำน�ดขึ้องพลิาสตั�ก เชำ$น พอลิ�เอทำ�ลิ/นตั�ดไฟง$าย พอลิ�สไตัร/นเผาไห้ม�ให้�คว"นด�าแลิะเขึ้ม$ามาก ส$วนพอลิ�ไวน�ลิคลิอไรด�ตั�ดไฟยากตั�องให้�ความร�อนตัลิอดเวลิาแลิะม/แก(สไฮีโดรเจนคลิอไรด�ซ�&งเปิ8นแก(สพ�ษเก�ดขึ้��นด�วย การเผาเปิ8นว�ธ/ก�าจ"ดพลิาสตั�กทำ/&รวดเร<ว แตั$ม/ขึ้�อเส/ยค�ออาจเก�ดสารพ�ษทำ/&ก$อให้�เก�ดภาวะมลิพ�ษทำางอากาศได�

15

5. น้ำ#ากิล�บมาใช้�ใหม-  พลิาสตั�กปิระเภทำเทำอร�มอพลิาสตั�กสามารถ่

น�ากลิ"บมาใชำ�ให้ม$ได� โดยลิ�างทำ�าความสะอาดแลิ�วน�าเขึ้�าเคร�&องตั"ดเปิ8นชำ��นเลิ<กก$อนเขึ้�าเคร�&องอ"ดเม<ดเม<ดพลิาสตั�กทำ/&ได�จะสามารถ่น�าไปิห้ลิอมเปิ8นชำ��นงานได�อ/ก เชำ$น น�าไปิใชำ�ทำ�าโฟมก"นกระแทำกในการบรรจ#ผลิ�ตัภ"ณ์ฑ์� ผสมในซ/เมนตั�เพ�&อให้�ร"บแรงกระแทำก ใชำ�ถ่มทำ/&ด�นชำายฝC& งทำะเลิแลิ�วอ"ดให้�แน$นเพ�&อสร�างทำ/&อย;$อาศ"ย ห้ร�ออาจน�ามาอ"ดให้�แน$นใชำ�ทำ�าเปิ8นอ�ฐห้ร�อว"สด#ก$อสร�างซ�&งเปิ8นว�ธ/ทำ/&เห้มาะสมในแง$เศรษฐก�จแลิะเปิ8นการสงวนทำร"พยากร

16