มโนราห์�

จัดทำ�าโดยนางสาวกรรณิ�การ� บุ�ญมาวรรณิ�

นกเร�ยนชั้�น ม.6/1 เลขทำ�� 8เสนอ

อาจัารย�ส�ทำธิ�พร ต้#นเถาโรงเร�ยนน��าบุ%อห์ลวงว�ทำยาคม

อ�าเภอสนป่)าต้อง จังห์วดเชั้�ยงให์ม%

ประวั�ติ�มโนราห์ กาลคร�งน�น  ยงม�พระยาเม-องพทำล�ง กบุพระมเห์ส� ได#ครองค/%กนมา

ห์ลายป่0 แต้%ก2ห์าได#ม�บุ�ต้รไว#ส-บุสก�ลสกคน ทำ�งพระสาม� และมเห์ส� ได#ต้กลงกนจั�ดธิ/ป่เทำ�ยน บุนบุานศาลกล%าว แด%เทำวดา และส��งศกด�4ส�ทำธิ�4 ขอให์#ชั้%วยป่ระทำานบุ�ต้รให์#สกคน  จัะเป่5นห์ญ�งก2ได# ชั้ายก2ด�  ไว#เป่5นทำายาทำส-บุสก�ลต้%อไป่

อย/%มาวนห์น6�งพระมเห์ส� บุอกพระสาม�ว%าก�าลงทำรงม�พระครรภ� พระสาม�ได#ฟั8ง ก2ด�พระทำยมาก  ต้%อมาเม-�อครบุก�าห์นดป่ระส/ต้�กาลได#ป่ระส/ต้�พระธิ�ดา จั6งได#ต้�งชั้-�อว%า  ศร�มาลา  เจัร�ญวยมาได#ป่ระมาณิ  - 5 6 เด-อน ก2เร��มร�า ทำ�าม-อพล�กไป่พล�กมา นางสนมพ��เล��ยง ก2เลยร#องเพลง น#อย ๆ ๆ  จันเคยชั้�น ต้�งแต้%เล2กจันโต้ร�ามาต้ลอด ถ#าห์ากวนใดไม%ได#ร�า ข#าวน��าจัะไม%ยอมเสวย ส%วนพระบุ�ดาก2ร#อนใจั และละอายต้%อไพร%ฟั;าป่ระชั้าชั้น ทำ��พระธิ�ดาโต้แล#วยงร�าอย/% เชั้%นน�น ไม%ร/#จัะทำ�าอย%างไร ส%วนป่ระชั้าชั้นก2พากนต้�ฉิ�นน�นทำาไม%ขาดห์/ เลยต้ดส�นใจั ให์#ทำห์ารน�าไป่ลอยแพในทำะเล แม%ศร�มาลาต้#องทำนทำ�กข�ทำรมานอย%างแสนสาห์ส จันสลบุนอนแน%น��งอย/%บุนแพน�น  แพถ/กคล-�นลมพดพาไป่ต้ามกระแสน��าต้ามยถากรรม จันกระทำ�งไป่ต้�ดอย/%กบุโขดห์�น ใกล#กบุเกาะส�ชั้ง 

  พ%อข�นศรทำธิา ซึ่6�งต้#องคด�การเม-องถ/กน�าไป่กกไว#บุนเกาะส�ชั้ง พร#อม พวกพระยาต้%างๆ ทำ��ต้#องคด�เด�ยวกน ถ/กน�ามากกขงรวมกน เป่5นนกโทำษ

  การเม-อง บุนเกาะแห์%งน�� ในวนน�น พ%อข�นศรทำธิา ได#ลงไป่ต้กน��า เพ-�อจัะ ชั้�าระร%างกาย บุงเอ�ญมองไป่ในทำะเล ได#เห์2นแพล�าห์น6�งลอยมาต้�ดอย/% ทำ��

โขดห์�นใกล#เกาะ และม�คนๆ ห์น6�งนอนอย/%บุนแพ พอจัะแลเห์2นได#ถนด ต้นเองจัะลงไป่ชั้%วยก2ไม%ได#เพราะน��าบุร�เวณิน�นล6กมาก จั6งไป่บุอกกบุ

พระยาโถมน��า ซึ่6�งเป่5นผู้/#ม�ว�ชั้าอาคม เด�นบุนน��าได# ให์#ไป่ชั้%วย พระยาโถมน��า รบุป่ากแล#ว ได#ลงมาด/ เห์2นเป่5นดงทำ��ข�นศรทำธิาพ/ดจัร�ง จั6งต้ดส�นใจัเด�นไป่

บุนน��า ลากแพเข#าห์าฝั่8� งได# แต้%จัะทำ�าอย%างไร ผู้/#ห์ญ�งทำ��นอนอย/%ในแพยง สลบุไศลไม%ได#สต้� จั6งได#เร�ยกบุรรดาพวกพระยาทำ�งห์มด ให์#มาด/เผู้-�อจัะม�ผู้/#

ใดม�ป่8ญญาชั้%วยเห์ล-อได# ขณิะน�น พระยาล�ยไฟัซึ่6�งร%วมอย/%ในกล�%มน�นด#วย  ค�ดว%าผู้/#ห์ญ�งคนน�� คงไม%เป่5นอะไรมาก คงเน-�องจัากความห์นาวเย2น

น�นเอง ทำ��ทำ�าให์#เธิอไม%ได#สต้� เม-�อค�ดได#ดงน�นจั6งส�งให์#พวกพระยาทำ�งห์ลาย ชั้%วยกนห์าไม#ฟัAนมาก%อไฟัสกกองให์ญ% แล#วพระยาล�ยไฟัก2อ� #มเอาร%างผู้/#

ห์ญ�งคนน�น เด�นเข#าไฟัในกองไฟั ความห์นาวทำ��เกาะก�มนางอย/% เม-�อถ/ก ความร#อนจัากกองไฟั ก2เร��มผู้%อนคลายและร/#ส6กต้วในเวลาต้%อมา เม-�อเห์2น

ว%าเธิอป่ลอดภยแล#ว จั6งน�านางข6�นไป่ยงทำ��พก และให์#ข#าวป่ลาอาห์ารแก% นาง จันม�เร��ยวแรงป่กต้�ข6�น เม-�อม�เร��ยวแรงด�แล#ว แม%ศร�มาลาก2เร��มร�าอ�ก

ทำ�าให์#พวกพระยาทำ�งห์ลายพากนแป่ลกใจั พากนถามไถ%ไล%เร�ยง แม%ศร�มาลาจั6งเล%าความเป่5นมาทำ�งห์มดให์#พวกพระยาฟั8ง

พวักพระยาทั้��งห์มดติ�างก�คิ�ดก�นวั�า จะทั้�าอย�างไรติ�อไปด� พระยาคิน ห์น��ง จ�งเสนอให์"พ�อขุ$นศร�ทั้ธา น�าแม�ศร�มาลาไปเล��ยงเป)นบุ$ติร

บุ$ญธรรม ส�วันเร,�องการร�ายร�าขุองเธอ จะมอบุให์"พระยาเทั้พส�งห์ร ไปประชุ$มพระยาให์"ชุ�วัยก�นจ�ดการ ในเคิร,�องดนติร� และพระยาเทั้พ

ส�งห์ร เป)นห์�วัห์น"าคิณะ เม,�อทั้$กส��งทั้$กอย�างเป)นไปติามทั้��ติกลงก�น แล"วั ก�ย�งม�เห์ล,ออ�กอย�าง คิ,อชุ,�อคิณะ ให์"ทั้$กคินชุ�วัยก�นคิ�ดวั�าจะติ��ง

ชุ,�อคิณะวั�าอย�างไร แม�ศร�มาลาได"ย�นด�งน��น จ�งคิ�ดขุ��นมาได"วั�า ติอน ทั้��ลอยอย/�ในทั้ะเล เธอได"ระล�กถึ�งชุาติ�ก�อนๆ ได" จ�งบุอกพระยาทั้��ง

ห์ลายวั�า ชุ,�อคิณะสมคิวัรจะใชุ"ชุ,�อวั�า "คิณะมโนราห์ " เพราะเม,�อชุาติ�   ก�อน ห์น/เคิยเก�ดเป)นมน$ษย คิร��งนก ห์น/ชุ,�อ มโนราห์ ทั้$กคินพ/ดวั�า

    จ�าชุาติ�เก�ดปางก�อนได"ด"วัยห์ร,อ แม�ศร�มาลาติอบุวั�า จ�าได"ทั้$กชุาติ�  ห์น/เก�ดมาทั้��งห์มด 12  ชุาติ� รวัมทั้��งชุาติ�ป3จจ$บุ�นด"วัย เห์ล�าพระยา

  จ�งวั�า ถึ"าอย�างน��นห์น/ชุ�วัยเล�าเร,�องราวัแติ�ละชุาติ�ให์"พวักเราฟั3งเถึ�ด แม�ศร�มาลาร�บุคิ�า แล"วัก�เร��มเล�าเร,�องแติ�ละชุาติ�ปางก�อนให์"ฟั3ง ชุาติ�

  เก�ดทั้��ง 12  ชุาติ�ม�ด�งน��

ชุาติ�ทั้��    1 เก�ดเป)นผู้/"ห์ญ�ง   ชุ,�อ  มโนราห์             ชุาติ�ทั้��    2 เก�ดเป)นผู้/"ห์ญ�ง   ชุ,�อ  เมร�             ชุาติ�ทั้��    3 เก�ดเป)นผู้/"ห์ญ�ง   ชุ,�อ  ทั้�พย เกสร             ชุาติ�ทั้��    4 เก�ดเป)นผู้/"ห์ญ�ง   ชุ,�อ  อ�มพ�นธ$             ชุาติ�ทั้��     5 เก�ดเป)นผู้/"ห์ญ�ง   ชุ,�อ  รจนา             ชุาติ�ทั้��     6 เก�ดเป)นผู้/"ชุาย   ชุ,�อ  จ�นทั้ร โคิรพ             ชุาติ�ทั้��     7 เก�ดเป)นผู้/"ห์ญ�ง   ชุ,�อ  โมรา             ชุาติ�ทั้��     8 เก�ดเป)นผู้/"ห์ญ�ง   ชุ,�อ   เกติ$บุ$ปผู้า             ชุาติ�ทั้��     9 เก�ดเป)นผู้/"ชุาย   ชุ,�อ   ส�งขุ ศ�ลป8ชุ�ย             ชุาติ�ทั้��    10 เก�ดเป)นผู้/"ห์ญ�ง  ชุ,�อ   ยอพระกล��น             ชุาติ�ทั้��    11 เก�ดเป)นผู้/"ชุาย   ชุ,�อ   ไกรทั้อง             ชุาติ�ทั้��    12 เก�ดเป)นผู้/"ห์ญ�ง  ชุ,�อ   ศร�มาลา  

ฉะน��น การติ��งชุ,�อคิณะ ขุอ ติ��งชุ,�อติามชุ,�อชุาติ�ทั้��ห์น��ง

เพราะเป)นน�กฟั:อนร�า ห์น/ เป)นพวักก�นร� คิร��งมน$ษย

คิร��งส�ติวั จ�งขุอติ��งชุ,�อ  คิณะวั�า "มโนราห์ "  พวัก

พระยาได"ฟั3งด�งน��น จ�ง  ติอบุติกลง จ�งได"ชุ,�อวั�า

มโนราห์ มาจนทั้$กวั�นน��

บุทั้กลอนห์ร,อบุทั้ร"องขุองมโนราห์ ม�ล�กษณะการประพ�นธ เป)นแบุบุ  กลอนส��  กลอนห์ก กลอนแปด  กลอนทั้อย  การร"องจะม�จ�งห์วัะล�ลาแติกติ�างก�นไปติามล�กษณะขุองบุทั้ร"อง และล�ลาการขุ�บุร"องขุองล/กคิ/�  บุทั้กลอนแติ�ละอย�างจะม�จ�งห์วัะล�ลาและการร�บุขุองล/กคิ/�ทั้��แติกติ�างก�น เชุ�น บุทำกาศโรง  ล/กคิ/�ร �บุชุ��นคิร��ง บุทำสรรเสร�ญ ล/กคิ/�ร �บุสองชุ��น เป)นติ"น 

    การร#อง  โนราแติ�ละติ�วัจะติ"องอวัดล�ลาการขุ�บุร"องบุทั้กลอนในล�กษณะติ�างๆ เชุ�น  ม�เส�ยงไพเราะด�งชุ�ดเจน  จ�งห์วัะการร"องขุ�บุกลอนถึ/กติ"องเร"าใจ  ม�ปฏิ�ภาณในการคิ�ดกลอนรวัดเร�วั (การขุ�บุกลอนสด) ได"เน,�อห์าด�  ส�มผู้�สด�  ม�คิวัามสามารถึในการร"องโติ"ติอบุ แก"คิ�าอย�างฉ�บุพล�น และคิมคิาย เป)นติ"น

    การร�า   มโนราห์ แติ�ละติ�วัจะติ"องร�าอวัดคิวัามชุ�านาญ และคิวัามสามารถึเฉพาะติน โดยการน�าทั้�าร�าติ�างๆ มาประสมเขุ"าด"วัยก�นอย�างติ�อเน,�อง และกลมกล,น  แติ�ละทั้�าม�คิวัามถึ/กติ"องติามแบุบุฉบุ�บุ  ม�คิวัามแคิล�วัคิล�อง ชุ�านาญ ทั้��จะเปล��ยนล�ลาให์"เขุ"าก�นก�บุจ�งห์วัะดนติร� และติ"องร�าให์"สวัยงามอ�อนชุ"อย ห์ร,อกระฉ�บุกระเฉงเห์มาะแก�กรณ�  บุางคินอาจอวัดคิวัามสามารถึในเชุ�งร�าเฉพาะด"าน  เชุ�น  การเล�นแขุน  การทั้�าให์"ติ�วัอ�อน  การร�าทั้�าพล�กแพลง  เป)นติ"น

   การทำ�าบุทำ   เป)นการอวัดคิวัามสามารถึในการติ�คิวัามห์มายขุองบุทั้ร"องเป)นทั้�าร�า  ให์"คิ�าร"องและทั้�าร�าส�มพ�นธ ก�น  ติ"องติ�ทั้�าให์"พ�สดารห์ลากห์ลาย และคิรบุถึ"วันติามคิ�าร"องทั้$กถึ"อยทั้$กคิ�า  ติ"องขุ�บุบุทั้ร"องและติ�ทั้�าร�าให์"ประสมกลมกล,นก�บุจ�งห์วัะ และล�ลาขุองดนติร�อย�างเห์มาะเจาะ  การทั้�าบุทั้จ�งเป)นศ�ลปะส$ดยอดขุองมโนราห์

   บุทำขานเอ  (เป่5นบุทำระล6กถ6งแม%ศร�มาลา ต้อนถ/กลอยแพ)

     นะนอ กอกา  เล%าแห์ล  เร��นเห์อเร��น ฉินไห์ว#นางธิรณิ� --- ผู้-นแผู้%น

เอาห์ลงมาต้�งเข#าเป่5นแพน  ได#รองต้�นชั้าวมน�ษย� ---- ทำ�งห์ลาย

ชั้�นกรวดด�นด�า  ถดมาชั้�นน��า  ------  ละอองทำราย   ฯลฯ    บุทำกาศโรง  (ล/กค/%รบุ ชั้�นคร6�ง)       ฤกษ�งามยามด�     บุ%านน��ชั้อบุยาม     พระเวลา ชั้อบุฤกษ�เบุ�กโรง     บุวงสรวงราชั้คร/     ถ#วนห์น#า ชั้อบุฤกษ�คร/ข#า     แม%ศร�มาลา   เป่5นคร/ต้#น     ฯลฯ

ต้วอย%างบุทำกลอนมโนราห์�

บุทำสรรเสร�ญ    (ล/กค/%รบุ สองชั้�น)       สรรเสร�ญราชั้คร/เทำ%าน�นเอย   แม%เห์อเทำ%าน�นแล#วฉินจัะ

แผู้#วเป่5นเพลง น�งห์าร-อนางห์งษ�นางกรงพาล�  ไห์ว#นางธิรณิ�เมขลา ป่ร�ถ�วราชั้า   ภ/ม�มห์าลาภ  มห์าชั้ย  ไห์ว#นางโภควคค�   ธิรณิ�แม%ได#เป่5นให์ญ%    ฯลฯ   บุทำเพลงทำบุ    (ล/กค/%รบุ สองชั้�น)       ห์ต้ถ�ทำ�งสองป่ระคองต้�ง   ข6�นเห์น-อเศ�ยรรง   ดงดอก

ป่ระทำ�มมา ไห์ว#ม�ณิ�นาคพระศาสดา  พ�ทำธิงธิมมงสงฆา   ไห์ว#คร/อาจัารย� ไห์ว#ค�ณิชั้ยเยศ เชั้ษฐาพ��  เวลาป่)านน��  น�งไห์ว#พระค�ณิทำ%าน   

ฯลฯ      บุทำเชั้�ญคร/   (ล/กค/%รบุทำ�านอง ชั้�นเด�ยว)       ส�บุน��วร#องเชั้�ญ    ด�าเน�นเชั้�ญมา   เชั้�ญมาเถ�ดพ%อมา ผู้มป่ระกาศอย/%ฉิายๆ   ยกห์ต้ถ�เบุ-�องซึ่#าย   เบุ-�องซึ่#ายทำ�งเบุ-�อง

ขวา                             

ทำ%าทำ�� 1 ทำ%าแม%ลาย ทำ%าทำ�� 2 ทำ%าผู้าลา

ทำ%าทำ�� 3 ทำ%าลงฉิาก ทำ%าทำ�� 4 ทำ%าจับุระบุ�า

ทำ%าทำ�� 5 ทำ%าก�นนร ห์ร-อก�นนรร�า ทำ%าทำ�� 6 ทำ%าฉิากน#อย

ทำ%าทำ�� 7 ทำ%าราห์/จับุจันทำร� ทำ%าทำ�� 8 ทำ%าบุวแย#ม

ทำ%าทำ�� 9 ทำ%าบุวต้/ม ทำ%าทำ�� 10 ทำ%าแมงม�มชั้กใย

เคร-�องทำรงมโนราห์�

เทำร�ด         เป่5นเคร-�องป่ระดบุ

ศ�รษะของต้วนายโรง  ห์ร-อโนราให์ญ% ห์ร-อ

  ต้วย-นเคร-�อง ( โบุราณิ ไม%น�ยมใชั้#นางร�า ) ทำ�า

เป่5นร/ป่มงก�ฎอย%างเต้��ย ม�กรอบุห์น#า ม�ด#ายมงคล

ป่ระกอบุ

ห์น#าบุง   เป่5นเคร-�องป่ระดบุศ�รษะของมโนราห์�ผู้/#ห์ญ�ง ไม%

เห์ม-อนเทำร�ด มโนราห์�ห์ญ�ง จัะใชั้#เป่5นห์น#าบุง แบุบุของนางก�นร�  ส%วนเทำร�ดน�นเป่5นของพระราชั้าม�ลกษณิะเป่5นมงก�ฏ ห์ร-อชั้ฎา

      เคร-�องแต้%งกายของมโนราห์�ชั้าย เร�ยกว%า เคร-�องสาย ม� 4 ชั้��น ค-อ ทำบุทำรวง ป่8� นเห์น%ง ป่0กนกนางแอ%น และรดอก  ส%วนเคร-�องแต้%งกายมโนราห์�ห์ญ�ง เร�ยกว%า เคร-�องบุว ม� 2 ชั้��น ค-อ ชั้��นทำ�� 1 ทำ�าเป่5นบุวครอบุ  ชั้��นทำ�� 2 ทำ�าเป่5นรดอกรอบุต้ว

ซึ่บุทำรวง ห์ร-อ ทำบุทำรวง ห์ร-อ ต้าบุ

ส�าห์รบุสวมห์#อยไว#ต้รง ทำรวงอก น�ยมทำ�าด#วย

แผู้%นเง�นเป่5นร/ป่คล#ายขนมเป่0ยกป่/นสลบุเป่5น

ลวดลาย และอาจัฝั่8งเพชั้รพลอยเป่5นดอกดวงห์ร-ออาจัร#อยด#วย

ล/กป่8ด น�ยมใชั้#เฉิพาะต้วโนราให์ญ%ห์ร-อต้วย-น

เคร-�อง ต้วนางไม%ใชั้#ซึ่บุทำรวง

ห์น#าผู้#าและผู้#าห์#อย ผู้#าห์#อย ค-อผู้#าส�ต้%างๆ ทำ��คาดห์#อยคล#ายชั้ายแครง แต้%

อาจัม�มากกว%า โดยป่กต้�จัะใชั้#ผู้#าทำ��โป่ร%งบุางส�สด แต้%ละ ผู้-นจัะเห์น2บุห์#อยลงทำ�งด#านซึ่#าย และด#านขวาของห์น#าผู้#า

ผู้#าน�%ง และ สนบุเพลา ผู้#าน�%ง เป่5นผู้#ายาวส��เห์ล��ยม

ผู้-นผู้#า น�%งทำบุชั้าย แล#วร�ง ไป่เห์น2บุไว#ข#างห์ลง ป่ล%อย

ป่ลายชั้ายให์#ห์#อยลงเชั้%น เด�ยวกบุห์างกระเบุน เร�ยก

ป่ลายชั้ายทำ��ผู้บุแล#วห์#อยน�� ว%า ห์างห์งส�

สนบุเพลา ส�าห์รบุสวม ห์ร-อน�%งผู้#าทำบุ ป่ลายขาใชั้# ล/กป่8ดร#อยทำบุ ห์ร-อร#อย

แล#วทำาบุ ทำ�าเป่5นลวดลายดอกดวง

ป่0ก ห์ร-อ ห์างห์งส� ป่0กห์ร-อห์างห์งส� น�ยมทำ�า

ด#วยเขาควายห์ร-อโลห์ะเป่5นร/ป่คล#ายป่0กนก 1 ค/% ซึ่#าย-ขวาป่ระกอบุกนป่ลายป่0กงอนข6�น และผู้/กรวมกนไว#ม�พ/ %ทำ�าด#วย ด#ายส�ต้�ดไว#เห์น-อป่ลายป่0ก ใชั้#ล�กป่8ดร#อยห์#อยเป่5นดอกดวงรายต้ลอดทำ�งซึ่#าย และขวาให์#ด/คล#ายขนของนก ใชั้#ส�าห์รบุสวมคาดทำบุผู้#าน�%งต้รงระดบุสะเอว ป่ล%อยป่ลายป่0กย-�นไป่ด#านห์ลงคล#ายห์างก�นร�

ก�าไล ก�าไลของโนรามกทำ�าด#วยทำองเห์ล-อง ทำ�าเป่5น

วงแห์วน ใชั้#สวมม-อและเทำ#าข#างละห์ลายๆวง เชั้%น แขน แต้%ละข#างอาจัสวม 5-10 วงซึ่#อนกน

เพ-�อเวลาป่รบุเป่ล��ยนทำ%าจัะได#ม�เส�ยงดงเป่5นจังห์วะเร#าใจัย��งข6�น

เล�บุ

เล�บุ เป)นเคิร,�องสวัมน��วัม,อให์"โคิ"งงาม คิล"ายเล�บุก�นนร ก�นร� ทั้�า ด"วัยทั้องเห์ล,องห์ร,อเง�น อาจติ�อปลายด"วัยห์วัายทั้��ม�ล/กป3ด

ร"อยสอดส�ไวั"พองาม น�ยมสวัมม,อละ 4 น��วั ( ยกเวั"นน��วัห์�วัแม� ม,อ )

ป=กนกแอ�นห์ร,อป=กเห์น�ง

ป่0กนกแอ%น ห์ร-อป่0กเห์น%ง มกทำ�าด#วยแผู้%น เง�นเป่5นร/ป่คล#ายนกนางแอ%นก�าลงกางป่0ก ใชั้#

  ส�าห์รบุโนราให์ญ% ห์ร-อต้วย-นเคร-�อง สวมต้�ด กบุสงวาล อย/%ทำ��ระดบุเห์น-อสะเอวด#านซึ่#าย

 และขวา คล#ายต้าบุทำ�ศของละคร

ห์น#ากากพราน

สมยโบุราณิใชั้#ไม#รก ป่8จัจั�บุนใชั้#ไม#อะไรก2ได# แต้%ต้#องเป่5นไม#เน-�ออ%อน ม�ขนาดเทำ%าวงห์น#า

ของคน ทำาส�แดง

เคร-�องล/กป่8ด เคร-�องล/กป่8ดจัะร#อยด#วยล/กป่8ดส�เป่5นลายม�ดอกดวง

ใชั้#ส�าห์รบุสวมล�าต้#นทำ%อนบุนแทำนเส-�อ ป่ระกอบุด#วยชั้��น ส�าคญ 5 ชั้��น บุ%าซึ่#าย- ขวา ป่H� งคอห์น#า- ห์ลง พานอก

1. กลอง   เป่5นกลองทำดขนาดเล2ก (โต้กว%ากลองของ

ห์นงต้ะล�งเล2กน#อย) ม� 1 ใบุ ทำ�าห์น#าทำ�� เสร�มเน#นจังห์วะ และล#อกบุเส�ยงทำบุ   เทำ�ยบุได#กบุ "อาต้ต้ว�ต้ต้�" (เคร-�องดนต้ร�อ�นเด�ย)

2.  ทำบุ (โทำน) เป่5นเคร-�องต้�ทำ��ส�าคญทำ��ส�ด 

เพราะทำ�าห์น#าทำ��ค�มจังห์วะ และเป่5นต้วน�าในการ เป่ล��ยนจังห์วะทำ�านอง   (แต้%จัะต้#องเป่ล��ยนต้ามผู้/#ร�า  ไม%ใชั้%ผู้/#ร�า เป่ล��ยนจังห์วะล�ลาต้ามดนต้ร�   ผู้/#ทำ�าห์น#าทำ��ต้�ทำบุจั6งต้#องน�งให์#มองเห์2นผู้/#ร�าต้ลอดเวลา  และต้#องร/#เชั้�งของผู้/#ร�า)  ทำบุโนราเป่5นทำบุค/%  เส�ยงต้%างกนเล2กน#อย (น�ยมใชั้#คนต้�เพ�ยงคนเด�ยว) ทำบุใบุทำ�� 1 เทำ�ยบุได#กบุ "อาต้ต้�"  และใบุทำ�� 2 เทำ�ยบุได#กบุ "ว�ต้ต้�"

3. ป่0�   ป่��   เป่5นเคร-�องเป่)าเพ�ยงชั้��นเด�ยวของวง 

น�ยมใชั้#ป่0� ใน   ห์ร-อบุางคณิะอาจัใชั้# ป่0� นอก ใชั้#เพ�ยง 1 เลา  เทำ�ยบุได#กบุ "ส�ส�ร�

4. โห์ม%ง โห์ม%ง  ค-อ  ฆ#องค/% จัะ

ใส%ไว#ในกล%อง ห์ร-อราง ทำ��ฝั่ากล%อง เจัาะชั้%องไว#สอง ชั้%อง ต้รงกบุป่�)มโห์ม%ง เส�ยงต้%างกนทำ�� เส�ยงแห์ลม เร�ยกว%า "เส�ยงโห์ม#ง"  ทำ��เส�ยงทำ�#ม  เร�ยกว%า "เส�ยงห์ม�%ง"  เทำ�ยบุได#กบุ  "ฆต้�"

5. ฉิ��ง ฉิ��ง   เป่5นเคร-�องต้� เสร�มแต้%ง

และเน#นจังห์วะแต้ระ    ห์ร-อแกระ    ค-อ กรบุ  ม�ทำ�งกรบุอน

เด�ยวทำ��ใชั้#ต้�กระทำบุกบุ รางโห์ม%ง ห์ร-อกรบุค/% และม�ทำ��ร#อยเป่5นพวง

อย%างกรบุพวง ห์ร-อใชั้#เร�ยวไม# ห์ร-อลวดเห์ล2กห์ลายๆ อนมดเข#า

ด#วยกน ต้�ให์#ป่ลายกระทำบุกน เร�ยกว%า แต้ระ ม�ล�ลาการร#อง

และรบุบุทำกลอนอย%างห์น6�งเร�ยก ว%า "เพลงห์น#าแต้ระ" (ใชั้#เฉิพาะ

แต้ระ ไม%ใชั้#ดนต้ร�ชั้��นอ-�นป่ระกอบุ)

http://school.obec.go.th/ samkong/nora-1.htm